ONZE nieuwe werkomgeving Symposium ‘Praktijk van Het Nieuwe Werken’ Heico van der Blonk & Jan Gerard Hoendervanger 29 maart 2012
Bedoeling van deze workshop
1. IntroducAe: wie zijn Heico van der Blonk & Jan Gerard Hoendervanger?
2. ca. 20 min. presentaAe over de resultaten van ons onderzoek naar de afstemming tussen werkproces en werkomgeving.
3. ca. 20 min. discussie over relevante (onderzoeks)vragen voor de komende jaren
Heico van der Blonk
Jan Gerard Hoendervanger
Hanzehogeschool Groningen Ins8tuut voor Bedrijfskunde Sr. docent Duurzame Innova8e
Hanzehogeschool Groningen Ins8tuut voor Bedrijfskunde Sr. docent Vastgoedmanagement
Lectoraat Arbeidsproduc8viteit Kenniscentrum Arbeid
Lectoraat Vastgoed Kenniscentrum NoorderRuimte
Work Space Design Duurzaamheid & Innova8e
Work Space Design Corporate Real Estate Management
Ergens tussen het verleden…
…en de toekomst
12-‐04-‐12
Een business case volgens het boekje
12
13
12-‐04-‐12
Een business case volgens het boekje
15
Wat weten we inmiddels? (1) • Slechte luchtkwaliteit leidt tot ongezonde werknemers. • Slechte ruimtelijke kenmerken, zoals drukte, gebrek aan privacy en lawaai, leiden tot stress. • Een mooie ruimte, doordacht kleurgebruik, dynamische lichtsystemen en een aangename temperatuur hebben een posi8eve invloed op de vitaliteit van de gebruikers. • Zonlicht en flora kunnen de pijn van pa8ënten verzachten en de kosten voor geneesmiddelen verlagen. • Een winkelinrich8ng die de klant vermaakt, leidt tot klanNevredenheid. • Als klanten bij een winkel gelegenheid krijgen om drukte te omzeilen, gaat de tevredenheid omhoog. • Bij omsloten werkplekken met weinig afleiding en veel privacy is de medewerkerstevredenheid hoger dan bij open werkplekken met veel afleiding en weinig privacy. Bron: Mobach, 2009
Wat weten we inmiddels? (2) • Bij verandering van cel naar open kantoor bestaat het risico op dalende medewerkerstevredenheid, zijn jonge medewerkers tevredener dan oudere medewerkers en is het topmanagement tevredener dan het middenkader. • Bij een hoge temperatuur zijn mensen op hun gemak met koel licht, bij een lage temperatuur met warm licht. • De afstand beïnvloedt de interac8e tussen mensen in organisa8es en hun sociale relaAes. • De meeste gesprekken vinden plaats tussen personen die samen op een hoek van een tafel zi\en; mensen die zij-‐aan-‐zij zi\en spreken minder met elkaar. • ‘Staande vergaderingen’ duren korter dan ‘zi\ende vergaderingen’, terwijl de kwaliteit van de besluitvorming gelijk is. • De ruimtelijke omgeving kan de producAviteit nega8ef beïnvloeden. • Over het algemeen presteren mensen minder goed in grote ruimten. • De aanwezigheid van achtergrondmuziek kan de producAviteit verhogen en het aantal fouten verminderen. Bron: Mobach, 2009
Onderzoeksteam WSD Frank van Genne Mark Mobach Annette Tjeerdsma
Kenniscentrum Arbeid Jac Christis
Kenniscentrum NoorderRuimte
Heico van der Blonk Jan Gerard Hoendervanger
Atelier Work Space Design
Onderzoeksproject Work Space Design
Gea Posthumus, Stephan Lechner Inge Tempel, Lisa Hut, Daphne Wiegers, Miriam Heeger, Gerard Oosterhof, Patrick Beenes, Lisanne Kerkhof
Projecten Atelier Work Space Design 2011: Het nieuwe concentreren 3.0 HNW, kennisdeling en faciliteiten HNW en bewegen Voorbeeldgedrag van het management bij HNW ObservaAeonderzoek bij gebruik van meubilair ConsumerisaAe Geschiktheid van werknemers voor HNW Wat maakt een gebouw geschikt als third place?
2012: Language of clients versus architects in work space design Methoden om gebruikers-‐ behoeZen te expliciteren Third places, the place to be? MoAvaAe factoren bij gebruik van third places. Duurzaam HRM. Persoonlijkheidskenmerken en geschiktheid voor HNW Het Nieuwe Leren en fysieke InrichAng van leeromgevingen HNW in de zorg (GGZ)
column matty kamminga
Moet een leidinggevende de eigen werkplek opgeven? Matty Kamminga voerde dit afstudeeronderzoek uit voor de bacheloropleiding Facility Management aan de Hanzehogeschool in Groningen. Het maakte onderdeel uit van het project ‘Workspace design’ binnen het Kenniscentrum Noorderruimte van de Hanzehogeschool Groningen.
27-‐6-‐2011
‘De grootte van een kamer mag je status niet beïnvloeden’, meent een directeur van een middelgrote adviesorganisatie voor huisvesting in Nederland. De drie heren die naast hem staan knikken instemmend, maar moeten daarna wel schoorvoetend toegeven dat ze nog over een eigen kamer beschikken. Tijdens deze voorlichtingsbijeenkomst over Het Nieuwe Werken kwam de vraag voor het onderzoek naar voorbeeldgedrag van leidinggevenden naar boven: Welke invloed heeft voorbeeldgedrag van leidinggevenden in organisaties die activiteitgerelateerd werken? Als uiting van voorbeeldgedrag Ergens naartoe, f ergens vandaan? – Onderzoek is ovoornamelijk gekeken naarSOZAWE de werkplek van
Vaste werkplek De meerderheid van de geïnterviewde leidinggevenden is vrij positief over de nieuwe werkplek. Ze ervaren het als positief dat er veel meer informatie wordt verkregen wanneer ze als leidinggevende op de werkvloer zitten in plaats van in een eigen kamer. Ze weten daardoor beter wat er speelt op de werkvloer. De drempel om de leidinggevende te benaderen kan hier echter zowel lager als ook hoger (want in het openbaar) door worden. Hier wordt verschillend over gedacht. Na een fase van gewenning was het voor bijna niemand meer een belemmering dat er een afspraak nodig is voor een gesprek, maar het moeten regelen van een kamer of spreekplek voor persoonlijke gesprekken wordt wel als nadeel gezien. Een andere uitkomst van het onderzoek was dat de meerderheid van de leidinggevenden zich bewust is van de voorbeeldfunctie die ze hebben in het activiteitgerelateerde werken. Desondanks proberen veel van deze leidinggevenden een ‘vaste’ werkplek op te zoeken in de organisatie. Zo proberen ze hun medewerkers enige zekerheid te geven over waar ze te vinden zijn. Uit de gesprekken met medewerkers blijkt dat ze het veelal terecht vinden dat hun leidinggevende meedoet met activiteitgerelateerd werken, maar dat ze ook begrip hebben voor mensen in de (aller)hoogste posities in de organisatie die juist niet meedoen in verband met de representatieve functie. 21
Onderzoek SOZAWE (2011)
Oud gebouw: Zwarte doos niet inspirerend verschrikkelijk Gangen en hokjes, geen samenwerking Slecht klimaat
Nieuwbouw Euroborg Inspirerend, representa8ef Func8oneel Flexibel, ontmoe8ngsplaats Gezond, veilig, efficient, overzichtelijk
Oud gebouw
Oude organisaAe • • • • • •
Hierarchisch Eilanden Nadruk op uitkeringen en regels Veel onvrede en gemopper Ja zeggen, nee doen Poli8eke organisa8e
• • • • • •
Vreselijk, verschrikkelijk “de mijnen in” Slecht klimaat Lange gangen, kleine hokjes Geen contact, verstopt Belemmering samenwerking
• • • • • •
Klantgericht Gestandaardiseerd proces Resultaat gericht Flexibel en dynamisch Onderling vertrouwen Meer samenwerking
• • • • • •
“Alle muren weg” Zichtbaarheid van resultaat Opener, lichter, rus8ger Meer collega’s ontmoeten Flexibel gebouw Flex werkplekken, mix, ook thuis
Nieuwe organisaAe
Nieuw gebouw
Veronderstelde effecten van huisvesAng
• • • • • • • • • •
Zichtlijnen Centrale koffiepunten Open teamruimte Zicht op marktplaats Flexibele werkplekken Andere omgeving Rus8ge werkplek (Invloed op) werkplek Centrale trappen Groene omgeving
à Ontmoe8ng à Samenwerking à Uniforme werkwijze à Klantgerichtheid à Meer thuiswerken à Cultuurverandering à Arbeidsproduc8viteit à Arbeidssa8sfac8e à Beweging à Ontmoe8ng 25
OntmoeAng?
• Er is behoeoe aan verschillende vormen van contact… – Binnen een team
à Uniforme werkwijze
– Binnen een afdeling
à Kennisdeling
– Tussen afdelingen
à Gemanaged klantproces
– Organisa8ebreed
à Resultaatgerichtheid
– Met klanten
à Klantgerichtheid
• … die vragen om verschillende benaderingen/omgevingen.
26
organisa8e adviseurs ICT adviseurs
(ruimtelijk) ontwerpers (interieur) architecten
?
werk proces
hoe is het werk georganiseerd? workflows, organisa8e van arbeid technologie als een enabler verwach8ngen gedrag medewerkers orders, projecten, afdelingen, teams
werk omgeving
hoe wordt de ruimte gebruikt? verhouding oe per m2 werkplekken en werkvlekken s8lte, mee8ng, socializing
Is deze beinvloeding een herkenbaar, relevant thema?
Is deze participatie een herkenbaar, relevant thema?
Is deze communicatie een herkenbaar, relevant thema?
Dank voor uw aandacht
