Aanspreektitel voor de Nederlandse taal Op vrijdag 22 november 2013 verscheen Taalpost nummer 1500. Om dat te vieren vroegen Taalpostbodes Erik Dams en Marc van Oostendorp aan de lezers een aanspreektitel voor het Nederlands te bedenken in de stijl van keizer Karel, die in het jaar 1500 geboren werd: Karel, bij de gratie Gods, Heilig Rooms keizer, Semper Augustus, Koning van Duitsland, Koning van Italië, Koning van heel Spanje, Castilië, Aragón, León, Navarra, Granada, Toledo, Valencia, Galicië, Mallorca, Secillia, Córdoba, Murcia, Jaén, Algarve, Algeciras, Gibraltar, de Canarische eilanden, Koning van de Beide Siciliën, Sardinië, Corsica, Koning van Jeruzalem, Koning van de Westelijke en Oostelijke Indiën, Heer van de Eilanden en de Grote Oceaan, Aartshertog van Oostenrijk, Hertog van Bourgondië, Brabant, Lotharingen, Stiermarken, Karinthië, Krain, Limburg, Luxemburg, Gelderland, Neopatrië, Württemberg, Landgraaf van de Elzas, Prins van Zwaben, Graaf van Vlaanderen, Habsburg, Tirol, Gorizia, Barcelona, Artesië, Franche-Comté, Henegouwen, Holland, Zeeland, Ferrette, Kyburg, Namen, Roussillon, Cerdagne, Drenthe, Zutphen, Markgraaf van het Heilige Roomse Rijk, Burgau, Oristano en Gociano, Heer van Friesland, het Wendland, Pordenone, Biskaye, Molin, Salins, Tripoli en Mechelen. Het maximale aantal lettertekens per inzending was 1500. Geniet van de taalkunstwerken die de lezers van Taalpost instuurden!
Nederlandse taal c.s. Jeroen Balkenende ••• Nederlandse taal, Uwe Aansprekelijke Zinvolheid Joris Denoo ••• Nederlandse taal, Uwe Hooggevooisdheid uit de Lage Landen Bjarne Donderdag ••• Nederlandse taal, bij de gratie van al haar sprekers, moeder van Arnon en Anne, Adelaïde en Abdel, zich uitstrekkende van de koudste kust van Noord-Groningen tot in de zonnigste haarvaten van Noord-Frankrijk, erevorstin van Suriname te Zuid-Amerika tot Stellenbosch te Zuid-Afrika tot Semarang te Indonesia, hertogin, groothertogin, ja, heerseres over bevlogen studenten- en docentenzielen in honderden leertempels in heel de wereld, zoals in Poznań, Freiburg, Thessaloniki, Beijing, Grand Rapids, Oldenburg, Rijsel, New York, Peking, Nanjing, Ithaca, Boedapest, Barcelona, Madrid, Berlijn, Nürnberg, Göttingen, Jeruzalem, Tbilisi, Bloomington, New Delhi, Frankfurt am Main, Germersheim, Praag, Graz, Ruzomberok, Lublin, Kyoto, Minsk, München, Brno, Moskou, Kiev, Córdoba, Port Elizabeth, Pécs, Olomouc, Metz, Ancaster, Grahamstad, Koersk, Sjanghai, Skopje, Lissabon, Dublin, Bayreuth, Aarhus, Basel, Belgrado, Bremen, Duisburg-Essen, Helsinki, Jakarta, Keulen, Bratislava, Kopenhagen, Leipzig, Straatsburg, Newcastle, Parijs, Pretoria, Tel Aviv, Łódź, Ankara, Boekarest, Sheffield, Bologna, Berkeley, Los Angeles College, Cambridge, Bloemfontein, Göteborg, Granada, Johannesburg, Kaapstad, Kemerovo, Durban, Ljubljana, Maleisië, Manchester, Minneapolis en alle andere plekken van N tot en met Z die zij veredelt met haar aanwezigheid, waar zij haar zoete klanken laat horen, waar zij haar levendige literatuur laat lezen … ach, hoe kon een eenvoudige klerk dat in vijftienhonderd tekens passen? Willem Bongers-Dek
••• Nederlands: taal van zwart en wit, van oranje, kleurrijke, bloeiende taal, taal van bloem en tulp, bakermat van Bloem en Tulp. Nini Wielink ••• De doorluchtige altruïstische, dubbelzinnige, genieuze, onvermoeibare ondersteuners van taaltwijfelaars en taalfoutbestrijders, die in het wereldwijde Nederlands actief zijn, de enige boodschappers van alle taalvernieuwingen die zich voordoen, in welk taalgebied ook, de ridders ter bewaring van de correcte Nederlandse taaltoepassing en de beschermheren van het digitale taalmomentje, tevens ook de slippendragers van de Dikke Van Dale en executeurs van het Groene Boekje, de verzamelaars van de pennenlikkers in het wereldwijde taalgebeuren, de vroede voorvechters van de correcte Nederlandse spelling en zinsbouw, de ingenieuze ontwijkers van de vele spamfilters waardoor hun speelse digitale brieven regelmatig en zonder al te veel foutjes in de vele digitale postvakjes of twitteraccounts terechtkomen, de dagelijkse luizen in de pels voor spatie-, streepjeskomma- en puntfoutjes, feilloos en dit in de vele bijdragen, die zij steeds weer online brengen, de innovatieve krachten die dagelijks, onvermoeibaar, prediken dat taal dynamisch en zeer rekbaar kan zijn, zonder dat de basisregels met voeten hoeven getreden te worden, de uitvoerders van een niet navolgbare stroom aan taalweetjes en toepassingen op taal, de schatbewaarders van een respect voor taal, wat onbetaalbaar belangrijk is voor de verzekerde voortzetting ervan, de lustige twitteraars, die de Nederlanders, van boven de Moerdijk, er zich van bewust maken dat er ook nog anders ‘juist’ Nederlands wordt geschreven en gesproken in Europa. Jan De Vree •••
Nederlandse taal, gesproken door 17 miljoen Nederlanders, die allemaal als schapen, doen wat men moet, volledig omringd zijn door regels, en als ze een beetje afwijken, van die beknellende regels, alleen al geverbaliseerd worden, vanwege die regels, zelf niet meer kunnen bepalen, wat in dat geval het juiste is, alleen de regels volgen, omdat de regels regels volgen, die regelen wat regels regelen, waardoor wij als Nederlanders, inderdaad lijken op schapen, die alleen nog kunnen blaten, en bij dezen opgeroepen worden, tot ONTSCHAAPTE Nederlanders, die daarna massaal weigeren, regels te volgen, die de regels ontregelen, die ervoor zorgen, dat we weer zelf kunnen beslissen, of we schapen of ontschapen. Leen Wijland ••• Nederlandse taal, bij de gratie van zestien miljoen Nederlanders, zeven miljoen Vlamingen en zes miljoen taalverwante Zuid-Afrikanen, handenvol restanten en uitleenwoorden in vele wereldtalen, verdwaalden in het Russisch maritiem jargon, basisidioom van pidgin, Javindo en Petjoh, de archieven van Decima, gemeentehuizen en notariskantoren, arresten van de Hoge Raad en doktersrecepten, kromtaalsprekers in de diaspora, de laatste sprekers in een klein Pools dorp, de eerste sprekers in het aards paradijs, de slang in de appelboom, de gedenkwaardige woorden van Willem de Zwijger en HaverSchmidt, het argot en Bargoens van Joden, Roma, Sinti, zwervers en slagers in Katwijk, hannekemaaiers en fijndoekspoepen, kiepkerls en hoerewaardinnen, toneelspelers en muzikanten, braillelezers en doventolken, vertalers en hertalers, zwerfwoord- en erfwoordnotulisten. Gerard Scharn
••• Aap, noot, Mies, wie begon er niet mee, een letterdoos of een moeilijk dictee, een oer-Hollands spreekwoord … je hebt vaak geen idee maar het komt er allemaal in voor, 'Nederlandse taal' kan heel moeilijk zijn hoor! of woorden met een dubbele betekenis waar je even over moet nadenken, nietwaar … maar de 'Nederlandse taal' brengt toch veel culturen bij elkaar! Esther Potters ••• Nederlandse taal, verloedert, ben je nu helemaal! Martine de Jager ••• “Nederlandse taal: míjn taal!” Jelle Bakker ••• Nederlandse Taal, bij de gratie der Nederlandse Taalunie, Standaardnederlands, West-Germaanse taal, Landstaal van België, Landstaal van heel Nederland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Flevoland, Gelderland, Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland, Zeeland, Noord-Brabant, Limburg, Friesland, Taal van de Vlaamse Gemeenschap, Officiële Landstaal van Suriname, Officiële Landstaal van de Benedenwindse Eilanden van de Kleine Antillen binnen het Koninkrijk der Nederlanden Aruba, Bonaire, Curaçao en de Bovenwindse Eilanden van de Kleine Antillen binnen het Koninkrijk der Nederlanden Saba, Sint-Eustatius, Sint-Maarten, Taal van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Officiële Taal in de Benelux, Officiële Taal in de Europese Unie, Regionale Taal van Namibië, Moedertaal van het Afrikaans, Voorouderlijke Taal in de Franse Westhoek, Bronnentaal in Zuid-Afrika en Indonesië, Thuistaal in Canada, VS, Australië, NieuwZeeland, Streektaal in West-Duitsland, Vlaams in
Vlaanderen, Hollands in de Randstad, Faciliteitentaal in Edingen, Komen-Waasten, Moeskroen, Vloesberg, Onderwijstaal in Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen, Handelstaal in Indonesië, Keuzevaktaal in de Verenigde Staten van Amerika, Taal van Babyloniënbroek, EmmerCompascuum, Genoelselderen, Zichen-Zussen-Bolder en De Hulk. Dominique Degryse ••• Nederlandse taal: mijn onvervangbare precisie-instrument waarin ik kan uitleggen wat ik bedoel, waarin ik mijn hart kan luchten, maar waarmee ik ook anderen kan begrijpen en met anderen kan meeleven. Nederlandse taal, mijn eigen taal! Marion van Voorst ••• De Nederlandse taal, kabbelt vlot edoch bedeesd over donkere slootjes bij een tentfeest, rinkelt gehaast door krappe steegjes en langs schuurtjes maar houdt absoluut halt bij de buurtjes, waar de flarden van hoe-is-het-gekeutel en met-mij-bestgetetter onvermijdelijk snel vermengen met een zwaar gebrom, als op een nabij station de NS oproept om een paar minuten geduld … "geef het weer maar de schuld" mokt een zakenman, wiens gemor uitmondt in een stil beklag dat overigens gedeeld wordt door alle reizigers die dag; toch gaat ook de on-opbeurende monotoon uit de luidsprekers op het station, uiteindelijk over in de stemmetjes van Marije, Boy, en Ton die op straat luidkeels "tikkie! jij bent 'm" naar elkaar schallen, want hoe dan ook, in alle gevallen gaat het beklag wel weer over in een ander – wellicht vrolijker – geluid, wat in het algemeen door ons allen in dit kikkerland, aangeduid wordt als Het Nederlands. Inge Otto
••• Een lust voor dichters, journalisten, minstrelen, rappers, songwriters, romanschrijvers en columnisten; een last voor dysfasie, dyslexie, stotteraars en sprakelozen; een list voor politici, demagogen en diplomaten. Wilma Melis ••• Nederlandse taal, Neêrlands hoop, bij de gratie wetenschaps, weelderige welbespraaktheid, zeggende zegen, passief gepraat en actieve aanduiding, spreektaal der spreuken, snedig gesnater doch koosjer gekeuvel, ideaal idioom, dansend dialect in aarzelend accent, met weinig wanklinkende woorden en veel verbluffende vermeldingen, stemhebbend statement, mededelingen der mensheid, oud-ouwehoer, opmerkzame opmerking, boze brieven of brave betogen, (louter lastige leestekens, soms simpelweg suggestief, maar meestal meesterlijke meningen, veelal verrassend verwoord,) sprekend schrift, schrijvende spraak, minuscuul manifest of enorm epos, soms lichtliterair, quasikwebbelend, uitermate uitdrukkingsloos of ontzettende onzinverkoperij, vaker leuk geleuter, topgetater en wauw-gewauwel, boekdelenspreker, diatussen pro- en epiloog, woordensprekend spreekwoord, getuige van getuigenis, Gods woord, Schepperstem, eed in de Hof van Eden, ‘uitspreken’ uitgesproken uitsprekend, woord voor woord woorden verwoordend, informatie in formatie, opperopperaar. Don Duedos ••• Nederlandse Taal, zo sensueel als Italiaans, zo melodieus als Frans, zakelijk als Duits en beknopt en puntig als Engels, zo beeldend als Arabisch en soms zo onbegrijpelijk als Chinees, kortom: een wereldtaal. J.A.J. Jansen ••• Nederlandse taal, bij de gratie der natie leidraad onzer conversaties; hoeder van de Nederlandse letteren; twistappel der taalvorsers; struikelblok voor nijvere
inburgeraars; valkuil voor diep peinzende dicteemakers; bindmiddel van inwoners der provincies, soms uit de band springend met allerlei streektaalvarianten of dialecten; strijdtoneel tussen diverse betweterige taalwetenschappers, die telkens weer voor ons, dwalenden, groene, witte, of nog met andere kleuren bekafte drukwerken produceren; breinbrekers voor onschuldige basisschoolkinderen, die echter daarmee ook nog eens nietsvermoedend, als bijkomend doch eigenlijk nutteloos verschijnsel, met hun noeste geploeter, dat tot goede of minder goede toetsscores leidt, hun school doet dalen of rijzen op de nationale schoolvergelijkingssites; vanuit het verleden gerijpt tot een reeks van 26 lettertekens, binnen welks begrenzing we ons taalkundig moeten uitdrukken, daartoe echter veelvuldig leentjebuur spelend bij diverse volkeren om ons heen, terwijl onze jeugdige landgenoten, vet lak hebbend aan alle taalconventies, zich op hun geheel eigen wijze, een al dan niet mis te verstane taalcultus ontwikkelen, waarna de nijver speurende taalpuristen weer kond gaan doen van wat in hun ogen taalverloedering is, waartegen ‘überhaupt’ te vuur en te zwaard opgetreden moet worden; jij, Nederlandse taal, blijft toch altijd mijn taal, waar ik trots op ben; van welks schone verschijningsvormen men nu reeds een gedenkwaardig aantal Taalpostberichten het licht heeft laten zien, precies evenveel als deze aanspreektitel ook tentoonspreidt in het aantal tekens dat maximaal door de redactie van genoemd medium werd verordonneerd en toegestaan om uw lof te bezingen, namelijk exact 1500! Arnold Zegers ••• Nederlandse taal, o Gij zoeter dan moeders tepel … Christiaan Hemelaer ••• Nederlandse taal, met gratie gesproken door 17 miljoen inwoners van dit land, door een voor mij onbekend aantal mensen in Vlaanderen, in Zuid-Afrika, in de Nederlandse overzeese rijksdelen, op de eilanden die de status hebben van een Nederlandse gemeente, door enkele ouderen in Indonesië en, zoals ik zelf heb kunnen constateren tijdens reizen, op
een voortreffelijke wijze door gidsen in Hongarije en SintPetersburg. Nederlandse taal, gesproken door Zeeuwen, Brabanders, Limburgers, inwoners van Drenthe en Overijssel, Gelderlanders, Groningers, Utrechtenaren en Hollanders uit Noord en Zuid, wij kunnen elkaar verstaan dankzij u, Nederlandse taal. Zelfs de Friezen kunnen wij verstaan, al is het niet altijd gemakkelijk. Hoewel de uitspraak van sommige Nederlanders mij pijn doet aan mijn oren, horen de Gooise r, de Hollandse g, de geknepen n van de Drenten en de Groningers, het zangerige van de Limburgers en de zachte g van de Brabanders, allemaal bij uw Nederlandse taal. Marijke Buiel van Eck ••• Nederlandse taal; keizer van sprekers en schrijvers, koning van volk en folklore, hertog van plat en bekakt, graaf van welsprekendheid en hanenpoten, landheer van d en dt, baron van dialect en lippendiensten, jonkheer van poëzie en kranten, en beschermheer van boerenkool met vette jus en spekjes. DirkJan Vos ••• Nederlandse taal, stuk klei dat je moet bewerken en kneden. Word warm en soepel … Dan kunnen we de mooiste vormen creëren. Hele fijne, hele grove vormen. Creatieve vormen, strakke zakelijke vormen. Taal om te beheersen en hanteren: - de structuur (de taal zelf met de grammatica, zinsbouw, leestekens kennen, technisch lezen), - de technieken (lezen, luisteren, praten, technisch schrijven), - de hulpmiddelen (woordenboeken ter verrijking van onze woordenschat), - en de gereedschappen (diverse stappenplannen en strategieën) … Taal om uit te pluizen en te begrijpen, één te worden met de taal en de taal te vormen en schrijven.
Taal, die ons verbindt met alle vakgebieden. Peter Oole ••• Nederlandse taal, hoogwaardig communicatiemiddel der Lage Landen Janna de Bruin ••• Nederlandse taal, communicatiemiddel der Lage Landen, volkstaal van de helft der Belgen, schepper van ZuidAfrikaans, speeldoos van literairen, drijfveer van taalpuristen, hobby van taalliefhebbers, ergernis van scholieren, Prozac voor de cryptogrammenverslaafden, onovertroffen groeimiddel voor spitsvondige neologismen, al-voedster van echte poëten en onuitputtelijke bron voor Rijm-Pieten, uitgelezen camouflagemiddel voor nietszeggende rapporten, diepzee voor zoekers naar etymologieën, herkenningsmelodie in vreemde landen. Vader en zoon Han de Meijer Vincent de Meijer ••• Nederlandse taal, De Sprake van Herwaarts Over, stamhouder van het Huis Nederfrankisch, vader van het Afrikaans, ouder van Sranantongo, Papiamento en diverse bastaarden, heer van de Noordzee en Zuiderzee, taal van Holland, Vlaanderen, Utrecht, Brabant, Gelre, Overijssel, Groningen, Drenthe, Flevoland, Westhoek, Suriname en Antillen, taele van Zeêland, sjpraok van Limburg, lidtaal van de Benelux, de Europese Unie, de Caribische Gemeenschap en de Unie van Zuid-Amerikaanse Naties. Sven Huynink ••• Nederlandse taal, van vaderskant Hollands, van moerskant Fries, ontstaan vanuit de gewesten, met een Franse saus overgoten, verfijnd door het gepeupel, met Indische invloeden, voortdurend in ontwikkeling door
internationale betrekkingen, nooit saai of vervelend, altijd in beweging en uitdagend. Mischa Westerhof ••• 1. Nederlandse taal, prenatale buikspreker en postnatale uitlaatklep, pillenvuller en gebruiksaanwijzer, klanknabootser, troostboetseerder van verticaal tot horizontaal, aanvoerder der menigte, amuse der muze voor hoofdgerecht en woordenbrij, aaneengeregen zinsbegoochelaar, geluksvermenigvuldiger, bevrijder van wat in woorden gevangen wordt, ontsnapper van onbegrip, grijper van gedachten gevat in harmonieuze monotonen, die dissonante akkoorden sluit. 2. Nederlandse taal, die altijd een goed woordje voor me doet. 3. Nederlandse taal, gevoelens- en gedachtenontsluitspier. 4. Nederlandse taal, die niet nalaat taal na te laten. 5. Nederlandse taal, die ons elkaar laat verstaan en zonder wie we al snel woorden zouden hebben. Sjors Visser ••• Nederlandse taal, Hoer van Babylon Huub Verheijden ••• Nederlandse taal, bij de gratie van Mensen, levende ster der kleine talen en muziek van onze oren, blijf nog lang groeiend! Gilles Goulard ••• Nederlandse Taal, Vrouwe der Aardappel-In-De-Keel, Tongbreekster, Patrones der Keelschrapers, Gestamelde der Middel-Oud, Standaard, Nieuw-Hoog-Plat en bij tijd en wijle Algemeen
Beschaafd, Muze der Muzen en Aap-Noot-Mies, Verzwaarde der Ambtenaren, Lectrice in Steenkolen van Høken tot Boppe, Mecenas der Grof, Rauw, Hees en Zangerig, Geschreeuwde der Yuppen, Turbo, Liefde, Haat, Straat en Spierballen, Stem van Hart, Volk en Zeemannen, Gezongene der Smartlap, Gehoorde van Roddeltantes, Konkelfoez'rs, Roomboterbabbelaars en Kletskoppen, Gebaarde Moeder van Vak, War en Jip-en-Janneke, Aangeschrevene rond Pella, Herinnerde van Ezelsbruggetje tot Diglossie, Geprevelde per ’t Kofschip door 121 Kanunniken, ’t Fokschaap, J.E. Molenaar, C.V. Musvoort en zes Zwabbels, ging over Tongen langs Ogen en Vingers met Oren en Harten, Versprokene bij de gratie Charivarius, Vereeuwigd Verbloemde in zachte G en rollende R. Ook wel bekend als ‘de Samengestelde en Aaneengeschrevene’. Wordt geregeld heruitgevonden. Miranda de Haan ••• Nederlandse taal, 's avonds en 's morgens en 's middags zal ik vertellen en verkondigen, en hij zal horen1, taal van de vogel zonder nest tot en met de participatiemaatschappij en “o wat zijn wij heden blij”, taal van Boven- en Benedenwindse Eilanden, moeder van de talen in de overzeese gebiedsdelen en voormalige koloniën, taal van het polderen en zwartepieten, van bruggen slaan en schuivende panelen, taal die nooit gaat vervelen, waarbij het opgeheven vingertje meer zegt dan duizend woorden en waar een klein land groot in kan zijn, waar woorden tekortschieten en je met een mond vol tanden staat, taal die verbindt, maar ook verdeelt, taal van list en bedrog, waarmee gouden bergen worden beloofd en woekerpolissen evenveel waard zijn als oud papier, taal van de twaalf provincies, waarnaast het Fries ook officieel is erkend, en de Nederlandse gemeenten, vierhonderdacht stuks, taal in het vakjargon, de taal van de straat, de stem van het volk, de moedertaal, ook in vele dialecten gesproken, kortom, de Nederlandse taal is zeg maar … ons ding! Harry Gerritsen
'An âuont in an morgan in an mitdon dage tellon sal ic in kundon, in he gehôron sal' wordt als één van drie oudste Nederlandse teksten beschouwd, ouder dan ‘Hebban olla uogala …’ 1
••• Nederlandse taal etc. Frans Huneker ••• Nederlandse taal, en zo verder. Erwin Wijman ••• Taalpost is een uitgave van het Genootschap Onze Taal. U kunt Taalpost ook volgen via Twitter (@Taalpost).
