Onderzoeksprojecten (1-232 van 232)

www.researchportal.be - 23 Nov 2015 13:33:32

Onderzoeksprojecten (1 - 232 van 232) Zoekfilter: Classificaties: Gastro-enterologie

Zijn mas-related gene receptoren betrokken in het prikkelbare darm syndroom? Universiteit Antwerpen Abstract: "Mas-related gene" receptoren (Mrg) vormen een familie van G-proteine gekoppelde receptoren die betrokken is in nociceptie en mestcel activatie. Voorgaand werk van onze onderzoeksgroep duidt op een sterke plasticiteit en een rol voor de Mrg familie in darmontsteking. We willen nu verder onderzoeken of de veranderingen in Mrg expressie specifiek zijn voor inflammatoire darmaandoeningen of ook voorkomen in het prikkelbare darmsyndroom (IBS). IBS wordt mogelijk veroorzaakt door een verstoorde neuro-immuun interactie tussen neuronen en mestcellen, de belangrijkste celtypes die Mrg tot expressie brengen. We volgen hierbij twee strategiën. Ten eerste gebruiken we een muismodel met postnatale stress, wat viscerale hypersensitiviteit uitlokt, als IBS-model. Ten tweede vergelijken we humaan biopsiemateriaal van IBS patiënten met dat van gezonde controles. In zowel het diermodel als de humane studie, brengen we de expressie van Mrg in kaart door middel van kwantitatieve PCR en immunohistochemie. Dit onderzoeksopzet zal ons aan de ene kant toelaten om de translationele mogelijkheden van het diermodel te evalueren, gezien er verschilpunten zijn tussen muis en mens met betrekking tot de Mrg receptoren, en zal aan de andere kant voor de eerste keer de expressie van Mrg receptoren in IBS beschrijven. Dit fundamentele onderzoeksproject laat toe te evalueren of Mrg receptoren valabele kandidaatdoelen zijn voor therapie of diagnose en vormt een basis voor verdere functionele studies. Organisaties: • Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Roeland Buckinx

Zachte remmers van intracellulaire doelwitten voor de lokale behandeling van inflammatoire darmziekten Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit project is om soft kinase inhibitoren voor IBD tot EDC status te ontwikkelen, in vivo validering in relevante diermodellen te bereiken, Amakem's soft kinase platform voor mogelijke IBD geneesmiddelen verder te valideren, Amakem's octrooi portfolio uit te breiden en meer ziekte relevante kennis over de rol van bepaalde biochemische mechanismen die in de pathofysiologie van IBD zijn betrokken op te doen. In vivo testen zullen ook gebruikt worden om te bepalen of Amakem's platform, het maken van plaatselijke actieve inhibitoren voor intracellulaire targets, gevalideerd kan worden voor aandoeningen van het maag-darm kanaal Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Martine De Vos

Viscerale overgevoeligheid na een bacteriële gastro-enteritis: een rol voor neuro-immuun interactie? KU Leuven Abstract: Abnormale pijnperceptie of viscerale overgevoeligheid is een belangrijkmechanisme in de ontwikkeling van aanhoudende buikklachten bij prikkelbaar darm syndroom (PDS) na een bacteriële gastro-enteritis. Persisterende laaggradige ontsteking van het slijmvlies na een bacteriële infectie met influx van mestcellen wordt algemeen aanvaard als onderliggend mechanisme. Waarom er echter een chronische ontsteking optreedt met viscerale overgevoeligheid bij slechts 10-25% van de geïnfecteerde patiënten is niet bekend. In dit project stellen we dat het type T helper (Th1/Th2/Th17) immuunreactie gericht tegen de bacterie bepalend is. Vanwege de prominente rol van mestcellen bij IBS stellen we dat een Th2 response hiervoorcruciaal is. Om dit te testen hebben we een Campylobacter jejuni post-infectieus PDS muismodel opgezet. In voorlopige experimenten bleek dat Th2 predominante muizen inderdaad een uitgesproken acute ontsteking ontwikkelden terwijl de infectie in predominante Th1 muizen eerder beperk Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Mira Wouters

Veranderingen in hepatische en systemische hemodynamische parameters, non-invasieve markers en mogelijke onderliggende fysiopathologische mechanismen van NAFLD en NASH: een longitudinale cohorte-studie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Paul Pelckmans • Luc Van Gaal • Sven Francque

Turnover van Connexine 43 gap junctie kanalen versushemikanalen tijdens metabole stress KU Leuven Abstract: For this application, we chose for Expert panel Med5because we want to perform fundamental research andinvestigate the regulation of connexin hemichannels. Wewant to scrutinize the exciting quest of the differentialturnover of connexin channels as gap junctions versushemichannels. And we want to perform translationalresearch by studying intercellular communication incellular (e.g. primary astrocyte cultures) and in vivomodels for ageing. Organisaties: • Labo Molec. en Cel. Signaaltransmissie

Onderzoekers: • Geert Bultynck • Catheleyne D'hondt

Translationeel onderzoek naar de rol van veranderingen in intragastrische druk en maagaccommodatie in de pathogenese van gestoorde voedseltolerantie

KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • Maria Florencia Carbone

Translationeel onderzoek in inflammatoire darmziekten KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Séverine Vermeire • Ingrid Arijs • Wiebe Vanhove

to be confirmed KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Séverine Vermeire • João Pedro Guedelha Sabino

Tijdelijk contract - 3 aamden Universiteit Gent Abstract: De invloed van een reeks nieuwe 5-HT4 reseptor organisten wordt nagegaan in verschillende elektrofysiologische protocols in hippocampale hersenschijfjes in de rat. Effecten op perifere 5-HT4 receptoren worden nagegaan in 4 modellen: de spierlaag van het slijmvlies in de slokdarm van de rat, de procimale dikdarm bij de cavia en de proximale maag en het linker atrium bij het warkebn. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre

Therapeutisch potentieel van wormantigenen voor chronische inflammatoire darmaandoeningen. Universiteit Antwerpen Abstract: Therapeutisch potentieel van wormantigenen voor chronische inflammatoire darmaandoeningen. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Nathalie Ruyssers

Therapeutisch potentieel van wormantigenen op het verloop van experimentele gastro-intestinale inflammatie en geassocieerde sensorimotorische stoornissen in muis en rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Helminten beschikken over immuunmodulerende eigenschappen die kunnen aangewend worden voor de behandeling van immunologische aandoeningen zoals chronische inflammatoire darmziekten. Deze nieuwe vorm van behandeling is succesvol gebleken met levende wormen, waartegen medisch-etische bezwaren kunnen worden ingebracht. Daarom willen we nagaan of specifieke wormantigenen, zonder infectieuze eigenschappen, eveneens een preventief en/of therapeutisch potentieel hebben, zowel of het inflammatoire proces als op de sensitiviteits- en motiliteitsstoornissen van experimentele inflammatoire darmziekten. De onderliggende immunologische mechanismen worden bestudeerd met histologische, biochemische en moleculair biologische technieken. De sensorimotorische stoornissen worden zowel in vivo als in vivo bestudeerd. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Tom G G Moreels

The important role of intestinal macrophages and bacterial translocation in the pathogenesis of primary sclerosing cholangitis: a translationalresearch project KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Hepatologie

Onderzoekers: • Schalk Van der Merwe • Johannie Du Plessis

The brain-gut axis in health and disease: from mucosal integrity to cortical processing. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack

TBA KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Groep Biomedische Wetenschappen

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Mira Wouters

tba KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Abdominale Oncologische Heelkunde

Onderzoekers: • Séverine Vermeire • André D'Hoore

Studie van de negatieve/positieve invloed van induceerbaar NO-synthase en van de rol van guanylaatcyclase hierbij in de motiliteitsstoornissen bij inflammatoire darmziekten en bij postoperatieve ileus Universiteit Gent Abstract: Studie van de antwoorden op contractiele en relaxerende agentia, en op elektrische veldstimulatie in circulaire spierstrips van het jejunum en van het colon van de rat. Weefsels worden ook bekomen hetzij 24 uur na openen en sluiten van het abdomen, of na blootstelling gedurende 7 dagen aan dextraansulfaatsodium in het drinkwater, al dan niet na behandeling met een inhibitor van guanylaatcyclase. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre

Studie van de meest vroegtijdige letsels van de ziekte van Crohn in hetpostoperatief recidief model. KU Leuven Abstract: Ziekte van Crohn (CD) is een chronische inflammatoire darmziekte met (bloederige) diarree en abdominale pijn als belangrijkste symptomen. De pathogenese van CD is niet gekend, maar alles wijst erop dat de chronischedarmontsteking bij CD het gevolg is van een onaangepaste en blijvende activatie van het mucosale immuunsysteem gericht tegen de normale darmmicrobiota in genetisch vatbare personen. Deze afwijkende immuunrespons wordt waarschijnlijk bevorderd door defecten in zowel de barrièrefunctie als in het mucosale immuunsysteem van de darm. De interactie tussen de darmflora en het immuunsysteem van de darm is cruciaal in de pathogenese van CD. Wij hebben in vroegere studies aangetoond dat na operatieve wegname van de door CD ontstoken dundarm met aanleggen van een verbinding tussen de normale dundarm en het colon (ileocolische anastomose) nieuwe letsels van de ziekte binnen de weken tot maanden ontstaan juist boven (proximaal van) de anastomose. Wij toonden ook aan dat de ziekte alleen Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Paul Rutgeerts • Ingrid Arijs

Studie van de korte-keten vetzuurproductie in het colon na inname van prebiotica afgeleid van tarwe. Een stabiele isotopen studie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Delcour • Kristin Verbeke • Eef Boets

Studie naar de rol van het NF-kB inhiberend eiwit A20 in inflammatie-geassocieerde kanker Universiteit Gent Abstract: Chronische ontstekingen, veroorzaakt door infectie, autoimmuniteit of blootstelling aan irriterende stoffen, kan aanleiding geven tot de vorming en de groei van tumoren. Verschillende tumor-inducerende effecten van ontstekingen worden bepaald door de expressie van NF-kBafhankelijke cytokines, groeifactoren, overlevingseiwitten en andere. Een potentiële nieuwe therapie bij de behandeling regulerend eiwit in de signaalweg naar NF-kB is het ubiquitine-modulerend eiwit A20 dat dienst doet als een rem in het geval van overamatige NF-kB activatie. Gebruik makend van conditionele A20 knockoutmuizen, die A20 deletie in specifieke weefsels in de muis toelaat, willen we de celspecifieke rol van A20 nagaan in de controle over ontstekingsreacties die betrokken zijn in de ontwikkeling van inflammatie-geassocieerde kankers. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Geert van Loo

Studie naar de rol van het NF-kB inhiberend eiwit A20 in inflammatie-geassocieerde kanker Universiteit Gent Abstract: Een belangrijk regulerend eiwit in de signaalweg naar NF-?B is het ubiquitine-modulerend eiwit A20. Gebruik makend van conditionele A20 knockoutmuizen, die A20 deletie in specifieke weefsels in de muis toelaat, willen we de celspecifieke rol van A20 nagaan in de controle over ontstekingsreacties die betrokken zijn in de ontwikkeling van inflammatie-geassocieerde kankers. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Rudi Beyaert • Geert van Loo

Studie naar de pathofysiologie van het prikkelbare darm syndroom: focusop mest cellen en musocale permeabiliteit KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Mira Wouters • Stéphanie Mondelaers

Studie naar de moleculaire mechanismen waarbij chronische intestinale inflammatie stamcel functie beïnvloedt en tot epitheliale transformatie en kanker ontwikkeling leidt Universiteit Gent Abstract: Een chronische ontsteking kan aanleiding geven tot tumorvorming en verschillende tumor-inducerende effecten van onstekingen worden gecontroleerd door de transcriptiefactor NF-?B. Een potentiële therapie bij de behandeling van kanker betreft dan ook de interventie ter hoogte van de NF-?B signaalweg. Het voorgestelde project bestudeert de impact van NF-kB-afhankelijke inflammatie op de normale fysiologie van de darm en de ontwikkeling van darmkanker. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Geert van Loo

Studie naar de invloed van chronische darmonsteking op stamcellen in de darm en de consequenties hiervan voor de ontwikkeling van darmkanker Universiteit Gent Abstract: Een chronische ontsteking kan aanleiding geven tot tumorvorming, en verschillende tumor-inducerende effecten van ontstekingen worden gecontroleerd door de transcriptiefactor NF-?B. Een potentiële therapie bij de behandeling van kanker betreft dan ook de interventie ter hoogte van de NF-?B signaalweg. Het voorgestelde project bestudeert de impact van NF-kB-afhankelijke inflammatie op de normale fysiologie van de darm en de ontwikkeling van darmkanker. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Geert van Loo

Studie naar de diversiteit in fenotype en functie van intestinale macrofagen KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Sebastiaan De Schepper

Stellaatcel - myofibroblast transitie: cellulaire basis voor de pathogenese van leverfibrose. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Leverfibrose is het resultaat van chronische leverschade en wordt gekenmerkt door ovrermatige afzetting van bidweefsel. In de gezonde lever zijn het vooral stellaatcellen, en in mindere mate parenchym- en endotheelcellen, die verantwoordelijk zijn voor de intrahepatische bindweefselsynthese. Onder pathologische condities transdifferentiëren stelaatcellen naar myofibroblast-achtige celen die sterk proliferen en grote hoeveelheden bindweefsel produceren. Binnen het algemeen thema va onze onderzoeksgroep: "Cellulaire en moleculaire biologie van de stellaatcel worden thans volgende onderwerpen uitgediept: 1) onderdrukking van stellaatcel-myofibroblast transitie door histon deacetylase (HDAC) inhibitoren, 2) rol van histon deacetylases in de transdifferentiatie van leverstellaatcellen, 3) rol van nucleaire receptoren in stellaatcel transdifferentiatie 4) functie van H2O2 in de regulatie van de autocriene TGF-B-lus 5) functie van de intermediaire filament eiwitten, desmine, GFAP en estine in stellaatcellen, 6) inductie van portale hypertensie door contractie van geactiveerde stellaatcellen. Organisaties: • Celbiologie en Histologie

Onderzoekers: • ALBERT GEERTS

Standaardisatie van economische evaluaties. Universiteit Antwerpen Abstract: Opstellen van internationale richtlijnen voor de Wereldgezondheidsorganisatie over het modelleren van vaccineerbare aandoeningen, teneinde model-gebaseerde economische evaluatie van vaccinaties te standardiseren. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Philippe Beutels

Simulatiemodellen van transmissie van besmettelijke ziekten en controle processen (SIMID). Universiteit Antwerpen Abstract: Met dit project beogen we de capaciteit in simulatiemodelleringen voor infectieziektes uit te breiden en een brede hoogstaande basis te geven in Vlaanderen. In de gezondheidszorg is het modelleren van infectieziektes veel complexer dan niet-infectieuse ziektes, omdat interventies gericht tegen infectieziektes ook mensen die de interventie niet ondergaan, zullen treffen. Er is in Vlaanderen momenteel weinig expertise in het modelleren van ziektes, of het nu om infectieuse aandoeningen gaat, of niet. Daarom verwachten we dat dit project de expertise in het modelleren van niet-infectieuse aandoeningen ook in Vlaanderen naar een internationaal aanvaardbaar niveau kan tillen, en zo de algemene kwaliteit van gezondheidseconomische evaluatie toegepast in de Belgische context kan helpen verbeteren. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Philippe Beutels

Rol van tumor necrosis factor op natural killer T cel functie en survival in een proefdiermodel van spondyloartropathie Universiteit Gent Abstract: De rol van tumor necrosis factor (TNF) op de functie en overleving van natural killer T (NKT) cellen zal bestudeerd worden, zowel in gezonde dieren als in een proefdiermodel van spondyloartropathie. De rol van NKT cellen in dit ziektemodel zal bestudeerd worden dmv muis mutanten die geen NKT cellen hebben en door specifieke activatie van deze cellen dmv glycolipiden. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Marc De Vos • Dirk Elewaut

Rol van sensorische TRP kationenkanalen in viscerale nociceptie en hypersensitiviteit KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • N. N. • Guy Boeckxstaens

Rol van regulatoire T-cellen en IL-13 bij de behandeling van chronischeinflammatoire darmziekten en darmfibrose. KU Leuven Abstract: De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn chronische ontstekingsziekten van de darm, gekend onder de naam inflammatoire darmziekten. Heel wat patiënten met de ziekte van Crohn ontwikkelen, door de langdurige ontsteking, vernauwingen en verlittekening in de darm, wat ook darmfibrose wordt genoemd. Er bestaan tegenwoordig al vele mogelijkheden om de ziekteonder controle te brengen met ontstekingsremmende medicatie, maar geen enkele van deze behandelingen is in staat om het optreden van darmfibrose te voorkomen. Bovendien bestaan er geen goede behandelingen voor darmfibrose. Daarom hebben we in dit doctoraatsproject een diermodel in muizen ontwikkeld, waarbij er een afwisseling is tussen periodes van herval (ziekteactiviteit) en remissie (afwezigheid van ontsteking). In dit chronisch muizenmodel hebben we darmfibrose bestudeerd om zo meer inzicht te verwerven in de oorzaken van darmfibrose en om zo mogelijke aanknopingspunten te vinden voor het voorspellen, vroegtijdig opsporen en beha Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Gert Van Assche • Jan Ceuppens • Christine Breynaert

Rol van perifere klokgenen in de circadiane regulatie van het hongerhormoon ghreline. KU Leuven Abstract: Het circadiaan systeem zorgt ervoor dat alle fysiologische processen uitgevoerd worden op het optimale tijdstip van de dag. Terwijl vele van deze processen worden gereguleerd door een cricadiane klok in de hersenen,zouden circadiane functies met betrekking tot eten kunnen afhangen van een afzonderlijk kloksysteem, dat zich mogelijk bevindt in de ghreline-secreterende cellen. Ghreline is een hongerhormoon dat wordt vrijgegeven door de maag en de frequenties van maaltijden bepaalt, door te stijgen voor en te dalen na voedselinname. Bovendien fluctueren ghreline waarden in het bloed op een diurnale manier met een piek overdag en een dal 's nachts. Dit project heeft als doel om the onderzoeken of de syntheseen de ritmiciteit van ghreline inderdaad gecontroleerd worden door perifere klokgenen in de ghreline-secreterende cel. Om dit te onderzoeken, zullen we zowel beroep doen op een ghreline-producerende cellijn als op een muismodel, waarbij we klokgenexpressie moduleren door voedingsritmes Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Inge Depoortere • Jorien Laermans

Rol van nutrienten en smaak in hersen-darm signaalgeving en in modulatie van emoties KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • Lukas Van Oudenhove • N. N. • Jessica Biesiekierski

Rol van histon deacetylases in de transdifferentiatie van leverstellaatcellen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In de beschadigde lever ondergaat de stellaatcel (fat-storing cel, Ito cel, peri- of parasinusoidale cel) een proces van transdifferentiatie, dikwijls ook activatie genoemd. Dit proces staat centraal in de ontwikkeling van leverfibrose: de geactiveerde stellaatcel prolifereert en synthetiseerd grote hoeveelheden extracellulaire matrixeiwitten. Onze groep heeft in het voorbije decennium een belangrijke bijdrage geleverd aan de kennis van de biologie van de stellaatcel. Meer en meer komt vast te staan dat ook andere organn zoals huid, long, hart, pancreas, nier en beenmerg, geactiveerde myofibroblasten een centrale rol spelen in fibrogenese. Inhibitie van transdifferentiatie van weefsel-specifieke quiescente fibroblasten is derhalve een antrekkelijke doelwit voor therapeutische interventie in vele fibroproliferatieve ziekten. Gebruik makend van stellaatcellen in cultuur, ontdekten wij dat HDAC inhibitoren sterke antifibrogene eigenschappen bezitten. prof. A. Geerts heeft een lopende samenwerking met Prof. D. Tourwé (Dept. Organische Scheikunde, VUB), gefinancierd middels een mini-GoA, met het oog op het synthetiseren van nieuwe HDAC inhibitoren. Het onderhavige project heeft tot doel om de werkingmechanismen te ontrafelen die aan de basis liggen van de antifibrogene eigenschappen van histone deacetylase inhibitoren.

Organisaties: • Celbiologie en Histologie • Inwendige Geneeskundige Specialiteiten • Medische Biochemie

Onderzoekers: • ALBERT GEERTS • Franciscus SCHUIT • Daniel URBAIN

Rol van glia cellen in de aanmaak en functie van enterische zenuw circuit. KU Leuven Abstract: Om verschillende gastro-intestinale functies min of meer onafhankelijk van het centraal zenuwstelsel te coördineren bevat ons spijsverteringskanaal een eigen zenuwstelsel. Dit enterisch zenuwstelsel bezit naast verschillende types neuronen, die georganiseerd zijn in gespecialiseerde netwerken, ook een groot aantal glia cellen. Deze cellen werden lange tijd enkel ondersteunende functies toebedeeld maar recent ontderzoek wijst echter aan dat ze een belangrijke role spelen in de neurobiologie en neurofysiologie van het gastro-intestinale stelsel. Zo werd bijvoorbeeld aangetoond dat enterische neuronen met glia cellen communiceren via purinerge signaalwegen. Onze hypothese is dat enterische glia cellen, die afkomstig zijn van dezelfde voorloper cellen als enterische zenuwcellen, een belangrijke rol spelen in de aanmaak en functie van enterische zenuw circuits, en dit zowel tijdens de ontwikkeling als gedurende het volwassen leven. In dit onderzoeksproject zullen daarom de interacties tusse Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe • Werend Boesmans

Rol van ER stress in de angiogenese geassocieerd aan lever cirrose en portale hypertensie Universiteit Gent Abstract: Modellen van portale hypertensie en cirrose worden gebruikt om de rol van ER stress in het ontstaan van angiogenese (in lever en splanchnisch gebied) en leverfibrose te bestuderen. We stellen de hypothese dat in PHT en cirrose, strategieën die ER stress inhiberen (gebruik makende van silencing RNA?s of JIK/Tao3K knockout muizen) de inflammatie en hypoxie (die beide leiden tot angiogenese en fibrose) kunnen verminderen. Maar ook omgekeerd, dat normaliseren van neo-bloedvaten of inhibitie van angiogenese met anti-PLGF, ER stress en hypoxia kunnen verminderen. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe • Anja Geerts • Isabelle Colle

Rol van dystrophine-geassocieerd eiwit complex in contractie van leverstellaatcellen. Universiteit Antwerpen Abstract: Portale hypertensie is een gevreesde complicatie van cirrose en wordt gekenmerkt door een verhoogde druk in de vena portae, wat kan leiden tot een aantal ernstige verwikkelingen zoals bloeding uit slokdarm- en maagvarices, ascites, encefalopathie, etc. Portale hypertensie wordt gedeeltelijk veroorzaakt door actieve contractie van leverstellaatcellen. Deze cellen worden dan ook aanzien als doelcellen voor de behandeling van porta Ie hypertensie. De exacte meehanismen van leverstellaatceleontraetie is niet volledig gekend. Daar waar de contractielrelaxatie van gladde spiercellen voornamelijk bepaald wqrdt door veranderingen in intracellulair Ca2+([Ca2+]j) , wordt de contractilteit van niet-spiercellen voornamelijk geregeld door de RhoA signaaltransductie. Het staat vast dat beide mechanismen betrokken zijn in LSC contractiliteit, maar het is nog niet geweten welk van de twee mechanismen een grotere rol speelt. Opdat een eel contractiele kraehten zou kunnen overbrengen zijn er 2 voorwaarden: een stevig eytoskelet en verankering met de extracellulaire matrix. In skeletale spiercellen is het dystrophine-geassocieerd prote"ine complex (DAPC) de fysische link tussen de extracellulaire matrix en actine-myosine filamenten enerzijds en de Intermediaire filamenten die synemine, syncoiline en desmine bevattenen anderzijds. Bovendien zou het DAPC ook een functionele rol kunnen spelen in de signaaltransductie van contractiliteit. Het doel van dit onderzoek is meer inzicht te verwerven in de mechanismen die leiden tot contractie van leverstellaatcellen, en meer bepaald de rol die het DAPC hierin speelt. Hiervoor zullen er verschillende aspeeten verder onderzocht worden: - expressie en interactie van DAPC in LSC bij de muis en de mens. - de rol van DAPC en geassocieerde eiwitten in de contractiliteit van LSC. - Relatieve rol van [Ca2+]j en RhoA bij de contractie van LSC in normale en cirrhotische muizen en muizen met mutaties in het DAPC. - het identificeren van myosines in quiescente en geactiveerde leverstellaatcellen bij muis en mens, en dit zowel 02 mRNA als eiwitniveau. Organisaties: • Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans

Rol van dystrophine-geassocieerd eiwit complex in contractie van leverstellaatcellen Universiteit Gent Abstract: Leverstellaatcellen spelen een rol in de pathogenese van portale hypertensie. Wij postuleren dat de toename van de contractiliteit van leverstellaatcellen tijdens activatie mede te wijten is aan de opregulatie van DAPC. Het doel van dit onderzoek is meer inzicht te verwerven in de mechanismen die leiden tot contractie van leverstellaatcellen, en meer bepaald de rol die het DAPC hierin speelt. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Isabelle Colle

Rol van de "placental growth factor" (PlGF) in de pathogenese van hepatocellulair carcinoom. Universiteit Gent Abstract: Inhiberen van angiogenese ontneemt de tumor van zijn nutrieënttoevoer, waardoor tumorgroei en metastase vorming afgeremd wordt. PlGF is enkel betrokken in pathologische angiogenese, waardoor blokkeren van PlGF de gezonde organen niet beïnvloedt. Het doel van de studie is de rol van PlGF in de pathogenese van HCC te onderzoeken en bestuderen of angiogenese-inhibitie via PlGF-antilichamen als therapie kan dienen tegen HCC.

Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe • Isabelle Colle

Rol van angiogenese in de darm in het ontstaan van extraintestinale articulaire manifestaties bij inflammatoir darmlijden Universiteit Gent Abstract: Recente data tonen aan dat een verhoogde angiongene activiteit aanwezig is in de aangetaste darm van patiënten met inflammatoir darmlijden (IBD). Via immunologisch onderzoek op menselijk darmweefsel en dieren experimenteel onderzoek willen we de rol van deze angiogenese beter omschrijven. Verder willen we onderzoeken of intestinale angiogenese bijdraagt tot het ontstaan van articulaire manifestaties bij IBD. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Martine De Vos

Rol van angiogenese en angiogenetische groeifactoren (VEGF, PLGF) in portale hypertensie en fibrose vorming in diermodellen van cirrose, steatose en portale hypertensie Universiteit Gent Abstract: Modellen van portale hypertensie en cirrose worden gebruikt om de preventie en reversibiliteit van collateraalvorming (in perifeer, splanchnisch en pulmonaal gebied) na te gaan, door muizen te behandelen met anti-PLGF en door gebruik te maken van PLGF knock-out muizen. De fibrose vorming en de rol van hepatic stellate cellen in de angiogenese setting zal worden bestudeerd. In muismodellen van NASH wordt de rol van angiogenese in fibrose- en collateraalvorming in de verschillende stadia van steatose bestudeerd. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Isabelle Colle

Purinoceptoren in het enterisch zenuwstelsel, en hun functie in de pathogenese van het darmlijden bij inflammatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Met behulp van morfologische (multipele immunofluorescentie, confocale microscopie,¿) en moleculair biologische technieken (in situ hybridisatie, Real-Time PCR,...), bestuderen we de distributie van P2 purinoceptoren, welke mechanosensorische signalen transduceren, in het darmkanaal van de muis tijdens normale omstandigheden en tijdens inflammatie (i.e. intestinale schistosomiase). Organisaties: • Antwerps chirurgisch training, anatomie en onderzoekscentrum (ASTARC)

Onderzoekers: • Luc Van Nassauw

Programma evaluatie van universele en gerichte opties voor het gebruik van hepatitis A vaccins in België. Universiteit Antwerpen Abstract: Hepatitis A is een leverontsteking veroorzaakt door het hepatitis A virus. De ziekte kan gepaard gaan met geelzucht, misselijkheid en moeheid gedurende een aantal weken. Jonge kinderen hebben er meestal weinig of geen last van en vertonen na infectie zelfs vaak geen symptomen. De besmetting gebeurt meestal feco-oraal. Vaccins tegen hepatitis A zijn in België beschikbaar sinds 1992, en worden aangeraden aan reizigers naar endemische gebieden, en aan een aantal risicogroepen, zoals bewoners en personeel van instituten voor mentaal gehandicapten. Dankzij een verbeterde hygiëne komt hepatitis A in België niet vaak meer voor. Beperkte epidemische opstoten van hepatitis A worden de laatste jaren vooral gezien in crèches en scholen. Het doel van het project is het nut en de kosteneffectiviteit van een algemene en een doelgroepgerichte vaccinatie tegen hepatitis A te onderzoeken en aanbevelingen te formuleren. . Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Philippe Beutels

Preventie van peritoneale metastasen door selectieve verwijdering van gesuspendeerde, potentieel invasieve kankercellen uit de peritoneale vloeistof Universiteit Gent Abstract: Peritoneale metastasering is een belangrijke doodsoorzaak bij coloncarsinoompatiënten. Daarom wensen wij vrije tumorcellen uit het peritoneum te verwijderen aan de hand van hun invasieve eigenschappen en zo peritoneale metastasering preventief te behandelen. Micropartikels met geëncapsuleerde myofibroblasten die pro-invasie factoren vrijstellen doen tumorcellen gericht invaderen in de omliggende collageenlaag, waarin de tumorcellen door een lokale stralingsdosis geëlimineerd worden. Organisaties: • Vakgroep Radiotherapie en Experimenteel Kankeronderzoek

Onderzoekers: • Marc Bracke

Predictie van risico en antwoord op medicatie bij inflammatoire darmziekten KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Séverine Vermeire • Isabelle Cleynen • Thomas Billiet

Pilootproject "bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker". Universiteit Antwerpen

Abstract: Dikkedarmkanker is één van de kankers waarvoor de Europese code voor kankerbestrijding een bevolkingsonderzoek aanbeveelt. In Vlaanderen zal vanaf februari 2009 gestart worden met het proefonderzoek naar dikkedarmkankeropsporing. Het proefonderzoek bestaat uit twee delen. Het eerste deel betreft dikkedarmkankeropsporing bij personen met gewoon risico en zal uitgevoerd worden in drie regio's. Elke inwoner van 50 tot en met 74 jaar van Schilde, Vosselaar en Borgerhout kan deelnemen aan dit eerste deel van de dikkedarmkankeropsporing. Het tweede deel betreft naaste familieleden (biologische ouders, kinderen, broers en zussen) van personen met dikkedarmkanker en zal starten vanuit zeven deelnemende ziekenhuizen in Antwerpen en Turnhout. Alle naaste familieleden van 40 tot en met 74 jaar van nieuwe dikkedarmkankerpatiënten van één van de zeven deelnemende ziekenhuizen kunnen deelnemen aan dit tweede deel van de dikke-darmkankeropsporing. Dit project heeft primair tot doel het vergaren van kennis over de te bereiken participatiegraad in eventueel bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker in Vlaanderen. Het levert informatie op over eventuele verschillen in opkomst tussen twee uitnodigingsmethoden, de geografische verdeling van (niet)participanten, leeftijdsgroepen, etniciteit en sociaal-economische klasse van de (niet)participanten en het effect van sensibilisatie. Daarnaast kunnen de prestaties van de test bestudeerd worden (percentage testpositieven, positief voorspellende waarde, detectiecijfers van adenomen en invasieve darmkanker). Het project levert aanvullende informatie op over de haalbaarheid van bevolkingsonderzoek (benodigde capaciteit colonoscopie, compliance, verwerking van test- en follow up-gegevens) en aanvullende gegevens voor gezondheidseconomische modelberekeningen. Organisaties: • Epidemiologie en sociale geneeskunde (ESOC)

Onderzoekers: • Guido Van Hal

Organisatie : 7th Meeting : Hepatocyte User Group, Brussels 12-13 september 1997 Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het onderwerp van deze HUG-workshop was het gebruik en belang van biomatrix in levermodellen voor farmaco-toxicologische doeleinden en in het ontwikkelen van bioartificiële leversystemen. Organisaties: • Toxicologie, Dermato-cosmetologie en Farmacognosie

Onderzoekers: • VERA ROGIERS

Opstellen van een vergelijkende artrokinematische database van de schouder om een nieuw multi-axiaal gewricht op basis van pneumatische actuatoren te kunnen implementeren in een revalidatie robot. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In het kader van de toepassing van robotica in de revalidatie wordt, naasr de ontwikkeling van een staprobot, onderzocht of systemen met meer complexe 3D-kinematica haalbaar zijn. Voor het VUB-onderzoeksconsortium dat een SBO-aanvraag hieromtrent indiende vormt het bovenste lidmaar een nieuw terrein. Klinische toepassing van robotica in de revalidatie van het bovenste lidmaar vergt een exoskelet met actuatoren dat relatief klein en licht is. Om het bewegingsverloop van dergelijk systeem te laten overeenstemmen met het reële fysiologische verloop, dient de artrokinematica van de schouder accuraat opgetekend te worden. Het doel van dit project is het opstellen van artrokinematische database van de schouder. Hiervoor zullen technische referentieframes gerelateerd worden aan anatomische referentieframes, d.m.v. de registratie van ruimtelijke coördinaten van beenderige referentiepunten gedurende dissectien met behulp van een 3D-stylus (Microscribe). Vervolgens zal het bewegingsverloop in de schouder in vitro d.m.v. elektromagnetische (Flock of Birds) en sonografische trackers (Zebris) geregistreerd worden. In een tweede fase zullen dezelfde gegevens geregistreerd worden in vivo en vergeleken worden met data bekomen door video-analyse. Op basis van al deze data kan een methematisch model voor de schouder worden ontwikkeld. Organisaties: • Heelkundige Specialiteiten

Onderzoekers: • GEORGES DELVAUX

Ontwikkeling van methodologie voor de karakterisatie van serum/plasma eiwit glycosylatiepatronen. Toepassingen in de klinische hepatologie, endocrinologie, oncologie en dopingsbestrijding Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft tot doel nieuwe methodes te ontwikkelen voor het karakteriseren van eiwitglycosylatiepatronen van serumeiwitten, en deze toe te passen binnen klinische vraagstellingen. Meer specifieke merkers voor levercirrhose en tumoren onderzocht, naast de invloed van veroudering op de glycosylatiepatronen van plasma hormonen en hormoonbindende eiwitten. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Jean Kaufman

Ontwikkeling van methodologie voor de karakterisatie van serum/plasma eiwit glycosylatiepatronen. Toepassingen in de klinische hepatologie, endocrinologie, oncologie en dopingsbestrijding Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft tot doel nieuwe methodes te ontwikkelen voor het karakteriseren van eiwitglycosylatiepatronen van serumeiwitten, en deze toe te passen binnen klinische vraagstellingen. Meer specifieke merkers voor levercirrhose en tumoren onderzocht, naast de invloed van veroudering op de glycosylatiepatronen van plasma hormonen en hormoonbindende eiwitten. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe

Ontwikkeling van een metabolome benadering om de relatie tussen voeding en gastro-intestinale gezondheid te ontrafelen Universiteit Gent Abstract: De doelstelling van voorliggend innovatief strategisch onderzoek is het karakteriseren van ?metabolome fenotypes? aan de hand van een hoog resolutie full scan Orbitrap massaspectrometer, dit door de studie van stoelgang, intacte biopsie of exfoliaten. In een later stadium zouden deze metabolome fingerprints kunnen dienen als specifiek statistisch significant pre-diagnostiche techniek voor verschillend gastro-intestinale aandoening (inflammatoire darmziekten en darmkanker). Organisaties:

• Vakgroep Veterinaire volksgezondheid en voedselveiligheid

Onderzoekers: • Lynn Vanhaecke

Onderzoek van het transport en de efficiëntie van de pareltechniek in bloedzuiverende bioreactors Universiteit Gent Abstract: De doelstelling van het doctoraatsonderzoek is de performantie van de pareltechniek in bio- en adsorptiereactors te bestuderen en de voorwaarden te bepalen voor een maximale efficiëntie met behulp van computermodellen. Uit de resultaten van het onderzoek moet af te leiden zijn of de pareltechniek een voordeel biedt ten opzichte van meer conventionele statische membraan reactoren. Organisaties: • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Pascal Verdonck

Onderzoek van het profiel van BRAF-mutant in darmkanker KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Moleculaire Digestieve Oncologie

Onderzoekers: • Sabine Tejpar • Layka Abbasi Asbagh

Onderzoek ter beoordeling van de correlatie tussen de doelstellingen/paden geassocieerd met darm ontsteking en gewrichtsschade en klinische metingen van chronische ontsteking/ weefselremodellering in axiale SpA Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Dirk Elewaut

Onderzoek naar waarde van bekkenbodemkine bij de onderscheiden deelgebieden in het kleine bekken bij de mens: evaluatie van orgaan overstijgende behandelingen. Universiteit Antwerpen Abstract: Twee vaststellingen liggen aan de basis van dit onderzoek: Enerzijds wordt het steeds duidelijker dat kleine bekkenproblematiek systeemoverschrijdend dient bekeken te worden, anderzijds blijkt de plaats van kinesitherapie primordiaal in de behandeling van deze afwijkingen. Wij onderzoeken de interacties van kinesitherapie van onderscheiden stelsels onderling en ook de gezamenlijke effecten op de gehele regio. Organisaties: • Translationele Neurowetenschappen (TNW)

Onderzoekers: • Jean Jacques Wyndaele

Onderzoek naar het therapeutisch potentieel van wormantigenen voor chronische inflammatoire darmaandoeningen in de muis. Universiteit Antwerpen Abstract: De ziekte van Crohn is chronische inflammatoire darmaandoening waarvan de oorzakelijke pathogene stimulus niet gekend is. Het doel van deze studie is nagaan of wormantigenen van Schistosoma mansoni of Ancylostoma caninum een preventief en/of therapeutisch effect hebben op experimenteel-geïnduceerde colitis bij de muis. We zullen het effect van deze wormantigenen, en de onderliggende immunologische mechanismen, onderzoeken op de graad van colitis en de colitis-geassocieerde motiliteitsstoornisssen. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter

Onderzoek naar het effect van neuro-immune modulatie op afferente zenuwactiviteit tijdens intestinale inflammatie bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Inleiding: Ontsteking van de gastro-intestinale tractus leidt tot een verstoring van de motiliteit en symptomen zoals nausea, dyspepsie en diarree. Na uitdoven van de inflammatie persisteren deze klachten bij 30 % der patiënten. Een rol voor de gastro-intestinale innervatie en meer bepaald afferente neuronen word gesuggereerd. Doelstelling: Onderzoeken van de rol van afferente neuronen in de pathogenese van gastrointestinale motiliteitsafwijkingen bij TNBS-geïnduceerde colitis aan de hand van functionele en histologische studies bij de rat. Methoden: In vitro contractiliteitsstudies op geïsoleerde spierstrips enerzijds en peristaltiekmetingen op darmsegmenten anderzijds zullen worden gecombineerd met in vivo bepaling van maaglediging en intestinale transit. Een nieuwe techniek voor het rechtstreeks meten van afferente zenuwactiviteit zal op punt worden gesteld. Dit alles zal histologisch worden onderbouwd met routine en c-fos kleuringen). Werkplan: In een eerste deel zal de rol van synaptische neurotransmissie en extrinsieke afferente neuronen worden nagegaan in vivo en in vitro. Vervolgens zal het belang van ontstekingsmediatoren worden onderzocht. Een derde luik betreft de veranderde expressie van receptoren op afferente neuronen o.i.v. inflammatie. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Heiko Ulrik De Schepper

Onderzoek naar het effect van neuro-immune modulatie op afferente zenuwactiviteit tijdens intestinale inflammatie bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Inleiding: Ontsteking van de gastro-intestinale tractus leidt tot een verstoring van de motiliteit en symptomen zoals nausea, dyspepsie en diarree. Na uitdoven van de inflammatie persisteren deze klachten bij 30 % der patiënten. Een rol voor de gastro-intestinale innervatie en meer bepaald afferente neuronen word gesuggereerd. Doelstelling: Onderzoeken van de rol van afferente neuronen in de pathogenese van gastro-

intestinale motiliteitsafwijkingen bij TNBS-geïnduceerde colitis aan de hand van functionele en histologische studies bij de rat. Methoden: In vitro contractiliteitsstudies op geïsoleerde spierstrips enerzijds en peristaltiekmetingen op darmsegmenten anderzijds zullen worden gecombineerd met in vivo bepaling van maaglediging en intestinale transit. Een nieuwe techniek voor het rechtstreeks meten van afferente zenuwactiviteit zal op punt worden gesteld. Dit alles zal histologisch worden onderbouwd met routine en c-fos kleuringen). Werkplan: In een eerste deel zal de rol van synaptische neurotransmissie en extrinsieke afferente neuronen worden nagegaan in vivo en in vitro. Vervolgens zal het belang van ontstekingsmediatoren worden onderzocht. Een derde luik betreft de veranderde expressie van receptoren op afferente neuronen o.i.v. inflammatie. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Paul Pelckmans • Heiko Ulrik De Schepper

Onderzoek naar het conversieprofiel van gemaskeerd deoxynivalenol en zearlenone in het gastro-intestinaal stelsel van het varken en de mens Universiteit Gent Abstract: In het onderzoeksproject zal op volgende onderzoeksvragen worden geantwoord: 1. In welke mate wordt zearalenone, a-zearalenol of B-zearalenol vrijgegeven tijdens het verteringsproces uit zearalenone-14-glucoside, zearalenone-14-sulfaat, a-zearalenol-14- glucoside en ~zearalenol-14-glucoside, frequent voorkomende gemaskeerde derivaten in graangebaseerde voeding en voeder? 2. In welke mate wordt deoxynivalenol vrijgegeven tijdens het verteringsproces uit deoxynivalenol-3-glucoside, een frequent voorkomende gemaskeerd derivaat in graangebaseerde voeding en voeder? 3. In welke mate zijn er conversies van zearalenone naar A-zearalenol en B-zearalenol tijdens het verteringsproces, en van A-zearalenol en Bzearalenol naar zearalenone? 4. Hoe verloopt de toxicokinetiek van (gemaskeerde) derivaten van zowel deoxynivalenol als zearalenone? 5. Kunnen de bekomen in vitro en in vivo resultaten gerelateerd en geextrapoleerd worden aan de tolereerbare dagelijkse inname (TDI) van zowel deoxynivalenol als zearalenone? Tijdens deze studie zullen deze vragen beantwoord worden aan de hand van varken- en humane modellen van het gastrointestinaal stelsel (in vitro en in vivo). Organisaties: • Vakgroep Farmacologie, Toxicologie en Biochemie • Vakgroep Toegepaste biowetenschappen • Vakgroep Veterinaire volksgezondheid en voedselveiligheid • Vakgroep Bioanalyse

Onderzoekers: • Siska Croubels • Sarah De Saeger • Lynn Vanhaecke • Geert Haesaert

Onderzoek naar genetische, immunologische en microbiële factoren in de ontstaansmechanismsen van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Gert Van Assche • Jan Verhaegen • Séverine Vermeire • Kristin Verbeke • Gert De Hertogh • André D'Hoore

Onderzoek naar de rol van afferente neuronen in de pathogenese van inflammatie-geïnduceerde gastro-intestinale motiliteitsafwijkingen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het is onduidelijk welke prikkels en omstandigheden in de gastro-intestinale tractus leiden tot een verstoorde activiteit van afferente zenuwen. In dit project zullen we in detail onderzoeken hoe ontsteking van de maagdarmtractus kan leiden tot verstoorde activiteit van afferente zenuwen. In rat ten met TNBS (trinitrobenzeen sulfonzuur)-gei'nduceerde colitis en in muizen met sepsis zal worden onderzocht op welke manier afferente zenuwen betrokken zijn bij de wisselwerking tussen gastro-intestinale ontsteking en motiliteit. We zullen bestuderen welke neurotransmitters, receptoren en mediatoren de functie van afferente zenuwen kunnen bei'nvloeden. De functionele studies zullen uitgevoerd worden in het laboratorium Gastro-enterologie van de Universiteit Antwerpen (aanvragende groep) en de histologische studies zullen worden uitgevoerd in het laboratorium voor Celbiologie en Histochemie van de Universiteit Antwerpen (Prof. Timmermans, Faculteit Biomedische Wetenschappen). Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans

Onderzoek naar de rol van afferente neuronen in de pathogenese van gastro-intestinale motiliteitsafwijkingen bij intestinale inflammatie bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Ontsteking van de gastro-intestinale tractus zoals bij de ziekte van Crohn veroorzaakt een verstoring van de gastro-intestinale motiliteit. Het ontstaansmechanisme van deze aandoeningen is nog onvoldoende gekend maar er wordt een rol gesuggereerd voor afferente neuronen. In dit project zullen we in detail onderzoeken hoe ontsteking van de maagdarmtractus kan leiden tot verstoorde activiteit van afferente zenuwen in ratten met TNBS-geïnduceerde colitis en welke neurotransmitters, receptoren en mediatoren hierbij betrokken zijn. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers:

• Benedicte De Winter

Onderzoek naar de pathogenese van gastro-intestinale motiliteitstoornissen bij acute pancreatitis in de muis. Universiteit Antwerpen Abstract: Acute necrotiserende pancreatitis is een ernstige aandoening met een mortaliteitsratio van 15 ' 40 %. Eén van de belangrijkste gastrointestinale complicaties is het optreden van ileus. Ileus kan aanleiding geven tot intestinale stase, bacteriële overgroei en translocatie en zo een rol spelen in het ontstaan van bacteriële pancreassurinfectie en sepsis. Het doel van deze studie is na te gaan welke gastro-intestinale motiliteitstoornissen optreden bij pancreatitis bij de muis en welke pathogenetische factoren hierin een rol spelen. Experimentele acute necrotiserende pancreatitis zal geïnduceerd worden door vrouwelijke OF1 muizen een choline-deficient ethioninegesupplementeerd dieet (CDE-dieet) te geven. De inductie van pancreatitis zal gecontroleerd worden aan de hand van histologische en biochemische merkers. De gastro-intestinale motiliteitstoornissen zullen bestudeerd worden door in vivo metingen van de maaglediging en dunne darm transit en aan de hand van in vitro contractiliteitsexperimenten op geïsoleerde spierstrips van maag en dunne darm. Verder zal in het labo een techniek op punt worden gesteld die toelaat om de peristaltiek van de dunne darm te meten. Steeds zullen controle muizen vergeleken worden met muizen met bewezen pancreatitis. In een eerste luik willen we de pathogenetische rol nagaan van enterische inhiberende neuronen die NO en VIP vrijstellen en van afferente neuronen. Deze laatste kunnen betrokken zijn in de pathogenese gezien de pancreas- en darminnervatie met elkaar communiceren. In een tweede luik zal de rol van inflammatoire mediatoren zoals de cytokines TNFa en IL1b onderzocht worden en in een derde luik zal het effect van prokinetische therapie (5-HT4 receptor agonisten, motiline receptor agonisten en ghreline) op pancreatitis-geïnduceerde motiliteitstoornissen worden nagegaan. Organisaties: • Gastro-enterologie, hepatologie • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Tom Seerden • Paul Pelckmans

Onderzoek naar de pathogenese van gastro-intestinale motiliteitstoornissen bij acute pancreatitis. Universiteit Antwerpen Abstract: Acute necrotiserende pancreatitis is een ernstige aandoening met een mortaliteitsratio van 15 ' 40 %. Eén van de belangrijkste gastrointestinale complicaties is het optreden van ileus. Ileus kan aanleiding geven tot intestinale stase, bacteriële overgroei en translocatie en zo een rol spelen in het ontstaan van bacteriële pancreassurinfectie en sepsis. Het doel van deze studie is na te gaan welke gastro-intestinale motiliteitstoornissen optreden bij pancreatitis bij de muis en welke pathogenetische factoren hierin een rol spelen. Experimentele acute necrotiserende pancreatitis zal geïnduceerd worden door vrouwelijke OF1 muizen een choline-deficient ethioninegesupplementeerd dieet (CDE-dieet) te geven. De inductie van pancreatitis zal gecontroleerd worden aan de hand van histologische en biochemische merkers. De gastro-intestinale motiliteitstoornissen zullen bestudeerd worden door in vivo metingen van de maaglediging en dunne darm transit en aan de hand van in vitro contractiliteitsexperimenten op geïsoleerde spierstrips van maag en dunne darm. Verder zal in het labo een techniek op punt worden gesteld die toelaat om de peristaltiek van de dunne darm te meten. Steeds zullen controle muizen vergeleken worden met muizen met bewezen pancreatitis. In een eerste luik willen we de pathogenetische rol nagaan van enterische inhiberende neuronen die NO en VIP vrijstellen en van afferente neuronen. Deze laatste kunnen betrokken zijn in de pathogenese gezien de pancreas- en darminnervatie met elkaar communiceren. In een tweede luik zal de rol van inflammatoire mediatoren zoals de cytokines TNFa en IL1b onderzocht worden en in een derde luik zal het effect van prokinetische therapie (5-HT4 receptor agonisten, motiline receptor agonisten en ghreline) op pancreatitis-geïnduceerde motiliteitstoornissen worden nagegaan. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Tom Seerden • Paul Pelckmans

Onderzoek naar de pathofysiologie van het prikkelbaar darm syndroom. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe • Guy Boeckxstaens • Mira Wouters • Dafne Balemans

Onderzoek naar de neurofysiologische interacties tussen de lagere urinewegen en het anorectum. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van de studie is om verder neurofysiologisch inzicht te verwerven in de interacties tussen de lagere urinewegen en het anorectum aan de hand van dierexperimentele modellen die op punt staan in de laboratoria Urologie (Prof. Wyndaele) en Gastro-Enterologie (Prof. Pelckmans). Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Stefan De Wachter • Michel Wyndaele

Onderzoek naar de neurofysiologische interacties tussen de lagere urinewegen en het anorectum. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van de studie is om verder neurofysiologisch inzicht te verwerven in de interacties tussen de lagere urinewegen en het anorectum aan de hand van dierexperimentele modellen die op punt staan in de laboratoria Urologie (Prof. Wyndaele) en Gastro-Enterologie (Prof. Pelckmans). Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Michel Wyndaele

Onderzoek naar de mechanismen van immuunmodulatie door Schistosoma mansoni proteïnen in chronische colitis bij de muis. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Nathalie Ruyssers

Onderzoek naar de in vivo rol van RIPK1 en RIPK3 in weefsel ontwikkeling, homeostase en inflammatie Universiteit Gent Abstract: Recent werd aangetoond dat necrotische celdood voornamelijk gereguleerd wordt door twee kinasen, RIPK1 en RIPK3, die signaliseren naar necrotische celdood en een belangrijke rol spelen in ontstekingsreacties. Het doel van dit project is het bestuderen van de fysiologische en pathologische functies van RIPK1 en 3 in homeostatische en inflammatoire condities. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Wim Declercq

Ondervoeding bij ouderen in de residentiële zorg in Vlaanderen en Nederland Universiteit Gent Abstract: ondervoeding bij ouderen Ondervoeding bij ouderen in de residentiële zorg in Vlaanderen en Nederland Center for Gastrology-Van Rhay cvba Organisaties: • Vakgroep Maatschappelijke gezondheidkunde

Onderzoekers: • Dimitri Beeckman

Nieuwe toepassingsdomeinen voor 5-HT4 receptor agonisten Universiteit Gent Abstract: De invloed van selectieve 5-HT4 receptor agonisten op de vrijstelling van acetylcholine uit hersenschijfjes wordt nagegaan voor eventuele toepassing bij degeneratieve hersenaandoeningen gekenmerkt door geheugenverlies. Parallel wordt de invloed van de agonisten op perifere 5-HT4 receptoren in de gastro-intestinale tractus en in het hart nagegaan, ter selectie van de substanties met zo weinig mogelijk perifeer effect. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre

Nieuwe therapeutische doelwitten bij inflammatoire darmziekten - Translationeel onderzoek bij IBD Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Martine De Vos

Nieuwe doelwitten voor therapeutische interventie in chronische darm en gewrichtsontsteking in spondyloartritis Universiteit Gent Abstract: In dit project wordt de relatie tussen darm en gewrichtsontsteking bij spondyloartritis onderzocht door cellulaire en moleculaire mechanismen van ontsteking te ontrafelen met focus op biomechanische stress en hypoxie. Hun rol in stromale cellen zal onderzocht worden alsook in bloedvaten. Daarenboven zal de impact op de samenstelling op de instestinale microbiële flora en het mucosaal immuun systeem bestudeerd worden. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Dirk Elewaut

Nieuwe doelwitten voor therapeutische interventie in chronische darm en gewrichtsontsteking in spondyloartritis Universiteit Gent Abstract: In dit project wordt de relatie tussen darm en gewrichtsontsteking bij spondyloartritis onderzocht door cellulaire en moleculaire mechanismen van ontsteking te ontrafelen met focus op biomechanische stress en hypoxie. Hun rol in stromale cellen zal onderzocht worden alsook in bloedvaten. Daarenboven zal de impact op de samenstelling op de instestinale microbiële flora en het mucosaal immuun systeem bestudeerd worden. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Martine De Vos

Nieuwe doelwitten voor therapeutische interventie in chronische darm en gewrichtsontsteking in spondyloartritis

Universiteit Gent Abstract: In dit project wordt de relatie tussen darm en gewrichtsontsteking bij spondyloartritis onderzocht door cellulaire en moleculaire mechanismen van ontsteking te ontrafelen met focus op biomechanische stress en hypoxie. Hun rol in stromale cellen zal onderzocht worden alsook in bloedvaten. Daarenboven zal de impact op de samenstelling op de instestinale microbiële flora en het mucosaal immuun systeem bestudeerd worden. Organisaties: • Vakgroep Biochemische en microbiele technologie

Onderzoekers: • Tom Van de Wiele

Nieuwe chirurgische en niet-chirurgisce strategiën ter verbetering van het postoperatieve herstel na een colorectale resectie en ter voorkomingvan postoperatieve ileus KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Abdominale Oncologische Heelkunde

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • André D'Hoore • Albert Wolthuis

Niet-lineaire optische (NLO) setup voor 2-foton en polarisatie gevoelige tweede harmonische (SH) beeldvorming in levende cellen en biopsies. KU Leuven Abstract: Het beeldvormingssysteem dat in dit Hercules voorstel wordt aangevraagdzal gebaseerd zijn opniet-lineaire optische technieken om fluorescentie (via 2-photon absoprtie) en second harmonic licht te genereren. Deze twee principes zullen ons toelaten om zowel fluorescente merkers als endogene proteinen en aggregaten te visualiseren in celllen en levende weefsel preparaten zoals biopsies. De merker vrije visualizatie van collageen, tubuline and amyloide afzettingen is essentieel om een waaier van verschillende ziekten zoals Crohn, Parkinson en Alzheimerbeter te begrijpen. Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Gert Van Assche • Pieter Vanden Berghe • Koen Clays

Neuropatie en neuroplasticiteit van het enterische zenuwstelsel als een onderdeel van de ethiopathogenese van necrotizerende enterocolitis in de premature big en de neonatale rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Ongeveer 10% van de premature baby's met een laag geboortegewicht ontwikkelen necrotizerende enterocolitis (NEC) waarvan symptomen zoals een verstoorde intestinale motiliteit, barrière en bloedvloei te wijten kunnen zijn aan een neuropathie van het enterische zenuwstelsel (EZS). In het prematuur varken en neonatale rat zal via in vivo en in vitro experimenten de hypothese getoetst worden dat een neuropathie van het EZS een rol speelt in de ethiopathogenese van NEC. Organisaties: • Toegepaste diergeneeskundige morfologie

Onderzoekers: • Christa Van Ginneken

Neuromodulatie van intestinale macrofagen KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Evelien Labeeuw

Neuromodulatie van het immuunsysteem als een nieuwe anti-inflammatoire behandeling in de mens KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Gianluca Matteoli • Nathalie Stakenborg

Neuro-immune modulatie in de gastro-intestinale tractus bij septische ileus: een translationele studie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Philippe Jorens • Benedicte De Winter

Neuro-immune interactie in postoperatieve ileus: nieuwe behandelingsdoelwitten KU Leuven

Abstract: Postoperative ileus (POI) is de voorbijgaande onderdrukking van de darmbeweeglijkheid na een buikoperatie met als gevolg vertraagde passage vande darminhoud en/of het niet kunnen verdragen van voedselinname en de onbekwaamheid tot ontlasting. De huidige behandeling voor POI richt zich op het verkorten van het ziektebeeld door het aanmoedigen van voedselinname kort na de operatie, door het gebruik van optimale pijnstilling en door de keuze voor laparoscopische i.p.v. gebruikelijke open operaties. Bijkomend worden er prokinetica of geneesmiddelen die de samentrekking van de gladde spiercellen van de darm stimuleren toegediend. Deze behandelingsmethoden zijn echter niet optimaal effectief om POI op te lossen omdat ze niet ingrijpen op het voornaamste onderliggende pathofysiologischemechanisme van POI, nl. ontsteking van de darmspierwand. Gedurende de laatste decennia hebben verschillende onderzoeksgroepen duidelijk aangetoond dat manipulatie van de darm tijdens operatie leidt tot activati Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Andrea Némethova

Neuroendocriene interacties in de gastrointestinale tractus onder normale en onder pathologische omstandigheden. Universiteit Antwerpen Abstract: 1. Morfologische, farmacologische en electrofysiologische analyse van enterische microcircuits in mammalia, inclusief de mens; 2. Inhibitoire neurotransmissie in de tractus digestivus; 3. Pathogenese van darmlijden bij schistosomiasis, chemisch geinduceerde ontsteking, axotomie-geinduceerde neurochemische veranderingen; 4. Rol van VPAC1, VPAC2, PAC1, glucagon en CGRP in de tractus digestivus.; 5. Rol van ghrelin/ghrelin-receptors in de tractus digestivus en 6. Rol van' ICC in de controle van gastrointestinale motiliteit Organisaties: • Anatomopathologie • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Eric Van Marck • Paul Pelckmans

Naar profylactische bestrijding van F18+ E. coli infecties bij het varken door middel van receptor-gebaseerde inhibitoren Universiteit Gent Abstract: De Belgische varkenshouderij heeft te kampen met sterke economische verliezen ten gevolge van F18+ E. coli infecties die speendiarree en/of slingerziekte veroorzaken bij jonge pasgespeende biggen. Dit project heeft als einddoel een profylactische behandeling te ontwikkelen ter bescherming tegen deze F18+ E. coli infecties, gebaseerd op de identificatie van de receptor op de darmepitheel waaraan F18+ E. coli bindt. Organisaties: • Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie

Onderzoekers: • Eric Cox

Mucosale integriteit en mast cell activatie in de ontwikkeling van viscerale hypersensitiviteit KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Mira Wouters • Morgane Florens

Moleculaire merkers en modulatie van therapie bij colorectale tumoren. Universiteit Antwerpen Abstract: (deel UA) Doel van deze studie is om verschillen in biologisch gedrag tussen sporadische colorectaal tumoren te onderzoeken en de relatie van deze verschillen met clinico-pathologische parameters vast te stellen om op deze wijze merkers te vinden die onderscheid kunnen maken tussen patiënten met een verlaagd of een verhoogd risico op een terugval. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Jan Vermorken

Moleculaire merkers en modulatie van therapie bij colorectale tumoren Universiteit Gent Abstract: Identificatie van sleutelgenen en -proteines betrokken bij het antwoord op (neo)adjuvante therapie bij het colerectaal carcinoom. Tumor DNA, mRNA en proteines zullen bestudeerd worden met behulp van state of the art technologie (tissue microarrays, RT-PCR, Western blots). Grote patiënten groepen zullen worden bestudeerd en we beschikken over preklinische modellen om de vooropgestelde hypothesen te testen. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Marc Peeters

Moleculaire merkers en modulatie van de therapie voor colorectaalcarcinomen. Universiteit Antwerpen Abstract: Doel van deze studie is om verschillen in biologisch gedrag tussen sporadische colorectaal tumoren te onderzoeken en de relatie van deze verschillen met clinico-pathologische parameters vast te stellen om op deze wijze merkers te vinden die onderscheid kunnen maken tussen patiënten met een verlaagd of een verhoogd risico op een terugval. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Marc Baay

Moleculaire karakterisering van het follikel geassocieerd epitheel en de M-cel Universiteit Gent

Abstract: Peyerse platen (PP) zijn georganiseerde lymfoïde weefsels in het ileum en zijn inductieve plaatsen voor adaptieve immuunresponsen. In dit project willen we het follikel geassocieerd epitheel (FAE) dat de Peyerse platen bedekt, karakteriseren. Tevens willen we specifieke merkers identificeren voor humane M-cellen. Organisaties: • Vakgroep Pathologische anatomie

Onderzoekers: • Claude Cuvelier

Modulerende eigenschappen van tauroursodeoxycholzuur (TUDCA) op celdood en het microbioom in darminflammatie: een nieuwe therapeutische toepassing voor inflammatoire darmziekten? Universiteit Gent Abstract: Inflammatoire darmziekten (IBD) zijn chronische inflammatoire aandoeningen die de darmmucosa aantasten. Een belangrijk kenmerk van IBD is toegenomen epitheliale celdood, wat leidt tot een verstoring van de intestinale barrière en ongecontroleerde influx van antigenen en aanhoudende ontstekingsreacties. Recent werd IBD in verband gebracht met een dysfunctionele ?unfolded protein response? (UPR), de adaptieve cellulaire reactie die optreedt ten gevolge van stress in het endoplasmatisch reticulum (ER). De UPR induceert cytoprotectieve pathways, hoewel het bij langdurige ER stress aanleiding geeft tot geprogrammeerde celdood. Het galzuur tauroursodeoxycholine zuur (tauroursodeoxycholic acid; TUDCA) kan deze UPR-geïnduceerde apoptose blokkeren. TUDCA is een taurine-gekoppeld conjugaat van UDCA, een geneesmiddel dat frequent gebruikt wordt voor de behandeling van leverziekten. Preliminaire gegevens van onze onderzoeksgroep tonen aan dat intraperitoneale toediening van TUDCA bescherming biedt tegen dextran natriumsulfaat (dextran sodium sulphate; DSS)-geïnduceerde colitis. We wensen in deze projectaanvraag de therapeutische en cytoprotectieve werking van TUDCA verder te verduidelijken en deze compound te gebruiken om het verband te onderzoeken tussen UPR, celdood en de microflora in enteritis. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Martine De Vos • Debby Laukens • Brigitta Brinkman

Modeulatie van de cGMP reactieweg door oxidatieve stress in gladde spiercelrelaxatie en inflammatie Universiteit Gent Abstract: Gebruik makend van muis transgene technologie zal gestreefd worden naar het ophelderen van observaties die het bestaande dogma rond de activiteit van NO en cytosolisch guanylaatcyclase in vraag stellen en dit in shock, cardiovasculaire en gastrointestinale systemen. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Johan Van de Voorde

Modeulatie van de cGMP reactieweg door oxidatieve stress in gladde spiercelrelaxatie en inflammatie Universiteit Gent Abstract: Gebruik makend van muis transgene technologie zal gestreefd worden naar het ophelderen van observaties die het bestaande dogma rond de activiteit van NO en cytosolisch guanylaatcyclase in vraag stellen en dit in shock, cardiovasculaire en gastrointestinale systemen. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre

Modeulatie van de cGMP reactieweg door oxidatieve stress in gladde spiercelrelaxatie en inflammatie Universiteit Gent Abstract: Gebruik makend van muis transgene technologie zal gestreefd worden naar het ophelderen van observaties die het bestaande dogma rond de activiteit van NO en cytosolisch guanylaatcyclase in vraag stellen en dit in shock, cardiovasculaire en gastrointestinale systemen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Peter Brouckaert

Modeulatie van de cGMP reactieweg door oxidatieve stress in gladde spiercelrelaxatie en inflammatie Universiteit Gent Abstract: Gebruik makend van muis transgene technologie zal gestreefd worden naar het ophelderen van observaties die het bestaande dogma rond de activiteit van NO en cytosolisch guanylaatcyclase in vraag stellen en dit in shock, cardiovasculaire en gastrointestinale systemen Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre • Peter Brouckaert

Mitochondriale dysfunctie in hepatocyten KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Hepatologie

Onderzoekers: • David Cassiman • N. N.

Metabolisch potentieel van humaan intestinale microbiota t.a.v. oraal opgenomen arseen en consequenties voor de microbe-gastheer interactie Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek zal leiden tot een meer complete risico-evaluatie bij orale blootstelling van arseen. Een nieuwe in vitro module met de cocultuur van micro-organismen en Caco-2 cellen zal unieke en nieuwe informatie opleveren mbt As speciatie wijzigingen. Het ophelderen van het

mechanisme achter microbieel As metabolisme in de spijsvertering kan leiden tot strategieën die de risico?s van orale As-blootstelling beperken. Organisaties: • Vakgroep Biochemische en microbiele technologie

Onderzoekers: • Nico Boon

Mechanisms of afferent nerve sensitization underlying visceral hypersensitivity KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Mira Wouters • Eluisa Perna

Mechanismen van symptoomontwikkeling in refractaire gastro-oesofagale refluxziekte KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • Ans Pauwels • Charlotte Broers

Mechanismen van pancreas regeneratie en bèta-cel neogenese. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Om type-1 diabetes te kunnen genezen door middel van ß-celtherapie, wordt gezocht naar mogelijkheden om ß-cellen in grote hoeveelheden aan te maken. In dit project wordt gezocht naar de mogelijkheid om exocriene pancreascellen te laten transdifferentieren tot endocriene cellen. Dit project zich vooral op mechanistische aspecten van de neogenese: de regulatie van pancreatische celdifferentiatie (dedifferentiatie, transdifferentiatie), de rol van gastrine in de neogenese, de rol van celadhesie en celmigratie in de morfogenese. Organisaties: • Pathologische Anatomie

Onderzoekers: • LUC BOUWENS

Mechanismen betrokken in de regulatie van ghreline secretie KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Inge Depoortere • Bert Avau

"Mas-related gene" receptoren als nieuwe mediatoren van gastro-intestinale neuro-immuun communicatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans • Roeland Buckinx

Liverpolycystosis mechanism of human disease: From bench to bedside. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Hepatologie

Onderzoekers: • Frederik Nevens • Adrianus van Pelt • Frederik Temmerman

Kwaliteitszorg in IBD KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Gert Van Assche • Kris Vanhaecht • Sofie Coenen

Kiem- en gastheer-factoren betrokken bij kolonisatie van de maag en inductie van letsels door Helicobacter suis en Helicobacter heilmannii Universiteit Gent

Abstract: Het doel van dit onderzoek is om na te gaan hoe niet-Helicobacter pylori helicobacters de maag van mens en dier koloniseren en beschadigen. Hierbij zullen de bacteriële factoren die een rol spelen bij kolonisatie van het maagslijmvlies, het veroorzaken van celdood en het moduleren van de immuunrespons van de gastheer gekarakteriseerd worden. Organisaties: • Vakgroep Pathologie, bacteriologie en pluimveeziekten

Onderzoekers: • Richard Ducatelle • Freddy Haesebrouck

Karakterisering van enterische neuronen tijdens de ontwikkeling van de zebravis, Danio rerio. Universiteit Antwerpen Abstract: De morfologische, neurochemische en elektrofysiologische karakteriseringen van enterische neuronen tijdens de ontwikkeling van de gastro-intestinale tractus van de zebravis worden bestudeerd om neurontypen in het enterisch zenuwstelsel te definiëren. Kennis die noodzakelijk is voor de analyse van functionele veranderingen in het enterisch zenuwstelsel van zebravismutanten gebruikt in het onderzoek van gastro-intestinale ziektebeelden. Organisaties: • Antwerps chirurgisch training, anatomie en onderzoekscentrum (ASTARC)

Onderzoekers: • Luc Van Nassauw

Karakterisatie van coderende en niet coderende RNA transcripten en van epigenetische merkers in obesitas, alsook hun rol in gewichtsverlies geinduceerd door gastric bypass chirurgie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Klinische & Experimentele Endocrinologie

Onderzoekers: • Bart Van Der Schueren • Michael Maris

Karakterisatie en rol van dysbiose in de pathogenese van inflammatoire darmziekten KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Verhaegen • Séverine Vermeire • Paul Rutgeerts • Kathleen Machiels

Karakterisatie en modulatie van de enterische neuroimmune omgeving tijdens endotoxine-geïnduceerde ileus. Universiteit Antwerpen Abstract: Ileus is een klinische entiteit die optreedt na heelkundige manipulaties of bij sepsis, en wordt gedefinieerd als de inhibitie van de motiliteit van de volledige gastro-intestinale tractus. Ileus draagt bij tot het onderhouden en verergeren van sepsis door aantasting van de mucosale barrièrefunctie, waardoor bacteriële translocatie optreedt. Recent werd erkend dat zowel inflammatoire immuuncellen als intestinale neuronen deze motiliteitsstoornissen kunnen beïnvloeden. Doel van dit project is dan ook de karakterisering en modulatie van de neuro-immune spelers in een muizenmodel waarin septische ileus werd geïnduceerd door intraperitoneale injectie van endotoxines. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Sara Nullens

Is endoplasmatisch reticulum stress fuctioneel betrokken bij inflammatoire darmziekten? Universiteit Gent Abstract: Inflammatoire darmziekten (IBD) zijn chronische inflammatoire aandoeningen die de darmmucosa aantasten. Een belangrijk kenmerk van IBD is toegenomen epitheliale celdood, wat leidt tot een verstoring van de intestinale barrière en ongecontroleerde influx van antigenen en aanhoudende ontstekingsreacties. Recent werd IBD in verband gebracht met een dysfunctionele unfolded protein response (UPR), de adaptieve cellulaire reactie die optreedt ten gevolge van stress in het endoplasmatisch reticulum (ER). De UPR induceert cytoprotectieve pathways, hoewel het bij langdurige ER stress aanleiding geeft tot geprogrammeerde celdood. Tot op heden is niet geweten of de UPR bijdraagt tot IBD pathogenese. Eerdere data van onze onderzoeksgroep tonen aan dat ER stress genexpressie profielen sterk gestegen zijn in biopten van patiënten met IBD. We wensen in deze projectaanvraag na te gaan of we de ontwikkeling van darminflammatie in diermodellen ook geassocieerd is met verhoogde ER stress genexpressie profielen en of we dit kunnen tegengaan door het interfereren met de UPR. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Debby Laukens • MARTINE DE VOS

Invloed van micro-organismen op het gedrag en de differentiatie van intestinale stamcellen bij inflammatoire darmziekten KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Marc Ferrante • Catherine Verfaillie

• Manuel Noben

Invloed op angiogenese en ER stress en hun effect op chemoresistentie, door de inhibitie van PIGF in een hepatocellulair carcinoom muismodel Universiteit Gent Abstract: Systemische chemotherapie met de klassieke cytotxische medicatie resulteert, als gevolg van chemoresistentie, bij patiënten met hepatocellulair carcinoma in een lage objectieve repsonse. Hypoxie en ER stress zijn factoren die chemoresistentie kunnen induceren. De behandeling met anti-PlGF and farnesylthiosalicylzuur zou een nieuwe benadering van kankerbehandeling kunnen betekenen. Deze mechanismen worden geëvalueerd in een een HCC muismodel. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe • Isabelle Colle

Invloed op angiogenese en ER stress en hun effect op chemoresistentie, door de inhibitie van P1GF in een hepatocellulair carcinoom muismodel. Universiteit Gent Abstract: Hepatocellulair carcinoom is 3de oorzaak van kankergerelateerde mortaliteit. Cytostatica leveren geen verbeterde overleving. Chemoresistentiemodificerende medicatie is nodig. Hypoxie en endoplasmatisch reticulum stress kunnen chemoresistentie veroorzaken. De werkzaamheid van anti-P1GF suggereert dat dit een antitumorale benadering kan worden. Farnesylthiosalicylaat is RAS competitor. Het HCC muismodel dient om effect van anti-P1GF en farnesylthiosalicylaat te evalueren op hypoxie, ER stress en chemoresistentie. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe

In vivo studie naar de rol van optineurine in inflammatie en autofagie Universiteit Gent Abstract: Met dit onderzoek willen we de rol en regulatie nagaan van optineurine in de homeostase van de darm en in inflammatie in vivo. Hoewel optineurine reeds werd gekarakteriseerd als zijnde een negatieve regulator van NF-kB afhankelijke inflammatie en werd gesuggereerd als een sleuteleiwit in pathogen-geinduceerde autofagie, is er nog weinig bekend wat betreft zijn fysiologische belang. Ons onderzoek betreft de ontwikkeling en fenotypische karakterisatie van cel-specifieke optineurine deficiente muizen, en hun studie in muismodellen van IBD pathologie. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Geert van Loo

In vivo microscopie van de peritoneale, hepatische en pulmonale microcirculatie in verschillende ratmodellen voor cirrose en portale hypertensie Universiteit Gent Abstract: Cirrose gaat gepaard met levensbedreigende aandoeningen. Er is aanwezigheid van een verhoogde weerstand ter hoogte van de lever, een vasodilatatie ter hoogte van splanchnisch gebied en pulmonale afwijkingen. De onderliggende fysiopathologische mechanismen zijn nog niet volledig opgeklaard. Dit project zal aan de hand van in vivo studies ter hoogte van lever, long en peritoneaal weefsel deze mechanismen verder opklaren. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Martine De Vos • Isabelle Colle

In vivo evaluatie van een sojadrank gesupplementeerd met bifidobacterium animalis BB12 met betrekking tot probiotische effecten Universiteit Gent Abstract: Een sojadrank gesupplementeerd met Bifidobacterium animalis Bb12 aan een concentratie van 7 log KVE/ml wordt toegediend als probioticum in een studie met 15 gezonde vrijwilligers. Na een controleperiode van 2 weken zonder productinname volgen 3 weken warbij dagelijks 100 ml van de sojadrank wordt ingenomen. Vervolgens volgt een controleperiode van 2 weken zonder productinname. Evaluatie van de probiotische effecten zal gebeuren via microbiële analyse van wekelijkse fecale stalen. Organisaties: • Vakgroep Biochemische en microbiele technologie

Onderzoekers: • Willy Verstraete

In vivo evaluatie van de antifibrogene eigenschappen van trichostatine A en aanverwanten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Twee jaar geleden, ontdekten we dat trichostatine A een krachtig antifibrigeen middel in stellaat-cel en huid-fibroblast-culturen. TSA vertraagd de morfologische veranderingen gedurende de acticatie van de stellaat-cellen, onderdrukt de synthese van collagenen I en III, blokkeerd de expressie van alfa-gladde actine en cellulaire verspreiding en beknot TGF-beta geïnduceerde ECM produktie. Omdat de externe aanvoer van TSA zeer beperkt was startten professors Geerts en Tourwé een programma op om grotere hoeveelheden TSA en TSA-aanverwanten te produceren met de steun van de research afdeling van de VUB en IWT. Organisaties: • Celbiologie en Histologie

Onderzoekers: • ALBERT GEERTS

In vivo en in vitro effecten van de colostrum en melkvervanger op het enterische zenuwstelsel van de premature big. Universiteit Antwerpen Abstract: Moedermelk, in vergelijking met geformuleerde melk, resulteert in een betere groei en rijping van het gastrointestinale stelsel. Ten dele kunnen deze gunstige effecten worden toegeschreven aan de specifieke samenstelling van moedermelk. Met deze studie wensen we na te gaan in hoeverre deze gunstige effecten tot stand komen door de morfologie van het enterische zenuwstelsel te beÔnvloeden in een in vivo en in vitro

varkensmodel. Organisaties: • Toegepaste diergeneeskundige morfologie

Onderzoekers: • Christa Van Ginneken

In vitro karakterisatie van nieuwe ant-inflammatoire stammen voor het compenseren van de dysbiosis bij inflammatoire darmziekten. Universiteit Gent Abstract: Tijdens het eerste deel van het project wordt de overleving en de matabolische activiteit van enkele boterzuur producerende isolaten geëvalueerd onder gastro-intestinale omstandigheden. Vervolgens wordt hun efficiënt om hun lumen en de mucuslaag van het colon te koloniseren geëvalueerd. Tenslotte worden enkele strategieën ontwikkeld on de boterzuurproductie van de endogene microbiota en toegediende boterzuur producerende bacteriën te stimuleren. Organisaties: • Vakgroep Biochemische en microbiele technologie

Onderzoekers: • Nico Boon

Intracellulaire compartimentalisatie van de signaaltransductie van 5-HT4-receptoren in cardiaal en gastro-intestinaal weefsel Universiteit Gent Abstract: De signaaltransductie betrokken bij het uitlokken van een positief inotroop en chronotroop antwoord door stimulatie van de 5-HT4receptoren op de cardiale myocyten wordt onderzocht, in het bijzonder de intracellulaire compartimentalisatie door middel van fosfodiësterasen en A-kinase verankeringsproteïnen (AKAPs). In de dikdarm wordt dit nagegaan voor de verschillende celtypes waarop 5-HT4-receptoren aanwezig zijn (cholinerge neuronen, nitrerge neuronen, gladde spiercellen). Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre

Interferentie van luminale componenten aanwezig in het colon met het mucosaal boterzuurmetabolisme in colitis ulcerosa KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Kristin Verbeke • Leen Boesmans

Interacties tussen het maagdarmstelsel en de hersenen in viscerale pijnen stoornissen van voedselinname. KU Leuven Abstract: Neurohumorale signalen tussen de gastrointestinale tractus en de hersenen zijn deel van een geïntegreerd interoceptief systeem dat continu homeostatische informatie naar de hersenen stuurt; normaal wordt dit proces niet bewust waargenomen. Dysfuncties van deze 'gut-brain signals' lijkt een rol te spelen in zowel functionele (i.e. medisch onverklaarde) gastrointestinale aandoeningen, gekenmerkt door viscerale pijn, als in stoornissen van voedselinname, zoals obesitas. Beide groepen aandoeningenkomen zeer vaak voor en gaan gepaard met een lage levenskwaliteit en hoge gezondheidszorg-gerelateerde kosten. Het doel van dit project is het verder in kaart brengen van de hersenmechanismen die ten grondslag liggen aan het verwerken en moduleren van 'gut-brain signals' bij gezonde proefpersonen zowel als bij patiënten met functionele gastrointestinale aandoeningen en stoornissen van voedselinname. Gebaseerd op ons vorig onderzoek zullen we drie hypothesen testen:1. Affectieve processen beïnvloed Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Lukas Van Oudenhove

Inflammatie en oxidatieve stress in de pathogenesis van gastro-intestinale dysfunctie KU Leuven Abstract: Het enterisch zenuwstelsel (ENS), een ganglionair zenuwnetwerk in de wand van het maagdarmstelsel, speelt een sleutelrol in de controle van gastrointestinale functies, zoals motiliteit. De voorbije jaren werd in toenemende mate duidelijk dat intestinale inflammatie en oxidatieve stress het ENS kan verstoren, met langdurige stoornissen van motorische controle tot gevolg. Zo werd aangetoond dat vertraagde maaglediging en functionele dyspepsie kunnen ontstaan na een acute virale of bacteriële gastroenteritis. Wij toonden aan dat post-infectieuze FD gekenmerkt wordt door een stoornis van de nitrerge zenuwfunctie in de maag. In proefdiermodellen van geïnduceerde inflammatie of infectie, zoals bv. het trinitrobenzenesulphonic acid model, wordt een daling van het neuronaal NOS verantwoordelijk geacht voor een groot deel van de verstoorde maag-darm motiliteit. Het is echter onduidelijk of de geïnduceerde inflammatie modellen relevant zijn voor spontane humane pathologie. Hiernaast zijn er vers Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • Ricard LLuis Farré Marti • Christophe Vanormelingen

INFLA-MED - Fundamenteel onderzoek naar pathofysiologische processen van inflammatoire aandoeningen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht toegekend door de Universiteit Antwerpen. De promotor levert de Universiteit Antwerpen de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd door de universiteit. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR)

Onderzoekers:

• Patrick D'Haese • Benedicte De Winter • Louis Maes • Christiaan Vrints • Ingrid De Meester • Guido De Meyer • Anne-Marie Lambeir • Koen Augustyns

Immune mechanismen in voedselallergie bij honden Universiteit Gent Abstract: Voedselallergie komt regelmatig bij honden voor en resulteert voornamelijk in atopie-achtige symptomen en minder frequent in gastrointestinale klachten. De diagnose kan alleen maar 100% zeker gesteld worden door de orale opname van het allergeen te voorkomen gevolgd door een orale challenge. Ook voor behandeling moet opname van het allergeen voorkomen worden. Optreden van klinische symptomen, diagnose en behandeling suggeren dat deze allergie zeer frequent te wijten is aan een type 4 overgevoeligheidsreactie. Dit onderzoek heeft tot doel op een populatie patiënten na te gaan welke lymfocytenpopulaties en cytokines betrokken zijn bij deze overgevoeligheid en om aan de hand hiervan tot een verbeterde diagnose te komen. Organisaties: • Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie

Onderzoekers: • Eric Cox

Identificatie van (nieuwe) susceptibiliteitsgenen voor de ziekte van Crohn, en hun functionele weerslag. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Paul Rutgeerts • Isabelle Cleynen

Identificatie van herapeutisch relevante orgaan-specifieke doelwitgenen van de Wnt signaalweg. Universiteit Gent Abstract: Een microarry screen voor primaire doelwitgenen van de Wnt/b-caterine signaalweg werd uitgevoerd in verschillende organen van het modelorganisme Xenopuw. Verschillende potentiële doelwitgenen die werden geïdentificeerd zullen functioneel worden geanalyseerd. We zullen ons focussen op genen die mogelijks betrokken zijn bij het ontstaan van darmkanker in de mens. Hierbij zal ook gebruik gemaakt worden van tumormodellen in de muis. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Kris Vleminckx

Het waarnemen van prebiotische koolhydraten in de darm via smaakreceptoren: rol in de voedselopname. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Inge Depoortere • Sandra Steensels

Het verbeteren van de anti-TNF behandeling bij inflammatoire darmziektendoor het begrijpen van de farmacokinetiek. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Groep Biomedische Wetenschappen

Onderzoekers: • Séverine Vermeire • Ann Gils • Paul Rutgeerts • N. N.

Het verband tussen hypoxie en progenitor cellen bij carcinogenese in de lever Universiteit Gent Abstract: De evolutie van een primaire levertumor naar een hepatocellulair carcinoma of een cholangiocarcinoma lijkt te gebeuren over een progenitor lever cel. Deze progenitor cel zal afhankelijk van de aanwezige pathways (waar o.a. Notch pathway) en in de aan- of afwezigheid van hypoxie deze progenitor cel zich dedifferentieren naar een cel met meer hepatocytaire of galwegkenmerken. Deze pathways en evoluties zullen in dit project geëvalueerd worden. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe

Het behoud van het darm microbioom in gezondheid en in ziekte: een vernieuwende aanpak voor in vitro modellering Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit Project is de ontwikkeling van stabiele en representatieve microbiële gemeenschappen, die model kunnen staan voor gezonde of verstoorde darmflora en waarmee het in vitro SHIME gastro-intestinaal simulatieplatform kan geïnoculeerd worden. Deze vernieuwende technologie zal de uitbreiding van het in vitro simulatieplatform van ProDigest naar de farmaceutische en therapeutische markt toelaten. Organisaties: • Vakgroep Biochemische en microbiele technologie

Onderzoekers: • Tom Van de Wiele

Hereditaire haemochromatose: kwaliteit van zorg en ontwikkeling van eengeïntegreerd transmuraal pad KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Hepatologie

Onderzoekers: • Bert Aertgeerts • Walter Sermeus • David Cassiman • Annick Vanclooster

Hepatic and adipose tissue and functions in the metabolic syndrome (HEPADIP). Universiteit Antwerpen Abstract: Het metabool syndroom is een belangrijke risicofactor voor type 2 diabetes en cardiovasculaire ziekten. Recente bevindingen suggereren een belangrijke rol voor vetopstapeling ter hoogte van de lever in de ontwikkeling van het metabool sydroom. De hypothese van het HEPADIP project luidt dat dit een verandering weerspiegelt in de metabole relaties of de signaalgeving tussen het vetweefsel en de lever. De doelen van het project omvatten het definiëren van de rol van het vetweefsel en de lever, en de interactie tussen beiden, in het ontstaan van stoornissen in het lipidenmetabolisme, de werkingsmechanismen van insuline en glucose homeostase in het metabool syndroom. Met als doel het definiëren, valideren en ontwikkelen van nieuwe doelgebieden voor diagnose, typering, preventie en behandeling van het syndroom. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Luc Van Gaal

Glycomics en Levertransplantatie Universiteit Gent Abstract: Het doel van het project is het bestuderen van het gedrag van glycomics (bepaling van N-glycanen op totaal van eiwitten in serum) voor en na levertransplantatie bij normale patiënten en patiënten die complicaties ontwikkelen. Het doel is enerzijds na te gaan hoe de normale evolutie is na levertransplantatie en anderzijds in pathologische condities. Mogelijks kan deze opgebouwde kennis leiden tot de ontwikkeling van biomerkers. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe

Gastro-intestinale regulatiemechanismen. KU Leuven Abstract: De huidige onderzoeksgemeenschap wenst een aantal belangrijke aspecten van de gastro-intestinale fysiologie en pathofysiologie verder op te helderen. Signalen afkomstig van verschillende cellulaire systemen (endocriene cellen, spieren, neuronen, glia cellen, interstitiële cellen) in de darm worden via vagale afferente signaalwegen doorgestuurd naar het centraal zenuwstelsel en geïntegreerd met andere signalen om een aantal cruciale processen zoals digestie, voedselinname en immuunresponsen te reguleren. Bij functionele gastro-intestinale stoornissen zoals dyspepsie en prikkelbaar darmsyndroom kan de interactie van de verschillende cellulaire systemen verstoord zijn door interactie met de immuuncellen en door abnormale versterking van sensorische signalen of gewijzigde centrale verwerking van viscerale stimuli. We wensen de expertise van de verschillende onderzoeksgroepen te bundelen om de betrokkenheid van deze verschillende aspecten tijdens gastro-intestinale stoornissen te bestuderen Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Inge Depoortere • Jan Tack

Gastro-intestinale regulatiemechanismen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het effect van de onsteking op de regulering van de motiliteit van de ingewanden wordt bestudeerd in verschillende experimentele diermodellen. Speciale aandacht wordt besteed aan de verstoringen van de inhibitieve innervatie, en aan een soepele spierfunctie, meer in het bijzonder de modulatie van motiline en P-substantie receptoren. Organisaties: • Anatomopathologie • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Eric Van Marck

Gastro-intestinale regulatiemechanismen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit is een studie van de neuro-endocriene regulatie van de viscerale functies, met speciale attentie voor de verstoring van deze regulatiemechanismen door intestinale ontsteking. De volgende onderwerpoen zullen worden uitgediept: a.Het effect van inflammatie op enterische neurotransmissie. De hypothese zal getest worden dat in inflammatie inhiberende banen minder actief zijn, waardoor de motiliteit toeneemt en bovendien minder georganiseerd wordt. Dit behelst de studie van de myenterische plexus in de inflammatiemodellen zowel functioneel als morfologisch, en, complementair daaraan, de studie van het effect van inflammatoire mediatoren op normale weefsels en cellen. De interactie van stifstofoxide (NO) met andere neurotransmitters, in het bijzonder vaso-actief intestinaal polypeptide (VIP), en het effect van inflammatie op deze interactie zal eveneens in dit kader bestudeerd worden. b.Het effect van inflammatie op motiline-geïnduceerde contracties. Het is gekend dat bij inflammatie de motiline-concentratie stijgt, terwijl preliminaire evidentie, verkregen in het vorig project, erop wijst dat de motiline-receptor een downregulatie ondergaat. De mediator verantwoordelijk voor deze downregulatie zal opgespoord worden. De interactie tussen inhiberende neurotransmissie en motiline zal in normale en in pathologische omstandigheden worden bestudeerd. Onze hypothese is dat inhiberende neurotransmissie de gevoeligheid van weefsels voor motiline moduleert. Dit behelst eveneens studies bij normale proefpersonen en patiënten.

c.Het effect van Schistosoma mansoni infectie op de darmmotiliteit. Preliminaire in vitro experimenten toonden aan dat schistosomiasis een verhoogde contractiele activiteit van het ileum veroorzaakte. Door middel van in-vitro orgaanbadstudies en neuronale DiI tracer studies, zal worden nagegaan of deze verstoring een neuronale en/of musculaire oorsprong heeft. Dit zal gecombineerd worden met de in vivo meting van de gastrointestinale transit bij controle muizen en met Schistosoma mansoni geïnfecteerde muizen. Tevens zullen in het Schistosoma model "tracing" experimenten worden uitgevoerd gebruik makend van carbocyanine-tracers. Organisaties: • Gastro-enterologie, hepatologie • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans

Gastro-intestinale regulatiemechanismen. Universiteit Antwerpen Abstract: De studie van de neuro-endocriene regulatie van de viscerale functies, die het onderwerp uitmaakte van het vorige project, zal verder gezet worden, maar het accent zal verschoven worden naar de verstoring van deze regulatiemechanismen door intestinale ontsteking. Hierbij zal vooral de aandacht toegespitst worden op de relatie tussen inflammatoire mediatoren en het ENS bij colitis en Schistosoma-infectie. Organisaties: • CEL- EN WEEFSELLEER • Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans

Gastheer en bacteriële factoren betrokken in adhesie van Helicobacter heilmannii sensu stricto aan het maagslijmvlies Universiteit Gent Abstract: Helicobacter heilmannii koloniseert de maag van honden en katten die een bron van infectie kunnen zijn voor de mens. Het is nog niet geweten hoe deze bacterie de maag koloniseert. In dit project zullen de gastheer en bacteriële factoren betrokken in adhesie van Helicobacter heilmannii sensu stricto aan het maagslijmvlies bepaald worden. Organisaties: • Vakgroep Pathologie, bacteriologie en pluimveeziekten

Onderzoekers: • Freddy Haesebrouck

Gamma-glutamyl transpeptidase als belangrijke virulentiefactor van Helicobacter suis: mechanismen die bijdragen tot epitheliale cel necrose en immunomodulatie Universiteit Gent Abstract: Helicobacter suis is de meest voorkomende niet-Helicobacter pylori Helicobacter soort bij mensen met maagklachten. Het doel van dit onderzoek is om na te gaan hoe deze bacterie en een gesecreteerd enzyme, het gamma-glutamyl transpeptidase, in staat zijn om epitheliale celnecrose te veroorzaken en daarenboven de immuunrespons van de gastheer te moduleren. Organisaties: • Vakgroep Pathologie, bacteriologie en pluimveeziekten

Onderzoekers: • Freddy Haesebrouck

Fysiologische, pathologische en farmacologische relevantie van cytosolisch guanylaatcyclase en zijn isovormen: een studie in transgene muizen Universiteit Gent Abstract: In dit project zullen diverse knock-out en knock-in muizen van het cytosolisch guanylaatcyclase aangemaakt worden. Deze zullen gefenotypeerd worden in shock-en inflammatiemodellen, modellen van gastro-intestinale motiliteit en cardiovasculaire modellen. De algemene doelstelling is het valideren van dit enzym en zijn isovormen als mogelijks famacologisch doelwit. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie • Vakgroep Fysiologie en fysiopathologie • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre • Johan Van de Voorde • Peter Brouckaert

Fundamenteel klinisch mandaat: Translationeel Onderzoek van Gastro-enterologische Aandoeningen KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Marc Ferrante

Functionele karakterizatie van Zonuline in patiënten metinflammatoire darmziekten (IBD). KU Leuven Abstract: The project involves an in-depth study of the functionalrole of Zonulin in inflammatory bowel disease (IBD), adisease characterized by chronic inflammation of thegastro-intestinal tract. We will also study its possible useas target for future treatment options (translationalresearch). Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Séverine Vermeire • Isabelle Cleynen

Functionele evaluatie en screening naar dysplasie in achalasia KU Leuven

Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • Raf Bisschops • Guy Boeckxstaens • An Moonen

Functionele beeldvorming in de gastrointestinale oncologie Universiteit Gent Abstract: In dit huidig project zal een evaluatie van de accuraatheid van bestaande beeldvormingstechnieken, zoals NMR, gebeuren in nieuwe indicaties binnen de gastrointestinale onoclogie. Het einddoel is om een betere diagnostiek en staging te bekomen. Er zal ook een ontwikkeling en validatie van nieuwe beeldvormingstechnieken gebeuren ter detectie van specifieke tumorale mechanismen (Epidermal Growth Factor receptor en Vascular endothelial Growth Factor receptor). Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Marc Peeters

Functionele analyse van celltype-specifieke inflammasoom signalisatie tijdens homeostase in het colon, en haar rol in inflammatoire darmaandoeningen. Universiteit Gent Abstract: Defecten in inflammasoom signalisatie zijn geassocieerd met inflammatoire darmaandoeningen. Bovendien beïnvloedt inflammasoom signalisatie de samenstelling van de darmflora. Gezien inflammasoom activiteit afhangt van caspase-1 of caspase-11 plannen wij te onderzoeken welke van deze twee caspasen hierbij betrokken zijn, en in welke celtypes van de darm dit proces de ontwikkeling van darminflammatie beïnvloedt. Organisaties: • Vakgroep biochemie

Onderzoekers: • Mohamed Lamkanfi

Functioneel morfologische studie van de interactie tussen neuronale en niet-neuronale elementen in verband met slokdarmmotiliteit. Universiteit Antwerpen Abstract: De voornaamste doelstellingen van dit project zijn de studie van 1. de correlatie tussen morfologische en fysiologische karakteristieken van intrinsieke slokdarmneuronen en 2. de rol van de aanwezigheid van interstitiële cellen van Cajal in dit deel van de tractus digestivus. Organisaties: • CEL- EN WEEFSELLEER • Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans • Dirk Adriaensen

Formation of neuronal connections in the Enteric Nervous System KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe • N. N.

Fase I/II klinisch onderzoek over autologe kanker-testis antigeen gerichte dendritische cel immunotherapie (TriMixDC) voor patiënten met inoperabele voorbehandelde colorectale kanker Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Toegepaste Wiskunde, Biometrie en Procesregeling

Onderzoekers: • Wim Van Criekinge

Evaluatie van fenotypische voorspellingen voor de erfelijke overdraagbaarheid van het darmmicrobioom Universiteit Gent Abstract: Het darmmicrobioom speelt een belangrijke rol bij tal van gezondheidsrelevante processen. De vraag stelt zich of de samenstelling van het microbioom deels gekenmerkt wordt door erfelijke overdraagbaarheid. In dit project zal worden gewerkt met genomische informatie van het microbioom van een uitgebreide cohorte monozygote en dizygote tweelingen en zal worden nagegaan of genomische verschillen zich ook uiten op fenotypisch en functioneel vlak. Organisaties: • Vakgroep Biochemische en microbiele technologie

Onderzoekers: • Tom Van de Wiele

Evaluatie van de toegevoegde waarde van functionele beeldvorming aan een set van biomerkers voor de predictie van therapierespons in solide tumoren. Universiteit Gent Abstract: Er is nood aan niet-invasieve in vivo surrogaatmerkers die clinici voorzien van relevante informatie omtrent de werking van de ziekte en de therapeutische doeltreffendheid van de behandeling. Daarom zullen bepaalde biomerkers en beeldvormingsvariabelen voor enkele van de meest voorkomende kankers, niet-kleincellige longkanker en metastatische colorectale kanker, geïdentificeerd en gevalideerd worden in zowel een retrospectieve als prospectieve studie.

Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Jan Van Meerbeeck

Evaluatie van de mogelijkheden van isotopische analyse van de essentiële transitiemetalen Fe, Cu en Zn in bloedserum en volbloed voor medische diagnose Universiteit Gent Abstract: Chromatografische isolatie van de essentiële transitiemetalen Fe, Cu en Zn uit volbloed of bloedserum voor de daaropvolgende isotopische analyse van de targetelementen via MC-ICP-MS (multi-collector ICP-massaspectrometrie). Vergelijken van resultaten voor een referentie-populatie met deze voor patiëntgroepen voor evaluatie van de diagnostische mogelijkheden van isotopenanalyse in deze context. De onderzochte aandoeningen omvatten o.m. hemochromatose, ziekte van Crohn, ziekte van Wilson en verschillende types leveraandoeningen. Evaluatie van de mogelijkheid tot analyse van ?blood spots? via gebruik van LA (laser ablatie) voor monsterintroductie. Organisaties: • Vakgroep Analytische chemie

Onderzoekers: • Frank Vanhaecke • Hans Van Vlierberghe

Evaluatie van 5-HT4 receptor agonisme in centrale en perifere in vitro modellen Universiteit Gent Abstract: De invloed van een reeks nieuwe 5-HT4 receptor agonisten wordt nagegaan in verschillende elektrofysiologische protocols in hippocampale hersenschijfjes van de rat. Effecten op perifere 5-HT4 receptoren worden nagegaan in 4 modellen : de spierlaag van het slijmvlies in de slokdarm van de rat, de proximale dikdarm bij de cavia en de proximale maag en het linker atrium bij het varken. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre

Enterische glia cellen: een nieuwe populatieimmuunmodulatoren in dedarm? KU Leuven Abstract: This project focuses on the interaction between theenteric glial cells and intestinal immune cells. Since themain topic of the study will involve the study ofimmunological mechanisms leading to intestinal immunehomoeostasis, I prefer to submit this project to theexpress panel "Microbiology and Immunology". Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Gianluca Matteoli

Endotheliale dysfunctie in inflammatoir darmlijden: een nieuwe therapeutische target? Universiteit Gent Abstract: De exacte rol van bloedvat dysfunctie werd tot op heden niet bestudeerd in inflammatoir darmlijden (IBD). Het doel van dit project is het valideren van bloedvat dysfunctie in IBD en het nagaan van het therapeutische effect gebaseerd op twee strategieën ter normalisatie van bloedvatfunctie in muismodellen voor intestinale inflammatie (selectieve knock-out van endotheliaal PHD2 en neutraliserende antilichamen tegen placentale groeifactor). Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • MARTINE DE VOS

Endoplasmatisch reticulum stress en geassocieerde celdood in experimentele modellen voor inflammatoir darmlijden Universiteit Gent Abstract: Inflammatoire darmziekten (IBD) zijn chronische inflammatoire aandoeningen die de darmmucosa aantasten. Recent werd IBD in verband gebracht met een dysfunctionele unfolded protein response (UPR), de adaptieve cellulaire reactie die optreedt ten gevolge van stress in het endoplasmatisch reticulum (ER). De UPR induceert cytoprotectieve pathways, hoewel het bij langdurige ER stress aanleiding geeft tot geprogrammeerde celdood. Tot op heden is niet geweten of de UPR bijdraagt tot IBD pathogenese. Eerdere data van onze onderzoeksgroep tonen aan dat ER stress genexpressie profielen sterk gestegen zijn in biopten van patiënten met IBD. We wensen in dit project na te gaan of - de ontwikkeling van darminflammatie in diermodellen ook geassocieerd is met verhoogde ER stress genexpressie profielen en of dit kan worden tegengaan door het interfereren met de UPR. - er een verband bestaat tussen UPR activatie, epitheliale celdood en inflammatie - ERAP1, een functioneel kandidaatgen voor IBD, ook epitheliale functies heeft Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • MARTINE DE VOS

Effect van aminozuren op de vrijstelling van ghreline: rol van de calcium sensing receptor KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Inge Depoortere • Laurien Vancleef

Effects of 21-aminosteroids on inflammatory mediators and nitric oxide metabolism in experimental sepsis.

Vrije Universiteit Brussel Abstract: Apoptose en necrose in kolom carcinoom cellen, geïnduceerd door lever NK cellen en macrophagen. Organisaties: • Kritische Zorgen

Onderzoekers: • LUC HUYGHENS

Effecten van Helicobacter suis op de gezondheid en functie van pariëtale cellen, verantwoordelijk voor de secretie van maagzuur. Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit onderzoek is om na te gaan hoe Helicobacter suis de maag van mens en dier beschadigt. Hierbij zullen de bacteriële factoren en de pathofysiologische mechanismen die een rol spelen bij het veroorzaken van pariëtale celdood en het doorbreken van de barrièrefunctie van het maagepitheel onderzocht worden. Organisaties: • Vakgroep Pathologie, bacteriologie en pluimveeziekten

Onderzoekers: • Freddy Haesebrouck

Effecten van een Helicobacter suis infectie op de gastrale micro-omgeving bij het varken Universiteit Gent Abstract: In het eerste doel van dit onderzoeksproject wordt nagegaan hoe Helicobacter suis de secretie van maagzuur beïnvloedt. Een directe interactie tussen H. suis en zuursecreterende cellen zal onderzocht worden, naast mogelijke indirecte effecten gerelateerd aan ontsteking. Bovendien zal een mogelijk verband onderzocht worden tussen een H. suis infectie, secretie van maagzuur en de samenstelling van de microbiota in de maag. Organisaties: • Vakgroep Pathologie, bacteriologie en pluimveeziekten

Onderzoekers: • Freddy Haesebrouck • Bram Flahou

Een studie naar de rol van intestinale barrière integriteit en microbiotica in de ontwikkeling van abdominale overgevoeligheid KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Mira Wouters • Javier Aguilera

Duodenale implicaties in de pathofysiologie van functionele dyspepsie KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • N. N. • Hanne Vanheel

Diversiteit, antimicrobiële gevoeligheid en virulentiemechanismen van Helicobacter suis, een pathogeen agens bij varkens met zoönotisch belang Universiteit Gent Abstract: Helicobacter suis is de meest frequent voorkomende gastrale non-Helicobacter pylori Helicobacter bij mensen met maagklachten. De kiem wordt ook geassocieerd met maagzweren en gastritis bij varkens maar de precieze rol van H. suis bij deze maagproblemen van varkens is niet duidelijk. De genomische diversiteit, de antimicrobiële gevoeligheid en de virulentiemechanismen van H. suis zullen worden bestudeerd. Organisaties: • Vakgroep Pathologie, bacteriologie en pluimveeziekten

Onderzoekers: • Richard Ducatelle • Freddy Haesebrouck

Differentiering van COX-2 afhankelijke en -onafhankelijke inductie van VEGF in muis tumoren en humane colorectale carcinomen en zijn weerslag op kwaadaardigheid en gevoeligheid aan anti-angiogenese therapie Universiteit Gent Abstract: PGE2 opgewekt door COX2 is betrokken in het promoten van tumorvascularisatie via de inductie van angiogene factoren zoals VEFG. Analyse van muis tumormodellen toonde aan dat VEGF-expressie tevens via COX-onafhankelijke signaalwegen kan worden opgewekt. Dit project heeft tot doel het valideren in mens colorectale kankerstalen van COX-afhankelijke en -onafhankelijke VEGF-expressie, zijn prognostische relevantie, en weerslag op (on)gevoeligheid aan angiostatische therapeutica. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Johan Grooten • Marc Peeters

Differentiële genexpressie in vetweefsel bij obesitas en kanker: longenlever en vet in een klinisch relevant diermodel en in mensen KU Leuven

Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Hepatologie

Onderzoekers: • Adrianus van Pelt • Sahar Motamedi

Development of portal hypertension in an mouse model in a novel way: through intravital microsopy of liver an peritoneum Universiteit Gent Abstract: Portale hypertensie wordt gekenmerkt door aanwezigheid van collateralen. Een elegante manier om deze collateralen te bestuderen, is het bekijken van het peritoneum van muis en rat d.m.v. intravitaal microscopie. Op deze manier kunnen verschillende vormen van portale hypertensie bestudeerd worden (portal vein ligation, common bile duct ligation, CCl4 induced cirrose) en kan nagekeken worden wat het effect is van bepaalde farmaca en bepaalde genen (knock out muizen). Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe

Development of novel microscopy techniques and analysis tools to address the link between nerve activity and axonal transport KU Leuven Abstract: Calcium imaging at kHz frame rates resolves millisecond timing in neuronal circuits and varicositiesMichiel A. Martens, Werend Boesmans, and Pieter Vanden Berghe;Biomedical Optics Express, Vol. 5, Issue 8, pp. 2648-2661 (2014)http://dx.doi.org/10.1364/BOE.5.002648 Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe • Michiel Martens

Development of luminally deliverd anti clostridium difficile toxin Fab fragments for the treatment of C difficile colitis: an in vitro and in vivo study KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Gert Van Assche • Paul Rutgeerts • Marlies Lutgart Julien Van de Wouwer • Dominiek Staelens

De rol van verstoorde mucosale integriteit in het duodenum in het ontstaan van symptomen in functionele dyspepsie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • Ricard LLuis Farré Marti

De rol van somatostatine en somatostatine receptoren in de interactie tussen mucosale mestcellen en enterische neuronen tijdens intestinale inflammatie. Universiteit Antwerpen Abstract: 1.Identificatie en topografische lokalisatie van somatostatine receptoren in het EZS van niet-geïnflammeerd muizenileum middels immunohistochemie en reverse transcriptase-PCR. De somatostatine receptor bevattende neuronen worden neurochemisch gekarakteriseerd m.b.v. multipele immunofluorescente kleuringen. 2.Vergelijking van de identiteit en het expressiepatroon van somatostatine receptoren in enterische neuronen in 8 weken Schistosoma mansoni geïnfecteerde muizen met niet-geïnflammeerd ileum, gebruik makend van Real Time RT-PCR. 3. Optimalisatie van het protocol voor isolatie van mucosale mestcellen uit de lamina propria van 8 weken Schistosoma mansoni geïnfecteerde muizen 4. Identificatie en kwantificatie van somatostatine receptoren op in vitro ontwikkelde mucosale mestcellen en mucosale mestcellen geïsoleerd uit de lamina propria van 8 weken geïnfecteerde muizen, gebruik makend van immunohistochemie reverse transciptase-PCR en Real Time RT-PCR. Deze resultaten worden in vivo bevestigd door immunofluorescente detectie van somatostatine receptoren op mucosale mestcellen in de GIT van Schistosoma mansoni geïnfecteerde muizen. 5.Studie van een eventueel compensatie-effect van somatostatine receptor type 2 deficiëntie op de identiteit en het expressieniveau van de somatostatine receptoren in enterische neuronen en mucosale mestcellen aan de hand van immunohistochemie, reverse transcriptase PCR en Real Time RT-PCR. 6.Studie van het effect van toediening van SOM en SOM analogen op de synthese en secretie van inflammatoire mediatoren door mucosale mestcellen met cDNA microarray en ELISA 7.Functionele studie van het effect van somatostatine op de neuro-immuuninteractie tussen mestcellen en enterische neuronen, gebruik makend van mucosale mestcellen en enterische neuronen geïsoleerd uit de GIT van Schistosoma mansoni geïnfecteerde muizen. Live cell imaging en multifotonmicroscopie worden gebruikt om de activiteit van beide celtypes na SOM-stimulatie te onderzoeken.

Organisaties: • Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans • Joeri Van Op den bosch

De rol van somatostatine en somatostatine receptoren in de interactie tussen mucosale mestcellen en enterische neuronen tijdens intestinale inflammatie. Universiteit Antwerpen Abstract: 1.Identificatie en topografische lokalisatie van somatostatine receptoren in het EZS van niet-geïnflammeerd muizenileum middels immunohistochemie en reverse transcriptase-PCR. De somatostatine receptor bevattende neuronen worden neurochemisch gekarakteriseerd m.b.v. multipele immunofluorescente kleuringen. 2.Vergelijking van de identiteit en het expressiepatroon van somatostatine receptoren in enterische neuronen in 8 weken Schistosoma mansoni geïnfecteerde muizen met niet-geïnflammeerd ileum, gebruik makend van Real Time RT-PCR. 3. Optimalisatie van het protocol voor isolatie van mucosale mestcellen uit de lamina propria van 8 weken Schistosoma mansoni geïnfecteerde muizen 4. Identificatie en kwantificatie van somatostatine receptoren op in vitro ontwikkelde mucosale mestcellen en mucosale mestcellen geïsoleerd uit de lamina propria van 8 weken geïnfecteerde muizen, gebruik makend van immunohistochemie reverse transciptase-PCR en Real Time RT-PCR. Deze resultaten worden in vivo bevestigd door immunofluorescente detectie van somatostatine receptoren op mucosale mestcellen in de GIT van Schistosoma mansoni geïnfecteerde muizen. 5.Studie van een eventueel compensatie-effect van somatostatine receptor type 2 deficiëntie op de identiteit en het expressieniveau van de somatostatine receptoren in enterische neuronen en mucosale mestcellen aan de hand van immunohistochemie, reverse transcriptase PCR en Real Time RT-PCR. 6.Studie van het effect van toediening van SOM en SOM analogen op de synthese en secretie van inflammatoire mediatoren door mucosale mestcellen met cDNA microarray en ELISA 7.Functionele studie van het effect van somatostatine op de neuro-immuuninteractie tussen mestcellen en enterische neuronen, gebruik makend van mucosale mestcellen en enterische neuronen geïsoleerd uit de GIT van Schistosoma mansoni geïnfecteerde muizen. Live cell imaging en multifotonmicroscopie worden gebruikt om de activiteit van beide celtypes na SOM-stimulatie te onderzoeken. Organisaties: • Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans • Joeri Van Op den bosch

De rol van NK cel-activatie-genen in de cytotoxiciteit tegen colon carcinoma celen. (Analysis of the liverNK-cell-mediated cytotoxicity against colon carcinoma cells: the role of adhesion factors and cytoskeletal proteins) Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project willen we meer te weten komen over de genen verantwoordelijk voor de NK-celaktivering . Dit kan bereikt worden met de methode van 'Differential Display Reverse Transcriptase Polymerase Chain Reaction' (DD.PT.PCR)(15). Deze methode willen we toepassen op LD en HD pitcellen en daarbij hun genexpressie vergelijken met milt-NK cellen, met en zonder behandeling met IL-2. De doelstelling van dit project is om deze kennis over de activatie van NK xcellen toe te passen en metastase van coloncarcinomacellen naar de lever te onderdrukken. In een parallel onderzoek bestuderen we de interactie van pitcellen, Kupffercellen en CC531s cellen tijdens hun cytotoxische interactie on situ, met behulp van de laser scanning microscoop. Organisaties: • Celbiologie en Histologie • Immunologie en Microbiologie

Onderzoekers: • Karin VANDERKERKEN • EDUARD WISSE • LUC BOUWENS

De rol van mucosale mediatoren en hun effect op afferente zenuwactiviteit en intestinale permeabiliteit tijdens postinflammatoire viscerale hypersensitiviteit: een translationele studie. Universiteit Antwerpen Abstract: Viscerale hypersensitiviteit en een gestoorde intestinale permeabiliteit zijn gemeenschappelijke kenmerken in de pathogenese van inflammatoire darmziekten (IBD) en het prikkelbare darmsyndroom (IBS). Eerder werd aangetoond dat het aantal enterochromaffine cellen en mestcellen toegenomen is in de darmmucosa van patiënten met IBD en IBS. Daarnaast stellen deze cellen ook overmatige hoeveelheden mediatoren vrij zoals serotonine en proteasen. Als eerste doelstelling wensen we te onderzoeken of deze mediatoren aanleiding geven tot viscerale hypersensitiviteit door directe prikkeling van de perifere afferenten in de darmwand, dan wel indirect door de intestinale permeabiliteit te verhogen. Hierdoor komen meer antigenen uit het darmlumen in de darmwand terecht wat leidt tot de activatie van immuuncellen, mestcellen en andere celtypes in de darmwand wiens mediatoren op hun beurt bijdragen tot de ontwikkeling van viscerale hypersensitiviteit. We onderzoeken dit in een rat model voor postinflammatoire viscerale hypersensitiviteit, gebaseerd op het TNBS colitis model, en we zullen zowel in vivo als in vitro technieken aanwenden voor de studie van viscerale sensitiviteit (visceromotorische responsen en afferente zenuwactiviteit) en permeabiliteit (Evans blue techniek). Zowel het model als de technieken worden routinematig gebruikt in ons labo. In het eerste werkpakket (WP1) wordt het therapeutische effect onderzocht van farmaca die interageren met de serotonine (5-HT) 2B en 5-HT4 receptoren of met de synthese van serotonine. In WP2 wordt het potentieel van nieuw ontwikkelde protease inhibitoren (in samenwerking met ADDN), gericht tegen tryptase en matriptase, onderzocht als behandeling voor postinflammatoire viscerale hypersensitiviteit en verstoorde permeabiliteit. Met het onderzoek in WP1 en WP2 willen we enerzijds bijdragen tot een betere kennis van de pathofysiologie van hypersensitiviteit en verstoorde darmpermeabiliteit en anderzijds tot het ontwikkelen van nieuwe therapieën voor IBD en IBS door potentiële nieuwe doelwitten te identificeren. De tweede doelstelling is de rol voor serotonine en proteasen valideren in WP3 in een translationele opzet waarbij gebruik gemaakt wordt van colonbiopten van patiënten met IBD en IBS. Het effect van een supernatans, bereid uit deze biopten, op de afferente zenuwactiviteit in de aan- of afwezigheid van de farmaca getest in WP1 en WP2 laat toe hun therapeutisch potentieel te valideren in een klinisch relevante context. Organisaties:

• Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Hannah Ceuleers

De rol van mucosale integriteit en van laag-gradige inflammatie in functionele dyspepsie. KU Leuven Abstract: Functionele dyspepsie (FD) is een veel voorkomende functionele gastrointestinale ziekte die gekenmerkt wordt door maagklachten. Tijdens endoscopisch onderzoek wordt er in FD patiënten geen organische oorzaak gevonden die de symptomen zou kunnen verklaren, vandaar de term functioneel. De pathofysiologie van de aandoening is bovendien grotendeels onduidelijk, waardoor de ontwikkeling van effectieve behandelingen uitblijft. Aangezien studies de aanwezigheid van afwijkingen in de maag en meer recent in het duodenum van FD patiënten aangetoond hebben, was het doel vandit doctoraatproefschrift de rol van de duodenale abnormaliteiten in depathofysiologie van FD te bestuderen.Voedselinname speelt een belangrijke rol in het induceren van klachten in de meerderheid van FD patiënten. We toonden aan dat een vol gevoel na de maaltijd, een opgeblazengevoel en boeren ontstaan in de maag, terwijl pijn en een brandend gevoel in de bovenbuik veroorzaakt kunnen worden in de dunne darm. Aangeziendez Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • Ricard LLuis Farré Marti • Hanne Vanheel

De rol van microcirculaire dysfunctie, het aangeboren immuunsysteem en intestinale permeabiliteit in de vroege fase van acuut-op-chronisch leverfalen. KU Leuven Abstract: Cirrose is het eindstadium van een langbestaande leverziekte (zoals bij voorbeeld virale hepatitis, leververvetting en alcoholisch leverlijden) en is, naast kanker, de hoofdoorzaak van gastro-intestinale sterfte in Westerse landen. Enkele levensbedreigende complicaties in geval van cirrose worden veroorzaakt door portale hypertensie (een overdruk in de bloedvaten naar de lever die maag-darmbloedingen kunnen veroorzaken), leverfalen (als de lever zijn normale functies niet meer kan uitoefenen), bacteriele translocatie van uit de darm (wanneer bacteriën migreren vanuit de darm naar de rest van het lichaam om er levensbedreigende infecties te veroorzaken) en fibrose (het ontstaan van littekenweefsel in de lever). In dit project hebben we een belangrijke rol ontdekt voor de farnesoid-X receptor (FXR), een eiwit dat aanwezig is in lever, darm, bloedvaten en immuuncellen, bij het ontstaan van elk van deze verwikkelingen. Dit is uitermate belangrijk, omdat recent een nieuwe medicijn werd ontw Organisaties: • Hepatologie

Onderzoekers: • Wim Laleman • Len Verbeke

De rol van hypoxie in primaire leverkanker en leverprogenitorcelactivatie Universiteit Gent Abstract: In dit onderzoek zal de rol van hypoxie op activatie en differentiatie van leverprogenitorcellen in de progressie van leverkanker worden nagegaan. In de toekomst kan dit leiden tot nieuwe therapeutische strategiën waarin dit proces selectief kan worden geïnhibeerd. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe

De rol van het RNA-bindend eiwit HuCD en functionele mitochondriale beeldvorming in het menselijk enterisch zenuwstelsel tijdens neurodegeneratie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe • An-Sofie Desmet

De Rol van Gastrische Accomodatie in de Regulatie van Voedselinname KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • Pieter Janssen • Sofie Verschueren

De rol van de vasculaire endotheliale groeifactor (VEGF) en de placentale groeifactor (PIGF) in de pathofysiologie van het hepatopulmonaal syndroom. Universiteit Gent Abstract: Het hepatopulmonaal syndroom (HPS), een complicatie van leverziekte, wordt gekenmerkt door een verstoorde gasuitwisseling en is geassocieerd met toegenomen morbiditeit en mortaliteit. De rol van angiogenese in de pathogenese van HPS zal worden bestudeerd a.d.h.v. een muismodel. Daarnaast zal een klinische multicenter-studie opgezet worden in samenwerking met Eurotransplant, die focust op HPS en portopulmonale hypertensie in de setting van levertransplantatie. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Anja Geerts • Isabelle Colle

• Christophe Van Steenkiste

De rol van de gastro-intestinale tractus in het ontstaan van hongerpieken KU Leuven Abstract: Het migrerend motor complex (MMC) is een periode van contractiliteit inhet maagdarmstelsel tijdens vastende toestand. Motiline, een hormoon geproduceerd in het maagdarmstelsel, is een belangrijke regulator van de fasische activiteit van het MMC. De belangrijkste fase van het MMC is fase III, deze kan starten in de maag of in de dunne darm. De precieze functie van het MMC is nog niet duidelijk en in het verleden werd het beschreven als een mechanisme dat het maagdarmstelsel reinigt. Onze hypothese was dat fase III contracties van het MMC een belangrijke rol spelen in het ontstaan van hongerpieken. We hebben een signifciante positieve associatie gevonden tussen fase III contracties en hongerpieken indien fase III startte in de maag. Deze associatie kon worden geïnduceerd door intraveneuze administratie van erythromycine (een motiline receptor agonist) en dit via een cholinergisch mechanisme aangezien atropine het effect teniet deed. In obese patiënten was de positieve associatie tussen f Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Inge Depoortere • Jan Tack • Eveline Deloose

De rol van autofagie en intrahepatische vasculaire weerstand in de pathofysiologie van niet-alcoholische leversteatose (NAFLD). Universiteit Antwerpen Abstract: Non-Alcohol Fatty Liver Disease (NAFLD) wordt gekenmerkt door de opstapeling van vet in hepatocyten (steatose) genoemd. Indien dit gepaard gaat met ontsteking en beschadiging spreekt men van NASH (Non-Alcoholic Steatohepatitis) wat op zich weer gepaard kan gaan met fibrose en uiteindelijk cirrose. De juiste ontstaansmechanismen van deze beschadiging zijn grotendeels ongekend. In recent onderzoek vanuit onze groep konden we aantonen dat NAFLD lijdt tot een significante stijging van de drukken in de poortader (portale hypertensie) vooraleer er inflammatie of fibrosering optrad. Dit wijst op significante toename van de intrahepatische vaatweerstand dat tot op heden nog niet werd onderzocht. Deze vaatweerstand zal nu verder in detail worden onderzocht (grootte, determinanten, …) om meer te leren over de pathofysiologie en de farmacologisch potentiele aangrijpingspunten van NAFLD. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Peter Michielsen • Sven Francque • Wilhelmus Kwanten

De rol van afferente neuronen in de pathogenese van post-inflammatoire gastro-intestinale motiliteits-en sensitiviteitsstoornissen bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Prikkelbare darmsyndroom (irritable bowel syndrome, IBS) is een functionele darmaandoening die gekenmerkt wordt door chronische abdominale pijn (gestoorde viscerale sensitiviteit) en een veranderd stoelgangspatroon (afwijkende intestinale motiliteit) zonder aantoonbare organische oorzaak. De pathogenese blijft tot op heden grotendeels onopgehelderd en huidige therapeutische modaliteiten blijken ontoereikend. Het doel van dit project is het oppuntstellen van een solide IBS diermodel en het bestuderen van de rol van de mestcel en zijn mediatoren in het ontstaan en onderhouden van de viscerale sensitiviteitsstoornissen, teneinde bij te dragen tot een betere kennis over de pathogenese van IBS en nieuwe therapeutische strategieën aan te reiken. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Tom G G Moreels • Annemie Deiteren

De rol van afferente neuronen in de pathogenese van post-inflammatoire gastro-intestinale motiliteits- en sensitiviteitsstoornissen bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Prikkelbare darmsyndroom (irritable bowel syndrome, IBS) is een functionele darmaandoening die gekenmerkt wordt door chronische abdominale pijn (gestoorde viscerale sensitiviteit) en een veranderd stoelgangspatroon (afwijkende intestinale motiliteit) zonder aantoonbare organische oorzaak. De pathogenese blijft tot op heden grotendeels onopgehelderd en huidige therapeutische modaliteiten blijken ontoereikend. Het doel van dit project is het oppuntstellen van een solide IBS diermodel en het bestuderen van de rol van de mestcel en zijn mediatoren in het ontstaan en onderhouden van de viscerale sensitiviteitsstoornissen, teneinde bij te dragen tot een betere kennis over de pathogenese van IBS en nieuwe therapeutische strategieën aan te reiken. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans • Joris De Man • Tom G G Moreels • Annemie Deiteren

De rol van afferente neuronen in de pathogenese van gastro-intestinale postinflammatoire motiliteits- en sensitiviteitsstoornissen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is het effect na te gaan van experimentele postinflammatoire colitis op de motiliteit van de gastro-intestinale tractus en op de gevoeligheid van afferente neuronen in de nervus pelvicus die het distale colon innerveert. In een tweede luik bestuderen we de pathofysiologie van postinflammatoire motiliteits- en sensitiviteitsstoornissen bij de rat door de rol van TRPV1 en P2X3 receptoren, mestcellen en serotoninebevattende enterochromaffiene cellen na te gaan. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans

De rol van afferente neuronen in de pathogenese van gastro-intestinale postinflammatoire motiliteits- en sensitiviteitsstoornissen. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoek wensen we na te gaan of gastro-intestinale afferente neuronen betrokken zijn bij het ontstaan van motiliteits- en sensitiviteitsstoornissen in de postinflammatoire (remissie) periode na TNBS colitis bij de rat. Daarnaast wensen we, o.a. met behulp van elektrofysiologische technieken, te onderzoeken welke mediatoren betrokken zijn bij de sensitisatie van deze afferente neuronen. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter

De rol van afferente neuronen en hun modulatie in de pathogenese van postinflammatoire gastro-intestinale motiliteitsen sensitiviteitsstoornissen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans

De relatie tussen metallothioneines en hypoxia-inducible factor en de relevantie ervan in experimentele darminflammatie Universiteit Gent Abstract: Metallothioneines (MTs) zijn proteïnen waarvan de kennis betreffende hun rol in darmontstekingen beperkt is. Onze groep toonde een afwijkende MT expressie aan in patiënten met darminflammatie. Verder wordt in recente literatuur een relatie tussen MTs en hypoxie beschreven. Met dit project wensen wij de relatie tussen MTs en hypoxie en de relevantie ervan in darminflammatie verder te onderzoeken. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Martine De Vos

De relatie tussen de maagaccommodatie)reflex en reflux in gezonde vrijwilligers en in gastro-oesofafale reflux ziekte KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • Ans Pauwels • Brecht Van Houtte

De relatie tussen darm- en gewrichtslijden in spondylarthropathie: cellulaire en moleculaire mechanismen en implicaties voor therapie Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt de realtie tussen darm- en gewrichtslijden in spondylarthroapthie na te gaan door enerzijds de rol van de interactie tussen eneteropathogenen en de gastheer in deze aandoening te onderzoeken, en anderzijds de rol van NKT cellen in de inductie van chronische inflammatie te bestuderen. Tenslotte zal het impact van de bindweefselcel op de inductie en het herstel van weefselschade nagegaan worden. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Herman Mielants • August Verbruggen • Dirk Elewaut

De relatie tussen darm- en gewrichtslijden in spondylarthropathie: cellulaire en moleculaire mechanismen en implicaties voor therapie Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt de relatie tussen darm- en gewrichtslijden in spondylarthropathie na te gaan door enerzijds de rol van de interactie tussen enteropathogenen en de gastheer in deze aandoening te onderzoeken, en anderzijds de rol van NKT cellen in de inductie van chronische inflammatie te bestuderen. Tenslotte zal het impact van de bindweefselcel op de inductie en eht herstel van weefselschade nagegaan worden. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • August Verbruggen

De relatie tussen darm- en gewrichtslijden in spondylarthropathie: cellulaire en moleculaire mechanismen en implicaties voor therapie Universiteit Gent Abstract: Het project beoogt de relatie tussen darm- en gewrichtslijden in spondylarthroapthie na te gaan door enerzijds de rol van de interactie tussen eneteropathogenen en de gastheer in deze aandoening te onderzoeken, en anderzijds de rol van NKT cellen in de inductie van chronische inflammatie te bestuderen. Tenslotte zal het impact van de bindweefselcel op de inductie en het herstel van weefselschade nagegaan worden. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers:

• Martine De Vos

De premature big, een diermodel om factoren die een rol spelen bij het ontstaan en de behandeling van necrotiserende enterocolitis bij vroeggeborenen op te sporen. Universiteit Antwerpen Abstract: Necrotizerende enterocolitis (NEC) treft 7-10% van de premature baby's en resulteert in een mortaliteit van 20-40%. NEC kan worden opgewekt in premature biggen die gevoed worden met een melkvervanger. Dit project beoogt de morfometrische en functionele beschrijving van dit diermodel. Door de beschikbaarheid van arginine en NO te manipuleren, willen we meer gedetailleerde aanwijzigen over de oorzaak van NEC. Organisaties: • Toegepaste diergeneeskundige morfologie

Onderzoekers: • Christa Van Ginneken

De premature big, een diermodel om factoren die een rol spelen bij het ontstaan en de behandeling van necrotiserende enterocolitis bij vroeggeborenen op te sporen. Universiteit Antwerpen Abstract: Necrotizerende enterocolitis (NEC) treft 7-10% van de premature baby's en resulteert in een mortaliteit van 20-40%. NEC kan worden opgewekt in premature biggen die gevoed worden met een melkvervanger. Dit project beoogt de morfometrische en functionele beschrijving van dit diermodel. Door de beschikbaarheid van arginine en NO te manipuleren, willen we meer gedetailleerde aanwijzigen over de oorzaak van NEC. Organisaties: • Toegepaste diergeneeskundige morfologie

Onderzoekers: • Christa Van Ginneken

De pathogenese van viscerale hypersensitiviteit in een post-inflammatoir IBS model bij de rat. Universiteit Antwerpen Abstract: Het voorliggend project wil bijdragen tot een betere kennis over de pathogenese van IBS met oog op het aanreiken van nieuwe therapeutische strategieën. In het bijzonder wordt de bijdrage van P2X3 en H4 receptoren tot viscerale hypersensitiviteit bestudeerd in een postinflammatoir model bij de rat. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Annemie Deiteren

De nervus vagus als modulator van intestinale immuun homeostase. KU Leuven Abstract: Het centraal zenuwstelsel interageert op een dynamische wijze met het immuunsysteem waardoor het in staat is om ontsteking te moduleren. Recentelijk is aangetoond dat het parasympatisch zenuwstelsel, via de nervus vagus (NV), een belangrijke rol speelt in de regulatie van de immuunrespons. Stimulatie van de NV remt namelijk de activatie van immuuncellen door middel van vrijstelling van acetylcholine, welke bindt met alpha-7 nicotine receptoren op de immuuncel. In recente experimenten hebben we aangetoond dat dit mechanisme een belangrijke reductie geeft van intestinaleinflammatie opgewekt door abdominale chirurgie. Gebaseerd op deze bevindingen veronderstellen wij dat vagale innervatie van de tractus digestivus een belangrijke rol speelt in de homeostase van het intestinale immuunsysteem. Inleidende experimenten laten inderdaad een afname van regulatoire T cellen en verlies van intestinale tolerantie zien na vagotomie. De exacte interactie tussen NV en het intestinale immuunsysteem is Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Martina Di Giovangiulio

Dendritische cel en chronische allergische luchtwegen inflammatie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De hypothesen : 1. De drendritische cel in de luchtwegen speelt een centrale rol in de keuze tussen een Th-1 en een Th2-immuunreactie ten opzichte van een ingeademd antigeen. 2. Het instilleren van gemoduleerde dendritische cellen in de luchtwegen kan een bestaande Th2immuunreactie in de luchtwegen ombuigen naar een immuuntolerantie of een Th1-immuunreactie. De doelstellingen : 1. Identificeren van de mechanismen in de dendritische cel die verantwoordelijk zijn voor de preferentiële ontwikkeling van een Th2-immuunreactie tijdens de primaire sensibilisatie in de luchtwegen en voor het onderhouden van de chronische inflammatie. 2. Ontwikkelen van een op de dendritische cel gebaseerde intervententietechniek die een bestaande Th2-reactie en allergische inflammatie kan stopzetten of ombuigen. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • KRISTIAAN THIELEMANS

De invloed van vezel-gebaseerde voedingsplatformen op de fermentatie inhet colon van de gezonde personen KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Christophe Courtin • Kristin Verbeke • N. N.

De invloed van sigarettenrook op interacties tussen microbioom en darm: implicaties voor de Ziekte van Crohn Universiteit Gent Abstract: De ziekte van Crohn (CD) is een inflammatoire aandoening van de darmtractus. De meest prominente risicofactor voor ontwikkeling van CD is roken. Vanuit dit oogpunt zullen we de invloed van rookblootstelling op de immuunhomeostase in de darm en de interactie tussen het microbioom en de darmmucosa onderzoeken. Daarbij wensen we tevens de rol van roken op de ontwikkeling van intestinale inflammatie te ontrafelen.

Organisaties: • Vakgroep Pathologische anatomie

Onderzoekers: • Claude Cuvelier • Guy Brusselle

De invloed van sigarettenrook op interacties tussen microbioom en darm: implicaties voor de Ziekte van Crohn Universiteit Gent Abstract: De ziekte van Crohn (CD) is een inflammatoire aandoening van de darmtractus. De meest prominente risicofactor voor ontwikkeling van CD is roken. Vanuit dit oogpunt zullen we de invloed van rookblootstelling op de immuunhomeostase in de darm en de interactie tussen het microbioom en de darmmucosa onderzoeken. Daarbij wensen we tevens de rol van roken op de ontwikkeling van intestinale inflammatie te ontrafelen. Organisaties: • Vakgroep Pathologische anatomie

Onderzoekers: • Claude Cuvelier

De invloed van sigarettenrook op de aangeboren en verworven immuunrespons in de darm en op de pathogenese van de ziekte van Crohn Universiteit Gent Abstract: Peyerse platen spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van de normale mucosale immuunrespons en zijn ook de regio's waar de eerste manifestaties van de ziekte van Crohn (CD) optreden. Roken speelt een nefaste rol in de pathogenese van CD we willen de invloed van roken op de mucosale immuniteit bestuderen en onderzoeken hoe dit kan predisponeren to ontwikkeling van CD. Organisaties: • Vakgroep Pathologische anatomie

Onderzoekers: • Claude Cuvelier

De interactie tussen OSAS en obesitas bij kinderen : op zoek naar een beter inzicht in de rol van het vetweefsel. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de UZA. UA levert aan de UZA de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Stijn Verhulst

De impact van MALT1 en MALT1-gemedieerde verknipping van CYLD op de ontwikkeling van IBD. Universiteit Gent Abstract: Het signaalmolecuul MALT1 wordt voornamelijk bestudeerd voor zijn functie in lymfocyt activering. Recente in vivo studies bevestigden deze spilfunctie voor MALT1 in ontsteking en activering van het immuunsysteem en dit plaatst MALT1 op de voorgrond als een mogelijke potentiële mediator van bepaalde auto-immuunziekten. Met dit project willen we het belang ervan te onderzoeken tijdens de ontwikkeling van inflammatoire darmziekten. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Rudi Beyaert • Isabelle Carpentier

De impact van lactose-intolerantie op de darmgezondheid: evaluatie van de microbiota en fermentatie in het colon en van de genotoxiciteit en cytotoxiciteit van fecaal water. KU Leuven Abstract: De meeste mensen kunnen lactose verteren bij de geboorte door de aanwezigheid van lactase in de brush border van de dunne darm. In meer dan 75%van de populatie, daalt de activiteit van dit enzyme enige tijd na de geboorte of is het zelfs afwezig. Sommige mensen met lactosemalabsorptiezijn asymtomatisch, maar de meesten hebben symptomen, zoals abdominale pijn, overmatige winderigheid en diarree. Lactose intolerantie verwijst naar het syndroom waarbij men één of meerdere symptomen heeft na consumptie van lactose-bevattend voedsel. De exacte oorzaak van lactose-intolerantie is op het moment niet bekend. Wel wordt gesuggereerd dat de symptomen ervaren door lactose-intolerante patiënten het gevolg zijn van een afwijkende fermentatie van lactose in het colon. Wanneer lactose hetcolon bereikt, wordt het daar gefermenteerd door de aanwezige microbiota tot verschillende metabolieten waaronder lactaat, formaat, succinaat en korte keten vetzuren (azijnzuur, propionzuur en boterzuur) evenals eena Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Kristin Verbeke • Karen Windey

De identificatie van prognostische markers voor agressieve vormen van digestief oncologische tumoren geïnduceerd door hypozie en een verbetering van hun gerichte behandeling KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Hepatologie

Onderzoekers: • Eric Van Cutsem • Chris Verslype • Adrianus van Pelt • Jeroen Dekervel

De hongerige 'kleine hersenen': Effecten van stress en voeding op neuronale activiteit in de darmen

KU Leuven Abstract: Gastrolintestinale functies zoals het verteren van een maaltijd, absorptie van nutriënten en secretie van enzymen, hangen sterk af van de werking van het enterisch zenuwstelsel (EZS). Het EZS beïnvloedt en wordt beïnvloed door appetijt-gerelateerde moleculen, de darmflora en mogelijk schadelijke stoffen, allemaal factoren die onder controle gehouden dienen worden voor het behoud van een goede gezondheid. Chronische problemen inde activiteit van het EZS, zoals beschreven in metabole- en ontstekingsziekten, hebben een grote impact op de levenskwaliteit en kunnen zelfs leiden tot centrale neurodegeneratie. Het is daarom zeer belangrijk om defysiologie van het EZS beter te begrijpen, zowel in controle condities als na het volgen van een bepaald dieet. Daarom stelden we in dit doctoraatsproject als doel om de activiteit van enterische zenuwcellen te onderzoeken tijdens vasten (nagebootst door CORT incubatie) en na een fructose dieet; en om een methode te ontwikkelen om met behulp van liv Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe • Jan Tack • Katrien Lowette

Colonkanker: een aandoening waarvan de frequentie kan afnemen en de prognose kan verbeteren door een systematische registratie van risicofactoren en door onderzoek naar predictieve en prognostische factoren voor behandeling. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Klinische Digestieve Oncologie

Onderzoekers: • Eric Van Cutsem

CO in de gastro-intestinale tractus: fysiologische rol en therapeutische mogelijkheden Universiteit Gent Abstract: De rol van CO als relaxerende neurotransmitter van de gladde spiercellen in de gastro-intestinale tractus, en zijn interactie met NO en VIP, worden onderzocht. De mogelijkheid anti-inflammatoire invloed van CO wordt nagegaan door onderzoek van de effecten van "CO-releasing molecules" (CORMs) in modellen van postoperatieve ileus en inflammatoire darmziekten. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre

Chronic vagus nerve stimuation as therapy for colitis KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Elisa Meroni

Cholinerge tonus en immuun-gemediëerde ziekten van de darm KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Guy Boeckxstaens • Gianluca Matteoli • Goele Bosmans

Cellulaire interacties en NK cel-activatie in vroege stadia van levermetastase. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Pitcellen induceren cytolyse en apoptose in syngene coloncarcinomacelen (CC531s) in vitro. Synergie met Kupffercellen verhoogt deze cytotoxiciteit. Wanneer één miljoen CC531s cellen wordt ingespoten in een mesenteriale vene, ontwikkelen zich slechts enkele tientallen metastasen in de lever. Onze werkhypothese is, dat deze metastase-inefficiëntie berust op de afweer door pitcellen en Kupffercellen. Vrijwel alle studies zijn gebaseerd op in vitro waarnemingen, zodat men eigenlijk niet weet wat er in de leversinusoid gebeurt bij het begin van metastase. Dit project wil nagaan: i) welke cellulaire interacties plaatsvinden, korte tijd nadat een CC531s cel een leversinusoid binnenkomt, ii) hoe meer dan 99% van de tumorcellen verdwijnt, en iii) hoe een tumorcel kan ontsnappen aan de afweer en kan extravaseren. Gezien de frequentie van de verschijnselen, moeten we gebruikmaken van de confocale laser scanning microscoop, die in staat is om binnen een groot volume weefsel een fluorescerende cel op te sporen en in detail weer te geven. Door gebruik te maken van drie detectiekanalen, is het mogelijk drie probes of kleuringen toe te passen. Binnenkort hopen we te beschikken over GFP-gelabelde CC531s cellen. Met verschillende probes kunnen we (geactiveerde) pitcelen (mAB 3.2.3, ANK66) of Kupffercelen (ED2, latex) en endotheelcellen (DII-LDL, acetyl-LDL) herkennen. Doel van de studie is, inzicht te krijgen in de precieze cellulaire afweermechanismen tegen metastaserende tumorcellen, en maatregelen voor te bereiden, die de metastase-inefficiëntie verhogen en dardoor metastase kunnen voorkomen. Organisaties: • Celbiologie en Histologie • Pathologische Biochemie en Fysiologie

Onderzoekers: • DECIO EIZIRIK • EDUARD WISSE

Cellulaire interacties en NK cel-activatie in vroege stadia van levermetastase. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Pitcellen induceren cytolyse en apoptose in syngene coloncarcinomacelen (CC531s) in vitro. Synergie met Kupffercellen verhoogt deze cytotoxiciteit. Wanneer één miljoen CC531s cellen wordt ingespoten in een mesenteriale vene, ontwikkelen zich slechts enkele tientallen

metastasen in de lever. Onze werkhypothese is, dat deze metastase-inefficiëntie berust op de afweer door pitcellen en Kupffercellen. Vrijwel alle studies zijn gebaseerd op in vitro waarnemingen, zodat men eigenlijk niet weet wat er in de leversinusoid gebeurt bij het begin van metastase. Dit project wil nagaan: i) welke cellulaire interacties plaatsvinden, korte tijd nadat een CC531s cel een leversinusoid binnenkomt, ii) hoe meer dan 99% van de tumorcellen verdwijnt, en iii) hoe een tumorcel kan ontsnappen aan de afweer en kan extravaseren. Gezien de frequentie van de verschijnselen, moeten we gebruikmaken van de confocale laser scanning microscoop, die in staat is om binnen een groot volume weefsel een fluorescerende cel op te sporen en in detail weer te geven. Door gebruik te maken van drie detectiekanalen, is het mogelijk drie probes of kleuringen toe te passen. Binnenkort hopen we te beschikken over GFP-gelabelde CC531s cellen. Met verschillende probes kunnen we (geactiveerde) pitcelen (mAB 3.2.3, ANK66) of Kupffercelen (ED2, latex) en endotheelcellen (DII-LDL, acetyl-LDL) herkennen. Doel van de studie is, inzicht te krijgen in de precieze cellulaire afweermechanismen tegen metastaserende tumorcellen, en maatregelen voor te bereiden, die de metastase-inefficiëntie verhogen en dardoor metastase kunnen voorkomen. Organisaties: • Celbiologie en Histologie • Immunologie en Microbiologie

Onderzoekers: • Karin VANDERKERKEN • EDUARD WISSE • LUC BOUWENS

Brein-darm interacties in de regeling van viscerale pijn en voedselinname: een benadering vanuit functionele beeldvorming van de hersenen KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • Lukas Van Oudenhove • Nathalie Weltens

Brain-gut interactions in the regulation of visceral pain and food intake: a functional brain imaging approach KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Jan Tack • Lukas Van Oudenhove • Dongxing Zhao

Bowel. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Kristin Verbeke

Biodegradeerbare fluïdica microsystemen voor celculturen en tissue engineering. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Stamcelbiologie en Embryologie

Onderzoekers: • Catherine Verfaillie

Bidirectionele communicatie tussen het enterisch zenuwstelsel en elementen van het immuunsysteem bij inflammatoire gastrointestinale aandoeningen. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit TOP-BOF-project bestond erin de bidirectionele communicatie tussen het enterisch zenuwstelsel (EZS) en het immuunstelsel te bestuderen in intestinale inflammatoire modellen, nl. acute intestinale schistosomiasis, TNBS-geinduceerde ileïtis en bij uitbreiding acuut en chronisch alcohol-misbruik. deze interactie blijkt een belangrijke rol te spelen in de inflammatoire respons en kan mogelijks een beter inzicht bieden in de onderliggende mechanismen van de waargenomen hyperexciteerbaarheid van afferente zenuwbanen binnen het enterisch zenuwstelsel tijdens gastrointestinale inflammatie. Speciale aandacht zal in dit project uitgaan naar cortistatinen en urcortinen alsook naar Masrelated gene receptoren. Organisaties: • Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans • Dirk Adriaensen

Beschermende gastro-intestinale effecten van melkvetglobulemembraan (MVGM)-glycoproteïnen. Universiteit Antwerpen Abstract: De doelstelling van dit project is het bekomen van een reeks goed gekarakteriseerde fracties, aangerijkt met MVGM-glycoproteïnen, die potentieel kunnen gebruikt worden tegen H. pylori omwille van hun anti-adhesie en/of antimicrobiële effecten. Hierbij aansluitend zullen deze fracties eveneens gekarakteriseerd worden met betrekking tot hun resistentie tegen gastro-intestinale vertering en, in het geval van een lage verteerbaarheid, met betrekking tot mogelijke effecten op de samenstelling en bioactiviteit van de microbiota in de dikke darm. Organisaties: • Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)

Onderzoekers:

• Louis Maes • Paul F R C M Cos

Belang van low-fluid shear in de interactie van darm micro-organismen met de gastheer Universiteit Gent Abstract: Mucosale bacteriën in de darm maken nauw contact met de gastheer en hebben een groot potentieel om de gezondheid te beïnvloeden. In de mucosale omgeving heersen specifieke laminaire stromingsprofielen en lage schuifkrachten die leiden tot gewijzigde genexpressie bij zowel bacterie als gastheer. Aangepaste in vitro technologie maakt het mogelijk deze omstandigheden na te bootsen en te onderzoeken. Organisaties: • Vakgroep Biochemische en microbiele technologie

Onderzoekers: • Tom Van de Wiele

Behandeling van experimentele colitis door lokale toediening van kameel antilichaam fragmenten Universiteit Gent Abstract: In dit project willen we neutraliserend kameel antilichaam fragmenten gericht tegen TNF-alfa en IFN-gamma, die door de Lactococcus Lactis tot expressie gebracht worden, testen voor gebruik als potentieel therapeuticum bij de ziekte van Crohn. Hiervoor zullen we gebruik maken van diermodellen voor inflammatoir darmlijden. Organisaties: • Vakgroep Pathologische anatomie

Onderzoekers: • Erik Remaut • Claude Cuvelier

Barriere genen en intestinale permeabiliteit bij inflammatoire darmziekten KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Séverine Vermeire • Kristin Verbeke • N. N. • Isabelle Cleynen

Bacillus stammen als kandidaat probiotische stammen om darmgezondheid te bevorderen Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Pathologie, bacteriologie en pluimveeziekten

Onderzoekers: • Filip Van Immerseel

Bacillus stammen als kandidaat probiotische stammen om darmgezondheid bevorderen Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Pathologie, bacteriologie en pluimveeziekten

Onderzoekers: • Filip Van Immerseel

Autofagie en endoplasmatisch reticulum (ER) stress: genetische en functionele karakterisatie van Crohn's patiënten ter ondersteuning van geïndividualiseerd ziekte management KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Groep Biomedische Wetenschappen

Onderzoekers: • Séverine Vermeire • Kris Nys

Antioxidatieve en anti-inflammatoire effecten van het heem oxygenase-1/biliverdine reductase enzymsysteem in de gastro-intestinale tractus. Universiteit Gent Abstract: De antioxidatieve/anti-inflammatoire effecten van heem oxygenase-1 (HO-1)/biliverdine reductase worden nagegaan in het maagdarmkanaal. In vitro worden peritoneale macrofagen en intestinale epitheliale cellen en in vivo worden muizen aan oxidatieve of bacteriële stress blootgesteld. De invloed hierop van inductie van endogeen HO-1 of van toediening van CO-vrijstellende molecules, biliverdine en bilirubine wordt geëvalueerd met studie van de betrokken cellulaire mechanismen. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie

Onderzoekers: • Romain Lefebvre

Anti-Metallothioneine therapie voor de behandeling van inflammatoire darmziekten Universiteit Gent Abstract: Inflammatoire darmziekten zijn chronisch inflammatoire ziekten van het maagdarmkanaal en vereisen een jarenlange opvolging. Genezing is tot op heden niet mogelijk. Een recente patentaanvraag vanuit onze onderzoeksgroep richt zich op het gebruik van antilichamen om de functie van metallothioneines (MTs) te inhiberen. Deze MTs werden recent herkend als zogenaamde danger moleculen die als centrale modulatoren functioneren in darm immuniteit. Dit project richt zich op de functie van MTs, meer specifiek hoe ze worden gesecreteerd in de darm in vitro en ex vivo op patiënten materiaal.

Daarbij aansluitend maken we gebruik van small animal imaging technieken om de binding van het monoclonaal antilichaam in de darm aan te tonen tijdens inflammatie. De resultaten die voortvloeien uit dit project leveren een belangrijke bijdrage aan de GO/NO GO beslissing voor de verderzetting van het patent. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Martine De Vos • Debby Laukens

Anterograad en tretrograad transport van mitochondriën in zenuwuiteinden KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe • Marjan Dondeyne

An imaging platform for recording cellular activity at high temporal resolution. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe • Thomas Voets

Angiogenesis and portal hypertention studied by intravital microscopy of liver and peritoneoum Universiteit Gent Abstract: Portale hypertensie is een gevreesde complicatie van patienten met levercirrose. Angiogenese is één van de mechnismen waarbij collateralen geïnduceerd door portale hyperensie ontstaan. In een in vivo muismodel zal deze angiogenese in lever en peritoneum en de invloed van medicatie hierop bestudeerd worden. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe

Angiogenese in een humaan en diermodel voor hepatocellulair carcinoom: een translationele benadering. Universiteit Gent Abstract: Primaire levertumoren behoren tot de top 5 wereldwijd wat betreft frequentie van voorkomen. De bloedtoevoer naar deze tumoren is van extreem belang om deze tumoren te laten groeien. VEGF en PLGF zijn factoren die deze bloedtoevoer kunnen beïnvloeden. Sorafenib (anti-VEGF) is een medicijn dat een licentie verkregen heeft voor de behandeling van HCC. Het inhibeert de bloedtoevoer. Het is echter duidelijk dat de tumorcellen andere wegen gebruikt om te voorzien in zuurstof. We zullen onderzoeken welke wegen de tumor gebruikt en of deze therapeutisch kunnen beïnvloed worden. Twee mogelijkheden met name PIGF (bij de mens en het proefdieren) en PGD2 (in de muis) zullen onderzocht worden. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe

Anandamide en neuronale activiteit in het enterisch zenuwstelsel: een nieuw potentieel doelwit in de controlevan intestinale hypersecretie? KU Leuven Abstract: Intestinale regulatie wordt, tenminste gedeeltelijk, gereguleerd door neuronen in de submucosale plexus (SMP). De (patho)fysiologische rol van secretomotor neuronen in de humane SMP blijft tot op heden onduidelijk. Het endogene cannabinoïdsysteem (endoCB) speelt een centrale pathofysiologische rol in de regulatie van gastrointestinale (GI) functies. Anandamide (AEA), de endogene agonist van CB receptoren, is eveneens in staat transient receptor potential vanilloid 1 kanalen (TRPV1) te activeren. Beide signaalmechanismen zijn aanwezig in het humaan enterisch zenuwstelsel (EZS), maar de exacte distributie en de graad van interactie tussen deze twee systemen staan nog ter discussie. Het endoCB systeem wordt over-geactiveerd in experimentele diermodellen van hypersecretie. TRPV1 signaaloverdracht is betrokken bij de regulatie van inflammatie en motorfuncties, maar er zijn vooralsnog geen gegevens beschikbaar met betrekking tot de rol van TRPV1 in de modulatie van intestinale secretie. Di Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe • Carla Cirillo

Analyse van neuroimmunologische interacties in de dunne darm tijdens intestinale schistosomiasis. Universiteit Antwerpen Abstract: Analyse van neuroimmunologische interacties in de dunne darm tijdens intestinale schistosomiasis. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Eric Van Marck

Analyse van neuroimmunologische interacties in de dunne darm tijdens intestinale schistosomiasis. Universiteit Antwerpen Abstract: Analyse van neuroimmunologische interacties in de dunne darm tijdens intestinale schistosomiasis. Organisaties:

• Laboratorium voor celbiologie en histologie

Onderzoekers: • Jean-Pierre Timmermans • Eric Van Marck

Actie potentiaal gedreven mitochondriaal transport in zenuwcel uitlopers van muis en mens. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe

Actiemechanismen van lokale rho kinase inhibitie in colitis muismodellen Universiteit Gent Abstract: Rho kinase (ROCK) inhibitie kan een nieuw doelwit zijn in de behandeling van IBD. Het is een pleiotroop kinase dat een belangrijke rol speelt in inflammatie en homeostase van het maag-darmstelsel en overmatig geproduceerd wordt in IBD. In dit onderzoeksproject worden de effecten en de moleculaire mechanismen nagaan van lokaal toegediende ROCK inhibitoren in colitis muismodellen. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • MARTINE DE VOS