Opleiding CLP voor formulatoren

Opleiding CLP voor formulatoren Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: fysische gevaren + relatie met transport Frank Pelgroms – BIG – 26 mei 2015 [email protected]

Inhoud 1. Welke fysische gevaren zijn er in CLP?

2. Screeningsprocedures 3. Per fysisch gevaar wordt aangegeven: i. ii. iii. iv.

Criteria Omzetting DSD naar CLP (indien mogelijk) Mogelijke problemen Relatie CLP-transport (ADR)

4. Welke andere CLP-gevaren zijn nog relevant voor transport (en vice versa)? Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

2

Inhoud 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.

Ontplofbare stoffen Ontvlambare gassen Ontvlambare aërosolen Oxiderende gassen Gassen onder druk (*) Ontvlambare vloeistoffen Ontvlambare vaste stoffen Zelfontledende stoffen (*) Pyrofore vloeistoffen Pyrofore vaste stoffen Voor zelfverhitting vatbare stoffen (*) In contact met water: ontvlambare gassen (*) Oxiderende vloeistoffen Oxiderende vaste stoffen Organische peroxiden Bijtend voor metalen (*)

Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

(*): nieuw in CLP

3

Inhoud 1. Er zijn veel meer fysische gevaren in CLP dan gedefinieerd binnen DSD. 2. Voor fysische gevaren van mengsels dient meestal het mengsel in z’n geheel getest te worden. 3. De 1 op 1 omzetting van DSD naar CLP is dus zo goed als altijd bijna onmogelijk. 4. Tabel 1.1 van Bijlage VII (minimumclassificatie!):


4


5

4de ATP CLP 4de ATP: 1. Inhoudelijke aanpassingen 2. Deadlines: 1. 2.

Zuivere stoffen: 1/12/2014 Mengsels: 1/06/2015


6

Overzicht gevaarsklassen vervoer Klasse 1 Klasse 2 Klasse 3 Klasse 4.1 Klasse 4.2 Klasse 4.3 Klasse 5.1 Klasse 5.2 Klasse 6.1 Klasse 6.2 Klasse 7 Klasse 8 Klasse 9

13 Gevaarsklassen Ontplofbare stoffen en voorwerpen Gassen Brandbare vloeistoffen Brandbare vaste stoffen, zelfontledende stoffen, vaste ontplofbare (niet expl) Voor zelfontbranding vatbare stoffen Stoffen die in contact met water brandbare gassen ontwikkelen Brandbevorderende stoffen Organische peroxiden Giftige stoffen Besmettelijke stoffen Radioactieve stoffen Corrosieve stoffen Diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

gesloten klasse open klasse open klasse open klasse open klasse open klasse open klasse open klasse open klasse open klasse gesloten klasse open klasse open klasse

7

Screening procedures UN-RTDG, MTC: • United Nations Recommendations on the Transport of Dangerous Goods, Manual of Tests and Criteria • Aanvulling op de Model Regulations (Orange Book) en GHS (Purple Book) waarin criteria, testmethodes en procedures opgesomd staan om gevaarlijke goederen in te delen • 5de editie (2009) • Appendix 6: Screening procedures

• Deze voorspellen wanneer het niet nodig is een bepaalde test uit te voeren aangezien het resultaat toch negatief zou zijn Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

8

Screening procedures Voor welke gevaren: • • • • •

Explosieven Ontvlambare vloeistoffen Zelfontledende stoffen Spontaan ontvlambare stoffen Stoffen die in contact met water ontvlambare gassen ontwikkelen • Oxiderende stoffen • Organische peroxiden


9

Vast/vloeistof/gas?


10

1. Ontplofbare stoffen (Unst. Expl. en Expl.)


11

Criteria voor ontplofbare stoffen 2 gevarenklassen: • Instabiele ontplofbare stoffen (Unst. Expl.) • Niet instabiele ontplofbare stoffen (Expl.)  Onderverdeeld in 6 subcategorieën (cfr RTDG)


12

Criteria voor ontplofbare stoffen Niet instabiele ontplofbare stoffen

•

subklasse 1.1 • gevaar voor massa-explosie

•

subklasse 1.2 • gevaar voor scherfwerking zonder massa-explosie

•

subklasse 1.3 • gevaar voor brand • gering gevaar voor • luchtdrukwerking of • scherfwerking of beide • zonder gevaar voor massa-explosie • bij verbranding aanzienlijke warmtestraling of • die één voor één uitbranden, waarbij gering luchtdruk of scherfwerking of beide optreden


13

Criteria voor ontplofbare stoffen Niet instabiele ontplofbare stoffen •

subklasse 1.4 • gering gevaar bij ontsteking of inleiding • gevolgen hoofdzakelijk beperkt tot de verpakking • geen (omvangrijke) scherfwerking • brand van buitenaf mag niet leiden tot directe ontploffing van de gehele inhoud van de verpakking

•

subklasse 1.5 • zeer weinig gevoelige stoffen met gevaar voor massa-explosie – onder normale omstandigheden zeer geringe kans op inleiding of op de overgang van brand naar detonatie


14

Criteria voor ontplofbare stoffen Niet instabiele ontplofbare stoffen  subklasse 1.6 • extreem weinig gevoelige stoffen zonder gevaar voor massa-explosie of verwaarloosbare kans op een onbedoelde inleiding of voortplanting

Opmerking: ongevoelig gemaakte (gedesensibiliseerd) ontplofbare stoffen (bv door menging met water of alcohol) kunnen voor de indeling anders worden behandeld en in andere gevarenklassen worden ingedeeld (bv. klasse 4.1: UN3380)


15

Etiketteringselementen voor ontplofbare stoffen Indeling

Unst. Expl.

Expl 1.1

Expl 1.2

Expl 1.3

Expl 1.4

Gevaar

Gevaar

Gevaar

Gevaar

Waarschuwing

GHS-pictogram

Signaalwoord Gevarenaanduiding

H200: Instabiele ontplofbare stof

H201: Ontplofbaar; gevaar voor massaexpl.

H202: Ontplofbaar; ernstig gevaar voor scherfwerking

H203: Ontplofbaar; gevaar voor brand, luchtdruk- of scherfwerking

H204: Gevaar voor brand, of scherfwerking

Voorzorgsmaatregelen i.v.m. preventie

P201-202-280

P210-230-240-250280

P210-230-240-250280

P210-230-240-250280

P210-240-250-280

Voorzorgsmaatregelen i.v.m. reactie

P372-373-380

P372-373-P370+380

P372-373P370+380

P372-373-P370+380

P372-373-P370+380

Voorzorgsmaatregelen i.v.m. opslag

P401

P401

P401

P401

P401

Voorz.maatregelen i.v.m. verwijdering

P501

P501

P501

P501

P501


16

Etiketteringselementen voor ontplofbare stoffen

Indeling

Expl 1.5

Expl 1.6

Signaalwoord

Gevaar

geen

Gevarenaanduiding

H205: gevaar voor massa-explosie bij brand

geen


P210-230-240250-280


P372-373P370+380


P401


P501

GHS-pictogram


17

Omzetting DSD naar CLP + wijzigingen? DSD R2

CLP Geen directe omzetting mogelijk

Problemen? Zelfde testcriteria ADR = zelfde indeling

R3 R1

EUH001 In droge toestand ontplofbaar

R4 en R5

vervallen

H240?

R6

EUH006 Ontplofbaar met en zonder lucht (geschrapt in de 4de ATP)

Voor onstabiele gassen (Annex VI: acetyleen), zie verder bij ontvlambare gassen

R44

EUH044 Ontploffingsgevaar door verwarming in afgesloten toestand Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

18

Relatie CLP-ADR? CLP

ADR

Instabiel ontplofbaar

Niet toegelaten tot vervoer

Subklasse 1.1

Subklasse 1.1

Subklasse 1.2

Subklasse 1.2

Subklasse 1.3

Subklasse 1.3

Subklasse 1.4

Subklasse 1.4

Subklasse 1.5

Subklasse 1.5

Subklasse 1.6

Subklasse 1.6 (niet onderworpen) Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

19

Screeningprocedure Acceptatieprocedure voor explosieven niet uitvoeren als: •

Er geen chemische groepen voorkomen die gelinkt worden aan explosieve eigenschappen:


20


Er chemische groepen die zuurstof bevatten voorkomen die gelinkt worden aan explosieve eigenschappen maar de zuurstofbalans is kleiner dan -200:


21


Er chemische groepen voorkomen die gelinkt worden aan explosieve eigenschappen maar de exotherme decompositie-energie is lager dan 500 J/g en het begin van de exotherme decompositie is lager dan 500°C.

•

Voor mengsels van anorganische oxidantia van klasse 5.1 met organische stoffen, als de concentratie van het anorganisch oxidantia: i. lager is dan 15 % (5.1 PG I of II) ii. lager is dan 30% (5.1 PG III)


22

2. Ontvlambare gassen (Flam. Gas)


23

Criteria voor ontvlambare gassen Categorie

Criteria

1

Gassen die bij 20°C en een standaarddruk van 1013 hPa: i. ontvlambaar zijn wanneer zij 13 volumepercent of minder uitmaken van een mengsel met lucht of ii. een ontvlambaarheidsinterval met lucht hebben van ten minste 12 procentpunt ongeacht de ondergrens van het ontvlambaarheidsinterval

2

Gassen, met uitzondering van gassen van categorie 1, die bij 20°C en een standaarddruk van 101.3 kPa een ontvlambaarheidsinterval hebben wanneer zij gemengd zijn met lucht


24

Berekeningsmethode ontvlambaar gas


25

Berekeningsmethode ontvlambaar gas


26

Etiketteringselementen voor ontvlambare gassen Indeling

Categorie 1

GHS-pictogram

Categorie 2 Geen pictogram

Signaalwoord

Gevaar

Waarschuwing

Gevarenaanduiding

H220; zeer licht ontvlambaar gas

H221; ontvlambaar gas


P210

P210


P377 P381

P377 P381


P403

P403

Voorzorgsmaatregelen i.v.m. verwijdering


27

Omzetting DSD naar CLP + wijzigingen? DSD F+; R12

CLP

Problemen?

Geen directe omzetting mogelijk wegens geen onderverdeling in DSD


28


ADR

Cat 1

Alle gassen met F in classificatiecode klasse 2

Cat 2

Bestaat niet in ADR


29

4de ATP Introductie ‘chemisch instabiel gas’: • Een chemisch onstabiel gas is een ontvlambaar gas dat explosief kan reageren, zelfs zonder zuurstof of lucht. • Testcriteria: UN RTDG, MTC (Deel III) • Indien een gas(mengsel) niet ontvlambaar is dient de instabiliteit niet getest te worden!


30

4de ATP Introductie ‘chemisch instabiel gas’: Een ontvlambaar gas dat ook chemisch onstabiel is moet bijkomend ingedeeld worden in één van onderstaande categorieën:


31

4de ATP


32

3. Aërosolen (Aerosol)


33

Definitie aërosol Onder „aerosolen”, d.w.z. spuitbussen, worden verstaan nietnavulbare houders van metaal, glas of kunststof die een samengeperst, vloeibaar gemaakt of onder druk opgelost gas bevatten, al dan niet met een vloeistof, pasta of poeder, en voorzien zijn van een afgiftesysteem waarmee de inhoud als vaste of vloeibare deeltjes in suspensie in een gas dan wel als schuim, pasta, poeder, vloeistof of gas kan worden vrijgegeven.


34

Definitie aërosol Aërosolen komen in aanmerking voor indeling als ontvlambaar indien zij een bestanddeel bevatten dat overeenkomstig de criteria als ontvlambaar is ingedeeld, dat wil zeggen: • • •

vloeistoffen waarvan het vlampunt niet hoger is dan 93 °C; ontvlambare gassen; ontvlambare vaste stoffen.

Noot: Onder ontvlambare bestanddelen worden niet verstaan pyrofore, voor zelfverhitting vatbare of met water reagerende stoffen en mengsels, omdat dergelijke bestanddelen nooit in aërosolen worden gebruikt.


35


36


37

Sprayaërosol 2

2


38

4de ATP


39

4de ATP • Introductie categorie 3 voor niet-ontvlambare aërosolen • Introductie nieuwe H-zin (H229) voor alle aërosolen: “Houder onder druk: kan openbarsten bij verhitting”


40

Omzetting DSD naar CLP + wijzigingen? DSD Niet gedefinieerd

CLP

Problemen?

Aerosol 1 tenzij anders bewezen volgens ontvlambaarheidsclassificatieprocedures


41


ADR

Cat 1

Komt overeen met F in classificatiecode UN1950

Cat 2

Geen onderscheid tussen schuimen sprayaerosol


42

4. Oxiderende gassen (Ox. Gas)


43

Criteria voor oxiderende gassen Categorie

Criteria

1

Een gas dat, gewoonlijk door het afstaan van zuurstof, de verbranding van een ander materiaal in grotere mate veroorzaakt of bevordert dan lucht.

= gassen met oxiderende kracht groter dan 23.5%


44

Berekenen Oxidising Power (OP) (ISO 10156)


45

Etiketteringselementen voor oxiderende gassen Indeling

Categorie 1

GHS-pictogram

Signaalwoord

Gevaar

Gevarenaanduiding

H270; Kan brand veroorzaken of bevorderen; oxiderend


P220 P244


P370 + P376


P403



46

Omzetting DSD naar CLP + wijzigingen? DSD O; R8

CLP Ox. Gas cat 1; H270


47

Relatie CLP-ADR? CLP Ox. Gas cat 1; H270

ADR Klasse 2, subklasse 5.1 (classificatiecode bevat O)


48

5. Gassen onder druk (Press. Gas)


49

Definitie gas onder druk Onder „gassen onder druk” worden verstaan gassen die zich bij een druk van 200 kPa (overdruk) of meer in een houder bevinden, of die een vloeibaar of een vloeibaar en sterk gekoeld gas zijn. Hieronder vallen samengeperste, vloeibare, opgeloste en sterk gekoelde vloeibare gassen.


50

Indelingscriteria voor gassen onder druk Gassen worden op basis van hun fysische toestand in de verpakking in één van de vier groepen ingedeeld: • Samengeperst gas • Vloeibaar gemaakt gas (vloeibaar, onder druk)

• Sterk gekoeld vloeibaar gas • Opgelost gas


51

Indelingscriteria voor gassen onder druk Groep

Criteria

Samengeperst gas

Gas dat, wanneer onder druk verpakt, volledig gasvormig is bij -50°C (inclusief alle gassen met een kritische temperatuur van ≤ -50°C).

Vloeibaar gemaakt gas

Gas dat, wanneer onder druk verpakt, gedeeltelijk vloeibaar is bij temp. hoger dan -50°C. Verschil tussen: • Bij hoge druk vloeibare gassen: kritische temperatuur tussen -50°C en +65°C • Bij lage druk vloeibare gassen: kritische temperatuur van meer dan +65°C.

Sterk gekoeld vloeibaar gas

Gas dat, wanneer het verpakt is, door z’n lage temperatuur gedeeltelijk vloeibaar gemaakt wordt

Opgelost gas

Gas dat, wanneer het onder druk verpakt is, opgelost is in een oplosmiddel in de vloeistoffase.


52

Etiketteringselementen voor gassen onder druk Indeling

Samengeperst gas



Opgelost gas

Waarschuwing

Waarschuwing

Waarschuwing

Waarschuwing

H280; bevat gas onder druk. Kan ontploffen bij verwarming

H280; bevat gas onder druk. Kan ontploffen bij verwarming.

H281; bevat sterk gekoeld gas. Kan cryogene brandwonden of letsel veroorzaken

H280; bevat gas onder druk. Kan ontploffen bij verwarming

GHS-pictogram

Signaalwoord Gevarenaanduiding


P282


P336 P315


P410 P403

P410 P403

P403

P410 P403

Voorzorgsmaatregelen i.v.m. verwijdering Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

53


CLP

Problemen?

Pres. Gas; H280 of H281


54

2de ATP CLP “Pictogram GHS04 (gasfles) is niet vereist voor gassen onder druk die voorzien zijn van pictogram GHS02 (vlam) of pictogram GHS06 (doodshoofd).” Dus wél nog in alle andere gevallen! Overgangstermijn: • Zuivere stoffen: 01/12/2012 • Mengsels: 01/06/2015


55


ADR

Samengeperst gas

“1” in classificatiecode klasse 2





Opgelost gas


ADR 2015: geadsorbeerd gas (heeft geen tegenhanger in CLP!)


56

6. Ontvlambare vloeistoffen (Flam. Liq.)


57

Indelingscriteria voor ontvlambare vloeistoffen


58

Etiketteringselementen voor ontvlambare vloeistoffen


59

Omzetting DSD naar CLP + wijzigingen? DSD

CLP

Problemen?

F+; R12

Flam. Liq. 1; H224

Vlampunt wijzigt (0°C naar 23°C)

F; R11

Flam. Liq. 2; H225

Vlampunt wijzigt (21°C naar 23°C)

R10

Flam. Liq. 3; H226

Vlampunt wijzigt (21°C naar 23°C en 55°C naar 60°C)

R18

EUH018 EUH209 EUH209A

Weinig voorkomend + geen directe omzetting mogelijk


60

Omzetting DSD naar CLP + wijzigingen?


61



62


ADR

Flam. Liq. 1

Klasse 3, PG I

Flam. Liq. 2

Klasse 3, PG II

Flam. Liq. 3

Klasse 3, PG III


63

Screeningprocedure Bij mengsels die bekende ontvlambare vloeistoffen bevatten in vastgestelde concentraties (hoewel zij ook niet-vluchtige bestanddelen, zoals polymeren of additieven kunnen bevatten) behoeft het vlampunt niet proefondervindelijk te worden bepaald als het volgens de methode in punt 2.6.4.3 berekende vlampunt van het mengsel ten minste 5 °C hoger ligt dan dat van het desbetreffende indelingscriterium (23 °C respectievelijk 60 °C), en mits:


64

Screeningprocedure a) de precieze samenstelling van het mengsel bekend is (als het materiaal een gespecificeerd samenstellingsbereik heeft, wordt de samenstelling met het laagste berekende vlampunt voor de beoordeling gebruikt); b) de onderste ontploffingsgrens van elk bestanddeel bekend is (wanneer deze gegevens worden geëxtrapoleerd naar andere temperaturen dan de testomstandigheden, vindt passende correlatie plaats) alsmede een methode voor de berekening van de onderste ontploffingsgrens van het mengsel; c) de temperatuursafhankelijkheid van de verzadigde dampspanning en van de activiteitscoëfficiënt voor elk bestanddeel van het mengsel bekend is;

d) de vloeistoffase homogeen is. Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

65

Screeningprocedure 2.6.4.3: één geschikte methode staat beschreven in Gmehling and Rasmussen (Ind. Eng. Fundament, 21, 186, (1982)). Voor een mengsel dat niet-vluchtige bestanddelen bevat, wordt het vlampunt berekend op grond van de vluchtige bestanddelen. Niet-vluchtige bestanddelen worden geacht de partiële druk van de oplosmiddelen slechts licht te verlagen, en het berekende vlampunt ligt dan ook slechts iets onder de gemeten waarde.


66

7. Ontvlambare vaste stoffen

(Flam. Sol.)


67

Definities Ontvlambare vaste stoffen: • gemakkelijk brandbaar • door wrijving brand kunnen veroorzaken of bevorderen

Gemakkelijk brandbare vaste stoffen: • poeders, korrels of pasta’s die gemakkelijk ontsteken door kortstondig contact met een ontstekingsbron.


68

Indelingscriteria voor ontvlambare vaste stoffen • Indeling in 2 categorieën • Criteria volgens testen UN – transport


69

Indelingscriteria voor ontvlambare vaste stoffen

Belangrijk: de test uitvoeren op de stof zoals ze gebruikt/vervoerd wordt (deeltjesgrootte!!!) Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

70

Etiketteringselementen ontvlambare vaste stoffen


71

Omzetting DSD naar CLP + wijzigingen? DSD F; R11

CLP Flam. Sol. 1 of 2

Problemen? Zijn de vroegere R-zinnen ivm brandbaarheid (R10/R11) wel correct? Met andere woorden: is de stof niet reactief/explosief/…?


72

Relatie CLP-ADR?

CLP

ADR

Flam. Sol. 1

Klasse 4.1, PG II

Flam. Sol. 2

Klasse 4.1, PG III


73

8. Zelfontledende stoffen en mengsels (Self-react.)


74

Definities Thermisch instabiele stoffen • die, ook zonder aanwezigheid van zuurstof (lucht), sterk exotherm kunnen ontleden Vallen niet onder deze gevarencategorie: • ontplofbare stoffen • organische peroxiden of • oxiderende stoffen Zelfontledende stoffen • die bij proeven – detoneren, – snel explosief ontbranden of – bij verwarming onder opsluiting een heftige reactie vertonen, • worden ingedeeld als ontplofbare stoffen


75

Indeling van zelfontledende stoffen Onderverdeeld in 7 categorieën: • Van A tot en met G

• A gevaarlijkste - G minst gevaarlijke • Volgens testen cfr RTDG


76

Indelingscriteria voor zelfontledende stoffen Type A •

kunnen in de verpakking snel detoneren of snel explosief verbranden

Type B •

hebben explosieve eigenschappen maar • niet detoneren of snel explosief verbranden IN de verpakking • maar wel o.i.v warmte kunnen ontploffen IN de verpakking

Type C •

met explosieve eigenschappen die NIET voldoen aan de criteria voor type B

Type D • • •

gedeeltelijk detoneren, niet snel explosief verbranden en bij verwarming onder opsluiting geen heftige reactie vertonen of niet detoneren, langzaam explosief verbranden en bij verwarming onder opsluiting geen heftige reactie vertonen of niet detoneren en niet explosief verbranden en bij verwarming onder opsluiting een matige reactie vertonen


77

Indelingscriteria voor zelfontledende stoffen Type E •

die helemaal niet detoneren of explosief verbranden en bij verwarming onder opsluiting een geringe of geen reactie vertonen

Type F •

•

die niet onder invloed van cavitatie detoneren, helemaal niet explosief verbranden en bij verwarming onder opsluiting een geringe of geen reactie vertonen en een gering of geen explosief vermogen bezitten. Thermisch instabiele mengsels of wanneer een verdunningsmiddel met kookpunt < 150°C wordt gebruikt

Type G •

die niet voldoen aan de criteria van type F en geen explosieve eigenschappen bezitten en die thermisch stabiel zijn d.w.z. • SADT tussen 60/75°C (verpakking 50 kg) en • voor vloeibare mengsels een verdunningsmiddel met kookpunt >=150°C wordt gebruikt voor desensibilisatie


78

Etiketteringselementen voor zelfontledende stoffen Indeling

Type A

Type B

Type C + D

Type E + F

Signaalwoord

Gevaar

Gevaar

Gevaar

Waarschuwing

Gevarenaanduiding

H240: Ontploffingsgevaar bij verwarming

H241: Brand- of ontploffings-gevaar bij verwarming

H242: Brandgevaar bij verwarming



P210-220-234280

P210-220-234-280

P210-220-234280

P210-220-234280


P370+378 P370+380+375

P370+378 P370+380+375

P370+378

P370+378


P403+235 P411 - 420

P403+235 P411 - 420

P403+235 P411 - 420

P403+235 P411 - 420


P501

P501

P501

P501

Type G

GHS-pictogram


79

Bepaling SADT •

SADT = Self-Accelerating Decomposition Temperature (laagste temperatuur waarbij de zichzelf versnellende ontbinding plaatsvindt in de verpakking zoals ze vervoerd, gebruikt en gestockeerd wordt).

•

Zelfontledende stoffen worden aan temperatuurregeling onderworpen als hun SADT 55°C of lager is. Deel II, afdeling 28, van de UN RTDG-MTC bevat testmethoden voor het bepalen van de SADT en het afleiden van de controletemperatuur en de kritieke temperatuur.

•

Er is geen relatie tussen de SADT en de indeling in categorieën AG. Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

80

Bepaling SADT


81


CLP Self-react. A/B/C/D/E/F/G

Problemen? Eventueel R2/3/10/11/17/...


82


ADR

Self-react. A

Klasse 4.1, SR, type A (mag niet vervoerd worden in de verpakking waarin het getest werd)

Self-react. B

Klasse 4.1, SR, type B

Self-react. C

Klasse 4.1, SR, type C

Self-react. D

Klasse 4.1, SR, type D

Self-react. E

Klasse 4.1, SR, type E

Self-react. F

Klasse 4.1, SR, type F

Self-react. G

Klasse 4.1, SR, type G (niet onderworpen aan 4.1) Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

83

Screeningprocedure •

Classificatieprocedure voor zelfontledende stoffen niet uitvoeren als:

•

* Er geen chemische groepen voorkomen die gelinkt worden aan explosieve en/of zelfontledende eigenschappen:


84

Screeningprocedure •

Classificatieprocedure voor zelfontledende stoffen niet uitvoeren als:

•

De geschatte SADT hoger is dan 75°C of de exotherme decompositieenergie is lager dan 300 J/g.


85

9. Pyrofore vloeistoffen (Pyr. Liq.)


86

Definitie + indelingscriteria pyrofore vloeistof Definitie: pyrofore vloeistof = vloeibare stof die bij blootstelling aan de lucht, zelfs in kleine hoeveelheden, binnen vijf minuten ontbrandt. Indelingscriteria: 1 categorie (volgens UN-MTC)


87

Etiketteringsgegevens voor pyrofore vloeistoffen


88


CLP Pyr. Liq. 1


89

Relatie CLP-ADR? CLP Pyr. Liq. 1

ADR Klasse 4.2, PG I


90

Screeningprocedure Classificatieprocedure niet uitvoeren als uit ervaring (productie en/of omgang) blijkt dat de stof niet spontaan ontvlamt bij contact met de lucht bij normale omgevingstemperatuur (lees: stof is stabiel bij kamertemperatuur en dat gedurende verschillende dagen)


91

10. Pyrofore vaste stoffen (Pyr. Sol.)


92

Definitie + indelingscriteria pyrofore vaste stof Definitie: pyrofore vaste stoffen zijn vaste stoffen die bij blootstelling aan de lucht, zelfs in kleine hoeveelheden, binnen vijf minuten ontbranden. Indelingscriteria: 1 categorie (volgens UN-MTC)

Belangrijk: • De test uitvoeren op de stof zoals ze gebruikt/vervoerd wordt (deeltjesgrootte!!!) • Testen valt weg indien uit ervaring blijkt dat stof bij kamertemperatuur verschillende dagen stabiel is. Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

93

Etiketteringsgegevens voor pyrofore vaste stoffen


94


CLP Pyr. Sol. 1


95

Relatie CLP-ADR? CLP Pyr. Sol. 1

ADR Klasse 4.2, PG I


96

11. Voor zelfverhitting vatbare stoffen en mengsels (Self-heat.)


97

Definitie •

Stoffen die bij blootstelling aan de lucht, zonder toevoer van energie, voor zelfverhitting vatbaar zijn (uitgezonderd pyrofore stoffen).

•

Verschil met pyrofore stoffen: deze zelfverhittende stoffen ontbranden slechts • in grote hoeveelheden (verschillende kg) en • na langdurige tijdsduur (uren of dagen)

•

De zelfverhitting wordt veroorzaakt door de warmte die ontstaat bij de reactie met zuurstof (in de lucht), waarbij de ontwikkelde warmte niet snel genoeg kan afgevoerd worden naar de omgeving (m.a.w. snelheid van warmteproductie > snelheid van warmteafvoer) en de zelfontbrandingstemperatuur wordt bereikt. Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

98

Indelingscriteria voor zelfverhitting vatbare stoffen/mengsels Indeling in 2 subcategorieën volgens testen cfr RTDG: • Categorie 1 • Een positief resultaat wordt bekomen met een kubusvormig monster met een ribbe van 25 mm bij 140°C • Categorie 2 • Een positief resultaat wordt bekomen met een kubusvormig monster met een ribbe van 100 mm bij 140°C (= cat 1) én • Een negatief resultaat wordt bekomen met een kubusvormig monster met een ribbe van 25 mm bij 140°C én • De stof wordt verpakt in verpakkingen van meer dan 3m³ Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

99

Indelingscriteria voor zelfverhitting vatbare stoffen/mengsels OF • Een positief resultaat wordt bekomen met een kubusvormig monster met een ribbe van 100 mm bij 140°C én • Een negatief resultaat wordt bekomen met een kubusvormig monster met een ribbe van 25 mm bij 140°C én • Een positief resultaat wordt bekomen met een kubusvormig monster met een ribbe van 100 mm bij 120°C én • De stof zal worden verpakt in verpakkingen van meer dan 450 liter Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

100

Indelingscriteria voor zelfverhitting vatbare stoffen/mengsels OF •

•

•

Een positief resultaat wordt bekomen met een kubusvormig monster met een ribbe van 100 mm bij 140°C én Een negatief resultaat wordt bekomen met een kubusvormig monster met een ribbe van 25 mm bij 140°C én Een positief resultaat wordt bekomen met een kubusvormig monster met een ribbe van 100 mm bij 100°C

Wanneer de stof bij levering of transport in een andere fysische vorm wordt aangeboden dan deze waarin getest is, moeten de testen opnieuw gebeuren als geoordeeld wordt dat deze wijziging een gevolg heeft voor de uitkomst van de test. Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

101

Etiketteringselementen voor zelfverhitting vatbare stoffen en mengsels Indeling

Categorie 1

Categorie 2

Signaalwoord

Gevaar

Waarschuwing

Gevarenaanduiding

H251; Vatbaar voor zelfverhitting; kan vlam vatten

H252: In grote hoeveelheden vatbaar voor zelfverhitting; kan vlam vatten


P235 + P410 P280

P235 + P410 P280

P407 P413 P420

P407 P413 P420

GHS-pictogrammen

Voorzorgsmaatregelen i.v.m. reactie Voorzorgsmaatregelen i.v.m. opslag Voorzorgsmaatregelen i.v.m. verwijdering Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

102


Niet gedefinieerd

CLP

Problemen?

Self-heat. In DSD bestaan geen aparte R-zinnen 1 of 2 voor zelfverhitting vatbare stoffen. Mogelijk kregen deze R-zin over ontvlambaarheid.


103


ADR

Self-heat. 1

Klasse 4.2, PG II

Self-heat. 2

Klasse 4.2, PG III


104

Indelingscriteria voor zelfverhitting vatbare stoffen/mengsels Classificatieprocedure wordt niet uitgevoerd als volgende screeningtesten negatief uitvallen: i. ii.

Grewer Oven Test Bulk Powder screening Test

Worden niet ingedeeld als voor zelfverhitting vatbaar: • stoffen waarvan de zelfontbrandingstemperatuur hoger is dan 50°C voor een volume van 27 m³

Worden niet ingedeeld in cat. 1 van deze klasse: • stoffen waarvan de zelfontbrandingstemperatuur hoger is dan 50°C voor een volume van 450 liter Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

105

12. In contact met water: ontvlambare gassen (Water-react.)


106

Definitie + indelingscriteria • Definitie: vaste of vloeibare stoffen die door interactie met water spontaan kunnen ontvlammen of ontvlambare gassen kunnen ontwikkelen in gevaarlijke hoeveelheden.

• Indeling in 3 categorieën (criteria volgens testen UN–MTC)

• Testen worden uitgevoerd op de stof in de aangeboden fysische vorm.


107

Indelingscriteria Categorie

Criteria

1

Stoffen en mengsels, die bij kamertemperatuur heftig met water reageren waarbij het geproduceerde gas gewoonlijk spontaan ontbrandt, of die bij kamertemperatuur gemakkelijk met water reageren waarbij de gasontwikkeling per minuut ten minste 10 liter ontvlambaar gas per kilo stof bedraagt.

2

Stoffen en mengsels, die bij kamertemperatuur gemakkelijk met water reageren waarbij de maximale gasontwikkeling per uur ten minste 20 liter ontvlambaar gas per kilo stof bedraagt, en die niet aan de criteria voor categorie 1 voldoen.

3

Stoffen en mengsels, die bij kamertemperatuur langzaam met water reageren waarbij de maximale gasontwikkeling per uur ten minste 1 liter ontvlambaar gas per kilo stof bedraagt, en die niet aan de criteria voor de categorieën 1 en 2 voldoen. Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

108

Etiketteringselementen voor stoffen die in contact met water ontvlambare gassen ontwikkelen Indeling

Categorie 1

Categorie 2

Categorie 3

Signaalwoord

Gevaar

Gevaar

Waarschuwing

Gevarenaanduiding

H260 - In contact met water komen ontvlambare gassen vrij die spontaan kunnen ontbranden

H261 - In contact met water komen ontvlambare gassen vrij

H261 - In contact met water komen ontvlambare gassen vrij


P223 P231 + 232 P280

P223 P231 + 232 P280

P231 + 232 P280


P335 + P334 P370 + P378

P335 + P334 P370 + P378

P370 + P378


P402 + P404

P402 + P404

P402 + P404


P501

P501

P501

GHS-pictogram


109

Screeningsprocedure De indelingsprocedure voor deze klasse hoeft niet te worden toegepast als: • de chemische structuur van de stof of het mengsel geen metalen of metalloïden bevat; of • de ervaring met de vervaardiging of verwerking uitwijst dat de stof of het mengsel niet met water reageert (de stof is bijvoorbeeld met water vervaardigd of gereinigd); • of bekend is dat de stof of het mengsel in water oplosbaar is en dan een stabiel mengsel vormt.


110


CLP

F; R15 én spontane ontbranding

Water-react. 1

Problemen? Wat met categorie 2 en 3?


111



112


ADR

Water-react. 1

Klasse 4.3, PG I

Water-react. 2

Klasse 4.3, PG II

Water-react. 3

Klasse 4.3, PG III


113

13. Oxiderende vloeistoffen (Ox. Liq.)


114

Definitie Vloeistoffen die de verbranding van ander materiaal kunnen veroorzaken of bevorderen

• Meestal door het afstaan van zuurstof • Hoeven zelf niet brandbaar te zijn • Andere stof hoeft niet ontvlambaar te zijn  Indien wel: • kans op explosief reageren

• kans op zelfreagerend (spont. ontbranden, instabiel…) • m.a.w. andere indeling mogelijk Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

115

Indelingscriteria voor oxiderende vloeistoffen •

Indeling in 3 categorieën • Criteria volgens testen RTDG – transport

•

Testen • Menging met cellulose in verhouding 1/1 – Ontbranding? – Tijdsduur nodig voor drukverhoging – Die tijd vergelijken met tijd nodig bij referentiemengsel – Referentie mengsel = » Voor cat 1: 50% perchloorzuur + cellulose (1:1) » Voor cat 2: 40% Na-chloraat in water + cellulose (1:1) » Voor cat 3: 65% salpeterzuuroplossing in water + cellulose (1:1)


116

Indelingscriteria voor oxiderende vloeistoffen •

Indeling in 3 categorieën • Criteria volgens testen UN-MTC

•

Testen • Menging met cellulose in verhouding 1/1 – Ontbranding? JA? Dan Cat 1 – Tijdsduur nodig voor drukverhoging – Die tijd vergelijken met tijd nodig bij referentiemengsel – Referentie mengsel =

» Voor cat 1: 50% perchloorzuur + cellulose (1:1) » Voor cat 2: 40% Na-chloraat in water + cellulose (1:1) » Voor cat 3: 65% Salpeterzuuropl. in water + cellulose (1:1) • Resultaat » Voor cat 1: tijdsduur drukopbouw kleiner dan referentie » Voor cat 2: tijdsduur kleiner of gelijk en niet cat 1 » Voor cat 3: tijdsduur kleiner of gelijk en niet cat 1of 2 Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

117

Indelingscriteria voor oxiderende vloeistoffen


118

Etiketteringselementen voor oxiderende vloeistoffen Indeling

Categorie 1

Categorie 2

Categorie 3

Signaalwoord

Gevaar

Gevaar

Waarschuwing

Gevarenaanduiding

H271; kan brand of ontploffing veroorzaken; sterk oxiderend

H272; kan brand bevorderen; oxiderend



P210-220-221-280-283

P210-220-221-280

P210-220-221-280


P306+360 P371+380+375 P370+378

P370+378

P370+378


P501

P501

P501

GHS-pictogram


119


CLP

O; R9

Ox. Liq. 1

O; R8 R7

Geen directe omzetting mogelijk


Problemen?

120


ADR

Ox. Liq. 1

Klasse 5.1, PG I

Ox. Liq. 2

Klasse 5.1, PG II

Ox. Liq. 3

Klasse 5.1, PG III


121

Screeningsprocedure Classificatieprocedure niet uitvoeren als: 1. Organisch: i. ii.

De stof geen zuurstof, fluor of chloor bevat De stof wel zuurstof, fluor of chloor bevat, maar deze slechts gebonden zijn aan koolstof of waterstof

2. Anorganisch: i.

De stof geen zuurstof of halogenen bevat Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

122

14. Oxiderende vaste stoffen (Ox. Sol.)


123

Definitie Vaste stoffen die de verbranding van ander materiaal kunnen veroorzaken of bevorderen:

‣ meestal door het afstaan van zuurstof ‣ hoeven zelf niet brandbaar te zijn ‣ andere stof hoeft niet ontvlambaar te zijn  Indien wel: ‣ kans op explosief reageren

‣ kans op zelfreagerend (spontaan ontbranden, instabiel…) ‣ met andere woorden: andere indeling mogelijk Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

124

Indelingscriteria voor oxiderende vaste stoffen Indeling in 3 categorieën • Criteria volgens testen RTDG – transport Testen

• Menging met cellulose in verhouding 4:1 of 1:1 – Brandduur – Die tijd vergelijken brandduur van referentiemengsel – Referentie mengsel = » Voor cat 1: kaliumbromaat + cellulose (3:1) » Voor cat 2: kaliumbromaat + cellulose (2:3) » Voor cat 3: kaliumbromaat + cellulose (3:7)


125

Indelingscriteria voor oxiderende vaste stoffen Indeling in 3 categorieën •

Criteria volgens testen UN – transport

Testen •

•

Menging met cellulose in verhouding 4:1 of 1:1 – Brandduur – Die tijd vergelijken brandduur van referentiemengsel – Referentie mengsel = » Voor cat 1: kaliumbromaat + cellulose (3:1) » Voor cat 2: kaliumbromaat + cellulose (2:3) » Voor cat 3: kaliumbromaat + cellulose (3:7) Resultaat » Voor cat 1: lagere brandduur dan referentie mengsel » Voor cat 2: gelijke of lagere brandduur en niet cat 1 » Voor cat 3: gelijke of lagere brandduur en niet cat 1of 2 Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

126

Indelingscriteria voor oxiderende vaste stoffen


127

Etiketteringselementen voor oxiderende vaste stoffen Indeling

Categorie 1

Categorie 2

Categorie 3

Signaalwoord

Gevaar

Gevaar

Waarschuwing

Gevarenaanduiding

H271; kan brand of ontploffing veroorzaken; sterk oxiderend




P210-220-221-280-283

P210-220-221-280

P210-220-221-280


P306+360 P371+380+375 P370+378

P370+378

P370+378


P501

P501

P501

GHS-pictogram


128


CLP

O; R9

Ox. Sol. 1

O; R8 R7

Geen directe omzetting mogelijk


129


ADR

Ox. Sol. 1

Klasse 5.1, PG I

Ox. Sol. 2

Klasse 5.1, PG II

Ox. Sol. 3

Klasse 5.1, PG III


130

15. Organische peroxiden (Org. Perox.)


131

Definitie Organische peroxiden zijn organische stoffen die de bivalente verbinding –O-O- bevatten en als derivaten van H2O2 kunnen beschouwd worden, waarin één of beide H-atomen vervangen zijn door organische radicalen. Eigenschappen: • Thermisch instabiel • Vatbaar voor exotherme, zelfversnellende ontbinding


132

Definitie • Ze bezitten één of meer van volgende eigenschappen: • • • •

vatbaar voor explosieve ontbinding snel verbranden schok- of wrijvingsgevoelig gevaarlijk reageren met andere stoffen

• Explosieve eigenschappen indien: • • •

de stof kan detoneren snel explosief kan verbranden bij verwarming onder opsluiting heftig kan reageren


133

Indelingscriteria voor organische peroxiden Indeling gebeurt voor alle organische peroxiden (mengsels)

tenzij zij: •

< 1% beschikbare zuurstof afkomstig van de organische peroxiden, wanneer zij <1% H2O2 bevatten

•

< 0.5% beschikbare zuurstof afkomstig van de organische peroxiden, wanneer zij 1% < H2O2 < 7% bevatten


134

Indelingscriteria voor organische peroxiden Beschikbare zuurstofgehalte (%):

• ni = aantal peroxy-groepen per molecuul organisch peroxide (OP) i • ci = conc (%) van organisch peroxide i • mi = de molecuulmasse van OP i Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

135

Indeling Indeling in gevarenklasse Org. Perox. met 7 gevarencategorieën Als laboratoriumproeven uitwijzen dat de stof in de verpakking: Type

A B C D

E F G

Detonatie

Explosief verbranden

x Niet Niet Gedeeltelijk Niet Niet Niet Niet Niet

x Niet Niet Niet snel Langzaam Niet Niet Niet Niet

therm explosie under confinement

Explosieve eigenschappen

x Niet Geen heftige reactie Geen heftige reactie Matige reactie Geringe of geen Geringe of geen Geringe of geen

x x x


x Gering of geen Geen en thermisch stabiel (*)

136

Indeling (*) Thermisch stabiel = SADT =>60°C voor verpakking van 50 kg en voor vloeibare mengsels een verdunningsmiddel met een kookpunt >=150°C wordt gebruikt voor desensibilisatie Indien niet thermische stabiel (indien niet aan bovenstaande voorwaarde voldaan) dan type F Wanneer de verpakking wijzigt, moet een nieuwe test worden uitgevoerd.


137

Criteria voor temperatuurregeling (controle) Deze wordt per type afgeleid uit de SADT (Self Accelerating Decomposition Temperature)

De laagste temperatuur waarbij de ontbinding begint en die zichzelf in stand houdt, gemeten in de verpakking waarin het transport, opslag en omgang gebeurt. Er is geen verband tussen de SADT en de indeling van Org. Perox. SADT geeft wel belangrijke info i.v.m. veilig omgaan, opslaan, transport- en emergency-temperaturen. Voor volgende organische peroxides geldt temperatuurcontrole voor vervoer en opslag:


138

Criteria voor temperatuurregeling (controle) Type peroxide

SADT

B en C

< of = 50 °C

D

< of = 50 °C

Matige reactie

< of = 45 °C

Geringe of geen reactie

E en F

Verwarming onder opsluiting

< of = 45 °C


139

Etiketteringselementen voor organische peroxiden Indeling

Type A

Type B

Type C & D

Type E & F

Type G Aan deze gevarencategorie zijn geen etikettingeringselementen toegewezen

GHS-pictogrammen

Signaalwoord

Gevaar

Gevaar

Gevaar

Waarschuwing

Gevarenaanduiding

H240: Ontploffingsgevaar bij verwarming

H241: Brand- of ontploffingsgevaar bij verwarming




P210 P220 P234 P280

P210 P220 P234 P280

P210 P220 P234 P280

P210 P220 P234 P280


P411 + P235 P410 P420

P411 + P235 P410 P420

P411 + P235 P410 P420

P411 + P235 P410 P420


P501

P501

P501

P501



140

Etiketteringselementen voor organische peroxiden Alhoewel CLP geen P-zinnen voor reactie geeft wordt het in de guidance aangeraden dezelfde P-zinnen te nemen als die bij zelfontledende stoffen:

Indeling Org. Perox.

Type A

Type B

Type C & D

Type E & F


P370+378 P370+380+375

P370+378 P370+380+375

P370+378

P370+378


Type G

127


CLP

Problemen? Geen directe omzetting mogelijk. Dit wordt in Annex VI weergegeven door **** (dwz testen nodig).


142


ADR

Org. Perox. A

Klasse 5.2, type A (mag niet vervoerd worden in de verpakking waarin het werd getest)

Org. Perox. B

Klasse 5.2, type B

Org. Perox. C + D

Klasse 5.2, type C + D

Org. Perox. E + F

Klasse 5.2, type E + F

Org. Perox. G

Klasse 5.2, type G (niet onderworpen aan de voorschriften van klasse 5.2) Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

143

16. Bijtend voor metalen (Met. Corr.)


144

Definitie + indelingscriteria •

Stoffen en mengsels die door hun chemische werking metalen aantasten of zelfs vernietigen. Indeling in 1 categorie (criteria volgens testen UN-MTC)

* Enkel getest op staal en/of aluminium

Categorie

1

Criteria Corrosiesnelheid op oppervlakken van staal of aluminium overschrijdt 6,25 mm per jaar bij een testtemperatuur van 55°C wanneer beide metalen worden getest.


145

Etiketteringselementen voor stoffen die bijtend zijn voor metalen


146


CLP Met. Corr. 1; H290


147

Relatie CLP-ADR? CLP Met. Corr. 1

ADR Klasse 8, PG III


148

4de ATP Paragraaf 1.3.6 in Bijlage I Stoffen en mengsels die corrosief voor metalen zijn maar niet corrosief voor ogen/huid en die verpakt zijn voor eindgebruik moeten niet het pictogram van corrosief krijgen.


149

Overzicht vergelijking CLP - ADR CLP

ADR

Ontplofbare stoffen

Klasse 1

Ontvlambare gassen

Klasse 2

Ontvlambare aërosolen

Klasse 2

Oxiderende gassen

Klasse 2

Gassen onder druk

Klasse 2

Ontvlambare vloeistoffen + vaste stoffen

Klasse 3 + Klasse 4.1, PG II en III

Zelfontledende stoffen

Klasse 4.1, SR

Pyrofore vloeistoffen + vaste stoffen

Klasse 4.2, PG I

Voor zelfverhitting vatbare stoffen

Klasse 4.2, PG II en III

In contact met water: ontvlambare gassen

Klasse 4.3

Oxiderende vloeistoffen + vaste stoffen

Klasse 5.1

Organische peroxiden

Klasse 5.2

Bijtend voor metalen

Klasse 8, PG III Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

150

Acute toxiciteit: relatie ADR - CLP CLP

ADR

(oraal/dermaal, inhal.tox is anders)

Acute Tox 1

Klasse 6.1, PG I

Acute Tox 2

Klasse 6.1, PG II

Acute Tox 3

Klasse 6.1, PG III

Acute Tox 4

Niet onderworpen

Acute Tox 5 (GHS)

Niet onderworpen


151

Corrosiviteit: relatie ADR - CLP CLP

ADR

Skin Corr, 1A

Klasse 8, PG I

Skin Corr, 1B

Klasse 8, PG II

Skin Corr, 1C

Klasse 8, PG III


152

Milieu CLP

ADR

Aquatic Acute 1 (H400)

Klasse 9, PG III

Aquatic Chronic 1 (H410)

Klasse 9, PG III

Aquatic Chronic 2 (H411)

Klasse 9, PG III


153

Wat is gevaarlijk? Hemelsbreed verschil tussen:

1. Vervoer van gevaarlijke stoffen: •

Verschillende wetgevingen ivm verschillende vervoersmogelijkheden (vb. ADR)

•

Richt zich vooral op acute gevaren

2. Gebruik/stockage van gevaarlijke stoffen: •

Verschillende EG-wetgevingen over indeling, etikettering, verpakking

•

Aandacht voor alle gevaarsaspecten (ook chronisch) Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

154

Verschil ADR - CLP Klasse 8: de oude R41 (Xi;

veroorzaakt ernstig oogletsel)

die in CLP H318 wordt (en daar een corrosief pictogram krijgt:

)

is vrij voor ADR!!! De (ogenschijnlijke) paradox van klasse 8: ADR

EG

Reden?

Vóór 2011

Klasse 8

Niet gevaarlijk

Corrosief voor metalen

Vanaf 2011

Niet gevaarlijk

Corrosief

Gevaar voor ernstig oogletsel


155

Onderworpen aan ADR = ook gevaarlijk voor CLP? Nee!

Verwarmde stoffen (klasse 9) Besmettelijke stoffen (klasse 6.2) Radioactieve stoffen (klasse 7)


156

Gevaarlijk volgens CLP = ook voor ADR? Nee! Chronische gevaren (CMR) Irriterend/schadelijk Sensibiliserend STOT ... Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

157

Gevaren CLP = gevaren ADR? Nee! CLP

ADR

Kwik: Acute Tox 1 (H330)

Kwik: klasse 8 (geen subklasse) !!! Is veranderd in ADR 2013 (subklasse 6.1) !!!

NaOH: Skin Corr 1A

NaOH: Klasse 8, PG II


158

Nuttige links


159

Afkortingen CLP

Verordening nr. 1272/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 2008 betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels

DSD

Dangerous Substances Directive (67/548/EEC)

UNECE

United Nations Economic Commission for Europe

DPD

Dangerous Preparations Directive (1999/45/EC)

ADR

Accord Européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route

RTDG

Recommendations on the Transport of Dangerous Goods

UN-MTC

UN Manual of Tests and Criteria Indelen van stoffen en mengsels volgens CLP: luik fysische gevaren/transport – 26/05/2015

160

Vragen?


161

Opleiding CLP voor formulatoren

Recommend Documents