Onderzoek naar de veiligheid en beschermende werking van het nieuwe geneesmiddel EA-230 tijdens en na een openhartoperatie
Uitnodiging
Binnenkort ondergaat u een openhartoperatie. Door deze operatie treedt er bij alle patiënten een ontstekingsreactie in het lichaam op. Deze ontstekingsreactie kan nadelige gevolgen hebben voor onder andere de bloeddruk en de nieren. Bij zwangere vrouwen wordt de ontstekingsreactie van het lichaam onderdrukt en daarom is er een nieuw medicijn ontwikkeld dat is gebaseerd op het zwangerschapshormoon. Dit nieuwe medicijn is EA-230. Wij willen de veiligheid en de beschermende werking van dit nieuwe medicijn nader onderzoeken. Voordat u beslist om wel of niet deel te nemen is het belangrijk dat u begrijpt waarom het onderzoek wordt gedaan en wat het inhoudt. Neemt u de tijd om de volgende informatie rustig en aandachtig door te lezen om weloverwogen te besluiten of u wenst deel te nemen. Als u na het lezen van deze informatiebrochure wilt deelnemen aan de studie, zullen we in een persoonlijk gesprek met één van de betrokken onderzoekers de studie nogmaals toelichten en uw vragen beantwoorden voordat u definitief besluit om deel te nemen. Uiteraard kunt u ook altijd voor vragen of meer informatie terecht bij de onderzoekers. U vindt hun contactgegevens onder het kopje “Waar kan ik terecht voor contact en meer informatie?”.
Wat is het doel van het onderzoek?
In deze studie willen wij onderzoeken of het nieuwe geneesmiddel EA-230 goed wordt verdragen door het lichaam en of het geneesmiddel de ontstekingsreactie die in het lichaam plaatsvindt tijdens en na de operatie kan verminderen. Om deze effecten objectief vast te kunnen stellen, krijgt de helft van de patiënten het nieuwe medicijn en de andere helft een ‘nepmedicijn’, een placebo. Zowel de patiënten als de artsen en onderzoekers weten niet in welke groep u terecht zal komen. In de volgende paragraaf vertellen we u meer over deze ontstekingsreactie. Verder onderzoeken we of dit middel het herstel na een openhartoperatie gunstig kan beïnvloeden en beschermend kan werken. We onderzoeken bijvoorbeeld of het geneesmiddel de werking van de nieren kan beschermen.
Bij welke mensen willen we dit onderzoek uitvoeren?
Het afweersysteem van het lichaam zorgt voor een ontstekingsreactie. Deze reactie is in de meeste gevallen nuttig en zorgt bijvoorbeeld voor het opruimen van bacteriën. Als u bijvoorbeeld via een wondje op uw huid een bacterie binnenkrijgt,
1
wordt het afweersysteem geactiveerd. Hierdoor produceert het lichaam ontstekingseiwitten die ervoor zorgen dat de bacterie wordt opgeruimd. Dit hele proces is de ontstekingsreactie. Er zijn echter bepaalde situaties waarin het afweersysteem geactiveerd wordt zonder dat er bacteriën aanwezig zijn in het lichaam. Dit kan ervoor zorgen dat de ontstekingsreactie alleen maar nadelige effecten voor het lichaam heeft. Het is bekend dat een hartoperatie leidt tot een overmatige ontstekingsreactie waar patiënten last van kunnen hebben. Dit uit zich vooral in een lagere bloeddruk en verslechtering van de nierfunctie na de operatie. Om deze gevolgen zo goed mogelijk op te kunnen vangen worden alle hartoperatiepatiënten opgenomen op de Intensive Care. Door het toedienen van het middel EA-230 tijdens uw operatie willen we onderzoeken of EA-230 de productie van deze ontstekingseiwitten af kan remmen. De schadelijke effecten van de ontstekingsreactie kunnen hierdoor mogelijk voorkomen worden. Verder kunnen we op deze manier de veiligheid van EA-230, die in gezonde proefpersonen reeds is aangetoond, ook onderzoeken bij hartoperatiepatiënten.
Wat is het medicijn?
Verschillende ziektes die worden veroorzaakt door een overmatige ontstekingsreactie verbeteren of verdwijnen vaak spontaan tijdens de zwangerschap. Hieruit is het idee ontstaan dat het zwangerschapshormoon (genaamd HCG) het teveel aan ontstekingeiwitten remt. Het recent ontdekte EA-230 is afgeleid van dit zwangerschapshormoon HCG. EA-230 wordt nu verder ontwikkeld als nieuwe therapie voor patiënten die lijden aan ziektes die veroorzaakt worden door een overactief afweersysteem. De werking van EA-230 is al uitgebreid aangetoond in meerdere onderzoeken en onlangs is de werking en veiligheid bevestigd in een onderzoek bij gezonde vrijwilligers. Bij deze personen werden geen aan het middel gerelateerde bijwerkingen waargenomen.
Aan welke criteria moet ik voldoen om deel te kunnen nemen?
U wordt uitgenodigd om deel te nemen aan dit onderzoek omdat u voldoet aan de volgende eisen:
2
• • • • • •
U zult een openhartoperatie ondergaan waarbij gebruik wordt gemaakt van een hart-long machine; U bent 18 jaar of ouder; U heeft geen aandoeningen van het afweersysteem en gebruikt geen medicatie die van invloed is op het afweersysteem (de onderzoeksarts zal nagaan of dit het geval is); U doet niet mee aan een ander onderzoek waarbij u bepaalde handelingen moet verrichten of medicijnen moet slikken; U bent niet allergisch/overgevoeligheid voor jodium; Als dit van toepassing is, gebruikt u adequate methoden van anticonceptie.
Ben ik verplicht om mee te doen?
Het is aan u om te beslissen of u wel of niet deel wilt nemen. Deelname is vrijwillig en u kunt zich op ieder moment uit het onderzoek terugtrekken. Dit heeft geen gevolgen voor u en u hoeft ook niet te zeggen waarom u niet mee wilt doen. Na het ontvangen van deze informatie krijgt u ruim de tijd om na te denken over deelname aan dit onderzoek. Tijdens uw bezoek aan de polikliniek Cardiothoracale chirurgie voorafgaand aan uw operatie vindt een apart gesprek met de onderzoeksarts plaats. In dit gesprek wordt u nader geïnformeerd en is er alle tijd voor verdere vragen. Vervolgens wordt u gevraagd of u interesse heeft in deelname aan het onderzoek. Als u opgenomen wordt vanuit een ander ziekenhuis, dan zal dit gesprek niet op de polikliniek plaatsvinden, maar op de Cardiothoracale afdeling.
Wat gebeurt er met me als ik meedoe?
Het onderzoek houdt in dat u tijdens uw operatie het nieuwe geneesmiddel EA230 of placebo krijgt toegediend. De helft van de deelnemers aan het onderzoek wordt behandeld met het nieuwe geneesmiddel EA-230, de andere helft met placebo. Zowel de onderzoekers als de patiënten weten niet wie welke behandeling u krijgt toegediend. U zult door toeval worden toegewezen aan één van de onderzoeksgroepen. Daarvoor maken we gebruik van een methode die lijkt op het opgooien van een muntje. De behandeling wordt per infuus toegediend. Tijdens de operatie bent u onder narcose en merkt u dus niks van deze toediening.
3
Om te kunnen bepalen of uw nieren beschermd worden door het medicijn, wordt uw nierfunctie tweemaal gemeten. Eenmaal de dag voor en eenmaal de dag na uw operatie. Uw nierfunctie wordt gemeten met een methode waarmee de nierfunctie exact bepaald kan worden. Hiertoe krijgt u een lage dosering van het contrastmiddel Iohexol toegediend en wordt op twee tijdstippen in de 4 uur daaropvolgend een buisje bloed afgenomen. Het afnemen van een buisje bloed gebeurt uit een infuus dat al voor uw ingreep in een bloedvat wordt geplaatst. Hiervan merkt u niks. Het kan 1 of 2 keer voorkomen dat hiervoor een extra prik nodig is. Ook wordt de dag na de operatie enkele keren een beetje urine verzameld vanuit uw urine katheterzak. Ook hier merkt u niks van. Om te kunnen bepalen hoe de ontstekingsstoffen die vrijkomen gedurende de operatie reageren op het medicijn, worden hiervoor enkele buisjes bloed afgenomen tijdens en na de operatie. Deze buisjes worden ook weer afgenomen uit het infuus dat al in uw bloedvat is geplaatst en dit merkt u dus niet. Het verdere verloop van uw ziekenhuisopname wordt bijgehouden via uw elektronische patiëntendossier. We zullen 30 en 90 dagen na uw operatie telefonisch informeren hoe het verloop thuis is geweest. Hierna is het onderzoek beëindigd. Een overzicht van de hierboven beschreven gebeurtenissen vindt u in bijlage 1 aan het einde van deze brochure.
Wat zijn de mogelijke bijwerkingen van het middel?
Er zijn vanaf 2005 vier onderzoeken met het nieuwe geneesmiddel EA-230 uitgevoerd bij gezonde proefpersonen. Hierbij zijn geen bijwerkingen waargenomen die door het medicijn werden veroorzaakt. In meerdere dierexperimenten is verder uitgebreid aangetoond dat het middel niet giftig of kankerverwekkend is.
Wat zijn de mogelijke nadelen en risico’s voor mij?
De risico’s van dit onderzoek zijn uitvoerig en zorgvuldig beoordeeld door de onderzoekers en door de medisch-ethische commissie. Ondanks deze beoordeling
4
is de belangrijkste doelstelling van de onderzoekers en van het medisch personeel om uw veiligheid tijdens het gehele onderzoek te waarborgen. De risico’s van dit onderzoek hebben betrekking op toediening van dit nieuwe geneesmiddel en op de bloedafnames. Zoals in de vorige paragraaf vermeld, hebben eerdere onderzoeken bij proefdieren en gezonde vrijwilligers geen bijwerkingen van EA-230 laten zien. Er zijn dus geen specifieke risico’s waar we u op kunnen wijzen. We kunnen niet uitsluiten is dat er wel bijwerkingen bij patiënten kunnen optreden, maar we hebben daar nu geen aanwijzingen voor. In het geval dat er bijwerkingen optreden tijdens de toediening van het geneesmiddel, kan de toediening worden stopgezet. Het geneesmiddel verdwijnt dan binnen enkele minuten uit het bloed. Omdat u tijdens de toediening van het medicijn onder narcose bent wordt uw toestand nauwlettend in de gaten gehouden. Tijdens het onderzoek wordt er op 1 a 2 momenten bloed afgenomen door middel van een bloedprik. De rest van de bloedafnames worden gedaan uit een infuus dat voor uw ingreep in een bloedvat geplaatst wordt. Dit is een onderdeel van de standaardprocedure bij de operatie die u ondergaat. Bij het prikken van bloed of het plaatsen van een infuus is er een kans op het ontstaan van een bloeduitstorting. Als een bloeduitstorting optreedt, kan dat een beurs gevoel geven, maar dit kan verder geen kwaad. De bloeduitstorting zal spontaan herstellen. De hoeveelheid bloed die tijdens het onderzoek wordt afgenomen is ongeveer 100 ml. Dit is een hoeveelheid die het lichaam in korte tijd volledig opnieuw kan aanmaken. Ter vergelijking: bij de bloedbank wordt er 500 ml afgenomen.
•
•
•
Er zijn nog geen data beschikbaar over het effect van EA-230 op sperma of de productie daarvan in het lichaam, of over de effecten ervan op de ontwikkeling van de foetus. Daarom is het essentieel dat u of uw partner niet zwanger wordt tijdens het experiment. Als dit voor u van toepassing kan zijn, dan moet u bij deelname aan dit onderzoek een effectieve methode van anticonceptie gebruiken tot 3 maanden na de toediening van de studiemedicatie.
5
Wat zijn de mogelijke voordelen van mijn deelname?
Het doel van dit onderzoek is het verhogen van de kennis over de werking van het nieuwe geneesmiddel EA-230. Als u bent ingeloot in de groep die het medicijn daadwerkelijk krijgt, dan is het mogelijk dat u direct voordeel heeft van het onderzoek. Dit voordeel zou kunnen bestaan uit een beter herstel na de operatie en het beschermen van de nierfunctie. In het geval u in de placebo groep wordt geloot, dan heeft u geen direct voordeel van deelname aan dit onderzoek. U krijgt geen vergoeding voor deelname aan de studie. U draagt wel bij aan de kennis over een eventuele nieuwe behandeling tegen ziektes die het gevolg zijn van een overactief afweersysteem.
Wat als er nieuwe informatie beschikbaar komt?
Soms komt er in de loop van een onderzoek nieuwe informatie beschikbaar over de therapiewaar onderzoek naar gedaan wordt. Als dit gebeurt, informeert de onderzoeksarts u hierover en bespreekt hij of zij of u met het onderzoek door wilt gaan. Als u besluit om met het onderzoek door te gaan, kan u gevraagd worden om een aangepast toestemmingsformulier te tekenen. Mocht nieuwe informatie beschikbaar komen waaruit blijkt dat uw veiligheid of welbevinden in gevaar is, stoppen we direct met het onderzoek.
Wat gebeurt er na afloop van het onderzoek met mijn materiaal en gegevens?
In het bloed en de urine die worden verzameld tijdens het onderzoek worden metingen gedaan met betrekking tot ontstekingsreacties en de nierfunctie. Hiervoor wordt het bloed en de urine maximaal 10 jaar bewaard. Op die manier kunnen we in de toekomst aanvullende metingen van de ontstekingsreacties en de nierfunctie verrichten. U kunt aangeven of u het daarmee eens bent of niet. Wij zijn wettelijk verplicht de onderzoeksgegevens 15 jaar te bewaren. Er gelden strikte regels om de vertrouwelijkheid van alle gegevens die tijdens het onderzoek van u verzameld worden te waarborgen. Alle data worden anoniem verzameld en blijven vertrouwelijk. Meer gedetailleerde informatie hierover vindt u in bijlage 3.
6
Ben ik verzekerd wanneer ik aan dit onderzoek meedoe?
Voor de deelnemers aan dit onderzoek is een verzekering afgesloten. Voor de details over deze verzekering verwijzen we u naar bijlage 2.
Wat gebeurt er met de resultaten van het onderzoek?
Over de onderzoeksresultaten wordt een rapport geschreven. U wordt hierin niet bij naam genoemd. Over de resultaten wordt ook een wetenschappelijk artikel geschreven dat wordt gepubliceerd in een publiek toegankelijk tijdschrift. Ook hierin wordt u niet bij naam genoemd.
Door wie is het onderzoek georganiseerd en betaald?
Dit onderzoek wordt gesponsord door Exponential Biotherapies Inc. De hoofdonderzoeker die de leiding heeft over het onderzoek is prof. dr. P. Pickkers. P. Pickkers stuurt de leden van het onderzoeksteam aan voor de uitvoering van het onderzoek (dit team bestaat uit artsen, verpleegkundigen en onderzoekers).
Door wie is het onderzoek beoordeeld?
Dit onderzoek is beoordeeld en goedgekeurd door een onafhankelijke medischethische commissie (CMO Arnhem-Nijmegen), de centrale commissie mensgebonden onderzoek (CCMO) en door het Radboudumc.
Waar kan ik terecht voor contact en meer informatie?
Als u vragen heeft over het onderzoek of uw rechten als deelnemer aan het onderzoek kunt u contact opnemen met de contactpersonen Roger van Groenendael en Pleun Hemelaar. Zij kunnen bereikt worden op de volgende nummers of e-mail adressen: Roger van Groenendael, MSc Coördinerend arts-onderzoeker
[email protected] T: 024-3668420 M: 06-13100460
Pleun Hemelaar, MSc Coördinerend onderzoeker
[email protected] T: 024-3665010
7
Bij dit onderzoek zijn ook betrokken: Dr. Matthijs Kox Co-onderzoeker
[email protected]
Prof. dr. Peter Pickkers Hoofdonderzoeker
[email protected]
Als u wilt spreken met een arts die niet direct betrokken is bij het onderzoek, neem dan contact op met dr. A. Rennings, internist, op telefoonnummer 024-3611111 en vraag dan naar sein 2742. Ook vragen we u de bijgevoegde algemene informatiebrochure van het ministerie van volksgezondheid over deelname aan medisch wetenschappelijk onderzoek door te nemen. Als u akkoord geeft om deel te nemen, krijgt u een kopie van dit informatiedocument en vragen wij u om het toestemmingsformulier te tekenen. U mag één kopie daarvan houden. Tot slot willen wij u bedanken voor uw tijd, ook als u hebt besloten niet deel te nemen.
8
Bijlage 1: Schematisch overzicht van gebeurtenissen tijdens het onderzoek
Bijlage 2: Verzekering voor proefpersonen die deelnemen aan de studie Voor de deelnemers aan dit onderzoek is door de sponsor (EBI) een verzekering afgesloten. Deze verzekering dekt schade door dood of letsel die het gevolg is van deelname aan het onderzoek, en die zich gedurende de deelname aan het onderzoek openbaart, of binnen vier jaar na beëindiging van de deelname aan het onderzoek. De schade wordt geacht zich te hebben geopenbaard wanneer deze bij de verzekeraar is gemeld. De verzekeringspolis is afgesloten met Chubb Insurance Company of Europe SE. In geval van schade kunt u uw vordering indienen bij: Naam: Chubb Insurance Company of Europe SE Adres: Postbus 704, 2130 AS Hoofddorp De verzekering biedt een maximum dekking van Euro 650.000,-- per proefpersoon en Euro 5.000.000,-- voor het gehele onderzoek en Euro 7.500.000,-- per jaar voor alle onderzoeken van dezelfde opdrachtgever. De dekking van specifieke schades en kosten is verder tot bepaalde bedragen beperkt. Dit is opgenomen in het Besluit verplichte verzekering bij medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen. Informatie hierover kunt u vinden op de website van de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek: www.ccmo.nl. Voor deze verzekering gelden een aantal uitsluitingen. De verzekering dekt niet: Schade waarvan op grond van de aard van het onderzoek zeker of nagenoeg zeker was dat deze zich zou voordoen; Schade aan de gezondheid die ook zou zijn ontstaan indien u niet aan het onderzoek had deelgenomen; Schade aan nakomelingen, als gevolg van een nadelige inwerking van het onderzoek op u of uw nakomeling; Bij onderzoek naar bestaande behandelmethoden: schade die het gevolg is van één van deze behandelmethoden; Bij onderzoek naar de behandeling van specifieke gezondheidsproblemen: schade die het gevolgd is van het niet verbeteren of van het verslechteren van deze gezondheidsproblemen; Schade die een gevolg is van het optreden van een risico waarvoor u in de schriftelijke informatie bent gewaarschuwd, tenzij het risico zich in ernstiger mate voordoet dan was voorzien of het risico uiterst onwaarschijnlijk was.
• • • • • •
Bijlage 3 Gegevensbescherming, privacy en vertrouwelijkheid De medische informatie over uw gezondheid wordt vertrouwelijk behandeld door de studiearts en de onderzoekers, en zal niet openbaar worden gemaakt, tenzij de openbaarmaking wettelijk verplicht is. Als u instemt met deelname aan de studie kunnen de gegevens die voortkomen uit uw deelname worden gecontroleerd door de sponsor ten behoeve van het analyseren van de resultaten. De gegevens kunnen ook worden bekeken door mensen van de sponsor en/of haar vertegenwoordigers, de ethische commissie, en van regelgevende instanties, om te controleren of de studie correct wordt uitgevoerd. Uw medische gegevens kunnen ook worden bewaard en verwerkt op een computer. Uw naam en contactgegevens zullen echter niet worden bekendgemaakt. Gegevens verkregen uit dit onderzoek zullen uiteindelijk in niet tot u herleidbare vorm aan de sponsor en/of haar vertegenwoordigers worden gegeven en kunnen worden gepubliceerd of aan de regelgevende instanties worden gegeven in landen waar goedkeuring van EA-230 wordt aangevraagd Op niets van de informatie die de onderzoeksafdeling verlaat zullen uw naam of adres te zien zijn. Als de resultaten van deze studie worden gepubliceerd zal dat geen persoonlijke data bevatten aan de hand waarvan u zou kunnen worden geïdentificeerd. U stemt er mee in dat als het in de loop van de studie in uw beste belang wordt geacht om u door te verwijzen, dat u door een specialist zal worden beoordeeld of naar een ziekenhuis zal worden verwezen voor behandeling of aanvullend onderzoek. Alle verslagen die door de specialist of arts van een dergelijk bezoek worden gemaakt worden zullen toegankelijk zijn voor de onderzoeksstaf. De onderzoeksstaf zal een dossier aanleggen om uw gegevens te bewaren. Deze informatie kan op papier of in computerbestand worden bewaard. Aan het eind van de studie zullen alle data die van belang zijn voor de studie anoniem aan Exponential Biotherapies Inc. worden overgedragen om de studieresultaten te analyseren. Deze data zullen dus geen persoonlijke informatie bevatten aan de hand waarvan u te identificeren zou zijn. Het feit dat u met deze studie mee wilt doen betekent dat u met bovengenoemde voorwaarden instemt.
Bijlage 4 DIT IS EEN VOORBEELD, NIET INVULLEN! Toestemmingsformulier voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek: Ik heb de informatiebrochure over de studie gelezen en ben voldoende geïnformeerd over de inhoud van het onderzoek en mogelijke risico’s van deelname. Ik kon aanvullende vragen stellen en mijn vragen zijn naar tevredenheid beantwoord. Ik had genoeg tijd om te beslissen of ik meedoe, ik weet dat meedoen helemaal vrijwillig is en ik zal de instructies van de onderzoeker(s) opvolgen. Ik weet dat ik op ieder moment kan beslissen om toch niet mee te doen of te stoppen met dit onderzoek zonder nadelige consequenties of invloed op de kwaliteit van mijn gezondheidszorg. Ik zal de vragen naar mijn medische voorgeschiedenis naar waarheid beantwoorden en geen informatie verzwijgen. Ik begrijp en ga ermee akkoord dat de informatie die door mij wordt verstrekt zal worden gebruikt door aangewezen instanties die betrokken zijn bij deze studie (zoals ziekenhuizen, arts(en), regelgevende instanties, ethische commissie(s)). Het gebruik van deze gegevens in het kader van deze studie gebeurt in overeenstemming met de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Ik geef toestemming om de specialist(en) die mij behandelt te vertellen dat ik meedoe aan dit onderzoek. Ik geef toestemming om mijn gegevens te gebruiken, voor de doelen die in de informatiebrief staan. In het geval dat ik ontslagen ben uit het Radboudumc voordat alle benodigde data voor de studie is verzameld, geef ik het onderzoeksteam toestemming om contact
op te nemen met zorgverleners elders om de benodigde informatie op te vragen die nodig is voor de studie. Ik geef toestemming voor aanvullende bepalingen uit mijn lichaamsmateriaal, zolang dit te maken heeft met het huidige onderzoek. Ik geef wel/geen* toestemming om mij lichaamsmateriaal nog maximaal 10 jaar na afloop van dit onderzoek te bewaren, zodat dit in de toekomst misschien gebruikt kan worden voor een nieuw onderzoek op het gebied kennisontwikkeling rondom EA-230 en de ontstekingsreactie, mits: deze onderzoeken niet controversieel van aard zijn; deze onderzoeken geen medische consequenties hebben voor mij of mijn familie; deze onderzoeken geen genetisch onderzoek betreffen.
• • •
Ik heb een exemplaar van de informatiebrochure ontvangen en verklaar hierbij vrijwillig deel te willen nemen aan dit onderzoek en me te houden aan de regels van dit onderzoek. Naam studie patiënt:
Handtekening:
Datum: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------Ik verklaar hierbij dat ik deze patiënt volledig heb geïnformeerd over het genoemde onderzoek. Als er tijdens het onderzoek informatie bekend wordt die de toestemming van de patiënt zou kunnen beïnvloeden, dan breng ik hem/haar daarvan tijdig op de hoogte. Naam onderzoeker: Handtekening: Datum: * Doorhalen wat niet van toepassing is.
06-2016-7663
Radboud universitair medisch centrum
