2012
Optimising work environments
www.sirksekuur.be
www.idewe.be
Fluiten mag bij veilig gedrag
Januari
2012 m
2
9
16
23
30
d
3
10
17
24
31
w
4
11
18
25
d
5
12
19
26
v
6
13
20
27
z
7
14
21
28
8
15
22
29
z
1
www.sirksekuur.be
www.idewe.be
Optimising work environments
Knap onveilig? Doe er iets mee! Meld gevaren!
Februari
2012 m
6
13
d
7
14
Vlaamse week tegen pesten
20
27
21
28
w
1
8
15
22
d
2
9
16
23
v
3
10
17
24
z
4
11
18
25
z
5
12
19
26
Wereld kankerdag
www.sirksekuur.be
Europese dag van het slachtoffer
www.idewe.be
29
Optimising work environments
Veiligheid zit niet in de helm maar juist daaronder!
Maart
2012 m
5
12
19
26
d
6
13
20
27
w
7
14
21
28
22
29
d
1
8
15
v
2
9
16
23
30
z
3
10
17
24
31
z
4
11
18
25
www.sirksekuur.be
Deadline inleveren Integraal Milieujaarverslag
www.idewe.be
Optimising work environments
STOP! Denk na VOOR je begint! BE PREPARED
April
2012 m
2
9
16
23
d
3
10
17
24
w
4
11
18
25
d
5
12
19
26
v
6
13
20
27
z
7
14
21
28
15
22
29
z
1
Deadline indienen Jaaractieplan
www.sirksekuur.be
8
Werelddag gezondheid
www.idewe.be
30
Internationale dag veiligheid en gezondheid op het werk
Optimising work environments
Drink met mate!
Mei
2012 7
m
Sociale verkiezingen (7-20 mei)
14
21
28
d
1
8
15
22
29
w
2
9
16
23
30
d
3
10
17
24
31
v
4
11
18
25
z
5
12
19
26
z
6
13
20
27
Wereldastmadag
www.sirksekuur.be
www.idewe.be
Wereld Anti-tabakdag
Optimising work environments
Hou het netjes!
Juni
2012 m
4
11
18
25
d
5
12
19
26
w
6
13
20
27
d
7
14
21
28
Werelddag bloedgever
v
1
8
15
22
29
z
2
9
16
23
30
z
3
10
17
24
www.sirksekuur.be
www.idewe.be
Optimising work environments
Veilig naar het werk!
Juli
2012 m
2
9
16
23
30
d
3
10
17
24
31
w
4
11
18
25
d
5
12
19
26
v
6
13
20
27
z
7
14
21
28
8
15
22
29
z
1
www.sirksekuur.be
www.idewe.be
Optimising work environments
Ladders? Pak de juiste!
Augustus
2012 m
6
13
20
27
d
7
14
21
28
w
1
8
15
22
29
d
2
9
16
23
30
v
3
10
17
24
31
z
4
11
18
25
z
5
12
19
www.sirksekuur.be
Werelddag zelfmoordpreventie
Week van het Hart
26
www.idewe.be
Optimising work environments
Hou je vingers bij!
September
2012 m
3
10
17
24
d
4
11
18
25
w
5
12
19
26
d
6
13
20
27
v
7
14
21
28
z
1
8
15
22
29
z
2
9
16
23
30
www.sirksekuur.be
www.idewe.be
Optimising work environments
Voor haar ga je door de knieën! Spaar je rug!
Oktober
2012 m
1
8
15
22
29
d
2
9
16
23
30
w
3
10
17
24
31
d
4
11
18
25
v
5
12
19
26
z
6
13
20
27
z
7
14
21
28
www.sirksekuur.be
Werelddag geestelijke gezondheid
www.idewe.be
Optimising work environments
Eerst nagedacht?
November
2012 m
5
12
19
26
d
6
13
20
27
w
7
14
21
28
d
1
8
15
22
29
v
2
9
16
23
30
z
3
10
17
24
z
4
11
18
25
www.sirksekuur.be
www.idewe.be
Optimising work environments
Doe het proper!
December
2012 m
3
10
17
24
d
4
11
18
25
w
5
12
19
26
d
6
13
20
27
v
7
14
21
28
z
1
8
15
22
29
z
2
9
16
23
30
www.sirksekuur.be
www.idewe.be
31
Optimising work environments
Veilig gedrag in scholen en ondernemingen
Werken aan een welzijnscultuur Sinds 2007 legt de Groep IDEWE zich toe op gedragsverandering. Samen met het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ) en de input van alle onderwijsnetten werkte de Groep IDEWE in 2009 een vorming uit voor het onderwijs. Die ervaringen worden nu gebruikt om ook voor andere organisaties te werken aan gedragsverandering en welzijnscultuur.
Sirk Sekuur @ school Dagelijks gebeuren er in Vlaanderen 500 ongevallen met leerlingen op school. Scholen hebben een grote verantwoordelijkheid – directies, bestuurders en leraren voelen die goed aan. Daarnaast wordt de regelgeving almaar strenger. Toch kan het welzijn van leerlingen en personeel pas optimaal worden beheerst wanneer iedereen meewerkt. Sirk Sekuur tracht daarom het concept van risico’s en risicoperceptie uit te leggen aan leerkrachten. Attitudeverandering Het project doet leerkrachten stilstaan bij mogelijk gevaarlijke situaties door het (onveilige) gedrag van leerlingen of leerkrachten. Allerlei situaties worden gefilmd: leerkrachten ontdekken zo de risico’s in hun school. Dat werkt zeer sensibiliserend. De vorming leert leerkrachten ‘voor’-denken in plaats van ‘na’-denken. De Groep IDEWE
www.sirksekuur.be
probeert met de vorming leerkrachten zo ver te krijgen dat ze binnen hun eigen mogelijkheden zélf actie ondernemen. Zo’n attitudever andering kan echter niet met één pedagogische studiedag verwezenlijkt worden. Daarom is het zeer belangrijk dat de directie, de preventieadviseur en het hele leerkrachtenteam na de studiedag de handen in elkaar slaat en met de gemaakte afspraken aan de slag gaat. Samen voor veiligheid Sirk Sekuur @ school is een succes. De interne preventieadviseurs geven aan dat ze zich meer gesteund voelen door het leerkrachtenkorps na de studiedag in hun school. Preventieadviseurs zijn heel vaak bezig met de infrastructuur en de risico’s van die infrastructuur. Dankzij Sirk Sekuur hebben ze een platform om ook het veiligheids gedrag van de mens in kaart te brengen en bij te sturen. veiligheidsattitude van de werknemers worden bijgestuurd.
Sirk Sekuur @ company Gedragsverandering is nodig Ook in organisaties wordt veiligheid vaak eenzijdig als een technische materie bekeken. Alle organisaties proberen op de één of andere manier hun ongevallencijfers naar beneden te krijgen. De ene onderneming slaagt daar al beter in dan de andere. Vaak worden er maatregelen genomen op gebied van de infrastructuur of worden collectieve en persoonlijke beschermingsmiddelen verplicht om het aantal ongevallen te verminderen. De factor ‘mens’ wordt niet altijd mee genomen in dat plaatje. Toch kan net op dat vlak nog progressie worden gemaakt. Grote Amerikaanse ondernemingen investeerden miljoenen euro’s om hun infrastructuur zo veilig mogelijk te maken. Op een bepaald punt stelde men vast dat het ongevallencijfer niet verder daalde. Om de ongevallen nog verder te laten dalen, moest de
Behavioural Based Safety De Groep IDEWE werkt momenteel samen met VIGeZ een gedrags veranderingsprogramma uit: Sirk Sekuur in Company. De nadruk ligt op risicoperceptie en gedragsverandering bij werknemers en de hierarchische lijn. Met Sirk Sekuur in Company richten we ons naar alle ondernemingen die aan gedragsverandering willen doen. Het initiatief kadert in het concept van Behavioural Based Safety (BBS), voor sommige ondernemingen niet onbekend. Verder bieden we specifiek voor VCA-ondernemingen (uitvoerenden en leidinggevenden) een vorming die zich richt op een gedragsobservatieprogramma en de principes van LMRA (Last Minute Risk Analysis) zoals aangegeven in de laatste versie van de VCA-richtlijnen (2008). Later wordt de vorming vertaald naar niet-VCA-ondernemingen.
Dynamische prioriteiten We benaderen zowel de leidinggevenden als de uitvoerders: gedragsverandering is immers een en-en verhaal. De uitvoerenden staan in het gedragsveranderingsverhaal centraal: zij moeten immers het juiste gedrag stellen. Alle werknemers worden daarom gedurende een halve dag wegwijs gemaakt in het leren zien van risico’s. Eén van de werknemers moet daarvoor op stap met een camera. Ook gedrag (en de verschillende elementen die ons gedrag bepalen) wordt besproken. De LMRA-principes worden via verschillende praktijksituaties aangeleerd. Ten slotte bepalen de leidinggevenden in overleg met het uitvoerend personeel de prioriteiten op gebied van gedrag. Die prioriteiten zijn dynamisch in de tijd en zullen veranderen eens bepaalde doelstellingen zijn bereikt.
geleerd wat en hoe er geobserveerd moet worden. Het is immers niet enkel de bedoeling om te observeren, maar ook om het wenselijke gedrag blijvend te installeren. Er moet dus ook feedback worden gegeven over het gedrag van werknemers. De nadruk moet daarbij liggen op positieve gedragingen. Verschillende motiverende gesprekstechnieken worden aangeleerd om achter de oorzaak van onveilige gedragingen te komen en die bij te sturen naar het juiste veiligheidsgedrag. Ten slotte komen technieken aan bod om veilig gedrag te verankeren binnen de onderneming door toolboxmeetings of bijkomende vormingsmomenten — er wordt ook een link gelegd naar een veiligheidscultuur. De tweede vorming is in principe voor de observatoren. Ons advies is overigens dat iedereen in de onderneming observator kan zijn.
Tweede vormingsmoment Tijdens een tweede vormingsmoment wordt aan de observatoren
Sirk Sekuur culture Groter geheel Sirk Sekuur in Company moet passen in een groter geheel. Het moet een onderdeel zijn van de veiligheidscultuur die elke onderneming heeft. Afhankelijk van de context is die in meerdere of mindere mate ontwikkeld. In sommige ondernemingen bevindt de veiligheidscultuur zich nog in een embryonaal stadium: men beschouwt ongevallen als iets onvermijdelijks, als een fataliteit die wordt gebanaliseerd. Ongevallen worden als normaal beschouwd aangezien het werk in de onderneming gevaarlijk is. In andere organisaties vindt men dat elk ongeval vermijdbaar is. Het management en de werknemers zijn er voelbaar betrokken bij ongevallen. Waarden (her)bevestigen Op de verschillende hiërarchische niveaus kunnen de waarden van de onderneming worden verschoven, vervormd en soms verhuld. Dat kan ertoe leiden dat principes die belangrijk zijn voor het management,
“Sirk Sekuur is een eye-opener, die je leert voorbij ‘het gewone’ te kijken. Een absolute aanrader en aanvulling op de richtlijnen en procedures die binnen de organisatie bestaan. Sirk Sekuur geeft de organisatie ook het nodige draagvlak om dat stapje hoger te zetten op vlak van de algemene veiligheid binnen het bedrijf.” Sophie Gilles, HR-manager & preventieadviseur CIBO
“Sirk Sekuur brengt ‘bewust veilig gedrag’ daar waar het hoort: bij iedereen!” Hilde Vandenkieboom en Eddy Schildermans, EMGO
een ander belang krijgen in de ogen van de werknemers. Doorgaans echter proberen werknemers de prioriteiten op te volgen die door hun rechtstreekse hiërarchische overste worden uitgedragen. Ze trachten de waarden te bevestigen van de groep waarvan ze deel uitmaken. De grote moeilijkheid ligt dus in de (her)bevestiging van de waarden van de onderneming en bijgevolg in de continuïteit van die waarden over de verschillende hiërarchische niveaus. Om de gewoontes met betrekking tot veiligheid blijvend te wijzigen, moet veilig gedrag worden aangemoedigd. Tegelijk moet risicovol gedrag worden afgeremd. Een hoog niveau van veiligheid bereiken, houdt in dat men ervoor moet zorgen dat alle overtuigingen, waarden en attitudes in verband met preventie evolueren. De juiste attitudes en waarden moeten op alle niveaus, van de directie tot de werknemers, worden overgebracht en overgenomen. Voor meer informatie kunt u terecht bij uw regionaal kantoor van de Groep IDEWE (www.idewe.be of
[email protected]).
Fluiten mag bij veilig gedrag ‘Sirk Sekuur in Company’ is een praktische en efficiënte training over observatie en installatie van veilig gedrag in ondernemingen. Een voldoende aangepaste infrastructuur en goed ingevoerde procedures en werkinstructies is meestal niet voldoende als garantie voor veilig gedrag. De procedures moeten wel degelijk worden opgevolgd. ‘Sirk Sekuur in Company’ draagt bij tot het opstellen van een attractief en begrijpbaar gedragsobservatieprogramma, op maat van de onderneming.
Doelstellingen • • • • • •
Start van mentaliteitsverandering Sensibilisatie aangaande welzijn op het werk Risico’s leren zien en inschatten VOOR-denken! (LMRA = Last Minute Risk Analysis) Leren observeren Waakzaam zijn en feedback leren geven
Voor wie is ‘Sirk Sekuur in Company’? • • • •
Voor alle werknemers Voor de hiërarchische lijn Voor VCA-ondernemingen, conform VCA-richtlijn 2008 Voor ondernemingen die aan gedragsverandering willen werken
Vorming ‘Sirk Sekuur in Company’ De training ‘Sirk sekuur in Company’ bestaat uit 2 halve dagen waarbij wordt ingezoomd op eigen veiligheidsgedrag. Door het spreiden van de trainingsdagen kan een bedrijfseigen ‘gedragsobservatietool’ ontwikkeld worden. Dit observatie-instrument vormt de basis van de tweede halve dag. Indien u meer informatie wenst omtrent Sirk Sekuur in Company, neem dan contact op met een regionaal kantoor van de Groep IDEWE.
www.sirksekuur.be
Optimising work environments
www.idewe.be
Regionaal kantoor Antwerpen Tel. 03 218 83 83
[email protected]
Hasselt Tel. 011 24 94 70
[email protected]
Namur Tel. 081 32 10 40
[email protected]
Brussel Tel. 02 237 33 24
[email protected]
Leuven Tel. 016 39 04 38
[email protected]
Turnhout Tel. 014 40 02 20
[email protected]
Gent Tel. 09 264 12 30
[email protected]
Mechelen Tel. 015 28 00 50
[email protected]
Roeselare Tel. 051 27 29 29
[email protected]
