Onderzoek naar het effect van klankstructuren van kledingwinkelnamen op de perceptie van mannen en vrouwen.
Masterscriptie Communicatie Design Jill Meijer S265474 Begeleiders: M. Mos en A. Vermeer Communicatie- en informatiewetenschappen Faculteit Geesteswetenschappen Universiteit van Tilburg Augustus 2012
1
Samenvatting. In deze scriptie wordt verslag gedaan van een onderzoek naar de invloed van klankstructuren op de waardering van kledingwinkelnamen. Vier verschillende kledingwinkelnamen zijn onderzocht: Woezaron, Wabboelan (mannenkledingwinkelnamen bestaande uit klinkers met een lage toon en stemhebbende medeklinkers), Sapirta en Sisiki (vrouwenkledingwinkelnamen bestaande uit klinkers met een hoge toon en stemloze medeklinkers), waarbij bij elke kledingwinkelnaam het oordeel over zes aspecten onderzocht is: personeel, kwaliteit, kleding, overzicht, drukte, en de winkel. Hierbij is nagegaan in hoeverre sekse en de mate van betrokkenheid bij kleding die oordelen beïnvloeden.. Er werd verondersteld dat de mannenkledingwinkelnamen positiever zouden worden beoordeeld door mannen en dat de vrouwenkledingwinkelnamen positiever zouden worden beoordeeld door vrouwen. Alle aspecten van de mannenkledingwinkelnamen werden positiever beoordeeld door mannen dan door vrouwen en niet-betrokken mannen beoordeelden deze positiever dan betrokken mannen. Alle aspecten van de vrouwenkledingwinkelnamen werden positiever beoordeeld door vrouwen dan door mannen. De klankstructuren van kledingwinkelnamen blijken van invloed te zijn op de waardering van kledingwinkelnamen.
2
Inhoudsopgave 1 Inleiding.
5
2 Theoretisch kader.
6
2.1 Merknamen.
6
2.2 Cognitieve categorisatie.
6
2.3 Merknaamgeheugen.
7
2.4 The evoked set.
7
2.5 Sound Symbolism.
8
2.6 Fonemen.
9
2.7 The Frequency Code.
10
2.8 Voorkeursverschillen tussen mannen en vrouwen.
11
2.9 Klankstructuren.
12
2.10 Corpusanalyse.
13
2.11 Resultaten corpusanalyse.
14
2.12 Betrokkenheid.
16
2.13 Samenvatting.
17
3 Methode.
18
3.1 Design.
18
3.2 Participanten.
18
3.3 Instrumentatie.
18
3.4 Procedure.
20
3.5 Verwerking.
21
3
4 Resultaten. 4.1 Sekse en betrokkenheid.
22 22
4.2 Effecten van sekse en betrokkenheid op de perceptie van de kledingwinkelnaam Woezaron.
22
4.3 Effecten van sekse en betrokkenheid op de perceptie van de kledingwinkelnaam Wabboelan.
25
4.4 Effecten van sekse en betrokkenheid op de perceptie van de kledingwinkelnaam Sapirta.
27
4.5 Effecten van sekse en betrokkenheid op de perceptie van de kledingwinkelnaam Sisiki.
28
4.6 Alleen voor zelf winkelen vs. ook voor partner winkelen.
30
4.7 Controle variabelen.
30
5 Conclusie.
31
6 Discussie.
33
7 Referentielijst.
35
8 Bijlage.
37
4
1 Inleiding. Winkeliers willen een goed imago opbouwen. Door de achteruitgaande economie is er een nog hogere druk om niet te falen als men een bedrijf zoals een winkel start. Winkeliers proberen klanten te trekken en te behouden. Een van de eerste dingen die een mogelijke consument voor zich krijgt is de naam van de winkel. Deze moet dan ook een positief beeld oproepen. Om mensen naar binnen te lokken is het van groot belang dat de winkelnaam uitnodigend overkomt en positief wordt beoordeeld. Uit voorgaand onderzoek (Meijer, 2011) is gebleken dat de klankstructuur van een merknaam een rol kan spelen in de perceptie van consumenten. Aangezien een merknaam grote invloed kan hebben op hoe consumenten een product beoordelen, wordt er in dit onderzoek gekeken hoe winkelnamen worden gepercipieerd op basis van de klankstructuur. Eerst wordt er een corpusanalyse uitgevoerd op 48 bestaande merknamen. Hierbij zal er worden gekeken naar het aantal woorden en de lengte van de merknaam, of de merknaam betekenisvol is, of er naar mensen wordt verwezen en tenslotte de denotatie en de uitspraak van de merknaam. Vervolgens zal er een pretest worden gehouden om te kijken welke aspecten mannen en vrouwen belangrijk vinden aan kledingwinkels. Op basis van de resultaten van de corpusanalyse zullen er vier merknamen uit het onderzoek Meijer (2011) worden gekozen voor het experiment. Op basis van de resultaten van de pretest zullen er vragen worden geformuleerd voor de enquêtes. Participanten zullen de vier merknamen moeten beoordelen op de aspecten die in de pretest naar voren zijn gekomen. Door middel van dit experiment wordt getracht te achterhalen wat het effect is van klankstructuren van winkelnamen op de perceptie van mogelijke consumenten. Op basis hiervan kan er advies worden gegeven op het terrein van marketing management. De wetenschappelijke relevantie van dit onderzoek is gelegen in de vraag hoe bepaalde klanken verschillend worden gepercipieerd door mannen en vrouwen op basis van de Frequency Code (Ohala, 1994: Gussenhoven 2002). Door middel van dit onderzoek kan worden gekeken wat het effect van Sound Symbolism (Argo, Popa & Smith 2010) is op de perceptie van mogelijke consumenten.
5
2 Theoretisch kader
2.1 Merknamen. Merknamen komen voor in allerlei soorten en maten. Argo, Popa en Smith (2010) geven in hun onderzoek over merknamen aan dat er in 2005 meer dan 32.000 inschrijvingen van nieuwe handelsmerknamen waren. Mensen leggen associaties tussen een merknaam en waar het merk voor staat, wat voor product het is en welke voordelen men er bij heeft in vergelijking met een product van de concurrent. Het is dus van groot belang dat een merknaam een indruk geeft die in overeenstemming is met het product.
2.2 Cognitieve categorisatie. Mensen associëren automatisch informatie met al bestaande en al opgeslagen informatie. Kotler en Pfoertsch (2006) beschrijven in hun boek over business to business branding dat consumenten herinneringen hebben aan merknamen die zij hebben opgebouwd door voorgaande ervaringen, associaties gemaakt bij de merknamen en verwachtingen die zij hierover hebben. Mensen hebben gedachten en een mening over merknamen. Merknamen geven consumenten de mogelijkheid om producten of diensten gemakkelijker te onthouden. Hoe beter mensen attributen van een product kunnen associëren met het juiste merk(naam), des te meer invloed deze heeft op het kunnen onthouden van de merknaam (Baker, 2003). Festinger (1985) legde uit dat mensen selectief nieuwe informatie zoeken en interpreteren zodat de nieuwe informatie in overeenstemming is met de gedachten en informatie die mensen al hadden. Als dit niet correspondeert, dan voelt een persoon cognitieve dissonantie. Cognitieve dissonantie is een psychologisch oncomfortabele gemoedstoestand en daarom zullen mensen cognitieve dissonantie proberen te vermijden. Mocht cognitieve dissonantie toch optreden, dan zullen mensen proberen deze te veranderen in cognitieve consonantie. Cognitieve consonantie is een prettige gemoedstoestand die mensen altijd zullen proberen te bereiken. Dit kan op twee manieren. Mensen kunnen de oude informatie, gedachten en meningen die ze al hadden veranderen of aanpassen, zodat deze in overeenstemming is met de nieuwe informatie. Of mensen kunnen de nieuwe informatie negeren of afwijzen zodat deze niet in tegenstelling is met de oude informatie, gedachten of meningen die mensen al hadden. Het bovengenoemde geldt ook voor (nieuwe) merknamen. Een effectieve merknaam zorgt ervoor dat mensen deze associëren met het bijpassende product. Een goed geformuleerde merknaam zorgt ervoor dat mensen deze en het bijbehorende product onthouden en dat het product positieve gevoelens teweeg brengt bij de consument. Bij het creëren van een merknaam
6
moet in het achterhoofd worden gehouden dat er veel concurrenten zijn die hetzelfde proberen te bereiken. Een merknaam is erg belangrijk voor het product.
2.3 Merknaam geheugen. Lowrey, Shrum en Dubitsky (2003) merken in hun onderzoek over brand name memory op dat een effectieve merknaam ervoor zorgt dat consumenten de producten of diensten van een merknaam beter onthouden. Daarom proberen marketingmanagers merknamen te bedenken die consumenten associëren met hun producten of diensten. Zoals hierboven al is aangegeven, is het erg belangrijk voor de gemoedstoestand van mensen om in hun ogen (nieuwe) informatie te verkrijgen die overeenkomt met de gedachten en informatie die zij al hadden. Het is van belang dat merknamen associaties teweeg brengen die in overeenstemming zijn met het product of de dienst die wordt aangeboden zodat de merknaam goed kan worden onthouden. Talige kenmerken spelen bij het ontwikkelen van een effectieve merknaam een cruciale rol. Het is daarom voor makers van merknamen van groot belang om elke letter, klank en mogelijke visuele aspecten van een merknaam te bekijken en beoordelen voordat deze in de markt wordt gezet. Mensen moeten merknamen gemakkelijk kunnen linken aan het juiste product zodat er geen cognitieve dissonantie bestaat. Een goed gevormde merknaam zorgt ervoor dat deze duidelijk in het geheugen van de (mogelijke) consument is opgeslagen. Het effect dat een producent of marketeer wil bereiken met een merknaam is dat wanneer een consument een bepaald product wil aanschaffen, deze als eerste aan jouw merk(naam) denkt. Door middel van jarenlange reclame hopen de mensen van Philips bijvoorbeeld dat wanneer iemand een nieuwe televisie wil kopen deze als eerste aan een Philips televisie denkt. De mensen van Sony daarentegen zien natuurlijk liever dat de consument, bij de behoefte aan een nieuwe televisie, als eerste denkt en op zoek gaat naar een televisie van Sony
2.4 The evoked set. Zoals hierboven al is aangegeven is het effect dat een producent of marketeer wil bereiken dat een consument zijn product verkiest boven dat van de concurrent. Voordat de consument deze stap zet gaat hij eerst na welke merken voor hem een mogelijke koopoptie zijn. Het is cruciaal om je merknaam in de evoked set van potentiële kopers te krijgen. De evoked set kan ook wel worden vertaald als de ‘opgeroepen set’. Howard en Seth (1969) leggen het concept van de ‘opgeroepen set’ uit als de set van merken in het hoofd van een consument die als acceptabel worden beschouwd voor een mogelijke (volgende) aankoop. Wanneer een consument een product wil kopen, wordt er bij de consument een merknaam ‘opgeroepen’ uit zijn geheugen. Volgens Brisoux (1981) wordt een
7
merk geëvalueerd als behorende tot de evoked set wanneer het merk wordt beschouwd als mogelijke aankoop in de toekomst en deze ook positief wordt geëvalueerd door de consument. Het tegenovergestelde van de evoked set is de inept set. Een merk wordt geëvalueerd als behorende tot de inept set wanneer deze niet wordt beschouwd als mogelijke aankoop in de toekomst en deze ook negatief wordt geëvalueerd door de consument. Zodra een merk cognitief is opgeslagen in de inept set, is het praktisch onmogelijk om (terug) te worden opgeslagen in de evoked set. Een voorbeeld hiervan is de drie maanden durende olieramp veroorzaakt door BP (British Petroleum) die niet alleen het bedrijf maar ook het milieu grote schade heeft berokkend. De associatie van deze ramp met BP kan nog steeds helder aanwezig zijn. Wanneer mensen geconfronteerd worden met het merk BP, zal dit merk bij hen negatieve associaties oproepen. De laatste groep waarin een merk cognitief kan worden gecategoriseerd is de inert set. Dit betekent dat een merk noch geaccepteerd, noch afgekeurd wordt. Hierbij geven mensen geen grote betekenis aan een merk, ze evalueren het merk niet positief maar ook niet negatief. Mensen zijn onverschillig over merken die zijn opgeslagen in de inert set. Merken die in de inert set zijn opgeslagen worden ook niet gezien als een mogelijke aankoop in de toekomst. Om in de evoked set van consumenten opgeslagen te worden, moeten consumenten zich eerst bewust zijn van het bestaan van een merk om het op te kunnen slaan in hun geheugen. Dit kan gedaan worden door frequent de merknaam te noemen in een advertentie, het frequent plaatsen van advertenties/ reclames in verschillende soorten media of merknamen linken aan beroemdheden (Lowrey, Shrum & Dubtisky, 2003). Dit is niet voor alle bedrijven mogelijk. Een andere manier om dit te bereiken is door een merknaam te creëren die zo sterk en uniek is dat mensen onbewust positieve gevoelens hierover hebben en het product met deze merknaam daardoor als mogelijke aankoop beschouwen.
2.5 Sound Symbolism. Volgens Argo, Popa en Smith (2010) verwijst Sound Symbolism (geluidssymboliek) naar het feit dat men betekenis aan woorden geeft door naar het geluid van een woord te luisteren. Een woord bestaat uit fonemen. Dit zijn de kleinste delen van een woord. Eysenk (1979) definieert fonemen als de fundamentele bouwstenen van geluid in een taal. Fonemen zijn dusdanig invloedrijk op de betekenis die mensen aan woorden geven, dat zelfs het kleinste verschil tussen woorden anders wordt waargenomen. Argo, Popa en Smith (2010) verwijzen hierbij naar een onderzoek van Sapir (1929) waarbij mensen de twee woorden “mil” en “mal” kregen te zien. Deze woorden verschillen alleen in hun middelste klank “i” en “a”. Uit het onderzoek bleek dat 80% van de mensen het woord “mal” toeschreven aan een groot object terwijl “mil” volgens de mensen refereert aan een klein object. Dit voorbeeld geeft duidelijk weer dat zelfs kleine gedeelten van een woord een grote invloed kunnen hebben op wat mensen zich voorstellen bij dat woord.
8
2.6 Fonemen. Om een beter beeld te geven van welke fonemen er zijn en hoe deze effect hebben op mensen kan er worden gekeken naar de klinkerdriehoek. In de zogenaamde klinkerdriehoek worden klinkers weergegeven op een continuüm van achter naar voor in de mond, en van open naar gesloten. Klinkers kunnen volgens de klinkerdriehoek worden voorgesteld aan de hand van drie basisklinkers. Dit zijn de klinkers ‘i’, ‘a’ en de ‘u’. Figuur 1 geeft de klinkerdriehoek weer. De klinkerdriehoek geeft aan dat de overgang van het uitspreken van een klinker naar een andere klinker op een geleidelijke manier gaat.
Figuur 1: Klinkerdriehoek (Francart, 2004).
Gordon en Heath (1998) geven aan dat de basisgeneralisatie is dat een korte klinker voorafgaat aan een lange klinker en dat wanneer klinkerlengte constant is de volgorde van de klinker kwaliteit wordt bepaald door de volgende hiërarchie: “licht” i> I> ε>æ>a> c>o>u “zwaar”. Hoe licht of zwaar een klank wordt gepercipieerd is afhankelijk van de tongpositie in de mond. Volgens Klink (2000) worden klinkers waarbij het hoogste punt van de tong zich voorin de mond plaatsvindt tijdens het uitspreken gezien als front vowels, oftewel klinkers die zich vooraan in de mond plaatsvinden. Volgens Klink worden deze klanken als klein/ licht gepercipieerd. Hier tegenover staan back vowels, oftewel klinkers die achterin de mond plaatsvinden. Deze klinkers worden geproduceerd wanneer het hoogste puntje van de tong achter in de mond zit. Volgens Klink (2000) worden deze klinkers gezien als groot/ zwaar. Deze indeling wordt ook wel geclassificeerd als de front/ back distinction. De front/ back distinction kan goed worden weergegeven met het volgende voorbeeld uit Klink (2000). De /a/ in het Engelse woord ban kan gezien worden als een back vowel. Terwijl dezelfde /a/ als /ā/ wordt uitgesproken in het Engelse woord hate en kan worden gezien als
9
een front vowel. Het categoriseren van klanken kan op meerdere manieren zoals de front/ back distinction die hierboven al is aangeven. Een andere manier om klanken in te delen is door te kijken of deze als mannelijk of als vrouwelijk worden gepercipieerd. Dit is bij merknamen van groot belang omdat een effectieve merknaam aangeeft of het product voor mannen, vrouwen of mannen en vrouwen bedoeld is. Het categoriseren van klanken als mannelijk dan wel vrouwelijk vindt eerder plaats via een continuüm dan dat er een duidelijk dichotoom onderscheid is. Met behulp van de Frequency Code zal worden geprobeerd duidelijkheid te scheppen over hoe verschillende klanken als mannelijk dan wel vrouwelijk worden gepercipieerd.
2.7 The Frequency Code. Coulter en Coulter (2010) onderzochten in hun onderzoek naar klanksymboliek of bepaalde klinkers en medeklinkers worden geassocieerd met de perceptie van grote of kleine objecten. Uit de resultaten van hun onderzoek bleek dat woorden waarin klein klinkende klinkers zaten automatisch werden waargenomen als een klein object. Klein klinkende woorden werden geassocieerd met vrouwelijkheid terwijl groot klinkende woorden werden geassocieerd met mannelijkheid. Ook volgens de Frequency Code (Ohala, 1994, Gussenhoven 2002) worden klinkers met een hoge toon en stemloze medeklinkers geassocieerd met een kleiner persoon dat vrouwelijk, kwetsbaar, vriendelijk, onzeker en meegaand is. Klinkers met een hoge toon zijn /i/ en /e/ en stemloze medeklinkers die met ‘vrouwelijk’ worden geassocieerd zijn onder andere /p/,/ t/en /k/. Dort (1998) vult deze stemloze medeklinkers die met ‘vrouwelijk’ worden geassocieerd aan met de /ch/,/s/en de /x/. De Frequency Code impliceert ook dat klinkers met een lage toon en stemhebbende medeklinkers worden geassocieerd met mannelijk, groot, onvriendelijk, dominant en zelfverzekerd. Klinkers met een lage toon zijn /o/ en /u/ en stemhebbende medeklinkers die met ‘mannelijk’ worden geassocieerd zijn onder andere /b/, /g/ en /d/. Volgens Dort (1998) zijn de /m/, /n/, /w/, /v/ en de /z/ ook stemhebbende medeklinkers die met ‘mannelijk’ worden geassocieerd. Ohala (1984) geeft in zijn onderzoek over klanksymboliek aan dat naast woorden met een /i/e/p/t/k/ ook woorden met de klanken /l/ en /y/ als vrouwelijk worden gepercipieerd. In dit onderzoek wordt er ook aandacht besteed aan mannelijke klanken. Zoals boven aan al staat aangegeven worden volgens de Frequency Code de klanken /o/ en /u/ als mannelijk beschouwd. Ohala (1984) breidt deze groep klanken uit door te veronderstellen dat ook de klank /a/ als mannelijk wordt gepercipieerd. Tabel 2 geeft een overzicht van enkele mannelijke en vrouwelijke klanken, er zijn er meer.
10
Tabel 2: Overzicht van klanken ingedeeld naar “mannelijk” respectievelijk “vrouwelijk”. Geslacht
Mannelijk
Vrouwelijk
Klinkers
a
e
o
i
u
y
b
p
d
t
f
v
z
s
g
ch
m
k
n
l
w
x
Medeklinkers
2.8 Voorkeursverschillen tussen mannen en vrouwen. Zoals hierboven al is aangegeven verschillen mannen en vrouwen in hun voorkeuren in klinkers en medeklinkers. Vrouwen zijn meer aangetrokken tot klanken zoals de /i/. Deze klinker wordt aan de voorkant van de mond bovenin uitgesproken en is een niet-afgeronde klinker. Front vowels worden uitgesproken met de tong in de richting van de tanden zoals de hierboven al genoemde /i/ en de klanken /e/,/ ε/ en /æ/. Mannen zijn meer aangetrokken tot klanken zoals de /a/, /o/, /u/ en /c/. Dit zijn afgeronde klinkers die achterin geproduceerd worden met teruggetrokken tong. Volgens Gordon en Heath (1998) is in de sociolinguïstiek meer onderzoek gedaan naar klinkers dan naar medeklinkers. Reden daarvoor zou zijn dat de verandering van de ene naar de andere klinker gradueel is (zie de klinkerdriehoek, bijvoorbeeld van i> I> ε>æ>a ), terwijl de verandering van de ene naar de andere medeklinker meer dichotoom verloopt. (bijvoorbeeld van f > p). Het continuüm van het uitspreken van de /e/ naar de /i/ gaat door middel van een oneindige reeks van kleine stappen die met een redelijke mate van nauwkeurigheid kan worden waargenomen door het uitvoeren van spectografische metingen. Er is meer onderzoek gedaan naar klinkers vanwege een duidelijker hoorbaar verloop van de uitspraak hierbij. Voor medeklinkers is er geen vergelijkbare schakering in het springen van bijvoorbeeld /ŋ/ naar /n/ zoals (thinking naar thinkin).
11
2.9 Klankstructuren Het effect van klankstructuren dat hierboven al genoemd werd door Ohala (1984) en Gussenhoven (2002) kan gedemonstreerd worden door te kijken naar het onderzoek van Klink (2009). Gedurende dit onderzoek moesten participanten hun voorkeur uitspreken over mannelijke en vrouwelijke merknamen van twaalf verschillende producten. De participanten kregen verschillende producten te zien waarbij zij vervolgens uit verschillende namen een juiste naam voor het product moesten kiezen. De namen waren erg mannelijk of erg vrouwelijk ontworpen. Uit de resultaten bleek dat vrouwelijke participanten vrouwenmerknamen met klinkers met een hoge toon prefereerden, terwijl mannen mannenmerknamen met klinkers met een lage toon prefereerden. Dit kan aan de hand van de volgende twee voorbeelden van de merknamen L’Oréal Elvive en Badedas worden geïllustreerd. In de naam L’Oréal komt twee keer de vrouwelijke klank /l/ voor, aan het begin en aan het eind. Ook de /é/ komt vrouwelijk over in dit voorbeeld omdat deze als /ee/ wordt uitgesproken. Doordat Elvive bestaat uit klinkers met een hoge toon /i/ en /e/ klinkt het erg vrouwelijk. Ook komt hier de klank /l/ weer in voor waardoor het woord klein en vrouwelijk overkomt. Doordat Badedas, daarentegen de stemhebbende medeklinkers /b/ en /d/ heeft klinkt het woord mannelijk. Ook komt hierin de klinker /a/ in voor waardoor het woord mannelijk overkomt. De klankstructuren van een merknaam kunnen het gemak bevorderen waarmee deze worden herkend en onthouden. In de context van het ontwerpen van succesvolle merknamen zullen mensen mannenmerknamen proberen te linken aan mannelijke producten om consonantie te bereiken. Dit geldt ook voor vrouwenmerknamen en vrouwelijke producten. Als een merknaam dit niet weet te bereiken dan zal het als gevolg hebben dat consumenten cognitieve dissonantie voelen bij het percipiëren van de merknaam. Om te kijken of kledingwinkelmerknamen aan het principe van de Frequency Code voldoen, is hieronder een corpusanalyse uitgevoerd met 48 kledingwinkelmerknamen. Zestien hiervan waren kledingwinkels voor mannen, zestien kledingwinkels voor vrouwen en de overige zestien waren kledingwinkels voor zowel mannen als vrouwen. Er is hier gekeken of deze bestaan uit klankstructuren die duidelijk aangeven of het een mannenkledingwinkel, vrouwenkledingwinkel of mannen- en vrouwenkledingwinkel is.
12
2.10 Corpusanalyse. Gedurende dit onderzoek zijn er 48 kledingmerknamen onderzocht op verschillende aspecten. De analyse bestaat uit het onderzoek van de klankstructuren van zestien winkels voor mannenkleding, zestien winkels voor vrouwenkleding en zestien winkels voor mannen- en vrouwenkleding. Er is gekeken naar grote steden in Nederland en welke winkels daar representatief voor het kledingwinkelaanbod waren. Vervolgens zijn de kledingwinkelnamen ingedeeld op basis van de beoogde consument of ze kleren voor mannen, vrouwen of mannen en vrouwen verkochten. Hieronder volgt een uitleg over de verschillende variabelen waarop de kledingwinkelnamen zijn beoordeeld. Bijlage 1 geeft deze corpusanalyse weer.
Aantal woorden: Er is gekeken uit hoeveel woorden de kledingwinkelmerknaam bestaat. Hierbij worden alle woorden geteld, ook voorzetsels en bijvoeglijk naamwoorden. Dit wordt afgekort met A.W. Lengte: Er is ook gekeken naar de lengte van de kledingwinkelmerknamen. Deze zijn gebaseerd op de hoeveelheid lettergrepen die een naam bevat. Betekenisvolle merknamen: In betekenisvolle merknamen komen woorden voor waaraan mensen betekenis kunnen geven zoals “Superstar”, hierin komt het woord ‘star’ voor. Dit wordt door Lowrey, Shurm en Dubtisky (2003) ook wel omschreven als ‘meaningfulness’. Zij definiëren ‘betekenisvol’ als een combinatie van de verschillende attributen van een woord, waarvan sommige attributen betekenis kunnen geven aan een woord doordat zij beelden oproepen of semantische associaties kunnen oproepen bij mensen. Mensnamen: Onder mensnamen in kledingwinkelnamen wordt bedoeld dat er een naam van bijvoorbeeld de eigenaar of iemand anders voorkomt in de kledingwinkelnaam. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de voor of achternaam van een persoon. Een voorbeeld hiervan is Tommy Hilfiger of McGregor. Bij het onderzoeken van deze mensnamen wordt er niet gekeken of er nog iets betekenisvols in deze namen zit. Als er bijvoorbeeld een kledingwinkel is die de naam Jan Konings heeft, wordt dit gerangschikt als mensnaam en niet als betekenisvolle naam verwijzend naar ‘koning’. Denotatie: Denotatie betekent dat het aangeboden product of dienst weergegeven is als een merknaam. Bijvoorbeeld “burger” in Burger King. Er kan ook gedacht worden aan namen zoals Volkswagen waarin het stuk “wagen” refereert aan een auto. Of Intratuin waarin het gedeelte ‘tuin’ aangeeft dat het om tuinproducten of tuinmaterialen gaat. In het geval van kledingwinkelnamen kan hierbij worden gedacht aan de woorden “mode”, “fashion”, “fashion store” en “kleding” die dan in de naam zelf voorkomen.
13
Nederlandse Uitspraak: Als laatste onderdeel wordt elke kledingwinkelnaam ontleed op basis van de Frequency Code. Er is per groep winkels (op basis van geslacht) een klankstructuuranalyse gegeven van de kledingwinkelnamen. De analyse vindt plaats op basis van de klanken van het woord zoals het wordt uitgesproken. De letter ‘m’ staat hierbij voor mannelijk, de letters ‘m/v’ staan voor mannelijk en vrouwelijk en de letter ‘v’ staat voor vrouwelijk. Er zal worden gekeken naar hoe ‘mannelijk’ of ‘vrouwelijk’ deze kledingwinkelnamen klinken. Dit wordt vervolgens aangegeven op een schaal van 0 tot 1. Hierbij staat 0 voor mannelijk, 1 voor vrouwelijk, 0.5 staat voor mannelijk en vrouwelijk. Per kledingwinkelnaam zijn deze scores bij elkaar opgeteld en gedeeld door het aantal lettergrepen. De antwoorden die hieruit komen liggen tussen de 0 en de 1. Voor een overzicht van de categorisering van de klanken van de kledingwinkelmerknamen, zie bijlage 2.
2.11 Resultaten corpusanalyse. Hieronder staan de resultaten van de corpusanalyse. Deze resultaten geven aan of er een verschil is tussen de namen voor kledingwinkels voor mannen, vrouwen en mannen en vrouwen. De resultaten zijn weergegeven per groep. Hierin is een onderscheid gemaakt tussen ‘vorm-’ en ‘betekenisaspecten’. Onder ‘vorm’ vallen het aantal woorden en de lengte van de kledingwinkelnamen. Onder ‘betekenis’ vallen betekenisvolle merknamen, mensnamen, denotatie en uitspraak. In tabel 3 zijn de gemiddeldes en standaarddeviaties van de mannenkledingwinkels, de vrouwenkledingwinkels en de mannen- en vrouwenkledingwinkels op de variabelen weergegeven. Tabel 4 geeft de gemiddeldes en standaarddeviaties van alle kledingwinkels tezamen op alle variabelen weer. In tabel 5 zijn de resultaten van een Chikwadraat toets op alle variabelen weergegeven.
Mannenkledingwinkelnamen. Vorm: Een gemiddelde mannenkledingwinkelnaam bestaat uit 1.69 woorden waarin drie lettergrepen voorkomen. Betekenis: Gemiddeld bestaat 63% van de mannenkledingwinkelnamen uit een betekenisvolle naam. In 31% van de mannen kledingwinkelnamen komt een mensnaam voor en in 19% van de mannenkledingwinkelnamen komt denotatie voor. Gemiddeld scoorden de mannenkledingwinkelnamen een 0.42 op uitspraak. Een gemiddelde mannenkledingwinkelnaam bestaat dus uit twee woorden, niet uitgesproken mannelijk wat betreft klanken (iets onder het gemiddelde in de richting van mannelijk), waarschijnlijk bestaat het uit een betekenisvol woord en heeft een kans van één op drie dat er een mensnaam in voorkomt.
14
Vrouwenkledingwinkelnamen. Vorm: Een gemiddelde vrouwenkledingwinkelnaam bestaat uit 1.38 woorden waarin gemiddeld 2.94 lettergrepen voorkomen. Betekenis: Gemiddeld bestaat 63% van de vrouwenkledingwinkelnamen uit een betekenisvolle naam. In 19% van de vrouwenkledingwinkelnamen komt een mensnaam voor en in 6% van de vrouwenkledingwinkelnamen komt denotatie voor. Gemiddeld scoorden de vrouwenkledingwinkelnamen een 0.66 op uitspraak. Een gemiddelde vrouwenkledingwinkelnaam bestaat uit één woord en bevat waarschijnlijk geen denotatie of mensnamen. Wat vrouwelijke klanken betreft scoorde deze meer dan een halve standaarddeviatie boven het gemiddelde en is er een grote kans dat het uit een betekenisvol woord bestaat.
Mannen- en vrouwenkledingwinkelnamen Vorm: Een gemiddelde mannen- en vrouwenkledingwinkelnaam bestaat uit 1.75 woorden waarin 2.81 lettergrepen voorkomen. Betekenis: Gemiddeld bestaat 31% van de mannen- en vrouwenkledingwinkelnamen uit een betekenisvolle naam. In 44% van de mannen-en vrouwenkledingwinkelnamen komt een mensnaam voor en in 6% van de mannen- en vrouwenkledingwinkelnamen komt denotatie voor. Gemiddeld scoorden de mannen- en vrouwenkledingwinkelnamen een 0.47 op uitspraak en ligt deze tussen mannenkledingwinkels en vrouwenkledingwinkels in. Een gemiddelde mannen- en vrouwenkledingwinkelnaam bestaat uit twee woorden en is er een kans van één op drie dat het uit een betekenisvol woord bestaat. Ook is er een grote kans dat er een mensnaam in voorkomt. Tabel 3: Gemiddeldes en standaarddeviaties van de corpusanalyse van mannenkledingwinkelnamen, vrouwenkledingwinkelnamen en mannen- en vrouwenkledingwinkelnamen op de variabelen, en alle winkels samen.
Geslacht
Mannen
Vrouwen
Mannen/vrouwen
Variabele
M
SD
M
SD
M
SD
Aantal woorden
1.69
0.70
1.38
0.50
1.75
0.86
Lengte
3.00
1.10
2.94
1.06
2.81
1.11
Betekenis
0.63
0.50
0.63
0.50
0.31
0.48
Mensnamen
0.31
0.48
0.19
0.40
0.44
0.51
Denotatie
0.19
0.40
0.06
0.25
0.06
0.25
Uitspraak
0.42
0.25
0.66
0.30
0.47
0.26
15
Tabel 4: Gemiddeldes en standaarddeviaties van de corpusanalyse van alle kledingwinkelmerknamen.
Geslacht
Mannen, vrouwen, mannen en vrouwen
Variabele
M
SD
Aantal woorden
1.60
0.71
Lengte
2.92
1.07
Betekenis
0.52
0.51
Mensnamen
0.31
0.47
Denotatie
0.10
0.31
Uitspraak
0.43
0.27
Tabel 5: Chikwadraattoets op de verschillende variabelen van de corpusanalyse.
df
χ² waarde
p
Aantal woorden
4
5.384
.250
Lengte
8
3.133
.926
Betekenis
2
4.174
.124
Mensnamen
2
2.327
.312
Denotatie
2
1.786
.409
Uitspraak
8
3.650
.887
Mannen- en vrouwen kledingwinkelnamen verschilden niet met elkaar in bovengenoemde variabelen. Door middel van een Chikwadraattoets is aangetoond dat er geen significant verschil is voor welk van de variabelen dan ook.
2.12 Betrokkenheid. Zoals al is besproken verschillen mannen en vrouwen in hun voorkeur naar verschillende klankstructuren. Volgens Tigert, Ring en King (1976) verschillen mannen en vrouwen ook in hun mate van betrokkenheid bij kleding. In hun onderzoek naar betrokkenheid bij kleding werd gekeken of mannen en vrouwen uit Toronto verschillend met kleding omgingen. Hieruit bleek dat mannen over het algemeen minder betrokken waren bij kleding dan vrouwen. Ook gaven zij aan dat mensen die sterk betrokken waren bij kleding hier meer geld aan uitgaven en hier meer tijd in staken dan mensen die weinig betrokken waren bij kleding.
16
2.13 Samenvatting. Ondanks dat er uit de corpusanalyse wat betreft de variabelen geen significante verschillen zijn gevonden tussen de kledingwinkelnamen, wordt het werk van Ohala (1984) en Gussenhoven (2002) als inspiratie gebruikt voor de hypotheses van dit onderzoek. Uit de corpusanalyse is niet gebleken dat op grond van de klankstructuur duidelijk naar voren komt wie de beoogde consument is. Ondanks dat de resultaten van de corpusanalyse niet overeenkomen met de frequency code, kan op grond van het onderzoek van Sapir (1929) en Coulter en Coulter (2010) worden verondersteld dat de klanken van woorden effect hebben op de perceptie van mensen. Uit de corpusanalyse is wel een duidelijk beeld naar voren gekomen hoe een specifieke mannenkledingwinkelnaam, vrouwenkledingwinkelnaam of mannen- en vrouwen kledingwinkelmerknaam eruit ziet. Met het experiment dat hier zal worden uitgevoerd, zal worden getracht een antwoord te vinden op de vraag of ‘mannelijke’ en ‘vrouwelijke’ klanken in een kledingwinkelnaam een effect hebben op de perceptie van consumenten. Ook zal er worden gekeken of mannen en vrouwen verschillen in de mate van betrokkenheid en of dit effect heeft op de perceptie van de vier kledingwinkelnamen. Uit het voorgaande is de volgende hypothese opgesteld:
Hypothese: Namen van kledingwinkels worden positiever beoordeeld wanneer zij een klankstructuur hebben die past bij de sekse van de consument dan wanneer zij een klankstructuur hebben die niet past bij de sekse van de consument
Door middel van het voorleggen van vier verschillende kledingwinkelnamen (die verschillen in ‘mannelijke’ en ‘vrouwelijke’ klanken) gebaseerd op de informatie verkregen uit de corpusanalyse zal worden gekeken of deze een effect hebben op de perceptie van mensen.
17
3 Methode.
3.1 Design. In dit onderzoek zijn de afhankelijke variabelen de percepties van de participanten van de kledingwinkelnamen en de onafhankelijke variabelen zijn de mate van ‘mannelijkheid/ vrouwelijkheid’ van de klankstructuren van de kledingwinkelnamen en de mate van betrokkenheid van de participanten Er is gekeken of mannen en vrouwen verschillen in de manier waarop zij klankstructuren beoordelen. Het is een binnen proefpersoon opstelling. Het onderzoek is afgenomen op verschillende treinstations en in treinstellen in Noord-Brabant.
3.2 Participanten. Er zijn 156 mensen benaderd voor het experiment, 78 mannen en 78 vrouwen. De gemiddelde leeftijd was 29.38 jaar (SD= 13.64). Het gemiddelde opleidingsniveau lag tussen het hoger voortgezet onderwijs (VWO, Gymnasium, Atheneum en HBS) en het middelbaar beroepsonderwijs (MBO, MTS en MEAO). 44 Participanten (28.2% van de gehele participantengroep) hadden een universitaire opleiding afgerond. 107 Participanten winkelden alleen voor zichzelf en 49 participanten kochten ook kleren voor hun partner. Gemiddeld winkelden de participanten één keer per maand.
3.3 Instrumentatie. Zoals eerder in het onderzoek is besproken is er uit de corpusanalyse gebleken dat een mannenkledingwinkelnaam gemiddeld uit drie lettergrepen bestaat. Op basis hiervan zijn de mannenkledingwinkelnamen ‘Woezaron’ en’ Wabboelan’uit het onderzoek van Meijer (2011) geselecteerd. Woezaron is gekozen omdat de klanken /w/,/z/,/a/,/o/ en /n/ hierin voorkomen waardoor het erg mannelijk klinkt. Wabboelan hierin tegen klinkt minder mannelijk omdat de klank /l/ hierin voorkomt. Er is voor deze namen gekozen omdat in beide namen de klanken /a/ en/o/ voorkomen. Uit de corpusanalyse is ook gebleken dat een vrouwenkledingwinkelnaam ook gemiddeld uit drie lettergrepen bestaat. Op basis hiervan zijn de kledingwinkelnamen ‘Sisiki’ en ‘Sapirta’ uit Meijer (2011) geselecteerd die ook uit drie lettergrepen bestaan. De keuze is op Sisiki gevallen omdat hierin de vrouwelijk klanken /s/,/i/ en /k/ voorkomen waardoor het erg vrouwelijk klinkt. Sapirta komt ook vrouwelijk over maar in mindere mate omdat hierin twee keer de klank /a/ voorkomt. Er is gebruik gemaakt van deze namen omdat in beide de klanken /i/ en /k/ voorkomen. Zoals in het theoretisch kader is aangegeven, wordt het onderscheid in mannelijke en vrouwelijke namen hier als een continuüm geoperationaliseerd. Sisiki zal als vrouwelijker worden gepercipieerd dan Sapirta omdat hierin de klank /a/ zit. Er wordt wel verwacht dat Sapirta vrouwelijker zal worden waargenomen dan
18
mannelijke kledingwinkelnamen. Woezaron daarin tegen zal als mannelijker worden gepercipieerd dan Wabboelan omdat hierin de klank /l/ zit, maar niet zo extreem als in vergelijking met Sisiki of Sapirta. Figuur 2 geeft de vier kledingwinkelnamen weer.
Figuur 2: De vier kledingwinkelnamen op volgorde van links naar rechts van het meest mannelijk naar het meest vrouwelijk. Mannelijk
Vrouwelijk Woezaron
Wabboelan
Sapirta
Sisiki
Voordat het experiment is afgenomen is er een pretest gehouden onder twintig mensen, tien mannen en tien vrouwen. Hierin is hun gevraagd tien aspecten op te noemen die zij belangrijk vinden aan een kledingwinkel (zie bijlage 3). De data van de pretest (bijlage 4) is vervolgens in veertien categorieën ingedeeld. In tabel 6 zijn de veertien categorieën en het aantal keren dat deze zijn genoemd opgesomd. Vervolgens zijn hieruit de zes meest prominente categorieën gekozen voor de vragen van de enquête. Per categorie zijn er drie vragen ontworpen. Deze vragen zijn in de vorm van een stelling gepresenteerd. Deze vragen waren om en om positief en negatief geformuleerd. Participanten moesten hun meningen over de stellingen op een eens/ oneens zeven-punts Likertschaal aangeven. Een voorbeeld van één van deze stellingen is: “Het personeel in deze winkel verleent goede service”. Tabel 6: Weergave van de genoemde categorieën van de pretest en het aantal keren dat deze zijn genoemd.
Categorie
aantal keren genoemd
Aspecten opgenomen in vragenlijst
1 Personeel
36
Aspect 1: personeel
2 Kwaliteit kleren
17
Aspect 2: kwaliteit
3 Trendy kleren
16
Aspect 3: kleren
4 Prijzen
20
5 Overzichtelijkheid
13
Aspect 4: overzicht
6 Drukte/ ruimte
11
Aspect 5: drukte
7 Winkel schoon/ opgeruimd
15
Aspect 6: winkel
8 Uitgebreid assortiment
10
9 Winkel locatie
10
10 Sfeer/ uitstraling
16
19
11 Accessoires
5
12 Merk
4
13 Doelgroep
4
14 Overig
23
De zes aspecten die uit deze analyse naar voren zijn gekomen zijn: personeel, kwaliteit, kleding, overzicht, drukte en winkel.
3.4 Procedure. De participanten werd gevraagd mee te werken aan een onderzoek naar namen van kledingwinkels. Aan het begin van de enquête werden de participanten naar persoonlijke kenmerken gevraagd zodat er meer gegevens bekend waren over de participanten wat betreft sekse, leeftijd en opleidingsniveau. Hier is ook voor gekozen zodat de participanten konden wennen aan het invullen van de enquête door middel van deze eenvoudige vragen. De participanten moesten invullen of ze alleen kleding voor zichzelf kochten of ook voor hun partner. Vervolgens konden zij aangeven hoe vaak ze gemiddeld winkelden in een kledingwinkel. De participanten werd ook gevraagd hoe belangrijk ze kleding vonden, dit konden zij aangeven op een zeven-punts Likertschaal. Nadat deze vragen waren ingevuld, werden de participanten vier kledingwinkelnamen voorgelegd. Twee ervan waren mannenkledingwinkelnamen, waarvan er één mannelijker klonk dan de ander. De andere twee waren vrouwenkledingwinkelnamen waarvan er één vrouwelijker klonk dan de ander. Na elke kledingwinkelnaam moesten ze bij achttien stellingen aangeven in hoeverre ze het met de stelling eens waren over de kledingwinkelnaam. Deze achttien stellingen gingen over de zes aspecten die naar voren kwamen in de pretest. Hier konden zij zo lang over doen als ze zelf wilden. Aan het eind van de enquête was er de mogelijkheid tot het maken van opmerkingen of het stellen van vragen. In totaal vulden de participanten 72 stellingen over vier verschillende kledingwinkelnamen in en beantwoordden ze zes algemene vragen. Er zijn 24 verschillende versies van de enquête gemaakt. Deze verschilden alleen in de volgorde van de vier kledingwinkelnamen. De vragenlijst is weergegeven in bijlage 5.
20
3.5 Verwerking. Met Cronbach’s Alpha’s is de betrouwbaarheid van de variabelen getoetst. De Cronbach’s Alpha’s voor de kledingwinkelnamen waren voldoende en vielen tussen α=.85 en α=.98. De resultaten hiervan zijn weergegeven in tabel 7. Tabel 7: Cronbach’s Alpha’s per aspect per kledingwinkelnaam van meest mannelijk naar meest vrouwelijk
Mannenkledingwinkelnamen
Vrouwenkledingwinkelnamen
Aspecten
Woezaron
Wabboelan
Sapirta
Sisiki
Personeel
.951
.927
.913
.938
Kwaliteit
.890
.941
.902
.919
Kleding
.884
.881
.895
.930
Overzicht
.912
.932
.936
.952
Drukte
.896
.884
.847
.898
Winkel
.902
.874
.848
.891
Omdat de vragen in de enquête om en om negatief en positief gesteld waren, zijn de gegevens omgepoold zodat voor elke vraag een lage score negatief was een hoge score positief. Voor de betrokkenheid bij kleding is gekeken naar de frequentie waarmee de participanten kleding kochten en hoe belangrijk zij kleding vonden. De participanten zijn op basis van hun score op betrokkenheid ingedeeld in twee groepen, een groep met betrokken participanten en een groep met niet-betrokken participanten. Een participant werd als ‘betrokken’ ingedeeld als deze op stelling ‘ik vind kleding belangrijk’ niet lager dan vier scoorde op een zeven- punts Likertschaal waarbij één stond voor eens en zeven voor oneens. Ook moesten participanten om onder de groep ‘betrokken’ te vallen op een zeven-punts Likertschaal niet lager dan drie hebben ingevuld op de vraag hoe vaak ze gingen winkelen voor kleding. Bij de vraag hoe vaak de participanten gingen winkelen stond één voor meerdere keren per week, twee voor één keer per week, en drie voor één keer per maand. Pas als een participant aan beide condities voldeed werd deze bestempeld tot ‘betrokken participant’. Hiervoor is een nieuwe variabele aangemaakt en zijn de respondenten ingedeeld in één van de twee categorieën: betrokken of niet-betrokken. Om te komen tot één maat voor de eerder genoemde zes aspecten, zijn de antwoorden op vragen van dezelfde aspecten samengenomen in een nieuwe variabele. Uit de drie vragen over de ‘kleding’ van Woezaron is bijvoorbeeld de nieuwe variabele ‘Woezaron kleding’ voortgekomen.
21
4 Resultaten.
4.1 Sekse en betrokkenheid. Om de effecten van geslacht en betrokkenheid op de perceptie van de kledingwinkelnamen (afhankelijke variabelen) te meten is een univariate analyse gedaan met geslacht (man, vrouw) en betrokkenheid (betrokken, niet-betrokken) als onafhankelijke variabelen. Alleen de significante effecten worden gerapporteerd. Tabel 8 geeft een overzicht van de betrokkenheid van de participanten.
Tabel 8: Aantal participanten, onderverdeeld naar sekse en mate van betrokkenheid.
Betrokkenheid
Betrokken
Niet-betrokken
Mannen
24
54
Vrouwen
45
33
Totaal
69
87
Zoals in het theoretisch kader is weergegeven wordt ervan uitgegaan dat mannen de mannenkledingwinkelnamen positiever beoordelen dan vrouwen en dat vrouwen de vrouwenkledingwinkelnamen positiever zullen beoordelen dan mannen. De achttien vragen die participanten moesten beantwoorden gingen over zes verschillende aspecten; ‘personeel’, ‘kwaliteit’, ‘kleding’, ‘overzicht’, ‘drukte’ en de ‘winkel’ zelf.
4.2 Effecten van sekse en betrokkenheid op de perceptie van de kledingwinkelnaam Woezaron. Er zijn univariate analyses gedaan om te zien of betrokkenheid en sekse van invloed zijn geweest op de perceptie van de zes aspecten van de kledingwinkelnaam Woezaron en of er een interactie-effect is tussen deze factoren. Tabel 9 geeft een overzicht van de gemiddeldes en standaarddeviaties van de zes aspecten. De tabel geeft de gemiddeldes en standaarddeviaties van alle participanten, de mannelijke participanten (betrokken en niet-betrokken) en de vrouwelijke participanten (betrokken en niet-betrokken) weer.
22
Tabel 9: Gemiddeldes en standaarddeviaties van de perceptie van Woezaron. Minimale score is 1, maximale score is 7. Personeel
kwaliteit
kleding
overzicht
drukte
winkel
Aspecten M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
MH
5.25
1.13
4.94
1.18
5.04
1.09
5.00
1.06
5.29
1.08
5.15
1.04
L
5.62
0.78
5.29
0.98
5.72
0.90
5.50
0.93
5.36
1.11
5.51
1.07
M tot 5.50^ 0.92
5.18^ 1.05
5.50^ 1.01
5.32^ 0.99
5.34^ 1.10
5.40^ 1.06
V H
3.01
1.36
3.61
1.06
3.33
1.07
3.50
0.98
3.45
0.93
3.67
0.95
L
3.64
1.50
3.60
1.26
3.08
1.24
3.22
1.28
3.45
1.36
3.15
1.19
V tot
3.79^ 1.42
3.60^ 1.14
3.22^ 1.14
3.38^ 1.12
3.45^ 1.12
3.45^ 1.09
Tot
4.65
4.39
4.37* 1.57
4.35* 1.43
4.40
4.27* 1.45
1.47
1.35
1.46
^= significant hoofdeffect van sekse *= significant interactie-effect.
Bij alle aspecten van de kledingwinkelnaam Woezaron zijn hoofdeffecten van sekse gevonden. Er zijn geen hoofdeffecten van betrokkenheid gevonden. Ook zijn er interactie-effecten tussen sekse en betrokkenheid gevonden bij de aspecten ‘kleding’, ‘overzicht’ en ‘winkel’. Bij het aspect ‘personeel’ was er een hoofdeffect van sekse (F(1, 152)=68.34, p<.001), mannen hadden hogere verwachtingen bij dit aspect dan vrouwen. Bij het aspect ‘kwaliteit’ was ook een hoofdeffect gevonden van sekse (F(1, 152)=67.28, p<.001) waarbij mannen hogere verwachtingen hadden dan vrouwen. Bij het aspect ‘kleding’ is een interactie-effect gevonden tussen sekse en betrokkenheid (F(1, 152)=6.71, p<.05). Hier is ook een hoofdeffect van sekse gevonden (F(1, 152)=150.13, p<.001) waarbij mannen een hogere verwachting van de kleding hadden dan vrouwen. Niet-betrokken mannen hadden een hogere verwachting van de kleding van Woezaron dan betrokken mannen, terwijl betrokken vrouwen hierbij juist een hogere verwachting hadden dan niet-betrokken vrouwen. Figuur 3 laat dit zien. Het patroon dat hier te zien is komt steeds terug bij de andere aspecten van de kledingwinkelnaam Woezaron. Er is daarom gekozen om de grafiek van slechts één aspect weer te geven.
23
Figuur 3: Grafiek van de verwachtingen die betrokken en niet-betrokken mannen en vrouwen hadden van het aspect kleding bij de kledingwinkelnaam Woezaron. Minimale score is 1, maximale score is 7.
Bij het aspect ‘overzicht’ is er een hoofdeffect van sekse gevonden (F(1, 152)=113.95,p<.001) waarbij mannen hogere verwachtingen hadden dan vrouwen was er voor dit aspect een interactie-effect tussen sekse en betrokkenheid (F(1, 152)=4.42, p<.05). Ook hier hadden niet-betrokken mannen hogere verwachtingen dan betrokken mannen terwijl betrokken vrouwen juist hogere verwachtingen hadden dan niet-betrokken vrouwen. Bij het aspect ‘drukte’ is een hoofdeffect van sekse gevonden (F(1, 152)=99.44,p<.001) waarbij mannen hogere verwachtingen hadden dan vrouwen. Bij het laatste aspect ‘winkel’ is er een hoofdeffect van sekse gevonden (F(1, 152)=116.45, p<.001) waarbij mannen hogere verwachtingen hadden van het aspect ‘winkel’ dan vrouwen en er is een interactie-effect gevonden (F(1, 152)=6.15, p<.05) tussen sekse en betrokkenheid. Wederom hadden hier de nietbetrokken mannen hogere verwachtingen dan de betrokken mannen terwijl de betrokken vrouwen hogere verwachtingen hadden dan de niet-betrokken vrouwen.
24
4.3 Effecten van sekse en betrokkenheid op de perceptie van de kledingwinkelnaam Wabboelan. Er zijn univariate analyses gedaan om te zien of betrokkenheid en sekse van invloed zijn geweest op de perceptie van de zes aspecten van de kledingwinkelnaam Wabboelan en of er een interactieeffect is tussen deze factoren. Tabel 10 geeft een overzicht van de gemiddeldes en standaarddeviaties van de zes aspecten. De tabel geeft de gemiddeldes en standaarddeviaties van alle participanten, de mannelijke participanten (betrokken en niet-betrokken) en de vrouwelijke participanten (betrokken en niet-betrokken) weer. Tabel 10: Gemiddeldes en standaarddeviaties van de perceptie van Wabboelan. Minimale score is 1, maximale score is 7. Personeel
kwaliteit
kleding
overzicht
drukte
winkel
Aspecten M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
MH
1.40
4.14
1.40
3.86
1.64
3.24
1.44
3.60
1.60
3.53
1.25
4.19# 1.16
2.29
1.20
4.19
1.22
4.02# 1.12
4.20
1.08
3.98# 0.98
L
3.81
M tot 4.07^ 1.24
4.26^ 1.13
4.09^ 1.36
3.78^ 1.27
4.01^ 1.28
3.84^ 1.08
V H
1.06
4.31
1.01
2.24
0.98
2.17
0.96
2.65
1.39
2.19
2.62# 1.29
2.85
1.55
2.54
1.38
2.41# 1.31
2.66
1.39
2.48# 1.35
V tot
2.62^ 1.29
2.55^ 1.27
2.36^ 1.17
2.27^ 1.12
2.62^ 1.36
2.31^ 1.17
Tot
3.35
3.37
3.22
3.03
3.32
3.07
L
2.39
1.46
1.50
1.53
1.41
1.49
1.01
1.36
^= significant hoofdeffect van sekse #= significant hoofdeffect van betrokkenheid.
Bij de kledingwinkelnaam Wabboelan zijn er tegenstelling tot de kledingwinkelnaam Woezaron, wel hoofdeffecten gevonden van betrokkenheid bij de aspecten ‘personeel’, ‘overzicht’ en ‘winkel’. Ook hier is er voor elk aspect een hoofdeffect van sekse gevonden. Er zijn hier geen interactie-effecten gevonden. Bij het aspect ‘personeel’ is er een hoofeffect van sekse gevonden (F(1, 152)=39.88, p<.001) en een hoofdeffect van betrokkenheid (F(1, 152)=5.08, p<.05). Bij dit aspect hadden mannen een hogere verwachting dan vrouwen en niet-betrokken participanten hadden hogere verwachtingen dan betrokken participanten. Figuur 4 laat dit zien. Het patroon dat hier te zien is komt steeds terug bij de andere aspecten van de kledingwinkelnaam Wabboelan, daarom is ervoor gekozen om alleen de grafiek van het aspect ‘personeel’ weer te geven.
25
Figuur 4: Grafiek van de verwachtingen die betrokken en niet-betrokken mannen en vrouwen hadden van het aspect personeel bij de kledingwinkelnaam Wabboelan. Minimale score is 1, maximale score is 7.
Bij het aspect ‘kwaliteit’ is er een hoofdeffect van sekse (F(1, 152)=61.95, p<.001). Mannen hadden hogere verwachtingen van de ‘kwaliteit’ van Wabboelan dan vrouwen. Bij het aspect ‘kleding’ is ook een hoofdeffect gevonden van sekse (F(1, 152)=58.67, p<.001) waarbij ook hier de mannen hogere verwachtingen hadden dan de vrouwen. Bij het aspect ‘overzicht’ is een hoofdeffect gevonden van sekse (F(1, 152)=46.10, p<.001) waarbij mannen hogere verwachtingen hadden dan vrouwen en er is een hoofdeffect gevonden van betrokkenheid (F(1, 152)=6.86, p<.05) waarbij niet-betrokken participanten hogere verwachtingen hadden dan betrokken participanten. Bij het aspect ‘drukte’ is een hoofdeffect gevonden van sekse (F(1, 152)=30.62, p<.001). Mannen hadden hier hogere verwachtingen dan vrouwen. Bij het aspect ‘winkel’ zijn er twee hoofdeffecten gevonden. De sekse van de participant bleek ook bij dit aspect van invloed te zijn op de perceptie van Wabboelan (F(1, 152)=56.87, p<.001). Ook hier hadden mannen hogere verwachtingen dan vrouwen. De mate van betrokkenheid had een significant effect op de perceptie van de winkel van Wabboelan (F(1 152)=3.96, p<.05). Niet-betrokken participanten hadden hogere verwachtingen dan betrokken participanten.
26
4.4 Effecten van sekse en betrokkenheid op de perceptie van de kledingwinkelnaam Sapirta. Er zijn univariate analyses gedaan om te zien of betrokkenheid en sekse van invloed zijn geweest op de perceptie van de zes aspecten van de kledingwinkelnaam Sapirta en of er een interactie-effect is tussen deze factoren. Tabel 11 geeft een overzicht van de gemiddeldes en standaarddeviaties van de zes aspecten. De tabel geeft de gemiddeldes en standaarddeviaties van alle participanten, de mannelijke participanten (betrokken en niet-betrokken) en de vrouwelijke participanten (betrokken en niet-betrokken) weer.
Tabel 11: Gemiddeldes en standaarddeviaties van de perceptie van Sapirta. Minimale score is 1, maximale score is 7. Personeel
kwaliteit
kleding
overzicht
drukte
winkel
Aspecten M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
MH
3.99
1.10
3.88
1.03
3.90
1.21
3.71
1.16
3.76
1.28
3.81
1.25
L
3.81
0.81
3.75
0.76
3.56
1.11
4.84
0.98
3.57
1.02
3.59
0.80
M tot 3.86^ 0.90
3.79^ 0.84
3.66^ 1.15
3.64^ 0.95
3.63^ 1.10
3.75^ 0.96
V H
4.80
1.04
4.64
1.10
4.90
1.11
3.60
0.84
4.71
1.03
4.75
1.13
L
4.77
1.16
4.70
1.29
4.70
1.21
4.58
1.27
4.46
1.18
4.77
1.19
V tot
4.77^ 1.16
4.67^ 1.17
4.66^ 1.15
4.73^ 1.11
4.61^ 1.10
4.76^ 1.15
Tot
4.32
4.23
4.24
4.18
4.12
4.21
1.13
1.11
1.28
1.17
1.20
1.19
^= significant hoofdeffect van sekse
Er zijn bij de kledingwinkelnaam Sapirta hoofdeffecten gevonden van sekse bij elk aspect. Er zijn geen hoofdeffecten van betrokkenheid gevonden en er zijn geen interactie-effecten gevonden. Bij het aspect ‘personeel’ hadden de vrouwelijke participanten een significant hogere verwachting dan de mannelijke participanten (F(1, 152)=24.36, p<.001). Bij het aspect ‘kwaliteit’ hadden vrouwen hogere verwachtingen dan mannen (F(1, 152)=24.61, p<.001). Bij het aspect ‘kleding’ hadden vrouwen eveneens hogere verwachtingen dan mannen (F(1, 152)=30.83, p<.001 Bij het aspect ‘overzicht’ hadden vrouwen hogere verwachtingen dan mannen (F(1, 152)=36.79, p<.001). Bij het aspect ‘drukte’ gold ook dat vrouwen hogere verwachtingen hadden dan mannen (F(1, 152)=24.74, p<.001). Figuur 5 geeft dit weer. Bij elk aspect is hetzelfde patroon terug te vinden
27
Figuur 5: Grafiek van de verwachtingen die betrokken en niet-betrokken mannen en vrouwen hadden van het aspect drukte bij de kledingwinkelnaam Sapirta. Minimale score is 1, maximale score is 7.
Het laatste aspect betrof de ‘winkel’ van de kledingwinkelnaam Sapirta. Hier was er eveneens een significant verschil tussen de mannen en de vrouwen. De vrouwelijke participanten hadden hogere verwachtingen van dit aspect dan de mannelijke participanten (F(1, 152)=35.57, p<.001).
4.5 Effecten van sekse en betrokkenheid op de perceptie van de kledingwinkelnaam Sisiki. Er zijn univariate analyses gedaan om te zien of betrokkenheid en sekse van invloed zijn geweest op de perceptie van de zes aspecten van de kledingwinkelnaam Sisiki en of er een interactie-effect is tussen deze factoren. Tabel 12 geeft een overzicht van de gemiddeldes en standaarddeviaties van de zes aspecten. De tabel geeft de gemiddeldes en standaarddeviaties van alle participanten, de mannelijke participanten (betrokken en niet-betrokken) en de vrouwelijke participanten (betrokken en niet-betrokken) weer.
28
Tabel 12: Gemiddeldes en standaarddeviaties van de perceptie van Sisiki. Minimale score is 1, maximale score is 7. Personeel
kwaliteit
kleding
overzicht
drukte
winkel
Aspecten M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
M
SD
MH
4.31
1.47
3.90
1.41
4.00
1.45
3.88
1.33
4.08
1.38
4.47# 1.31
L
4.04
1.36
3.78
1.15
3.65
1.53
3.79
1.21
3.87
1.11
3.98
1.20
M tot 4.12^ 1.39
3.81^ 1.23
3.74^ 1.51
3.82^ 1.24
3.94^ 1.19
4.13^ 1.25
V H
6.11
0.81
6.00
0.73
6.22
0.67
6.02
0.79
5.86
1.20
6.08# 0.74
L
5.73
1.29
5.45
1.24
5.75
1.32
5.58
1.22
5.61
1.21
5.71
1.17
V tot
5.94^ 1.04
5.74^ 1.01
6.02^ 1.20
5.83^ 1.10
5.75^ 1.20
5.92^ 0.96
Tot
5.02
4.78
4.88
4.82
4.84
5.03
1.52
1.48
1.72
1.52
1.50
1.43
^= significant hoofdeffect van sekse #= significant hoofdeffect van betrokkenheid.
Bij de kledingwinkelnaam Sisiki is er net als bij de kledingwinkelnaam Sapirta bij elk van de aspecten een hoofdeffect gevonden van sekse. Ook is er een hoofdeffect van betrokkenheid gevonden bij het aspect ‘winkel’. Bij deze kledingwinkelnaam zijn geen interactie-effecten gevonden. Bij elk aspect is naar voren gekomen dat vrouwen deze significant positiever beoordeelden dan mannen. Dit is te zien bij het aspect ‘personeel’ waarbij de vrouwelijke participanten hogere verwachtingen hadden dan de mannelijke participanten (F(1, 152)=71.17, p<.001). De vrouwelijke participanten hadden bij het aspect ‘kwaliteit’ hogere verwachtingen dan de mannelijke participanten (F(1, 152)= 101.27, p<.001). Vrouwen beoordeelden het aspect ‘kleding’ positiever dan mannen bij deze kledingwinkelnaam (F(1, 152)=103.27, p<.001). Vrouwen hadden hogere verwachtingen van het ‘overzicht’ van Sisiki dan mannen (F(1, 152)=107.92, p<.001). Bij het aspect ‘drukte’ was ook duidelijk dat de vrouwen hier hogere verwachtingen hadden dan de mannen (F(1, 152)=76.08, p<.001). Bij het aspect ‘winkel’ is een hoofdeffect van sekse gevonden (F(1, 152)=81.59, p<.001) waarbij vrouwen hogere verwachtingen hadden dan mannen en een hoofdeffect van betrokkenheid (F(1, 152)=5.49, p<.05) waarbij betrokken participanten hogere verwachtingen hadden dan niet-betrokken participanten. Figuur 6 laat dit patroon zien dat ook bij de andere vijf aspecten aanwezig was.
29
Figuur 6: Grafiek van de verwachtingen die betrokken en niet-betrokken mannen en vrouwen hadden van het aspect winkel bij de kledingwinkelnaam Sisiki. Minimale score is 1, maximale score is 7.
4.6 Alleen voor zelf winkelen vs. ook voor partner winkelen. Van de 165 participanten waren er 107 die alleen kleding kochten voor zichzelf en 49 die ook kleding kochten voor hun partner. Er waren zes mensen die deze vraag waren vergeten in te vullen. Er waren meer vrouwen (29) die ook kleren voor hun partner kochten dan mannen (20). Door middel van onafhankelijke t-toetsen is gekeken of het kopen van kleding voor zichzelf of het kopen van kleding voor jezelf én voor een partner van invloed is geweest op de perceptie van de participanten over de vier kledingwinkelnamen. Hier zijn geen significante verschillen gevonden.
4.7 Controle variabelen. Er zijn additionele analyses gedaan om te kijken of de perceptie van de participanten beïnvloed is door additionele variabelen. Door middel van univariate analyses is gecontroleerd of de controlevariabelen ‘leeftijd’ van invloed is geweest op de beoordeling van kledingwinkelnamen. Hier zijn geen significante resultaten uitgekomen. Ook de controlevariabele ‘opleiding’ bleek niet van invloed te zijn op Woezaron (F(6, 149)=0.93, p=.474), Wabboelan (F(6, 149)=1.28, p=.270), Sapirta (F(6, 149)=1.61, p=.149) en Sisiki (F(6, 149)=1.13, p=.347). Er is ook gecontroleerd of de ‘versie’ die de participant had ingevuld effect heeft gehad op de perceptie van Woezaron (F(23, 132)=0.56, p=.944), Wabboelan (F(23, 132)=0.48, p=.980), Sapirta (F(23, 132)=0.50, p=.97) en Sisiki(F(23, 132)=0.529, p=.961). Hier kwamen ook geen significante resultaten uit.
30
5 Conclusie. In dit onderzoek is bekeken welke invloed klankstructuren in de naam van een kledingwinkel hebben op de perceptie van deze kledingwinkelnamen. Hierbij is er gekeken naar de invloed van het geslacht, de mate van betrokkenheid en de interactie hiertussen. Hiervoor zijn vier verschillende kledingwinkelnamen onderzocht waarvan de klankstructuur van mannelijk naar vrouwelijk verlopen via een continuüm. Volgens de hypothese werd er verondersteld dat namen van kledingwinkels positiever worden beoordeeld wanneer zij een klankstructuur hebben die past bij de sekse van de consument dan wanneer zij een klankstructuur hebben die niet past bij de sekse van de consument. Er werd hier verondersteld dat Woezaron als het meest mannelijk zou worden gepercipieerd gevolgd door Wabboelan. Sisiki zou als het meest vrouwelijk worden gepercipieerd gevolgd door Sapirta. De verwachtingen waren dat de extreem mannelijke naam Woezaron het positiefst zou worden beoordeeld door mannen en Sisiki het positiefst zou worden beoordeeld door vrouwen. Daarnaast is er gekeken of de zes aspecten ‘personeel’, ‘kwaliteit’, ‘kleding’, ‘overzicht’, ‘drukte’ en ‘winkel’ van de vier kledingwinkelnamen anders werden beoordeeld afhankelijk van de sekse van de participant. Sekse bleek van invloed te zijn op de perceptie van alle vier de kledingwinkelnamen. Bij alle aspecten van de vier kledingwinkelnamen zijn hoofdeffecten van sekse gevonden. Alle zes de aspecten van Woezaron en Wabboelan werden positiever beoordeeld door de mannelijke participanten en alle zes de aspecten van Sisiki en Sapirta werden positiever beoordeeld door de vrouwelijke participanten. Verder zijn er vier hoofdeffecten gevonden van betrokkenheid. Drie ervan waren gevonden bij de kledingwinkelnaam Wabboelan en één bij de kledingwinkelnaam Sisiki. In totaal zijn er drie interactie-effecten tussen sekse en betrokkenheid gevonden. Deze waren allemaal aanwezig bij de mannenkledingwinkelnaam Woezaron. Bij de kledingwinkelnaam Wabboelan waren er drie hoofdeffecten van betrokkenheid gevonden. Bij de aspecten ‘personeel’, ‘overzicht’ en ‘winkel’ waren participanten die niet-betrokken waren positiever dan participanten die wel betrokken waren. Zoals hierboven al is genoemd zijn er drie interactie-effecten gevonden bij de kledingwinkelnaam Woezaron. Hier werden de aspecten ‘kleding’, ‘overzicht’ en ‘winkel’ positiever beoordeeld door niet-betrokken mannen dan door betrokken mannen, terwijl betrokken vrouwen deze aspecten positiever beoordeelden dan nietbetrokken vrouwen. Bij de kledingwinkelnaam Sapirta zijn alleen hoofdeffecten van sekse gevonden, vrouwen waren positiever over de zes aspecten dan mannen. Bij de kledingwinkelnaam Sisiki is een hoofdeffect van betrokkenheid gevonden bij het aspect ‘winkel’, betrokken participanten waren positiever dan niet-betrokken participanten. Hieruit kan worden geconcludeerd dat niet-betrokken mannen de (aspecten van) mannenkledingwinkelnamen positiever beoordelen terwijl juist betrokken vrouwen de (aspecten van) vrouwenkledingwinkelnamen positiever beoordelen. De gemiddeldes en
31
standaarddeviaties laten ook zien dat Woezaron het positiefst werd beoordeeld door mannen en Sisiki het positiefst door vrouwen. Dit bevestigt de hypothese. Verder is er gekeken of participanten die alleen kleding kochten voor zichzelf de vier kledingwinkelnamen anders beoordeelden dan participanten die ook kleding kochten voor hun partner. Hier zijn geen significante verschillen gevonden. Verder is er gekeken of de controle variabelen leeftijd, opleiding en versie van invloed waren op de perceptie van de vier kledingwinkelnamen. Hier zijn geen significante resultaten uitgekomen. De klankstructuur van een kledingwinkelnaam blijkt een duidelijke invloed te hebben op waardering van deze naam. In alle gevallen zijn de gevonden verschillen in de verwachte richting dat mannen mannenkledingwinkelnamen positiever beoordelen dan vrouwen en dat vrouwen vrouwenkledingwinkelnamen positiever beoordelen dan mannen. Niet-betrokken mannen waren positiever dan betrokken mannen en betrokken vrouwen waren positiever dan niet-betrokken vrouwen. Er kan worden geconcludeerd dat klankstructuren van invloed zijn op de perceptie van consumenten en dat het effect van betrokkenheid verschilt tussen mannen en vrouwen. 24 van de 24 toetsen (vier namen, zes aspecten) laten een significant verschil zien tussen het oordeel van mannen en van vrouwen
32
6 Discussie De algemene hypothese was dat namen van kledingwinkels positiever worden beoordeeld wanneer zij een klankstructuur hebben die past bij de sekse van de consument dan wanneer zij een klankstructuur hebben die niet past bij de sekse van de consument. Hierbij is gekeken naar het geslacht van de participant, de mate van betrokkenheid en of hierin een interactie-effect aanwezig is. De hypothese is grotendeels bevestigd. Mannen waren positiever over mannenkledingwinkelnamen en vrouwen waren positiever over vrouwenkledingwinkelnamen. Ook werd er verwacht, naar aanleiding van Tigert, Ring, en King (1976) dat vrouwen in het algemeen meer betrokken waren bij kleding dan mannen. Dit bleek ook het geval te zijn. Vrouwen waren over het algemeen meer betrokken, ze winkelden vaker en vonden kleren belangrijker dan mannen. Een verrassend resultaat is dat niet-betrokken mannen enthousiaster waren over de mannenkledingwinkelnamen dan betrokken mannen. Dit was in tegenstelling tot vrouwen, waar juist de betrokken vrouwen weliswaar iets positiever waren over de mannenkledingwinkelnamen en de vrouwenkledingwinkelnamen maar dit verschil was niet significant. Ook werd er vanuit gegaan dat er een verschil zou zijn tussen mensen die alleen kleren kochten voor zichzelf of ook voor zijn of haar partner. De resultaten hiervan waren niet significant. Dit onderzoek heeft enkele duidelijke resultaten laten zien. Het kan echter zo zijn dat onder andere omstandigheden er andere resultaten naar voren komen. In dit onderzoek is een zeven-punt Likertschaal gebruikt. Er kan overwogen worden in de toekomst een analoge schaal te gebruiken zodat participanten meer dan zeven opties hebben om hun mening weer te geven. Figuur 7 geeft een analoge schaal weer.
Figuur 7: Voorbeeld van het gebruik van een analoge schaal.
Deze kledingwinkel heeft vriendelijk personeel. Eens
Oneens
l…………………………………l……………………………………l
Nu waren de participanten beperkt in het geven van hun mening. Met het gebruik van een analoge schaal kan er door middel van streepjes zetten de mogelijkheid worden gecreëerd om op een specifiekere schaal een mening weer te geven. Dit streepje wordt vervolgens opgemeten en ingevoerd. Een andere manier om de perceptie van participanten te onderzoeken is door het gebruik van interviews. Een kledingwinkelnaam kan worden gepresenteerd aan een participant waarna deze in een diepte- interview participeert waardoor het een kwalitatief onderzoek wordt. Hierdoor wordt de participant niet beperkt in het geven van zijn of haar mening waardoor deze meer informatie kan
33
geven over zijn of haar gevoelens jegens een merknaam. Hierbij kan een participant zelfs advies geven aan de onderzoeker over wat hij of zij wel of geen positief klinkende kledingwinkelnaam vindt en hoe deze veranderd zou kunnen worden. Verder kan er worden onderzocht of andere aspecten dan de zes die zijn gebruikt in dit onderzoek leiden tot andere resultaten. Er kan hierbij bijvoorbeeld worden gekeken naar de categorieën in tabel 6 die niet zijn meegenomen als aspect in de vragenlijst. Er kunnen dan bijvoorbeeld vragen worden gesteld over de prijs, sfeer en aanwezigheid van accessoires. Het laatste wat kan worden overwogen in toekomstig onderzoek is het repliceren van dit onderzoek in een andere taal. Ook al wordt er verondersteld dat de Frequency code (Ohala, 1994, Gussenhoven 2002) universeel is, kan het zo zijn dat door cultuur verschillen, mannelijke en/ of vrouwelijke woorden anders worden gepercipieerd. De meerwaarde hiervan is om te onderzoeken of mannenkledingwinkelnamen en vrouwenkledingwinkelnamen bijvoorbeeld in een extreem mannelijke cultuur anders worden beoordeeld. Het kan zijn dat de vrouwelijke kledingwinkelnaam Sisiki sterk negatief wordt beoordeeld door mannelijke participanten en dat hier meer vraag is naar kledingwinkelnamen met extreem mannelijke klankstructuren. Het doel van dit onderzoek was om inzicht te krijgen in de perceptie van mogelijke consumenten van kledingwinkelnamen en door middel hiervan een aanbeveling te kunnen geven voor het ontwerpen van een effectieve merknaam. Het advies dat hier gegeven wordt is dat wanneer een vrouwelijke kledingwinkelnaam ontworpen wordt, deze het beste kan bestaan uit een vrouwelijke klankstructuur en wanneer er een mannelijke kledingwinkelnaam ontworpen wordt deze het beste kan bestaan uit een mannelijke klankstructuur.
34
7 Referentielijst. Argo, J., Popa, M., & Smith, M.C. (2010). The Sound of Brands. Journal of marketing, 74 (4), 97-109.
Baker, W.E. (2003). Does brand name imprinting in memory increase brand information retention? Psychology & marketing, 20(12): 1119-1135.
Brisoux, J.E. (1981). Evoked set information and composition: an empirical investigation under a routinized response behaviour situation. Advances in Consumer Research, (8), 357-361.
Dort-Slijper, V.M.K. (1998). Inleiding in de fonologie van het Nederlands en de raakvlakken van fonologie en spelling. Universiteit van Amsterdam.
Eysenck, M. W. (1979). Depth, evaluation, and distinctiveness. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Festinger, L. (1985). A theory of cognitive dissonance. Stanford, California: Stanford University Press.
Francart, T. (2004). Tijd-frequentie-analyse van formant-gebaseerde zangmodellering en synthese. Masterthesis KULeuven.
Gordon, M. & Heath, J. (1998). Sex, sound symbolism, and sociolinguistics. Current Anthropology, 39(4), 421-449.
Gussenhoven, C. (2002). The Phonology of Tone and Intonation. Cambridge, NY: Cambridge University Press.
Howard, J. A., & Sheth, J. N. (1969). The Theory of Buyer Behaviour. New York: John Wiley & Sons.
Klink, R. R. (2000). Creating brand names with meaning: the use of sound symbolism. Marketing Letters, 11(1), 5-20.
Klink, R. R. (2009). Gender differences in new brand name response. Marketing letters, 20 (31), 3326.
Kotler, P., & Pfoertsch, W. (2006). B2B Brand Management. Berlin: Springer.
35
Lowrey, T.M., Shrum, L. J. & Dubtisky, T. M. (2003). A relation brand name and linguistics characteristics and brand- name memory. Journal of Advertising, 32(3). 7-17.
Meijer, J. (2011). The effects of sound symbolism in brand names. Bachelorscriptie CIW: Universiteit van Tilburg.
Ohala, J.J. (1984). An ethological perspective on common cross- language utilization of F₀ of voice. Phonectica, 41, 1-16.
Ohala, J.J. (1994). The frequency code underlies the sound-symbolic use of voice pitch. In Hinton, L., Nichols, J.,& Ohala, J.J. (Eds.). Sound symbolism. Cambridge, NY: Cambridge University Press, 325-347.
Sapir, E. (1929). A Study on Phonetic Symbolism, Journal of Experimental Psychology, 12 (3), 225–39.
Tigert, D.J., Ring, L.J., & King, C.W. (1976). Fashion involvement and buyer behavior: a methodological study. Advances in consumer research, 3, 46-52.
36
8 Bijlage
Bijlage 1. Corpusanalyse.
De mannenkledingwinkelnamen waarbij een * staat is een boetiek. De kledingwinkelnamen zijn per lettergreep ingedeeld in 0,0.5 en1. 0 staat voor mannelijk, 0.5 voor mannelijk en vrouwelijk en 1 staat voor vrouwelijk. Deze waardes zijn vervolgens bij elkaar opgeteld en gedeeld door het aantal lettergrepen.
Mannenkledingwinkelnamen. Naam
A.W
Lengte
Betekenis/
Mensnamen
Denotatie
zinvol 1 Jack and
3
jones
4 Jack-and- Jo-
X
Jack en Jones
X
nes
2 Chasin
1
2 Cha-sin
(Na jagen)
X
3 WE men
2
2 We-men
Wij mannen
X
X
4 Strictly men
2
3 Strict-ly-men
Strikt mannen
X
X
5 Score
1
1 Score
Overwinning
X
X
6 Suit Supply
2
3 Suit-Sup-ply
Pak levering
X
X
7*Ron
2
5 Ron-man-
mannenmode
X
Ron
Mannen mode
nen-mo-de
8*Heraldiek
1
3 He-ral-diek
X
Heraldiek
9*Tom-Tailor
2
3 Tom-Tai-Lor
X
Tom
10*Van de
3
5 Van-de-Wil-
X
Van de Wildenberg
Wildenberg
X (Tailor) X
den-berg
11*Ynformal
1
3 Yn-for-mal
(Informeel)
X
X
12*Le Mans
2
2 Le-Mans
(De man)
X
X
13*Setpoint
1
2 Set-Point
Instelpunt
X
X
14*ArtiShock
1
3 Ar-ti-shock
(kunst) schok
X
X
15*Granville
1
3 Gran-vil-le
Grote stad
X
X
16*Hombre
2
4 Hom-bre-Mo-
Mode
X
X
Mode
de
37
Jack-and- Jo-nes
Dje/ak= m/v, End = m, Djoons = m
0.5+0+0/3
0.17
Cha-sin
Tjee=v, Sin=v
1+1/2
1.00
We-men
Wie=v, Men=m/v
1+0.5/2
0.75
Strict-ly-men
Strikt=v, Lie=v, men=m/v
1+1+0.5/3
0.83
Score
Skoor=m/v
0.5/1=0.5
0.50
Suit-Sup-ply
Soet=m/v, Su=m/v, Plai=m/v
0.5+0.5+0.5/3
0.50
Ron-man-nen-
Ron= m, Man= m, Nun= m. Mo= m. Du= m
0+0+0+0+0/5
0.00
He-ral-diek
Hee= v/m, Ral= m. Diek= m/v
0.5+0+0.5/3
0.33
Tom-Tai-Lor
Tom= m/v. Tee= v, Lur= m
0.5+1+0/3
0.50
Van-de-Wil-den-
Van= m. Du= m. Wil= v. Dun = m, Berg= m/v
0+0+1+0+0.5/5
0.30
Yn-for-mal
Yn= v, For= m, Mal= m/v
1+0+0.5/3
0.50
Le-Mans
Lu=m/v, Mans= m
0.5+0/2
0.25
Set-Point
Set= v, Point=m,v
1+0.5/2
0.75
Ar-ti-shock
Ar= m, Tie=v, Sjok= m/v
0+1+0.5/3
0.50
Gran-vil-le
Gran= m, viel= v
0+1/2
0.50
Hom-bre-Mo-de
Hom= m. Bru= m, Mo= m, Du= mannelijk
0+0+0+0/4
0.00
mo-de
berg
Vrouwenkledingwinkelnamen Naam
A.W Lengte
Betekenis/
Mensnamen
Denotatie
zinvol 17 Didi
1
2 Di-di
X
(Didi)
X
18 Superstar
1
3 Su-per-star
Super ster
X
X
19 WE
2
3 We-wo-men
Wij vrouwen
X
X
2
4 Strict-ly-Wo-
Strikt vrouwen
X
X
women 20 Strictly Women
men
21 Villa
1
2 vil-la
(Stad)
X
X
22 Pieces
1
2 Pie-ces
Stukken
X
X
23 Only
1
2 On-ly
Enkel
X
X
24 Vero Moda
2
4 Ve-ro-Mo-da
X
X
25 Promiss
1
2 Pro-miss
X
X
X Belofte
38
26 Steps
1
1 Steps
27 MS mode
2
4 MS-mo-de
28 Miss Etam
2
3 Miss-E-tam
Mevrouw
29 Supertrash
1
3 Su-per-trash
Super zooi
30 Fornarina
1
4 For-na-ri-na
31 Depeche
1
32 Claudia
2
Sträter
Stappen/ ladder
X
X
X Etam
X Mode X
X
X
X
X
X
3 De-pe-che
X
X
X
5 Clau-di-a-Strä-
X
Claudia Sträter
X
ter
Di-di
Die= m/v, Die= m/v
0.5+0.5/2
0.50
Su-per-star
Soe= m/v, Pur= m/v. Star= m/v
0,5+0.5+0.5/3
0.50
WE-wo-men
Wie= v, Wi= v, Men = m/v
1+1+0.5/3
0.83
Strict-ly-Wo-men
Strikt= v, Ly= v, Wi= v, Men= m/v
1+1+1+0.5/4
0.88
vil-la
Vie= v La= m/v
1+.05/2
0.75
Pie-ces
Pie= v, Cus= v
1+1/2
1.00
On-ly
Oon= m, Lie= v
0+1/2
0.50
Ve-ro-Mo-da
Ve= v, Ro= m, Mo= m, Da= m
1+0+0+0/4
0.25
Pro-miss
Pro= m/v, Miss= v
0.5+1/2
0.75
Steps
Steps= v
1/1
1.00
M-S-mo-de
Em = m/v, S= v, Mo= m. Du= m
0.5+1+0+0/4
0.38
Miss-E-tam
Miss= v, E= v, Tam= m/v
1+1+0.5/3
0.83
Su-per-trash
Soe= m/v, Pur= m/v. Tresh= v
0.5+0.5+1/3
0.67
For-na-ri-na
For= m, Na= m, Ri= v, Na= m
0+0+1+0/4
0.25
De-pe-che
Die=m/v, Pesj= v
0.5+1/2
0.75
Clau-di-a-Strä-ter
Clau= m/v. Di= m/v, A= m, Stre= v, Ter= v
0.5+0.5+0+1+1/5
0.60
39
Mannen- en vrouwenkledingwinkelnamen Naam
A.W
Lengte
33 Tommy
2
5 Tom-my-Hil-fi-
Hilfiger
Zinvol/ betekenis X
ger
Mensnamen
Denotatie
Tommy
X
Hilfiger
34 Esprit
1
2 E-sprit
X
X
X
35 G-Star
1
2 G-Star
X
X
X
36 Björn
2
2 Björn-Borg
X
37 Sting
1
1 Sting
38 H & M
3
3 H-&-M
Björn Borg
X
Borg Prik/ angel X
X
X
Hennes en
X
Mauritz 39 ZARA
1
2 Za-ra
40 Bijenkorf
1
3 Bij-en-korf
41 V & D
3
3 V-&-D
X Bijenkorf X
X
X
X
X
Vroom en
X
Dreesmann 42 C & A
3
3 C-&-A
X
Clemens en
X
August 43 Diesel
1
2 Die-sel
44 Hout-
3
4 Hout-Brox-
Brox mode
Diesel
X X
Hout- Brox
X Mode
mo-de
45 Gaastra
1
2 Gaa-stra
X
46 Mc
2
3 Mc-Gre-gor
X
2
5 O-pen-thir-ty-
X Mc Gregor
X X
Gregor 47 Open 32
Open 32
X
X
Traditie
X
X
two 48 Tradition
1
3 Tra-Di-Tion
Tom-my-Hil-fi-ger
Tom=m/v, Mie= v, Hil=v, Fi= v, Gur=m/v
0.5+1+1+1+0.5/5
0.80
E-sprit
E= v, Sprie= v
1+1/2
1.00
G-Star
djie= m/v, Star= m/v
0.5+0.5/2
0.50
Björn-Borg
Bjorn= m. Borg= m/v
0+0.5/2
0.25
Sting
Sting= v
1/1
1.00
H-&-M
Ha= m, En= m/v, Em= m/v
0+0.5+0.5/3
0.33
Za-ra
Za= m, Ra= m
0+0/2
0.00
40
Bij-en-korf
Bij= m/v, En= m/v, Korf= m
0.5+0.5+0/3
0.33
V-&-D
Vee= v, En= m/v, Dee= m/v
1+0.5+0.5
0.66
C-&-A
Cee= v, En = m/v, Aa= m
1+0.5+0/3
0.50
Die-sel
Die= m/v, Sul= m/v
0.5+0.5/2
0.50
Hout-Brox-mo-de
Hout= m, Broks= m/v, Mo= m, Du= m
0+0.5+0+0/4
0.13
Gaa-stra
Gaa= m, Stra= m/v
0+0.5/2
0.25
Mc-Gre-gor
Mek= m/v, Gre= m/v, Gor= m
0.5+0.5+0/3
0.33
O-pen-thir-ty-two
Oo= m, Pun= m/v, Thir= v, Tie= v, Toe= m/v
0+0.5+1+1+0.5/5
0.60
Tra-Di-Tion
Tra= m/v, Di= m/v, sjun= m/v
0.5+0.5+0.5/3
0.50
41
Bijlage 2: overzicht van klanken in de kledingwinkelnamen. Geslacht klanken
man
vrouw
man/ vrouw
__________________________________________________________________________________ Jack and Jones
and end
jackdje/ak
jones djoons Chasin
cha tjee sin sin
We men
we wie
men men
Strictly men
strict strikt
men men
Score
score skoor
Suit Supply
suitsoet Sup u Ply play
Ron Mannenmode
ron ron man man nen nun mo mo de du
heraldiek
ral ral
he hee diek diek
Tom Tailor
lor lur
tai tee
tomtom
Van de Wildenberg
van van
wil wil
berg berg
yn in
mal mal
de du den dun Ynformal
for for
Le Mans
mans man
Setpoint
le lu set set
point point shock sjok
Artischock
ar ar
ti tie
Granville
gran gran
ville viel
Hombre Mode
hom hom bre bru mo mo de du
Didi
di die
Superstar
su soe
42
per pur starstar We women
we wie
men men
wo wi Strictly women
strict strikt
men men
ly lie wo wi Villa
vi vie
Pieces
piepie
la la
Ces cus Only
on oon
ly lie
Vero Moda
ro ro
ve e
mo mo da da Promiss
miss miss
Steps
Steps steps
MS Mod
m em
pro pro
s es
mo mo de du Miss Etam
miss miss
tamtam
e e Supertrash
trash tresh
su soe per pur
Fornarina
forfor
ri ri
Na na Depeche Claudia Sträter
Tommy Hilfiger
a a
peche pesj
de die
sträter
clau clau
ter ter
di di
my mie
tom tom
hil hil
ger gur
fi fi Esprit
e e sprit spriet
G-Star
gdjie star star
43
Björn Borg
björn bjorn
Sting H&M
borg borg sting sting
h ha
& en m em
Zara
za za
ra ra
Bijenkorf
korf korf
bij bij en en
V&D
v vee
& en d dee
C&A
a aa
c cee
Diesel
&en diedie selsul
Hout-Brox mode
houthout
broxbroks
momo dedu Gaastra
gaagaa
strastra
McGregor
gorgor
mcmek gregre
Open 32
Tradition
ooo
thirthir
penpun
Tytie
twotoe tratra didi tionsjun
________________________________________________________________________________
44
Bijlage 3. Pretest.
In het kader van mijn studie Bedrijfscommunicatie en Digitale Media aan de Universiteit van Tilburg doe ik onderzoek naar attitudes ten opzichte van kledingwinkels. In dit onderzoek wordt getracht een antwoord te vinden op de vraag wat mensen belangrijk vinden aan kledingwinkels. Het doel van dit experiment is om te onderzoeken hoe kledingwinkels deze kenmerken kunnen uitstralen. Hieronder volgen een aantal vragen over uw persoonlijke gegevens en over aspecten van kledingwinkels. Mocht u daarna nog opmerkingen hebben, dan kunt u deze aan het einde opschrijven.
Leeftijd:
Mijn leeftijd is………… jaar
Sekse:
Ik ben een: 0 Man 0 Vrouw
Opleiding:
De hoogste opleiding die ik heb afgerond is: 0 Lager of basisonderwijs 0 Voorbereidend beroepsonderwijs (VMBO, LTS, huishoudschool) 0 Middelbaar voorgezet onderwijs (MAVO, HAVO, Mulo) 0 Hoger voortgezet onderwijs (VWO, Gymnasium, Atheneum, HBS) 0 Middelbaar beroepsonderwijs (MBO, MTS, MEAO) 0 Hoger beroepsonderwijs (HEAO, HBO) 0 Universiteit (WO)
Koopt u alleen kleren voor u zelf of ook voor uw partner: 0 Alleen voor mijzelf 0 Ook voor partner
Hoe vaak gaat u gemiddeld winkelen in een kledingwinkel: 0 Meerdere keren per week 0 1 keer per week
45
0 1 keer per maand 0 1 keer per 3 maanden 0 1 keer per half jaar 0 1keer per jaar
Noem 10 aspecten waarvan u het belangrijk vindt dat een kledingwinkel deze uitstraalt, te beginnen bij de meest belangrijke. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Als u verder nog opmerkingen heeft, dan kunt u deze hier kwijt:
Bedankt voor uw deelname aan dit onderzoek.
Onderzoek van Jill Meijer:
[email protected]
46
Bijlage 4. Resultaten pretest
Aspect Lijst 1 Man
Lijst 2 Man
Lijst 3 Man
Lijst 4 Man
Lijst 5 Man
1
1Klant
1Goede service
13Mannelijk
2Kwaliteit
2Kwaliteit
vriendelijk 2
3
- heid
1Vriendelijk
9Makkelijke
1Goed
6Rust
3Stijl
personeel
winkel route
personeel
5Overzichtelijk
14Goede
7Schoon
2Kwaliteit
9Locatie
4Niet te duur
1Vriendelijk
11Uitstraling
etalage 4
1Verzorgd
1Goede service
personeel 5
-heid
11Moderne
4Niet te duur,
8Uitgebreid
3Leuke kleding
13Doelgroep
uitstraling
Betaalbaar
assortiment
6
9Locatie
7Schoon
10Accessoires
12Vrijheid
14Openheid
7
4Prijs kwaliteit
5Goed
3Nieuwe
4Prijs
4Prijsklasse
verhouding
uitgesorteerd
collecties
14Nette clientèle
8Uitgebreid
5Vindbaarheid
5Overzichtelijk
12Merkkeuze
assortiment
spullen
14Bakje koffie
3Seizoen
14Mooie
9Goede locatie
8Verschillende
aangeboden
- artikelen
etalage
3Vernieuwde
10accessoires
9Winkel route
12Merk
1Personeel
Aspect Lijst 6 Man
Lijst 7 Man
Lijst 8 Man
Lijst 9 Man
Lijst 10 Man
1
1Vriendelijk
1Profes
1Vriendelijk
1Vriendelijk
3Stijlvolle kleren
personeel
-sionaliteit
personeel
personeel
2Kwaliteit
1Vriendelijkheid 7Schoon
8
9
10
artikelen
collectie
2
2Kwaliteit
1Goed personeel
3
4Prijs niet duur
14Openheid
6Niet te druk
3Stijl
11Gezellig
4
14Uniek
11Gezelligheid
4Niet te duur
3Mooie kleren
4Prijs laag
47
5
6
3Stijl
11Uitstraling
4Informatief (bv 14Moet iets
4Niet te duur
13Doelgroep
prijzen)
unieks bieden
2Kwaliteit
14Gratis koffie
1Goede service
9Locatie
7Geen rommel
7Opgeruimd
7Schoon
kleding 7
8
9
10
6Genoeg
8Groot
pashokken
assortiment
5Overzicht
4Prijs kwaliteit
1Vakbekwaam
8Groot
5Overzichtelijk
verhouding
personeel
assortiment
indeling
11Uitstraling
5Artikelen niet
12Merken
14Zachte
van het merk
druk op elkaar
14Populariteit
11Licht
14populair
11Uitstraling
13Doelgroep
1Service
muziek
winkel
Aspect Lijst 11 Vrouw
Lijst 12 Vrouw
Lijst 13 Vrouw
Lijst 14 Vrouw
Lijst 15 Vrouw
1
5Overzichtelijk
1Goed
3Leuke kleding
3Leuke kleding
1Goede
1Fijne
medewerkers
medewerkers
5Overzicht (van kleren)
2
personeel
7Netheid (stof
11Verwel
op grond etc)
-komend
3
11Verzorgdheid
3Hip
7Schoon
2Kwaliteit
11Goed licht
4
11Gezelligheid
1Vriendelijk
2Luxe
10Accessoires
14Goede
(belichting)
personeel
aanwezig
temperatuur
1Net personeel
1Verzorgd
7Opgeruimd
14Muziek niet te
5
2Kwaliteit
4Goedkoop
personeel 6
2Luxe
4Prijs kwaliteit
hard 10Accessoires
verhouding 7
8
9
6Veel
11Goede sfeer/
paskamers
uitstraling
4Lage prijs
10Accessoires
1Klant
8Keuze
6Genoeg
-vriendelijkheid
mogelijkheden
ruimte
2Kwaliteit
1Vrolijk
1Verzorgd
1Verzorgdheid
7Opgeruimde
personeel
personeel
winkel
14Grootte
5Overzicht
11Gezellig
14Mooi gebouw
9Locatie
7Hygiëne
6Ruim
14Geen rijen
4Overzicht van
aanwezig
prijs 10
3Hipheid
48
Aspect Lijst 16 Vrouw
Lijst 17 Vrouw
Lijst 18 Vrouw
Lijst 19 Vrouw
Lijst 20 Vrouw
1
7Opgeruimd
2Kwaliteit
14Open
2Kwaliteit
14Kleur
3Modern
1Vrolijk
1Service/
5Presentatie kleuren kleding
2
1Goed personeel/
behulpzaamheid
vriendelijk 3
4
1Verzorgd
1Aardig
1Behulpzaam
personeel
personeel
-heid
2Kwaliteit
2Kwaliteit
4Goedkoop
14Uitnodigend
3Moderniteit
1Vriendelijk
7Hygiëne
personeel 5
6
7Schone winkel
2Luxe
14Kleur kleding
9Locatie
11Aparte
8Keuze
5Makkelijk
uitstraling
mogelijkheden
dingen vinden
6Rustig
2Kwaliteit
4Duidelijkheid over de prijs
7
4Goede prijzen
14Koffie
8Keuze
4Prijs kwaliteit
11Bepaalde
aanbieden
mogelijkheden
verhouding
unieke uitstraling
8
9
6Genoeg ruimte
9Mooie locatie
6Ruimte
4Betaalbaar
7Hygiëne
5Overzicht
1Flexibel
1Respectvol
personeel
personeel
9Mooie locatie
8Keuze -mogelijkheden
10
8Extra items te koop
3Trendy
14Uitnodigend
6Genoeg
6Rust, geen
ruimte
chaos, niet druk
49
Bijlage 5: Vragenlijst.
In het kader van mijn studie Bedrijfscommunicatie en Digitale Media aan de Universiteit van Tilburg doe ik onderzoek naar attitudes ten opzichte van kledingwinkels. Hieronder volgen een aantal vragen. De vragenlijst bestaat uit 2 delen. In het eerste deel wordt er naar algemene informatie gevraagd. In het tweede deel krijgt u verschillende namen van kledingwinkels te zien. Bij de stellingen in deel 2 kunt u aan de hand van een schaal aangeven in hoeverre u het ermee eens bent. Alle gegevens worden anoniem verwerkt. Mocht u daarna nog vragen hebben, dan kunt u deze aan het einde opschrijven.
Bedankt voor uw deelname aan dit onderzoek.
Leeftijd:
Mijn leeftijd is….. jaar
Sekse:
Ik ben een: 0 Man 0 Vrouw
Opleiding:
De hoogste opleiding die ik heb afgerond is: 0 Lager of basisonderwijs 0 Voorbereidend beroepsonderwijs (VMBO, LTS, huishoudschool) 0 Middelbaar voorgezet onderwijs (MAVO, HAVO, Mulo) 0 Hoger voortgezet onderwijs (VWO, Gymnasium, Atheneum, HBS) 0 Middelbaar beroepsonderwijs (MBO, MTS, MEAO) 0 Hoger beroepsonderwijs (HEAO, HBO) 0 Universiteit (WO)
Koopt u alleen kleren voor u zelf of ook voor uw partner: 0 Alleen voor mijzelf
50
0 Ook voor partner
Hoe vaak gaat u gemiddeld winkelen in een kledingwinkel: 0 Meerdere keren per week 0 1 keer per week 0 1 keer per maand 0 1 keer per 3 maanden 0 1 keer per half jaar 0 1keer per jaar
Ik vind kleding belangrijk Eens 0
oneens 0
0
0
0
0
0
Vragenlijst Er komt een nieuwe kledingwinkel op de markt. Deze winkel heet Woezaron/Wabboelan Sisiki/ Sapirta
Deze kledingwinkel heeft vriendelijk personeel.
Personeel 1
Het personeel in deze kledingwinkel ziet er niet verzorgd uit.
Personeel 2
Het personeel in deze kledingwinkel verleent goede service.
Personeel 3
Deze kledingwinkel heeft geen goede- prijs- kwaliteitverhouding.
Kwaliteit 1
Kleren uit deze kledingwinkel houden lang hun originele pasvorm.
Kwaliteit 2
Kleren uit deze kledingwinkel blijven er niet lang als nieuw uit zien.
Kwaliteit 3
De collectie uit deze kledingwinkel gaat mee met de nieuwste mode.
Kleding 1
In deze kledingwinkel kan ik niet voor een outfit slagen.
Kleding 2
Deze kledingwinkel verkoopt stijlvolle kleding.
Kleding 3
Deze kledingwinkel is niet overzichtelijk.
Overzicht 1
In deze kledingwinkel kan ik snel vinden wat ik nodig heb.
Overzicht 2
In deze kledingwinkel zijn de verschillende producten niet duidelijk
Overzicht 3
gesorteerd.
51
In deze kledingwinkel staan geen lange rijen voor de paskamers.
Drukte 1
In deze kledingwinkel is het druk en vol.
Drukte 2
In deze kledingwinkel hangt een rustige en ontspannen sfeer.
Drukte 3
In deze winkel is er te weinig licht
Winkel 1
In deze kledingwinkel is het schoon en opgeruimd.
Winkel 2
In deze kledingwinkel wordt er harde muziek gedraaid.
Winkel 3
Eens 0
oneens 0
0
0
0
0
0
52