“Opvoeding is een kwestie van liefde, geduld en wijsheid. De laatste twee groeien waar de eerste heerst.”
1 jaarverslag 2013
Belofte De school bewerken als een tuin. De kinderen zijn in de lente van hun leven. Maar welke talenten er zullen groeien, welke persoonlijkheid er zal bloeien, dat ligt nog verborgen, als een knop. Kwetsbaar, kostbaar, een belofte. Vanuit die gedachte zorg dragen voor een goede voedingsbodem om onbelemmerd te kunnen wortelen een basis om stevig te staan een plek te geven die recht doet aan specifieke eigenschappen structuur aan te brengen om harmonie te creëren zodat elk aandacht krijgt niets in de verdrukking raakt. Vanuit die gedachte werken als een uit-de-hand-gelopen-hobby om daarna te genieten als alles in bloei komt te staan. Vanuit die gedachte vóór te leven iets te laten doorklinken van Gods Koninkrijk “Daar is het altijd lentetijd in bloei staat elke plant.” Belofte
2 jaarverslag 2013
Halverwege Wie van vakantie thuiskomt en een mooie reis heeft gemaakt, heeft veel te vertellen. De digitale camera’s maken het tegenwoordig steeds makkelijker om de verhalen waar je mee terugkomt te voorzien van beelden. Zulke verhalen kunnen anderen weer enthousiast maken. Binnen Spectrum zijn we dol op verhalen, we vertellen ze graag, het liefst aan kinderen. Dit bestuursverslag is eigenlijk een reisverslag en vertelt het verhaal van kinderen, van leerkrachten, van directeuren, bestuurders en de leden van de raad van toezicht. Net als reizigers hadden zij zich doelen gesteld en dan specifiek voor het jaar 2013. In dit verslag vertellen we over onze successen, de weerstanden, de risico’s, maar ook de tegenslagen die we onderweg zijn tegengekomen. Net als na een vakantie zijn ook wij enthousiast en willen we ons verhaal vertellen. Het is voorzien van foto’s, we hebben er cijfers en grafieken aan toegevoegd om het duidelijk te maken en anderen in verwondering te brengen. De reis is niet af. Sterker nog, we blijven altijd op reis. Spectrum werkt met vierjarenplannen en goed bezien zijn we met het bestuursverslag 2013 halverwege het plan 2011-2015. In dit verslag vertellen we ook over toekomstige plannen. Voor ons gevoel zijn we er nog lang niet. We hopen dat het u nieuwsgierig maakt. Voor u verder leest, willen we iedereen bedanken die meegewerkt heeft aan deze ‘reis’. Er is keihard gewerkt aan het verhogen van de kwaliteit van onderwijs. Er zijn veel extra inspanningen geweest, want als het om kinderen gaat, mag het altijd iets meer zijn. We danken alle medezeggenschapsraden en de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad voor hun constructieve bijdrage aan het functioneren van de scholen en de stichting. Tot slot wordt de Raad van Toezicht bedankt voor de kritische feedback en de wijze waarop toezicht is gehouden. We trekken verder en laten ons daarbij inspireren door de kracht van het evangelie. Ook dat verhaal willen we doorvertellen. De bijbel is een gids voor ons werk en eigenlijk ons hele leven. Heeft u opmerkingen na het lezen van het jaarverslag, laat het ons weten!
Adriaan van Zanten Voorzitter College van Bestuur
3 jaarverslag 2013
In de tweede helft van de negentiende eeuw hebben ouders verenigingen opgericht om scholen te stichten die zich intensief gingen bezighouden met goed en bevlogen onderwijs. Als je de maatschappij wilt verbeteren, moet je beginnen bij goed onderwijs. Taal, lezen en rekenen zijn net als toen nog steeds de basisvaardigheden waar we kinderen van vier tot twaalf jaar in willen bekwamen. Goed kunnen lezen is nog steeds een van de meest bepalende factoren om succesvol te zijn in het vervolgonderwijs. Natuurlijk is er meer, kinderen moeten breed ontwikkeld worden en behalve de basisvaardigheden krijgt ook de sociaal emotionele ontwikkeling veel aandacht, creatief worden kinderen steeds uitgedaagd en er wordt intensief gewerkt aan de algemene ontwikkeling. De verdieping krijgt bij dit alles aandacht door middel van normen en waarden vanuit de Protestants Christelijke traditie. In het strategisch beleidsplan is de visie als volgt omschreven: Wij ervaren de verschillen tussen kinderen als waardevol omdat ze unieke schepselen van God zijn. In het onderwijs staan daarom waarden centraal als verantwoordelijkheid, openheid, gerechtigheid, zorg en aandacht voor elkaar en voor jezelf, veiligheid, dienstbaarheid en ontplooiing in de school als gemeenschap. Zo zullen we ieder kind uitdagen zich persoonlijk te ontwikkelen en tegelijkertijd aandacht te houden voor ’het samen’. School en ouders zijn partners en kunnen elkaar bij dit alles aanvullen en versterken. We vinden de betrokkenheid van ouders erg belangrijk. Elke school heeft haar eigen karakter, maakt binnen de kaders haar eigen keuzes en we spreken daarom van een 'school-brede identiteit'. 'Identiteit' is meer dan het levensbeschouwelijk deel alleen.
Vanuit deze visie is een gezamenlijke opdracht geformuleerd die als volgt is omschreven:
Spectrum wil kinderen op de scholen vanuit de christelijke inspiratie, en met respect voor het unieke van ieder kind, uitdagen zich veelzijdig en optimaal te ontwikkelen.
Wij willen dat kinderen hun eigen verantwoordelijkheid nemen, zelfstandig, kritisch en respectvol leren samen te werken en samen te leven.
Op onze scholen is aandacht voor elkaar en worden onze medewerkers uitgedaagd zich verder te ontwikkelen in hun professionaliteit. Onze missie is daarom:
Vanuit deze opdracht zijn binnen het strategisch beleidsplan concrete doelstellingen geformuleerd die we binnen vier jaar willen realiseren. Over de volgende beleidsterreinen leggen we verantwoording af: organisatie, identiteit, onderwijs, personeel, huisvesting, financiën en kwaliteit. Na de verantwoording worden de risico’s in een apart hoofdstuk weergegeven en kijken we vooruit naar de toekomst. Het hoort bij de werkwijze die Spectrum en haar scholen eigen is: plannen, uitvoeren, evalueren, doelen bijstellen en weer voortgaan. Bij deze cyclus, bekend onder de naam ‘Plan-Do-Check-Act’,
zijn ouders, personeelsleden, waaronder de directies, nauw betrokken. Om invulling te geven aan burgerschapsvorming hebben de meeste scholen zelfs een leerlingenraad om waar mogelijk ook kinderen te betrekken. De Raad van Toezicht kijkt bij dit alles kritisch mee. In de eerste plaats naar de manier waarop het bestuur het beleid vorm geeft, maar nog belangrijker hoe de uitvoering op de scholen tot stand wordt gebracht en hoe zich dat vertaalt in resultaten.
4 jaarverslag 2013
Juridische structuur en governance Bij de oprichting van Spectrum Vereniging voor Protestants Christelijk Onderwijs in 2005 is gekozen voor de verenigingsstructuur. In 2011 is de vereniging uit Bleiswijk (ontstaan in 1883) gefuseerd met Spectrum. Bij deze fusie is de vereniging omgezet in een stichting. De stichting draagt nu de naam: Spectrum Stichting voor Protestants Christelijk Onderwijs te Lansingerland, kortweg Spectrum-SPCO. Zij heeft haar zetel te Bergschenhoek. Tevens is gekozen voor het Raad van Toezicht model waarin bestuur en toezicht zijn gescheiden. Het stichtingsbestuur is als bevoegd gezag verantwoordelijk voor de instandhouding van de scholen voor Protestants Christelijk onderwijs in de gemeente Lansingerland. De be-
stuurder is ook verantwoordelijk voor het geven van onderwijs in de negen scholen volgens de kenmerken geformuleerd in het strategisch beleidsplan. De Raad van Toezicht heeft nadrukkelijk de rol van toezicht houden op de bestuurder. De bestuurder heeft een sturende rol ten opzichte van de schooldirecties en het stafbureau. De schooldirecties zijn (integraal) verantwoordelijk voor het onderwijskundig management, financieel management, personeelsmanagement en het beheer van de schoolgebouwen. De scholen zijn betrokken in de ontwikkeling van het bovenschoolse beleid. De verdeling van taken is vastgelegd in het bestuursstatuut.
Code Goed Bestuur Primair Onderwijs Spectrum is lid van de brancheorganisatie voor Primair Onderwijs, de PO raad. Zoals alle leden van de PO raad, heeft Spectrum de Code Goed Bestuur Primair Onderwijs conform
vastgesteld. In deze code zijn basisprincipes vastgelegd omtrent professionaliteit van bestuurders en leidinggevenden in het primair onderwijs.
Raad van Toezicht Bij de vervulling van haar taak richt de Raad van Toezicht zich op het belang van de stichting en de door de stichting in stand gehouden scholen. De samenstelling, taken en bevoegdheden van de raad zijn zodanig dat deze een deugdelijk en onafhankelijk toezicht kan uitoefenen. De Raad heeft in 2013 vijf keer vergaderd met het College van Bestuur over de
onderwerpen die vallen onder de verantwoordelijkheid en welke genoemd zijn in de statuten van de stichting. Voor verdere informatie wordt verwezen naar het jaarverslag van de Raad van Toezicht. De samenstelling van de Raad wordt beschreven bij de algemene gegevens.
College van Bestuur Het College van Bestuur is eenhoofdig en belast met het besturen van de door de stichting in stand gehouden scholen. Het College van Bestuur treedt op als bevoegd gezag van Spectrum. De bestuurder is tevens belast met de eindverant-
woordelijkheid voor de dagelijkse leiding van de stichting en van de door de stichting in stand gehouden scholen. De samenstelling van het Bestuur wordt vermeldt bij de algemene gegevens.
Medezeggenschapsraad Elke school heeft een medezeggenschapsraad (MR). Via de MR hebben ouders en personeel invloed op het schoolbeleid.
De primaire gesprekspartner van de MR is de schooldirecteur.
Gemeenschappelijke MedezeggenschapsRaad (GMR) De GMR vertegenwoordigt de ouders en het personeel van de negen scholen. De GMR bestaat uit tien personen, vijf namens beide geledingen. Alle scholen zijn vertegenwoordigd in de raad, de grootste school met twee leden. De GMR vergadert minimaal vijf keer per jaar en behandelt alleen onderwerpen die voor de scholen van gemeenschappelijk
(schooloverstijgend) belang zijn. De primaire gesprekspartner van de GMR is de bestuurder. De GMR heeft het afgelopen jaar vijf maal vergaderd en de voorzitter van de GMR heeft samen met een afgevaardigde van de personeelsgeleding zoals ieder jaar gesproken met de Raad van Toezicht over het functioneren van het College van Bestuur.
In de vergaderingen werd gesproken over: de werkwijze en samenstelling van de GMR het financieel beleidsplan, de begroting en de meerjarenbegroting het bestuursformatieplan het jaarverslag / de jaarrekening het zorgplan de kwaliteit van onderwijs en de opbrengsten Passend Onderwijs protocol leerlingen zonder verblijfstatus
protocol medicijnverstrekking en medisch handelen het schoolfonds opleiden in de school de functiemix het Eigen Risico Dragerschap de meld code huiselijk geweld en kindermishandeling het vakantierooster de regeling schorsing en verwijdering leerlingen het personeelsbeleidsplan 5 jaarverslag 2013
Staf en secretariaat De stafmedewerkers adviseren het College van Bestuur over het te voeren beleid. Ook adviseren zij, gevraagd en ongevraagd, de directeuren bij de uitvoering van hun taken. Zij volgen, toetsen en beoordelen de resultaten van uitvoering
van beleid en rapporteren hun bevindingen aan het College van Bestuur. Het stafbureau verleent ondersteunende diensten voor de gehele organisatie.
Directeur school Spectrum beheert negen scholen. Iedere school heeft een directeur die belast is met de algehele leiding.
De directeur legt verantwoording af aan het College van Bestuur.
Stichting Advies Raad De adviesraad heeft een wisselende samenstelling en bestaat uit stakeholders die gehoor geven aan de oproep via de nieuwsbrieven van de scholen. Eenmaal per jaar komt zij bij elkaar om te spreken over en advies uit te brengen over strategische ontwikkelingen en zaken betreffende de identiteit van Spectrum. In 2013 heeft men zich gebogen over een enquête voor ouders. De vragen gingen over de manier waarop scholen invulling geven aan hun Protestants Christelijke identiteit en hoe
ouders dat beleven en waarderen. De ouders zijn ook geïnformeerd over de ontwikkelingen op het gebied van Passend Onderwijs en de wetgeving die 1 augustus 2014 in werking treedt. Spectrum gaat van een zuilair samenwerkingsverband met 24 scholen en 7.000 leerlingen naar een inter-zuilair samenwerkingsverband met 84 scholen en ruim 21.000 leerlingen. De resultaten van de enquête worden besproken bij het hoofdstuk over identiteit.
Organogram Spectrum
MO = Management Overleg (bestuursondersteuner, controller, 9 directeuren, voorzitter College van Bestuur)
Organisatorische ontwikkelingen In het strategisch beleidsplan heeft Spectrum op het gebied van organisatie doelen gesteld met betrekking tot Good Governance, het managementkader, de planning en controlecyclus en het nieuw te ontwikkelen samenwerkingsverband in het kader van Passend Onderwijs. Op het gebied van Good Governance heeft dat in 2013 geleid tot een verdere invulling van de taken van toezichthouder, bestuurder en directieleden en de wijze waarop verantwoording wordt afgelegd. Scholen zijn steeds transparanter in het openbaar maken van de opbrengsten en het delen van de analyses en conclusies
die hier aan ten grondslag liggen. Beleid, uitvoering en toezicht kunnen op deze wijze leren van elkaar. Het managementkader is in 2012 aangepast en is in 2013 in werking getreden. De wijze van rapporteren en analyseren richting bestuur is ook onderwerp van gesprek geworden tussen de directieleden onderling. Bij de bespreking van de resultaten met het bestuur trad men op als critical friend van elkaar. Dit leidde weer tot nieuwe inzichten en verbetering van de werkwijze op de eigen school.
6 jaarverslag 2013
In de planning- en controlecyclus is de uitdaging niet méér toetsten, niet méér verantwoorden, maar met de cijfers die worden aangeleverd méér de diepte in te gaan. We blijven ons steeds kritisch de vraag stellen, waarom we cijfers en rapportages aanleveren en wat we daar van kunnen leren. In januari 2013 is het nieuwe Samenwerkingsverband Delflanden opgericht waar ook Spectrum deel van uit
maakt. Er is hard gewerkt aan het ondersteuningsplan en eind 2013 kon het voorlopig worden vastgesteld. De ondersteuningsplanraad (soort GMR bestaande uit ouders en personeel) gaat zich in 2014 over het ondersteuningsplan buigen. Het is een prestatie van formaat en de inspectie heeft hierover in december zijn bewondering uitgesproken.
Vertrouwenspersoon In overeenstemming met de klachtenprocedure beschikt Spectrum over een vertrouwenspersoon die bij klachten functioneert als aanspreekpunt. Onafhankelijk vertrouwens-
persoon bij Spectrum is mw. N. Blijleven-Voordouw. Zij is dit jaar niet aangesproken als vertrouwenspersoon, een schriftelijk verslag is daarom niet aan de orde.
Ontwikkelingen leerlingenprognoses
In 2012 heeft zich een trendbreuk voorgedaan. Tot 2012 kende Spectrum alleen groei van het aantal leerlingen. Het keerpunt heeft alles te maken met de stagnerende bouw van nieuwe huizen en onvoldoende doorstroming in wijken waar vergrijzing optreedt. Nauwlettend wordt nu het marktaandeel in de gaten gehouden. In 2013 was het Katholiek onderwijs
licht groeiend, het openbaar onderwijs kromp, waarbij aangetekend dat het grootste deel werd veroorzaakt door de overloop van leerlingen van de gefuseerde Vuurvogel naar Pius X. Eén en ander had te maken met onvrede van ouders. Het aandeel van Spectrum kromp enkele tienden van een procent. Het blijft een punt van aandacht.
In 2011 heeft een herijking plaatsgevonden voor wat betreft de kaders op het gebied van de Protestants Christelijke identiteit. Voor personeel is dit het vertrekpunt. De notitie waarin deze kaders zijn vastgelegd wordt gebruikt als basis voor een gesprek met nieuwe personeelsleden. In 2011 is een workshop ontwikkeld voor de teams om in gesprek te gaan over de notitie. De workshop wordt begeleid door een enquête voor personeelsleden die onderzoekt hoe men de uitwerking met betrekking tot de identiteit op dit moment ervaart en hoe men die in de toekomst zou willen realiseren. Op twee scholen na, die de workshop en enquête nog moeten houden in 2014, is de conclusie gerechtvaardigd dat per-
soneel intrinsiek gemotiveerd is om te werken vanuit de christelijke identiteit. Het Christelijk geïnspireerd onderwijs wordt gezien als een verworvenheid waar men zorgvuldig mee om wil gaan. Teams spreken bovendien de ambitie uit steeds opnieuw te willen zoeken naar wegen om de identiteit in te vullen. Identiteit is niet statisch, maar voortdurend in beweging. Voor ouders is een vergelijkbare enquête ontwikkeld. Een aantal vragen en resultaten worden hieronder gemeld en toegelicht. De enquête is door 360 ouders ingevuld.
7 jaarverslag 2013
De leerkracht draagt op een respectvolle wijze de protestants christelijke identiteit uit naar mijn kind.
Ik vind het belangrijk dat de school mijn kind vertrouwd maakt met de verhalen uit de Bijbel
De protestants christelijke identiteit van de school heeft een toegevoegde waarde voor de samenleving
Het totale onderzoek is terug te vinden op de website van Spectrum. Uit de onderzoeksresultaten is de conclusie getrokken dat de inhoud van het Protestants Christelijk Onderwijs niet ter discussie staat ondanks het feit dat de ontkerkelijking ook in Lansingerland nog steeds gaande is. In de gesprekken met de adviesraad van Spectrum bleek dat
de vorm waarin de identiteit tot uitdrukking werd gebracht steeds een onderwerp van gesprek behoort te zijn. Deze beweegt mee met de veranderingen in de maatschappij. Voor de teams op de scholen is dit een kans die men graag verder wil uitwerken en om die reden zal meenemen in het nieuwe schoolplan 2015-2019.
Toegankelijkheid van de instelling/het toegangsbeleid Hoewel Spectrum-SPCO een protestant-christelijke signatuur heeft, hanteert de stichting een open toelatingsbeleid. Wel wordt van de ouders van nieuwe leerlingen verwacht dat zij
de protestant-christelijke identiteit respecteren. Op geen van de scholen die onder Spectrum-SPCO vallen, wordt een wachtlijst gehanteerd.
Ieder jaar worden de beleidsvoornemens door Spectrum als stichting en de afzonderlijke scholen verder uitgewerkt en geactualiseerd. De scholen verantwoorden zich naar de ouders in de schoolgids of een apart bulletin gewijd aan de onderwijskundige ontwikkelingen en opbrengsten. Een samenvatting per school is achterin het bestuursverslag opgenomen. Door steeds planmatig te werken zorgen de scholen voor continuïteit van het onderwijsvernieuwingsproces. De doelen en behaalde resultaten worden hieronder afzonderlijk in beeld gebracht. 8 jaarverslag 2013
Opbrengstgericht werken Alle opbrengsten op het gebied van taal, lezen, spelling en rekenen komen in een instrument (opbrengstmeter) samen en stellen leerkrachten, intern begeleiders, directeuren en het bestuur in staat om deze te analyseren en vanuit de conclusies nieuwe doelen te formuleren. Opbrengstgericht werken is daarmee een cultuurkenmerk geworden op alle scholen. De cijfers geven sturing aan de vervolgacties. Ze vertellen iets over het verleden en vormen de basis voor de toekomst. De toetsen die ook door de inspectie zijn opgenomen in het toezichtkader worden hieronder weergegeven. Deze hebben een signaalfunctie. Natuurlijk zijn er ook toetsen die afgenomen worden bij de kleuters en in de groepen 5 en 7 en tevens voor spelling in de groepen 3 t/m 8. We laten ze echter voor het bestuursverslag buiten beschouwing. Iedere school analyseert minimaal twee keer per jaar de opbrengsten en verwerkt de acties in de groepsplannen voor de nieuwe periode.
Op Spectrumniveau is speciaal aandacht besteed aan de opbrengsten van begrijpend lezen in de groepen 6 en 7. De opbrengsten bleven achter bij de verwachtingen en zijn om die reden bestudeerd door de kenniskring van alle groepsleerkrachten van de groepen 7. Scholen met goede resultaten delen de ervaringen met scholen waar de resultaten achterblijven. Op die manier wordt kennis doorgegeven en vermeerdert het zich snel. Behalve de opbrengsten voor taal/lezen, spelling en rekenen worden jaarlijks ook de opbrengsten in kaart gebracht met betrekking tot de sociale competenties van leerlingen. Er worden diverse instrumenten gebruikt, maar het is een stuk lastiger in kaart te brengen omdat het gevoel van de leerkracht die het moet beoordelen een grotere rol speelt dan bij de basisvaardigheden.
Opbrengsten taal lezen en rekenen:
9 jaarverslag 2013
Kwaliteitsonderzoeken Inspectie van het primair onderwijs De inspectie is in 2013 op CBS Prins Willem-Alexander, CBS Boterdorp, CBS Prins Maurits, CBS Prinses Máxima en CBS De Poort geweest voor een onderzoek. Na afloop kregen alle basisscholen een basisarrangement. De tussentijdse opbrengsten en de eindopbrengsten bij CBS Prins Maurits en CBS Prinses Máxima zijn voldoende, maar nog kwetsbaar. Reden om extra aandacht te besteden aan de processen die moeten leiden tot goede opbrengsten. Het blijft een lastig punt om de kwaliteit van een school afhankelijk te maken van slechts cijfers. Je kunt pas echt iets zeggen als je de leerwinst in kaart kan brengen en precies zou kunnen aangeven wat de rol van de school daarin is geweest.
Natuurlijk is de leerkracht en daarmee de school van groot belang en kunnen zij het verschil maken. Achtergrondkenmerken van leerlingen blijven het beeld echter vertroebelen. In theorie blijft het mogelijk dat een school met lagere opbrengsten een grotere toegevoegde waarde heeft aan de onderwijsprocessen dan een school met hoge opbrengsten. Momenteel wordt onderzoek gedaan naar instrumenten waarin geprobeerd wordt een eerlijke maat te vinden voor de beoordeling van de kwaliteit van scholen en besturen om scholen handvatten te geven om de opbrengsten te verbeteren. Het spreekt voor zich dat Spectrum er naar streeft dat alle scholen minimaal voldoen aan de norm die de inspectie stelt.
Uitstroompercentages leerlingen naar het voortgezet onderwijs
10 jaarverslag 2013
Wanneer bij HAVO/VMBO-TL de helft van de uitgestroomde leerlingen worden toebedeeld aan de HAVO en de helft aan het VMBO-TL dan is het uitstroompercentage naar het HAVO/ VWO de laatste vier jaren 66%, 59%, 59% en 59% hetgeen een consistent beeld geeft. Landelijk stroomt 50% van de basisschool leerlingen uit naar het HAVO/VWO. Bij het CSG Melanchthon waar het overgrote deel van de leerlingen naar toe gaat, wordt jaarlijks navraag gedaan naar de kwaliteit van de adviezen. We krijgen ieder jaar terug dat de inhoudelijke adviezen vanuit de Spectrumscholen goed zijn. Over het algemeen stromen de leerlingen uit op het niveau waarop het advies is afgegeven. Natuurlijk is het fijn dat het uitstroompercentage naar HAVO/ VWO ruim boven het landelijk gemiddelde ligt van 50%. Nog
belangrijker is het dat kinderen uitstromen naar die vorm van voortgezet onderwijs die past bij hun mogelijkheden en talenten. HAVO/VWO is niet beter dan VMBO het doet een beroep op andere vaardigheden die in de maatschappij anders worden gewaardeerd. De contacten met het voortgezet onderwijs in de regio zijn goed. Spectrum heeft in 2013 het voortouw genomen om te gaan werken met de digitale overstapservice van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs. Het initiatief komt vanuit de PO raad en de VO raad en moet de scholen helpen op efficiënte wijze onderwijskundige rapporten aan elkaar door te spelen. Een aantal scholen binnen Spectrum draaien mee in een pilot. De resultaten worden in het volgend bestuursverslag gemeld.
Passend Onderwijs Zorgstructuur Alle schoolbesturen in Nederland krijgen met ingang van 1 augustus 2014 de opdracht om in regionale samenwerkingsverbanden passend onderwijs te gaan verzorgen voor alle leerlingen in de eigen regio. Voor Spectrum betekent dit concreet dat het samenwerkingsverband voor christelijke scholen voor primair onderwijs Zoetermeer en omstreken ophoudt te bestaan. Spectrum gaat van een verband met vier schoolbesturen, 28 scholen en 7000 leerlingen naar een verband met 25 schoolbesturen, 85 scholen en 22.000 leerlingen. Het verband is officieel in januari 2013 opgericht en omvat alle scholen voor primair onderwijs, speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs in de plaatsen Delft, Den Hoorn, Schipluiden, Pijnacker-Nootdorp en Lansingerland. De verbanden zijn niet langer meer gebonden aan een bepaalde identiteit.
Het nieuwe samenwerkingsverband Delflanden heeft in 2013 een ondersteuningsplan opgesteld in samenwerking met alle deelnemende scholen en besturen. Er zijn diverse conferenties geweest om met elkaar te bepalen wat verstaan wordt onder de basiszorg die iedere basisschool moet kunnen leveren. Momenteel draaien diverse projecten om te onderzoeken hoe de oude lgf-bekostiging omgezet kan worden naar voorzieningen waaruit scholen speciale onderwijsarrangementen bekostigd kunnen krijgen voor leerlingen of groepen leerlingen met een speciale ondersteuningsvraag.
Vanuit het oude samenwerkingsverband zijn de inspanningen gehonoreerd om SBO De Prinsenhof te verplaatsen van Zoetermeer naar Pijnacker. Voor het nieuwe samenwerkingsverband waar Spectrum deel van uit maakt, heel prettig omdat ook in de toekomst kinderen naar een SBO-voorziening kunnen met een Protestants Christelijke signatuur. Tot 1 augustus 2013 was die mogelijkheid niet aanwezig binnen de grenzen van het nieuwe samenwerkingsverband. Kenmerk van passend onderwijs is; ‘kinderen en jongeren de kans te geven het optimale uit zichzelf te halen, om de eigen mogelijkheden te versterken, om zich te ontplooien en voorbereid te worden op participatie naar vermogen in de maatschappij’. Voor de realisering dienen alle scholen verplicht samen te werken en te zorgen voor een dekkend netwerk waarin alle kinderen onderwijs kunnen genieten dat zij nodig hebben. Daar waar nodig en gewenst aangevuld met samenwerking binnen het lokale jeugdbeleid (vooral gericht op de Centra voor Jeugd en Gezin en de Jeugdzorg). Centraal staat daarbij een vraaggerichte benadering. Vanuit de eigen kracht van de jongere en zijn omgeving wordt een gewenst aanbod van onderwijs en zorg geformuleerd en beschikbaar gesteld. Met de wet op het passend onderwijs wil de Rijksoverheid knelpunten in het onderwijsstelsel aanpakken en zorgen voor meer afstemming tussen onderwijs, gemeenten en lokale zorgpartners. Het is aan de regionale schoolbesturen om dit veranderingsproces te faciliteren.
Voor de individuele basisscholen betekent het, dat men zich de principes van opbrengstgericht en handelingsgericht werken moet eigen maken. Dit vraagt niet alleen meer kennis van leerlijnen, gedrag van leerlingen en didactische principes, leerkrachten moeten ook hun vaardigheden uitbreiden om leerlingen te kunnen ondersteunen in hun speciale onderwijsbehoeftes. Het vraagt andere denkwijzen. Niet de tekortkomingen, maar de mogelijkheden van een kind moeten de bepalende factor zijn voor het toekomstig handelen van de onderwijsgevenden. Het is een ‘tour de force’. In deze ontwikkelingen dragen de scholen van Spectrum hun steentje bij en is ook het bestuur betrokken in het nieuwe dagelijks bestuur van samenwerkingsverband Delflanden en omstreken.
11 jaarverslag 2013
Veelzijdig onderwijs In ons onderwijs streven wij maatwerk na. Naast kinderen met extra zorg zijn de scholen ook in staat om hoogbegaafde kinderen te voorzien in hun speciale onderwijsbehoefte. In 2012 is het project ‘excellentie’ officieel beëindigd. De scholen zijn goed in staat om te signaleren en te diagnosticeren wanneer we spreken over hoogbegaafdheid bij kinderen. Er wordt gewerkt met een instrument dat zowel ouders als leerkrachten helpt om te bepalen waar we het over hebben. De
scholen hebben stappen gezet om een leerlijn te ontwikkelen voor kinderen die uitblinken. Het basisprogramma is ook voor de hoogbegaafden van groot belang, ze moeten alle leerstofonderdelen gewoon doorlopen, maar krijgen soms een compact programma (het zgn. compacten) omdat hun tempo vaak hoger ligt. Het klassenmanagement van de leerkracht moet van een hoog niveau zijn om met al deze verschillen te kunnen omgaan.
Modern onderwijs In ons onderwijs wordt gebruik gemaakt van moderne methodes en nieuwe digitale hulpmiddelen. Scholen maken gebruik van methodes die voldoen aan de kerndoelen zoals deze zijn opgesteld voor het Nederlandse basisonderwijs. Volgen de leerkrachten deze leerlijnen en stemmen ze de doelen die ze met de kinderen willen bereiken hierop af, dan mag je er vanuit gaan dat de kinderen goed toegerust zijn als ze naar het voortgezet onderwijs gaan. De kans op succes is dan groot. Behalve kennis gaat het ook om vaardigheden. Sociaal-emotionele vaardigheden, geloofsvaardigheden, alles wat je nodig hebt om zelfstandig door het leven te gaan. Leerkrachten en directies bevragen elkaar onderling op deze onderwerpen tijdens de kenniskringen en het directieoverleg. Leerkrachten verdienen het te werken met goed materiaal. Materiaal dat samengesteld is op basis van de laatste ontwik-
kelingspsychologische inzichten en zich bewezen heeft in de praktijk. Om de continuïteit te waarborgen wordt op iedere school gewerkt met een meerjareninvesteringsplan voor wat betreft de methodische lesmaterialen, meubilair en ICT-middelen. Dit plan krijgt jaarlijks in november een update op het moment dat de meerjarenbegroting wordt opgesteld.
In dit hoofdstuk wordt verantwoording afgelegd over de gemaakte beleidskeuzes op het gebied van personeel. Onze mensen bepalen immers de kwaliteit van de organisatie en de kwaliteit van het onderwijs. Een goed personeelsbeleid is een essentiële voorwaarde om personeel met plezier te laten werken aan een optimale ontwikkeling van leerlingen. Door professionalisering, de mogelijkheid tot zelfontplooiing
en mobiliteit wordt het personeel gestimuleerd te werken aan de eigen ontwikkeling. In de gesprekkencyclus vindt de afstemming plaats tussen de individuele ontwikkelingswensen en de organisatiedoelstellingen. Zorg en aandacht voor personeel moet in de uitvoering van het personeelsbeleid zichtbaar en voelbaar worden.
Deskundigheidbevordering Om Passend Onderwijs handen en voeten te geven in de scholen heeft Spectrum ingezet op projecten als ‘excellentie’, ‘opbrengstgericht werken’, ‘handelingsgericht werken’ en digitalisering van het leerlingvolgsysteem’. Bij alle projecten gaat het om duurzame ontwikkelingen. Dit betekent dat ze gelden voor onbepaalde tijd. Nieuwe kennis en nieuwe vaardigheden worden geïntroduceerd in de teams. Inhoudelijk hebben de projecten ‘excellentie’ en ‘opbrengstgericht werken’ van 2009 tot en met 2012 veel aandacht gekregen. Er zijn aparte cursussen gegeven voor personeel en tijdens de kenniskringen kwamen de onderwerpen op gezette tijden aan de orde.
Vanaf 2012 ligt de nadruk op het handelingsgericht werken. Op iedere school zijn stuurteams ingericht om de invoeringsen veranderingsprocessen te begeleiden. Directieleden nemen de ontwikkeling van de medewerkers op in de gesprekscyclus. Vervolgens wordt iedereen verantwoordelijk voor de eigen ontwikkeling. Spectrum stimuleert de studiebijeenkomsten op de eigen school, maar heeft bovenschools in 2013 weer een eigen scholingsaanbod ontwikkeld. Alle cursussen staan in het teken van Passend Onderwijs. We noemen een aantal onderwerpen: ‘ik ben anders/ gedrag van leerlingen, gesprekken met ouders over opbrengsten, dyscalculie, ESIS-B/het digitale leerlingvolgsysteem etc.
12 jaarverslag 2013
Nieuw dit jaar is een pilot waarbij meer dan honderd cursussen on-line worden aangeboden via de Heutink-academie. Tien leerkrachten en één directeur kunnen een half jaar lang vrij cursussen afnemen en volgen en schrijven per cursus een review. Van de beste cursussen worden er vervolgens drie geselecteerd en die worden in de tweede helft van schooljaar 2013-2014 aangeboden aan alle medewerkers van Spectrum. Wederom wordt de vraag gesteld een review te schrijven betreffende de gevolgde cursus. Doel is te achterhalen of deze vorm van des-
kundigheidsbevordering een waardevolle aanvulling is op het bestaande aanbod van scholing. Dat goed geschoolde medewerkers beter in staat zijn om een hoge onderwijskwaliteit te bieden, is inmiddels onomstotelijk bewezen. Om die reden is hier in 2013 binnen Spectrum ruim € 150.000 voor uitgetrokken. De directeuren lopen weer een apart scholingstraject en in 2013 staat de inhoud en de kwaliteit van de gespreksvoering nadrukkelijk op de agenda. Het gaat daarbij om de gespreksvoering inzake ziekteverzuim- en ontwikkelingsgesprekken met medewerkers.
Leerkrachten van LA naar LB Het beleid om leerkrachten vanuit een LA-functie (max € 3274 p.m.) te benoemen in een LB-functie (max € 3597 pm) is in 2013 gecontinueerd. De regeling is onderdeel geworden van het personeelsbeleidsplan en wie zich aanvullend schoolt in taal, rekenen, zorg, gedrag of het jonge kind en daar op schoolniveau iets mee doet in het kader van de ontwikkeling van de school kan solliciteren. De functiemix versterkt de loopbaanmogelijkheden van leraren gekoppeld aan een passend beloningsperspectief. Het is bovendien een kans om daarmee een kwaliteitsslag te maken. In 2013 zijn opnieuw zes leerkrachten benoemd in een LB-functie.
Van de 155 groepsleerkrachten hebben er inmiddels 36 een LB-functie. Dit staat gelijk aan 25% (gemeten naar de wtf) terwijl inmiddels 32% een LB-functie zou mogen hebben volgens de streefcijfers. Doel is 1 oktober 2014 40% van de leerkrachten in een LBfunctie te hebben benoemd. In 2014 zal aanvullend beleid worden ontwikkeld. Er is ruimte voor 16,6 fte LB-functies. Momenteel constateren we dat er meer LB-ruimte is dan animo.
Personeelssterkte per deeltijdcategorie
13 jaarverslag 2013
Aantal personeelsleden per 31 december
2013
2012
2011
191
199
194
Personeelssterkte per functiegroep
Personeelssterkte per leeftijdscategorie
Personeelssterkte per geslacht
Verdeling vrouwen en mannen per salarisschaal
14 jaarverslag 2013
Mutaties in 2013 Einde dienstverband Directie Onderwijs personeel Onderwijs ondersteunend personeel Overleden
Start dienstverband
2013 2012 2 2 12 4 3 2 0 0
Directie Onderwijs personeel Onderwijs ondersteunend personeel
2013 2012 1 1 8 7 0 4
Gebruik ouderschapsverlofregeling 2013 2013 2012 2 1 7 7
Man Vrouw
Werving in selectie Voor het aantrekken van nieuw personeel is in 2013 drie maal een advertentie geplaatst voor de functie van directeur. Vacatures voor groepsleerkrachten konden vervuld worden vanuit de open sollicitatiebrieven en advertenties op internet.
Gebruik BAPO-regeling 2013 Man Vrouw Totaal aantal BAPO-gerechtigden
2013 2012 4 5 16 18 54 53
Mobiliteit Binnen Spectrum hebben personeelsleden in vaste dienst een werkgarantie. Bij krimp op een van de scholen, wordt voor ‘boventallig personeel’ actief gezocht naar een werkplek op een van de andere scholen waar ruimte is in de formatie. Ongeacht deze ‘gedwongen’ mobiliteit kunnen medewerkers er ook vrijwillig voor kiezen op een andere school te mogen werken. In 2012 en 2013 heeft 1 à 2 procent hiervan gebruik gemaakt. De mensen die overstapten, zijn over het algemeen heel positief. Het verruimt je blikveld en je bent weer op een bewuste-
re manier met je vak bezig. Verder blijkt dat de arbeidsmarkt in het onderwijs vrij vast is komen te zitten doordat veel besturen te maken hebben met krimp van het aantal leerlingen. Ieder schoolbestuur is blij de zittende mensen aan het werk te kunnen houden. Dit betekent dat er geen ruimte is voor nieuw personeel. Voor het onderwijs zou het goed zijn als er weer meer mobiliteit zou komen. We beraden ons op maatregelen om de interne mobiliteit te bevorderen. Hoe kun je het aantrekkelijk maken om eens van school te wisselen?
Werkdruk en levensfasebewust personeelsbeleid Dat veel vergaderen en veel administratie niet tot de meest inspirerende zaken behoren, zal menigeen niet verbazen. Dat computervaardigheden jongeren over het algemeen makkelijker afgaan dan ouderen is ook geen verrassing. Leidinggevenden en zorgcoördinatoren worden opgeroepen de grenzen op deze punten goed in de gaten te houden voor hun medewerkers en daarbij ook voor zichzelf. Directeuren worden vooral opgeroepen goed te luisteren naar de wensen van medewerkers en te kijken of hier praktische oplossingen gevonden kunnen worden binnen het team. Duidelijk is dat de totale hoeveelheid werk binnen een school
op een eerlijke manier verdeeld zal moeten worden, rekening houdend met de kennis en ervaring van de mensen en leeftijdsfase waarin deze zich bevinden. Directeuren nemen deze aanbevelingen op in hun gesprekken met medewerkers. In 2014 wordt de tevredenheid onder de medewerkers opnieuw onderzocht. Speciale aandacht zal uitgaan naar de invulling van de gesprekscyclus. In 2012 scoorde dit item relatief laag en om die reden zijn de directeuren hierin geschoold. We hopen dat de effecten zichtbaar en voelbaar zijn.
Werkplezier binnen Spectrum In veel bestuursverslagen en beleidsplannen wordt gebruik gemaakt van ‘wollig’ taalgebruik. Bij personeelsbeleid kom je vaak termen tegen als ‘de lerende organisatie’. Ook Spectrum maakt met regelmaat gebruik van deze begrippen. We hebben de overtuiging dat kennis zich vermeerderd als het gedeeld wordt door professionals. Om die reden hebben we al jaren kenniskringen van professionals met dezelfde taken binnen Spectrum. In de kenniskringen wordt de professionele ontmoeting waargemaakt. Een agenda met inhoudelijke onderwerpen die gaan over je vak, moet de ontmoeting zinvol maken.
Leren krijgt een vlucht als het zich voltrekt in een veilige omgeving en er plezier beleefd wordt. Naast een budget van ruim € 140.000 voor deskundigheidsbevordering, is ook een budget vrijgemaakt van ruim € 70.000 om activiteiten uit te voeren die de sfeer en onderlinge samenwerking bevorderen. Op Spectrumniveau denken we daarbij aan de jaarlijkse vesper, de nieuwjaarsreceptie en het uitje in april of mei met alle personeelsleden van de stichting. De opkomst bij deze gelegenheden bedraagt respectievelijk 55%, 60% en 80% van de personeelsleden die werken bij Spectrum. 15 jaarverslag 2013
Arbo- en verzuimbeleid Gezondheid is een van de kostbaarste zaken in het leven. Wie zelf langdurig ziek geweest is of dit van dichtbij heeft meegemaakt, kan hierover meepraten. Om de veiligheid en gezondheid binnen de scholen te bevorderen wordt periodiek een Risico Inventarisatie & Evaluatie afgenomen onder de medewerkers. Doel van dit onderzoek is de arbeidsomstandigheden in beeld te brengen op de afzonderlijke locaties. Iedere school heeft aan de hand van het onderzoek een plan van aanpak opgesteld. De lijst met actiepunten is voorzien van een prioriteitstelling en wordt twee keer per jaar besproken in aanwezigheid van alle preventiemedewerkers van de scholen. De voortgang op iedere school wordt besproken en we voorzien elkaar van handige tips. Wie in een ziekteproces terecht komt, kan worden opgeroepen door de bedrijfsarts mw. dr. A. de Jong. De begeleiding van de arbo-arts is erop gericht te achterhalen wat de beperkingen zijn, hoe die opgelost kunnen worden en op welke wijze men vervolgens weer in het arbeidsproces kan terugkeren. Indien noodzakelijk vindt een sociaal medisch overleg plaats op het bestuurskantoor. Vanuit diverse disciplines wordt gezocht naar goede oplossingsstrategieën. Permanent punt van
Gemiddeld ziekteverzuim over 2013: 5,58%
aandacht is het percentage arbeid gerelateerd ziekteverzuim. De eisen voor personeelsleden worden zwaarder. Voor sommigen levert dat meer werkdruk en belasting op. Wordt iemand langdurig overbelast dan ligt uitval op de loer. Doel vanuit Spectrum is te werken aan meer draagkracht en tevens scherp te blijven op alle zaken die werkdrukverhogend zijn. De medewerkers evalueren de benadering inzake ziekteverzuim als positief. Naast de begeleiding vanuit de arbo-arts wordt met regelmaat gebruik gemaakt van verzuimdeskundigen van het vervangingsfonds, de bedrijfspsycholoog, een onafhankelijk arbeidsdeskundige of de juridische afdeling van de Besturenraad. De trajecten zijn soms gecompliceerd en een verkeerde beslissing kan verstrekkende gevolgen hebben. Goede raad mag om die reden soms duur zijn. In 2012 en 2013 leverde het ziekteverzuim de volgende cijfers op:
2012: 5,48%
2011: 5,54 %
2010: 4,50 %
landelijk 6,28 %
Opvallende zaken, verklaringen en acties: De meldingsfrequentie is laag, hetgeen terug te zien is in een laag ziekteverzuim in de categorie 0-8 dg. Het ziekteverzuim in de categorie 8-43 dg is normaal. Het ziekteverzuim in de categorie 43-366 dg is relatief hoog vergeleken bij het landelijk gemiddelde. Het gaat hier voornamelijk om arbeid gerelateerd verzuim. Hier wordt gericht actie opgezet vanuit onder andere een bedrijfspsycholoog. Het verzuim in de categorie 366 dg en meer is ook relatief hoog. Een aantal trajecten vraagt veel tijd als ze gepaard gaan met een diepgaand onderzoek. De toename van het arbeid gerelateerd verzuim is een verschijnsel dat landelijk herkend wordt. De norm waaraan leerkrachten, IB-ers en directieleden moeten voldoen is de laat-
ste vijf jaar zwaarder geworden. Wie niet in staat is zichzelf te blijven ontwikkelen, loopt het gevaar onvoldoende kwaliteit te leveren hetgeen in veel gevallen leidt tot stressklachten. Een arbeid gerelateerde burnout ligt dan op de loer. Directies besteden om die reden steeds meer aandacht in de loopbaangesprekken aan acties die moeten leiden tot een verdere ontwikkeling van de medewerker. Hierop vindt in 2013 en 2014 gerichte scholing plaats voor de directieleden die belast zijn met personeelszaken. Met 5,54% blijven we onder het landelijk gemiddelde van 6,28%. Het ziekteverzuim blijft echter permanent de aandacht verdienen.
Eigenrisicodrager / Vervangingsfonds Spectrum heeft in 2013 een poging ondernomen om samen met Octant (stichting voor Christelijk basisonderwijs in Pijnacker-Nootdorp en de SKOP (stichting Katholiek Onderwijs Pijnacker) uit het Vervangingsfonds te stappen. Hierdoor wordt men zelf verantwoordelijk voor het ziekteverzuim en de vervanging. Men wordt zoals dat heet eigenrisicodrager. Voorwaarde is dat men als gezamenlijke schoolbesturen een jaarlijkse exploitatie heeft boven de twintig miljoen euro en een gezamenlijke aanpak heeft op het gebied van ziekteverzuim en vervanging. De aanvraag is in december afgewezen omdat de samenwerking nog onvoldoende was uitgewerkt in de ogen van het bestuur van het Ver-
vangingsfonds. In samenwerking met het Vervangingsfonds zal het plan verder worden uitgewerkt en wordt de aanvraag opnieuw ingediend. Het doel is tweeledig. De regeldruk vanuit het VF is onnodig groot en we kunnen het zelf goedkoper. Als de aanvraag wordt gehonoreerd kunnen de gezamenlijke besturen een pilot aangaan voor twee jaar. Pakt deze negatief uit dan kunnen we terugkeren in het huidige bestel.
16 jaarverslag 2013
Het gevoerde beleid gericht op beheersing
van uitgaven betreffende uitkeringen na ontslag.
Het integraal personeelsbeleid van Spectrum-SPCO is er op gericht optimale randvoorwaarden te creëren voor het personeel. Getracht wordt onvrijwillig ontslag en daaruit eventueel voortkomende uitkeringssituaties te voorkomen. De Wet
Poortwachter wordt nauwlettend uitgevoerd. De personeelsfunctionaris alsmede de bestuurder en de directeuren houden zich specifiek bezig met deze materie. In 2013 heeft één medewerker ontslag gekregen en daarvoor een vergoeding ontvangen.
Het bestuur van Spectrum en de scholen zelf zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van het geleverde onderwijs. Hierdoor gaat het interne kwaliteitsbeleid een steeds belangrijkere plaats innemen.
Om te weten hoe het gesteld is met de kwaliteit van ons onderwijs, moeten gegevens worden geïnventariseerd op school. Op basis van de gegevens worden vervolgens analyses gemaakt van die onderdelen die goed gaan of extra aandacht behoeven en actiepunten voor de komende jaren bepalen. Vanaf het schooljaar 2009-2010 moeten de scholen ook ‘harde’ resultaten opnemen in de managementrapportages. De resultaten worden in verbinding gebracht met de normen die bij Spectrum zijn vastgesteld in het kader van opbrengstgericht werken. De meest relevante gegevens worden vermeld in dit bestuursverslag. Openheid leidt tot bespreking en bespreking tot vergelijking. Doel van dit alles is te leren van elkaar. De gegevens worden geanalyseerd en leiden uiteindelijk tot verbeterpunten en worden daarna verwerkt in de optimaliseringsplannen van de scholen. Om alle onderdelen die betrekking hebben op de scholen te kunnen meten en analyseren, wordt gebruik gemaakt van het ordeningskader van het INK model. Binnen de negen aandachtsvelden die dit model onderscheidt, zijn alle relevante aspecten ondervangen. In 2013 zijn de schoolmanagementrapportages voor het eerst besproken met het bestuur in het bijzijn van een collegadirecteur. De opbrengsten van taal, lezen en rekenen zijn besproken en geanalyseerd in het bijzijn van de intern begeleiders. De besprekingen en analyses krijgen op deze manier meer diepgang en daarmee verhogen we binnen Spectrum het vermogen om uiteindelijk meer kwaliteit te leveren. Dit alles wordt nog interessanter wanneer onderzoeken vergeleken worden over een tijdsbestek van meerdere jaren. We kunnen dan ook een trend gaan ontdekken. Spectrum werkt daarmee heel doelgericht aan het inzichtelijk maken van de opbrengsten over een tijdsbestek van meerdere jaren. Door het inzichtelijk maken van de kwaliteit van het onderwijs op de scholen weten we binnen Spectrum, dat de kwaliteit van het onderwijs op CBS Prins
Maurits, CBS Prinses Máxima en CBS De Poort kwetsbaar is. Deze drie scholen hebben in 2013 een kwaliteitsonderzoek gehad van de Rijksinspectie en daarbij een basisarrangement ontvangen. Vooraf had men zelf echter al lang de risico’s in kaart gebracht en aangegeven waar de verbeterpunten lagen. Voor de inspectie is dit een belangrijk gegeven. Weten scholen hoe hun onderwijs in elkaar steekt, weten ze wat de inspanningen opleveren en of dit voldoende is? Als die zaken goed in beeld zijn gebracht en men werkt met gekwalificeerde personeelsleden, moet het vertrouwen er ook zijn dat het goed komt. Naast genoemde scholen hebben ook CBS Prins WillemAlexander en CBS Boterdorp een kwaliteitsonderzoek gehad van de inspectie. De resultaten waren goed. Alle scholen hebben een basisarrangement en gaan door met het verbeteren van het onderwijs. Dit kwaliteitsproces zal nooit ten einde komen. Op het niveau van de Raad van Toezicht is in 2013 gewerkt aan een systeem van ‘early warning signals’. Negen actoren worden per vergadering bijgesteld en geeft steeds een overzicht van de laatste stand van zaken. We kunnen constateren dat opbrengstgericht werken inmiddels een cultuuraspect is geworden binnen Spectrum en de afzonderlijke scholen. Belangrijke opdracht is dit aspect te borgen. De manier waarop dit gebeurt, is reeds beschreven.
17 jaarverslag 2013
Met de schaarse middelen die we van de overheid ontvangen, proberen we de scholen in goede staat te houden. Het uitgangspunt is een sober, doelmatig, maar ook vriendelijk schoolgebouw, veilig en aantrekkelijk voor de gebruikers. Helaas staat het realiseren van deze centrale doelstelling door de te lage rijksvergoeding al jaren onder druk. Met de gemeente is in samenwerking met alle schoolbesturen gewerkt aan de realisering van een integraal huisvestingsplan. Het plan is in 2012 door de gemeenteraad vastgesteld. In dit IHP is bepaald dat de Mauritsschool in 2013/2014 verbouwd gaat worden. De nieuwbouw van de Prins Willem-Alexanderschool is uitgesteld tot na 2017. Door de financiële perikelen bij de gemeente Lansingerland is ook de onderwijshuisvesting flink onder druk komen te staan. De geplande verbouwing van de Mauritsschool is door de provincie niet goedgekeurd en is daarom in 2013 nog niet gerealiseerd. In 2014 zal opnieuw gekeken worden naar de verbouwing, waarbij de gemeente wil dat alleen het noodzakelijke wordt gerenoveerd. Spectrum zal wederom met de gemeente in gesprek gaan om in 2014 een start te maken met de verbouwing / nieuwbouw van de Prins Mauritsschool. Ook de aanpassingen van het gebouw van de Prins Willem Alexanderschool hebben in 2013 niet plaatsgevonden. Ook hier dezelfde reden als bij de Prins Mauritsschool. De gemeente heeft haar eigen begroting opnieuw onder de loep genomen en daarbij ook geen goedkeuring gegeven aan de aanpassingen van het gebouw, ondanks eerdere beloften. In 2014 zal Spectrum samen met Laurentius de meest noodzakelijke aanpassingen aan het gebouw laten uitvoeren en wederom met de gemeente in conclaaf gaan over de toekomst van het gebouw. Het hele jaar is druk overleg gevoerd met de gemeente betreffende de overdracht van gebouwen en de afhandeling van de kosten die zowel door de schoolbesturen, als door de gemeente zijn gemaakt van 2007 tot en met 2012. Het gaat hierbij om de volgende gebouwen: CBS Prinses Máxima, CBS Prins Johan Friso, CBS Boterdorp en de twee schoolwoning-lokalen aan de Groeneweg van CBS De Acker.
Dit overleg is in 2013 afgerond en heeft er toe geleid, dat Spectrum een vergoeding van €200.000 aan de gemeente heeft betaald als compensatie voor de gemaakte kosten. Voor alle scholen zijn er meerjarenonderhoudsplannen opgesteld met uitzondering van de Prins Mauritsschool en de Prinses Máximaschool. Met deze plannen weten we met welk onderhoud we de komende tien jaar te maken krijgen. Bovendien zullen de plannen voor de scholen iedere twee jaar worden bijgesteld naar de actuele situatie. Voor de Mauritsschool zal het MJOP opnieuw worden opgesteld n.a.v. de verbouwing. Voor de Prinses Máximaschool is er nog geen MJOP, omdat het nog niet duidelijk is hoe het verder gaat met het eigendom van dit gebouw. Het voornemen was dat Spectrum samen met Laurentius juridisch eigenaar van het gebouw zou worden, maar door de ingewikkelde constructie met BSO is dit niet mogelijk. Verder hebben Spectrum en Laurentius bij de gemeente aangegeven dat het onderhoud van dit gebouw een groot risico is en het de vraag is, of de beide besturen deze verantwoordelijkheid op zich willen nemen. In 2014 zullen de gesprekken daarover met de gemeente verder voortgaan. In Bleiswijk op CBS De Poort is nog steeds een actieve oudergroep betrokken bij het onderhoud van de school. Van deze vrijwilligers maken we zeer dankbaar gebruik. Het stelt de school in staat onderhoud te plegen waar anders niet voldoende middelen voor zouden zijn. In 2012 heeft de afdeling handhaving van de gemeente alle scholen geïnspecteerd op brandveiligheid. Uit deze inspectie bleek dat veel scholen niet aan alle eisen voldoen. In 2013 zijn de nodige maatregelen genomen bij de gebouwen die in juridisch beheer waren van Spectrum. Bouwkundig en technisch voldoen deze gebouwen nu aan de eisen qua brandveiligheid. De gebouwen die in juridisch eigendom van de gemeente zijn, zijn nog niet geheel aangepast. De gemeente is van plan dit in 2014 te realiseren.
18 jaarverslag 2013
In 2013 zijn er een aantal grote projecten uitgevoerd t.a.v. huisvesting:
De groei in de kinder- en buitenschoolse opvang is gestagneerd. Met de nieuwe regels van de overheid is het voor ouders een stuk duurder geworden om hun kinderen onder te brengen bij de kinderopvang of BSO.
Ouders worden tevens geconfronteerd met hogere uitgaven en salarissen die niet mee stijgen. Een deel is zelfs werkeloos geworden. Geen enkele instelling heeft nog te maken met wachtlijsten. Op alle scholen is buitenschoolse opvang in of nabij de school gerealiseerd. CBS De Poort is als laatste in 2013 een samenwerking gestart met Just Kiddies uit Bleiswijk om buitenschoolse opvang binnen de muren van de school te realiseren. In november 2013 is Just Kiddies in de Poort gestart. Behalve de ontwikkelingen op De Poort zijn die op CBS Prinses Máxima vermeldenswaardig.
Het gebouw zit erg vol en het percentage werkende ouders is hoog. De BSO-instelling heeft met één lokaal te weinig faciliteiten om goed te kunnen werken. Het gevolg is dat men in de hal, het speellokaal en de gangen zit om alle kinderen te kunnen plaatsen. Op de korte termijn lijkt dit probleem niet direct oplosbaar. De vier scholen in de wijk zitten allen vrij krap in hun ruimte en met de gemeente is afgesproken geen extra tijdelijke lokalen te plaatsen. Het betekent dat er nog twee jaar gewoekerd zal moeten worden met de beperkte ruimte. In 2015 moet er ruimte komen als OBS De Klipper en basisschool De Kleine Kapitein hun nieuwe gebouw betrekken.
19 jaarverslag 2013
Financiële positie op balansdatum Onderstaand treft u de balans aan per 31 december 2013. De balans is een momentopname van de vermogensstructuur van een organisatie. Hierna vindt u een overzicht van de financiële situatie op 31 december 2013 in vergelijking tot de situatie van een jaar daarvoor. Na de balans volgt een korte toelichting op de belangrijkste wijzigingen in de balans.
Toelichting op de balans Activa: In 2013 is er voor een totaal van € 106.930 geïnvesteerd in materiële activa. Dat is € 80.000 minder dan begroot. De meeste investeringen zijn doorgeschoven naar 2014. De afschrijving in 2013 bedroeg € 287.781.
Dit verklaart de afname van € 180.851 op materiële vaste activa. De financiële vaste activa zijn nagenoeg gelijk gebleven. Liquide middelen zijn met € 36.374 afgenomen (zie kasstroomoverzicht).
Passiva: De voorziening huisvesting is met ruim € 100.000 afgenomen. De huisvestingsuitgaven uit deze voorziening lagen hoger dan begroot. Dit is conform de MJOP en begroting 2013.
Analyse resultaat De begroting van 2013 liet een negatief resultaat zien van € 38.322. Uiteindelijk resulteert een positief resultaat boekjaar 2013 van € 107.757: een verschil van € 146.079 met de begroting.
Het positief resultaat over het boekjaar 2012 bedroeg € 210.018. In de navolgende paragraaf treft u een vergelijking aan en een specificatie van de belangrijkste verschillen.
20 jaarverslag 2013
Analyse realisatie huidig jaar versus realisatie voorgaand jaar en realisatie huidig jaar versus begroting Onderstaand een vergelijking van de staat van baten en lasten op basis van gerealiseerde en begrote baten en lasten voor het kalenderjaar 2013 en gerealiseerde baten en lasten voor het kalenderjaar 2012:
Toelichting op de staat van baten en lasten: Het resultaat is ten opzichte van 2012 gedaald met € 102.261. Het begrote resultaat 2013 wijkt af van het gerealiseerde resultaat. De belangrijkste oorzaken van deze afwijking zijn:
Inkomsten In het herfstakkoord 2013 is afgesproken dat de scholen € 52,85 per leerling krijgen voor het aan het werk houden van jonge leerkrachten en € 183,90 per leerling eenmalig extra in de lumpsum krijgen. De subsidie voor jonge leerkrachten is voor het schooljaar 2013-2014, terwijl het eenmalige bedrag geheel voor 2013 is toegekend. Deze extra gelden verklaren de hoge afwijking bij de Bijdragen OC&W. Verder zijn de overige baten € 70.000 hoger dan verwacht. Dit komt voor een groot deel uit ontvangsten van te veel betaalde belastinggelden in het verleden. Ook het samenwerkingsverband heeft in 2013 besloten de subsidie voor HGW (€ 30 per leerling) te verlengen voor het school jaar 2013-2014.
In de overige baten is ook het mutatiesaldo van de derdenrekeningen opgenomen. Dit is een bedrag van € 522.570. Bij de overige instellingslasten staat hetzelfde bedrag.
21 jaarverslag 2013
Uitgaven De lonen en salarissen waren hoger dan begroot. Dat wordt vooral veroorzaakt door het meer inzetten van FTE's na de aanpassing van het formatieplan 2013-2014 ten aanzien van de begroting 2013 en door het opnemen van
ouderschapsverlof. Hier werd ook beduidend vaker gebruik van gemaakt dan begroot. Analyse van de salariskosten laat het volgende zien:
Salariskosten
De overige personele lasten zijn ook een ton hoger dan begroot. Vanwege de uitval van een aantal leerkrachten en de begeleiding daarvan, zijn de kosten voor Arbo en BGZ zo'n € 25.000 hoger dan begroot. Ook is er ruim € 50.000 meer uitgegeven aan nascholing. Als laatste is er bijna € 30.000 gedoteerd aan de voorziening Jubilea. De huisvestingslasten zijn ruim € 150.000 hoger dan begroot. Dit wordt grotendeels verklaart door het afrekenen van de huisvestingslasten die tussen 2007-2012 door de gemeente waren betaald voor een aantal scholen.
Dit was een bedrag van € 200.000 euro. Hiervan was al € 70.000 opgenomen in de jaarrekening van 2011. De overige € 130.000 valt ten laste van het resultaat van 2013. Hiervoor was al een bestemmingsreserve opgenomen op de balans. De € 130.000 euro zal worden afgeboekt van deze reserve en het restant zal vrijvallen ten gunste van de algemene reserve. De financiële baten en lasten, bestaande uit rentebaten en lasten zijn in 2013 en 2012 vrijwel gelijk.
Investeringen en financieringsbeleid Vanwege de gunstige liquiditeit worden de investeringen uit eigen middelen voldaan. Het beleid is als in enig jaar of maand een te groot beslag op de liquiditeit plaatsvindt een spreiding in de aanschaf van nieuwe investeringen wordt aangebracht. De investeringen worden bewaakt op basis van de liquiditeitsbegroting en zijn afgestemd vanuit een in de meerjarenbegroting opgenomen financieel perspectief.
22 jaarverslag 2013
De verwachting is dat het leerlingenaantal binnen heel Spectrum de komende jaren zal dalen. Dat zal gevolgen hebben voor de personele bezetting de komende jaren. Onderstaande tabel geeft aan wat de verwachte gevolgen voor de formatie zullen zijn. Daarnaast neemt de vergoeding voor het aantal vierkante meters per school ook af. Omdat het werkelijke aantal vierkante meters van de school-
gebouwen niet afneemt, zullen de uitgaven voor huisvesting steeds hoger te komen liggen in relatie met de vergoeding die daar tegenover staat.
Kengetallen
Balans
Door de begrote exploitatietekorten over 2014 en 2015 en de grote onttrekking uit de huisvestingsvoorziening in het kader van groot onderhoud, zal de liquiditeit de komende jaren afnemen.
De verwachting is dat dit in 2016 weer zal toenemen. De private bestemmingsreserve zal de komende jaren groeien in verband met de rentebaten die op dit vermogen wordt genoten.
23 jaarverslag 2013
Staat van baten en lasten
Toelichting op de staat van baten en lasten De verwachting is dat in 2016 het leerlingenaantal binnen Spectrum is gedaald met 79 leerlingen ten aanzien van 2014. Dit heeft gevolgen voor de financiële exploitatie. Allereerst heeft het consequenties voor de huidige personele bezetting, deze zal moeten krimpen.
Verder neemt het genormeerd aantal vierkante meters en de daarbij behorende vergoeding ook af. Omdat de huidige gebouwen niet krimpen, zullen de huisvestingslasten in verhouding steeds hoger te komen liggen in relatie met de daarvoor te ontvangen vergoeding.
Treasuryverslag De Stichting hanteert het uniforme treasurystatuut van de Besturenraad. In dit statuut is bepaald binnen welke kaders instellingen voor onderwijs hun financierings- en beleggingsbeleid dienen in te richten. Het uitgangspunt is dat de toegekende publieke middelen overeenkomstig hun bestemming
worden besteed. De Stichting heeft een zeer terughoudend financieel beleid gevoerd. Er is gebruik gemaakt van spaarrekeningen/maand- en kwartaaldeposito. De tegoeden op deze rekeningen zijn direct opeisbaar. Alle rekening-courant rekeningen zijn ondergebracht bij de Rabobank.
De beleggingen van Spectrum-SPCO per 31-12-2013 zijn als volgt:
24 jaarverslag 2013
Een mens loopt in zijn leven heel wat risico’s. De meesten onder ons proberen risico’s te vermijden, een enkeling zoekt ze juist op. Het geeft ze een adrenalinestoot zoals men dat tegenwoordig zegt. Wie alle risico’s wil vermijden, blijft zoveel mogelijk thuis en onderneemt zo min mogelijk, risicovermijdend gedrag wordt dat genoemd. Beide is niet gezond. Beter is het een inschatting te maken van de risico’s in het leven, te kijken wat de impact is als ze gaan optreden en vervolgens te onderzoeken hoe je de risico’s kan beperken. Binnen Spectrum gebeurt dat structureel. Spectrum opereert in een dynamisch en complexe omgeving en dit brengt dus risico’s met zich mee. Door de veranderingen in de onderwijsomgeving moeten we enerzijds goed sturen en beheersen, anderzijds moeten we zorgen voor adequaat toezicht en
transparante verantwoording. Bij risicomanagement staat het gestructureerd beoordelen, beheersen en bewaken van de risico’s die het behalen van de doelstellingen kunnen bedreigen centraal. Risicobeheersing is vanaf 2012 een vast onderdeel geworden van de planning en control cyclus. Spectrum gebruikt hiervoor het model dat is ontwikkeld door de PO Raad. Voor 2013 is in eerste instantie gekeken naar factoren die de doelstellingen van Spectrum bedreigen, en dus niet op de eerste plaats naar financiële risico’s die rechtstreeks tegenvallers in de exploitatie kunnen veroorzaken.
Aantal risico’s per domein, adequaat afgedekt
Van de belangrijkste 76 risico’s die de (onderwijskundige) doelstellingen van Spectrum kunnen bedreigen, zijn op basis van analyse, 3 risico’s bestempeld als urgent en 34 risico’s bestempeld als middelgroot. Globaal genomen betekent dit dat 49% (zijnde 45% plus 4%) van de belangrijkste risico’s op korte en middellange termijn aandacht behoeven.
De PO Raad stelt dat instellingen die 60% of meer van haar urgente en middelgrote risico’s adequaat heeft afgedekt, een ‘voldoende’ scoort voor het managen van risico’s. Op basis van de verwachtingswaarde van de risico’s die in kaart zijn gebracht voor Spectrum en de beoordeling in hoeverre deze risico’s adequaat zijn afgedekt, is 97% van de urgente en middelgrote risico’s adequaat afgedekt.
De volgende onderwerpen hebben een urgent risico: het strategisch beleidsplan dienstverlening heeft een te korte tijdshorizon het inkoopbeleid binnen Spectrum is niet geformaliseerd. De doelmatige en rechtmatige besteding is daarmee onvoldoende geborgd. Er is onvoldoende inzicht in financieringsmogelijkheden. Externe financiering van een project wordt niet gesignaleerd. In het model van de PO Raad wordt tevens een advies gegeven of de aannames ten aanzien van de benodigde bufferliquiditeit ook van toepassing kunnen worden verklaard voor Spectrum. Dit advies is gebaseerd op het oordeel in hoeverre de impact
van een risico al dan niet op korte termijn (< 1 jaar) tevens van financiële aard is.
25 jaarverslag 2013
Aantal risico’s met financiële consequenties op korte termijn per domein, adequaat afgedekt
Op basis van de verwachtingswaarde van de risico’s met financiële consequenties die Spectrum heeft weergegeven en de beoordeling in hoeverre deze risico’s adequaat zijn afgedekt is 100% van de urgente en middelgrote risico’s met een financiële impact op korte termijn (<1 jr.) adequaat afgedekt. De norm is 60%. Hetgeen betekent dat Spectrum een gunstig
risicoprofiel heeft. De organisatie wordt steeds meer volwassen en is in control. De hier genoemde conclusies staan verwoord in de uitgebreide rapportage Risicomanagement van Spectrum. Behalve een doorrekening van een model valt over de risico’s het volgende te melden.
Onderwijskwaliteit Alle scholen hebben een basisarrangement. De opbrengsten bij CBS Prins Maurits en CBS Prinses Máxima zijn echter nog kwetsbaar. Om die reden zal onverminderd ingezet worden op een grondige analyse van de resultaten, zal het vakmanschap van de directeuren en de leerkrachten bevorderd blijven worden en zullen de verbeteracties steeds worden gemeld aan het bestuur.
Passend Onderwijs Het nieuwe samenwerkingsverband Delflanden heeft inmiddels een nieuw ondersteuningsplan ontworpen dat kan rekenen op een breed draagvlak. Voor de rugzakleerlingen zullen arrangementen worden ontworpen waarbij op dit moment nog niet te voorspellen is of deze arrangementen meer of minder garanties bieden voor de juiste ondersteuning. Dit is een risico. Door het vervallen van de Permanente Commissie Leerlingzaken en de Commissie van Indicatiestelling is nog onduidelijk hoe de verwijzing naar het speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs zal worden ingericht. De onderwerpen hebben de aandacht die ze verdienen.
Personeel De komende vier jaren krimpt het aantal leerlingen en zullen er weinig personeelsleden afvloeien vanwege pensionering. Dit betekent dat Spectrum voorzichtig moet zijn met het aannemen van personeel met tijdelijke contracten. Verplichtingen ook ten aanzien van medewerkers met tijdelijke contracten, kunnen leiden tot een vaste betrekking. Aangezien Spectrum een werkgarantie geeft voor mensen in vaste dienst is het van groot belang dat voor iedereen in vaste dienst ook bekostiging aanwezig is. Een goede planning, uitvoering en discipline is om die reden
onmisbaar. Personeelsleden moeten voldoen aan hogere verwachtingen welke voortkomen uit opbrengstgericht werken, handelingsgericht werken en passend onderwijs. Om aan de verwachtingen te kunnen voldoen zal voortdurend ingezet worden op deskundigheidsbevordering. Dit geldt voor alle functiegroepen. Wie goed functioneert zal minder stress oplopen en daarmee wordt het ziekteverzuim teruggebracht.
26 jaarverslag 2013
Huisvesting De gemeente is onder curatele gekomen van de Provincie Zuid-Holland. Bij iedere investering wordt bekeken of deze strikt noodzakelijk is of uit- of afgesteld kan worden. Vele plannen op gemeentelijk niveau zijn om die reden in de ijskast gezet. De belangrijkste zijn de nieuwbouw van CBS Prins WillemAlexander en de renovatie van CBS Prins Maurits, maar ook zaken uit het jaarlijks huisvestingsprogramma waarvoor de gemeente verantwoordelijkheid draagt staan onder verscherpt toezicht. Spectrum heeft al veel zaken zelf bekostigd die geen uitstel dulden. Er zijn plannen genoeg. Spectrum zou willen investeren in energie beperkende voorzieningen en ook het binnenklimaat willen aanpakken in een
aantal gebouwen. We blijven zoeken naar wegen om kleine projecten te bekostigen.
Wat zal 2014 ons brengen? In het voorwoord werd gesproken over de vakantie en de mooie verhalen waarmee mensen soms thuiskomen. We hopen dat het jaarverslag voor ieder die betrokken is bij Spectrum de herinnering van 2013 weer naar boven haalt. Veel mensen zijn op de terugreis al bezig met hun vakantie voor volgend jaar. Waar gaan we naar toe, wat zullen we gaan doen en wie gaan er mee? In dit hoofdstuk kijken we met enthousiasme vooruit.
De komende jaren staan in het teken van ‘meer met minder’. Al eerder is de sobere en niet kostendekkende vergoeding voor de materiële component gememoreerd, net als achterblijvende bekostiging van de personele component. Structureel minder inkomsten betekent structureel minder uitgeven. Hoe blij we ook zijn met de eenmalige financiële bijdrage van de overheid in 2013, willen we er voor waken reserves aan te wenden voor de problemen van vandaag. Een aantal problemen zullen anders opgelost moeten worden. Investeringen in de kwaliteit van onderwijs en personeelsleden blijven ondanks bezuinigingen zonder meer overeind. Ook voor het komende jaar blijven investeringen op basis van het strategisch beleidsplan en de meerjaren investeringsbegroting overeind. 2014 wordt een jaar waarbij een nieuw toetsingskader voor de Raad van Toezicht zal worden ontwikkeld, een nieuw strategisch beleidsplan zal worden geschreven en waar scholen weer een start maken met het opzetten van het nieuwe schoolplan 2015-2019. Omkijken, maar ook vooruitkijken. In de PDCA-cirkel gaat het hier om de Check-fase en het bijstellen van de doelen.
Dat de beschikbare middelen een significante rol spelen mag duidelijk zijn. Voorafgaande aan de evaluatie en analyse van de afgelopen planperiode zullen in het voorjaar van 2014 tevredenheidonderzoeken worden afgenomen onder leerlingen, medewerkers en ouders. In dit verslag over 2013 treft u geen uitslagen aan. Dit komt door het feit dat deze onderzoeken tweejaarlijks worden afgenomen (2010, 2012 en straks in 2014). Het onderwijs zal zich richten op de inrichting en uitvoering van Passend Onderwijs. Kwaliteitsverhoging van het onderwijs wordt gerealiseerd door te investeren in de kwaliteit van de medewerkers. Opbrengstgericht en handelingsgericht werken zijn de begrippen die op een duurzame wijze ingebed zullen worden in de praktijk van het dagelijks onderwijs. Spectrum wil daarbij investeren in goed werkgeverschap. Alle keuzes verwoord in het strategisch beleidsplan, de schoolplannen en de jaarlijkse optimaliseringplannen blijven onverkort van toepassing en zijn uiteindelijk bedoeld om te investeren in de kwaliteit van het Protestants Christelijk Basisonderwijs voor kinderen van 4 tot 12 jaar in Lansingerland.
27 jaarverslag 2013
Taak van de Raad van Toezicht is het toezien op het beleid en het handelen van het College van Bestuur en op de gang van zaken binnen Spectrum. De Raad bewaakt eveneens de doelstellingen en grondslagen van de stichting. Statutair is bepaald dat een aantal besluiten van het College van Bestuur ter goedkeuring moet worden voorgelegd aan de Raad van Toezicht. Hiertoe behoren de goedkeuring van de begroting en het jaarverslag, inclusief de jaarrekening. Een ander punt is de benoeming van een directeur van een basisschool. Verder is de Raad van Toezicht de werkgever, tevens het klankbord van de bestuurder. De Raad werkt zonder commissies. De Raad heeft zijn toezichthoudende taak in 2013 naar behoren kunnen uitvoeren.
Ten behoeve van deze taak heeft de Raad een toezichtkader opgesteld, dat iedere twee jaar wordt geëvalueerd en bijgesteld. De Raad van Toezicht bestond in 2013 uit zeven leden. In januari is nieuw toegetreden mw. Alexia BuurmanAnagnostaras. Zij heeft HRM als achtergrond. In december is afscheid genomen van Jan Grüteke. De andere leden vertegenwoordigen de volgende disciplines: juridische zaken, financiën, bestuurlijke zaken, ICT-zaken, huisvesting, organisatorische en HRM-zaken.
Vergaderingen van de Raad van Toezicht De voltallige Raad van Toezicht heeft in 2013 vijf keer vergaderd. In de twee weken voorafgaand aan de vergadering was
er overleg tussen de voorzitters van de RvT en het CvB over de agenda.
In 2013 zijn de volgende onderwerpen besproken met het College van Bestuur: - onderwijskwaliteit, waaronder de onderwijsresultaten en het bevorderen van opbrengstgericht werken - personeelsbeleid waaronder ziekteverzuim - stand van zaken rondom het invoeren van passend onderwijs - huisvesting - bedrijfsvoering - financiële resultaten - identiteitsontwikkeling - het toetsingskader van de RvT - de risicomanagement - het formatieplan - het treasurystatuut - de kwaliteit van het CvB De belangrijkste besluiten van de Raad van Toezicht in 2013 hebben betrekking op: - de begroting van 2014 - de jaarrekening en het jaarverslag 2012 - de benoeming iz een nieuwe directeur voor CBS De Poort - het aangaan van een pilot met betrekking tot het EigenRisicoDragerschap iz ziekteverzuim en vervanging - vaststellen systeem van ‘early warning signals’ Er is een resultaatgesprek gevoerd met de voorzitter van het College van Bestuur. Voorafgaande aan dit gesprek heeft een afvaardiging van de RvT gesproken met een afvaardiging van de directeuren en de GMR. De Raad evalueert ieder jaar in de vergadering voor de zomervakantie haar eigen functioneren.
In 2012 is dit gebeurd in samenwerking met adviesbureau Beekveld en Terpstra in de persoon van dhr. Dr. Harm Klifman. Om de twee jaar betrekt de Raad bij deze evaluatie een externe instantie om te voorkomen dat er blinde vlekken ontstaan voor het eigen handelen.
Goedkeuring van het jaarverslag en de jaarrekening De Raad van Toezicht heeft kennisgenomen van het bestuursverslag 2013 met daarin opgenomen het financieel jaarverslag 2013. Onderdeel van het jaarverslag is de accountants-
Tot slot
verklaring van PwC. De Raad van Toezicht heeft daarop goedkeuring gegeven aan het jaarverslag en de jaarrekening die door het College van Bestuur zijn vastgesteld.
De Raad van Toezicht dankt de bestuurders en alle medewerkers van Spectrum-SPCO voor hun dagelijkse inzet om alle leerlingen te voorzien van inspirerend onderwijs. Namens de Raad van Toezicht van Spectrum-SPCO, Drs. Regina M. Broeze – Mateovics RA, voorzitter Bergschenhoek, 24 juni 2014
28 jaarverslag 2013
Adres Plaats Leerlingen (1 okt.) Groepen Personeelsleden
De Zilverspar 14 Bergschenhoek 230 10 19
Website
www.cbsboterdorp.nl
Kinderen. Het was een bijzonder jaar. De kinderen hadden te maken met veel wisselingen van leerkrachten, omdat het aantal zwangere juffen aanzienlijk was. Toch konden we constateren dat de kinderen daar ogenschijnlijk makkelijk mee zijn omgegaan. Het aantal kinderen lijkt wat terug te lopen. Dit heeft voornamelijk demografische oorza-
ken. De wijk is qua opbouw toe aan nieuwe jonge gezinnen. De verwachting is dat ook in de komende jaren het leerlingenaantal wat zal teruglopen. Bij een aantal kinderen hebben we helaas moeten constateren dat we niet voldoende aan konden sluiten bij hun onderwijsbehoeften. Zij zijn naar een school voor speciaal onderwijs vertrokken.
Onderwijs. Onderwijskundige ontwikkelingen die vorig schooljaar waren ingezet, zijn dit schooljaar vooral geconsolideerd. Gezien het aantal afwezige vaste leerkrachten is er voor gekozen om in de onderwijskundige ontwikkelingen een “tussenjaar” in te lassen. We hielden vast aan de ontwik-
keling van Handerlings Gericht Werken en Opbrengst Gericht Werken. Daarnaast andere ontwikkelingen ingezet. Zo is er gekozen een pilot te starten met tablets via Snappet. In groep 6 werken de kinderen vanaf de zomervakantie met tablets aan diverse vakken. De eerste bevindingen zijn positief. Ook is er dit schooljaar een start gemaakt met Engels vanaf groep 1-2. Via de methode My name is Tom, leren de kinderen nu in alle groepen Engels.
Personeel. Op CBS Boterdorp werkt een zeer gemotiveerd en enthousiast team. Het jaar kenmerkte zich vooral door de blijde verwachting waarin een aantal leerkrachten verkeerden. In alle gevallen heeft het geleid tot een blij en gezond kind. We namen afscheid van twee leerkrachten. Juf Joke de Vogel was jarenlang de handwerkjuf. Gezien haar leeftijd mag ze nu gaan genieten van haar pensioen. Datzelfde kon juf Huurman gaan doen. Beiden waren graag geziene leerkrachten en we zullen hen beide missen. Nieuw was de komst van meester Kees. Hij kwam van de Poort en ging zich hier weer volledig inzetten als leerkracht. Helaas zijn er ook leerkrachten die vooral moeite hebben met alle zaken die met onderwijs en soms ook privé te maken hebben. Dat baart de school vooral op persoonlijk vlak zorgen.
Gebouw. Steeds vaker kunnen we zeggen dat het klimaat beheersbaar is. Het heeft heel wat investeringen gekost. Om het op de bovenverdieping enigszins werkbaar te maken, zijn op het dak verscheidende airco’s geplaatst. Dit levert voldoende frisheid in de lokalen op. Soms is er verbazing over gebruikte materialen bij de nieuwbouw in 2010, die nu reeds kapot gaan.
Het gebouw wordt gedeeld met verschillende partners. Dit zorgt voor intensief gebruik en dus ook voor regelmatig onderhoud. Er is overleg geweest met de gemeente over de verdeelsleutel van de energiekosten. Helaas is er tot op heden nog geen duidelijkheid over.
29 jaarverslag 2013
Adres Plaats Leerlingen (1 okt.) Groepen Personeelsleden
Eiberplein 3 Bergschenhoek 208 8 17
Website
www.cbsderegenboog.net
Kinderen.
Onze school is het afgelopen jaar slechts met één leerling gekrompen van 209 naar 208, terwijl er 36 kinderen van school zijn gegaan. Dus dat is een opsteker! Dat betekent nog steeds 8 groepen.
Bij de kleuters lijkt het ook weer aan te trekken. Onze kinderen op school, daar doen we het allemaal voor! Terwijl de druk op presteren en resultaten toeneemt, willen we niet vergeten dat een kind veel meer is dan een cijfer, een A of een E, of een vaardigheidsscore. Het blijft een uitdaging om balans te houden tussen presteren, creatieve ontwikkeling en emotioneel/sociaal welbevinden. Wij willen een school zijn waar de kinderen graag naar toe gaan, zich veilig voelen en gewaardeerd weten. Gelukkig zien we elke dag veel plezier bij de kinderen.
Onderwijs. In 2013 zijn we op zoek gegaan naar een methode voor begrijpend lezen en dat is ‘Grip op Lezen’ geworden voor de groepen 4 t/m 8. Een aansprekende methode, compact en gevarieerd. Engels in alle groepen spreekt nog steeds erg aan en geeft veel plezier. Als de stroom niet uitvalt bevalt de digitale methode ‘Take it easy’ heel goed. Opbrengst gericht werken, is natuurlijk niet meer weg te denken en is er gewerkt aan de verbinding met Handelings Gericht Werken (HGW). Hoe stem je af op de behoeften van de kinderen en werk je aan het verhogen van de resultaten? Een belangrijke vraag in 2013, die niet zomaar beantwoord is en waar we dus mee verder gaan. We zijn verder gegaan met groepsoverzichten en groepsplannen en hebben daar ook bij de overdracht gebruik van gemaakt. Zo konden bepaalde formulieren achterwege blijven. Ook wel eens prettig!
En weer was het uitgangspunt ‘hoofd, hart en handen’ hoog houden en schenken we ook veel aandacht aan de creatieve kant. Onze Regenboogklas is verder gegaan, waardoor andere zaken aan de orde komen en de kinderen uitdagend werk voorgeschoteld krijgen. Dat blijkt ook bij Wetenschap &Techniek. Kinderen genieten ervan en af en toe rijden de robotjes door de school. Dankzij ons RTT (Regenboog Techniek Team) van vutters en andere senioren kunnen we de kinderen van groep 5 t/m 8 fantastische lessen aanbieden en draait het technieklokaal zo optimaal mogelijk. Ook de Kleutertechniekhal wordt elke dag enthousiast gebruikt. In 2013 zijn diverse scholen naar onze mogelijkheden komen kijken om inspiratie op te doen.
Personeel. In 2013 kregen we eindelijk weer eens een MEESTER, meester Robert van de Velde en hij kreeg groep 4. Dus kan er weer eens over ‘mannendingen’ gesproken worden. Er is weer hard gewerkt, met veel enthousiasme en motivatie. Ook dit jaar zijn er meerdere juffen bevallen. Juf Floor kreeg een dochter met de naam Fabienne, juf Jacquelien een dochter Fenna en juf Liesbeth een zoon Guus. Allemaal gezond, wat een rijkdom! Dat betekende natuurlijk weer veel vervangingen regelen, maar dat is allemaal weer goed gelukt. Met het team hebben we een ‘drietraps-scholing’ gevolgd; communicatie met kinderen, met ouders en met elkaar. Hoe geef je feedback en hoe ontvang je dat op een goede wijze. Heel leerzaam!
Gebouw. Ons gebouw blijft heerlijk om in te werken, het is ruim en licht. Zo langzamerhand komen er wel wat zaken aan het licht die vanuit de bouw niet helemaal de juiste aandacht hebben gekregen, maar dat wordt opgelost. Verder is er een flinke ingreep gedaan om het gebouw te la-
ten voldoen aan de brand- veiligheidseisen en is er een brandontruimingsinstallatie aangebracht. We merken dat er een toenemende behoefte is aan gespreksruimten. Daardoor is het soms zoeken naar een plekje om te toetsen, praten of overleggen.
30 jaarverslag 2013
Adres Plaats Leerlingen (1 okt.) Groepen Personeelsleden
Stampioendreef 5 / Groeneweg 127 Bergschenhoek 384 16 29
Website
www.cbsdeacker.nl
Kinderen. In 2013 heeft onze school weer te maken gehad met een terugloop van het aantal leerlingen. Er hebben twee grote groepen 8 onze school verlaten en om dit te compenseren is er een behoorlijke aanwas nodig. Onze P.R- commissie probeert met een goede communicatie via website, folder, open dag enz. nieuwe ouders voor onze school te interesseren. Ook zetten we in op het houden van een duidelijk intakegesprek zodat ouders een positieve indruk krijgen van onze school. We streven er naar om een kwalitatief goede school te zijn waar kinderen zich veilig voelen en waar ze met plezier naar toe gaan.
Onderwijs. Er hebben het afgelopen jaar diverse onderwijskundige ontwikkelingen plaatsgevonden. Wat betreft HGW zijn van alle kinderen de belemmerende en stimulerende factoren in beeld gebracht in een groepsoverzicht en is er actief gewerkt met groepsplannen. Daarbij blijven we in het oog houden dat de opbrengsten goed blijven. Dit blijft een uitdaging. De school heeft een uitgebreide oriëntatie gehad op een nieuwe methode Engels en heeft gekozen voor “Take it Easy”.
Een moderne methode met veel digitale ondersteuning waar met veel plezier mee gewerkt wordt. Ook is door onze gedragsspecialist onderzoek gedaan naar de gedragsregels en deze zijn met het team besproken. Er is een begin gemaakt met onderzoek naar een nieuwe SO(ciale)VA(ardigheden)-methode. Een blijvende parel van onze school is de klim-op-klas waar excellente leerlingen aan meedoen. Dit jaar zijn we o.a. bezig geweest met scheikunde.
Personeel. We hebben dit jaar afscheid genomen van Juf Monique die elders een nieuwe baan heeft gevonden. We hebben in Monique altijd een fijne en betrokken collega gehad. Ook gaf de directeur
Rob Wilschut aan dat hij met ingang van augustus 2013 CBS De Acker in zou ruilen voor de Triangel in Delfgauw. Na 10 jaar gewerkt te hebben als directeur op onze school was het voor hem tijd voor een nieuwe uitdaging. We hebben met een feest, receptie en etentje uitgebreid afscheid genomen en kijken terug op goede jaren. Het team heeft met een hernieuwde dynamiek de draad verder opgepakt en alle ontwikkelingen van de school hebben normaal plaats kunnen vinden. Dat is een compliment waard!
Gebouw. Het gebouw aan de Stampioendreef heeft van binnen een complete metamorfose ondergaan. Al het binnenschilderwerk is gedaan met een frisse en lichte kleurstelling. De personeelskamer heeft daarnaast ook nieuwe stoelen en verlichting gekregen. Wat leuk is om te vermelden dat op beide locaties in de personeelskamers een fotowand is gekomen met de jeugdfoto’s van alle teamleden. Om ons er blijvend aan te herinneren hoe het voelde om ‘kind’ te zijn! 31 jaarverslag 2013
Adres Plaats Leerlingen (1 okt.) Groepen Personeelsleden
Orionstraat 1 -2 Berkel en Rodenrijs 91 4 8
Website
www.pmschool.nl
Kinderen. Het leerlingenaantal is in 2013 gestabiliseerd rond de 90 leerlingen. Naar verwachting zullen we de komende jaren kunnen rekenen op een zelfde aantal kinderen. In 2013 zijn we op CBS Prins Maurits op het gebied van onderwijsbehoefte extra uitgedaagd door een stijging van het aantal kinderen die het Nederlands niet kennen als hun moedertaal. Het is mooi om te zien dat deze kinderen een warm welkom krijgen van de andere kinderen.
Onderwijs. De inzet op het gebied van onderwijskundige ontwikkelingen in 2012 en begin 2013 heeft geresulteerd in een positieve beoordeling door de inspectie. In het rapport van het bezoek van begin april door de inspectie staat de volgende zinsnede:
“Het schoolteam heeft in het afgelopen anderhalf jaar hard gewerkt aan de verbetering van het onderwijs, met als resultaat dat de kwaliteit op belangrijke onderdelen is versterkt en weer van voldoende niveau is. Ook in de kwaliteitszorg zijn verbeteringen gerealiseerd.” Met dit vertrouwen is er verder gewerkt aan het realiseren van de onderwijskundige doelen. Zoals het verder doorvoeren van handelingsgericht werken. Hierbij gaat het om het hanteren van groepsplannen, maar ook om het afstemmen van het aanbod op de onderwijsbehoefte van het kind. Aan het begin van het schooljaar 2013-2014 hebben we daarom “omgekeerde tienminutengesprekken” gehouden, waarbij juist de ouders vertellen over hun kind zodat de leerkracht een nog beter beeld van de leerling krijgt. Verder is gestart met het verbeteren van het leesonderwijs.
Personeel. In 2013 hebben we te maken gehad met twee leerkrachten die langdurig uit de roulatie waren. Er was sprake van enige verbetering. Er is echter, eind 2013, nog geen sprake van (volledig) herstel. Het uitvallen van 2 vaste mensen in een klein team is goed merkbaar. Gelukkig zijn met name de lesgevende taken goed opgevangen door een aantal invallers. Kristel Bamberger heeft na 7 jaar CBS Prins Maurits besloten om gebruik te maken van mobiliteit en de overstap te maken naar de CBS Prinses Máxima.
De lege plek is intern opgevuld door Thomas Scherpenisse. In september 2013 is oud-directeur dhr. M. Noordzij overleden in de leeftijd van 75 jaar. Veel ouders en oud-leerlingen hebben goede herinneringen aan deze warme en hartelijke man.
Gebouw. Zoals vast is gelegd in het Integraal huisvestingsplan (IHP) van de gemeente is er in 2013 door een bureau een plan opgesteld dat als uitgangspunt kan dienen voor de renovatie van het schoolgebouw. Eind 2013 had de gemeente nog geen besluit genomen over het plan en gezien de financiële situatie van de gemeente lijkt het erop dat er nog geen zicht is op wanneer er een besluit genomen gaat worden. Ondertussen wordt de noodzaak van renovatie steeds groter, omdat lekkages steeds vaker voorkomen. 32 jaarverslag 2013
Adres Plaats Leerlingen (1 okt.) Groepen Personeelsleden
Oudelandselaan 147 Berkel en Rodenrijs 378 16 31
Website
www.pjfschool.nl
Kinderen. Het leerlingenaantal van de school begint te stabiliseren. In juli 2013 heeft een grote groep 8 afscheid genomen (40 leerlingen). Ook zijn er wat verhuizingen geweest. In september zijn we met 16 groepen gestart, maar volgde in november al de 17de. Onze kinderen komen uit verschillende wijken en hebben zeer uiteenlopende achtergronden. In onze leerlingengroep bevinden zich 8 kinderen met een rugzak en twee met een rugzak in aanvraag.
Dit alles maakt dat we met diverse onderwijsbehoeftes werken. Leerkrachten staan voor de uitdaging om het klassenmanagement steeds weer te versterken.
Onderwijs. Het kalenderjaar 2013 stond in het teken van “voortzetten en uitbouwen”. De volgende onderwerpen zijn verder uitgediept: Handelingsgericht werken; Alle collega’s kunnen de bijbehorende formulieren gebruiken. Voor het vak spelling staan de groepsplannen klaar, in dit schooljaar zullen we ook rekenen op die manier afronden. Kindgesprekken worden via een proeftuin ingezet en bewijzen hun nut bij het verwoorden van onderwijsbehoeften. Om handelingsgericht werken goed geïmplementeerd te krijgen zijn we vorig jaar gestart met een stuurteam. Hierdoor is gedeeld leiderschap ontstaan. We merken dat dit grote effecten kan hebben bij het vergroten van betrokkenheid bij collega’s. Dit willen we zeker op meer gebieden gaan gebruiken. N.a.v. handelingsgericht werken hebben we op het vakgebied veel afspraken gemaakt. Inmiddels zijn deze in alle groepen uitgewerkt en zijn de eerste resultaten veelbelovend. Het blijft zaak om dit met de collega’s te herhalen en te bespreken, omdat de afspraken niet standaard in de methode worden aangegeven, maar een aanvulling hierop zijn. Estafette (technisch lezen) is doorgetrokken naar groep 7. Bij de afname van de leestoetsen in jan. 2014 zien we daarvan dat deze methode veel effect heeft.
Ook het aangepaste beleid in het kleuteronderwijs is voortgezet. Het geeft de collega’s houvast in het aanbod, maar de vrijheid om voor andere thema’s te kiezen blijft bestaan. Bij de laatste afname van de kleutercito ’s (jan. 2014) zagen we een positieve ontwikkeling. De reken- en taalspecialisten hebben voorstellen gedaan om onze methodes efficiënter te gebruiken. Met name op rekengebied bleek dit noodzakelijk. Hoewel de scores nog altijd (gematigd) positief zijn, blijken we ten opzichte van eerdere jaren te dalen in resultaten. Dit blijkt ook uit de nieuwe cito-normen. Op taalgebied willen we vooral gaan investeren in woordenschat om zo ook begrijpend lezen te verbeteren. In september zijn we ook gestart met een leergemeenschap “begaafdheid”. Ondanks de pilot die we Spectrum breed gedraaid hebben, bleek het omgaan met begaafden teveel te draaien op de meerwerkgroep en de mensen die daarvoor vrij geroosterd waren. Nu zijn er 5 mensen uit diverse bouwen enige tijd ambulant om begaafde kinderen en hun leerkracht(en) te coachen. Daarnaast werken zij het beleid verder uit.
Personeel. Ook in 2013 hebben we lief en leed gedeeld. Er was een zwangerschap, er zijn 3 mensen met langdurig ziekteverlof en we hebben helaas van 1 collega afscheid moeten nemen, omdat het onderwijs haar toch niet helemaal paste. Vervanging regelen blijft een grote uitdaging.
Gebouw. De verdeling over hoofdgebouw en dependance is inmiddels helemaal ingebed in het dagelijkse leven. Iedereen is blij met de beschikbare ruimte. Helaas blijven er wat bouwkundige problemen, waaronder hardnekkige lekkage in één lokaal.
33 jaarverslag 2013
Adres Plaats Leerlingen (1 okt.) Groepen Personeelsleden
Chrysantenhof 18 Berkel en Rodenrijs 342 15 30
Website
www.pwabasisschool.nl
Kinderen. Het leerlingaantal is dit schooljaar s teruggelopen van 360 naar 342. Dit heeft te maken met de algemene krimp in de wijk van leerlingen en met de overgang van een aantal leerlingen naar een andere basisschool door verhuizing of andere wensen t.a.v. het onderwijs. We hebben in september een leerling tijdelijk verwezen naar De Horizon. In december heeft hij zijn indicatie gekregen en is hij toegelaten op de Horizon.
In december is er ook een leerling overgegaan uit groep 7 naar SBO de Prinsenhof. Vanaf oktober zijn we met ondersteuning vanuit SWV de begeleiding gestart voor een leerling uit groep 4 i.v.m. gedrag en afstemming thuis-school. Er zijn nu nog 6 leerlingen met een rugzak op school waarvan er 5 in groep 8 zitten. In alle groepen worden de kapstokregels gehanteerd; schoolafspraken die leerlingen duidelijkheid geven.
Onderwijs. Op het gebied van HGW zijn er in deze periode de volgende zaken aangepakt: het werken met groepsplannen voor groep 3 t/m 8 voor de vakken: rekenen, spelling en begrijpend lezen. De basis voor de groepsplannen komt uit de map “van kerndoel tot leerlijn” van Mariëlle Stap. Er wordt gewerkt met de map “groep in beeld”, dit is een map waarin de leerlingen met hun onderwijsbehoefte beschreven worden. Hoe ga je als leerkracht om met de onderwijsbehoefte, blijft een aandachtspunt voor volgend jaar. Deze map is o.a. een belangrijk document voor het maken van de instructiegroepen(3) die weer opgenomen zijn in de groepsplannen. Daarnaast wordt deze map ook gebruikt als voor de zorgstructuur en de overdracht.
Het werken aan de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de leerlingen is punt waar aandacht aan besteed is. De afspraken zijn opgefrist en moeten komend jaar geborgd worden. Het observatiesysteem BOSOS is geïmplementeerd in de kleuterbouw. De leerkrachten hebben dit jaar na een scholing hier voor het eerst mee gewerkt. In april 2013 is er een bezoek geweest van de onderwijsinspectie. De school heeft aandachtspunten gekregen m.b.t. Inspectiebezoek: planmatig werken aan verbetertrajecten. Dit valt o.a. binnen HGW en in de totale borging van afspraken en lijnen die er in school uitgezet zijn of worden. De punten zijn verwerkt in het optimaliseringsplan voor dit schooljaar.
Personeel. In januari 2013 is Huib Willekes na vertrek van Paul v.d. Wijden interim directeur geworden. Samen met het MT bestaande uit de bouwcoördinator onderbouw en de IB-er en bovenbouwcoördinator hebben zij leiding gegeven aan de school. In maart is zijn de 3 groepen 7 samengevoegd tot 2 groepen waarvan 1 groep met ondersteuning van een onderwijsassistente. Dit had te maken met het uitvallen van een leerkracht. Deze leerkracht heeft via begeleiding en een reintegratietraject zijn functie weer kunnen oppakken.
Twee leerkrachten in groep 4 hebben een korte begeleiding gekregen t.a.v. het leiding geven in de groep. De begeleiding is als zeer waardevol ervaren en heeft een positief effect op hun handelen. Per 1 augustus is de nieuwe directeur Nelly Roek-Bösecke gestart op school. Corina R. is vanaf het begin van het schooljaar ziek geweest vanwege een gecompliceerde zwangerschap In juli is tijdens het personeelsuitje het 25 jarig jubileum als leerkracht van Karin gevierd.
Gebouw. In de zomervakantie is de brandveiligheid van de school op orde gebracht. Helaas vond deze aanpassing plaats na de grote schoonmaak van de school. De school was daardoor niet echt meer spik en span aan het begin van het schooljaar. Er zijn plannen gemaakt en er is overleg met de gemeente om het gebouw gebruiksvriendelijk te houden omdat er voorlopig geen nieuwbouw komt. Deze plannen worden in 2014 uitgevoerd. Het plan behelst: het gaat om opknappen van de
toiletten, de buitenkant schoonmaken en de bomen snoeien. Op ICT gebied is er het plan om de server uit te breiden, zodat de N-kastjes beter kunnen werken op windows 7.
34 jaarverslag 2013
Adres Plaats Leerlingen (1 okt.) Groepen
Annie M. G. Schmidtlaan 6 Berkel en Rodenrijs 178 8
Website
www.prinsesmaximaschool.nl
Kinderen. Aantal leerlingen op 1 okt. 2013: 178. Verwacht aantal leerlingen op 1 okt. 2014: 190. Het leerlingenaantal groeit nog steeds. In schooljaar 2013-2014 hebben we 8 groepen. Er komen veel kleuters binnen, waardoor er volle groepen ontstaan. Groep 3 wint eerste prijs bij Huisje Boompje Beestje
Onderwijs. Handelingsgericht werken is verder uitgediept en uitgewerkt. Naast lezen gaan we nu ook langzaam maar zeker de andere vakken in het groepsoverzicht plaatsen. Groepsplannen worden aangescherpt. De denkwijze is veranderd. Komende periode gaan we met kindgesprekken aan de slag. Directe instructiemodel is opnieuw bekeken en de leerkrachten hebben dit verder toegepast in de klas met de instructietafel, stoplicht, timetimer en blokje. Er worden coöperatieve werkvormen gebruikt. Spelling M.b.v. spellingcommissie en een enquête is besloten om de methode te vervangen. Er wordt nu meer instructie gegeven op het gebied van de spellingscategorieën. Engels wordt gegeven in groep 1 t/m 8. Early Bird heeft mbv een kijkwijzer beoordeeld hoe we er als school voor staan. De bovenbouw heeft een nieuwe aansluitende methode Discovery Island. Techniek wordt gegeven in groep 6, 7 en 8. m.b.v. leerlingen van de middelbare school. Excellentie krijgt vorm door meer differentiatie in de groep en een MáxiMeergroep daarbuiten. Vanaf groep 4 worden kinderen begeleid door de IB-er. Ze werken o.a. met Plannex. ICT is zichtbaar middels computers, digiborden, touchscreens en dit jaar wordt er geoefend met 5 tablets. Ook social media is een belangrijk communicatiemiddel naast de actuele website.
Personeel. Door de groei van de school groeit ook het aantal personeelsleden. We verwelkomen Kristel Bambergen, zij is overgestapt van de Mauritsschool. Een personeelslid is bevallen, een personeelslid is getrouwd en bevallen. Het team wordt groter, maar we leren van elkaar door parels en puzzels met elkaar te delen. Deskundigheidsbevordering wordt ingezet. Vorig schooljaar heeft een personeelslid de Master SEN afgerond.
Dit schooljaar is een personeelslid bezig met de studie taalcoördinator en de IBer is de Master SEN “ondersteunen en begeleiden” gestart. Drie personeelsleden volgen digitale cursussen via een pilot van Heutink.
Gebouw. Het gebouw wordt gedeeld met een katholiek buurschool en een BSO. De overdracht van het gebouw, dat nog van de gemeente is, aan de besturen van de beide scholen, laat nog even op zich wachten. Het gebouw kent vele verborgen gebreken. De school is herkenbaar in de wijk en krijgt meer aantrekkingskracht door mond op mond reclame. 35 jaarverslag 2013
Adres
IJsvogellaan 1-3
Plaats
Bleiswijk
Leerlingen (1 okt.)
202
Groepen
8,5
Website
www.cbsdewiekslag.net
Kinderen. In 2013 steeg het leerlingenaantal van CBS De Wiekslag licht naar 202 leerlingen op 1 oktober 2013. De verwachting is dat het leerlingenaantal de komen-
de jaren steeds rond de 200 zal bedragen. De instroom van nieuwe kleuters verloopt naar wens. De instroomgroep die in januari startte, sloot in juli het schooljaar af met 17 leerlingen. Structureel bouwen we aan een veilige en vertrouwde omgeving voor de kinderen die aan onze zorgen zijn toevertrouwd. Aan de hand het “Puntje van de Week” schenken we als school aandacht aan een positief en prettig schoolklimaat.
Onderwijs. In 2013 ontwikkelde op CBS De Wiekslag het Handelings Gericht Werken zich verder. Het voeren van kindgesprekken is een steeds vaker gehanteerde manier van werken geworden. Het kind zelf geeft, naast alle informatie uit de dagelijkse praktijk, uit toetsen en van ouders, input om te komen tot een zo optimaal mogelijke leeromgeving. Naast het voeren van kindgesprekken heeft het werken met groepsplannen zijn intrede gedaan. Het formuleren van onderwijsbehoeften, het beschrijven van stimulerende factoren en het herkennen van risicofactoren leidt samen met de resultaten uit toetsen tot een compleet beeld van ieder kind in de groep. Aan de hand van dat beeld worden realistische doelen gesteld, die vastgelegd zijn in het groepsplan. Bij het vak rekenen is het groepsplan al ingeburgerd, bij de andere vakken is het in ontwikkeling. Ook in 2013 vond een uitgebreide analyse van de opbrengsten plaats. Deze analyse helpt om het onderwijskundig beleid verder vorm te geven. Over het algemeen kan gesteld worden dat de opbrengsten tot tevredenheid stemmen.
Op basis van de analyse is besloten om in het schooljaar 2013-2014 bij de schoolontwikkeling het spellingonderwijs centraal te stellen. In het kader van een samenwerkingsproject met de gemeente Lansingerland heeft De Wiekslag in 2013 gebruik kunnen maken van de inzet van 2 combinatiefunctionarissen sport: de groepen 3-8 kregen wekelijks les van een vakleerkracht bewegingsonderwijs en door bemiddeling van de sportconsulent kregen alle groepen sportclinics.
Personeel. In 2013 gingen rond de zomervakantie drie collega’s met welverdiend pensioen: de meesters Bert Engelberts en Dick van de Merwe en conciërge Driss Cheaibi werden uitgezwaaid. De drie heren hebben samen opgeteld 90 jaar op De Wiekslag gewerkt!
De ontstane vacature werd ingevuld door meester Johan Sterrenburg. Na een succesvol verlopen eindstage kon hij na de zomervakantie fulltime aan de slag in groep 7. Arsen Davidjan vervult in het kader van een werkgelegenheidsproject van de gemeente Lansingerland de functie van conciërge.
Gebouw. Na de verbouwing in 2008 is de Wiekslag binnen een mooie lichte school geworden, waarin veel ruimte is voor alle activiteiten die we er willen laten plaatsvinden. In de zomervakantie is de school geverfd en daardoor van kleur verschoten: van blauw naar grijs-oranje. Samen met de nieuwe zonwering (ook oranje) kan de buitenboel er weer een aantal jaar tegenaan. Het ziet er prachtig uit! Binnen heeft een sanering van sinds de bouw aanwezige asbest plaatsgevonden. Op het gebied van de brandveiligheid zijn de brandwerende afdichtingen aangepakt en is er een nieuwe brandmeldinstallatie geïnstalleerd. De contacten met BSO Volta zijn
uitstekend. Ook de TSO (het overblijven) verloopt naar wens. Zowel BSO als TSO hebben hun eigen plek in ons gebouw en dat bevordert de samenwerking.
36 jaarverslag 2013
Adres
Dorpsstraat 44
Plaats
Bleiswijk
Leerlingen (1 okt.)
217
Groepen Website
9 www.cbsdepoort.nl
Kinderen. Het aantal kinderen op de Poort was op 1 oktober 2012 226. De 1 oktobertelling van 2013 geeft een daling aan van 9 leerlingen. Op dit moment zitten er 42 kinderen in groep 8. De verwachting is, dat er 20 nieuwe kleuters bij gaan komen. Voor de 1 oktobertelling 2014 wordt dan ook gevreesd voor een sterke daling van het leerlingenaantal. Tijdens de begroting en formatie moet daar al rekening mee gehouden worden.
Onderwijs. Er zijn vier sporen ingezet in het afgelopen jaar. Engels: In dit schooljaar is men gestart met de methode Early Bird. Dat is een methode voor Engels voor groep 1 t/m 8. Het team heeft vijf keer een training in haar vaardigheid tot het geven van Engels en het juiste gebruik van de methode gehad. KIJK: In de groepen 1 en 2 is het leerlingvolgsysteem KIJK ingezet om de leerlijnen te gebruiken aan de hand waarvan de
kinderen de volgende stap in hun ontwikkeling krijgen aangeboden. Dit traject wordt vanuit de Driestar begeleid. Er zijn een aantal studiemiddagen geweest voor de ondersteuning van de invoering van KIJK! Verder is er een coördinator uit de onderbouw aangesteld. Rekenen: In de groepen 3 t/m 8 wordt de nieuwe methode Wereld in getallen versie 4 gehanteerd. Ook hiervoor zijn scholingsmomenten georganiseerd. De eerste geluiden zijn bijzonder enthousiast. Met name de digitale ondersteuning vanuit deze methode wordt als goed ervaren. Groep 1 en 2 is gestart met Pluspunt. HGW. Handelingsgericht Werken is het vierde spoor. Onderwijs Advies heeft het team begeleid in het thuisraken in deze aanpak. Het team leert werken met groepshandelingsplannen. Onze IB-er houdt vinger aan de pols en ondersteunt de teamleden bij het opstellen van de handelingsplannen. Er zijn scholingsbijeenkomsten geweest verzorgd door OA met betrekking tot aanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Het team is zich aan het oriënteren op de aanschaf van een nieuwe aanvankelijk leesmethode en een voortgezet technisch leesmethode.
Personeel. Herman Wiegeraad heeft één dag in de week Miranda van der Starre ondersteund bij haar plaatsvervangend directiewerk, nadat Kees Beusekom, per 1 augustus is vertrokken als directeur. Eerder dan verwacht werd Dhr. Ravelli benoemd
als nieuwe directeur van de Poort. Hij start op 1 januari 2014. M. Jansen heeft 1 dag in de week ouderschapsverlof opgenomen. R. Molenaar heeft een maand adoptieverlof gehad en is daarna parttime gaan werken (april).
Gebouw. Het gebouw is monument geworden hetgeen zonwering aan de oostkant enigszins in de weg gaat zitten. Er zijn zonneschermen aan de zuidkant geplaatst. Schilderwerk aan buitenkant gedaan. Als laatste zijn er ook twee dakkapellen vervangen en zijn de buitenkozijnen van de bovenbouw vervangen. Deze vervan-
ging is nog niet op orde. Een onafhankelijk bouwkundige en constructeur is gevraagd om een advies te geven over de eventuele herstelwerkzaamheden. Als laatste is ook de brandveiligheid van het gebouw op orde gebracht. De klusvaders hebben een schutting en een kleuterschuur aan de westkant van de school geplaatst.
37 jaarverslag 2013
(buiten Spectrum) Om Spectrum te ondersteunen worden tal van relaties onderhouden door het bestuur, hieronder een overzicht: ABP; overleg inzake pensioenen en levensloopregelingen AIP; ambtenaren informatie punt inzake voorlichting personeel betreffende levensloopregelingen Albert-Jan Vink; Psyche@work, psychologisch adviesbureau inzake onderzoeken bij personeelsleden Algemene Vereniging voor Schoolleiders; management ondersteuning, bovenschools netwerk Arbounie; begeleiding zieke werknemers, afname risico inventarisatie en evaluatie Associatie voor coaching, centrum voor excellent leiderschap; cursus startende leerkrachten Besturenraad; advies, managementondersteuning, bovenschools netwerk, verzekeringen. BSO ZusenZo; buitenschoolse opvang Centraal Beheer; begeleiding personeelsleden die een WIA-uitkering ontvangen (re-integratie) Christelijke Hogeschool Ede; toekomstige samenwerking iz het begeleiden van studenten van de PABO Ernst-Jan van Duuren; EJDU-advies, onafhankelijk arbeidskundige inzake onderzoeken personeel Estro: buitenschoolse opvang Dyade; administratiekantoor voor personeels-, salaris- en financiële administratie Flexus; voorheen Oecumenische stichting voor schoolgebonden maatschappelijk werk: inhuren deskundigen Folko Jan Wijnholds; Arbodienst Perspectief in verband met nascholingstraject directeuren Gemeentebestuur van Lansingerland; huisvesting en andere zaken Gigant; bouwkundig adviseur Hogeschool INHOLLAND; opleidingsschool voor leraren basisonderwijs Interselect; assessment inzake sollicitatieprocedure directeur basisschool Jotronics / ITS; adviseurs/ beheer ICT Melanchthon; overleg doorstroming van leerlingen naar het voortgezet onderwijs, vakantierooster MHR/OnderwijsAdvies Gouda/Zoetermeer; schoolbegeleidingsdienst, aanbieder Spectrum-cursusaanbod PKN-kerken; scholendiensten Politie Haaglanden zedenzaken; een zaak betreffende een leerling die geconfronteerd werd met ongewenste intimiteiten Prokino; buitenschoolse opvang Rabobank; betalingsverkeer Rijksinspectie; kwaliteitscontrole basisonderwijs Samenwerkingsverband Delflanden; vanaf 1 augustus 2014 maakt Spectrum onderdeel uit van het nieuwe Samenwerkingsverband Delflanden in het kader van Passend Onderwijs. Het algemeen bestuur van het SWV wordt gevormd door 25 afgevaardigden van afzonderlijke schoolbesturen uit de plaatsen Schipluiden, Den Hoorn, Delft, Pijnacker-Nootdorp en Lansingerland. De bestuurder van Spectrum heeft zitting in het Dagelijks Bestuur dat acht keer per jaar vergaderd. Scholengroep Holland; samenwerking met schoolbestuur voor openbaar basisonderwijs Schoolverzekeringen; collectieve verzekeringen via de Besturenraad SCOH; samenwerking met schoolbestuur van SBO De Prinsenhof binnen ons Samenwerkingsverband Stichting Kind en Onderwijs; ‘multi-culti’ activiteiten Rotterdam–Bergschenhoek Stichting Laurentius; samenwerking met schoolbestuur voor RK-basisonderwijs Unicoz; samenwerking met schoolbestuur voor PC- en RK-onderwijs in ons gezamenlijke Samenwerkingsverband 34-02 Van Eijnsbergen; organisatieadviseurs managementconsultants iz. belastbaarheidonderzoeken Vertrouwensinspecteur; (zie politie Haaglanden zedenzaken) VF/PF; advies inzake vervangingstrajecten en verzuimbegeleiding WSNS-besturen; overlegorgaan regionale schoolbesturen in het kader van bovenschoolse zorg
38 jaarverslag 2013
Samenstelling Raad van Toezicht 2013 mw. drs. R.M. Broeze-Mateovics R.D. Broekhuijsen mr. M.R. Backer R.J.J.R. Grüteke drs. W.W.J. Spijker mw. W. Vink mw. A. Buurman
- voorzitter - lid - lid - lid - lid - lid - lid
Bestuursnummer 41487 Bestuurskantoor Spectrum-SPCO, Bestuursondersteuner: mw. M.M.J. van Litsenburg, Controller: Dhr. H.B. Wiegeraad, Financiële administratie: dhr. J. Eradus Leeuwenhoekweg 18a, Postbus 96, 2660 AB Bergschenhoek, 010-5221657
[email protected] www.spectrum-spco.nl
Samenstelling College van Bestuur 2013 Dhr. A.J.van Zanten MES
- voorzitter
CBS Boterdorp, De Zilverspar 14 2661 AP Bergschenhoek 010-5214555 05MJ, directeur: dhr. E.J. Huijser
[email protected] www.cbsboterdorp.nl
CBS Prins Maurits, Orionstraat 1-2 2651 GS Berkel en Rodenrijs 010-5117078 040J, directeur: dhr. A. Olivier
[email protected] www.pmschool.nl
CBS Prins Johan Friso, Oudelandselaan 147 2652 ER Berkel en Rodenrijs 010-5112521 07LA, directeur: mw. I. van Leeuwen- Bloemen Dependance: Het Hoge Land 17 2652 EA Berkel en Rodenrijs 010-5110128
[email protected] www.pjfschool.nl
CBS De Regenboog, Eiberplein 3 2661 BP Bergschenhoek 010-5214017 07XI, directeur: dhr. H. Wilkes
[email protected] www.cbsderegenboog.net
CBS De Acker, Stampioendreef 5 2661 SR Bergschenhoek 010-5211555 25KR, directeur: tot september dhr. R. Wilschut, daarna mw. E. Berghout als waarnemend directeur Dependance: Groeneweg 127, 2661 KV Bergschenhoek, 010-5210628.
[email protected] www.cbsdeacker.nl
CBS Prins Willem-Alexander , Chrysantenhof 18 2651 XK Berkel en Rodenrijs 010-5112043. 08VK, dir.: dhr. H.H. Wilkes (interim tot 31-07-2012) vanaf 01-08-2013 mw. N.C.G. Roek-Bösecke Dependance: Anjerdreef 13a 2651 XR Berkel en Rodenrijs 010-5113383
[email protected] www.pwabasisschool.nl
CBS De Wiekslag, IJsvogellaan 1, 2665 ES Bleiswijk, 010-5290399 05MM, directeur dhr. M.C. Pronk
[email protected] www.cbsdewiekslag.net
CBS De Poort, CBS Prinses Máxima, Annie MG Schmidtlaan 6 2652 HJ Berkel en Rodenrijs 010-5190786 28CK, directeur: mw. H. de Frel-Hofland
[email protected] www.prinsesmaximaschool.nl
Dorpsstraat 44 2665 BJ Bleiswijk, 010-5212635 07XM, directeur: tot september dhr. K. van Beusekom daarna mw. M. v.d. Starrre-Jacobsen als waarnemer.
[email protected] www.cbsdepoort.nl
39 jaarverslag 2013
Colofon Organisatie:
Spectrum-SPCO Postbus 96 2660 AB Bergschenhoek Tel.: 010-5221657 E-mail:
[email protected]
Jaarverslag 2013:
Dit jaarverslag is een verantwoordingsdocument van het bestuur van Spectrum Stichting voor Protestants Christelijk Onderwijs over het jaar 2013.
Oplage:
100 ex. voor de raad van toezicht en relaties.
Vormgeving:
Koproductie
Druk:
MultiCopy Lansingerland
Verspreiding:
Juni 2014
40 jaarverslag 2013