Oratorio Rome 1600-1650
In het begin van de 17e eeuw ontstond te Rome een nieuwe muzikale vorm namelijk het “Oratorium”. De muzikale exponenten van deze stijl waren zonder twijfel Giacomo Carissimi en Luigi Rossi.
Het vokaal en instrumentaal ensemble Capella Nova stelde een originele programma samen met het onuitgegeven meesterwerk “Oratorio per Settimana Sancta” van Luigi Rossi en het bekende “Jephte” van Giacomo Carissimii, aangevuld met instrumentale composities van hun romeinse tijdgenoten Andrea Falconieri en Girolamo Frescobaldi
Bezetting (24 musici): vocaal ensemble van 12 zangers instrumentaal ensemble met 2 fluiten, 2 violen, 4 violae da gamba, contrabas, harp, klavecimbel en orgel.
De muzikale context Rome anno 1600-1650 Het oratorium is een uitgebreide muzikale zetting van een vaak gewijde tekst, waarbij dramatische, verhalende en contemplatieve onderdelen elkaar afwisselen. Hoewel het oratorium qua stijl aanleunt bij de opera, wordt hij enkel “concertant” uitgevoerd (zonder voorstelling op scene , noch actie of costumes) en is er vaak een uitgebreide rol weggelegd voor het koor. Muzikaal ontstond het oratorium uit compostities waarbij de dialoog een centrale rol speelde. De sociale context waren de geestelijke bijeenkomsten van de Congregazione dell’ Oratorio van Filippo Neri (1515-1595) te Rome waarin gebed, discussie over religieuze onderwerpen en groepszang centraal stonden. Oratorio of letterlijk gebedsplaats verwees aldus naar de plaats waar deze samenkomsten gehouden werden. In de eerste helft van de 17e eeuw vinden we eerste voorbeelden van muzikale oratoria die evolueren van een monodie naar een moraliserende dialoog. We onderscheiden 2 types van Oratoria : het oratorio volgare, waarbij de teksten in de volkstaal (italiaans) staan en het oratorio latino, waarbij de teksten in het latijn voorkomen. Elk van beide types was bestemd voor een ander ‘publiek’ van gelovigen, hetzij meer voor het volk (Oratorio Chiesa Nuova van Neri of S. Girolamo della Carita), hetzij meer voor de aristocratische kringen (Oratorio del Ss. Crocifisso). Behalve het taalverschil is de tekst van het oratorio volgare doorgaans in twee delen en in verzen, die van het ééndelige oratorio latino in proza. In het bekende “Jepthe” van Carissimi wordt het verhaal geschilderd van Jepthe die in ruil voor een overwinning tegen de Ammonieten aan God beloofd de eerste persoon uit zijn huishouden die hem bij zijn terugkeer van het slagveld begroet, te offeren. Wanneer dit bij zijn terugkeer echter zijn dochter blijkt te zijn, slaat het stuk om in een lament waar uiteindelijk de dochter afscheid neemt en de belofte van haar vader nakomt. In “Oratorio per la settimana santa” ligt de kern van het stuk bij het slotlament waarin Maria de dood van haar zoon beweent. Daarvoor echter krijgen we een aaneenschakeling van dramatiek. De woordstrijd tussen het volk en Pilatus om de toekomst van Christus en Barrabas; de aansluitende overwinning van de volk en de vreugde-uitingen van de demonenwereld bouwen op naar een climax als Christus komt te sterven. Toch is dit enkel een voorbereiding op het tweede deel waarin Maria tot driemaal toe de dood van Christus beweent.
Programma
Lamentationes Hieremiae Prophetae
Primo libro
Andrea Falconieri
Oratorio per la settimana santa
Luigi Rossi
Ricarcar, Capriccia e Canzone
Jephte
Emilio de Cavalieri
Girolamo Frescobaldi
Giacomo Carissimi
Capella Nova Na een aantal losse projecten werd in 1999 het vocaal en instrumentaal ensemble Capella Nova opgericht. Dit jonge ensemble bestaat uit een vaste kern van enthousiaste en geschoolde zangers, gambisten en blazers die zich vooral willen toeleggen op een originele uitvoering van muziek uit de Renaissance- en Vroegbarok. Naargelang de specifieke muzikale eisen van elke productie wordt deze vaste kern verder aangevuld met een uitgebreidere cast. Elk project wordt muzikaal onderbouwd aan de hand van workshops met professionele musici. Zo werkte het ensemble reeds samen met Erik Van Nevel (Capella Currende), Dirk Snellings (Capilla Flamenca) en in 2004 met Wim Becu (Oltremontano). Capella Nova staat onder de artistieke leiding van Marleen Reynders Capella Nova concerteerde met de volgende producties: • • • • • • • •
1999: CD-opname met Engelse en Spaanse kerstmuziek 2000: Non moriar sed vivam, een muzikale en literaire contemplatie rond leven en dood 2001: Lux Aeterna, met de Musikalische Exequien van H. Schütz en cantates uit Membra Jesu Nostri van D. Buxtehude 2002: Johannes-Passion van Thomas Selle 2003: In Nativitatem, met de Historia der Geburt van H. Schütz en vesperpsalmen van Fr. Cavalli 2004: Tirant lo Blanc, muziek uit de Spaanse gouden eeuw. Deze productie werd o.m. als hofconcert in Brugge voor festivalorganisator Musica Flandrica 2005 : De Zonnekoning en de Muze: Franse barok met muziek van Couperin, Lully, De Lalande en Marin Marais 2005 : Compostela : een muzikale en literaire pelgrimstocht.
Cast Romeinse Oratoria
Vocale bezetting Sopraan: Alten: Tenor: Bas:
Inge Bouchet, Brigitte Maes*, Hanne Raport-Hautekiet*, Hilde Vandenbrande, Annemie Vandenbrande Annik Swinnen, Jan Peters*, Hilde Vlassak Bert Lemmens, René Kumpen* Jef Lemmens*, Kevin Voets *, Arie Sas, Erik Panis
Instrumentale bezetting Blokfluit: Viool: Viola da gamba: Orgel: Klavecimbel: Contrabas: Harp:
Erik Panis, Luc Ritzen Johan Van Hulle, Jan Heirman Paul Geusens, José Hermans, Mieke Prinzen, Luc Ritzen Kris Lemmens Ann de Lentacker Elly De Bruijn Ellen Schafraet
Algemene leiding Marleen Reynders
* soli
Praktische informatie
Informatie en contact Marleen Reynders - Jan Peters Dreefstraat 22 3540 Herk-de-Stad Tel. GSM. Email:
+32/13 461079 +32/476 404071
[email protected]
Concertperiode Voorjaar 2006 : • •
Za. 17 maart 2006 om 20.00u: Concert Wakkerzeel Zo. 18 maart 2006 om 17.00u: Concert Oud-Rekem
Technische informatie • • • •
Het concert moet plaatsvinden in een geschikte akoestische ruimte (kapel, kerk of andere). Gelieve voldoende licht te voorzien voor de musici. Een zaalrepetitie voor het concert moet mogelijk zijn. Een uitvoerig programmaboekje wordt door Capella Nova ter beschikking gesteld.
Financiële informatie Uitkoopsom : ......... € ( zie contract) In deze prijs zijn alle kosten inbegrepen (
vervoers- en andere onkosten
)
