Onderzoeksprojecten (1-240 van 240)

www.researchportal.be - 10 Feb 2016 00:40:02

Onderzoeksprojecten (1 - 240 van 240) Zoekfilter: Classificaties: Fysiologie

Zoete immuniteit en ziekte resistentie in tabak en rijst. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afd. Mol. Fysiol. Planten & Micro-org.

Onderzoekers: • Wim Van den Ende

Wisselwerking tussen het renine/angiotensine/aldosterone systeem en de L-arginine-NO 'pathway' in de renale hemodynamiek en in de water en zout huishouding. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Wij bestudeerden in het verleden de rol van dopamine receptoren in de zouthuishouding en de renale hemodynamiek. Zo werden oa. de renale en hemodynamische effecten van de D1-agonist fenoldopam dierenxperimenteel onderzocht bij Wistar-Kyoto ratten en bij spontaan hypertensieve ratten. SHR. Dit suggereert dat een deficientie van het renaal dopamine systeem inderdaad de renale zouthuishouding verstoort en dus mogelijk betrokken is in de natriumretentie die bij de hypertensieve ratten gezien wordt Schoors & Dupont, 1993. Studies met voorbehandeling met L-NAME, een inhibitor an het NO synthase, suggereerden dat NO geen belangrijke rol speelt in de natriuretische respons op fenoldopam, maar weld interfeerde met de renale homodynamische respons Wagemans & Dupont 1997. Deze studies toonden dus dat er een interactie bestaat tusen het renale dopaminerge systeem en het renine-angiotensine systeem in de regulatie van de renaal vasculaire weerstand en de zouthomeostase. reente studies tonen dat nitric oxide NO een modulator is van de vasculaire ACE-acticiteit. Wij wensan verdere studies uit te voeren aangaande de interrelatie tussen de verschilende systemen die hun belang hebben in de renale hemodynamiek en renale zout uitscheiding. Meer in bijzonder gaat, in eerste instantie, onze bijzondere andacht uit nar de relatie tussen angiotensine en NO. Organisaties: • Farmacologie

Onderzoekers: • ALAIN DUPONT

Wetenschappelijke onderzoeksgemeenschap 'Signaaltransductie in Inflammatie en Immuniteit' (verlenging 3WO02404) Universiteit Gent Abstract: Door de expertise van verschillende onderzoeksgroepen te combineren zullen in dit project de signaaltransductiewegen die betrokken zijn bij inflammatie en immuniteit worden onderzocht, en dit zowel op moleculair niveau als op het niveau van het organisme via muis gentargeting en relevantie muismodellen voor humane ziekten. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Rudi Beyaert

Weefsel- en celspecifieke distributie van 5-HT4 receptor splice varianten en functionele implicatie voor gastro-intestinale en cardiale effecten van 5-HT4 receptor agonisten Universiteit Gent Abstract: De weefsel- en celspecifieke distributie van 5-HT4 receptor splice varianten wordt onderzocht in de gastro-intestinale tractus en het hart door het merken van bepaalde celtypes met anitlichamen en RT-PCR voor de splice varianten op het geëxtraheerde RNA. De functionele weerslag wordt onderzocht door het effect en transductiemechanisme van verschillende 5-HT4 receptor agonisten te vergelijken in gastro-intestinale en cardiale proefopstellingen. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre

Wat is het effect van sportbeoefening op de achteruitgang van de cognitieve functie bij Type I Diabetes Melitus patiënten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het gebruik van exogeen insuline stelt Type I diabetes Mellitus patienten (T1DM) in staat het glucose gehalte in hun bloed dagelijks te handhavcn. Hct gebruik van insuline echter, kan hypoglycemie bij deze TlDM patienten veroorzaken. De gevolgen hiervan kunnen hoog oplopen: hypoglycaemia kan zowel een afname van de cognitieve functie als hersenschade veroorzaken. Het is allom bekend dat TIDM patienten eveneens kunnen genieten van de gunstige effecten van sportbeoefening, zelfs op het allerhoogste niveau. Indien een T1DM patient erin slaagt om zijn glucose gehalte in het bloed onder controle te houden, kunnen de positieve gevolgen van sport de negatieve gevolgen van deze aandoening overstijgen. Brain-Derived Neurotrophic Factor (BDNF) is de meest voorkomende neurotrofine in de hersenen en is een cruciale factor in de neurogenese. Deze neurogenese speelt op zijn beurt een rol in het ontstaan van leerprocessen. Het vrijkomen van BDNF wordt beinvloed door het uitoefenen van sport. Maar of sporten hetzelfde effect heeft op neurogenese en BDNF bij TlDM patienten is niet geweten. In dit project willen we nagaan of gecontroleerd uitoefenen van sport dezelfde gunstige effecten heeft T1DM patienten. Dit zal verwezenlijkt worden door het combineren van dierlijke proeven als studies op mensen waarbij parameters van cognitie gemeten zullen worden. Uit de resultaten van deze studie zullen specifieke richtlijncn voor TlDM patienten opgesteld kunnen worden om zo de afname van de cognitieve functie te verminderen, zodat ook zij verantwoord aan sport kunnen doen. Organisaties: • Menselijke Fysiologie

Onderzoekers: • ROMAIN MEEUSEN

Viscerale overgevoeligheid na een bacteriële gastro-enteritis: een rol voor neuro-immuun interactie? KU Leuven Abstract: Abnormale pijnperceptie of viscerale overgevoeligheid is een belangrijkmechanisme in de ontwikkeling van aanhoudende buikklachten bij prikkelbaar darm syndroom (PDS) na een bacteriële gastro-enteritis. Persisterende laaggradige ontsteking van het slijmvlies na een bacteriële infectie met influx van mestcellen wordt algemeen aanvaard als onderliggend mechanisme. Waarom er echter een chronische ontsteking optreedt

met viscerale overgevoeligheid bij slechts 10-25% van de geïnfecteerde patiënten is niet bekend. In dit project stellen we dat het type T helper (Th1/Th2/Th17) immuunreactie gericht tegen de bacterie bepalend is. Vanwege de prominente rol van mestcellen bij IBS stellen we dat een Th2 response hiervoorcruciaal is. Om dit te testen hebben we een Campylobacter jejuni post-infectieus PDS muismodel opgezet. In voorlopige experimenten bleek dat Th2 predominante muizen inderdaad een uitgesproken acute ontsteking ontwikkelden terwijl de infectie in predominante Th1 muizen eerder beperk Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Mira Wouters

Verontreiniging van de voedselketen en reproductieve stoornissen: een multidisciplinaire studie bij het rund. Universiteit Antwerpen Abstract: De impact van milieucontaminanten op de reproductie van melkvee wordt geanalyseerd via chemische en bio-analytische technieken. De bijdrage van deze contaminanten op de eicelkwaliteit wordt in vitro onderzocht en nieuwe genen worden geïdentificeerd die dienst doen als toekomstige moleculaire markers voor eicelkwaliteit. De basis voor "eicel-banking" wordt gelegd met het oog op het bewaren van eicellen met hoge bevruchtingscapaciteit. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)

Onderzoekers: • Wim De Coen • Peter Bols

Verbetering van de Wilms Tumor 1(WT1) antigen expressie en presentatie door mRNA geëlektroporeerde dentritische cellen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het Wilms' Tumor 1 (WT1) antigen werd gekarakteriseerd als een universeel tumorantigen, en wordt tot overexpressie gebracht verschillende types van vast tumoren en bloedkankers. Samen met de beperkte expressie van WT1 in normale weefsels en een sterk immunogeen potentieel, maakt dit van WT1 een aantrekkelijk target for kanker immunotherapie. Dendritische cellen, gemodifieerd om WT1 uit te drukken door mRNA electroporatie, worden getest in klinische studies en vormen veelbelovende kandidaten voor immuuntherapie. Wij hebben een WT1-mRNA coderend plasmide gewijzigd in een aantal stappen: de WT1-sequentie werd geflankeer door het HLA klasse II-sorteer signaal van DC-LAMP om presentatie in zowel HLA klasse I als klasse II molecules te verhogen; deletie van het nucleair localizatie signaal van WT1 om cytoplasmatische expressie te verhogen; in silico optimizatie van de WT1-DNA sequentie om de translatie te maximaliseren; en ten slotte clonering in een geoptimaliseerde vector. We zijn erin geslaagd om hogere en langere cytoplasmatische expressie van WT1 in mRNA-geëlectroporeerde DCs te bekomen. Dit leidde eveneens tot betere presentatie van WT1 epitopen aan specifieke T-cellen. Om de superioriteit van ons mRNA-construct te bevestigen, willen we in vitro stimulaties uitvoeren van naïeve WT1-specifieke T cellen, en willen we zijn functionaliteit testen in een in vivo muis model. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • KRISTIAAN THIELEMANS • Aude BONEHILL

Verbeteren van de anti-tumor immuniteit door intranodale injectie van boodschapper RNA dat codeert voor tumor antigen en immuunstimulerende moleculen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Actieve immuuntherapie onder de vorm van tumor antigen gebaseerde vaccinatie wordt volop onderzocht. Boodschapper RNA dat codeert voor tumor antigenen en immuunstimulerende proteïnen is mogelijks een immunogeen reagent voor kanker immuuntherapie. Onlangs werd aangetoond dat intranodale injectie van vaccins een sterkere immuunrespons opwekt in vergelijk met vaccinatie via andere routes. Tot op heden werd geen onderzoek naar intranodale injectie van mRNA uitgevoerd. In dit project wensen we na te gaan of mRNA als gebruiksklaar vaccin kan dienen. Een voorwaarde voor het succes van RNA gebaseerde vaccins is dat deze in situ dendritische cellen (DCs) modificeren opdat deze een sterke immuunrespons kunnen induceren. Dit zal onderzocht worden. Indien de pre-klinische evaluatie van RNA als antikanker vaccin succesvol is, zal dit toelaten om een RNA gebaseerd klinisch vaccin te ontwikkelen. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Karine BRECKPOT

Validatie van de rol van de cystine/ glutamaat antiporter of systeem Xc- in aandoeningen van het visueel systeem Vrije Universiteit Brussel Abstract: Met dit project gaan we de betrokkenheid van systeem xc- na in aandoeningen van het visueel systeem zoals bv. glaucoom. Bovendien wordt onderzocht of systeem xc- betrokken is in de plasticiteit van de hersenen na monoculaire enucleatie (het verwijderen van één oog). Organisaties: • Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Ann MASSIE

UZ-overdracht voor Willy Gepts Fonds. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Wetenschapper en clinicus Opleiding Licentiaat en Doctor in de Geneeskunde ProfielWilly Gepts Een autoriteit inzake diabetesonderzoek die nooit de spotlights opzocht voor zijn werk of voor zichzelf. Verwezenlijkingen Lag als voorzitter van de Operationele Groep Campus Jette mee aan de basis van de uitbouw van de medische campus en het academisch ziekenhuis te Jette, was hoofd van de dienst Pathologische Ontleedkunde in het Brugmannziekenhuis en in het AZ-VUB en was verder ondermeer

voorzitter van de European Association for the Study of Diabetes, directeur van de Koningin Elisabeth-stichting en lid van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België en van verschillende commissies van het N.F.W.O. Van 1974 tot 1979 was hij vicerector van de Vrije Universiteit Brussel. Redelijk eigenzinnig? Gepts was een typische pionier van de campus Jette, een hard werkende, vaak moeilijke en veeleisende perfectionist, maar bovenal een eerlijke en rechtvaardige man. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • KRISTIAAN THIELEMANS

Uitbouw van een interfacultair, industriegericht onderzoekslaboratorium 'Experimentele Pathofysiologie'. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht toegekend door de Universiteit Antwerpen. De promotor levert de Universiteit Antwerpen de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd door de universiteit. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR)

Onderzoekers: • Patrick D'Haese • Arnold Herman

Tyrosine kinase receptor signalisatie in hartfalen met normale ejectie fractie Universiteit Antwerpen Abstract: Het fenotype van patiënten met chronisch hartfalen wijzigt momenteel zeer drastisch van een gedilateerd, slecht pompend hart naar een niet-gedilateerd maar "verdikt" hart met behouden pompfunctie. Deze laatste vorm noemt men "hartfalen met normale ejectiefractie" (HFNEF). De reden voor deze shift is onduidelijk maar houdt verband met de vergrijzing van de bevolking, en het meer voorkomen van overgewicht, hoge bloeddruk en suikerziekte. Hoe deze risicofactoren, vooral in combinatie, aanleiding geven tot de ontwikkeling van HFNEF is niet geweten. Klinisch vormt HFNEF niet enkel een diagnostische uitdaging maar ook een therapeutisch probleem, omdat traditionele behandelingen voor chronisch hartfalen geen bewezen effect hebben in HFNEF. In dit project ontwikkelen we een nieuw, klinisch relevant diermodel voor HFNEF door het stapsgewijs introduceren van specifieke risicofactoren voor HFNEF (hypertensie, suikerziekte, menopauze, ouderdom). De pathofysiologie van HFNEF is niet volledig gekend, maar diastolische disfunctie speelt zeker een rol. Wij stellen voorop dat de vermelde risicofactoren het ontwikkelen van diastolische disfunctie en HFNEF versnellen. Vervolgens, testen we de hypothese dat deze risicofactoren het hart sturen in de richting van HFNEF door in te spelen op de balans tussen compensatoire en ziekte-inducerende signaalsystemen in het hart. Veranderen van deze balans kan ventrikeldilatatie en pompfalen tegengaan maar mogelijks ten koste van de diastole functie. In dit project bestuderen we twee belangrijke cardioprotectieve systemen in het hart, insuline-like growth factor (IGF1) en neureguline-1 (NRG1)/ErbB, tijdens de ontwikkeling van HFNEF. IGF1 en NRG1 beïnvloeden groei en overleving van cardiale cellen via tyrosine kinase receptoren en Akt activering. Op die manier bieden ze bescherming tegen ventrikel dilatatie en pompfalen maar induceren ze mogelijks hypertrofie en HFNEF in de plaats. Aan de andere kant kunnen IGF1 en NRG1 ook een positieve invloed hebben op ventrikelstijfheid en diastole functie via een effect op het sarcomeereiwit titine en het endotheliaal stikstofoxide synthase, determinanten van ventrikelstijfheid. Om deze schijnbare paradox te ontrafelen zullen IGF1 en NRG1 systemen geactiveerd en geïnhibeerd worden in ons diermodel met respectievelijk recombinante eiwitten en tyrosine kinase inhibitoren en wordt de invloed op de ontwikkeling van HFNEF nagegaan. IGF1 en NRG1 hebben een krachtige cardioprotectieve werking voornamelijk tijdens myocardiale ischemie en worden momenteel getest in fase I klinische studies. Daarom is het blootleggen van effecten van IGF1 en NRG1 op diastole functie en de ontwikkeling van HFNEF van klinisch belang. Het voorgestelde onderzoeksproject zal duidelijkheid brengen omtrent het verband tussen specifieke risicofactoren als suikerziekte, hoge bloeddruk, ouderdom en menopauze en het HFNEF fenotype. Daarenboven zal dit project, voor de eerste keer, de effecten van IGF1 en NRG1 op diastole functie en de ontwikkeling van HFNEF in kaart brengen. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR) • Menselijke fysiologie en pathofysiologie

Onderzoekers: • Katrien Lemmens • Gilles De Keulenaer

Tri-ART 2.0: Optimization of TriMix and Antigen RNA-based anti-cancer Therapy. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Messenger RNA, a genetic vaccine and safe pharmaceutical, can be exploited to reprogram dendritic cells (DCs) in situ. Recently, we showed that intranodal delivery of tumor antigen and TriMix mRNA induces therapeutic anti-tumor immunity. In this project, we will build on these findings and evaluate cationic carriers to enhance the delivery of the mRNA to lymph node-resident DCs, focusing on antigen expression and activation of the DCs in the presence or absence of TriMix. In addition, we will evaluate the use of mRNA to modify tumor-resident DCs, trying to (i) activate them by TriMix and (ii) exploit them as factories for the local production of immune modulators. In sum, we will further optimize the mRNA/DC-platform for anti-tumor immunotherapy. Organisaties: • Fysiologie


Tri-ART (2,0): Optimization of TriMix and Antigen RNA-based anti-cancer Therapy. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek rond kanker Organisaties: • Fysiologie


Transient Receptor Potential ion channels in the central nervous system KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties:

• Laboratorium voor Ionenkanaalonderzoek

Onderzoekers: • Rudi Vennekens • Aurélie Menigoz

Tijdelijke leerstoel-op-naam : Merck Serono Chair Neurophysiology of Fatigue, form Exercise Performance to Therapeutical Aplications. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Neurofysiologisch studie rond Vermoeidheid, oefenprestaties formuleren voor therapeutische toepassingen Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Tijdelijke leerstoel-op-naam : Lotto Sports Science Chair Vrije Universiteit Brussel Abstract: Geen NL Abstract Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Tijdelijke leerstoel-op-naam : De Berekuyl - Exercise Immunology & Chronic Fatigue in Health & Disease. Vrije Universiteit Brussel Abstract: HROPIVER heeft in samenwerking met De Berekuyl - European College for Decongestive Lymphatic Therapy - een Leerstoel geïnstalleerd aan de Vrije Universiteit Brussel De Berekuyl biedt vanaf het academiejaar 2012-2013 een professionele masteropleiding oncologie en decongestive lymphatic therapy in Nederland aan. Omdat patiënten die voor oedeembehandeling een fysiotherapeut/kinesitherapeut opzoeken vaak ook te kampen hebben met chronische vermoeidheid (vb. vermoeidheid na kanker), kwamen ze bij CHROPIVER terecht. Dankzij de door de Berekuyl gefinancierde VUB-Leerstoel, zal de vakgroep menselijke fysiologie de opleiding oedeemfysiotherapie ondersteunen met ondermeer inspanningsfysiologie, inspanningsimmunologie en revalidatie van chronische vermoeidheid. De Leerstoel zelf biedt aan CHROPIVER extra financiële ondersteuning voor het wetenschappelijk onderzoek naar chronische vermoeidheid, en wel binnen het thema "Exercise Immunology & Chronic Fatigue in Health & Disease". Organisaties: • Menselijke Fysiologie

Onderzoekers: • ROMAIN MEEUSEN • JO NIJS

The role of the TRPM4 in cardiac hypertrophy and arrhythmias KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium voor Ionenkanaalonderzoek

Onderzoekers: • Rudi Vennekens • Miklos Kecskes

Therapeutisch potentieel van wormantigenen op het verloop van experimentele gastro-intestinale inflammatie en geassocieerde sensorimotorische stoornissen in muis en rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Helminten beschikken over immuunmodulerende eigenschappen die kunnen aangewend worden voor de behandeling van immunologische aandoeningen zoals chronische inflammatoire darmziekten. Deze nieuwe vorm van behandeling is succesvol gebleken met levende wormen, waartegen medisch-etische bezwaren kunnen worden ingebracht. Daarom willen we nagaan of specifieke wormantigenen, zonder infectieuze eigenschappen, eveneens een preventief en/of therapeutisch potentieel hebben, zowel of het inflammatoire proces als op de sensitiviteits- en motiliteitsstoornissen van experimentele inflammatoire darmziekten. De onderliggende immunologische mechanismen worden bestudeerd met histologische, biochemische en moleculair biologische technieken. De sensorimotorische stoornissen worden zowel in vivo als in vivo bestudeerd. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Tom G G Moreels

Therapeutische TriMix-dendritische celvaccinatie bij melanoompatiënten met en zonder eventuele ziekte. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Melanoom is een zware kanker waarvoor veel vraag is naar nieuwe behandelingsopties. Therapeutische vaccinatie tegen melanoomgeassocieerde antigenen hebben een anti-tumor activiteit bij een kleine groep patiënten aangetoond. We wensen een studie bij melanoompatiënten met een hoge risico en een twee-fase studie bij patiënten met een eventuele ziekte uit te voeren. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Bart NEYNS • KRISTIAAN THIELEMANS

Therapeutische mRNA gebaseerd immunotherapie van hr-HPV positieve cervicale intra -epitheliale neoplasie (CIN grade 2-3): een proof of concept. Vrije Universiteit Brussel

Abstract: Cervicale intra-epitheliale neoplasie (CIN), ook cervicale dysplasie genoemd, is een premaligne afwijking (dysplasie) van de cellen van de baarmoederhals. Het wordt veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV), dat seksueel overgedragen wordt. Het opsporen van dit virus is een van de redenen dat een uitstrijkje gedaan wordt. Het is geen kanker, en het is meestal geneesbaar. Het blijft stabiel, of het wordt afgeweerd door het immuunsysteem van de patiënt. In een klein deel van de gevallen kan het echter leiden tot baarmoederhalskanker. Organisaties: • Fysiologie


Therapeutical vaccination with autologous TriMix dendritic cell vaccine (TriMix-DC) for the treatment of patients with AJCC stage III/IV melanoma. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project heeft als finaal doel een therapeutisch vaccin voor de behandeling van patiënten met vergevorderde melanoma te evalueren. Het vaccin, TriMix-Dc, bestaat uit monocyt-afgeleide dendritische cellen die opgeladen worden met een combinatie van mRNA dat codeert voor DC-maturatie moleculen en co-stimulatoire moleculen en mRNA dat codeert voor melanoma-antigenen. Het project beoogt 2 specifieke doelstellingen: - De uitvoering van een fase I studie om de veiligheid, immunogeniciteit en anti-melanoma activiteit van de autologe TriMix-DC die ofwel intraveneus of intradermaal worden toegediend aan patiënten met AJCC stage IIIC/IV melanoma te documenteren. - De uitvoering van een gerandomiseerde fase II studie bij patiënten met AJCC stage IIIC/IV melanoma waarbij de anti-melanoma activiteit van de therapeutische vaccinatie met autologe TriMix-DC en vervolgens een behandeling met interferon alfa-2b vergeleken wordt met een controle arm die een standaardbehandeling krijgen. Het primaire eindpunt van de studie is de overleving na 1 jaar. De secondaire eindpunten zijn tumorrespons, veiligheid, immunogeniciteit en overleving zonder herval of progressie van de ziekte. Organisaties: • Fysiologie


Targeting kanker stamcellen door het verhogen van cytotoxische T-cel responsen tegen het eiwit SOX2 Vrije Universiteit Brussel Abstract: We willen de rol van kankerstamcellen in immune bevoegde syngenetische muizen bestuderen. Organisaties: • Fysiologie


Supraspinale vermoeidheid. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project onderzoekt of er een link is tussen de functionele aspecten van centrale en corticale vermoeidheid. Door de combinatie van elektrofysiologische methodes voor de bepaling van spiervermoeidheid en de manipulatie van de neurotransmissie in de hersenen, proberen we de mechanismen die verantwoordelijk zijn voor vermoeidheid tijdens inspanning bloot te leggen. In fase 1 zullen de effecten van een uitputtend inspanningsprotocol op supraspinale vermoeidheid onderzocht worden. In fase 2 zal een identiek protocol toegepast worden in combinatie met manipulatie van het dopaminerge en noradrenerge neurotransmitter systeem, omdat deze reeds aantoonden de prestatie te beïnvloeden. In fase 3 zal de rol die de omgevingstemperatuur speelt bij centrale vermoeidheid bestudeerd worden en in fase 4 verandert de doelgroep van het onderzoek naar proefpersonen met verschillende gradaties van afferente feedback (gedetrainden, ouderen, mensen met ruggegraat letsels, patiënten met aandoeningen van het centrale zenuwstelsel). Het doel van dit onderzoek is om een betere kennis te verkrijgen over neurale aanpassingen en limiterende mechanismen van vermoeidheid, niet enkel bij atleten, maar ook bij meer kwetsbare bevolkingsgroepen (zoals ouderen, mensen met aandoeningen vanhet centrale zenuwstelsel). Dit zal helpen bij de ontwikkeling van adequate trainings- en revalidatiemethodesn en farmacologische behandelingen om het effect van vermoeidheid te verminderen. Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Studie van het cardiovasculaire fenotype en etiopathogenetische mechanismen in pseudoxaanthoma elasticum. Universiteit Gent Abstract: Pseudoxanthoma elasticum (PXE) is gekenmerkt door huid- oog en cardiovasculaire symptomen op basis van calcificatie van elastinevezels. Dit project beoogt i) inzicht te krijgen in de cellulaire mechanismen welke leiden tot ectopische mineralisatie, ii) een gedetailleerde studie van het cardiovasculaire fenotype van patienten en hun familie en iii) identificatie van modifier genen om de follow-up van patienten te optimaliseren. Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica

Onderzoekers: • Anne De Paepe

Studie van endotheliale en retinal paracriene vasorelaxantia Universiteit Gent Abstract: Het project heeft tot doel de kennis te verhogen over 2-factoren die de tonus van de vasculaire gladde spiercellen verminderen en door nabij gelegen weefsel worden vrijgesteld, met name de endotheliale hyperpolarsisecende factor (EDMF) en de retinale relaxerende factor (RRF). Organisaties: • Vakgroep Fysiologie en fysiopathologie

Onderzoekers: • Johan Van de Voorde

Studie van de pH invloed op de intracellulaire ionenhomeostatse, de mitochondriale functie en het endocytoseproces in geïsoleerde renale proximale muizentubuli tijdens en na metabole inhibitie. Universiteit Hasselt Abstract: Uit vorige studies in de groep celfysiologie is gebleken dat niercellen kunnen overleven na 60 minuten uitschakeling van hun metabolisme. Wij hebben de ionenconcentraties ( natrium, calcium en pH) respectievelijk in het niercelcytoplasma en de mitochondria gevolgd en hierbij kunnen constateren dat mitochondria een belangrijke bufferende rol spelen voor de plotse toename van intracellulair calcium, zodat de dodelijke invloed ervan wordt onderdrukt. Deze studies werden uitgevoerd op modelculturen van niercellen , van amfibische en zoogdieren oorsprong, en werden gepubliceerd in toonaangevende wetenschappelijke tijdschriften. In het voorliggend project willen wij de relevantie van de vorige studies nagaan door gelijkaardige omstandigheden, die een tekort aan bloedvoorziening voor de nieren simuleren en bij de mens dikwijls leiden tot een fataal acuut nierfalen, op te leggen aan geperfuseerde en geisoleerde niertubuli van muizen. Wij zullen de leefbaarheid van de cellen bestuderen op celculturen en vergelijken met het effect op geisoleerde nierbuisjes en de manier waarop hun transportfunctie kan hersteld worden na het hernemen van het metabolisme bij zogenaamde reperfusie. Daarenboven zullen we de specifieke rol van de zuurtegraad op de functie van de mitochondria en hun mogelijke bijdrage tot celdood nagaan. Wij zullen gebruik maken van humane en muizen cellijnen, die kunnen aangekocht worden, maar ook van nierbuisjes, die we zullen dissecteren uit muizennieren. Het belang van dit project wordt duidelijk, als men weet dat tot nog toe zeer weinig onderzoek werd uitgevoerd op geisoleerde tubuli en dat acuut nierfalen, ten gevolge van een tekort aan bloedvoorziening, bv na een zware operatie , na transplantatie , tijdens multipel orgaanlijden, of tijdens een shocktoestand na een zwaar ongeval , een van de meest raadselachtige en zeer moeilijk te behandelen syndromen blijft in de nefrologie. De in de literatuur vermelde incidentie varieert van 0,9 tot 20 % met een mortaliteit gaande van 25 tot 80% , al naargelang de klinische situatie. Dit project beoogt een fundamenteel en dieper inzicht te verwerven in de pathogenese van het nierfalen in de hoop een betere strategie te kunnen uitwerken met het oog op een doeltreffende behandeling. Organisaties: • Fysiologie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Paul STEELS

Studie van de pathofysiologische mechanismen en therapeutische mogelijkheden in pseudoxanthoma elasticum Universiteit Gent Abstract: Pseudocanthoma elasticum (PXE) wordt gekenmerkt door ectopische mineralisatie, waarvan de pathofysiologische mechanismen onbekend zijn. Lage serum vitamin K (VK) concentraties en geïnactiveerde VK-afhankelijke calcificatie inhibitoren in patiënten suggereren een belangrijke rol voor VK in de PXE pathogenese. We zullen de rol van VK in PXE bestuderen, nieuwe therapeutische aanknopingspunten identificeren en het therapeutische nut van VK supplementatie evalueren. Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica


Studie van de negatieve/positieve invloed van induceerbaar NO-synthase en van de rol van guanylaatcyclase hierbij in de motiliteitsstoornissen bij inflammatoire darmziekten en bij postoperatieve ileus Universiteit Gent Abstract: Studie van de antwoorden op contractiele en relaxerende agentia, en op elektrische veldstimulatie in circulaire spierstrips van het jejunum en van het colon van de rat. Weefsels worden ook bekomen hetzij 24 uur na openen en sluiten van het abdomen, of na blootstelling gedurende 7 dagen aan dextraansulfaatsodium in het drinkwater, al dan niet na behandeling met een inhibitor van guanylaatcyclase. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie


Studie van de activiteit van endotheliaal stikstofoxide synthase in muizenmodellen voor atherosclerose. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij de mens daalt de biologische beschikbaarheid van stikstofoxide (NO) bij hypercholesterolemie en andere risicofactoren voor atherosclerose. Daarentegen blijft de receptorgestimuleerde, calciumafhankelijke endotheliale stikstofoxidesynthase (eNOS) activiteit in bloedvaten van hypercholesterolemische apolipoproteïne E deficiënte (apoE-/-) muizen behouden zolang er geen plaques zijn ontstaan. Maar de beschikbaarheid van 'basaal' gevormd NO, dat wil zeggen zonder receptorstimulatie, daalt wel sterk. In dit project onderzoeken we of het verschil tussen 'spontane' en receptorgeïnduceerde NO biosynthese een gevolg is van schuifkrachten ("shear forces"). Organisaties: • Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)

Onderzoekers: • Paul Fransen • Hidde Bult

Studie naar de regulatie van connexine hemikanalen onder invloed van intramoleculaire interacties aan de hand van 'single-channel unitary-current events'. Universiteit Gent Abstract: Deze studie is gericht naar een beter begrip van de regulatie van connexine hemikanalen. Dit zijn halve niet-geconnecteerde gap junctiekanalen in de plasmamembraan die bij opening kunnen aanleiding geven tot celdood. We gebruiken patch-clamp technieken om in detail het effect van intramoleculaire interacties op het kanaalgedrag te bestuderen. De bekomen informatie is essentieel voor de ontwikkeling van selectieve hemikanaal-inhibitoren voor therapeutisch gebruik bij cardiale ischemie. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen

Onderzoekers: • Luc Leybaert

Structural insights into SERCA2 regulation. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Labo voor Cellulaire Transportsystemen

Onderzoekers:

• Peter Vangheluwe • Aljona Kotsubei

Statistisch Onderzoek Planning in actie Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Vergelijkende Fysiologie en Biometrie

Onderzoekers: • Luc Duchateau

Signaaloverdracht in de individuele basofiel: invloeden van antigeenspecifieke immunotherapie. Universiteit Antwerpen Abstract: Doelstelling: Door verdere fundamentele inzichten te verwerven in de signaaloverdracht van de individuele basofiel willen wij de tolerantiemechanismen van immunotherapie, die bijdragen tot de vroegtijdige klinische bescherming van de patiënt, verder ontrafelen. Organisaties: • Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)

Onderzoekers: • Didier Ebo • Willem Stevens • Luc De Clerck

Shear-stress, atherogenese en atherosclerosis : functionele eigenschappen van letselgevoelige en letselresistente aortasegmenten in "wild-type" C57/B16 en apolipoproteïne E-deficiënte muizen. Universiteit Antwerpen Abstract: Shear-stress, atherogenese en atherosclerosis : functionele eigenschappen van letselgevoelige en letselresistente aortasegmenten in "wild-type" C57/B16 en apolipoproteïne E-deficiënte muizen. Organisaties: • Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR) • Fysiofarmacologie (FAR)

Onderzoekers: • Paul Fransen • Arnold Herman • Hidde Bult

Shear-stress, atherogenese en atherosclerose: functionele eigenschappen van endotheelcellen in letselgevoelige en letselresistente aortasegmenten van "wild-type" C57/Bl6 en apolipoproteine E-deficiënte muizen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project boogt de studie van de invloed van verschillende "shear-stress" patronen op de fysiologische eigenschappen van letselgevoelige en letselresistente aortasegmenten van "wild-type" muizen en apoE-deficiënte muizen (een muizenmodel voor atherosclerose). Het doel is bepaalde fysiologische karakteristieken van de endotheelcelfunctie te onderscheiden vóór de ontwikkeling van atherosclerotische letsels en een inzicht te krijgen in het proces van atherogenese. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR)

Onderzoekers: • Paul Fransen

Rol van Sirtuin 1 in pancreas exocriene celdifferentiatie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek van pancreas acinaire celdifferentiatie is belangrijk gezien de gededifferentiëerde acini vermoedelijk aan de basis liggen van pancreaskanker, maar ook omdat deze celpopulatie een bron is van nieuwe beta-cel vorming in vitro. Studies van acinaire celdifferentiatie hebben zich voornamelijk gericht op het ontrafelen van een transcriptiefactor netwerk dat de acinaire cellijn determineert tijdens de embryonale ontwikkeling en dat de stabiele differentiatie als functionele enzyme-secreterende acini regelt. Er is echter weinig inzicht in de epigenetische regulatie van deze genexpressie. Sirtuines, een klasse van histon-deacetylases die ook niet-histonen als doelwitproteïnes hebben, zijn nooit in deze context bestudeerd. Sirtuines worden geïnhibeerd door nicotinamide, een eindproduct van hun katalytische reactie. Wij vonden dat nicotinamide zorgt voor een sterk behoud van acinaire cendifferentiatie in vitro. Wij wensen de expressie en de werking van sirtuines in dit cultuursysteem te bestuderen, en de proteines te identificeren die worden gedeacetyleerd en dus cruciaal zijn voor acinaire dedifferentiatie. Het doel van deze studie is ook de expressie en de rol van sirtuines na te gaan in de embryonale fase. Zowel effecten op sirtuine activiteit als expressie zullen worden nagegaan, respectievelijk door het gebruik van een gekende inhibitor en activator van sirtuines, en anderzijds een transgeen muis model met conditionele sirtuine deficiëntie en lentivirale gentransfer. Dit onderzoek zal nieuwe inzichten creëren in de epigenetische regulatie van acinaire celdifferentiatie. Organisaties: • Pathologische Anatomie

Onderzoekers: • ILSE ROOMAN

Rol van silent Kv subeenheden in DRG neuronen. Universiteit Antwerpen Abstract: Spanningsgevoelige K+ kanalen komen algemeen voor in cellen. Een volledig geassembleerd K+ kanaal is een tetrameer van ¿subeenheden. Op basis van homologie kunnen spanningsafhankelijke K+ kanalen onderverdeeld worden in verschillende (sub)families. De Kv familie telt 11 subfamilies. Alle tot nu toe gekende "silent" Kv subeenheden vormen functionele heterotetramere kanalen met de Kv2.x subeenheden waarbij ze de biofysische eigenschappen van Kv2 wijzigen. Met yeast-two-hybrid is ook een associatie van de silent Kv6.3, Kv10.1 en Kv11.1 subeenheden met Kv3.1 en Kv5.1 gevonden. Met behulp van elektrofysiologische experimenten zullen we nagaan of deze associaties functioneel aantoonbaar zijn in vivo. Hiernaast zal getracht worden dit moleculair te bevestigen met FRET en co-immunoprecipitatie experimenten. Kv2 subeenheden komen in nagenoeg alle neuronale weefsels voor, terwijl "silent" subeenheden een specifieker expressiepatroon vertonen. Door RT-PCR zal de expressie van "silent" Kv subeenheden in DRG neuronen bepaald worden. De rol van de geïdentificeerde "silent" Kv subeenheden op de elektrische eigenschappen van de DRG neuronen zal met behulp van de patch-clamp techniek nagegaan worden. Dit zal in eerste instantie gebeuren door biofysische parameters zoals kinetica en spanningsafhankelijkheid van de natieve Kv2 stromen te karakteriseren. In de "current clamp" mode zal de rol van de aanwezige silent Kv subeenheden in de actiepotentiaal en de afvuurfrequentie van de DRG neuronen nagegaan

worden. Vervolgens zal de functie van de aanwezige "silent" Kv subeenheden bevestigd worden door overexpressie of RNAi. De functie van Kv6.3 zal op een complementaire manier nagegaan worden door een gedragsstudie op Kv6.3 overexpressie muizen uit te voeren en vervolgens de muis DRG neuronen te isoleren en een elektrofysiologische analyse, vergelijkbaar met deze op wild-type DRG neuronen, uit te voeren. Met dit project zal een beter inzicht verkregen worden in de associatie, distributie en fysiologische rol van "silent" Kv subeenheden. De functie van Kv6.3 zal op een complementaire manier nagegaan worden door een gedragsstudie op Kv6.3 overexpressie muizen uit te voeren en vervolgens de muis DRG neuronen te isoleren en een elektrofysiologische analyse, vergelijkbaar met deze op wild-type DRG neuronen, uit te voeren. Met dit project zal een beter inzicht verkregen worden in de associatie, distributie en fysiologische rol van "silent" Kv subeenheden. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Dirk Snyders • Elke Bocksteins

Rol van sensoriële transient receptor potential kationenkanalen in de pathofysiologie van het respiratoir systeem. KU Leuven Abstract: Respiratoire functie wordt gereguleerd door sensorische input gegenereerd door receptoren in de luchtwegen. Op die manier wordt de controle behouden over de ademhalingsdynamiek en het verdedigingssysteem van de longtegen bv. blootstelling aan schadelijke chemische stoffen en sterke temperatuur schommelingen. Dergelijke factoren kunnen leiden tot specifiekereflexen zoals hoesten, mucus productie, ontsteking van de luchtwegen en luchtwegobstructie, wat mogelijks kan leiden tot allergisch rhinitis en astma. De ademhalingsreflexen die de zenuwban van de luchtwegen stimuleren zijn vrij goed beschreven, maar de aard van de moleculaire receptoren van stimulerende en sensibiliserende factoren zijn veel minder begrepen. In dit project onderzoeken we hoe TRP kanalen betrokken zijn bij de regulering van het ademhalingssysteem. De TRP kanalen zijn een superfamilie van kationkanalen, die functioneren als moleculaire sensoren en integratoren van verscheidene fysische en chemische stimuli. Wij gaan h Organisaties: • Laboratorium voor Ionenkanaalonderzoek

Onderzoekers: • Jeroen Vanoirbeek • Karel Talavera Pérez

Rol van modulerende subeenheden van K-kanalen in het hart. Universiteit Antwerpen Abstract: Specifieke doelstellingen van het project : 1) Detectie van 'silent' Kv subeenheden in het hart en hun rol bij de traag inactiverende 'delayer rectifier current' bestuderen; 2) Transgene analyse van de fysiologische rol van 'silent' subeenheden; 3) Is de interactie tussen Kv1.5 en KChIP een stabiele interactie en wat zijn de functionele gevolgen? 4) Wat zijn de moleculaire determinanten van de interactie tussen Kv1.5 en KChIP subeenheden ? Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans • Dirk Snyders

Rol van het dystrophine-geassocieerd eiwitcomplex in contractie van leverstellaatcellen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Portale hypertensie is een gevreesde complicatie van cirrose en wordt gekenmerkt door een verhoogde druk in de vena portae. Het wordt algemeen aanvaard dat leverstellaatcellen (LSC) een centrale rol spelen in de pathogenese van portale hypertensie: door contractie verhogen ze de vasculaire weerstand. Het doel van dit onderzoek is meer inzicht te verwerven in de mechanismen die leiden tot contractie van LSC. Opdat een cel contractiele krachten zou kunnen overbrengen zijn er 3 voorwaarden: aanwezigheid van functionele motorproteïnen, een stevig cytoskelet en verankering met de extracellulaire matrix. Wij toonden aan dat er is LSC twee types non-muscle myosine aanwezig zijn die een verschillende lokalisatie en functie hebben. Wij hebben eveneens de expressie van de intermediaire filamenten synemine en syncoiline aangetoond. In skeletspiercellen is het dystrophine-geassocieerd proteïne complex (DAPC) de fysische en functionele link tussen de extracellulaire matrix en actine-myosine filamenten enerzijds en intermediaire filamenten anderzijds. We toonden aan dat verschillende elementen van het DAPC opgereguleerd worden tijdens activatie van LSC. Wij willen nu verder onderzoeken of de toename van de contractiliteit van de LSC mede te wijten is aan de opregulatie van het DAPC, en zo ja via welke mechanisme. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Hendrik REYNAERT

Rol van groeifactor signalisatie in cardiovasculaire veroudering. Universiteit Antwerpen Abstract: De vergrijzing van de bevolking leidt tot nieuwe socio-economische en medische uitdagingen. Veroudering gaat gepaard met stijfheid van hart en bloedvaten wat leidt tot cardiovasculaire aandoeningen. Het onderliggende verouderingsproces is onvoldoende gekend en nieuwe inzichten zijn nodig voor de ontwikkeling van preventieve en curatieve maatregelen. Dit project onderzoekt de rol van twee gekende groeifactor systemen, insuline-like groeifactor (IGF) en neureguline-1(NRG1)/ErbB, in veroudering gerelateerde cardiovasculaire veranderingen. Het beschermende effect van deze systemen is goed beschreven in verschillende cardiovasculaire condities. Nochtans werd een daling in IGF gekoppeld aan een langere overleving. Om deze paradox te ontrafelen, bestuderen we de rol van IGF en NRG1/ErbB in een muismodel met ouderdom gerelateerde harten vaataandoeningen. Muizen met versnelde veroudering worden blootgesteld aan levensstijl risicofactoren die de cardiovasculaire veranderingen verergeren. Veranderingen in IGF en NRG1/ErbB signalisatie worden in kaart gebracht. Vervolgens worden de twee systemen in vivo geactiveerd en geremd met behulp van recombinante groeifactoren en specifieke receptor inhibitoren om effecten op cardiovasculaire veroudering te bestuderen. Tenslotte onderzoeken we of fysieke inspanning het verouderingsproces gunstig beïnvloedt via veranderingen in deze groeifactorsystemen. Muizen ondergaan inspanning op een loopband al dan niet onder behandeling met groeifactoren of specifieke receptor inhibitoren. Ter aanvulling onderzoeken we een mogelijk verband tussen de vermelde groeifactorsystemen en de expressie van niet-coderende RNAs (miRs, die fysiologische processen moduleren). Specifieke miRs werden gelinkt aan veroudering en sommige van deze blijken groeifactor signalisatie te beïnvloeden. Deze miRs hebben diagnostisch en therapeutisch potentieel. In elk deel van de studie wordt expressie van deze miRs gelinkt aan groeifactor signalisatie. Een functioneel verband kan in tweede instantie bepaald worden met miR analogen of inhibitoren. Deze studie is de eerste die de rol van IGF en NRG1/ErbB bestudeert in ouderdom gerelateerde cardiovasculaire aandoeningen. In de afgelopen tien jaar hebben IGF en NRG1 zich geprofileerd als nieuwe, krachtige middelen voor de behandeling van hartfalen. Gezien de controverse omtrent

hun rol in veroudering is het blootleggen van effecten in het verouderende cardiovasculaire systeem van klinisch belang. Organisaties: • Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)

Onderzoekers: • Katrien Lemmens • Hadis Shakeri

Rol van dystrophine-geassocieerd eiwit complex in contractie van leverstellaatcellen. Universiteit Antwerpen Abstract: Portale hypertensie is een gevreesde complicatie van cirrose en wordt gekenmerkt door een verhoogde druk in de vena portae, wat kan leiden tot een aantal ernstige verwikkelingen zoals bloeding uit slokdarm- en maagvarices, ascites, encefalopathie, etc. Portale hypertensie wordt gedeeltelijk veroorzaakt door actieve contractie van leverstellaatcellen. Deze cellen worden dan ook aanzien als doelcellen voor de behandeling van porta Ie hypertensie. De exacte meehanismen van leverstellaatceleontraetie is niet volledig gekend. Daar waar de contractielrelaxatie van gladde spiercellen voornamelijk bepaald wqrdt door veranderingen in intracellulair Ca2+([Ca2+]j) , wordt de contractilteit van niet-spiercellen voornamelijk geregeld door de RhoA signaaltransductie. Het staat vast dat beide mechanismen betrokken zijn in LSC contractiliteit, maar het is nog niet geweten welk van de twee mechanismen een grotere rol speelt. Opdat een eel contractiele kraehten zou kunnen overbrengen zijn er 2 voorwaarden: een stevig eytoskelet en verankering met de extracellulaire matrix. In skeletale spiercellen is het dystrophine-geassocieerd prote"ine complex (DAPC) de fysische link tussen de extracellulaire matrix en actine-myosine filamenten enerzijds en de Intermediaire filamenten die synemine, syncoiline en desmine bevattenen anderzijds. Bovendien zou het DAPC ook een functionele rol kunnen spelen in de signaaltransductie van contractiliteit. Het doel van dit onderzoek is meer inzicht te verwerven in de mechanismen die leiden tot contractie van leverstellaatcellen, en meer bepaald de rol die het DAPC hierin speelt. Hiervoor zullen er verschillende aspeeten verder onderzocht worden: - expressie en interactie van DAPC in LSC bij de muis en de mens. - de rol van DAPC en geassocieerde eiwitten in de contractiliteit van LSC. - Relatieve rol van [Ca2+]j en RhoA bij de contractie van LSC in normale en cirrhotische muizen en muizen met mutaties in het DAPC. - het identificeren van myosines in quiescente en geactiveerde leverstellaatcellen bij muis en mens, en dit zowel 02 mRNA als eiwitniveau. Organisaties: • Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans

Rol van dipeptidyl peptidase 4 (DPP4) in collageenmetabolisme en dipeptide homeostase. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Medische biochemie

Onderzoekers: • Ingrid De Meester • Geert Behets • Adrian Covaci

Rol van connexines, InsP3 en calcium bij de overdracht van apoptotische signalen Universiteit Gent Abstract: Gap juncties laten de passage toe van moleculen kleiner dan 1,5 kDa tussen naburige cellen. Ze zijn belangrijk in de uitbreiding van apoptotische celdood, waartoe ook hemikanalen, 'halve gap junctie kanalen', via een paracriene weg kunnen bijdragen. Het doel is de modulerende apoptotische signalen, doorgegeven via gap juncties, te identificeren en de rol van hemikanalen te onderzoeken. Organisaties: • Vakgroep Fysiologie en fysiopathologie


Rol van connexine kanalen in de overdracht van apoptotische signalen Universiteit Gent Abstract: Gap juncties laten de passage toe van moleculen kleiner dan 1,5 kDa tussen naburige cellen. Ze zijn belangrijk in de uitbreiding van apoptotische celdood, waartoe ook hemikanalen, 'halve gap junctie kanalen', via een paracrienen weg kunnen bijdragen. Het doel is de rol van beide kanalen in apoptose te onderzoeken alsook de modulerende apoptotische signalen te identificeren. Organisaties: • Vakgroep Fysiologie en fysiopathologie


Rol en regulatie van het anti-inflammatoir eiwit A20 in selectieve autofagie Universiteit Gent Abstract: Selectieve autofagie speelt een belangrijke rol in aangeboren immuniteit en inflammatie. Gebruik makend van meerdere cellulaire modelsystemen zullen we nagaan of en hoe het anti-inflammatoir eiwit A20 autofagie reguleert. Daarnaast zullen we ook de mogelijke rol van autofagie in de anti-inflammatoire werking van A20 bestuderen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie


Regulatie van proinflammatoire cytokines en apoptose door de insuline-achtige groeifactor IGF-I. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De insuline-achtige groeifactor IGF-I is een belangrijke endocriene en paracriene mediator van door groeihormoon (GH) gereguleeerde lichaamsgroei. IGF-I heeft daarnaast ook een essentiële functie als overlevings-, proliferatie- en differentiatie-factor voor tal van verschillende celtypes. IGF-I is van belang voor het functioneren van een aantal verschillende organen en weefsels. De verschillende effecten, afhankelijk van het orgaan of weefseltype, worden in het algemeen door een zelfde receptor gemediëerd waarbij gebruik wordt gemaakt van aparte signaaltransductie pathways, zoals de mitogen-activated protein kinase (MAPK) pathway en de fosfatidylinositol (PI)3-kinase pathway. Celspecifieke effecten bestaan ook binnen het immuunsysteem. Functionele receptoren voor IGF-I zijn aangetoond op monocyten en lymfocyten

subpopulaties. Specifieke signaaltransductie mechanismen in verschillende subsets of stadia van leukocyten zijn aangetoond en worden bijvoorbeeld bepaald via de cytoplasmatische expressie van substraten voor de receptor tyrosine kinase. De algemene doelstelling van het project is om tot meer inzicht te komen in de werkingsmechanismen waarmee IGF-I het immuunsysteem moduleert. Het in dit project voorgestelde onderzoek naar het mechanisme waarmee IGF-I de secretie van proinflammatoire cytokines reguleert kan leiden tot meer inzicht in hoe IGF-I op cellulair niveau inflammatoire processen kan beinvloeden. Dit zal meer inzicht geven in hoe in vitro en in vivo effecten van elkaar kunnen verschillen. Dit inzicht is ook van belang in verband met overwegingen om bepaalde patiënten (brandwonden, beenmergtransplantatie, AIDS, catabole staat) met IGF-I te behandelen. Vergelijkend onderzoek naar IGF-I signaaltransductie in monocyten en neutrofielen zal bijdragen tot meer fundamentele kennis over hoe IGF-I in verschillende celtypes uiteenlopende effecten kan induceren. Verder zal het onderzoek naar apoptose bij neutrofielen meer inzicht geven in hoe IGF-I ontstekingsreacties kan moduleren via deze cellen. Organisaties: • Farmacologie

Onderzoekers: • RON KOOIJMAN

Regeling van functionele bèta-celmassa volgens klinische noden. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Objectieven : Regeling van de functionele beta-massa volgens de noden van het transplantatie protocol, i.e. 1) inductie van tolerantie in de eerste fase, metabole correctie van diabetes in de volgende 2) voorziening van meer donorcellen door neogenese van beta-cellen uit humane precursorcellen . Deze studies kunnen leiden tot mogelijkheden om de functionele beta-celmassa te regelen in humane endocriene pancreas, hetgeen nuttig kan zijn voor preventie en behandeling van type 2 diabetes . Organisaties: • Pathologische Biochemie en Fysiologie • Medische Biochemie

Onderzoekers: • Henry HEIMBERG • DANIEL PIPELEERS • Veronique LEFEBVRE • ZHIDONG LING

Prothesebeha's, aangepast aan anatomische veranderingen in de borst en biomechanische afwijkingen na borstheelkunde. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Prothesebeha's, aangepast aan anatomische veranderingen in de borst en biomechanische afwijkingen na borstheelkunde. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie • Heelkundige Specialiteiten

Onderzoekers: • PIERRE LIEVENS • JAN LAMOTE

Protectie van endotheel ter preventie van diabetische cardiomyopathie. Universiteit Antwerpen Abstract: De centrale hypothese van dit project is dat stoornissen in endotheel-cardiomyociet communicatie aan de basis liggen van diabetesgeinduceerde cardiomyopathie. De doelstelling van dit project is 2-ledig: 1. Nagaan of een behandeling met een endotheel protectief farmacon "NEBIVOLOL" kan beschermen tegen de ontwikkeling van diabetische cardiomyopathie (en tegen vasculaire endotheel dysfunctie) 2. Nagaan wat de staat is van endotheel-cardiomyociet communicatie op het gebied van de paracriene neuregulin-ErbB as, en of activatie van die as kan beschermen tegen diabetische CMP. Organisaties: • Menselijke fysiologie en pathofysiologie

Onderzoekers: • Gilles De Keulenaer • Kris Doggen

Prolylcarboxypeptidase in lichaamsgewichtcontrole: de rol van perifere peptide splitsing? Universiteit Antwerpen Abstract: Obesitas is wereldwijd een ernstig en groeiend gezondheidsprobleem waarvan vele pathofysiologische aspecten nog ongekend zijn. Verschillende neurotransmitters en hormonen zijn betrokken bij de regulatie van de voedselinname en de energiebalans. Terwijl er reeds veel geweten is over hun synthese en afgifte, zijn de enzymen betrokken in de degradatie van deze peptiden vaak slecht gekend. Momenteel is er een hernieuwde interesse voor het enzym prolylcarboxypeptidase (PRCP) omwille van zijn rol in de regulatie van het lichaamsgewicht. Biochemische studies hebben namelijk aangetoond dat PRCP een anorexigene neuromodulator inactief maakt. We onderzoeken welke perifere peptiden, betrokken in regulatie van de voedselinname, mogelijks ook een substraat kunnen zijn van PRCP. Organisaties: • Medische biochemie

Onderzoekers: • Ingrid De Meester • Anne-Marie Lambeir • Kaat Kehoe

Prolylcarboxypeptidase in lichaamsgewichtcontrole: de rol van perifere peptide splitsing? Universiteit Antwerpen Abstract: Obesitas is wereldwijd een ernstig en groeiend gezondheidsprobleem waarvan vele pathofysiologische aspecten nog ongekend zijn. Verschillende neurotransmitters en hormonen zijn betrokken bij de regulatie van de voedselinname en de energiebalans. Terwijl er reeds veel geweten is over hun synthese en afgifte, zijn de enzymen betrokken in de degradatie van deze peptiden vaak slecht gekend. Momenteel is er een hernieuwde interesse voor het enzym prolylcarboxypeptidase (PRCP) omwille van zijn rol in de regulatie van het lichaamsgewicht. Biochemische studies hebben namelijk aangetoond dat PRCP een anorexigene neuromodulator inactief maakt. We onderzoeken welke perifere peptiden, betrokken in regulatie van de voedselinname, mogelijks ook een substraat kunnen zijn van PRCP. Organisaties: • Medische biochemie

Onderzoekers: • Ingrid De Meester • Anne-Marie Lambeir • Kaat Kehoe

Productie van gedocumenteerde mRNA Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' UZ Antwerpen' hebben voor het project ' Production of Documented mRNA' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Fysiologie


Productie van gedocumenteerde mRNA Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Universitair Ziekenhuis Leuven - Labo Experimentele Gynaecologie' hebben voor het project ' Production of Documented mRNA' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Fysiologie


PRODEX-9 project: Driedimensionale Ballistocardiografie in microzwaartekracht Vrije Universiteit Brussel Abstract: Driedimensionale Ballistocardiografie in microzwaartekracht Organisaties: • Menselijke Fysiologie

Onderzoekers: • Nathalie PATTYN

PRODEX-9 - NEUROPOLE ter ondersteuning van de AO-10-CONCORDIA-1305 en A0-1O-10-CONCORDIA-1306. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar ademhalingspatronen bij grote hoogtes Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Prijs Dr. Karel Lodewijk Verleysen toegekend aan laureate Karine Breckpot (2005-2010) ter bekroning van klinisch geneeskundig onderzoekswerk Vrije Universiteit Brussel Abstract: De 'Prijs Dr. Karel-Lodewijk Verleysen ter bekroning van klinisch geneeskundig onderzoekswerk in de Benelux' kan worden toegekend aan een individuele onderzoeker of aan de leider van een onderzoeksteam of aan een groep van ten hoogste drie onderzoekers die, door zijn of hun onderzoek, verricht in de Benelux, een belangrijke bijdrage geleverd heeft of hebben tot de klinische kennis in de menselijke geneeskunde, bij voorkeur met therapeutische betekenis, en die voortzetting van zijn of hun werkplan voorziet of voorzien. Organisaties: • Fysiologie


Predictive factors related to clinical response in patients with metastatic melanoma treated with dendritic cell based immunotherapy. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Geen NL abstract Organisaties: • Fysiologie


Pijn en autonome dysfunctie bij patiënten met Ehlers-Danlossyndroom Hypermobiele type Universiteit Gent Abstract: In deze studie wordt de aard van de pijn nagegaan met behulp van een gevalideerde vragenlijst (PainDetect) en fysiologische testen (Quantitative Sensory Testing), autonome functie getest door middel van een gevalideerde niet-invasieve testbatterij (Autonomic Reflex Screen) en een mogelijke associatie onderzocht tussen pijn en autonome functie in vrouwelijke patiënten met Ehlers-Danlos-Hypermobiel type en gezonde controles. Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica


Permanente vorming: Behandeling van chronisch vermoeidsheidssyndroom en fibromyalgie. Werd eerst aangemaakt als CONO352

Vrije Universiteit Brussel Abstract: Behandeling van chronisch vermoeidsheidssyndroom en fibromyalgie. Organisaties: • Menselijke Fysiologie

Onderzoekers: • JO NIJS

Pathofysiologie van het lenskapsel na inplanting van een intra-oculaire lens (IOL). Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is de rol te onderzoeken van groeifactoren, gesecreteerd door lensvezel cellen, bij de proliferatie en differentiatie van lens epitheel cellen die achtergebleven zijn in de kapselzak na extra- capsulaire cataract extractie (ECCE) en inplanting van een intraoculaire lens, waardoor posterieure kapselopacificatie (PCO) of 'after cataract' ontstaat. Kapselzakken worden bekomen na ECCE bij post-mortem donor ogen die in cultuur gebracht worden zoals beschreven door Wormstone et al. (1997). Organisaties: • Translationele Neurowetenschappen (TNW)

Onderzoekers: • Marie-Jose Tassignon

Op zoek naar de rol van TRP kanalen in de neurale controle van de blaas KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Interdept. Centr. Heelkundige Technol.

Onderzoekers: • Thomas Voets • Dirk De Ridder • Yves Deruyver

Optimalisering van intracavitaire drug delivery in experimentele colorectale peritoneale metastasen door modulatie van de interstitiële weefseldruk. Universiteit Gent Abstract: Er bestaat toenemende belangstelling voor intracavitaire (IC) cytotoxische behandeling van peritoneaal gemetastaseerde colon- en ovariumtumoren. De werkzaamheid van IC chemotherapie is afhankelijk van de mate van weefselpenetratie van het cytostaticum in de peritoneale tumorale nodules. De belangrijkste hindernis voor weefselpenetratie is de hoge interstitiële weefseldruk (IFP) in solide tumoren. Het doel van dit multidisciplinaire project is na te gaan of de drug delivery en effectiviteit van IC toegediend cisplatin en oxaliplatin kan worden verhoogd na manipulatie van de IFP door ingrijpen op de tumor geassocieerde fibroblasten oof op de permeabiliteit van de microvascularisatie. Organisaties: • Vakgroep Heelkunde

Onderzoekers: • Piet Pattyn

Optimalisatie en fysiologische toepassing van een aangedreven enkel-voet exoskelet: een experimentele studie van de musculaire determinanten van langdurige locomotie. Universiteit Gent Abstract: Het eerste doel van dit project is een aangedreven enkel-voet exoskelet te optimaliseren met een zo groot mogelijke reductie in metabole kost tijdens wandelen als uitgangspunt. De resultaten kunnen gebruikt worden voor de ontwikkeling van hulpmiddelen voor klinische populaties. Het tweede doel is om het exoskelet te gebruiken om de locale musculaire determinanten van vermoeidheid tijdens snel wandelen te identificeren. Organisaties: • Vakgroep Bewegings- en sportwetenschappen

Onderzoekers: • Dirk De Clercq

Oppuntstelling localisatie epo receptor in humane niercellen middels LCM en RT PCR. Universiteit Antwerpen Abstract: Erythropiëtine (EPO) is een belangrijke hormoon dat instaat voor de hematopoïese. Daarnaast bezit EPO ook nog heel wat andere functies. De functionalitiet van EPO wordt mede bepaald door zijn receptor (EPOR) die vooral tot expressie komt ter hoogte van de nier. Een duidelijk inzicht in de expressie en localisatie van deze receptor onder verschillende condities is van belang teneinde de werking van EPO en zijn receptor beter te leren begrijpen. Hierbij zullen we gebruik maken van laser microdissectie in combinatie met real-time PCR, een techniek die in het laboratorium voorhanden is. Organisaties: • Pathofysiologie

Onderzoekers: • Patrick D'Haese

Opheldering van de pathofysiologie van DFNA5 - geassocieerd gehoorverlies. Universiteit Antwerpen Abstract: Met dit onderzoek zullen we trachten de fysiologische functie van DFNA5 te ontrafelen en de pathofysiologische mechanismen die aan de basis liggen van DFNA5-geassocieerd gehoorverlies verder op te helderen. Concreet zullen we trachten het toxisch eiwitgedeelte binnen DFNA5 te lokaliseren, de 'pathways' te ontrafelen waarbinnen wild type DFNA5 werkzaam is en via genetische associatiestudies een link aan te tonen met ouderdomsslechthorendheid (Age Related Hearing Impairment: ARHI). Organisaties: • Menselijke moleculaire genetica

Onderzoekers: • Lutgart Van Laer • Guido Van Camp • Ken Op de Beeck

Opheldering van de pathofysiologie van DFNA5 - geassocieerd gehoorverlies.

Universiteit Antwerpen Abstract: Met dit onderzoek zullen we trachten de fysiologische functie van DFNA5 te ontrafelen en de pathofysiologische mechanismen die aan de basis liggen van DFNA5-geassocieerd gehoorverlies verder op te helderen. Concreet zullen we trachten het toxisch eiwitgedeelte binnen DFNA5 te lokaliseren, de 'pathways' te ontrafelen waarbinnen wild type DFNA5 werkzaam is en via genetische associatiestudies een link aan te tonen met ouderdomsslechthorendheid (Age Related Hearing Impairment: ARHI). Organisaties: • Menselijke moleculaire genetica


Opheldering van de pathofysiologie van DFNA5 - geassocieerd gehoorverlies. Universiteit Antwerpen Abstract: Met dit onderzoek zullen we trachten de fysiologische functie van DFNA5 te ontrafelen en de pathofysiologische mechanismen die aan de basis liggen van DFNA5-geassocieerd gehoorverlies verder op te helderen. Concreet zullen we trachten het toxisch eiwitgedeelte binnen DFNA5 te lokaliseren, de 'pathways' te ontrafelen waarbinnen wild type DFNA5 werkzaam is en via genetische associatiestudies een link aan te tonen met ouderdomsslechthorendheid (Age Related Hearing Impairment: ARHI). Organisaties: • Menselijke moleculaire genetica


Opdracht studie fysieke belasting postmannen bpost. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' BPOST- Brussel' hebben voor het project ' Opdracht studie fysieke belasting postmannen bpost.' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Menselijke Fysiologie

Onderzoekers: • Sebastiaan DE GEUS • ROMAIN MEEUSEN

Ontwikkeling, validatie en toepassing van complementaire in vitro modellen ter voorspelling van in vivo klaring van geneesmiddelenkandidaten inspecifieke populaties. KU Leuven Abstract: Dit doctoraatsonderzoek is gericht op het optimaliseren, valideren en implementeren van bestaande (levermicrosomen, gesuspendeerde hepatocyten,hepatocyten in sandwichconformatie) en vernieuwende in vitro technieken(basolaterale en canaliculaire levermembraanvesikels) voor het voorspellen van de in vivo hepatische klaring van geneesmiddelen(kandidaten). Deze technieken kunnen gebruikt worden om de in vivo hepatische klaring inspecifieke populaties (bvb. de pediatrische populatie) accurater te voorspellen. Hierdoor kan een beter inzicht verkregen worden aangaande de afhankelijkheid van hepatische klaring aan wijzigingen in lichaamsfysiologie (bvb. leeftijdsafhankelijkheid) en daarmee geassocieerde invloeden op de farmacokinetiek van geneesmiddelen. In het verlengde van deze doeleinden zal gepoogd worden om een nieuw PBPK (physiologically based pharmacokinetic) model te ontwikkelen voor in vivo klaringsvoorspelling. Dit moet toelaten om veiligere en meer betrouwbare klinische studies te k Organisaties: • Farmacotechnologie en Biofarmacie

Onderzoekers: • Patrick Augustijns • Pieter Annaert • Johan Nicolaï

Ontwikkeling en efficiëntie-evaluatie van innovatieve dermato-cosmetische lotions met werking op de barrièrefunctie van de huid. (Onderzoeksmandaat (beurs) : Kristien DE PAEPE) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van het huidig project situeert zich in het studiedomein van de barrièrefunctie van de menselijke huid en betreft een industriële toepassing waarbij vernieuwende dermato-cosmetische producten ontwikkeld zullen worden die een waardevolle bijdrage kunnen betekenen tot een meer efficiënte huidverzorging. Hierbij gaat de interesse vooral uit naar het op punt stellen van een sprayformulatie, een galenische vorm die momenteel erg in trek is wegens de hygiënische en gebruiksvriendelijke eigenschappen. De samenstelling van deze lotions dient zodanig te worden geformuleerd dat de producten naast het beoogde beschermend en herstellend effect ook zouden beschikken over reinigende eigenschappen. Een tweede belangrijke vraagstelling in dit onderzoeksproject, is de geschiktheid van de te ontwikkelen lotions voor de impregnatie van papieren neuszakdoekjes. Deze doekjes dienen dan de eigenschappen te bezitten om de barrière van de nasolabiale zone te beschermen en ook te helpen om het genezingsproces te ondersteunen. Om deze doelstellingen te realiseren dienen een aantal biofysische technieken ontwikkeld en verder op punt gesteld te worden. Dit betreft voornamelijk: (i) de technieken om huidreliëfmetingen uit te voeren, (ii) methoden om op niet-invasieve wijze huidstripping mogelijk te maken, (iii) impregnatietechnieken voor cosmetische doekjes, enz. Tevens dient ook een deel basisonderzoek te gebeuren in die domeinen waarvan er tot nu toe geen literatuurgegevens voorhanden zijn. Dit is zeker het geval voor de barrièrefunctie van de nasolabiale zone, zowel onder normale gezonde omstandigheden, als bij een neusverkoudheid. Organisaties: • Toxicologie, Dermato-cosmetologie en Farmacognosie

Onderzoekers: • VERA ROGIERS

Online registratie van exposure, lichte en zware fietsongevallen bij adolescenten. Een retrospectieve en prospectieve studie

Vrije Universiteit Brussel Abstract: Fietsen bevordert de gezondheid, vermindert de kans op obesitas, zorgt voor minder lawaaihinder, luchtvervuiling en broeikasgassen die geassocieerd worden met reizen/verplaatsing. Vooraleer fietsen gepromoot wordt, zou het veiliger moeten worden. Vooraleer we veiligheidsmaatregelen kunnen toepassen, is het essentieel om een overzicht te hebben van alle ernstige en minder ernstige ongevallen met fietsers. Organisaties: • Menselijke Fysiologie

Onderzoekers: • Sebastiaan DE GEUS • ROMAIN MEEUSEN

Onderzoek van mechanismen verantwoordelijk voor de functionele regulatie en accumulatie van myeloïed afgeleide supressor cellen in melanoma patiënten. - onderzoeker: Sarah Maenhout Vrije Universiteit Brussel Abstract: De Vlaamse Liga tegen kanker heeft gelden beschikbaar voor de financiering van wetenschappelijk onderzoek dat bijdraagt tot een verbetering van de overlevingskansen en de levenskwaliteit van kankerpatiënten. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Joeri AERTS • KRISTIAAN THIELEMANS

Onderzoek van de voorspellende waarde van basislijn genexpressie en NDA methylation van profielen voor de activiteit van CTLA-4 blokkade en dendritische celtherapie bij patiënten met geavanceerde melanoom. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Kankeronderzoek : Onderzoek van de voorspellende waarde van basislijn genexpressie en NDA methylation van profielen voor de activiteit van CTLA-4 blokkade en dendritische celtherapie bij patiënten met geavanceerde melanoom. Organisaties: • Fysiologie


Onderzoek van de analytiek en werkingsmechanisme van misbruiktedrugs met behulp van gas en hoge druk vloeistof chromatografieen tot expressie gebrachte neuronale receptoren. KU Leuven Abstract: In het kader van de bestrijding van drugmisbruik is het noodza-kelijk te beschikken over gevoelige en selectieve identificatie-en detectietechnieken. Nieuwe, solvent-vrije extractie technieken(HSPME) wordt uitgetest voor het opsporen van vluchtige verbin-dingen in biologische matrices (bv. alkylnitrieten, GC/FID,GC/MS). Tevens wordt voor de grote groep van de benzodiazepinesgezocht naar een protocol om deze vaak misbruikte drugs in thera-peutische concentraties te kunnen detecteren met HPLC-ECD.Tot slot wordt het werkingsmechanisme van verschillende psycho-trope stoffen bestudeerd ter hoogte van neuronale receptoren(bv. antidepressiva zoals ProzacR, benzodiazepines (GABAa),opiaten (opioide receptoren). Organisaties: • Toxicologie en Farmacologie

Onderzoekers: • Jan Tytgat

Onderzoek naar intestinale oxalaatbinding als nieuwe therapie in de preventie van nefrolithiase/nefrocalcinose. Universiteit Antwerpen Abstract: De uitscheiding van oxalaat (een metabool eindproduct zonder noemenswaardige fysiologische functie) via de nier kan problematisch zijn wanneer ze gebeurt in hoge concentraties (hyperoxalurie). In de urine wordt nl Ca-oxalaat gevormd, wat nagenoeg onoplosbaar is en resulteert in renale calcificaties (nefrocalcinose) en/of nierstenen (nefrolithiase). In huidig project trachten we hyperoxalurie te voorkomen door thv de darm de opname van oxalaat te verminderen en de secretie te bevorderen. Organisaties: • Pathofysiologie

Onderzoekers: • Patrick D'Haese • Anja Verhulst

Onderzoek naar het farmacologisch en fysiologisch onderscheid van AT1 receptor antagonisten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Angiotensine II is ht belangrijkste peptide in het regine-angiotensine systeem (RAS). Dit systeeem regelt de cardiovasculaire homeostase en een ontregeling van het RAS kan aan de basis liggen van hypertensie. Recent zijn niet-peptide AT1. (angiotensine II receptor type 1) receptor antagonisten ontwikeld die een anti-hyertensief effect hebben. Farmacologische testen wezen uit dat deze antagonisten en insurmountable inhibitie patroon vertonen, dwz dat ze naast een rechtsverschuiving van de angiotensine II geïnduceerde dosisrespons curve ook een verlaging van de maximale respons veroorzaken. Testen in het onthaallaboratorium wezen uit dat insurmountable inhibitie verband houdt met trage dissociatie van het receptor-antagonist complex. in dit project willen we de klinische en fysiologische relevantie van deze vorm van inhibitie onderzoeken. In eerste stadium zullen we cellijnen gebruiken afkomstig van doelwitorganen van het RAS, die endogene AT1 receptoren bevatten. op deze cellen gaan we de bindingseigenschappen van de AT1 antagonisten onderzoeken, alsook hun inhibitie op de angiotesine II gemedieerde fysiologische respons. In een tweede stadium wordt na orale toedining van de antagonisten bij de rat, de in vivo receptor bezetting en plasmabinding bepaald. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • GEORGES VAUQUELIN

Onderzoek naar het effect van neuro-immune modulatie op afferente zenuwactiviteit tijdens intestinale inflammatie bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Inleiding: Ontsteking van de gastro-intestinale tractus leidt tot een verstoring van de motiliteit en symptomen zoals nausea, dyspepsie en diarree. Na uitdoven van de inflammatie persisteren deze klachten bij 30 % der patiënten. Een rol voor de gastro-intestinale innervatie en meer bepaald afferente neuronen word gesuggereerd. Doelstelling: Onderzoeken van de rol van afferente neuronen in de pathogenese van gastro-

intestinale motiliteitsafwijkingen bij TNBS-geïnduceerde colitis aan de hand van functionele en histologische studies bij de rat. Methoden: In vitro contractiliteitsstudies op geïsoleerde spierstrips enerzijds en peristaltiekmetingen op darmsegmenten anderzijds zullen worden gecombineerd met in vivo bepaling van maaglediging en intestinale transit. Een nieuwe techniek voor het rechtstreeks meten van afferente zenuwactiviteit zal op punt worden gesteld. Dit alles zal histologisch worden onderbouwd met routine en c-fos kleuringen). Werkplan: In een eerste deel zal de rol van synaptische neurotransmissie en extrinsieke afferente neuronen worden nagegaan in vivo en in vitro. Vervolgens zal het belang van ontstekingsmediatoren worden onderzocht. Een derde luik betreft de veranderde expressie van receptoren op afferente neuronen o.i.v. inflammatie. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Heiko Ulrik De Schepper

Onderzoek naar het effect van neuro-immune modulatie op afferente zenuwactiviteit tijdens intestinale inflammatie bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Inleiding: Ontsteking van de gastro-intestinale tractus leidt tot een verstoring van de motiliteit en symptomen zoals nausea, dyspepsie en diarree. Na uitdoven van de inflammatie persisteren deze klachten bij 30 % der patiënten. Een rol voor de gastro-intestinale innervatie en meer bepaald afferente neuronen word gesuggereerd. Doelstelling: Onderzoeken van de rol van afferente neuronen in de pathogenese van gastrointestinale motiliteitsafwijkingen bij TNBS-geïnduceerde colitis aan de hand van functionele en histologische studies bij de rat. Methoden: In vitro contractiliteitsstudies op geïsoleerde spierstrips enerzijds en peristaltiekmetingen op darmsegmenten anderzijds zullen worden gecombineerd met in vivo bepaling van maaglediging en intestinale transit. Een nieuwe techniek voor het rechtstreeks meten van afferente zenuwactiviteit zal op punt worden gesteld. Dit alles zal histologisch worden onderbouwd met routine en c-fos kleuringen). Werkplan: In een eerste deel zal de rol van synaptische neurotransmissie en extrinsieke afferente neuronen worden nagegaan in vivo en in vitro. Vervolgens zal het belang van ontstekingsmediatoren worden onderzocht. Een derde luik betreft de veranderde expressie van receptoren op afferente neuronen o.i.v. inflammatie. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Paul Pelckmans • Heiko Ulrik De Schepper

Onderzoek naar het bestaan van een wederzijds positief terugkoppelingsmechanisme op de synthese van prostaglandinen en cytokinen in circulerende boviene neutrofielen als verklaringsmodel voor de ernst van sepsis tijdens E.coli mastitis Universiteit Gent Abstract: Het risico op sepsis tijdens E.coli mastitis verhoogt met de pariteit en is het hoogst rond de partus. Men maakt onderscheid tussen 'mild', 'moderate', en 'severe' sepsis. In severe sepsis veronderstellen we dat een reciprook positief terugkoppelingsmechanisme tussen de synthese van prostaglandinen (oa. PGE2,...) en cytokinen (oa. TNF?,...) in circulerende boviene neutrofielen een belangrijke rol zou kunnen spelen. Organisaties: • Vakgroep Vergelijkende Fysiologie en Biometrie

Onderzoekers: • Christian Burvenich

Onderzoek naar de structuur en het werkingsmechanisme van de cytoplasmatische kanaalpoort bij spanningsgevoelige K+kanalen. Universiteit Antwerpen Abstract: Een spanningsgevoelig K+ kanaal bestaat uit vier individuele ¿-subeenheden die een centrale iongeleidende kanaalporie omsluiten. Iedere subeenheid bestaat uit 6 membraan-overspannende ¿-helices (S1-S6) met een porielus (P-lus) tussen S5 en S6. Het positief geladen S4 segment vormt met bijdrages van S2 en S3 het spanningsgevoelige domein dat als potentiaal sensor functioneert. De cytoplasmatische kanaalpoort die de kanaalporie afsluit bevindt zich in het C-terminale deel van S6. Een verandering in de membraanpotentiaal veroorzaakt een conformatieverandering van S4 wat wordt vertaald in het openen of sluiten van de kanaalpoort. Het exacte mechanisme van deze koppeling is nog niet volledig opgehelderd maar de recentelijke 3D-kristalstructuur van het spanningsgevoelige K+ kanaal Kv1.2 van rat ondersteunt de hypothese dat de cytoplasmatische S4-S5 linker als een mechanise hefboom functioneert. De focus van dit project is om een beter inzicht te krijgen in het werkingsmechanisme van de koppeling en de beweging van de cytoplasmatische kanaalpoort bij spanningsgevoelige K+ kanalen. Specifieke doelstellingen: 1. Welke kanaalregio's vormen het koppeling mechanisme tussen S4 en kanaalpoort? 2. Mechanisme van kanaalopening ophelderen.¿¿¿¿ Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Alain J F E Labro

Onderzoek naar de rol van 'stille' spannings-afhankelijke kalium kanaal subeenheden in de insuline secretie van de pancreas. Universiteit Antwerpen Abstract: De secretie van insuline in de pancreas is sterk gereguleerd door ionen kanalen. Stijging van de glucose concentratie in het bloed veroorzaakt een depolarisatie van de ¿-cellen in de pancreas, wat uiteindelijk resulteert in de insulinesecretie. De repolarizatie van de ¿-cellen gebeurt voornamelijk door een traag inactiverende K+ stroom, IDR, en resulteert in een inhibitie van de insuline secretie. De IDR wordt in de ¿cellen voor ~2/3 gedragen door Kv2 bevattende kanalen; voorts verhoogt down-regulatie van Kv2.1 de glucose afhankelijke insuline secretie Er is echter aangetoond dat Kv2 kanalen heterotetrameren vormen met de leden van de Kv5-Kv11 subfamilies; deze laatsten zijn zelf niet in staat stroom te leveren en worden daarom ook wel "silent" subeenheden genoemd. Co-expressie met Kv2.1 resulteert in heterotetramere kanalen met eigenschappen die duidelijk te onderscheiden zijn van homotetramere Kv2.1 stromen. Er is reeds aangetoond dat Kv6.1, Kv6.2, Kv9.2, Kv9.3, Kv10.1 en Kv11.1 tot expressie komen in de pancreas. In dit project zullen we de rol van de "silent" subeenheden in de regulatie van de insuline secretie onderzoeken met behulp van insuline secreterende cellijnen en geisoleerde ß¿cellen. Met behulp van RT-PCR zal systematisch worden nagegaan welke "silent" subeenheden tot expressie komen. Via overexpressie en down-regulatie van deze subeenheden zal het effect op de insuline secretie en op de electrofysiologische eigenschappen van de cel worden nagegaan. We zullen tevens antilichamen aanmaken tegen de "silent" subeenheden om via immunohistochemie de exacte localisatie in de pancreas na te gaan en de interactie met Kv2.1 in vivo te bevestigen. Als laatste zullen transgene muismodellen (overexpressie en knock-out) worden aangemaakt en de

werking van de ß¿cellen in deze muizen zal worden bestudeerd. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Natacha Ottschytsch • Dirk Snyders

Onderzoek naar de rol van 'stille' spannings-afhankelijke kalium kanaal subeenheden in de insuline secretie van de pancreas. Universiteit Antwerpen Abstract: De secretie van insuline in de pancreas is sterk gereguleerd door ionen kanalen. Wanneer de glucose concentratie in het bloed stijgt, verhoogt de metabolische activiteit en de stijging van ATP (ATP/ADP ratio) geeft aanleiding tot het sluiten van ATP gevoelige kalium kanalen (KATP) van de b-cellen in de pancreas. Dit heeft een depolarisatie van de b-cel tot gevolg, wat leidt tot de activatie van spannings gevoelige calcium kanalen. De verhoging van de intracellulaire calcium concentratie veroorzaakt de secretie van insuline. De repolarizatie van de b-cellen gebeurt voornamelijk door een traag inactiverende K+ stroom, IDR, wat resulteert in een inhibitie van de insuline secretie. Een dominant negatieve knock-out methode toonde aan dat 60-70% van de IDR in insuline secreterende cellen afkomstig is van Kv2 kanalen en dat down-regulatie van Kv2.1 de glucose afhankelijke insuline secretie verhoogt. Kv2 kanalen kunnen heteromeren vormen met leden van de Kv5-Kv11 subfamilies. Deze laatste zijn subeenheden die zelf geen stroom genereren en worden daarom "electrically silent" genoemd. Expressie van deze heterotetrameren resulteert in stromen met eigenschappen die duidelijk te onderscheiden zijn van homotetramere Kv2.1 stromen. De "silent" subeenheden kunnen dus beschouwd worden als regulerende subeenheden van de Kv2 kanalen. Tijdens het doktoraat werden drie nieuwe kalium kanaal subeenheden gekloneerd: Kv6.3, Kv10.1 en Kv11.1. Alle drie behoren ze tot de groep van de "silent" subeenheden die geen functionele homotetramere kanalen vormen. Met RT-PCR hebben we kunnen aantonen dat Kv2.1, Kv10.1 en Kv11.1 sterk tot expressie komen in de pancreas. Yan et al. onderzochten de expressie van alle Kv kanalen in humane pancreas eilanden en bevestigde de expressie van Kv2.1, Kv10.1 en Kv11.1. Daarbij stelden zij ook de expressie van vier andere "silent" Kv subeenheden vast: Kv6.1, Kv6.2, Kv9.2 en Kv9.3. In dit project zullen we de rol van de "silent" subeenheden in de regulatie van de insuline secretie onderzoeken. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Natacha Ottschytsch

Onderzoek naar de rol van "silent" Kv subeenheden in de insuline secretie. Universiteit Antwerpen Abstract: De repolarizatie van de ß-cellen in de pancreas gebeurt voornamelijk door een traag inactiverende K+ stroom, IDR, en resulteert in een inhibitie van de insuline secretie. De IDR wordt in de ¿-cellen voor ~2/3 gedragen door Kv2 bevattende kanalen. Er is echter aangetoond dat Kv2 kanalen heterotetrameren vormen met de leden van de Kv5-Kv11 subfamilies (silent subunits). In dit project zullen we de rol van deze laatse subfamilies in de regulatie van de insuline secretie onderzoeken. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Natacha Ottschytsch

Onderzoek naar de rol van resistine in het ontstaansmechanisme van obesitas en osteoporose. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project bouwt verder op onze resultaten bekomen tijdens een vorig project betreffende resistine en heeft dan ook als algemene doelstelling het onderzoeken van de rol van resistine in het ontstaansmechanisme van obesitas en osteoporose. Hiervoor zullen we kijken naar de invloed van resistine op verschillende cellulaire niveaus, gaande van de mesenchymale stamcel tot de mature osteoblast en adipocyt, alsook de invloed ervan op genetisch vlak. Organisaties: • Medische genetica van obesitas en skeletaandoeningen (MGENOS)

Onderzoekers: • Wim Van Hul • Sigri Beckers

Onderzoek naar de rol van afferente neuronen in de pathogenese van inflammatie-geïnduceerde gastro-intestinale motiliteitsafwijkingen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het is onduidelijk welke prikkels en omstandigheden in de gastro-intestinale tractus leiden tot een verstoorde activiteit van afferente zenuwen. In dit project zullen we in detail onderzoeken hoe ontsteking van de maagdarmtractus kan leiden tot verstoorde activiteit van afferente zenuwen. In rat ten met TNBS (trinitrobenzeen sulfonzuur)-gei'nduceerde colitis en in muizen met sepsis zal worden onderzocht op welke manier afferente zenuwen betrokken zijn bij de wisselwerking tussen gastro-intestinale ontsteking en motiliteit. We zullen bestuderen welke neurotransmitters, receptoren en mediatoren de functie van afferente zenuwen kunnen bei'nvloeden. De functionele studies zullen uitgevoerd worden in het laboratorium Gastro-enterologie van de Universiteit Antwerpen (aanvragende groep) en de histologische studies zullen worden uitgevoerd in het laboratorium voor Celbiologie en Histochemie van de Universiteit Antwerpen (Prof. Timmermans, Faculteit Biomedische Wetenschappen). Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans

Onderzoek naar de rol van afferente neuronen in de pathogenese van gastro-intestinale motiliteitsafwijkingen bij intestinale inflammatie bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Ontsteking van de gastro-intestinale tractus zoals bij de ziekte van Crohn veroorzaakt een verstoring van de gastro-intestinale motiliteit. Het ontstaansmechanisme van deze aandoeningen is nog onvoldoende gekend maar er wordt een rol gesuggereerd voor afferente neuronen. In dit project zullen we in detail onderzoeken hoe ontsteking van de maagdarmtractus kan leiden tot verstoorde activiteit van afferente zenuwen in ratten met TNBS-geïnduceerde colitis en welke neurotransmitters, receptoren en mediatoren hierbij betrokken zijn. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter

Onderzoek naar de pathogenese van gastro-intestinale motiliteitstoornissen bij acute pancreatitis in de muis. Universiteit Antwerpen Abstract: Acute necrotiserende pancreatitis is een ernstige aandoening met een mortaliteitsratio van 15 ' 40 %. Eén van de belangrijkste gastrointestinale complicaties is het optreden van ileus. Ileus kan aanleiding geven tot intestinale stase, bacteriële overgroei en translocatie en zo een rol spelen in het ontstaan van bacteriële pancreassurinfectie en sepsis. Het doel van deze studie is na te gaan welke gastro-intestinale motiliteitstoornissen optreden bij pancreatitis bij de muis en welke pathogenetische factoren hierin een rol spelen. Experimentele acute necrotiserende pancreatitis zal geïnduceerd worden door vrouwelijke OF1 muizen een choline-deficient ethioninegesupplementeerd dieet (CDE-dieet) te geven. De inductie van pancreatitis zal gecontroleerd worden aan de hand van histologische en biochemische merkers. De gastro-intestinale motiliteitstoornissen zullen bestudeerd worden door in vivo metingen van de maaglediging en dunne darm transit en aan de hand van in vitro contractiliteitsexperimenten op geïsoleerde spierstrips van maag en dunne darm. Verder zal in het labo een techniek op punt worden gesteld die toelaat om de peristaltiek van de dunne darm te meten. Steeds zullen controle muizen vergeleken worden met muizen met bewezen pancreatitis. In een eerste luik willen we de pathogenetische rol nagaan van enterische inhiberende neuronen die NO en VIP vrijstellen en van afferente neuronen. Deze laatste kunnen betrokken zijn in de pathogenese gezien de pancreas- en darminnervatie met elkaar communiceren. In een tweede luik zal de rol van inflammatoire mediatoren zoals de cytokines TNFa en IL1b onderzocht worden en in een derde luik zal het effect van prokinetische therapie (5-HT4 receptor agonisten, motiline receptor agonisten en ghreline) op pancreatitis-geïnduceerde motiliteitstoornissen worden nagegaan. Organisaties: • Gastro-enterologie, hepatologie • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Tom Seerden • Paul Pelckmans

Onderzoek naar de pathogenese van gastro-intestinale motiliteitstoornissen bij acute pancreatitis. Universiteit Antwerpen Abstract: Acute necrotiserende pancreatitis is een ernstige aandoening met een mortaliteitsratio van 15 ' 40 %. Eén van de belangrijkste gastrointestinale complicaties is het optreden van ileus. Ileus kan aanleiding geven tot intestinale stase, bacteriële overgroei en translocatie en zo een rol spelen in het ontstaan van bacteriële pancreassurinfectie en sepsis. Het doel van deze studie is na te gaan welke gastro-intestinale motiliteitstoornissen optreden bij pancreatitis bij de muis en welke pathogenetische factoren hierin een rol spelen. Experimentele acute necrotiserende pancreatitis zal geïnduceerd worden door vrouwelijke OF1 muizen een choline-deficient ethioninegesupplementeerd dieet (CDE-dieet) te geven. De inductie van pancreatitis zal gecontroleerd worden aan de hand van histologische en biochemische merkers. De gastro-intestinale motiliteitstoornissen zullen bestudeerd worden door in vivo metingen van de maaglediging en dunne darm transit en aan de hand van in vitro contractiliteitsexperimenten op geïsoleerde spierstrips van maag en dunne darm. Verder zal in het labo een techniek op punt worden gesteld die toelaat om de peristaltiek van de dunne darm te meten. Steeds zullen controle muizen vergeleken worden met muizen met bewezen pancreatitis. In een eerste luik willen we de pathogenetische rol nagaan van enterische inhiberende neuronen die NO en VIP vrijstellen en van afferente neuronen. Deze laatste kunnen betrokken zijn in de pathogenese gezien de pancreas- en darminnervatie met elkaar communiceren. In een tweede luik zal de rol van inflammatoire mediatoren zoals de cytokines TNFa en IL1b onderzocht worden en in een derde luik zal het effect van prokinetische therapie (5-HT4 receptor agonisten, motiline receptor agonisten en ghreline) op pancreatitis-geïnduceerde motiliteitstoornissen worden nagegaan. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Tom Seerden • Paul Pelckmans

Onderzoek naar de oxalaathuishouding in het urinewegen spijsverteringsstelsel: aanknopingspunten voor preventieve behandeling van renale calcificaties. Universiteit Antwerpen Abstract: De doelstellingen van dit onderzoeksmandaat kunnen dus als volgt samengevat worden: 1.Onderzoek naar het transepitheliaal transport van oxalaat thv. de humane niercel. 2.Onderzoek naar intestinale oxalaatbinding ter preventie van nieren urinewegcalcificaties. Organisaties: • Pathofysiologie

Onderzoekers: • Patrick D'Haese • Anja Verhulst

Onderzoek naar de neurofysiologische interacties tussen de lagere urinewegen en het anorectum. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van de studie is om verder neurofysiologisch inzicht te verwerven in de interacties tussen de lagere urinewegen en het anorectum aan de hand van dierexperimentele modellen die op punt staan in de laboratoria Urologie (Prof. Wyndaele) en Gastro-Enterologie (Prof. Pelckmans). Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Stefan De Wachter • Michel Wyndaele

Onderzoek naar de neurofysiologische interacties tussen de lagere urinewegen en het anorectum. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van de studie is om verder neurofysiologisch inzicht te verwerven in de interacties tussen de lagere urinewegen en het anorectum aan de hand van dierexperimentele modellen die op punt staan in de laboratoria Urologie (Prof. Wyndaele) en Gastro-Enterologie (Prof. Pelckmans).

Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Michel Wyndaele

Onderzoek naar de effecten van diathermie (microgolven) op de vaso-motoriek van de lymfevaten en het lymfedebiet. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In de literatuur vinden we een aantal artikels terug, waarin men de gunstige invloed van diathermie bespreekt op de vasomotoriek van het lymfensysteem. In China (Chang1984,1992) en Italië (Fox 1992; Campisi 1992) heeft men een klinisch onderzoek verricht, met als resultaat dat na diathermie behandeling er een significante vermindering van het oedeem plaatsvindt. Aangezien ons laboratorium een rijke ervaring heeft met het onderzoek naar het lymfestelsel, wensen wij, in het kader van een doctoraatswerk van P. van der Veen, de klinische resultaten te toetsen aan fundamenteel onderzoek. Wij baseren ons onderzoek op het doctoraatswerk van Dr. E. Kerckhofs, die een studie van de invloed van electrostimulatie op de contractiliteit van de lymfevaten in vivo, heeft geleverd. Wij gaan de invloed van diathermie na op het lymfestelsel van dieren enerzijds en op gezonde proefpersonen anderzijds. Op dieren: methode van transilluminatie op muizen, waar we vasodilatatie en vasoconstrictie registreren en de McHale techniek waarbij het lymfedebiet kan worden bepaald van gecannuleerde lymfevaten bij schapen. Bij gezonde proefpersonen maken we gebruik van lymfoscintigrafie om de evacuatie van een tracer na te gaan na diathermie behandeling. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie • Medische Beeldvorming en Fysische Wetenschappen

Onderzoekers: • PIERRE LIEVENS • PHILIP VAN DER VEEN • AXEL BOSSUYT

Onderzoek naar de biochemie van het Lymfe oedeem. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Deze studie beoogt het bestuderen van de evolutie van het lymfe oedeem na borstoperatie en axillaire ganglionaire resectie. Deze lymfe oedemen evolueren te dikwijls naar irreversibele, therapie resistente oedeem die een zeer dure chirurgie vereisen om een mogelijke oplossing te bieden. deze nefaste evolutie kan vermeden worden wanneer men biochemisch zou begrijpen wat er in de weefsels gebeurt wanneer lymfe vocht zich ophoopt in de interstitiële ruimte. De moeilijkheid bij dit fundamenteel onderzoek ligt hem in het provoceren van een lymfe oedeem bij proefdieren. Gezien er geen referenties zijn in de literatuur over hoe men een blijvend lymfe oedeem kan creëren blijft tot op heden ook de biochemische evolutie van het oedeem duister en alleen beperkt tot hypothesen. Het werk zal in eerste instantie beogen een visualisatietechniek op het punt te stellen van de lymfevaten zonder de proefdieren te moeten opofferen. Dit gaan we doen met het product ICG (Indigo Cyaan) in te spuiten in de achterpoot van muizen. Dit product wordt in de oogheelkunde gebruikt om de lymfecirculatie volledig te stoppen en op die manier een secondair lymfe oedeem te verwachten. Biopten zullen genomen worden om de biochemische evolutie van dat oedeem te volgen in de tijd. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie

Onderzoekers: • PIERRE LIEVENS

Onderzoekgroep Alliantie VUB-UGent: Immunomodulation in Chronic Inflammatory Diseases Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het laboratorium voor Moleculaire & Cellulaire Therapie beoogt de integratie van immunotherapie binnen de conventionele kanker behandeling. De focus van het laboratorium zijn de antigeen presenterende dendritische cellen. Deze cellen zijn gesitueerd op het grensvlak van aangeboren en adaptieve immuniteit en spelen een cruciale rol in de immunoregulatie en de ontwikkeling van tumor immuniteit. Een eerste onderzoekslijn betreft de translatie van laboratorium onderzoek naar de klinische toepassing. Een tweede onderzoekslijn bestudeert de moeilijkheden of tegenwerkingen aanwezig bij de kanker patiënt voor de inductie van een effectieve tumor immuniteit en tumor afstoting. Een derde onderzoekslijn bestudeert de mogelijkheid om de immunisatie strategieën te optimaliseren door de in vivo targeting en modificatie van de antigen presenterende dendritische cellien in situ. Een vierde onderzoekslijn bestudeert de mogelijkheid om de nodale mRNA immunisatie strategie uit te breiden naar andere indicaties, inzonderheid voor allergen-specific immunotherapie. Organisaties: • Fysiologie


Onderwijsvernieuwingsproject (OVP) 2010: Competentiegericht evalueren in de Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderwijsvernieuwingsproject (OVP) 2010: Competentiegericht evalueren in de Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie

Onderzoekers: • ERIC KERCKHOFS

Ondersteuning van de technische integratie van de online-toepassingen "V-LIST" en "trainingsdagboek" Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' SpartaNova N.V.' hebben voor het project ' Ondersteuning van de technische integratie van de onlinetoepassingen "V-LIST" en "trainingsdagboek"' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Ondersteuning instandhouding wetenschappelijke apparatuur. Universiteit Antwerpen Abstract: Ondersteuning instandhouding wetenschappelijke apparatuur. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR) • Menselijke fysiologie en pathofysiologie

Onderzoekers: • Gilles De Keulenaer

Nieuwe functies voor het BH4 domein van Bcl-2: een kritische regulator van Ca2+-permeabele kanalen. Universiteit Gent Abstract: We hebben recent aangetoond dat het BH4-domein van het anti-apoptotisch eiwit Bcl-2, niet Bcl-Xl, interageert met het centraal, modulerend domein van de inositol trisfosfaat receptor, en zo endoplasmatisch reticulum (ER) Ca2+ vrijstelling en apoptose inhibeert. Het doel is nieuwe functies van BH4-Bcl-2/BH4-Bcl-Xl te onderzoeken, meer specifiek de interactie met de ER ryanodine receptor en mitochondriale voltagedependent anion channel 1. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen


Nieuwe diagnostische techniek voor trommelvliesvervorming op basis van endoscopische profilometrie met real-time distortiecorrectie op graphics processing units. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project zal een nieuwe procedure om distortievrije endoscoopbeelden te genereren ontwikkeld worden en zal deze gecombineerd worden met een programmeertechniek op de grafische kaart om zo tot een nieuwe medisch-diagnostische techniek te komen die vervormingen van het trommelvlies in real-time en in vivo kan detecteren. Aangezien deze endoscopische profilometrie-techniek volledig non-invasief is, zal het eenvoudig geïmplementeerd kunnen worden in een klinische setting eens zijn mogelijkheden en toepassingen aangetoond zijn. Organisaties: • Biofysica en Biomedische Fysica

Onderzoekers: • Joris Dirckx • Jan Sijbers • Jan Buytaert • Sam Van der Jeught

Nieuwe diagnostische techniek voor trommelvliesvervorming op basis van endoscopische profilometrie met real-time distortiecorrectie op graphics processing units. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project zal een nieuwe procedure om distortievrije endoscoopbeelden te genereren ontwikkeld worden en zal deze gecombineerd worden met een programmeertechniek op de grafische kaart om zo tot een nieuwe medisch-diagnostische techniek te komen die vervormingen van het trommelvlies in real-time en in vivo kan detecteren. Aangezien deze endoscopische profilometrie-techniek volledig non-invasief is, zal het eenvoudig geïmplementeerd kunnen worden in een klinische setting eens zijn mogelijkheden en toepassingen aangetoond zijn. Organisaties: • Biofysica en Biomedische Fysica

Onderzoekers: • Joris Dirckx • Jan Sijbers • Jan Buytaert • Sam Van der Jeught

Nieuwe anti-inflammatoire mechanismen van glucocorticoiden op weg naar een hogere veiligheid en efficaciteit Universiteit Gent Abstract: Ondanks het groot succes van glucocorticoiden in de behandeling van inflammatoire aandoening vormen de nevenwerkingen en het optreden van glucocorticoid resistentie een belangrijke problemen. Dit project heeft tot doel om de moleculaire mechanismen die aan de basis liggen van het anti-inflammatoir effect van glucocorticoiden en de ontwikkeling van glucocorticoid resistentie te identificeren en karakteriseren. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie


Nieuwe anti-inflammatoire mechanismen van glucocorticoiden op weg naar een hogere veiligheid en efficaciteit Universiteit Gent Abstract: Ondanks het groot succes van glucocorticoiden in de behandeling van inflammatoire aandoening vormen de nevenwerkingen en het optreden van glucocorticoid resistentie een belangrijke problemen. Dit project heeft tot doel om de moleculaire mechanismen die aan de basis liggen van het anti-inflammatoir effect van glucocorticoiden en de ontwikkeling van glucocorticoid resistentie te identificeren en karakteriseren. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Claude Libert

Neureguline, angiopoietine en VEGF signaal transductie systemen in de interactie tussen cardiaal endotheel en myocyten in volwassen hartweefsel. Universiteit Antwerpen Abstract: Neureguline, angiopoietine en VEGF signaal transductie systemen in de interactie tussen cardiaal endotheel en myocyten in volwassen hartweefsel. Organisaties: • Menselijke fysiologie en pathofysiologie

Onderzoekers:

• Katrien Lemmens • Gilles De Keulenaer

Morfologische studie der humane pancreatische B-cellen bij transplantatie en diabetes. Vrije Universiteit Brussel Abstract: -morfologisch onderzoek van het donorweefsel - samenstelling van de ß-cel ent - invloed van cytokines op humane ß-cellen - invloed van chronische verhoogde glucose gehaltes op humane ß-cellen. Organisaties: • Pathologische Anatomie

Onderzoekers: • MIRIAM MARICHAL • LUC BOUWENS

Moleculair mechanisme dat de S4 beweging vertaalt in kanaalopening in spanningsgevoelige ionenkanalen. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij spanningsafhankelijk ionenkanalen wordt door de beweging van S4 (spanningssensor) een soort poort in de kanaalporie geopend (of gesloten). De grote verscheidenheid aan spanningsafhankelijke stroomactivatie is waarschijnlijk te wijten aan een onderlinge variatie in het `gating' mechanisme. De doelstelling van dit project is een beter inzicht te verkrijgen in het `gating' mechanisme, meer bepaald in het verbindingsmechanisme (link) tussen de beweging van de spanningssensor (S4) en de moleculaire conformatie die leidt tot het openen en/of sluiten van het kanaal. Hierbij worden twee types van potentiaalgeactiveerde kanalen onderzocht nl. Shaker en HCN, die een gelijkaardige algemene structuur vertonen maar sterk verschillend activeren. In beide typen wordt het gebied van S4 tot en met S6 als kandidaat-domein voor het verbindingsmechanisme geviseerd. Het verschil in `gating' mechanisme zal vnl. gekwantificeerd worden aan de hand van de elektrofysiologische parameters van de ionenstroom in combinatie met chimere kanalen, site directed mutagenese, cysteïne scanning (SCAM) en site directed fluorescentie. Voor deze studie wordt vnl. hKv1.5 als Shaker type, en HCN1 als HCN kloon gebruikt. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Alain J F E Labro • Dirk Snyders

Moleculaire mechanismen die de activiteit en specificiteit van CYLD in T cellen reguleren Universiteit Gent Abstract: CYLD speelt een sleutelrol in immuniteit en inflammatie via negatieve regulatie van NF-kB en JNK signaaltransductiewegen welke resulteren in de activering van onstekingsbevorderende genexpressie. In dit project zullen we de rol bestuderen van CYLD posttranslationele modificaties in TCR gestimuleerde cellen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie


Moleculaire mechanisme en rol van modulerende subeenheden van Kv Kanalen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie


Moleculaire en functionele analyse van nieuwe K+-kanaal subeenheden geïdentificeerd in het humane genoom. Universiteit Antwerpen Abstract: Moleculaire en functionele analyse van nieuwe K+-kanaal subeenheden geïdentificeerd in het humane genoom. Organisaties: • CEL- EN WEEFSELLEER • Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans

Moleculaire en functionele analyse van een nieuwe K+-kanaal subeenheden geïdentificeerd in het humane genoom. Universiteit Antwerpen Abstract: In de draft versie van het humane genoom hebben we drie nieuwe K+-kanaal sequenties geidentificeerd, Ze zijn gelokaliseerd op chromosoom 2, 9 en 16 en bestaan uit tenminste 2 exonen. Door gebruik te maken van bestaande EST's en PCR amplificatie op verschillende cDNA banken hebben we de volledige lengte van elke kloon bekomen. Deze nieuwe kloons bezitten de volledige signatuur van een typisch K+kanaal (S1-S6, P-regio en het GYG motief) maar ontbreken enkele geconserveerde residuen in de S6 regio typisch voor de `functionele' Kv1 tot 4 families. Zij gelijken dus sterker op de Kv5 tot 9 families. Nauwkeurige vergelijking van de sequenties toonde aan dat de sequentie op chromosoom 16 een nieuwe Kv6 sequentie is (Kv6.3, vertoond 55% identieke residuen met Kv6.1 en Kv6.2). De 2 andere sequenties vertonen ongeveer 35% identieke residuen met Kv2, Kv8 en Kv9. Vermits dit onvoldoende is om deze toe te wijzen aan de bestaande families worden ze aangeduid met Kv10.1 en Kv11.1. Heterologe expressie van deze subeenheden in Ltk- of in HEK293 cellen leverde tot nu toe geen functionele stroom op zoals verwacht vanuit de sequenties. De algemene doelstelling van dit project is de moleculaire en functionele eigenschappen van deze nieuwe, in het humane genoom geidentificeerde, subeenheden na te gaan. De algemene strategie van dit project bestaat uit een moleculair biologisch luik om het expressieprofiel te bepalen en interagerende partners te identificeren en een electrofysiologsich en microscopisch luik om de structuur functie relatie te achterhalen. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers:

• Dirk Snyders

Moleculaire en functionele analyse van de genetische basis van pacemaker activiteit in het hart en het zenuwstelsel. Universiteit Antwerpen Abstract: De ritmische activiteit van het hart vindt haar oorsprong in de sinusknoop. Pacemaker cellen vertonen een trage diastolysche depolarisatie die in grote mate gecontroleerd wordt door een gemengde Na/K-stroom. In tegenstelling tot de meeste potentiaal-geactiveerde kanalen, activeert deze stroom bij hyperpolarisatie. Vandaar zijn naam If (f voor "funny") of Ih (voor "hyperpolarizatie geactiveerd"). Er zijn reeds enkele subunits gekloneerd voor deze 'Hyperpolarization & Cyclic Nucleotide gated' (HCN) kanalen. De moleculaire structuur vertoont opvallende gelijkenis met deze van voltage-gated K kanalen welke openen bij depolarizatie. De specifieke doelstellingen zijn: (1) Cloneren van nieuwe isovormen van de HCN-familie en testen voor het bestaan van alternatieve splice varianten en geassocieerde beta-subunits; (2) Testen of het GYG-motief in de porie kritisch is voor de selectiviteit en de permeatie-eigenschappen van HCN-kanalen; (3) Testen of het S4-segment een uitwaarts bewegende voltage sensor is en hoe deze kanaalopening veroorzaakt bij hyperpolarizatie. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Dirk Snyders

Moleculaire en cellulaire mechanismen van elektrische exciteerbaarheid. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de federale overheid. UA levert aan de federale overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Dirk Snyders

Moleculaire en cellulaire mechanismen van elektrische exciteerbaarheid Universiteit Gent Abstract: Dit netwerk heeft als doel een beter inzicht te verkrijgen in de specifieke mechanismen die aan de basis liggen van normale en abnormale exciteerbaarheid in het hart en het centraal zenuwstelsel. Hierbij zullen we op weefsel, cellulair en moleculair niveau de expressie, functie en regulatie van ionkanalen, transporters en ionotrope receptoren onderzoeken. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen


Moleculaire en cellulaire mechanismen van electrische exciteerbaarheid Universiteit Hasselt Abstract: Electrische potentiaalveranderingen over het celmembraan zijn het resultaat van een sterk gecoördineerde aktiviteit van ionkanalen. Inzicht in het proces van normale exciteerbaarheid vraag kennis van de eigenschappen van deze ionkanalen. Specifieke doelstelling van de samenwerking tussen de verschillende labo's in dit onderzoek zijn: oprichten van gemeenschappelijke technologie platformen, combineren van onderzoeken op meerdere niveau's en uitwisseling van kennis. De onderzoeksaktiviteiten zijn daarom verdeeld in 5 werk pakketten die specifieke onderzoeksdoelstellingen aankaarten: - ophelderen van de moleculaire architectuur en farmacologie van K+ kanalen en hun rol in exciteerbaarheid - bestuderen en vergelijken van mechanismen van normale en abnormale pacemaking - karakteriseren van de feedback van secundaire veranderingen in [Ca2+]i op membraan exciteerbaarheid - bestuderen van eigenschappen van ionen kanalen en ionotrope receptoren in cel-tot-cel communicatie - nagaan van de plasticiteit van ion kanaal expressie en functie in normale en pathogene condities Organisaties: • Fysiologie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Jean-Michel RIGO • Ann SWIJSEN

Moleculaire architectuur van ionen kanalen en electrische remodelling. Universiteit Antwerpen Abstract: 1.Analyse van genexpressie in atriaal en ventriculair weefsel van gezonde individuen en van patienten met atriale fibrillatie d.m.v. een DNA microarray. Recent werd deze chip voor de meeste relevante alfa- en beta-subeenheden uitgebreid. De resultaten van de patientenpopulatie worden vergeleken met deze van een controle populatie om die genen te identificeren waarvan de expressie gewijzigd is. 2.Testen van de progressieve verandering in expressieprofiel van ionenkanalen tijdens ontwikkeling van electrical remodelling in een experimenteel diermodel (tachycardie geinduceerde atriale fibrillatie bij de hond). 3.Correlatie van de geobserveerde verandering van genexpressie met veranderingen in de electrische eigenschappen van het weefsel (voltage clamp gegevens voor regionale verschillen, klinische gegevens voor de humane stalen, experimentele gegevens voor het diermodel). Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Dirk Snyders • Inge Boulet

Moleculaire architectuur van ionen kanalen en electrische remodelling. Universiteit Antwerpen Abstract: 1.Analyse van genexpressie in atriaal en ventriculair weefsel van gezonde individuen en van patienten met atriale fibrillatie d.m.v. een DNA microarray. Recent werd deze chip voor de meeste relevante alfa- en beta-subeenheden uitgebreid. De resultaten van de patientenpopulatie worden vergeleken met deze van een controle populatie om die genen te identificeren waarvan de expressie gewijzigd is. 2.Testen van de progressieve verandering in expressieprofiel van ionenkanalen tijdens ontwikkeling van electrical remodelling in een experimenteel diermodel (tachycardie geinduceerde atriale fibrillatie bij de hond). 3.Correlatie van de geobserveerde verandering van genexpressie met veranderingen in de electrische eigenschappen van het weefsel (voltage clamp gegevens voor regionale verschillen, klinische gegevens voor de humane stalen, experimentele gegevens voor het diermodel).

Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Dirk Snyders • Inge Boulet

Modulatie van TRP kanalen door ultrafijne partikels KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium voor Ionenkanaalonderzoek

Onderzoekers: • Peter Hoet • Karel Talavera Pérez • Alicia Sanchez Linde

Modulatie mechanismen van "Transient Receptor Potential" kationenkanalen door bacteriële endotoxinen KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium voor Ionenkanaalonderzoek

Onderzoekers: • Thomas Voets • Karel Talavera Pérez • Brett Boonen

Modeulatie van de cGMP reactieweg door oxidatieve stress in gladde spiercelrelaxatie en inflammatie Universiteit Gent Abstract: Gebruik makend van muis transgene technologie zal gestreefd worden naar het ophelderen van observaties die het bestaande dogma rond de activiteit van NO en cytosolisch guanylaatcyclase in vraag stellen en dit in shock, cardiovasculaire en gastrointestinale systemen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Peter Brouckaert

Modeulatie van de cGMP reactieweg door oxidatieve stress in gladde spiercelrelaxatie en inflammatie Universiteit Gent Abstract: Gebruik makend van muis transgene technologie zal gestreefd worden naar het ophelderen van observaties die het bestaande dogma rond de activiteit van NO en cytosolisch guanylaatcyclase in vraag stellen en dit in shock, cardiovasculaire en gastrointestinale systemen Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre • Peter Brouckaert

Modern neurowetenschappelijke benadering over chronisch ruggengraatspijn Vrije Universiteit Brussel Abstract: Modern neurowetenschappelijke benadering over chronisch ruggengraatspijn Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie


MISSILE: Manipulatie van het immuunsysteem met behulp van gerichte lentivirale vectoren Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project beogen we de LV gebaseerde antitumor vaccinaties te verbeteren voor kanker en besmettelijke ziektes, maar ook voor de behandeling van transplantatie afwijzing en auto-immuun ziektes. Organisaties: • Fysiologie


Messenger RNA vaccinatie in melanoma Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoekers hebben zich gefocust op het gebruik van eigen immuunsysteem om kankercellen te bevechten, omdat deze aanpak een effectieve niet-toxische therapie omvat. Een strategie om T cellen op te voeden om kankercellen aan te vallen is het gebruik van dentritische cellen (DC), de professionele antigen cellen van ons immuunsysteem. Daarom moeten DC opgeladen worden met antikankercellen en moeten ze productief geactiveerd worden. Organisaties: • Fysiologie


MERIT: Mutanome Engineered RNA Immuno-Therapy. Vrije Universiteit Brussel Abstract: MERIT project streeft naar het klinisch en industrieel vertalen van een baanbrekende immunotherapie RNA gebaseerde aanpak gericht om de individuele tumor antigeen handtekening te valideren. Organisaties:

• Fysiologie


Membrane perturbations as mechanism underlying activation of the chemosensory cation channel TRPA1 by non-reactive pungent compounds KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium voor Ionenkanaalonderzoek

Onderzoekers: • Karel Talavera Pérez • Justyna Startek

Mechanismen van glucocorticoide-receptor gestuurde genregulatie door Compound A: een mogelijke anti-inflammatoire stof Universiteit Gent Abstract: In dit project wordt er gezocht naar de moleculaire mecahnismen van genregulatie, die aangezet en beïnvloed worden, wanneer dierlijke cellen worden behandeld met de zogenaamde Compound (CpdA), een plant-afgeleide, niet-steroïdale component met ontstekingsremmende eigenschappen, welke zijn werking uitoefent door interactie met de glucocorticoïde receptor (GR). Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Guy Haegeman • Dirk Elewaut

Mechanismen van connexine gemedieerde bystander celdood. Universiteit Gent Abstract: Diffusie van de fysiologische molecule inositol trisfosfaat (IP3) via gap juncties is cruciaal voor bystander apoptose. Het doel van het onderzoek is om bijkomende factoren te identificeren die noodzakelijk zijn om IP3 te converteren naar een celdoodmolecule. We zullen verder ook bystander celdood onderzoeken bij andere celdoodmodaliteiten alsook in een klinisch relevant model van ischemie-reperfusie beschadiging van cardiomyocyten. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen


Laser scanner confocale microscoop. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Faculteit Geneeskunde Kulak

Onderzoekers: • Zeger Debyser • Veerle Baekelandt • Geert Callewaert

Karakterisering van ST2/IL-33 signaaltransductie en evaluatie van het therapeutisch potentieel van nanobody gemedieerde targeting van IL-33 Universiteit Gent Abstract: Interleukine-33 (IL-33) is een recent geïdentificeerd cytokine dat bindt aan de ST2 receptor en de activiteit van verschillende celtypes die betrokken zijn bij immuniteit reguleert. In dit project zullen we aan de hand van verschillende moleculair biologische technieken en muismodelsystemen het werkingsmechanisme van IL-33 en het therapeutisch potentieel van IL-33 inhibitie bestuderen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie


Karakterisering van de in vivo rol van de MALT1 protease activiteit bij inflammatie en immuniteit Universiteit Gent Abstract: Ongecontroleerde immuun activering kan leiden tot ontsteking en autoimmuniteit. MALT1 is een intracellulair protease dat een sleutelrol vervult bij antigen geïnduceerde signaaltransductie in lymfocyten. De fysiologische rol van MALT1 bij de ontwikkeling van ziektes is echter grotendeels ongekend. Het doel van dit project is dit te bestuderen aan de hand van genetisch gemodificeerde muismodellen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Rudi Beyaert • DELPHINE MUYLAERT

Karakterisering en modulatie van de enterische neuroimmune omgeving tijdens sepsis-geïnduceerde ileus. Universiteit Antwerpen Abstract: Ileus is een klinische entiteit die optreedt na heelkundige manipulaties of bij sepsis, en wordt gedefinieerd als de inhibitie van de motiliteit van de volledige gastro-intestinale tractus. Ileus draagt bij tot het onderhouden en verergeren van sepsis door aantasting van de mucosale barrièrefunctie, waardoor bacteriële translocatie optreedt. Recent werd erkend dat zowel inflammatoire immuuncellen als intestinale neuronen deze motiliteitsstoornissen kunnen beïnvloeden. Doel van dit project is dan ook de karakterisering en modulatie van de neuro-immune spelers in een muizenmodel waarin septische ileus werd geïnduceerd door intraperitoneale injectie van endotoxines. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers:

• Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Sara Nullens

Karakterisatie van TRPM3, een nieuw hitte-gevoelig ionenkanaal in nociceptors. KU Leuven Abstract: Het aanvoelen van temperatuur is absoluut essentieel voor overleving. Een snelle reactie bij contact met extreem koude of hete voorwerpen is noodzakelijk om mogelijk fatale schade te voorkomen. Bovendien, om een lichaamstemperatuur van ~37 graden te behouden moeten warmteproductie en warmteverlies elkaar in evenwicht houden. Dit vereist een accurate waarneming van de temperatuur in de huid en inwendige organen.In eerder werk werd aangetoond dat verschillende ionenkanalan van de TRP-superfamiliesterk op temperatuur reageren en werken als de thermometers in het menselijk lichaam. De sensor voor extreme hitte was echter niet gekend. In dit project wordt onderzocht of TRMP3 fungeert als de sensor voor extremehitte en voor pijn. Organisaties: • Laboratorium voor Ionenkanaalonderzoek

Onderzoekers: • Thomas Voets • Joris Vriens

Karakterisatie en modulatie van de enterische neuroimmune omgeving tijdens endotoxine-geïnduceerde ileus. Universiteit Antwerpen Abstract: Ileus is een klinische entiteit die optreedt na heelkundige manipulaties of bij sepsis, en wordt gedefinieerd als de inhibitie van de motiliteit van de volledige gastro-intestinale tractus. Ileus draagt bij tot het onderhouden en verergeren van sepsis door aantasting van de mucosale barrièrefunctie, waardoor bacteriële translocatie optreedt. Recent werd erkend dat zowel inflammatoire immuuncellen als intestinale neuronen deze motiliteitsstoornissen kunnen beïnvloeden. Doel van dit project is dan ook de karakterisering en modulatie van de neuro-immune spelers in een muizenmodel waarin septische ileus werd geïnduceerd door intraperitoneale injectie van endotoxines. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Sara Nullens

IWT Opvangbeurs voor 9 maand, Cleo Goyvaerts: Immunomodulation by lentiviral targeting of transgenes to dendritic cells. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Antitumor immuuntherapie waarbij lentivirale vectoren (LVs) in situ toegediend worden, bleek reeds succesvol in verscheidene muismodellen. Deze vaccinatie strategie heeft tot doel dat de LVs tumor geassocieerde antigenen afleveren aan de professionele antigen presenterende cellen van het lichaam, de zogenaamde dendritische cellen (DCs), opdat deze vervolgens een efficiënte antitumor immuunrespons induceren. De vertaling van preklinische studies naar klinische toepassingen verloopt echter moeizaam. Dit is voornamelijk het gevolg van het potentieel van LVs om een brede waaier aan zowel delende als niet delende cellen te transduceren. Vanuit therapeutisch standpunt is dit mogelijk nadelig omdat zogenaamde "off-target" transductie een negatieve invloed kan hebben op de gewenste immunologische uitkomst. Daarenboven brengt deze wijdverspreide infectie een verhoogd risico op insertionele mutagenese met zich mee. Om de bioveiligheid (en mogelijk de efficiëntie) te verhogen is het daarom noodzakelijk om LVs te ontwikkelen die enkel de doelwitcel transduceren. Daarom stellen we in het eerste deel van dit project de Nanobody (Nb) display technologie voor. Deze strategie laat de pseudotypering toe van LVs met een fusogeen maar bindingsdefectief envelop proteïne (VSV.GS) in combinatie met een DC - specifiek Nb. Aangezien er verschillende DC subtypes bestaan en het algemeen aanvaard is dat het subtype en zijn activatie bepalend zijn voor het type immuunrespons, zullen we ook gebruik maken van verschillende DC subtype specifieke Nbs. In een tweede deel willen we de transgen expressie in de DCs de-targeten door gebruik te maken van RNA interferentie (RNAi). Zowel de transductionele targeting als RNAi gebaseerde de-targeting kunnen mogelijks antwoord bieden op volgende vragen: (1) is de activatie van DCs alleen voldoende om een efficiënte immuunrespons op te wekken,(2) welk DC subtype is hiervoor dan het meest geschikt, (3) is kruispresentatie belangrijk voor de inductie van tumor antigen-specifieke immuun responsen? In conclusie willen we in dit project het potentieel van LVs als algemeen bruikbare kant-en-klare anti-kanker immunotherapeutica vervolledigen. Organisaties: • Fysiologie


Inzicht in de progressie van paroxysmale naar persisterende voorkamerfibrillatie. KU Leuven Abstract: Voorkamerfibrillatie (VKF) is de meest voorkomende ritmestoornis. VKF is progressief van karakter en komt initieel meestal paroxysmaal voor maar later persisterend. De behandeling van VKF is meer succesvol voor paroxysmale vormen dan voor persisterende. Daarom is het van groot klinisch belang om een onderscheid te kunnen maken tussen patiënten met een "reversibel" substraat voor VKF ten opzichte van een "onomkeerbaar" substraat, waarbij elke behandeling een grote kans op falen heeft. Het doel van dit project im om de veranderingen in functie en morfologie van het atrium te bestuderen gedurende de progressie van paroxysmale naar persisterende VKF. We willen nieuwe beeldvormingsmodaliteiten identificeren die kunnen dienen als voorspellende factoren voor deze progressie en deze verder correlleren met histologische en cellulaire verandering door VKF. We zullen hiervoor nieuwe echocardiografische en MRI technieken gebruiken ineen schapenmodel van VKF en bij patiënten die hartchirurgie onder Organisaties: • Cardiologie

Onderzoekers: • Jan Bogaert • Rik Willems • Karin Sipido • Filip Rega • Jens-Uwe Voigt

Inzicht in de intramoleculaire regulatiemechanismen van hemikanalen - een stap voorwaarts naar nieuwe substanties voor in vivo modulatie van hemikanaal functie in de hersenen. Universiteit Gent Abstract: Een ongecontroleerde opening van connexine en pannexine hemikanalen (halve gap junctiekanalen) kan bijdragen tot verschillende pathologische condities in de hersenen. Het doel is een beter inzicht te verkrijgen in de regulatie van hemikanalen (door intramoleculaire interacties, wijziging van hun connectie met actomyosine vezels en cytoplasmatisch calcium), en dit door oa gebruik te maken van peptides die interfereren

met moleculaire interacties. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen


In welke mate passeren cel penetrerende peptiden selectief de bloed-hersenbarriére Universiteit Gent Abstract: De snelheid, de hersenzonde-selectiviteit en de mate waarion CPPs de hersenen penetreren wordt kwantitatief bepaald. Eerst worden de meest representatieve CPPs geselecteerd en gekoppeld aan de BBB-homing peptiden. Daarna wordt een LC-MS-methode ontwikkeld en geëvalueerd om de CPPs te kwantificeren. Uiteindelijk worden verschillende technieken toegepast om in cel- en diermodellen de selectieve herseninteractie van de CPPs te kwantificeren. Organisaties: • Vakgroep Farmaceutische analyse

Onderzoekers: • Bart De Spiegeleer

Invloed nagaan van technieken (apparaten die een ondulerend mechanisme produceren en van een IR warmte bron die toepasbaar zijn op de microcirculatie van proefdieren) op de vasomotoriek van bloed- en lymfevaten door middel van transilluminatie microsco... Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Home Health Products (HHP)' hebben voor het project ' Invloed nagaan van technieken (apparaten die een ondulerend mechanisme produceren en van een IR warmte bron die toepasbaar zijn op de microcirculatie van proefdieren) op de vasomotoriek van bloed- en lymfevaten door middel van transilluminatie microscopie in vivo. ' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie • Heelkundige Specialiteiten


In vivo microscopie van de peritoneale, hepatische en pulmonale microcirculatie in verschillende ratmodellen voor cirrose en portale hypertensie Universiteit Gent Abstract: Cirrose gaat gepaard met levensbedreigende aandoeningen. Er is aanwezigheid van een verhoogde weerstand ter hoogte van de lever, een vasodilatatie ter hoogte van splanchnisch gebied en pulmonale afwijkingen. De onderliggende fysiopathologische mechanismen zijn nog niet volledig opgeklaard. Dit project zal aan de hand van in vivo studies ter hoogte van lever, long en peritoneaal weefsel deze mechanismen verder opklaren. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Martine De Vos • Isabelle Colle

In vitro onderzoek naar het renaal transport van mogelijk nefrotoxische moleculen door middel van primaire humane niercelculturen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project behelst de studie van primair, tubulair, humane niercelculturen als mogelijk in vitro model voor de bestudering van het renale transport van molecules. Hierbij zijn we in de eerste plaats geïnteresseerd in het transport van niet lichaamseigen stoffen (zoals geneesmiddelen, meestal organische an- of kationen) die omwille van hun transport thv de nier mogelijk nefrotoxisch kunnen zijn. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Anja Verhulst

In vitro en in vivo studie van de transdermale toediening door iontoforese van vasodilaterende en anti-inflammatoire fysiotherapeutische farmaca door analytische en niet invasieve biofysische metigen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Iontoforese is een techniek die het transport van geladen moleculen doorheen weefsel bevordert, gebruik makend van een electrische stroom en rekening houdend met de electrodenpolariteit. De iontoforesetechniek wordt vrijwel uitsluitend in praktijk gebracht door kinesitherapeuten, en hoewel ze al vele jaren toegepast wordt, is er een groot gebrek aan fundamentele studies over de efficientie van percutane obsorptie door iontoforese van farmaca. Het doel van het in vitro gedeelte van onze studie is de invloed van zowel de electrische als de fysicochemische parameters op de iontoforetische flux van fysiotherapeitische moleculen na te gaan d.m.v. analytische metingen, en de experimentele condities zodanig te optimaliseren dat een maximale transdermale toediening van de moleculen verzekerd is. Vervolgens zal er in de tweede fase overgegaan worden naar een klinische in vivo studie op proefpersonen. De iontoforetische flux van dezelfde moleculen in de huid zal bepaald worden gebruik makend van niet-invasieve bio-engineering metingen en er zal nagegaan worden of deze techniek een voldoende systemische resorptie toelaat (doseringen in het bloed). De bedoeling van deze studie is de efficientie van de percutane absorptie door iontoforese, een typische behandelingsvorm binnen het domein van de fysiotherapie te optimaliseren, zich baserend op de resultaten van systematisch fundamenteel in vitro en in vivo onderzoek. Organisaties: • Menselijke Fysiologie en Algemene Biologische Scheikunde

Onderzoekers: • ANDRE BAREL

Interrelatie van pulmonale inflammatie, systemische inflammatie en luchtweg remodellering in de pathogenese van Chronisch Obstructief Longlijden (COPD).

Universiteit Gent Abstract: De globale doelstelling van dit gecoördineerd, multidisciplinair onderzoeksvoorstel is het ophelderen van de interrelatie van systemische en pulmonale inflammatie en luchtwegremodellering in de pathogenese van COPD. De centrale hypothese stelt voorop dat "COPD voortvloeit uit een onaangepaste (dwz overdreven, schadelijke) inflammatoire en/of fibrogene respons van het lichaam op sigarettenrook". Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Guy Joos • Guy Brusselle • Jo Vandesompele

Interactie van apoptotische, necrotische en autofagocytische cellen met het aangeboden immuun systeem: een vergelijkende studie Universiteit Gent Abstract: Het eerste luik bestaat uit de vergelijkende studie van de immuno-modulerende eigenschappen van apoptotische, necrotische en autofagische cellen. De interactie tussen stervende cellen en miltcellen zal onderzocht worden in een in vitro assay die de cytokine productie meet. Het tweede luik van dit project omvat een moleculaire identificatie, karakterisering en validering van DAMPs betrokken bij de immuno-modulerende eigenschappen van stervende cellen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Peter Vandenabeele

Interacties van silent Kv subeenheden en hun rol in DRG neuronen. Universiteit Antwerpen Abstract: Spanningsgevoelige K+ kanalen komen algemeen voor in cellen. Een volledig geassembleerd K+ kanaal is een tetrameer van ¿subeenheden. Op basis van homologie kunnen spanningsafhankelijke K+ kanalen onderverdeeld worden in verschillende (sub)families. De Kv familie telt 11 subfamilies. Alle tot nu toe gekende "silent" Kv subeenheden vormen functionele heterotetramere kanalen met de Kv2.x subeenheden waarbij ze de biofysische eigenschappen van Kv2 wijzigen. Met yeast-two-hybrid is ook een associatie van de silent Kv6.3, Kv10.1 en Kv11.1 subeenheden met Kv3.1 en Kv5.1 gevonden. Met behulp van elektrofysiologische experimenten zullen we nagaan of deze associaties functioneel aantoonbaar zijn in vivo. Hiernaast zal getracht worden dit moleculair te bevestigen met FRET en co-immunoprecipitatie experimenten. Kv2 subeenheden komen in nagenoeg alle neuronale weefsels voor, terwijl "silent" subeenheden een specifieker expressiepatroon vertonen. Door RT-PCR zal de expressie van "silent" Kv subeenheden in DRG neuronen bepaald worden. De rol van de geïdentificeerde "silent" Kv subeenheden op de elektrische eigenschappen van de DRG neuronen zal met behulp van de patch-clamp techniek nagegaan worden. Dit zal in eerste instantie gebeuren door biofysische parameters zoals kinetica en spanningsafhankelijkheid van de natieve Kv2 stromen te karakteriseren. In de "current clamp" mode zal de rol van de aanwezige silent Kv subeenheden in de actiepotentiaal en de afvuurfrequentie van de DRG neuronen nagegaan worden. Vervolgens zal de functie van de aanwezige "silent" Kv subeenheden bevestigd worden door overexpressie of RNAi. De functie van Kv6.3 zal op een complementaire manier nagegaan worden door een gedragsstudie op Kv6.3 overexpressie muizen uit te voeren en vervolgens de muis DRG neuronen te isoleren en een elektrofysiologische analyse, vergelijkbaar met deze op wild-type DRG neuronen, uit te voeren. Met dit project zal een beter inzicht verkregen worden in de associatie, distributie en fysiologische rol van "silent" Kv subeenheden. De functie van Kv6.3 zal op een complementaire manier nagegaan worden door een gedragsstudie op Kv6.3 overexpressie muizen uit te voeren en vervolgens de muis DRG neuronen te isoleren en een elektrofysiologische analyse, vergelijkbaar met deze op wild-type DRG neuronen, uit te voeren. Met dit project zal een beter inzicht verkregen worden in de associatie, distributie en fysiologische rol van "silent" Kv subeenheden. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Dirk Snyders • Elke Bocksteins

Integrated Research UNit for human Motion Analysis (iRUNman) Universiteit Gent Abstract: iRUNman verenigt verschillende onderzoeksgroepen uit de sport-, bewegings-, ingenieurs- en muziekwetenschappen. Het project koppelt een investering in onderzoeksinfrastructuur (3D-bewegingsregistratie, geïnstrumenteerde loopband,?) aan een onderzoeksprogramma met als thema sport en menselijke beweging. De samenwerking van onderzoekers met een complementaire achtergrond maakt van iRUNman een incubatie centrum aangaande multidisciplinair onderzoek rond sport en beweging. Organisaties: • Vakgroep Bewegings- en sportwetenschappen

Onderzoekers: • Dirk De Clercq

Inspanning, uithouding, neurotransmissie en de beïnvloeding van de neuroendocrine-as. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De blootstelling aan een langdurige stress blijkt een belangrijke verstoring van zowel de centrale als de perifere en de neuroendocriene regelingsmechanismen door verschillende hersenneurotransmitters tot op heden slechts sporadisch werd onderzocht, en onze voorgaande studies op een verstoring van deze regelingsmechanismen duidden, is het noodzakelijk om de kenmerken veranderingen die worden veroorzaakt door een lange en intensieve verstoring van de homeostase te onderzoeken. Deze studie verloopt over twee jaren. In het eerste deel wordt door middel van een randomised, placebo-controlled dubble blind crossover studie', de invloed van een selcetieve noradrenaline re-uptake inhibitor en/of een gecombineerde serotonine-noradrenaline re-uptake inhibitor op de prestaie tijdens een 90-minuten tijdrit onderzocht. In aanvulling van de metabole, neuroendocrine en prestatieparameters, zullen we ook een aantal eenvoudige aandachtstest uitvoeren om de specifieke noradrenerge funcite te onderzoeken. Het tweede deel is een overtrainingsstudie waarbij atleten gedurende een welbepaalde periode een zeer intensief traiingsprogramma zullen volgen en waarbij er voornamelijk naar verstoringen van de HPA-as wordt gezocht. Ook tijdens dit onderdeel worden metabole en hormoonbepalingen uitgevoerd, alsmede urinaire catecholamines geanalyseerd. Verder is het belangrijk om via een gestandaardiseerd trainingslogboek verschillende zowel obectieve als subjectieve parameters te registreren. Vermits een langdurige zware inspanningsperiode bovendien een verstoring van de groeihormoon-as voor gevolg heeft zal ook hieraan de nodige aandacht worden besteed. beide studies lopen in nauwe samenwerking met het departement van bewegingswetenschappen van de Universiteit van Maastricht. Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Inspanning, serotine en vermoeidheid. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar de fysiologische effecten van het oefenen en de vermoeidheid eindigt meestal op het musculaire of neuromusculaire niveau. Het staat echter vast dat er eveneens een invloed is ter hoogte van het centrale zenuwstelsel. In onze vorige studies hebben we kunnen aantonen dat inspanning en training een duidelijke invloed heeft op de vrijgave van neurotransmitters in verschillende hersenkernen, en dat noch een dopamine agonist of een serotonine antagonist een invloed had op uithoudingsprestaties. De mogelijke rol van serotonine (5-HT) tijdens de zgn. "centrale vermoeidheid" bij een langdurige inspanning werd tot op heden onvoldoende onderzocht . Het is de bedoeling van het huidige project om het effect na te gaan van een 5-HT re-uptake inhibitor op de inspanning tijdens een 90 minuten durend time-trial protocol aan 65% Watt max. Het bepalen van perifere "markers" van de HPA-as kan ons helpen om mogelijke "centrale" invloed te verklaren. Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Implicaties van de N-terminale auto-inhibitie van ATP13A2 voor de behandeling van de ziekte van Parkinson KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Labo voor Cellulaire Transportsystemen

Onderzoekers: • Jan Eggermont • Peter Vangheluwe • Sarah van Veen

Impact van inspanningstraining in nuchtere versus postprandiale status in patienten met insulineresistentie en type 2 diabetes. Universiteit Gent Abstract: Optimalisatie van de klinische effecten van inspanningsrevalidatie in patienten met IR en T2DM zijn noodzakelijk. Daarom zullen we in deze studie nagaan wat de mogelijke verschillen in respons zijn tussen continue training versus intervaltraining, trainen in nuchtere versus postprandiale status in patienten met IR en T2DM. Zowel klinische als fundamentele uitkomstmaten worden opgenomen met specifieke focus op vetmetabolisme. Organisaties: • Vakgroep Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie

Onderzoekers: • Patrick Calders

Immuun analyse pre- en post immunotherapie van patiënten met melanoom. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Gemetastaseerd melanoom kent een bijzonder slechte prognose en tot op heden bestaat er geen effectieve behandeling. Heel wat preklinisch en klinisch onderzoek heeft aangetoond dat specifieke immuuntherapie een belangrijke bijdrage zou kunne leveren in de behandeling van melanoom en andere tumoren. Dit onderzoek spitst zich toe op de analyse van de anti-tumor an anti-vaccin T cellen bij patiënten die worden behandeld met dendritische celvaccinatie en heeft twee objectieven: 1) Het karakteriseren van de anti-vaccin T cellen ter hoogte van de injectieplaats van het vaccin (DTH-site). Hiervoor trachten we autologe B lymfocyten van de patiënt te expanderen en om te vormen tot potente antigen presenterende cellen. De T cellen van de DTH biopsies zullen in vitro worden gerestimuleerd met de geëlectroporeerde CD40-geactiveerde B cellen en vervolgens geanalyseerd. Daarnaast zal ook worden nagegaan of er T cellen werden geactiveerd tegen kanker-kiemlijn antigenen die niet aanwezig zijn in het DC-vaccin. 2) De aanwezigheid van anti-tumor T cellen en hun (re)-activatie voor en na de behandeling opvolgen. Uit melanoom cellijnen zal mRNA worden geïsoleerd en vervolgens geëlectroporeerd in dendritische cellen en/of CD40-geactiveerde B cellen. Deze tumor-mRNA gemodificeerde antigenpresenterende cellen zullen gebruikt worden voor in vitro stimulatie van T lymfocyten. Organisaties: • Fysiologie


iMECHs: inhibitorische MECHanismen uitgeoefend door melanoomcellen en hun omgeving. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De link tussen chronsiche inflammatie en tumorgenesis en -progressie is sinds lang gekend. Er bestaat een balans tussen factoren die tumorgroei bevorderen en controleren. Hoe deze balans doorweegt, wordt bepaald door het ontstaan, de duur en het type van inflammatoire respons. Tumorspecifieke cytotoxische T cellen (CTLs) zijn een belangrijke T celpopulatie die de groei van tumoren kan bedwingen. Opdat CTLs tumorcellen efficiënt kunnen verwijderen, dienen ze geactiveerd te worden door antigenpresenterende cellen, zoals dendritische cellen. Theoretisch kan het immuunsysteem dus tumorcellen herkennen en vernietigen. Desalniettemin wordt objectieve tumorregressie in een minderheid van patiënten waargenomen. Dit kan verklaard worden door tal van suppressieve mechanismen die door de tumor worden uitgeoefend. Daarenboven werden verscheidene immuuncellen met een suppressieve werking beschreven, waaronder regulatoire T cellen en myeloïd-afgeleide suppressor cellen. Bijgevolg, zal een goede immuuntherapie moeten opgebouwd worden uit verschillende facetten, namelijk inductie van T cellen en het omzeilen van suppressieve mechanismen uitgeoefend door de tumor en zijn omgeving. Om dit te kunnen ontwikkelen dient er een beter inzicht verkregen te worden in deze laatste. Daarom willen we in dit project deze mechanismen ontrafelen om aldus nieuwe behandelingsmodaliteiten te ontwikkelen. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Joeri AERTS • KRISTIAAN THIELEMANS • Karine BRECKPOT

Hindernisdetectie voor rolwagens.

Universiteit Antwerpen Abstract: Hindernisdetectie voor rolwagens. Organisaties: • MENSELIJKE FYSIOLOGIE EN PATHOFYSIOLOGIE • Menselijke fysiologie en pathofysiologie

Onderzoekers: • Victor Claes

Hilde Bruersprijs 2010: het lymfe oedeem na borstkanker. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Hilde Bruersprijs 2010: het lymfe oedeem na borstkanker. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie • Heelkundige Specialiteiten


Herstel van disfunctionele anti-HIV T cellen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Een infectie met het humaan immuundeficiëntievirus 1 (HIV-1) wordt gekenmertk door een progressief verlies van de immuunfunctie. Dit is vooral te wijten aan een afname van het aantal CD4 T cellen, de voornaamste doelwitcellen van HIV-1 maar ook door een verlies aan functie van andere immuuncellen. Zo worden HIV specifieke CD8+ T cellen die verantwoordelijk zijn voor het onderdrukken van de virale replicatie en het vertragen van de ziekte minder en minder responsief en verliezen zij de controle over de virale replicatie. De aantasting door HIV-1 van de CD4 helper lymfocyten die nodig zijn voor het behoud van de CTL activiteit is een belangrijke, maar niet de enige, oorzaak van dit progressieve verlies van CTL activiteit door selectief de expressie van MHC klasse I moleculen naar beneden te halen en ontsnappingsmutanten te intriduceren de functionaliteit van CTL te verminderen. In dit project willen wij enerzijds onderzoeken welke mechanismen verantwoordelijk zijn voor de disfunctie van cytotoxische T lymfocyten bij chronische HIV infectie en anderzijds nagaan of er kan worden ingegrepenom de CTL functionaliteit te herstellen. Tenslotte wensen wij na te gaan in hoeverre deze kennis kan worden gebruikt om bestaande therapeutische vaccinatiestrategieën te verbeteren. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Joeri AERTS

Grant: Unraveling and treating impaired pain inhibition during exercise in patients with Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome: a clinical experiment targeting brain neurotransmission. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Geen NL abstract Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Gift Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar werkingsmechanisme van complexe somatosensorische stimulatie en relaxatietherapie bij patiënten met chronische whiplash: de rol van de descenderende nociceptief inhiberende mechanismen en het autonoom zenuwstelsel Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Genetische en fysiologische adaptatie van endocard endotheel en cardiomyocyten onder invloed van hemodynamische stress. Universiteit Antwerpen Abstract: Genetische en fysiologische adaptatie van endocard endotheel en cardiomyocyten onder invloed van hemodynamische stress. Organisaties: • MENSELIJKE FYSIOLOGIE EN PATHOFYSIOLOGIE • Menselijke fysiologie en pathofysiologie

Onderzoekers: • Dirk Brutsaert • Paul Fransen • Jan Hendrickx • Gilles De Keulenaer

Genetische deletie en inhibitie van de zuurstofsensor PHD1 beschermt tegen ischemische beroerte: een rol voor neuronaal metabolism? KU Leuven Abstract: Zuurstof is onontbeerlijk voor de neuronale functie en overleving. Het zenuwstelsel dient dan ook te beschikken over een systeem dat de cel in staat stelt om zich aan te passen aan veranderingen in de hoeveelheid beschikbare zuurstof. Van de HIF-prolyl hydroxylase domein proteïnen (PHD1, 2 en 3) en Factor Inhibiting HIF (FIH) is geweten dat ze optreden als cellulaire zuurstofsensoren. Via de transcriptiefactor Hypoxie Induceerbare Factor (HIF) activeren zij een waaier aan compensatoire processen als bescherming tegen hypoxie en oxidatieve stress, welke beide frequent geïmpliceerd worden in neurodegeneratieve ziekten. De rol van de zuurstofsensoren in de pathogenese van neurodegeneratieve aandoeningen, en meer in het bijzonder in het ontstaan van amyotrofische laterale sclerose (ALS) blijft echter tot op heden grotendeels ongekend. Preliminair onderzoek in het gastlaboratorium toont aan dat een verminderde PHD1 expressie in een ALS muizenmodel de ziekteprogressie vertraagt. Dit onderzoe Organisaties: • Angiogenese en Neurovasculaire Link

Onderzoekers: • Peter Carmeliet • Annelies Quaegebeur

Gedrag en functie van het neureguline-ErbB systeem tijdens adaptatie van het hart aan hemodynamische en metabole stress: een in vivo studie. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoeksproject zal worden onderzocht in welke (patho)fysiologische condities in vivo het cardiaal NRG-ErbB systeem geactiveerd wordt, en in hoeverre het hart dan afhankelijk wordt van dit systeem. Vier klinisch relevante pathofysiologische condities zullen worden uitgetest (chronische drukoverbelasting, chronische volume overbelasting, fysieke training, diabetes). De activiteit van het NRG-ErbB systeem in vivo zal worden bepaald op moleculair niveau (ligand en receptor). De afhankelijkheid van het hart in vivo zal worden bepaald door middel van inhibitie studies (met intraveneus toegediende inhiberende antilichamen) met analyses van functie, moleculaire eigenschappen en morfologie van hartspierweefsel. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR) • Menselijke fysiologie en pathofysiologie


Gebromeerde brandvertragers en perfluorverbindingen in Vlaand.: onderzoek naar verspreiding, humane opname, gehaltes in humane weefsels en/of lichaamsvochten, en gezondheidseffecten als basis voor de selectie van geschikte milieu- en gezondh.indicatoren. Universiteit Antwerpen Abstract: Gebromeerde brandvertragers en perfluorverbindingen in Vlaand.: onderzoek naar verspreiding, humane opname, gehaltes in humane weefsels en/of lichaamsvochten, en gezondheidseffecten als basis voor de selectie van geschikte milieu- en gezondh.indicatoren. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)

Onderzoekers: • Lieven Bervoets • Wim De Coen • Adrian Covaci

Fysologische, morfologische en biomechanisch vereisten van het musculoskelettale systeem van het onderbeen van topsprinters en -duurlopers Universiteit Gent Abstract: Snelheid en uithoudingsvermogen leggen tegengestelde vereisten op aan het ontwerp van het locomototische systeem. Bepaalde eigenschappen van het onderbeen zijn antagonistische paren in relatie tot sprinten versus duurlopen. Dit project heeft tot doel na te gaan wat de fysiologische en functioneel anatomische eigenschappen zijn van onderbeenspieren die een voordeel opleveren in de prestatie tijdens sprinten of duurlopen. Organisaties: • Vakgroep Bewegings- en sportwetenschappen

Onderzoekers: • Peter Aerts • Dirk De Clercq • Wim Derave

Fysiologische rol van het ATP13A2 genproduct. Een mogelijke Mn2+ transporter. KU Leuven Abstract: Het ATP13A2 genproduct is een P-type transport ATPase dat behoort tot de P5 subfamilie die enkel in eukaryoten aangetroffen wordt1. Omtrent de eigenschappen en functies van de ATPasen die behoren tot de P5 subfamilie is zeer weinig gekend. We zullen in dit onderzoek ons vooral richten op ATP13A2 en waar nodig ook de andere leden ATP13 A1, ATP13A3-5 bekijken. Er zijn recente maar indirecte aanduidingen dat ATP13A2 fungeert als een Mn2+ transporter met een mogelijk lysosomale targeting. Mutatiesin het gen leiden tot een erfelijke vorm van juveniel parkinsonisme metpyramidale degeneratie en dementie (Kufor-Rakeb syndrome)2. Volgens recent gepubliceerde aanduidingen zouden en ATP13A2 deel uitmaken van een sterk geconserveerd interactie netwerk verbonden met mangaan toxiciteit3.De basiskennis en technieken omtrent Ca2+ en Mn2+ transporters die in het Laboratorium voor Ca2+ ATPasen aanwezig zijn zullen toegepast worden in het ontrafelen van de functie en fysio/pathologische rol van ATP13A2.S Organisaties: • Labo voor Cellulaire Transportsystemen

Onderzoekers: • Frank Wuytack • Jan Eggermont • Peter Vangheluwe • Tine Holemans

Fysiologische, morfologische en biomechanische vereisten van het musculoskeletale systeem van het onderbeen voor topsprinters en -duurlopers. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Functionele morfologie

Onderzoekers: • Peter Aerts

Fysiologie van de endocriene celdifferentiatie in de pancreas. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Er zijn sterke aanwijzigingen dat de pancreas, zelfs bij volwassenen, epitheliale stamcellen bezit die de kapaciteit hebben om endocriene eilandjescellen te genereren. De doelstellingen van dit project zijn het identificeren van deze stamcellen, het isoleren ennkweken ervan, en de identificatie van factoren of kondities die hun endocrien differentiatie regelen. Een mogelijke toepassing van dit onderzoek is het vergroten van het

aantal endogene insuline-producerende eilandjescellen, of het aantal eilandjescellen voor transplantatie, in insuline-afhankelijke diabetici. De betrokken groei- en differentiatiefactoren die de neogenese van eilandjescellen uit de stamcellen regelen, zullen worden opghespoord door middel van cytochemische en biochemische methoden in de pancreas van proefdieren waar neogenese vooraf werd geinduceerd, en in foetale pancreas. Relevante factoren zullen vervolgens onderzocht worden op hun effect in een in vitro model, namelijk gekweekte ductale stamcellen. Vervolgens wordt een transplantatiemodel uitgewerkt waar de differentiatie van de stamcellen in vivo zal bestudeerd worden. Organisaties: • Pathologische Anatomie

Onderzoekers: • LUC BOUWENS

Fysiologie en werkingsmechanismen van het neureguline-ErbB systeem in het cardiovasculaire stelsel. Universiteit Antwerpen Abstract: De doelstellingen van dit project zijn: 1. Simuleren van trastuzumab-geïnduceerde cardiotoxiciteit in rat om onderliggende mechanismen te verklaren. 2. Verklaren van de onderliggende mechanismen van NRG-1 gemedieerde cardioprotectie en "reverse remodelling" met speciale aandacht voor de rol van NO en PDE5. 3. Bestuderen van de interactie tussen het NRG-ErbB systeem en het renine-angiotensine-aldosteron systeem. Organisaties: • Menselijke fysiologie en pathofysiologie

Onderzoekers: • Katrien Lemmens • Gilles De Keulenaer

Fysieke activiteit, inspanning en de 'menselijke carnosinase paradox' Universiteit Gent Abstract: Er is genetische evidentie voor een verband tussen carnosinase activiteit en sommige ziektes. Serum carnosinase is verantwoordelijk voor de afbraak van carnosine, een bioactief dipeptide met antioxidatieve en antiglycatiewerking. In tegenstelling tot andere diersoorten, heeft de mens hoge carnosinase activiteit, genaamd de humane carnosinase paradox. Dit project heeft tot doel het verband te onderzoeken tussen inspanning en deze paradox. Organisaties: • Vakgroep Bewegings- en sportwetenschappen

Onderzoekers: • Wim Derave

Functionele karakterisering van ATP13A2 en gerelateerde P-type transport ATPAses in de ziekte van Parkinson KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Labo voor Cellulaire Transportsystemen

Onderzoekers: • Patrizia Agostinis • Jan Eggermont • Peter Vangheluwe • Igor Beletchi

Functionele en moleculaire karakteristieken van cardiaal endotheel als modulator van mechanische prestatie en regeneratie van de hartspier. Universiteit Antwerpen Abstract: Cardiaal endotheel, een essentiële functionele en structurele component van het hart, zal worden bestudeerd om de volgende twee vragen te beantwoorden: 1.Is er een fysiologische en moleculaire basis voor een interactie tussen volwassen beenmerg stamcellen en cardiale endotheelcellen? Deze vraag is relevant in de context van de toenemende evidentie voor een regeneratieve capaciteit van het hart door middel van een recrutering van circulerende stamcellen. 2.Wat is de fysiologische betekenis van de recent aangetoonde moleculaire differentiatie van cardiaal endotheel in vergelijking met vasculair endotheel uit de aorta? Deze studies hebben de potentie om nieuwe voordien onvermoede functies van het cardiaal endotheel als modulerende structuur van het hart aan te tonen. Organisaties: • Menselijke fysiologie en pathofysiologie


Functionele analyse van kalium kanaal mutaties verantwoordelijk voor het lange QT syndroom. Universiteit Antwerpen Abstract: Torsade de pointes (Tdp), een van de meest gevreesde hartritmestoornissen wordt geassocieerd met QT prolongatie op het Ecg. Dit ziektebeeld dat reeds bekend staat als het lange QT syndroom kent in vele gevallen haar oorsprong in verworven en of congenitale stoomissen van myocardiale transmembranaire ionenkanalen waardoor actiepotentiaalduur (APD) verlenging ontstaat. Tot nog toe werden tenminste zes mutante loci (LQTl-6) geidentificeerd welke verantwoordelijk worden geacht voor het congenitale LQTS. Hoewel reeds vele farmaca met QT verlengende eigenschappen geidentificeerd werden, blijven vele oorzaken van de verworven variant nog onbekend. De achterliggende biofysische, celbiologische en farrnacologische mechanismen ter hoogte van de cardiale ionenkanalen die leiden tot QT verlenging blijven in vele gevallen nog onopgehelderd. Deze studie heeft tot doel de electrofysiologische karakteristieken en tevens de celbiologische processen noodzakelijk voor de functionele expressie van de LQT ionenkanalen te bestuderen, om zo nieuwe inzichten te verwerven in de ontstaansmechanismen van beide vormen (i.e verworven en congenitaal) LQTS. Daartoe worden Whole Cell Patch Clamp technieken al dan niet tijdens incubatie van mogelijke QT verlengende farmaca gebruikt. Verder wordt Confocale microscopie gebruikt om mogelijke traffickingstoomissen op te sporen. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Christiaan Vrints • Adam Raes • Dirk Snyders

• Johan Saenen

Functionele analyse van kalium kanaal mutaties verantwoordelijk voor het lange QT syndroom. Universiteit Antwerpen Abstract: Torsade de pointes (Tdp), een van de meest gevreesde hartritmestoornissen wordt geassocieerd met QT prolongatie op het Ecg. Dit ziektebeeld dat reeds bekend staat als het lange QT syndroom kent in vele gevallen haar oorsprong in verworven en of congenitale stoomissen van myocardiale transmembranaire ionenkanalen waardoor actiepotentiaalduur (APD) verlenging ontstaat. Tot nog toe werden tenminste zes mutante loci (LQTl-6) geidentificeerd welke verantwoordelijk worden geacht voor het congenitale LQTS. Hoewel reeds vele farmaca met QT verlengende eigenschappen geidentificeerd werden, blijven vele oorzaken van de verworven variant nog onbekend. De achterliggende biofysische, celbiologische en farrnacologische mechanismen ter hoogte van de cardiale ionenkanalen die leiden tot QT verlenging blijven in vele gevallen nog onopgehelderd. Deze studie heeft tot doel de electrofysiologische karakteristieken en tevens de celbiologische processen noodzakelijk voor de functionele expressie van de LQT ionenkanalen te bestuderen, om zo nieuwe inzichten te verwerven in de ontstaansmechanismen van beide vormen (i.e verworven en congenitaal) LQTS. Daartoe worden Whole Cell Patch Clamp technieken al dan niet tijdens incubatie van mogelijke QT verlengende farmaca gebruikt. Verder wordt Confocale microscopie gebruikt om mogelijke traffickingstoomissen op te sporen. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie

Onderzoekers: • Christiaan Vrints • Adam Raes • Dirk Snyders • Johan Saenen

Functie van cardiale ErbB receptoren tijdens acute myocardschade en daaropvolgende herselprocessen. Universiteit Antwerpen Abstract: In het huidig onderzoeksproject wensen we te onderzoeken of cardiale ErbB receptoren geactiveerd worden tijdens acute myocardschade, geïnduceerd door ischemie/reperfusie (I/R). Deze kans is groot, aangezien andere stress factoren (hemodynamische, oxidatieve en cardiotoxische stress) het ErbB systeem activeren. I/R schade induceert ventriculaire remodelling, ventriculaire fibrose en ventriculaire diastolische dysfunctie. Onze hypothese is dat activatie van het ErbB systeem I/R-geïnduceerde processen op een adaptieve manier beïnvloedt. Organisaties: • Menselijke fysiologie en pathofysiologie

Onderzoekers: • Gilles De Keulenaer • Anne-Sophie Hervent

Functies van sensorische TRP kationenkanalen in de vasculaire reacties op chemische en thermische simulaties KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium voor Ionenkanaalonderzoek

Onderzoekers: • Karel Talavera Pérez • Lucía Alonso

Fluorescence activated cell sorter for immunobiolgical applications. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Aankoop Fortessa en FACSAria. Verdere gegevens niet ter beschikking. Organisaties: • Hematologie • Fysiologie

Onderzoekers: • Joeri AERTS • KRISTIAAN THIELEMANS • Karin VANDERKERKEN • ELS VAN VALCKENBORGH

Financiering IOF-programma - Groeier Vrije Universiteit Brussel Abstract: IOF begroting IOF OZRI3 Organisaties: • Immunologie en Microbiologie • Fysiologie


Fenotypering van atherosclerose: morfologisch en functioneel onderzoek van de intima en media van de hals- en liesslagader Universiteit Gent Abstract: De belangrijkste doelstellingen van dit onderzoeksproject zijn de variatie van de stijfheid en intima-media dikte (IMT) IMT langsheen de halsslagader en de liesslagader in kaart te brengen in een representatief staal van de algemene populatie en om richtlijnen op te stellen voor standaardisatie van meten van IMT en lokale stijfheid van een bloedvat. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Patrick Segers • Lucas Van Bortel

Experimenteel onderzoek naar reversibiliteit en preventie van nefrocalcinose en nefrolithiase. Universiteit Antwerpen Abstract: Doelstellingen van het project: 1. Het bio-fysicochemisch mechanisme van kristalklaring en de rol van pH en inflammatie hierin onderzoeken. 2. Het fundamenteel effect bestuderen van een acute hyperfosfatemie, geïnduceerd door orale toediening van natriumfosfaat, op (i) een aantal systemische regulatoren van de fosfaatbalans, (ii) het tubulair epitheliaal fenotype en (iii) de functie van de nier, en te onderzoeken of deze effecten geëlimineerd kunnen worden door inhibitie van fosfaatabsorptie ter hoogte van de darm. Organisaties: • Pathofysiologie

Onderzoekers: • Patrick D'Haese • Anja Verhulst • Marc De Broe

Experimenteel onderzoek naar alternatieve longdonoren. KU Leuven Abstract: Het project onderzoekt in een varkenmodel of overleving op korte en lange termijn mogelijk is na transplantatie van 1 long afkomstig van een donor overleden na circulatiestilstand. Dit model vormt een tussenstap alvorens transplantatie van longen afkomstig van 'non-heart-beating donoren' klinisch kan worden toegepast bij de mens. Organisaties: • Experimentele Thoraxheelkunde

Onderzoekers: • Antoon Lerut • Dirk Van Raemdonck

Evaluatie van mRNA beladen microbubbels voor ultrasound geleide kankervaccinatie Vrije Universiteit Brussel Abstract: DCs, de professionele antigenpresenterende cellen van ons immuun systeem, induceren CTL responsen tegen tumor antigenen. Bijgevolg is er interesse in hun gebruik als cellular anticancer vaccin. Het GRGN is betoken in onderzoek omtrent het gebruik van ultrasound en microbubbles voor drug aflevering. Het LMCT heeft expertise in het gebruik van mRNA voor modificatie van DCs. In deze studie, zal de expertise van het GRGN en LMCT gebundeld worden om mRNA beladen microbubbles aan te maken en na te gaan of deze kunnen aangewend worden om mbv sonoporatie DCs in de lymfeknoop te modificeren. Organisaties: • Fysiologie • Medische Beeldvorming en Fysische Wetenschappen

Onderzoekers: • Sophie HERNOT • Karine BRECKPOT

Evaluatie van de potentie van immunodulatory drugs ter verbertering van de effectiviteit van dendritische cel gebaseerd immunotherapie voor multiple myeloma Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Koning Boudewijnstichting - Fonds Catherina Weckers' hebben voor het project ' Evaluation of the potency of immunodulatory drugs to enchance the effectiveness of dendritic cell based immunotherapy for multiple myeloma' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Brenda DE KEERSMAECKER • KRISTIAAN THIELEMANS

Evaluatie van de capaciteit van dendritische cellen en immunomodulerende drugs om veelvoudige myeloma-specifieke immuunresponsen te verbeteren Vrije Universiteit Brussel Abstract: Kankeronderzoek: Evaluatie van de capaciteit van dendritische cellen en immunomodulerende drugs om veelvoudige myeloma-specifieke immuunresponsen te verbeteren Organisaties: • Fysiologie


EU-bonuskrediet type B2c voor MERIT Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het project MERIT project is het eerste EU gefinancierd project dat zich concentreerd op de vaardigheden en competenties van de tussenpersoon voor weg veiligheidskwesties in het geval van leerling-bestuurders, namelijk de rij-instructeurs Organisaties: • Fysiologie


EU-bonuskrediet type B2c voor iHIVARNA Vrije Universiteit Brussel Abstract: Europees samenwerkingsproject rond studie over HIV Organisaties: • Fysiologie


Epidemologie, risicofactoren van sportletsels in Vlaanderen. Een sportspecifiek letseldetectie-en preventieprogramma. Vrije Universiteit Brussel Abstract: voor vele topsporters is sportbeoefening een dagtaak geworden, waardoor afhankelijkheid van de sporter aan zijn sport is toegenomen. De laatste jaren beoefenen steeds meer mensen een sport, wat maakt dat het aantal letsels eveneens is toegenomen. de begeleiders en de sporters zien de noodzaak in om aan letselpreventie te doen. De promotie van letselpreventie zou moeten leiden tot een groter bewustzijn, bij zowel atleten, jeugdsporters, ouders als coaches, wat betreft de maatregelen om letsels te voorkomen. Hierdoor zullen talentrijke sporters de kans krijgen om tot volle ontwikkeling te komen zonder de 'hinder' van letsels. Verder zal het mogelijk zijn om een aantal predisponerende factoren vroegtijdig op te sporen en te corrigeren. Pas de laatste jaren worden er in Vlaanderen een aantal onderzoeken uitgevoerd waarim men gegevens over sportletsels verzamelt. Aan de hand van de resultaten in deze studie kunnen er preventiestrategieën worden opgesteld. Dit maakt het mogelijk om onze sporters een betere bescherming tegen letsels te bieden. Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Effect van siliciumsupplementen in de vorm van orthosiliciumzuur en monomethylsilaantriol op microstructurele veranderingen in botten van knaagdieren. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een dienstverleningsopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds MRC. UA levert aan MRC de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Pathofysiologie

Onderzoekers: • Patrick D'Haese

Effect van cytokinen op de calcium signaal communicatie tussen astrocyten en endotheelcellen van de bloed-hersen barrière Universiteit Gent Abstract: Het doorbreken van de bloed-hersen barrière is een belangrijke stap in de pathogenese van neuroinflammatoire ziekten zoals multipele sclerose en AIDS-dementie. Cytokinen zoals TNFx, IL-1B en IFNy evenals de endotheliale cytoplasmatische calcium ion concentratie zijn belangrijke factoren bij het openen van de barrière. In dit project zal de interactie tussen endotheliale cel-cel calcium siganlisatie en de cytokines onderzocht worden, met als objectief de relatie tussen beide in de controle over de bloed-hersenbarrière beter te kunnen begrijpen. Organisaties: • Vakgroep Fysiologie en fysiopathologie


Effecten van neureguline op ventriculaire functie: een in vivo studie. Universiteit Antwerpen Abstract: Neureguline is een cardioprotectieve factor waarvan de werkingsmechanismen in vivo ongekend zijn. Het voorgestelde project onderzoekt de rol van eNOS en cGMP in inotrope en cardioprotectieve effecten van neureguline met invasieve druk- en volumemetingen. We stellen voorop dat neureguline het gehalte aan ventriculaire cGMP opdrijft en dat de protectieve werking van neureguline verschilt naargelang de activeringsgraad van PDE5 (dat cGMP afbreekt). Organisaties: • Menselijke fysiologie en pathofysiologie

Onderzoekers: • Katrien Lemmens

Effecten van mechanische ventilatie op diafragma functie bij patiënten en verschillende proefdiermodellen. KU Leuven Abstract: Mechanische ventilatie is een levensreddende techniek voor respiratoireproblemen. Ontwennen van mechanische ventilatie komt vaak voor en kan een ernstig en tijdrovend probleem zijn. Proefdiermodellen van mechanische ventilatie hebben aangetoond dat diafragmakracht zeer snel afnam na mechanische ventilatie en dit wordt geassocieerd met atrofie van het diagragma. Het doel van dit project is: 1) De effecten van gecontroleerde mechanische ventilatie op fiafragmafunctie in dieren met reeds een verzwaktdiafragme te onderzoeken en om de tijdsduur van diafragmafunctie herstel na mechanische ventilatie in gezonde dieren en in dieren met reeds verzwakte diafragma's te bepalen; 2) De effecten van NAVA op het verlies enhet herstel van diafragmafunctie in kritiek zieke patiënten te bepalen.Voor het eerste deel zullen dieren met sepsis en dieren met emfyseem mechanische beademd worden. Voor het tweede deel zullen kritiek zieke patiënten NAVA krijgen of klassieke ventilatie. Diafragmakracht zal geëvo Organisaties: • Pneumologie

Onderzoekers: • Ghislaine Gayan-Ramirez • Marc Decramer • Greet Hermans

Een vergelijking van de effecten van papieren zakdoekjes op de toestand van de huid van de neus en de perinasale zones. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Een vergelijking van de effecten van papieren zakdoekjes op de toestand van de huid van de neus en de perinasale zones Een verkoudheid is waarschijnlijk één van de meest banale ziekten die voorkomt. Volwassenen hebben ongeveer 2 tot 4 verkoudheden per jaar, terwijl voor kinderen dat cijfer op 6 tot 12 ligt. Het syndroom 'verkoudheid' kan veroorzaakt worden door meer dan één verschillende virussen, maar Rhinovirussen en Coronavirussen zijn verantwoordelijk voor 30 tot 40% van de verkoudheden bij volwassenen. Een gewone verkoudheid of een acute virale rhinitis kan gedurende het hele jaar voorkomen, maar er is een verhoogde incidentie in de herfst-en wintermaanden. De symptomen van een verkoudheid zijn gewoonlijk mild: niezen, een waterige afscheiding uit de neus, obstructie van de nasale luchtwegen, tijdelijk verlies van de reuk- en smaakzin, zwelling van de sinusmembranen, een pijnlijke keel, hoest en hoofdpijn. De symptomen doen zich meestal voor 2 tot 3 dagen na de besmetting en duren doorgaans 2 tot 10 dagen. Bij een acute virale rhinitis, kan enkel symptomatisch behandeld worden.

Bij een verkoudheid kan de huid van de buitenste onderkant van de neusgaten (verder gedefinieerd als zone 1), alsook de huidzone onder de uitmonding van de neusgaten (zone 2) en de huid in het midden, juist onder de neusbrug (zone 3) zeer pijnlijk zijn. Hierdoor vertoont de huid op deze plaats vaak erytheem en schraalheid. Deze karakteristieke kenmerken zijn het gevolg van maceratie van de huid door het waterige neusslijm en - waarschijnlijk meer belangrijk - het frequent wrijven met zakdoeken. Beide partijen, zowel P&G als de VUB, nemen aan dat de schade van deze huidzones toegeschreven kan worden aan de verwijdering van de hydrolipidenfilm van de huid (oppervlaktelipiden van de huid) en een verstoorde barrièrefunctie van de bovenste huidlagen. Daar komt nog bij dat het niet ontkend kan worden dat de alkalische pH van het neusslijm bij virale infecties een effect heeft op de toestand van de huid in deze zones. Bovendien kan het voorkomend erytheem en de schraalheid van de huid gekwantificeerd worden om zo inzicht te krijgen in de manier waarop de huid beschadigd wordt. - Visuele beoordeling van de globale toestand van de huid in de zones rondom de neus (digitale camera). Een klinische scoring zal in vivo uitgevoerd worden, alsook op de digitale reproducties. - Wanneer een hydrolipidenfilm verwijderd werd, kan dat aangetoond worden door een verlaagde hydratatie van het stratum corneum (SC) in vergelijking met de situatie waarin een persoon geen beschadigde huid heeft in de zone rond de neus door rhinitis. - Bovendien, het verlies aan oppervlakkige, apolaire lipiden van de hydrolipidenfilm kan kwalitatief en kwantitatief bepaald worden met een tape stripping methode, gevolgd door dunlaag chromatografische analyse (HPTLC). - Een verstoring van de barrièrefunctie van het SC wordt gekarakteriseerd door een significante stijging in transepidermaal waterverlies (TEWL), hetgeen te meten is met een watergradiënt methode. - Een veranderde pH van de huid kan nagegaan worden met potentiometrische pH-metingen. - De pH van het neusslijm kan bepaald worden door chromatometrisch de kleur van een papieren pH-indicator stripje te meten, nadat het in neusslijm gedrenkt werd. - Erytheem of roodheid van de huid kan beoordeeld worden door een kleurmeting. - Schraalheid of ruwheid van de huid kan geëvalueerd worden door een screening van de squames die gecollecteerd worden door een kleurmeting. Alle parameters kunnen in vivo bestudeerd worden met pijnloze, niet-invasieve meettechnieken. Deze parameters zullen bij elke proefpersoon opgetekend worden tijdens een verkoudheid en nadien,wanneer de proefpersoon volledig hersteld is van zijn verkoudheid. Omdat er in de literatuur geen onderzoek naar deze eigenschappen van de huid rond de neus (zones 1,2 en 3) beschreven is, zullen deze parameters ook bestudeerd worden in een volledig gezonde populatie. De bedoeling van deze studie is het verklaren van de beschadiging die een loopneus berokkent aan de huid direct onder de neus en op de buitenste onderkant van de neusgaten. Bovendien wordt het effect op deze beschadiging door het gebruik van twee verschillende 'P&Gzakdoekjes' in vergelijking met een gewoon papieren zakdoekje, onderzocht. Organisaties: • Toxicologie, Dermato-cosmetologie en Farmacognosie

Onderzoekers: • VERA ROGIERS • KRISTIEN DE PAEPE

Een multi-disciplinaire benadering voor het uitlokken van pro-apoptotische Ca2+-signalen als een nieuwe antikankerstrategie. KU Leuven Abstract: Intracellular Ca2+ signalen gemedieerd door de inositol 1,4,5-trisfosfaatreceptor (IP3R) controleert verschillende cellulaire processen, waaronder apoptose. Recent onderzoek toonde aan dat het BH4 domein van Bcl-2 de IP3R inhibeert en excessieve Ca2+-vrijzetting verhindert en cellen beschermt tegen apoptose. Dit mechanisme biedt nieuwe therapeutische mogelijkheden voor het uitlokken van pro-apoptotische Ca2+ signalen in kankercellen. Ten eerste, zullen we de moleculaire determinanten en functioneleregulatie van IP3R-gemedieerde Ca2+-signalen door Bcl-2-familieleden bepalen en karakteriseren. Deze studie zal gebeuren in normale en in een collectie van "BH3-profiled" lymphoma cellen. Ten tweede, zullen we celpermeable IP3R-mimetische peptides gebruiken, die gericht zijn tegen het BH4 domein van Bcl-2. Het doel is om de inhiberende werking van Bcl-2 t.h.v. de IP3R te verhinderen om pro-apoptotische Ca2+ signalen in kankercellen uit te lokken. Ten derde, zullen we een farmacofoormodel ontw Organisaties: • Labo Molec. en Cel. Signaaltransmissie

Onderzoekers: • Marc De Maeyer • Geert Bultynck

Een geïntegreerde experimentele studie van intracavitaire drug delivery voor de behandeling van peritoneale metastasen Universiteit Gent Abstract: Er bestaat toenemende belangstelling voor intracavitaire (IC) cytotoxische behandeling van peritoneaal gemetastaseerde colon- en ovariumtumoren. De werkzaamheid van IC chemotherapie is afhankelijk van de mate van weefselpenetratie van het cytostaticum in de peritoneale tumorale nodules. De belangrijkste hindernis voor weefselpenetratie is de hoge interstitiële weefseldruk (IFP) in solide tumoren. Het doel van dit multidisciplinaire project is na te gaan of de drug delivery en effectiviteit van IC toegediend cisplatin en oxaliplatin kan worden verhoogd na manipulatie van de IFP door ingrijpen op de tumor geassocieerde fibroplasten of op de permeabiliteit van de microvascularisatie. Organisaties: • Vakgroep Heelkunde

Onderzoekers: • Wim Ceelen

Dynamische balansregulering van de romp en metabole kost tijdens het stappen op een loopband onder verschillende gradaties van ondersteuning van het lichaamsgewicht. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderzoek naar de kinematica, kinetica en neuromotorische controle van het menselijke stappatroon heeft zich vooral toegespitst op de bewegingen van het bekken en het onderste lidmaat en de spinale regulatiemechanismen daarvan. Veel minder onderzoek werd verricht naar de dynamische balanscontrole van de romp en het hoofd tijdens het stappen. In de revalidatie wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van gangrevalidatie met lichaamsondersteuning (BWS) al dan niet met robotassistentie. De klinische effectiviteit daarvan blijkt echter niet groter te zijn dan met meer conventionele gangrevalidatie. Het doel van de voorgestelde studie is de dynamische balansregulatie van de romp en het hoofd te bestuderen tijdens stappen op een loopband onder verschillende gradaties van BWS. Bij gezonde proefpersonen zullen de bewegingen van het bekken, romp en het hoofd, de gerelateerde spieractiviteit en de grondreactiekrachten worden gemeten tijdens het stappen op een dual belt loopband met BWS variërend van 0 tot 70% in stappen van 10%. Tevens zal de metabole kost daarbij worden bepaald aan de hand van

zuurstofverbruik. De resultaten zouden kunnen bijdragen aan de optimalisering van de gangrevalidatie van patiënten met orthopedische of neurologische aandoeningen. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie


Dosisgerelateerd effect van radiotherapeutische contact-irradiatie op de destructie en regeneratie van lymfevaten en microcirculatie bij de muis Vrije Universiteit Brussel Abstract: Radiotherapie bij oncologische aandoeningen kan aanleiding geven tot destructie van subcutane en/of diepe lymfecollectoren en zodoende een secundair oedeem tot gevolg hebben. Deze studie wil op een in het laboratorium ontwikkeld diermodel, nl. de subcutane lymfevaten van de muds in vivo, de structureel-morfologische veranderingen bestuderen van de lymfevaten en microcirculatie bij contactirradities van verschillende dosis. Deze studie zal gebeuren in samenwerking met de eenheden radiotherapie en dermatologie van de factulteit geneeskunde VUB. Via transilluminatiemicroscopie zal het stralingseffect op de destructie en de regenatie van lymfevaten worden geanalyseerd. Deze onderzoeksmethodologie is een in het laboratorium ontwikkelde en goed gestandaardiseerde procedure gebaseerd op morfologische parameters: via injectie van een vitale kleurstof in een inguinaal lymfeganglion kunnen inguino-axillaire lymfecollectoren zichtbaar worden gemaakt en fotografisch en videoscopisch worden geregistreerd. Groepen van 15 NMRI-muizen zullen op verschillende tigdstippen na irradiatie, gaande tot 3 maanden, worden onderzocht. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie • Inwendige Geneeskundige Specialiteiten • Biomedische Statistiek en Informatica

Onderzoekers: • PIERRE LIEVENS • GUY STORME • DIANE ROSEEUW

Dienstenovereenkomst - Supply of research grade mRNA Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Foundation for Liver and Gastrointestinal Research - Erasmus Ziekenhuis' hebben voor het project ' Services Agreement Supply of research grade mRNA' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Fysiologie


Dienstenovereenkomst - Evaluatie van de sportspecifieke gezondheid van de ruiters die zullen deelnemen aan de Eventing in het kader van de Olympische Spelen 2012 Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Koninklijke Belgische Ruitersportfederatie - K.B.R.S.F.' hebben voor het project ' Dienstenovereenkomst Evaluatie van de sportspecifieke gezondheid van de ruiters die zullen deelnemen aan de Eventing in het kader van de Olympische Spelen 2012' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Diabetische cardiomyopathie: een model voor diastolisch hartfalen. Universiteit Antwerpen Abstract: Diabetes mellitus gaat gepaard met belangrijke cardiovasculaire complicaties. Buiten degeneratieve vaataandoeningen (micro- and macro-angiopathie) lijden diabeten ook frequent aan "diabetische cardiomyopathie", een oorzaak van diastolisch hartfalen met een belangrijke morbiditeit en mortaliteit. Er is momenteel geen specifieke behandeling voor diabetische cardiomyopathie en ook de onderliggende (sub)cellulaire processen zijn slechts partieel gekend. Endotheeldysfunctie is een belangrijke stoornis in diabetes, maar het verband met diabetische cardiomyopathie is onduidelijk. Naast een karakterisatie van de veranderingen op het vlak van actieve relaxatie en passieve stijfheid (parameters voor de diastolische functie) van het hart van de diabetische rat, zullen de volgende onderzoeksvragen behandeld worden in hetzelfde diermodel voor diabetische cardiomyopathie. Draagt dysfunctie van het cardiale endotheel (in de microcapillairen en in het endocard) bij tot de ontwikkeling en progressie van de functionele en structurele veranderingen in het hart van de diabetische rat, en, zo ja, kan vroegtijdige farmacologische bescherming van het endotheel met o.a. ACE-inhibitoren, statines, thiazolidinediones of anti-oxidantia, de ontwikkeling van de diabetische cardiomyopathie vertragen of voorkomen? Organisaties: • Menselijke fysiologie en pathofysiologie

Onderzoekers: • Gilles De Keulenaer • Kris Doggen

De rol van TRPL4 in de ontwikkeling van cardiale arrhytmiën. KU Leuven Abstract: Ca2+-geactiveerde niet-selectieve cation (CAN) kanalen worden geactiveerd door hoog intracellualir Ca2+ en komen tot expressie in verschillendeweefsels, waaronder de hartspier. Sinds kort wordt verondersteld dat het carion kanaal TRPM4 een moleculaire kandidaat is voor deze CAN kanalen. TRPM4 behoort tot de superfamilie van de Transient Receptor Potential (TRP) ionenkanalen, een grote en diverse familie van cation kanalen die een rol spelen in veel fysiologische processen. In dit project willen wenagaan of TRPM4 een rol speelt in cardiale aritmieën. Aritmiën zijn abnormale veranderingen in het hartritme en kunnen ontstaan als complicatievan verschillende hartpathologieën. Daarnaast zijn er ook aangeboren syndromen gekend die arritmiën veroorzaken in een structureel normaal hart. Een voorbeeld hiervan is CPVT, catecholaminergic polymorphic ventricular tachycardia. Het ontstaanmechanisme voor tachycardie hier is 'triggered activity'. Er ontstaat contractie van de spiercel als

gevolg van Organisaties: • Laboratorium voor Ionenkanaalonderzoek

Onderzoekers: • Rudi Vennekens • Griet Jacobs

De rol van Transient Receptor Potential (TRP) kanalen in sigarettenrook-geïnduceerde pulmonale inflammatie en in de pathogenese van chronisch obstructief longlijden (COPD) Universiteit Gent Abstract: De rol van Transient Receptor Potential (TRP) kanalen in sigarettenrook (CS)-geïnduceerde inflammatie en in de pathologie van chronisch obstructief longlijden (COPD) zal bestudeerd worden met behulp van humane stalen en een muis COPD-model. Het effect van CSblootstelling op de expressie en functie van TRP-kanalen zal nagegaan worden, gebruik makend van wild type muizen, TRP-knockout muizen en specifieke TRP-kanaal inhibitoren. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Guy Joos • Tania Maes

De rol van serine proteasen bij huidpermeabiliteit homeostase en de pathogenese van atopische dermatitits Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onlangs werd genetisch polymorfisme in het SPINK 5 gen beschreven in atopische dermatitis (AD). SPINK 5 is verantwoordelijk voor een serine protease inhibitor (SPI), namelijk de Lympho-Epithelial Kazal Type 5 -Inhibitor LEKTI, die voornamelijk werkzaam is thv. de stratum granulosum /stratum corneum junctie. LEKTI mutaties zijn verantwoordelijk voor het Netherton Syndroom (NS) dat gekarakteriseerd wordt door barrièreabnormaliteiten, ernstige atopie en verhoogde SP activiteit in het SC. Gezien deze observaties en wetende dat de meeste allergenen proteasen zijn, kan men besluiten dat de aanzet naar AD een inadequate barrièrepermeabiliteit kan zijn die veroorzaakt wordt door verhoogde seine protease (SP) hydrolytische activiteit in de epidermis. Signaalmoleculen die gesecreteerd worden als antwoord op agressies thv. het SC kunnen een cytokine cascade veroorzaken die inflammatie induceert, welke verantwoordelijk is voor de klinische tekens van specifieke dermatosen. Dit mechanisme kan bijdragen tot de pathogenese van verschillende inflammatoire huidziekten. In dit nieuw project stellen we dus voor om de epidermale SP enzymen te onderzoeken als regulatoren van de barrièrepermeabiliteit homeostase thv. zoogdierenhuid via hun directe impact op: i) het pro-inflammatoire antwoord op huidagressies, ii) de synthese/secretie van barrièrelipiden en iii) de controle van de epidermale differentiatie. In dit voorstel zal het onderzoek toegespitst worden op de rol van de SP, zijn inhibitoren (SPI) en proteasegeactiveerde receptoren (PAR) als essentiele modulatoren van de huidbarrière- permeabiliteitsfunctie. Tevens zullen ook hun implicaties bij inflammatoire huidziekten (erfelijk en verworven) bestudeerd worden. Organisaties: • Toxicologie, Dermato-cosmetologie en Farmacognosie • Specialiteiten (KNO, Dermatologie, Oftalmologie, Psychiatrie)

Onderzoekers: • VERA ROGIERS • DIANE ROSEEUW

De rol van purinerge signalisatie bij chronische ontstekingsziekten van de bovenste luchtwegen bij de mens. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project zullen wij de betrokkenheid van het purinerge systeem in de regulatie van de inflammatoire responsen betrokken bij de verschillende pathologische condities van de bovenste luchtwegen (chronische rhinosinusitis al dan niet in combinatie met nasale poliepen, astma en/of allergieën) onderzoeken op weefselniveau. Hiervoor zal o.a. gebruik gemaakt worden van een uniek in-huis op puntgestelde humaan "sinonasaal weefsel-fragment" assay waarbij de invloed van P2-receptor activering op de gehaltes van vrijgestelde ziekte-specifieke inflammatoire mediatoren bij luchtwegaandoeningen zal worden geëvalueerd. Organisaties: • Antwerps chirurgisch training, anatomie en onderzoekscentrum (ASTARC)

Onderzoekers: • Luc Van Nassauw

De rol van mucosale mediatoren en hun effect op afferente zenuwactiviteit en intestinale permeabiliteit tijdens postinflammatoire viscerale hypersensitiviteit: een translationele studie. Universiteit Antwerpen Abstract: Viscerale hypersensitiviteit en een gestoorde intestinale permeabiliteit zijn gemeenschappelijke kenmerken in de pathogenese van inflammatoire darmziekten (IBD) en het prikkelbare darmsyndroom (IBS). Eerder werd aangetoond dat het aantal enterochromaffine cellen en mestcellen toegenomen is in de darmmucosa van patiënten met IBD en IBS. Daarnaast stellen deze cellen ook overmatige hoeveelheden mediatoren vrij zoals serotonine en proteasen. Als eerste doelstelling wensen we te onderzoeken of deze mediatoren aanleiding geven tot viscerale hypersensitiviteit door directe prikkeling van de perifere afferenten in de darmwand, dan wel indirect door de intestinale permeabiliteit te verhogen. Hierdoor komen meer antigenen uit het darmlumen in de darmwand terecht wat leidt tot de activatie van immuuncellen, mestcellen en andere celtypes in de darmwand wiens mediatoren op hun beurt bijdragen tot de ontwikkeling van viscerale hypersensitiviteit. We onderzoeken dit in een rat model voor postinflammatoire viscerale hypersensitiviteit, gebaseerd op het TNBS colitis model, en we zullen zowel in vivo als in vitro technieken aanwenden voor de studie van viscerale sensitiviteit (visceromotorische responsen en afferente zenuwactiviteit) en permeabiliteit (Evans blue techniek). Zowel het model als de technieken worden routinematig gebruikt in ons labo. In het eerste werkpakket (WP1) wordt het therapeutische effect onderzocht van farmaca die interageren met de serotonine (5-HT) 2B en 5-HT4 receptoren of met de synthese van serotonine. In WP2 wordt het potentieel van nieuw ontwikkelde protease inhibitoren (in samenwerking met ADDN), gericht tegen tryptase en matriptase, onderzocht als behandeling voor postinflammatoire viscerale hypersensitiviteit en verstoorde permeabiliteit. Met het onderzoek in WP1 en WP2 willen we enerzijds bijdragen tot een betere kennis van de pathofysiologie van hypersensitiviteit en verstoorde darmpermeabiliteit en anderzijds tot het ontwikkelen van nieuwe therapieën voor IBD en IBS door potentiële nieuwe doelwitten te identificeren. De tweede doelstelling is de rol voor serotonine en proteasen valideren in WP3 in een translationele opzet waarbij gebruik gemaakt wordt van colonbiopten van patiënten met IBD en IBS. Het effect van een supernatans, bereid uit deze biopten, op de afferente zenuwactiviteit in de aan- of afwezigheid van de farmaca getest in WP1 en WP2 laat toe hun therapeutisch potentieel te valideren in een klinisch relevante context. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Hannah Ceuleers

De rol van miRNA's tijdens de pre-implantatie ontwikkeling van runderembyo's Universiteit Gent Abstract: Ondanks de vooruitgang in de productie van in vitro embryo's zijn deze embryo's van beduidend slechtere kwaliteit dan in vitro embryo's. Dit blijkt uit een verstoorde embryonale genexpressie, met problemen tijdens de foetale en postnatale ontwikkeling tot gevolg. Studies naar regulatie van de embryonale genexpressie suggereren dat naast transcriptiefactoren ook epigenetische modificaties en microRNA's belangrijke regulatoren zijn van de genexpressie Organisaties: • Vakgroep Voeding, Genetica en Ethologie

Onderzoekers: • Luc Peelman • Ann Van Soom • Jo Vandesompele

De rol van isovormen van soluble guanylaat cyclase (sGC) bij relaxatie van gladde spiercellen in bloedvaten en in zwellichamen van de penis Universiteit Gent Abstract: Erectie en vasorelaxatie onder invloed van NO en NO-vrijstellende middelen berust op activatie van soluble guanylaat cyclase dat bestaat onder verschillende isovormen. Dit project heeft tot doel na te gaan, gebruik makend van transgene muizen, welke specifieke isovormen hierbij van belang zijn. Deze informatie is van belang voor de ontwikkeling van selectieve geneesmiddelen bij de behandeling van hypertensie en erectiele dysfunctie. Organisaties: • Vakgroep Fysiologie en fysiopathologie

Onderzoekers: • Johan Van de Voorde

De rol van innovatieve beeldvormingstechnieken in de behandeling van kinderen met obstructief slaap apnoe syndroom. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Stijn Verhulst

De rol van connexine hemikalnalen in cardiale arrhythmogenese Universiteit Gent Abstract: Het doel van het project is de bijdrage en regulatie van Cx43 hemikanalen in cardiale arrhythmogenese te bestuderen. De studie is gebaseerd op het meten van unitaire hemikanaalstromen in cardiomyocyten, en de geleidingssnelheid in multicellulaire preparaten en intacte harten. Het project zal bijdragen tot een beter inzicht in de rol van hemikanalen als mogelijk doelwitten voor de behandeling van hartbeschadiging. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen


De rol van connexine-gemedieerde intercellulaire signalisatie in de spreiding van gevaar- en celdoodsignalen tussen hersenendotheelcellen Universiteit Gent Abstract: Het doel van het onderzoek is na te gaan hoe intercellulaire calcium communicatie via connexine kanalen kan bijdragen tot de vrijstelling van damage-associated molecular patterns (DAMPs)en de verspreiding van celdoodsignalen tussen tumor hersenendotheelcellen (ECn). De werkhypothese is dat een communicatie van DAMPs en celdoodsigalen tussen ECn de hersentumor op een meer efficiënte manier kan doen involueren in respons op stralingsbehandeling. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen


De rol van afferente neuronen in de pathogenese van post-inflammatoire gastro-intestinale motiliteits-en sensitiviteitsstoornissen bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Prikkelbare darmsyndroom (irritable bowel syndrome, IBS) is een functionele darmaandoening die gekenmerkt wordt door chronische abdominale pijn (gestoorde viscerale sensitiviteit) en een veranderd stoelgangspatroon (afwijkende intestinale motiliteit) zonder aantoonbare organische oorzaak. De pathogenese blijft tot op heden grotendeels onopgehelderd en huidige therapeutische modaliteiten blijken ontoereikend. Het doel van dit project is het oppuntstellen van een solide IBS diermodel en het bestuderen van de rol van de mestcel en zijn mediatoren in het ontstaan en onderhouden van de viscerale sensitiviteitsstoornissen, teneinde bij te dragen tot een betere kennis over de pathogenese van IBS en nieuwe therapeutische strategieën aan te reiken. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Tom G G Moreels • Annemie Deiteren

De rol van afferente neuronen in de pathogenese van post-inflammatoire gastro-intestinale motiliteitsen sensitiviteitsstoornissen bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Prikkelbare darmsyndroom (irritable bowel syndrome, IBS) is een functionele darmaandoening die gekenmerkt wordt door chronische abdominale pijn (gestoorde viscerale sensitiviteit) en een veranderd stoelgangspatroon (afwijkende intestinale motiliteit) zonder aantoonbare

organische oorzaak. De pathogenese blijft tot op heden grotendeels onopgehelderd en huidige therapeutische modaliteiten blijken ontoereikend. Het doel van dit project is het oppuntstellen van een solide IBS diermodel en het bestuderen van de rol van de mestcel en zijn mediatoren in het ontstaan en onderhouden van de viscerale sensitiviteitsstoornissen, teneinde bij te dragen tot een betere kennis over de pathogenese van IBS en nieuwe therapeutische strategieën aan te reiken. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Joris De Man • Tom G G Moreels • Annemie Deiteren

De rol van afferente neuronen in de pathogenese van gastro-intestinale postinflammatoire motiliteitsen sensitiviteitsstoornissen. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoek wensen we na te gaan of gastro-intestinale afferente neuronen betrokken zijn bij het ontstaan van motiliteitsen sensitiviteitsstoornissen in de postinflammatoire (remissie) periode na TNBS colitis bij de rat. Daarnaast wensen we, o.a. met behulp van elektrofysiologische technieken, te onderzoeken welke mediatoren betrokken zijn bij de sensitisatie van deze afferente neuronen. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter

De rol van afferente neuronen en hun modulatie in de pathogenese van postinflammatoire gastro-intestinale motiliteitsen sensitiviteitsstoornissen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans

De regeling van de Secretory Pathway Ca2+ Transport ATPases (SPCAs) metimplicaties voor borstkanker KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Labo voor Cellulaire Transportsystemen

Onderzoekers: • Frank Wuytack • Peter Vangheluwe • Susanne Smaardijk

De pathogenese van viscerale hypersensitiviteit in een post-inflammatoir IBS model bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Het voorliggend project wil bijdragen tot een betere kennis over de pathogenese van IBS met oog op het aanreiken van nieuwe therapeutische strategieën. In het bijzonder wordt de bijdrage van P2X3 en H4 receptoren tot viscerale hypersensitiviteit bestudeerd in een postinflammatoir model bij de rat. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Annemie Deiteren

Dendritische cel immunologie en dendritische celgebaseerde immunotherapie van HIV en kanker Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel van dit project is het combineren van fundamentele inzichten rond de immunobiologie van dendritische cellen en het ontwikkelen van een geoptimaliseerde dendritische celgebaseerde vaccin voor antikanker en anti-HIV immunotherapie. Organisaties: • Immunologie en Microbiologie • Fysiologie • Inwendige Geneeskundige Specialiteiten

Onderzoekers: • Bart NEYNS • SABINE LAUWERS • KRISTIAAN THIELEMANS • BRIGITTE VELKENIERS-HOEBANCKX

Dendritische cel gerichte lentivirale factoren Vrije Universiteit Brussel Abstract: Professionele antigen - presenterende cellen, zoals dentrische cellen (DC's) en macrophages zijn doelwitten voor immunotherapie. Lentivirale vectoren zijn met succes gebruikt om deze in vivo cellen te modificeren. Het eerste deel van dit project zal focussen op het gebruik van LVs voor in vivo cellevering aan DCs. In het tweede deel, zullen we transgene expressie van DC's de-targetten. Dit project zal proberen om het potentieel van LV te verbeteren als een antikanker immunotherapie. Organisaties: • Fysiologie


De link tussen neurotransmitter concentraties in de hersenen en supraspinale vermoeidheid. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Vermoeidheid is een belangrijke eigenschap in een aantal centrale zenuwstelsel ziekten (MS, Parkinson), maar het is ook een belangrijk obstakel in het dagelijks leven van ouderen. Vermoeidheid tijdens oefeningen kan periferalisme veroorzaken, maar recentelijk is men tot de ontdekking gekomen dat er ook een centraal (supraspinaal) aspect van vermoeidheid is. Het doel van dit onderzoek is om de kennis te vergroten over neurologische adaptaties en blokkeringsmechanismen van vermoeidheid tijdens langdurige oefeningen. Om dit te verwezenlijken, maken we een combinatie van de determinatie van de spier en centrale vermoeidheid en manipulatie van neurotransmitters. Organisaties: • Menselijke Fysiologie

Onderzoekers: • ROMAIN MEEUSEN • Bart ROELANDS

De invloed van nicotine en verwante moleculen op pulmonale neuroepitheliale lichaampjes: een nieuwe benaderingswijze via confocale live cell imaging. Universiteit Antwerpen Abstract: Directe effecten van cholinerge agonisten op neuroepitheliale lichaampjes (NEBs) in muizenlongen zullen worden bestudeerd in een in vitro model via confocale fluorescente live cell imaging. We zullen farmacologisch, fysiologisch en morfologisch de betrokken nicotine ACh receptoren trachten te identificeren op NEBs en hun complexe bezenuwing. Langdurige effecten van nicotine op NEBs zullen in vitro, via long slice culturen en in vivo, via 'whole-body exposure', worden nagegaan. Organisaties: • Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Inge Brouns

De identificatie en preventie van creatine, carnosine en carnitine tekorten en de gevolgen voor vegetariërs Universiteit Gent Abstract: Een vegetarisch diet zou bepaalde gezondheidsvoordelen hebben. Maar er is zo goed als niets geweten over de spier specifieke stikstofbevattende substanties (creatine, carnosine, carnitine), die belangrijk zijn voor de skeletspierfunctie. Dit project heeft als doel om na te gaan of er longitudinaal deficiënties optreden bij vegetariërs en wat de gevolgen hiervan zijn. Daarnaast zal onderzocht worden of supplementatie effectief is. Organisaties: • Vakgroep Bewegings- en sportwetenschappen

Onderzoekers: • Stefaan De Henauw • Wim Derave

De gevolgen van verhoogde vrije vetzurenconcentraties in het folliculair micromilieu op de folliculogenese en op de metabole, genetische en epigenetische eigenschappen van de eicel en het preimplantatie embryo. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Veterinaire fysiologie en biochemie

Onderzoekers: • Jo Leroy

De effecten van pijnonderzoek en analgetisch stimuleren van onderrugpijn bij patienten Vrije Universiteit Brussel Abstract: Nervomatrix is gespecialiseerd in pijnstillers. Organisaties: • Menselijke Fysiologie


De biologische achtergrond van verstoorde pijninhibitie bij chronisch veralgemeende pijnklachten: samenspel tussen cytokines en de HPA-as. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Chronisch veralgemeende pijnklachten komt bij vele verschillende patiëntenpopulaties voor, ook bij patiëntengroepen waar de nadruk niet op die pijn ligt. Om de biologische complexiteit van deze chronische veralgemeende pijnklachten te doorgronden, zullen twee patiëntenpopulaties met elkaar vergeleken worden. Eén waar de pijn op de voorgrond treedt en waar reeds veel onderzoek naar verricht is, reumatoïde artritis (RA), en één waar de pijn slechts een nevensymptoom is en amper beschreven is, namelijk het Chronisch Vermoeidheid Syndroom (CVS). Wat wel al grondig bestudeerd werd bij CVS en bij RA zijn de immunologische en de hormonale afwijkingen. Beiden vertonen een hyperactief immuunsysteem en een falende Hypofyse-Hypothalamus-Bijnier-as (HHB-as). De link tussen pijn en het immuunsysteem is gekend, maar deze werd nog niet onderzocht bij RA- of CVS-patiënten. Verder is de HHB-as, gerelateerd aan pijnsensitiviteit en is cortisol betrokken bij het immuunsysteem. De nauwe relaties tussen de verschillende systemen en het feit dat zowel het immuunsysteem als de HHB-as afwijkend zijn bij CVS en RA, maakt het aangewezen om de pijninhibitie te gaan bestuderen in relatie tot de immunologische afwijkingen (pro-inflammatoire cytokines) en de deficiënte HHB-as. De twee groepen zullen vergeleken worden met elkaar een gezonde controlegroep voor wat betreft hun pijninhibitie, pro-inflammatoire cytokines en HHB-as als respons op 2 fysieke stressors. Organisaties: • Menselijke Fysiologie

Onderzoekers: • Mira MEEUS • ROMAIN MEEUSEN • JO NIJS

Connexine kanalen en celdood Universiteit Gent Abstract: Evidentie toont aan dat een directe koppeling van cellen via gap juncties de uitbreiding van apoptotische celdood kan promoten, waartoe ook hemikanalen, ?halve gap junctie kanalen?, via een paracriene weg kunnen bijdragen. Het doel is de rol van hemikanalen en gap juncties in spreiding van apoptose en necrose te onderzoeken, alsook modulerende signalen, doorgegeven via deze kanalen, te identificeren. Organisaties: • Vakgroep Fysiologie en fysiopathologie


Connexine-gemedieerde bystander effecten in de stralings-geïnduceerde beschadiging van hersenendotheel Universiteit Gent Abstract: Het doel van het onderzoek is de mechanismen van intercellulaire communicatie via connexines in stralingsgeïnduceerde celdood en inflammatie te bestuderen in de context van glioma radiotherapie. De focus ligt hierbij op hersenendotheelcellen als meest stralingsgevoelige cellen die extensief gekoppeld zijn via connexine kanalen. Verder zullen de gevolgen van endotheliale bystander responsen voor tumorcellen alsook normaal omgevend weefsel onderzocht worden. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen


Connexine en pannexine kanalen: regulatie, functie en toepassingen Universiteit Gent Abstract: Onderzoeksvragen: (i) Wat is de moleculaire regulatie van Cx/Panx hemikanalen en is deze verschillend van gap juncties ? (ii) Is selectieve hemikanaal inhibitie mogelijk ? (iii) Wat is de rol van hemikanalen en gap juncties in celdood ? (iv) Wat is de in vivo rol en functie van hemikanalen ? Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen


Compensatoire mechanismen voor de gestoorde motorische controle bij de ziekte van Parkinson: inzicht in de relatie tussen Cueing, cognitie en de onderliggende hersenactiviteit. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Freezing is een episodische en onwillekeurig optredende fase vanblokkering van stappatroon van personen met de ziekte van Parkinson (PD) optredend bij ongeveer 50% van de patiënten. Het globale onderzoeksproject (in samenwerking tussen KUL en VUB) poogt een bijdrage te leveren aan de ontrafeling van het onderlinge mechanisme van freezing. De VUB-onderzoeksgroep (samenwerking tussen revalidatiewetenschappen en cognitievepsychologie) heeft als doel: 1)nagaan of een verschil bestaat tussen het executief functioneren van freezers en non-freezers, 2) het effect nagaan van een dubbeltaak en cueing in een voorspelbare vingerbewegingtaak om het voorkomen van freezing in de bovenste ledematen na te gaan, 3) het effect nagaan van een dubbeltaak op het leren van een ieuwe motorische sequentie bij freezers en nonfreezers. Het neuropsychologisch profiel van freezers en non-freezers wordt bestudeerd aan de hand van conventionele neuropsychologische tests (SCOPA-COG, Stroop color-word test, TOWER of London, Controlled word association test) en de mogelijkheid tot het leren van een motorische sequentie aan de hand van een seriële reactietijd taak (naar Nissen & Bullemer, 1987) met een gekende en een ongekende sequentie en als een enkelvoudige of met het tellen van akoestische tonen als dubbeltaak. Organisaties: • Motorische Revalidatie en Kinesitherapie


CO in de gastro-intestinale tractus: fysiologische rol en therapeutische mogelijkheden Universiteit Gent Abstract: De rol van CO als relaxerende neurotransmitter van de gladde spiercellen in de gastro-intestinale tractus, en zijn interactie met NO en VIP, worden onderzocht. De mogelijkheid anti-inflammatoire invloed van CO wordt nagegaan door onderzoek van de effecten van "CO-releasing molecules" (CORMs) in modellen van postoperatieve ileus en inflammatoire darmziekten. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie


Circulerende histidine-bevattende dipeptides en de ontwikkeling van diabetische nefropathie: de rol van fysieke activiteit en suppletie. Universiteit Gent Abstract: Zowel supplementatie met het dipeptide carnosine als aerobe training blijken, althans in knaagdieren, beschermend te zijn voor de ontwikkelling van diabetische nefropathie. Het doel van dit project is om na te gaan of de bescherming door aerobe training (deels) toegeschreven kan worden aan verhoogde hoeveelheden histidine-bevattende dipeptides in de circulatie. Organisaties: • Vakgroep Bewegings- en sportwetenschappen


Calcium signalisatie en cellulaire glucose opname in astrocyten en hersencapillair endotheelcellen Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt de studie van calcium signaal communicatie tussen astrocyten en endotheelcellen in de hersenen, waarbij de mechanismen van IP3-getriggerde ATP vrijstelling en de invloed van calcium signalen op de cellulaire glucose opname in beide celsoorten zullen onderzocht worden. Organisaties: • Vakgroep Fysiologie en fysiopathologie

Onderzoekers:

• Luc Leybaert

Bioactiviteit van histidine-bevattende dipeptiden: van voedingsbehoeften naar functioneel vlees Universiteit Gent Abstract: Verscheidene bioactieve componenten in voeding van plantaardige en dierlijke oorsprong hebben fysiologische en gezondheidsbevorderende functies. The focus van het huidige project is gerelateerd aan histidine-bevattende dipeptiden (HCD), waaronder carnosine en de gemethyleerde analogen ervan. Het concept van het project houdt in dat de inname van HCD de oxidatieve en glycatiestress kan onderdrukken en in rekening moet worden gebracht bij voedingsrichtlijnen. Organisaties: • Vakgroep Bewegings- en sportwetenschappen


Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_Bench fee i.h.k. van Joint PhD VUBUniversity of Valencia, Lluch Girbes Enrique Vrije Universiteit Brussel Abstract: studie rond het effect van neurologische studies bij patienten met chronische kniepijn gerelateerd aan osteoarthritis Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_Bench fee i.h.k. van Joint PhD VUBUA,Daenen Liesbeth Vrije Universiteit Brussel Abstract: Een prospectieve studie naar de invloed van sensorimotorische incongruentie op de transitie van acute naar chronische whiplashgeassocieerde aandoeningen. Organisaties: • Menselijke Fysiologie


Bidirectionele link tussen tumor angiogenesis en immuniteit in melanoom hersens metastase: potentiële synergie tussen anti-angiogenesis en immunotherapie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Studie rond de potentiële synergie tussen anti-angiogenesis en immunotherapie Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Joeri AERTS

A structure-function analysis of the intracellular Ca2+ transport ATPases SERCA and SPCA as potential pharmacotherapeutic targets KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Labo voor Cellulaire Transportsystemen

Onderzoekers: • Jan Eggermont • Peter Vangheluwe • Jialin Chen

ASPIRE: adjuvant-gemediëerde stimulatie van kanker specifieke immuun responsen Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project, stellen we voor om mRNA dat codeert voor immuunmodulerende eiwitten, waaronder FIST, Fb2 en IL-12 thv de tumor of tumor drainerende lymfeknoop af te leveren ten einde CD11c+ cellen in situ te modificeren. De doelstelling is om deze cellen te activeren en te gebruiken om eiwitten aan te maken die de bestaande immuunsuppressie kunnen omgooien en tumorspecifieke T cellen kunnen activeren. Organisaties: • Fysiologie


Apoptose, necrose en autofagie: een vergelijkende studie over de impact van stervende cellen op het aangeboren immuun systeem Universiteit Gent Abstract: Dit project zal opgesplitst worden in 2 delen. Het eerste luik bestaat uit de vergelijkende studie van de immuno-modulerende eigenschappen van apoptotische, necrotische en autofagische cellen. Het tweede luik van dit project omvat een moleculaire identificatie, karakaterisering en validering van DAMPs (dood-geassocieerd moleculaire patronen) betrokken bij de immuno-modulerende eigenschappen van stervende cellen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Peter Vandenabeele

An imaging platform for recording cellular activity at high temporal resolution. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties:

• TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe • Thomas Voets

Analyse van de kanaalpoort en het gating mechanisme bij Shaker-type Kv kanalen. Universiteit Antwerpen Abstract: Specifieke doelstellingen: 1)Welke kanaalregio's vormen het koppeling mechanisme tussen S4 en kanaalpoort ? 2)Bepaalt de kanaalpoort de conductantie van een kanaal? 3)Mechanisme van kanaalopening ophelderen. Organisaties: • Moleculaire biofysica, fysiologie en farmacologie


Aanhangsel aan de overeenkomst mede-eigendom (50%-50%): wetenschappelijk werk ikv door defensie gesteunde studies. Zie WDV43 Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Belgische Staat - Ministerie Defensie' hebben voor het project ' Aanhangsel aan de overeenkomst medeeigendom (50%-50%): wetenschappelijk werk ikv door defensie gesteunde studies. Zie WDV43' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Martin ZIZI

A20 als regulator van chronische inflammatie en ER stress Universiteit Gent Abstract: Uit recent onderzoek blijkt dat ER stress wordt geactiveerd in condities van chronische ontstekingen. Het eiwit A20 is een essentiele inhibitor van NF-kB signaal transductie belangrijk voor de controle over ontstekingen. We hebben recent weefsel-specifieke A20 knockoutmuizen gegenereerd die alle chronische inflammatie ontwikkelen. Deze muizen willen we nu gebruiken voor de studie naar de wisselwerking tussen chronische inflammatie en ER stress. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Sophie Janssens • Geert van Loo

Onderzoeksprojecten (1-240 van 240)

Recommend Documents