OPDRACHT 2: FILMTECHNIEK
Lisa Van Landuyt 1GMB – MMT - 05/03/2015 - Ann audenaert
Lisa Van Landuyt
1 GMB – 26/02/2015
Ann Audenaert
OPDRACHT 1: THUIS – AFLEVERING 3285 SCÈNE 1: PROBLEMEN SCENARIO Er staat geen scènenummer. Er is ook niet vermeld of het zich overdag of ’s nachts afspeelt. Op de tweede pagina staat een paginanummering, maar op de eerste niet. Indien het over meerdere pagina’s loopt kan er ook “…VERVOLG” onderaan de pagina komen, dit is hier ook niet het geval. (Dit is ook geen vereiste, enkel als de software het toelaat.) GRONDPLAN
In het grondplan worden mensen aangeduid met grote bollen in plaats van een schouderpartij met een neus. We zien dus niet op het grondplan in welke richting de acteur kijkt. Ook verloopt de moeder in de scène en dit wordt niet weergegeven op het grondplan.
STORYBOARD Het voorbeeld is een goed storyboard. Er kan enkel nog meer info opkomen over de duur van het shot en dergelijke.
SCÈNE 2 (2:36 -3:31) SCENARIO Dit is het scenario van scène 2 uit aflevering 3285 uit “Thuis”.
2. INT HUISKAMER VROUW- DAG 2 Ochtend. VROUW (.., krukken) en MAN (.., bruin-groene overal) komen de huiskamer binnen. Moeder loopt door beeld naar tafel. MAN Gaat het? MOEDER loopt door het beeld naar de tafel, de kant van de muur. VROUW Het is oké, baby. Ik ben er nu. 1
Lisa Van Landuyt
1 GMB – 26/02/2015
Ann Audenaert
MAN Ga zitten VROUW Ja. Vrouw gaat zitten in de zetel. De telefoon maakt een smsgeluid. MOEDER Zouden we dat bed niet beter terug hier zetten? Maar meisje, je bent helemaal buiten adem. Man loopt achter de zetel door naar de tafel, aan de kant van het salon. VROUW Nee, ma’ke, ik heb die beweging nodig. MAN Tuurlijk, ze moet blijven oefenen. Ze snakt nu een beetje naar adem van de trap te doen, maar het gaat elke dag beter en beter. MOEDER Ja ja, maar een beetje met de keer hé. Let er toch maar op dat ze zich niet forceert! MAN Nee, nee, nee, wees gerust. Ik heb ogen op mijn gat. Het is daarom dat we Kerstmis beter hier zouden vieren, hier onder ons, in plaats van zo’n groot familiediner. Daar heeft ze alleen maar last van de drukte. MOEDER En van zatte nonkels. MAN Ja, ook ja. VROUW 2
Lisa Van Landuyt
1 GMB – 26/02/2015
Ann Audenaert
‘k zou er toch maar een gedacht van maken.
Man loopt richting vrouw. Vrouw geeft Man de gsm. Man kijkt ernaar. MAN Wat is dat? Godmiljaar. 1.
GRONDPLAN
3
Lisa Van Landuyt
1 GMB – 26/02/2015
Ann Audenaert
STORYBOARD
4
Lisa Van Landuyt
1 GMB – 26/02/2015
Ann Audenaert
5
Lisa Van Landuyt
1 GMB – 26/02/2015
Ann Audenaert
OPDRACHT 2: INTERACTIEVE PRESENTATIE OVER HOOFDSTUK 4 Ondersteunende presentatie: https://prezi.com/4zhykpkerl8d/filmtechniek-geluid/ Goed geluid zorgt voor een intense ervaring bij de film, maar wordt meestal niet opgemerkt. Slecht geluid zorgt ervoor dat de film bijna niet te volgen is. Geluid zorgt voor het verschil tussen een goed filmpje én een goede film. Filmgeluid (naast het directe geluid = dialogen) zorgt voor het opwekken van emoties. Veel geluiden werken op ons onderbewustzijn. FUNCTIES VAN GELUID EN MUZIEK Geluidsweergave = Hetgene we zien willen we ook horen. Bv autoportier dat dichtslaat. Sfeersuggestie = Geluid kan de sfeer in een scène bepalen. Bv vogeltjes = lente. Emotionele suggestie = Een romantisch lied, bij een romantische scène zorgt voor een groter effect bij het publiek. Ook kan met door geluid aantonen wat mensen denken/voelen. Bv een coole man, die op een vrouw afloopt, en je hoort zijn enorm verhoogde hartslag. Suggestie gebeurtenissen buiten beeld = Geluid dat buiten het beeld afspeelt, kan ook veel extra aan de film geven. Bij iemand die kwaad wegloopt, met de deur gooit, zwaar de trap oploopt en dan zijn muziek kei luid zet, is het soms leuker om naar de reactie van de persoon die achterblijft te kijken. Continuïteitssuggestie = Een chaotische rij aan korte beelden wordt met een muziekje erbij weer één geheel. (= montage sequentie = een rij losse beelden die, begeleid door muziek, versneld een onderdeel van je verhaal kan vertellen.) Aandacht sturen = Bv in een wijd landschap komt in de verte een auto aanrijden. Met het geluid van de auto zal de aandacht toch naar de auto getrokken worden. SOORTEN GELUID Direct geluid = Het geluid dat tegelijk met het beeld wordt opgenomen; het dialoog vnl. Sfeer- en locatiegeluid = Geluid dat de sfeer van een scène of locatie bepaalt; achtergrondgeluiden. Effectgeluid = Geluiden die binnen of buiten beeld gebeuren die altijd los of achteraf opgenomen worden om het beter of heftiger te laten klinken dan in de realiteit. Muziek -
Filmmuziek = Muziek die achteraf over de scène wordt gezet. Dit wordt toegevoegd om een bepaalde sfeer of emotie te suggereren. Muziek die bij de scène hoort = Bv je ziet én hoort een orkest spelen. Sfeermuziek die bij een scène hoort = Bv achtergrondmuziek in een café. Dit hoort bij sfeermuziek.
Voice-over= Vertelstem of gedachtenstem: achteraf opgenomen en toegevoegd.
6
Lisa Van Landuyt
1 GMB – 26/02/2015
Ann Audenaert
DYNAMIEK De variatie tussen hard en zacht geluid heet dynamiek. De dynamiek in film is niet erg groot. Dit kan je verbeteren door geluid harder en zachter te suggereren. Een stilte is eindeloos stil als je een klok hoort of zachtjes een druppel hoort vallen. Herrie is pas echt goede herrie als het vlak na een stilte komt. Door met contrasten te werken vergroot je – schijnbaar – de dynamiek enorm. GELUIDSAPPARATUUR = Wat je nodig hebt om het geluid bij een film te verzorgen. Microfoons De microfoon op de camera zelf voldoet meestal niet, dus werkt men beter met losse microfoons. Er zijn veel verschillende soorten microfoons. Deze zetten geluid om in elektrische signalen, dat dan door een geluids- of videorecorder digitaal wordt gemaakt en opgeslagen. -
Rondom gevoelig = Evenveel geluid van boven, onder, links als rechts. Nier of cardioïde = Richtingsgevoelig en neemt vooral geluid van voor de microfoon op. De rest wordt minder sterk opgenomen. Hyper-richtingsgevoelig of hypercardioïde = Deze is veel richtingsgevoeliger en neemt heel weinig van naast of achter de microfoon op.
Hengel Een microfoon hangen we in een hengel. Dit is een lange stok waaraan aan het einde de microfoon zit, het snoer slaan we om de hengel (eventueel vast getapet.) Dit kan men dicht bij de acteurs brengen zonder zelf in beeld te zijn. Een microfoon aan een hengel wordt ook “Boom” genoemd. Dasspeldmicrofoons Deze zitten aan de personen zelf vastgemaakt. Ze zijn er in veel verschillende soorten. Er is een onderscheid te maken tussen gewone en zendmicrofoons. Zendmicrofoon = Een microfoon op de persoon zijn T-shirt en een zendertje in zijn achterzak of op zijn lichaam. Is verder draadloos, dus de persoon heeft volledige bewegingsvrijheid. Een gewone dasspelmicrofoon heeft wél een draad die dan bv uit de broekspijp van de acteur komt. Koptelefoon Een geluidsman moet deze ophebben om het op te nemen geluid te controleren op kwaliteit, volume en ongewenste bijgeluiden. Hiervoor moet men wel een koptelefoon hebben die zoveel mogelijk geluid van de buitenwereld afsluit. Mixer Als je met meer dan 2 microfoons werkt, heb je een mixer nodig. Liefst ook met een meersporenrecorder waarbij je het geluid van elke microfoon op een apart geluidsspoor opneemt, anders wordt het al heel wat lastiger om achteraf aanpassingen te doen. Geluidsrecorder Geluid kan je samen met de video in de camera opnemen, of apart op een digitale geluidsrecorder. Voor montage is het simpeler om het samen op te nemen, anders moet je later het juist geluid bij het juist beeld voegen, wat enorm tijdrovend kan zijn. Maar er zijn genoeg redenen om het toch apart te doen. Vooral voor betere kwaliteit van je geluid.
7
Lisa Van Landuyt
1 GMB – 26/02/2015
Ann Audenaert
OPNAME Voor je gaat opnemen, moet je zeer duidelijk weten wat je gaan opnemen en hoe. Zo kan je ook tijdig de keuze maken hoe je je geluid opneemt. Geluid apart opnemen? De keuze hiervoor hangt uiteraard af van beschikbare apparatuur, maar ook van de situatie. Microfoonkeuze bij fictiefilms 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Liefst een hengel met een cardioïde microfoon. Dasspeldmicrofoons. (Verborgen) gewone microfoons Liefst ook in dezelfde situatie, én zeker in eenzelfde scène, dezelfde microfoon gebruiken. Meerdere microfoons tegelijk en achteraf de beste opname kiezen. Microfoon op de camera gebruiken (gebeurt bijna nooit.)
Microfoonkeuze bij documentaires en bedrijfsfilms Meestal gebruik van draadloze dasspeldmicrofoons, maar alweer hangt veel van de situatie af. Voordelen: -
Geluidsman loopt niet in beeld. Personen kunnen zich vrij bewegen. De personen zijn niet afgeleid door een hengel Meestal minder last van omgevingsgeluid.
Mono of stereo Als men geluid opneemt zal het meestal altijd mono zijn, pas achteraf, tijdens de mixage, wordt het stereo ‘gemaakt’. Positioneren van de microfoon Zie de microfoon als het oor van de kijker en het wordt vanzelf duidelijk waar je de microfoon moet plaatsen. Ideaal is 30cm-1m van de mond, altijd iets erboven of eronder. Hoe verder de microfoon staat, hoe minder de kwaliteit van het geluid zal zijn. De positie van de microfoon is ook afhankelijk van het kader. De camera krijgt voorrang, het geluid past zich aan. Hengelen en geluidskwaliteit De hengel hangt meestal boven de te filmen personen. Ernaast of eronder kan ook, maar dan moet men opletten dat men niet in het beeldkader komt. Richt de microfoon naar degene die aan het spreken is, en liefst ook naar de mond. Als je niet weet wie wanneer zal spreken, hou deze ongeveer tussenin. Hoe dichterbij de microfoon, met een minimum van 30cm, hoe beter de geluidskwaliteit zal zijn en hoe minder de akoestiek van de ruimte zal te horen zijn. Boom check Voor de opnames zal de geluidsman met de camera controleren hoe dicht hij de hengel bij de spreker kan brengen. Ruis Bij elke geluidsopname wordt er ruis opgenomen. Dit is gelukkig meestal zacht, maar als je je geluid even zacht opneemt, hoor je evenveel ruis al geluid. Dus moet je ervoor zorgen dat het geluidsniveau van opname zo groot mogelijk is. Het geluid kan je achteraf weer zachter maken als 8
Lisa Van Landuyt
1 GMB – 26/02/2015
Ann Audenaert
je dat wilt. Je kan ook heel wat ruis verwijderen met de computer, maar dit gaat ten koste van de geluidskwaliteit. Beter ruis vermijden! Geluidsniveau Zoals net aangegeven moet je ervoor zorgen dat je geluidsniveau zo hoog mogelijk is, zonder in het rood te gaan. Stuk sterkte Vraag op voorhand aan de sprekers wat het luidste is dat ze zullen spreken om te voorkomen dat de meters in het rood vliegen. Tekstoverlap Als er in een dialoog een coverage wordt opgenomen, Bv in twee Over The Shoulders, wordt het dialoog niet letterlijk opgenomen, maar in stukken die dan achteraf aan elkaar geplakt worden. Problemen -
Boom (Hengel) in beeld, of andere dingen die niet in het beeld horen. Een vliegtuig die passeert en een harde windvlaag. Draad- en andere storingen.
GELUIDSCONTINUÏTEIT Losse shots die een scène vormen moeten samen één geheel vormen. Ongewenste bijgeluiden Als men de losse shots aan elkaar monteert en in een scène plots een andere achtergrond muziek of een vliegtuiggeluid heeft in eenzelfde dialoog, merkt de kijker al snel dat er iets niet klopt. Voorbereiding Als je op locatie filmt, moet je op voorhand goed informeren wat de eventuele ongewenste bijgeluiden zijn. Eens ter plaatse gaan kijken is aangeraden. Gewenste bijgeluiden Stel dat je toch een achtergrondgeluid wilt, zal je dit apart moeten opnemen. Bijgeluiden in documentaire Is er geluid, dat niet echt stoort? Neem hiervan een beeld in het begin van je documentaire, zodat het niet afleidend is en mensen weten waarvan het komt. Akoestische continuïteit Als je de microfoon vrij ver houdt, is er veel meer vervorming van de akoestiek van je locatie. Er moet een constante akoestiek zijn in een scène, dus ook geen wisseling van soort opname. GELUID ACHTERAF Wilds Geluidsopnames die wel op de set, maar los van het beeld gemaakt worden. 1. Effectgeluid Bv Autodeur 2. Geluid van buiten beeld 3. Set noise = het natuurlijke geluid van de set Bv in een bos - vogels Nasynchronisatie (ADR = Automatic Dialog Replacement) De tekst wordt achteraf nogmaals bij het juiste beeld wordt geplaats omdat de opname bv niet goed gelukt is. 9
Lisa Van Landuyt
1 GMB – 26/02/2015
Ann Audenaert
Foley Een speciale vorm van nasynchronisatie. Een Foley artist maakt alle geluiden na die niet, niet goed of niet overtuigend genoeg op de band staan. Geluidseffecten Dit zijn een aantal voorgemaakte geluiden die men zo kan gebruiken, dan hoeft men deze niet opnieuw na de maken. Muziek Als er muziek moet worden gecomponeerd, wordt eerst de film gemonteerd zodat de componist er muziek op kan maken. Deze wordt dan op exact de juiste plek en met de juiste sterkte toegevoegd aan het beeld. GELUIDSMONTAGE EN NABEWERKING Professionele geluidsnabewerking Bij een film is dit proces zeer uitgebreid. Alles wordt tot in de details op punt gezet. Mixage Er wordt bepaald hoe hard elk geluid moet zijn. Het afstemmen, samenvoegen en (surround) stereo maken van al het geluid. Ruimtelijkheid Waar is het geluid te horen? Lowbudget geluidsafwerking Tegenwoordig met goeie software kan je al veel zelf doen.
OPDRACHT 3: GELUID Neem eenzelfde fragment en monteer er 4 verschillende geluidsfragmenten erop om het belang van geluid aan te tonen. Mijn fragment komt uit “Lord of The Rings – The Return of the King”. Het originele fragment: https://www.youtube.com/watch?v=Zk0CMM1YwXA Het fragment zonder geluid: https://www.youtube.com/watch?v=AejfpylCGnQ Het fragment met "O Fortuna - Carl Orff": https://www.youtube.com/watch?v=_r8EBidHgrU Het fragment met "Go Do - Jonsi": https://www.youtube.com/watch?v=UXTRI45v_Rc
Elk fragment roept verschillende emoties op. Bij het originele hoor je het heldhaftige, de grootsheid bij het aanschouwen van de stad. Het fragment zonder geluid is eerder saai en verlies je al snel de aandacht. Het fragment met “O Fortuna” roept spanning op terwijl het laatste eerder een lacherige en luchtige sfeer oproept.
10
