Ontwikkelingen naar een duurzame energiemarkt… Klaas Hommes, TenneT 28 juni 2014
Transitie Veranderingen in productie Veranderingen in balancering Nieuwe kansen Vergroening 20-03-2013
2
Ontwikkeling: transitie naar duurzaam • • •
In de transitie naar duurzame energie speelt duurzame elektriciteit een grote rol De Nederlandse ambities doen nauwelijks onder voor die van Duitsland Nederland begint aan een inhaalrace
Nederland begint inhaalslag
%
Duitsland
Nederland
3
4
5
Building towards a powerhub Future offshore wind
Towards a sustainable market design
17 oktober 2013
6
Future interconnectors -Doetinchem-Wesel - NorNed2/ NORD.LINK (under study) - COBRA (under study) - EU market coupling
Inpassing duurzame energie in de markt
28 november 2013
7
Consequenties energietransitie •
Om RES optimaal in te passen zal extra infrastructuur nodig zijn
•
De afhankelijkheid van conventionele centrales voor systeemstabiliteit moet worden gereduceerd
•
Aanvullende capaciteit blijft absoluut noodzakelijk
8
Grote volatiliteit invoeding duurzame energie 30.000 MW
25.000 MW 20.000 MW 15.000 MW 10.000 MW 5.000 MW 0 MW 8.000 MW
WIND
PV
Wind/PV
6.000 MW
4.000 MW 2.000 MW
Export
0 MW
-2.000 MW -4.000 MW -6.000 MW
Import
-8.000 MW 01.04.2011 00:00
03.04.2011 02:00
05.04.2011 04:00
07.04.2011 06:00
09.04.2011 08:00
11.04.2011 10:00
13.04.2011 12:00
15.04.2011 14:00
17.04.2011 16:00
19.04.2011 18:00
Het conventionele productiepark moet over een hoge opregel- en afregelsnelheid beschikken! Towards a sustainable market design
17 oktober 2013
9
Peilers van Balanshandhaving Internationaal het Europese gekoppelde systeem en synchrone zones
Nederland maakt deel uit van een groot gekoppeld systeem. Binnen een synchrone zones is de frequentie overal gelijk.
Stabiliteit van deze frequentie is een gezamenlijk belang en een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dit is vastgelegd in afspraken tussen TSO’s. Balanshandhaving is georganiseerd per Control Area, onafhankelijk van spanningsniveaus. Voor de Control Area Nederland is 10 Energietransitie en balanshandhaving
TenneT hiervoor verantwoordelijk. 22 oktober 2013
Consequenties energietransitie voor spelers op de markt: TSO Bij een hoge penetratie van zonne- en windenergie neemt de beschikbaarheid van ondersteunende diensten voor de stabiliteit van het systeem sterk af
Conventionele centrales
Wind
Zon
Actief vermogen
• Ja
• Ja
• Ja
Reactief vermogen
• Ja
• Mogelijk
• Nee
spanningshuishouding
Flexibiliteit
• Ja
• Misschien
• Nee
balanshandhaving
Inertie
• Ja
• Beperkt
• Nee
frequentiestabiliteit
product:
Inpassing duurzame energie in de markt
28 november 2013
nodig voor: commodity
11
Marktontwerp: basis!
Towards a sustainable market design
16 October 2013
12
Consequenties energietransitie voor spelers op de markt: consumenten De kosten van het totale energiesysteem stijgen en een groter deel zal via subsidies worden gefinancierd Deze extra kosten zullen via de energierekening aan de consument worden doorberekend. Huishoudens in Nederland betalen nu een opslag voor de productie van duurzame energie van 0,1 ct/kWh. In Duitsland is dit 5,3 ct/kWh. Door het installeren van zonnepanelen zullen kleine consumenten prosumers worden Door het installeren van slimme meters zullen ook kleine consumenten kunnen reageren op prijsprikkels en daarmee een bijdrage leveren aan de betaalbaarheid van het systeem
Het verdelen van de kosten en de baten van de energietransitie kan aanleiding geven tot maatschappelijke discussie
Inpassing duurzame energie in de markt
28 november 2013
13
De pijlers van het marktontwerp Het versterken van de “energy-only-market”:
̵ Leg de verantwoordelijkheid en financiële consequenties voor balancering ̵
neer bij marktpartijen (afnemers en leveranciers) Volledige integratie van duurzame productie in de markt
Europese afstemming:
̵ Toets de haalbaarheid van nationaal beleid in de Europese context ̵ Europese coördinatie op het gebied van generation adequacy
Het functioneren van de energy-only-market moet worden gemonitord om zeker te zijn dat lange termijn leveringszekerheid gewaarborgd blijft
Aanvullende maatregelen, indien nodig, moeten: -
De beschikbaarheid van energie garanderen om zowel generation adequacy als system adequacy te waarborgen
-
De elektricteitsmarkt ondersteunen en niet uithollen
Inpassing duurzame energie in de markt
28 november 2013
14
Bedankt voor de aandacht!
