OPGEPAST, GEVAAR! Begrijpen en handelen. Dossier. Op het terrein: met gevaar voor eigen leven MAGAZINE

MAGAZINE

2015

Dossier

Nr75 – NOVEMBER, DECEMBER, JANUARI 2015 TRIMESTRIEEL – AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X – P309290

Op het terrein: met gevaar voor eigen leven

OPGEPAST, GEVAAR ! Begrijpen en handelen

EDITO INHOUD In het kort

4-5

Op het terrein

Dossier 6-13

Begrijpen en handelen

© WWF-Belgium

VAN GEVAAR TOT ACTIE!

Op het terrein

14-15

Kids

16-17

Getuigenis

18

Jouw overtuiging werkt aanstekelijk Voor talloze diersoorten dreigt het gevaar om uit te sterven. Met jouw steun strijdt WWF dagelijks tegen deze dreiging. Maar gevaar kan soms ook nuttig zijn. Voor de mens, net zoals voor dieren, is het besef van gevaar vaak een drijfveer voor actie. Door de gevaren te begrijpen die de aarde en haar inwoners bedreigen, kunnen we ons beter wapenen tegen deze gevaren. Daarom loert het gevaar overal in dit nummer, maar zijn oplossingen nooit veraf. Zo wordt de aarde (en haar inwoners) bedreigd door schadelijke menselijke activiteiten. We geven je enkele raadgevingen mee die je in staat zullen stellen om efficiënte maatregelen te treffen in jouw eigen omgeving (p. 8). In verschillende regio's ter wereld worstelen dorpen met ijsberen of olifanten die gedesoriënteerd zijn door de vernietiging van hun leefgebied. Je ontdekt hoe WWF de inwoners helpt om bewakingspatrouilles op te richten (p. 12). In Afrika of Borneo beschermen bewakers de reservaten tegen stropers, met gevaar voor eigen leven. Je kan getuigenissen van hun moed en doorzettingsvermogen lezen op pagina 14. Geconfronteerd met al deze gevaren, is er maar één oplossing: actie ondernemen. Om die reden zet WWF zich dagelijks in voor natuurbehoud. En dat is ook de reden waarom we jou nodig hebben. Veel leesgenot en prettige feestdagen! Isabelle Vertriest International programs coordinator

© Martin Harvey / WWF

Met gevaar voor eigen leven, p. 14-15

DOSSIER OPGEPAST, GEVAAR !

BEGRIJPEN EN HANDELEN p. 6-13

© naturepl.com / Anup Shah / WWF

COLOFON: Panda magazine is een publicatie van WWFVlaanderen vzw. Alle rechten voorbehouden aan WWF. Het Pandalogo, het woord Panda en de afkorting WWF zijn handelsmerken van het World Wide Fund for Nature. Overname van teksten is toegestaan mits bronvermelding. • Werkten mee aan dit nummer: Isabelle Vertriest, Carole Detroz, Jérome Laycock, Pieter-Jan Vermeersch, Caroline Steygers, Marlies Volckaert. • Copywriting: Martin Collette en Charlotte Gijssels. • Coördinatie: Charlotte Gijssels en Florence Platteau. • Realisatie: www.propaganda.be • Druk: Daddy Kate. • Foto voorpagina: naturepl.com / Anup Shah / WWF. • V.U.: Antoine Lebrun. E. Jacqmainlaan 90, 1000 Brussel

Panda magazine – Pagina 3

IN HET KORT DUURZAME HOUTSKOOL OM VIRUNGA TE BESCHERMEN Dankzij het project ECOmakala is er vanaf nu duurzame houtskool beschikbaar in Goma, hoofdstad van NoordKivu, gelegen in het oosten van de Democratische Republiek Congo (DRC). Dit project, dat opgestart werd door WWF-België, heeft als doel om de bossen van het Virunga Nationaal Park te beschermen, het oudste nationaal park van Afrika.

© WWF-DRC

In de regio van Noord-Kivu gebruikt meer dan 90% van de bevolking brandhout of houtskool – Makala in Swahili – om eten te bereiden. Maar een groot deel van dit hout is illegaal gekapt in de bossen van het Virungapark, met name door bewapende groepen en zwarthandelaars. Dit park bezit een schat aan biodiversiteit en herbergt de kwetsbare berggorilla. Daarom identificeert WWF dit park als een ‘prioritaire zone’ voor natuurbehoud.

Om de ontbossing in het Virungapark aan te pakken, die een alarmerend niveau heeft bereikt, richtte WWF-België in 2007 het project ECOmakala op in samenwerking met lokale landbouwers. Het doel is om de inwoners van Goma en omstreken een bron van legale, duurzame en hernieuwbare houtskool aan te bieden. Voor dit doel werden al duizenden hectaren aan snelgroeiende bomen geplant rondom het bos. Tegelijkertijd wordt er ook samengewerkt met ambachtsmannen en vrouwenverenigingen voor de productie van duurzame houtstoofjes, die tot 50% minder houtskool verbruiken dan een klassief stoofje. We schatten dat de plantages die sinds 2007 aangelegd zijn in het kader van het ECOmakalaproject over 3 à 5 jaar tegemoet zullen komen aan 20% van de jaarlijkse vraag naar houtskool in Goma. Bovenal zal het project binnenkort hebben gezorgd voor de aanleg van ongeveer 10 000 hectare plantages. En elke hectare telt voor de uitzonderlijke biodiversiteit van het Virunga Nationaal Park.

TWEE ZWAARGEWICHTEN ZETTEN ZICH IN VOOR DE BESCHERMING VAN DE OLIFANTEN WWF en TRAFFIC, het netwerk dat toezicht houdt op de internationale handel in wilde soorten, juichen de aankondiging toe van president Barack Obama en zijn Chinese tegenhanger Xi Jinping. Zij hebben voorbije september bekendgemaakt dat ze de import en export van ivoor zullen verbieden. China en de Verenigde Staten vormen de twee grootste nationale ivoormarkten ter wereld. De wil die de twee leiders tonen om hun krachten te bundelen in de strijd tegen de illegale ivoorhandel vormt een aanzienlijke vooruitgang in de bescherming van bedreigde diersoorten door


deze praktijk. Laat ons niet vergeten dat er in 2014 meer dan 35 000 olifanten gedood werden. Het aangekondigde verbod betekent niet het einde van de ivoorhandel. Daarom roepen WWF en TRAFFIC de Chinese en Amerikaanse overheden op om hun inspanningen ook voort te zetten met het oog op de afschaffing van de ivoorhandel, in samenwerking met andere overheden, internationale NGO’s, burgers, de privésector en lokale gemeenschappen. Het overleven van één van de meest iconische diersoorten van de planeet hangt hiervan af.

© WWF / Folke Wulf

MARIENE POPULATIES NEMEN AF MET 49% © Jürgen Freund / WWF

Volgens het ‘Living Blue Planet Report’ dat WWF in samenwerking met de Zoölogical Society of London (ZSL) in september uitbracht is het bijzonder zorgelijk gesteld met het leven in onze oceanen. Op 40 jaar tijd zijn de mariene populaties – vissen, zoogdieren, reptielen en vogels – gemiddeld met 49% afgenomen. Op termijn zou deze afname de voedselzekerheid voor de mensheid bedreigen, vooral in de kustregio’s. Maar liefst drie miljard mensen hangen af van vis als voornaamste bron van proteïnen. De soorten die essentieel zijn voor commerciële visserij kennen de grootste achteruitgang. Zo is het cijfer voor tonijn, makreel en bonito ronduit dramatisch: een afname van 74% tussen 1974 en 2010. “We zitten in een race om vis te vangen, die zou kunnen eindigen met het uitsterven van een vitale voedselbron voor de mensen, vooral voor de meest kwetsbare groepen, en met de verdwijning van een belangrijke economische motor”, waarschuwt Marco Lambertini, algemeen directeur van WWF.

mangrovewouden en zeegrassen. Meer dan een derde van alle vis uit het rapport hangt rechtstreeks af van koraalriffen, maar deze riffen gaan ook gevaarlijk snel achteruit. Om efficiënt te handelen moeten de belangrijkste oorzaken van dit fenomeen aangepakt worden. Uit de studie blijkt dat overexploitatie de belangrijkste bedreiging is voor de biodiversiteit in de oceanen, maar de studie toont ook aan dat de klimaatverandering de oceanen veel sneller doet veranderen dan in de miljoenen jaren voordien. De stijgende temperaturen en zuurtegraad in de oceanen door opname van CO2 in het water verergeren de negatieve impact van overbevissing en andere belangrijke bedreigingen, zoals vervuiling en vernietiging van habitat. Met dit rapport wil WWF de wereldleiders attent maken op dit probleem. Er moeten dringend maatregelen genomen worden om een van onze meest waardevolle gemeenschappelijke bezittingen te beschermen. De mondiale conferentie voor het klimaat in Parijs vormt een belangrijke stap om hier beslissingen over te nemen.

Naast het ineenstorten van de vispopulaties legt het rapport ook de vinger op een sterke achteruitgang bij koraalriffen,

WWF STELT ZIJN EXPERTISE TER BESCHIKKING VAN HET ONTWIKKELINGSAGENTSCHAP WWF-België werkt voortaan mee aan de vormingen van het Belgisch ontwikkelingsagentschap (BTC). Sinds verschillende jaren organiseert BTC de Infocyclus, een vorming rond de internationale ontwikkelingssamenwerking en de Noord-Zuidproblematiek. Deze vormingen worden gegeven aan al wie graag in de sector van de ontwikkelingssamenwerking wil werken, en meer bepaald aan jongafgestudeerden die zich via het Juniorprogramma van BTC willen engageren voor projecten in het buitenland. Ervaren dankzij zijn ontwikkelingsprojecten en natuurbehoudsprojecten op de vijf continenten, zal het team van WWF-België

lezingen geven in het kader van de Infocyclus. Het doel is om de toekomstige ontwikkelingswerkers bewust te maken over de grote milieurisico’s van ontbossing en de klimaatverandering, die de populaties in de ontwikkelende landen bedreigen.

© Jerome Laycock / WWF-BE


Wist u dat?

De grijze wolf (Canis lupus) is de voorloper van de gedomesticeerde hond. Ooit wijdverspreid, is hij nu uit een groot deel van zijn origineel gebied verdwenen. De wolf werd grotendeels uitgeroeid in de meeste van de West-Europese landen, de Verenigde Staten en Mexico.

DOSSIER OPGEPAST, GEVAAR!

BEGRIJPEN EN HANDELEN Onze planeet en de soorten die ze herbergt worden onderworpen aan benauwende omstandigheden. Direct of indirect, gevaar neemt verschillende vormen aan. Welke bedreigingen zijn het grootst? Welke tactieken gebruiken dieren om zichzelf te beschermen? Dat zijn enkele thema’s die worden aangesneden in het dossier ‘Gevaar’. We zullen het ook hebben over de conflicten tussen mens en dier, en de acties die WWF onderneemt om deze op te lossen.


© Staffan Widstrand / WWF


Wist u dat?

De Living Planet Index, een indicator die de evolutie meet van duizenden populaties gewervelde diersoorten, registreerde een daling van 52% tussen 1970 en 2010. Met andere woorden, het aantal zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën en vissen op onze aarde is gemiddeld met de helft gedaald in 40 jaar tijd.


AARDE IN GEVAAR : BEGRIJPEN EN HANDELEN De aarde wordt geconfronteerd met allerhande bedreigingen, en verschillende daarvan zijn verbonden aan menselijk handelen. De oorzaken van deze bedreigingen begrijpen zal ons helpen om er samen iets aan te doen.


OVERCONSUMPTIE

Begrijpen

De wereldbevolking groeit en per persoon consumeren we steeds meer. We hebben nu al anderhalve aarde nodig om in onze behoeften te voorzien. De natuur, rijkdom van de biodiversiteit én onze toekomst staan onder druk.

Handelen

Het is de hoogste tijd om er een meer ecologisch verantwoorde levensstijl op na te houden, zodat we binnen de grenzen van één aarde blijven zonder haar natuurlijke rijkdommen uit te putten. Je kan daar ook aan bijdragen door bijvoorbeeld zuiniger om te gaan met energie, geen voedsel te verspillen en wat vaker plantaardige alternatieven voor vlees en zuivel op het menu te zetten.

ONTBOSSING

Begrijpen

Veel mensen zijn afhankelijk van het bos. Niet alleen voor eten, vruchten en vlees, maar ook voor bouwmaterialen en brandhout. Ook veel dieren kunnen niet zonder het bos leven, zoals de bosolifant en de orang-oetan. Ontbossing leidt rechtstreeks tot het verdwijnen van deze soorten. De grootste ontbossing vindt plaats in de tropen, waar gekapt wordt voor landbouwgrond. Voorbeelden zijn de palmolieplantages in Indonesië en Maleisië en de sojateelt in Brazilië.

Handelen

WWF strijdt wereldwijd tegen ontbossing, bijvoorbeeld door Nationale Parken in te stellen. We werken ook samen met de bevolking om bossen op lokaal niveau te beheren. Zelf kan je kiezen voor FSC-gecertificeerd hout, dat gegarandeerd afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen.

KLIMAAT VERANDERING

Begrijpen

We gebruiken met z’n allen steeds meer fossiele brandstoffen zoals olie en gas, die bij het verbranden CO2 vrijlaten in de atmosfeer. De CO2 ligt als een deken rond onze planeet, waardoor de warmte van binnenkomend zonlicht minder gemakkelijk kan ontsnappen naar het heelal. Gevolg: de temperatuur op aarde blijft toenemen, waardoor we vaker te maken krijgen met langdurige droogtes, hittegolven, extreme regenval, overstromingen en orkanen. Omdat door het smelten van ijs en sneeuw op de Noordpool minder zonlicht wordt teruggekaatst, warmt het Arctisch gebied zelfs twee keer sneller op dan de rest van de wereld.

Handelen

WWF oefent druk uit op onder meer overheden om haast te maken met de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- en windenergie. Jij kan ook helpen door bijvoorbeeld bewust om te gaan met uw energieverbruik en over te stappen op groene stroom.

STROPERIJ

Begrijpen

Stroperij is de laatste jaren fors toegenomen en vormt een grote bedreiging voor het voortbestaan van veel diersoorten, waaronder olifanten, neushoorns en tijgers. Omdat de welvaart toeneemt in Aziatische landen kunnen steeds meer mensen statusverhogende ‘luxeproducten’ kopen, zoals tijgerwijn en beeldjes van ivoor. Hoewel de handel in bedreigde wilde dieren is gereguleerd via het CITES-verdrag – een overeenkomst tussen 180 landen om illegale handel in bedreigde dieren en planten tegen te gaan – wordt deze wettelijke bescherming helaas vaak niet serieus genomen.

Handelen

We zetten in op strengere handhaving van het CITES-verdrag en vervolging van stropers en handelaren. Daarnaast geeft WWF voorlichting om de vraag naar illegale dierproducten te verminderen en ondersteunen we anti-stroperijbrigades in het veld.

OVERBEVISSING

Begrijpen

Bij overbevissing wordt er meer vis uit de zee of rivier gehaald dan erbij komt. Dat verstoort niet alleen het ecosysteem, omdat alle vissen deel uitmaken van een complexe voedselketen kringloop, maar veroorzaakt ook economische gevolgen. Want hoe minder vis, hoe minder rendabel de visserij. Bovendien wordt de voedselzekerheid aangetast, waardoor bepaalde bevolkingsgroepen gedwongen worden elders voedsel uit de natuur te halen.

Handelen

WWF werkt samen met vissers aan het verduurzamen van de visserij. Vissers die werken volgens de richtlijnen van de Marine Stewardship Council (MSC) respecteren de natuur onder water. Door te kiezen voor het MSCkeurmerk wanneer u vis koopt draagt u bij aan een duurzame visvangst, waarbij de visbestanden op peil blijven en de kans op bijvangst sterk afneemt.

© WWF-US / James Morgan


DOSSIER ZELFVERDEDIGING VAN DIEREN OPGEPAST, GEVAAR !

IN GEVAAR

Overal in de natuur loert gevaar. Geconfronteerd met levensbedreigende situaties, gebruiken dieren even verrassende als ingenieuze tactieken. Hoe? Een aantal verrassende voorbeelden.

VESTING Zodra muskusossen door een roedel wolven worden belaagd, vormen ze een kring. De weerbare dieren staan met hun imposante hoorns naar buiten. Zo vormen ze een vesting rondom de meest kwetsbare leden van de kudde.

© Wild Wonders of Europe /Munier / WWF

© Mark Bowler/NPL

KOGEL

© WWF

BLOEDTRANEN

Een driebandgordeldier verdedigt zich op een bijzondere manier

In de eerste plaats moet de Texaanse padhagedis het hebben van

tegen roofdieren, zoals de vos. De schilden op de kop, rug en

zijn schutkleur. Wordt hij toch door een coyote of andere vijand

staart van het gordeldier passen als een puzzel in elkaar. Zodra

ontdekt, dan hoopt hij met zijn stekels de eetlust te remmen. Als

hij zich oprolt, verandert hij in een harde kogel waar het gebit van

laatste redmiddel heeft de hagedis een opmerkelijke truc: hij spuit

een vos geen vat op heeft.

een straal slecht smakend bloed uit zijn ooghoek.


© Rolf Nussbaumer/NPL

© Visuals Unlimited/NPL

ALARM

SALVO

De ratelslang heeft twee dodelijke tanden in zijn bek, waarmee

In zijn achterlijf heeft de bombardeerkever een holte die dient

hij zijn prooi doodt. Alles groter dan een rat is te groot voor zijn

als mengvat. Bij gevaar – een vogel of een spitsmuis – brengt de

keelgat, dus daaraan waagt hij zijn kostbare gifgebit liever niet.

kever hier twee stoffen bij elkaar met een explosie tot gevolg.

Als waarschuwing ratelt de slang met zijn staart. Een betere

De kever kan gerichte salvo’s afvuren waarna hij snel de benen

oplossing… voor beide partijen.

neemt.

© Visuals Unlimited/NPL

© WWF

WEERHAKEN

DOOD?

Deze pluizenbol ziet er aaibaar uit. Maar elke grizzlybeer of wolf

De meeste roofdieren zijn niet geïnteresseerd in kadavers. De

broze stekels. Door zijn weerhaken zal zo’n afgebroken stekel vast

opossum weet daar handig gebruik van te maken. Ziet hij geen

blijven zitten in de huid van het roofdier, dat beter niet tegen de

andere uitweg, dan houdt dit Amerikaanse buideldier zich dood.

haren van de oerzon in had moeten strijken.

weet dat je de oerzon beter met rust kunt laten. In zijn vacht zitten

Heel geloofwaardig.



CONFLICTEN TUSSEN MENS EN DIER VOORKOMEN

@ WWF-Indonésie

De mens trekt steeds meer het leefgebied van de dieren binnen. Dat zorgt voor ruimtegebrek en voedseltekort bij wilde dieren, die op hun beurt de bewoonde gebieden binnengaan. Door gerichte acties probeert WWF conflicten tussen mens en dier in het wild te voorkomen.

SUMATRAANSE OLIFANT Op het Indonesische eiland Sumatra wordt door ontbossing en uitbreiding van dorpen het leefgebied van de olifant steeds kleiner en zijn voedsel schaarser. In de provincie Riau in Centraal-Sumatra is de situatie het meest schrijnend. Van de zes miljoen hectare bos in 1982 is nu nog maar één miljoen hectare over. Daardoor verlaten de olifanten regelmatig het bos, om zich tegoed te doen aan rijst, maïs en oliepalmen op boerenakkers en plantages. Op zoek naar voedsel trekken af en toe hele kuddes olifanten door dorpen, met gewonden en zelfs doden onder de bevolking tot gevolg. Deze drama’s leiden tot woede bij de


dorpelingen en plantage-eigenaars, die soms overgaan tot het doden van de olifanten. In 2014 werden 24 olifanten gedood door stroperij en conflicten, tegenover de 14 in 2013. Om die reden zal WWF vaker patrouilleren in het gebied met de Flying Squad: een team van tamme olifanten en hun rangers, die wilde olifanten terug het bos in drijven als ze zich te dicht in de buurt van dorpen en akkers bevinden.

© Erling Svensen / WWF @ Femke Koopmans

Een lid van de Flying Squad en zijn olifant patrouilleren rond Tesso Nilo Nationaal Park in Sumatra. De Flying Squad werd opgericht in 2004.

Wist u dat?

Conflicten tussen mensen en wilde dieren komen meer en meer voor, wat het bestaan van talloze diersoorten beïnvloedt. De klimaatverandering dreigt dit probleem te verergeren.

IJSBEER Het smelten van het zee-ijs, de plek waar ijsberen op zeehonden jagen, dwingt de ijsbeer ertoe om steeds vaker aan land te gaan, op zoek naar voedsel. Omdat het poolgebied steeds toegankelijker wordt, zijn er ook steeds meer mensen. Dat verhoogt de kans op een confrontatie tussen mens en dier. In Groenland werden gedurende de eerste negen maanden van 2014 twaalf ijsberen doodgeschoten uit zelfverdediging, het hoogste aantal ooit in Groenland. Ook in andere gebieden neemt het aantal conflicten toe. In Rusland werd in 2006 een jong meisje door een ijsbeer gedood. De bewoners richtten daarna met behulp van WWF de Polar Bear Patrol op. De bewoners hebben zich verenigd en beschermen hun dorpen door ijsberen in de gaten te houden en ze zo nodig te verjagen. Het hele jaar door verkennen ze met sneeuwscooters het gebied. Ze gebruiken stokken om ijsberen op afstand te houden en schieten bij gevaar met rubberen kogels. Ook vergezellen zij kinderen naar school en geven voorlichting over ijsberen en hun gedrag, zodat de bewoners beter kunnen inschatten of de ijsbeer een gevaar vormt of rustig voorbijloopt. Het doel is om te voorkomen dat er nieuwe conflicten ontstaan en om zowel mens als ijsbeer te beschermen.

SIBERISCHE TIJGER Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Dat geldt ook voor de Siberische tijger die leeft in het stroomgebied van de rivier Amoer in het Russische Verre Oosten en het noordoosten van China. In de afgelopen decennia is het aantal tijgers in het gebied toegenomen. Tegelijkertijd zijn er steeds meer mensen in het bos aanwezig die er hout hakken en andere bosproducten zoals pijnboompitten verzamelen. Hierdoor blijft er te weinig voedsel over voor de prooidieren van de tijger. Als er in de

winter dan ook nog veel sneeuw valt, kan de sterfte onder prooidieren vaak erg stijgen. De tijgers gaan daardoor op zoek naar ander voedsel en komen zo dichter bij de mens. Om conflicten te voorkomen werkt WWF aan duurzaam bosbeheer, zodat er voldoende voedsel voor de prooidieren van de tijger overblijft. Ook krijgen prooidieren als herten en zwijnen tijdens strenge winters extra voer. Is er toch een confrontatie, dan komt de Tijger Conflictbrigade van de overheid in actie. Als het echt niet anders kan, wordt een tijger die een gevaar vormt voor de mens verdoofd en naar een gebied ver van de bewoonde wereld gebracht. De tijgerexperts van WWF adviseren en ondersteunen de Tijger Conflictbrigade.

@ F.Yakovlev / WWF-Russie

@ WWF-Russie

In het Russische Verre Oosten komen ontmoetingen tussen de mens en de Siberische tijger regelmatig voor, nu ze hun leefgebied moeten delen.


OP HET TERREIN


MET GEVAAR VOOR

Door het opsporen van stropers en het oplossen van mens-dierconflicten komen de medewerkers van WWF soms in gevaarlijke situaties terecht. Sharon Koh Pei Hue uit Maleisië en Terence Fuh Neba uit de Centraal-Afrikaanse Republiek kunnen daarover meespreken.

@ WWF-Malaisie

Sharon Koh Pei Hue (33) werkt voor wwf in Maleisië. ze woont en werkt in Sabah, het Maleisische deel van het eiland Borneo. acties tegen stroperij zijn haar dagelijks werk. Met het patrouilleen handhavingsteam gaat ze regelmatig op pad.


Sharon Koh Pei Hue zal de confrontatie tussen haar en een groep van vijf gewapende heetgebakerde stropers niet snel vergeten. ‘Als we ze niet doorlieten, zouden ze ons doodschieten.’ Sharon en haar collega hadden de stropers aangehouden vanwege de jacht op dwergherten en rode langoeren. ‘Ze stonden te schreeuwen en te zwaaien met hun geweren. Zij waren met vijf, wij met z’n tweeën. Er was geen hulp in de buurt. Dus we hebben de groep stropers helaas moeten laten gaan, nadat we hun buit in beslag hadden genomen’, vertelt Sharon. Bang is ze niet geweest. Wel was ze boos omdat ze de stropers niet kon pakken en bezorgd, om de wildstand in Sabah. Sharon werkt in het Maleisische Sabah op het eiland Borneo, waar ze het patrouilleen handhavingsteam van het Sabah Terrestrial Conservation

Programme (STCP) leidt. Ze richt zich specifiek op de bedreigingen voor de wilde dieren in Sabah, zoals stroperij en vergeldingsacties. Olifanten worden bijvoorbeeld niet alleen gedood om hun slagtanden, maar soms ook uit wraak voor het verwoesten van de oogst van een plantage-eigenaar. ‘Onlangs hebben we nog twee olifanten kunnen redden uit een conflictgebied’, vertelt Sharon. Haar team heeft regelmatig contact met de directies van oliepalmplantages om conflicten met olifanten en wraakacties te voorkomen. In de strijd tegen stroperij wordt gebruikgemaakt van verborgen camera’s en patrouilles. Oorspronkelijk waren de camera’s bedoeld om de staat van de fauna op te volgen. ‘Ook voor mijn onderzoek naar de orang-oetan deden we dat.’ Het leverde niet alleen filmmateriaal op van de apen, maar

EIGEN LEVEN @ WWF-CF

Terence Fuh Neba (29) is als technisch assistent verbonden aan het primate habituation programme (PHP) in Dzanga Sangha, een beschermd natuurreservaat in het zuidwesten van de CentraalAfrikaanse Republiek. het doel van het programma is om gorilla’s te laten wennen aan mensen, zodat er gorillatoerisme kan worden opgezet. Terence is geboren en opgegroeid in buurland Kameroen.

@ WWF-Malaisie

ook van stropers. ‘Als we stropers filmen, dragen we het materiaal over aan de politie, die meteen in actie kan komen. Het is heel duidelijk bewijs’, legt Sharon uit. ‘Ook de hotspots, plekken waar veel wordt gejaagd, zijn door de camerabeelden bekend. Daar patrouilleren we extra.’ De tochten door het oerwoud zijn niet zonder gevaar. Confrontaties met stropers vormen altijd een risico, maar Sharon kent geen angst. ‘Het motiveert me alleen maar meer om de natuur te beschermen.’

De Centraal-Afrikaanse Republiek is al jaren het toneel van bloedige conflicten tussen verschillende religieuze en etnische groepen. In 2013 bereikte het geweld een hoogtepunt toen rebellengroepering Seleka de macht greep. Het aantal slachtoffers onder de burgerbevolking was groot. Ook de natuur kreeg het zwaar te verduren. Stropers maakten gebruik van de instabiele situatie in het land. Ze maakten jacht op olifanten voor hun ivoor, op gorilla’s en chimpansees voor hun vlees en drongen het natuurreservaat Dzanga Sangha binnen. In dat park beheert Terence twee kampen, van waaruit de rangers vier groepen gorilla’s volgen en beschermen. ‘De rebellen en stropers maakten het gebied onveilig. Ik werd vaak bedreigd en heb een aantal keer in de loop van een geweer gekeken. Die stropers en rebellen waren zwaar bewapend’, vertelt Terence. ‘Eén keer ben ik vanwege de onveilige situatie geëvacueerd. Ik zal heel eerlijk zijn: ik was bang tijdens de crisis in het land. Nu niet meer. Het is rustiger. Onze aanwezigheid draagt daar

zeker aan bij. We volgen de gorilla’s heel goed. Elke dag zoeken we met twee of drie personen de groep gorilla’s op in het bos. Totdat het donker wordt, blijven we bij hen. Daarna keren we terug naar het kamp. De volgende ochtend lokaliseren we de apen weer.’ In november 2013 is er een overeenkomst tot stand gekomen tussen WWF en de rebellengroepering Seleka om het gebied te vrijwaren. Ook heeft WWF een communicatiesysteem tussen de kampen opgezet, waardoor de andere kampen snel op de hoogte gebracht kunnen worden bij dreigend gevaar, bijvoorbeeld door stropers. Om nog meer bescherming te bieden worden meer medewerkers opgeleid, zodat er meer kan worden gepatrouilleerd. Medewerkers krijgen bovendien een paramilitaire training om beter te leren omgaan met stropers. ‘Het werk is zeker niet zonder gevaar, maar ik zou niets anders willen doen. Werken met gorilla’s is mijn passie en ik houd van het bos en de natuur hier. Elke maand verblijf ik 25 dagen in de bossen. Daar voel ik me thuis.’


KIDS Climate challenge in het secundair onderwijs Dit jaar engageren de scholen in het secundair onderwijs zich ten voordele van het klimaat, samen met WWF. Twintig scholen verspreid over het hele land doen mee aan het project ‘Climate Challenge Conference@ school’. In totaal zullen niet minder dan 800 jongeren dankzij het rollenspel voelen wat er op het spel staat op de grote klimaatconferenties. Ze kunnen oefenen om de belangen van een bepaald land te verdedigen, wiens posities en strategieën de realiteit van de internationale diplomatiek illustreren. Een honderdtal jongeren werden gemobiliseerd om op 29 november, aan de vooravond van de klimaatonderhandelingen, hun boodschap aan beleidsmakers te geven: laten we bewegen voor het klimaat! Ten slotte zullen de vertegenwoordigers van deze scholen meedoen aan een slotevenement dat georganiseerd wordt in Brussel, in april 2016.

© Caroli ne Steyg ers / WWF

© Gil les Co llin

De beestige klas in het basisonderwijs

gs

‘De beestige klas’ richt zich dit jaar op de klimaatverandering. De wedstrijd spoorde kinderen aan om beestige foto’s en video’s te maken voor de nieuwe clip van Radio Oorwoud ‘Wij Doen Mee’. De boodschap van het lied is een pleidooi voor een bindend klimaatakkoord en een meer duurzame wereld. Meer dan 200 scholen zetten hun beste beentje voor. Het uiteindelijke resultaat kan bekeken worden op de website en op de Facebookpagina van Radio Oorwoud.


Klimaatdag op WWF !

© We Have He

art

De WWF-Rangerclub voerde actie voor het klimaat met een speciale actiedag op WWF. De kinderen maakten spandoeken en beschilderden T-shirts met hun boodschap voor het klimaat. Er was een korte maar luidruchtige optocht doorheen de nieuwe voetgangerszone in hartje Brussel. Het resultaat daarvan kan je zien in de nieuwste videoclip van het Radio Oorwoud-lied ‘Wij Doen Mee’! In de kantoren van WWF ontdekten ze alle projecten van WWF-België en konden ze rechtstreeks met al hun vragen terecht bij de projectverantwoordelijken. Poolreiziger Dixie Dansercoer was speciale gast en vertelde over zijn avonturen op de polen. Om de dag af te sluiten werden al de goede ideeën van de Rangers om het klimaat te helpen aan hun ouders voorgesteld.

© Ca rol ine Ste

yg ers / WW

F

© We Have He

art

Avontuur in Ecuador Een jonge WWF-Ranger vertrok deze zomer naar Ecuador en ontdekte er de bosbeschermingsprojecten van WWF. In het kader van het televisieprogramma ‘Code Aventure’ van RTBF, reisde de dertienjarige Fatima twee weken in het gezelschap van WWF en enkele journalisten door het Zuid-Amerikaanse land. Na haar aankomst in Quito ontmoette Fatima de twaalfjarige Mateo, haar begeleider tijdens haar verblijf in Ecuador. Samen bezochten ze de bosbeschermingsprojecten van WWF en haar partnerorganisatie Altrópico. Ze ontmoetten gemeenschappen die zich actief inzetten voor de bescherming van primair woud of mangroves en andere personen die meewerken aan herbebossingsprojecten. Een mooi avontuur voor deze twee jongeren. Ze leerden niet alleen meer over de natuur aan de evenaar, maar leerden ook veel over elkaars cultuur. U kunt deze reportage van 'Code Aventure' in Ecuador herbekijken op de website van de Rangerclub: www.rangerclub.be

© Caroline Steygers / WWF


GETUIGENIS

"JOUW OVERTUIGING WERKT AANSTEKELIJK" De vrijgevigheid van de donateurs is essentieel omdat ze ervoor zorgt dat WWF de projecten voor natuurbehoud op het terrein goed kan beheren. Toch is het niet altijd eenvoudig om potentiële donateurs te overtuigen van het belang van hun bijdrage.

WAT HEEFT JE ZIN GEGEVEN OM AAN DE SLAG TE GAAN ALS FONDSENWERVER VOOR WWF? ‘Ik vind dat WWF een belangrijke missie heeft en ik steun de organisatie ook zelf. Het is belangrijk om te geloven in de organisatie waar je fondsen voor werft. Mensen voelen dat, en dat werkt aanstekelijk.’ WAT VIND JE LEUK AAN FONDSENWERVEN? ‘Naast het feit me nuttig te voelen en deel uit te maken van een organisatie die wereldwijd actief is, heb ik veel uit geleerd uit deze activiteit, zoals de manier waarop je mensen kan benaderen. Fondsenwerver zijn laat toe om te leren hoe je jezelf en de projecten die ons nauw aan het hart liggen kan presenteren. Deze sociale ervaring is nuttig om mensen te sensibiliseren voor het goede doel.’ WELKE KWALITEITEN HEB JE NODIG ALS FONDSENWERVER? ‘Je moet energiek zijn en tegen afwijzing kunnen, wat natuurlijk regelmatig voorvalt. Je moet verbaal zijn, sociaal en overtuigend over het feit dat je voor een belangrijke organisatie werkt.’ WAT ZIJN JE BESTE EN SLECHTSTE ERVARINGEN ALS FONDSENWERVER? ‘Mijn beste ervaringen zijn de aangename gesprekken met geïnteresseerde en enthousiaste mensen. Sommige personen steunen al één van onze projecten, zoals de projecten voor de bescherming van de tijger, maar willen graag ook nog andere projecten steunen. Dat doet echt plezier! Er komen ook veel onverwachte situaties voor. Zo zei iemand op een keer tegen me dat hij WWF niet wou steunen, maar


© WWF-Belgium / Charlotte Gijssels

Ken Ackermans, doorgewinterde fondsenwerver voor WWF, leert ons de kneepjes van het vak. Ken is 20 jaar en werkt sinds een jaar en acht maanden als fondsenwerver, zomer en winter.

dat ik wel zijn smoothie mocht hebben, als ik wou. Slechte ervaringen heb ik vooral gehad wanneer mensen veel ongegronde kritiek hebben. En het is ook niet erg fijn om op straat te werken als het slecht weer is.’ WAT IS JE RAAD AAN ANDERE FONDSENWERVERS? ‘Mijn raad zou zijn: blijf altijd doorzetten, met een glimlach, en geef niet op. Probeer steeds iets nieuws te brengen, blijf experimenteren. Op die manier krijg je niet het gevoel dat je als een robot werkt. En bovenal, zet je in voor een organisatie die overeenkomt met je eigen missie en waarden. Dat zal ervoor zorgen dat je kan werken met emotie en passie.’

WIJ WILLEN GRAAG ONZE FONDSENW ERVERS HARTELIJK BEDANKEN. ELKE DAG OPNIEUW PRES ENTEREN ZE MET ENTHOUSIASME EN OVERTUIGING DE PROJECTEN VAN WWF AAN GEÏNTERESSEERDEN OP STRA AT.

EXPO

ERC G N

B LU

RA

✂ s!

De

cl u bv

o o r jonge n a

4 x € 1,5 KORTING In ruil voor deze bon krijgt u € 1,50 korting op de toegangsprijs (standaard individueel volwassenen tarief) voor de ‘vaste tentoonstellingen + tijdelijke expo WOW – Wonders of Wildlife’. Max. 4 personen kunnen genieten van deze korting per bon.

n rfa tuu Niet inwisselbaar in speciën, niet cumuleerbaar met andere acties, promoties of voordelen.Geldig t.e.m. 28/08/2016 (enkel aan de kassa). Niet geldig op eerder aangekochte dagtickets.


100 Er werden gemiddeld 100

neushoorns per maand gedood in 2014 – een stijging van 21% tegenover de 1004 gestroopte neushoorns in 2013.

8Momenteel vernietigen we bossen met een snelheid van 8 voetbalvelden per 10 seconden, wat ongeveer 32 miljoen hectare per jaar betekent.

40 Volgens de Living Planet Index zijn

de populaties zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën en vissen op onze aarde gemiddeld met de helft afgenomen op 40 jaar tijd. © Gilbert Van Ryckevorsel / WWF-Canada

4,3 planeten

Als elke person in de wereld dezelfde levensstijl had als die van een gemiddelde Belg zouden we 4,3 planeten nodig hebben om te voldoen aan onze behoeften.

Onze missie Het verlies van biodiversiteit tegengaan en bouwen aan een toekomst waarin de mens leeft in harmonie met de natuur.

www.wwf.be

WWF-België • E. Jacqmainlaan 90 • 1000 Brussel • Tel. 02 340 09 99 • Fax 02 340 09 33 • [email protected] • Het Infocenter is open van ma tot vrij van 9.00 tot 12.30 en van 13.30 tot 16.30.

OPGEPAST, GEVAAR! Begrijpen en handelen. Dossier. Op het terrein: met gevaar voor eigen leven MAGAZINE

Recommend Documents