Oogheelkunde
Strabismusoperatie
Dit boekje is bedoeld om u wat meer informatie te geven over een strabismusoperatie, oftewel een scheelzienoperatie. Een strabismusoperatie is een operatie onder narcose aan de uitwendige oogspieren om de oogstand te corrigeren.
Scheelzien Als iemand ergens naar kijkt, staan beide ogen in dezelfde richting. Bij iemand die scheel kijkt, kijkt het ene oog een andere kant op dan het andere oog. Het afwijkende oog kan naar binnen, naar buiten, of zelfs naar boven of beneden gericht staan. Kinderen leren al op jonge leeftijd om met twee ogen, dus recht te kijken. Als bij kinderen de normale ontwikkeling wordt verstoord, kan scheelzien optreden. Scheelzien kan zowel aangeboren voorkomen als op latere leeftijd ontstaan zijn. Het kan erfelijk zijn, maar soms is de oorzaak niet bekend. Soms is het noodzakelijk het scheelzien te corrigeren door middel van een operatie. Er zijn verschillende redenen om scheelzien te corrigeren: Een cosmetisch storende oogstand. Het verkrijgen van een betere samenwerking tussen de ogen. Dubbelzien, welke niet met een bril of oefeningen verholpen kan worden. Een storende scheefstand van het hoofd die gerelateerd is aan een bepaalde afwijkende oogstand.
Het doel van een strabismusoperatie Het doel van de strabismusoperatie is een cosmetisch acceptabele oogstand zonder dubbelzien te creëren met indien mogelijk een verbetering van de samenwerking tussen de ogen.
1
Samenwerking is alleen mogelijk bij kinderen die op zeer jonge leeftijd geopereerd worden of bij mensen die ooit een vorm van samenwerking tussen de ogen hebben gehad. Het definitieve resultaat kan pas circa drie maanden na de operatie beoordeeld worden. Gedurende de eerste drie maanden zijn er veranderingen mogelijk in de oogstand in verband met de wondgenezing en afname van de zwellingen. De patiënt moet zich bovendien aanpassen aan de nieuwe oogstand, dat wil zeggen dat de hersenen tijd nodig hebben zich aan te passen aan de nieuwe situatie. Bij circa 80% van de patiënten wordt met één operatie een goed resultaat bereikt en bij de overige 20% van de patiënten zijn nog één of meerdere operaties nodig. Een eventuele heroperatie is meestal pas na zes maanden mogelijk. Na een strabismusoperatie zijn complicaties mogelijk zoals dubbelzien, een nog steeds storende oogstand, een bewegingsbeperking van een oog of een oogontsteking door infectie.
Voor de operatie Aan de hand van de oogmetingen van de orthoptist wordt bepaald welke spieren verplaatst moeten worden en hoeveel deze spieren verplaatst moeten worden. De orthoptist bespreekt de operatie met de oogarts, die de operatie gaat uitvoeren. Vervolgens wordt de patiënt op de wachtlijst geplaatst. De afdeling Opname zorgt dat u de oproep krijgt voor de operatie. Alle patiënten moeten een screeningslijst invullen, deze wordt beoordeeld door de anesthesist. Er wordt gekeken of een operatie onder narcose geen problemen oplevert. Aan de hand van (gezondheids)vragenlijst zal, als het nodig is, een afspraak bij anesthesist gemaakt worden voor een preoperatief onderzoek.
2
Ongeveer één à twee weken voor de operatie geeft de afdeling Opname de datum van de operatie aan u door. U krijgt meteen te horen waar u zich moet melden voor de dagopname.
De dag van de operatie Op de dag van de operatie mag u minstens zes uren voor de operatie niets eten of drinken. Ook wordt u verzocht om voor de operatie sieraden af te doen en make-up te verwijderen. De narcose voor kinderen De verpleegkundige van de afdeling waar uw kind is opgenomen zal u en uw kind begeleiden naar de operatieafdeling. Bij kinderen tot 12 jaar mag één ouder of verzorger mee als begeleiding van het kind naar de operatiekamer, waar hij/zij de narcose krijgt. Deze begeleiding is ook mogelijk bij kinderen van 12 tot 18 jaar maar dan op verzoek van het kind zelf. Als ouder krijgt u speciale overkleding aan welke u verplicht bent te dragen. Het is op twee manieren mogelijk de narcose in te leiden: -
-
Met een prikje. Er worden medicijnen in een ader ingespoten en als uw kind slaapt, krijgt het nog een kapje over neus en mond met slaapdamp. Met een kapje over de mond en neus. Het in te ademen gas ruikt een beetje vies. Hierna krijgt uw kind alsnog een prikje om medicijnen te kunnen geven tijdens de operatie.
Zodra uw kind onder narcose is, wordt u teruggebracht naar de centrale hal. U kunt wachten op de afdeling waar uw kind is opgenomen. U mag niet bij de ingreep blijven. Meer informatie vindt u in het informatieboekje “Anesthesie voor kinderen”.
3
De narcose voor volwassenen Eén tot anderhalf uur voor de narcose krijgt u een capsule aangeboden, die uw lichaam voorbereidt op de narcose. U kunt er wat slaperig van worden. Vervolgens wordt u naar de operatieafdeling gebracht, waar de narcose via een infuus wordt toegediend. Meer informatie over de narcose vindt u in het informatieboekje “Anesthesie”. De operatie zelf duurt ongeveer 30 tot 60 minuten. Als u bijkomt uit de narcose bevindt u zich in de uitslaapkamer. Als de narcose voldoende is uitgewerkt, gaat u terug naar de afdeling dagbehandeling. Het is mogelijk dat de patiënt zich nog suf voelt van de narcose. Op de afdeling dagbehandeling moet u dan nog enkele uren blijven in afwachting van de uitwerking van de narcose. Als het weer goed gaat, mag u weer naar huis. Overigens is het soms nodig dat u een nachtje in het ziekenhuis blijft. Het is dus belangrijk om op de dag van de operatie ook een pyjama/nachthemd en eventuele medicijnen mee te brengen. Voor een kind kan een knuffel ook een hele geruststelling zijn.
Na de operatie Na de operatie zijn de oogleden plakkerig door de antibioticazalf in de ogen. Hierdoor is ook het zicht tijdelijk verminderd. Dit is na circa een dag weer over. De ogen worden niet afgedekt met een kapje. De ogen zijn rood en de oogleden zijn vaak gezwollen. De ogen kunnen ook erg tranen, soms met bloed. De hechtingen of het wondje kunnen ook erg irriteren, dit geeft een zanderig gevoel in de ogen. De oogbewegingen zijn vaak pijnlijk. Dit zal zich vanzelf herstellen binnen twee tot vier weken. Het herstellen is afhankelijk van het aantal geopereerde spieren en het soort operatie. Hoe meer spieren er geopereerd zijn, des te langer duurt het herstel. Bij een heroperatie duurt het herstel vaak wat langer.
4
Na de operatie kunnen er druppels worden voorgeschreven om infecties tegen te gaan. Deze moeten op advies van de oogarts gebruikt worden. Ook is het na de operatie belangrijk dat er geoefend wordt om de ogen alle kanten op te bewegen. Hoewel dit pijnlijk kan zijn, moet er toch doorgezet worden om de spieren weer soepel te maken. Dit geeft de minste kans op oogbewegingsbeperkingen. Eventueel ontstaan dubbelzien kan vanzelf verdwijnen. Na de operatie mag u gedurende twee weken niet zwemmen en ook het spelen in de zandbak wordt sterk afgeraden. Het wordt aangeraden het verblijf in stoffige ruimten zoveel mogelijk te vermijden. Dit verkleint namelijk de kans op infecties. Na de operatie mag u alles doen wat er normaal wordt gedaan. Eventuele vragen omtrent de planning van de opname kunt u stellen aan het bureau Opname, tel. 0164-278234.
Nog enkele weetjes… Het resultaat van de operatie is NIET van invloed op het zicht of de brilsterkte van de ogen. De operatie gebeurt meestal aan twee ogen en altijd aan de BUITENKANT van de ogen en niet IN het oog. De aanhechtingsplaats van de spier aan de oogbol wordt verplaatst. De ogen worden ook NIET uit de oogkas gehaald.
november 2009
5
