Advies 2 Advies 1 Wil je advies voor dieren die je aanvoert van andere bedrijven (aankoop dekram, ingeschaarde dieren van anderen, aankoop van ooien, herintrodcutie van uitgeleende dekram)?
Nee
Ja
Ooien in de aflammerperiode? Ja
Nee
Weidegang: advies 3 Krijgen de ooien tot het moment van spenen van de lammeren weidegang of blijven ze opgestald?
Ooien Wil je een advies voor de ooien of de lammeren?
Opgestald: advies 4
Lammeren Opgestald vanaf geboorte tot nu: advies 5 Krijgen de lammeren weidegang? Is de kudde voor het opstallen geweid? Of zijn ze vanaf hun geboorte tot nu op stal gehouden?
Weidegang Geweid voor opstallen
Grazen de lammeren momenteel of hebben de lammeren onlangs gegraasd op een weide waar vorig jaar lammeren hebben gestaan? Tot 1 juli
Voor welk tijdstip wil je een advies?
Ja
Is in het verleden nematodirose op het bedrijf vastgesteld?
Ja: advies 6
Nee Nee
Zijn er (toch) lammeren in de kudde met 2 (of meer) weken weidegang en diarree en treden er groei vertragingen op?
Ja: advies 7
Nee Zitten de lammeren van het begin op veilig land en tot half juni telkens binnen 3 weken verweid naar veilig land en daarna binnen 2 weken?
Ja: advies 8
Nee: advies 9
Tot 1 juli: zie pagina 44 Voor welk tijdstip wil je een advies? Vanaf 1 juli tot 1 november
Zijn de lammeren al eerder ontwormd met een middel uit groep 2 of 3?
Minder dan 4 weken: advies 10 ja
Hoe lang geleden zijn de lammeren ontwormd?
4 weken of meer
Nee Zijn de lammeren na het ontwormen meteen verweid naar veilig land en voor half juni en na half september telkens binnen 3 weken verweid naar veilig land daartussen telkens binnen 2 weken?
Grazen de lammeren momenteel of hebben de lammeren onlangs gegraasd op een weide waar vorig jaar lammeren hebben gestaan? Ja Is in het verleden nematodirose op het bedrijf vastgesteld?
Ja: advies 13
Nee Nee Zijn er (toch) lammeren in de kudde met 2 (of meer) weken weidegang en diarree en treden er groei vertragingen op?
Ja: advies 14
Nee Zitten de lammeren van het begin op veilig land en zijn ze tot half juni telkens binnen 3 weken verweid naar veilig land en daarna binnen 2 weken?
Ja: advies 15
Nee: advies 16
Ja: advies 11
Nee: advies 12
Tot 1 juli: zie pagina 44 Voor welk tijdstip wil je een advies?
Vanaf 1 juli tot 1 november: zie pagina 45
Zijn de lammeren al eerder ontwormd met een middel uit groep 2 of 3?
Minder dan 4 weken: advies 17 Ja
Hoe lang geleden is de kudde ontwormd? 4 weken of meer
Na 1 november
Nee Zijn de lammeren na het ontwormen meteen verweid naar veilig land en voor half juni en na half september telkens binnen 3 weken verweid naar veilig land daartussen telkens binnen 2 weken?
Grazen de lammeren momenteel of hebben de lammeren onlangs gegraasd op een weide waar vorig jaar lammeren hebben gestaan? Ja Is in het verleden nematodirose op het bedrijf vastgesteld?
Ja: advies 20
Nee Nee Zijn er (toch) lammeren in de kudde met 2 (of meer) weken weidegang en diarree en treden er groei vertragingen op?
Ja: advies 21
Nee Zitten de lammeren vanaf het begin op veilig land en zijn ze tot half juni telkens binnen 3 weken verweid naar veilig land en daarna binnen 2 weken?
Ja: advies 22
Nee: advies 23
Ja: advies 18
nee: advies 19
Adviezen Advies 1: Ontworm alle aangevoerde dieren meteen bij aankomst met 2 ontwormingsproducten (elk uit een andere farmacologische groep). Voer beide behandelingen direct na elkaar uit. Breng de aangevoerde dieren ten vroegste 48 uur na de toediening van de ontwormingsproducten op een weide zodat ze geen (resistente) wormeieren op de weide brengen. Houd de aangevoerde schapen gedurende deze 48 uur op stal en zorg dat de daar geproduceerde mest niet op de bedrijfsterreinen terecht komt. Advies 2: Ontworm de ooien enkel in de aflammerperiode. Advies 3: Ontworm 95 tot 98 procent van alle ooien die met hun lammeren tot spenen weidegang krijgen (gebruik benzimidazoles enkel na controle van de ontwormingsefficiëntie) na het aflammeren éénmalig minimaal 2 dagen voor ze op de weide gaan. Ontworm ooien die buiten aflammeren éénmalig binnen 2 weken na aflammeren. Dit advies geldt voor ooien die voor of tijdens het lammeren niet werden ontwormd. De voorkeur gaat uit naar het ontwormen van drachtige ooien vlak voor het lammeren. Advies 4: Het is niet nodig om de ooien die met hun lammeren tot spenen op stal blijven te ontwormen. Advies 5: Ontwormen van de lammeren is niet nodig. Advies 6: Ontworm alle lammeren met minimaal 2 weken weidegang met een product uit groep 1. Verplaats de lammeren zoveel mogelijk naar weiden waar vorig jaar geen lammeren hebben gegraasd. Advies 7: Mogelijk is er toch sprake van nematodirose. Ontworm met een product uit groep 1 om schade te beperken. Stel met een mestonderzoek vast of inderdaad sprake is (geweest) van nematodirose zodat je daar volgend jaar rekening mee kunt houden. Advies 8: Door de beweiding van veilig land en tijdig verweiden is tot 1 juli waarschijnlijk sprake van een geringe wormdruk en is het (nog) niet nodig om de lammeren te ontwormen. Mestonderzoek kan dit bevestigen. Advies 9: Door de begrazing van gevaarlijk land en/of langdurige beweiding van dezelfde weide is er waarschijnlijk sprake van een gevaarlijke wormdruk voor de lammeren en is het noodzakelijk dat je de lammeren rond half juni ontwormt (gebruik benzimidazoles enkel na controle van de ontwormingsefficiëntie). Mestonderzoek kan dit bevestigen. Advies 10: Het is niet nodig om de lammeren te ontwormen. Advies 11: Door de begrazing van veilig land en tijdig verweiden is waarschijnlijk sprake van een geringe wormlast en is het (nog) niet nodig de lammeren te ontwormen. Mestonderzoek kan dit bevestigen. Advies 12: Door de begrazing van een gevaarlijke weide en/of langdurige beweiding van dezelfde weide is er waarschijnlijk sprake van een gevaarlijke wormlast voor deze lammeren en is het noodzakelijk dat je de lammeren ontwormt (gebruik benzimidazoles enkel na controle van de ontwormingsefficiëntie). Mestonderzoek kan dit bevestigen. Advies 13: Ontworm 95 tot 98 procent van de lammeren met een ontwormingsproduct niet uit de benzimidazole-groep (gebruik benzimidazoles enkel na controle van de ontwormingsefficiëntie) omdat dan ook andere wormsoorten naast Nematodirus aanwezig kunnen zijn. Verweid de lammeren zoveel mogelijk naar weiden waar vorig jaar geen lammeren hebben gelopen. Advies 14: Mogelijk is er toch sprake van nematodirose. Ontworm om schade te beperken (gebruik benzimidazoles enkel na controle van de ontwormingsefficiëntie). Stel met een mestonderzoek vast of er inderdaad sprake is (geweest) van nematodirose zodat je daar volgend jaar rekening mee kunt houden. Advies 15: Door de beweiding van veilig land en tijdig verweiden is er mogelijk sprake van een geringe
4
wormdruk. Bij een geringe wormdruk is het (nog) niet nodig de lammeren te ontwormen. Mestonderzoek kan dit bevestigen. Advies 16: Door de begrazing van een gevaarlijke weide en/of langdurige beweiding van dezelfde weide is er waarschijnlijk sprake van een gevaarlijke wormdruk voor deze lammeren en is het noodzakelijk dat je de lammeren ontwormt. Mestonderzoek kan dit bevestigen. Advies 17: Het is niet nodig om de lammeren te ontwormen. Advies 18: Door de beweiding van veilig land en tijdig verweiden is er waarschijnlijk sprake van een geringe wormdruk. Bij een geringe wormdruk is het (nog) niet nodig om de lammeren te ontwormen. Mestonderzoek kan dit bevestigen. Advies 19: Door de beweiding van gevaarlijk land en/of langdurige beweiding van hetzelfde perceel is er waarschijnlijk sprake van een gevaarlijke wormlast voor deze lammeren en is het noodzakelijk dat je de lammeren ontwormt. Mestonderzoek kan dit bevestigen. Ontworm maximaal 95 tot 98 procent van de lammeren (gebruik benzimidazoles enkel na controle van de ontwormingsefficiëntie). Advies 20: Ontworm maximaal 95 tot 98 procent van de lammeren (gebruik benzimidazoles enkel na controle van de ontwormingsefficiëntie) omdat ook andere wormsoorten naast Nematodirus aanwezig kunnen zijn. Verplaats de lammeren zoveel mogelijk naar land waar vorig jaar geen lammeren hebben gelopen. Advies 21: Mogelijk is er toch sprake van nematodirose. Ontworm om schade te beperken. Stel met een mestonderzoek vast of inderdaad sprake is (geweest) van nematodirose zodat je daar volgend jaar rekening mee kunt houden. Advies 22: Door de beweiding van veilig land en tijdig verweiden is er mogelijk sprake van een geringe wormdruk. Bij een geringe wormdruk is het (nog) niet nodig om de lammeren te ontwormen. Mestonderzoek kan dit bevestigen. Ontworm als behandeling nodig is maximaal 95 tot 98 procent van de lammeren (gebruik benzimidazoles enkel na controle van de ontwormingsefficiëntie). Advies 23: Door de beweiding van gevaarlijk land en/of langdurige beweiding van hetzelfde perceel is er waarschijnlijk sprake van een gevaarlijke wormdruk voor deze lammeren en is het noodzakelijk dat je de lammeren ontwormt. Mestonderzoek kan dit bevestigen. Ontworm maximaal 95 tot 98 procent van de lammeren (gebruik benzimidazoles enkel na controle van de ontwormingsefficiëntie).
De adviezen zijn gebaseerd op www.wormenwijzer.nl.
5
