Oriëntatie Module Duurzame installaties en bouwfysica

Instituut voor de Gebouwde Omgeving Afd. Bouwkunde Minor Duurzaam Integrale Bouwtechniek Hogeschool Rotterdam

Oriëntatie Module Duurzame installaties en bouwfysica Modulehandleiding kwartaal 1 studiejaar 2013-2014 Studiepunten: 2 ECTS

Juli 2013 Auteur: J. van den Brink Coordinatie Docent

: A.J. Karssenberg : J van den Brink

1

Basismodule installaties , Studiejaar 2013-2014

Studiesamenvattingen Cursus Duurzame installaties. Code: IGOINS01c

Aantal EC 2

Verantwoordelijke docent

J van den Brink

Jaar 2013-2014

Inleiding Cursus Energiebesparing en duurzaamheid is maatschappelijke gezien erg belangrijk en behoort tot het werkveld van een bouwkundig ingenieur. De installatietechniek is hierin een belangrijke werkgebied. Dit module is bedoeld als kennismaking met installaties en kan worden gebruikt in de minor. Beknopte inhoud Van je (een) woning wordt een energiebalans opgesteld. Hiervoor wordt een analyse gemaakt van het warmte en elektriciteit gebruik. Alternatieven om tot energiebesparing te komen worden onderzocht op toepasbaarheid, comfort, acceptatie en economie. Het eindresultaat is een verslag waarin enkele energiebesparingsmaatregelen worden beschreven met een deugdelijke onderbouwing op de eerder genoemde aspecten. Competenties

BBE 1 en 2, niveau 3

Prestatie-indicatoren Leerdoelen Ingangsniveau en samenhang andere studieonderdelen

Inzicht in energiebalansen. Basiskennis van duurzame gebouwinstallaties. Onderzoek naar, en toepassing van energiebesparingsmaatregelen. Geen aanvangseisen voor studenten van technische opleidingen

Werkvorm

Hoorcollege met buitenschools project. (de eigen woning) met coaching

Toetsvorm, individueel of per groep,

Individueel verslag. 50 % Schriftelijke toets. 50 %

Wat wordt getoetst? Welke onderdelen?

Praktische haalbaarheid Juiste onderbouwing Basis berekeningen Sites van milieu centraal, Agentschap n.l. en de hand-outs van de colleges.. Gebouwinsatallaties (www.econosto.com)

Literatuur/leermiddelen

2


Inhoudsopgave

1

Beknopte weergave van de inhoud

5

2

Het project

5

3

Schematische weergave leerplanschema

6

4

Weektaken, studenttaken en studiebelasting

8

5

Relatie met de beroepspraktijk

8

6

De beoordeling

8

7

Competenties

9

8

Literatuur

10

9

Organisatie

10

10 Bijlage 1

12

3


Inleiding

De oriëntatiemodule energietechniek wil de bouwkunde studenten van de Hogeschool Rotterdam kennis laten maken met enkele basisbegrippen van de Installatie techniek. De nadruk ligt op het begrip energiebalans en het gebruik maken hiervan bij energie-efficiëntie in de gebouwen . Installatietechniek is belangrijk in Nederland. De verlaging van de EPG heeft de eisen die aan installaties worden gesteld sterk verhoogd. Voor steeds meer gebouwen is de investering in installaties groter dan de investering in het bouwkundige deel. Denk hierbij aan technische installaties voor ventilatie, koeling en verwarming, aan- en afvoer van water, elektra, telecommunicatie, toegangscontrole / beveiliging maar ook verticaal transport en glazenwasinstallaties. Goede installaties vragen niet alleen kennis van installaties zelf, maar ook kennis van menselijk gedrag, bouwen en bouwfysica, kosten, kwaliteit, wet- en regelgeving en duurzaamheid . Zonder diep op deze onderwerpen in te gaan zullen de raakvlakken zichtbaar worden gemaakt. Uitgangspunt is de aanwezige basiskennis op het gebied van bouwfysica, opgedaan in de voorgaande modulen. Duurzaam energiegebruik staat sterk in de belangstelling en daarom wordt er in dit moduul ingegaan op het energie gebruik in een woning. De installaties die zorgen voor comfort in een woning worden geanalyseerd op energiegebruik en mogelijke energiebesparingen. De opdracht luid: Maak van een woning een voorstel voor tenminste 2 energiebesparingsmogelijkheden. - Subopdrachten - Inventariseer de gebruikers cq verliezen. - Inventariseer mogelijke oplossingen om het energiegebruik te beperken - Selecteer 2 oplossingen en werk deze uit.

4


1

Beknopte weergave van de inhoud

In dit kwartaal van de opleiding bouwkunde komen de energiestromen in een woning aan de orde. Hiervoor wordt een voor jou toegankelijke woning gebruikt zoals je eigen woning of de woning van een bekende. Er wordt onderzocht welke energie er in de woning binnenkomt, hoe deze energie wordt gebruikt en waar de restenergie naar toe afgevoerd. Onderzocht wordt of hier een efficiëntere wijze van energievoorziening of energiegebruik mogelijk is en wat de kosten en opbrengsten zijn. Met behulp van hoorcolleges wordt de bijbehorende theorie toegelicht. Dit kwartaal wordt afgerond met een eindrapportage waarin de mogelijkheden zijn uitgewerkt. Daarnaast is er een toets gebaseerd op enkele basisberekeningen.

2

Het project

De opdracht betreft het eerder genoemde woonhuis. Het doel van de opdracht is een energiebesparingconcept te ontwikkelen voor het verwarmen, eventueel koelen, ventileren, tapwatervoorziening en huishoudelijke toestellen in de meest brede zin. De benadering van deze aspecten vindt plaats vanuit het oogpunt van comfort, gezondheid en acceptatie. Uiteraard moeten de voorstellen realiseerbaar en betaalbaar zijn. Voor aanpassingen aan het gebouw die het totaalconcept, dus installatie samen met het gebouw, verbeteren moeten gemotiveerde voorstellen worden gedaan. De nadruk ligt op de volgende onderwerpen; warmteverliezen door de gebouwschil, warmteverliezen door ventilatie en spleten en kieren, energie verliezen door koeling energiegebruik voor warm tapwater, energie gebruik voor verlichting, energie gebruik huishoudelijke toestellen, alternatieven ten opzichte van de gebruikelijke energiebronnen. De opdracht bestaat uit de volgende onderdelen: - het opstellen van een energie besparingsplan per onderdeel met aandacht voor: o bestaande energiebalansen, o mogelijkheden tot beïnvloeding energie balansen, o acceptatie gebruiker, o externe belemmeringen / realiteitsgehalte, o investerings- en exploitatie kosten. - het opstellen van de hiervoor benodigde basisberekeningen Onder energiebalans in dit verband verstaan: - het schematisch weergeven van de ingaande energie stromen, - de energieconversie/ gebruik - het schematisch weergeven van de uitgaande energiestromen en de wijze waarop, - het opstellen van de hiervoor benodigde basisberekeningen, - het opstellen van een beknopte technische omschrijving. Onder beïnvloeding energiebalansen wordt verstaan; - welke mogelijkheden zijn er om de energieconversie / gebruik efficiënter te maken? Onder acceptatie door de gebruiker wordt verstaan; - is er merkbaar invloed op het comfort of gebruik - welke extra handeling moet de gebruiker verrichten 5


-

wat is de moeilijkheidsgraad van deze handeling, hoe beleeft de gebruiker de handelingen? welke waarde kent de gebruiker toe aan de mogelijke opbrengst?

Onder externe belemmeringen wordt verstaan; - omgevingshinder o lichthinder o geluid o beschaduwing - oriëntatie - geschiktheid gebouw Onder investeringskosten wordt verstaan; - de kosten voor de aanschaf, - de kosten voor bijkomende voorzieningen, - de kosten voor advies en vergunning verlening, - de fiscale aftrekbaarheid en / of subsidiering. Onder exploitatiekosten wordt verstaan; - de kosten voor afschrijving - het energiegebruik - de kosten voor onderhoud - verzekeringen - reservering voor reparatie - financieringskosten c.q. renteverlies. Knelpunten en mogelijke oplossingen worden (zoals gangbaar in de praktijk) gerapporteerd aan de opdrachtgever/ docent. Hierin heeft de student de functie van adviseur. Correspondentie over de opdracht vindt met name via de email plaats. Aansluitend aan de hoorcolleges is er de mogelijkheid voor overleg en een bespreking met de docent over de voortgang van het project. Op verzoek van de studenten is er ook tussentijds mogelijkheid tot overleg. Tijdens deze besprekingen zullen de studenten het initiatief moeten nemen om vragen te stellen. De uitwerking van de eindopdracht heeft betrekking op alle energetische aspecten die tijdens de lessen worden behandeld. Anders gezegd: In deze praktijkopdracht wordt gestreefd naar een doelmatig en integraal advies, waarbij wordt voldaan aan de verstrekte randvoorwaarden. De opdracht wordt individueel uitgevoerd.

3

Schematische weergave leerplanschema

Deelname aan de ingeroosterde cursusonderdelen van de module zijn verplicht. Voor afwezigheid dient een geldige reden te zijn en moet men zich vooraf per e-mail afmelden. Indien men meer dan één bijeenkomst afwezig is, dient van de gemiste bijeenkomst een verslag geschreven te worden (minimaal 2 A4).

6

Basismodule installaties , Studiejaar 2013-2014 Activiteiten Verwerf of maak een tekening van je eigen woning.

Bijeenkomsten/begeleiding

Cursusonderwerpen Energie balans / energie besparing R en U waarde

Leerdoel Kennis van energiestromen in een gebouw. Basiskennis R en U waarde

Maak een transmissieverlies van je (eigen) woning Maak een ventilatieverlies van je (eigen) woning Inventariseer de energie gebruikers Onderzoek de mogelijkheden voor energiebesparing verwarmen Onderzoek de mogelijkheden voor energiebesparing ventileren / electra Onderzoek de mogelijkheden voor energiebesparing verlichting/ huish. gebruik Eisen aan verslaglegging Vragen uur

Hoorcollege Beantwoording indv vragen Hoorcollege Beantwoording indv vragen Hoorcollege Beantwoording indv vragen Hoorcollege / groeps beg

Warmteverlies

Kennis van warmtetransport

Hoorcollege/ groeps beg.

Moderne ventilatie en Analyseren energiebesparingstechniek toepassingsmogelijkheden innovatieve verwarmingssystemen Energie gebruik Analyseren huishoudelijk gebruik en toepassingsmogelijkheden verlichting innovatieve verwarmingssystemen

Hoorcollege inleiding

Hoorcollege / groeps beg.

Ventilatieverlies Vermogen/ tijdsduur en Analyseren gebruikspatronen gebruik Moderne verwarmings en Analyseren energiebesparingstechniek toepassingsmogelijkheden innovatieve verwarmingssystemen

Groepsbegeleiding

7


4

Weektaken, studenttaken en studiebelasting

Studenttaken (rapport incl. Plan van Aanpak + Presentatie) 2 ECTS = 2 x 28 h= 56 per student. Verplichte bijeenkomsten colleges en begeleiding (8 x 2 uur) Voorbereiding colleges, tussenopdrachten, tentamen. Project Rapportagetijd Totaal

5

2ECTS 16 12 25 5 58

Relatie met de beroepspraktijk

Studenten met deze basiskennis kunnen zich binnen het uitstroomprofiel van hun opleiding oriënteren op een stage bij installatiebedrijven, adviesbureaus voor installatietechniek of vastgoed exploitanten. Zowel bij het installatietechnische bedrijf als bij de adviesbureaus bestaat een grote vraag naar installatie / energiebesparingsprofessionals.

6

De beoordeling

De beoordeling vindt plaats aan de hand van twee onderdelen. Op basis van deze onderdelen wordt volgens onderstaande verdeling het eindcijfer bepaald. Voor het tentamen moet minimaal een resultaat van 5,5 of hoger worden gehaald. Bij een eindresultaat van een 5,5 of hoger voor het totaal worden 4 ects toegekend. Het is niet mogelijk voor onderdelen deel ects te behalen. 6.1 De eindopdracht De eindopdracht (individuele opdracht) wordt na afsluiting van het kwartaal ingeleverd en beoordeeld. De beoordeling heeft betrekking op de volgende onderdelen: - Is het concept volledig ? (op basis van het programma van eisen en de behandelde stof) - Zijn gemaakte keuzes voldoende toegelicht ? - Zijn de voorgestelde oplossingen niet tegenstrijdig ? - Is er een basis voor het uitwerken van het concept tot een concrete installatie ? - Is het rapport in een zakelijk rapportagestijl opgesteld. Doel van deze eindopdracht is niet het overschrijven van studieboeken, maar het maken van een keuze en het overzien van de consequenties van de gemaakte keuze. De eindopdracht bestaat uit één allesomvattende rapportage en voldoet aan de volgende voorwaarden: - Het rapport moet een duidelijke uitspraak doen over de te kiezen oplossingen (adviesfunctie); - Het rapport moet een bondige onderbouwing geven van de gemaakte keuzes en afwegingen, eventuele afgewezen alternatieven zijn beknopt vermeld en als minder interessant aangetoond - Van de installaties moeten energiebalansen of/en diagrammen met energiestromen worden gemaakt; - De in het PvE genoemde eisen moeten minimaal zijn verwerkt in het advies; - Het rapport moet zakelijk zijn opgesteld en een professionele uitstraling hebben;

8


Als de uitwerking van het verslag niet voldoet aan bovenstaande voorwaarden wordt dit niet in behandeling genomen. 6.2 Tentamen Het tentamen wordt individueel afgenomen en heeft betrekking op alle behandelde lesstof. Tijdens het tentamen is alleen een niet programmeerbare rekenmachine toegestaan. Eventueel noodzakelijke tabellen en/of grafieken worden verstrekt. Indien tijdens het tentamen andere hulpmiddelen worden aangetroffen wordt dit beschouwd als fraude. Hierbij hoort het eindcijfer 1. Een student kan indien gewenst 1 hertentamen doen. 6.3 Presentaties en persoonlijke evaluatie Gedurende het kwartaal wordt een tussenpresentatie gehouden.. Deze aspecten, in combinatie met getoonde betrokkenheid en inzet vormt een deel van de eindbeoordeling. 6.4 Eindcijfer Het eindcijfer, op basis waarvan de studiepunten worden toegekend, wordt bepaald door de volgende verdeling: - het rapport (onafgerond) 50%; waarvan 20 % voor de professionaliteit.) - het tentamencijfer moet tenminste voldoende > 5,5 zijn (onafgerond) 50%; Het eindcijfer is 2 weken na het inleveren van het (her)tentamen bekend. Indien het vak aan het eind van het betreffende lesjaar (na 1 hertentamen) met een onvoldoende wordt afgerond (eindcijfer lager dan 5,5) vervalt de eindopdracht. Onjuistheden in de beoordeling of in de cijferverwerking worden door de docent tot uiterlijk 2 maanden na de bijbehorende toetsperiode behandeld.

7

Competenties

Competenties zijn onder te verdelen in Kennis, Attitude/houding en Vaardigheden. De Competenties waaraan dit kwartaal aan wordt gewerkt zijn: Kennis: - Conceptueel ontwerpen - Thermisch comfort - Energiestromen - Duurzaamheid - Innovatie - Economische haalbaarheid Houding: - Pro actieve houding - Samenwerking in een team - Initiatief om knelpunten te signaleren - Probleemanalyse - Klantgericht bezig zijn - Zelfstandig kunnen werken Vaardigheden: - Onderzoeksvaardigheden

9


-

8

Analyse / toepassingen van rekenmethodieken Over de grenzen van het vakgebied heen kijken

Literatuur

De presentaties worden verstrekt via http://www. ******** Achtergrondinformatie is beschikbaar via: Regelgeving: Bouwbesluit via computerprogramma Briswarenhuis of internet www.bouwbesluitonline.nl www.vrom.nl

www.milieucentraal.nl www.senternovem.nl www.econosto.com Installatietechnische achtergrond: NEN Normen (bris warenhuis) ISSO publicaties. (biblioheek). ISSO handboek installatietechniek (bibliotheek) Senter- Novem Voor transmissie en ventilatieberekening kan een proeflicencie worden aangevraagd bij BINK software te Dordrecht.

9

Organisatie

9.1 De docent is grotendeels werkzaam in het bedrijfsleven. De docent is slechts beperkt aanwezig op de Hogeschool Rotterdam en is buiten de lesuren voornamelijk bereikbaar via email. 9.2 Communicatie docenten De communicatie met de docenten vindt naast de reguliere lessen plaats via de email van de Hogeschool Rotterdam, telefoon en op afspraak. Het email adres van docent J. van den Brink: [email protected] Een reactie op de emails volgt binnen 3 reguliere werkdagen. De dinsdagen en woensdagen worden echter niet meegerekend. Houdt daarnaast rekening met zogenaamde brug- en vakantiedagen. 9.3 Groepsindeling De hoorcolleges worden voor alle studenten tegelijk in één lokaal aangeboden. 9.4 Programma Het programma wordt aan begin van kwartaal verstrekt. 9.5 Studiepunten en lengte De lengte van de cursus bedraagt 1 kwartaal. Aan het einde van het kwartaal moet de eindopdracht individueel worden ingeleverd en wordt een individueel tentamen afgenomen. 9.6 In te leveren opdrachten wk 2

Product Tekening

10


3 4 5 6 7 8 9

Warmte(transmissie)verlies Ventilatieverlies / kosten analyse Alternatief electrisch Alternatief verwarming Alternatief ventilatie Reserve Inleveren rapport en Eindpresentatie

11


10 Bijlage 1

Week 1

Informatieverstrekking College. In het eerste college wordt de inhoud van het module toegelicht. De energiebalans van een woning wordt toegelicht aan de hand van een praktijkvoorbeeld. Het begrip warmteverlies, warmtegeleiding van stoffen, de relatie tussen de dikte van een materiaal en de warmte weerstand alsmede de warmte doorgang worden behandeld

Opdracht De eerste opdracht omvat het maken of bemachtigen van de tekening van de woning waarop dit project betrekking heeft. Om de tekening te kunnen gebruiken voor de warmteverlies berekening moet de volgende informatie op tekening zijn vermeld. - De afmetingen van wanden, vloeren en daken. - De afmetingen van gevelopeningen . - Hieruit moeten de oppervlakten kunnen worden berekend. - De temperaturen in de ruimten. - De opbouw van de constructies. - Het materiaal (of materialen bij samengestelde constructies) waarvan de oppervlakten zijn gemaakt.

Wat moet gereed zijn in week 1 geen

12


TIP

Je moet straks een verslag schrijven . Veel studenten doen dat op het laatste moment. Voor dit verslag moet je een aantal berekeningen maken en een aantal analyses om tot verbeter voorstellen te komen. Ik adviseer je om voor elk onderwerp, dus per week, een samenvatting te schrijven van circa één A4 die je straks als hoofdstuk zo in je verslag kan gebruiken. De berekeningen zelf doe je in de bijlage. Zo'n samenvattend A4 kan bestaan uit -

een alinea met een inleiding/context,

-

een alinea met een vraag of doelstelling,

-

een alinea met de randvoorwaarden die je hebt gehanteerd ,

-

een alinea met hoe je dat gedaan hebt, en

-

een alinea met een samenvatting van het resultaat.

Op deze manier kun je op een efficiënte manier je verslag samenstellen zonder al te grote stress/tijdsdruk.

13


Week 2 transmissie berekening

Informatieverstrekking. In het tweede college wordt uitgelegd hoe een transmissie berekening, een belangrijk deel van warmteverlies berekening, moet worden gemaakt. Het berekenen van de RC waarde en de bijbehorende u of K waarde worden uitgelegd en geoefend. Aan de hand van een voorbeeld wordt een basale warmteverlies berekening gemaakt.

Opdracht De opdracht luidt: maak een transmissie berekening van jouw woning. Hiervoor doe je per vertrek de volgende stappen. - Codeer de te berekenen onderdelen - Bepaal het oppervlak van gevelopeningen . - Bepaal de afmetingen van de wand - Bepaal de netto-afmetingen van de te berekenen delen. - Bepaal het temperatuurverschil over de wand (ΔT) - Bepaal de U (k) waarde van de wand. - Bereken de warmte stromen door de wand. - Sommeer de warmte stromen per vertrek. - Sommeer de warmte stromen van de woning. Formules R=d/λ

m .K/ W = m / (W/m.K)

U (k)= 1/R

W/m .K = 1 / m .K/W

Φ = A * U * ΔT

W = m * W/m .K * K

2

2

2

2

2

Wat moet gereed zijn in week 2 Een tekening met daarop alle voor de transmissie berekening benodigde informatie.

Hulpmiddelen Op het schoolnetwerk is onder informatie “Bris warenhuis” te vinden. Hierop zijn veel normen en andere publicaties over bouwen en energiebesparing bereikbaar gemaakt voor studenten. Enkele bruikbare normen waarin Rc en U zijn vermeld zijn onder andere: NEN 12831, NEN 1068 en NTR 2068 Isso 51 (bibliotheek) bevat ook veel bruikbare informatie) 53 en 57 gaan in op hoge gebouwen etc.

14


Week 3 ventilatie verlies

Informatieverstrekking. In het derde college wordt uitgelegd wat van invloed is op een goede ventilatie van een woning. De minimale benodigde ventilatie lucht per vertrek is het uitgangspunt. Er worden berekend hoeveel energie er nodig is voor het verwarmen van de ventilatie lucht. Ook wordt er gekeken naar de invloed van ongecontroleerde ventilatie door spleten en kieren. Als laatste wordt het vermogen van ventilatoren behandeld.

Opdracht De opdracht luidt: maak een ventilatie verlies berekening van jouw woning. Hiervoor geef je op een tekening aan hoe de woning nu is geventileerd. Andere hand van het gevonden ventilatiesysteem bepaal je de luchthoeveelheden voor gecontroleerde ventilatie. Hierna bereken je het benodigde vermogen. Hierna schat je hoeveel lucht er ongecontroleerd verplaatst wordt. Ook hier bepaal je het benodigde vermogen. Als laatste bepaal je het afgedreven en het opgenomen vermogen van de ventilator. . Formules 3

3

qm = qv * ρ

kg/s = m /s * kg/m

φ = qm * c * ΔT

W = kg/s * kJ/m .K * K

W = (qv * p ) / η

W = (m s * Pa) / %

3

3/

Voor mechanisch geventileerd installaties houd je voor het kanalensysteem een weerstand van 150Pa aan. Voor een buis- of badkamerventilator houd je een druk van 50Pa aan. Woningen van voor 1965 worden zeker met een ventilatievoud van anderhalf keer ververst. Voor woningen tussen 1965 en 1995 kun je circa één keer per uur aanhouden. Voor meer recente woningen is het ventilatievoud voor spleet verliezen kleiner dan ʻéén

Wat moet gereed zijn in week 3 een warmteverlies berekening van de woning.

Hulpmiddelen Op het schoolnetwerk is onder informatie “Bris warenhuis” te vinden. Enkele bruikbare normen over ventilatie zijn onder andere, NTR 1088, NEN 1087 , NEN 8087 NEN 2687 Onder andere ISSO SBR 804 en Isso 61 bevat ook veel bruikbare informatie)

15


Week 4 inventarisatie elektrische toestellen

Informatieverstrekking. In het vierde college wordt ingegaan op de relatie tussen gebruiksduur en vermogen voor het energie gebruik. Andere hand van een voorbeeld wordt een inventarisatie van elektrische stroomgebruikers toegelicht en wordt een schatting van het benodigde energieverbruik gemaakt. Ook wordt het begrip elektrisch vermogen, kilowatt uur arbeidsfactor toegelicht.

Opdracht De opdracht luidt: inventariseer per vertrek welke elektrische toestellen er worden gebruikt. Noteer van elk toestel het opgenomen vermogen, aan de hand van het type plaatje of meting. Doe dit per vertrek. Schat het toestel hoeveel uur ter jaar het toestel in bedrijf is, de zogenaamde bedrijfstijd. Totaliseer het verbruik op jaarbasis en vergelijkt dit met de hoeveelheid die op energierekening is aangegeven. Formules P = U * I * cos ϕ

W = V * A * cos ϕ

I kW = 1 kJ/s

1kW gedurende 1 h = 1kWh = 3600 kJ

Wat moet gereed zijn in week 4 een ventilatieverlies berekening van de woning.

Hulpmiddelen een belangrijk deel van de benodigde informatie zul je moeten vinden op internet. Van huishoudelijke toestellen zoals inbouw koelkasten is meestal informatie te vinden over het aansluitvermogen en het energiegebruik.

16


Week 5 verwarmingsinstallaties

Informatieverstrekking. In het vijfde college wordt ingegaan op de verschillende manieren om warmte op te wekken en af te geven in de vertrekken. De verschillen tussen de verschillende verwarmingsketels, de verwarmingsketel met elektriciteitsopwekking, zonne-energie, energie opslag en warmtepompen worden toegelicht. Al de hand van een rekenschema zal het economisch rendement in relatie tot energiebesparing worden verduidelijkt

Opdracht De opdracht luidt; onderzoek welke systemen er zijn voor de warmte-opwekking en afgifte. Maak een keuze matrix met alle gevonden mogelijkheden. Geef de voor- en nadelen en mogelijk- en onmogelijkheden voor toepassing in jouw situatie aan. Kies hieruit een mogelijkheid en werkwijze verder zo concreet mogelijk uit. Je geeft aan hoe jouw oplossing toegepast kan worden in de door jou gekozen woning, de benodigde installatie en bouwkundige aanpassingen, de kosten en een rendements berekening. Daarnaast omschrijf je wat de invloed van jouw voorstel is op het gebruik en het bewoners gedrag.

Wat moet gereed zijn in week 4 een inventarisatie van elektrische toestellen en een schatting van het energiegebruik.

Hulpmiddelen Een belangrijk deel van de benodigde informatie zul je moeten vinden op internet. Voor richtprijzen van installatie onderdelen heeft de docent een boekje ter inzage. Daarnaast kun je op het netwerk kost een overzicht te vinden in een calculatieprogramma van de faculteit bouwkunde .

17


Week 6 ventilatie- en warm waterinstallaties

Informatieverstrekking. In het zesde college wordt ingegaan op de verschillende manieren om een woning te ventileren en hoe warm water gemaakt en gebruikt kan worden. Vraag gestuurde ventilatie, hybride ventilatie, en ventilatie met warmte terugwinning worden behandeld. Op het gebied van warm water worden gas warmwatertoestellen, zonneboilers en warmwatertoestellen met een warmtepomp onder de loep genomen.

Opdracht De opdracht luidt; onderzoek welke manieren er zijn voor het ventileren en de warm water voorziening.. Maak een keuze matrix met alle gevonden mogelijkheden. Geef de voor- en nadelen en mogelijk- en onmogelijkheden voor toepassing in jouw situatie aan. Kies hieruit een mogelijkheid en werkwijze verder zo concreet mogelijk uit. Je geeft aan hoe jouw oplossing toegepast kan worden in de door jou gekozen woning, de benodigde installatie en bouwkundige aanpassingen, de kosten en een rendements berekening. Daarnaast omschrijf je wat de invloed van jouw voorstel is op het gebruik en het bewoners gedrag.

Wat moet gereed zijn in week 5 Een inventarisatie van verbeterde mogelijkheden van de verwarmingsinstallatie en schatting van de invloed op het energiegebruik. Deze is onderbouwd met kosten baten analyse.


18


Week 7 verwarmingsinstallaties

Informatieverstrekking. In het zevende college wordt ingegaan op het de mogelijkheden die er zijn om elektriciteit op een duurzame manier op te werken en te gebruiken. Met name de mogelijkheden van zonne stroom, het gebruik maken van thermische collectoren en kleinschalige wind energie worden besproken.

Opdracht De opdracht luidt; onderzoek welke manier er zijn voor het gebruik maken van duurzame opwekking's methoden. Maak een keuze matrix met alle gevonden mogelijkheden. Geef de voor- en nadelen en mogelijk- en onmogelijkheden voor toepassing in jouw situatie aan. Kies hieruit een mogelijkheid en werkwijze verder zo concreet mogelijk uit. Je geeft aan hoe jouw oplossing toegepast kan worden in de door jou gekozen woning, de benodigde installatie en bouwkundige aanpassingen, de kosten en een rendements berekening. Daarnaast omschrijf je wat de invloed van jouw voorstel is op het gebruik en het bewoners gedrag.

Wat moet gereed zijn in week 7 Een voorstel om tot verbetering van de ventilatie en warm water installatie te komen.


19

Oriëntatie Module Duurzame installaties en bouwfysica

Recommend Documents