Ontwikkeling functie POH GGZ. Wat is medische verantwoordelijkheid? Kinderwens bij psychische problemen. Moeder-babyinteractie bij borderline

Relatiemagazine

I

Regio Deventer

I

jaargang 2

In dit nummer:

Spel in psychotherapie Ontwikkeling functie POH GGZ Wat is medische verantwoordelijkheid? Kinderwens bij psychische problemen Moeder-babyinteractie bij borderline

I

nummer 2

I

maart 2010

Medemence Relatiemagazine

I

Regio Zwolle

I

jaargang 2

I

nummer 2

I

Relatiemagazine maart 2010

Jaargang 2 Nummer 2 Maart 2010 Cover: Suzanne Knol

In dit nummer:

Spel in psychotherapie Ontwikkeling functie POH GGZ Wat is medische verantwoordelijkheid?

Alle zorginstellingen moeten kwaliteitsgegevens aanleveren over hun zorgprocessen en het resultaat daarvan. Met deze gegevens krijgen de instellingen en de buitenwereld zicht op de kwaliteit en het effect van zorgprocessen. Daarnaast levert het een bijdrage aan de discussie over transparantie van de geestelijke gezondheidszorg (ggz) en de verslavingszorg.

Kinderwens bij psychische problemen Moeder-babyinteractie bij borderline

Het bureau ‘Zichtbare zorg’ verzamelde de gegevens van ggz-instellingen over 2008 in een rapport, zodat vergelijking (benchmarking) mogelijk is. We zien in dit rapport een eerste

impressie van de effectiviteit, de veiligheid en de cliëntgerichtheid van de ggz-instellingen, inclusief de verslavingszorg. Met de resultaten uit dit rapport kan de kwaliteit van de geleverde zorg door de instellingen onderling vergeleken worden. Het zichtbaar maken van de kwaliteit van zorg en van de verschillen in kwaliteit tussen zorgaanbieders is essentieel voor de werking van het nieuwe zorgstelsel. Op basis van deze informatie kunnen cliënten en verwijzers een weloverwogen keuze maken tussen zorgaanbieders. Zorgverzekeraars en zorgkantoren kunnen op basis van de informatie zorg inkopen met een goede prijs-kwaliteitverhouding. En de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) kan de informatie gebruiken voor haar taak als toezichthouder. Op basis van deze eerste resultaten lijkt Dimence het goed te doen. Dit is opvallend, omdat we

In deze Medemence

4 8

Pagina 2

Medemence

Dimence zal in 2010 haar resultaten nog transparanter maken en verder verbeteren. We willen de resultaten graag meer verfijnen zodat ze betrouwbaarder worden en er meer uit af te leiden is. Hier zetten we ons het komende jaar voor in. We zijn op de goede weg! Kijk voor het rapport ‘Visualisering Prestatieindicatoren 2008, ggz en verslavingszorg’ op: www.zn.nl

Raad van bestuur Dimence, vlnr Sybren Bangma (Voorzitter RvB), Herma van der Wal (psychiater, lid RvB) en Ernst Klunder (lid RvB)

Raad van bestuur

En verder Ontwikkeling functie POH GGZ

Wat is medische (eind)verantwoordelijkheid?

Dimence heeft een aantal initiatieven opgezet voor het aanstellen van een POH GGZ in de huisartsenpraktijk die voor huisartsen minder risico met zich meebrengen. Hierover willen wij u graag informeren.

De begrippen ‘medische verantwoordelijkheid’ en ‘medische aansprakelijkheid’ leiden nog wel eens tot verwarring. Juriste Betty Freriks van Dimence biedt opheldering.

Moeder-babyinteractie bij borderline

Regionieuws

Hebben kinderen van moeders met borderline een verhoogde kans op een achterstand in sociale en cognitieve ontwikkeling? Marilene de Zeeuw, klinisch psycholoog bij Dimence, onderzocht dit vraagstuk.

Regionaal nieuws met de rubriek ‘Mence in beeld’ waarin een medewerker van Dimence zich voorstelt en vertelt over het werken in de geestelijke gezondheidszorg.

10 11

zo’n jonge instelling zijn. Ook constateerde minister Klink onlangs publiekelijk dat de ggz in de zorgsector voorop loopt als het gaat om transparantie. Dus Dimence doet het goed, evenals de gehele ggz-branche.

Kinderwenspoli Dimence start binnenkort een kinderwenspoli. Patiënten kunnen hier, samen met hun partner, terecht voor informatie en advies over de consequenties van hun psychisch probleem op een eventuele zwangerschap.

Ontwikkelingen in behandeling borderline Afgelopen decennia is er een groeiend optimisme ontstaan over de behandeling van de borderline persoonlijkheidsstoornis. Dit resulteerde in een toename en verbetering van de behandelmethoden.

Start zorgprogrammatisch werken bij Dimence Dimence gaat in 2010 werken met zorgprogramma’s. De zorgprogramma’s van Dimence omschrijven het totale hulpaanbod per ziektebeeld.

Colofon 4 6

Medemence is het relatiemagazine van Dimence, het wordt verspreid onder verwijzers, zorgverzekeraars, andere zorgverleners en maatschappelijke instanties. Het verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 1650 exemplaren. Redactie Team Communicatie Eindredactie Lotte Sträter Redactieraad Arnoud Jansen, Linda Kronenberg, Tonnie Prinsen – Reinders, Rob Teunisse, Wim van der Vegt

9

Redactieadres Dimence, t.a.v. team Communicatie Postbus 5003, 7400 GC Deventer [email protected] Ontwerp en realisatie Reclamebureau Circuit, Zwolle Drukwerk Drukkerij Uitgeverij Sono bv Fotografie Gerlinde Schrijver EZ Foto & Vorm Studio Beerens

Medemence

Pagina 3

GGZ NIEUWS GGZ NIEUW NIEUWS NIEU UW GGZ NIEUWS GGZ GGZ GZ NIEUWS NI GGZ NIEUW NIEUWS GGZ NIEUWS GGZ N NIEUW **=1LHXZV Informatie over ontwikkelingen in de ggz en de toepassing daarvan binnen Dimence.

Eerste verpleegkundig specialist geestelijke gezondheidszorg 6X]DQQH.QROZHUGRSGHFHPEHUDOVHHUVWH YHUSOHHJNXQGLJVSHFLDOLVWJHHVWHOLMNHJH]RQGKHLGV]RUJ LQJHVFKUHYHQLQKHW%,*UHJLVWHUDUWLNHO'HUHJLVWUDWLH YRQGSODDWVLQ'HQ+DDJLQDDQZH]LJKHLGYDQGLUHFWHXU JHQHUDDO9DQ+DOGHUQDPHQVPLQLVWHU.OLQN

Ontwikkeling functie POH GGZ 0HWGHLQYRHULQJYDQGHEHOHLGVUHJHOÕ3UDNWLMNRQGHUVWHXQHUKXLVDUWVHQ]RUJJJ]Ö32+**= NXQQHQKXLVDUWVHQHHQ32+**= DDQVWHOOHQLQKXQSUDNWLMN+LHUPHHNULMJWGHKXLVDUWVHHQQLHXZHRQDIKDQNHOLMNHYRUPYDQRQGHUVWHXQLQJELMFOL«QWHQPHW

Suzanne is werkzaam bij het Expertisecentrum Persoonlijkheidsproblematiek van Dimence in Almelo. Op 4 december rondde zij haar opleiding tot verpleegkundig specialist af, waarin zij onder andere leerde om zelfstandig effectieve psychiatrisch verpleegkundige behandelingen te ontwikkelen. De toepassing in de praktijk staat daarbij centraal. Dit was voor Suzanne een belangrijke reden om voor deze opleiding te kiezen. “Ik wil met patiënten blijven werken. Als verpleegkundige ben je betrok-

ken bij alle aspecten van de patiënt. Het is heel breed en daar hou ik van.” Wat merken de patiënten ervan dat er een nieuwe specialist is? “De patiënt kan bijna alles betreffende de zorg regelen met de verpleegkundig specialist, zoals verwijzingen naar andere disciplines en instanties. Als uit onderzoek blijkt dat bepaalde handelingen niet werken, dan doen we dat niet meer. Dat is een onderdeel van de opleiding: wetenschappelijk onderzoek doen en dit vertalen naar de werkvloer. Als verpleegkundig specialist draag je zo bij aan betere zorg, maar veel daarvan gebeurt achter de schermen.” Informatie Suzanne Knol, verpleegkundig specialist ggz, 0546 542 416 of [email protected].

JJ]SUREOHPDWLHNGLHRQGHUGHUHJLHYDQGHKXLVDUWVYDOW7RWYRRUNRUWZHUNWHQLQGHPHHVWHSUDNWLMNHQLQGHUHJLRFRQVXOHQWHQ YDQ'LPHQFH6DPHQPHWGHKXLVDUWVHQ]RHNW'LPHQFHJUDDJQDDUPRJHOLMNKHGHQRPGHEHVWDDQGHJRHGHVDPHQZHUNLQJWH EHKRXGHQ,QPLGGHOV]LMQHUHHQDDQWDOLQLWLDWLHYHQRSJH]HWZDDURYHUZLMXJUDDJLQIRUPHUHQ

Het uitgangspunt van alle initiatieven is om ervoor te zorgen dat huisartsen minder risico lopen bij het aanstellen van een POH GGZ in hun huisartsenpraktijk door het werkgeversrisico bij de huisartsen weg te halen. Hieronder volgt een overzicht van de verschillende regionale initiatieven. Voor meer informatie, suggesties of vragen hierover kunt u ons (per regio) benaderen via de onderstaande contactgegevens.

Ý5HJLR$OPHOR In de regio Almelo hebben huisartsen en Dimence gezamenlijk een BV opgericht. Vanuit deze BV gaan medewerkers van Dimence werken als POH GGZ in de huisartsenpraktijk.

Ý5HJLR=ZROOH In samenwerking met de werkgroep ggz van de ‘Huisartsen Regio Zwolle’ en ProGez heeft Dimence de afgelopen periode op een positieve wijze gewerkt aan het vormgeven van de functie POH GGZ via samenwerkingsovereenkomsten. Onlangs is deze samenwerking gepresenteerd tijdens een informatiebijeenkomst. Huisartsen die belangstelling hebben voor een POH GGZ in hun praktijk, kunnen zich aanmelden bij Dimence of ProGez.

Ý5HJLR'HYHQWHU De ‘Huisartsen zorggroep Deventer en omstreken’ en Dimence hebben de intentie om de functie van de POH GGZ gezamenlijk vorm te geven via een BV. Middels deze BV kunnen medewerkers van Dimence gedetacheerd worden in de huisartsenpraktijk. Vanuit de BV wordt de komende periode contact opgenomen met alle leden van de Zorggroep Deventer en omsteken om hun wensen ten aanzien van praktijkondersteuning te inventariseren. Huisartsen in Zutphen vallen buiten de ‘Huisartsen zorggroep Deventer en omstreken’. De komende periode bespreekt Dimence met de huisartsen in Zutphen wat ze voor hun kan betekenen.

Informatie Marten Otten, teamleider, 038 4269 731 of [email protected]. http://pohggzregiowestoverijssel.dimence.nl.

Pagina 4

Medemence

Informatie Jorgen Spit, projectleider preventie, 0546 832 320 of [email protected].

Informatie Wim van der Vegt, circuitmanager, 0570 604 236 of [email protected].

32+**= Met de komst van de POH GGZ krijgt de ondersteuning van cliënten met psychische of psychosociale klachten een nadrukkelijkere positionering binnen de eerste lijn. Dit moet leiden tot een versterking van de eerste lijn zodat cliënten zo veel mogelijk in de eerste lijn geholpen worden. De POH GGZ begeleidt cliënten in de huisartsenpraktijk of verwijst ze door naar andere instellingen. De POH GGZ is werkzaam voor de huisarts onder de regie van de huisarts. De POH GGZ en de huisarts bepalen onderling welke taken de POH GGZ in de huisartsenpraktijk verricht.

Wat is medische (eind) verantwoordelijkheid? 'HEHJULSSHQÕPHGLVFKHYHUDQWZRRUGHOLMNKHLGÖHQÕPHGLVFKHDDQVSUDNHOLMNKHLGÖOHLGHQQRJZHOHHQVWRWYHUZDUULQJ +RHYHUUHLNWGLW"(QZDWYDOWHUZHORQGHUHQZDWMXLVW QLHW"-XULVWH%HWW\)UHULNVYDQ'LPHQFHOLFKWWRH “In de discussie over de medische (eind)verantwoordelijkheid worden de begrippen (eind)verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid vaak door elkaar gehaald. Het begrip medische (eind) verantwoordelijkheid heeft als zodanig geen juridische betekenis, maar hangt samen met de interne organisatiestructuur. Wel van juridische betekenis is het begrip aansprakelijkheid. Vanuit juridische invalshoek is het belangrijk, dat de verantwoordelijkheidsverdeling duidelijk is, om in geval van tekortkoming te weten wie daarop kan worden aangesproken. Onder aansprakelijkheidsrecht vallen verschillende soorten aansprakelijkheid: civielrechtelijke, strafrechtelijke, bestuursrechtelijke en tuchtrechtelijke aansprakelijkheid. Het civiele aansprakelijkheidsrecht kent naast een persoonlijke ook een kwalitatieve aansprakelijkheid.

BIG. Uitgangspunt in het tuchtrecht (wet BIG) is dat iedere beroepsbeoefenaar aansprakelijk is voor het eigen handelen. Dit geldt ook voor het in opdracht uitvoeren van een voorbehouden handeling. Daarbij dient de opdrachtnemer (bijvoorbeeld verpleegkundige) de instructies op te volgen en de opdrachtgever (bijvoorbeeld arts) heeft de verantwoordelijkheid de juiste uitvoering van deze handelingen te controleren en eventueel te begeleiden. De wet BIG staat niet toe, dat diegene die de opdracht heeft aanvaard, zijn aansprakelijkheid voor de uitvoering afschuift op diegene die de opdracht heeft gegeven. De beroepsbeoefenaar dient tevens de grenzen van zijn kennen en kunnen in acht te nemen. Ook samenwerking tussen verschillende disciplines laat de eigen verantwoordelijkheid van de beroepsbeoefenaar onverlet.” Informatie Betty Freriks, juridisch medewerker, 0570 639 580 of [email protected].

GG NIEUWS GGZ NIEUWS GGZ NIEUWS WS GGZ NIEUWS GGZ De bestuursrechtelijke aansprakelijkheid komt voort uit de Kwaliteitswet zorginstellingen. De strafrechtelijke aansprakelijkheid vindt zijn basis in het strafrecht en in de wet

Medemence

Pagina 5

0HQFHLQ%HHOG 5HJLR$OPHOR

5HJLRQLHXZV$OPHOR

Wie zijn de zorgprofessionals van Dimence? Wat is hun werkwijze, niet alleen ten aanzien van de patiënt maar ook in de samenwerking met verwijzers? 'H]HNHHULQEHHOG 6X]DQQH.QRO

De digitale therapeut :HUHOGZLMG]LMQHUYHHORQWZLNNHOLQJHQRSKHWJHELHGYDQRQOLQHKXOSYHUOHQLQJ 2RN'LPHQFHWLPPHUWDDQGHGLJLWDOHVQHOZHJ2QODQJVVWDUWWHELQQHQ'LPHQFH GHHHUVWHRQOLQHEHKDQGHOLQJ

Suzanne Knol

Innovatie en onderzoek dragen bij aan betere zorg Ø(HQEHODQJULMNHRQWZLNNHOLQJLQPLMQ YDNJHELHGLVGDWKHWEHURHSYHUpleegkundig specialist geestelijke JH]RQGKHLG]RUJJJ] VLQGVNRUWZRUGW JHUHJLVWUHHUGLQDUWLNHOYDQKHW%,* UHJLVWHU5HJLVWUDWLH]RUJWYRRUPHHU EHYRUGHULQJHQJRHGHEHZDNLQJYDQ GHNZDOLWHLWYDQ]RUJYHUOHQLQJ'RRU GH:HW%,*NULMJHQPHQVHQ]LFKWRSGH GHVNXQGLJKHLGYDQHHQEHURHSVXLWRHIHQDDU2P]RUJYDQKRJHNZDOLWHLWWH ELHGHQLVKHWYDQEHODQJGDWHUUXLPWH LVHQEOLMIWRPLQQRYDWLHHQRQGHU]RHN WRHWHSDVVHQLQGHSUDNWLMNÙ Suzanne Knol is zorgprofessional bij Dimence en werkzaam in Almelo als verpleegkundig specialist ggz bij het Expertisecentrum Persoonlijkheidsproblematiek. Suzanne: “Als verpleegkundig specialist ben ik betrokken bij het totale behandel-

Pagina 6

Medemence

proces van begin tot eind. In het team persoonlijkheidsproblematiek houden we ons bezig met hoogcomplexe problematiek op het gebied van persoonlijkheidsstoornissen. Daarnaast hebben we hierbij aandacht voor andere aanwezige stoornissen, naast de persoonlijkheidsstoornis. De behandeling en begeleiding richt zich op de stoornis en de gevolgen daarvan op diverse levensgebieden.”

“Terugkoppeling aan verwijzers heeft veel meerwaarde.” “Iets dat ik heel belangrijk vind, is het toepassen van innovatie en onderzoek in de praktijk. Dit levert namelijk een bijdrage aan het verbeteren van de kwaliteit van zorg. Een voorbeeld uit de praktijk is dat

we de komende maanden een zelf ontworpen lessencyclus over rehabilitatie en behandeling en het integreren van beiden binnen herstelgerichte zorg gaan uitvoeren. Als de verwijzer op de hoogte wordt gehouden over de voortgang en behandeling van zijn patiënt kan hij gericht verder wanneer de patiënt terugkomt. Als een patiënt weer terug gaat naar de verwijzer kan ik tevreden terugkijken. Ik vind het geweldig dat ik, door het uitoefenen van mijn beroep bijdraag aan het verbeteren van de kwaliteit van leven van de patiënt. Ondanks de stoornis die ze hebben, kunnen ze door goede behandeling bereiken dat ze beter functioneren en groeien in het deel uit maken van de maatschappij.” Informatie Suzanne Knol, verpleegkundig specialist ggz, 0546 542 416 of [email protected].

“Internethulpverlening heeft de wind in de zeilen”, zegt Rob Gerrits, staflid e-mental health. “Op dit moment bereikt de hulpverlening maar twintig tot dertig procent van de grote groep mensen die hulp nodig heeft. Met online hulpverlening kunnen we drempels slechten en een deel van die kloof dichten.” Dimence beschikt inmiddels over negen digitale behandelprogramma’s op het gebied van angst, depressie, seksualiteit en verslaving. De internetbehandelingen zijn gebaseerd op bewezen effectieve technieken uit de cognitieve gedragstherapie. Léon Berkenbosch is projectleider internetbehandeling bij ADAPT in Almelo.

“We combineren de internetbehandeling met een aantal persoonlijke contacten.” Léon vertelt dat de eerste patiënten met veel enthousiasme en een gezonde dosis nieuwsgierigheid begonnen en de internettherapie als persoonlijk ervaren. “Dat komt onder andere doordat je als hulpverlener tijdens de online behandelstappen met behulp van mailcontact ondersteuning biedt en belangstelling toont. ‘Je vertelde dat je naar het pretpark ging met je kinderen, hoe was het?’. Zo toon je betrokkenheid en interesse, wat je in een reguliere behandeling ook zou doen.” Léon en Rob bezochten onlangs het eerste internationale E-Mental Health

congres in Amsterdam. “Daar werd veel wetenschappelijk bewijs geleverd dat online therapie voor veel aandoeningen bij bepaalde groepen mensen net zo goed werkt als behandeling middels persoonlijk contact.” Bij Dimence wordt bekeken of iemand een geschikte kandidaat is voor internetbehandeling. Als huisarts kunt u in uw verwijzing vermelden dat uw patiënt een voorkeur heeft voor internetbehandeling.

Informatie Rob Gerrits, stafmedewerker 0570 680 850 of [email protected]. Léon Berkenbosch, projectleider 0546 533 300 of [email protected] of kijk op www.adaptonline.nl.

Aandachttraining ‘Minder stress door Aandacht’ 'LPHQFHVWDUWLQDSULOLQGHUHJLR$OPHORPHWHHQQLHXZHWUDLQLQJ$DQGDFKW-

wordt om deze klachten te voorkomen of te beperken.

WUDLQLQJÕ0LQGHUVWUHVVGRRUDDQGDFKWÖÕ0LQGHUVWUHVVGRRUDDQGDFKWÖLVHHQ SUHYHQWLHWUDLQLQJYRRUYROZDVVHQHQGLHDQGHUVZLOOHQOHUHQRPJDDQPHW VWUHVVOLFKWHWRWPDWLJHDQJVWHQRIVRPEHUKHLGVNODFKWHQ

In elf bijeenkomsten van 1,5 uur vinden er aandachtsoefeningen plaats gebaseerd op mindfulness. Door deze oefeningen worden mensen zich bewust van gedachten, emoties en lichamelijke prikkels. Negatieve gedachtepatronen worden door deze oefeningen beter en eerder herkend, hierdoor

kunnen bewustere keuzes worden gemaakt. Door de training wordt een houding aangeleerd om onprettige gevoelens toe te laten en te accepteren. Mensen krijgen door de training inzicht in hoe stress, angst en somberheid ontstaan en in stand gehouden worden, waardoor het gemakkelijker

Deze training heeft in andere plaatsen in Nederland goede resultaten geboekt. Gezien deze resultaten wordt er vanuit Universiteit Twente een effectenonderzoek aan gekoppeld om aan te tonen of deze training effectief is.

Informatie en aanmelden Moniek Koopman, preventiemedewerker, 0546 832 320 of [email protected].

Medemence

Pagina 7

+HWKHEEHQYDQHHQRXGHUPHWSV\FKLDWULVFKHSUREOHPHQLVHHQULVLFRIDFWRUYRRUGH + +H HW KHEE EEHQ H YD DQ HHQ RXGHU PHW SV\FKLDWULVFKH SUREOHPHQ LV HHQ ULVLFRID DFF VRFLDOHHQFRJQLWLHYHRQWZLNNHOLQJYDQHHQNLQG*HOGWGLWRRNYRRUGHNLQGHUHQYDQ VRFLLDOH HQ FRJQ VR QLWLHYH H RQWZLNNHOLQJ YDQ HHQ NLQG *HOGW GLW RRN YRRU GH PRHGHUVPHWHHQ%RUGHUOLQH3HUVRRQOLMNKHLGVVWRRUQLV%36 "(Q]LMQGH]H]RUJHQGDQ PR P RHG HGHUUV PHW HHQ %R %RUGHUOLQH 3HUVRRQOLMNKHLGVVWRRUQLV %36 " (Q ] ZHOYROGRHQGHEHNHQGELMKXLVDUWVHQFRQVXOWDWLHEXUHDXVHQGHKXOSYHUOHQHUVYDQGH ZH YR ZH ZHO ROG O RHQG QG QGH GH E EHNNHQG ELM KXLVDUWVHQ FRQVXOWDWLHEXUHDXV HQ GH

leeftijd. Maar artsen moeten wel alert zijn op kinderen met een ontwikkelingsachterstand en moeders met BPS die klagen over veel rusteloosheid, huilen en stress bij het kind. Vermoedelijk zijn er dan behoorlijke problemen in de interactie. Het aanmelden voor (preventieve) interventie en behandeling is dan van belang.”

PRHGHUV":RUGHQGHEDE\ÖVHQRXGHUVZHOYROGRHQGHDDQJHPHOGYRRUSUHYHQWLHYHLQPR P RHG HGH HUV" :R :RUGHQ HQ GH EDE\ÖV H EDE\ V HQ RXGHUV ZHO YROGRHQGH DDQJ WHUYHQWLHRIEHKDQGHOLQJ"0DULOHQHGH=HHXZNOLQLVFKSV\FKRORRJELM'LPHQFHULFKWWH WHUYHQWLH H RI EHKD DQGHOLQJ" 0DULOHQH GH =HHXZ NOLQLVFK OLQLVFK SV\ S ]LFKLQKDDURQGHU]RHNRSGH]HYUDJHQ ]LFK ]L F LQ KDDUU RQGH FK HU]RHN RS GH]H YUDJHQ

Moeder-babyinteractie bij moeders met borderline

Marilene: Ma M rilene: “Op basis van het ziektebeeld moeders zzou ou je verwachten dat m oeders met BPS ggrilliger, rilliger, impulsiever, meer storend en intrusief tru tr usief zijn in de omgangg met hun kinderen dan gezonde moeders. Op Op het eerste gezicht zich chtt lijkt de interactie tussen tu de moeders met BPS en hun baby’s vaak wel aardig te me gaan. gaan ga an. Daarom Da voelen deze dezze moeders vaak weinig deelname wein iniig motivatie tot deel lname aan een interventie terv rven e tie en hun omgeving omgevin ing spoort ook niet aan tot to het zoeken van hulp. Als je echter microniveau ggoed go ed kkijkt naar wat zich ch op microniv baby tussen moeder en bab by afspeelt, gaat het vaak minder goed. Huisartsen en consultatiebureauartsen hebben niet altijd zicht op de persoonlijkheidsproblematiek, laat staan hoe deze een rol speelt in de dagelijkse omgang tussen ouder en kind. Een huisarts signaleert de problemen meestal als de

moeder m met de peuter vast loopt. Dan pas wordt opg opgemerkt dat de oorzaak van de problemen probleme bij de stoornis van moeder ligt.” Onderzoeksresultaten Onderzo Marilene vergeleek in haar onderzoek de moed moeder-babyinteractie bij moeders met BPS BPS, moeders met een depressie en gezon gezonde moeders, bij kinderen van 0-18 ma maanden. Marilene: “Moeders met BPS zijn niet erg sensitief, bieden weinig structuur en kunnen de baby’s behoorlijk storen in hun bezigheid (intrusiviteit). Dat is zorgelijk. Ik heb met mijn onderzoek niet kunnen aantonen dat bepaalde kenmerken van de moeder ertoe bijdragen dat een moeder met BPS geen goede moeder is. Ook is er geen cognitieve achterstand aantoonbaar bij baby’s van deze

%HKDQGHODDQERG Het KIDZ Expertise team van Dimence biedt in samenwerking met Lindenhout, een dagklinisch aanbod voor de moeders en hun baby’s en peuters. Een intensief programma waarbij moeders en hun baby één dag in de week op de dagbehandeling worden begeleid door onze hulpverleners, en daarnaast ook thuis. 6DPHQYDWWLQJ Ý%36LVHHQSRWHQWLHHOULVLFRYRRUGH sociale en cognitieve ontwikkeling van een kind. Ý9URHJWLMGLJHDDQPHOGLQJYRRUSUHYHQtieve interventie of behandeling van belang. Informatie Marilene de Zeeuw, klinisch psycholoog, 0570 604 141 of [email protected].

Start zorgprogrammatisch werken bij Dimence 'LPHQFHZLOLQDOKDDU]RUJYRUPJHYHQDDQGHKDQGYDQ]RUJSURJUDPPDÖV'H

Spel in psychotherapie Woensdag 27 januari werd het nieuwe handboek ‘Spel in psychotherapie’ gepresenteerd op het congres ‘Kind en Spel’ in Utrecht. Hub Jamin en Hanna Stolper, beide klinisch pycholoog bij Dimence, leverden hieraan een bijdrage. Het boek dat al op 13 november verscheen, gaat in op de betekenissen van de spelsymboliek, op speltechnieken en behandelkaders. Deze aspecten worden toegelicht met vele diagnostische en therapeutische voorbeelden. Ook wordt ingegaan op de wetenschappelijke onderbouwing. De uitgave is primair geschreven voor kinderpsychotherapeuten, kinderpsychiaters, klinisch psycholo-

Pagina 8

Medemence

gen, Gz-psychologen en vaktherapeuten; voor hen is het een handboek. Maar ook mensen die betrokken zijn bij de zorg voor het welzijn van kinderen binnen de ggz, de jeugdhulpverlening en het onderwijs – behandelverantwoordelijken, orthopedagogen, leerkrachten en beleidsmakers – kunnen hun voordeel doen met dit boek.

Informatie Hub Jamin, klinisch psycholoog, 0570 688 741 of [email protected] Hanna Stolper, klinisch psycholoog via 038 4269 426 of [email protected].

]RUJSURJUDPPDÖVYDQ'LPHQFHRPVFKULMYHQKHWWRWDOHKXOSDDQERGSHU]LHNWHEHHOG

Met het invoeren van zorgprogramma’s wil Dimence transparante en goede ‘evidence based’ zorg verlenen. De zorgprogramma’s zijn nog volop in ontwikkeling. Naast het volgen van de landelijke richtlijnen, worden hierin nieuwe behandelmethoden uit (eigen) onderzoek verwerkt. Voor zover van toepassing wordt getracht elk zorgprogramma ook geschikt te maken voor de jeugd. Binnen zorgprogrammatisch werken zijn de resultaten belangrijk. Er wordt continue gemeten of en hoe de situatie van de patiënt verbetert. Op deze manier worden zorginhoudelijke en organisatorische processen continu scherp gesteld.

Wat verandert er op korte termijn bij Dimence?

met stoornisgerelateerde teams en dus met gespecialiseerde behandelaren. Net als voorheen kan nog steeds worden verwezen naar een bepaalde locatie. Daarnaast kan via elke receptie contact opgenomen worden met een psycholoog, psychiater of verpleegkundige die gespecialiseerd is in een bepaalde stoornis.

Ý5HJLR'HYHQWHU In de regio Deventer is, in samenwerking met de cliëntenraad en huisartsen, de aanmeldroute voor nieuwe cliënten gewijzigd. Er is een gastvrije toegang gemaakt waar cliënten, na een korte aanmelding, snel worden doorverwezen naar het juiste zorgprogrammateam. Aanmelding kan inmiddels digitaal via een beveiligde verbinding.

Ý5HJLR$OPHOR In de regio Almelo wordt al langer gewerkt

Ý5HJLR=ZROOH In de regio Zwolle is er al geruime tijd een planbureau dat de verwijzingen ontvangt en na een korte screening verwijst naar de juiste behandelaar of het juiste behandelteam binnen een passend zorgprogramma. Voor verwijzers verandert er weinig.

Informatie Marianne Schutte, projectleider, 0570 680 850 of [email protected].

Medemence

Pagina 9

2QGHU]RHN ,QQRYDWLH

=LHNWHHQJHYROJHQLQEHHOG

Groeiend optimisme over behandeling patiënt met borderline 2QGHU]RHNQDDUGH%RUGHUOLQH3HUVRRQOLMNKHLGVVWRRUQLV%36 ULFKW]LFKVWHHGVPHHURSGHYUDDJZHONHVSHFLæHNHIDFWRUHQLQGH EHKDQGHOLQJEHSDOHQG]LMQYRRUKHWKHUVWHOYDQGHSDWL«QW'LWOHLGGHGHDIJHORSHQGHFHQQLDWRWHHQJURHLHQGRSWLPLVPHRYHUGH

Kinderwens bij een psychisch probleem? Kinderwenspoli geeft informatie en advies over mogelijkheden en risico’s +HWNULMJHQYDQHHQNLQGLVPHHVWDOHHQYUHXJGHYROOHJHEHXUWHQLV0DDUZDQQHHUMH HHQSV\FKLVFKSUREOHHPKHEWEUHQJWHHQ]ZDQJHUVFKDSVRPVULVLFRÖVPHW]LFKPHH

een verstoorde hechting tussen moeder en kind kan veroorzaken. Ook kan het leiden tot complicaties rond de bevalling, vertelt Bart.”

+HW6SHFLDOLVWLVFK&HQWUXP%LSRODLUH6WRRUQLVVHQYDQ'LPHQFHVWDUWELQQHQNRUWPHW HHQNLQGHUZHQVSROL3DWL«QWHQNXQQHQKLHUVDPHQPHWKXQSDUWQHUWHUHFKWYRRU LQIRUPDWLHHQDGYLHVRYHUGHFRQVHTXHQWLHVYDQKXQSV\FKLVFKSUREOHHPRSGH ]ZDQJHUVFKDS%DUW*HHUOLQJØ:LMZLOOHQPHQVHQKHOSHQRPHHQZHORYHUJHZRJHQ NHX]HWHPDNHQWHQDDQ]LHQYDQKXQNLQGHUZHQVÙ

Bart Geerling, verpleegkundig expert bij Dimence: “Er is landelijk al behandelaanbod voor zwangere vrouwen met psychiatrische problematiek. Wat onze kinderwenspoli bijzonder maakt, is dat wij ook voorzien in informatie en advies voorafgaand aan de zwangerschap. Er zijn veel keuzes die afgewogen moeten worden en dit is zeker niet gemakkelijk voor de patiënt. Met psychoeducatie proberen we zoveel mogelijk informatie te geven over de voor- en nadelen en de risico’s van een zwangerschap. Kan er bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap medicatie gebruikt worden? Wat zijn de risico’s als er geen medicatie voor de psychiatrische problematiek gebruikt wordt? En hoe ziet het leven van de patiënt er na de zwangerschap uit? We kunnen de keuze

Pagina 10

Medemence

niet voor de patiënt maken, maar we willen ze wel graag op weg helpen.” =ZDQJHUHQGHULVLFRÖV “Beslist de patiënt met de partner om zwanger te worden, dan stellen we een interventieplan op rondom de zwangerschap. Het plan dient ervoor om complicaties tijdens de zwangerschap zoveel mogelijk te voorkomen of te ondervangen door behandeling en begeleiding. Het is belangrijk dat patiënten de weg naar ons weten te vinden, want een zwangerschap zonder behandeling (voor de psychiatrische problematiek) kan grote gevolgen hebben. Het kan bijvoorbeeld leiden tot een terugval bij de zwangere vrouw tijdens of na de bevalling wat

Verwijzing naar de poli De poli start binnenkort, maar de expertise is bij Dimence nu al in huis. Dit maakt het mogelijk om nu al verwijzingen te ontvangen. Verwijzers kunnen patiënten met allerlei soorten psychische problemen en een kinderwens doorverwijzen naar de poli. Informatie Anja Stevens, psychiater, 0546 542 424 of [email protected]. Bart Geerling, verpleegkundig expert, 0546 542 424 of [email protected].

6DPHQYDWWLQJ Ý.LQGHUZHQVSROLYRRU]LHWSDWL«QWHQYDQ informatie en advies over de consequenties van hun psychisch probleem op een eventuele zwangerschap. Ý3V\FKRHGXFDWLHHQEHKDQGHOLQJNXQnen de risico’s tijdens de zwangerschap verminderen.

EHKDQGHOLQJYDQGH%36HQHHQWRHQDPHHQYHUEHWHULQJYDQGHEHKDQGHOPHWKRGHQ

)DFWRUHQYRRUKHUVWHO Susan Jorna, klinisch psycholoog en manager zorg bij Dimence: “Bij mensen met een BPS is er sprake van langdurige problemen met zichzelf en met anderen, zich uitend in een negatief en instabiel zelfbeeld, problemen in relaties en op het gebied van opleiding en werk. Symptomen als sterk wisselende emoties, zelfbeschadiging, verlatingsangst, een chronisch gevoel van leegte, impulsief of suïcidaal gedrag zijn kenmerkend voor de ziekte. Mensen kunnen deze symptomen in meer of mindere mate hebben (van problematiek tot stoornis). Er is sprake van ernstig lijden, voor patiënt en naasten/omgeving. Kwetsbaarheid voor BPS ontstaat door een combinatie van genetische factoren, persoonlijkheidskenmerken en traumatische ervaringen.” Susan: “Met de juiste behandeling leren patiënten om te gaan met hun ziekte. Uit onderzoek wordt steeds meer duidelijk over de factoren die leiden tot het herstel van de patiënt. Zo blijkt een behandeltermijn van 1,5 tot 3 jaar van wezenlijk belang. Net als een goede therapeutische relatie waarin aandacht is voor opbouwen van veilige hechting en leren mentaliseren (reflecteren over zichzelf en anderen). Daarnaast is een gerichte behandeling van de symptomen van de ziekte bepalend voor het herstel van de patiënt, onder andere door heftige emoties tijdig te signaleren en nieuw gedrag te leren om hier anders mee om te gaan. Tevens moeten

hulpverleners goed samenwerken volgens een coherente methodiek.” %HKDQGHOPRJHOLMNKHGHQ Dimence biedt op het gebied van BPS alle ‘state of the art’ behandelingen aan, dus conform de laatste wetenschappelijke inzichten en landelijke richtlijnen. Enkele voorbeelden zijn: schemagerichte therapie, dialectische gedragstherapie, mentalisatiebevorderende therapie, VERS(Vaardigheidstraining Emotie Regulatie Stoornis)-training, sociaal psychiatrische begeleiding, relatietherapie en non-verbale therapieën. Het gaat veelal om ambulante behandeling (individueel en in groepen), soms in deeltijdbehandeling. Behandeling in de kliniek vindt vooral plaats in crisissituaties en dan bij voorkeur voor een korte periode. Susan: “Samen met de patiënt (en zo mogelijk diens naasten) bepalen we welke therapieën passend zijn. Ook voor familieleden en kinderen is ondersteuning mogelijk. Doel van de behandeling is dat patiënten hun emoties beter kunnen verdragen en reguleren, waardoor hun zelfbeeld en contact met anderen verbetert, en de kwaliteit van leven langzaam hoger wordt. Informatie Ý5HJLR=ZROOH Theo Verhoeven, psychotherapeut 038 4269 625 of [email protected].

Ý5HJLR'HYHQWHU Susan Jorna, klinisch psycholoog, 0570 688 740 of [email protected]. Ý5HJLR$OPHOR Anneli Hijmans, klinisch psycholoog, 0546 542 424 of [email protected].

6DPHQYDWWLQJ Ý*URHLHQGRSWLPLVPHRYHUEHKDQGHling borderline. Ý.HQQLVRYHUIDFWRUHQGLHELMGUDJHQ aan herstel. Ý'LPHQFHELHGWVWDWHRIWKHDUW behandelmogelijkheden.

'HRQGHUVWDDQGHV\PSWRPHQ YHHODOLQFRPELQDWLH NXQQHQ GXLGHQRSHHQERUGHUOLQHSHUVRRQOLMNKHLGVVWRRUQLV Ý6WHUNZLVVHOHQGHHPRWLHV Ý/DQJGXULJSUREOHPHQLQUHODWLHV en werk Ý,QVWDELHO]HOIEHHOGHQFKURQLVFK gevoel van leegte Ý=HOIEHVFKDGLJLQJ Ý,PSXOVLHIJHGUDJ Ý9HUODWLQJVDQJVW

Medemence

Pagina 11

Het werkgebied van Dimence

Regio Zwolle

:HONHPHUNHQKRUHQELM'LPHQFH" De volgende merken zijn onderdeel van, of gelieerd aan Dimence: Ý$'$37, behandelcentrum voor angst - en stemmingsklachten. ÝÕW&HQWUXP, biedt counselingtrajecten op maat, helpt mensen weer op weg bij (arbeidsgerelateerde) psychische problemen, biedt 1,5 lijns zorg en interim-management aan zorginstellingen. Ý6WLFKWLQJ De .HUQ is een instelling voor Algemeen Maatschappelijk Werk en Sociaal Raadsliedenwerk. Ý*HKHXJHQ&HQWUXP=ZROOHHQ omstreken, een samenwerking tussen Dimence, Isala klinieken, Woonzorgconcern IJsselheem en Zorgcombinatie Zwolle, biedt één loket voor ouderen met geheugenproblemen.

Regio Deventer Regio Almelo

nu definitief BV

Dimence 'LPHQFHELHGWJHHVWHOLMNHJH]RQGKHLGV]RUJHQZHO]LMQYRRULHGHUHHQLQ2RVW1HGHUODQG ,QKHWKHOHZHUNJHELHGELHGHQZHHHQFRPSOHHW]RUJDDQERGRSKHWJHELHGYDQYROZDVVHQHQ RXGHUHQODQJGXULJ]RUJDIKDQNHOLMNHQSUHYHQWLHFRQVXOWDWLHNRUWGXUHQGHEHKDQGHOLQJHQ

INTEND, de specialist op het gebied van geestelijke gezondheid en werk in Noord- en Oost-Nederland, gaat per 1 januari 2010 definitief verder als INTEND Centra voor Werk & Psyche BV, met als aandeelhouders Dimence, Mediant en GGZ Drenthe. Informatie www.intend.nl

VSRHGHLVHQGHSV\FKLDWULVFKHKXOS'DDUQDDVWKHEEHQZHVSHFLæHNHNHQQLVJHEXQGHOGLQGH GLYLVLHVÕ-HXJG $XWLVPHÖHQÕ0DDWVFKDSSHOLMNHGLHQVWYHUOHQLQJÖ6WLFKWLQJGH.HUQ 

Vijf eigenschappen zijn bepalend voor het karakter van Dimence: toewijding, toegankelijkheid, resultaatgerichtheid, inspiratie en ambitie. Toewijding leggen wij in de zorg voor onze cliënten en patiënten. Toegankelijkheid staat voor openheid en letterlijk dichtbij zijn met vestigingen in de regio. Resultaatgerichtheid betekent dat we er alles aan doen om het best haalbare te bereiken voor cliënten en patiënten. Ook inspireren we mensen om zich te ontwikkelen en hebben we de ambitie om zorg te leveren van de hoogste kwaliteit. &RQWDFWJHJHYHQV Dimence levert zorg toegankelijk en dichtbij vanuit verschillende locaties in Oost-Nederland. Het werkgebied van Dimence is organisatorisch ingedeeld in drie regio’s; regio Zwolle, regio Deventer en regio Almelo. De divisies ‘Jeugd en Autisme’ en ‘Maatschappelijke dienstverlening’ zijn werkzaam in het hele werkgebied van Dimence. Voor vragen en gegevens over aanmelding en diagnostiek zijn wij per regio bereikbaar via de volgende contactgegevens:

+RRIGYHVWLJLQJ'LPHQFH Nico Bolkesteinlaan 1 7416 SB Deventer Postbus 5003 7400 GC Deventer 0570 639 600 5HJLR=ZROOH Zie de GGZgids, www.ggzgids.nl, van voormalig RIAGG Zwolle en Zwolse Poort of: Burgemeester Roelenweg 9 8021 EV Zwolle Postbus 473 8000 AL Zwolle 038 4269 426 5HJLR'HYHQWHUHQ 'LYLVLH-HXJG $XWLVPH Pikeursbaan 3 7411 GT Deventer Postbus 390 7400 AJ Deventer 0570 688 777

5HJLR$OPHOR Hanzelaan 1 7607 NL Almelo Postbus 398 7600 AJ Almelo Ý5HFHSWLH afsprakenbalie 0546 542 424 Ý3ODQEXUHDX 0546 542 411 Röpcke Zweerslaan 2 7772 RV Hardenberg 0523 280 280 'LYLVLH0DDWVFKDSSHOLMNH 'LHQVWYHUOHQLQJ Straussplein 5 8031 AE Zwolle 038 4258 888 www.stdekern.nl Informatie www.dimence.nl