Evaluatie POVO-procedure Utrecht schooljaar 2014 – 2015 Aangeboden op 3 juni 2015 aan het POVO-bestuur: De heer L.W. de Wit Mevrouw drs. M.T.C. Blom Mevrouw T. Meijer De heer C. Laenen En aan de organisatie SterkVO
Opgesteld door Doorle Offerhaus│Vanda da Costa Martins │Edith Mulder│Joanneke Halbertsma│Wim van Ginkel│Mathilde Reintjes│Angela Gallé met input van vele Utrechtse ouders die zich bij ons meldden via Twitter, Facebook, mail en face to face
Evaluatie POVO Procedure Utrecht juni 2015 │ Ouders verenigd in platform Uitgeloot in Utrecht
Inhoud 1.
Inleiding ........................................................................................................................................... 3
2.
Praktische tips voor de procedure 2015 - 2016 .............................................................................. 4
3.
Voorstellen en vragen aan de Schoolbesturen ............................................................................... 6
Evaluatie POVO Procedure Utrecht juni 2015 │ Ouders verenigd in platform Uitgeloot in Utrecht
1. Inleiding “Uitgeloot in Utrecht” is een groep ouders die zich sinds 2013 bezig houdt met de lotingsproblematiek op VO-scholen in Utrecht. In 2013 zijn er 134 kinderen uitgeloot, in 2014 175 en in 2015 waren het er 245. In 2015 is er voor het eerst (voor zover wij weten althans) een tweede loting gehouden waarin ook kinderen zijn uitgeloot. Een dieptepunt, zeker gezien de te verwachten groei van leerlingen de komende jaren. Onze conclusie is dat de lotingsproblematiek elk jaar groter wordt. Onze drijfveer is onze wens om het systeem beter te maken. Natuurlijk snappen we dat niet alles maakbaar is, en dat je niet altijd kunt krijgen wat je het liefste wilt. Maar we geloven wel dat het huidige systeem veel beter kan, met maatregelen op korte termijn en maatregelen die meer tijd vergen. Wij merken dat wij soms als ‘lastig’ worden ervaren. We hebben bijvoorbeeld feedback vanuit de schoolbesturen gekregen over het interview met een ouder van ons in het AD. Het bericht was dat dit door de schoolbesturen als onprettig werd ervaren. Wij doen dit niet omdat we zo graag in het AD willen staan, of op RTV Utrecht willen komen. Wij doen dit omdat we geloven dat het beter moet en ook beter kan. En dat is ook wat ons bindt met de schoolbesturen. Wij gaan dan ook graag met de schoolbesturen daarover in gesprek.
Evaluatie POVO Procedure Utrecht juni 2015 │ Ouders verenigd in platform Uitgeloot in Utrecht
2. Praktische tips voor de procedure 2015 - 2016 Afgelopen jaar zijn een paar verbeteringen doorgevoerd, mede naar aanleiding van gesprekken met de wethouder, het Oberon-onderzoek en gesprekken binnen de Ouderpool. We zijn echter van mening dat het beter kan en er nog meer stappen gezet kunnen worden. In dit hoofdstuk 13 praktische tips, die eenvoudig te realiseren zijn en in elk geval transparantie verhogend werken.
1. Stel in november aan leerlingen van groep 8 de vraag voor welke school zij zouden kiezen en publiceer de resultaten. Je zou het als een soort poll kunnen doen, het geeft inzicht aan iedereen en geeft ouders en kinderen de gelegenheid hun plan nog aan te passen. Een eigen keuze is altijd beter dan een afgedwongen plaatsing. 2. Zorg op de Open Dagen voor een genuanceerd advies over het aantal plaatsen, maak van er geen reclame-feestje (wees bescheiden in de communicatie). Zolang de capaciteit niet uitgebreid wordt c.q. zolang er geen inzicht is voor iedereen in de werkelijke cijfers is er feitelijk geen vrije keuze van VO-school. 3. Communiceer tijdens de aanmeldingsperiode continu eerlijk álle cijfers: het aantal aanmeldingen in elke fase, het aantal beschikbaar plaatsen in elke fase en de uitlotingen. Geef daarbij ook aan hoeveel broertjes-zusjes zich afgelopen jaren gemiddeld aangemeld hebben. 4. Uit de cijfers van voorjaar 2015 werd ons duidelijk dat broers/zussen bijna 20% van de drie lotingsscholen bezetten. Van de 777 aanmeldingen op de drie scholen, werden circa 152 leerlingen al geplaatst omdat ze broer/zus zijn of een speciale behoefte kind. Feitelijk is de broertjes-zusjesregeling een onwenselijke situatie die alle toekomstige oplossingen in de weg staat. Het creëert ongelijkheid tussen leerlingen daar de kansen om op de school van je eerste keuze terecht te komen, ongelijk zijn. Met een oudere broer/zus heb je 100% kans en zonder ligt de kans (veel) lager dan het gemiddelde uitlotingspercentage. Als zodanig pleiten wij ook voor afschaffing ervan. Indien de ze broertjes/zusjesregeling blijft bestaan, zorg dat deze leerlingen twee weken eerder hun keuze bekend maken, deel deze leerlingen in op hun school en geef daarna het realistisch aantal plekken op de scholen weer, zodat andere leerlingen en hun ouders weten hoeveel 'echte' plekken er nog zijn. 5. Verbloem geen zaken door de cijfers van de Stichtse Vecht erbij te nemen. 6. Zorg dat de loting in het begin van de week plaatsvindt, niet op donderdag of vrijdag, zodat ouders de POVO kunnen bellen bij vragen in plaats van een weekend te moeten wachten.
Evaluatie POVO Procedure Utrecht juni 2015 │ Ouders verenigd in platform Uitgeloot in Utrecht
7. Zorg voor langere tijd tussen eerste en tweede loting, zodat er iets meer tijd is om scholen te bezoeken en tot een weloverwogen keuze te komen. 1 Vaak hebben ouders/kinderen zich niet op de restscholen georiënteerd, omdat deze bijvoorbeeld een heel ander type onderwijs aanbieden. 8. Maak de uitslag van de tweede ronde in één keer bekend en niet in twee stappen zoals dit jaar.
9. Het onderhandelen over de plaatsing in de tweede ronde zoals dit in voorjaar 2015 plaatsvond2, is volgens ons niet conform de procedure gegaan. Hierin staat dat het 'stedelijk toewijzing systeem' plaatsvindt onder notarieel toezicht en wordt uitgevoerd door POVO. Wees dus in 2016 duidelijk over de methode van de tweede ronde. Als het zo is dat de rectoren bij elkaar gaan zitten en proberen iedereen te plaatsen (desnoods door klassen iets uit te breiden) en pas als dat niet lukt, dat er dan pas geloot wordt, communiceer dit dan ook helder. Noem het dan geen lotingsprocedure. 10. Vermijd ‘verhullend’ taalgebruik. Zeg niet “nieuwe eerste keuze” als je “tweede keuze” bedoelt (idem met 'nieuwe tweede keuze' in plaats van 'derde keuze'). 11. Vermijd juichende communicatie. Zeg niet “We hebben slechts 7 leerlingen van de 4000 niet op hun eerste keuze kunnen plaatsen", maar geef realistische aantallen. 12. Nieuw dit jaar was het - niet landelijk geadviseerde, in Utrecht wel gehanteerde - enkelvoudige schooladvies, hetgeen meer duidelijkheid zou geven (voor wie?). De uitvoering ervan heeft in Utrecht juist het tegenovergestelde opgeleverd. Er werd namelijk op enkelvoudig schooladvies geloot, waardoor het plaatsingsadvies (het brugklastype) geen enkele waarde meer had. Leerlingen verwachtten dus in een havo/vwo klas te komen na inloting, maar konden dus ook geplaatst worden in een tl/havo klas omdat er bij de VO-scholen geen rekening gehouden werd met de plaatsingsadviezen van de lotende leerlingen. Landelijk wordt een dubbel schooladvies geadviseerd, maar als Utrecht het enkelvoudige schooladvies hanteert, zorg dan wel dat er op brugklastype geloot wordt, om e.e.a. zo eerlijk en transparant mogelijk te laten verlopen. 13. Aanvullend hierop: maak hierbij onderscheid tussen Atheneum en Gymnasium. In de procedure van voorjaar 2015 werd eerst wél per school het aantal Gymnasiumplekken aangegeven, maar bij de loting werd de splitsing losgelaten zonder toelichting. 3
1
In een mail naar een ouder heeft Povo het volgende aangegeven: “Volgend jaar kan de periode tussen eerste en tweede ronde mogelijk worden ingekort, om de spanning zo kort mogelijk te laten duren. Dit wordt in de evaluatie meegenomen.” 2 waarbij alle TL- en Vwo-leerlingen op hun tweede keuze geplaatst konden worden, en een groot deel van de Havisten ook (hoewel dat pas de dag erna bekend werd gemaakt) 3 In een mail naar een ouder heeft Povo het volgende aangegeven: “Dit staat als een belangrijk (evaluatie)punt op de agenda van de besturen. Zij zullen bespreken en besluiten of dit onderscheid volgend jaar gehandhaafd wordt of dat er aanpassingen op dit punt komen.”
Evaluatie POVO Procedure Utrecht juni 2015 │ Ouders verenigd in platform Uitgeloot in Utrecht
3. Voorstellen en vragen aan de Schoolbesturen 1. Ga met ouders (al dan niet verenigd in Uitgeloot in Utrecht) in gesprek op regelmatige basis en met open vizier. 2. We hebben het idee dat het huidige systeem geen prikkel biedt aan slecht presterende scholen om zich te verbeteren en geen stimulans biedt aan goed presterende scholen om te mogen uitbreiden. Klopt dit? Zo nee, wat zijn dan de geplande stappen om VO-scholen sterker te maken voor de toekomst. 3. Hoeveel jaren wordt er vooruit gepland en op basis van welke cijfers? En welke maatregelen worden er hiervoor genomen? Of wordt er niet vooruit gepland? 4. Leg ons uit wat uw toekomstvisie is met betrekking tot de ondercapaciteit en de verdeling van leerlingen. Wie is volgens u verantwoordelijk voor de oplossing van het capaciteitsvraagstuk? 5. Leg ons uit waarom u zo bevreesd bent voor ‘strategisch kiezen’. Er zal altijd strategisch gekozen worden, hoeveel of hoe weinig informatie er ook is. 6. Start zo spoedig mogelijk met de analyse van het aantal verwachte leerlingen, plaatsen en aanmeldingen voor 2015-2016 en pas het beleid daar op aan. 7. Betrek ons veel eerder bij het opstellen van de procedure voor komend jaar (in plaats van op het moment dat bijna alles al besloten is). En als u ons betrekt, dan ook tot het einde toe. Afgelopen jaar konden we input leveren via Oberon, maar een inhoudelijke terugkoppeling op het Oberondocument is nooit gekomen. 8. Licht de uitslag van het matchingonderzoek toe en laat ons meedenken wat ermee gedaan kan worden in de toekomst. 9. In z’n totaliteit beschouwd: waarom kunnen of mogen scholen eigenlijk niet uitbreiden, ondanks dat er komende jaren voldoende aanwas is van nieuwe leerlingen? Waarom kunnen er in Amsterdam wel vijf nieuwe scholen geopend worden en in Utrecht geen nieuwe school en zelfs geen uitbreiding? De doelstelling is in Amsterdam: “in de hoop dat ieder kind naar een school van zijn voorkeur kan.” Dit zou ook in Utrecht het streven moeten zijn. 10. Op deelniveau: waarom passen scholen niet op deelniveau hun capaciteit aan? De verdeling bij het Boni was (wederom) ongunstig voor havoleerlingen. Er is de komende jaren een duidelijke tendens naar meer havoleerlingen, zorg dus nu al voor extra havo-klassen. 11. Zelfs op klasniveau kan maatwerk geboden worden als de scholen dit willen: waarom zijn er bij het CGU dit jaar geen 180 plaatsen aangeboden (klassen van 30 dus; dit is ook de klasgrootte op
Evaluatie POVO Procedure Utrecht juni 2015 │ Ouders verenigd in platform Uitgeloot in Utrecht
het GRC , Boni en tot dit jaar ook op het USG; vorig jaar had CGU ook 30 in een klas). Dan waren er geen 65 maar 55 kinderen uitgeloot. 12. Het gerucht is rondgegaan dat het Gerrit Rietveld College niet iedereen mocht aannemen omdat dit in het samenwerkingsverband niet afgesproken was. We maken hieruit op dat de 160 plekken die het Gregorius nog had eerst gevuld moesten worden. Zit hier een kern van waarheid in? 13. Wordt er nagedacht over het starten van een nieuwe scholengemeenschap in Utrecht? 14. Zorg voor meer regionale samenwerking. Ouders en leerlingen denken ook regionaal, zorg dat procedures daarop aansluiten in plaats van dat de procedures dit verhinderen.
Evaluatie POVO Procedure Utrecht juni 2015 │ Ouders verenigd in platform Uitgeloot in Utrecht