drs Simone van Houten-Pilkes MMO dr John Snel
Performa’s onderzoek
OR INSIGHT HET GROOTSTE ONDERZOEK NAAR DE STAND VAN DE MEDEZEGGENSCHAP IN NEDERLAND
Colofon Uitgever en redactie:
Performa Uitgeverij, Wander de Groot
Analyse en tekst:
FNV Formaat, drs Simone van Houten-Pilkes MMO en dr John Snel
Met medewerking van:
VASMO
Ontwerp:
Pino Design, Arnhem
Druk:
Zalsman, Zwolle
© 2013 Performa Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van grafische of elektronische technieken of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISBN:
978-90-76834-71-9
NUR
807
Prijs:
e 29,95 excl. BTW en verzendkosten
Bestellen en informatie: Performa Uitgeverij BV, Torenstraat 144B, 2513 BW Den Haag, tel. (070) 310 70 11, of via
[email protected] Inhoudelijke vragen over het onderzoek OR Insight: FNV Formaat, Vijzelmolenlaan 2, 3447 GX Woerden, tel. (0348) 497 397, of via
[email protected]
Woord vooraf
Voor u ligt OR Insight 2012-2013, het nieuwe en meteen grootste onderzoek naar de stand van de medezeggenschap in Nederland. Dit boek bevat de antwoorden van bijna 600 respondenten, zowel OR-leden als ambtelijk secretarissen die de ondernemingsraad in hun werk ondersteunen. Trends en thema’s voor de medezeggenschap in Nederland in kaart brengen, nu en in de komende tijd, op basis van de ervaringen van medezeggenschappers – dat is het hoofddoel van OR Insight. Waar houden medezeggenschappers zich mee bezig? Wat zijn belangrijke onderwerpen en verschuivingen? Hoe gebruiken ondernemingsraden hun rechten en bevoegdheden? Zijn de faciliteiten voldoende en gebruiken ondernemingsraden deze ook? En doet medezeggenschap er toe, hoeveel invloed heeft de ondernemingsraad eigenlijk? Tegelijkertijd nemen we een aantal actuele discussies onder de loep: • Vernieuwing van de medezeggenschap is een thema dat vaak besproken en beschreven wordt. Er zijn her en der ook initiatieven ter vernieuwing, maar nog niet heel veel. Het bracht ons tot de vraag hoe medezeggenschappers tegen de Wet op de ondernemingsraden (WOR) aankijken. Is die nog van deze tijd, of zou die vernieuwd moeten worden? • ‘Er zitten te weinig jongeren in de OR’, dat is een klacht die vaak gehoord wordt. Wij wilden weten of dat zo is. En maakt dat eigenlijk wat uit? Of denken en doen jongere OR-leden hetzelfde als oudere OR-leden? • Een ander heikel punt is de loopbaan van medezeggenschappers. Waar de ene (ex) OR-voorzitter het tot directeur schopt, komt de ander op dood spoor te staan. We zijn benieuwd naar de verschillen en naar de ontwikkelmogelijkheden die het OR-werk biedt. • Tenslotte waren we benieuwd naar de samenwerking tussen de ondernemingsraad en de toezichthouders. Over toezicht is veel te doen geweest de laatste tijd. Gebruiken ondernemingsraden hun aanknopingspunten in de wet om met de raad van toezicht (RvT) of raad van commissarissen (RvC) in contact te komen of te blijven? Het onderzoek heeft veel publiciteit gegenereerd. Van bijna elk hoofdstuk is in de periode september-december 2012 een persbericht verschenen, dat door veel media (radio, landelijke dagbladen, vakbladen, nieuwssites, vaksites en twitter) is opgepikt. De persberichten laten zich lezen als een opsomming van de meest
[3]
opmerkelijke resultaten van het onderzoek. In elk hoofdstuk is het persbericht als afsluitend kader opgenomen. OR Insight 2012-2013 is een initiatief van Performa Uitgeverij, vakuitgeverij en evenementenorganisator voor HR en OR. Het onderzoek is uitgevoerd door Simone van Houten en John Snel, trainers/adviseurs en onderzoekers bij FNV Formaat, het grootste opleidingsinstituut voor medezeggenschap, in samenwerking met VASMO, de beroepsvereniging van ambtelijk secretarissen. Wij danken alle deelnemers die de moeite hebben genomen om de uitgebreide vragenlijst in te vullen. Wij wensen u veel leesplezier. Wander de Groot
[4]
Inhoudsopgave
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
OR Insight in vogelvlucht Thema’s voor de OR Adviesrecht Instemmingsrecht Informatierecht Initiatiefrecht Duidelijkheid over rechten en bevoegdheden Tijd voor OR-werk Scholing Ondersteuning door ambtelijk secretaris en externe deskundigen Samenwerking tussen OR en toezichthouder Invloed en toegevoegde waarde van medezeggenschap Gewenste aanpassingen van de Wet op de ondernemingsraden OR-werk, loopbaan en ontwikkeling Generatieverschillen in de OR
Bijlage 1. Onderzoeksverantwoording Bijlage 2. Profiel van de respondenten Bijlage 3. Over de auteurs
7 10 15 18 23 29 33 38 41 47 50 56 61 65 71 75 77 80
[5]
