OUDERSCHAPSPLAN als
trait-d’union E.Groenhuijsen, 06-10-2011
1
Ouderschapslan als trait-d’union Teveel kinderen verloren door scheiding het contact met een van de ouders (25%). Politiek, professionals en ouders maakten zich daar zorgen over. De invoering van het ouderschapsplan moet daarin verbetering brengen. . In de publieksfolder (postbus 51) motiveert de rijksoverheid als volgt: Als kinderen een band hebben met beide ouders komt dat de ontwikkeling van het kind ten goede. Echter: • die band onttrekt zich aan de bemoeienis van de overheid, dus heeft men het gezocht in de vormgeving van de zorgverdeling/omgangsregeling. • niet iedere band is goed voor kinderen. Het ouderschapsplan kan werkelijk iets betekenen voor kinderen. Maar: dan moeten er wel optimaal gebruik van maken. Het ouderschapsplan moet verbinden wat afgesneden was E.Groenhuijsen, 06-10-2011
2
Sotto voce Zoveel soorten van verdriet, ik noem ze niet. Maar één, het afstand doen en scheiden. En niet het snijden doet zo'n pijn, maar het afgesneden zijn. Maria Vasalis
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
3
Wetsontwerp zorgvuldige scheiding en voortgezet ouderschap 2009
geen minimum-omgangsregeling van het kind of de betrokken minderjarige kinderen met de niet-verzorgende ouder) in de wet opgenomen maar wel. Gelijkwaardig ouderschap Ouderschapsplan verplicht
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
4
De wet zet in op: continuïteit als ontwikkelingsconditie
• • • •
Continuïteit is voor kinderen een belangrijke voorwaarde om zich te kunnen ontwikkelen. De wetgever heeft dit uitgewerkt naar één aspect: continuering van de relaties met beide ouders. Dat lukt: minder kinderen dan voorheen verliezen een ouder. Het lukt ook niet: het verdelen van ouderschap is nog altijd moeilijk het begrip ‘Gelijkwaardig ouderschap’ leidt tot problemen gedeeld gezag houdt ruzies in stand het is een illusie dat de continuïteit voor het kind daarmee gewaarborgd is E.Groenhuijsen, 06-10-2011
5
beide ouders veranderen, dan verliest het kind twee ouders
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
6
Beide ouders zijn andere ouders geworden • • • • • • • •
Ze missen de pedagogische aanvulling door de andere ouder (triangulatie) Ze willen zich afzetten tegen wat was Ze voelen innerlijk de noodzaak om andere aspecten van zichzelf naar voren te halen Ze zijn gekwetst, in crisis Ze zien het verleden door een donkere bril Ze zijn gepreoccupeerd door andere zaken Ze wantrouwen de andere ouder Ze verhuizen en Door voortdurende conflicten vermindert de kwaliteit van hun pedagogisch handelen Cummings, 2010.
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
7
Van oogappel
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
8
via twistappel
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
9
kind in partjes mama’s kind
papa’s kind mama’s tijd
papa’s tijd mama’s tijd papa’s tijd wisseltijd afscheidtijd wentijd wegtijd nooit meer tijd
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
10
Kind in…..
maar toen kwam het ouderschapsplan
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
11
loyaliteit ‘kinderen zijn loyaal aan beide ouders’ waar: kinderen voelen zich verbonden met beide ouders en zijn er van nature op gericht om ‘voor de ouders te zorgen’ onwaar: loyaliteit kan veranderen van een gift in vergift: mijn kind heeft het voor alles nodig om de helft van de tijd bij mij te zijn; wie daar tegen is, is per definitie tegen het belang van het kind. De ouders vullen het concept loyaliteit met hun eigen behoeften.
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
12
Ouders na scheiding zetten begrippen als • Parental alienation syndrome • Loyaliteit • Continuïteit veelal in ten behoeve van eigen doelen. Het maken van een ouderschapsplan kan helpen om de belangen van DIT kind weer centraal te stellen
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
13
Ouder 1
Ik wil co-ouderschap, fifty-fifty, dat is mijn recht en het recht van mijn kind, anders doen we zijn loyaliteit aan mij tekort
Ouder 2
het kind werd altijd door mij verzorgd, het voelt zich vooral loyaal aan mij, contact met de ander moet er wel zijn, maar….. de ene helft bij papa, de andere helft bij mama, anders is het niet eerlijk
Kind
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
14
De vele belangen van kinderen, waaronder: • Loyaal te mogen zijn aan beide ouders • Onbekommerd kind te mogen zijn • Te mogen ‘oefenen ’met gevoelens • Zich te mogen afzetten tegen de ene of de andere ouder Scheiding maakt van kinderen GESCHEIDEN KINDEREN als ze niet meer mogen voelen wat ze voelen
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
15
Ouderschapsplan wanneer
De wet Bevordering Voortgezet Ouderschap en Zorgvuldige Scheiding (2009) stelt: Ouders van minderjarige kinderen die gezamenlijk het gezag hebben zijn verplicht om bij hun verzoek tot echtscheiding of beëindiging geregistreerd partnerschap een ouderschapsplan toe te voegen.
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
16
Ouderschapsplan, wat staat er in?
1. 2. 3. 4.
De verdeling van de zorg De kinderalimentatie De informatie-uitwisseling De wijze waarop de kinderen betrokken waren bij de opstelling Dat laatste punt is, vanuit psychologisch perspectief, van groot belang
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
17
Praten met het kind
• Tegen de machteloosheid • Wat is voor het kind zelf van belang? niet: wie is het liefste, beste we : waar moeten we voor jou rekening mee houden • Inventariseren ontwikkelingskracht vs. ontwikkelingsproblemen • Informatie voor gesprek met de ouders: wat heeft jullie kind nodig om de scheiding te boven te komen en zijn normale ontwikkeling weer voort te zetten
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
18
Ouderschapsplan: product of proces Het product, het document wordt getoetst door de rechter: staat alles er in? De werkelijke kracht ligt in het gesprek, het proces: twee ouders die zich gaan realiseren dat ze, door te scheiden, iets in gang zetten • wat geen natuurramp is maar een actie van hen als ouders • wat de kinderen mogelijk schade kan berokkenen, die voorkomen of beperkt moet worden • wat hen verantwoordelijk maakt om de gevolgen voor de kinderen te beheersen en te compenseren • wat hen helpt om stil te staan bij de werkelijke behoeften van hun kinderen het moet weer gaan om het geluk van hun hele kind, E.Groenhuijsen, 06-10-2011
19
Ouderschapsplan het belang van het kind. The best interests of the child Kinderen hebben vele belangen. Behoud van de relatie met de ouders is daar een van. Bij het maken van het ouderschapsplan kan een weging gemaakt worden van de vele belangen en de manier waarop deze elkaar beïnvloeden.
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
20
Bijvoorbeeld: Het recht op onderwijs is een belangrijk recht, maar als het kind ziek is gaat het recht op gezondheid even voor: Eerst beter worden, dan weer naar school. Het recht op relatiebehoud is een belangrijk recht, maar als het kind zich er niet aan kan ontwikkelen of er een ontwikkelingsprobleem door oploopt, dan geldt: Eerst herstellen dan weer omgang in volle omgvang
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
21
Proces: 1. Beide ouders zeggen : het belang van mijn kind, dat ben ik!! 2. Terug naar: wat willen jullie graag voor je kind 3. Wat gaven jullie je kind aan goede wensen mee toen het geboren werd? 4. Zoeken naar: welke belangen van jullie kinderen zijn nu in het geding 5. Niet: wie is de beste opvoeder maar: U wilt beiden het beste van u zelf geven aan uw kind, wat is dat beste wat vader kan bieden, wat is het beste van moeder 5.
Welke praktische uitwerking is dan nodig E.Groenhuijsen, 06-10-2011
22
Ieder kind heeft recht op….
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
23
Rekening houden met… kindfactoren • leeftijd, ontwikkelingsfase • naastliggende ontwikkeling • persoonlijkheid • wensen • band met ouders •
ouderfactoren persoonlijkheid verwerking pedagogische mogelijkheden, carrierewensen ruimte voor andere ouder opvoedingsstijl
praktische factoren • afstand • aantal veranderingen • financiën • tevredenheid over de regeling • •
(gevoel van ‘rechtvaardigheid)
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
24
Werelden van verschil Na de scheiding worden de verschillen in opvoeding tussen de ouders meestal groter. ‘Hij’ zorgt niet dat ze op de ‘haar’ ingestelde tijd naar bed gaan. ‘Zij ’blijft betuttelen en wil voor ieder probleem een hulpverlener inschakelen. Het ouderschapsplan Domein van de onacceptabele verschillen Domein van de geaccepteerde verschillen Domein van de gewaardeerde verschillen
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
25
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
26
Gun kinderen wat tijd
E.Groenhuijsen, 06-10-2011
27