Onderzoek naar de Optiekbranche 2007 Identificatie van segmenten en Structuuronderzoek
Inleiding Naar aanleiding van de wens om meer inzicht te krijgen in de ontwikkelingen in de markt voor optische artikelen en welke doelgroepen zich in de markt bevinden, is er in opdracht van de NUVO en het HBD een onderzoek uitgevoerd naar de optiekbranche. Doelstelling hierbij is om de ondernemers in de branche handvatten aan te reiken om hun huidige positie te behouden of te verbeteren en hen een beeld te geven van de belangrijkste ontwikkelingen. Het onderzoek is uitgevoerd door Q&A Research & Consultancy Voor het eerste deel van de rapportage is een consumentenonderzoek uitgevoerd onder 2800 brildragers. De deelnemers aan het onderzoek zijn benaderd via een onderzoekspanel. Alle resultaten zijn gewogen op leeftijd en geslacht. Aan de hand van dit onderzoek zijn in de optiekbranche 6 segmenten geïdentificeerd op basis van hun gedrag en voorkeuren bij het kopen van brillen. In de rapportage vindt u naast de kenmerken van de segmenten, informatie over waar zij kopen, over de ontwikkelingen van hun bestedingen en draagtijd ten opzichte van 2006 en over hun aantrekkelijkheid in vergelijking met de andere segmenten. Ten slotte wordt een advies gegeven met betrekking tot kansrijke combinaties van segmenten. In het tweede deel van de rapportage wordt inzicht gegeven in de ontwikkelingen die in de afgelopen jaren in de optiekbranche hebben plaatsgevonden op het gebied van o.a. omzet en personeel . Bovendien wordt er een beeld gegeven van de huidige verhoudingen in de branche.
2
Inhoud Identificatie van segmenten
4
De segmenten in de optiekbranche De segmenten en optische artikelen De bestedingen en aantrekkelijkheid van de segmenten De segmenten en de optiekbedrijven De segmenten en lenzen Kansrijke segmentcombinaties Samenvatting
Structuuronderzoek Samenvatting structuuronderzoek
5 19 39 53 65 73 78
82 101
3
Identificatie van segmenten
4
Segmenten
De segmenten in de optiekbranche
5
Segmenten in % van de Nederlandse bevolking Verdeling Nederlandse bevolking naar segment 30% 27%
25%
21% 20% 16% 15%
16%
14%
10% 7% 5%
0% VFM
Premium
Traditional
Aspiration
Price
High Fashion
In de optiekbranche zijn 6 segmenten geïdentificeerd, op basis van de houding, de voorkeuren en het gedrag van consumenten, bij het kopen van optische artikelen. De traditional shoppers vertegenwoordigen het grootste gedeelte van de Nederlandse brildragers (27%), Hierna volgen de Aspiration Shoppers met 21%. 6
Korte uitleg segmenten Value for money • • • • • •
Prijsgevoelig Kwaliteit van de bril echter ook van belang =>Prijs/kwaliteit verhouding Personeel minder belangrijk Licht modieus Oriënteert zich uitgebreid
7
Korte uitleg segmenten Premium • • • • • •
Altijd op zoek naar beste product Prijs ondergeschikt Personeel zeer belangrijk Merken belangrijk Modieus Hoger inkomen
8
Korte uitleg segmenten Traditional • • • • •
Functioneel Niet modieus Wisselen niet vaak van bril Kwaliteit belangrijk Personeel erg belangrijk
9
Korte uitleg segmenten Aspiration • • • • • •
Jonger segment Licht prijsgevoelig Personeel belangrijk Kwaliteit belangrijk Licht modieus Wil veel, maar kan niet altijd…..
10
Korte uitleg segmenten Price • • • • •
Prijs is bepalend Andere aspecten ondergeschikt Hechten minder belang aan kwaliteit personeel Niet modieus Wisselen minder vaak van bril
11
Korte uitleg segmenten High fashion • • • • • •
Zeer modieus Prijsgevoelig Veel vrouwen Personeel minder belangrijk Kwaliteit minder belangrijk Kopen vaak nieuwe producten
12
Waarom deze segmentatie?
•
•
• • •
Segmenteren is het onderscheiden van verschillende doelgroepen in een markt, waarbij de personen die tot een bepaald segment behoren gelijkwaardig zijn wat hun kenmerken en/of voorkeuren betreft. Het is onmogelijk de hele markt te bedienen, omdat consumenten van elkaar verschillen met betrekking tot wie zij zijn, wat ze kopen, hoe ze kopen, waar ze kopen en waarom. Daarom is het voor optiekbedrijven van belang te kiezen voor wie zij er willen zijn. Het is een belangrijke stap naar een goede positionering van de onderneming. Weet de onderneming zich niet te onderscheiden, dan zal de concurrentiestrijd niet worden gewonnen. Socio-demografische kenmerken als leeftijd en geslacht zijn echter geen verklarende factor meer voor verschillen in het koopgedrag van consumenten. Dit verschijnsel zien we o.a. terug bij de ‘oudere jongeren’ en de ‘metroseksueel’. Een bruikbare segmentatie is daarom opgebouwd uit verscheidende variabelen m.b.t. het koopgedrag in een specifieke branche, in plaats van algemene kenmerken als leeftijd en geslacht 13
Leeftijdverdeling Leeftijdsverdeling per segment 35%
30%
30% 27% 26%
25%
24%
23%
23%
15 - 24 jaar
21%
20%
19%
16%
19%
18%
19%
17%
16%
15%
15%
18%
18%
17% 15%
14%
10%
18%
16%
13%
12%
10%
25 - 34 jaar 18%
17%
16%
15%
14%13%
9%
9%
35 - 44 jaar 45 - 54 jaar 55 - 64 jaar 65 - 75 jaar
10%
7%
7%
5%
0%
VFM
Premium
Traditional
Aspiration
Price
High Fashion
In ieder segment zijn alle leeftijdsgroepen vertegenwoordigd. Bovendien zijn er geen grote verschillen wat betreft de leeftijdsverdeling binnen de segmenten. Ook hieruit blijkt derhalve dat leeftijd geen verklarende factor is. Het Traditional segment is iets ouder dan gemiddeld en het Aspiration segment iets jonger 14
Verdeling geslacht Verdeling geslacht per segment 80% 73%
70% 61%
60%
56% 53%
53% 51%
50%
49%
47%
47% 44%
Man Vrouw
39%
40%
30%
27%
20%
10%
0%
VFM
Premium
Traditional
Aspiration
Price
High Fashion
Ook mannen en vrouwen zijn beide in ieder segment terug te vinden. In het High Fashion segment zijn de vrouwen wel oververtegenwoordigd. In het Traditional segment geldt dit in mindere mate voor de mannen. 15
Opleiding Opleidingsniveau per segment 35%
33%
30%
29% 25%
25%
25%
25%
24%
23%
22%
22% 20%
20%
20%
18%
19%
19% 19%
17%
17% 15%
15% 12% 11% 10%
8%
8%
9%
10%
14%
13%
12% 11%
10%
9%
9%
8%
7%
6%6% 4%
5% 1%1%
10%
8%
3% 1%
0%
3%
3%
3%
2%
3% 2%
2%
0%
0%
VFM
Premium
Traditional
Geen Lager Beroepsonderwijs Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Middelbaar Beroepsonderwijs Wetenschappelijk Onderwijs
Aspiration
Price
High Fashion
Lager Onderwijs Middelbaar Algemeen Voortgezet Onderwijs VWO (Atheneum, Gymnasium) Hoger Beroepsonderwijs
Wat betreft het opleidingsniveau van de segmenten zijn de verschillen wat groter. Het Premium segment heeft gemiddeld het hoogste opleidingsniveau, het Price segment het laagste. 16
Inkomen Inkomensverdeling per segment 35% 31% 30% 27%
25%
25% 24%
24%
27% 25%
24%24%
23%
19%
20%
24% 22% 20%
19%
16% 14%
15%
13%
13% 10%
10% 10%
8%
8% 5%
5%
4%
3%
2%
3%
2%
1% 0%
VFM
Premium
Traditional
Minimum (minder dan € 9.500) Rond modaal (€ 28.500 - € 34.000) Twee keer modaal of meer (meer dan € 56.000)
Aspiration
Price
High Fashion
Beneden modaal (€ 9.500 - € 28.500) Tussen 1 en 2 keer modaal (€ 34.000 - € 56.000)
Het Price en het High Fashion segment zijn de segmenten met gemiddeld het laagste inkomen. De brildragers in het Premium segment hebben gemiddeld het hoogste inkomen. 17
Omvang segmenten % bevolking en % marktwaarde Vergelijking segmenten in % bevolking en % marktwaarde 35% 31%
30% 30% 27% 25%
21% 20% % bevolking
16% 15%
10%
16%
% waarde
16%
14%
9% 8% 7%
6%
5%
0% VFM
Premium
Traditional
Aspiration
Price
High Fashion
Eerder in de rapportage werd al duidelijk dat het Traditional segment het grootste segment is wat betreft het % van de bevolking dat het vertegenwoordigt. Als er echter wordt gekeken naar het % van de totale marktwaarde die de segmenten vertegenwoordigen is het Premium segment vrijwel even interessant. Het Aspiration en het Price segment zijn gezien de waarde duidelijk minder interessant dan dat je aan de hand van de grootte in aantallen zou verwachten. 18
De segmenten en optische artikelen
19
Keuzecriteria optiekbedrijven Belangrijkste redenen om te kiezen voor een bepaald optiekbedrijf
45 40 35 VFM
30
Premium 25
Traditional
20
Aspiration Price
15
High Fashion
10 5
ea u pr ijs ni v
ee n ge m
Al
Kw al it
ei ti
m
ag o
va n
de
wi nk el
va n Sp de ec wi ia nk le el a Ui an tg bi eb ed re in id ge oo n go nd De er sk zo un Di ek Pr r d ec ig ijs tp pe /k er rs wa so on lit on ee ei lijk tv l e er ho aa M La nd ud er ke ag ac in g dr n ht va di em e n pe do de lig or wi he de nk i d el wi va nk n el d e Ve wo w rg rd in oe ke en di l a ng an ge do bo or de Zo W n rg in ke ve rz lt hu ek er is aa i n Aa r m od nw et ez re ig nd he s id ge Du d id ip Lo el lo ca ijk m t ie he ee id rd e ov op er tic ei ie nd ns pr ijs to ta le br il
0
Deskundig personeel is voor bijna alle segmenten de belangrijkste reden om te kiezen voor een bepaald optiekbedrijf. Alleen voor het Fashion segment is de aanwezigheid van gediplomeerde opticiens het meest belangrijk. Ook de andere segmenten hechten waarde aan dit aspect, net als aan vergoeding door de zorgverzekeraar. Het Value for Money, het Price en het Fashion segment hechten meer dan gemiddeld waarde aan prijsgerelateerde aspecten. Bij het Premium en Traditional segment geldt dit voor de aspecten met betrekking tot service en personeel. Ook het Aspiration segment vindt dit belangrijk, maar voor hen speelt prijs een grotere rol.
20
Value For Money Uitgebreid oogonderzoek 45,0 40,0
VFM
35,0
Totaal
30,0 25,0 20,0
Gediplomeerde opticiens
15,0
Deskundig personeel
10,0 5,0 0,0
Vergoeding door Zorgverzekeraar
Prijs / kwaliteit verhouding van de winkel
Gekeken naar de vijf belangrijkste aspecten die naar voren kwamen uit de vorige figuur wordt duidelijk dat de brildragers uit het Value for Money segment t.o.v. het totaal met name waarde hechten aan een goede prijs/kwaliteit verhouding. Gediplomeerde opticiens zijn daarentegen veel minder van belang 21
Premium Uitgebreid oogonderzoek 45,0 40,0 35,0 30,0
Premium Totaal
25,0 20,0
Gediplomeerde opticiens
15,0
Deskundig personeel
10,0 5,0 0,0
Vergoeding door Zorgverzekeraar
Prijs / kwaliteit verhouding van de winkel
Voor het Premium segment spelen gediplomeerde opticiens, uitgebreid oogonderzoek en deskundig personeel een grote rol bij de keuze voor een bepaald optiekbedrijf 22
Traditional Uitgebreid oogonderzoek 45,0
Traditional
40,0
Totaal
35,0 30,0 25,0 20,0
Gediplomeerde opticiens
15,0
Deskundig personeel
10,0 5,0 0,0
Vergoeding door Zorgverzekeraar
Prijs / kwaliteit verhouding van de winkel
Door het Traditional segment worden dezelfde aspecten belangrijk gevonden als door het Premium segment. Wel is voor deze groep de vergoeding door de zorgverzekeraar wat belangrijker.
23
Aspiration Uitgebreid oogonderzoek 45,0
Aspiration
40,0
Totaal
35,0 30,0 25,0 20,0
Gediplomeerde opticiens
15,0
Deskundig personeel
10,0 5,0 0,0
Vergoeding door Zorgverzekeraar
Prijs / kwaliteit verhouding van de winkel
De aspecten die voor het Aspiration segment van belang zijn bij de keuze voor een optiekbedrijf zijn vrijwel gelijk aan het totaal van alle brildragers. 24
Price Uitgebreid oogonderzoek 45,0 40,0 35,0
Price Totaal
30,0 25,0 20,0
Gediplomeerde opticiens
15,0
Deskundig personeel
10,0 5,0 0,0
Vergoeding door Zorgverzekeraar
Prijs / kwaliteit verhouding van de winkel
Voor de brildrager in het Price segment speelt met name de vergoeding door de zorgverzekeraar een belangrijke rol. In iets minder mate geldt dit ook voor de prijs/kwaliteit verhouding. 25
High Fashion Uitgebreid oogonderzoek 45,0
High Fashion Totaal
40,0 35,0 30,0 25,0 20,0
Gediplomeerde opticiens
15,0
Deskundig personeel
10,0 5,0 0,0
Vergoeding door Zorgverzekeraar
Prijs / kwaliteit verhouding van de winkel
Ook het High Fashion segment hecht veel waarde aan de vergoeding van de zorgverzekeraar. Deskundig personeel speelt voor deze groep brildragers een opvallend minder grote rol bij de keuze voor een optiekbedrijf dan voor de andere segmenten. 26
Bepalen kwaliteit Belangrijkste aspect om kwaliteit van optiekbedrijf te bepalen
35%
33% 30% 29%
30%
27% 25%
25%
23%
22% 21%
VFM
20%
Premium
20% 16%
15%
15%
14%
14% 12%
10%
10%
8%
7% 6% 6% 4% 4% 2% 1%
5%
5%
5% 5%
4% 4% 3% 2%
7%
6%
7%7% 5% 5%
13% 12% 12% 11%
15% 14% 13% 12%
Traditional Aspiration Price High Fashion
6% 3%
2%2%
An de rs
rg an is at ie on su m en te no
O
or de el c
do or zo rg ve rz ek er aa r
Aa nb ev el in g
va n Ke ur m er k
la nd el
ij k e
he tb ed r
i jf
ze lf
op tie kk et en
ng nd er de el va n O
va n
br an ch ev
er en ig i be ro ep sv
va n
Li dm aa ts ch ap
an be zi tv in Li dm aa ts ch ap
er ke rs M ed ew
er en ig i
ng (e n)
di pl om a
0%
Voor alle segmenten is gediplomeerd personeel het belangrijkste aspect om de kwaliteit van optiekbedrijven te bepalen. Het Price en het High Fashion segment hechten daarnaast veel waarde aan de aanbeveling van de zorgverzekeraar. Voor het Premium en Traditional segment is het Lidmaatschap van Register Opticien belangrijk. Overigens speelt voor alle segmenten ook het oordeel van consumentenorganisaties een rol. 27
Omschrijving montuur per segment Kunt u aangeven welke van onderstaande omschrijvingen het beste bij de stijl van uw huidige montuur past?
70% 62% 60%
57%
57%
53% 50%
50%
46% VFM Premium
40% 35%
Traditional Aspiration
31% 30%
Price 24%
High Fashion
19%
20% 13% 8%
8%
10% 3%
2%
12%
14%14% 8%
10%
18% 13%
8% 5%
4% 2%
3% 2%
0% Klassiek, traditioneel
Neutraal, onopvallend
Randloze bril
Moderne bril
Hoog modieuze, opvallende bril
In het Traditional en Price segment worden het meest neutrale, onopvallende brillen gedragen. De brildragers in het Premium en vooral het Fashion segment dragen voornamelijk moderne brillen. In de Value for Money en Aspiration groep zijn beide soorten brillen ruim vertegenwoordigd. 28
Keuzecriteria brilmontuur Belangrijkste criteria bij de keuze voor een brilmontuur
60%
56% 53% 51%
50% 49%
50%
47%46% 42%
44% 44%
43%
40%
38%
40%
VFM
33%
30%
8% 4%5%
eu r Kl
Ac t ie s
on tu ur he tm
9%
6%7%
2%
Kw al it
ei tv
an
m va n at e M
8% 4%5% 2%1%1%3%
4%
od er ni te it
br il de va n
9%
G ar an t ie
10%
3%
0% 1%0%
Vo rm
Pr ijs ni ve au /a an bi ed in Pr ge ijs n /k w al ite it ve rh ou di ng
0%
5%
er k
1%
High Fashion
13% 13% 13% 9%
6%
Price
21% 17%
15%
M
10%
Aspiration 21%
19% 17%
Traditional
25%
24%
20%
Premium
31%
29%
Met betrekking tot de belangrijkste criteria bij het maken van de keuze voor een brilmontuur zijn er duidelijke verschillen te zien tussen de segmenten. Voor het Premium en Traditional segment is ook hier de kwaliteit belangrijk, waarbij de prijs ondergeschikt is. Door de brildragers in het Value for Money segment wordt opvallend veel waarde gehecht aan de vorm en de kleur van het montuur. Voor het High Fashion segment is de mate van moderniteit belangrijker dan de kwaliteit. 29
Omschrijving glazen Welke omschrijving komt het meest overeen met uw huidige bril of de bril die u het laatst heeft gekocht?
70% 64% 60% 60%
60%
59%
57% 51%
50% 43% 39%
40% 34%
Enkelvoudig
35%
33%
Multifocaal/Bifocaal Anders
29%
30%
20%
10%
6%
4%
6%
8%
7%
5%
0% VFM
Premium
Traditional
Aspiration
Price
High Fashion
In ieder segment worden zowel enkelvoudige als multifocale glazen gedragen. Met name in het Price segment hebben in verhouding veel mensen enkelvoudige glazen in hun bril. In het Traditional segment geldt dit voor de 30 multifocale glazen.
Omschrijving glazen per leeftijdsgroep Welke omschrijving komt het meest overeen met uw huidige bril of de bril die u het laatst heeft gekocht?
100% 90% 80%
87%
84%
79%
78%
77%
70% 58%
60% 52% 50%
Enkelvoudig Multifocaal/Bifocaal
46%
Anders 40%
36%
30% 22%
20% 20% 10%
11%10%
10%
8% 8%
3%
3%
6% 2%
1%
0% 15 - 24 jaar
25 - 34 jaar
35 - 44 jaar
45 - 54 jaar
55 - 64 jaar
65 - 75 jaar
Totaal
Wanneer het soort glazen per leeftijdsgroep wordt bekeken zijn er duidelijkere verschillen te zien. Onder de 44 jaar worden voornamelijk enkelvoudige glazen gedragen. Boven de 55 jaar vooral multifocale glazen. Hiertussen blijkt zich een overgangsgroep te bevinden. 31
Redenen kopen nieuwe bril Redenen om een nieuwe bril te gaan kopen
50% 45% 40% 35%
VFM
30%
Premium Traditional
25%
Aspiration
20%
Price
15%
High Fashion
10% 5%
oe nm
br il
ou de rw al et ig s e M b oc ril Aa ht v er ng we sle et er ro te de kk n cl en ar do er en or ac bi Aa jz t ie ng o rg et ve ro kk rz ek en O er d m aa oo ge r rb vi ng ril To in vo et en nd al m ag m al on ig e e t u He br ur il tw ou wa as de s w 'ge ka et p wo s ot on -b es 't ijd ch ad vo ig or d ee n ni eu we br il
ge le de n al ig e
on tu ur t
M
To en m
O og te st l
an g
en ze n
br il
na as tl
br il
al ig e dr ag en
et to en m s
to t
m Ad vie
jkk l ki
Kr ee g
Dr oe g
ge en
br il
ac ht en
en
kr ee g
kij k
kla ch te n
0%
Kijkklachten met de toenmalige bril is over het algemeen de belangrijkste reden om een nieuwe bril te kopen. In het Value for Money, het Premium en het High Fashion segment speelt het feit dat het ‘gewoon’ tijd was voor een nieuwe bril een net zo belangrijke rol. Het Price segment en het Traditional segment kopen voornamelijk een nieuwe bril om praktische redenen. 32
Redenen brildragend Wat is de reden dat u brildragend bent, ondanks mogelijkheden als ooglaseren en contactlenzen van hoge kwaliteit? 40% 35%
35% 31% 30%
30%
28%
29% 28%
VFM
25%
Premium
22%
20%
Traditional
21%
20% 19%
Aspiration
19%
19%
Price 15%
13% 10%
10%
10%
10%
High Fashion
14% 14%
Totaal
12% 12%
11%
9% 8% 6%
6%
7%
6%
8% 7%
11% 11% 10% 9%9% 9% 8%
4%
5% 2%
3%
4% 3%
0%
0% Een bril staat mij goed
Het dragen van een bril is voor mij goedkoper
Ik ben gewend aan een bril
Mijn ogen reageren slecht op contactlenzen
De mogelijke gevaren van ooglaseren
Met een bril kan ik het beste zien
De consumenten in het Premium en Fashion segment zijn vaak brildragend om modieuze redenen. Zij dragen een bril omdat het hen goed staat. Voor het Price segment spelen de kosten een grote rol in de keuze voor een bril. Voor de Value for Money groep is gewenning duidelijk een belangrijke reden. 33
Redenen brildragend per leeftijdsgroep Wat is de reden dat u brildragend bent, ondanks mogelijkheden als ooglaseren en contactlenzen van hoge kwaliteit?
50% 46% 45% 40%
37%
35% 15 - 24 jaar
30%
28%
25% 20%
18%
16%
15% 11% 10% 5%
25 - 34 jaar 35 - 44 jaar
23% 24%
5%
8% 7%7%
11% 9% 8% 7%6% 5%
45 - 54 jaar 18%17% 15% 14%
55 - 64 jaar 17% 15% 12% 11%
9% 6%
7% 6%
6% 6%
65 - 75 jaar
9% 7%7% 5%
0% Een bril staat mij goed
Het dragen van een bril is voor mij goedkoper
Ik ben gewend aan een bril
Mijn ogen reageren slecht op contactlenzen
De mogelijke gevaren Met een bril kan ik het van ooglaseren beste zien
Met name ouderen dragen een bril omdat ze er aan gewend zijn, of omdat zij met een bril het beste kunnen zien. In de leeftijd groep 25-34 jaar wordt opvallend vaak aangegeven dat zij een bril dragen, omdat deze hen goed staat. Jongere brildragers zijn daarbij vaak brildragend vanwege de mogelijk negatieve gevolgen voor hun ogen van contactlenzen of ooglaseren. 34
Informatiebronnen Belangrijkste informatiebronnen bij de keuze voor optiekbedrijf
70 60 50
VFM Premium
40
Traditional Aspiration
30
Price High Fashion
20 10
pe rs on gi ee ds l /T el ef oo ng id s
va n
G ou de n
Ui tl
eg
ui t
de
Et al ag e
wi nk el
er fo ld hu is
aa n Hu is
Fo ld er s
t Ad ve rte nt ie
jd sc hr if Ti
Da gb la d
va n
Er va rin g
Ee rd er e
er va r in
g
m et
he to fa m pt ilie ie kb ,v ed rie In rij n te de f rn n et of si te co va lle ga n he ’s to pt ie kb ed rij f TV re cla m e Ra di o re cl am e
0
De eigen ervaringen met het optiekbedrijf en de ervaringen van bekenden zijn voor alle segmenten beide belangrijke informatiebronnen bij de oriëntatie naar optiekbedrijven. Bovendien speelt de uitleg van het personeel een grote rol. Opvallend is ook het belang van de etalage en TV reclames voor enkele segmenten. Het internet speelt nog geen zeer grote rol in de oriëntatie. 35
Hoe te benaderen Hoe zou u als brildrager het liefst worden benaderd door een optiekbedrijf over acties, nieuwe modellen, etc.? 50% 43%
45% 40%
35%
35% 30% 25%
35%
Premium
27%26% 23%23%
22%
21%
19%
20%
13% 13%
15%
10%
10%
7%7% 6% 4%5%
5%
12% 11% 9% 10%
8%
Traditional 21%
18% 17%
VFM
Aspiration Price
11% 9%
5% 4%5% 2%2%
4%5%
11%
9%
8% 5% 6%
6% 6%5% 4% 4% 3% 3% 3% 2% 2% 1% 1%
High Fashion 9%
3%
za ke n de ze
op t ic ie n de
we bs ite
ov er
va n
de a Vi
in fo rm
at ie
In
va n
de
op t ic ie ns
et al ag e
e kr an te n/ tijd sc hr if t en in
ad ve rte nt ie s
Ik
wi l
M
ge en
id de ls
ad ve rte nt ie s
op
de
ra di o/ te
le vis i
br ie ve n es se er de id de ls
M
M
id de ls
pe rs oo nl ijk
ge ad r
hu is-
aa nhu is
fo ld er s
l( br ie f) M
id de ls
Di re ct M ai
Di re ct m ai
l( em
ai l)
0%
Voor informatie m.b.t. acties en nieuwe modellen worden de segmenten het liefst benaderd via direct mail over email en via persoonlijk geadresseerde brieven. Overigens geeft een groot deel van de respondenten aan liever geen informatie over deze zaken te ontvangen van optiekbedrijven. Voor het High Fashion, Premium en 36 Aspiration segment ligt dit percentage relatief wel wat lager.
Wel of geen oogmeting Toen u uw laatste bril kocht, heeft u toen ook een oogmeting laten doen?
80% 71%
70% 70%
67%
67%
66% 63%
61% 60%
50%
40%
30%
29%
28%
31%
29%
27%
22% 20%
17% 11%
11% 7%
10%
7%
5%
7%
4%
0%
VFM
Premium
Traditional
Aspiration
Ja, waarbij tevens de oogdruk is gemeten
Price
High Fashion
Ja, waarbij mijn oogdruk niet is gemeten
Totaal Nee
Tussen de segmenten is er weinig of geen verschil wat betreft het % dat hun ogen laat meten. Gemiddeld heeft 93% van de respondenten bij de aankoop van hun laatste bril ook een oogmeting laten doen. Bovendien is bij de meeste respondenten hierbij tevens de oogdruk gemeten. 37
Duur oogmeting Duur oogmeting
15%
Langer dan 20 minuten
25%
15-20 minuten
31%
10-15 minuten
19%
5-10 minuten
4%
0-5 minuten
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
In de meeste gevallen (31%) duurde de laatste oogmeting 10-15 minuten. 23% geeft aan dat de oogmeting minder lang duurde dan 10 minuten. In 15% van de gevallen nam de meting meer dan 20 minuten in beslag. 38
De bestedingen en aantrekkelijkheid van de segmenten
39
Besteding totale bril Besteding totale bril per segment (totaal) € 700,00
€ 582,24
€ 600,00
€ 504,40 € 500,00
€ 499,69 € 451,60 € 385,70
€ 400,00
€ 352,18
€ 300,00
€ 240,70 € 226,65
2006 2007
€ 312,61 € 290,30
€ 308,60
€ 234,30 € 228,45
€ 206,47
€ 200,00
€ 100,00
€VFM (9%)
Premium (30%)
Traditional (31%)
(Aspiration 16%)
Price (8%)
High Fashion (6%)
Gemiddeld
Gemiddeld geven mensen nu € 385,- uit aan een bril, dit is 9% meer dan vorig jaar. Deze stijging komt vooral voor rekening van het Premium en het Traditional segment. De Value for Money groep geeft duidelijk minder uit aan brillen dan vorig jaar. Opvallend is de polarisatie wat betreft de bestedingen die plaatsvindt tussen enerzijds het Premium en Traditional segment en anderzijds het Value for Money en Price segment. 40
Besteding totale bril (enkelvoudige glazen) Besteding totale bril per segment (enkelvoudige glazen) € 500,00
€ 470,45
€ 450,00
€ 422,41
€ 413,35
€ 400,00
€ 350,00 € 312,40 € 300,00
€ 292,08 € 271,12
€ 270,54
€ 255,88
€ 250,00 € 200,00
2006 2007
€ 221,75 € 197,26€ 198,71
€ 190,81
€ 179,16€ 176,81
€ 150,00
€ 100,00 € 50,00
€VFM (9%)
Premium (30%)
Traditional (31%)
(Aspiration 16%)
Price (8%)
High Fashion (6%)
Gemiddeld
Met name de brildragers in het Traditional segment zijn meer gaan uitgeven aan brillen met enkelvoudige glazen. In totaal zijn de bestedingen hieraan met 15% gestegen t.o.v. 2006. Alleen het Value for Money segment is significant minder gaan uitgeven aan brillen met enkelvoudige glazen. 41
Besteding totale bril (multifocale glazen) Besteding totale bril per segment (Multifocale/bifocale glazen) € 800,00 € 741,84 € 700,00
€ 591,24
€ 600,00
€ 605,39 € 543,18 € 500,63
€ 500,00
€ 426,82
€ 412,04 € 400,00
2006 2007
€ 355,99
€ 349,58
€ 318,58
€ 305,99 € 300,00
€ 251,89
€ 314,35 € 267,01
€ 200,00
€ 100,00
€VFM (9%)
Premium (30%)
Traditional (31%)
(Aspiration 16%)
Price (8%)
High Fashion (6%)
Gemiddeld
In 2007 wordt 17% meer aan brillen met multifocale glazen uitgegeven dan een jaar geleden. Dit wordt met name veroorzaakt door de aanzienlijk hogere bestedingen door het Premium segment. Het Value for Money, het Price en het High Fashion segment zijn daarentegen minder gaan uitgeven aan brillen met Multifocale glazen. Ook hieruit wordt de eerder genoemde polarisatie duidelijk zichtbaar. 42
Besteding montuur Besteding montuur per segment € 300,00
€ 248,42
€ 250,00
€ 211,70
€ 205,05
€ 200,00 € 169,90 € 158,74 € 150,00
€ 135,60
€ 128,80
€ 100,00
€ 142,50
2006 2007
€ 120,20 € 96,40 € 92,56
€ 85,62
€ 88,80 € 88,91
€ 50,00
€VFM (9%)
Premium (30%)
Traditional (31%)
(Aspiration 16%)
Price (8%)
High Fashion (6%)
Gemiddeld
De bestedingen aan het montuur zijn met 11% gestegen. Ook aan het montuur besteden het Premium en Traditional segment het meest en deze bestedingen zijn bij hen ook het hardst gestegen. Ook de uitgaven aan het montuur zijn bij het Value for Money segment gedaald. 43
Besteding glazen totaal Besteding glazen per segment € 400,00
€ 350,00
€ 333,82
€ 292,70
€ 300,00
€ 294,64 € 281,70
€ 250,00
€ 226,95 € 209,68
€ 200,00
€ 150,00
2006 € 179,80
2007
€ 177,01 € 170,10 € 151,90
€ 141,03
€ 137,90 € 135,89 € 117,56
€ 100,00
€ 50,00
€VFM (9%)
Premium (30%)
Traditional (31%)
(Aspiration 16%)
Price (8%)
High Fashion (6%)
Gemiddeld
Wat betreft de bestedingen aan de glazen zien we hetzelfde beeld als bij de bestedingen aan het montuur. Alleen is hieraan ook het Price segment, naast het Value for Money segment, duidelijk minder gaan besteden. De bestedingen aan glazen zijn met 8% toegenomen. 44
Besteding enkelvoudige glazen Besteding glazen per segment (enkelvoudig) € 250,00 € 222,03 € 210,71
€ 208,29
€ 200,00
€ 153,66 € 150,00
€ 141,74 € 122,18 € 105,20
€ 128,62 € 120,28 € 101,55
€ 100,00
€ 100,86
2006 2007
€ 106,14
€ 90,36 € 87,89
€ 50,00
€VFM (9%)
Premium (30%)
Traditional (31%)
(Aspiration 16%)
Price (8%)
High Fashion (6%)
Gemiddeld
De stijging van de bestedingen van het Traditional segment aan brillen in totaal, zoals dat eerder was te zien, wordt vooral veroorzaakt door een sterke toename van de bestedingen aan enkelvoudige glazen. In totaal stijgen de uitgaven aan enkelvoudige glazen met 19% 45
Besteding multifocale glazen Besteding glazen per segment (Multifocaal/bifocaal) € 600,00
€ 493,42
€ 500,00
€ 400,33
€ 400,00
€ 379,54
€ 373,28 € 341,88
€ 300,00
€ 284,32
€ 276,45 € 235,79
€ 220,78 € 220,38
€ 229,78
€ 200,00 € 162,98
2006 2007
€ 217,95 € 174,44
€ 100,00
€VFM (9%)
Premium (30%)
Traditional (31%)
(Aspiration 16%)
Price (8%)
High Fashion (6%)
Gemiddeld
Vooral het Price en het High Fashion segment zijn minder gaan besteden aan multifocale glazen. In totaal wordt er in 2007 wel 20% meer uitgeven aan multifocale glazen dan in 2006. 46
Draagtijd bril totaal Draagtijd in jaren per segment 5,0 4,5
4,5
4,0
3,8
3,9
3,9 3,5
3,6
3,5
3,5
3,0
3,3 3,0
3,0
2006 2,8
2007
2,7
2,7
2,5 2,2 2,0
1,5
1,0 VFM (9%)
Premium (30%)
Traditional (31%)
(Aspiration 16%)
Price (8%)
High Fashion (6%)
Gemiddeld
De gemiddelde draagtijd van een bril is met 15 weken verkort t.o.v. 2006. Uit het feit dat brildragers vaker hun bril vervangen kan worden herleid dat het modieuze element belangrijker is geworden. De modegevoelige segmenten (Aspiration, High Fashion en Premium) wisselen nu vaker van bril. Ook het Price segment koopt nu frequenter een nieuwe bril t.o.v. 2006. 47
Draagtijd bril (enkelvoudig) Draagtijd in jaren per segment (enkelvoudige glazen) 5,0 4,7 4,5 4,2
4,2
4,0
4,0
3,5
3,5
3,6
3,5
3,5
3,0 3,0
2006
2,9
2,8
2007
2,6
2,6 2,4
2,5
2,0
1,5
1,0 VFM (9%)
Premium (30%)
Traditional (31%)
(Aspiration 16%)
Price (8%)
High Fashion (6%)
Gemiddeld
Bij de enkelvoudige glazen zien we dat vooral bij het Aspiration en Price segment de draagtijd aanzienlijk is verkort. Bij het Value for Money, Premium en Traditional segment is de draagtijd daarentegen zelfs iets verlengd. 48
Draagtijd bril (Multifocaal) Draagtijd in jaren per segment (Multifocale/bifocale glazen) 4,0 3,8
3,7
3,5
3,5 3,3
3,1
3,0
3,0 2,8 2,7
3,0
2,9
2,8 2,6
2006
2,5
2007 2,1
2,0
1,9
1,5
1,0 VFM (9%)
Premium (30%)
Traditional (31%)
(Aspiration 16%)
Price (8%)
High Fashion (6%)
Gemiddeld
Wat betreft de draagtijd van brillen met multifocale glazen wordt duidelijk dat met name het Traditional en het Price segment nu duidelijk vaker hun bril vervangen. Het zijn echter nog steeds de groepen met gemiddeld de langste draagtijd. 49
Aantrekkelijkheid segmenten totaal Totaal: gemiddelde brilprijs en draagtijd per segment 2007
Totaal: gemiddelde brilprijs en draagtijd per segment 2006
€ 700
€ 600
€ 500
€ 600
Premium
Traditional
Traditional
Premium
€ 500
€ 400 € 400
5
4,5
4
3,5 € 300
Aspiration
3
2
5,0
4,5
4,0
3,5
Aspiration
VFM € 200
Price
2,5
High Fashion
3,0
VFM
Price
High Fashion
€ 100
€-
€Draagtijd in jaren
2,0
€ 200
€ 100
Langer
2,5
€ 300
Korter
Langer
Draagtijd in jaren
Korter
Om de aantrekkelijkheid van de segmenten te bepalen zijn per jaar de draagtijd en de bestedingen per segment tegenover elkaar gezet. De grootte van de bollen representeert het % van de totale marktwaarde dat een segment vertegenwoordigt. De assen kruisen elkaar bij het gemiddelde. Het Premium segment is het meest aantrekkelijke segment, zowel wat draagtijd als bestedingen betreft. Het Aspiration en Price segment blijken het minst interessant te zijn. Wel is het Price segment t.o.v. 2006 naar het midden verschoven. Het High Fashion segment is duidelijk het meest aantrekkelijk als het gaat om de gemiddelde draagtijd van een bril. 50
Aantrekkelijkheid segmenten (enkelvoudig) Enkelvoudige glazen: gemiddelde brilprijs en draagtijd per segment 2006
Enkelvoudige glazen: gemiddelde brilprijs en draagtijd per segment 2007
€ 500
€ 600
€ 500
Premium
€ 400
Premium Traditional
5
4,5
€ 400
€ 300
Traditional 4
3,5
3
€ 200
Aspiration
2,5 VFM
2
5,0
4,5
4,0
3,5
€ 300
3,0
2,5
€ 200
High Fashion Price
€ 100
Price
€Langer
Draagtijd in jaren
2,0
Aspiration
VFM
High Fashion
€ 100
€Korter
Langer
Draagtijd in jaren
Korter
Wat betreft de brillen met enkelvoudige glazen wordt duidelijk dat het Price en Aspiration segment naar het midden zijn verschoven doordat zij gemiddeld sneller hun bril vervangen ten opzichte van een jaar eerder. Het Traditional segment is daarentegen naar links opgeschoven, maar zij zijn wel meer gaan besteden ten opzichte van het gemiddelde. Het tegenovergestelde geldt voor het Value for Money segment. De Premium groep blijft het meest interessant voor optiekbedrijven m.b.t. brillen met enkelvoudige glazen. 51
Aantrekkelijkheid segmenten (multifocaal)
Multifocale/bifocale glazen: gemiddelde brilprijs en draagtijd per segment 2006
Multifocale/bifocale glazen: gemiddelde brilprijs en draagtijd per segment 2007
€ 700
€ 900 € 800
€ 600
Premium
Traditional € 500
4,5
Premium
€ 700
4
Traditional
€ 400 3
3,5
2,5
€ 600 € 500
2 4,5
4,0
3,5
3,0
Aspiration
€ 300
VFM
Price
Aspiration High Fashion
2,5
Price
€ 100
€ 200
VFM High Fashion
€ 100
€Draagtijd in jaren
1,5
€ 300
€ 200
Langer
2,0
€ 400
€Korter
Langer
Draagtijd in jaren
Korter
De aantrekkelijkheid van de segmenten met betrekking tot brillen met multifocale glazen geeft grotendeels hetzelfde beeld weer. Het Value for Money en Aspiration segment zijn minder interessant geworden. Het Price en Traditional segment verschuiven naar rechts, doordat zij sneller van bril wisselen. Wel zijn deze segmenten wat naar beneden verschoven, doordat zij minder zijn gaan besteden ten opzichte van het gemiddelde. Het High Fashion segment is ook hier aantrekkelijker geworden gezien de draagtijd, maar minder aantrekkelijk als er wordt gekeken naar de bestedingen. 52
De segmenten en de optiekbedrijven
53
Naamsbekendheid optiekbedrijven Wilt u aangeven met welke van onderstaande optiekbedrijven u bekend bent, al is het alleen maar van naam?
100% 90%
85% 80%
80% 72% 70%
66%
VFM
59%
59%
60%
Premium Traditional
50%
Aspiration Price
40%
High Fashion Totaal
30% 20% 10% 0% Hans Anders
Het Huis
Een willekeurig lokaal zelfstandig optiekbedrijf
EyeWish (Groeneveld)
Specsavers
Pearle
Hans Anders en Pearle zijn de optiekbedrijven met in totaal de grootste bekendheid. Over het algemeen zijn de verschillen tussen de segmenten niet groot. Alleen zijn het Premium en het Traditional segment duidelijk het meest bekend met een willekeurig zelfstandig optiekbedrijf t.o.v. de andere segmenten. 54
Duidelijk waar kopen Toen u besloot uw laatste bril te gaan kopen, was het voor u toen meteen duidelijk bij welk optiekbedrijf u deze wilde gaan kopen?
High Fashion
12%
88%
Price
16%
84%
Aspiration
28%
72%
Traditional
14%
86%
Premium
12%
88%
VFM
17%
83%
0%
10%
20%
30%
40%
Ja
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Nee
Voor de meeste brildragers is het van te voren meteen duidelijk bij welk optiekbedrijf zij hun bril zullen gaan kopen. Alleen bij het Aspiration segment is dit percentage wat lager dan bij de andere segmenten. 55
Uitgesloten optiekbedrijven Welk optiekbedrijf heeft u sowieso uitgesloten van overweging en zou u nooit bezoeken?
45%
40%
40%
35% 32% 30%
29%
28%
VFM
26%
Premium
25%
Traditional 21%
15%
Aspiration
20%
20% 15%
16% 13%
Price High Fashion
16% 14%
11% 10%
8%
7% 4%
5%
2%
7%
6%
8%8%8% 6% 5%
8%
6%6% 5% 5%5%
3% 3% 1%
1% 1%2%
0% Hans Anders
Het Huis
Een lokaal zelfstandig EyeWish (Groeneveld) Optiekbedrijf
Specsavers
Pearle
De wat meer op prijs gerichte segmenten sluiten een lokaal zelfstandig optiekbedrijf vaak sowieso uit in hun oriëntatie bij het kopen van een nieuwe bril. Relatief veel brildragers in het Price segment zullen bovendien Het Huis nooit bezoeken. Hans Anders wordt door velen uitgesloten die zich bevinden in het Premium segment. 56
Optiekbedrijven bezocht Welke van onderstaande optiekbedrijven heeft u daadwerkelijk bezocht in uw oriëntatie voor uw nieuwe bril? 80% 73% 71%
76%
76% 73% 73%
72%
70%
71%
66% 63%
60%
58%
60% 55% 50%
50%
47%
49%
40%
40%
VFM Premium
44% 42% 41%
Traditional Aspiration
30%
32%
32% 29%
30% 19%
High Fashion
25% 19%
12%
Price
31% 29%
29% 24%
20%
33%
21% 17% 13%
11%
10%
7% 3%
8% 5% 5%
0% Hans Anders
Het Huis
Een lokaal zelfstandig Optiekbedrijf
EyeWish (Groeneveld)
Specsavers
Pearle
Een ander optiekbedrijf
Hans Anders en Pearle worden het meest bezocht in de oriëntatie voor een nieuwe bril. Vergeleken met de andere segmenten bezoeken het Premium en het Aspiration segment vaak een lokaal zelfstandig optiekbedrijf en minder vaak Hans Anders. Specsavers wordt opvallend vaak bezocht door de brildragers uit het Value for Money segment. Deze groep oriënteert zich over het algemeen zeer uitgebreid, zo blijkt uit de bovenstaande figuur. 57
Waar gekocht Bij welk optiekbedrijf heeft u uw laatste bril gekocht?
60%
50,8%
49,9%
50%
47,7% 45,1% 42,0%
40%
VFM Premium Traditional
30,5%
Aspiration
30%
20%
Fashion 19,6%
18,5%
18,1% 13,3%
12,2%
10%
Price
25,6%
24,9%
6,7%
16,4%
14,1% 13,4%
12,2%
9,4% 8,0% 5,8% 5,5% 4,8% 3,4% 3,0%
7,7% 4,5% 3,9% 0,7%
4,1% 3,2% 1,0%
10,0%
8,9%
12,3%
21,5%
17,7%
Totaal 17,5%
12,1%
8,9%
6,2% 4,5%
0% Hans Anders
Het Huis
Een lokaal zelfstandig EyeWish (Groeneveld) Optiekbedrijf
Specsavers
Pearle
Van het Value for Money, het Price en het Fashion segment, geeft het grootste deel van de respondenten aan dat zij hun laatste bril gekocht hebben bij Hans Anders. Bij het Premium, het Traditional en het Aspiration segment geldt dit voor een lokaal zelfstandig optiekbedrijf. Ook in totaal hebben de lokale zelfstandigen het grootste martkaandeel. Het High Fashion segment slaagt verder opvallend vaak bij Specsavers. 58
Formule of lokaal zelfstandige? Kunt u aangeven welk soort optiekbedrijf uw voorkeur heeft, een lokaal zelfstandig optiekbedrijf of een optiekbedrijf dat is gebonden aan een formule? Prijs/kwaliteit verhouding
High Fashion
75%
25%
Price
74%
26%
Aspiration
59%
41%
Traditional
40%
60%
Premium
38%
62%
VFM
75%
25%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
(Lokaal) Zelfstandig optiekbedrijf Optiekbedrijf, gebonden aan een formule
Alleen het Premium en het Traditional segment geven op het aspect prijs/kwaliteit verhouding de voorkeur aan het zelfstandig optiekbedrijf. Van het High Fashion, het Price en het Value for Money segment geeft 75% aan op dit aspect de voorkeur te geven aan een optiekbedrijf dat is gebonden aan een formule. 59
Formule of lokaal zelfstandige? Kunt u aangeven welk soort optiekbedrijf uw voorkeur heeft, een lokaal zelfstandig optiekbedrijf of een optiekbedrijf dat is gebonden aan een formule? Deskundig personeel
High Fashion
53%
47%
Price
48%
52%
Aspiration
39%
61%
Traditional
28%
72%
Premium
29%
71%
VFM
55%
45%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
(Lokaal) Zelfstandig optiekbedrijf Optiekbedrijf, gebonden aan een formule
Met betrekking tot het aspect Deskundig personeel geven duidelijk meer mensen de voorkeur aan de lokale zelfstandigen. Alleen in het Value for Money en het High Fashion segment kiest een kleine meerderheid voor een aan een formule gebonden optiekbedrijf. 60
Formule of lokaal zelfstandige? Kunt u aangeven welk soort optiekbedrijf uw voorkeur heeft, een lokaal zelfstandig optiekbedrijf of een optiekbedrijf dat is gebonden aan een formule? Kwaliteit oogonderzoek
High Fashion
59%
41%
Price
50%
50%
Aspiration
38%
62%
Traditional
29%
71%
Premium
32%
68%
VFM
60%
40%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
(Lokaal) Zelfstandig optiekbedrijf Optiekbedrijf, gebonden aan een formule
Wat betreft de kwaliteit van het oogonderzoek zijn dezelfde verhoudingen te zien als bij deskundig personeel. Het Premium en het Traditional segment kiezen duidelijk voor de zelfstandige. Het Price en High Fashion segment geven ook op dit aspect de voorkeur aan de aan een formule gebonden optiekbedrijven. 61
Formule of lokaal zelfstandige? Kunt u aangeven welk soort optiekbedrijf uw voorkeur heeft, een lokaal zelfstandig optiekbedrijf of een optiekbedrijf dat is gebonden aan een formule? Meegaan met trends/mode
High Fashion
72%
28%
Price
70%
30%
Aspiration
58%
42%
Traditional
43%
57%
Premium
38%
62%
VFM
71%
29%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
(Lokaal) Zelfstandig optiekbedrijf Optiekbedrijf, gebonden aan een formule
Op het gebied van meegaan met de trends/mode geeft de meerderheid van de segmenten de voorkeur aan de optiekbedrijven die zijn gebonden aan een formule. 62
Positionering per optiekbedrijf Kunt u per optiekbedrijf aangeven welke omschrijving volgens u het beste bij dit optiekbedrijf past?
70% 64%
60% 54% 51%
50%
48%
46%
39% 38%
40%
39%
35%
34%
Discount formule Goede prijs/kwaliteit verhouding
34%
Duur 28%
30%
Te duur
21%
20% 15%
10%
7% 3%
2%
0%
15%
13%
Hans Anders
Het Huis
Een lokaal zelfstandig optiekbedrijf
3%
2%
2%
0%
8%
EyeWish (Groeneveld)
Specsavers
Pearle
Hans Anders wordt met name gezien als discount formule. EyeWish en Pearle bieden volgens de brildragers een goede prijs/kwaliteit verhouding. Het Huis en het lokaal zelfstandig optiekbedrijf worden door veel respondenten gezien als duur, of zelfs te duur. 63
Positionering per segment Positionering van de opticiens bij de segmenten 4,0 Te duur
3,5
3,0 Duur
2,5 Goede P/K verhouding
2,0
1,5 Discount formule
1,0 VFM
Hans Anders
Het Huis
Premium
Traditional
Een lokaal zelfstandig optiekbedrijf
Aspiration
Price
EyeWish (Groeneveld)
High Fashion
Specsavers
Pearle
De verschillende segmenten verschillen weinig in hun classificering van de verschillende optiekbedrijven. Hans Anders wordt door alle segmenten het meest gezien als een discount formule. De lokale zelfstandigen en Het Huis als duur. 64
De segmenten en lenzen
65
Soorten lenzen Welk soort lenzen draagt u?
80% 69%
70%
64% 60%
VFM
49%
48%
50%
Premium
45% 44%
Traditional
40%
Aspiration
40%
Price
23%
23%
Totaal
25% 22%
18%
20%
13% 11% 11% 10%
High Fashion
29%
30%
15% 13%
12%
8%
8% 5%
5% 1%
2%
1%
7% 6% 3% 4%
7% 6% 4% 4%4%
7%
0% Daglenzen
Weeklenzen
Maandlenzen
Halfjaarlenzen
Kwartaallenzen
Vormstabiele/harde lenzen
Door de brildragers die naast een bril ook gebruik maken van lenzen worden maandlenzen verreweg het meest gedragen. Het Premium segment draagt hiernaast relatief veel daglenzen. Door de gebruikers van lenzen in het High Fashion segment worden opvallend weinig vormstabiele/harde lenzen gedragen. 66
Soorten lenzen per leeftijdsgroep Welk soort lenzen draagt u?
70%
60%
56% 50% 49%
50%
50%
46% 44%
15 - 24 jaar 25 - 34 jaar
40%
35 - 44 jaar 33%
30% 25% 21% 20%
17%
9%
55 - 64 jaar
26%
65 - 75 jaar 22%
Totaal
17%
17%
14% 10%
45 - 54 jaar
31%
13% 10% 11%
13%
12%
2%1%2%
8% 7% 6% 3%
1%
6%
8% 5%
4%
2%1%
0% Daglenzen
Weeklenzen
Maandlenzen
Halfjaarlenzen
Kwartaallenzen
Vormstabiele/harde lenzen
Gekeken naar de verdeling van de soorten lenzen per leeftijdsgroep vallen er geen grote verschillen op tussen jong en oud. Gebruikers van lenzen in de jongste groep maken wel meer gebruik van maandlenzen dan de lenzendragers in de andere leeftijdsgroepen. Door de lenzendragers rond de 50 jaar worden relatief veel vormstabiele/harde lenzen gedragen. 67
Controle contactlensspecialist Kunt u aangeven hoe vaak u gemiddeld voor controle naar een contactlensspecialist gaat? 70%
59%
60%
53% 51% 50%
50% 46%
VFM
43%
Premium Traditional
40% 34%
32%
30%
33%
Aspiration
34%
Price High Fashion
28% 25% 19%
20%
10% 10%
11% 7% 6%
3% 1%
3%4% 1%1%1%
3%
11%
10% 8% 4% 3% 1%1%
2%
1%
1%
0%
1 keer per maand 1 keer per kwartaal 1 keer per halfjaar
1 keer per jaar
1 keer per drie jaar Minder vaak dan 1 keer per drie jaar
Nooit
De meeste mensen gaan 1 keer per halfjaar of 1 keer per jaar voor controle naar de contactlensspecialist. Het Premium segment gaat het vaakst 1 keer per halfjaar voor controle, het Price segment het vaakst 1 keer per jaar. Van de lenzendragers in het Traditional segment gaat een groot deel bovendien slechts 1 keer per 3 jaar naar de contactlensspecialist voor controle. 68
Maken keuze contactlenzen Hoe bent u tot de keuze van uw laatst gekochte contactlenzen gekomen? 80% 71% 70% 63% 59%
60%
53% 50%
47%
48%
46% 47%
VFM
48%
Premium Traditional
40%
Aspiration
40%
Price
36%
High Fashion 29%
30%
20%
10%
6%
5% 1%
1%
0%
Zelf een keuze gemaakt
Op advies van de contactlensspecialist
Op advies van anderen
Veel gebruikers van contactlenzen maken hun keuze voor deze lenzen op basis van het advies van de contactlensspecialist. Dit geldt met name voor de lenzendragers in het Premium, Price en High Fashion segment. De andere segmenten maken wat vaker de keuze zelf. 69
Waar gekocht Bij welk optiekbedrijf/lenzenaanbieder heeft u uw laatste lenzen gekocht? 60%
49%
50%
VFM 38% 38%
40%
Premium 35%
30%
Traditional Aspiration
29% 26% 21%
10%
7% 6% 3%
High Fashion
19%
20% 11% 10%
Price
24% 17% 12% 11%
12% 9% 8% 7% 7% 5% 4%3%
7%
5%
6%
6% 3%
8%
9%
17% 15% 14% 13% 12% 10% 8%
5% 4%
Totaal
7% 8%7% 5% 4%
2% 1%
1%
ed er
Ee n
on lin e
Ey eW
op tie kb ed rij f/
le nz en aa nb i
Pe ar le
Sp ec sa ve rs
) ish
op tie el fs ta nd ig
lo ka al z Ee n
(G ro en ev el d
kb ed rij f
Hu is He t
Ha ns
An de r
s
0%
De brildragers die daarnaast ook lenzen gebruiken, kopen deze duidelijk het vaakst bij een lokaal zelfstandig optiekbedrijf. Opvallend is dat dit ook geldt voor bijvoorbeeld het Price segment. Alleen de lenzendragers in het Value for Money segment kopen niet het liefst bij de lokale zelfstandige, zie kiezen voor Hans Anders. Ook het High Fashion segment koopt hier graag zijn lenzen. Gemiddeld koopt 5% van de lenzendragers zijn of haar lenzen online. 70
Keuzecriteria online optiekbedrijf Aan aspecten hecht u de meeste waarde bij een online opticien? 70%
60%
59%
57%
50%
40% 33% 30%
20%
11%
11%
10% 4%
4%
0%
Snelheid van leveren
Overzichtelijk website
Lage prijsstelling
Productinformatie Gemak van betalen
Producten Aanbiedingen / acties makkelijk te makkelijk te vinden vinden
Een lage prijsstelling en een snelle levering zijn de belangrijkste aspecten bij de keuze voor een online lenzenaanbieder. Ook aan het makkelijk vinden van aanbiedingen en acties wordt veel waarde gehecht. 71
Waarom internet Kunt u aangeven wat voor u de belangrijkste reden was om deze lenzen via Internet te kopen in plaats van bij een ‘gewone’ optiekwinkel? 70%
67%
60%
50%
40%
30% 26%
20%
10% 4% 0%
Prijsniveau
Gemak
Makkelijker vergelijken
Het prijsniveau is duidelijk de belangrijkste reden voor lenzendragers om deze online te kopen. Ook het algemene gemak speelt een rol. 72
Kansrijke segmentcombinaties
73
Kansrijke segmentcombinaties Totaal: gemiddelde brilprijs en draagtijd per segment 2007 € 700
€ 600
Traditional
Premium
€ 500
€ 400 5,0
4,5
4,0
3,5
Aspiration
3,0
2,5
2,0
€ 300
€ 200
VFM
Price
High Fashion
€ 100
€Langer
Draagtijd in jaren
Korter
In de grafiek staan 3 combinaties van segmenten beschreven. Hierna volgt een korte beschrijving van deze combinaties. Met behulp van de bijbehorende rekenmodule kunt u bekijken wat uw mogelijke keuze voor de verschillende segmenten kan betekenen voor uw marktgroei.
74
Kansrijke segmentcombinaties • Premium-Traditional Deze combinatie van segmenten kenmerkt zich door een vraag naar meerwaarde. Zij vertegenwoordigen 43% van de bevolking en 61% van de totale marktwaarde in de optiekbranche. Prijs is voor deze segmenten ondergeschikt en zij kopen hun bril vaak bij lokale zelfstandigen. Mogelijk worden hierbij ook de Aspiration Shoppers aangesproken die op veel aspecten dezelfde voorkeuren hebben. Bovendien is het waarschijnliijk dat deze brildragers uitgroeien tot Premium Shopper als zij meer te besteden hebben. Voor het bedienen van deze combinatie van segmenten is het volgende essentieel: • Deskundig en gediplomeerd personeel • Hoge kwaliteit van oogonderzoek • Brillen die kwaliteit uitstralen • Ervaringen uit het verleden zijn belangrijk 75
Kansrijke segmentcombinaties • Value for Money-Price-High Fashion Deze combinatie van segmenten bestaat uit prijsgevoelige brildragers. Ieder van deze segment heeft wel andere voorkeuren, maar zij laten zich bij het kopen van brillen alle drie voor een groot gedeelte leiden door prijs. Deze combinatie vertegenwoordigt 37% van de bevolking en 23% van de totale marktwaarde. Met behulp van scherpe acties en aanbiedingen zullen waarschijnlijk ook brildragers uit het Aspiration segment worden aangesproken. De brildragers in deze segmenten kopen weinig bij lokale zelfstandigen. Zij slagen met name bij optiekbedrijven met een focus op prijs. De competenties van lokale zelfstandigen sluiten over het algemeen dan ook niet aan op de voorkeuren van deze prijsgevoelige consumenten. Het aantrekken van deze segmenten vraagt om een specifieke inrichting van een winkelformule dat de kenmerken moet hebben van een discountformule. Om de Value for Money en vooral de High Fashion kopers aan te trekken en te behouden is het ook van belang het modeaspect in de winkel en de communicatie naar voren te laten komen. 76
Kansrijke segmentcombinaties • Premium-High Fashion De combinatie van het Premium en het High Fashion segment kenmerkt zich door een sterke gevoeligheid voor mode en trends. Deze segmenten vertegenwoordigen samen 22% van de bevolking en 36% van de totale marktwaarde. Beide groepen wisselen vaak van bril en kopen dan het liefst modieuze brillen. Om deze redenen is het voor optiekbedrijven die deze combinatie van segmenten willen aantrekken essentieel op de hoogte te zijn van de laatste mode en altijd de nieuwste artikelen in de winkel te hebben liggen. Er zijn wel grote verschillen tussen de segmenten wat betreft de prijsgevoeligheid en het belang van deskundig personeel. Echter, door sterk de focus op mode te leggen zullen bovenstaande aspecten voor beide groepen een minder grote rol gaan spelen. Ook kan waarschijnlijk de Value for Money worden aangetrokken als er modieuze brillen worden aangeboden tegen een scherpe prijs. 77
Samenvatting
78
Samenvatting (1) • • •
•
•
In de optiekbranche zijn zes segmenten geïdentificeerd op basis van hun voorkeuren en gedrag bij het kopen van optische artikelen Tussen de segmenten zijn er weinig verschillen wat betreft leeftijd, geslacht, opleiding en inkomen. Het Value for Money segment vertegenwoordigt 14% van de bevolking en 9% van de totale marktwaarde. Zij oriënteren zich uitgebreid totdat zij het product met de beste prijs/kwaliteit verhouding hebben gevonden. Het segment is licht modieus. Zij komen niet graag bij lokale zelfstandigen, wel bij Hans Anders en Specsavers. In vergelijking met 2006 zijn deze brildragers duidelijk minder gaan uitgeven aan brillen, vooral aan het montuur. De draagtijd is gelijk gebleven. Het Premium segment vertegenwoordigt 16% van de bevolking en 30% van de totale marktwaarde. Het segment besteedt het meest aan brillen in vergelijking met de andere segmenten. Deskundig, gediplomeerd personeel is voor hen zeer belangrijk. De Premium koper is ook zeer modieus en hecht bovendien veel aan de kwaliteit van brillen. Prijs speelt hierbij geen rol. Zij kopen veel bij lokale zelfstandigen. De ervaringen van henzelf en bekenden zijn de belangrijkste informatiebronnen. In 2007 is dit segment meer gaan besteden t.o.v. een jaar eerder. Het Traditional segment lijkt wat hun voorkeuren betreft sterk op het Premium segment. Het vertegenwoordigt 27% van de bevolking en 31% van de marktwaarde. Ook zij hechten veel waarde aan goed personeel en brillen van een hoge kwaliteit. Ook besteden zij veel aan brillen, alleen speelt voor hen de prijs een iets grotere rol. Het segment is wel veel minder modieus dan de Premium koper en koopt dan ook aanzienlijk minder vaak een nieuwe bril. Zij zien de bril enkel als functioneel hulpmiddel en niet als mode-item. 79
Samenvatting (2) •
•
•
Het Aspiration segment hecht ook veel waarde aan kwaliteit en goed personeel, maar bij hen speelt prijs ook een grote rol. Zij willen vaak hetzelfde als de brildragers in het Premium segment, maar zij blijken hiervoor niet dezelfde prijs te kunnen of willen betalen. Het segment is licht modieus. Zij zijn in 2007 iets meer gaan besteden t.o.v. 2006. De gemiddelde draagtijd is wel aanzienlijk verkort, al wisselen zij nog steeds niet vaak van bril. Het segment slaagt bij zowel de lokale zelfstandigen als discount optiekbedrijven. De Aspiration kopers vertegenwoordigen 21% van de bevolking en 16% van de totale marktwaarde. Voor het Price segment zijn alle aspecten ondergeschikt aan prijs. Deze groep vertegenwoordigt 16% van de bevolking en 8% van de waarde in de optiekbranche. Kwaliteit en personeel is voor hen veel minder belangrijk dan voor de brildragers in de andere segmenten. Zij zijn bovendien niet modieus en kopen derhalve onopvallende brillen. Omdat prijs bepalend is besteden zij weinig aan brillen en bovendien hebben zij een relatief lange draagtijd. Het segment koopt het liefst bij Hans Anders en Specsavers. Het High Fashion segment is het meest modebewuste segment. Zij kenmerken zich echter ook door een grote prijsgevoeligheid. Het segment vertegenwoordigt 7% van de bevolking en 6% van de totale marktwaarde. Deskundigheid van het personeel speelt voor hen een relatief kleine rol. Uitgebreid oogonderzoek is voor hen ook minder belangrijk. Door het High Fashion segment wordt daarentegen vooral waarde gehecht aan de mate van moderniteit van de bril. Zij kopen het vaakst een nieuwe bril (in 2007 is de gemiddelde draagtijd weer aanzienlijk verkort), maar besteden hier niet veel aan. 80
Samenvatting (3) • • • • • • • •
De Nederlandse brildragers besteden nu gemiddeld € 385,- aan hun bril, dit is 9% meer dan vorig jaar. Dit komt vooral voor rekening van het Premium en het Traditional segment. Zij gaven al veel uit aan brillen en zijn nu duidelijk nog meer gaan besteden. Het Price, het High Fashion en vooral het Value for Money segment zijn minder gaan besteden t.o.v. een jaar eerder. Hierdoor is een duidelijke polarisatie waarneembaar tussen de verschillende segmenten. De bestedingen aan brillen met multifocale glazen is harder gestegen dan brillen met enkelvoudige glazen. De bestedingen aan het montuur bedragen gemiddeld € 158,-, dit is een toename van 11% t.o.v. 2006. De bestedingen aan glazen zijn met 8% toegenomen, en bedragen nu gemiddeld € 226,-. Uit het feit dat de bestedingen aan het montuur harder zijn gestegen dan aan glazen kan worden opgemaakt dat het modeaspect van brillen in importantie is toegenomen en dat de bril dus steeds meer een mode-item wordt. Dat blijkt ook uit de aanzienlijk verkorte draagtijd van brillen. Mensen dragen een bril nu gemiddeld 3,3 jaar en dit is een verkorting van de gemiddelde draagtijd met liefst 15 weken t.o.v. 2006. De modegevoelige segmenten blijken hun bril vaker te vervangen.
81
Structuuronderzoek optiekbranche 2007
82
Martkaandeel optiekmarkt
Martkaandelen in optische artikelen Optiekbedrijf, brillenzaak, juwelier Overig
2004 94% 6%
2006 96% 4%
In 2006 was 96% van de totale markt voor optische artikelen in handen van optiekbedrijven, brillenzaken en juweliers. Andere aanbieders bezitten 4% van de markt. In 2004 was dit nog 6%. (Bron:HBD) 83
Marktaandelen Martkaandelen naar aantal vestigingen Zelfstandige optiekbedrijven Hans Anders Pearle Het Huis Eye Wish Groeneveld Specsavers Brilservice Occulenti Eyes and more
59,8% 11,9% 10,1% 6,8% 4,3% 3,9% 1,5% 1,0% 0,7%
Bijna 60% van de optiekwinkels in Nederland behoort tot een zelfstandig optiekbedrijf. Hans Anders is de grootste keten met bijna 12% van alle vestigingen, gevolgd door Pearle met 10% van de vestigingen. (Bron: Locatus) 84
Samenwerkingsverbanden naar aantal vestigingen Commerciele samenwerkingsverbanden onderverdeeld naar aantal vestigingen 7 tot 25 verkooppunten
Brilmode Rob Boon Carl Van Maaren De Oogadviseur Greving & Greving Kompleet Optiek Oculenti Optiek Verhoeven Opticien Ton Lips Philip Optiek
2006 25 tot 100 verkooppunten
100 of meer verkooppunten
Brilservice Hans Anders Eyewish Groeneveld Het Huis Opticiens Oogmerk Opticien Nederland Pearle RvO Specsavers
Hans Anders, Het Huis en Pearle zijn de grootste ketens waarin commercieel wordt samengewerkt. Alledrie hebben zij meer dan 100 verkooppunten. Er is bovendien een vijftal inkooporganisaties die niet als marketingformule opereren. Het NUVO schat het totaal aantal vestigingen dat hierbij is aangesloten op 1.000. (Bron: Locatus) 85
Aantal ondernemingen en vestigingen Ontwikkeling aantal ondernemingen en vestigingen (2001=100) 116 114 112 110 108 106
Aantal ondernemingen Aantal vestigingen
104 102 100 98 96 94 2001
2002
2003
2004
2005
2006
Op dit moment telt de optiekbranche in Nederland 2.050 vestigingen en 1.190 ondernemers. In deze figuur is te zien dat het aantal vestigingen in de eerste jaren na 2001 duidelijk harder steeg dan het aantal ondernemingen. Hetzelfde aantal ondernemers opende dus meer vestigingen. In 2004 daalde het aantal vestigingen echter licht. Een jaar later steeg juist het aantal ondernemingen weer fors. In 2006 gelde dit voor het aantal vestigingen en 86 bleef het aantal ondernemingen gelijk. (Bron: HBD)
Spreiding naar provincie Inwoners Drenthe Flevoland Friesland Gelderland Groningen Limburg N.-Brabant N.-Holland Overijssel Utrecht Zeeland Z.-Holland Totaal
486.971 376.349 642.476 1.979.973 572.443 1.125.892 2.420.583 2.618.303 1.117.916 1.194.951 380.758 3.456.100 16.372.715
Winkels 56 37 68 255 60 155 320 328 137 148 47 429 2.043
m2 wvo per winkel
Inwoners per winkel 80 73 69 70 79 67 68 68 72 69 64 68 69
Inwoners per m2 wvo
8.696 10.172 9.448 7.765 9.541 7.264 7.564 7.983 8.160 8.074 8.101 8.056 8.014
109 140 136 111 121 109 112 117 114 117 126 119 116
In Friesland en Flevoland is het aantal inwoners per optiekbedrijf het grootst. Limburg en Noord-Brabant kennen de hoogste dichtheid van optiekbedrijven. Gezien het aantal inwoners per m2 WVO heeft ook Drenthe een groot aanbod. Ook hierbij heeft Flevoland naar verhouding de minste winkels. (Bron: HBD) 87
Spreiding naar gemeentegrootte
Gemeentegrootte: < 10.000 10.000 tot 50.000 50.000 tot 100.000 100.000 tot 175.000 > 175.000 totaal
Inwoners m2 486.999 7.799.464 2.914.077 2.281.177 2.854.281 16.335.998
247 891 326 253 313 2.030
m2 wvo per winkel Inwoners per 64 69 73 70 67 69
winkel Inwoners per m2 wvo 1.972 31 8.754 126 8.939 122 9.017 129 9.119 135 8.047 117
In de kleinste gemeenten is het aanbod van optiekwinkels naar verhouding verreweg het grootst, met gemiddeld 1.972 mensen per winkel en 31 mensen per m2 WVO. In grote gemeenten met meer dan 175.000 inwoners zijn er, ter vergelijking, 9.119 inwoners per vestiging en 135 inwoners per m2 WVO. (Bron: HBD) 88
Omzet optiekbranche Totale brancheomzet (in miljoenen euro's) € 1.000
€ 829 € 762 € 750
€ 736
€ 500
€ 250 2004
2005
2006
In de bovenstaande figuur is de omzet van de totale optiekbranche te zien voor de afgelopen 3 jaar. In 2006 bedroeg de omzet € 829 miljoen. (Bron: HBD) 89
Omzetontwikkeling optiekbranche Omzetgroei totale optiekbranche t.o.v. het voorgaande jaar 10,0%
8,8%
8,0%
6,7% 6,0%
3,5%
4,0%
2,5% 2,0%
0,0% 2001
2002
2004
2005
2006
-0,8%
-2,0%
-4,0%
2003
-3,6%
-6,0%
-8,0%
-10,0%
In deze figuur is de procentuele ontwikkeling van de omzet t.o.v. het vorige jaar te zien vanaf 2001. 2002 en 2004 waren voor de branche minder jaren. Dit hangt grotendeels samen met de teruggang van de Nederlandse economie in deze periode. In 2006 is de omzet in de branche meer dan herstelt met een stijging van 8,8% t.o.v. 2005. (Bron: HBD) 90
Omzet per m2 WVO Omzet per m2 WVO € 6.000
€ 5.500
€ 4.960
€ 5.000 € 4.730
€ 4.800
€ 4.780 € 4.670
€ 4.500
€ 4.400
€ 4.000
€ 3.500
€ 3.000 2001
2002
2003
2004
2005
2006
De omzet van de Nederlandse optiekbranche per m2 WVO blijkt zich duidelijk te herstellen na de dip in 2004, en bedraagt nu € 4.960 per m2. Deze omzet ligt inmiddels weer hoger dan de omzet per m2 in 2002. (Bron: HBD) 91
Ontwikkeling omzetkengetallen Omzetontwikkeling optiekbranche (2004=100) (De raming voor het aantal wink els is per jaar gewijzigd , hierdoor k an de omzet per wink el een vertek end beeld geven ) 120,0
115,0
110,0
105,0
100,0
95,0
90,0 2004 Omzetbranche
2005 Omzet per vestiging
2006 Omzet per m2 wvo
Omzet per fte
Het is duidelijk dat niet alleen de absolute omzet van de optiekbranche stijgt. Ook relatief kent deze een sterke stijging sinds 2004. Met name de omzet per m2 WVO kenmerkt zich door een forse toename. De stijging van de omzet per fte bleef in 2006 wel wat achter bij de stijging van de totale omzet in de branche. (Bron: HBD) 92
Exploitatiebeeld Exploitatie Procentueel netto-omzet inkoopwaarde brutowinst kosten: -personeelskosten -huisvestingskosten -verkoopkosten -overige kosten bedrijfsresultaat
2004 100% 37% 63% 54% 28% 7% -
Nominaal in miljoenen euro's netto-omzet inkoopwaarde brutowinst kosten: -personeelskosten -huisvestingskosten -verkoopkosten -overige kosten bedrijfsresultaat
2005 100% 38% 62% 52% 26% 7% -
19% 9%
19% 10%
2004
2005
736 272,3 463,7 397,4 206,1 51,5
762 289,6 472,4 396,2 198,1 53,3 -
139,8 66,2
144,8 76,2
2006 100% 37% 63% 50% 24% 7% 6% 13% 13%
2006 829 306,7 522,3 414,5 199,0 58,0 49,7 107,8 107,8
In het exploitatiebeeld van de afgelopen jaren is te zien dat het bedrijfsresultaat, zowel als percentage van de omzet als nominaal sterk is toegenomen. Het blijkt dat dit met name wordt veroorzaakt door lagere personeelskosten in de branche. Waar deze in 2004 nog 28% van de omzet bedroegen, was dit in 2006 24% van de omzet. Ook nominaal valt de daling van de personeelskosten op. 93
Bestedingen Totale bestedingen optiekbranche per soort optisch artikel(in miljoenen euro's) € 1.000
€ 953 € 909 € 876
€ 750
€ 710 € 677 € 646
2.004 2.005
€ 500
2.006
€ 250
€ 124
€ 143
€ 150 € 106
€ 89
€ 93
€Brillen, monturen en glazen
Contactlenzen
Zonnebrillen en voorhangglazen
Totaal
De toename van de omzet van de optiekbranche zien we terug in de stijging van de bestedingen aan optische artikelen in totaal. In 2006 is er € 953 miljoen besteed aan brillen, lenzen en aanverwante artikelen. De groei wordt voornamelijk veroorzaakt door een toename van de bestedingen aan brillen, monturen en glazen (bijna 5% t.o.v. 2005). Aan zonnebrillen is na een daling een jaar eerder weer wat meer besteed in 2006. (Bron: HBD) 94
Verandering prijs en volume Verandering prijs en volume (2001=100) 120
115
110
105
100
95
90
85
80 2001
2002
2003
2004
2005
2006
verandering in volume (2001 = 100) verandering in prijs (2001=100)
In deze figuur is te zien dat de stijging van de bestedingen met name wordt veroorzaakt doordat men in 2006 meer optische artikelen heeft gekocht. Vergeleken met 2006 nam de volume met 5% toe. Het prijsniveau steeg daarentegen slechts licht (1%). Eerder in de rapportage was al te zien dat bepaalde segmenten, met name de modebewuste, vaker een nieuwe bril kopen. De verklaart mede de sterke stijging van het totale volume van de 95 optiekbranche. (Bron: HBD)
Aantal betaalde banen Aantal banen optiekbranche 10.000
9.000
8.000
7.700
7.000
7.100 6.900
7.000
6.700
6.700
2005
2006
6.000
5.000
4.000 2001
2002
2003
2004
In vergelijking met 2003 is het aandeel betaalde banen in de optiekbranche sterk gedaald, in totaal met 1.000 banen. Voor 2003 was hierop nog een toename te zien. In 2006 bleef het aantal betaalde banen gelijk op 6.700. (Bron: HBD) 96
Ontwikkeling banen Ontwikkeling banen optiekbranche (2001=100) 120
115
110
105
100
95
90
85
80 2001
2002 Aantal fte's
2003 Betaalde banen
2004
2005
2006
Gemiddeld aantal banen per vestiging
Ook in deze figuur is de piek wat betreft het aantal banen in 2003 te zien en de sterke daling daarna. Met name het aantal banen per vestiging laat vanaf 2003 een continue afname zien. Het exacte cijfer m.b.t. het aantal fte’s is voor 2006 niet bekend. Geschat wordt dat deze ongeveer gelijk ligt aan 2005. Deze laat dan hetzelfde beeld zien als het totaal aantal banen. (Bron: HBD) 97
Aantal werknemers per vestiging Werknemers per vestiging 100%
90%
80% 73%
72%
73%
70%
60% Geen werknemers 50%
1 tot 10 werknemers 10 of meer werknemers
40%
30% 24%
23%
23%
20%
10% 4%
4%
4%
0% 2004
2005
2006
23% van de winkels in de optiekbranche heeft geen personeel in loondienst. Hier werken dus uitsluitend eigenaren, meewerkende gezinsleden, of uitzendkrachten. 73% heeft 1 tot 10 werknemers in loondienst. 4% zelfs 10 of meer. De afgelopen 3 jaar zijn hierin nauwelijks verschuivingen waar te nemen. (Bron: HBD) 98
Overlevingskansen
Opgericht in
Aantal 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
187 211 210 218 225 238 313 254 273 294 366
Bestaand na 1 jaar 2 jaar 90% 92% 96% 94% 89% 92% 91% 88% 88% 84% 86%
3 jaar 83% 88% 88% 86% 82% 85% 82% 79% 77% 74% 76%
4 jaar 82% 84% 83% 81% 76% 80% 77% 68% 70% 66%
5 jaar 80% 82% 78% 78% 72% 78% 74% 65% 63%
6 jaar 76% 77% 76% 75% 68% 72% 70% 63%
7 jaar 73% 73% 73% 72% 65% 68% 66%
8 jaar 71% 72% 72% 68% 62% 67%
9 jaar 69% 68% 71% 66% 61%
69% 67% 69% 63%
10 jaar 11 jaar 66% 63% 64% 63% 67%
In bovenstaande tabel is weergegeven welk percentage van de ondernemingen die in een bepaald jaar zijn gestart, na 1 of meer jaar nog bestaan. Te zien is dat de overlevingskansen de afgelopen jaren ongusntiger zijn geworden. Van de ondernemingen die in 1994 waren gestart bestonden er na 4 jaar bijvoorbeeld nog 80%. Van de ondernemingen die in 2002 waren gestart bestaat 4 jaar later nog slechts 63%. Ook blijken er in de loop der jaren steeds minder ondernemingen het meer dan 1 jaar vol te houden. 99
Aandelen betaalmiddelen Aandelen betaalmiddelen in de optiekbranche 80%
70% 60%
60%
50%
40% 31% 30%
20%
10%
7% 0%
0% contant
PIN
chip
2% Creditcard
Overig
60% van de betalingen in de optiekbranche vindt plaats via een Pinbetaalautomaat. 31% van de transacties wordt nog contant betaald en 2% met de creditcard. 100
Samenvatting structuuronderzoek • •
• • • • • • • • • •
Van de totale markt voor brillen, lenzen en andere optische artikelen is nu 96% in handen van optiekbedrijven, brillenzaken en juweliers. Afgaand op de media zou men verwachten dat de meeste Nederlandse optiekbedrijven zijn aangesloten bij grote ketens. Nog altijd is echter bijna 60% van alle optiekwinkels in bezit van zelfstandigen. Hans Anders, Pearle en het Huis zijn de grootste commerciële samenwerkingsverbanden. Het aantal ondernemingen en het aantal vestigingen is de laatste jaren fors toegenomen. Hierbij stijgt het aantal vestigingen over het algemeen harder dan het aantal ondernemingen. De totale omzet van de optiekbranche bedroeg in 2006 € 829 miljoen. Dit is een stijging van 8,8 % t.o.v. 2005. Hiermee herstelt de branche zich sterk na de periode in de jaren 2002 t/m 2004. Ook de relatieve omzet laat een sterke stijging zien. Dit geldt met name voor de omzet per m2 WVO. De omzet per fte blijft iets achter. Het bedrijfsresultaat laat ook een grote verbetering zien. Niet alleen nominaal, maar ook als percentage van de omzet. Met name de lagere personeelskosten zijn hier de reden voor. De stijging van de omzet zien we terug in een toename van de bestedingen aan optische artikelen met bijna 5% in 2006, t.o.v. 2005. Er is met name meer besteed aan brillen, monturen en glazen. Deze stijging van de bestedingen komt vooral doordat er aanzienlijk meer optische artikelen zijn verkocht in 2006 in vergelijking met een jaar eerder. Het aantal banen in de optiekbranche is sterk gedaald in de jaren na 2003. Het laatste jaar bleef het aantal betaalde banen gelijk op 6.700. Vooral het aantal banen per vestiging laat een opvallende afname zien vanaf 2003. De overlevingskansen van optiekbedrijven zijn de afgelopen 10 jaar verslechterd. Steeds meer 101 optiekbedrijven houden het niet langer dan 1 jaar vol.
Colofon Dit onderzoek is een uitgave van de Nederlandse Unie Van Optiekbedrijven (NUVO) en het Hoofdbedrijfschap Detailhandel. Het onderzoek is uitgevoerd door Q&A Research & Consultancy (Nijkerk). Wij danken Optitrade die de onderzoeksmethoden en de data voor 2006 ter beschikking heeft gesteld. Het oorspronkelijke onderzoek is een initiatief van Gijs van Leeuwen en Frank Quix. Voor vragen over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Alie Posthumus van het HBD, email
[email protected]
Copyright © 2007 Hoofdbedrijfschap Detailhandel Het HBD hecht veel belang aan de verspreiding van kennis over de detailhandel. U mag dan ook gedeelten uit deze publicatie overnemen, mits met bronvermelding. Het integraal reproduceren van de inhoud van deze publicatie is echter allen toegestaan met schriftelijke toestemming van het HBD. Hoewel aan de samenstelling van deze uitgave de grootst mogelijke zorg is besteed, kunnen de uitgevers geen aansprakelijkheid aanvaarden voor (de gevolgen van) eventuele onjuistheden in de tekst of het ontbreken van informatie 102
