www.researchportal.be - 3 Jul 2016 17:00:12
Onderzoeksprojecten (1 - 50 van 55) Zoekfilter: Classificaties: Franse taal- en letterkunde
De ontdekking van de Franse reportatieve conditionnel door grammaticografen Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project onderzoekt wanneer grammaticografen het bestaan van de Franse reportatieve conditionnel hebben ontdekt en hoe ze die aanvankelijk hebben beschreven. Het verbreedt eerder gepubliceerd onderzoek door verdere grammatica's uit de 17e-19e eeuw, in digitale of papieren vorm op te sporen en te (gaan) bestuderen. Het moet nieuwe elementen aanbrengen in het onderzoek naar de etymologie en vroege betekenis van de reportatieve conditionnel. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Patrick Dendale
VALILEX Theoretische en empirische validering van lexicale competentie Engels en Frans in het Europees Referentiekader voor Talen. KU Leuven Abstract: Het Europees Referentiekader voor Talen (ERK) is wellicht het belangrijkste beleidsdocument voor het vreemdetalenonderwijs in Europa. Het taalneutrale ERK beschrijft taaltaken en talige competenties voor alle Europese talen en linkt deze taken en competenties aan zes taalvaardigheidsniveaus (van A1 tot C2) om taalcursussen en taalvaardigheidsniveaus beter met elkaar te kunnen vergelijken. Ondanks de populariteit van het ERK zijn de taalspecifieke invullingen van het ERK theoretisch en empirisch onvoldoende gevalideerd omdat zij voornamelijk gebaseerd zijn op de oordelen en intuïties van taalleerkrachen en taaldocenten en niet op empirischedata. Bovendien is het verband tussen de taaltakenenerzijds en de talige competenties anderzijds nauwelijks onderzocht. Ten slotte ontbreekt het het CEFR aan een theoretische basis van taalvaardigheid. De vraag die men zich dus kan stellen is of het op dit moment wel mogelijk isnbsp;om op een betrouwbare en valide manier een ERK-niveau aan een vreemde Organisaties: • OG Taal & Onderwijs Antwerpen
Onderzoekers: • Noëlla Peters • Piet Desmet • Kris Heylen
Narratieve vervreemding en literaire theorie. De casus van Kafka's impact op Blanchots fictioneel en kritisch oeuvre. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Centrum voor Europese Filosofie
Onderzoekers: • Vivian Liska • Arthur Cools
At the Origins of French modernity: the literary and cultural roots of the Préciosité and Salon literature in the first half of the 17th century Universiteit Gent Abstract: Het voorliggend project beoogt de analyse van de oorsprong van een van de belangrijkste fenomenen uit de Franse geschiedenis en haar literaire productie: de Préciosité, die geleid heeft tot het Classicisme en de Franse moderniteit. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Jean Mainil
Van "Hoofse liefde" - de geschiedenis en werking van een concept Universiteit Gent Abstract: Deze studie onderzoekt hoe de Middeleeuwse hoofse liefde, de liefdesidealen aan het Franse Renaissance hof, de libertijnse barok participeren aan het "galanterie" ideaal. Zijn het variaties op een constante? Of zijn het etappes van een nieuw discours over seksualiteit, over disciplinering en autonomie? Deze studie behandelt Middeleeuwen, Renaissance en Barok, en hun relatie tot de verschillende verschijningsvormen van de hoofse liefde. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Alexander Roose
Onderzoekssabbatical Universiteit Gent Abstract: De onderzoekssabbatical zal de voltooiing van twee werkpakketten voor ?Een Cultuurgeschiedenis van Britse en Franse Efemere Publicaties, 1680-1830? vereenvoudigen. Het project beoogt een comparatieve studie van culturele productie en een literatuurgeschiedenis waarin aandacht wordt besteed aan tekstcorpora die tot op heden nog niet zijn bestudeerd binnen het vakgebied van de literaire historiografie. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Sandro Jung
Real Time Automated Media Production (RAMP). KU Leuven
Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • OG FranItalCo Kulak
Onderzoekers: • Patrick De Causmaecker • Piet Desmet
Door henzelf geschetst. Een transnationale benadering van de nationale zelfportret. Universiteit Gent Abstract: Dit project biedt een transnationale benadering van de nationale zelfportretten die gepubliceerd werden in Europa in de jaren 1840. Deze bloemlezingen trachtten de essentie van een natie te vatten via een aantal representatieve figuren en scènes. het project onderzoekt hoe de intertekstualiteit en internationale dialoog tussen deze collecties onderling bijdroeg tot het definiëren van nationale identiteit in de jaren 1840. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Elizabeth Amann
Het uitbreiden van de Online Froissart, een gegevensbank voor de studie van de laat-middeleeuwse boekproductie Universiteit Antwerpen Abstract: Recent is veel aandacht besteed aan middeleeuwse boekproductie. Het was complex om de grote handschriften te vervaardigen die zijn overgeleverd uit bv. het vroeg-vijftiende-eeuwse Parijs. Een interessant probleem betreft de kopiisten van handschriften: soms schijnen tot 20 scribenten te hebben bijgedragen aan een boek maar hun handschriften zijn erg moeilijk te onderscheiden. Het is daarom belangrijk om objectieve methodes te ontwikkelen voor het betrouwbaar onderscheiden van deze scribenten. In mijn doctoraat heb ik gewezen op de meerwaarde van "stylometrische" technieken voor dergelijke problemen. De meeste scribenten hanteerden een individueel spellingsprofiel op een zo consequente wijze dat algoritmes vaak automatisch de hand van een kopiist kunnen herkennen in een nieuwe, ongeziene kopie. Dergelijke tekst-gebaseerde identificaties kan men bewerkstelligen via technieken uit de Computerlinguïstiek en de Artificiële Intelligentie. De Online Froissart is een waardevolle gegevensbank in dit opzicht. Deze bevat een electronische editie van verschillende vroeg-vijftiende-eeuwse, Parijse afschriften van de Chroniques van Jean Froissart. Dit Klein Project is gericht op de uitbreiding van de Online Froissart, omdat deze databank ideaal is voor onderzoek naar de tekstgebaseerde herkenning van laat-middeleeuwse kopiisten. Op verschillende vlakken vormt dit project een aanvulling bij mijn recent gestarte postdoc-project, waarin kopiistherkenning een belangrijk onderwerp vormt. Organisaties: • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Mike Kestemont
?De vertaling, culturele mediëring en receptie in Groot-Brittannië van J.-J. Rousseau?s Discours sur les Sciences et les Arts, 1751-1770: een studie van vertaalpoëtica, ideologische adaptatie en druk-culturele toeëigening? Universiteit Gent Abstract: Als originele bijdrage aan de studie van vertaling, culturele mediëring en transfer, onderzoek naar drukcultuur en receptie-esthetica, beoogt het project een innovatieve en interdisciplinaire studie van de vertalingen van een grensverleggend filosofisch werk uit de Franse Verlichting. Het project zal niet alleen bijdragen tot een analyse van de mechanismen die ten grondslag liggen aan culturele uitwisseling; het biedt ook een originele academische tussenkomst die het transmediale gebruik van de tekst in verband brengt met leespraktijken, culturele productie, consumptie en de nationale drukcultuur van de bestudeerde periode. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Sandro Jung
De diachronie van de Franse werkwoordstijden. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project bestudeert de evolutie en de grammaticalisatie van de Franse conditionnel. Het heeft een drievoudige doelstelling. In de eerste plaats zal getracht worden de belangrijkste veranderingen in kaart te brengen die het gebruik van deze werkwoordsvorm heeft ondergaan, met name wat betreft de contexten waarin de vorm gebruikt wordt en zijn interpretaties in deze contexten. Ten tweede zullen de grammaticalisatiprocessen beschreven worden die de beschreven veranderingen kunnen verklaren, waarbij speciale aandacht zal besteed worden aan de wijze waarop nieuwe gebruiken tot stand komen. Ten slotte zullen de verschillende grammaticalisatiepaden samengevat worden in een "semantische kaart" (semantic map). Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Johan Van der Auwera • Adeline Patard
Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_Bench fee i.h.k. van Joint PhD VUB- ULB, Hoelbeek Thomas Vrije Universiteit Brussel Abstract: Joint PhD overeenkomst voor Thomas Hoelbeek Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Thomas HOELBEEK • DIRK VANDEN BERGHE
Het literaire en literair-kritische werk van Bernard Frank (1929-2006). KU Leuven Abstract: Het opzet van dit driejarige onderzoeksproject is een tekstuele, intertekstuele en contextuele analyse van het literair-kritische en het literaire werk van de Franse criticus, journalist en romanschrijver Bernard Frank (1929-2006). Deze casestudy over een belangrijke maar niettemin onderbelichte figuur uit de naoorlogse Franse literatuur wordt aangegrepen om een centrale problematiek uit de hedendaagse
literatuurgeschiedschrijving en literatuurtheorie te onderzoeken. Meer bepaald wordt via de analyse van het werk van Frank de inzetbaarheid nagegaan van zowel meer traditionele als recente concepten voor de beschrijving van literaire fenomenen en literaire dynamiek van de twintigsteeeuwse Franse literatuur: "autonomie"/ "heteronomie", "links"/ "rechts", "politisering"/ "depolitisering", "engagement"/ "stijl", "sacralisering"/ "Devalorisering" of nog "avant-garde"/ "arrière-garde". Tegelijk beoogt dit project de eigenheid van het literaire en literair-kritische spreken van Frank in kaart Organisaties: • Faculteit Theologie en Religiewetensch.
Onderzoekers: • Jan Baetens • Laurence Van Nuijs
Outsiderliteratuur in België, 1968-2008. Een polysysteemtheoretische analyse. KU Leuven Abstract: De vraag die centraal staat in deze studie is de volgende: hoe werd gesproken over literatuur geschreven door waanzinnig genoemde auteurs outsiderliteratuur in de tweede helft van de twintigste eeuw? Aan de handvan een analyse van bloemlezingen waarin teksten van waanzinnige auteurs opgenomen zijn en door middel van een studie van de wijze waarop over vier waanzinnige auteurs geschreven werd (en hoe die auteurs ook zelf bijdroegen tot dat beeld), wordt getoond op welke manier de waanzinnige auteur een plaats inneemt in het literaire spreken. Organisaties: • OG Literatuur en Cultuur Leuven
Onderzoekers: • Dirk De Geest • Arnout De Cleene
Les "cabinets des lettrés" de l'extrême contemporain: entre présence de la mémoire lettrée et histoire du présent Universiteit Gent Abstract: Bestaande academische studies benadrukken steevast in welke mate het narratieve proza van hedendaagse Franse auteurs als Quignard, Macé, Michon, Bergounioux of Puech wordt gekenmerkt door een grote eruditie en een bijzondere dialoog met de literaire zowel als literair-theoretische (Franse) canon. Door middel van tekstuele en contextuele analyse wordt nagegaan in hoeverre deze schrijvers zich al dan niet identificeren met een dergelijke perceptie van hun oeuvre. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Pierre Schoentjes
De diachronische ontwikkeling van het gebruik van de woordgroepen afgeleid van het Franse travers en het Italiaanse traverso: een onderzoek naar grammaticalisatie en semantische ontwikkeling. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het voorgestelde project wil een eerste stap zijn in de algemene analyse van de diachronische evolutie en de grammaticalisatie op Romaans niveau van twee representatieve, maar vrijwel niet onderzochte prepositionele woordgroepen. Het gaat om de ruimtelijke uitdrukkingen die afgeleid zijn van het Franse travers en het Italiaanse traverso; allen stammen af van het lexicon dat zich vormde rond het Latijns tran(s)versu(m). Het onderzoek behelst een exhaustieve analyse van de evolutie van deze woordgroepen (inclusief de Latijnse) vanaf het klasiek Latijn tot het hedendaags Frans en Italiaans. De reconstructie van de respectievelijke ontwikkelingen zal worden gerealiseerd met behulp van verscheidene digitale databases. Voor een eerste classificatie en voor de formulering van werkhypothesen zal worden uitgegaan van een nog uit te werken, kritische synthese van de resultaten van de bestaande literatuur over het onderwerp. De globale interpretatie van de fenomenen volgt uiteraard naar het einde van het onderzoek toe. Deze studie zal interessante theoretisch-methodologische suggesties kunnen opleveren, die toelaten de beschrijving van grammaticalisatie en de mechanismen van semantische ontwikkeling te verfijnen. Bovendien zal dit project een belangrijke lacune in de diachronische beschrijving van de Franse en Italiaanse preposities weg kunnen werken. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Thomas HOELBEEK • DIRK VANDEN BERGHE
Ironie in de hedendaagse Franse roman na 1980 Universiteit Gent Abstract: Dit project onderzoek de impact van ironie in de hedendaagse Franse literatuur. Het betreft een onderzoek naar vorm en strategieen gebruikt door een steeds frequenter voorkomende schrijftrant. Het project onderzoekt zowel individuele teksten, als groepen auteurs (ihb les éditions de Minuit) en stelt zich voor tot een classificatie te komen. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Pierre Schoentjes
Wetenschappelijke uitgave van het volledige poëtische oeuvre van Max Elskamp. Universiteit Antwerpen Abstract: Publicatie in de reeks Classiques Garnier (Parijs) van het volledige poëtische werk van de Antwerpse Franstalige dichter Max Elskamp (1862-1931). Het gaat hier om de eerste wetenschappelijke uitgave van een Belgische schrijver in deze prestigieuze reeks die de hoogste eisen stelt inzake het uitgeven van literaire, filsofische en historische teksten. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Christian Berg
Zelfbeschouwing en identiteitsvorming in de vroeg-moderne tijd: betogend proza van Coornhert en Charron Universiteit Gent Abstract: De vroegmoderne periode, zo heeft Michel Foucault betoogd, wordt bij uitstek gekenmerkt door de opkomst van het gouvernementele denken. In dit project woren Dirck Volckertsz. Coornherts Zedekunst dat is wellevenskunste (1586) en Pierre Charron's De la Sagesse (1601) zowel retorisch als inhoudelijk gelezen tegen de achtergrond van Foucaults analyse.
Organisaties: • Vakgroep Nederlandse literatuur
Onderzoekers: • Jurgen Pieters
Opkomend Frans en uitdovend Latijn in taalniveaus. Diachrone topologische stilistiek voor de analyse van de continuïteit tussen taal en schrifttradities in Gallië (8ste-11de eeuw) Universiteit Gent Abstract: Het opsporen van de continuïteit tussen de eerste getuigen van de Franse schrifttraditie (vanaf de 9de eeuw), de ervoor en ernaast bestaande Latijnse schrifttraditie en de gesproken taal, aan de hand van de notie 'stijl', m.n. door het in kaart brengen van de manieren waarop deze registers de mogelijkheden van het taalsysteem benutten in functie van expressieve doelstellen. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Henrica Bauwens • Marc Van Uytfanghe
Schrijven tot "vernieting". De performatieve werking van "Le miroir des simples âmes anéanties" van Marguerite Porete als mystagogisch instrument. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project wil inzicht verwerven in de performatieve werking (agency) van Le Miroir des simples âmes anéanties van Marguerite Porete (d. 1310), een mystieke tekst die door de inquisitie werd veroordeeld. De tekst wordt ontleed vanuit drie onderzoeksvragen: de representatie van het 'ik', het intertekstuele netwerk, en de retorische dynamiek van de compositie. Het analytische instrumentarium wordt samengesteld uit de hedendaagse discoursanalyse (o.m. Bakhtin, Certeau) en de middeleeuwse profane en monastieke retorica. Het onderzoek draagt bij tot een beter begrip van de 'heterodoxie', op het vlak van de literaire middelen, van de laat-middeleeuwse vernaculaire mystiek. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ruusbroecgenootschap
Onderzoekers: • Veerle Fraeters • Virginie Minet
Publicatie monografie "Ecrire l'expérience totalitaire". Universiteit Antwerpen Abstract: Publicatie monografie "Ecrire l'expérience totalitaire". Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Luc Rasson
Trans-Caribische connecties: Franstalige en Engelstalige migratieliteratuur uit de Caraïben (1950 tot heden). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoeksproject ambieert de connecties tussen naoorlogse Frans- en Engelstalige literatuur uit het Caribische gebied te onderzoeken met nadruk op de narratologische vormen, stijl en de verbeelding van culturele gemeenschappen uit deze regio. Door "close reading" van een aantal fictionele werken wordt het fenomeen diaspora zichtbaar onder de vorm van een opmerkelijke linguïstische, etnische en culturele parallellen tussen Caribische literaturen die tot op heden van elkaar gescheiden bleven in het wetenschappelijk onderzoek. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Kathleen Gyssels
Schrijven over en als Geweld en Herinnering. Een comparatieve en tekstanalytische studie van literaire teksten met betrekking tot de Haïtiaanse boat people en El Corte (Banks, Brathwaite, Dalembert, Danticat, Dove, Ollivier). Universiteit Antwerpen Abstract: Hoewel de media slechts weinig aandacht besteden aan de vaak clandestiene migratie van Haïtianen naar andere Caribische eilanden en naar Florida, gaat het nochtans om een zeer actuele en acute problematiek die nationale en geografische entiteiten overstijgt (Cf. de Marokkaanse illegale immigratie), en waarvan ook de literaire weergave tot op heden weinig of niet onderzocht werd. Dit project bestudeert de Haïtiaanse boat people in een veelzijdig corpus, bestaande uit zowel Engels- als Franstalige romans, novelles, poëzie en jeugdliteratuur van Haïtiaanse auteurs (Edwidge Danticat, Louis-Philippe Dalembert en Emile Ollivier) en 'auteurs d'adoption' (Antillianen, zoals Edward Kamau Brathwaite en Maryse Condé en Amerikanen, zoals Russell Banks). Deze auteurs werden nooit eerder met elkaar vergeleken en zodoende ambieert dit origineel en grensverleggend doctoraatsonderzoek deze hiaat op te vullen. De louter thematische voorstelling van clandestiene immigratie wordt aangevuld met de vraag of er een schriftuur van het geweld bestaat, en welke de kenmerken hiervan zijn. De vraag op welke manier de auteurs een esthetisch en ethisch verantwoorde 'verbeelding' creëren staat centraal, gezien ze zich engageren om spreekbuis te zijn voor 'ceux qui n'ont pas de bouche' (Césaire) en hen een plaats te geven in de Geschiedenis (in de dubbele betekenis van het collectieve geheugen en de historiografie). De "representatie" wordt nauwkeurig bestudeerd aan de hand van narratologische theorieën, trauma literature and criticism, intertekstualiteit, enz. De inzichten uit het postkolonialisme, populair in de Angelsaksische wereld, en de 'études francophones' worden aangewend om de 'balkanisation' (Glissant) van de Caribische literatuurkritiek tegen te gaan. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Kathleen Gyssels • Gaëlle Cooreman
Poëtica van de parodie: taxonomie en pragmatiek van het parodische discours. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit onderzoeksproject zou moeten leiden tot de ontwikkeling van een driedimensionaal open model dat op basis van een gedeeld en algemeen aanvaardbaar referentiekader 1) verschillende vormen van discursieve refractie kan herleiden tot een eenduidige taxonomie, die vandaag ontbreekt; 2) nieuwe subcorpora kan ontwikkelen en aanboren die vandaag ondervertegenwoordigd zijn in het onderzoek naar parodie; en 3) voor het eerst verschillende vormen van parodisch discours op eenduidige wijze kan bestuderen en met elkaar vergelijken.
Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Kris Peeters • Paul Pelckmans
Monografie: Passes et impasses du comparatisme postcolonial. Cinq études transfrontalières de la diaspora noire aux Amériques. Universiteit Antwerpen Abstract: Monografie: Passes et impasses du comparatisme postcolonial. Cinq études transfrontalières de la diaspora noire aux Amériques. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Kathleen Gyssels
Dutch Parallel Corpus Hogeschool Gent Abstract: DPC (Dutch Parallel Corpus) is een onderzoeksproject dat als doel heeft het aanmaken, het structureren en annoteren van een kwaliteitsvol zinsgealigneerd parallel corpus van 10 miljoen woorden voor de talenparen Nederlands-Engels en Nederlands-Frans. Het DPCproject, gecoördineerd door K.U.Leuven Campus Kortrijk en Hogeschool Gent, wordt uitgevoerd door een Vlaams-Nederlands consortium.DPC is een onderzoeksproject dat gefinancierd wordt door de Nederlandse Taalunie in het kader van het STEVIN-programma (Spraak- en Taaltechnologische Essentiële Voorzieningen In het Nederlands), een meerjarig onderzoeks- en stimuleringsprogramma voor Nederlandstalige taal- en spraaktechnologie. Gealigneerde parallelle corpora vormen noodzakelijk bronmateriaal voor een groot aantal multitalige toepassingen, zoals machinevertaling (in het bijzonder corpusgebaseerde MT zoals statische en example-based MT), computer-ondersteunde vertaaltools, informatie-extractie, multilinguale terminologie-extractie, en computer-ondersteund talenonderwijs. Op dit ogenblik zijn er slechts weinig kwaliteitsvolle parallelle corpora met Nederlands als centrale taal beschikbaar, en hun beschikbaarheid wordt voor de onderzoeksgemeenschap bemoeilijkt door auteursrechterlijke restricties. Daarom is de aanmaak van een parallel corpus een van de prioriteiten van het STEVIN-programma. In dit project beogen we een kwaliteitsvol zinsgealigneerd parallel corpus van 10 miljoen woorden aan te maken voor de talenparen Nederlands-Engels en Nederlands-Frans. Het corpus zal bidirectioneel zijn (Nederlands als brontaal en doeltaal), zodat het kan gebruikt worden als een comparable corpus (waarbij oorspronkelijk in het Nederlands geschreven teksten kunnen vergeleken worden met teksten vertaald naar het Nederlands). Een gedeelte van het corpus zal drietalig zijn, waarbij Nederlandse teksten vertalingen hebben naar het Engels én het Frans. Het corpus wordt verrijkt met taalkundige annotaties. Om de kwaliteit van het corpus te waarborgen, evenals de multilinguale beschikbaarheid voor de gehele onderzoeksgemeenschap, zal iedere stap in de aanmaak, het structureren en het annoteren gevalideerd worden door een gebruikersgroep van specialisten in de taalkunde en taaltechnologie. Om het corpus beschikbaar te stellen van de hele onderzoeksgemeenschap, wordt voor de auteursrechten nauw samengewerkt met de TST-centrale die instaat voor de distributie van het corpus. Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Taaltechnologie • Vakgroep Nederlands
Onderzoekers: • Orphée De Clercq • Lieve Macken • Willy Vandeweghe
Ficties over de Grote Oorlog in de Franse Letterkunde van de XXste eeuw Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt de voorstellingswijzen en schrijfprocédés te onderzoeken van romans uit de drie periodes van de twintigste eeuw die getuige waren van een opmerkelijke literaire productie met WOI in de hoofdrol (1914-1918, Interbellum, hedendaagse periode). Intertekstualiteit, de verhouding tussen vertelling en beschrijving, de vorm van realisme, de uitgedragen waarden en de kenmerkende structuren doen zich voor als belangrijke onderzoekslijnen. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Pierre Schoentjes
Werkingsmiddelen FWO-aspirant Céline Vermeiren Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek situeert zich in een functioneel-typologisch perspectief en beoogt een nauwkeurige lexico-syntorctische, semantische en discussieve analyse aslook een onderlinge vergelijking van het gebruik van de verschillende series van "free choice" - indefiniti voornaamwoorden in het modern (en oud-) Frans aan de hand van een uitgebreid modern corpusonderzoek. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Dominique Willems
Typologische consistentie in het Oudfrans: een corpusonderzoek naar meer en minder zichtbare Latijnse sporen, hun integratie en functioneren binnen hybride diasystemen. Universiteit Gent Abstract: Onderzoek naar de sporen van traagheid bij de typologische evolutie Latijn/Oudfrans en hun communicatieve implicaties. Analyse van de talige kenmerken van een corpus van Oudfranse teksten in het licht van het Merovingisch Latijn, met bijzondere aandacht voor het syntactisch overleven van structuren die hun morfologische ondersteuning hebben verloren. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Henrica Bauwens • Marc Van Uytfanghe
Abveriabele uitdrukkingen van "scalariteit" in het Frans Universiteit Gent Abstract: Het project heeft als doel het concept "scalariteit" in het Frans uit te diepen aan dehand van kwantificerende en intensifiërnede bijwoorden. Alle gebruiken van de onderzochte bijwoorden worden geïnventariseerd om een typologie van de verschillende betekenisrealties op te stellen. Het project zal nagaan of het concept scalariteit de diversiteit aan betekenissen en gebruiken van de onderzochte bijwoorden kan verklaren. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Pascale Hadermann
Schrijven over en als Geweld en Herinnering. Een comparatieve en tekstanalytische studie van literaire teksten met betrekking tot de Haïtiaanse boat people en El Corte (Banks, Brathwaite, Dalembert, Danticat, Dove, Ollivier). Universiteit Antwerpen Abstract: Hoewel de media slechts weinig aandacht besteden aan de vaak clandestiene migratie van Haïtianen naar andere Caribische eilanden en naar Florida, gaat het nochtans om een zeer actuele en acute problematiek die nationale en geografische entiteiten overstijgt (Cf. de Marokkaanse illegale immigratie), en waarvan ook de literaire weergave tot op heden weinig of niet onderzocht werd. Dit project bestudeert de Haïtiaanse boat people in een veelzijdig corpus, bestaande uit zowel Engels- als Franstalige romans, novelles, poëzie en jeugdliteratuur van Haïtiaanse auteurs (Edwidge Danticat, Louis-Philippe Dalembert en Emile Ollivier) en 'auteurs d'adoption' (Antillianen, zoals Edward Kamau Brathwaite en Maryse Condé en Amerikanen, zoals Russell Banks). Deze auteurs werden nooit eerder met elkaar vergeleken en zodoende ambieert dit origineel en grensverleggend doctoraatsonderzoek deze hiaat op te vullen. De louter thematische voorstelling van clandestiene immigratie wordt aangevuld met de vraag of er een schriftuur van het geweld bestaat, en welke de kenmerken hiervan zijn. De vraag op welke manier de auteurs een esthetisch en ethisch verantwoorde 'verbeelding' creëren staat centraal, gezien ze zich engageren om spreekbuis te zijn voor 'ceux qui n'ont pas de bouche' (Césaire) en hen een plaats te geven in de Geschiedenis (in de dubbele betekenis van het collectieve geheugen en de historiografie). De "representatie" wordt nauwkeurig bestudeerd aan de hand van narratologische theorieën, trauma literature and criticism, intertekstualiteit, enz. De inzichten uit het postkolonialisme, populair in de Angelsaksische wereld, en de 'études francophones' worden aangewend om de 'balkanisation' (Glissant) van de Caribische literatuurkritiek tegen te gaan. Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Kathleen Gyssels • Gaëlle Cooreman
Het zelfmoordthema in de Franse tragedie van de 17de eeuw: van het "Theater d'horreur" tot Corneille en Racine Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek betreft een thematische studie van de 17de eeuwse Franse tragedie in het teken van het zelfmoordthema. Binnen dit genre zal het onderzoek betrekking hebben op de "tragédie baroque" (tot rond 1630), met als voornaamste vertegenwoordigers Hardy en Rotrou), tot de zogenaamde "klassieke" (maar zeer verschillende) tragedies van Corneille en Racine. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Fernand Hallyn
Illocutieve strekking, informatiestructuur en zinsconstructie van de vraagzin. Algemene theorie met toepassing op het Frans Universiteit Gent Abstract: Het voorstel ambieert een coherent theoretisch kader te ontwikkelen voor de beschrijving van drie essentiële aspecten van vraagzinnen op basis van een specifieke hypothese over hun semantische aard. De beschrijving spitst zich toe op Franse vraagzinnen, omdat die specifieke kenmerken bezitten die elke theoretische benadering zwaar op de proef stellen. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Dominique Willems
Organisatie congres : "Poésie, sensation et formes". Universiteit Antwerpen Abstract: Organisatie congres : "Poésie, sensation et formes". Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Christian Berg
Les Farces : aspects parodiques, cathartiques et linguistiques. Universiteit Antwerpen Abstract: Les Farces : aspects parodiques, cathartiques et linguistiques. Organisaties: • Individueel onderzoek letterkunde
Onderzoekers: • Herman Braet • Vessela Guenova
Doxologie van Marcel Swob. Een literair-historisch onderzoek naar uitstraling en receptie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft een onderzoek naar de uitstraling en de receptie van de Franse schrijver Marcel Schwob ( 1867-1905) in het buitenland (meer bepaald in België en Nederland). Consultatie van het 'Fonds Marcel Schwob' van de 'Bibliothèque de l'Institut de France' (Parijs). Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Christian Berg
Mythografische syncretisme in de Franse literatuur. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Vergeleken met het onderzoek naar de religieuze syncretismen ontwikkeld in het kader van de geschiedenis van de religies, is het onderzoek naar het syncretisme van de mythografische figuren in de literatuur eerder schaars. Er bestaan een aantal een aantal studies op dit gebied, maar veel onderzoek dient nog te worden verricht. Het project beoogt een grondiger exploratie van de mythografische syncretismen in de Franse letterkunde. De vrouwelijke figuren worden hierbij centraal geplaatst. Organisaties: • Romaanse Talen
Onderzoekers: • Daniel ACKE
Prijs Onderzoeksraad 2003 voor Letteren en Wijsbegeerte Universiteit Antwerpen Abstract: Toekenning van de prijs OZR UA ondermeer op basis van het doctoraal proefschrift "L'experience poétique dans l'oeuvre d' André du Bouchet: matérialité, matière et immédiatisation du language" Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Christian Berg • Elke de Rijcke
De dragers van het tekstgeheugen in Middelfranse kronieken. Ledit en de grammaticalisatie van de Franse demonstrativa. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij het onderzoek naar de dragers van het tekstgeheugen in Middelfranse kronieken (14e-15e eeuw), trekt ledit de aandacht. Deze determinant wordt oorspronkelijk enkel in juridische teksten gebruikt en heeft een duidelijk desambiguïserende functie. Het is opvallend dat ledit in de loop van de 14e eeuw steeds vaker verschijnt in literaire prozateksten; dit kan te maken hebben met de grote omwenteling binnen de categorie van de demonstrativa die een eeuw eerder aanving, maar die pas rond de 15e-16e definitief afgerond wordt. Door de herstructurering van de demonstrativa is het tijdelijk niet mogelijk om het contrast te maken dat oorspronkelijk door cist : cil en later door celui-ci : celui-là werd aangegeven. Er is dus nood aan een desambiguïserende determinant; ledit wordt overgenomen uit de juridische taal als geschikt alternatief. Aanvankelijk heeft ledit enkel deze desambiguïserende waarde, maar naar het einde van de 14e eeuw toe leunt het gebruik ervan steeds meer aan bij het bepaald lidwoord. Daarom kunnen we stellen dat ledit een gelijkaardig grammaticalisatieproces doormaakt als het bepaald lidwoord, dat zijn oorsprong heeft in het Latijnse demonstrativum ille. Eens het paradigma van de demonstrativa hersteld is, vanaf de 16e eeuw, wordt ledit weer verbannen naar de juridische taal. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Walter De Mulder • Theofiel Venckeleer • Jesse Mortelmans
Het 'dolorisme' in de Franse en Frans-Belgische literatuur (1850-1950). Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoek naar het 'dolorisme' en aanverwante begrippen in de Franse en Frans-Belgische literatuur (1850-1950) Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Christian Berg
Georges May revisited: voor een poëtica van het carnavaleske. Parodie en het "dilemme du roman" in het Franse fictieproza omstreeks 1737. Universiteit Antwerpen Abstract: Het voorgestelde project onderzoekt een mogelijke aanvulling op de breed aanvaarde theorie van het "dilemme du roman" (G. May, 1963). Vanuit een drieledige kritiek op de theorie van May -a) de notie van een "crise du roman" o.w.v. de officiele veroordeling van het genre in 1737 wegens ongeloof- waardigheid en immoraliteit valt moeilijk te rijmen met zijn exponentieel groeiende succes; b) het gebrek aan theoretische geschriften ter verdediging van de roman leidt tot een onevenwicht in de confrontatie tussen romanpraxis en kritiek over de roman; en c) de a priori evacuatie van parodische auteurs als Caylus en Vade steunt op een vooronderstelling, met name dat de roman een emstig antwoord moet bieden op zijn veroordeling -wordt een drievoudige hypothetisch kader geformu- leerd waarbinnen de rol van parodie in de romankwestie omstreeks 1737 wordt onderzocht : 1) het succes van de roman verleent hem een andere, eerder pragmatische legitimiteit bij uitgevers en lezerspubliek waardoor een esthetische legitimiteit minder belangrijk wordt; 2) de evolutie van de roman wordt meer door de romaneske praxis zelf bepaald dan door theoretische precepten; en 3) het in de kritiek ondervertegenwoordigde parodische corpus heeft mogelijk een centrale rol gespeeld in de reactie van de roman op zijn veroordeling omdat het toelaat ongeloofwaardige procédés aan de kaak te stellen (2) en de criteria van de veroordeling te absorberen en te neutraliseren ten voordele van de reeds verworven pragmatische legitimiteit (1). Organisaties: • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Kris Peeters • Luc Rasson
Installatiekrediet nieuwe ZAP. De relatie tussen evidentialiteit, aangehaalde rede, polyphonie en geasserteerde waarheid in het Frans. Universiteit Antwerpen Abstract: Installatiekrediet nieuwe ZAP. De relatie tussen evidentialiteit, aangehaalde rede, polyphonie en geasserteerde waarheid in het Frans. Organisaties: • Taalkunde • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Patrick Dendale
Een van een uitvoerige inleiding voorziene en geannoteerde tekstuitgave van Barthémemy Carré's Le courrier de l'Orient 1672-1674. Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoek over 17de-eeuwse Franse reisliteratuur bracht mij op het spoor van Bathélemy Carré en diens onuitgegeven Le Courrier de l'Orient 1672-1674, bewaard in het India Office te Londen en gepubliceerd in Engelse vertaling door de prestigieuze Hakluyt Society (Londen, 19471948, 3 dln.). Een microfilm van het autograaf manuscript (650 folio's van gemiddeld 45 regels) is in mijn bezit. ' Carré reisde in opdracht van Colbert via het Midden-Oosten en Perzië naar Indië om er de vestigingen van de Compagnie royale des Indes orientales te inspecteren. Zijn kleurig relaas in dagboekvorm, bestemd voor Colbert, is inhoudelijk en literair een juweel van de Franse reisliteratuur. (Autografe?) fragmenten worden bewaard in Parijs en Laval. Het project omvat een uitvoerige inleiding, plus transcriptie, modernisering en annotatie zal steunen op materiaal bewaard in Parijs, Londen en Den Haag. Organisaties: • VAKGROEP ROMAANSE TAAL- EN LETTERKUNDE EN LATIJN • Departement Letteren - overige
Onderzoekers: • Dirk Van der Cruysse
De Caraïben, een ingebeelde communauteit? Im/passes in comparatief postkoloniaal onderzoek m.b.t. de Afrikaanse diaspora in vijf studies. Universiteit Antwerpen Abstract: In mijn onderzoeksplan probeer ik een tweeledige doorbaak op het gebied van postkoloniale, franstalige literaturen. Ten eerste wordt een aanzet geleverd om de Franstalige Caribische literatuur in relatie te brengen met de anderstalige Caribische literaturen. Dit taaloverschrijdend perspectief wordt toegepast op een studie van 10 auteurs uit de Afrikaanse diaspora die telkenmale tot dezelfde generatie behoren en typologische affiniteiten hebben ("gender", "historiographic metafiction", "travel writing", "la Créole blanche", "la Médée noire"). Ten tweede wordt de "canon" en de "literaire geschiedenis" van de Caraïben herbekeken teneinde te remediëren aan de "balkanisation" van zowel literatuur als kritiek m.b.t. deze regio. Organisaties: • WERKGROEP POSTKOLONIALE LITERATUREN • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Kathleen Gyssels
Poëtico-picturale uitdrukkingsmodaliteiten in het dichterlijk werk van Jean Cocteau. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderhavige project bestaat uit een studie van de specifieke interactie van de talige, de grafische en de picturale uitdrukkingsmodaliteiten in het dichtwerk van Jean Cocteau en, tegelijkertijd, uit het ontwikkelen van een cognitied lectuurmodel geschikt om de hybride kunstvormen in de dichterlijke creatie van de XXe eeuw te benaderen. Het project begint met een inventaris en een geleidelijke analyse vergeleken met een algemeen theoretisch model. Tijdens het derde jaar, start de redactionele fase en wordt de interpretatieconfiguratie voor de poëtico-picturale uitdrukkingsmodaliteiten bij cocteau ontwikkeld. tenslotte wordt de redactionele eindfase opgezet en het cognitief lectuurmodel voor de hybride uitdrukkingsvormen in de poëzie uitgewerkt. Organisaties: • Esthetica, Verbeelding en Creatie • Romaanse Talen
Onderzoekers: • DAVID GULLENTOPS • Lynn VAN DE WIELE
Hypercommunicatie: literatuur als mediakritiek. Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoek naar de plaats van het object literatuur in het hedendaagse medialandschap: hoe verhoudt literatuur zich tot de media en is literatuur een medium ? Speciale aandacht gaat uit naar het gegeven hypertext. Organisaties: • Franse literatuur • Literatuur van de moderniteit
Onderzoekers: • Frank Schuerewegen
Memoria in de middeleeuwen//..De rol van het geheugen in een semi-orale cultuur. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project 'Memoria in de middeleeuwen' onderzoekt in hoeverre de vorm, inhoud en presentatie van Nederlandse en Franse teksten uit de late middeleeuwen verklaard kunnen worden vanuit de belangrijke rol die het geheugen speelde in de productie en receptie van literatuur. Tot nu toe is de middeleeuwse ars memorativa vooral met betrekking tot de geleerde, Latijnse traditie bestudeerd. Er zijn echter vele aanwijzingen dat de MEMORIA en het memoriseren ook in de volkstalige literaturen een grote rol hebben gespeeld. De keuze van de Franse en de Nederlandse literatuur als onderzoeksterrein creëert de mogelijkhedi om teksten en bronnen te bestuderen die in dezelfde geografische ruimte, met name de Lage Landen, zijn ontstaan of er hebben gecirculeerd. Bovendien kunne op deze wijze twee onderzoekstradities, die aan de Antwerpse universiteit een sterke maar gescheiden ontwikkeling hebben gekend, op een vruchtbare wijze met elkaar in dialoog worden gebracht. //..De diverse MEMORIA-gerelateerde technieken en presentatievormen zullen vanuit complementaire invalshoeken benaderd worden: thematisch(1), genologisch(2-3) en linguïstisch (4). In een eerste, thematische monografie zal MEMORIA nader worden onderzocht vanuit twee vertogen, waarin dit concept wordt getehematiseerd: het medische discours en het religieuze discours. Daarna zal een typologie worden gegeven van belangrijke mnemotechnische technieken indiverse genres en werken (1). In de twee genrestudies zullen tekststructurerende principes in Oud- en Middelfranse eschatologische reisverhalen (2) en in Middelnederlandse preken (3) worden bestudeerd, die de boodschap in het geheugen moeten vasthouden. In de linguïstische monografie ten slotte zal bestudeerd worden hoe in het gamma tekstsignalen (waarvan er vele mnemotechnisch aangewend werden) dat uit Oudfranse narratieve teksten bekend is, gebruikt wordt in het verhalend proza van de kronieken uit de veertiende en vijftiende eeuw (4). Het project zal niet aleen resulteren in vier monografieën, een aantal artikelen en een congresbundel, maar ook een krachtige stimulans zijn voor de interdisciplinaire beoefening van de mediëvistiek in de Universiteit Antwerpen. Organisaties: • CENTRUM VOOR NEDERLANDSE LITERATUURGESCHIEDENIS • Instituut voor de studie van de letterkunde in de Nederlanden (ISLN)
Onderzoekers: • Herman Braet • Frank Willaert
• Theofiel Venckeleer • Thomas Mertens
Organisatie internationaal congres over jeugdliteratuur aan de VUB op 25 en 26 augustus 2000 Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit congres wil cultuurhistorisch en mentaliteitskritisch onderzoek leveren over het jeugdboek. De jeugdliteratuur, als tekstmedium dat vertaald wordt in vele talen, is een belangrijk forum voor interculturele contacten. In de lezingen staat de vraag centraal op welke manier de jongeren in recente en oudere jeugdliteratuur geconfronteerd worden met migratie, vluchtelingenproblematiek, racisme en andere componenten van de hedendaagse multiculturele samenleving en Europa. Hoe komen de verschillende mentaliteiten en diverse cultureke achtergronden in jeugdboeken tot uitdrukking? Maar de doelstelling van het congres beperkt zich niet tot thematisch gebonden motiefonderzoek. Jeugdliteratuur is het voorwerp van uiteenlopende interessen. Verschillende bijdragen houden dan ook rekening met de impact van economische en vertaaltechnische factoren en met de inbreng van uitgevers en illustratoren. Organisaties: • Germaanse Talen
Onderzoekers: • Margrit MULLER Heidy
Taalvaardigheden en attitudes van Nederlandstalige, Franstalige en allochtone leerlingen in het Nederlandstalig secundair onderwijs in Brussel. (Progr : Beleidsgericht onderzoek 98/Beleidsdomein : Brusselse Aangelegenehden) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het Nederlandstalig onderwijs in Brussel wordt geconfronteerd met een heterogene schoolpopulatie. De leerlingpopulatie bestaat namelijk niet enkel uit Nederlandstalige kinderen maar ook voor een groot deel uit kinderen uit Franstalige gezinnen. Deze situatie kan verstrekkende gevolgen hebben, zowel voor dagelijkse werking van de scholen, als voor de talige, sociale, psychologische en cognitieve ontwikkeling van de leerlingen. Zij zal dan ook een belangrijke invloed hebben op de verdere relatie tussen de Vlaamse Gemeenschap en de multi-culturele Busselse realiteit. Het project wil de impact van deze niet-geïnstitutionaliseerde vorm van immersieonderwijs bestuderen op: a) de ontwikkeling van kennis en vaardigheden in het Nederlands en hett Frans; b) de ontwikkeling van percepties van en attitudes tav beide landstalen en hun respectievelijke gemeenschappen; bij de Nederlandstalige en de Franstalige jongeren i het secundair Nederlandstalige onderwijs in Brussel. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een cross-sectionele studie met een quasi experimenteelonderzoeksdesign. Organisaties: • Romaanse Talen
Onderzoekers: • MICHEL PIERRARD
