Open Velddag. Woensdag 25 juni 2014 Toelichting veldproeven. Proefbedrijf Biologische Landbouw Gabriëlstraat 11, 8800 Rumbeke Beitem

Open Velddag Woensdag 25 juni 2014 Toelichting veldproeven

Proefbedrijf Biologische Landbouw Gabriëlstraat 11, 8800 Rumbeke – Beitem

Voor uw agenda: Dinsdag 9 september 2014 Netwerkdag techniek in de biologische tuinbouw Woensdag 1 oktober 2014 Open Velddag - najaar

1

Toelichting Veldproeven | Open Velddag 25 juni 2014


2

TEELTPLAN BIOLOGISCH PROEFBEDRIJF 2014

Nat Grasland – Natuurweide 15 7

5

16

triticale

11

8

7 triticale

12

prei

prei

knolselder

wintertarwe bloemkool

18 spinazie raapsteel

2 witte kool rodekool

broccoli

diverse

zomergerst

1 HOEVE zomertarwe

10

9

4 grasklaver

6

Weide Hoogstam boomgaard 17

3 wortelen

grasklaver

aardappelen

13 grasklaver

aardappelen

TEELTPLAN 2014 Perceel 1-6: rotatie 1 Perceel 7-12: rotatie 2 Perceel 13 en 18: diverse

3


NOTITIES


4

INHOUD

01_ TEMPERATUUR EN NEERSLAG IN HET VOORJAAR 2014 .............................. 6 02_ PUBLICATIES .............................................................................................. 7 03_ PREIMINEERVLIEG ..................................................................................... 8 04_ MENGTEELT GRAAN EN EIWITGEWASSEN ................................................. 10 05_ VERKENNING SOJATEELT ......................................................................... 12 06_ BIOLOGISCHE VEREDELING VOOR MEER WEERBARE EIWITGEWASSEN ... 14 07_ RASSENPROEF WINTERTARWE ................................................................. 16 08_ EMELTEN................................................................................................... 18 09_ BEMESTINGSPROEF BLOEMKOOL/BROCCOLI............................................ 19 10_ RASSENPROEF / VOORKIEMEN AARDAPPELEN ......................................... 22 11_ MEERJARIGE BLOEMENRAND .................................................................... 25 12_ PLANTTIJDSTIP EN PLANTTYPE KNOLSELDER .......................................... 26 13_ RASSENPROEF ZOMERTARWE ................................................................... 28 14_ DEMONSTRATIE ECONET – ‘LEPELWIEDER’ .............................................. 32 15_ DEMONSTRATIE CULTI’TRACK WERKTUIGDRAGER ................................... 31 16_ WIEDHARK VANHOUCKE ........................................................................... 33 17_ NOTITIES ................................................................................................. 34

5


01_ TEMPERATUUR EN NEERSLAG IN HET VOORJAAR 2014

Bron: KMI – weerstation Beitem


6

02_ PUBLICATIES Publicaties biologische landbouw van Inagro Inagro publiceerde de voorbije jaren verschillende brochures met telkens een specifieke focus op een item van de biologische teelt. Gezien de regelmatige vraag hebben wij al deze publicaties downloadbaar gemaakt op onze website. U vindt ze onder de rubriek ‘publicaties’ => ‘brochures’ => ‘biologische productie’ of via volgende link: http://www.inagro.be/Publicaties/Paginas/Brochures/Brochures-biologischeproductie.aspx. Ook nieuwe publicaties worden in deze rubriek ondergebracht.

www.biopraktijk.be Benieuwd naar de oogstresultaten van de voorgestelde proeven ? Of wil je op de hoogte blijven van de volgende activiteiten ? Schrijf je dan in op de nieuwsbrief van CCBT vzw op www.biopraktijk.be

7


03_ PREIMINEERVLIEG Uiterlijke kenmerken Adulten: klein grijze vliegjes van 3 mm lang Larven: witgele maden van 5 tot 7 mm groot Poppen: donker bruinrode cocons, ongeveer 3,5 mm groot

Levenscyclus P. gymnostoma overwintert als pop gehecht aan de plantenweefsels of in de grond. In het voorjaar (maart/april tot eind mei) verschijnen de adulten. Eitjes worden in de plantweefsels gelegd, gewoonlijk in een bladoksel. Larven mineren de bladeren en migreren neerwaarts via de mineergang in het blad naar de stengel en uiteindelijk naar de stengelbasis of de bol. Er zijn vaak meerdere gangen per plant. De larven zijn aanwezig vanaf 2de helft april tot eind mei. Ze verpoppen aan het eind van hun gangen, nabij de bladbasis. De poppen van de eerste generatie gaan gedurende de zomer in diapause (estivatie). De vliegen komen uit aan het eind van de zomer (augustus/september tot eind oktober) en een paar dagen na paring leggen de wijfjes eitjes op de planten waaruit een tweede generatie larven verschijnt. Deze larven voeden zich in preiplanten van eind september tot midden november.

Schade Larven van preimineervlieg mineren in de stengel en de bollen van Allium planten. Aangetast plantenweefsel is gevoeliger voor secundaire schimmel- en bacteriële infecties. De aantasting kan ook leiden tot misvormde planten (gespleten bladeren en stengels, ingesnoerde stengels). Schade door de eerste generatie larven kan leiden tot uitval van jonge preiplanten. De tweede generatie maden in de herfst kan in prei ernstige economische schade aanrichten. Door de aanwezigheid van mineergangen, maden en poppen binnenin de schacht van de preiplant of in de bol van uien is het geoogste product onverkoopbaar. Bij ernstige gevallen worden tot tientallen larven en poppen per plant gesignaleerd.

Monitoring De eerste zichtbare aantastingssymptomen zijn goed herkenbaar als een rij van witte vlekjes parallel aan de bladeren. Deze voedingsprikken zijn een goede indicator voor de aanwezigheid van het insect alsook voor de eilegperiode gezien ze veroorzaakt worden door de vrouwelijke vliegjes voorafgaand aan de eiafleg. Omdat ze niet altijd goed zichtbaar zijn op jonge preibladeren, wordt bieslook gebruikt als indicatorplant. Bieslook is een gevoelige waardplant en de eerste schadesymptomen op de bladeren zijn vaak duidelijker dan op prei.


8

Biologische beheersmaatregelen Een eerste preventieve maatregel om het risico op een zware aantasting te beperken, is niet geoogste prei of preiresten nu zo snel mogelijk in te werken of onder te ploegen. Vermijd ook composthopen met afval van prei of uien dichtbij opkweekpercelen of percelen met vroege zomerprei. Op dit moment is afdekken de enige mogelijkheid om te vermijden dat de eerste generatie van preimineervlieg zich ontwikkelt op het zaaibed prei of op vroege plantingen van prei, ui of look. Planten die op het zaaibed zijn aangetast, kunnen in het productieveld niet meer worden afgedekt. De poppen waaruit de tweede generatie voortkomt, blijven immers in het plantenweefsel aanwezig. Bij afdekken zijn er twee aandachtspunten: het type gaas en de afdekmethode. Voor preimineervlieg is een maaswijdte van 0,8 mm nodig, zo blijkt uit Frans onderzoek. Een klimaatnet (type ‘Howicover’) zal tegen preimineervlieg onvoldoende beschermen. Verder blijkt een afscherming met ‘gaastunnels’ beter te beschermen dan een afdekking rechtstreeks over het gewas. De vliegjes kunnen immers bij het minste contact met de plant eitjes afleggen. Producten met spinosad hebben een werking tegen de larven van preimeervlieg. De middelen zijn erkend voor gebruik als gewasbespuiting in openlucht teelten prei, ui, bosui en sjalot met een maximum van drie toepassingen per teelt en in bieslook max. 2 toepassingen/snede. Een goede timing van deze behandelingen is cruciaal om een goed bestrijdingsresultaat te halen. Een goede kennis over de vluchtperioden en detectie van de eerste larvale stadia zijn hierbij van belang.

9


04_ MENGTEELT GRAAN EN EIWITGEWASSEN Zaai 3/04/2014

Zaaidichtheid zie objecten

Ras zie objecten

Oogst augustus

Doel Doel van deze proef is na te gaan welke veldkarakteristieken van belang zijn bij de rassenontwikkeling en de rassenkeuze van erwten en veldbonen met het oog op een combinatieteelt met graan. Bij de beoordeling wordt vooral gekeken naar de gewasontwikkeling van het eiwitgewas en het concurrentievermogen met het graan. Dit is van belang voor een goed onkruid onderdrukkend vermogen enerzijds en voor een goede vestiging in een mengteelt met graan anderzijds.

Teeltverloop Voorteelt 2013

knolselder, schorseneer

Bemesting geen Grondbewerking

31-mrt-14

ploegen

3-apr-14

rotoreggen

Onkruidbestrijding

30-apr-14

wiedeggen

4-mei-14

wiedeggen (enkel veldbonen)

Gewasbescherming

4-apr-14

vogelafweer geplaatst

Deze proef wordt uitgevoerd in het kader van het COBRA project dat deel uitmaakt van het Core Organic II ERA-NET en financieel ondersteund wordt door de Vlaamse Overheid (Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling). www.cobra-div.eu


10

Rassen in proef VELDBOON Nr

Gewas

Ras

Zaadhuis

1

veldboon

Imposa

Limagrain

2

veldboon - tarwe

Imposa - Epos

Lemaire Deffontaines (Epos)

3

veldboon

Nile

Limagrain

4

veldboon - tarwe

Nile - Epos

Lemaire Deffontaines (Epos)

Zaaidichtheden: zuivere teelt veldbonen: mengteelt veldbonen: mengteelt zomertarwe:

50 zaden/m² (= ca. 350 kg/ha) 40 zaden/m² (= ca. 275 kg/ha) 200 zaden/m² (= 74 kg/ha)

ERWT Nr

Gewas

Ras

Zaadhuis

5

erwt

Vertige

Lemaire Deffontaines

6

erwt - gerst

Vertige - Calcule


7

erwt

Nitouche


8

erwt - gerst

Nitouche - Calcule


9

erwt

Rebel

Limagrain

10

erwt - gerst

Rebel - Calcule


11

erwt

Nette

Limagrain

12

erwt - gerst

Nette - Calcule


Zaaidichtheden: zuivere teelt erwt: 90 zaden/m² (= 135 tot 170 kg/ha) mengteelt erwt: 60 zaden/m² (= 200 tot 275 kg/ha) mengteelt zomergerst: 116 zaden/m² (= 50 kg/ha)

11


05_ VERKENNING SOJATEELT Zaai 29/04/2014

Zaaidichtheid 75 zaden / m²

Ras Atsoy en Primus

Oogst september

Context Soja is een basisgrondstof in de humane en in de dierlijke voeding en is in grote mate afkomstig uit import. Dit is ook het geval voor de biologische landbouw. Biologische landbouw zet in op regionale eiwitbronnen en het sluiten van kringlopen. Een betrouwbare GGO-vrije status is ook een belangrijk issue. Voor een aantal toepassingen is er op vandaag geen equivalente vervanger voor soja. In Zuid- en Oost-Europa wordt vandaag al in beperkte mate biologische soja geteeld. Onder impuls van een aantal gangbare programma’s is er ook volop onderzoek naar de teelt van soja in onze regio. In Vlaanderen werken ILVO en Inagro samen aan het IWT project ‘Soja onder Vlaamse Omstandigheden’.

Doel Kennismaking met de teelt van soja onder biologische teeltomstandigheden

Teeltverloop Voorteelt schorseneer Bemesting nihil Grondbewerking 31-03-14

Rloegen

09-04-14

Rotoreggen + aanleg vals zaaibed

Zaaien 29-04-2014

Rassen Atsoy en Primus, geënt met Histick (Rhizobium) 75 zaden / m² (25 cm tussen de rij, ±5 cm in de rij)


12

Onkruidbestrijding 29-04-2014

Rolschoffel vals zaaibed

05-05-2014

Wiedeggen voor opkomst

09-05-2014

Branden tijdens opkomst

02-06-2014

Rolschoffelen tussen de rij

03-06-2014

Wiedeg heen en terug, agressief ingesteld

06-06-2014

Manueel wieden

Gewasbescherming Vanaf opkomst tot 02-06-14

Afdekken met wildnet

Ervaringen tot heden -

13

Gevoelig voor wildschade tijdens opkomst. Kraaiachtigen trekken kiemplanten uit doorheen wildnet. Robuuste plant die wiedeg goed weerstaat eenmaal voldoende groot (> 10 cm).


06_ BIOLOGISCHE VEREDELING VOOR MEER WEERBARE EIWITGEWASSEN Zaai 9/04/2014

Zaaidichtheid zie objecten

Ras zie objecten

Oogst -

Context Deze proef kadert in het Europese project ‘COBRA’ dat staat voor ‘Coordinating Organic plant BReeding Activities for diversity’. Het project heeft tot doel de lopende onderzoeksactiviteiten rond biologische veredeling in granen (tarwe en gerst) en peulvruchten (erwt en veldboon) over heel Europa samen te brengen en te versterken door meer gecoördineerde acties. In totaal nemen hierin 41 partners deel uit 18 landen. Vanuit Vlaanderen participeren Inagro en Hogeschool Gent in het project.

Collectie met selecties van eiwitgewassen Op 9 april 2013 zijn er 10 selecties zomererwt en 8 selecties veldboon uit Letland uitgezaaid. Als referentie zijn voor veldboon de rassen Imposa en Nile gezaaid en voor erwt Nitouche en Vertige. Gezien deze proef een screening betreft van de rassen en selecties naar een aantal veldkarakteristieken onder onze Vlaamse omstandigheden, is slechts één herhaling aangelegd. Van elk ras is zowel een zuivere teelt plot als een mengteelt plot met graan aangelegd. In Bottelare (proefhoeve Hogeschool Gent) is een parallelle proef aangelegd in de conventionele teelt. Dezelfde selecties erwt en veldboon worden ook uitgezaaid op proeflocaties in Luxemburg en Letland. Onze proefresultaten zullen aangeven welke selecties het best geschikt zijn specifiek voor de Vlaamse omstandigheden. Door de parallelle proeven op de locaties elders in Europa weten we of deze ook performant zijn onder andere klimatologische omstandigheden.


14

Rassen in proef Nr

Gewas

Ras

Herkomst

1

Veldboon

Ada

Letland

3

Veldboon

Bauskas

Letland

5

Veldboon

Imposa

referentieras

7

Veldboon

Jogeva

Letland

9

Veldboon

Lielplatones

Letland

11

Veldboon

Nile

referentieras

13

Veldboon

Priekulu

Letland

15

Veldboon

Priekulu 32

Letland

17

Veldboon

Tolea

Letland

19

Veldboon

Valmieras

Letland

21

Droge erwt

Almares

Letland

23

Droge erwt

Bruno

Letland

25

Droge erwt

H03-10-8

Letland

27

Droge erwt

H91-14-23

Letland

29

Droge erwt

H97-2-20

Letland

31

Droge erwt

Läsma

Letland

33

Droge erwt

Nitouche

referentieras

35

Droge erwt

Retrija

Letland

37

Droge erwt

Selga

Letland

39

Droge erwt

Vertige

referentieras

41

Droge erwt

Vitres

Letland

43

Droge erwt

Zaigen

Letland

Per ras zijn telkens 3 rijen van 2 m lang gezaaid, op een onderlinge afstand van 25 cm. -

Monocultuur: steeds 45 zaden/m Mengteelt: 23 zaden/m vlinderbloemigen + 70 zaden/m graan Steungewas erwt: Calcule (zomergerst) Steungewas veldboon: Epos (zomertarwe)


15


07_ RASSENPROEF WINTERTARWE Zaaien 25/11/2013

zaaidichtheid 450 zaden/m²

Oogst augustus

Context Steeds meer onderzoeken tonen aan dat het verhogen van de genetische diversiteit in gewassen potentiële voordelen biedt ten opzichte van een pure teelt met één ras. In het Verenigd Koninkrijk en andere Europese landen experimenteert men met het gebruik van ‘composite cross populations’ (CCPs) of samengestelde kruisingspopulaties. Deze populaties ontstaan uit een kruising van verschillende rassen waarbij de zaadoogst van de hele populatie wordt gebruikt om een volgende generatie te creëren. Op die manier ontstaan populaties met een extreem hoge genetische diversiteit. Door jaar na jaar deze vorm van massaselectie toe te passen zal de populatie zich maximaal aanpassen aan de omstandigheden waaronder ze wordt geteeld. De samengestelde kruisingspopulaties van wintertarwe die in het COBRA project worden gebruikt, vinden hun oorsprong in 2001 in het Verenigd Koninkrijk. Twintig verschillende rassen werden onderling gekruist en de hieruit ontstane populatie werd verder vermeerderd onder biologische omstandigheden in het Verenigd Koninkrijk en sedert F5 ook in andere Europese landen. Vanaf F8 werden de CCPs deels op één locatie verder vermeerderd en deels jaarlijks circulerend in 7 Europese landen (UK, DK, NL, F, DE, CH, HU). Dit resulteert momenteel in 11 F13 CCPs die alle afstammen van dezelfde kruisingspopulatie.

Doel In deze rassenproef wintertarwe zijn vier samengestelde kruisingspopulaties (CC) opgenomen: twee populaties die sedert 2005 in Duitsland (D) zijn gebleven - één onder biologische teelt (OA) en één onder conventionele teelt (CA) – en twee die in verschillende landen worden gecirculeerd (C). Doel van de proef is na te gaan of het blootstellen van genetisch divers materiaal aan verschillende teeltomstandigheden of klimaatregio’s onder natuurlijke selectiedruk het algemeen aanpassingsvermogen aan klimaatsverandering van de populaties verhoogt. De ziektegevoeligheid, de opbrengst en de kwaliteit van de tarwe populaties wordt in deze proef vergeleken met vier referentierassen. Parallelle proeven liggen aan bij andere partners in het project, onder andere in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, met referentierassen voor hun regio.


16

Proefobjecten Nr

Ras / code

object

Herkomst / zaadhuis

1

CCCD13

circulerende CC populatie

UK08-DK09-TUM10-HU11-NL12-D13

2

CCCUK13

circulerende CC populatie

HU08-NL09-D10-CH11-F12-UK13

3

CCD13CAI

niet-circulerende CC populatie

Duitsland, biologische teelt

4

CCD13OAI

niet-circulerende CC populatie

Duitsland, gangbare teelt

5

Lukullus

referentieras

Sem-Partners

6

Midas

referentieras


7

Renan

referentieras

Agri Obtentions

8

Skerzzo

referentieras

Agri Obtentions


wortelen

Bemesting 25-mrt-04

25 ton/ha drijfmest

Grondbewerking

25-nov-13

ploegen

25-nov-13

rotoreggen + zaaien

Onkruidbestrijding

26-mrt-14

wiedeggen

18-mrt-14

wiedeggen in andere richting


17


08_ EMELTEN IN BLOEMKOOL Planten 24/04/2014

1

ras Faraday

Oogst juni

Emelten Emelten zijn de larven van langpootmuggen. De taaie, pootloze, grijze larven zijn in het voorjaar terug te vinden in de bovenste 2 à 3 cm van de grond. ’s Nachts komen ze naar boven en vreten ze aan jong plantenweefsel van om het even welk gewas. Een typisch schadebeeld zijn ruw afgeknipte stengels van bijvoorbeeld jonge kool-, bieten- of maïsplantjes net onder of boven de grond. Ze kunnen ook delen van de plant mee in de grond nemen. In de maanden mei en juni bereiken ze hun volle lengte (ca. 4 cm). Daarna gaan ze in een rusttoestand, om in juli - augustus te verpoppen in de grond. Na een tweetal weken verschijnt de volgende generatie muggen. Problemen met emelten doen zich vooral voor groenbemesters waar de levenscyclus van het insect eitjes oppervlakkig in vochtige, begroeide grond. Dit herfst. Vochtige warme najaren, milde winters en koele

na een teelt van gras(klaver) of begint. Langpootmuggen leggen hun gebeurt in de late zomer tot vroege zomers bevorderen de plaag.

Doel van de proef In deze proef werd de werkzaamheid van spinosad getest tegen emelten in bloemkool. In veel koolgewassen is een plantbakbehandeling erkend ter bestrijding van koolvlieg. In de meeste andere teelten is enkel een gewasbespuiting met spinosad toegelaten. Gezien emelten polyfaag zijn en ook andere gewassen zoals sla en aardbeiplanten kunnen aantasten, werd in deze proef ook een object opgenomen waarbij spinosad is toegepast als gewasbespuiting. In het proefperceel werden voor het planten emelten vastgesteld maar niet in hoge aantallen. Daarom zijn in de proef extra emelten uitgezet (20 per plot).

Proefobjecten Nr

1

Middel

Behandelingswijze

dosis

tijdstip

1

Onbehandeld

-

2

Conserve Pro

plantbakbehandeling

48 ml/1000 planten

vlak voor planten

3

Conserve Pro

volvelds spuiten

800 ml/ha

1 dag na planten

Deze proef werd uitgevoerd in het kader van het CCBT-project ‘Ritnaalden en emelten op

biologische akkers: inzicht in de problematiek en biologische beheersstrategieën’ (2013 – 2014)


18

09_ BEMESTINGSPROEF BLOEMKOOL/BROCCOLI Planten

Ras

Plantafstand

Oogst

24/04/2014

Faraday ; Steel

70 * 50 cm ; 70 * 45 cm

juli

Doel Bij vroege en stikstofbehoevende teelten is een bijbemesting met een snelwerkende stikstofbron noodzakelijk om een voldoende opbrengst en kwaliteit te realiseren. De mineralisatie en de stikstoflevering uit stalmest en groenbemesters komen immers te traag op gang. Hiertoe werd een bemestingsproef in bloemkool en broccoli aangelegd waarbij verschillende organische korrelmeststoffen vergeleken worden met verse grasklaver. Bij de -

keuze van deze korrelmeststoffen stelt zich de vraag of: Er verschil is in werkzaamheid tussen de verschillende organische korrelmeststoffen? Bemesting bij planten volstaat of is bijbemesting na planten nodig? Het volledige gangbare stikstofadvies ingevuld dient te worden? Deze korrelmeststoffen kunnen vervangen worden door ‘maaimeststof’ onder de vorm van verse grasklaver?

Teeltverloop bloemkool / broccoli BLOEMKOOL

BROCCOLI

Voorteelt 2013

Zomertarwe met onderzaai witte klaver

Bemesting 27/03/14

667 kg/ha haspargit 15 % K2O

28/03/14

2000 kg/ha vitacal 50% zbw

29/03/14

30 ton/ha biologische runderstalmest

23/04/14

Bemesting met grasklaver (object 5 en 9)

24/04/14

Organische korrelmeststoffen in de rij bij planten – cfr. proefplan Organische korrelmeststoffen 5 w na planten (object 4)

30/05/14 Grondbewerking 30/03/14

Inwerken stalmest en voorteelt klaver met vaste tandeg

22/04/14

Ploegen

24/04/14

Rotoreggen + planten

Planten 24/04/2014

70 * 50 cm, Faraday (Syngenta)

70*45 cm, Steel

Onkruidbestrijding 07/05/14 + 19/05/14 02/06/14

Schoffelen + vingerwieders Aanaardend schoffelen

Gewasbescherming 18/04/14 24/04/14 - heden

19

Tracer op plantbak Afdekken wildnet


Proefobjecten De basisbemesting op het perceel bedroeg 30 ton stalmest/ha met een stikstofinhoud van 6,5 kg N/ton. Uitgaande van een werkingscoëfficiënt van 30% levert dit 59 kg werkzame stikstof per ha. Op 11/04/14 werd een bodemstaal gestoken voor stikstofadvies. De stikstofbeschikbaarheid in de bodem (0-90 cm) op dat moment betrof 64 kg N/ha in bloemkool en 43 kg N/ha in broccoli. Het KNS bemestingsadvies was voor bloemkool 120 + 23 kg werkzame N/ha en voor broccoli 133 + 70 kg werkz. N/ha. Volgens eigen inschatting was er nog een behoefte van 51 kg werkz. N/ha. Zowel bij het KNS-advies als de eigen inschatting werd N-vrijstelling uit bodem OS, ondergewerkte klaver-groenbemester en organische bemesting in rekening gebracht. BLOEMKOOL Voor de bemesting in bloemkool werd gekozen voor 3 soorten organische korrelmeststoffen en grasklaver als maaimeststof. - Biomix 1 (11-3-0 ; Orgamé): organische korrelmeststof op basis van verenmeel, haarmeel en beendermeel. - OPF (11-0-5 ; Lotus): Gesteriliseerde organische plantaardige stikstofmeststof op basis van suikerriet melasse. - DCM 11-0-3 is een fosforarme en evenwichtig samengestelde organische meststof met verenmeel als belangrijkste grondstof. - Grasklaver (eigen teelt): jong gewas, vers gemaaid en gehakseld.

Nr.

Bemesting

Toegediend Kg N/ha

1

Nihil

2

Biomix 1 11-3-0

60

3

OPF 11-0-5

60

4

DCM 11-0-3

60

5

Grasklaver (17 ton/ha)

101

6

Biomix 1 11-3-0

120

7

OPF 11-0-5

120

8

DCM 11-0-3

120

9

Grasklaver (34 ton/ha)

202

-

BROCCOLI In de broccoli werd enkel een verschil in toegediende dosis vergeleken. In de proef werd gebruik gemaakt van OPF 11-0-5 (Lotus) als organische korrelmeststof.

Nr.

ADVIES Kg N/ha

Bemesting

TOEGEDIEND Kg N/ha

1

Nihil

-

-

2

Bio advies (eigen inschatting) bij planten

51

60

3

Gangbaar advies bij planten

133 (+70)

120

51 + 0

60+60

120 + 0

120+0

4 5

Bio bij planten + bijbemesting volgens tussentijds advies Gangbaar + Bijbemesting volgens tussentijds advies


20

Tussentijdse resultaten

Resultaten voorgaande jaren -

21

Bijbemesting bovenop klaver en stalmest is zinvol (alle jaren) Dosiseffect is beperkt (2012 en 2013). Advies gangbaar is te hoog. Bijbemesting 50 à 75 kg N geeft reeds goed resultaat (2012 en 2013). Rijbemesting is te verkiezen boven volvelds (2012 en 2013). Bijbemesting gebeurt best bij planten (2012 en 2013). Weinig verschil tussen verschillende beproefde meststoffen (2010 en 2011).


10_ RASSENPROEF / VOORKIEMEN AARDAPPELEN Planten 14/04/2014

Plantafstand 75 cm * 36 cm

Ras Praktijkperceel: en Agria

Oogst Toluca Augustus/september

Doel In de biologische teelt van aardappelen kunnen geen chemische fungiciden worden ingezet voor de bestrijding van de aardappelplaag (Phytophthora infestans). Het gebruik van middelen met koper brengt enig soelaas, maar is onvoldoende krachtig bij hoge plaagdruk. Rassen met een goede plaagtolerantie dragen bij tot de teeltzekerheid van biologische aardappelen. Een nieuwe generatie rassen met een goede plaagtolerantie is in ontwikkeling. Anderzijds maakt de snelle evolutie van de plaagschimmel dat een intensieve monitoring van de aangeboden rassen noodzakelijk is om gericht en tijdig de markt te kunnen aansturen. Om de raseigen plaagtolerantie goed in beeld te hebben, wordt er expliciet voor geopteerd om geen plaagbestrijding uit te voeren. Ongeacht de rassenkeuze, is voorkiemen een maatregel die bijdraagt aan teeltvervroeging en zodoende ook aan teeltzekerheid.


Bloemkool

Bemesting 27/03/2014

667 kg/ha Haspargit 15 % K2O

28/03/204

30 ton/ha biologische runderstalmest

Grondbewerking 08/04/2014

Ploegen

13/04/2014

Rotoreggen

Planten 05/03/2014

Start voorkiemen (alle rassen) behalve Toluca voor object ‘niet’

14/04/2014

75 * 36 cm, met carrouselplanter, kleine ruggen

Onkruidbestrijding 28/04/2014

Wiedeggen

30/04/2014

Wiedeggen

16/05/2014

Aanaardend schoffelen + vingerwieders

02/06/2014

Definitief aanaarden

Gewasbescherming Geen


22

Rassen in proef: Nr. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

Zaadhuis

Ras

Bio

Agila

Via teler

NCB

Agria

Agrico Potatoes

NCB

Allians

EURO-PLANT

BIO

Almonda

Den Hartigh BV

NCB

Alouette

Agrico Potatoes

NCB

Antonia

EURO-PLANT

NCB

Carolus

Agrico Potatoes

NCB

CMK 2006-070-005

Meijer-Potato

NCB

Connect

Den Hartigh BV

NCB

El Mundo

KWS POTATO B.V.

NCB

Jelly

EURO-PLANT

BIO

Magistral

Selectiebedrijf Kooi

NCB

Miss Malina

Interseed Potatoes Gmbh

NCB

Richhill

KWS POTATO B.V.

NCB

vdz 03-94

HZPC Holland B.V.

NCB

VOS 2006-001-001

Meijer-Potato

NCB

Ballerina

Danespo

BIO

Biogold

Agrico Potatoes

NCB

ELZ 04-42

KWS POTATO B.V.

NCB

Franceline

Via teler

NCB

KWS 05-656

KWS POTATO B.V.

NCB

Sarpo Mira

Danespo

BIO

Toluca

Agrico Potatoes

BIO

Triplo

HZPC Holland B.V.

NCB

KWS POTATO B.V.

BIO

Agrico Potatoes

BIO

Vitabella Toluca Voorgekiemd

Niet

Er werd gevraagd naar pootgoed in de maat 35-55 met een voorkeur voor biologisch pootgoed. Alle pootgoed werd vanaf begin maart voorgekiemd, behalve object 26 – Toluca niet voorgekiemd.

23


Tussentijdse resultaten voorkiemen Voorgekiemd 27/05/2014

Niet voorgekiemd 27/05/2014


24

11_ MEERJARIGE BLOEMENRAND Doel Vliegende natuurlijke vijanden zoals lieveheersbeestjes, zweefvliegen, gaasvliegen en sluipwespen eten niet alleen plagen, ze hebben ook ander voedsel nodig. Nectar en stuifmeel voorzien hen in de nodige suikers en eiwitten om te kunnen vliegen en zich voort te planten. Bloemen in de omgeving zijn hiervoor een belangrijke voedselbron. Onderzoek bij o.a. zweefvliegen en sluipwespen heeft aangetoond dat ze langer leven, meer nakomelingen produceren en beter op zoek gaan naar plagen als ze zich kunnen voeden met nectar of stuifmeel. Veldbloemen, bloeiende gewassen, struiken of bomen in de omgeving kunnen daarom gezien worden als een tankstation voor natuurlijke vijanden. En hoe meer tankstations ze op hun weg vinden, hoe beter ze hun functie als natuurlijke bestrijders kunnen vervullen. Al heel wat onderzoeken, zowel wetenschappelijke als praktijkgerichte, hebben dit kunnen bevestigen. Zo toonde onderzoek door Inagro aan dat bloemenranden met de juiste samenstelling meer zweefvliegen, roofwantsen en gaasvliegen naar de akker lokken en dat deze ook daadwerkelijk helpen om bladluizen in aangrenzende graanpercelen te onderdrukken. Een meerjarige bloemenrand biedt naast voedsel ook een leef- en overwinteringsgebied voor op de bodem levende natuurlijke vijanden zoals loopkevers en spinnen.

Samenstelling Naast de hoeveelheid bloemen is ook de bloemensoort van belang. Welke bloemensoorten en –mengsels juist geschikt zijn voor natuurlijke vijanden, is onderwerp geweest van meerdere studies in o.a. Nederland en Engeland. Ook Inagro heeft al een aantal jaar ervaring met bloemenmengsels, zowel gericht op natuurlijke vijanden als op bestuivers. Meerjarige kruiden groeien na zaai trager dan eenjarige bloemen. De bloei van een mengsel met enkel meerjarigen is daarom in het eerste jaar beperkt. Dit in tegenstelling tot een eenjarig mengsel dat snel een uitbundige bloei geeft. Om in de meerjarige randen het tekort aan bloei in het eerste jaar op te vangen zijn in ons mengsel ook eenjarigen opgenomen. Eenjarigen: Centaurea cyanus (korenbloem), Glebionis segetum (gele ganzebloem), Papaver rhoeas (klaproos); Meerjarigen: Foeniculum vulgare (venkel), Achillea millefolium (duizendblad), Leucanthemum vulgare (wilde margriet), Lotus corniculatus (rolklaver), Malva moschata (muskuskaasjeskruid), Daucus carota (wilde peen), Pastinaca sativa (pastinaak), Silene latifolia (avondkoekoeksbloem), Centaurea thuilleiri (knoopkruid); Grassen (60%): Festuca rubra, Agrostis tenuis, Poa pratensis, Festuca arundinacea en Dactylis glomerata. De zaden worden aangekocht bij Ecosem, een Waals zaadbedrijf gespecialiseerd in zaden van wildbloemen en kruiden (www.ecosem.be).

25


12_ PLANTTIJDSTIP EN PLANTTYPE KNOLSELDER

Planten Zie proefschema

Plantafstand 70 x 32 cm

Ras Rowena (Bejo)

Oogst Oktober

Doel en context Algemeen geldt het advies om knolselder te planten omstreeks half mei. Te vroeg planten vergroot het risico op schieters. Vaak wordt nog eind mei of begin juni geplant. In de gangbare teelt kan knolselder tot laat in het seizoen doorgroeien. In de biologische teelt is selderroest dan vaak een beperkende factor. De vraag werd gesteld in hoeverre de plantdatum bepalend is voor de uiteindelijke opbrengst en teeltzekerheid. Anderzijds is mogelijk ook de leeftijd van de plant en het planttype een bepalende factor. Een trayplant plant gemakkelijker dan een persblokplant maar is doorgaans lichter. Bij kolen is de ervaring dat trayplanten steviger in de grond staan bij wiedeggen of vingerwieden. Oudere planten zijn sterker ontwikkeld. De vraag stelt zich in hoeverre, naast plantdatum, ook de zaaidatum een impact heeft op de opbrengst.

Proefobjecten Plantdata Er werd op drie data geplant: 29 april, 5 mei en 22 mei. Het plantgoed werd telkens in functie van de betreffende plantdatum uitgezaaid en opgekweekt door Plantenkwekerij De Koster. Er werd telkens vrij jong geplant. Op 29 april en 5 mei waren de omstandigheden voor en na planten goed. Op 22 mei werd vrij nat geplant en regende het kort na planten opnieuw fors. De hoofdgrondbewerking voor het planten gebeurde telkens niet-kerend, zodat de proef volledig at random kon worden aangelegd in een vers bewerkte grond en ploegvoren vermeden werden. Planttype / leeftijd pant Op 22 mei werden volgende objecten uitgeplant:

Nr 1 2 3 4 5

Leeftijd plant 25/apr 10/mei 20/mei 20/mei 20/mei

Planttype blok 4 cm blok 4 cm blok 4 cm tray blok 4 cm

Gemaaid gemaaid gemaaid nihil nihil gemaaid


26


Prei


Haspargit (0,6 ton/ha)

31/03/2014

Runderstalmest (30 ton / ha)

Grondbewerking April

Proper houden perceel met cultivator

Op plantdata

Niet-kerend: diepwoeler (Carré Neolab) + rotoreg

Planten Zie proefplan Onkruidbestrijding 7, 19 en 31/05/2014

Schoffelen + vingerwieders

03/06/2014

Wiedeg

17/06/2014

Schoffelen + vingerwieders

20/06/2014

Manueel hakken

Gewasbescherming Nihil

Resultaten 2013 Naarmate vroeger werd geplant, waren de planten bij het begin van de zomerperiode steviger ontwikkeld. Dit verschil is het gehele seizoen zichtbaar gebleven in de loofontwikkeling. Bij de oogst waren de knollen groter naarmate vroeger werd geplant. Opvallend is dat er in de derde planting erg veel schieters voorkwamen, terwijl dit voor de eerste en de tweede planting niet het geval was. Dit was onverwacht en wellicht het gevolg van de erg koude weersomstandigheden omstreeks half mei. Mogelijk zijn jonge planten meer onderhevig aan een bepaalde koudesom om schot te induceren. Ook is het bufferend vermogen in de plantbak (geplaatst op beton) minder groot dan in de grond. Er was geen verschil in gevoeligheid bladvlekkenziekte (Septoria apiicola).

27

tussen

de

verschillende


plantdata

inzake

13_ RASSENPROEF ZOMERTARWE Zaai 19/03/2014

Zaaidichtheid 500 z / m²

Ras BP - Epos

Oogst Augustus

Doel Graan heeft een belangrijke functie in de vruchtwisseling op biologische bedrijven. Als rustgewas draagt het bij aan het in stand houden van een goede structuur en bodemvruchtbaarheid. Daarmee wordt een goede uitgangssituatie gecreëerd voor de volgteelten. Zomergraan heeft minder problemen met onkruiden en de stikstofbehoefte is beter afgestemd op de stikstofmineralisatie in de bodem dan in het geval van wintertarwe. Deze vergelijkende rassenproef beoordeelt de aangeboden rassen zomertarwe naar gewasontwikkeling, ziekteweerstand, opbrengst en bakkwaliteit. Er blijkt met name een vernieuwde belangstelling voor bakwaardige biologische tarwe van regionale herkomst.


Wortelen / witloof


25 m³ / ha runderdrijfmest

Grondbewerking 18/03/2014

Ploegen

19/03/2014

Zaaien met zaaicombinatie

Onkruidbestrijding 09/04/2014

Wiedeggen

12/04/2014

Wiedeggen

29/04/2014

Onderzaai witte klaver met wiedeg


28

Rassen in proef Nr

Gewas

1

zomertarwe

2

zomertarwe

3

zomertriticale

4

zomertarwe

5

zomertarwe

6

zomertarwe

7

zomertarwe

8

zomertarwe

9

zomertriticale

10

zomertarwe

11

zomertarwe

12

zomertarwe

13

zomertarwe

14

zomertriticale

15

zomertarwe

16

zomertarwe

17

zomertarwe

18

zomertarwe

19

zomertarwe

20

zomertarwe

21

zomertarwe

Zaadhuis

AF02 Astrid Bienvenu Bombona Calimero Cornetto Dino Epos Jokari Lavett LD BTP 7 Lennox Nobless Noé Olivart Sensas Septima Sonett Specifik Triso Tybalt

Ras

Agrifirm Plant Semundo B.V. Lemaire Deffontaines Danko Scam Scam Limagrain - Clovis Matton Lemaire Deffontaines Lemaire Deffontaines Agrifirm Plant Lemaire Deffontaines SA Pinault Lantmännen SW Seed AgriObtentions V Jorion Ragt AgriObtentions Lantmännen SW Seed Lemaire Deffontaines SA Pinault Limagrain - Clovis Matton

Bio

% opkomst

NCB NCB BIO NCB NCB NCB NCB BIO NCB BIO NCB NCB NCB NCB NCB NCB NCB NCB BIO BIO NCB

Een parallelle proef werd aangelegd door het Louis Bolk Instituut in Nederland.

29


77 60 44 78 76 69 82 74 68 68 66 48 79 70 67 74 84 74 74 70 50

Besluit rassenproef zomertarwe 2013 Ondanks de late zaai en het koude voorjaar werd 2013 toch een productief jaar voor zomertarwe. De teelt verliep algemeen goed met een lage ziektedruk. Lavett, Olivart en Tybalt konden hun slechte opkomst nog in grote mate compenseren door een erg goede uitstoeling. Het eiwitgehalte bleef eerder te laag. De meest productieve rassen waren Leguan, Septima, Olivart en Tybalt. Van deze rassen komt enkel Septima in aanmerking voor baktarwe. Septima en Specifik bevestigen hun zeer goede bakkwaliteit. Specifik is minder productief. Het standaardras Lavett, Bombona en Epos scoren gemiddeld qua opbrengst en kwaliteit. Triso valt zowel qua opbrengst als qua kwaliteit tegen.


30

14_ ‘CULTI’TRACK’ WERKTUIGDRAGER De CULTI’TRACK werktuigendrager is een kleine zelfrijdende werktuigendrager die zich positioneert tussen een grote motoculteur en een tractor. Deze werktuigendrager is speciaal ontworpen voor gediversifieerde tuinbouwbedrijven en is geschikt voor alle werkzaamheden van zaaien tot oogsten. Vanaf de comfortabele bestuurderszetel is er goed zicht op de aangekoppelde werktuigen. Op die manier is er zeer nauwkeurig werk mogelijk. Kenmerken - Zuinige motor Peter Lister 20 Pk - 2 onafhankelijke hydraulische pompen (aandrijving en hydrauliek) - Hydraulische hef onder (700 kg) en achter (250 kg) - Stuurbekrachtiging - Variabele spoorbreedte 1,5 m – 1,9 m - Totaal gewicht 900 kg Opties - Wielen met verschillende diameter - Vierwielaandrijving - Aankoppeling aan andere tractor voor wegtransport - Verlichting - …

Meer info: SAS Terrateck 472 Route D Armentieres 62660 Beuvry Mail: [email protected] Service Technique: Pierre Soudan Tel: 06 38 91 66 47 Service Commercial: Romain Wittrisch Tel: 06 15 16 81 88

31


15_ ROTATIEVE WIEDEG ‘ROTANET’ Merk: Carré Type : Rotanet : rotatieve wiedeg, wordt ook gebruik om verdicht zaaibed terug los te maken. -

Werkbreedte: 6m Aantal schijven: 68 Schijven van het type YETTER, diameter 540mm en bestaande uit 16 lepeltjes van 2cm breed. Iedere schijf wordt apart opgehangen door middel van een geveerde arm. De aparte ophanging zorgt voor een geringe kans op verstopping. 87mm tussenafstand van de schijven. Drukveren van 7mm of 8mm (afhankelijk van type bodem). Set regelbare steunwielen om de machine af te stellen. Anti-projectiescherm gemonteerd op de middelste sectie (tegen opspatten van kluiten en stenen). Steunpoten.

De machine kan in een volveldse configuratie, of in een configuratie per rij worden geleverd (45-50-75 cm, of andere afmetingen.)

Meer info: Kristof Borgenon Steeno NV Oudenaardestraat 45 B-8570 VICHTE Website: www.steeno.be

Tel: 0032-56 77 70 01 Gsm: 0032-475 782 321 Fax: 0032-56 77 77 00 Mail: [email protected]


32

16_ WIEDHARK VANHOUCKE Het doel van de wiedhark is om het kiemende onkruid in de rijen te verwijderen. De machine heeft de beste werking wanneer de gewassen aangeaard zijn en de wiedhark de gemaakte oever kan breken om zo het onkruid weg te kammen. Afhankelijk van de onkruiddruk kan de wiedhark zelfstandig opereren of in samenwerking met vingerwieders. Deze machine wordt in vaste opstelling achter de tractor gehangen. De twee regelbare stuurschijven zorgen ervoor dat de zijwaartse bewegingen van de rotors worden opgevangen en dat de wiedhark mooi het spoor van de tractor blijft volgen. De rotors, bestaande uit 27 verzonken stalen veertanden, kammen het onkruid als het ware van tussen de planten. Dankzij de onafhankelijke hoogte-instelling per rotor, regelbaar met spindel, wordt een juiste diepte gehandhaafd waarop de veertanden werken. De relatief grote diameter van de wiedhark zorgt ervoor dat het contactoppervlak tussen de wiedharktanden en de grond optimaal is en de doorlaathoogte zo groot mogelijk is. Hierbij is een minimum rijenafstand van 60cm vereist. De rotors worden aangedreven met hydraulische motoren met olie van de tractor. De snelheid van de motoren wordt traploos geregeld in functie van de rijsnelheid. Als optie kan een synchronisatie tussen de rijsnelheid en de snelheid van de rotor aangeboden worden. Dezelfde techniek als bij onze schoffelmachines wordt gebruikt om een spelingsvrij parallelsysteem te verkrijgen: een perfecte horizontale en verticale klemming waarbij gebruik gemaakt wordt van nylon scharnierbussen.

Meer info: Vanhoucke Machinebouw Johan Vanhoucke Tuimelarestraat 8 8890 Moorslede T +32 (0) 51 77 97 63 F + 32 (0) 51 78 00 81 Email: [email protected] www.vanhouckeinfo.com

33


17_ NOTITIES


34

INAGRO – AFDELING BIOLOGISCHE PRODUCTIE Inagro vzw staat voor onderzoek en advies in landen tuinbouw en maakt hierbij werk van INnovatief en duurzaam AGRarisch Ondernemen. De afdeling biologische productie verzorgt praktijkgericht onderzoek en voorlichting voor de biologische akkerbouw, groenteteelt in open lucht en voederteelten. Belangrijke trefwoorden in het onderzoeksprogramma zijn onkruidbeheersing, rassenonderzoek, ziekte- en plaagbeheersing, bodemvruchtbaarheid, teelttechniek en bedrijfsmanagement. Voor de aansturing en de uitvoering van het onderzoek wordt intensief samengewerkt met biologische telers. Daarnaast heeft Inagro een proefbedrijf van 12 ha in beheer met een biologisch bouwplan van akkerbouw- en groentegewassen. De resultaten van het onderzoek worden bekendgemaakt via de vakpers, via de eigen website www.inagro.be , via Open Dagen enz. Inagro is partner van het Coördinatiecentrum Biologische Teelt (CCBT) vzw. CCBT brengt alle informatie uit praktijkonderzoek biologische landbouw in Vlaanderen samen op de website www.biopraktijk.be. De afdeling biologische productie van Inagro is door de Vlaamse overheid erkend voor bedrijfsbegeleiding in de biologische landbouw. Boeren met interesse in bio, boeren in omschakeling naar bio en biologische boeren kunnen voor teelttechnisch en bedrijfsorganisatorisch advies bij Inagro terecht. Inagro vzw -afdeling biologische productie bouwt verder op de werking van het Interprovinciaal Proefcentrum voor de Biologische Teelt (PCBT) vzw dat in juni 2011 fuseerde tot Inagro vzw. Contact Lieven Delanote Diensthoofd Inagro - afdeling biologische productie T ++32(0)51 27 32 50 F ++32(0)51 24 00 20 E [email protected] www.inagro.be

35


Open Velddag. Woensdag 25 juni 2014 Toelichting veldproeven. Proefbedrijf Biologische Landbouw Gabriëlstraat 11, 8800 Rumbeke Beitem

Recommend Documents