Italië 4e jaars
Rome Rome, geschiedenis Door Rome stromen de rivieren de Tiber en de Aniene. Rome is oorspronkelijk gebouwd op zeven heuvels: Palatijn, Aventijn, Capitool, Quirinaal, Viminaal, Esquilijn en Coelius. Over het ontstaan van Rome doen een aantal verhalen de ronde. Volgens archeologen is Rome ontstaan in vier stappen: 1. In de 10e eeuw v.Chr. kwamen er enkele kleine nederzettingen van Latijnen op de Palatijn en op de Esquilijn, twee van de zeven heuvels van Rome. 2. In de 8e eeuw v.Chr. ontstonden er nieuwe nederzettingen op deze Palatinus, Esquilinus en op de Caelius. Het bondgenootschap Roma Quadrata werd opgericht tussen de twee nederzettingen op de Palatijn. Zo werden die twee nederzettingen sterker op militair vlak. Er kwam ook een eerste muur rond de Palatijn. 3. In de 6e eeuw v.Chr. kwamen er nog meer nederzettingen op die drie heuvels. De Etrusken veroverden het geheel en verenigden de nederzettingen op de drie heuvels tot een stad. 4. In de laatste fase, tijdens de 4e eeuw v.Chr., breidde de stad zich verder uit tot de vier andere heuvels waar nog geen nederzettingen waren. Rome kreeg een flinke omvang, doordat de zeven nederzettingen met een muur verbonden werden. Tijdens het verval en de uiteindelijke val van het West-Romeinse Rijk verminderde de bevolking sterk maar Rome bleef belangrijk als de stad waar de paus zetelde, hoewel die aan het eind van de Middeleeuwen tijdens het Westers Schisma tijdelijk vertrok uit Rome. Naast Rome werd er een groot gebied om Rome heen in Midden-Italië bestuurd door de paus. Pas na de Italiaanse eenwording in 1863 werd Rome weer de hoofdstad van Italië. De Pauselijke staat werd daarbij ingeperkt tot de regio Lazio. Velen migreerden vanuit onderontwikkelde Zuid-Italië noordwaarts om onder meer bij de nieuwe overheid in Rome te gaan werken. De wereldlijke invloed van de paus beperkt zich sinds het Verdrag van Lateranen van 1929 tot de dwergstaat Vaticaanstad in Rome.
Pag 46
Italiëreis oktober 2008
Italië 4e jaars
Rome Rome, mythe Keizer Augustus had opdracht aan Vergilius en Livius gegeven om een verhaal over het ontstaan van Rome te maken, dat werd Ab Urbe Condita. Daarin werd nadruk gelegd op de goddelijke oorsprong. Rome werd volgens een beroemde legende gesticht door de tweeling Romulus en Remus, op 21 april 753 v.Chr. tussen 8 en 9 uur 's morgens. De legende is oorspronkelijk afkomstig van de Romeinse schrijver Marcus Terentius Varro (116-27 v.Chr.). De vroegste geschiedenis is voor een deel in nevelen gehuld. In navolging van de Ilias en Odyssee werd er in opdracht van Gaius Iulius Caesar Octavianus (Augustus) door de dichter Vergilius en de historicus Livius een epos over geschreven. De legende begint bij de Trojaanse oorlog. Aeneas en zijn zoon vluchtten weg uit het brandende Troje om, zoals de goden hem op hadden gedragen, een nieuw rijk te stichten. Na jarenlang rondzwerven op zee kwamen ze aan in Carthago. Aeneas werd verliefd op Dido, de koningin van Carthago. De goden werden woedend toen ze hoorden dat Aeneas in Carthago bij Dido wilde blijven. Uiteindelijk vertrokken Aeneas en zijn zoon en stichtten de stad Alba Longa. Aeneas kreeg hier ook een paar zonen. Een jongere broer kwam aan de macht. Deze kreeg een dochter, Rhea Silvia. Zij had gemeenschap met de oorlogsgod Mars. Dit is voor haar een doodzonde omdat ze een Vestaalse maagd is (Vestaalse maagden moesten maagd blijven). Ze baarde een tweeling en werd vermoord omdat ze ontmaagd was. De koning die aan de macht was kon de tweeling niet doden en beval een van zijn soldaten het te doen. De soldaat kon het niet dus legde die de tweeling in een rieten mandje in de rivier. De tweeling werd gevonden door een wolvin, de Lupa Capitolina, die hen zoogde. Na enige tijd werden ze gevonden door een herder, die hen verder opvoedde alsof het zijn eigen zonen waren. Wanneer ze volwassen waren geworden, trokken ze naar zeven heuvelen bij de Tiber.
Italiëreis oktober 2008
Pag 47
Italië 4e jaars
Rome Rome, mythe Samen stichtten zij een stad. Om te weten welke naam de stad moest dragen en of het wel de juiste plaats was, ging elk, samen met een priester, een eigen heuvel op om een teken van de goden te krijgen. Remus zag zes raven en vond dit een geweldig teken. Hij rende naar beneden om tegen iedereen te zeggen wat hij had gezien. Volgens hem moest de stad Reme worden genoemd. Romulus kwam weliswaar later naar beneden, maar hij had wel twaalf raven gezien. Hij vond daarom dat de stad Rome genoemd moest worden. Ze begonnen een heftige ruzie. Remus was boos dat hij geen koning was en sprong over de muur. Hij zei: 'Moet dít ons beschermen?' Romulus werd kwaad en sloeg Remus dood. Rome werd de naam en Romulus de eerste koning. Volgens de legende zouden er nog zes volgen. Tarquinius Superbus zou hiervan de laatste zijn.
Rome, werkelijkheid Volgens archeologen is Rome ontstaan in een viertal stappen. In de 10e eeuw v.Chr. kwamen er enkele kleine nederzettingen van Latijnen op de Palatijn en op de Esquilijn, twee van de zeven heuvels van Rome. In de 7e eeuw v.Chr. kwamen er nieuwe nederzettingen op de Palatinus, Esquilinus en op de Caelius. Het bondgenootschap Roma Quadrata werd opgericht tussen de twee nederzettingen op de Palatijn. Zo werden die twee nederzettingen sterker op militair vlak. Er kwam ook een omwalling rond de Palatijn, de eerste omwalling. De derde stap vond plaats in de 6e eeuw v.Chr., toen kwamen er nog meer nederzettingen op die drie heuvels en vielen de Etrusken binnen. Ze veroverden Rome dat toen nog bestond uit enkele nederzettingen. Ze verenigden die nederzettingen op de drie heuvels tot een stad. In de laatste fase, tijdens de 4e eeuw v.Chr., breidde de stad verder uit tot de vier andere heuvels waar geen nederzettingen waren. Rome kreeg de omvang van een stad doordat de zeven nederzettingen met een muur verbonden werden, en een echte stad gingen vormen. Sindsdien groeide Rome in relatief korte tijd uit tot de machtigste stad van de Oudheid.
Pag 48
Italiëreis oktober 2008
Italië 4e jaars
Rome Bezienswaardigheden Het aantal bezienswaardigheden in Rome is enorm groot. Alleen al een opsomming zou dit boekje twee keer zo dik worden. We zullen enkele van de meest bekende en belangrijke apart aanhalen en er iets meer informatie over geven. Als oude hoofdstad van het Romeinse Rijk en centrum van de Rooms-katholieke Kerk is Rome bijzonder rijk aan bezienswaardigheden. Als bekende voorbeelden van bezienswaardigheden uit de tijd van het Romeinse Rijk kunnen het Colosseum en het Pantheon genoemd worden.
Het Sint-Pietersplein en de daar gelegen Sint-Pietersbasiliek zijn ook wereldberoemd.
Een voorbeeld van een bezienswaardigheid van latere datum is de Trevifontein, die in de 18e eeuw zijn huidige vorm kreeg en het toneel vormde van een beroemde scene uit de film La Dolce Vita van Federico Fellini.
Italiëreis oktober 2008
Pag 49
Italië 4e jaars
Rome Wandeling We beginnen bij het Flavisch Amfitheater (Latijn Amphitheatrum Flavium), beter bekend als het Colosseum, gebouwd in de 1 eeuw na Chr. te Rome, was het grootste amfitheater in het Romeinse Rijk. Het ovale grondvlak meet 188 bij 156 meter, heeft een omtrek van 527 m. en de hoogte van de gevel is 48,50 meter. De buitenmuur heeft drie rijen van 80 bogen, die telkens gescheiden worden door halfzuilen, beneden met Dorische, in het midden met Ionische en boven met Corinthische kapitelen.
Van hieruit lopen we in de richting van het Forum Romanum. Het Forum Romanum was in de oudheid het centrum van Rome. Het forum was in de gloriedagen van het Romeinse Rijk zowel het politieke en juridische als het religieuze en commerciële centrum van de stad.
Van hieruit komen we bij de Piazza Venetia. Op dit plein staat het Monumento a Vittorio Emanuelle. We lopen dan in de richting van de Via della Botteghe Oscure.
Pag 50
Italiëreis oktober 2008
Italië 4e jaars
Rome Wandeling Hier gaan we rechtsaf de Via d’Areoelli in en lopen tot aan de Chiesa del Gesu. Deze barok kerk heeft een schitterend tongewelf met typische schilderingen. Aan het einde van de Via del Gesu lopen we naar links naar de Piazza della Minerva. Rechtdoor en dan komen we uit op de Piazza della Rotonda en het Pantheon. Het oorspronkelijke gebouw dateerde uit 27 v.Chr. en werd gebouwd onder het consulschap van Marcus Agrippa. In 80 n. Chr. werd deze tempel tijdens de grote brand die Rome teisterde verwoest. In 125 liet keizer Hadrianus het Pantheon geheel herbouwen. Na de val van het West-Romeinse Rijk bleef het Pantheon in bezit van de Byzantijnse keizers, hoewel zij geen werkelijke macht meer hadden in Rome. Keizer Phocas schonk de tempel in 609 aan Paus Bonifatius IV. Deze Paus maakte van het Pantheon een kerk, de Santa Maria ad Martyres. Om deze reden is het Pantheon nooit afgebroken, wat bij de andere heidense tempels in Rome wel gedaan is. Vanaf de Renaissance werd het Pantheon gebruikt als begraafplaats voor vooraanstaande Italianen, van wie Rafaël Santi en Victor Emmanuel II de bekendste zijn.
Italiëreis oktober 2008
Pag 51
Italië 4e jaars
Rome Wandeling Vanaf het Panteon aan de Piazza della Rotonda lopen we door de Selita de ’Creszenzi en de Via della Dogana Vecchia. Daar gaan we de Via Del Salvatore in, aan het einde links de Corsia Argonale in naar de Piazza Navona. Dit ligt in een van de oudste buurten van Rome, de Campus Martius. Het Pantheon, dat gebouwd is in de eerste eeuw v.Chr., staat vlakbij. Keizer Domitianus (81 - 96) liet op deze plaats een groot stadion bouwen voor atletiekwedstrijden. Na de val van het Romeinse Rijk bouwden de Romeinse burgers huizen op de voormalige tribunes. De atletiekbaan zelf bleef onbebouwd en evolueerde in de loop der eeuwen tot een groot plein. In de 17e eeuw gaf paus Innocentius X de huidige vorm aan de Piazza Navona. Hij liet de kerk SantAgnese in Agone, een paleis en een grote fontein bouwen. Aan het plein staat de kerk Sant'Agnese in Agone die gebouwd werd door Francesco Borromini, de grote rivaal van Bernini in het 17deeeuwse Rome. Ze geeft aanleiding tot verscheidene grapjes over de Fontana dei Quattro Fiumi die er recht voor staat. In het boek 'Het Bernini mysterie' is de fontein een heidens symbool dat deel uitmaakt van het geheime 'pad der verlichting' van de Illuminati. De fontein werd gebouwd door Bernini en kreeg de naam La Fontana dei Quattro Fiumi. De vier beelden verwijzen naar vier grote rivieren, de Donau, de Ganges, de Nijl en de Rio de la Plata, en zitten aan de voet van de obelisk. De tweede fontein is de Fontana del Moro (de Moor) van Giacomo della Porta. De derde fontein is de Fontana del Nettuno (Neptunusfontein) die ook is ontworpen door Giacomo della Porta. De Neptunusfiguur werd later toegevoegd omdat het plein niet symmetrisch was.
Pag 52
Italiëreis oktober 2008
Italië 4e jaars
Rome Wandeling
Vanaf de Piazza Navona lopen we nu in de richting van de Tiber. Langs de oever van de tiber lopen we dan in de richting van Pont’Sant Angelo. Deze steken we over en we komen in de buurt van Vatikaanstad. Eerst passeren we de Engelenburcht ( Italiaans: Castel Sant' Angelo) een monument in Rome. De burcht is het oorspronkelijke Moles Hadriani ( het gevaarte van Hadrianus"), het grote mausoleum van keizer Hadrianus), dat werd gebouwd tussen 135 en 139 onder leiding van de architect Decrianus. De Engelenburcht ontleend zijn naam aan een legende. Op kerstdag 590 hield Paus Gregorius I een grote plechtige kerkelijke optocht om God te smeken een einde te maken aan de pestepidemie. Bovenop het mausoleum verscheen de aartsengel Michaël. De engel stak zijn zwaard in de schede, wat betekende dat Gregorius' bede was verhoord en de strijd tegen de pestepidemie voorbij was. Paus Pius II liet op de plaats waar de aartsengel zou zijn verschenen een kapel bouwen. Het mausoleum was in de late oudheid al getransformeerd in een burcht. Vanaf 280 omringde de Aureliaanse Muur het grootste deel van de oude stad, maar het Vaticaan viel daar buiten. Door de opkomst van Christendom trokken steeds meer pelgrims naar de oude Sint-Pietersbasiliek, die met zijn kunstschatten vrijwel onverdedigd buiten de stad lag.
Italiëreis oktober
Pag 53
Italië 4e jaars
Rome Wandeling
Het mausoleum lag op een zeer strategische positie tussen het Vaticaan en de brug over de Tiber en werd daarom in de verdedigingswerken van de stad opgenomen. De beelden die op de rand van het mausoleum stonden, zijn eens gebruikt om de Goten weg te jagen. De pausen en de adel streden, nadat de Goten weg waren, om de burcht. Zij lieten de Engelenburcht verbouwen tot een sterke vesting die het Vaticaan (de Katholieke Kerk) moest beschermen tegen invallers, maar ook tegen de middeleeuwse Romeinse adel en burgerij. We lopen nu verder Vaticaanstad ( Latijn: Status Civitatis Vaticanae, Italiaans: Città del Vaticano) binnen, het is een soevereine staat, waarvan het grondgebied midden in Rome ligt en die als het kleinste onafhankelijke land ter wereld geldt. Het wordt vertegenwoordigd door de Heilige Stoel. Vaticaanstad is geen lid van de Europese Unie. Het dwergstaatje is in 1929 ontstaan, na conflicten tussen de pausen en Italië, maar kan als een voortzetting of herleving van de Kerkelijke Staat gezien worden. In het Vaticaan is de hoofdzetel van de Rooms-katholieke Kerk gehuisvest. Het staatshoofd is de paus. De huidige paus is Benedictus XVI.
Pag 54
Italiëreis oktober 2008
Italië 4e jaars
Rome Wandeling Het Apostolisch Paleis is de officiële verblijfplaats van de paus. De paus beschikt over een Camerlengo, kamerheer van de paus. Er wonen 824 (2008) mensen op een oppervlakte van 0,44 km², en daarmee is Vaticaanstad het land met de minste aantal inwoners ter wereld, maar er komen dagelijks duizenden toeristen. Vaticaanstad wordt geheel omsloten door de stad Rome en heeft een eigen stadsmuur. De Heilige Stoel heeft ook bezittingen op Italiaans grondgebied. Deze bezittingen, meest kerken en kantoorgebouwen, zijn dus geen Vaticaans grondgebied. Volgens het Verdrag van Lateranen hebben deze bezittingen echter een extraterritoriale status, vergelijkbaar met de status van een ambassade. Het gaat daarbij onder meer om: het pauselijk zomerverblijf bij Castel Gandolfo, de basiliek Santa Maria Maggiore, de basiliek San Giovanni in Laterano, de basiliek San Paolo fuori le Mura, het Palazzo Courtial, het Palazzo di Propaganda Fide, het Palazza di San Callisto, het Palazzo del Vicariato, het Palazzo della Cancelleria, de zetel van de Congregatie voor de Oosterse Kerken, de zetel van de Congregatie voor de Geloofsleer en verder alle gebouwen die bij de Heilige Stoel in gebruik zijn. Dezelfde extraterritoriale status geldt voor alle kerken in Italië, indien en zolang de paus daarin deelneemt aan godsdienstige ceremonieën zonder dat deze openstaan voor het publiek. De stad heeft een politiedienst bestaande uit Zwitsers, de Zwitserse Garde, een overblijfsel van het oorspronkelijke leger van de paus. Het traditionele uniform is ontworpen door commandant Jules Repond en niet, zoals vaak wordt gedacht, door Michelangelo.
Italiëreis oktober 2008
Pag 55
Italië 4e jaars
Rome Wandeling Vanuit Vatikaanstad lopen we terug in de richting van de Tiber. We gaan in de richting van Piazza di Spagna. Hier komen we bij spaanse trappen. De term Spaanse Trappen wordt vaak gebruikt als populaire naam voor dit plein. Hier staat ook de Fontana della Barcaccia. De trappen behoren bij de kerk Trinitá dei Monti welke in opdracht van Lodewijk XII is gebouwd. Al in de 17de eeuw wilden de Fransen deze kerk verbinden met het plein beneden waar de Spaanse ambassade was gevestigd (vandaar ook de naam Piazza di Spagna). Dit plan werd echter tegengehouden, omdat het ontwerp een prominente plaats voor een standbeeld van Lodewijk XIV behelsde. In 1723 benoemde Paus Innocentius XIII de Italiaanse architect Francisco de Sanctis welke een ontwerp presenteerde die voor zowel de Fransen als de Paus acceptabel was. Het beeld voor Lodewijk XIV kwam daar niet op voor. Bovenaan de trappen komt men op de Pincio, een prachtige Romeinse heuvel. Vlakbij is de Villa Medici uit de XVIde eeuw en Villa Borghese met het museum Galleria Borghese. De trappen zijn gebouwd tussen 1723 en 1726, met geld van de Frans ambassadeur Étienne Gueffier. De stijl van de Trappen wordt als één van de mooiste voorbeelden van de vroege Rococo in Rome gezien. Op 16 januari liet de kunstenaar Graziano Cecchini duizenden ballebak-ballen van de Trappen afvallen, als stunt. Hiermee volgen de Spaanse Trappen de Trevi-fonteinen, die ook door hem beschilderd werden. Van hieruit gaan we naar de Fontana di Trevi
Pag 56
Italiëreis oktober 2008
Italië 4e jaars
Rome Wandeling De Trevi fontein is de grootste en bekendste fontein van Rome. De fontein is circa 26 meter hoog en ongeveer 22 meter breed. Zij is gelegen aan een pleintje, het Piazza di Trevi. Ze is getekend door Bernini en ruim 50 jaar later gebouwd door de architect Nicola Salvi, in de stijl van de late barok. De fontein staat aan de achtergevel van het Palazzo Poli. In het keizerrijk was het de gewoonte om een monument op te richten op plaatsen waar water vanuit nieuwe bronnen Rome binnen kwam. De fontein is gebouwd in opdracht van Paus Clemens XII. Het thema van het bouwwerk is de oceaan met majestueuze zeegod Neptunus op een schelpvormige strijdwagen die door gevleugelde paarden en jonge zeegoden (tritons) naar de oceaan wordt getrokken. Het ene paard is rustig, het andere steigert. Dit symboliseert de twee gezichten van de zee. In twee nissen staan links en rechts de uitbeeldingen van Overvloed en Gezondheid. Rechts bovenaan ziet men een afbeelding van een maagd die een soldaat de plek van een bron aangewezen zou hebben. De legende verteld dat wanneer men met de rug naar de fontein staat en met rechts over de linkerschouder twee muntjes in gooit, de ogen sluit, aan Rome denkt en uitroept “Arrivederci Roma, tibi gratia volo, in tiberis aqua tua fluit"( = tot wederziens Rome, ik wil je genade, je water stroomt naar de Tiber) zal men ooit terugkeren naar Rome. (Vroeger dronk men het water uit de fontein omdat ze dorst hadden en ook om dezelfde reden). Een andere zienswijze zegt dat het werpen van de twee muntjes u in staat moet stellen 'uw geliefde' te ontmoeten in de Eeuwige stad. De naam Trevi komt van de woorden tre via, drie wegen komen uit op het plein van de fontein. Van hieruit terug naar de Spaanse trappen vanwaar we gezamenlijk gaan eten.
Italiëreis oktober 2008
Pag 57
