Opleiding-debat voor maatschappelijke werkers

Opleiding-debat voor maatschappelijke werkers Basis modules 02 & 03 Werkdocument

Pascal ONS ENERGIEZUINIG GEDRAG en REG MAATREGELEN E² = MC

Drie stappen om het energieverbruik te verminderen ● ● ●

Bestudeer de energiefacturen Verbeter de woning Pas het gedrag aan

Eerste stap

Ken en begrijp de energiefacturen!

Gemiddelde energiefacturen Gemiddelde energiefactuur van een Brussels gezin (Appartement of 2 gevellenhuis - 2 volwassenen et 2 kinderen)

Cuisso Koken 8% n 90 Û

600 Û

120 Û

Eau chaude Warm water 11% 11%

290 Û

Eco-verantwoordelijk gedrag = 30% besparing (330 €)

Huishoudtoestellen &

Verwarming Chauffage 55% 55%

ElectromŽnger & verlichting 26% Eclairage 26%

€

Total = 1100 Û

65 Û

420 Û

85 Û

200 Û

Total = 770 Û

€

Lees uw energiefacturen



Energetishe gelijkwaardigheid 1 m3 aardgas = 1 l stookolie = 10 kWh


Elektriciteitsrekening



Kiezen voor een tweevoudige meter? • Het tarief omvat een jaarlijkse bijdrage van 72 tot 148 € (tegen 72 tot 117 € voor een meter met enkelvoudig tarief) • Het prijs per verbruikte kWh van 24,- c€ overdag en 16,- c€ 's nachts. • Met het tweevoudige tarief kunnen de toestellen zowel 's nachts als overdag werken. Het nachttarief geldt alleen tussen 22/23 uur en 7/8 uur, en tijdens het hele WE. • Aangezien de bijdrage 31 € duurder is, en de prijs per kWh 0,08€ goedkoper, zal deze operatie voordelig zijn indien het aantal nachtelijke kWh hoger is dan 31/0,08 = 387 kWh/jaar (zonder afschrijving van de installatiekosten).

Warm water 

Identificeer het type toestel dat in uw woning warm water produceert :



Vermenigvuldig het verbruik van het toestel met het aantal bewoners :



750 (verbruik van het toestel) x 4 aantal inwoners = 3000 kWh om warm water te produceren

Indien u een boiler met permanente waakvlam gebruikt : +

waakvlam verbruikt 60 m3 aardgas per jaar)

600 kWh (de

Waterfactuur (koud + warm)

Verdeling van het waterverbruik in een woning (gemiddeld verbruik = 40 m³ perd'eau persoon en per RŽpartition de la consommation dans un jaar) logement (consommation moyenne = 40 m 40% 35%

3

par personne et par an)

36% 14 m 3

30%

33% 13 m

3

25% 20% 15%

13%

10%

5m

3

5%

6% 2,5 m3

2 m3

Vaisselle Afwas

Jardin

0% Toilettes Toiletten

Hygine Persoonlijke personnelle hygiëne

Lessive Was

5%

Tuin

5% 2m

3

Netoyage Schoonmaak

2% 1 m3

Alimentation

Voeding

Verwarming

Verbruik van de verwarming 21 100 kWh (Jaarlijks verbruik) 3 600

* kWh (Verbruik voor warm water) ** kWh (Verbruik voor het koken)

17 000

kWh gas of stookolie / jaar

* Indien u dezelfde brandstof gebruikt voor de verwarming en voor de productie van warm sanitair water ** Indien u dezelfde brandstof gebruikt voor de verwarming en voor het koken

Verwarming

2. Hebt u een normaal verbruik voor verwarming? Prestatie-index 17 000

100

kWh gas of stookolie / jaar

M² te verwarmen oppervlakte

* Tel alle kamers met minstens één radiator

170

(Prestatie-index)

Verbruik Niet-geïsoleerde constructie Ongeveer 200 kWh/m²

Geïsoleerde dakconstructie, DV Ongeveer 150 kWh/m²

Constructie K55

Ongeveer 110 kWh/m²

Constructie met lage energie Minder dan 60 kWh/m²

Passieve constructie Minder dan 15 kWh/m²

Tweede stap

Pas het gedrag aan

Pas het gedrag aan

• Het gedrag van de bewoners beïnvloedt tot 30% het energieverbruik • Om een reële impact te hebben, moeten alle gezinsleden het hele jaar door het juiste gedrag aannemen • Het toevoegen van kleine dagelijkse gebaren heeft grote gevolgen voor het eindverbruik

Pas het gedrag aan Opgelet: zijn gewoonten veranderen vraagt een grote inspanning en een sterke wil ! > Men verandert zijn gewoonten niet in één dag! > Onze oude gewoonten duiken snel weer op zonder dat we het beseffen.

Elektriciteitsverbruik Verlichting Profiteer van het natuurlijke licht om u te verlichten - De beste verlichting is deze van het natuurlijke daglicht, dat perfect overeenstemt met de gevoeligheid van het menselijk oog. Richt de binnenruimte van de woning zo in dat u ten volle kunt profiteren van de natuurlijke verlichting - In een donkere binnenhuisinrichting moet u de verlichtingsintensiteit verdubbelen of zelfs verdrievoudigen.

Illustratie: Frédéric Thiry © Entr’Aide des Travailleuses asbl

Verlichting Doof het licht bij het verlaten van een ruimte

- het is zinloos een lege ruimte te verlichten.

 Vandaag brengt de kwaliteit van spaarlampen en neonbuizen geen meerverbruik meer met zich mee bij het aansteken.

- Profiteer zoveel mogelijk van het natuurlijke licht om te verlichten.

Illustratie: Frédéric Thiry © Entr’Aide des Marolles asbl

Verlichting

Vervang uw gloeilampen door spaarlampen

- Dankzij hun gering verbruik en hun lange levensduur zijn de spaarlampen het meest rendabel ook al zijn ze duurder bij aankoop!

 75% energiebesparing. - Gloeilampen zijn grote energieverbruikers!

 Ze produceren 95% warmte en slechts 5% licht.


TV, hifi-installatie, computer , ... Schakel de stand-by van uw elektrische toestellen uit - Om ze gemakkelijk en veilig uit te schakelen kunt u een stopcontactenblok gebruiken.

 Bijvoorbeeld: als uw TV 20u in standby staat, verbruikt deze evenveel als wanneer hij 4u aanstaat !


Enkele courante waarden in waakstand, ... Apparaat

Waakstand

Jaarlijkse uitgaven

Source : http://www.crioc.be/FR/doc/x/y/document-5677.html

Hetzij gemiddeld bijna 80 W in waakstand voor een gemiddeld gezin. Of ongeveer 700 kWh/jaar of omgerekend 125 €/jaar* * Bij een gemiddelde prijs van 0,18 €/kWh

Koelkasten & Diepvriezers Open de koelkast niet langer dan nodig - Denk aan wat u nodig hebt vooraleer de koelkastdeur te openen.

 Telkens u de koelkastdeur opent, is er tot 30% energieverlies.

- Ontdooi regelmatig de koelkast en de diepvriezer

 5 mm ijslaag = 10 % meer verbruik

Koelkasten & Diepvriezers ●

Laat etenswaren steeds afkoelen vooraleer ze in de koelkast te stoppen - Het is zinloos om warme etenswaren in de koelkast te stoppen. - Wanneer u warme etenswaren in de koelkast stopt, loopt u het gevaar dat deze niet meer tegen bacteriën beschermd zijn.

Illustratie: Frédéric Thiry © Entr’Aide des Travailleuse asbl


Vermijd een te koude koelkast die de vorming van ijslagen bevordert

- Een binnentemperatuur van 4 tot 5°C is ideaal om de meeste etenswaren te bewaren.



Koelkasten van klasse A++ zijn duurder maar verbruiken 50% minder elektriciteit.


Huishoudtoestellen Gemiddelde verbruikgegevens per toesteltype

Type Koelkast ZONDER vriesvakcongélateur Type I : I: Réfrigérateur SANS compartiment

CATÉGORIE A A+ B C D E F G

Petit : V < ou = à 150 L

Moyen : V > à 150 L et < à 200 L

Grand : V > à 200 L et < à 250 L

Très Grand : V > à 250 L

150 Litres

200 Litres

250 Litres

250 Litres

CONSOMMATION (Kwh/an) 157 kWh/an 113 kWh/an 185 kWh/an 234 kWh/an 270 kWh/an 299 kWh/an 335 kWh/an 356 kWh/an




TypeIIII:: Réfrigérateur Koelkast MET GEÏNTEGREERD vriesvak (1 deur) ( 1 Porte ) Type AVEC compartiment congélateur INTEGRE



Moyen : V > à 150 L et < à 200 L

Grand : V > à 200 L et < à 250 L

150 Litres

200 Litres

200 Litres




Type AVEC compartiment congélateur ( 2 +) Portes et + ) TypeIIIIII:: Réfrigérateur Koelkast MET AFZONDERLIJK vriesvak (2 SEPARE deuren en



Moyen : V > à 220 L et < à 250 L

Grand : V > à 250 L et < à 300 L

V surg. de 30 à 40 L



220 Litres

250 Litres

250 Litres




Type VERTICALE diepvriezer Type IV :IV: Surgélateur VERTICAL ( Armoire )


(kast)


Moyen : V > à 100 L et < à 200 L

Grand : V > à 200 L et < à 250 L


100 Litres

200 Litres

250 Litres

250 Litres





Type V : V: Surgélateur HORIZONTAL (diepvriezer Bahut ) Type HORIZONTALE


(kist)


Moyen : V > à 200 L et < à 300 L

Grand : V > à 300 L et < à 400 L


200 Litres

300 Litres

400 Litres

400 Litres





Afwasmachine Le Lave Vaiselle Catégorie A A+ B C D E F G

Consommation en "kWh" pour 1 utilisation 1,28 Kwh 1,00 Kwh 1,52 Kwh 1,76 Kwh 2,00 Kwh 2,24 Kwh 2,48 Kwh 2,72 Kwh

Wasmachine Le Lave Linge Catégorie A A+ B C D E F G

Consommation en "kWh" pour 1 utilisation de 5kg ,95 Kwh ,95 Kwh 1,15 Kwh 1,35 Kwh 1,55 Kwh 1,75 Kwh 1,95 Kwh 2,15 Kwh

Le Séche Linge Droogtrommel A) évacuation A)à met afvoer Catégorie A A+ B C D E F G

B)B)à met condensation condensatie Consommation en "kWh" pour 1 utilisation de 5kg 2,55 Kwh 1,75 Kwh 2,95 Kwh 3,35 Kwh 3,75 Kwh 4,25 Kwh 4,55 Kwh 4,85 Kwh

Catégorie A A+ B C D E F G

Consommation en "kWh" pour 1 utilisation de 5kg 2,75 Kwh 2,75 Kwh 3,20 Kwh 3,65 Kwh 4,10 Kwh 4,55 Kwh 5,00 Kwh 5,45 Kwh

Wasmachine > Wacht tot u een volle wasmachine heeft vooraleer de was te doen.

- Geef de voorkeur aan het « Eco »-programma (economisch) om het wasgoed te wassen. Het beperkt de hoeveelheid te verwarmen water en werkt op een lagere temperatuur, die meestal voldoende is.


Wasmachine > Gebruik bij voorkeur de korte programma’s op lage temperatuur (30° voor kleur en 60° voor wit) - Sorteer het wasgoed correct zodat u altijd op de laagst mogelijke temperatuur kunt wassen. - Door de toegenomen prestaties van de wasmachines (AAA), de kwaliteit van de wasproducten en het frequenter wassen van de kleding, is het programma op 95°C meestal overbodig geworden. - Door de wasmachine te laten draaien op 60°C voor wit en op 30 °C voor kleuren, kan 35% worden bespaard


Keuken ●

> Bakken in de pan verbruikt minder dan bakken in de oven.

- Plaats de oven liever niet naast de koelkast of de diepvriezer.


Keuken > Gebruik bij het koken minder water

- Hoe meer water, hoe meer tijd en energie nodig is om het te doen koken.


Keuken

Doe een deksel op de pan  3 keer minder energie.

- Nog zuiniger: gebruik een snelkookpan!

 De etenswaren zijn hierdoor vlugger gaar en dus wordt energie bespaard.


Keuken > Gebruik een kookplaat met dezelfde grootte als die van de pan.

- Kies kookpotten met een diameter aangepast aan de kookzone. Ze moeten een volledig vlakke bodem hebben, anders kan het energieverlies 50% bedragen.


Keuken > Schakel de kookplaat uit enkele minuten voor het eten klaar is.

- Als men elektriciteit gebruikt, kan men energie besparen door de kookplaat 5 tot 10 minuten voor het einde van het kookproces uit te schakelen: de thermische inertie zorgt nog voor een voldoende temperatuur.


Elektrisch verwarmingsapparaat > Elektrische bijverwarming verbruikt veel elektriciteit

- Gebruik ze zo kort mogelijk ! - Opgelet, elektrische verwarming is 2 tot 3 keer duurder dan verwarming met aardgas of met stookolie.


Aardgasverbruik - verwarming Een lekker warm huis

‘s Winters is 19 tot 20°C in de woonkamer lekker warm - Bent u kouwelijk, trek dan liever een trui aan in plaats van de verwarming hoger te zetten. - Hang een thermometer aan de muur om de temperatuur in het oog te houden.

 1 graad minder betekent 7% besparing. - Doe steeds de deuren dicht van de kamers die u verwarmt.

 10 tot 15% besparing


Thermostaat en kranen

Zet uw verwarming ‘s nachts of wanneer u weggaat op 15°C, of zet ze volledig uit  15 tot 20% besparing

 Hebt u een

kamerthermostaat? > Programmeer deze (naar wens) of gebruik de dag- (zon) en nachtstand (maan).

 Hebt u enkel thermostatische kranen? > Zet ze op het cijfer « 2 », ze houden uw woning op 15°C.

Hebt u enkel manuele Illustratie: Frédéric Thiry © De Stadswinkel vzw

kranen? > Sluit al uw radiatoren. Eén dag of één nacht is niet lang genoeg om uw woning onder de 15°C af te koelen.

Intermitterende werking van de verwarming ●

Altijd : ‘s nachts of wanneer u weggaat !

Chauffage

s’Zomers: stilgelegde ketel > Indien u centrale verwarming heeft, betekent het uitschakelen van de ketel in de zomer een grote besparing.

- Indien u gasconvectoren heeft, schakel dan ‘s zomers de waakstanden uit en sluit voorzichtigheidshalve de gastoevoerkranen.


Zorg in het begin van de winter voor een goede werking van uw installatie > Maak in het begin van de winter de convectoren stofvrij en ontlucht de radiatoren. - Het is aanbevolen om de

verwarmingsketels en gasconvectoren om de twee jaar een onderhoudsbeurt te geven. - En het is verplicht om de verwarmingsketel op stookolie elk jaar een onderhoud te geven (en de schoorsteen te laten vegen).


Ventilatie Verlucht ‘s morgens en ‘s avonds door de ramen 5 minuten wijd open te zetten - Uw woning verluchten is belangrijk om de vochtigheid af te voeren en frisse lucht binnen te brengen.

 Een vochtige woning verwarmen verbruikt meer energie.

- Zet de radiator uit wanneer u verlucht.

 Een venster de hele dag op een kier laten verbruikt veel energie - Verlucht bij voorkeur ‘s nachts.  Profiteer van de aanvoer van frisse lucht als men aanwezig is en de woning niet verwarmd is.


Radiatoren en convectoren Maak uw radiatoren en convectoren vrij zodat ze zoveel mogelijk warmte afgeven.

- Zet geen meubels (zetel, kast,...) vlak voor een radiator of convector . - Leg geen voorwerpen (boeken, kledij, ...) op de radiatoren.


Radiatoren die meer naar binnen verwarmen ●

Radiatoren die tegen niet-geïsoleerde muren staan die op de buitenkant uitgeven verliezen een aanzienlijke hoeveelheid warmte naar buiten toe

Aardgasverbruik - warm water Minder warm water betekent minder energie voor de productie ervan > Verminder uw warmwaterverbruik - Doe de afwas in een spoelbak met warm water in plaats van af te wassen onder stromend water. - Beperk het waterverbruik van de douche door een spaardouchekop te plaatsen (40 % besparing)


Veiligheid en energiebesparing 

Zet de waakvlam uit wanneer u meerdere dagen afwezig bent

- Een waakvlam die permanent aanstaat verbruikt jaarlijks 60 m³ gas - Denk er ook aan om de kraan van de gastoevoer, naast de boiler, te sluiten. - Als u ‘s zomers warm water produceert met de centrale ketel, zet deze dan op de stand « enkel warm water ».


Derde stap

Verbeter de woning !

Een buitenwand isoleren? • •

Jaarlijks verbruik per m² niet-geïsoleerde wand = 2 W/m².K x (15 – 6) x 5800 h/0,8 = 130 kWh/m² = 13 liter stookolie/jaar Jaarlijks verbruik per m² de geïsoleerde wand = 0,4W/m².K x (15 – 6) x 5800 h/0,8 = 26 kWh/m² = 3 liter stookolie/jaar

Rendement van isolatie ? • Besparing : 104 kWh/m² = 10 liter stookolie/m² = 9 €/m²/jaar •

Bij isolatie van buitenuit : Investering : 125 €/m² Terugverdientijd : 125 € / 9€ / jaar= 14 jaar…

•

Bij isolatie van binnenuit : (vooral puntgevels) Investering : 25€/m² Terugverdientijd : 25€ / 9€ /jaar = 2 ¾ jaar

•

Bij dakisolatie : Investering : 15 à 70 €/m² Terugverdientijd : 2…8 jaar

Buitenwand Buitenwand

Het glaswerk verbeteren? •

Jaarlijks verbruik per m² enkelvoudig glas = 4 emmers stookolie/m²/jaar

•

Jaarlijks verbruik per m² dubbel glas met lage straling = 1 emmer stookolie/m²/jaar

Rendement? •

Enveloppe

Besparing: 30 liter stookolie = 27 euro/m²/jaar Investering: 250 euro/m² Terugverdientijd: 250 € / 27 € /jaar = 9,25 jaar…

Een verwarmingsketel vervangen? •

Winst van 0 tot 25% of van 0 tot 400 €

•

Investering van 2000 tot 4000 €

•

Terugverdientijd van … 10 jaar …

Verwarming

Verbetering van het regelsysteem? Hier schuilt dikwijls het grootste besparingspotentieel. – Temperatuur 1°C hoger dan opgedragen = 7 .. 8% overtollig verbruik – afwezigheid van tijdelijke onderbreking bij uithuizigheid = 5 .. 25 % overtollig verbruik

Verwarming

Een goede tip om minder te verbruiken Isoleer de leidingen in de niet-verwarmde ruimten 1 m leiding op 70°C verliest elk uur het equivalent van een lamp van 60 W TVT van isolatie : 0,5 => 1,5 jaar

Thermostatische kranen plaatsen? Een gebouw van 200 m² verbruikt 3000 liter stookolie per jaar. •

In de woonkamer van 30 m², 6 u./dag gebruikt, 250 dagen/jaar, is het systematisch 22°C in plaats van 20°C.

•

Brandstofverbruik toe te schrijven aan de woonkamer: 3000 [liter/jaar] / 200 [m²] x 30 [m²] = 450 [liter/jaar]

•

Besparing door plaatsing van de kraan: vermindering met 2°C overdag en met 1°C 's nachts en in het weekend, of 1,5°C gemiddeld.

Mogelijke besparing dankzij thermostatische kranen: 450 [liter/jaar] x 8 [%/°C] x 1,5 [°C] = 54 [liter/jaar] of 48 [€/jaar] (à 0,90 €/l stookolie). •

Verwarming

Kostprijs van een kraan: 50 € voor een klassieke thermostatische kraan. Met plaatsing.

Verbruik en budget 'sanitair warm water' van een gezin Het warmwaterverbruik in gezinscontext wordt op 35 liter à 60°C/dag/persoon geraamd. Op jaarbasis is dit: 35 [liter/dag/pers] x 4 [pers/gezin] x 330 [dagen/jaar] x 0,001 [m³/liter] = 46,2 [m³/jaar] De energie om dit water te verwarmen wordt uitgedrukt als: 46,2 [m³/jaar] x 1,163 [kWh/m³.°C] x (60 - 10) [°C] = 2 687 kWh/jaar De kostprijs per kWh varieert tussen 0,09 € (gas, rendement inbegrepen) en 0,24 € (elektrische dagverwarming); de kostprijs van verwarming van het warm sanitair water van een gezin bedraagt dus 242 tot 645 € per jaar. Voeg hierbij de aankoopprijs van 46,2 x 3,5 = 162 € voor koud water. Warm sanitair water

Eerst het debiet verminderen 1° Met de druk

• Men kan de debieten beperken met een drukverminderaar (algemeen of per aftappunt). Voorbeeld: met een douchespaarkop kunt u van 30 naar 8 liter/min.

Mousserend filter

• Rendement? – Een mousserend filter kost ongeveer 5 €. – De kostprijs van de verwarming van 1 m³ warm water varieert tussen 5,20 € (verwarming met stookolie of gas, incl. rendement) en 14,00 € (elektrische dagverwarming). Voeg daarbij 3,5 €/m³ koud water. Drukverminder aar

Warm sanitair water

Opletten bij de keuze van een elektrische boiler Isolatie +++!

• Elektrische boiler van 150 liter • Verbruikte energie = verwarming + verliezen van de boiler • Een gezin van 4 personen heeft jaarlijks 2.700 kWh energie nodig voor de productie van warm sanitair water. • Energie gaat verloren door warmteverlies via de boilerwanden => 820 kWh/jaar indien 2 cm isolatie • Over 8 jaar = 6.560 kWh • Of 1.180 € *

=> 300 kWh/jaar indien 6 cm isolatie • Over 8 jaar = 2.400 kWh • Of 432 € *

We zien een verschil van 748 € over 8 jaar: het is dus belangrijk bedachtzaam te kiezen!!

* Bij een gemiddelde prijs van 0,18 €/kWh Warm sanitair water

Opleiding-debat voor maatschappelijke werkers

Recommend Documents