Op de bres voor mantelzorgers. Uniek spel van Barneveldse gemeente zorgt voor diaconale bewustwording. 50 jaar diaconale vakanties

25e jaargang, nummer 2 • april 2012

Op de bres voor mantelzorgers Uniek spel van Barneveldse gemeente zorgt voor diaconale bewustwording 50 jaar diaconale vakanties

diakonia | april 2012

1

van de redactie

Op de bres voor mantelzorgers

Inhoud 4

Onlangs las ik een artikel over mantelzorgers in de krant. Een zeventigjarige vrouw die al 22 jaar (!) voor haar zieke man zorgt, raakt een financieel extraatje kwijt omdat haar man nu op een wachtlijst staat. De vrouw op de foto geeft het klassieke beeld van ‘de mantelzorger’ weer: een oudere vrouw die al jaren belast is met de zorg voor haar partner. Toch zijn er ook veel jonge mantelzorgers. Willy Meijnhardt (pagina 8 en 9) geeft aan dat ongeveer 10 procent van alle thuiswonende jongeren boven de 12 jaar mantelzorger is. Voor een groot deel gaat het hier om jongeren met een ouder met psychiatrische problemen. In een klas van 30 leerlingen zitten dus gemiddeld 3 mantelzorgers. Dat is niet gering. Op de voorkant van deze Diakonia staat een jonge vrouw met twee kinderen. Het kind op de achtergrond heeft een handicap. Ook deze vrouw is mantelzorger; de zorg voor haar kind zal waarschijnlijk heel wat energie van haar vragen. Wat kunt u als diaken voor deze jonge en oudere mantelzorgers betekenen? Op pagina 8-9 staan diverse tips. Diaken Wilma Nijland uit ons panel (pagina 16) heeft een mantelzorger gevraagd waar zij behoefte aan heeft. De vrouw noemt ‘kleine dingen’ zoals een pan soep of een gestreken was. Een bevestiging dat je niet altijd groot hoeft te denken en dat je een mantelzorger gewoon kunt vragen waar zij of hij echt wat aan heeft. In deze Diakonia vindt u verder een scala aan onderwerpen. Van een minicursus duurzaam beleggen tot een spel in Barneveld dat gemeenteleden een diaconale bril geeft. Van het ‘Diaconaal netwerk’ via LinkedIn tot het jubileum van de diaconale vakanties van het vakantiebureau. Hopelijk helpt het u om ideeën en inspiratie op te doen. Veel leesplezier! Jeanet Aartsen waarnemend eindredacteur

De Verbinding

Achterhoekse jongeren als ambassadeurs tegen Braziliaans onrecht

7 Kleurrijk

Diaconale vakanties van onschatbare waarde

8

Op het spoor

10

Actueel

11

de verbinding

12

Op de stoep bij

14

Uit de praktijk

16

1 vraag 3 diakenen

17

Minicursus

20

Collecte

21

Achtergrond

22

Berichten

24

Samenleven

Diakenen op de bres voor mantelzorgers Hetvakantiebureau.nl bestaat 50 jaar! Wat gebeurt op LinkedIn bij het Diaconaal netwerk? Marja van Gogh Uniek spel ‘Ik zie je’ van Barneveldse gemeente zorgt voor bewustwording Is jullie diaconie betrokken bij mantelzorgers in jullie gemeente? Duurzaam financieel beheer Een sterk front tegen hiv/aids in Nepal Garantstellingen voor Kerk in Actie

Bij de voorplaat Wat ziet u op het eerste oog? Een jonge, lachende vrouw met een kind op de arm. Als u nog eens beter kijkt, ziet u op de achtergrond wellicht een kind met een handicap; een randje van het rolstoelwiel is linksonder nog net te zien. Zo gaat het vaker. Als je met meer aandacht kijkt, vallen er dingen op die je in eerste instantie niet zag. Jonge mensen zie je niet zo snel in de rol van mantelzorgers. Maar jonge ouders met een ziek of gehandicapt kind en jongeren ‘mantelzorgen’ ook heel wat af. In deze Diakonia is er aandacht voor mantelzorgers, jong en oud. Voor u als diaken de kunst om ze op het spoor te komen en hen waar mogelijk te ondersteunen. Op pagina 8-9 leest u er meer over. Foto: Mezzo

2


inhoud

Diaconale vakanties van onschatbare waarde

7

4 Wat gebeurt op LinkedIn bij het Diaconaal netwerk?

11 11

16

14-15

Duurzaam financieel beheer

17-19

colofon Diakonia, vakblad voor diakenen, 25e jaargang, nr. 2, april 2012 Tijdschrift voor hen die plaatselijk actief zijn op diaconaal gebied. Uitgever Diakonia verschijnt zesmaal per jaar en is een uitgave van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland voor het diaconale programma van Kerk in Actie. Kerk in Actie is het missionaire en diaconale werk in binnen- en buitenland van de Protestantse Kerk in Nederland. Delen van dit werk worden uitgevoerd mede namens tien oecumenisch georiënteerde kerken en organisaties in Nederland. Redactieraad Sjon Donkers, Cor van Groningen, Teus Hubert, Henk van IJken, Martin Joosse (voorzitter), Ellen van der Kemp (bureauredactie), Henny Nagelhout (eindredacteur), Jan Ritman, Irene Stok, Carla van der Vlist (hoofdredacteur), Beppie van der Waal, Jeanet Aartsen (waarnemend eindredacteur)

Opmaak en druk Ontwerp: Reprovinci, Schoonhoven Opmaak: Ladenius Communicatie B.V., Houten Druk: Drukkerij de Groot, Goudriaan Administratieadres Adressen- en periodiekenadministratie, Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, telefoon: (030) 880 17 25, fax: (030) 880 15 84, e-mail: [email protected] Redactieadres Postbus 456, 3500 AL Utrecht, tel. (030) 880 17 90, fax (030) 880 14 57, e-mail: [email protected]

21

Gesproken Diakonia Diakonia is ten behoeven van visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm op daisy-cd’s. Voor een abonnement of een proef-cd kunt u terecht bij de CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, tel. (0341) 56 54 99. Daar kunt u ook informatie krijgen over de uitgave in brailleschrift. Website www.kerkinactie.nl Volg Kerk in Actie Volg onze uitgezonden medewerkers: www.kerkinactie.nl/weblogs. Volg Kerk in Actie op LinkedIn, Twitter en Facebook. ISSN 0167 - 1472

Abonnementen De abonnementsprijs bedraagt m.i.v. 1 januari 2012 bij - de eerste vier abonnementen à e 13,00; - vijf t/m negen abonnementen à e 9,85 (25% korting); - tien abonnementen en meer à e 7,75 (40% korting). Losse nummers kosten e 2,55 per stuk. diakonia | april 2012

3

4

diakonia | APRIL 2012

de verbinding

Ambassadeurs tegen Braziliaans onrecht Achterhoekse jongeren starten project voor inheemse bevolking De oorspronkelijke bewoners van Brazilië hebben het zwaar te verduren onder overheersende bevolkingsgroepen. Zeven jongeren uit de gemeenten Neede, Eibergen/Rekken, Groenlo en Lichtenvoorde laten het er niet bij zitten. Ze rechten de rug en willen de komende jaren € 16.000,- bijeen sprokkelen om hun steentje bij te dragen aan het bestrijden van de misstanden. Deze zomer gaan ze zelf een kijkje nemen in Zuid-Brazilië. Kerk in Actie en de diaconieën uit de gemeenten steunen het initiatief van harte. Tekst en foto’s: Gerrit Groeneveld

N

atuurlijk is het belangrijk om te zorgen dat er geld komt om de inheemse bevolking van Zuid-Brazilië een menswaardig en rechtvaardig bestaan te kunnen bieden. Maar minstens zo belangrijk is het om de boodschap over de Zuid-Amerikaanse misstanden helder en concreet onder de aandacht van de eigen gemeenten in Nederland te brengen. De Achterhoekse jongeren – Lidwien Bragt, Tekalign Davids, Hermela Davids, Annemarie Schokkin, Sanne Smeenk, Rosemerijn Struijk en Pieter ten Broeke – staat dat helder voor ogen. Ze hebben zich vast voorgenomen om van hun reis naar Brazilië een document te maken waarmee ze in de thuiskerken, maar ook daarbuiten, uit de doeken kunnen doen hoe het is gesteld met de onderdrukte bevolkingsgroepen in Zuid-Brazilië.

Respect verdwenen In Brazilië wonen nog veel stammen van soms maar enkele honderden leden. In veel gevallen is er amper contact met de rest van de wereld. De ‘meer ontwikkelde’ leden van de bevolking – vaak Europese immigranten, Aziaten en hun nazaten – nemen het niet zo nauw met eigendomsrechten. Ze eigenen zich bijvoorbeeld grond van de inheemsen toe. Dat kan heel gemakkelijk omdat nergens is vastgelegd wat van wie is. In het verleden respecteerden de

stammen elkaar, maar met de komst van andere bevolkingsgroepen is dat respect vaak verdwenen.

Project ‘Comin’ Om een solide basis onder het Achterhoekse initiatief te leggen, zijn er heel wat mensen die een handje helpen en een oogje in het zeil houden. Dinie Bouwmeester is kerkenraadslid en lid van de steungroep Eibergen/Rekken. Bea Ligtenbarg is lid van de steungroep Neede en Egbert Nauta is vertegenwoordiger namens de gezamenlijke diaconieën.

De zeven willen over een periode van drie jaar een bedrag van € 16.000,- bij elkaar sparen, waarmee Comin daadwerkelijk iets kan doen aan het lot van de inheemsen. De diaconieën uit de vier gemeenten hebben hun onvoorwaardelijke steun toegezegd en kijken waar ze de jongeren kunnen steunen en begeleiden. Met ideeën, organisatie van evenementen en natuurlijk met mentale ondersteuning. En het lijkt er vooralsnog op dat het streefbedrag er gaat komen.

Alle mogelijke collectevormen Dinie Bouwmeester: “Nog maar iets meer dan een jaar geleden keken de jongeren elkaar aan. Ze zeiden: we zijn dan wel lid van de kerk, maar we willen ook echt iets doen. De handen uit de mouwen steken.” De predikanten Jan Peter Prenger en Eveline Struijk vingen dat geluid op en lieten er geen gras over groeien. “Jan Peter Prenger werkte in Brazilië en kende het project Comin. Dat is een Braziliaanse organisatie vanuit de Lutherse kerk die opkomt voor de indianen.” De jongeren vonden het wat en contact was via Kerk in Actie vrij snel gelegd. Vorig jaar is Hans Trein, de voorzitter van Comin, al op bezoek geweest en een concreet plan – met onder andere het bezoek van de zeven jongeren aan Brazilië zomer 2012 – was nog slechts een formaliteit.

De jongeren zijn net een jaar bezig en hebben al iets meer dan € 5000,- in hun Brazilië-potje zitten. Dat ging niet vanzelf. Ze hebben een grote mate van creativiteit aan de dag gelegd en met de dag gaat het meer borrelen. Zo hebben ze afgelopen decembermaand een alternatieve bezorgdienst van Kerst- en nieuwjaarspost gedraaid. Voor een concurrerend bedrag werden de brieven en kaarten in de juiste bus gestopt. Een strakke organisatie zorgde voor een doorslaggevend succes. Verder hebben de zeven zo’n beetje alle mogelijke collectevormen aangewend binnen en buiten de kerken, ze bezorgden bloemstukjes, verkochten cake en wafels, organiseerden een sponsorloop op de lokale scholengemeenschap en organiseerden (Braziliaanse) maaltijden.


5

de verbinding

moeten deel uit gaan maken van de geschiedenis van Brazilië.” Verder gaat Comin bemiddelen over het bezit van land. Daar is erg veel over te doen. Stukken grond zijn zomaar van de inheemse bevolking afgenomen. Comin wil bewijzen dat veel eigendomsrechten bij de indianen liggen. Bij dit alles is scholing natuurlijk belangrijk. Die is er nu amper voor de indianen. Maar als ze niet naar school kunnen, zullen ze hun positie nooit echt kunnen verbeteren.

Rijke tradities Dinie Bouwmeester

Reikhalzend De groep kan amper wachten tot het zomer is. Reikhalzend zien ze uit naar de reis. Natuurlijk, het is bepaald geen snoepreisje, maar het idee achter de reis is nu al een verrijkende ervaring voor ze. Een dergelijke reis doe je niet zomaar. Er komt een hoop bij kijken. Zo verzorgt Togetthere (samenwerkingsverband van ICCO en Kerk in Actie) een aantal trainingsweekeinden waarin de meest uiteenlopende zaken aan bod komen zoals: wat zijn de plaatselijke gebruiken, hoe gedraag je je in die ‘vreemde’ cultuur, wat is de beste manier om een zo goed mogelijk document van je reis te maken? En natuurlijk je gezondheid; welke voorzorgsmaatregelen moet je nemen om te voorkomen dat je infecties of andere aandoeningen oploopt?

Het project Comin houdt zich ook bezig met medicijnen en gezondheidszorg. Daar valt nu nog weinig lijn in te ontdekken. Het is de bedoeling om ook dat zoveel mogelijk in kaart te gaan brengen. Comin zorgt ervoor dat de kennis van geneeskrachtige planten, zoals de indianen die kennen, niet

verloren gaat. En Comin werkt samen met inheemse volken om ervoor te zorgen dat hun culturele erfgoed bewaard blijft. Zo is er een boek gemaakt over de mythen van de Kanamari, zodat de kinderen en kleinkinderen van dit volk hun rijke taal en tradities niet vergeten. De groep jongeren voelt zich in alle opzichten ambassadeurs van de Braziliaanse zaak. De situatie ter plekke is nu al heel tastbaar voor hen geworden. En ze zijn zich maar al te goed bewust van het serieuze karakter van de onderneming: ze hebben schriftelijk toegezegd om voor een periode van drie jaar de schouders onder het project te zetten. Daar hebben ze geen enkel probleem mee. Ze vinden hun motivatie in het idee dat ze werkelijk wat kunnen bijdragen aan de belabberde levensomstandigheden van de medemens in Brazilië.

Positie indianen De groep heeft door alle gesprekken en andere voorbereidingen al behoorlijk in beeld waar ze met hun inspanningen aan willen bijdragen. De 17-jarige Tekalign – oorspronkelijk uit Ethiopië – vertelt enthousiast over het project: “Toen de voorzitter van Comin hier was hebben we gesproken over de manier waarop het geld benut gaat worden. Dat is vooral ook zorgen voor een soort bewustwording van de inheemse bevolkingsgroepen. De indianen

6


Volg de Achterhoekse jongeren op de site www.achterhoekiscomin.nl Veel informatie over het project Comin is te vinden op www.kerkinactie.nl (project Z 009426: ‘Dialoog tussen verschillende religies en culturen’)

kleurrijk

Diaconale vakanties van onschatbare waarde De diaconale vakanties van hetvakantiebureau.nl zijn voor velen een begrip. Jaarlijks organiseert het bureau zo’n 60 vakantieweken voor mensen die niet meer zo makkelijk alleen op vakantie gaan. In de praktijk zijn dit veelal ouderen en mensen die enige zorg of begeleiding nodig hebben. Het diaconale karakter van de vakantieweken is merkbaar door de open protestants-christelijke sfeer en de inzet van zo’n 1400 vrijwilligers. Deze vrijwilligers maken het mogelijk dat er jaarlijks 2600 mensen van deze vakanties kunnen genieten. De vakantieweken worden georganiseerd met uw steun. De weken zijn van onschatbare waarde voor de mensen die jaarlijks meegaan. Zij vinden er warmte, aandacht en gezelligheid.

Spannende momenten tijdens de roofvogelshow in een vakantieweek in De Werelt in Lunteren.

Meer informatie over de vakantieweken vindt u op www.kerkinactie.nl, onder project ‘Diaconaal vakantiewerk’ (projectnummer D 060101). Op pagina 10 leest u over het jubileum van hetvakantiebureau.nl en de jubileumdag op 9 juni a.s.

Tijdens een bezoek aan een bijzondere tuin in Nunspeet konden de gasten met een visuele beperking volop ruiken en voelen.

Ochtendgymnastiek tijdens de vakantieweken zorgt voor veel plezier. Foto’s: Hetvakantiebureau.nl


7

op het spoor

Diakenen op de bres voor mantelzorgers Met bovengenoemde pakkende titel werd de workshop Diaconaat en Mantelzorg gepresenteerd op de inspiratiebeurs die in januari en februari werd gehouden op 14 verschillende plaatsen in het land. De deelnemers werden dan ook gegrepen door deze thematiek. Het feit dat van de totale zorg in Nederland 80% wordt verleend door mantelzorgers en vrijwilligers maakte heel veel indruk.

N

ederland telt 3,5 miljoen mantelzorgers. Mensen die langdurig en intensief zorgen voor een hulpbehoevende chronisch zieke of gehandicapte partner, ouder, kind, vriend of buur. Van deze mantelzorgers ‘mantelzorgt’ 1,1 miljoen meer dan 8 uur per week gedurende langere tijd.

Mantelzorger of vrijwilliger? Mantelzorg en vrijwilligerswerk wordt nogal eens door elkaar gehaald. Toch is er een duidelijk verschil. In tegenstelling tot vrijwilligerswerk is mantelzorg geen bewuste keuze, het overkomt je. Je partner, ouder of kind heeft jouw hulp nodig. De hele zorg Let ook op komt op je af en het is moeilijk mantelzorgers van wie daarin keuzes te hun zorgtaak opeens maken omdat je wegvalt, door overlijden emotioneel of opname in een betrokken bent. instelling. Dit in tegenstelling tot vrijwilligerswerk dat je zelf kiest en waarin je zelf bepaalt hoeveel tijd je daarin wilt steken. Mantelzorg beperkt je in je contacten, want je hebt daar veel minder tijd voor. Vrijwilligerswerk breidt je contacten juist uit. Mantelzorg wordt als vanzelfsprekend beschouwd, dat ‘doe je gewoon’. Vrijwilligerswerk oogst veel meer waardering: mooi werk.

Ook jongeren Van de 3,5 miljoen mantelzorgers zorgt 40 procent voor een ouder/ schoonouder, bijna 20 procent voor een partner, 10 procent voor een volwassen kind, 15 procent voor een ander familielid en 15 procent

8


voor vrienden, kennissen, collega’s of buren. We denken bij mantelzorg vaak aan volwassenen en realiseren ons niet dat er ook jongeren zijn die zich bevinden in een mantelzorgsituatie. Circa 10 procent van alle thuiswonende jongeren boven de 12 jaar is mantelzorger. Voor een groot deel gaat het hier om een ouder met psychiatrische problemen. Om het nog wat dichter bij te brengen: in een klas van 30 leerlingen zitten gemiddeld 3 mantelzorgers.

(Over)belasting Mantelzorgers die zorgen voor iemand met psychiatrische problematiek zijn een bijzondere groep. Zij zorgen vaak een leven lang voor hun naaste en hebben het extra zwaar, want de stoornis is soms onzichtbaar en vaak onvoorspelbaar. Bovendien wonen deze ‘zieken’ niet altijd thuis, maar zelfstandig of in een instelling. Er zijn momenteel 450.000 mantelzorgers die overbelast zijn. Mensen voor wie de zorg eigenlijk te zwaar wordt, maar die geen alternatieven zien. Bijvoorbeeld omdat degene die zorg nodig heeft geen andere hulp wil toelaten. Overbelasting kan ook te maken hebben met onzekerheid over het ziekteverloop. Soms is het ook niet mogelijk te communiceren met de ander, bijvoorbeeld bij dementie. Dat maakt het extra zwaar. En wanneer de mantelzorger een baan buitenshuis heeft kan het mantelzorgen wel heel zwaar worden. Mensen worden door de overheid steeds meer aangemoedigd om de arbeidsmarkt op te gaan en meer te werken, zodat ze economisch

onafhankelijk zijn. Dit terwijl de mantelzorg alleen maar toeneemt. Noodgedwongen gaan mantelzorgers soms minder werken omdat de zorg anders helemaal niet vol te houden is. De bezuinigingen op het persoonsgebonden budget (pgb) zullen de zorgvraag ook niet remmen.

Kostenplaatje Mantelzorgers zetten zich onbetaald in, maar Mezzo – de Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg – geeft aan dat er wel grenzen zijn aan deze inzet. Mezzo heeft zichtbaar gemaakt welke rekeningen de mantelzorger gepresenteerd krijgt. Deze rekening draait uit op verlies. Bij meer financieel overbelaste mantelzorgers wordt een groter beroep op uitkeringen verwacht. Door de maatregelen die de overheid neemt, zullen meer mensen zorg nodig hebben en hun mantelzorgers in financiële problemen komen. Mezzo doet dan ook een beroep op de overheid om een samenhangend geheel in landelijke weten regelgeving te ontwikkelen die recht doet aan de inzet van mantelzorgers en rekening houdt met de effecten voor de kwetsbare burgers en hun mantelzorgers. Wanneer je bedenkt dat de economische waarde van mantelzorg jaarlijks tussen de 4 en 7 miljard euro ligt, is dat zeker geen loze oproep.

Op de bres Kortom: mantelzorgers zijn mensen die ondersteuning kunnen gebruiken bij de zware taak die zij hebben. Het zijn mensen die vaak al lang in een beknellende situatie zitten, vaak ten koste van de eigen gezondheid. Er wordt hen – blijkt uit onderzoek – bij

op het spoor de aanvraag van Wmo-zorg ook niet gevraagd of zíj ondersteuning nodig hebben, terwijl de meerderheid daar wel behoefte aan heeft. Mantelzorgers zijn ook onvoldoende op de hoogte van het ondersteuningsaanbod. Aandacht geven aan mantelzorg is daarom een belangrijk aandachtspunt voor een diaken. Dat hoeft u niet alleen te doen. Vrijwilligers in de kerk en een Steunpunt Mantelzorg kunnen veel doen. Op www.mantelzorg.nl kunt u een steunpunt in uw regio vinden. Als we zien dat 3,5 miljoen Nederlanders mantelzorger zijn en we weten dat een overgroot deel van hen een vrouw tussen de 45 en 65 jaar is, kunnen we er van uitgaan dat in onze kerken de mantelzorgers wellicht oververtegenwoordigd zijn. Bedenk ook dat achter ieder chronisch ziek en / of gehandicapt gemeentelid een mantelzorger staat. Wie mantelzorger is, beseft dat niet altijd zelf. Daarom is het goed om elkaar voortdurend te informeren. Willy Meijnhardt is projectmanager diaconaat en zorg bij Kerk in Actie.

Info en voorbeelden Tijdens de workshop op de inspiratiebeurs is veel informatiemateriaal uitgedeeld. Een deel daarvan kunt u vinden op de website van Kerk in Actie. Wilt u in uw eigen gemeente extra aandacht geven aan mantelzorg, dan kunt u uw gemeenteadviseur vragen om begeleiding. Het thema van de Dag van de Mantelzorg op 10 november 2012 is ‘Nu even niet’. Hierbij gaat het om aandacht voor zwaarbelaste mantelzorgers, de meest kwetsbare groep. Heeft u voorbeelden van mantelzorgondersteuning – organiseert u bijvoorbeeld iets rond de Dag van Mantelzorg – laat dat ons dan weten (w.meijnhardt@ kerkinactie.nl). Zo kunnen wij die informatie weer doorgeven aan andere diaconieën.

M antelzorg neemt alleen maar toe in onze samenleving. Deze vrouw verzorgt haar demente man • Foto: Bram Budel/HH Tien tips voor diakenen 1. Hang een poster van uw Steunpunt Mantelzorg in het kerk- of wijkgebouw. En leg het tijdschrift de Mantelzorger en Steunpuntfolders neer op handige plekken in de kerk. 2. Schrijf in het kerkblad over mantelzorg en vraag om reacties. 3. Vermeld contactgegevens van de Mantelzorglijn in de diaconierubriek van het kerkblad. (0900 - 202 04 96, 10 cent p.m., 9-13 uur) 4. Stuur regelmatig de zondagse bloemen naar een mantelzorger, maar in ieder geval rond de Dag van de Mantelzorg op 10 november. 5. Zet mantelzorg op de agenda van diaconie (en kerkenraad). 6. Zoek extra hulp. Verlicht de wettelijk verplichte ‘gebruikelijke hulp’ door mantelzorgers door een vaste kring van extra hulp (huishoudelijke, vrijwillige, administratieve hulp, klussendienst, extra kinderopvang.) 7. Maak een rooster voor vervanging, zodat een mantelzorger kan sporten of boodschappen doen. 8. Zorg voor respijt. Bezorg een mantelzorger af en toe een ‘vrij moment’. Help zoeken naar dagopvang, logeerhuizen, zorgboerderijen en professionele respijtzorg thuis. 9. Maak gebruik van diaconale vakantieweken. Informeer naar de mogelijkheden van hetvakantiebureau.nl. Dat organiseert namens Kerk in Actie vakantieweken ‘met aandacht’ voor iedereen die niet meer zelf op vakantie kan. 10. Let op de meest kwetsbare mantelzorgers. Hoe zijn zij te vinden? • Ze zijn jong • Ze zijn al langere tijd mantelzorger • Ze verzorgen terminale patiënten • Ze verlenen zorg aan mensen met een psychiatrische achtergrond • Ze krijgen zelf (gezondheids-)problemen • Ze hebben een betaalde baan • Ze zijn partner van de zorgbehoevende • Ze besteden veel uren aan de mantelzorg


9

actueel

Hetvakantiebureau.nl bestaat 50 jaar! E en vakantieweek in de jaren zestig van de vorige eeuw

I

n 2012 is het vijftig jaar geleden dat de eerste diaconale vakantieweken werden georganiseerd in De Werelt, toen nog De Blije Werelt, in Lunteren. In de jaren die volgden hebben de vakantieweken grote ontwikkelingen doorgemaakt. De belangrijkste ontwikkeling is dat het vakantiewerk van de Nederlandse Hervormde Kerk en van de Gereformeerde kerken in Nederland is samengegaan onder de naam Hetvakantiebureau.nl. Daarnaast is het aantal gasten, maar ook het aantal weken en het aantal vrijwilligers sterk toegenomen. Als voorbeeld: wij ontvingen in 1962 300 vakantiegasten per jaar, inmiddels zijn dat er 2600 per jaar.

Nieuwe wensen en behoeften Maar niet alleen de diaconale vakantieweken hebben zich ontwikkeld. Ook de wensen en behoeften van onze gasten zijn door de jaren heen veranderd. En daar geven wij graag gehoor aan. De vakanties voor mensen met zorg en voor ouderen zijn altijd gebleven; de laatste jaren is daar een verscheidenheid aan vakan-

ties bijgekomen. Zo organiseren wij, in samenwerking met Alzheimer Nederland, vakanties voor mantelzorgers met een thuiswonende dementerende partner. Ook voor mensen met een visuele beperking organiseren wij vakanties en vorig jaar zijn wij gestart met vakanties voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Daarnaast zijn er themavakanties, zoals de creatieve week en de muziekweek. We organiseren in 2012 niet alleen vakanties in De Werelt in Lunteren, maar ook in onze eigen accommodaties het F.D. Roosevelthuis in Doorn (sinds 1968), Dennenheul in Ermelo en De Heerenhof in Mechelen. Daarnaast huren wij ook accommodaties in, zoals drie weken per jaar het aangepaste schip de Prins Willem Alexander.

Jubileumactiviteiten Vijftig jaar diaconale vakantieweken, dat willen wij graag vieren. En dat doen we op zaterdag 9 juni a.s. met een bijzondere jubileumdag in De Werelt in Lunteren. U, als diaken, nodigen wij graag

…en een vakantieweek in 2011 • Foto’s: Hetvakantiebureau.nl

10


uit op deze dag. De dag begint om 11.00 met een feestelijke bijeenkomst waarin wij terugblikken op ’50 jaar vakanties vieren’ en vooruitkijken naar de toekomst. Na een gezellige lunch zijn er ’s middags diverse workshops die u kunt bezoeken, u ontmoet onze vrijwilligers die zich met hart en ziel inzetten voor onze vakantiegasten, en er is een informatiemarkt. Op deze dag kunt u als diaken op een heel feestelijke manier kennismaken met de diaconale vakantieweken. Noteer deze datum alvast in uw agenda, u ontvangt nog een uitnodiging van ons. U bent van harte welkom! Anne de Vries-Robijn is marketingmedewerker van hetvakantiebureau.nl.

Vakantiegids U kunt onze Vakantiegids 2012 met het complete aanbod van vakanties bij ons opvragen via [email protected] of bel ons op (0318) 48 66 10. Hetvakantiebureau.nl, Postbus 6, 6740 AA, Lunteren.

9 juni jubileumdag in Lunteren Op zaterdag 9 juni a.s. vieren wij 50 jaar diaconale vakanties in De Werelt in Lunteren. U bent van harte welkom. Voor meer informatie [email protected]

De verbinding

Wat gebeurt er op LinkedIn bij het Diaconaal netwerk? Van adviezen rond nieuwe diaconale initiatieven tot tips voor avondmaalsbekers

S

inds enige tijd is er op LinkedIn een Diaconaal netwerk waarin diakenen en kerkelijk werkers diaconale thema’s kunnen bespreken die in hun gemeente spelen. Er komen zowel praktische vragen als inhoudelijke discussies aan de orde. Maarten de Vries wierp een vraag op waar veel mensen op reageerden. Lees mee en zie wat één vraag aan reactie kan oproepen.

Nieuwe diaconale initiatieven Maarten de Vries stelde: “Als diaconieën moeten wij ook eens gaan denken hoe wij vrijwilligers gaan inzetten om knelpunten van jongere generaties weg te nemen. Bij STEK zag ik een mooi voorbeeld van huiswerkbegeleiding. Pubers zijn van de straat, veroorzaken minder overlast en hebben betere kansen op school. De kinderopvang wordt onbetaalbaar. Kunnen we vanuit de diaconieën geen alternatieven organiseren? Welke initiatieven kunnen we met zorginstellingen bedenken om iets te doen voor de wajongers? We doen veel leuke dingen voor de mensen maar zijn ze ook allemaal even nuttig?”

Enthousiaste reacties volgen Joke Jongejan: “In Amsterdam organiseert de diaconie dialogen over diversiteit en identiteit op een aantal scholen. De lessen worden gegeven door getrainde vrijwilligers. Je kunt de verslagen bij mij opvragen.”

gemotiveerde vrijwilligers.” John meldt: “We starten over enkele maanden in Woerden met een Kerk In De Buurt winkel. Een laagdrempelige combinatie van de klassieke buurtwinkel, verkoop van tweedehands kleding en schoenen, goede doelenwinkel en ‘take away koffie’ tegen lage prijzen. We hebben inmiddels een steeds grotere groep helpers, die voor een belangrijk deel voortkomt uit de Michacursussen. Door met mensen in gesprek te komen hopen we ook achter hulpvragen te komen, die we koppelen aan ons netwerk van helpers. Gemeenteleden zamelen kleding in. In hetzelfde gebouw zijn al een christelijke peuterspeelzaal, een inloophuis en daklozenopvang.” Maarten: “In Portugal had de Anglicaanse kerk een prachtig project: dagopvang voor ouderen en een kindercrèche in één gebouw. De ouderen gaven een deel van hun tijd om kleuters en peuters bezig te houden. Buurtwinkels maar ook dorpswinkels zijn prachtige gelegenheden om ouderen, maar ook wajongers een nuttige functie te geven. In Oost-Europa zijn tal van voorbeelden waar tweedehands ‘witgoed’ vakkundig wordt opgeknapt en hersteld. Kringloopwinkels met een goede werkplaats zullen ook in ons land weer hard nodig worden.”

Het Diaconale Netwerk op de computer netwerk. Misschien zit een gemeentelid in de gemeenteraad, die kan helpen ideeën te ontwikkelen en contacten te leggen.” De discussie gaat nog verder. Concrete voorbeelden, tegenvragen en inhoudelijke standpunten wisselen elkaar af. Nieuwsgierig geworden? Doe ook mee en inspireer elkaar via LinkedIn! Florette Koning is medewerkster communicatie bij Kerk in Actie.

Praktische vragen stellen via LinkedIn Inge vraagt wie haar kerk kan helpen aan een koffertje met reisavondmaalset met kleine bekertjes, kannetjes en bordje. Derk Jan geeft haar de gouden tip van een aanbod op Marktplaats.nl.

Geweldige ideeën, maar… Tine: “In Papendrecht zijn we als diaconie begonnen aan huiswerkbegeleiding voor jongeren die thuis onvoldoende mogelijkheid hebben om rustig huiswerk te maken. Deskundige vrijwilligers doen dit in een ‘Bij Bosshardt-huiskamer’ van het Leger des Heils. De samenwerking loopt prima: zij hebben een gezellige ruimte, wij de

Harm: “Geweldige ideeën maar dit vraagt om diakenen die fulltime inzetbaar zijn en er dus geen werk of gezin naast hebben.” Jeannette: “Mee eens, maar ideeën vanuit de diaconie kunnen ook zorgen dat anderen iets gaat oppakken of dat je samen iets kunt opzetten.” Tine: “Diakenen hoeven niet alles zelf uit te voeren. We gebruiken vooral ons

Hoe kan ik meedoen? Maak een persoonlijk profiel aan op www. linkedin.com. Vul in het zoekscherm ‘Kerk in Actie Diaconaal netwerk’ in. Meldt u aan als lid van dit netwerk. U kunt dan de discussies volgen die hier plaatsvinden en een eigen discussie starten. Bepaal zelf of u regelmatig e-mails wilt ontvangen over discussies of dat u liever zelf naar LinkedIn gaat als het u uitkomt.


11

op de stoep bij

Marja van Gogh uit Almere Marja van Gogh is diaken in de Drieklank in Almere. Ze heeft heel wat kwetsbaarheid gezien en meegemaakt. Door een wending in haar leven kwam er tijd om gastvrij te zijn naar mensen toe en om ‘engelen’ te ontvangen.’ Tekst: Irene Stok Foto: Gerrit Groeneveld

E

én van de vroegste herinneringen van Marja van Gogh dateert van de tijd dat zij drie jaar oud is. “Het is een flits. Tegenover het station van Amsterdam is een koffiehuis met een zwart-witte tegelvloer en daar sta ik met een kinderverzorgster uit het kindertehuis in Haarlem waar ik tot die tijd woonde. De kinderverzorgster zegt dat ik precies op die tegel moet gaan staan en niet weg mag gaan. Ik heb geprobeerd of mijn schoen precies op die tegel paste. Voor mijn gevoel was ik daar helemaal alleen met mijn schoen toen er twee vreemde mensen kwamen die mij meenamen. Dat waren mijn adoptieouders. Zij vertelden mij later dat de kinderverzorgster wel bij mij is gebleven tot de overdracht naar de adoptieouders plaatsvond. Maar de flits is: ik alleen, met mijn schoen op de tegelvloer.”

Uitgekozen Marja kwam in Monnickendam terecht. Ze vindt het bijzonder dat haar adoptieouders haar uitgekozen hebben. “Dat is een rijk gevoel. Ouders kiezen voor een kind maar niet speciaal voor jou. Je adoptieouders kiezen voor jou. Ik ben uitgekozen. Dat vind ik bijzonder.” Haar ouders namen Marja mee naar de kerk. “Ik heb genoten van de zondagschool. Ik heb nog beelden van de juf en de prachtige verhalen die ze vertelde. Toen ik achttien was wilde ik belijdenis doen. Er werd naar mijn doopbewijs gevraagd. Mijn adoptieouders wisten niet of ik gedoopt was. Het was kort dag om dat uit te zoeken. Dus er kwam een jaar uitstel van de belijdenis. Een week voor de belijdenisdienst kwam er een brief van een dominee

12


uit Haarlem. In die brief stond:‘Ik heb je gedoopt.’ Die brief heb ik nog steeds. Ik heb dat jaar wel belijdenis gedaan.”

Niet opgehaald Inmiddels was Marja begonnen aan de opleiding voor kleuterleidster. “Het was een protestants-christelijke opleiding en dat voelde goed: ik kon de verhalen van de zondagschool nu doorvertellen!” Dat deed Marja graag en ze kreeg er goede cijfers voor. Haar stageplek was bij de Geldersekade in Amsterdam, een buurt waar veel prostituees werkten. Hun kinderen zaten bij Marja in de klas. “Ik was piepjong, zestien jaar, en wist wat hun moeders deden. Ik zag dat er problemen waren, kinderen die niet opgehaald werden. Ik ging met hen langs de huizen lopen om te kijken of de gordijnen al open waren en of ze weer naar binnen konden.” De leidsters van de kleuterschool zagen dat Marja het opnam voor deze kinderen in de verdrukking.

Druk leven Marja trouwde met een marineman en ze kregen twee kinderen. “Ik heb altijd wel vrijwilligerswerk gedaan naast mijn dagelijkse leven. Dat was soms druk: een fulltime baan, een gezin en een man op zee.” Ook ging Marja studeren. Op de lagere school was ze getest en daar kwam ‘slecht’ uit rollen. “Ik wilde bewijzen dat ik wel hersens had, dat ik wel kon leren.” Ze deed een studie Beleid, Cultuur en Seksevraagstukken. Ze verdiepte zich in vrouwen en de problemen en misstanden die ze in hun leven ondervinden. Ze werkte inmiddels bij een bank waar ze een goede

functie had en een luxe auto. Dat drukke, volle leven werd haar te veel. In 2004 viel ze letterlijk om. Haar man was terug van zee en gepensioneerd, maar ziek. “Ik werd lichamelijk ziek; het was te veel. Het ging allemaal niet meer door de gezondheidsklachten. Ik liep slecht en had geen energie meer.” De bedrijfsarts noemde het een heilloze weg waar ze mee bezig was. Met krukken ging ze toch naar haar werk. Dat jaar kreeg ze twee nieuwe knieën. Na een paar maanden kon ze weer lopen maar de bedrijfsarts bleef over een heilloze weg spreken. Uiteindelijk werd Marja afgekeurd. Opeens had ze heel veel tijd.

Met lege handen In 2007 ging Marja met een aantal mensen van de kerkelijke gemeente van Almere naar Iona, een klein eilandje voor de Schotse kust waar de Iona Community weken organiseert. “Ik vond dat ik mee moest omdat ik zoekende was. Ik dacht: Misschien vind ik het daar. Mijn man was ziek thuis en vond het goed dat ik ging. Ik vond het prachtig op Iona maar ik vond het niet direct. Op één van de laatste dagen was ik gevraagd om in de kerkdienst iets te vertellen. In mijn beleving had ik veel verloren: mijn baan, mijn studie, mijn gezondheid, een gezellige thuisbasis. Ik stond met lege handen. Hoe moest ik verder? Dat heb ik in die dienst gezegd: ‘Hier ben ik, dank u God. Hier sta ik met lege handen. Dit is mijn kans om een nieuw begin te maken.’ Toen viel het kwartje. Ik was niet meer bezig met werk en dergelijke. Met lege handen kun je iets nieuws oppakken. Op Iona heb

ik het inzicht gekregen dat ik leeg gemaakt ben om opnieuw te beginnen.” Eind 2007 overleed Marja’s man. Dat gaf Marja nog meer leegte. Daarna is ze gaan bouwen aan een leven zonder werkgever, zonder man en met de kinderen inmiddels niet meer thuis. Toen kwam er tijd voor de diaconie, tijd om er voor mensen te zijn die een steuntje in de rug nodig hebben.

Mensen binnenlaten Marja werd diaken en zette zich voor 100% in. Een paar maanden geleden is ze op straat gevallen en met haar zwakke botten was dat ernstig. Ze kwam in een woonzorgcentrum in Amersfoort terecht. “Daar was ik ook een beetje diaken. Je ziet dat kwetsbare ouderen het echt heel moeilijk hebben. Ik heb met mensen gesproken over hun situatie, over verlies, eenzaamheid en verdriet.” Nu is Marja weer thuis. Ze gaat nog revalideren en zit tijdelijk in een rolstoel. Ze heeft hulp nodig maar vindt het moeilijk om daarom te vragen; ze wil het graag zelf doen. En ze wil weer zo snel mogelijk haar taken in de kerk oppakken maar beseft dat dat nu nog niet kan. Marja geeft aan dat ze zich beter kan verplaatsen in andere mensen: “Ik heb het zelf financieel goed gehad en nu minder.” Ook nu ze afhankelijk is van hulp, begrijpt ze beter hoe dat voor andere mensen voelt. De gemeenteleden van de kerk staat om Marja heen, met zorg en aandacht. Ze kreeg veel post en bezoek in Amersfoort. “Ik heb zoveel liefde vanuit de gemeente ontvangen. Het voelde als een warme deken.” Marja haalt een tekst aan uit Hebreeën 13: Houd de onderlinge liefde in stand en houd de gastvrijheid in ere, want zo hebben sommigen zonder het te weten engelen ontvangen. “Toen ik zo hard werkte had ik geen tijd om mensen binnen te laten. Nu

ik met lege handen heb gestaan, kan ik mensen binnenlaten. Thuis om koffie te drinken of te eten maar ook in mijn hart. Dat is zo’n groot cadeau.”

Irene Stok is ouderenwerker in dienst van het Diaconaal Missionair Orgaan van de stad Utrecht en lid van de redactie van Diakonia.


13

Uit de praktijk

Een diaconale bril voor iedereen Uniek spel ‘Ik zie je’ van Barneveldse gemeente zorgt voor bewustwording Aan het einde van de diaconale avond in wijk 4 van de Hervormde Gemeente Barneveld staat een mevrouw van rond de veertig op. “Ik heb een denkfout gemaakt”, zegt ze. “Want ik ken een eenzame, oude mevrouw en vraag me nou af waarom ik die niet bij de arm heb genomen om hier een gezellige avond te beleven…” Tekst en foto's: Gerrit Groeneveld

D

e zaal blijft even stil, maar je voelt dat deze mevrouw de spijker nauwkeurig en hard op de kop slaat. Zij en ruim honderd andere gemeenteleden hebben net een bijeenkomst over diaconaal werk achter de rug. De diakenen van de gemeente hebben een spel bedacht om het diaconale gevoel bij de gemeenteleden wat op te kloppen. De vorm heeft veel weg van monopoly, maar de inhoud allerminst. Gaat het eerste spel uit van de gedachte om zoveel mogelijk voor jezelf te houden, de Barneveldse variant ‘Ik zie je’ wil het vooral hebben van het idee en de vraag: ‘wat heb ik voor een ander over?’

Mario van Dijk ziet relatie tussen inloopmiddagen en de Wmo.

14


Uitwisselen van gedachten

Oren en ogen

De diakenen in Barneveld willen met het spel vooral bewustwording van de diaconale gedachte bevorderen. Iedereen een diaconale bril opzetten, zeg maar. Bij de mevrouw die haar oudere en eenzame medemens bij de arm wilde nemen, is dat in ieder geval gelukt. Maar ook bij de rest zal de essentie zijn overgekomen. Want de boodschap is helder. Een serieuze boodschap in een luchtige verpakking. En het werkt.

Deze spelvorm leidt tot verrassende resultaten, een open discussie tussen man, vrouw, jong en oud, waarbij vaak schrijnende situaties opvallend gemakkelijk bespreekbaar zijn. Jammer lijkt het zelfs, dat na een minuutje de zandloper aangeeft dat de volgende spreker aan bod is. De bedenkers en makers van het spel, de diakenen Meo Wolswinkel en Bert Ceelen, leggen uit waarom het juist de bedoeling is dat de gesprekken wat tijd betreft binnen de perken blijven. “Het moet niet zo zijn dat we lang stilstaan bij een onderwerp. Kant-en-klare oplossingen bedenken we hier vanavond niet. Het gaat veel meer om bewustwording, de diaconale gedachte verbreden. Wij willen dat zoveel mogelijk gemeenteleden betrokken zijn bij het werk van de diaconie. Je kunt in je gemeente niet genoeg ogen en oren hebben. Als iedereen goed om zich heen kijkt – het spel heet niet voor niets ‘Ik zie je’ – zijn we beter in staat om hulp te geven op plekken waar het echt nodig is.”

In de Goede Herderkerk van wijk 4 te Barneveld zijn gemeenteleden – jong en oud in een evenwichtige samenstelling – bijeengekomen om het spel te spelen. Ze zoeken een plekje achter een van de elf tafels. Afhankelijk van het getal dat de gegooide dobbelsteen aangeeft, belandt de speler in de meeste gevallen op een van de zeven categorieën Denken, Gaan, Handelen, Kijken, Luisteren, Spreken of Voelen. Deze thema’s hebben ze geleend van de Hervormd Gereformeerde Jeugdbond (HGJB), maar verder is het spel een ‘eigen productie’. De speler krijgt uit de betreffende categorie een vraag, leest die voor en alle spelers wisselen erover van gedachten. Ze krijgen een minuut per vraag. Dat zijn vragen als: Vertelt u eens hoe onze gemeente in deze individualistische tijd een zorgzame gemeente kan zijn? Of: Een goede bekende van u stopt bij de muziek- of sportvereniging waar hij/zij al jaren lid van is. Wel eens aan gedacht dat hij of zij onvoldoende financiële middelen zou kunnen hebben?

Nood dichtbij Want elkaar helpen krijgt - zeker in deze moeilijke tijd - volgens Meo Wolswinkel een extra dimensie. “We leven in een tijd van individualisme. Redeneringen als: ‘wanneer je arm bent is dat gewoon je eigen schuld en val mij daar niet mee lastig’, zijn geen uitzondering. We zien via de media een hoop ellende voorbijkomen, maar zien we de nood nog wel die heel dichtbij is? We leven in een lastige tijd, een

1 In de Goede Herderkerk van Barneveld spelen gemeenteleden het spel ‘Ik zie je’. tijd waarin het aantal hulpvragen alleen maar toeneemt. Ik denk bijvoorbeeld aan asielzoekers, mede-christenen in andere landen, mensen die zijn aangewezen op de voedselbank, bijstandsmoeders die zich afvragen wat er van hun kinderen moet worden, vaders en moeders die in de nacht de slaap niet kunnen vatten omdat ze geen idee hebben hoe de telefoon- of energierekening betaald kan worden.”

Groot hart Het lijdt geen twijfel dat de gemeenteleden in Barneveld een groot hart hebben. Ze oordelen niet, maar koppelen hun behulpzaamheid wel aan realisme. De oudere dame die naar de wijkavond is gekomen, wil best eens in de buidel tasten voor de wat zonderlinge en armlastige man bij haar een paar deuren verder. “Kijk dat hij wat vreemd doet, vind ik helemaal niet erg. En ik wil best wat geven, maar als ik zou zien dat hij diezelfde avond met een krat bier naar binnen gaat, dan ga ik er toch wat anders over denken.” Na een korte stilte reageert een ander met de opmerking dat dat misschien het enige

verzetje is voor de man en dat hij misschien geen andere kans ziet om verdriet en pijn te verdringen… Waarop de zandloper de voortgang van het gesprek verhindert.

Aan het denken gezet De gemeente is erg enthousiast over het spel ‘Ik zie je’. De makers krijgen complimenten. Een kleine bloemlezing: ‘Het zet ons enorm aan het denken; het maakt je bewust van de verantwoordelijkheid die je hebt; we wisten niet dat de diaconie dit ook deed; wat gebeurt er veel; het brengt ons wel op ideeën; je gaat met je hoofd vol gedachten naar huis.’ Een reactie van een oudere heer aan het adres van Meo Wolswinkel vat nog het beste samen wat het effect van het spel is: “Graag wil ik je nog bedanken voor de fijne

wijkavond die jij, samen met nog een paar broeders, voor ons verzorgd hebt. Eerlijk gezegd stond ik als oudere een beetje sceptisch tegenover de gedachte dat we een diaconaal spel moesten gaan spelen. Maar het spel bleek buitengewoon knap bedacht, instructief en leuk, en het heeft ons allemaal aan het denken gezet. De hele entourage, compleet met koffie en gebak, limonade en hapjes, viel ook erg in de smaak.” De diakenen van Barneveld zijn tevreden. Met zoveel mensen die betrokken zijn en meedenken is het doel ‘bewustwording’ ruim gehaald. En het spel stellen ze graag ter beschikking aan derden. Gerrit Groeneveld is freelance journalist en fotograaf.

Voor meer info over het spel en eventuele uitleen: [email protected].


15

1 vraag, 3 diakenen

Is jullie diaconie betrokken bij mantelzorgers in jullie gemeente?

Ruud Sweers

Wilma Nijland-Lambers

Hendrik-Jan Melissen

In onze gemeente is mantelzorg geen prioriteit. Onze diaconie is er blijkbaar nog niet tegenaan gelopen. Zeker niet in mijn ambtsperiode. Ik weet wel dat er ondersteunende initiatieven zijn door gemeenteleden die bijvoorbeeld een autodienst hebben opgezet om te zorgen dat een echtgenoot zijn partner kan bezoeken in een verpleegtehuis in een andere gemeente. Of een gemeentelid die financiën en administratie beheert van een echtpaar dat daar niet meer toe in staat is en er geen verdere familieleden zijn. Ook zijn er gemeenteleden die meewerken aan de vakantieweken in Lunteren of Doorn.

Vorig jaar hebben wij over deze vraag eens uitgebreid doorgepraat. De diaken die hiermee beroepsmatig ervaring heeft, heeft op een A4-tje helder uiteengezet wat mantelzorg is en hoe daar binnen de gemeente Deventer aandacht voor is. Er is een steunpunt mantelzorg actief en dit werkt goed. Als diaconie hebben we besloten dat wij geen extra activiteiten gaan organiseren voor mantelzorgers. Wat we wel doen, en wat volgens mij belangrijk is, is alert zijn op mantelzorgers en hen de weg wijzen. De diaconie kan dat niet alleen. Vanuit de kerk kijken de predikanten en ouderlingen ook vaak bij mensen achter de voordeur. Zij kunnen mantelzorgers ‘ontdekken’. Daarom hebben wij het onderwerp op de agenda’s van wijkkerkenraden gezet en hen geïnformeerd. Als wij weten dat er binnen Deventer iets georganiseerd wordt voor mantelzorgers, zullen we dat onder de aandacht brengen.

Tot nu toe hebben we in de diaconie Berlicum – Rosmalen geen beleid gemaakt voor de mantelzorg. Dat gaat dit jaar wel gebeuren en dat zullen we in overleg met het pastoraat gaan doen. We verwachten daarbij onderscheid te maken tussen het verlenen van mantelzorg en het ondersteunen van mantelzorgers.

Zelf heb ik een mantelzorger gevraagd waar zij behoefte aan zou hebben. Wat zij me vertelde, heeft me geraakt. Zij had het over heel kleine dingen: kook eens een extra grote pan soep en deel dat met het mantelzorg-gezin. Of haal een mand schoon wasgoed op en strijk dat. Voor mij weer een bevestiging dat ik graag te groot wil denken en ook voor een ander wil denken, hoe goed bedoeld ook!

Het is voor het eerst dat dit door de diaconie geregeld wordt en we verwachten dat we in de loop van dit jaar met deze ervaringen het nieuwe beleid kunnen gaan bepalen. Dan kunnen we de aandacht voor de mantelzorgers ook in de gemeente gaan uitdragen, onder andere via het kerkblad.

uit Lelystad

Er is geen foldermateriaal beschikbaar in onze informatiehoek. Zulk materiaal zou wel een mooie start zijn om dat op te pakken. Zelf heb ik kort geleden een alleenstaande moeder bezocht die in de bijstand zit en de zorg heeft voor een dochter en een gehandicapte zoon. De zoon wordt dagelijks opgehaald en gaat naar een school voor speciaal onderwijs. Er wordt momenteel nagegaan of dit gezin aanvullende zorg nodig heeft. Op wat voor manier dan ook. Daarvoor is het IDO (Interkerkelijk Diaconaal Overleg in Lelystad - red.) ingeschakeld. Wat het IDO zelf kan doen, doen ze ook zelf. Zo nodig verwijzen ze door als het om mantelzorg gaat.

16

diakonia | APRIL 2012

uit Deventer

uit Rosmalen

Er gebeurt intussen wel al veel rondom en in de mantelzorg. Veel ouderen in de gemeente hebben, via het pastoraat of langs een andere weg, een contactpersoon die met hen meegaat naar de dokter of die boodschappen gaat doen. Op dit moment zijn tevens twee diakenen bezig met het regelen van ondersteuning voor een mantelzorger. Het doel is hierbij om de mantelzorger een paar keer week de gelegenheid te geven even wat tijd voor zichzelf te hebben.

minicursus

Duurzaam financieel beheer Diaconie neemt vaak het voortouw Duurzaamheid maakt steeds vaker deel uit van het plaatselijk kerk-zijn. We drinken Max Havelaar koffie en thee. We gaan verstandig met het energieverbruik in de kerk om. De ZWOgroep runt een wereldwinkel in het dorp. Kortom, bij ons kerk-zijn letten we op het behoud van de schepping en gaan we uitbuiting van mensen en kinderarbeid tegen. Bij steeds meer kerken komt nu ook het duurzaam beheer van de financiële middelen in beeld. Naast fair-trade en fair-climate nu dus fair-finance. Naast zorg voor mens en milieu, ook zorg voor de middelen. Het ambt van diaken heeft oude papieren. In Handelingen 6 lezen we over de instelling van het diaconaat. De diakonos of dienaars hadden tot taak middelen voor de armen in te zamelen en deze uit te delen aan hen die dat nodig hadden. Inzamelen of collecteren én uitdelen of bestemmen zijn nog steeds de kerntaken van de diakenen. En het gaat daarbij om zowel barmhartigheid als om gerechtigheid. In de praktijk van het diaconaat van de kerk is door de eeuwen naast collecteren en uitdelen nog een derde kerntaak ontstaan: het beheren van middelen. Het zorgvuldig omgaan met aan de diaconie toevertrouwde middelen is daarom iets wat al lange tijd tot de taak van de diakenen is gaan behoren. En het begrip goed rentmeesterschap is daarbij tot sleutelbegrip geworden. Het omgaan met iets dat niet aan je zelf toebehoort en waarover je aan de eigenaar verantwoording dient af te leggen.

commerciële loterijen, omdat het niet wil bijdragen aan gokverslaving. Maar als een diaconie een verloting organiseert of een rad van avontuur laat draaien voor een project van het werelddiaconaat, dan zal daar niets mis mee zijn. Al eeuwenlang weten diaconieën dat het soms beter is om armoede te bestrijden met een lening dan met een gift. In plaats van te geven werd geïnvesteerd in een duurzame oplossing van een bepaald probleem. Zo bleek het beter om armoede onder alleenstaande ouderen aan te pakken door hofjes voor hen te bouwen en die te exploiteren. Ook daar verving het investeren in een voorziening het alsmaar geven van geld zonder dat

een oplossing dichterbij kwam. Investeren in je missie, wordt dat nu genoemd, maar de diaconieën waren hier hun tijd dus al ruim vooruit.

Duurzaam bankieren Bij duurzaam financieel beheer kunnen diaconieën ook kijken naar waar gebankierd wordt. Immers net zoals je bij fair-trade of duurzaam inkopen kunt kijken naar hoe de leverancier van een product zelf omgaat met duurzaamheid en hoe duurzaam het product is dat hij aanbiedt, zo geldt dat ook voor fairfinance. Immers, bankieren is het inkopen van de dienstverlening van een bank. We kunnen hier onderscheid maken tussen duurzaamheid van

Duurzaam financieel beheer Fair-finance is een begrip dat steeds meer gebruikt wordt om zorgvuldig of duurzaam omgaan met financiële middelen aan te duiden. Hoewel daarbij vooral het beheren en beleggen op duurzame wijze centraal staan, blijven ook het inzamelen van middelen en het uitdelen ervan niet buiten beeld. We laten wat voorbeelden de revue passeren, eerst over inzamelen daarna over uitdelen. Zo weigert bijvoorbeeld het landelijke diaconale werk een bijdrage uit een van de grote landelijke

Bij duurzaam financieel beheer is een diaconie kritisch bij de keuze van een bank. Foto: Huub Lems


17

minicursus

een bedrijf en de duurzaamheid van producten. Vergelijk het maar weer met fair-trade: we kunnen al onze producten van wereldwinkel en biologische boeren of winkels betrekken. Maar we kunnen ook duurzame producten uit de schappen van de Albert Hein, de Plusmarkt, de Jumbo of de Aldi halen. Als de duurzaamheid van het bankbedrijf centraal staat dan ligt de keuze voor een duurzame bank voor de hand. In Nederland worden de ASN-bank en de Triodosbank als de meest duurzame banken aangemerkt. Voor diaconieën van de protestantse kerk is er nog een derde duurzame optie om te bankieren: de SKG, Stichting Kerkelijk Geldbeheer. Wie het vooral om duurzame producten gaat kan ook bij de andere Nederlandse banken terecht die naast hun gewone bankproducten ook duurzame spaarvormen aanbieden. Dat het verstandig is daarbij niet alleen naar de hoogte van de rente maar ook naar het risico van de bank als debiteur te kijken is na het Icesave-debacle wel bekend.

Duurzaam beleggen Als een diaconie voor langere tijd over middelen beschikt die niet of nog niet voor besteding aan barmhartigheid en gerechtigheid nodig zijn, dan komt het beleggen ervan in beeld. Beleggen vanuit financieel oogpunt heeft tot doel het kapitaal in stand te houden en het zo goed mogelijk te laten renderen bij een aanvaardbaar risico. Er wordt wel eens gesteld of gesuggereerd dat duurzaam beleggen aan dit aspect geen of in ieder geval te weinig aandacht zou besteden, maar dat is niet juist. Het is wel vaak gebruikt om te beweren dat duurzaam beleggen minder rendeert en/of dat het grotere risico’s met zich brengt. Beide beweringen zijn intussen gelogenstraft door onderzoek en praktijk. Duurzaam beleggen is het toevoegen van aandacht voor mens en

18


milieu aan het beleggen met het oog op rendement en risico. Dus niet alleen het financieel resultaat telt, maar ook de manier waarop dat resultaat tot stand komt. Zo zal een diaconie er een probleem mee kunnen hebben wanneer dat resultaat ten koste gaat van schepselen en schepping, mens en milieu. Dat kan het geval zijn als het rendement wordt verdiend met een verkeerd product: bijvoorbeeld met gokken, met tabak of met alcohol. Of als rendement gehaald wordt ten kosten van mensen: bijvoorbeeld met slechte werkomstandigheden, slavenarbeid of kinderarbeid. Of als rendement bereikt wordt ten koste van natuur en milieu: bijvoorbeeld milieuvervuilend, gebruik makend van eindige grondstoffen of door genetische manipulatie.

Mogelijkheden Dat toevoegen van duurzaamheid aan traditioneel beleggen, met het oog op rendement tegen aanvaardbaar risico, kan op verschillende manieren: (1) uitsluiten, (2) positieve benadering, (3) belonen van goed gedrag en (4) actief bevorderen van verbetering. Uitsluiten is een duurzaamheidsbenadering die de langste geschiedenis heeft. Zo was er al in 1754 een oproep van de vooraanstaande Quaker John Woolman aan zijn geloofsgenoten om niet langer te investeren in de handel in slaven. Veel duurzame beleggingsproducten sluiten hierop aan en beleggen niet in bedrijven die productie en handel in bijvoorbeeld tabak, gokken, porno of alcohol tot hun kern rekenen.

Veel diaconieën beleggen in Oikocredit. Foto: Oikocredit

Positief benaderen, ofwel het bevorderen van goede ontwikkelingen van mens en milieu door bewust te investeren, heeft al decennia de aandacht. Veel diaconieën hebben daarom besloten te beleggen in Oikocredit die microkrediet en investeringen in onder andere de landbouw en veeteelt in ontwikkelingslanden bevordert. Ook zijn veel diaconieën betrokken bij leningen aan diaconaal vakantiewerk of via het Protestants Diaconaal Krediet Nederland. Meer buiten de kerkelijke sfeer liggen de beleggingen in groenfondsen of in vernieuwbare energievormen. Het belonen van goed gedrag is de benadering om te investeren in die bedrijven die het – ten opzichte van de collega-bedrijven/concurrenten – beter doen op het terrein van de zorg voor mensen en natuur en milieu. Het investeren in deze ‘beste jongetjes van de klas’ wordt vaak gecombineerd met uitsluitingen. Actief bevorderen van verbetering ofwel actief aandeelhouderschap is een benadering waarin aandelen in bedrijven die tekort schieten op het terrein van mens en milieu worden gebruikt om de bedrijfsleiding daarop aan te spreken. Dat kan een diaconie op eigen houtje doen maar het kan vaak beter gebeuren door aan te sluiten bij bestaande actieve aandeelhouders. In Nederland kun je daarbij denken aan de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO).

Praktijkvoorbeelden Diaconieën die al aan de slag zijn met duurzaam beleggen kiezen doorgaans voor uitsluitingen, soms in combinatie met zowel de positieve benadering en/of het belonen van goed gedrag. Zo heeft de diaconie van Den Haag bedrijven die handelen in wapens, alcohol/ tabak, seksindustrie/pornografie, gokken, schending van dierenwelzijn, schending van het milieu én ondernemingen die geassocieerd kunnen worden met kinderarbeid en/of anderszins schending van mensenrechten uitgesloten.

minicursus

Verder is deze diaconie terughoudend voor wat betreft bedrijven die kernenergie toepassen. Veel diaconieën hebben een belegging in Oikocredit of PDKN en volgen daarmee een positieve benadering. In het afgelopen jaar bijvoorbeeld belegden o.a. de diaconieën van Berlicum-Rosmalen, Doezum, Doorn, Hellendoorn, Wijhe en Zuidland grotere bedragen in Oikocredit. Voor zover bekend zijn nog nauwelijks diaconieën met actief aandeelhouderschap bezig. Voor voorbeelden hiervan moeten we naar de dagen van de antiapartheidsbeweging terug.

Handreiking Aan de noodzaak van duurzaam financieel beheer hoeven we gezien het ambt van de diakenen niet te twijfelen. Het vorm geven aan duurzaam beleggen in de praktijk is nog wel een uitdaging. In het boekje Investeren in je/de missie! Duurzaam beleggen door kerken kunt u als diakenen een handreiking daarbij vinden. De praktische handleiding vermeldt: (1) nadenken over duurzaam beleggen, (2) het definiëren van wat uw diaconie onder duurzaam beleggen wil verstaan, (3) het beslissen hoe u het gaat uitvoeren, (4) het vastleggen van een beleggingsstatuut, (5) het in praktijk brengen en (6) regelmatig evalueren. Zoals gezegd: fair-finance is meer dan alleen duurzaam beleggen. Maar dat laatste is wel een belangrijke stap in de richting daarvan. Maak van uw diaconie een triple-M

belegger: een belegger in Mensen, Milieu en Middelen. Huub Lems is medewerker treasuryzaken en legaten bij de Protestantse Kerk in Nederland.

Literatuur • Investeren in je/de missie! Duurzaam beleggen door kerken. Protestantse Kerk in Nederland, 2011. • Geloof in duurzaam leven. Brochure Kerk in Actie/ Katern bij Diakonia en Kerkinformatie, december 2011. • Wordt de pijn van de crisis duurzaam verdeeld?, Ondersteboven 2012 (1), DISK Arbeidspastoraat, ’s-Hertogenbosch, januari 2012.

Websites www.kerkinactie.nl/kerk-en-gemeenten/diaconaat/duurzaam-leven www.oikocredit.org www.pdkn.nl www.vbdo.nl www.eerlijkebankwijzer.nl www.duurzaam-beleggen.nl www.duurzaamaandeel.nl

Diakoos

Idee: Sjon Donkers Illustratie: Lex Dirkse


19

collecte

Kerk in Actie organiseert een sterk front tegen hiv/aids in Nepal Collecte Werelddiaconaat 3 juni 2012

Een nieuw leven WWW.KERKINACTIE.NL/ WERELDDIACONAAT

ING 456

JAARGANG 24 | NR 6 | FOTO: ISTOCKPHOTO

In 1988 werd in Nepal het eerste geval van hiv/aids ontdekt. De schatting is dat nu zo’n 70.000 Nepalezen lijden aan de ziekte hiv/aids. Op initiatief van Kerk in Actie (i.s.m ICCO) werken negen organisaties in Nepal samen in de strijd tegen hiv/aids. De opbrengst van de collecte op 3 juni 2012 voor het werelddiaconale werk van Kerk in Actie gaat onder andere naar dit initiatief.

COLL E WER CTE DIAC ELDONAA T 3 JUNI

2012

Naamloos-2 1

D

e problemen in Nepal zijn groot. Er is veel werkloosheid en de mensen zijn laag opgeleid. Door onwetendheid over de infectie zijn mensen met hiv/aids slachtoffer van stigmatisering en discriminatie. Jaarlijks overlijden er 5.000 Nepalezen aan de ziekte en komt er eenzelfde aantal patiënten bij. De epidemie komt vooral voor onder bevolkingsgroepen met risicogedrag, maar de infectie verspreidt zich ook onder andere groepen. De overheid slaagt er nauwelijks in om effectieve voorlichtingsprogramma’s van de grond te krijgen.

Samenwerken tegen hiv/aids De organisaties die nu onder leiding van Kerk in Actie de handen ineengeslagen hebben, zijn allen non-gouvernementele organisaties die actief zijn op het terrein van zorg voor drugsverslaafden en hiv/ aidspatiënten. Hun doel is om het aantal hiv/aidsbesmettingen terug te dringen en drugsverslaafden te ondersteunen om af te kicken. Een flink deel van de patiënten heeft de besmetting namelijk opgelopen door drugsgebruik. De zorg bestaat uit voorlichting, medische zorg, psychische hulp en re-integratie van ex-verslaafden. Dankzij de tussenkomst van Kerk in Actie komt in het samenwerkingsverband een schat aan kennis en

20


13-03-12 13:09

ervaring samen. De partnerorganisaties willen samen een front vormen in de strijd tegen hiv/aids. Een aantal van hen werkt vanuit een christelijke levensovertuiging.

Verwend jongetje Naulo Ghumti, een van de negen samenwerkende organisaties, heeft verschillende afkickcentra en een uitgebreid voorlichtingsprogramma over drugs en hiv/aids. Shyam Bista (43), kwam na jarenlange verslaving in aanraking met Naulo Ghumti. Nu is hij aan het afkicken. “Ik was de jongste thuis en schromelijk verwend. Nooit kreeg ik straf. Ik hoefde niets en mocht alles. Op mijn tiende begon ik met roken. Ik begon te experimenteren met marihuana, ging drinken en probeerde andere middelen. Het geld stal ik van mijn familie. Dat ik hen daarmee schade berokkende, interesseerde mij niet. Ik trouwde en mijn familie zorgde ervoor dat het mijn vrouw aan niets ontbrak. Want zelf zorgde ik niet voor haar.”

Dankbaar “Iemand van Naulo Ghumti vertelde mij over de risico’s van drugs en de kans op besmetting. Ik mocht schone spuiten halen bij het inloopcentrum van Naulo Ghumti, op voorwaarde dat ik zou afkicken. Dingen gingen langzaam beter in

mijn leven. Ik begon verantwoordelijkheid te voelen voor mijn gezin. Ik wilde mijn zoontjes een goede opleiding geven. Daarom vertrok ik naar Saoedi-Arabië om te werken. Maar eenmaal terug in Nepal, pakte ik mijn oude leven weer op. Binnen vijf jaar had ik mijn gezin aan de rand van de afgrond gebracht. Ik kwam in de gevangenis terecht en mijn familie had geen geld om mij uit de problemen te halen. Uiteindelijk werd ik, dankzij tussenkomst van Naulo Ghumti, toegelaten tot het afkickcentrum. Ik ben nog steeds aan het afkicken. Ik heb geen geld om te betalen voor deze hulp. Het liefste zou ik, na mijn herstel, vrijwilligerswerk doen voor Naulo Ghumti. Dat zou me echt gelukkig maken.”

Nieuw bestaan Naulo Ghumti is Nepalees voor ‘nieuwe richting’. Shyam is, met hulp van Naulo Ghumti, een nieuwe weg ingeslagen. De weg die Shyam gaat, is moeilijk, maar hij is vastbesloten vol te houden en een nieuw bestaan op te bouwen voor hem en zijn gezin. Kerk in Actie wil hem en de anderen bijstaan. Met de opbrengst van de collecte op 3 juni, wordt dat mede mogelijk gemaakt. Jacomine Oosterhoff werkt voor Dirigo Communicatie.

achtergrond

Garantstellingen voor Kerk in Actie Kerkelijke gemeenten kunnen hun opbrengsten voor Kerk in Actie ‘in de grote pot doen’, maar ze kunnen ook garant staan voor een bepaald bedrag en één of meer projecten steunen. De gemeente heeft op deze manier een duidelijk doel en is nauwer verbonden bij de betreffende projecten. Kerk in Actie weet door deze garantstellingen waar ze financieel op kan rekenen. Zo snijdt het mes aan twee kanten. Iets voor uw gemeente? In Roosendaal hebben ze er al jaren goede ervaringen mee. Tekst: Mieke Labots Foto: Kerk in Actie

niet toevallig al voltekend zijn door andere gemeenten. Dan zou Roosendaal een ander project moeten kiezen. Suzanne Breedveld geeft aan dat dat nog nooit nodig is geweest.

Jaarproject

et landbouwproject NOAD in Pakistan is één van de vijf projecten waar Roosendaal H garant voor staat.

D

e diaconie van Roosendaal geeft ieder jaar aan Kerk in Actie een garantie af dat er voor vijf projecten ieder € 2500,- betaald wordt. Suzanne Breedveld, voorzitster van de diaconie en voorheen jarenlang lid van de ZWO-commissie licht het toe: “De diaconie van Roosendaal doet dit om haar steun voor Kerk in Actie vorm te geven. Door het jaar heen worden er ongeveer twee collectes per project gehouden in de gemeente van de Kruiskerk. Dit gebeurt naast de gewone Kerk in Actie-collectes van het collecterooster. Op zondag wordt in de ‘Zondagsbrief’ de collectebestemming toegelicht. Zodoende is de gemeente op de hoogte van de vijf gekozen projecten en draagt ze hieraan bij. De collecteopbrengsten zijn niet voldoende maar zijn wel een basis voor de garantstellingen. De diaconie vult de collecteopbrengsten aan tot € 2500,- per project.”

ZWO-commissie “De diaconie laat het uitzoeken van de vijf projecten over aan de

ZWO-commissie. Die bestaat uit zo’n acht leden. De criteria zijn al jaren hetzelfde: er wordt één zendingsproject gekozen en vier (wereld)diaconale projecten van Kerk in Actie. De projecten moeten gespreid zijn over de verschillende werelddelen en thema’s. De leden van de ZWO-commissie zoeken ieder voor zich vijf projecten uit het projectenboek ‘Geloof in Uitvoering’ en op een vergadering wordt democratisch gekozen welke vijf projecten het worden. Dat laat men vervolgens aan Kerk in Actie weten.” De gemeenteadviseur Kerk in Actie Interactief van Roosendaal kijkt vervolgens of de gekozen projecten

Naast deze vijf garantstellingen gebeurt er nog meer. Suzanne: “Roosendaal heeft ook ieder jaar een eigen jaarproject; soms is dat een project van Kerk in Actie, soms van een andere organisatie. Vorig jaar was het jaarproject een Kerk in Actie-project: de Basa Magogo methode om milieubewuster te koken van de organisatie NOVA in Zuid Afrika (Fairclimate-project). De ZWO-commissie heeft samen met de diaconie onder de gemeenteleden een enquête gehouden en daaruit kwam dat men de voorkeur gaf aan een jaarproject boven een meerjarig project. Aan het jaarproject wordt veel aandacht besteed in de gemeente. Ook voor dit jaarproject werd in 2011 via Kerk in Actie Interactief een toezegging van € 3000,- gedaan, maar kon er aan het einde van het jaarproject een kleine € 8000,- worden overgemaakt. Dit staat los van de garantstellingen voor de vijf projecten.” Mieke Labots is coördinator Kerk in Actie Interactief

Garantstelling of Interactief? U kunt als gemeente garant staan voor een bepaald bedrag en daar één of meer projecten van Kerk in Actie mee financieren. Het geld gaat op die manier gericht naar een project. Wilt u als gemeente echt ‘Interactief’ aan de slag, dan houdt dat meer in. Naast extra informatie over een project, zoekt u naar meer manieren om het project voor de gemeente te laten leven. U kunt (per e-mail) contact zoeken met de mensen van het project, een spreker uitnodigen of een actie organiseren om geld op te halen. Ook een ontmoeting met de mensen van het project, daar of hier, is mogelijk. Voor info en begeleiding: zie www.kerkinactie.nl/interactief.


21

BERICHTEN

Uitnodiging jaarvergadering Rudolphstichting De Rudolphstichting is een vereniging van diaconieën van de Protestantse Kerk in Nederland. Namens de leden zet de Rudolphstichting

zich al meer dan honderd jaar in voor kinderen en jongeren die niet bij hun eigen ouders kunnen wonen. Op woensdag 30 mei 2012 is de jaarlijkse ledenvergadering van de Rudolphstichting. Een formeel moment waarop de leden bestuursleden benoemen en meedenken over de koers van de stichting. De ledenvergadering is van 19.30-21.30 uur. Voor meer informatie over het programma en voor K inderen vinden een plek bij de Rudolphstichting. aanmelding gaat u naar Foto: Rudolphstichting. www.rudolphstichting.nl

Vakantie in bos en hei Op Buitenplaats ‘Putterheijde’, even buiten het dorp Putten, staan 2 aangepaste vakantieaccommodaties, die door enthousiaste vrijwilligers en diakenen onderhouden worden. Deze chalets zijn volledig rolstoeltoegankelijk en ook geschikt voor mensen met cara-aandoeningen. Om die reden zijn huisdieren niet toegestaan en mag er niet gerookt worden. Vanaf het park bent u zo in de aangrenzende bossen of op de nabijgelegen hei. Er zijn goede fietsen wandelpaden in de omgeving en er zijn speciale scootmobielroutes beschikbaar. Meer informatie op www.chaletproject.nl.

of neemt u contact op via (0342) 45 90 10 of [email protected]. Ontmoetingsdag Op zaterdag 13 oktober 2012 is de jaarlijkse Ontmoetingsdag. De Ontmoetingsdag is voor diaconieën hét moment om nader kennis te maken met het werk van de Rudolphstichting. Zo kunt u projecten bezoeken en in gesprek gaan met medewerkers en bestuursleden. Een inmiddels vast en gewaardeerd onderdeel van de Ontmoetingsdag is een spreker die een sociaal/diaconaal thema belicht dat raakvlakken heeft met het werk van de Rudolphstichting. Noteer deze datum alvast in uw agenda!

Hoe doe ik goed en recht? Volg eens een Micha Cursus Wat is goed en recht doen? Hoe doe ik dat thuis of in de kerk? Wat betekent gerechtigheid? Wat heb ik allemaal gekregen en wat kan ik daarvan weer uitdelen? Vragen die aan bod kunnen komen bij een Micha Cursus. Met een vaste groep of nieuwe (soms interkerkelijke) club van mensen, is het mogelijk in zes avonden en een actiezaterdag een praktische cursus te volgen over gerechtigheid: de Micha Cursus.

De avond is bedoeld voor mensen die overwegen zelf een cursus te gaan geven in hun eigen gemeente, maar ook voor hen die zich gewoon willen oriënteren. Wie zich aanmeldt via www.michacursus.nl krijgt een uitnodiging met daarin de locatie. Komend half jaar kan dat op: 24 april: Assen 9 mei: Amsterdam 6 juni: Breda Meer weten of aanmelden? Dat kan via: www.michacursus.nl of (030) 696 96 21. Micha is ook te volgen via: twitter.com/MichaNederland.

Voordat een groep start met de Micha Cursus, volgt een van de leden een instructieavond, georganiseerd door de Michacursusmakers.

Boek over de praktijk van buurtwerk en inloophuizen

over empowermen t en gemeenschap - een praktijkonder zoek -

Hoe geven wij gestalte aan de samenle vingsopbouw anno groeien in de stadswijk nu? Hoe kunnen , die ook gestigma er betekenisvolle tiseerde mensen ligers en bezoeker plekken insluiten? Kunnen s van een wijkcentr beroepskrachten, um werkelijk ruimte in het leven te staan? vrijwilbieden aan elkaar? Hoe wordt ‘dit spel Komt ieder dan gespeeld’? steviger Dit boek is een weerslag van een praktijkonderzoek ten, werkzaam in , dat gedaan is stadswijken, met door zes pastorale mensen die achtersta beroepsk praktijkverhalen rachnd en uitsluiting bijeen en doorden kennen. Zij brengen ken deze methodi len, maar vaak concrete sch. De ervaringe ook als breekmo n zijn te lezen als menten. Lang niet succesverhameenschapsvorm alles lukt. Processe ing verlopen niet n van empowerment in een rechte lijn. en geBeroepskrachten en vrijwilligers proberen zich kwetsbaar op confrontatie met te stellen en zijn de ander is vaak zelf ook in het geding. schokkend, maar ontstaat er wederker draagt De ook verrassingen igheid met de deelnem aan. Door dat toe ers. Dan komt het der. Er groeit gemeens te laten proces van de groep chap en er ontstaat en het individu verempowerment. ven zij dit dikwijls Tot vreugde van als een inspirere de beroepskrachten nde ervaring. ‘Zo wordt het spel gespeeld bele!’ zegt één van de De onderzoeksgroep bezoekers. verzamelde de opbreng st van haar praktijko vakgenoten, bestuurd nderzoek voor zichzelf, ers, beleidsmakers, vrijwilligers, deelnem maar ook voor reflectie biedt nieuwe ers en andere geïntere aanknopingspunt en voor de breedte sseerden. Deze van het welzijnsw erk, gelovig èn seculier.

Titus Schlatmann

“Zo wordt het spel gespeeld ” over empowermen t en gem - een praktijkonder eenschap zoek -

en Rob van Waard e


baar via de boekhandel of rechtstreeks via de uitgever [email protected].

gespeeld”

22

gemeenschap geven beroepskrachten uit het werkveld van kerken buurtwerk (Urban Mission) en inloophuizen een reflectie op de praktijk. Aan de hand van aanspre“Zo wordt het spel gespeeld” kende praktijkvoorbeelden wordt de methodiek van werken verkend. Het boek is verhelderend en steekt diakenen tegelijk een hart onder de riem: álle inzet van mensen voor mensen loont, ook als de projecten kleinschalig zijn en de ontwikkeling van mensen in hele kleine stapjes gaat. Het boek is voor € 15,- verkrijg-

“Zo wordt het spel

Veel diakenen die als bestuurder verbonden raken met kerken buurtwerk en inloophuizen hebben weinig of geen ervaring met dit werk. Tegelijkertijd wordt hen regelmatig gevraagd uit te leggen wat nu het eigene is van deze diaconale projecten. Maar hoe breng je dat kort en kernachtig onder woorden? Wat betekenen begrippen als laagdrempelig, langdurig trouw aanwezig zijn en wederkerigheid (presentie) nu eigenlijk? I n het boek Zo wordt het spel gespeeld; over empowerment en

9 789081 28 4967

ISBN/EAN: 978-90-812

849-6-7

Van der Ros Communicatie Ootmarsum Van der Ros Communicatie Ootmarsum

Titus Schlatmann

en Rob van Waard

e

BERICHTEN

Website voor jongeren over armoede in Nederland Armoede in Nederland groeit helaas. De belangstelling voor armoede in Nederland groeit ook, onder andere bij scholen en jongerenorganisaties. De werkgroep De Arme Kant van Nederland/EVA heeft, mede dankzij de steun van Kerk in Actie, een website gelanceerd waarop armoede in Nederland op een voor jongeren aansprekende manier wordt belicht. De site heeft rubrieken als: Wat is armoede? Wie zijn arm? Gevolgen van armoede. Initiatieven tegen armoede. Wat kun je zelf doen? Door de hele site heen zijn er veel links naar filmpjes, ervaringsverhalen, spellen, quizzen en muziekclips te vinden. Die zijn ook nog eens

gebundeld in de rubriek ‘€xtra’. Zo ontstaat een levendige site met veel (bewegend) beeldmateriaal, bondige informatie en doorklikmogelijkheden voor wie meer wil weten. Surf naar: www.armekant-eva.nl/jongeren. De werkgroep heeft ook een folder ontwikkeld.

Gastenverblijf ZendingsDiaconessenhuis

Inclusieve gemeente op zakformaat

Het Zendings-Diaconessenhuis in Amerongen heeft een gastenverblijf waar mensen die een time-out nodig hebben of tot rust moeten komen, een aantal dagen of langer kunnen verblijven. Het Zendings-Diaconessenhuis is te vergelijken met een klooster, maar dan protestants. De diaconessen die er wonen bieden gastvrijheid aan mensen die daar behoefte aan hebben. Het huis ligt op de zuidflanken van Nationaal Park De Utrechtse Heuvelrug. Gasten kunnen zich ontspannen in de natuur en de rust en stilte van het huis. Voor meer info zie: Zendings-Diaconessenhuis, Jan van Zutphenweg 4, 3958 GE Amerongen, tel. (0343) 723 780 of www.zdh.nl.

Doorgeefluik Als diaken kunt u als ‘doorgeefluik’ fungeren en de website en/of folder onder de aandacht te brengen van jongeren. Denk daarbij aan jeugdclubs, catechesegroepen, scholen, jongerencentra, etc. Wellicht komt u op deze manier ook op het spoor van armoede.

Sien is de nieuwe naam van PhiladelphiaSupport, de protestants christelijke vereniging voor mensen met een verstandelijke beperking. Sien staat voor ‘zien’. We zijn allemaal anders, maar voor Sien tellen we allemaal mee. Sien ziet een samenleving waar verstandelijk beperkten volop meedoen. De kerkelijke gemeente kan bij uitstek fungeren als warme thuishaven,

een plek waar iedereen deel van uit maakt. Er is op veel plaatsen een grote bereidheid hieraan te werken en er zijn veel goede voorbeelden. Deze zijn verzameld in het Vademecum voor een inclusieve kerk. Dit is een handzaam boekje op zakformaat vol praktische tips. Het vademecum is te bestellen via (030) 236 37 38 of [email protected].

Young Adult Conference 2012 Iedere zomer organiseert Sabeel, het Palestijns oecumenische centrum voor bevrijdingstheologie in Oost-Jeruzalem, een ‘Young Adult Conference’. Zo’n veertig jongeren van over de hele wereld reizen dan tien dagen door Israël en Palestina. Zij bezoeken niet alleen de heilige plaatsen (zoals de heilige grafkerk in Jeruzalem, de geboortekerk in Bethlehem en het meer van Galilea), Naamloos-1 1

Gids Betaalbar e Vakanties 2012

Gids Betaalbare Vakanties 2012 verschenen

maar ontmoeten vooral ook veel ‘gewone’ inwoners van het land en Palestijnse en Israëlische vredes- en mensenrechtenorganisaties. Ben jij tussen de 18 en 35 jaar oud en wil je meer inzicht krijgen in de dagelijkse werkelijkheid in Israël / Palestina? Ga dan mee van 4-15 juli 2012 en kijk voor meer info op www.sabeel.org of mail met Meta Floor, [email protected]. Gids Betaalbar e Vakanties 20

12

Adressen, besch

rijvingen en

webtips

De gids is te bestellen via (073) 612 19 39 of [email protected]. Prijs € 1,50 per stuk (+ porto). Bij een afname van 50 exemplaren of meer € 1,20 per stuk (+ porto). Een uitgave van de Werkgroep Arme van Nederland/ Kant EVA

Ar m

e

Ka

nt

EV A

Luijbenstraa 5211 BR Dent 17 073-612193 Bosch info@armek9 www.armek ant-eva.nl ant-eva.nl

v an N e d er l a nd

/

13-03-12 12:59

De werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA stelt deze veel gevraagde gids al een aantal jaren samen. Er staan in de gids: vakanties met en zonder kinderen, vakanties voor eenoudergezinnen, kinderkampen, jongerenvakanties en vakanties voor gehandicapten.

Voor de folder en overig vragen kunt u terecht bij De Arme Kant van Nederland/EVA: [email protected] of (073) 612 19 39.

Foto omslag:

RCN, Gijs Moonen


23

Wij zijn Gods kandelaar Wij staan in het licht, het genadige licht van de morgen. Wij vangen het licht. Het straalt uit onze ogen, het wekt hoopvolle gedachten. Wij worden kandelaars van dit licht, herhalen Gods eerste woord. Waar wij dit licht hooghouden en verspreiden, verdampen de grauwe nevels, worden contouren weer zichtbaar, herkrijgen mensen hun kleur. Waar wij dit licht ontsteken, aanwakkeren, groeit de hoop zienderogen. Zo ziet de hemel de aarde graag: in zijn genadig licht.

Foto: Jaap de Jager

Sytze de Vries, Voor Diakonia

Op de bres voor mantelzorgers. Uniek spel van Barneveldse gemeente zorgt voor diaconale bewustwording. 50 jaar diaconale vakanties

Recommend Documents