Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen

Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen Final

Opdrachtgever Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Den Haag Projectverantwoordelijke Veronique De Broeck Research team Carine Meeus Marthe Verjans Lieven Eeckelaert Begeleiding Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Paul van der Gaag Jürgen Mook

Maart 2006

Inhoud Samenvatting .............................................................................................................................................3 Summary ..................................................................................................................................................10 1 Inleiding..............................................................................................................................................17 2 Opzet en probleemstelling .................................................................................................................18 3 Methodologie......................................................................................................................................19 4 Resultaten ..........................................................................................................................................22 4.1 België ........................................................................................................................................22 4.2 Duitsland ...................................................................................................................................36 4.3 Frankrijk ....................................................................................................................................56 4.4 Italië ..........................................................................................................................................74 4.5 Polen .........................................................................................................................................83 4.6 Spanje.......................................................................................................................................93 4.7 Verenigd Koninkrijk .................................................................................................................105 4.8 Australië ..................................................................................................................................122 4.9 Canada ...................................................................................................................................147 4.10 USA.......................................................................................................................................170 5 Succesfactoren ................................................................................................................................190 6 Toekomst en visie op een ideaal systeem .......................................................................................195 Bijlagen...................................................................................................................................................209 Bijlage 1: Overzicht van actoren in het preventiebeleid ...................................................................209 Bijlage 2: Contactpersonen en -adressen........................................................................................215 Bijlage 3: Enquêteformulier ..............................................................................................................218

Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen

Maart 2006 Pagina 2/225

Samenvatting Het opzet van dit onderzoek was het in kaart brengen van het arbo-informatievoorzieningssysteem in 10 westerse landen: België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Polen, Spanje, Verenigd Koninkrijk, Australië, Canada en de Verenigde Staten. Het ging daarbij specifiek om die informatie die bedoeld is voor (kleine) werkgevers en werknemers (met arbo of preventietaken). Bronnenonderzoek In een eerste fase werd gestart met een bronnenonderzoek bestaande uit een selectie van beschikbare literatuur, een literatuurscan en een onderzoek van de beschikbare internetbronnen. Werkprogramma’s, jaaractieplannen, strategische nota’s en jaarverslagen van de diverse sleutelorganisaties uit de onderzochte landen werden bestudeerd. Het bronnenonderzoek spitste zich toe op het verzamelen van informatie omtrent : - processen en procedures met betrekking tot de organisatie van de arbo-informatiestructuur in het algemeen; - de organisatie van de arbo-informatiestructuur in 10 landen; - de organisatie van de arbo-informatiestuctuur bij de sleutelorganisaties in elk van de 10 landen; - de voorwaarden voor toegang tot de arbo-informatiestructuur in elk van de sleutelorganisaties. Enquête In een volgende fase werd een enquête opgezet met de bedoeling informatie te bekomen als antwoord op een 7tal vragen: 1. Met betrekking tot publieke en private instellingen: a. Welke publieke en private instellingen zijn actief op het terrein? b. Hoe groot zijn deze in personele termen en qua budget? c. Welke andere taken vervullen deze instellingen nog meer? 2. Wat is de omvang van de activiteiten voor wat betreft hun website (voorzieningen), schriftelijke publicaties en brochures, en eventueel georganiseerde evenementen? 3. a. Wat is voor bedoelde instellingen de omzet? b. Hoe groot zijn voor bedoelde instellingen de eventuele inkomsten? 4. a. In welke mate vragen de bedoelde instellingen “prijzen” of vergoedingen hiervoor? b. Gaat het hier om symbolische vergoeding, kostprijsdekkende prijzen of prijzen met winstoogmerk? 5. a. In welke mate stellen bedoelde instellingen hun producten bij? b. Wordt bij het eventueel bijstellen een bepaalde systematiek toegepast? 6. Voor welke terreinen bieden bedoelde instellingen voldoende dan wel onvoldoende informatie? 7. In welke mate is er een sectorale arbo-informatievoorzieningsstructuur; is deze privaat of (demi)publiek? Het onderzoek biedt een verkennende studie van de beschikbare informatiebronnen en –stromen in de onderzochte landen. De enquêtes en gesprekken met de sleutelpersonen leverden waardevolle informatie op omtrent de sterke en zwakkere punten van de bestaande informatie-infrastructuur in de landen, de factoren die bijdragen tot een succesvolle informatieoverdracht naar de kleine bedrijven en een aantal opmerkelijke cases. De studie laat toe om een aantal clusters te maken van een reeks succesfactoren, de samenstellende delen van de informatiestromen in kaart te brengen en voor elk de voorwaarden voor een succesvolle informatieoverdracht te beschrijven.



Informatie infrastructuur •

Spelers en aanbod

In elk van de bestudeerde landen is een groot informatieaanbod voor kleine ondernemingen beschikbaar, afkomstig van een groot aantal informatieleveranciers. Deze maken deel uit van de formele informatie-infrastructuur inzake preventie of behoren tot de onmiddellijke omgeving van de kleine ondernemingen, bv. sectorfederaties, kamers van koophandel. Het informatieaanbod uit de formele informatie-infrastructuur inzake preventie is het meest omvangrijk en ook goed gestructureerd. De overheid is de grootste informatieleverancier in een groot aantal landen (Australië, Canada, Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk), bijgestaan door de instellingen van de sociale zekerheid (Frankrijk, Duitsland). De overheid De overheid biedt naast regelgeving veelal ook thematische toelichtingen en een overzicht van veelgestelde vragen en antwoorden. De inspectiediensten kijken toe op de naleving van de wetgeving en kunnen hierbij advies verlenen. De overheid beschikt in heel wat landen ook over een publicatie- of promotiedienst die informatiebrochures en handleidingen uitgeeft en informatiesessies organiseert. Arbodiensten In Europa spelen de arbodiensten een rol in de informatieoverdracht op basis van de Europese kaderrichtlijn 89/391/EG die bepaalt dat indien de onderneming niet over voldoende interne OH&S expertise beschikt, zij een beroep moet doen op externe arbodiensten. Deze diensten zorgen afhankelijk van de behoeften voor een risico-evaluatie en preventieaanpak, informatie, vorming en advies. Het aandeel van deze arbodiensten in de informatie-infrastructuur van kleine ondernemingen is verschillend en afhankelijk van de beschikbaarheid en toegankelijkheid van andere bronnen. Zo doen weinig kleine ondernemingen in het Verenigd Koninkrijk een beroep op de arbodiensten. In Frankrijk hebben de diensten voornamelijk een arbeidsgeneeskundige benadering. In Spanje treden de Mutuas op als fonds voor arbeidsongevallen én als arbodienst die een reeks verplichte informatieactiviteiten voor de kleinere ondernemingen uitvoert. Een aantal overheden wil beter gebruik maken van de beschikbare aanwezige kennis en expertise van de diensten. Het Ministerie van Arbeid in Frankrijk voorziet in haar strategisch plan een begeleiding van deze diensten door middel van “doelstellingscontracten” gesloten met de regionale directies voor Arbeid, Tewerkstelling en Beroepsopleiding. Verzekeraars en/of sociale zekerheidsinstellingen In Duitsland, Frankrijk en Canada zijn de sociale zekerheidsinstellingen belast met de vergoeding van arbeidsongevallen en het beheer van het risico op arbeidsongevallen en beroepsziekten. Door de gecombineerde taak kunnen de organisaties een premieverhoging koppelen aan slecht presterende bedrijven of een deelname aanbieden aan preventieprogramma’s in ruil voor kortingen op premies. Voorbeelden van succesvolle toepassingen in Canada zijn het Safe Communities Incentive Program SCIP, het Workwell-programma en het Safety Groups programma. De preventieinstituten hebben een uitgebreid aanbod aan sensibiliseringsen ondersteuningsmiddelen, en bieden advies en individuele begeleiding.



MKB-begeleidingsorganisaties Organisaties uit de onmiddellijke omgeving van de kleine ondernemingen zijn vertrouwde partners en kunnen de preventieboodschap gemakkelijker overbrengen. In de praktijk is de informatieaanpak echter weinig gestructureerd en ontbreekt validatie, twee elementen die bijdragen tot het succes van de informatieoverdracht. Het Health and Safety Executive in het Verenigd Koninkrijk wil met de onmiddellijke MKB-partners samenwerken en projecten financieren. •

Personele en financiële middelen

Het is zeer onduidelijk welke personele en financiële middelen elk van de onderzochte instituten ter beschikking heeft voor informatieopdrachten. Op enkele uitzonderingen na werd geen informatie ter beschikking gesteld, ook al omdat voor een aantal van deze instituten de grens tussen de opdrachten inzake onderzoek, informatie, advies en controle niet duidelijk is afgelijnd. •

Beschikbaarheid en toegankelijkheid

Informatie voor het MKB wordt vaak gratis of tegen een geringe kost aangeboden. Regelgeving en thematische toelichtingen bij de wetgeving worden door de overheid in alle landen gratis online ter beschikking gesteld. Ook informatiebrochures, sensibiliseringsmateriaal, werkinstrumenten en opleiding(smateriaal) biedt de overheid gratis aan. Ditzelfde aanbod is veelal laagdrempelig betalend bij de andere informatieaanbieders zoals de sociale zekerheidsinstellingen, de arbodiensten, de preventieinstituten en de beroepsverenigingen. In een aantal gevallen wordt de redactie uitbesteed aan uitgevers, zoals bij voorbeeld bij wetboeken en tijdschriften, en dient voor de informatie een correcte prijs betaald te worden. Ook voor informatie op maat van het bedrijf en gepersonaliseerd advies wordt een prijs gevraagd. Het is opvallend dat online informatie veeleer gratis wordt aangeboden. In verschillende van de geraadpleegde instituten is het zo dat de informatie op de eigen internetpagina’s gratis kan gedownload worden terwijl een laagdrempelig bedrag gevraagd wordt bij de bestelling van de gedrukte publicatie. Het online informatieaanbod neemt duidelijk toe. Dit aanbod is interessant omwille van de onmiddellijke beschikbaarheid en de directe navigatiemogelijkheden naar gerelateerde informatie. Bovendien bieden de pagina’s vaak een interactiemogelijkheid. •

Bijsturing

Interactie met de gebruiker leert op welke manier en via welk kanaal de informatie best wordt aangeboden, welk type informatiedrager de voorkeur geniet en welke wijze de boodschap best wordt geformuleerd. Dergelijke gegevens worden verkregen via een bevraging van de gebruikers (CIOP in Polen), exit-bevragingen (NSC in de Verenigde Staten) en via afspraken met federaties en beroepsorganisaties (CRAMAM in Frankrijk). Katalysatoren De middelen en de omgeving om de MKB’s te overtuigen bestaan ruimschoots. De uitdaging blijft om de MKB’s te overtuigen van de voordelen van een gezonde en veilige werkplek voor het economische en sociale welslagen van de onderneming. De vraag is groot om doeltreffende katalysatoren te ontwikkelen die de MKB’s er efficiënt toe aanzetten om van de beschikbare netwerken en diensten gebruik te maken.



Succesfactoren Uit de studie van de informatiestromen in de bestudeerde landen blijken een aantal factoren die een positieve invloed hebben op de informatiedoorstroming naar kleine ondernemingen steeds terug te komen. •

Gevalideerde en gezaghebbende informatiebronnen

Ondernemingen hechten een groot belang aan gezaghebbende informatie die neutraliteit en objectiviteit met zich meedraagt. Dit is kwaliteitsvolle informatie die door de bevoegde overheid of andere erkende bronnen gevalideerd is en een handvat biedt voor het uitvoeren van het preventiebeleid in de onderneming. Alle overheden van de bestudeerde landen verstrekken dit type informatie. In een aantal landen wordt de gezaghebbende informatie eveneens verstrekt door sociale zekerheidsorganisaties zoals in Frankrijk via de sociale zekerheidsinstellingen CNAMTS en CRAM en in Duitsland via de Berufsgenossenschaften. •

Profilering en sturing door één sterke informatieleverancier

De informatie-infrastructuur boekt goede resultaten daar waar de informatiestromen sterk gestuurd worden door één sterke informatieleverancier en de structuur éénduidig en eenvoudig is. In de bestudeerde landen speelt de overheid deze rol in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Canada en Australië. •

Doelgroepgerichtheid

Ook de aanwezigheid van een afdeling of servicecentrum die zich specifiek richt tot de kleine ondernemingen is een factor die bijdraagt tot succes. In een aantal Canadese provincies, zoals British Columbia, Ontario en Quebec beschikken de Workers’ Compensation Boards/Commissions en een aantal organisaties voor gezondheid en veiligheid over MKB-servicecentra die specifieke MKB-programma’s uitvoeren. HSE in het Verenigd Koninkrijk, OSHA in de Verenigde Staten evenals een aantal Staten en territoria in Australië bieden specifieke webfeatures of een MKB-luik op hun website aan die de publicaties en ondersteuningsacties groepeert. •

Sectorgerichte aanpak

Duitsland en Canada kennen een sterke sectorale preventieaanpak die duidelijk voor successen zorgt. De sectorale onderverdeling via de Berufsgenossenschaften in Duitsland en de sectorgeoriënteerde organisaties voor veiligheid en gezondheid in Canada zorgen er voor dat praktijkgerichte oplossingen kunnen worden gerealiseerd die nauw aansluiten bij de onmiddellijke behoeften van de ondernemingen. De nauwe aansluiting op de praktijk van de preventiediensten zorgt voor een grotere aanvaarding door de beroepsverenigingen in de bedrijven en bij de werknemers. Ook de themagerichte aanpak kent succes, vaak in combinatie met een sectorbenadering. De thematische benadering wordt de laatste jaren steeds vaker toegepast in Europa, mede onder invloed van de Europese strategienota en de campagnes van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (Italië, Spanje, Polen).



•

Toegankelijkheid

Goede internetplatforms die informatieproducten op een gebruiksvriendelijke en gemakkelijke manier toegankelijk maken scoren hoog bij de kleine ondernemingen. Ook de gratis beschikbaarheid van de informatie draagt bij tot het succes van de informatieoverdracht. De Belgische en Franse overheid voorzien in hun strategische plannen de oprichting van een portaalsite die gecoördineerde en actuele informatie voor iedereen toegankelijk maakt en een nationale informatiecampagne waarvan de informatieproducten eveneens gratis worden aangeboden. De gratis dienstverlening Infoline van HSE verstrekt persoonlijk informatie over gezondheidsen veiligheidskwesties, aan mensen die telefonisch of schriftelijk vragen stellen. HSE wil het bereik en de omvang van deze dienst uitbreiden. Ook de praktijkgerichtheid en eenvoud in voorstelling en onmiddellijke bruikbaarheid van de informatie zijn succesfactoren voor een goede informatieoverdracht. Alle bestudeerde landen beschikken in meer of mindere mate over “succesproducten”. Informatiepakketten voor startende ondernemingen blijken bijzonder aantrekkelijk. •

Evenwicht tussen sensibilisering van de inspectie en een informatieve en adviserende benadering

In Duitsland, Frankrijk en België nemen de adviestaken voor de inspecties steeds toe. Ook op het niveau van de deelstaten worden meer campagnes opgezet. De successen van deze sensibiliseringsen adviestaken blijven bescheiden door een beperking aan personeel en middelen. De meeste nationale regelgevende instanties erkennen dat inspecteurs de bedrijfsleiders kunnen bijstaan met behulp van op maat aangereikte informatie, advies en ondersteuning. Nochtans wordt de duidelijke tegenspraak in deze dubbele rol moeilijk. Dergelijke tegenspraak heeft nationale instanties ertoe gebracht om middelen te onderzoeken om de functies te scheiden en naar partenariaten te zoeken om de adviserende rol te promoten. Dit is het geval voor het HSE in het Verenigd Koninkrijk, de Local Health Units in Italië en een aantal staten in Australië. •

Partenariaten tussen institutionele actoren

De structurele samenwerking tussen overheden en directe MKB partners is in een aantal landen goed ontwikkeld. Dit is het geval met het Verenigd Koninkrijk, Canada en de Verenigde Staten. In Australië werken de Kamer van Koophandel en Industrie en de Raad van werknemers actief mee aan de uitvoering van het nationaal preventieplan. In Spanje en Italië lopen een aantal goed werkende lokale initiatieven. In de strategische plannen van de Engelse, Franse en Duitse overheden wordt een actieve samenwerking bepleit met industrie- en andere partners. Samenwerking of synergieën worden eveneens gezocht tussen verschillende beleidssectoren. Dit is bij voorbeeld het geval in Duitsland waar een integratie tussen publieke gezondheid en veiligheid en gezondheid op het werk wordt gezocht. Ook in Frankrijk streeft de regering naar synergieën in de beleidssectoren arbeid, verkeersveiligheid en milieu. In een aantal van de onderzochte landen bestaat een streven naar deregulering. Door het ontbreken van richtlijnen vergroot de vraag naar informatie om het preventiebeleid vorm te geven. Het is hier dat



een beroep wordt gedaan op de samenwerking tussen de partners van de ondernemingen; de sociale partners, de sociale verzekeringen, de MKB begeleidingsorganisaties om preventieprogramma’s op te zetten in specifieke sectoren en voor specifieke risico’s. •

Individuele begeleiding

Er zijn veel en veel verschillende actoren in het bedrijfsmilieu van de kleine ondernemingen die een significante rol kunnen spelen in het stimuleren en ondersteunen van preventie-initiatieven. Een aantal organisaties zoals de vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers en deze die de bedrijfsbelangen van kleine bedrijven nastreven, zijn potentiële intermediaire preventiepartners. In het Verenigd Koninkrijk neemt het Small Business Forum deze rol waar. •

Feedback

Een analyse van de behoeften van de kleine ondernemingen via overleg en deelname aan overleggroepen is een absolute factor voor een succesvolle informatieoverdracht. Ook een meting en evaluatie van de impact kan nuttige informatie opleveren voor een bijsturing van het informatiebeleid. Het Franse Ministerie van Arbeid voorziet in haar strategisch plan diverse enquêtes en bevragingen bij de ondernemingen in het algemeen en de kleine ondernemingen en de specifieke risicosectoren in het bijzonder om de toepassingsvoorwaarden en de kennis over het risico-evaluatiesysteem in te schatten. Voorts wil ze een sociaal watchinstrument installeren om de veranderingen in de bedrijven te meten en de bedrijfspraktijken beter te kennen en de kennis te verspreiden. Toekomst en visie op een ideaal systeem In alle bestudeerde landen wordt vastgesteld dat de kleine ondernemingen een uitdaging vormen voor de organisatie van de informatie-infrastructuur inzake preventie. De omvang, structuur en activiteiten van MKB’s zijn zeer uiteenlopend, waardoor het moeilijk is om hen met een gemeenschappelijke benadering te bereiken. Er zijn verschillen in het profiel van ondernemingen met betrekking tot grootte en sector, en er zijn verschillen tussen de wettelijke context en de ondernemingscontext waarbinnen de ondernemingen actief zijn. •

Algemene voorwaarden

Een ideaal informatiesysteem moet toelaten dat elke werkgever en werknemer informatie zou hebben die op het gepaste ogenblik gemakkelijk te beoordelen en vrij beschikbaar is en in een vorm, taalgebruik en formaat is opgesteld die gemakkelijk te begrijpen zijn voor de werkgever en werknemer. •

Meerdimensionale benadering via intermediaire organisaties

De informatie-infrastructuur inzake preventie vraagt om een gediversifieerde aanpak waarin de organisaties die de MKB’s bereiken een sleutelrol hebben. Pogingen om de kleine bedrijven direct te bereiken blijken niet succesvol wegens een gebrek aan middelen en toegankelijkheid. In een aantal landen is aangetoond dat overheidsinstanties en preventiediensten moeilijkheden hebben om kleine ondernemingen te bereiken. Daarom worden pogingen ondernomen om een toegang te verschaffen via de vertrouwde informatiekanalen van de kleine ondernemingen. OS&H-informatie voor MKB’s zal steeds vaker worden verspreid via voor MKB’s traditionele informatiebronnen, zoals de bronnen met zakelijke informatie in de sectoren financiën, wetgeving, beroepsfederaties, opleidingsinstituten, overheden.



De intermediaire organisaties kunnen op een gemakkelijkere manier de kleine ondernemingen informeren en feedback verwerken. Zij kunnen de behoeften van de gebruikers gemakkelijker opvolgen en de informatiestromen bijsturen en aanpassen aan de specifieke behoeften van de ondernemers. Doelgerichte bijstand op de werkplek en individueel advies zijn noodzakelijk om de OSH-prestaties van MKB’s te verbeteren. Er zou een programma kunnen worden opgesteld van bezoeken aan werkplekken, advies naar aanleiding van die bezoeken en praktische richtsnoeren en informatie over de manier waarop kleinere ondernemers en hun personeel hun rechten en verantwoordelijkheden kunnen opvatten. Het is van belang dat de informatie en de aangeboden ondersteuning gezaghebbend is, aanvaardbaar is termen van middelen en personeel en kostenefficiënt. •

Netwerken

Netwerken en samenwerkingsverbanden moeten worden georganiseerd, waarbij de overheid betrokken is met de ondersteuning van sociale partners, deskundigenorganisaties en multiplicatoren. De overheid kan de rol van coördinator spelen, door een kennisinfrastructuur te creëren ondersteund door alle partners en met toegang tot gevalideerde en actuele informatie. Regionale netwerken zijn noodzakelijk om een bron van hulpmiddelen aan te leggen. Het internet is een groeiend communicatieportaal voor ondernemingen. Het stimuleert de ontwikkeling van netwerken voor uitwisseling van informatie, gezien steeds meer informatie vrij ter beschikking wordt gesteld voor de eindgebruikers. •

Boodschap

Sensibilisering en begrip zijn belangrijke voorwaarden voor goede veiligheids- en gezondheidsprestaties. Informatiesystemen moeten toegankelijke, relevante, bruikbare en verstaanbare informatie bieden die op een aantrekkelijke manier wordt aangeboden. De gebruiker bepaalt op welke wijze hij de informatie gebruikt in zijn specifieke situatie. Advies moet relevant zijn en eenvoudig beschikbaar voor de ondernemingen. Preventiecultuur Een goed werkende informatie-infrastructuur inzake preventie draagt bij tot een preventiecultuur, waarin alle werkgevers hun verantwoordelijkheid opnemen, de werknemers betrokken zijn en de risico’s op een deskundige manier beheerd. De ontwikkeling van een preventiecultuur vereist toegankelijke informatiebronnen, betrouwbaar, actueel en gevalideerd. Alle actoren in het preventielandschap moeten kunnen beschikken over een gecoördineerde en actuele informatie.



Summary The aim of the study was to chart the health and safety information supply systems in 10 western countries: Belgium, Germany, France, Italy, Poland, Spain, United Kingdom, Australia, Canada and the United States. It specifically concerned information intended for (small) employers and employees (with a health and safety role). Study of sources In the first stage, a study of the sources was started, consisting of a selection of the available literature, a literature scan and an examination of the available internet sources. Working programs, annual action plans, strategic memoranda and annual reports of the various key organisations in the countries were studied. The study of sources concentrated on the collection of information regarding: - Processes and procedures relating to the organisation of the health and safety information structure in general. - The organisation of the health and safety information structure in 10 countries. - The organisation of the health and safety information structure in the key organisations of each of the 10 countries. - The conditions for accessing the health and safety information structure in each of the key organisations. Survey In the next stage a survey was organised to obtain information in order to answer 7 questions: 1. With regard to public and private institutions: a. What public and private institutions are active on the ground? b. How large are they in terms of personnel and budgets? c. What other roles do these institutions fulfil? 2. What is the extent of the activities with regard to their website (facilities), written publications and brochures, and any organised events? 3. a. What is the turnover of the said institutions? b. How large is any income of the said institutions? 4. a. To what extent do the said institutions demand “prices” or payments in this respect? b. Are they token payments, cost-covering prices, or profit-based prices? 5. a. To what extent do the said institutions adjust their products? b. Is a certain system applied to any adjustments? 6. In what areas do the said institutions provide sufficient or insufficient information? 7. To what extent is there a sector-based structure for providing health and safety information? Is it private or (semi) public? The research offers an exploratory study of the available information sources and flows in the countries covered. The questionnaires and interviews with key people delivered valuable information about the strengths and weaker points in the countries’ existing information infrastructures, the factors which contribute to a successful transfer of information to small businesses and a number of noteworthy cases. The study enables a number of clusters to be formed out of a series of success factors, the composite elements of the information flows to be identified and the requirements for a successful information transfer to be described for each one.



Information infrastructure •

Institutions and information offer

In each of the countries studied, a large supply of information is available for small companies, originating from a large number of information suppliers. They form part of the formal safety information infrastructure, or belong to the immediate environment of small companies, e.g. sector federations or chambers of commerce. The information supplied from the formal safety information infrastructure is the most extensive and is also well structured. The government is the largest information supplier in a large number of countries (Australia, Canada, United States, United Kingdom), supported by the social security institutions (France, Germany). The government Besides regulations, the government also usually offers thematic information and an overview of frequently asked questions and their answers. The inspection services oversee compliance with the law, and are able to provide advice in this area. In a great many countries, the government also has a publications or promotional service which issues information brochures and manuals and organises information sessions. External safety services In Europe, external safety services play a role in information transfer, based on the European framework directive 89/391/EC that stipulates that if the company does not have enough internal OH&S expertise, it has to use external services. These services provide a risk evaluation and safety approach, information, training and advice, depending on requirements. The share of these external services in the information infrastructure of small companies is varying, and depends on the availability and accessibility of other sources. Few small companies in the United Kingdom use external services. In France the services mainly have an industrial medicine approach. In Spain, the Mutuas act as funds for industrial accidents and as an external safety service that conducts a series of compulsory information activities for smaller companies. A number of governments want to make better use of the available knowledge and expertise of these services. In its strategic plan, the Ministry of Labour in France stipulates the supervision of these services through “contracts of objectives” with the regional directorates of Labour, Employment and Professional Training. Insurers and/or social services institutions In Germany, France and Canada the social security institutions are responsible for compensating for industrial accidents, and managing the risks of industrial accidents and occupational diseases. Through their combined role, these organisations can link a premium increase to poorly performing companies, or offer participation in safety programmes in exchange for discounts on premiums. Examples of successful applications in Canada are the Safe Communities Incentive programme, the Workwell programme and the Safety Groups programme. Prevention institutions have an extensive range of awareness raising and support resources, and offer advice and individual guidance. SME supervisory organisations Organisations from the immediate environment of small companies are trusted partners and can convey the safety message more easily. In practice, however, the information approach is little structured and



lacks validation, two elements that contribute to the success of information transfer. The Health and Safety Executive in the United Kingdom wants to work with the direct SME partners and finance projects. •

Personnel and financial resources

It is very unclear what personnel and financial resources each of the institutions have available for their information roles. Save for a few exceptions, no information was available. One of the reasons is that the boundaries between the roles of research, information, advice and inspection for some of the institutes are not clearly demarcated. •

Availability and accessibility

Information for SMEs is often provided free of charge or at low cost. Regulations and thematic information about legislation are provided by the government free of charge online in all countries. Information brochures, awareness raising material, tools and training (or training material) are also provided by the government free of charge. This range of products and services is usually available in return for payment on a low-threshold basis from other information providers such as social security institutions, occupational health and safety services, prevention institutes and professional associations. In a number of cases, editorial work is entrusted to publishers, in the case of legislative texts and journals for instance, and the proper price has to be paid for the information. A charge is also made for information which is tailored to companies’ requirements and for personalised advice. It is striking that online information tends to be provided free of charge. With a number of the institutes that were consulted, the information can be downloaded from their website pages free of charge, while a low-threshold charge is made if the corresponding printed publication is requested. Online information is clearly on the increase. It is attractive because of its instant availability and the direct navigation possibilities it offers to related information. Additionally, web pages offer possibilities of interaction. •

Modification

Interaction with the user shows how and via which channel information can best be offered, which type of information medium is preferred and how best to formulate the message. Such information is obtained by a user survey (CIOP in Poland), exit surveys (NSC in the United States) and arrangements with federations and professional organisations (CRAMAM in France). Catalysts There are ample resources for persuading the SME’s, and the environment is there for it. The challenge remains to convince SME’s of the benefits of a safe and healthy workplace for the economic and social well being of the company. The demand is high for the development of effective catalysts that will efficiently spur SME’s to make use of the available networks and services. Success factors The study of the information streams in the countries covered reveals that there are a number of recurring factors which have a positive influence on the circulation of information to small companies.



•

Validated and authoritative information sources

Companies attach a lot of importance to authoritative information that brings neutrality and objectivity with it. This is quality information that is validated by the competent authority or other recognised sources, and provides a handle for implementing safety policy in the company. All governments in the countries studied provide this type of information. In a number of countries, authoritative information is also provided by social security organisations, for example in France through the social security institutions CNAMTS and CRAM, and in Germany through the Berufsgenossenschaften. •

Profiling and control by a single strong information provider

The information infrastructure records good results where the information flows are tightly controlled by a single information provider and the structure is unambiguous and simple. In the countries covered, the government plays this role in the United Kingdom, the United States, Canada and Australia. •

Target group orientation

The presence of a unit or service centre, which focuses on SME’s is also a factor that contributes to success. In a number of Canadian provinces such as British Columbia, Ontario and Quebec, the Workers’ Compensation Boards/Commissions and a number of health and safety organisations have SME service centres which carry out specific SME programmes. HSE in the United Kingdom, OSHA in the United States and a number of states and territories in Australia offer specific web features or an SME section on their website which collects together publications and support actions. •

Sector-based approach

Germany and Canada have a strong sector-based safety approach that is clearly successful. The sector-based subdivision through the Berufsgenossenschaften in Germany, and the health and safety sector-based organisations in Canada, provide practical solutions that closely meet the direct needs of the companies. The close link to the practice of safety services ensures greater acceptance by trade associations in companies and among employees. The thematic approach is also successful, often in combination with a sector-based approach. The thematic approach has been applied more often in Europe over the last few years, partly under the influence of the European strategy memorandum and the campaigns of the European Health and Safety at Work Agency (Italy, Spain, Poland). •

Accessibility

Good internet platforms that make the information products accessible in a user-friendly and easy way score well among small companies. The free availability of information also contributes to the success of the information transfer.



In their strategic plans, the Belgian and French governments stipulate the formation of a portal site that makes coordinated and up-to-date information accessible to everyone, and a national information campaign whose information products are also provided free of charge. The Health and Safety Executive’s free service Infoline currently provides personal information on health and safety issues for both telephone callers and written enquiries. HSE wants to extent the reach and scope of that service, that is trusted, accurate and comprehensive to stakeholders. The practical and simple presentation and immediate usability of the information are success factors for the good transfer of information. All countries studied have “success products” to a greater or lesser extent. Information packages for start-up companies turn out to be particularly attractive. •

Balance between awareness raising activities of the inspection and an informative and advisory approach

In Germany, France and Belgium, the advisory roles of inspectorates are increasing. More campaigns are also being organised at the federated state level. The successes of these awareness and advisory roles are modest due to the limitation of personnel and resources. Most national regulatory bodies recognise that inspectors can help company managers by providing tailor-made information, advice and support. Nevertheless the clear contradiction in this dual role makes things difficult. Such a contradiction has caused national bodies to search for ways of separating the roles and to look for partnerships in order to promote the advisory role. This is the case with the HSE in the United Kingdom, the Local Health Units in Italy, and a number of states in Australia. •

Partnerships between institutional actors

The structural cooperation between the authorities and direct SME partners is well developed in a number of countries. This is the case with the United Kingdom, Canada and the United States. In Australia, the Chamber of Commerce and Industry and the Board of Employees are actively working on the implementation of the national safety plan. In Spain and Italy a number of well functioning local initiatives are ongoing. The strategic plans of the British, French and German governments argue for active partnerships with industry and other partners. Networking is also aimed at between the different policy areas. This is for example the case with the German government, searching for an integration between public health and safety and health at work. In France, the government is creating synergies with the labour, road safety and environmental policy sectors. In some of the countries examined, there is a trend towards deregulation. Due to the lack of directives, the demand for information to shape the prevention policy increases. The need for different instruments to meet the information requirements is thereby increasing. Here cooperation is organized between the partners of the company - employers and unions, social insurance, SME supervisory organisations - in order to set up safety programmes in specific sectors and for specific risks.



•

Individual support

There are many different actors, which can play a significant role in stimulating and supporting the prevention efforts in SME’s. A number of organisations such as the representatives of employers and employees and those who defend the company interests of the SME’s, are potential prevention partners. In the United Kingdom the Small Business Forum takes up this role. •

Feedback

An analysis of the needs of small companies via consultation and participation in dialogue groups is a vital factor in a successful information transfer. The measurement and evaluation of the impact can also yield useful information for the fine-tuning of the information policy. The French Ministry of Labour includes in its strategic plan various questionnaires and surveys among companies in general and small companies and specific risk sectors in particular, as a means of assessing application conditions and knowledge of the risk evaluation system. In future it wants to set up a social observation body to measure changes in businesses, gain a better knowledge of business practices and spread this knowledge. Future and vision of an ideal system In all the countries covered, it has been established that small companies represent a challenge for the organisation of the information infrastructure in the field of prevention. The scope, structure and activities of SMEs are highly diverse, making it difficult to reach them by means of a common approach. There are differences in the profile of companies in terms of size and sector, and there are differences in terms of the legal context and business context in which the companies are active. •

General conditions

An ideal information system must enable every employer and employee to have information that can be easily assessed at the appropriate time, and which is freely available in a form, language and format that is easy to understand for the employer and employee. •

Multi-dimensional approach via intermediary organisations

The information infrastructure in the field of prevention requires a diversified approach in which the organisations which can reach the SMEs have a key role. Attempts to reach small businesses directly have proved unsuccessful due to lack of resources and accessibility. In a number of countries, it has been shown that government bodies and prevention services have difficulties in reaching small companies. For this reason, attempts are being made to create access via information channels which are familiar to small companies. OS&H information for SMEs will increasingly be distributed via information sources which are traditional for SMEs, such as sources of business information in the sectors of finance, legislation, professional federations, training institutes and governments. Intermediary organisations can easily inform small companies and process feedback. They can more easily monitor the needs of users and adjust and adapt the information flows to the specific needs of employers.



Goal-oriented assistance in the workplace and individual advice are needed to improve the OH&S performance of SME’s. A programme could be set up of visits to workplaces, advice in connection with these visits and practical guidelines and information about how small business-owners and their staff are to interpret their rights and responsibilities. It is important that the information and the support offered is authoritative, acceptable in terms of resources and staff and cost-efficient. •

Networks

Networks and partnerships must be organised in which the government is involved with the support of employers and unions, expert organisations and multipliers. The government can play the role of coordinator, by creating a knowledge infrastructure, supported by all partners, and with access to validated and up-to-date information. Regional networks are needed to create a source of aids. The internet is a growing communication portal for companies. It stimulates the development of networks for the exchange of information, as increasing amounts of information are being made freely available to end users. •

Message

Awareness-raising and understanding are important requirements for good safety and health performances. Information systems need to offer accessible, relevant, usable and comprehensible information which is provided in an attractive manner. The user determines the way in which he uses the information in his specific situation. Advice must be relevant and easily available for companies. Prevention culture A well functioning safety information infrastructure contributes to a safety culture in which all employers assume their responsibilities, the employees become involved, and the risks are managed expertly. The development of a safety culture requires accessible information sources that are reliable, up-to-date and validated. All actors in the prevention field must have access to coordinated, up-to-date information.



1 Inleiding In vrijwel alle westerse landen zijn er instellingen die informatie verstrekken over de regelgeving op arbeidsomstandighedenterrein. Het betreft dan onder meer het geven van informatie over wetgeving, zogenaamde goede praktijken en handhavingsbeleid van de Arbeidsinspectie. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft behoefte aan een onderzoek naar het arbo-informatievoorzieningssysteem in een aantal westerse landen. Het gaat daarbij specifiek om die informatie die bedoeld is voor (kleine) werkgevers en werknemers (met arbo- of preventietaken). Het gaat hierbij zowel om de aard en de beschikbaarheid van de informatie, alsook om de bestuurlijke aansturing van instellingen die de informatie verstrekken. Het onderzoek wil de arbo-informatievoorziening in 10 landen onderzoeken. De keuze viel op Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Spanje, België, Polen, Australië, Canada en de Verenigde Staten. Voor het onderzoek wordt gebruik gemaakt bestaande bronnen, m.n. beschikbare literatuur, jaarplannen en strategienota’s en internetbronnen. Daarnaast wordt een enquête uitgevoerd bij een reeks sleutelorganisaties in de 10 landen met de bedoeling de bestaande informatie-infrastructuur te inventariseren. In een laatste fase worden een reeks gesprekken met sleutelpersonen gehouden. In de gesprekken werden de contactpersonen gepolst naar hun visie op de huidige en toekomstige patronen en structuren van informatievoorziening: Het onderzoek werd uitgevoerd door Prevent, instituut voor preventie en bescherming op het werk tijdens de periode oktober 2005-januari 2006.



2 Opzet en probleemstelling Opzet Het opzet van het onderzoek is het in kaart brengen van het arbo-informatievoorzieningssysteem in een aantal westerse landen. Het gaat daarbij specifiek om die informatie die bedoeld is voor (kleine) werkgevers en werknemers (met arbo of preventietaken). Probleemstelling In het kader van de verwachte nieuwe Arbo-wet in Nederland met ingang van 2007 komt ook een vernieuwd Arbostelsel tot stand waarin sprake is van een scherpere verdeling van verantwoordelijkheden tussen overheid enerzijds en sociale partners anderzijds. De overheid zorgt voor de wettelijke kaders. Werknemers en werkgevers zijn verantwoordelijk voor de wijze waarop in het bedrijf aan de wettelijke kaders wordt voldaan. Om hun verantwoordelijkheid te kunnen waarmaken moeten werkgevers en werknemers in voldoende mate toegang hebben tot informatie over hun verplichtingen, alsook over de wijzen waarop zij aan de verplichtingen kunnen voldoen. Waar partijen daartoe niet voldoende in staat zijn, en ook de markt er onvoldoende voor zorgt, draagt de overheid bij aan het toegankelijk maken van dergelijke kennis en het beschikbaar stellen van instrumenten. Het is mede tegen deze achtergrond dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid er belang instelt kennis te nemen van hoe in een aantal westerse landen de arbo-informatie voorziening is vormgegeven.



3 Methodologie Het onderzoek werd in een vijftal fases uitgevoerd, waarbij telkens verschillende methoden werden toegepast. Fase 1: keuze van de onderzochte landen Prevent onderzocht de arbo-informatiestructuur in 10 westerse landen: In Europa: - België - Frankrijk - Duitsland - Polen - Verenigd Koninkrijk - Italië - Spanje Overzees: - Australië - VS - Canada Fase 2: bronnenonderzoek Het bronnenonderzoek bestaat uit een selectie van beschikbare literatuur, een zogenaamde literatuurscan en een onderzoek van de beschikbare internetbronnen. Op basis van de verzameling van de bronnen wordt de informatie geanalyseerd in functie van de doelstellingen van het onderzoek. Literatuur Voor de literatuurscan werd beroep gedaan op de aanwezige bronnen in het informatie- en documentatiecentrum van Prevent. Het centrum beschikt over een lange traditie in het beheer en de ontsluiting van literatuur inzake preventie en welzijn op het werk. Naast eigen literatuur heeft het centrum toegang tot een reeks databanken via internet of CD-ROM. Werkprogramma’s, jaaractieplannen, strategische nota’s en jaarverslagen Het bronnenonderzoek spitste zich toe op de verzameling en analyse van de werkprogramma’s, strategische nota’s, (meer)jarenplannen en jaarverslagen van de diverse sleutelorganisaties in de onderzochte landen. Het bronnenonderzoek spitste zich toe op het verzamelen van informatie omtrent : - processen en procedures met betrekking tot de organisatie van de arbo-informatiestructuur in het algemeen; - de organisatie van de arbo-informatiestructuur in 10 landen; - de organisatie van de arbo-informatiestructuur bij de sleutel-organisaties in elk van de 10 landen; - de voorwaarden voor toegang tot de arbo-informatiestructuur in elk van de sleutelorganisaties. Het bronnenonderzoek spitste zich toe op de meest recente beschikbare informatie.



Fase 3: enquête bij een reeks sleutelorganisaties Prevent voerde een enquête uit bij een reeks sleutelorganisaties in de 10 landen. De namen en adressen van de instituten zijn opgenomen in bijlage. Voorafgaand aan de enquête nam Prevent telefonisch contact op met elk van de sleutelorganisaties om de doelstelling en de timing af te spreken. De enquête werd opgezet met de bedoeling informatie te bekomen als antwoord op een 7tal vragen: 1. Met betrekking tot publieke en private instellingen: a. Welke publieke en private instellingen zijn actief op het terrein? b. Hoe groot zijn deze in personele termen en qua budget? c. Welke andere taken vervullen deze instellingen nog meer? Vragen 2 tot en met 6: deze vragen slaan allemaal op de instellingen zoals bedoeld in vraag 1: 2. Wat is de omvang van de activiteiten voor wat betreft hun website (voorzieningen), schriftelijke publicaties en brochures, en eventueel georganiseerde evenementen? 3. a. Wat is voor bedoelde instellingen de omzet? b. Hoe groot zijn voor bedoelde instellingen de eventuele inkomsten? 4. a. In welke mate vragen de bedoelde instellingen “prijzen” of vergoedingen hiervoor? b. gaat het hier om symbolische vergoeding, kostprijsdekkende prijzen of prijzen met winstoogmerk? 5. a. In welke mate stellen bedoelde instellingen hun producten bij? b. Wordt bij het eventueel bijstellen een bepaalde systematiek toegepast? 6. Voor welke terreinen bieden bedoelde instellingen voldoende dan wel onvoldoende informatie? 7. In welke mate is er een sectorale arbo-informatievoorzieningsstructuur; is deze privaat of (demi)publiek? Prevent formuleerde de enquêtevragen dusdanig dat zij een antwoord bieden op de boven vermelde vragen. Het enquêteformulier werd opgesteld in het Engels en het Frans (België, Canada, Frankrijk). De enquêteresultaten werden bij ontvangst gecontroleerd op volledigheid en ondubbelzinnigheid. In geval van tekorten of twijfels werd contact opgenomen met de respondenten. De enquêteresultaten werden verwerkt in een template die de basis vormde voor de analyse. Fase 4: gesprekken met sleutelpersonen In een vierde fase die in tijd de verzameling van de enquêteresultaten en het bronnenonderzoek gedeeltelijk overlapte, werden een reeks gesprekken met sleutelpersonen gehouden. Deze personen bekleden allen een sleutelpositie in hun organisatie en hebben hierdoor een brede kijk op de organisatie van de informatiestromen inzake preventie en welzijn op het werk. De lijst van contactpersonen werd samengesteld uit de lijst van organisaties in bijlage. In de gesprekken werden de contactpersonen gepolst naar hun visie op de huidige en toekomstige patronen en structuren van informatievoorziening:



- de sterke punten aan het huidige systeem van informatievoorziening - de zwakke punten van het huidige systeem - de succesfactoren - de evolutie in de informatievoorziening - de wijze van tegemoetkoming aan de evolutie. Aan de contactpersonen werd gevraagd een beeld te schetsen van een optimaal systeem van informatievoorziening inzake preventie en welzijn. Fase 5: verwerking van enquêteresultaten en gesprekken De enquêteresultaten en de verslagen van de gesprekken met de sleutelpersonen werden per land verwerkt om een totaalbeeld per land toe te laten.



4 Resultaten 4.1

België

4.1.1 Facts and figures Aantal kleine en middelgrote ondernemingen In 2004 zijn 217.666 ondernemingen actief die samen 3.229.828 werknemers tewerkstellen. 99% van alle ondermeningen zijn kleine tot middelgrote bedrijven van minder dan 100 werknemers. 97% van alle ondernemingen zijn kleine bedrijven van minder dan 50 werknemers. 91% van alle ondernemingen zijn mini-MKB’s die minder dan 20 werknemers tewerkstellen. Aantal werknemers <5 5-9 10-19 20-49 50-99 100-199 200-499 500-999 >=1.000 Totaal Totaal # MKB’s % MKB’s

2002

2003

2004

147.062 31.366 17.512 11.804 3.222 1.578 932 293 234 214.003 212.544 99,31%

149.446 31.181 17.320 11.725 3.249 1.545 956 298 235 215.955 214.466 99,31%

149.996 31.777 17.672 11.885 3.298 1.550 940 311 237 217.666 216.178 99,31%

Bron: Rijksdienst voor sociale zekerheid, beige brochure, 2004/2

Beroepsbevolking Jaar 2004 In miljoen Inwoners 10,3 Arbeidskrachten 4.5 Tewerkgesteld 4.1 (66,9% activiteitsgraad) Niet tewerkgesteld 0,3 (8% werkloosheidsgraad) Bron: Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg, 2004 Kleine ondernemingen tot 50 werknemers stellen 33% van alle werknemers tewerk. Mini-MKB’s tot 20 werknemers stellen 22% van alle werknemers tewerk.



Aantal werknemers <5 5-9 10-19 20-49 50-99 100-199 200-499 500-999 >=1.000 Totaal Totaal # werknemers MKB % werknemers MKB

2002 259.229 204.355 237.304 360.306 223.077 219.206 281.831 201.044 1.196.753 3.183.105 1.503.477

2003 259.500 204.006 236.015 362.417 227.790 212.339 287.045 199.805 1.195.126 3.184.043 1.502.067

2004 261.435 206.589 239.690 362.750 228.194 215.392 284.795 210.962 1.220.021 3.229.828 1.514.050

47,23%

47,17%

46,87%

Bron: Rijksdienst voor sociale zekerheid, beige brochure, 2004/2

Aantal arbeidsongevallen Arbeidsongevallen: incidentie met meer dan 3 dagen afwezigheid (per 100.000 tewerkgestelde personen). België Landbouw, jacht en bosbouw Productie Bouw Transport, opslag en communicatie

2000

2001

2002

2003

5754

7487

3767

5387

4042 7859

4370 8131

3957 6810

3572 6398

3702

4376

4367

3898

Incidentie = (aantal arbeidsongevallen met meer dan 3 dagen afwezigheid dat zich tijdens het jaar heeft voorgedaan / aantal tewerkgestelde personen in de referentiebevolkingsgroep) x 100.000. Een arbeidsongeval is een afzonderlijke gebeurtenis tijdens het werk die leidt tot fysieke of psychische schade. Ongevallen op de weg van of naar het werk, gebeurtenissen die louter een medische oorsprong hebben, en beroepsziekten horen hier niet bij.

Dodelijke arbeidsongevallen: incidentie (per 100.000 tewerkgestelde personen) België

2000 3.1

2001 3.8

2002 2.6

2003 2.4

Incidentie = (aantal dodelijke arbeidsongevallen dat zich tijdens het jaar heeft voorgedaan / aantal tewerkgestelde personen in de referentiebevolking) x 100.000. Een dodelijk arbeidsongeval is een afzonderlijke gebeurtenis tijdens het werk met fysieke of psychische schade, die leidt tot de dood binnen het jaar na het ongeval. Ongevallen op de weg van of naar het werk, gebeurtenissen die louter een medische oorsprong hebben, en beroepsziekten horen hier niet bij. Om de verschillen tussen de Lidstaten in de spreiding van de arbeidskrachten over de risicosectoren bij te passen, werd een standaardisering toegepast waarbij elke sector op nationaal niveau hetzelfde gewicht krijgt als in het totaal van de Europese Unie.



4.1.2 Informatie-infrastructuur inzake preventie, bescherming en welzijn op het werk

Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Arbeidsinspectie

- informatieve brochures - informatiesessies

- wetgevende teksten - thematische toelichtingen - advies - controle

Preventieinstituten

Arbodiensten

- advies - vaktijdschriften - praktische hulpmiddelen - nieuwsbrieven - info voor experten

- geneeskundige onderzoeken - risicobeheer - verplichte aansluiting

Preventiestructuren

Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Humanisering van de arbeid

Beroepsvereniging

AO verzekeraars - verzekeren - adviseren

- nieuwsbrieven - modellen - informatiesessies

Ondernemingen/KMO

Sociale partners - advies - themagidsen - infosessies

Sociaal secretariaat Beroepsfederatie - nieuwsbrieven - advies - praktijkgidsen - informatiesessies


- advies

Hulpstructuren voor MKB

Pro-Safe

Schema Schematische voorstelling van het Belgische systeem voor preventie en bescherming op het werk (Bron: Prevent)


Preventiestructuren in België Op het niveau van de overheid zijn de voornaamste uitvoerende organen de Algemene Directie Toezicht op het welzijn op het werk. De directie maakt deel uit van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg FOD WASO. Zij stelt ontwerpreglementen op. Zij beschikt over een technische en een geneeskundige inspectiedienst, die toeziet op de naleving van de voorschriften. De coördinatie van de sensibilisering voor en de bevordering van de preventie ressorteert onder de Algemene Directie Humanisering van de Arbeid via de afdeling van de promotie van het welzijn op het werk, een administratie van de FOD WASO. De deelneming van de sociale partners wordt geregeld door de tien provinciale comités voor de bevordering van de arbeid. Ondernemingen zijn verplicht zich aan te sluiten bij een arbodienst. De dienst bestaat uit twee afdelingen, m.n. een afdeling belast met risicobeheersing die multidisciplinair is samengesteld en een afdeling belast met het medisch toezicht. Een onderneming wordt geïnformeerd en geadviseerd over diverse aspecten van welzijn op het werk via de arbodiensten, de beroepsfederaties, de sociale partners en de preventieinstituten Prevent, ANPI, NVBB en het provinciaal veiligheidsinstituut.

4.1.3 Bespreking van enkele actoren 4.1.3.1

Actoren in het preventiebeleid

Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg http://www.meta.fgov.be De federale overheid combineert de inspectierol (directie toezicht welzijn) en de rol van informatieverschaffer (directie humanisering van de arbeid). Daar waar de inspectie een één op één relatie met de onderneming aangaat, mikt de informatierol op de grote groep van ondernemingen. De Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het werk heeft als algemene opdracht het welzijn op het werk van de werknemers op permanente wijze te verbeteren en ervoor te zorgen dat de uitvoering van de beleidslijnen inzake welzijn worden nageleefd. De Afdeling van de promotie van het welzijn op het werk zorgt voor de promotie en de informatie met betrekking tot het welzijn op het werk. Ze ontwikkelt actieprogramma's over de verspreiding en het gebruik van de "goede praktijken", en netwerken die informatie uitwisselen over het welzijn op het werk. Voor de informatie-acties naar kleinere ondernemingen worden de provinciale comités voor de bevordering van de arbeid ingeschakeld. Zij zijn driepartijencommissies bestaande uit afgevaardigden van werkgevers, werknemers en de administratie waarvan de gouverneurs van de provincies het voorzitterschap waarnemen. Zij richten lokale initiatieven in, aansluitend op nieuwe wetgeving en gekaderd in een nationaal campagnebeleid. De informatie- en opleidingssessies zijn veelal sectorgericht en ingericht op ondernemersvriendelijke tijdstippen en kennen een redelijk succes.



Informatiebronnen van de FOD WASO Informatietype Inhoud Wetteksten

Sensibiliseringsmateriaal Brochures

Hulpmiddelen Risicoinventarisatieinstrument

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Gecoördineerde teksten, geen zoekoptie

Preventieadviseurs en werkgevers

Online

Gratis

Toelichting bij de wetteksten en richtsnoeren voor toepassing


Gedrukt en online

Gratis

Hulpmiddel om risico’s te identificeren en evalueren algemeen en mbt specifieke thema’s


Gedrukt en online

Gratis

Prevent http://www.prevent.be Prevent is een multidisciplinair kennisinstituut gericht op de preventie van beroepsrisico's door de bevordering van de kwaliteit van de arbeidsomstandigheden en de verbetering van de arbeidsorganisatie. Het instituut verleent ondersteuning, advies en informatie, en dit zowel voor bedrijven en instellingen als voor de arbeidsongevallenverzekeraars, de arbodiensten, de beroepsverenigingen, de sociale partners, de overheid en andere maatschappelijke actoren. Prevent vervult een brugfunctie tussen de diverse spelers in het preventielandschap. Zo legt het instituut een brug tussen de overheid en het bedrijf door de coördinatierol op te nemen inzake de technische uitbouw van de Focal Point website http://be.osha.eu.int, de ontwikkeling van een interactief kenniscentrum en een interactief documentatiecentrum inzake preventie en bescherming op het werk. Ook federale campagnes worden door het instituut gedragen, zoals de campagne betreffende de veiligheid van jongeren op het werk. Prevent werkt met structurele partners zoals de arbeidsongevalverzekeraars, de federaties en de arbodiensten, waarvoor het in overleg producten en diensten ontwikkelt. Prevent coördineert met de financiële steun van de arbeidsongevalverzekeraars en met de medewerking van middenstandsorganisaties, de werkgeversfederatie, de koepelorganisatie van de arbodiensten en de federale overheid het Pro-Safe platform voor acties met betrekking tot veiligheid en gezondheid bij werken in MKB’s. Informatiebronnen van Prevent Informatietype Inhoud Website PreventNet

PreventWeb

Online artikelen van tijdschriften en nieuwsberichten Onderwerpsportaal van kwalitatieve


Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Preventieadviseurs en werkgevers/werknemers van alle bedrijven Preventieadviseurs en werkgevers/werknemers

Via login en paswoord

Betalend

Via login en paswoord

Betalend


Wetgeving Gecoördineerde wetteksten ism externe partner Indicatieve richtlijnen Wetgeving in de praktijk

Sensibiliseringsmateriaal Actieblad Tijdschrift

E-nieuwsbrief Campagnemateriaal

Pakket voorlichtingsmateriaal

Affiche Brochure Download Folder Video Hulpmiddelen Check preventie

Werkinstrument

internetbronnen

van alle bedrijven

Wetteksten, literatuur en achtergrondartikelen

Preventieadviseurs en werkgevers van alle bedrijven

CD-ROM Gedrukt Internetversie

Betalend

Richtsnoeren voor het naleven van specifieke regelgevingen

Preventieadviseur

Gedrukt

Betalend

Varia Vakblad en nieuwsbrief voor preventieadviseur Tijdschrift voor werknemers Actualiteit Thematisch aanbod van affiches, actietips Thematisch aanbod van affiches, folders, stappenplan, cdrom Diverse thema’s Verplichtingen van de werknemers Beeldschermwerk Diverse thema’s Varia

Preventieadviseur Preventieadviseur Werknemer

Gedrukt Gedrukt, artikelen online beschikbaar op website Online Gedrukt

Betalend Betalend

Risicoinventarisatieinstrumenten voor specifieke sectoren Cd-rom’s Notitieboekje Syllabus

Opleidingen

Diverse thema’s

Advies Infoline

Eerste lijns advies

PreventConsult

Deskundig advies


Preventieadviseur Preventieadviseur

Betalend Betalend

Preventieadviseur

Gedrukt en cdrom

Betalend

Werknemer Werknemer

Gedrukt Gedrukt

Betalend Betalend

Geïnteresseerden Werknemer Trainer

Online Gedrukt

Gratis Betalend Betalend

Preventieadviseur

Gedrukt

Betalend

Preventieadviseur MKB Vakbondsafgevaardigde Werknemer Student Alle niveaus in de onderneming

Gedrukt en cd-rom

Betalend

Werkgever Preventieadviseur Comité MKB Werkgever Preventieadviseur

Tel en e-mail

In service abonnement

Tel, bezoek

Betalend

Op maat


Comité MKB Iedereen

Bibliotheek

Toegang gratis

Ontlening met waarborg

Provinciaal Veiligheidsinstituut http://www.provant.be/pvi Het Provinciaal Veiligheidsinstituut is een openbare instelling gefinancierd door het Provinciebestuur van Antwerpen. Het instituut biedt informatie en voorlichting met betrekking tot preventie, bescherming en welzijn op het werk en in de privé-sfeer. Informatiebronnen van PVI Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Betalend

Gedrukt

Betalend

Affiches

Diverse thema’s

Gedrukt

Betalend

Brochures

Veiligheid in de privésfeer Begeleidingsmateriaal bij tentoonstelling

Preventieadviseurs en werkgevers Preventieadviseurs en werkgevers/werknemers Preventieadviseurs en werkgevers/werknemers Groot publiek, scholen, bejaardentehuizen Groot publiek

Gedrukt

Folders

Actuele tendensen en achtergrondinformatie Diverse thema’s

Gedrukt

Betalend

CD-ROM

Betalend

Lesgevers VCA en cursisten VCA

CD-ROM

Betalend

Iedereen

Toegang gratis

Ontlening mits lidmaatschap

Informatietype Sensibiliseringsmateriaal Tijdschrift

CD-ROM Hulpmiddelen CD-ROM

Cursusboek voor behalen van VCA certificaat

Bibliotheek

Nationaal Actiecomité voor de veiligheid in het bouwbedrijf http://www.navb.be Het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en Hygiëne in het Bouwbedrijf is een paritair beheerd fonds van de bouwsector dat instaat voor het verstrekken van informatie, advies en hulp inzake preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten ten behoeve van de werkgevers en de werknemers van deze sector. Informatiebronnen van NAVB Informatietype Indicatieve richtlijnen P-bladen

Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Verklarende of technische informatieve nota’s ism de overheid

Preventieadviseurs en werkgevers uit de bouwsector

Gedrukt

Betalend



Sensibiliseringsmateriaal Tijdschrift

Actuele tendensen en achtergrondinformatie

Brochures

Geïllustreerde gidsen

Vademecum

Naslagwerken

Affiches

Diverse thema’s

DVD

Dagtaken van de werknemer

Campagne

Zakboekje, zakspiegeltje, gids, DVD, affiches

Hulpmiddelen CD-ROM

Risicoanalyse, instructiefiches, werkdocumenten

Bibliotheek

Preventieadviseurs en werkgevers uit de bouwsector Preventieadviseurs en werkgevers uit de bouwsector Preventieadviseurs en werkgevers uit de bouwsector Preventieadviseurs en werkgevers/werknemers uit de bouwsector Preventieadviseurs en werkgevers/werknemers uit de bouwsector Preventieadviseurs en werkgevers/werknemers uit de bouwsector Preventieadviseurs en werkgevers uit de bouwsector Iedereen

Gedrukt

Betalend

Gedrukt

Betalend

Gedrukt

Betalend

Gedrukt

Betalend

DVD

Betalend

Gedrukt

Betalend

CD-ROM

Betalend

Toegang gratis

Geen ontlening

ANPI http://www.anpi.be ANPI is een preventieinstituut dat informatie en advies verstrekt omtrent de preventie van branden, ontploffingen en diefstallen. Informatiebronnen van ANPI Informatietype

Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Richtsnoer en toelichting regelgeving


Gedrukt

Betalend


Gedrukt

Betalend

Betalend

Gedrukt

Betalend

Video’s

Thema brand en

Preventieadviseurs en werkgevers Preventieadviseurs en werkgevers/werknemers Preventieadviseurs en

Gedrukt

Affiches

Vakblad met toelichting reglementering, leerzame branden Beknopte handleiding Diverse thema’s

Video

Betalend

Indicatieve richtlijnen Technische dossiers

Sensibiliseringsmateriaal Tijdschrift

Technische nota’s



diefstal Toelichting bij de wetteksten en richtsnoeren voor toepassing

werkgevers/werknemers Preventieadviseurs en werkgevers/werknemers van alle bedrijven

Gedrukt en online

Gratis

Eerste interventieploeg

CD-ROM

Betalend

IOS Fire

Interactieve software RIE software

CD-ROM

Betalend

MINIPICS

Pictogrammen

Preventieadviseurs en werkgevers Preventieadviseurs en werkgevers Iedereen

CD-ROM

Betalend

Toegang gratis

Ontlening betalend

Brochures

Hulpmiddelen Brandsimulator

Bibliotheek

Co-Prev http://www.co-prev.be Co-Prev is de vereniging van arbodiensten. Arbodiensten staan de ondernemingen bij in het uitvoeren van hun preventiebeleid door middel van advies, opleiding, publicaties en hulpmiddelen. Elke onderneming moet verplicht een beroep doen op de arbodiensten indien de competentie in de onderneming ontbreekt om maatregelen te nemen om het welzijn van de werknemers te garanderen. Kleine ondernemingen zijn aangesloten bij een arbodienst voor het uitvoeren van risico-evaluaties en het organiseren van bijhorende preventiemaatregelen. Zij betalen voor de dienstverlening. De commerciële benadering weerhoudt de kleine onderneming er veelal van om een beroep te doen op de arbodiensten voor informatieopdrachten. Assuralia Assuralia is de beroepsvereniging van verzekeringsmaatschappijen. Ondernemingen zijn verplicht om een arbeidsongevalverzekering af te sluiten met een erkende verzekeraar. De preventiediensten van de verzekeraar informeren de preventieadviseur via informatie- en opleidingssessies, aangepast aan de risico’s van het bedrijf. De kleine ondernemingen zijn ook voor de verzekeraars moeilijk toegankelijk terrein. De beroepsvereniging van de verzekeraars Assuralia heeft de opdracht gegeven aan Prevent om informatiecampagnes in te richten en informatieproducten te ontwikkelen om kleine ondernemingen te bereiken.

4.1.3.2

Netwerken en platformen in het preventiebeleid

Focal Point http://be.osha.eu.int De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg coördineert en beheert het nationaal netwerk inzake veiligheid, gezondheid en welzijn op het werk. De preventieinstituten in België zijn bij de organisatie van het netwerk betrokken: Prevent, ANPI, NAVB en het Provinciaal Veiligheidsinstituut te Antwerpen. Pro-Safe http://www.pro-safe.be



Pro-safe is een platform voor acties met betrekking tot veiligheid en gezondheid bij werken in MKB’s. Doel is deze bedrijven een centraal toegangspunt te bieden. Het platform is opgericht met de financiële steun van de arbeidsongevallenverzekeraars verenigd in Assuralia, en met de medewerking van de middenstandsorganisaties UCM, Unizo, de werkgeversfederatie VBO, de koepelorganisatie van de arbodiensten Co-Prev en de federale overheid FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Prevent neemt het secretariaat waar. Het uitbouwen van netwerken, het samenwerken van intermediaire organisaties en de sensibilisering van onderwijsmiddens moet leiden tot structurele resultaten. Door het realiseren van schaalvoordelen en het beter op elkaar afstemmen van acties kan een efficiënter MKB-beleid uitgebouwd worden. De campagne wordt ondersteund door een website www.pro-safe.be, een folder en Awards.

4.1.3.3

Begeleidingsstructuren voor de onderneming/MKB

Sociale partners Verbond van Belgische Ondernemingen www.vbo.be Het MKB-Coördinatiecomité is de pijler van de MKB werking binnen het VBO. Het comité werkt op een horizontale manier binnen het VBO, door een specifieke MKB-toets aan te brengen in de dossiers die het VBO voorbereidt en de standpunten die het VBO inneemt. Algemeen Christelijk Vakverbond www.acv-csc.be Algemeen Belgisch Vakverbond www.abvv.be Algemene Centrale der Liberale Vakbonden in België www.aclvb.be Alle vakbonden geven informatiebrochures uit bedoeld voor comitéleden en werknemers met toelichting op de reglementering en een reeks thema’s: gevaarlijke stoffen, overbelastingsletsels, roken, ed. Interprofessionele organisaties Unizo – UNIe van Zelfstandige Ondernemers http://www.unizo.be Unizo, de vereniging van zelfstandige ondernemers in Vlaanderen organiseert informatie- en opleidingssessies, rondetafels en fori voor uitwisseling van ervaringen specifiek voor MKB’s. Unizo stelt ook specifieke tools ter beschikking van de leden. De activiteiten zijn gegroepeerd binnen de MKB contact-werking. UCM – Union des Classes Moyennes http://www.ucm.be UCM, de vereniging van zelfstandige ondernemers in Wallonië organiseert informatie- en opleidingssessies, neemt deel aan beurzen en stelt praktische handleidingen op voor startende ondernemers.



Beroepsfederaties Een aantal beroepsfederaties organiseert informatiesessies en publiceert een reeks artikelen over actuele thema’s met betrekking tot de regelgeving inzake welzijn op het werk.

4.1.4 Huidige en toekomstige patronen van informatiestroom 4.1.4.1

Sterke en zwakke punten van bestaande informatiestroom

Sterk

Heel wat waardevolle informatie en documentatie is beschikbaar bij tal van instellingen en instituten Een reeks analyse-instrumenten staan gratis ter beschikking van de ondernemingen Creatie van netwerken van preventie-experten Opstellen van sectoriële acties die gericht zijn naar kleine ondernemingen en de opleidingsinstituten Er bestaat geen forum waar de gebruiker een overzicht vindt van de voor hem nuttige documentatie. Er is een gebrek aan coördinatie tussen de spelers in de informatie-infrastructuur De informatie wordt niet steeds gevalideerd aangeboden De informatie bereikt het MKB nauwelijks Veiligheid en gezondheid zijn geen directe bekommernissen van de ondernemingen en van de sociale partners De overheid beschikt over te beperkte middelen

Zwak

4.1.4.2

Succesfactoren van bestaande informatiestroom

Een aantal factoren draagt bij tot een succesvolle informatieoverdracht: - de begeleiding van de arbodiensten; - de organisatie van de provinciale comités voor de bevordering van de arbeid; - de praktijken doelgroepgerichte informatie in de vorm van brochures, richtsnoeren, opleidingen en informatiesessies - het groot aanbod van kwalitatieve informatiebronnen. -

4.1.4.3

Toekomstige evolutie

•

In de toekomst zal gewerkt worden aan de opbouw van een database die alle projecten die uitgevoerd worden in het domein van veiligheid en gezondheid omvatten

•

In maart 2004 werd het FARAO plan van de regering goedgekeurd om het aantal arbeidsongevallen te verminderen. In het plan wordt beroep gedaan op de sectoren en op de sociale partners om zelf veiligheidsdoelstellingen voorop te stellen in preventiecharters. De paritaire comités krijgen een rechtstreekse verantwoordelijkheid voor het verminderen van het aantal arbeidsongevallen in hun (sub)sector. Ook de overheid zelf zal gerichter sensibiliseren en controleren.



De sectoren worden geresponsabiliseerd om het aantal (ernstige) arbeidsongevallen te doen dalen. Aan de paritaire comités wordt gevraagd om zelf preventiecharters uit te werken waarin ze prioriteiten, doelstellingen, strategie en evaluatiecriteria van een bepaalde (sub)sector vastleggen. De ondernemingen die het goed doen in een bepaalde sector zouden het voortouw moeten nemen, bijvoorbeeld door peterschap van jonge ondernemingen. De overheid zal de acties van sectoren ondersteunen via sensibilisering en waar nodig via gerichte inspectiecampagnes. •

Om de veiligheid in het hoofd en de vingers te krijgen voorziet het plan de noodzaak om te werken aan de opleiding van nieuwe werknemers en werkgevers. Dit houdt in dat er meer aandacht moet komen voor deze problematiek in het onderwijs en in managementopleidingen. Overleg is gestart met de voor het onderwijs bevoegde politieke overheden over de integratie van praktisch georiënteerde veiligheidsvorming in de opleiding.

•

Het FARAO plan maakt gewag van de oprichting van een kenniscentrum voor veiligheid. Deze zal de knowhow die al beschikbaar is daadwerkelijk gebruiken. Er zal gewerkt worden aan een centrale gegevensbank met daaraan gekoppeld een publiek forum, waar iedereen de nodige informatie op maat kan terugvinden.

•

Het plan spoort de overheid aan om beter te communiceren over de wettelijke bepalingen en andere voorschriften. Het verder uitbouwen van een centrum zoals de modelwerkplaats kan hiertoe bijdragen, net zoals het beter afstemmen van de promotieactiviteiten, opgezet door de directie Humanisering van de Arbeid.

Literatuur FARAO: Federaal Actieplan voor de Reductie van ArbeidsOngevallen http://www.meta.fgov.be/pi/pib/nlib35.htm

4.1.4.4

Visie op een ideaal systeem

In een ideaal systeem moet aan een aantal voorwaarden voldaan zijn om de informatieoverdracht vlot en succesvol te laten verlopen: • • • • • •

• • • •

Aanwezigheid van veiligheidscultuur in de ondernemingen Validering van informatie door experten Toezicht op actualisering van informatie Capteren van goede praktijken Werken met charters: ondernemingen die aan bepaalde criteria voldoen krijgen een vrijstelling van inspectiebezoeken De rol van de overheid in het proces van informatieoverdracht wordt voorwaardenscheppend. De overheid zal een kader creëren van normen en concepten en toezicht uitoefenen op de toepassing. Binnen dat wetgevend kader zijn actoren actief die informatie ter beschikking stellen Verhoogde zelfredzaamheid van de bedrijven Systeem om de effecten van informatie op preventie te evalueren Informatiesysteem moet dynamisch zijn en kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen Informatiesysteem moet informatie kunnen groeperen via risico en doelgroep (sector, MKB, jongeren), en via elektronische weg toegankelijk zijn. Deze informatie moet blijven aangevuld worden met gedrukte informatie



•

Database met evidence based occupational health practice

Evidence-based werken staat voor het werken aan preventie op een onderbouwde manier. Dit houdt in dat preventieve acties en maatregelen gestaafd worden met wetenschappelijk bewijsmateriaal. De beste manier om dat te realiseren is om acties en maatregelen te baseren op theoretische inzichten over de determinanten van welzijn of op onderzoek naar de effecten van bestaande interventies. De voordelen van evidence-based werken zijn dat de maatregelen en acties die gestoeld zijn op 'harde bewijzen' ervoor zorgen dat beslissingen meer verantwoord gebeuren, verhogen de kans dat deze maatregel of actie ook daadwerkelijk leidt tot de gewenste effecten, versterken het vertrouwen in de kwaliteit van preventie, benadrukken de professionalisering, bieden de juiste en nodige verantwoording naar stakeholders. •

Model van informatietransfer

In onderstaand mogelijk model van informatietransfer doet de onderneming een beroep op multiplicatoren die het bedrijf adviseren en bijstaan in de uitbouw van het preventiebeleid. De multiplicatoren zijn organisaties die deel uitmaken van het onmiddellijke informatienetwerk van het bedrijf en het MKB en die de organisatiestructuur en de informatiebehoeften kennen en hierop gepast kunnen inspelen. De multiplicatoren zijn intermediaire spelers tussen het bedrijf en het kenniscentrum. Zij vertalen de behoeften van het bedrijf naar concrete actie- en informatiemiddelen, die door het kenniscentrum worden uitgewerkt.

Europa

Multiplicatoren

Kenniscentra

Internationaal

Bedrijf

Nationaal

De kenmerken van het bedrijf en meer specifiek het MKB - het bedrijf heeft nood aan externe raadgevers en begeleiders - het bedrijf heeft behoefte aan op maat gemaakte informatie - informatie moet aangepast zijn aan de bedrijfscultuur en via gekende kanalen aangeleverd worden



De kenmerken van de multiplicator: - 1° en 2° lijn - directe toegang tot bedrijven - kennis van de organisatiestructuur en –cultuur van het bedrijf - kennis en gebruik van de bestaande en gekende informatiekanalen De kenmerken van het kenniscentrum: - Validatie van informatie - Bepalen van actieprogramma - Gestuurd door overheid met inbreng van sociale partners en expertorganisaties, multiplicatoren - One-stop shop voor ondernemingen voor informatie, advies en bijstand - Het kenniscentrum kan bestaan uit diverse kenniscentra die thematisch georganiseerd kunnen zijn

4.1.5 Kenmerkende eigenschappen in een notendop In België is heel wat waardevolle informatie en documentatie is beschikbaar bij tal van instellingen en instituten. De informatie is vaak van zeer goede kwaliteit en praktijken doelgroepgericht. Het aanbod van brochures, richtsnoeren, opleidingen en informatiesessies is dermate groot dat de informatie elkaar overlapt. Tezelfdertijd zijn er leemtes waar te nemen, met name een gebrekkige bereikbaarheid van de kleine ondernemingen en het tekort aan een overkoepelend forum waar de gebruiker een overzicht vindt van de voor hem nuttige documentatie. FARAO Het FARAO-plan van de regering bevat een aantal interessante initiatieven op het vlak van sensibilisering, informatie en advies en partenariaten. Zo moedigt de overheid de toepassing van preventiecharters en peterschapsprojecten aan waarbij ze zelf sensibiliserend optreedt. De overheid werkt eveneens aan de oprichting van een kenniscentrum voor veiligheid dat een centraal toegangspunt zal bieden voor informatie en interactie inzake preventie. Pro-Safe voor MKB’s Pro-Safe biedt een platform voor acties met betrekking tot veiligheid en gezondheid in MKB’s. Het platform is opgericht op initiatief van Prevent met de financiële steun van de arbeidsongevallenverzekeraars en de medewerking van middenstandsorganisaties, de werkgeversfederatie, de koepelorganisatie van de arbodiensten en de federale overheid. Werknemersorganisaties werken niet mee. Uniek aan dit initiatief is dat zowel de organisaties die actief zijn in het domein van preventie en welzijn als de MKB begeleidingsorganisaties de handen in elkaar slaan.



4.2

Duitsland

4.2.1 Facts and figures Aantal ondernemingen en kleine ondernemingen Ongeveer 65% van alle werknemers in Duitsland werken in kleine en middelgrote ondernemingen, die 99,1% van alle ondernemingen uitmaken. 41,8% van de werknemers is tewerkgesteld in kleine ondernemingen tot 50 werknemers (95,9% van alle ondernemingen). 27,9% van de werknemers werkt in micro-ondernemingen tot 20 werknemers (80,4% van alle ondernemingen). # werknemers

# ondernemingen in 2002 2002 % cumulatief 1 tot 5 1.449.636 68,3% 6 tot 9 255.380 80,4% 10 tot 19 201.727 89,9% 20 tot 49 127.336 95,9% 50 tot 99 46.230 98,1% 100 tot 199 22.697 99,1% 200 tot 499 12.449 99,7% 500 tot 999 3.310 99,9% >=1000 1.633 100% Totaal 2.120.398 Bron: Sicherheit und Gesundheit bei der Arbeit

# werknemers in 2002 2002 % cumulatief 3.148.719 11,4% 1.841.690 18,1% 2.703.642 27,9% 3.855.441 41,8% 3.191.357 53,4% 3.124.631 64,7% 3.761.146 78,4% 2.241.608 86,5% 3.702.913 100% 27.571.147

Beroepsbevolking Jaar 2000 Inwoners Arbeidskrachten Tewerkgesteld Niet tewerkgesteld Bron: Statistisches Bundesamt

In miljoen 82.26 40.3 36.6 3.7

Aantal arbeidsongevallen Jaar 2000 2001 2002 2003

Aantal werknemers (x1.000) 37.802 37.553 36.738 36.389


Aantal ongevallen 1.513.723 1.395.592 1.306.772 1.142.775

Aantal ongevallen per 1.000 werknemers 40 37 36 36


Arbeidsongevallen: incidentie met meer dan 3 dagen afwezigheid (per 100.000 tewerkgestelde personen). Duitsland Landbouw, jacht en bosbouw Productie Bouw Transport, opslag en communicatie

2000

2001

2002

2003

14443

13168

12991

12160

4455 8893

4206 8013

3672 7554

3432 7029

10460

9651

5058

3702

Incidentie = (aantal arbeidsongevallen met meer dan 3 dagen afwezigheid dat zich tijdens het jaar heeft voorgedaan / aantal tewerkgestelde personen in de referentiebevolkingsgroep) x 100.000. Een arbeidsongeval is een afzonderlijke gebeurtenis tijdens het werk die leidt tot fysieke of psychische schade. Ongevallen op de weg van of naar het werk, gebeurtenissen die louter een medische oorsprong hebben, en beroepsziekten horen hier niet bij.

Dodelijke arbeidsongevallen: incidentie (per 100.000 tewerkgestelde personen) Duitsland

2000 2.1

2001 2.0

2002 2.5

2003 2.3





- Voorschriften voor AO preventie - Informatiemiddelen Doelgroep: alle ondernemingen uit specifieke sectoren

BAuA

BGIA – BGAG – BGFA

- Onderzoeksinstituut - Bibliotheek - Brochures en praktische hulpmiddelen - Doelgroep: alle ondenemingen

- Onderzoeksinstituten - Databank met vrij toegankelijke rapporten

Arbeidsinspectie van de deelstaten - toezicht op naleving regelgeving - advisering van de werkgevers

Technische inspectiediensten - toezicht op naleving - advisering van de werkgevers

Sociale partners - advies - themagidsen - infosessies

Deutsche Industrie- und Handelskammern

-verspreiding van info van HVBG naar alle Ondernemingen ondernemingen/sector


Handwerkskammer

-verspreiding van info van HVBG naar alle ondernemingen/sector


KomNet

- Wetgevend kader voor staat en deelstaten Doelgroep: alle ondernemingen

Private informatieverstrekking

Wettelijke ongevalsverzekeraars georganiseerd via sector - BG

Unternhemermodell

Regionale overheden

Ministerie voor Wetenschap en Arbeid

Onderneming/KMO MKB begeleidingsstructuren

Praevention Onlne

INQA

Federale overheden

Schema Schematische voorstelling van het Duitse systeem voor preventie en bescherming op het werk (Bron: Bundesministerium für Wirtschaft und Arbeit)

Preventiestructuren in Duitsland Onder het begrip „arbeidsbescherming“ worden in Duitsland maatregelen verstaan die bedoeld zijn ter beveiliging en ter bescherming van de gezondheid van de werknemers op de werkvloer. Wanneer dit begrip in ruime zin wordt geïnterpreteerd, omvat dit de preventie van arbeidsongevallen, beroepsziekten en werkgerelateerde gezondheidsrisico’s, alsook een mensvriendelijkere opvatting van het werk Verantwoordelijkheid van de werkgevers De werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers op de werkplek. Hij is verplicht om de noodzakelijke maatregelen met betrekking tot arbeidsbescherming te nemen, rekening houdende met de omstandigheden die de veiligheid en de gezondheid van de werknemers tijdens de uitvoering van hun werk beïnvloeden. De werkgever dient de efficiëntie van de maatregelen te controleren en zich desnoods aan veranderingen van de omstandigheden aan te passen. Zo is hij onder andere verplicht om een verbetering van de veiligheid en van de bescherming van de gezondheid van de werkgevers na te streven. Om hem daarbij te ondersteunen, dient de werkgever veiligheidsspecialisten en arbeidsgeneesheren aan te stellen, die hem bij problemen met de veiligheid op het werk advies kunnen geven Federale structuur Duitsland is een bondsrepubliek. Het federale systeem van de bondsrepubliek, met een opdeling van de staat in zelfstandige deelstaten, wordt ook weerspiegeld in het systeem van de arbeidsbescherming. Wetten voor de bescherming op de werkplek vallen in de allermeeste gevallen onder het federale recht en worden door de Bundestag (het parlement) goedgekeurd, voor zover nodig met toestemming van de Bundesrat (bondsraad, federale senaat). Over verordeningen, daarentegen, worden de beslissingen voornamelijk genomen door de Bundesregierung (Duitse federale regering), die in de regel voor de goedkeuring van de uiteindelijke regelgeving eveneens de toestemming van de Bundesrat nodig heeft. Bij wetten en verordeningen die betrekking hebben op de veiligheid en de gezondheid op de werkplek en door het Bundesministerium für Arbeit und Soziales (BMWA - Duitse Ministerie voor Arbeid en Sociale Zaken) worden uitgewerkt, worden •

de deelstaten,

•

de overkoepelende organisaties (Dachverbände) van de diverse vakbonden,

•

de werkgevers,

•

de centrale organisaties van de ongevallenverzekeringsmaatschappijen, en

•

de betreffende vakverenigingen

reeds in een vroeg stadium en met grote inspraak bij de besluitvorming betrokken. Het BMAS wordt in zijn taken deskundig ondersteund door de Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin (BAuA – het Duitse federale bureau voor arbeidsbescherming en arbeidsgeneeskunde). De controle op de naleving van deze voorschriften die in de diverse deelstaten van kracht zijn, behoort tot het takenpakket van de deelstaten. Daartoe heeft elke deelstaat een eigen Arbeitsschutzaufsicht (Controle van de Veiligheid op het Werk) (Gewerbeaufsichtsämter/Diensten voor Arbeidsinspectie,



Staatliche Ämter für Arbeitsschutz/Overheidsdiensten voor de Controle van de Veiligheid op het Werk) ingericht. Hun taken omvatten onder andere: •

de controle van de naleving van de wettelijke voorschriften,

•

het verlenen van advies aan de werkgevers,

•

in individuele gevallen, de verordening om maatregelen door te voeren die noodzakelijk zijn om de veiligheid en de gezondheid van de werknemers te verzekeren.

Dualiteit In Duitsland steunt het systeem met betrekking tot de arbeidsbescherming op twee zuilen. Naast de door de federale staat ingerichte arbeidsbescherming bestaat er ook een arbeidsbescherming die door de wettelijke Unfallversicherungsträger (UVT’s- ongevallenverzekeringsmaatschappijen) wordt georganiseerd. UVT’s zijn: •

de Gewerbliche Berufsgenossenschaften (BG – algemene beroepsverenigingen),

•

de Landwirtschaftliche Berufsgenossenschaften (agrarische beroepsverenigingen), en

•

de openbare Unfallversicherungsträger (ongevallenverzekeringsmaatschappijen)

Alle ondernemingen, bedrijven en administraties moeten zich hierbij verplicht aansluiten, zodat alle werknemers in Duitsland tegen arbeidsongevallen en beroepsziekten verzekerd zijn. De UVT’s, en zodoende ook de verzekeringsuitkeringen, worden bij een arbeidsongeval of bij een beroepsziekte principieel door de bijdragen van de werkgevers gefinancierd. De UVT’s hebben ondere andere als taak om met alle geschikte middelen arbeidsongevallen, beroepsziekten en werkgerelateerde gezondheidsrisico’s te vermijden en voor een efficiënte Eerste Hulp te zorgen. Om deze taken te kunnen vervullen, worden op vergaderingen van vertegenwoordigers van de UVT’s voorschriften ter vermijding van ongevallen (UVV’s - Unfallsverhütungsvorschriften) aangenomen, die door het Bundesministerium für Arbeit und Soziales (het Duitse Ministerie voor Arbeid en Sociale Zaken) moeten worden goedgekeurd. De controle van de naleving van deze UVV’s gebeurt door de Technische Aufsichtsdienste (TAD’s – Diensten voor Technisch Toezicht) van de betreffende UVT, die verder ook als taak hebben om advies te verlenen aan zowel de ondernemers als de werknemers. Informatie/coördinatie/samenwerking Om dubbel werk bij de controle op de arbeidsbescherming door de federale staat en de wettelijke ongevallenverzekeringsmaatschappijen te vermijden, zijn de bevoegde overheden van de deelstaten en de UVT’s in Duitsland verplicht om nauw samen te werken en ervaringen uit te wisselen. Ze spelen elkaar wederzijds informatie door over de uitgevoerde bedrijfsbezoeken en de belangrijkste resultaten daarvan. In diverse comités wordt informatie doorgegeven, worden activiteiten gecoördineerd en worden beslissingen genomen over samenwerkingen.





Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie http://www.bmwi.de Het Ministerie bevindt zich momenteel in een fase ministerie van hervorming. Met de verkiezingen in september 2005 is de samenstelling van de federale regering gewijzigd. De bevoegdheden economie en arbeid zijn eind 2005 gescheiden; het Ministerie van Arbeid en Sociale Zaken neemt de bevoegdheid van arbeid over van het omgevormde Ministerie van Economie en Arbeid. Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin (BAuA) http://www.baua.de De Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin (BAuA) is een overheidsdienst die actief is in het kader van het Bundesministerium für Arbeit und Soziales (het Duitse Ministerie voor Arbeid en Sociale Zaken). Als competentiepool en leverancier van kennis inzake veiligheid en gezondheid op de werkplek staat het BAuA de bedrijven, de politieke middens, de sociale partners en het grote publiek met raad en daad terzijde. Het BAuA onderzoekt, analyseert, informeert, publiceert, coördineert, ontwikkelt en adviseert met het oog op het creëren van een arbeidswereld op mensenmaat met veilige, gezonde en concurrerende arbeidsplaatsen. Informatiebronnen van BAuA Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs (in EUR)

Wetgeving Kader voor de wetgeving Wetteksten

Werkgevers Werkgevers

Gratis Gratis

Werkgevers

Online Online via eigen site of als doorverwijzing Online

Gratis

Richtsnoeren voor een reeks wetteksten

Werkgevers

Online

Gratis

Diverse reeksen Forchungsberichte Regelwerke Sonderschriften Tagungsberichte

Preventieadviseur Arbeidsgeneesheer

Gedrukt

Betalend via NW Verlag

Sensibiliseringsmiddelen Brochures

Preventieadviseur

Folders

Preventieadviseur

Online en/of gedrukt Online en/of gedrukt

Gratis bestellen Gratis bestellen

Technische voorschriften Indicatieve richtlijnen Praxishilfen Onderzoekspublicaties Schriftenreihe

Achtergrondinformatie Selectie van gecoördineerde wetteksten



Dossiers Hulpmiddelen Controlelijsten

Diverse thema’s

Goede Praktijken

Diverse thema’s

Epi-manager ISOmag BASS 3.0 Advies

Administratieve software

Bibliotheek

Vakbibliotheek met twee catalogi

Preventieadviseur

Online en/of gedrukt

Gratis bestellen

Preventieadviseur Arbeidsgeneesheer Preventieadviseur Arbeidsgeneesheer Arbeidsgeneesheer Ingenieurs Preventieadviseur

Papier Online Papier Online Online Online Online Tel 0180 321 4 321 Online catalogus

Gratis

Telefonisch advies

Gratis Gratis Gratis Gratis 0,09€/min uut Betalend

Hauptverband der gewerblichen Berufsgenossenschaften (HVBG) http://www.hvbg.de Het Hauptverband der gewerblichen Berufsgenossenschaften (HVBG) bevordert de gemeenschappelijke taken van de beroepsverenigingen uit de wereld van handel en nijverheid en verdedigt hun belangen. De 26 beroepsverenigingen (BG-en) staan in voor de wettelijke ongevallenverzekering en zijn volgens sectoren ingedeeld. Naast de BG-en maken ook de agrarische beroepsverenigingen evenals de eigen ongevallenverzekeringkassen deel uit van het moderne socialeverzekeringsysteem van Duitsland. De beroepsverenigingen vervullen de taken die wettelijk aan hen zijn opgedragen, namelijk ongevalpreventie en verzekering tegen arbeidsongevallen, ongevallen op de weg van en naar het werk alsook beroepsziekten in paritair eigen beheer door de werkgevers en de verzekerden (de werknemers). Het juridische toezicht daarover is een taak die door de staat wordt vervuld. Diverse onderzoeksinstellingen ondersteunen de werking van het Hauptverband der gewerblichen Berufsgenossenschaften. Tot de belangrijkste instellingen behoren het Berufsgenossenschaftliche Institut für Arbeitsschutz (BGIA - Instituut voor Arbeidsbescherming van de Beroepsverenigingen) en het Berufsgenossenschaftliche Institut Arbeit und Gesundheit (BGAG – Instituut voor Arbeid en Gezondheid van de Beroepsverenigingen). Elke ondernemer maakt deel uit van een beroepsvereniging die verantwoordelijk is voor haar eigen sector. De beroepsverenigingen worden uitsluitend gefinancierd door middel van de bijdragen die door de ondernemers worden betaald. In tegenstelling tot wat het geval is voor de andere sociale verzekeringen betalen de werknemers geen bijdragen. Het is de beroepsverenigingen verboden om winst te maken en bijgevolg vragen ze slechts zoveel bijdragen als ze voor hun wettelijk voorgeschreven taken nodig hebben (omslagprocedure). Door de som van de bijdragen van alle ondernemers samen moeten de financiële behoeften van het afgelopen boekjaar (vereiste omslag) worden gedekt. De bijdrage daalde in de afgelopen 40 jaar van 1,51 tot 1,31 procent. Informatiebronnen van HVBG Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Portaalfunctie Eigen HVBG informatiemiddelen en

Werkgevers uit alle sectoren

Portaalsite HVBG

Gratis

Overzicht van informatiemiddelen



toegang tot specifieke BG’s Wetgeving BGVR Databank

Voorschriften en regels Technische regels

Werkgevers uit alle sectoren

Samenvattende regels voor specifieke sectoren

Werkgevers uit specifieke sectoren

Sensibilisatiemateriaal Die BG

Vaktijdschrift

Gefahrstoffe

Vaktijdschrift

Arbeit und Gesundheit

Vaktijdschrift

Werkgevers uit alle sectoren Preventieexperten Preventieexperten Preventieexperten

„BG Praevention aktuell”

Elektronische nieuwsbrief

Video’s

Korte sensibilisatiefilms, o.a. in de reeks NAPO Thema van de Europese Week

Werkgevers, trainers

Voorbeelden van geluidsbronnen en impact op het gehoor Overzicht taken en hulpmiddelen om deze uit te voeren

Werkgevers, trainers

CD-ROM

Inspecteurs

Downloadbaar

Gratis

MKB bedrijfsleiders uit alle sectoren

Downloadbaar

Gratis


Downloadbaar

Gratis

Veiligheids- en gezondheidscampagnes Hulpmddelen Audio-CD

Handleidingen voor de inspecteurs Richtsnoer „5 Bausteine für einen gut organisierten Betrieb auch in Sachen Arbeitsschutz"

Invulbladen

Instructiekaarten Aanvraagformulier voor advies bedrijfsarts en/of veiligheidsdeskundige Bevestiging gevolgde opleiding


Doorzoekbaar via website

Gratis

Via uitgever

70€/jaar

Via uitgever

287,5€/jaar

Via uitgever

8,4€/jaar

Via e-mail. Donwloadbaar archief Downloadbaar

Gratis

Gratis



Advies BG-Infoline

Telefonisch advies

Tel 01805 188088

0,12€/minuut

BGIA en BGAG onderzoek Databank van onderzoekspublicaties

2000 onderzoekspublicaties


Gratis indien integrale tekst beschikbaar


Abstracts beschikbaar

BIA-Infos

BGFA onderzoek Databank van onderzoekspublicaties

Overzichtsartikelen van actueel onderzoek 1200 onderzoekspublicaties

Bundesarbeitsgemeinschaft für Sicherheit und Gesundheit bei der Arbeit BASI e.V. http://www.basi.de 73 instellingen die op het vlak van de arbeidsbescherming en de gezondheidspreventie actief zijn, werken onder de koepel van het Basi op vrijwillige basis samen. Tot deze instellingen behoren Duitse federale ministeries en ministeries van de diverse deelstaten, overheidsinstellingen, sociale partners, ongevallen- en ziekteverzekeringsmaatschappijen, beroepsverenigingen en vakverbonden. De belangrijkste taak van het Basi bestaat erin om de A+A (arbeidsbescherming + arbeidsgeneeskunde) voor te bereiden, die om de twee jaar in Düsseldorf plaatsvindt. De A+A is de centrale gemeenschappelijke organisatie voor veiligheid en gezondheid op de werkplek in Duitsland. Bundesverband der Betriebskrankenkassen BKK http://www.bkk.de BKK Bundesverband is de koepelorganisatie van de ziekenfondsen. BKK biedt informatiemateriaal met betrekking tot gezondheidsaspecten en gezondheidspromotie op het werk. Informatiebronnen van BKK Informatietype Wetgeving Sozialgesetzbuch Sociale wetgeving Sensibilisatiemateriaal Recent nieuws

Publicaties

Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Online

Gratis

Berichten van diverse bronnen ivm AO, veiligheid, gezondheidszorg, ... Gezondheidsbevordering, ondermeer voorkoming van rugklachten, diabetes mellitus, borstkanker, vaccinaties, aandoeningen hart- en bloedvaten

Expert Werkgever Werknemer Werknemer

Online (link)

Gratis

Online

Gratis

Gezondheidsbevordering

Scholen

Online

Gratis



kinderen en scholieren Terug inschakelen in werkproces/hertewerkstelling Publicaties ivm werk Hulpmiddelen Online-lexikon BMI-index Schermbeveiliger Gezondheidsbevordering op de werkplaats

Campagne Mehr gesundheit für alle Zelfhulp (brochures, info, ....) Campagne Jobs zonder begrenzing

4.2.3.2

Ouders Werkgever

Online

Gratis

Stress, mobbing

Werknemer

Online

Gratis

Sociale wetgeving

Werkgever Expert Werknemer Werknemer

Online

Gratis

Online Online

Gratis Gratis

Expert Werknemer

Online

Gratis

Werknemer

Online

Gratis

Werknemer Geïnteresseerde Werknemer

Online

Gratis

Online

Gratis

Gezondheidsbevordering Beeldschermwerk gezondheidsbevordering Publicaties (ondermeer met Online nieuwsbrief, folders), instrumenten, enquêtes, Arbeid & gezondheid Tabak-, alcoholverslaving Werk en gehandicapten


Focal Point http://de.osha.eu.int In Duitsland wordt de functie van het Focal Point door het Bundesministerium für Arbeit und Soziales (Duitse Ministerie Arbeid en Sociale Zaken) - waargenomen. Het Focal Point werkt als interface tussen het Europese Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk, dat gevestigd is in Bilbao en het Duitse netwerk. Het verdeelt en verzamelt informatie, coördineert activiteiten, organiseert informatieprojecten enz. Het Focal Point vertegenwoordigt het nationale netwerk op Europees vlak. De voornaamste contactinstanties in Duitsland zijn: • de Länderausschuss für Arbeitsschutz und Sicherheitstechnik (Deelstaatcomité voor Arbeidsbescherming en Veiligheidstechniek - LASI), • de Hauptverband der gewerblichen Berufsgenossenschaften (HVBG), gevestigd in Sankt Augustin, en • de Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin (BAuA), mrt hoofdzetel in Dortmund. Andere deelnemers van het netwerk zijn de sociale partners: • Deutscher Gewerkschaftsbund (DGB – overkoepelende Duitse vakbond) • Bundesvereinigung der Deutschen Arbeitgeberverbände (BDA – Federale Duitse Vereniging van werkgeversverbonden) De centrale contactinstanties zijn verantwoordelijk voor de deskundige ontwikkeling en de inhoudelijke uitvoering van het informatienetwerk in hun respectieve sectoren. Het LASI bundelt de diverse deelstaten en wordt in dien hoofde vertegenwoordigd door het Brandenburgische Landesinstitut für Arbeitsschutz (LAS) in Potsdam.



De Hauptverband der gewerblichen Berufsgenossenschaften (HVBG) draagt de verantwoordelijkheid om de ongevallenverzekeringsmaatschappijen bij het netwerk te betrekken. Dit betreft zowel de gewerbliche Berufsgenossenschaften als de openbare ongevallenverzekeringsmaatschappijen Bundesverband der Unfallkassen e.V. (BUK) en Bundesverband der Landwirtschaftlichen Berufsgenossenschaften (BLB). De Hauptverband en het Landesinstitut staan in voor de organisatie van de informatie-uitwisseling tussen de diverse inrichtingen die zij in hun netwerk vertegenwoordigen. De Bundesanstalt für Arbeitsschutz en Arbeitsmedizin levert informatie op het gebied van „Onderzoek betreffende arbeidsbescherming“. Voor het uitvoeren van haar opdracht voert ze de noodzakelijke taken zelf uit of geeft de onderzoeksopdrachten aan derden door. Initiative Neue Qualität der Arbeit INQA http://www.inqa.de INQA is een gemeenschappelijk initiatief van de staat, de deelstaten, de verzekeraars, werkgevers, werknemers, stichtingen en ondernemingen met de bedoeling een gezonde werkomgeving hand in hand te laten gaan met de economische interesses van ondernemingen. Drie peilers zijn voorzien; het initiëren van een maatschappelijk debat over het thema „toekomst van de arbeid“, afspraken omtrent praktijkrelevante en sectoriële activiteiten en intersectoriële activiteiten met betrekking tot de arbeidsorganisatie. BAuA coördineert de actie. Een database met goede praktijken en methodes en hulpmiddelen met betrekking tot de arbeidsorganisatie in MKB’s is beschikbaar. Ondernemingen kunnen concrete maatregelen en oplossingen van collega-bedrijven raadplegen. Een thematische actie „Fit für den Wettbewerb- neue Wege für den Mittelstand“ die zich richt naar MKB’s is eind december 2005 van start gegaan. Praevention online http://www.praevention-online.de/ Prävention online is een onafhankelijk Internetportaal dat informatie en aanbiedingen ter beschikking stelt op het gebied van arbeidsbescherming, gezondheidsbescherming, milieubescherming en kwaliteit. De redactie speurt elke dag het Internet af naar nieuwe ontwikkelingen, informatie, praktische hulpmiddelen, juridische voorschriften enz. Ze kijkt de gevonden sites zorgvuldig na en bereidt deze voor de diverse zoekfuncties van het portaal voor, voorzien van een korte redactionele informatie. In het MKB-portaal van Prävention online worden speciaal voor kleine en middelgrote ondernemingen tips voor preventie, arbeidsorganisatie, begeleiding van medewerkers, kwaliteitsmanagement en milieubescherming gegeven. Onder „Informatie voor kleine ondernemingen“ worden tips gegeven hoe preventie in de dagdagelijkse leiding van de onderneming met de overige begeleidingstaken kan worden verbonden. Het portaal wordt ontwikkeld door een samenwerkingsverband, door het Bundesministerium für Bildung und Forschung (BMBF - Duitse Ministerie voor Onderzoek en Ontwikkeling) gestimuleerd en door het Bundesministerium für Arbeit und Sozialordnung (BMA - Duitse Ministerie voor Arbeid en Sociaal Beleid) ondersteund. KomNet http://www.komnet.nrw.de/wasKomNet/index.html KomNet is een gratis dienstverlening voor ondernemingen, meer specifiek MKB’s. De onderneming kan met een specifieke vraag terecht bij een database van gestelde vragen waarin hij het antwoord kan zoeken. Indien niet gevonden, wordt de vraag verder geleid naar een netwerk van expert-organisaties. Die stellen hun expertise gratis ter beschikking van de ondernemingen via dit virtuele netwerk. KomNet is ook via telefoon toegankelijk, tel 0180 3 100 110 (0,09 cent/min). De Calls centre website. Het portaal is opgericht door de overheid van de deelstaat Noordrijn-Westfalen met de medewerking van experten over heel Duitsland.



http://www.ccall.de/index.htm, een initiatief van BAuA om gezonde arbeidsomstandigheden in call centra te promoten, zal gelinkt worden aan het KomNet netwerk.

4.2.3.3


Sociale partners Deutscher Gewerkschaftsbund http://www.dgb.de/ De DGB is de koepelorganisatie van de vakbonden. De organisatie biedt op haar website artikelen en linken aan omtrent veiligheid en gezondheid en linkt door naar de afzonderlijke vakbonden die elk een eigen informatiebeleid voeren met brochures, richtsnoeren en andere hulpmiddelen en informatiesessies. Bundesvereinigung der Deutschen Arbeitgeberverbände (BDA) http://www.bda-online.de/www/bdaonline.nsf/id/home De BDA is de koepelorganisatie van de werkgevers. Beroepsverenigingen Deutsche Industrie- und Handelskammern (Duitse Kamers voor Handel en Nijverheid) http://www.ihk.de Handwerkskammer (Duitse Kamer voor Ambachten en Neringen) http://www.handwerkskammer.de/ De Industrie- und Handelskammern (Kamers voor Handel en Nijverheid) vertegenwoordigen als publiekrechtelijke verenigingen in eigen beheer de belangen van de bedrijven die er deel van uitmaken. 6 miljoen commerciële ondernemingen zijn wettelijke leden van de IHK’s (Duitse KHN’s). De Handwerkskammern (Kamers voor Ambachten en Neringen) vertegenwoordigen om en bij de 280.000 ambachtelijke bedrijven. De Kammern zijn belangenorganisaties voor het bedrijfsleven. Zij ondersteunen hun leden op bedrijfseconomisch, technisch en juridisch gebied. Zij biedt bedrijven bovendien omvangrijke scholingsmogelijkheden. Het Hautpverband der gewerblichen Berufsgenossenschaften verdeelt sensibilisatiemateriaal inzake preventie via deze belangenorganisaties. Informatiebronnen van de Kammern Informatietype Inhoud Brochures en Sensibilisatie folders van HVBG Praktische handleidingen

Doelpubliek Werkgevers sectorieel georganiseerd


Verspreiding

Prijs Gratis


4.2.4 Huidige en toekomstige patronen van informatiestroom 4.2.4.1 Pluspunten

Minpunten

Sterke en zwakke punten van bestaande informatiestroom Tweevoudige en federaal systeem met brandpunt eigen aan de actoren (bv. Federale staten = Bundesländer en Arbeidsinspectie; Berufsgenossenschaften en ongevallenverzekering) Verscheidenheid van informatie Concurrentie Sectorale onderverdeling Verplichte aansluiting van bedrijven bij de Industrie- en Handelskammers of de Handwerkskammer Ongevallen- en ziekteverzekering met platforms voor MKB’s Heel goede sectorgerichte profielen, die voor specifieke acties heel nuttig zijn Bestaande internetplatforms voor MKB’s OH&S-informatiepakketten voor starters (GUSS) Regionale netwerken voor capaciteitsvorming (rondetafelgesprekken) Interactief ondersteunde tools op het internet voor MKB’s Verdubbeling van informatie Meer coördinatie-inspanningen zijn noodzakelijk Opsplitsing van middelen Gebrek aan toezicht op activiteiten belangenorganisaties Nieuwe ondernemingsstructuren worden niet bereikt (IT sector). De werknemers in deze sector zijn verspreid over diverse lokalisaties in het land en in de wereld en hebben zelf diverse jobs. Het acceptatieniveau van de behoefte aan OH&S in kleine ondernemingen De traditionele informatiesystemen bereiken de meerderheid van de MKB’s niet. De informatie is vaak niet praktijkgericht. Informatie via het internet wordt alleen gebruikt als het internet wordt gebruikt. Gefragmenteerde kennis Geen vraaggericht informatiebeleid (gieterbeginsel) Ontbrekende schakel tussen het algemene gezondheidssysteem en de preventieactiviteiten in de ondernemingen Zwakke schakel tussen gezondheid op het werk en het rehabilitatiesysteem van de pensioenverzekeringsfondsen Er is een nood aan implementatietools en vernieuwende, ondersteunende structuren om de MKB’s te helpen

4.2.4.2


Een reeks van factoren draagt bij tot een geslaagde informatieoverdracht: • • •

Veelheid van informatie Doelgroepgerichte informatie Regionale rondetafelgesprekken voor het samenstellen van middelen



• • • •

Goede internetplatforms Hotlines voor problemen op het vlak van OH&S Informatiepakketten voor starters Bemiddelende organisaties

•

Sectorale onderverdeling

De sectorale onderverdeling is een van de doorslaggevende factoren voor het succes van het BGsysteem als geheel. De sectorale onderverdeling zorgt er namelijk voor dat praktijkgerichte oplossingen in de ongevallenverzekering en in de gezondheidsbescherming kunnen worden gerealiseerd. Hoe dichter de aanzet tot mogelijke oplossingen voor risicosituaties in bedrijven de werkelijkheid benadert, des te groter is de efficiëntie van de diverse maatregelen. De nauwe aansluiting op de praktijk van de preventiediensten en de deskundigheid van de uitvoering in eigen beheer zorgt voor een grotere aanvaarding door de beroepsverenigingen in de bedrijven en bij de werknemers. Deze sectorale onderverdeling beantwoordt ook aan het organisatorische principe van zowel de werkgeversverbonden als de vakbonden en is bijgevolg zinvol met het oog op de uitvoering van activiteiten in eigen beheer. Evaluatie van de preventieve informatieactiviteiten Om een algemeen overzicht te krijgen van het aanbod van de beroepsverenigingen voor MKB’s, werd einde 2001 bij de beroepsverenigingen een enquête aan de hand van vragenlijsten doorgevoerd. Het doel daarvan bestond erin om algemene informatie over de soort en de omvang van de activiteiten, alsook over de ervaringen met betrekking tot de geschikte werkwijze en de acceptatie te verzamelen en gebundeld voor te stellen. Zowat een derde van alle speciale acties die worden doorgevoerd, bestaan volgens deze vragenlijsten uit opleidings-, bijscholings- en motivatiemaatregelen. Specifieke advies- en begeleidingsmaatregelen, alsook de ontwikkeling en terbeschikkingstelling van speciale media, bijvoorbeeld brochures of CD-ROM’s, zijn met elk meer dan 20% eveneens van groot belang. De resterende 25,9% worden verdeeld over informatiesystemen (9,1%), sectorale initiatieven (7,7%) en andere (9,1%). Opleiding en bijscholing Wat de verdere opleidings-, bijscholings- en motivatiemaatregelen betreft die zich speciaal tot MKB’s richten, organiseren de 26 Bgen, die op dit vlak concrete informatie over hun aanbod hebben gegeven, jaarlijks ongeveer 3.760 evenementen. 96,6% van alle aanbiedingen op het vlak van opleiding richten zich speciaal tot de ondernemers. Als op één na meest frequente doelgroep worden hier - met 65,5% - de leidinggevenden vernoemd, vóór de in het eigen bedrijf meewerkende echtgenoten of familieleden (41,4%), de veiligheidsdeskundigen/veiligheidsverantwoordelijken en de medewerkers met telkens 34,5%. Opleidingsevenementen die zich speciaal tot bepaalde doelgroepen richten, worden bovendien steeds meer bepaald door de samenwerking van vakspecialisten met een verschillende achtergrond die afkomstig zijn uit verschillende vakgebieden. Zo werken ook de Bgen in het kader van hun opleidingsaanbod voor MKB’s in 84,6% van de gevallen samen met één of meer partnerinstellingen. Als meest voorkomende samenwerkingspartner worden hierbij vakverenigingen voor handwerkers en Kamers voor Ambachten en Neringen (42,9%) vermeld, vlak daarna gevolgd door vakverbonden of hogescholen/technische hogescholen, met inbegrip van universiteiten, elk met 32,1%. Organisatie van de arbeidsbescherming Hieronder vallen persoonlijk advies aan ondernemers, voornamelijk bij bedrijfsbezoeken, seminaries en scholingsactiviteiten, informatieverstrekking, door brochures en nieuwsbrieven. De karakteristieke structurele kenmerken van MKB’s vereisen bijzondere benaderingen om het thema arbeids- en gezondheidsbescherming op



de geschikte en vereiste wijze in de bedrijven te introduceren en te verankeren. De bevraagde beroepsverenigingen hebben de volgende acties vermeld om zich optimaal tot de MKB’s te richten: - persoonlijk advies in ondernemingen, - sectorspecifieke maatregelen op basis van korte, praktijkgerichte informatie, - doelgerichte informatie in het kader van scholingscursussen en seminaries, - deskundige telefonische informatie Hinderpalen bij de acceptatie van BG-aanbiedingen zijn de grote werklast van de ondernemers, wat er bijvoorbeeld toe leidt dat de noodzakelijke tijd voor de maatregelen met het oog op opleidingen en bijscholingen niet kan worden vrijgemaakt. Anderzijds speelt ook de gespannen economische toestand van de MKB’s hierbij een rol, want vanuit het oogpunt van deze laatste lijken de kosten voor de noodzakelijke maatregelen niet te kunnen worden gerechtvaardigd. Daarnaast wordt het aanbod van de beroepsverenigingen volgens de geënquêteerde Bgen in zeer aanzienlijke mate tegengewerkt door een gebrekkig inzicht van de kant van de ondernemers. Vaak worden het belang van de bescherming op de werkplek en het economische nut ervan immers niet juist ingeschat. Bron: Preventieve acties voor kleine en middelgrote ondernemingen, Hautpverband der gewerblichen BG, BGI 841-1, http://www.hvbg.de/d/bgz/bgz_info/kmu_info/

•

Customer-proximity, met name het ondernemersmodel

Door de omzetting van de EG-kaderrichtlijn "Arbeitsschutz in Deutschland" (Arbeidsbescherming in Duitsland) werden sinds het midden van de jaren ‘90 ook kleine en middelgrote ondernemingen verplicht om een bedrijfsgeneeskundige en veiligheidstechnische begeleiding van hun werknemers te verzekeren. De beroepsverenigingen hebben deze regelingen geconcretiseerd in voorschriften ter vermijding van ongevallen en deze voorschriften praktijkgericht uitgewerkt. Naast het toezicht op de regelingen, dat in grote ondernemingen al beproefd was, werden ook alternatieve toezichtmodellen ontwikkeld die onder de benaming „Ondernemersmodel“ bekend zijn geworden en inmiddels bijzonder succesvol zijn. Op basis van hun specifieke structuur zijn de beroepsverenigingen er zo in geslaagd om begeleidingsmodellen uit te werken die zich op de bijzondere voorwaarden van de betreffende sectoren richten. Met dit begeleidingsmodel wordt de eigen verantwoordelijkheid van de ondernemer, die net in kleine ondernemingen bij alle beslissingen een centrale rol speelt, doorslaggevend versterkt. Door middel van speciale opleidingsaanbiedingen, die door de beroepsverenigingen worden aangeboden en informatie bieden over de concrete omzetting van de maatregelen voor een grotere bescherming op de werkplek wordt de ondernemer geïnformeerd en gemotiveerd, waardoor hij in staat is om met inachtneming van de specifieke gevarensituatie in bedrijven rekening te houden met de noodzakelijke maatregelen die moeten worden genomen met het oog op de verzekering van arbeidszekerheid en gezondheidsbescherming onder de dagdagelijkse arbeidsomstandigheden en deze te stimuleren. Extern advies is daarom niet meer regelmatig, maar alleen bij specifieke adviesvereisten noodzakelijk, bijvoorbeeld bij de aanschaffing van nieuwe machines of bij de invoering van nieuwe arbeidsprocédés. Het Hauptverband der gewerblichen Berufsgenossenschaften streeft naar een invoering op ruimere schaal van dit model. In de toekomst zou ook de begeleiding door bedrijfsgeneesheren in het ondernemersmodel (geïntegreerde begeleidingsvorm) duidelijker aan bod kunnen komen. Met deze modellen worden niet alleen kleine ondernemingen ondersteund, maar ook minimale begeleidingstijden vermeden. Verder wordt de aanduiding van bestaande risico’s en zodoende ook de acceptatie van de beschermingsmaatregelen op de werkplek in hun geheel versterkt.



Het Unternehmermodell is een succes. In 2005 worden 27% van de MKB’s bereikt; doelstelling is 75% in 2008. Literatuur Arbeitsplan 2005, Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin (BAuA), http://www.baua.de/nn_8216/de/Ueber-die-BAuA/Arbeitsplan-ArbeitsprogrammJahresbericht/Arbeitsplan_202005.pdf Praevention lohnt sich, http://www.hvbg.de/d/pages/praev/pdf/unternehmer.pdf Präventionsaktionen für kleine und mittlere Unternehmen, Hautpverband der gewerblichen BG, BGI 841-1, http://www.hvbg.de/d/bgz/bgz_info/kmu_info/

4.2.4.3


•

Ten gevolge van deregulering is meer informatie noodzakelijk en neemt de persoonlijke verantwoordelijkheid toe (bv. voortdurende vorming).

•

In de toekomst zullen vooral twee aspecten van het informatiemanagement voor de BAuA van groot belang zijn. De individuele informatiebehoefte zal door de veranderingen die zich in de samenleving en in het sociale systeem voordoen en door de steeds grotere rol van individuele organisatie, deskundigheid en verantwoordelijkheid in de arbeidswereld duidelijk toenemen.

•

Door de globalisering, in combinatie met de beperking van de middelen, worden een nauwere samenwerking en een betere communicatie absoluut onontbeerlijk, ook tussen de diverse actoren. Bijgevolg moet het informatiemanagement mogelijkheden scheppen en bevorderen om informatie te verspreiden en mee te delen. Daarbij worden, naast de klassieke en ingeburgerde informatiestrategieën en -vormen, ook nieuwe vormen van interactieve informatieaanbiedingen aangewend die in informele of coöperatieve netwerkstructuren op nationaal, Europees en internationaal vlak zijn ingebed.

•

De doelgroepgerichte voorbereiding en overbrenging van kennis wint steeds meer aan belang. Met deze ontwikkeling dient rekening te worden gehouden door de terbeschikkingstelling van kwaliteitsinformatie (succesvolle praktijkmodellen, richtlijnen enz.) op het gebied van de voor de overbrenging van kennis vereiste handelings- en sociale vaardigheden, alsook door het gebruiken en de invoering van geschikte netwerken. Hierbij wordt een bijzonder belang toegekend aan de geschikte voorbereiding van kennis waardoor de veiligheid en de gezondheidsbescherming in kleine en middelgrote ondernemingen kunnen worden ondersteund.

•

De invoering en bestendiging van nationale netwerken voor veiligheid en gezondheidsbescherming, voornamelijk voor kleine en middelgrote ondernemingen, wint steeds meer aan belang door de ontwikkeling en evaluatie van modelmatige werkwijzen, praktische oplossingen en catalogi van criteria, bijvoorbeeld wat multimediale kennis- en communicatienetwerken betreft.

•

De ontbureaucratisering en bevordering van een efficiënte bescherming op de werkplek. Het Institut für Technik der Betriebsführung (itb) (Instituut voor Bedrijfsleidingstechnieken) ontwikkelt voor de Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin (BAuA) een begeleidingsmodel waarmee kleine ondernemingen op bedrijfsgeneeskundig en veiligheidstechnisch gebied kunnen



worden ondersteund. Met de hervorming van de begeleiding van kleine bedrijven, door de afschaffing van strakke minimale inzettijden, wordt voor bedrijven van deze omvang de weg geopend naar op maat gesneden concepten voor de naleving van de regels die tot een grotere eigen verantwoordelijkheid leiden. •

Gezamenlijke voortzetting op basis van een nationale OH&S-strategie, samen met de overheid van de deelstaat

•

Er moet systematisch worden geëvalueerd in hoeverre de aangeboden informatie effectief wordt gebruikt en op basis daarvan moet het aanbod eventueel worden aangepast. Dynamische en aantrekkelijke informatie voor specifieke problemen.

•

Er is een tendens om steeds meer verschillende OH&S-informatieverspreiders te linken (regering, deelstaten, sociaalverzekeringsfondsen, BAuA). Het internet speelt bij deze ontwikkeling een steeds grotere rol (zie Komnet).

•

De Bertelsmann-stichting sponsorde een comité van deskundigen voor de ontwikkeling van een toekomstgericht nieuw gezondheidsbeleid voor ondernemingen. Het verslag analyseert de dubbelwerkende factoren in OH&S en geeft aanbevelingen aan ondernemingen, sociale partners, deelstaten, wetenschap en onderwijs. Eén van de aanbevelingen uit het verslag is dat van een herstel- en vergoedingscultuur naar een nieuwe preventiecultuur zou moeten worden overgestapt.

•

Het gevolg van dit comité is dat de sociale partners BDA en DGB een gezamenlijke verklaring aflegden in verband met hun gezondheidsbeleid http://www.bertelsmannstiftung.de/cps/rde/xbcr/SID-0A000F0A-57149312/bst/04-04-21-BDA-DGB-Erklaerung.pdf. Beide partners zijn van mening dat er voor de verdere bevordering van het gezondheidsbeleid in bedrijven principieel geen nieuwe wettelijke regelingen noodzakelijk zijn. De BDA en de DGB stellen het volgende voor: • een geïntegreerde arbeidsbescherming met de hulp van vrijwillig ingevoerde beheerssystemen voor arbeidsbescherming; • de ontwikkeling van in de praktijk beproefde en duidelijke hulpmiddelen voor de invoering, in het bijzonder voor MKB’s; • een doelmatige arbeidsverdeling tussen beroepsverenigingen en arbeidsinspectie; • een uitwisseling van ervaringen door de oprichting van bedrijfsinterne en -externe alsook van regionale of sectorale platformen en netwerken; • een verbeterde samenwerking en netwerking van de diverse actoren op het gebied van preventie en de bevordering van de gezondheid op de werkplek.

Literatuur Arbeitsprogramm 2002-2005, Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin (BAuA), http://www.baua.de/nn_8216/de/Ueber-die-BAuA/Arbeitsplan-ArbeitsprogrammJahresbericht/Arbeitsprogramm_202002-2005.pdf Strategien für die Arbeitswelt von morgen, Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin (BAuA), 2005, http://www.baua.de/nn_8206/de/Ueber-die-BAuA/Strategie/Strategie__pdf.pdf Arbeitsprogramm 2002-2005, Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin (BAuA), http://www.baua.de/nn_8216/de/Ueber-die-BAuA/Arbeitsplan-ArbeitsprogrammJahresbericht/Arbeitsprogramm_202002-2005.pdf



Gesund und sicher in Kleinstbetrieben http://www.dnbgf.org/_upload/dokumente/712_Projekt_Kleinstbetriebe.pdf?PHPSESSID=380814ab343 f77dbd929528228319722 Positionspapier des Themenfeldes Gesundheit, Bertelsmann Stiftung, 2004 http://www.bertelsmann-stiftung.de/bst/media/xcms_bst_dms_15530__2.pdf Empfehlungen der Expertenkommission „Die Zunkunft einer zeitgemäßen betrieblichen Gesundheitspolitik, 2004 http://www.bertelsmann-stiftung.de/cps/rde/xbcr/SID-0A000F0AC4FEC1AD/bst/04-04-21-Vorschlaege-Expertenkommission-betriebl-gesundheit.pdf Gemeinsame Erklärung von BDA und DGB zur Zukunft einer zeitgemässen betrieblichen Gesundheitspolitik http://www.bertelsmann-stiftung.de/cps/rde/xbcr/SID-0A000F0A-57149312/bst/0404-21-BDA-DGB-Erklaerung.pdf

4.2.4.4


Een ideaal informatieverspreidingsysteem houdt rekening met een aantal voorwaarden: •

Klanten tevreden houden, bv. door netwerking en overdracht van de deskundige naar de praktijk

•

Mainstreamen van OH&S in het dagelijks leven

•

Mainstreamen van OH&S in het onderwijs. Vandaag is preventie enkel geïntegreerd in het beroepsonderwijs. In een ideale situatie zou preventie onderdeel moeten uitmaken van het hele opleidingstraject, beginnend met de kleuterschool

•

Integratie publieke gezondheid/ veiligheid en gezondheid op het werk. In 2005 werd een wettekst goedgekeurd waardoor preventieve gezondheidsmaatregelen - naast de behandeling van acute aandoeningen, de revalidatie en de verzorging - tot een eigen zuil in het gezondheidswezen zullen worden uitgebouwd. Om dit ten uitvoer te leggen, werd voor de primaire preventie en voor de bevordering van de gezondheid een nieuwe prestatiestructuur in het leven geroepen. De wet moet maatregelen en prestaties regelen die een verantwoordelijke omgang met de eigen gezondheid ondersteunen en zowel betrekking hebben op het individuele gedrag als op de concrete uitwerking van een levensomgeving. De uitvoerders van de prestaties en maatregelen zijn de wettelijke ziekteverzekering, de wettelijke pensioenverzekering, de wettelijke ongevallenverzekering en de sociale verzorgingsverzekering. De deelstaten zijn hierbij als belangrijke actoren op het gebied van preventie en bevordering van de gezondheid betrokken. Daarnaast wordt ook de nadruk gelegd op de verantwoordelijkheid van individuen. De keuze van de passende maatregelen gebeurt op basis van vooraf vastgestelde preventiedoelstellingen en van tussentijdse of gedeeltelijke doelstellingen, die door de Stiftung Prävention und Gesundheitsförderung (Stichting Preventie en Gezondheidsbevordering) in samenwerking met een op een brede basis gestoelde commissie van vakspecialisten, die de volledige samenleving weerspiegelt, zullen worden uitgewerkt. In de coalitieverklaring tussen CDU, CSU en SPD van 11.11.2005 http://www.bundesregierung.de/Artikel/-,413.919941/dokument.htm wordt het opzet herhaald. “Met een preventiewetgeving moeten de samenwerking en de coördinatie van de preventie evenals de kwaliteit van de maatregelen van de



sociaalverzekeringsmaatschappijen en -takken omvattend en onbureaucratisch worden verbeterd. Om dit te verwezenlijken, moeten de acties op preventiedoelstellingen worden afgestemd.”

Betere aaneenschakeling van bestaande internetplatforms

Pakketten met gespecialiseerde informatie voor MKB-doelgroepen

Beter gebruik van de interface van bemiddelende organisaties naar MKB’s

Regionale netwerken voor het samenstellen van middelen

Doelgerichte informatie wanneer nieuwe apparaten en producten worden aangekocht

Promotie van beste praktijken door codes voor beste praktijk

Creatie van een MKB-gerichte gezondheidscultuur

Betere integratie van kennis in de processen en procedures

Integratie van informatie in de beroepsopleiding

Versterking van eigen verantwoordelijkheid

Strengthening of self responsibility

Literatuur Eckpunkte der Bund-Länder-Arbeitsgruppe für ein Präventionsgesetz http://www.nakos.de/site/data/EckpunktePraeventionsgesetz.pdf

4.2.5 Kenmerkende eigenschappen in een notendop De sterke rol van de Berufsgenossenschaften De verzekeringsinstellingen op onderlinge basis, de Berufsgenossenschaften, worden beheerd door vertegenwoordigers van zowel de werkgevers als de werknemers en zijn sectorgericht; ze spelen een belangrijke rol bij de preventiereglementering voor gezondheid en veiligheid op de werkplekken waarvoor ze verantwoordelijk zijn. De sectorale onderverdeling in de Berufsgenossenschaften is een van de succesfactoren in de informatie-infrastructuur. De onderverdeling zorgt er voor dat praktijkgerichte oplossingen in de ongevallenverzekering en in de gezondheidsbescherming kunnen worden gerealiseerd. De nauwe aansluiting op de praktijk van de preventiediensten en de deskundigheid van de uitvoering in eigen beheer zorgt voor een grotere aanvaarding door de beroepsverenigingen in de bedrijven en bij de werknemers. Succesfactor Ondernemersmodel voor MKB’s Om in kleine ondernemingen doeltreffend over de veiligheid te waken, hebben de Berufsgenossenschaften een ander model dan het model dat voor grotere organisaties wordt voorgeschreven. Zo krijgen werkgevers een opleiding, waar ze de basiskennis over arbeidsbescherming opdoen, zodat ze situaties kunnen herkennen waarvoor zij de hulp van een externe deskundige nodig hebben. Verder krijgt de werkgever, om hun behoeften op het vlak van consultancy te identificeren, bijstand van een technisch veiligheidsambtenaar, die door een relevante Berufsgenossenschaft wordt afgevaardigd.



Deze benadering zou voor kleine bedrijven voordeliger zijn, omdat de werkgever alleen als er zich problemen voordoen, voor consultancy een beroep moet doen op een externe veiligheidsdeskundige van een bedrijfsoverkoepelende veiligheidsinspectie. Partenariaten In Duitsland zijn een aantal zeer succesvolle informatienetwerken inzake preventie en bescherming actief, specifiek gericht naar kleine ondernemingen of met specifieke informatie voor deze doelgroep. Kenmerkend aan deze netwerken is een samenwerkingsverband tussen overheden en diverse andere partners in het preventielandschap. Initiative Neue Qualität der Arbeit INQA is een gemeenschappelijk initiatief van de staat, de deelstaten, de verzekeraars, werkgevers, werknemers, stichtingen en ondernemingen met de bedoeling een gezonde werkomgeving hand in hand te laten gaan met de economische interesses van ondernemingen. Een database met goede praktijken en methodes en hulpmiddelen met betrekking tot de arbeidsorganisatie in MKB’s is beschikbaar. Prävention online is een onafhankelijk Internetportaal dat informatie en aanbiedingen ter beschikking stelt op het gebied van arbeidsbescherming, gezondheids-, milieu- en kwaliteit. In het MKB-portaal van Prävention online worden speciaal voor kleine en middelgrote ondernemingen tips voor preventie, arbeidsorganisatie, begeleiding van medewerkers, kwaliteitsmanagement en milieubescherming gegeven. Onder „Informatie voor kleine ondernemingen“ worden tips gegeven hoe preventie in de dagdagelijkse leiding van de onderneming met de overige begeleidingstaken kan worden verbonden. KomNet is een gratis dienstverlening voor ondernemingen, meer specifiek MKB’s. De onderneming kan met een specifieke vraag terecht bij een database van gestelde vragen waarin hij het antwoord kan zoeken. Indien niet gevonden, wordt de vraag verder geleid naar een netwerk van expert-organisaties. Die stellen hun expertise gratis ter beschikking van de ondernemingen via dit virtuele netwerk.



4.3

Frankrijk

4.3.1 Facts and figures Aantal ondernemingen en kleine ondernemingen Zo’n anderhalf miljoen ondernemingen hebben samen meer dan 15 miljoen werknemers in dienst. De overgrote meerderheid (85 %) bestaat uit zeer kleine ondernemingen (minder dan 10 werknemers), terwijl de grote meerderheid van de werknemers (64%) in kleine en middelgrote ondernemingen werkt. Beroepsbevolking Jaar 2000 Inwoners Arbeidskrachten Tewerkgesteld Niet tewerkgesteld Bron: INSEE

In miljoen 60.1 22.2 20.6 2.2

Aantal arbeidsongevallen Arbeidsongevallen: incidentie met meer dan 3 dagen afwezigheid (per 100.000 tewerkgestelde personen) Frankrijk 2000 2001 2002 2003 Landbouw, jacht 4389 4313 4778 4496 en bosbouw Productie 4488 4399 4559 4232 Bouw 11407 10864 10716 10066 Transport, opslag 6084 5856 5987 61 en communicatie Incidentie = (aantal arbeidsongevallen met meer dan 3 dagen afwezigheid dat zich tijdens het jaar heeft voorgedaan / aantal tewerkgestelde personen in de referentiebevolkingsgroep) x 100.000. Een arbeidsongeval is een afzonderlijke gebeurtenis tijdens het werk die leidt tot fysieke of psychische schade. Ongevallen op de weg van of naar het werk, gebeurtenissen die louter een medische oorsprong hebben, en beroepsziekten horen hier niet bij.

Dodelijke arbeidsongevallen: incidentie (per 100.000 tewerkgestelde personen) Frankrijk 2000 2001 2002 3.4 3.2 2.6

2003 2.8




4.3.2 Informatie-infrastructuur inzake preventie, bescherming en welzijn op het werk Schema Schematische voorstelling van het Franse systeem voor preventie en bescherming op het werk (Bron: Ministère des affaires sociales, du travail et de la solidarité)

Ministère des affaires sociales, du travail et de la solidarité Secteur chargé du travail

Secteur chargé de la sécurité

Direction des relations du travail

Direction de la sécurité sociale

- Wetgevend kader - Bepaling preventiebeleid

Preventiecontracten

OPPBTP sensibilisatie

IRSN onderzoek INVS onderzoek

Conseil supérieur de la prévention des risques professionnels

ANACT en geregionaliseerde diensten ARACT

- adviesorgaan

- studie en onderzoek - sensibilisering

- Beleid inzake uitkeringen

CNAM -

risicobeheer preventiebeleid

INRS Gedecentraliseerde diensten -

- onderzoek - sensibilisering Regionale coördinatiecomités

opleiding inspectie

Gezondheidstoezicht op de werkplek & interbedrijfsgeneeskunde

CRAM – 16 regionale centra metin gen

labo

opleidi ngen

Onderneming/KMO

Sectorfederaties

Sociale partners

- Advies

- Advies

- Informatie

- Informatie



Preventiestructuren in Frankrijk In Frankrijk valt de beroepsrisicopreventie onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van arbeid en het Ministerie van sociale zekerheid. Het is een tweeledig systeem: de staatsoverheden aan de ene kant, de sociale verzekering aan de andere kant. Een aantal organisaties, met bijkomende opdrachten, werd opgericht: •

de overheid bepaalt het preventiebeleid, bereidt de voorschriften voor en waakt over de toepassing ervan;

•

de sociale zekerheidsinstellingen zetten acties op het getouw om de ondernemingen aan te zetten tot preventie van beroepsrisico’s;

•

de paritaire organen kunnen specifieke preventietaken toegewezen krijgen;

•

de arbeidsgezondheidsdiensten adviseren het bedrijfshoofd en de werknemers en staan in voor het medisch toezicht voor de werknemers;

•

op het niveau van de ondernemingen moeten specifieke instanties het bedrijfshoofd bijstaan en de werknemers bij het preventiebeleid betrekken.

Het ministerie van Arbeid, Sociale samenhang en Huisvesting Het ministerie belast met Arbeid moet het openbare preventiebeleid op de werkplaats uitwerken en uitvoeren. Dit ministerie bereidt de wetgeving voor die aan het parlement wordt voorgelegd. Ook maakt het de regelgevende teksten (decreten, besluiten) op. Het ministerie ziet erop toe dat die regels worden toegepast in de ondernemingen en steunt daarvoor op de arbeidsinspectie, maar ontwikkelt daarnaast ook programma’s voor prioritaire controles. Het ministerie moedigt overleg aan tussen de diverse Franse partners die bij de arbeidsveiligheid zijn betrokken en leidt de Hoge Raad voor de Preventie van Beroepsrisico’s. De arbeidsinspectie en de sociale zekerheidsinstellingen zien op toe op de naleving van de weten regelgevende bepalingen met betrekking tot de arbeidsomstandigheden, de gezondheid en de veiligheid op de werkplaats. Verder informeren en adviseren ze de ondernemingen. Instellingen van de sociale zekerheid De tak “arbeidsongevallen (AG) / beroepsziekten (BZ)” van de Caisse nationale d'assurance maladie des travailleurs salariés (CNAMTS, nationale ziekteverzekeringskas voor werknemers) is de verzekeraar van beroepsrisico’s in Frankrijk. Het systeem verzekert een dubbele taak: vergoeding van AG/BZ-slachtoffers en preventie van risico’s om het aantal schadegevallen vanuit verzekeringsstandpunt in te perken. Het systeem wordt uitsluitend gefinancierd door de bijdragen van werkgevers die risico’s creëren. De tak – paritair beheerd door de besluitvormende sociale partners – steunt op de CNAMTS op nationaal niveau en op 16 Caisses régionales d'assurance maladie (CRAM, regionale ziekteverzekeringskas) op regionaal niveau. De technische en wetenschappelijke tak is het Institut national de recherche et de sécurité (INRS, nationaal instituut voor onderzoek en veiligheid). Vandaag maakt de CNAMTS de AGen BZ-statistieken op. De CRAM’s verlenen advies en technische assistentie aan de ondernemingen, terwijl ze daarnaast ook in mindere mate toezicht uitoefenen. Verder beheren ze de financiële aanmoedigingsmaatregelen.



In de landbouwsector speelt de Mutualité sociale agricole (MSA, sociale landbouwmutualiteit) dezelfde rol als de CNAMTS en de CRAM’s. Dualistisch systeem Met twee complementaire openbare interventie-inrichtingen bij ondernemingen is het Franse preventiesysteem voor beroepsrisico’s een dualistisch systeem: - het ministerie belast met Arbeid maakt het – Europese en nationale – preventiebeleid op en legt openbare regels vast. Zijn diensten, voornamelijk dan de arbeidsinspectie, ziet toe op de toepassing ervan - de sociale zekerheidsinstellingen, de CNAMTS en de CRAM’s die door de sociale partners worden beheerd, zijn sinds 1945 belast met de vergoeding van arbeidsongevallen en het beheer van het risico “arbeidsongevallen en beroepsziekten”. In hun hoedanigheid van verzekeraar oefenen ze een specifieke controle uit, terwijl ze preventie aanmoedigen in ondernemingen en een technische assistentie verlenen dankzij de expertise van het (INRS, nationaal instituut voor research en veiligheid). De nationale coördinatie van de diverse partners, administraties en instellingen speelt een rol in het Franse preventiebeleid. Deze wordt verzekerd door tussenkomst van de hoge raad voor de preventie van beroepsrisico’s of via overleg tussen de minister, de CNAMTS en het INRS. Daarnaast bestaat er ook regionaal overleg. Technische instellingen hangen af van: - de sociale zekerheid: de regionale ziekteverzekeringskassen en het INRS (instituut voor onderzoek en veiligheid) - het ministerie van Arbeid: Agence pour l'amélioration des conditions de travail (ANACT, agentschap voor de verbetering van de arbeidsvoorwaarden) en Organisme pour la prévention dans le bâtiment et les travaux publics (OPPBTP, instelling voor de preventie in het bouwbedrijf en bij openbare werken). Zij beschikken over een technische expertise en een adviserende bevoegdheid waarop de ondernemingen een beroep kunnen doen. Instellingen van technische en wetenschappelijke aard, Institut de radioprotection et de sûreté nucléaire (IRSN, instituut voor stralingsbeveiliging en nucleaire veiligheid) en het Institut national de veille scientifiques (InVS, nationaal instituut voor wetenschappelijke watch) werken eveneens mee, met name inzake de kennis over de risico’s.



Ministère des Affaires sociales, du Travail et de la Solidarité http://www.sante-securite.travail.gouv.fr Het ministerie vaardigt wetteksten uit en geeft thematische toelichtingen en praktische informatiefiches bij een aantal van deze teksten. Op de website van het Ministerie vind je gidsen, analyses en studies, wetgeving, rapporten en congresverslagen. Het ministerie vaardigt een oproep uit tot het indienen van onderzoeksvoorstellen inzake veiligheid en gezondheid.



Informatiebronnen van het Ministerie van Arbeid Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Wetgeving Rondschrijven

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Werknemer Expert Expert Expert Expert

Online

Gratis Gratis Gratis

Expert

Online Online Papier Online Online

Gratis Gratis

Expert

Papier

Betalend

Expert

Papier

Betalend

Expert

Papier

Betalend

Expert Werknemer

Video

In uitleen

Wetteksten Opdrachten diverse spelers preventie Sensibilisatiemateriaal Actieplannen diverse onderwerpen Dossiers

Praktische fiches DARES Rapporten TDS Travail & Emploi Statistieken

Bijkomende uitleg wetgeving Referentie naar teksten, gerangschikt per thema

Diverse dossiers, met verwijzingen naar andere sites, ondermeer INRS, Eurofound, …. Arbeidsongevallen, pesten, mobbing, .... Actuele thema’s Diverse thema’s

Arbeidsomstandigheden, ….

Publicaties – reeks Transparences Publicaties – reeks Le point sur .... Publicaties – reeks Guides pratiques Video’s

ANACT http://www.anact.fr Het ANACT, (agence pour l’amélioration des conditions de travail, agentschap voor de verbetering van de arbeidsvoorwaarden) is een openbare instelling van administratieve aard die onder de voogdij staat van het ministerie van Arbeid. Zijn raad van bestuur bestaat uit evenveel afgevaardigden van de meest representatieve werknemers- en werkgeversvakbonden, afgevaardigden van de administratie en gekwalificeerde personen. Het is de taak van het agentschap om bij te dragen in het onderzoek om de arbeidsomstandigheden te verbeteren, informatie daarover te verzamelen en te verspreiden en ondernemingen te helpen om beroepsrisico’s op te sporen en te voorkomen. Het ANACT leidt en coördineert de activiteit van 25 Associations Régionales pour l’Amélioration des Conditions de Travail (ARACT, regionale verenigingen voor de verbetering van de arbeidsomstandigheden) die paritair beheerd en/of gestuurd worden door de afgevaardigden van de werkgevers- en werknemersorganisaties die in de raad van bestuur van het ANACT zetelen.



Het geconsolideerde budget van het ANACT-net bedroeg in 2002 23,9 miljoen €. Dat bedrag was voor 68% afkomstig van de staat, voor 10% van de regionale raden, voor 5% van de Europese fondsen, voor 6% van andere financiers, voor 4% uit de verkoop van prestaties en voor 7% uit diverse producten. CRAM en CNAM In Frankrijk treedt de tak “arbeidsongevallen (AO) en beroepsziekten (BZ)” van de Caisse nationale d'assurance maladie des travailleurs salariés (CNAMTS, nationale ziekteverzekeringskas voor werknemers) op als verzekeraar van beroepsrisico’s. Het systeem verzekert een dubbele taak: vergoeding van AG/BZ-slachtoffers en preventie van risico’s om het aantal schadegevallen vanuit verzekeringsstandpunt in te perken. Het systeem wordt uitsluitend gefinancierd door de bijdragen van werkgevers die risico’s creëren. Voor deze dubbele taak steunt de tak – paritair beheerd door de besluitvormende sociale partners – steunt op de CNAMTS op nationaal niveau en op 16 Caisse régionales d'assurance maladie (CRAM, regionale ziekteverzekeringskas) op regionaal niveau. De CRAM’s verlenen advies en technische assistentie aan de ondernemingen, terwijl ze daarnaast ook in mindere mate toezicht uitoefenen De ingenieurs-adviseurs en de veiligheidscontroleurs hebben dezelfde toegangs- en onderzoeksrechten in ondernemingen die onder het algemene sociale zekerheidsstelsel vallen als de arbeidsinspecteurs. Ze beschikken eveneens over financiële aanmoedigingsmaatregelen op de bijdragen betaald door de werkgevers. Ze verzekeren heel wat technisch advies aan ondernemingen. Verder kunnen ze – maar dat komt slechts zelden voor – de werkgever vragen om gerechtvaardigde maatregels voor de preventie te nemen (bevelprocedure) en de tussenkomst van de arbeidsinspecteur vragen. Hun waarnemingen en de resultaten van de analyses en metingen m.b.t. de arbeidsomgevingen en de inlichtingen over de inherente risico’s in ondernemingen worden overgemaakt aan de bevoegde departementale directeur van Arbeid en Tewerkstelling en het betreffende Comité voor hygiëne, veiligheid en arbeidsomstandigheden. De nationale ziekteverzekeringskas voor werknemers beschikt bovendien over een technisch en wetenschappelijk instrument: het Institut national de recherche et de sécurité (INRS, nationaal instituut voor onderzoek en veiligheid). http://www.risquesprofessionnels.ameli.fr/ De site over arbeidsongevallen en beroepsziekten brengt meer informatie over gezondheid en veiligheid op het werk, de preventie van beroepsrisico’s, de tarifiëring en vergoeding van arbeidsongevallen en beroepsziekten. De site is gericht op alle spelers in een onderneming (bedrijfsleiders, werknemers, personeelsdiensten, comités voor veiligheid, gezondheid en arbeidsomstandigheden, personeelsafgevaardigden, vakbondsverantwoordelijken), maar ook tot artsen, slachtofferverenigingen, journalisten… Preventiecontracten De CNAMTS en een aantal sectoren hebben overeenkomsten afgesloten waarbij de sector zich engageert om de veiligheid en de gezondheid van de aangesloten bedrijven te verbeteren. De afspraken worden gemaakt tussen de werkgevers, de werknemersvertegenwoordigers en het nationaal fonds. Verzekeringsmaatschappijen en technische deskundigen kunnen eveneens betrokken worden bij



de overeenkomst. Ondernemingen die moeten investeren om de voorgestelde doelstellingen te bereiken kunnen rekenen op een financiële tussenkomst van het nationaal fonds. INRS http://www.inrs.fr Dit instituut werd in 1947 opgericht door de CNAMTS en wordt beheerd door een paritaire raad van bestuur (9 werkgeversafgevaardigden, 9 vakbondsafgevaardigden van de werknemers). Het wordt gefinancierd door het nationale fonds voor de preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten. Zijn voornaamste taak bestaat erin om met alle geschikte middelen bij te dragen in de verbetering van de gezondheid en veiligheid van mensen op het werk, net als in de preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten. Het instituut zet zich in voor ondernemingen van het algemene stelsel uit alle activiteitsbranches (metallurgie, chemie, openbare werken, vervoer, dienstverlening…) op basis van verzoeken geformuleerd door de Caisse nationale d’assurance maladie des travailleurs salariés (CNAMTS, nationale ziekteverzekeringskas voor werknemers, de preventiediensten van de Caisses régionales d’assurance maladie (CRAM, regionale ziekteverzekeringskas), de sociale partners, de bedrijfsartsen, de arbeidsinspecteurs. Daarnaast helpt dit instituut de terreinspelers om preventieproblemen op te lossen via assistentie, informatie en opleiding. Het ontwikkelt nieuwe kennis, zet die kennis om in praktisch advies en stelt talrijke publicaties ter beschikking. Informatiebronnen van het INRS Informatietype Inhoud Website

Indicatieve richtlijnen

Sensibiliseringsmiddelen Web dossier

Travail & Sécurité Hygiène et sécurité du travail Réalité prévention Documents pour le médecin du travail Prévention en bandes dessinées

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs*

Online versie van tijdschriftartikelen, praktische handleidingen en diverse brochures Wettekst en praktisch richtsnoer

Preventie-expert Arbeidsgeneesheer

Online

Gratis


Online

Gratis

Dossiers en artikelen INRS gebundeld rond één thema Maandelijks vakblad Trimestrieel vakblad Vakblad. 4 nummers per jaar Trimestrieel vakblad Diverse thema’s in stripverhaal gebracht


Online

Gratis

Preventie-expert

Online

Preventie-expert Arbeidsgeneesheer Preventie-expert

Sommige artikels online Online

41,00€65,00€ 66,00€75,00€ Gratis

Arbeidsgeneesheer

Online

Gratis

Werknemer

Online

Gratis



Manuels pratiques


Online Papier

Affiche

Praktische handleiding rond diverse thema’s Diverse thema’s

Werknemer

Audiovisueel materiaal

Diverse thema’s

Werknemer

Online Papier Video CD-rom/DVD

Gratis Diverse prijzen Gratis 1,10€ Diverse prijzen

Databases Fiches toxicologiques

256 MSDS

Preventie-expert Arbeidsgeneesheer Toxicoloog Arbeidshygiënist Preventie-expert

Online

Gratis

Online

Gratis

Metropol

Metrologie polluenten

*De informatie wordt aangerekend aan aanvragers die niet bijdragen in de financiering van het instituut (buitenland, overheid, grote overheidsondernemingen). In de algemene regel is de informatie dus gratis voor privéondernemingen, ongeacht hun omvang. De prijzen worden berekend volgens rasters die worden opgesteld rekening houdend met de gemiddelde uitvoeringsprijs, ongeacht de tijd die het INRS-personeel daaraan besteedt.

OPPBTP http://www.oppbtp.fr De OPPBTP is een openbare instelling die is ondergebracht bij het ministerie van Arbeid. Ze wordt beheerd door een paritaire raad van bestuur (werkgevers en werknemers) en wordt gefinancierd door een bijdrage die de werkgevers betalen op basis van de loonmassa in hun onderneming, voortaan met inbegrip van de tijdelijke werknemers. De OPPBTP helpt mee aan de preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten in het bouwbedrijf en de sector openbare werken. Ze verstrekt meer bepaald informatie over de aard van de beroepsrisico’s aan alle spelers van het bouwgebeuren, met inbegrip van spelers die upstream in de bouwketen actief zijn (bijv: bouwheren, studiebureaus, architecten enz.). Ze adviseert en assisteert professionals in die domeinen en over de middelen om de arbeidsomstandigheden te verbeteren. Daartoe draagt ze bij in hun vorming door de organisatie van opleidingssessies en in het bijzonder voor coördinators (opgericht in 1993) en veiligheidsverantwoordelijken op bouwplaatsen. De efficiëntie van de OPPBTP hangt in grote mate af van de publicatie van talrijke documenten en technische referenties die heel vaak gebruikt worden door ondernemingen. Informatiebronnen van het OPPBTP Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Wetgeving

Preventie-expert

Online

Preventie-expert Werkgever

Online

Betalend

Gedrukt

Betalend Betalend

Indicatieve richtlijnen Sensibilisering Affiche Brochures

Gidsen direct aansluitend op wetgeving

Diverse thema’s uit de bouwsector

Preventie-expert Preventie-expert Werkgever


Prijs


Prévention BTP

Vakblad

Preventie-expert

Video’s

Sommige artikels online Cassette

37,00€67,00€/jaar Betalend

Online gratis

Preventie-expert

Online Cd-rom Online Cd-rom Online

Online gratis

Preventie-expert Preventie-expert

Cd-rom Online

59,00€-180,00€ Gratis

Preventie-expert MKB

Hulpmiddelen Fiche de Sécurité Mémo-pratique Outil pratique Maeva-BTP FAQ

Praktische steekkaart Praktische steekkaart Praktische steekkaart Softwarepakket Database met veel gestelde vragen en antwoorden


Online gratis

Eurogip http://www.eurogip.fr Eurogip is een groepering van algemeen nut die sociale zekerheidsacties inzake beroepsrisico’s leidt, coördineert en ontwikkelt op het Europese vlak. Informatiebronnen van Eurogip Informatietype Inhoud Wetgeving Fiches ivm de norm “machines” Sensibilisatiemateriaal Nieuwsbrief InfoMail Persdossiers Eurogip infos Rapporten, verslagen van studiedagen Publicaties risico’s op het werk in Europa

4.3.3.2

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Achtergrondinformatie norm machines

Expert

Online

Gratis

Nieuws van Eurogip Actuele thema’s OSH-informatie algemeen

Breed publiek Pers Expert

Gratis Gratis

Expert

Elektronisch Online Papier Online Papier

Gratis Te bestellen

Expert

Online

Gratis

Arbeidsongevallen, beroepsziekten, aangifte arbeidsongevallen


Focal Point http://fr.osha.eu/int Voor Frankrijk is het nationale Focal Point ondergebracht bij de Sous-Direction belast met de arbeidsomstandigheden. Dat Steunpunt beheert de website. Het is een van de pijlers van de Direction



des Relations du Travail (directie van arbeidsomstandigheden) binnen het ministerie van Sociale Zaken, Arbeid en Solidariteit. Questions-réponses PME http://www.cram-alsace-moselle.fr/Prevent/faq/index.htm Réponses PME (FAQ’s voor MKB’s) is een initiatief van de CRAM Alsace-Moselle en kwam tot stand in samenwerking met vakorganisaties uit de sector openbare werken, schrijnwerkerij, voeding, transport en logistiek en de metaalsector van de regio Alsace-Moselle. Conseil national pour l’enseignement en santé et sécurité au travail http://www.eprp-france.com/index.htm De CNES&ST is het advies- en initiatieforgaan van de Caisse nationale de l’Assurance maladie des travailleurs salariés (Nationale kas voor de ziekteverzekering van loontrekkenden) en van het Ministerie van onderwijs, in het kader van het memorandum van overeenstemming voor het onderricht in de preventie van beroepsrisico’s. De acties die uit deze nationale overeenkomst voortvloeien, vormen de proloog van een globaal arbeidsgezondheidsbeleid voor loontrekkenden en werkgevers in de toekomst. Vier hoofdrichtsnoeren kenmerken onderhavig mandaat: uitbreiding van de opleiding in de academies en Regio’s, schakel tussen school, onderneming en preventie, evolutie van de arbeidsplaatsen en diploma’s in de tertiaire en dienstensector en scholing en hoger onderwijs. De inzet voor de komende jaren bestaat erin om aan deze leerkrachten duidelijkere opleidingsparcours inzake gezondheid & veiligheid op het werk aan te bieden die kaderen in een strategie van een leven lang leren. Met dit als perspectief moeten de bekwaamheden die de leerkrachten tijdens hun opleiding hebben verworven, beter worden opgespoord en moeten de modaliteiten voor de uitbreiding daarvan worden gediversifieerd: sensibilisering bij de oorspronkelijke opleiding, perfectionering bij de voortgezette vorming en vervolgens specialisatie volgens de risico’s, de beroepssectoren of de wettelijke verplichtingen. Synergie http://www.eprp-france.com/synergie/ Synergie is een samenwerkingsverband tussen CRAM Alsace-Moselle, onderwijs en sectorfederatie om specifieke hulpmiddelen en opleidingstrajecten te ontwikkelen op sectorniveau. Synergie kadert in de strategie van de CNES&ST

4.3.3.3


Sociale partners Werkgeversorganisaties Mouvement des entreprises françaises MEDEF http://www.medef.fr Confédération générale des petites et moyennes entreprises CGPME http://www.cgpme.net/ Union professionnelle des artisans UPA http://www.upa.fr/ De werkgeversorganisaties informeren hun leden over nieuwe ontwikkelingen in de wetgeving en stellen richtsnoeren op als leidraad.



Werknemersorganisaties Confédération démocratique du travail CFDT http://www.cfdt.fr/ Confédération des travailleurs chrétiens CFTC http://www.cftc.fr/ Confédération française de l’encadrement CFE-CGC http://www.cfecgc.org/flash.htm Confédération générale du travail CGT http://www.cgt.fr/ Confédération générale du travail- force ouvrière FO http://www.force-ouvriere.fr/ De werknemersorganisaties informeren hun leden over de nieuwe ontwikkelingen in de wetgeving, stellen praktische informatiebrochures op en organiseren informatiesessies. In september 2000 ondertekenden alle werkgeversorganisaties (Medef, CGPME en UPA) en drie van de werknemersorganisaties (CFDT, CFTC en CFE-CGC) een overeenkomst over gezondheid op het werk. De overeenkomst onderstreept het feit dat gezondheid op het werk voor werkgevers en werknemers een prioriteit is. De voornaamste bedoelingen van de overeenkomst zijn: - de beroepsrisicopreventie in de ondernemingen nieuw leven inblazen; - werknemers van kleine ondernemingen beter beschermen; - risicoanalyse in de ondernemingen verder ontwikkelen; - de acties van alle organisaties die zich met gezondheid en veiligheid op het werk bezighouden, beter coördineren. Twee belangrijke wijzigingen werden voorgesteld: - de systematische aard van het jaarlijkse medische onderzoek voor alle werknemers werd op de helling geplaatst. Er werd een specifiek systeem per sector voorgesteld; - de ontwikkeling van regionale controlecentra voor gezondheid op het werk. Sommige regionale controlecentra voor gezondheid op het werk werden reeds opgericht. Het secretariaat is in handen van de preventieafdeling van de CRAM.

4.3.4 Huidige en toekomstige patronen van informatiestroom De informatieverstrekking op het domein van veiligheid en gezondheid op het werk gebeurt door: de officiële organen, zoals het Ministerie van Arbeid en de Arbeidsinspectie, maar slechts in beperkte mate; het sociale zekerheidsstelsel, meer specifiek het INRS en de CRAM’s; de sociale partners, voor hun leden; het OPPBTP voor de bouwindustrie. Sommige initiatieven worden door privéinformatieverspreiders genomen, maar uitsluitend op regionaal niveau en dan nog zelden. Preventiecontracten Sinds 1988 werd voor MKB’s met minder dan 200 werknemers een specifieke stimulans ontworpen. Deze benadering heeft in de eerste plaats betrekking op het uitwerken van een overeenkomst over doelstellingen op nationaal niveau, tussen het nationale ziekteverzekeringsfonds (CNAMTS) en de verschillende sectoren. Door deze overeenkomst over de doelstellingen stemt een sector er met andere woorden mee in om de gezondheid en veiligheid van de werknemers die hij in dienst neemt, te vrijwaren. Dergelijke overeenkomsten zijn niet voor specifieke sectoren bedoeld: elke sector kan hiervan gebruik maken. De CNAMTS stemt ermee in om technische en financiële hulp te verlenen aan ondernemingen vertegenwoordigd door de sector die de overeenkomst over de doelstellingen wenst te Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen


ondertekenen. De CNAMTS kan gebruik maken van 0,6% van het bijdragebedrag dat door alle ondernemingen samen voor arbeidsongevallen en beroepsziekten wordt betaald. Dit komt overeen met iets meer dan 38 miljoen euro per jaar. Elke overeenkomst bevat een preventieprogramma met specifieke acties voor de activiteitensector in kwestie. Als de doelstellingen eenmaal zijn bepaald, wordt de overeenkomst tussen de CNAMTS en de sector ondertekend, na goedkeuring door het Nationaal Technisch Comité in kwestie en het Ministerie van Sociale zekerheid. De overeenkomst heeft doorgaans een looptijd van vier jaar. De participatiegraad bedraagt gemiddeld 22% van alle contracten. De strategische oriëntatie voor 2003-2006 door het Ministerie van Arbeid http://www.sante-securite.travail.gouv.fr/systeme/orientations03.asp Het Ministerie van Arbeid stelde dit document voor het eerst op in 2003 en verwees daarbij naar het Europese strategieboek voor OH&S. Dit document is bindend voor alle instellingen en organen die zich met beroepsrisicopreventie bezighouden. Het strategische document heeft één globale doelstelling: het OH&S-beleid “decompartimenteren”, dat wil zeggen, banden leggen en het beleid koppelen aan de andere nationale beleidsinitiatieven, in het bijzonder aan het beleid inzake gezondheid, milieu en verkeersveiligheid. Om deze doelstellingen te bereiken werden vier hoofdthema’s gepland, waarvan de voor deze studie relevante worden vermeld: As 1. kennisinstrumenten m.b.t. risico’s opzetten De evaluatie van risico’s in ondernemingen ontwikkelen De bedoeling bestaat erin om de inzet van de evaluatie van beroepsrisico’s te doen begrijpen (sociale dialoog en prestatiebespreking van de onderneming) via een collectieve informatie- en communicatieactie. Een echte vermazing van het grondgebied en de activiteitssectoren moet worden verzekerd door: - collectieve acties van de arbeidsinspectie (begeleiding van MKB’s) - een financiële ondersteuning voor de risico-evaluatie gericht op MKB’s en beroepstakken (mobilisatie van het Fonds d'amélioration des conditions de travail (fonds voor de verbetering van de arbeidsvoorwaarden). De bedrijfspraktijken beter kennen en verspreiden Het is de bedoeling te beschikken over een betere kennis van de toestand in ondernemingen met betrekking tot de arbeidsomstandigheden. Een sociaal watchinstrument voor de veranderingen in bedrijven zal worden opgericht (innovaties, akkoorden, “goede praktijken”…) gesteund op de ANACT. As 2. de regelgeving en de toepassing ervan verbeteren Conform de algemene oriëntatie van de regering wordt er een nieuw, sterk accent gelegd op de sociale dialoog De bedoeling bestaat erin om de fundamentele rol van de sociale dialoog over gezondheid en veiligheid op het werk te herbevestigen op Europees, nationaal en regionaal vlak door: - collectieve onderhandelingen per branche en onderneming als instrument voor de toepassing van de preventieprincipes (bijv: technologische en natuurlijke risico’s, verkeersongevallen m.b.t. het werk, asbest in garages) - de regionale invoer van “observatoires régionaux en santé au travail" (ORST, regionale observatoria voor de gezondheid op het werk), opgericht door de sociale partners, terwijl de regionale coördinatie van het risicopreventiebeleid wordt bevorderd.



De actie van de staat De bedoeling bestaat erin de actie van de overheid op het terrein te versterken door: - een sterkere interministeriële coördinatie (bijv: toezicht op chemische producten, zelfstandigen, stralingsbeveiliging voor mensen, liften) - de programmering en evaluatie van het arbeidsbeleid gesteund op de arbeidsinspectie (begeleiding van MKB’s inzake risico-evaluatie en preventie van chemische risico’s, in het bijzonder inzake onderaanneming). As 3. de coördinatie van preventieacties versterken De hervorming van de diensten voor gezondheid op het werk De bedoeling bestaat erin de risicopreventie in ondernemingen operationeler te maken, gesteund op de diensten voor gezondheid op het werk. De modaliteiten: - toezicht op de effectieve toepassing van de beroepsrisico-evaluatie in ondernemingen, terwijl de MKB’s daarbij begeleid worden - daadwerkelijke invoer tegen 2006 van de pluridisciplinariteit in ondernemingen om – binnen het kader van de diensten voor gezondheid op het werk – een beroep te kunnen doen op tegelijk medische, technische en organisatorische competenties - betere afstemming van de opdracht van de bedrijfsgeneeskunde op de acties op de werkvloer (resources, opdrachten, organisatie van de bedrijfsgeneeskunde). Sterkere synergieën tussen preventiespelers De bedoeling bestaat erin de doelstellingen en de middelen van de staat en van de preventieinstellingen beter op elkaar af te stemmen. Daartoe zal de actie van de preventiespelers worden bijgestuurd via een systematische, meerjaarlijkse contractualisering tussen de staat en de preventiepartners (INRS, CNAMTS, ANACT). Uitvoering van gemeenschappelijke actieplannen rond prioritaire risico’s De bedoeling bestaat erin alle spelers voor de preventie in ondernemingen te betrekken in een pluridisciplinaire en gecoördineerde preventieaanpak van 4 grote risico’s - verkeersongevallen m.b.t. het werk (grootste oorzaak van dodelijke ongevallen op het werk) - spier- en botaandoeningen (grootste oorzaak van beroepsziekten - kankerverwekkende mutagene en giftige stoffen m.b.t. de voortplanting (voornaamste risico’s met uitgesteld effect) - technologische risico’s (ingevolge de ramp in Toulouse). Modaliteiten: - beroep op onderhandelingen op het niveau van de beroepstakken - invoer van groepen voor themabesprekingen over de 4 grootste risico’s tussen de preventiespelers - mobilisatie van financiële instrumenten (doelstellingsovereenkomsten, FACT) als steun aan ondernemingen die zich inzetten voor die prioritaire risico’s. Oriëntaties 2004-2007 door Commission des accidents et des Maladies professionnelles CAT/MP http://www.risquesprofessionnels.ameli.fr/fr/politique/prevention_politique_1.php In deze Oriëntaties ligt het preventiebeleid van de sector vast. De Oriëntaties zijn bedoeld om het sociale zekerheidsnetwerk te mobiliseren rond thema’s en prioritaire acties, vergelijkbaar met wat het ministerie doet. De Oriëntaties mobiliseren het preventienet rond gemeenschappelijke en nationale thema’s: - spier- en botaandoeningen voorkomen



-

preventieacties tegen verkeersrisico’s voor werknemers promoten het opleidingsaanbod structureren en promoten

4.3.4.1 Pluspunten

Minpunten

Sterke en zwakke punten van bestaande informatiestroom Mutualisatie van de opstelling en productie van informatie door een instituut dat als autoriteit terzake geldt (INRS) en die veel verder reikt dan het preventienet van de sociale zekerheid, terwijl die een coherentie van de boodschappen garandeert Groot aantal openbare en private gesprekspartners en informatieverspreiders, diversiteit in de benaderingen, groot aantal documenten De sociale partners staan positief tegenover de campagnes die het sociale zekerheidssysteem (departement preventie) organiseert over specifieke punten m.b.t. de nieuwe wetgeving Het gebrek aan bekendheid van de structuur en van het dienstenaanbod bij de microondernemingen, gebrek aan structuur en representativiteit van bepaalde beroepsorganisaties die de informatie kunnen doorspelen Weinig tussenschakels die echt bij het onderwerp betrokken zijn, zwakke operationele verspreidingskanalen voor MKB’s De regelgeving is gebaseerd op een model dat “atypisch” is geworden De regelgeving werd grotendeels opgevat volgens een “model” dat atypisch is geworden: het model van de stabiele tewerkstelling in tamelijk grote ondernemingen van het “industriële” type. Dat model is moeilijk toepasbaar op MKB’s die tegenwoordig een groot deel van de werknemers tewerkstellen. Bovendien is er een sterke graad van uitbesteding, terwijl voortaan de dienstverlening overheerst. Zo ontstaan er nieuwe vormen van risico’s. Bijvoorbeeld: geweld op het werk neemt toe zowel buiten de onderneming (waarmee de beroepen in contact met het publiek geconfronteerd worden) als binnen (stress, pesterijen). Dit vergt nieuwe opvattingen en acties inzake preventie. Kennisdeficit Alle rapporten over gezondheid op het werk (rekenhof, algemene inspecties, commissies voor wetenschappelijke oriëntatie) wijzen op lacunes in de kennis over de potentiële gevaren en risico’s in de arbeidsomgeving en – prioritair – over chemische stoffen. Die lacunes reiken van de beroerde situatie in het toxicologisch onderzoek tot de ontoereikende – openbare – expertise inzake de wetenschappelijke evaluatie van de gevolgen van stoffen op de gezondheid en inzake risico’s in de arbeidsomgeving in het algemeen. Werkgevers- en werknemersorganisaties menen dat het ministerie van Arbeid niet genoeg informatie geeft over de nieuwe wetgeving en de MKB’s niet doeltreffend helpt om die teksten beter te begrijpen en toe te passen. Meer specifiek vragen ze om meer advies en assistentie zodat de arbeidsinspectie MKB’s kan helpen om een risicoevaluatie uit te voeren. Een “mainstreaming” manier van werken is noodzakelijk, terwijl het nodig is om de gezondheidsthema’s op het werk te linken met volksgezondheid en milieu.

Literatuur Plan santé au travail 2005-2009, Ministère de l’emploi, du travail et de la cohésion sociale, 2005 http://www.travail.gouv.fr/actualites/Pdf/PST_2005-2009.pdf



4.3.4.2


Succesfactoren

4.3.4.3

-

Wellicht het paritaire beheer van het systeem dat onmiskenbaar bijdraagt tot meer neutraliteit en objectiviteit, dus tot meer geloofwaardigheid, in de preventieboodschappen.

-

De beschikbaarheid van informatie dankzij gratis resources.

-

De partnerships tussen institutionele actoren belast met de promotie van de sociale zekerheid met het oog op meer pluridisciplinariteit in de aanpak

-

Toegankelijkheid van de informatie, vele concrete en operationele documenten, gratis beschikbaarheid voor de meeste informatie.


Het “Plan Santé au Travail 2005-2009” van het ministerie van Arbeid http://www.travail.gouv.fr/IMG/pdf/20050217_dp_plan-sante-travail.pdf Het plan “Gezondheid op het werk”, goedgekeurd in februari 2005, is geconcentreerd op 4 structurerende prioriteiten: kennis, toezicht, coördinatie van acties op het terrein en versteviging van de preventiecultuur. In het plan legt de staat haar verbintenissen voor de komende vijf jaar vast om de 15 miljoen Franse werknemers een zo hoog mogelijke graad van bescherming op de werkplaats te bieden. Een van de prioriteiten van de Franse staat is de oprichting van een openbaar agentschap belast met de gezondheid op het werk. Dat agentschap zou twee rollen op zich nemen: de risico’s voor de mens in de werkomgeving evalueren en een wetenschappelijke en technische observatie van risico’s in de werkomgeving garanderen. Het tweede belangrijke punt is de mobilisatie van de wetenschappelijke gemeenschap rond gezondheid op het werk in de diverse disciplines die bijdragen tot een betere kennis over de beroepsrisico’s. Het derde aandachtspunt is op de arbeidsinspectie gericht om de efficiëntie te verbeteren en de controle op de naleving van de regelgeving beter af te stemmen. Op de vierde plaats wil het plan de preventie in ondernemingen aanmoedigen en coördineren. Terwijl het plan dus de centrale rol van de diensten voor gezondheid op het werk bevestigt, voorziet het – op een experimentele manier – een begeleiding van deze diensten door middel van “doelstellingscontracten” gesloten met de regionale directies voor Arbeid, Tewerkstelling en Beroepsopleiding. In diezelfde lijn worden de sociale partners verzocht voorstellen in te dienen bij de regering en het parlement om het preventieve karakter van de bijdragen gestort aan de AO- en BZ-branche te herstellen. Tot slot zullen er vanaf 2006 in elke regio “regionale raden voor de preventie van beroepsrisico’s” worden ingericht. Hun belangrijkste taak zal erin bestaan alle openbare en private spelers inzake gezondheid en veiligheid op het werk beter te coördineren op nationaal niveau. Dat



dankzij een betere verspreiding van de informatie, een accent op de gemeenschappelijke belangen en dankzij partneracties. De doelstellingen Vier doelstellingen geven 23 acties weer. De beschrijving van die doelstellingen en acties is toegespitst op het thema van deze studie. De kennis in de beroepswereld ontwikkelen De acties gepland om de opgedane kennis over te brengen aan ondernemingen bestaan enerzijds uit de ontwikkeling van een portaalsite die gecoördineerde en actuele informatie (meer bepaald over chemische producten) voor iedereen toegankelijk maakt en anderzijds uit een nationale informatiecampagne. De ondernemingen aanmoedigen om een speler in de gezondheid op het werk te worden: De preventiewerking van de diensten voor de gezondheid op het werk te moderniseren en te verstevigen Ondernemingen helpen bij hun risico-evaluatie De institutionele preventie-instellingen – het ANACT en zijn netwerk, de CNAMTS, het INRS, de OPPBTP en de MSA – hebben zich de voorbije jaren sterk gemobiliseerd en verschaften de ondernemingen de middelen en methodes om een risico-evaluatie concreet toe te passen. Die actie moet voortgezet en uitgebreid worden. In die lijn is het prioritair zaak om: - beter rekening te houden met de eigenheid van zeer kleine ondernemingen om de efficiëntie van de risico-evaluatie te verzekeren - de goede praktijken in ondernemingen beter afstemmen en opwaarderen om zo bij te dragen tot de ontwikkeling van een preventiecultuur. Om die doelstellingen te bereiken, zijn een reeks complementaire acties noodzakelijk: - op nationaal en regionaal niveau een gemeenschappelijk overleg aanknopen met de beroepsorganisaties om middelen voor kleine en middelgrote ondernemingen te ontwikkelen zodat ze de beroepsrisico’s makkelijker kunnen evalueren; - de risicopreventie in ondernemingen efficiënter maken, vooral binnen zeer kleine ondernemingen, door de aanpassing van het unieke document dat de resultaten van de risico-evaluatie vastlegt; - een enquête bij ondernemingen met meer dan 50 werknemers organiseren om zo de kennis over het risico-evaluatiesysteem bij interne preventieactoren beter in te schatten; - in combinatie met een doelgerichte, aanvullende enquête, de kennis over het risicoevaluatiesysteem bij interne preventieadviseurs in zeer kleine ondernemingen evalueren; - feedback over de toepassingsvoorwaarden van risico-evaluaties in gevoelige sectoren (bouw en openbare werken, chemie, onderhoud) analyseren in samenwerking met de OPPBTP of andere beroepsverenigingen; - het agentschap belast met gezondheid op het werk zal in 2006 en 2007 methodologische en referentiële gidsen opstellen. De rol van de comités voor veiligheid, gezondheid en arbeidsomstandigheden in alle ondernemingen promoten Ingenieurs en technici sensibiliseren voor gezondheid op het werk via scholen en een voortgezette opleiding. Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen


De evolutie gezien door een deskundige -

De verregaande integratie van gezondheidsen veiligheidspreventieboodschappen in het onderwijs en niet alleen in het technische onderwijs kan een factor van vooruitgang zijn.

-

Er moet een formule (wellicht van regelgevende strekking) op Europees niveau worden gevonden opdat elke werknemer die zijn personeel blootstelt of zou kunnen blootstellen aan beroepsrisico’s verplicht een aantal gegevens over veiligheid en gezondheid op het werk krijgt.

-

Ontwikkeling van de elektronische informatie.

-

Wat betreft de MKB’s blijkt een partnerschap met de beroepsorganisaties een mogelijke piste om te verkennen (redactionele artikels in de vakpers, mailingcontacten met de leden).

4.3.4.4


Een ideaal systeem kan bestaan uit een systeem waarin iedereen toegang heeft tot informatie (waarvan de aanvrager de complexiteit kan bepalen) over de gevolgen voor de gezondheid van een bepaalde activiteit en over de preventiemiddelen. In dat systeem is gezondheid en veiligheid op het werk een streven dat door alle economische spelers wordt gedeeld en is dit niet ondergeschikt aan argumenten van economische aard. Aanpassing van de informatie en de verspreidingswijze aan elk geval is belangrijk. Al is informatie nog zo sterk aangepast, ze is pas doeltreffend als alle spelers gemobiliseerd en betrokken worden en als ze voldoende begeleiding krijgt.

4.3.5 Kenmerkende eigenschappen in een notendop Coördinatie Het Franse preventiesysteem voor beroepsrisico’s een dualistisch systeem waarbij het ministerie belast met Arbeid het preventiebeleid opmaakt de regelgeving bepaalt terwijl de sociale zekerheidsinstellingen, de CNAMTS en de CRAM’s, belast zijn met de vergoeding van arbeidsongevallen en het risicobeheer. Als verzekeraar oefenen ze een specifieke controle uit, terwijl ze preventie aanmoedigen in ondernemingen en een technische assistentie verlenen dankzij de expertise van het INRS. De nationale coördinatie van de diverse partners, administraties en instellingen, verzekerd door de hoge raad voor de preventie van beroepsrisico’s en via overleg tussen de minister, de CNAMTS en het INRS speelt een positieve rol in het Franse preventiebeleid en daarmee samenhangend in het informatiebeleid. Paritair beheer en kwalitatieve boodschappen Het paritaire beheer van het preventiesysteem dat grotendeels gedragen wordt door de sociale zekerheidsinstellingen draagt onmiskenbaar bij tot meer neutraliteit en objectiviteit, dus tot meer geloofwaardigheid in de preventieboodschappen.



Het INRS als technisch en wetenschappelijk instituut wordt gezien als een autoriteit inzake de redactie en productie van kwalitatieve en coherente informatie. Het informatieaanbod is concreet en operationeel, en meestal vrij toegankelijk en gratis beschikbaar. Ook de overkoepelende site van de sociale zekerheidsinstellingen http://www.risquesprofessionnels.ameli.fr/ kent een succes bij alle spelers in de onderneming. Preventiecontracten voor MKB’s Preventiecontracten zijn overeenkomsten over doelstellingen op nationaal niveau, tussen het nationale ziekteverzekeringsfonds CNAMTS en de verschillende sectoren. Door deze overeenkomst over de doelstellingen stemt een sector er met andere woorden mee in om de gezondheid en veiligheid van de werknemers die hij in dienst neemt, te vrijwaren. De CNAMTS stemt ermee in om technische en financiële hulp te verlenen aan ondernemingen vertegenwoordigd door de sector die de overeenkomst over de doelstellingen wenst te ondertekenen. Strategienota De strategische oriëntatienota voor 2003-2006 van het Ministerie van Arbeid bevat heel wat aanwijzingen om de informatie-infrastructuur inzake preventie en bescherming te verbeteren. Met name de actiepunten met betrekking tot het opzetten van kennisinstrumenten om risico’s te evalueren in kleine ondernemingen, de implementering van een sociaal watchinstrument om de bedrijfspraktijken beter te kennen en te verspreiden, de nadruk op sociale dialoog per branche, begeleiding van MKB’s inzake risico-evaluatie, de versterking van de coördinatie van de preventieve acties en de uitvoering van gemeenschappelijke actieplannen bevatten krachtige elementen om de informatiestromen te initiëren en in goede banen te leiden. Ook het Plan “Gezondheid op het werk 2005-2009” van het Ministerie van Arbeid bevat heel wat elementen om de informatie-infrastructuur verder vorm te geven. Met name de paragrafen over de ontwikkeling van de kennis en de aansporing aan de ondernemingen om de eigen verantwoordelijkheid op te nemen zijn veelbelovend.



4.4

Italië

4.4.1 Facts and figures Aantal ondernemingen en kleine ondernemingen Het aantal grote ondernemingen is het laatste decennium gedaald, terwijl het aantal kleine en zeer kleine bedrijven sterk is gestegen. Van de 1.100.000 ondernemingen die in Italië actief zijn, is 98% klein of middelgroot, met maximum 49 werknemers - goed voor 53% van de beroepsbevolking. 87% van deze kleine en middelgrote ondernemingen zijn eigenlijk microbedrijven met minder dan 10 werknemers. Beroepsbevolking Jaar 2001 Inwoners Arbeidskrachten Tewerkgesteld Niet tewerkgesteld Bron: ISTAT

In miljoen 57.8 23.3 20.6 9.8

Aantal arbeidsongevallen Arbeidsongevallen: incidentie met meer dan 3 dagen afwezigheid (per 100.000 tewerkgestelde personen) Italië 2000 2001 2002 2003 Landbouw, jacht 8808 7902 6261 6341 en bosbouw Productie 4930 4698 4105 3899 Bouw 6450 5934 5248 5097 Transport, opslag 5659 5203 5078 5000 en communicatie Incidentie = (aantal arbeidsongevallen met meer dan 3 dagen afwezigheid dat zich tijdens het jaar heeft voorgedaan / aantal tewerkgestelde personen in de referentiebevolkingsgroep) x 100.000. Een arbeidsongeval is een afzonderlijke gebeurtenis tijdens het werk die leidt tot fysieke of psychische schade. Ongevallen op de weg van of naar het werk, gebeurtenissen die louter een medische oorsprong hebben, en beroepsziekten horen hier niet bij.

Dodelijke arbeidsongevallen: incidentie (per 100.000 tewerkgestelde personen) Italië 2000 2001 2002 3.3 3.1 2.1

2003 2.8




4.4.2 Informatie-infrastructuur inzake preventie, bescherming en welzijn op het werk Schema Schematische voorstelling van de preventieinfrastructuur in Italië (Bron: het Italiaans Focal Point)

INAIL - Verzekering - Informatie

Permanent adviescomité voor veiligheid en gezondheid

ISPESL - Onderzoek - Informatie

Italiaans instituut voor sociale geneeskunde

19 regio’s en 2 autonome provincies

36 lokale departementen

Lokale gezondheidsagentschappen

Regionale arbeidsbureaus

INAIL Regionale bureaus

Lokale arbeidsbureaus

INAIL Lokale bureaus

Nationaal niveau

Nationale gezondheidsdienst

Regionaal niveau

Nationaal gezondheidsinstituut

Ministerie van Arbeid en Sociale Zekerheid - Regelgeving - Beleidsbepaling

Lokaal niveau

Ministerie van Gezondheidszorg - Regelgeving - Beleidsbepaling

Onderneming/KMO

Sociale partners - Advies - informatie

Beroepsfederaties - Advies - Informatie


Onderzoeksinstituten


Preventiestructuren in Italië Het Italiaanse stelsel voor veiligheid en gezondheid op het werk heeft, in zeer brede betekenis, een vrij complexe en veelledige structuur, gebaseerd op twee fundamentele aspecten: volksgezondheid en werkgelegenheidsbeleid. Volksgezondheid Het Italiaanse OH&S-systeem is georganiseerd binnen de Nationale gezondheidszorg (SSN). Het Ministerie van Volksgezondheid is het centrale lichaam van de SSN en zijn voornaamste taak is de nationale planning en coördinatie van alles wat volksgezondheid aangaat. Het Hoger instituut voor preventie en veiligheid op het werk (ISPESL), dat van het Ministerie van Volksgezondheid afhangt, is een van de technisch-wetenschappelijke organen van de SSN en houdt zich bezig met alles wat veiligheid en gezondheid op het werk aangaat. Het ISPESL is lokaal georganiseerd en heeft 36 afdelingen. De decentralisering die momenteel in Italië wordt doorgevoerd, belast de 19 regio’s en 2 autonome provincies met de regionale planning en coördinatie op steeds meer domeinen, waaronder ook OH&S. Alle activiteiten op het vlak van preventie, controle, inspectie, veiligheid en gezondheid op het werk vallen onder de bevoegdheid van de Lokale gezondheidsadministratie (ASL), via haar Departement Preventie, die door elke regio wordt aangesteld. Deze administraties ontwikkelen en verspreiden informatiemateriaal. De AUSL van Modena werk nauw samen met de MKB’s in de regio en publiceerde gratis toegankelijke informatie op haar website. Verder organiseert de AUSL om de twee jaar een tentoonstelling van OH&S-materiaal en -publicaties. In samenwerking met de Kamer van koophandel en de voornaamste tien ondernemersverenigingen van de provincie, richtte het een informatienetwerk over OH&S op: www.prevenzio.net. Andere semi-openbare instellingen die OH&S-materiaal produceren, zijn: EBER (Ente Bilaterale dell’Emilia Romagna www.eber.org ) en EBAV (Ente Bilaterale Artigianato Veneto www.ebav.veneto.it), een consortium van vakbonden en werkgeversorganisaties van kleine ondernemingen, respectievelijk in Emilia Romagna en Veneto, twee Italiaanse regio’s. Ook in andere regio’s werden gelijkaardige initiatieven door gelijkaardige instellingen in het leven geroepen. Verder wordt ook privé heel wat OH&S-materiaal geproduceerd; dit wordt verkocht en is niet gratis verkrijgbaar. Werkgelegenheidsbeleid Het Ministerie van Arbeid en sociale zekerheid coördineert de nationale beleidsinitiatieven en strategieën op het vlak van arbeid en werkgelegenheid. Arbeidsinspecties zijn in heel het land op lokaal niveau vertegenwoordigd. Het Nationaal Instituut voor verzekering tegen arbeidsongevallen (INAIL) werkt onder het waakzame oog van het Ministerie van Arbeid en beheert de fondsen voor verplichte verzekering tegen ongevallen en ziekten op het werk. Het INAIL heeft in het hele land regionale en lokale kantoren. Het Italiaanse Instituut voor sociale geneeskunde (IIMS) is een adviesorgaan, binnen het Ministerie van Arbeid, en wijdt zich aan de studie van en het onderzoek naar sociale ziekten en preventieinstrumenten.



Een Permanent adviescomité voor ongevallenpreventie en hygiëne op het werk, geleid door de Minister van Arbeid, controleert de toepassing van de wetgeving en werkt deze bij; het comité bestaat uit een groot aantal leden die zich met alle aspecten van OH&S bezighouden. De meest representatieve organen zijn de volgende: Ministerie van Arbeid, Ministerie van Volksgezondheid, ISPESL, de regio’s en autonome provincies, de vakbonden, de werkgeversorganisaties. Bovendien worden de volgende instellingen door één lid vertegenwoordigd: Ministerie van Industrie en handel, Ministerie van Binnenlandse zaken, Ministerie van Defensie, Ministerie van Vervoer, Ministerie van Landbouw, Ministerie van milieu, Kabinet van de Eerste minister, INAIL, IIMS, Hoger instituut voor volksgezondheid (ISS), nationale brandweer, Nationale Onderzoeksraad (CNR), Nationale standaardiseringsinstantie (UNI), Italiaans Elektrotechnisch Comité (CEI), Nationaal agentschap voor milieubescherming (ANPA).



ISPESL http://www.ispesl.it Het Istituto Superiore per la Prevenzione e la Sicurezza del Lavoro (ISPESL2) is een openbare onderzoeksinstelling voor ongevallenpreventie, onder het toezicht van het Italiaanse Ministerie van Volksgezondheid. Het ISPESL fungeert als deskundige inzake machineveiligheid en treedt op uit hoofde van het Ministerie van Productieve activiteiten, telkens wanneer wordt vermoed dat een machine niet aan de richtlijnen in kwestie voldoet. Het ISPESL is het Italiaanse Focal Point bij het Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk in Bilbao. Het instituut produceert en verspreidt materiaal over verschillende aspecten van OH&S. Informatiebronnen van ISPESL Informatietype Inhoud Wetgeving Wetgeving

Commentaar Indicatieve richtlijnen General guidelines Linee Guida / Guida pratica Sensibilisatiemateriaal Teksten studiedagen Studies Prevenzione Oggi Fogli d’Informazione Forum

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Werkgever Werknemer Preventie-expert Preventie-expert

Online

Gratis

Online

Gratis

Algemene richtlijnen Richtlijnen


Online Online

Gratis Gratis

Tijdschrift IT/EN

Preventie-expert Preventie-expert Preventie-expert

Online Online Abonnement Online Abonnement Online

Gratis Gratis 95 -116,40 EUR Login/paswoord

Decreto legislativi Lettora circolare Commentaar op wetgeving

Tijdschrift


Preventie-expert Preventie-expert Geïnteresseerde

Gratis


Mailing list Video Video Brochures A casa di Luca Folders Hulpmiddelen Banca dati vibrazioni Internetlinks

Databank sostanze pericolose Databank Sectoral Risk Profiles Soluzioni LaborBase

Guidelines Safety Management System (OHSMS) Guidelines for Risk Assessment Safety checks Sector site Site Nationaal Register mesothelioma WINSORVE BIOCASC

GEMPI

SE.PRO ASPED 2000

GAUSS

Streaming video Clip Informatie/opleiding

Werknemer Visserij

Nog niet actief VHS Online

Gratis

Trainer Werknemer Kinderen 6-11 Visserijsector Werknemer

Online Papier Cd-rom Papier

Gratis

Databank trillingen Algemeen Chemische risico’s Bouw Gevaarlijke stoffen


Online Online

Gratis Gratis

Preventie-expert

Online

Gratis

Risicoprofielen

Preventie-expert MKB MKB Werkgever Werknemer Preventie-expert MKB

Online

Gratis

Online Online

Gratis Gratis

Online

Gratis

MKB

Online

Gratis

MKB Visserij Preventie-expert

Online Online Online


Preventie-expert

Online

Gratis

Preventie-expert

Online

Gratis

Preventie-expert

Online

Gratis


Online Online

Gratis Gratis

Preventie-expert

Cd-rom Online Online

Log in

Thuisveiligheid

Goede praktijken Akkoorden en int’l conventies die Italië ondertekende

Risico-analyse per : - risico - sector Risico-analyse Studies Rapporten Software Arbeidshygiëne Software Catalogus Biologische agentia en kankerverwekkende stoffen Software Organisatie & informatie-model IDPBW Software Analyse AO Software Beheer “Documento Sanitario Personale” Elektromagnetische velden

Bibliotheek



INAIL http://www.inail.it Het Instituto Nazionale per l’Assicurazione contro gli Infortuni sul Lavoro (INAIL 3) is in Italië verantwoordelijk voor de verplichte verzekering tegen ongevallen en ziekten op het werk. Dit orgaan is in hoofdzaak belast met het beoordelen van verwondingen of ziekten die een gevolg zijn van de activiteit op het werk of van een ongeval op weg van of naar het werk; het betaalt ook de overeenkomstige vergoedingen uit. Sinds kort houdt het INAIL zich ook bezig met het verstrekken van informatie over OH&S door middel van tal van publicaties. Het INAIL lanceert heel wat initiatieven rond OH&S-informatie (zo nam het bijvoorbeeld deel aan de Europese productie van videoclips en tv-spotjes met HSE, HVBG, INRS). Het instituut produceert en verspreidt materiaal over verschillende aspecten van OH&S. Verder werkt het INAIL voor gelijkaardige projecten samen met de vakbonden en werkgeversorganisaties. Informatiebronnen van INAIL Informatietype Inhoud Wetgeving Decreto ministeriale Decreto legislativo Circolare Indicatieve richtlijnen Linee Guida Manuale Guida operativa

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Wetgeving

Werkgever Preventieexpert

Online

Gratis

Arbeidsgezondheidszorg & veiligheid Arbeidsgezondheidszorg & veiligheid Arbeidsgezondheidszorg & veiligheid

Werknemer Werkgever Werknemer Werkgever Werknemer Werkgever

Online

Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

Werknemer Werknemer Preventieexpert Comitéleden Technici Werknemer Preventieexpert Algemeen Landbouw Gevaarlijke stoffen Werknemer Preventieexpert Preventieexpert

Online Online Papier

Gratis Gratis

Cd-rom

Bestellen (gratis)

Video (Napo)

Bestellen (gratis) Online Gratis

Sensibilisatiemateriaal* Stripverhaal Brochures **

Diverse onderwerpen

Cd-rom’s **

Diverse onderwerpen

Video **

Diverse onderwerpen

Artikels

Diverse onderwerpen, ondermeer incentives voor veiligheid,


Online


Teksten studiedagen/congressen Radio-spots TV-spots Affiche (maakt deel uit van campagnepakket) Campagne Tijdschriften

Hulpmiddelen Internetsites

Modulistica

managementsystemen, professionele risico’s in bepaalde sectoren Diverse onderweren Arbeidsveiligheid AO- & beroepsziekteverzekering

Financiële incentives Ondermeer jurisprudentie

Links andere instellingen sensibilisatiemateriaal Software beheer AO & BZ administratie

Preventieexpert Werknemer Groot publiek

Online

Gratis

Online

Gratis

Werknemer

Online

Gratis

MKB Preventieexpert Werkgever


Gratis

Preventieexpert Werknemer Werkgever

Online

Gratis

Online

Gratis

Abonnement

Bibliotheek * De productie en de verdeling van het sensibilisatiemateriaal gebeurt via verschillende kantoren in diverse regio’s ** Indeling op de site in kolommen : naam product, inhoud product, doelpubliek !

4.4.3.2


Focal Point http://it.osha.eu.int Het ISPESL is het Italiaanse Focal Point in het informatienetwerk van het Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk. Het ISPESL beheert de website van het Focal Point en organiseert en coördineert het Nationale netwerk van de informatiebronnen over gezondheid en veiligheid op het werk. Het netwerk bestaat uit een brede waaier van instellingen: overheidsinstanties, federaties, werknemersorganisaties, beroepsorganisaties, onderzoeksinstituten en andere organisaties.

4.4.3.3


Sociale partners Werkgeversverenigingen CONFAPI - Confederazione Italiana della Piccola e Media Impresa CNA - Confederazione Nazionale dell'Artigianato e della Piccola e Media Impresa Assicredito Confindustria Confagricoltura Confesercenti - Confederazione Italiana Commercio, Turismo e Servizi Confcooperative - Confederazione Cooperative Italiane Confcommercio - Confederazione Generale Italiana del Commercio, Turismo, Servizi e delle PMI Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen


Coldiretti - Confederazione Nazionale Coltivatori Diretti CIA - Confederazione Italiana Agricoltori CASA - Confederazione Autonoma Sindacati Artigiani CLAAI - Confederazione delle Libere Associazioni Artigiane Italiane Werknemersverenigingen CGIL - Confederazione Generale Italiana del Lavoro CISL - Confederazione Italiana Sindacati Lavoratori UIL - Unione Italiana del Lavoro UGL - Unione Generale del Lavoro CISAL - Confederazione Italiana Sindacati Autonomi Lavoratori CIDA - Confederazione Italiana Dirigenti d'Azienda Unionquadri - Confederazione Italiana Unionquadri

4.4.4 Huidige en toekomstige patronen van informatiestroom 4.4.4.1 Minpunten

4.4.4.2

Sterke en zwakke punten van bestaande informatiestroom De wetgeving is niet harmonieus genoeg. Veiligheid en gezondheid wordt vooral in grote ondernemingen georganiseerd. Er is nood aan preventiebeleidsinitiatieven, onder meer omdat het ongevallencijfer in Italië het hoogste van Europa is. Er is een grote behoefte aan een betere netwerking voor de verschillende actoren. Niet alle regio’s hebben toegang tot hetzelfde OH&S-materiaal, omdat de Lokale gezondheidsinstanties in sommige regio’s actiever zijn dan in andere. Niet alle ondernemingen zijn op de hoogte van het soort van materiaal dat voorhanden is of weten waar ze ernaar moeten vragen.


De MKB’s konden de begrijpelijke publicaties voor werknemers waarderen, omdat ze hen hielpen om hun wettelijke verplichtingen na te komen, namelijk de werknemers informeren over de bestaande risico’s.

4.4.4.3


De risicoaanpak, met de huidige klemtoon op veiligheid, moet worden ontwikkeld in de richting van een gezondheidsperspectief, waardoor men meer vat zou krijgen op het preventieperspectief. De grootste verwezenlijking was het gevolg van de invoering van Wet 626/94, die de Europese richtlijn betreffende de nood aan risicobeheer op de werkplek in de Italiaanse wetgeving invoerde. De ingeslagen weg wordt voorgezet, op basis van de evolutie van de kennis en op basis van de behoeften van de werkgevers.



4.4.4.4


Het INAIL is van plan om een website te creëren met daarop ook een soort inventaris van al het bestaande materiaal (of toch ten minste van het materiaal dat door openbare of semi-openbare instellingen wordt geproduceerd), met informatie over de verdelers en de eventuele kostprijs. Uiteraard moet deze website de nodige promotie krijgen bij de kleine ondernemingen, om er zeker van te zijn dat zij weet hebben van deze website. In de toekomst moet er ook een beleid komen voor “goede industriële betrekkingen”, met de bevordering van beleidsinitiatieven voor ongevallenpreventie. Dat betekent dat er meer dialoog, meer participatie en meer goede praktijken moeten komen, op de werkplek, bij de bedrijven en op lokaal niveau.

4.4.5 Kenmerkende eigenschappen in een notendop Lokale gezondheidseenheid Hoewel de lokale gezondheidseenheden vooral bekend zijn om hun inspecties, verstrekken ze ook informatie en geven ze opleidingen. Doordat ze tegelijkertijd inspecteren en adviseren, krijgen de activiteiten van de lokale gezondheidseenheden van heel wat begunstigden kritiek. Zo hebben organisaties die kleine ondernemingen vertegenwoordigen, beweerd dat de inspectie- en controleactiviteiten arbitrair en tegenstrijdig zijn en dat hun strategie weinig coherent is. Ook het feit dat er tussen de regio’s zulke grote verschillen zijn, wordt fel bekritiseerd.



4.5

Polen

4.5.1 Facts and figures Aantal ondernemingen en kleine ondernemingen Kleine en middelgrote ondernemingen vertegenwoordigen meer dan 90 procent van het totaal aantal ondernemingen (2,4 miljoen ondernemingen). Hiervan hebben 90% tot 5 werknemers in dienst (2.1 miljoen micro-ondernemingen. De kleine en middelgrote ondernemingen hebben meer dan de helft van de 11,1 miljoen actieve werkpopulatie in dienst en dragen 40% van het BNP bij. Volgens Poolse statistieken telt het land 2,900,000 kleine en middelgrote ondernemingen; dit zijn ondernemingen tot 250 werknemers. De MKB’s tellen 5,5 miljoen werknemers, of meer dan 60% van de werkende populatie. De Poolse MKB sector is een sector van micro-ondernemingen. Beroepsbevolking Jaar 2003 Inwoners Arbeidskrachten Tewerkgesteld Niet tewerkgesteld Bron: GUS

In miljoen 38.6 16 14.8 3.0

Aantal AO

Aantal ongevallen Aantal zwaar gewonden Aantal dodelijke ongevallen

2002 80.494 1.037 520


2001 85.275 +9,8% +6,1%


4.5.2 Informatie-infrastructuur inzake preventie, bescherming en welzijn op het werk Schema Schematische voorstelling van het Poolse systeem voor preventie en bescherming op het werk. (Bron: CIOP)

Parlement Raad voor Arbeidsbescherming Ministerraad

Samenwerkingsverbanden

Nationale Arbeidsinspectie - inspectie - advies - informatie - ondersteuning

Ministerie van Gezondheid - beleidsbepaling - regelgeving

Gezondheidsinspectie - inspectie - informatie

Ministerie van Arbeid en Sociale Zaken - beleidsbepaling - regelgeving

Technische inspectie - inspectie - informatie

Nofer Institute of Occupational Medicine - onderzoek

Regionale bureaus

CIOP -

Regionale bureaus

Regionale bureaus

Sociale zekerheidsinstituut - uitkering - informatie

informatie advies ondersteuning

Regionale bureaus

Onderneming/KMO

Federaties Sociale partners



Preventiestructuren in Polen Het staatstoezicht over de werkomstandigheden wordt uitgevoerd door de Nationale arbeidsinspectie, de Sanitaire inspectie, het Technisch inspectiebureau, de mijnoverheid en andere toezichtorganen van de staat. De arbeidsbescherming in Polen omvat ook een sociale controle van de OH&Somstandigheden. Het arbeidswetboek regelt de verantwoordelijkheid van de werkgevers en de werknemers bij inbreuken tegen de voorschriften inzake arbeidsbescherming. Instellingen die voor de verspreiding van OH&S-informatie een belangrijke rol spelen, zijn: - Het Centraal instituut voor arbeidsbescherming/de Nationale onderzoeksinstelling (http://www.ciop.pl): deze onderzoeksinstelling houdt zich intensief bezig met het verbeteren van de werkomstandigheden; - Het Ministerie van arbeid en sociale zaken (http://www.mgip.gov.pl/): deze regeringsinstantie maakt de uitvoering van verplichtingen inzake arbeidsaangelegenheden en tegenover andere administratieve afdelingen mogelijk; - De Nationale arbeidsinspectie (http://www.pip.gov.pl): dit orgaan houdt toezicht op en inspecteert de naleving van de arbeidswetgeving, vooral wat de voorschriften en regels inzake veiligheid en gezondheid op het werk betreft; - Andere, bv. deelnemers van het Pools Informatienetwerk van het Poolse Focal Point. Deze instellingen werken mee aan activiteiten die gericht zijn op preventie en de promotie van OH&Saangelegenheden, ze organiseren evenementen en campagnes, ontwikkelen publicaties, websites, enz. en geven deskundig advies.



Ministerie van arbeid en sociale zaken http://www.mpips.gov.pl/ Het Ministerie geeft het OH&S-beleid in Polen vorm en stelt de OH&S-voorschriften op. De nieuwe regelgeving wordt gepubliceerd in het officieel publicatieblad en staan vrij ter beschikking op de website van het Poolse parlement. Informatie over regelgeving, toelichtingen en praktische commentaar worden online aangeboden door het Ministerie van arbeid en eveneens via CIOP-PIB. De Mijnoverheid van de staat http://www.wug.gov.pl/a_index.html Deze instantie is belast met de analyse van de werkomstandigheden en van de blootstelling aan en de gevolgen van arbeidsongevallen en beroepsziekten in de Poolse mijnen. Ze neemt het veiligheidsbeleid en de risicoanalysesystemen onder de loep. Ze gaat na of de voorschriften worden nageleefd, en zorgt voor recente informatie over preventie- en beschermingsmaatregelen. De Mijnoverheid verspeidt publicaties en stelt gratis informatie ter beschikking op de website. Het Technisch inspectiebureau http://www.udt.gov.pl/ Het Technisch inspectiebureau werd belast met het uitvoeren van de verplichte inspectie van de technische uitrustingen en installaties.



De Nationale arbeidsinspectie http://www.gip.pl/html/en/html/index.htm De Nationale arbeidsinspectie van Polen houdt toezicht op en inspecteert de naleving van de wetten en voorschriften inzake veiligheid en gezondheid. De Inspectie onderzoekt arbeidsongevallen en beroepsziekten en verschaft informatie en advies. Het Nationale Arbeidsinspectieprogramma 2004-2006 http://www.pip.gov.pl/html/en/doc/00000010.pdf Met zijn langlopende activiteitenprogramma streeft de Arbeidsinspectie ernaar om haar inspectietaken beter uit te voeren door het inspectiewerk af te stellen op de economische tak en de industrietakken met hoge risico’s. Tegelijkertijd breidt ze ook haar preventieacties uit. Door de enorme stijging van het aantal economische eenheden en het feit dat in werkelijkheid slechts een klein percentage van de ondernemingen jaarlijks kon worden geïnspecteerd, moest de uitbreiding van de preventieactiviteit in de langetermijnstrategie van de NAI worden opgenomen, vooral dan in de vorm van advies en juridische en technische begeleiding. In 2006 wordt een campagne gevoerd om het gevaar voor vallen vanop grote hoogte uit te schakelen. Overzicht van de activiteiten van de Arbeidsinspectie in 2006 Doel Preventieactiviteiten, waaronder ook Bijkomende informatie, voorbeelden promotieacties Werkgevers

Wedstrijden om de initiatieven van werkgevers die zich inzetten om de werkomstandigheden te verbeteren en te komen tot een hoger niveau van veiligheid op het werk, te waarderen.

Opleiding Brochures, publicaties (op het internet), campagnes, preventieprogramma’s, checklists


De NAI is van plan om een volgende editie te lanceren van een Poolse wedstrijd, met de slogan “Werkgever – organisator van veilig werk”. Ook van een andere Poolse wedstrijd komt er een nieuwe editie: hier wordt gepeild naar de kennis over de wettelijke arbeidsbescherming en OH&Sregels voor tienerwerknemers die in ambachtelijke ateliers een beroepsopleiding volgen. Op regionaal niveau werden de volgende wedstrijden georganiseerd: - Wedstrijd voor de actiefste arbeidsinspecteur voor bedrijven – in samenwerking met de vakbonden; - Veilig bouwterrein; - Veilige bakkerij; - wedstrijd die de OH&S-kennis test van leerlingen van landbouwscholen en privéboerderijen. In 2002 organiseerde de Arbeidsinspectie opleidingssessies voor 5.500 werkgevers. Voorbeelden op de website: - Veiligheid in de bouwsector - Veiligheid in de landbouw - Risicoanalyse in 5 stappen - Werkgeversgids


Speciaal ontworpen informatieprogramma’s vullen een groot aantal inspectieactiviteiten aan. De realisatie van informatie- en promotieprogramma’s is bedoeld om voor de volgende aangelegenheden activiteiten te ondersteunen: - Tewerkstelling van jonge werknemers - Preventie van beroepsrisico’s in de metallurgie - Preventie van beroepsrisico’s in verband met schadelijke gevolgen van asbest voor werknemers die tewerkgesteld zijn in de verwijdering ervan - Levensgevaar of gevaar voor de gezondheid op privéboerderijen en, in het bijzonder, gevaar voor kinderen - Neutraliseren van de gevolgen van psychologische belasting en stress op de werkplek Sociale partners

Vakbondsactivisten Regering

Media

Binnen de structuur van voortgezette samenwerking met de sociale partners organiseert de NAI mee wetenschappelijke conferenties, symposia en seminaries. Een zeer belangrijk aspect van de promotieactiviteiten is het opstellen en uitgeven van gespecialiseerde publicaties, die bij de sociale partners en bij de landbouwers als een vorm van promotie worden verspreid. Opleiding

Opleiding voor vertegenwoordigers van lokale autonome overheden en lokale administraties. Samenwerking met de massamedia om informatie over arbeidsbescherming te verspreiden Onderscheidingen voor journalisten die zeer sterk bij de popularisatie van arbeidsbescherming betrokken zijn

In 2002 organiseerde de Arbeidsinspectie opleidingssessies voor 10.000 vakbondswerkers. In 2002 organiseerde de Arbeidsinspectie opleidingssessies voor 2.300 vertegenwoordigers uit de publieke sector

Partnerships De Nationale arbeidsinspectie hecht bijzonder veel waarde aan de samenwerking met de vakbonden en de werkgeversorganisaties. In 2006 betreft deze samenwerking de volgende aspecten: • inhoudelijke en methodologische bijstand, gecombineerd met opleiding van vakbondsactivisten, arbeidsinspecteurs en werkgevers, door de organisatie van seminaries die zijn gebaseerd op de kennis en de ervaring van de arbeidsinspecteurs en de wetenschappelijke medewerkers;



• •

uitwisseling van informatie over arbeidsbescherming; advies voor de sociale partners – tijdens inspecties in de ondernemingen en in de kantoren van de NAI, de vakbonden of de werkgeversorganisaties.

De Nationale arbeidsinspectie blijft vergaderingen organiseren met de directie van de inspectiebureaus op centraal en regionaal niveau, met de vertegenwoordigers van de vakbonden en de werkgeversorganisaties; de bedoeling is om wederzijds begrip in de hand te werken en gemeenschappelijk actie te ondernemen voor een betere naleving van de arbeidswetgeving. Bovendien onderneemt de Nationale arbeidsinspectie informatie- en adviesacties om het opstellen van collectieve arbeidsovereenkomsten te stimuleren. De Nationale arbeidsinspectie werkt samen met de sociale zekerheidsinstelling aan de uitschakeling van gevaren die leiden tot arbeidsongevallen en beroepsziekten. Beide organisaties vervullen de functie van contactbureau waar het gaat om de conformiteit met wettelijke voorschriften inzake de terbeschikkingstelling van werknemers in het kader van Richtlijn nr. 96/71/EC van het Europees Parlement en van de Raad van 16 december 1996 betreffende de terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het verrichten van diensten. De Nationale arbeidsinspectie coördineert haar informatieactiviteiten (o.a. opleidingen) met andere inspectieorganen, zoals: • De Sanitaire Inspectie van de staat (gevaar voor zware industriële ongevallen; kankerverwekkende, mutagene en biologische stoffen); • De controleorganen voor de bouw (veiligheid in de bouwsector); • De technische inspectieorganen (gevaar voor zware industriële ongevallen; ondernemingen met een hoog risico, bouwsector, LPG-verdelers en benzinestations); • De Mijnoverheid van de staat (gezamenlijke mijninspecties en preventieacties); • De Inspectie voor milieubescherming (gevaar voor zware industriële ongevallen, asbestverwijdering en afvalbenutting); • De nationale brandweer (gevaar voor zware industriële ongevallen, opslaan en verdelen van brandstoffen en gassen); • Alle instellingen die een samenwerkingsakkoord hebben ondertekend voor de verbetering van de werkgebonden veiligheid en gezondheid in de landbouw. Het Centraal instituut voor arbeidsbescherming CIOP http://www.ciop.pl Het CIOP voert wetenschappelijk onderzoek uit met de bedoeling nieuwe technologische en organisatorische oplossingen te vinden die nuttig zijn om werkomstandigheden te creëren die conform zijn met de veiligheid op het werk en de ergonomische vereisten; verder bepaalt het de wetenschappelijke grondslagen voor de ontwikkeling van sociaal-economische beleidsinitiatieven in Polen op het vlak van veiligheid en gezondheid op het werk. 47 personen houden zich bezig met activiteiten rond OH&S-informatie, d.w.z. opstellen van een website, publicaties, promotie, wetenschappelijke informatie, bibliotheek, vorming,... De totale begroting voor projecten rond OH&S-informatie bedroeg in 2004 1,1 miljoen euro. OH&S-informatieactiviteiten zijn doorgaans niet-commercieel. OH&S-informatie is doorgaans gratis (website, brochures, folders), alleen sommige publicaties, zoals boeken, en opleidingen worden tegen betaling aangeboden. De informatie wordt voor verschillende doelgroepen voorbereid, onder meer voor kleine ondernemingen: folders, checklists, website specifiek voor MKB’s en microbedrijven. De aanpassing



van de informatie aan de specifieke behoeften van MKB’s steunt op de resultaten van de analyse van de gebruikersnoden en de gekregen feedback. Informatie over specifieke onderwerpen is bijzonder populair, nuttig en doeltreffend zowel voor de werkgever als voor de werknemer. Het CIOP-PIB stelt thema-informatie op, die wordt opgenomen in de lijst van het Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk en van andere nationale instellingen die zich met OH&S bezighouden. Een sectorgerichte aanpak is vooral van toepassing in sectoren met een hoog risicogehalte. De informatie over specifieke risico’s wordt opgesteld in de vorm van artikelen en softwarehulpmiddelen; de gebruikers vinden deze informatie nuttig en doeltreffend. Het CIOP-PIB verstrekt de informatie zowel in een gedrukte als in een elektronische versie. De MKB’s geven de voorkeur aan de papieren publicaties, terwijl de grotere ondernemingen liever de elektronische bronnen raadplegen. Het instituut coördineert de campagne rond de Europese Week voor veiligheid en gezondheid op het werk en coördineert de activiteiten van het Pools Focal Point informatienetwerk. Informatiebronnen van CIOP Informatietype Inhoud Wetgeving Wetteksten

Sensibilisatiemateriaal The International Journal of Occupational Safety & Ergonomics (JOSE) (EN) Occupational Safety – Science and Practice (Pools) Monografie (in Pools) Principles and Methods of Assessing the Working Environment (Journal) Nieuws Organisatie van beurzen en conferenties Forum (PL) Hulpmiddelen STER (PL) Chemical safety data sheets (PL) InfoNorm (PL) OSH website voor MKB (EN, PL)

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Verwijzing naar wetteksten in MKB gedeelte, per sector

MKB Expert

Online

Gratis

Tijdschrift int’l OSH

Expert

Papier Online

Betalend

OSH

Expert

Papier

Betalend

OSH OSH – specifieke problemen

Expert Expert

Papier Papier

Betalend Betalend

Actualiteiten OSH

Expert Expert

Online

Gratis

OSH

Expert

Software OSHmanagement Gevaarlijke stoffen

Expert

Cd-rom

Expert

Cd-rom

300 PLN

Online

Gratis

Bibliografische info over normen Wetgeving, goede praktijken, risico-


Expert MKB Micro-bedrijven :


analyse, verplichtingen werkgever, verwijzing naar instituten OSH website voor MKB (enkel in het Pools) Bibliotheek Raadpleging literatuur, verschillende databanken

bouw houtverwerking wagen constructie voedselverwerking, bakkerijen MKB

Online

Gratis

Experten

Social Insurance Institution (Zak?ad Ubezpieczen' Spo?ecznych) http://www.zus.pl/ Sociale zekerheidsinstelling belast met uitkeringen van begunstigden, o.a. werkgerelateerde ongevallen en beroepsziekten.

4.5.3.2


Focal Point http://pl.osha.eu.int www.bp.edu.pl/listaksi.stm Het Centraal instituut voor arbeidsbescherming wordt door het Ministerie van arbeid en sociaal beleid aangesteld als het nationale Focal Point van het Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk. De deelnemers aan het netwerk nemen actief deel aan de informatie- en promotieactiviteiten zoals campagnes, verspreiding van publicaties. Veiligheid eerst http://www.mikrofirmabhp.pl/6718.html Deze website is bestemd voor microbedrijven en biedt leerrijke en gebruiksvriendelijke informatie voor de volgende sectoren: bouw, houtverwerking (in het Pools), automechanica (in het Pools), voedselbereiding, brood- en banketbakkerij (in het Pools). Aan de hand van de informatie kunnen de werkgevers zelf beoordelen hoe het met de veiligheid in hun onderneming is gesteld. Verder wordt op deze website een discussie gevoerd over de fundamentele plichten van de werkgevers, met verwijzingen naar de wet; de OH&S-checklists geven een overzicht van mogelijke gevaren en van beschermingsmaatregelen. Veilig bouwen! http://www.gip.pl/html/en/html/80050100.htm Informatiecampagne door de Nationale arbeidsinspectie, medegefinancierd door de Europese Unie. De Arbeidsinspectie heeft publicaties opgesteld over een aantal aspecten van veiligheid op het werk in de bouwsector; ze organiseert opleidingen en conferenties en biedt juridisch en technisch advies. Verder staat ze ook kleine en middelgrote ondernemingen bij op het vlak van zelfinspectie. Bovendien is er ook een hulplijn voor specifieke vragen voor de bouwsector. De Nationale arbeidsinspectie werkt voor de uitvoering van haar wettelijke taken samen met overheidsinstellingen, instanties voor inspectie van en toezicht over de werkomstandigheden, vakbonden, werkgeversorganisaties en R&D-centra.



4.5.3.3


Beroepsfederaties en economische actoren Polish Agency for Enterprise Developement (Polska Agencja Rozwoju Przedsie;biorczos'ci) http://www.parp.gov.pl/ The Polish Chamber of Commerce (Krajowa Izba Gospodarcza) http://www.kig.pl/rada.php Polish Craft Association (Zwia;zek Rzemios?a Polskiego) http://www.zrp.pl/default.asp Sociale partners National Commission of NSZZ "Solidarnos'c'" (Komisja Krajowa NSZZ Solidarnos'c') http://www.solidarnosc.org.pl/ All-Poland Alliance of Trade Unions OPZZ (Ogólnopolskie Porozumienie Zwia;zków Zawodowych OPZZ) http://opzz.org.pl/nowa/ Confederation of Polish Employers (Konfederacja Pracodawcw Polskich) http://www.kpp.org.pl/ Polish Confederation of Private Employers Lewiatan (Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan) http://www.prywatni.pl/



Het sterke punt van het bestaande informatiesysteem is het feit dat er steeds meer informatiebronnen ter beschikking zijn: website, bibliotheek,... Sommige daarvan zijn bestemd voor de MKB’s. Het zwakke punt houdt wellicht verband met de beperkte internettoegang in ondernemingen en met de praktische hindernissen om de eigenlijke werkplekken van de MKB’s te benaderen.

4.5.4.2


Het succes is voornamelijk te danken aan het feit dat er voor OH&S-informatie een steeds groter publiek is: bv. gebruikers van de website, waaronder ook de website voor MKB’s.



4.5.4.3


Een degelijk evenwicht tussen de traditionele en de moderne communicatiekanalen, in combinatie met de ontwikkeling van de informatietechnologie, is een essentieel punt in de ontwikkeling van het OH&Sinformatiesysteem.

4.5.4.4


In een ideaal informatiesysteem zou het informatieaanbod afgestemd zijn op de informatiebehoeften van de gebruikers; daarvoor moet voortdurend worden opgevolgd wat de behoeften van de gebruikers zijn (feedback, onderzoek) en moet het aanbod worden aangepast. Bovendien zou het een veiligheidscultuur moeten scheppen waarin de klemtoon ligt op preventie.

4.5.5 Kenmerkende eigenschappen in een notendop In Polen spelen een aantal instituten een belangrijke rol in de verspreiding van informatie inzake preventie: het Ministerie van arbeid en sociale zaken, de nationale arbeidsinspectie en het Centraal instituut voor arbeidsbescherming CIOP. Deze instituten participeren in preventie- en promotieactiviteiten, zij organiseren evenementen en campagnes, verspreiden publicaties, websites en zij bieden deskundig advies. Naast de inspectietaken van de Arbeidsinspectie vervult deze een belangrijke advies- en informatierol. De preventierol van de Arbeidsinspectie is onderdeel van een strategie op lange termijn, meer bepaald in de vorm van advies en wettelijke en technische richtsnoeren. De Arbeidsinspectie werkt nauw samen met andere inspectiediensten, de sociale partners, het instituut voor sociale zekerheid en de onderzoeksinstituten. Samenwerkingsverbanden en –projecten betreffen het opstellen van collectieve arbeidsovereenkomsten, gemeenschappelijke opleidingen, informatieacties en campagnes om specifieke risico’s en risicosectoren aan te pakken en informatie-uitwisseling. De onderzoeksinstituten CIOP en NOFER zijn belangrijke en toonaangevende spelers in de Europese en internationale preventiewereld. CIOP coördineert als Focal Point van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk een reeks informatieacties en campagnes, zoals deze van de Europese Week voor veiligheid en gezondheid op het werk. Het Focal Point platform verenigt uiteindelijke alle spelers die actief zijn in het domein van preventie.



4.6

Spanje

4.6.1 Facts and figures Aantal ondernemingen en kleine ondernemingen 99,67% van de ondernemingen in Spanje zijn kleine tot middelgrote ondernemingen met minder dan 250 werknemers. 97,79% van de ondernemingen zijn kleine ondernemingen met minder dan 50 werknemers. 93,10% van de ondernemingen zijn micro-ondernemingen die minder dan 20 werknemers tewerkstellen. Kleine ondernemingen tot 50 werknemers stellen 46% van alle werknemers tewerk. Mini-MKB’s tot 20 werknemers stellen 32% van alle werknemers tewerk.

# werknemers

Aantal ondernemingen in 2004

Aantal werknemers in 2004

Absolute aantallen

Absolute aantallen in duizenden

% cumulatief

% cumulatief

1-2 3 -5

681.526 280.024

53,5% 75,5%

905,2 1.047,1

6,9% 15,0%

6-9 10 - 19

124.645 98.646

85,3% 93,1%

897,8 1.320,9

21,9% 32,1%

20 - 25 26 - 49

23.097 36.543

94,9% 97,7%

514,0 1.276,2

36,1% 46,0%

50 - 100 101 - 249

15.969 7.989

99,0% 99,6%

1.101,1 1.214,4

54,4% 63,8%

250 - 499 500 - 999

2.283 1.022

99,8% 99,9%

785,3 703,4

69,9% 75,3%

>=1000

851

100%

1.272.595

3.193,0 12.958,4

100%

Totaal

Beroepsbevolking Jaar 2000 Inwoners Arbeidskrachten Tewerkgesteld Niet tewerkgesteld Bron: INE, MTAS


In miljoen 40.50 16.84 14.47 2.37


Aantal arbeidsongevallen Arbeidsongevallen: incidentie met meer dan 3 dagen afwezigheid (per 100.000 tewerkgestelde personen) Spanje 2000 2001 2002 2003 Landbouw, jacht 2763 2523 2461 2401 en bosbouw Productie 8977 8861 8674 8820 Bouw 14807 14797 14246 13651 Transport, opslag 6603 6414 6330 6526 en communicatie Incidentie = (aantal arbeidsongevallen met meer dan 3 dagen afwezigheid dat zich tijdens het jaar heeft voorgedaan / aantal tewerkgestelde personen in de referentiebevolkingsgroep) x 100.000. Een arbeidsongeval is een afzonderlijke gebeurtenis tijdens het werk die leidt tot fysieke of psychische schade. Ongevallen op de weg van of naar het werk, gebeurtenissen die louter een medische oorsprong hebben, en beroepsziekten horen hier niet bij.

Dodelijke arbeidsongevallen: incidentie (per 100.000 tewerkgestelde personen) Spanje 2000 2001 2002 4.7 4.4 4.3

2003 3.7




4.6.2 Informatie-infrastructuur inzake preventie, bescherming en welzijn op het werk Schema Schematische voorstelling van het Spaanse systeem voor preventie en bescherming op het werk. (Bron: INSHT)

Ministerie van Gezondheid

Regionale oveheden

Nationale overheden

Ministerie van Arbeid en Sociale Zekerheid -

wetgevend kader

-

wetgevend kader

-

beleid

-

beleid

Onderstaatssecretariaat voor Arbeid en Sociale Zekerheid

Secretariaat-Generaal voor Tewerkstelling

Staatssecretariaat voor sociale zekerheid

Directoraat-Generaal voor Arbeidsinspectie en Sociale Zekerheid

Nationaal Instituutvoor Arbeidsveiligheid en hygiëne

Verzekeringsinstituten (Vereniging voor ongevalspreventie) APA

Arbeidsomstandigheden - Barcelona

Nieuwe technologieën Madrid

Beschermingsmiddelen - Sevilla

Regionale administraties

Administratie

Controle van machines - Vizcaya

Carlos III Health Institute

Centra voor veiligheid en gezondheid

Onderneming/KMO

Sociale partners

Sectorfederaties

- Advies

- Advies

- Informatie

- Informatie



Preventiestructuren in Spanje De administratieve structuur in Spanje bestaat uit een Algemene staatsadministratie (Administración General del Estado) en zeventien Administraties van de autonome regio’s. De Spaanse wetgeving voorziet in bepalingen voor een eenvormig OH&S-beleid op het hele Spaanse grondgebied; deze bepalingen worden in hoofdzaak door het Ministerie van Arbeid en sociale zaken (Ministerio de Trabajo y Asuntos Sociales) opgesteld en doorgaans door de Administraties van de autonome regio’s ten uitvoer gelegd. De coördinatie van de verschillende organen is een van de taken van de Nationale Commissie voor gezondheid en veiligheid op het werk (Comisión Nacional de Seguridad y Salud en el Trabajo), die de overheid steunt bij het opstellen van het gepaste beleid. De verantwoordelijke overheden en de voornaamste werkgevers- en werknemersorganisaties zijn in de Commissie vertegenwoordigd. Wat de betaling van uitkeringen betreft, zijn de werknemers door het nationale sociale zekerheidsstelsel verzekerd tegen de gevolgen van arbeidsongevallen en beroepsziekten. Ondernemingen kunnen zich ook verenigen in een beleggingsfonds voor arbeidsongevallen en beroepsziekten (Mutuas de Accidentes de Trabajo y Enfermedades Profesionales de la Seguridad Social). De Inspectie Arbeid en sociale zekerheid (Inspección de Trabajo y Seguridad Social) houdt toezicht op de naleving van de bepalingen inzake gezondheid en veiligheid op het werk; daartoe behoren ook aspecten die gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid en de veiligheid van de werknemers op het werk. Het Nationaal instituut voor veiligheid en hygiëne op het werk (INSHT) is het wetenschappelijke en technische orgaan dat binnen de Algemene staatsadministratie belast is met het onderzoeken van de OH&S-omstandigheden en het bevorderen en verbeteren van de gezondheid en veiligheid op het werk. Het staat tevens aan het hoofd van het Algemeen secretariaat van de Nationale commissie voor gezondheid en veiligheid op het werk en verleent aan deze laatste technische en wetenschappelijke hulp telkens als dat nodig is. Verder is het ook de taak van het INSHT om technisch advies te geven bij het opstellen van wetten en bij nationale en internationale standaardisering. Het INSHT staat ook centraal in de betrekkingen met de Europese Unie. Opdrachten en functies: Het Spaanse Nationaal systeem voor gezondheid en veiligheid op het werk heeft een omvangrijke en complexe organisatiestructuur. - De Arbeidsadministratie ontwikkelt normen en wetten, bevordert gezondheid en veiligheid op het werk, geeft opleidingen en verstrekt informatie in verband met risico’s, bevordert het onderzoek inzake veiligheid, houdt toezicht over de toepassing van de Spaanse wetten inzake veiligheid, past sancties toe en stelt over arbeidsongevallen en beroepsziekten officiële statistieken op. Deze taken worden op nationaal en regionaal niveau uitgevoerd. - De Gezondheidsadministratie houdt zich voornamelijk met gezondheid bezig en ontwerpt werkmiddelen en systemen ter bevordering van de gezondheid op het werk; verder leidt ze in nauwe samenwerking met de Arbeidsadministratie gezondheidsen veiligheidswerkers op. - Sociale gesprekspartners, zoals de werkgeversorganisaties en vakbonden, werken mee aan het systeem als fundamentele schakels bij de onderhandeling over en het ondertekenen van vakbondsovereenkomsten inzake gezondheid en veiligheid. - Tot het stelsel van verplichte verzekering behoren de Spaanse sociaalverzekeringsinstelling, die doorgaans ziekte dekt, en het Verzekeringsfonds arbeidsongevallen, dat tijdelijke arbeidsonge-



schiktheid dekt. Een Verzekeringsfonds arbeidsongevallen dat door de werkgever is gekozen, verzekert alle werknemers tegen arbeidsongevallen en beroepsziekten, samen met de Socialeverzekeringsinstelling. De verzekeringsmaatschappijen hebben onderling een federatie opgericht, die gezamenlijke statistieken uitgeeft en technische begeleiding en documentatie aanbiedt. Deze vier componenten van de flowchart vormen samen de Spaanse Nationale commissie voor gezondheid en veiligheid op het werk, die de activiteiten inzake gezondheid en veiligheid op alle niveaus coördineert en organiseert. Tot slot zouden ondernemingen, in overeenstemming met de wet en afhankelijk van hun omvang, voor gezondheid en veiligheid gepaste structuren moeten creëren, zoals speciaal aangestelde werknemers, preventieafgevaardigden, een Comité voor veiligheid en gezondheid. De Arbeidsinspectiedienst en de Sociale verzekeringsinstelling houden toezicht, controleren de preventienormen voor beroepsrisico’s en organiseren in de bestaande ondernemingen preventiestructuren, die allemaal in het Spaanse recht zijn opgenomen. Zij adviseren en informeren ook bedrijven en werknemers over de beste manier om deze verplichtingen na te komen. Zij brengen de Arbeidsautoriteit op de hoogte van dodelijke ongevallen en van zeer ernstige en ernstige beroepsziekten; indien nodig worden de taken onmiddellijk stilgelegd als er ernstig of onmiddellijk gevaar is voor de veiligheid of gezondheid van de werknemers.



INSHT www.mtas.es/insht Het Nationaal instituut voor veiligheid en hygiëne op het werk (INSHT) is het gespecialiseerde wetenschappelijk-technische orgaan van de Algemene staatsadministratie; het analyseert en bestudeert de omstandigheden voor gezondheid en veiligheid op het werk en bevordert en ondersteunt verbeteringen van deze omstandigheden. Met het oog hierop creëerde het Instituut de nodige samenwerkingsverbanden met de bevoegde organen van de regionale regeringen. Om zijn opdracht te vervullen neemt het INSHT een aantal functies op zich, die traditioneel via de volgende programmapunten worden doorgevoerd: technische hulp, studie/onderzoek, opleiding, promotie/informatie/verspreiding, ontwikkeling van richtlijnen/standaardisering, tests/certificaat voor beschermingsuitrusting en machines, technische samenwerking, Secretariaat van de Nationale Commissie voor gezondheid en veiligheid op het werk. Informatiebronnen van INSHT Informatietype Inhoud Wetgeving Wetgevende teksten Fichas de Divulgación normativa

Achtergrondinformatie bij wetgeving, normalisatie, enz...

Indicatieve richtlijnen Protocollen en


Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Expert

Online Online

Gratis Gratis

Expert

Online

Gratis


meetmethoden Notas téchnicas de Prevención

Sensibilisatiemateriaal Prevención, Trabajo y Salud

Blootstelling gevaarlijke stoffen (activiteiten, agens, ….)

Expert

Online

OSH tijdschrift

Expert Technici

Papier Online

Papier Online Papier Online Enkel online

ERGA-FP (Formación Professional) ERGA-Noticias

OSH tijdschrift

Expert

OSH tijdschrift

Expert

ERGA-Primaria Transversal ERGA (bibliografisch tijdschrift) Gidsen

OSH tijdschrift

Expert

OSH tijdschrift

Expert

OSH

Expert Werknemer Expert Werknemer

Diverse publicaties

Video’s/DVD’s

Diverse onderwerpen

Hulpmiddelen Opleidingsgidsen Radio-uitzendingen interviews Videospot “je werkt om te leven, niet om het te verliezen” Software

VIK chemische stoffen (rechtstreekse link IPCS) Databank blootstellingswaarden Link naar eLCOSH E-learning Bibliotheek Online databank

Expert Trainer Werknemer Trainers

Diverse onderwerpen

Opleider Expert Breed publiek

Gratis

Enkele artikels vrij toegankelijk Alle Fichas Practicas vrij toegankelijk Gratis Gratis

Papier Online Online

Gratis

Online, soms ook aan te kopen Video/DVD

Gratis

Papier, CDrom MP3

Aan te kopen

Video online

Gratis

Gratis

Aan te kopen

Gratis

Toepassingen OSH

Expert

CD-Rom, diskette, DVD

VIK chemische stoffen

Expert Werknemer Expert

Online

Aan te kopen (soms online) Gratis

Online

Gratis

Online Online

Gratis

Online

Gratis

OSH in de bouw


Expert


Asociación Para La Prevención De Accidentes http://www.apa.es/ APA is een vereniging op nationaal niveau en werd opgericht door de Fondsen voor arbeidsongevallen. Deze instelling zonder winstoogmerk wijdt zich aan het op gang brengen en bevorderen van de studie, popularisering en goedkeuring van maatregelen inzake veiligheid en arbeidsongevallenpreventie. Ze werd in het overeenstemmende register van het Ministerie van Arbeid van technische organisaties, dat de preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten als doelstelling heeft, ingeschreven als de voornaamste instelling. Binnen de organisatie beschikt de instelling over voldoende middelen en personeel om de ondernemingen de modernste technieken voor bedrijfsrisicopreventie te kunnen aanbieden, in overeenstemming met de van kracht zijnde wetgeving. Informatiebronnen van APA Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Wetgeving Publicaties

Expert

Papier

Expert Werknemer Expert Werknemer

Papier

OSH tijdschrift OSH tijdschrift OSH tijdschrift

Expert Werknemer Werknemer

Papier Papier Papier

Boeken en handleidingen

OSH

Papier

Affiches Forum Agenda Hulpmiddelen Illustratiemateriaal

OSH

Expert Werknemer Werkgever Werknemer

Indicatieve richtlijnen VIK (Reglas de securidad) Fichas de normas de seguridad (richtlijnen) Sensibilisatiemateriaal Revista Prevención Folleto Prevención Folleto recomendaciones de seguridad

Fichas toxicologicas Documentatiecentrum Boletín mensual “Prevención Express” (opgemaakt door de informatiedienst en samengesteld uit de

Wetgeving en commentaar

Verduidelijking regels, wetgeving, enz... MSDS

OSH


Prijs

Papier

Papier elektronisch Online

Trainer

Papier

Expert Werknemer

Papier

Expert

Papier

Gratis Gratis


belangrijkste artikels uit de vaktijdschriften) Bibliotheek, databanken, expert advies Fonds voor arbeidsongevallen (Mutuas) Het Fonds voor arbeidsongevallen heeft sinds zijn oprichting in het begin van de vorige eeuw een groot deel van de risicopreventie ontwikkeld; deze entiteit toont de gunstige effecten aan van het dekken van beroepsrisico’s, wat de hoofdactiviteit van het fonds is. Het Fonds houdt zich met gedifferentieerde prestaties van risicopreventie bezig: (a) prestaties in verband met het dekken van arbeidsongevallen en beroepsziekten door de Spaanse sociaalverzekeringsinstelling; inhoud en ondernemingen moeten worden opgenomen in het Plan voor preventieactiviteiten, dat elke onderneming jaarlijks indient, in overeenstemming met de richtlijnen van het Ministerie van arbeid en sociale zaken; en (b) prestaties die behoren tot de taken van bijvoorbeeld arbodiensten. Momenteel kunnen alle Fondsen voor arbeidsongevallen als arbodienst optreden, op basis van dezelfde criteria als de rest van de gespecialiseerde privé-bedrijven. De Spaanse sociale zekerheidsinstelling en het Fonds voor arbeidsongevallen werken samen aan een voortdurende verbetering van de werkomstandigheden en de preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten. De Mutuas moeten gratis advies en informatie aan de ondernemingen verstrekken; zij moeten gidsen en handboeken opstellen, campagnemateriaal ontwikkelen, onderzoek voeren, statistieken verzamelen en opleidingsmateriaal aanmaken. Voor ondernemingen met minder dan 50 werknemers in risicosectoren moeten de Mutuas informatiesessies beleggen omtrent het opstellen van een preventieplan; bedrijven adviseren omtrent het beheer van risico’s, de kosten-baten van preventie, en in een opleiding voorzien. Mutuas werken vaak met externe experten die als ‘broker’ bemiddelen tussen kleine ondernemingen en de Mutua. Deze expert levert advies en ondersteuning aan het bedrijf.

4.6.3.2


Focal Point http://es.osha.eu.int Het Instituto Nacional de Seguridad e Higiene en el Trabajo (INSHT – Nationaal instituut voor veiligheid en hygiëne op het werk) zorgt in het kader van zijn functies voor de coördinatie en informatieverspreiding inzake veiligheid, hygiëne en gezondheid op het werk bij alle betrokkenen. Uit hoofde van de Wet inzake risicopreventie treedt het op als Nationaal referentiecentrum (Focal Point) om de informatieverstrekking op nationale schaal te vergemakkelijken, en dat in samenwerking met de instellingen van de Europese Unie en in het bijzonder met het Europees Agentschap en diens netwerk. Het INSHT treedt op als bestuurder van het Nationaal netwerk voor gezondheid en veiligheid op het werk, als nationale referentie en als Focal Point van het Europese agentschap. In een eerste fase bestond het Netwerk voornamelijk uit leden van de afdelingen en instellingen die in de Nationale commissie voor gezondheid en veiligheid op het werk zijn vertegenwoordigd; in een tweede fase werd het netwerk uitgebreid met andere partners die actief zijn in het preventiebeleid.



La Prevencion http://www.laprevencion.com Prevencion Integral http://www.prevencionintegral.com

4.6.3.3


Sociale partners Werkgeversorganisaties Spanish Confederation of Employer´s Organizations (CEOE) (nationaal) http://www.ceoe.es/webceoe/htmls/index.html?p_nivel=3&p_URL=quienessomos/index.html Spanish Confederation of the Small and Medium Enterprises (CEPYME) (nationaal) http://www.cepyme.es/paginas/descripcion.htm Confederation of Andalusia Trade Employer http://www.cecacomercio.org/ Werknemersorganisaties CC.OO. (nationaal) http://www.istas.ccoo.es/ Het vakbondsinstituut voor werk, omgeving en gezondheid ISTAS – onderstenung door CC.OO – levert informatie in de vorm van richtsnoeren en praktische informatie aan werknemersvertegenwoordigers in de bedrijven. ISTAS biedt advies en ondersteuning voor het oplossen van technische problemen en voor de interpretatie van de wetgeving. Het instituut biedt opleidingen aan verspreidt een succesvolle publicatie ‘Por experiencia’. Verder biedt het een forum voor sociaal overleg met betrekking tot veiligheid en gezondheid. UGT (nationaal) http://www.ugt.es/slaboral/principal.htm Union of Nursing SATSE http://www.satse.es/quienes_somos.cfm


Pluspunten


Er is een overvloedig informatieaanbod voor MKB’, vaak in samenwerking met sociale partners en experten betrokken bij risicopreventie. Het aanbod omvat vergaderingen, conferenties, seminaries, campagnes, brochures, opleidingsmateriaal en websites.



Minpunten

4.6.4.2

Er is meer dan voldoende overheidsfinanciering voor wekgevers en werknemers om informatie- en opleidingsactiviteiten te verbeteren en te promoten. Er zijn te veel en te complexe wettelijke regels, die het begrip en de kennis hiervan voor de MKB’s bemoeilijken. Informatie is zo talrijk aanwezig via diverse bronnen dat MKB’s deze nog moeilijk kunnen assimileren. De formele nalevering van de regelgeving overheerst vaak de ontwikkeling van een echte preventiecultuur met efficiënte preventieve acties.


Tot de succesfactoren behoren de beschikbaarheid van de informatie via websites en de frequente vergaderingen die worden georganiseerd. Ook de deelname van werkgevers en werknemers in de ontwikkeling en verspreiding van informatie is een succesfactor.

4.6.4.3


In Spanje is een publiek debat gestart over de Spaanse strategie voor veiligheid en gezondheid op de werkplek. Dit impliceert de ontwikkeling van een risico-observatorium voor het hele land, met als doelstelling het verzamelen, analyseren en verspreiden van beschikbare informatie over arbeidsomstandigheden en de gevolgen voor de gezondheid van de werknemers. De verzamelde en geanalyseerde informatie moet aanleiding geven om nieuwe strategieën te ontwikkelen en beleidsopties te kiezen gericht op specifieke risicosituaties en doeltreffende maatregelen. De enige manier om hiermee om te gaan is om alle preventieactoren te betrekken: overheidsadministr aties, sociale partners, Preventie-experten, bedrijven, werkgevers en werknemers.

4.6.4.4


Het ideaal informatiesysteem omvat een risico-observatorium, dat enerzijds een informatiesysteem omvat alsook een monitoringfunctie uitoefent. Het systeem is toegankelijk via internet, en kan eenvoudig gebruikt worden preventiediensten. De experten kunnen er terecht voor statistische analyses. Het observatorium beoogt de toename van de huidige kennis van gezondheidsproblemen en van risicoblootstelling op de werkplek en zal informatie aanleveren om een efficiënte preventiestrategie te ontwikkelen. De minimale data die beschikbaar moet zijn omvat drie informatieblokken: het type werknemer, het risico en de gezondheidsschade. De software laat toe dat alle overheden die verantwoordelijk dragen voor veiligheid en gezondheid kunnen samenwerken. Drie niveaus zouden moeten voorzien worden: een basisniveau (NB), gelinkt aan de preventiediensten, een secundair niveau (NA), gelinkt aan de overheden van de autonome regio’s en een nationaal niveau (NM), gelinkt aan de ministeries van arbeid en gezondheid. De toegang



tot internet zou de enige technische vereiste zijn om te participeren aan het informatiesysteem, rekening houdend met de kleine ondernemingen. Het informatie-en monitoringmodel voor preventie

NM Nivel Ministerial

NA

NA NA NA

NA

Nivel Autonómico

NB

NB NB

NB NB

NB Nivel Básico

4.6.5 Kenmerkende eigenschappen in een notendop De Mutuas Naast hun rol met betrekking tot de wetgeving hebben de Mutuas een historische gegroeide relatie met de ondernemingen via hun verzekering. Op vraag van de kleine onderneming en vaak na een bezoek van de inspectiedienst wordt de Mutua gevraagd om advies en informatie te verschaffen. Het MKB en de Mutua bepalen samen welke hulp moet worden geboden en welke prijs hiervoor wordt betaald. De Mutuas moeten een aantal gratis algemene diensten aanbieden zoals opleiding voor MKB’s, en daarnaast kunnen zij een tarief bepalen voor specifieke diensten zoals risico-evaluatie. De rol van de Mutuas is contradictorisch. Enerzijds zijn zij een intermediaire organisatie die de MKB’s op een eenvoudige manier kan benaderen terwijl ze anderzijds deze rol niet ten volle kan opnemen gezien ze een prijs vraagt voor het advies. De grens tussen de maatschappelijke rol en de commerciële rol werkt in het nadeel van de kleine onderneming.



INSHT versus regionale overheden INSHT speelt geen actieve rol in de informatiebemiddeling naar MKB’s. Deze wordt georganiseerd door de regionale overheden. Zij worden als belangrijke MKB-informatiebron gezien door de sociale partners. Indien de politieke bereidheid bestaat en de middelen worden vrijgemaakt, kunnen regionale overheden een impact hebben, indien zij een informatienetwerk ontwikkelen met intermediaire organisaties zoals de sociale partners. Het netwerk en de nationale sturing ontbreken momenteel.



4.7

Verenigd Koninkrijk

4.7.1 Facts and figures Aantal ondernemingen en kleine ondernemingen In het Verenigd Koninkrijk is het totale aantal werknemers gestegen van 22,3 miljoen in 1974 tot 25,7 miljoen in 2004/05. Het aantal kleine bedrijven is spectaculair toegenomen: bij het begin van 2003 waren er 4 miljoen ondernemingen in de UK, waarvan 99% kleine bedrijven (met minder dan 50 werknemers) zijn; nauwelijks 0,2% telde meer dan 250 werknemers. Globaal genomen stellen kleine en middelgrote ondernemingen (MKB’s) nu nagenoeg 60% van de arbeidskrachten te werk en 71% van de ondernemingen heeft geen werknemers. Beroepsbevolking Jaar 2000 Inwoners Arbeidskrachten Tewerkgesteld Niet tewerkgesteld Bron: ONS

In miljoen 59.8 36 27.9 1.5

Aantal arbeidsongevallen Arbeidsongevallen: incidentie met meer dan 3 dagen afwezigheid (per 100.000 tewerkgestelde personen) UK 2000 2001 2002 2003 Landbouw, jacht 2328 3056 2040 2139 en bosbouw Productie 1723 1611 1691 1519 Bouw 2506 2737 2635 2493 Transport, opslag 1957 1844 1825 1868 en communicatie Incidentie = (aantal arbeidsongevallen met meer dan 3 dagen afwezigheid dat zich tijdens het jaar heeft voorgedaan / aantal tewerkgestelde personen in de referentiebevolkingsgroep) x 100.000. Een arbeidsongeval is een afzonderlijke gebeurtenis tijdens het werk die leidt tot fysieke of psychische schade. Ongevallen op de weg van of naar het werk, gebeurtenissen die louter een medische oorsprong hebben, en beroepsziekten horen hier niet bij.

Dodelijke arbeidsongevallen: incidentie (per 100.000 tewerkgestelde personen) UK 2000 2001 2002 1.7 1.5 1.4

2003 1.1




4.7.2 Informatie-infrastructuur inzake preventie, bescherming en welzijn op het werk Schema Schematische voorstelling van de organisatie van de preventie in het Verenigd Koninkrijk. (Bron: The Health and safety system in Great Britain, http://www.hse.gov.uk/pubns/ohsingb.pdf)

The Secretaries of State for : The Environment, Transport and the Regions ; Health ; the Home Office ; Scotland and Wales ; The Minister of Agriculture responsible to Parliament for the activities of HSC and HSE in different areas

Good Neigbour Scheme

Safe Startup

The Health and Safety Commission

HSE

Local Authority Unit

HSE/Local Authority

Local authorities,

-Inspectie

-Inspectie

Enforcement Liaison

including :

Committee

-Sensiblisering

-Sensiblisering

environmental health, consumer

-Informatie

-Informatie

protection and trading standards departments

Subject Advisory

Industry Advisory

Committees

Committees

National Radiological Protection Board

Joint Co-ordinating committee ROSPA

IOSH

- Informatie

- Informatie

- Opleiding

- Advies

British Safety Council - Advies - Opleiding

Onderneming/KMO

Beroepsverenigingen

Chambre of

Sociale partners

Small Business

- Informatie

Commerce

- Informatie

Forum

- Advies

- Informatie

- Advies

- Advies



Preventiestructuren in het Verenigd Koninkrijk De huidige gezondheidsen veiligheidsvoorschriften werden in 1974 van kracht, toen er door de HSWwet nieuwe instellingen kwamen en de op dat ogenblik bestaande wetgeving inzake gezondheid en veiligheid geleidelijk aan werd herzien en vervangen. Door de Wet werden twee nieuwe instellingen gecreëerd: de Health and Safety Commission en de Health and Safety Executive (Commissie en Uitvoerend orgaan voor gezondheid en veiligheid). De Health and Safety Commission De voornaamste taak van de Health and Safety Commission bestaat erin, de nodige maatregelen te treffen om de gezondheid, veiligheid en het welzijn van werkenden en van het publiek te verzekeren, in de wijze waarop verbintenissen worden afgesloten: dat betekent nieuwe wetten en normen voorstellen, onderzoek verrichten, informatie en advies verstrekken en explosieve en andere gevaarlijke stoffen controleren. Lokale overheden, werkgevers en werknemers en de gebruikers zijn vertegenwoordigd in de HSC. De Health and Safety Executive De Health and Safety Executive adviseert en ondersteunt de Commissie, met de toestemming van de Minister voor transport, de lokale overheid en de regio’s. De Executieve adviseert en ondersteunt de Commissie bij haar taken. Hij heeft eigen specifieke wettelijke verantwoordelijkheden, met name voor de handhaving van de wetten inzake gezondheid en veiligheid. Het personeel van de Executieve, ongeveer 4000 personen, omvat inspecteurs, beleidsadviseurs, technologen en wetenschappelijke en medische deskundigen. De HSW-Wet en de daarmee verwante wetgeving wordt door HSE of door lokale overheden ten uitvoer gelegd, in overeenstemming met de hoofdactiviteit die op de individuele werkplek wordt uitgevoerd. Lokale overheden Ook de lokale overheden hebben wettelijke verantwoordelijkheden wat de handhaving van de wet inzake gezondheid en veiligheid op sommige terreinen betreft. Zij zijn vooral in de sectoren distributie, kleinhandel, kantoor, vrije tijd en maaltijdverstrekking actief. HSE werkt voor de handhaving van de regels nauw met de lokale overheden samen, door toedoen van het HSE/Local Authorities Enforcement Liaison Committee (Raad van toezicht op de handhaving HSE/Lokale overheden). HSE geeft de Commissie beleids-, technologisch en professioneel advies. Ander deskundig advies komt van het netwerk van adviescomités van HSC, die zich met bijzondere risicogebieden en soms ook met bijzondere industrieën bezighouden.



HSE www.hse.gov.uk De Health and Safety Executive adviseert en ondersteunt de Commissie, met de toestemming van de Minister voor transport, de lokale overheid en de regio’s. De Executieve adviseert en ondersteunt de Commissie bij haar taken. Hij heeft eigen specifieke wettelijke verantwoordelijkheden, met name voor Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen


de handhaving van de wetten inzake gezondheid en veiligheid. Het personeel van de Executieve, ongeveer 4000 personen, omvat inspecteurs, beleidsadviseurs, technologen en wetenschappelijke en medische deskundigen. De HSW-Wet en de daarmee verwante wetgeving wordt door HSE of door lokale overheden ten uitvoer gelegd, in overeenstemming met de hoofdactiviteit die op de individuele werkplek wordt uitgevoerd. Bewustmakingsactiviteiten (vooral voor de MKB’s) Een groot deel van de huidige activiteiten van HSE en de lokale overheden is erop gericht om vooral kleine bedrijven bewust te maken van het belang van gezondheid en veiligheid. Zo worden er campagnes gevoerd: Good Health is Good Business (Goede gezondheid in een gezond bedrijf), Working Well Together (Gezond samenwerken), European Week for Health and Safety (Europese week voor gezondheid en veiligheid) en de gezamenlijke DH/HSE-campagne Back in Work (Weer aan het werk); reclame voor specifieke producten (COSHH Essentials); seminaries en tentoonstellingen: evenementen ter bewustmaking van veiligheid in de landbouw, Business Advice Open Days (Open dagen bedrijfsadvies), Good Neighbour Fora (Forum Goede buren); en mailings. Tal van lokale overheden organiseren seminaries en cursussen over gezondheid en veiligheid en werken met de bedrijfsadviesbureaus samen om nieuwe en bestaande lokale ondernemingen bewust te maken van het belang van gezondheid en veiligheid. De ervaringen en bewijzen suggereren evenwel dat zulke initiatieven slechts enkele kleine bedrijven bereiken. HSE voert momenteel onderzoek om op het vlak van gezondheid en veiligheid tot een grotere bewustmaking en uiteindelijk ook tot actie te komen in die ondernemingen die moeilijk te bereiken zijn; HSE identificeert tevens goede risicocommunicatie op de werkplek. Verder werkt HSE ook samen met National Training Organisations (NTO’s), Department for Education and Employment (DfEE) en andere (bv. het Institute of Directors) opdat gezondheid en veiligheid in het onderwijssysteem en de managementopleidingen worden geïntegreerd. Informatie en ondersteuning (vooral voor de MKB’s) HSE is marktleider op het vlak van informatieverstrekking. Heel wat publicaties van HSE zijn voor kleine bedrijven bestemd en werden met onderscheidingen bekroond omdat ze zo duidelijk zijn opgesteld. Gedrukte en elektronische richtsnoeren worden met andere methodes aangevuld om ondersteuning te verlenen, bijvoorbeeld seminaries, cursussen en persoonlijk contact. Deze benadering vindt weerklank bij heel wat lokale overheden. Bovendien zijn de Workplace Contact Officers van HSE (WCO’s – Contactpersonen op de werkplek), wier taak erin bestaat kleine bedrijven te ondersteunen en bij te staan, waardevolle krachten. Het Good Neighbour Scheme van HSC streeft naar een betere ondersteuning voor kleine bedrijven door de creatie van lokale netwerken via de toeleveringsketen. Gelijkaardige systemen omvatten het voormalige Small Business Project (Project voor kleine bedrijven) van de Health Education Authority (Autoriteit Gezondheidsonderricht). Nochtans blijkt uit de bewijzen en de ervaringen dat een gebrek aan ondersteuning voor de kleine bedrijven nog steeds een bekommernis is, vooral dan waar het gaat om gezondheid op het werk. Kleine bedrijven hebben het soms moeilijk om de publicaties die ze nodig hebben, te vinden en ze zouden het dan ook op prijs stellen indien meer gevalsanalyses en beste praktijken werden gebruikt waarvan ze zouden kunnen leren; ze waarderen vooral het persoonlijk contact met een vertegenwoordiger van een autoriteit, hoewel dit niet noodzakelijk een inspecteur hoeft te zijn. Er moet met andere woorden nog hard worden gewerkt aan de verdere ontwikkeling van de bestaande benaderingen en worden geïnvesteerd in het potentieel van anderen – met werkmiddelen zoals audits en het creatieve gebruik van nieuwe technologieën. Workplace Contact Officers Workplace Contact Officers zijn werknemers van HSE die een specifieke opleiding gevolgd hebben om als aanspreekpunt van de voornamelijk kleine en nieuwe onderneming op te treden. Zij vullen het werk



van de inspecteurs aan door de bedrijven te adviseren en van informatie te voorzien. De contact officers organiseren workshops, conferenties en seminaries. Zij zorgen ervoor dat de ondernemingen omringd wordt met de meest geschikte informatiepartners zoals de Business Links, opleidingsinstituten, lokale overheden, veiligheidsgroeperingen en andere spelers die preventie promoten. Informatiebronnen van HSE Informatietype Inhoud Website

Wetgeving Portaal naar wetteksten

Commentaren Indicatieve richtlijnen Operational instructions and guidance Guidance notes

Practical application of legislation Sensibilisatiemiddelen Free leaflets

E-nieuwsbrieven

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Informatieve website met zoekmogelijkheid via sector en thema

Preventie-expert Werkgever uit alle sectoren/MKB Werknemer

Online

Gratis

Integrale gecoördineerde teksten

Preventie-expert

Gratis

Commentaar recente wetgeving

Preventie-expert

Online via Office of Public Sector Information Online

Thematische ondersteuningspakketten voor inspecteurs Diverse thematische brochures. Deze nota’s leggen geen verplichting op maar kunnen gebruikt worden als richtsnoer voor de inspectie om goede praktijken te identificeren. Diverse thematische brochures.

Inspecteur

Online

Gratis


Online en/of papier

Meestal betalend


Online en/of papier

Meestal betalend

Thematische informatiefolders opzoekbaar via index Een aantal zijn beschikbaar in diverse talen. Diverse thematische en sectoriële nieuwsbrieven

Preventie-expert Werkgever uit alle sectoren/MKB

Online

Gratis

Onderzoeker Preventie-expert

Online

Gratis

Gratis

Landbouw Offshore Nucleair Biologische agentia



Video’s

Diverse thema’s

Worksmart video

45-seconden video’s diverse onderwerpen

Preventie-expert Werknemer MKB Werknemers

Advies HSE Infoline Onderzoek MDHS series

Video DVD

Betalend

Online

Gratis

Tel 0845 345 0055

Gratis

Methoden voor het bepalen van de concentratie van gevaarlijke stoffen Diverse thema’s Goede praktijkvoorbeelden

Preventie-expert

Online

Gratis

Preventie-expert Verschillende industrieën

Online Online

Gratis Gratis

Hulpmiddelen Farm self-assessment CHaSPI

Software Management tool

Online Online

Gratis Registratie

Costs H & S

Kosten/baten preventie

Online

Gratis

Noise Calculator Manual Handling Assessment Slips Assessment Tool

Lawaaimeter Manueel hanteren van lasten Slip potentieel doorgangen voetgangers Management tool

Landbouwers Management Bedrijven met meer dan 250 pers Management Preventie-expert Preventie-expert Preventie-expert

Online Online

Gratis Gratis

Preventie-expert

Online

Gratis

Management MKB Preventie-expert Preventie-expert

Online

Gratis

Online Online

Gratis Gratis

Onderzoeksrapporten Case studies

SME Performance Indicator Stress management Vibration exposure

Stress management tool Hand-arm trillingen Lichaamstrillingen

Informatiecentrum

Gratis toegankelijk op afspraak

Institute for occupational safety and health (IOSH) http://www.iosh.co.uk/ IOSH is een onafhankelijke non-profitorganisatie en de thuisbasis voor de Chartered Safety and Health Practitioner. Het instituut zorgt voor onpartijdige en gezaghebbende begeleiding op het vlak van gezondheid en veiligheid. Royal Society for the prevention of accidents (ROSPA) http://www.rospa.com/index.htm ROSPA (Koninklijke vereniging voor ongevallenpreventie) is een geregistreerde liefdadigheidsinstelling die actief betrokken is bij de promotie van veiligheid en de ongevallenpreventie op alle domeinen en informatie, advies, hulpmiddelen en opleidingen verschaft.



Initiatieven voor kleine ondernemingen ROSPA werkt met een netwerk van 80 preventiegroepen, die allemaal lid zijn van de Safety Groups UK (voorheen National Health & Safety Groups Council). Deze vrijwillige, non-profit organisaties bieden een lokaal forum voor overleg, netwerking en expertisedeling tussen werknemers, arbeidsinspecteurs en werknemersvertegenwoordigers. Het netwerk verspreidt kennis door problemen en oplossingen te delen met andere bedrijven die gelijkaardige ervaringen hebben. ROSPA creëerde zes Safety Information Centres, met het doel informatie en advies te verschaffen aan kleine ondernemingen. Deze helpen de MKB’s bij het opzetten van eenvoudig veiligheids- en gezondheidsmanagementssyteem, het schrijven van een beleidsverklaring en het uitvoeren van een risicoanalyse. ROSPA ontwikkelde hiervoor een adviespakket. Informatiebronnen van ROSPA Informatietype Inhoud Sensibilisatiemateriaal Tijdschriften: arbeidsveiligheid (3) Occupational Safety & health Journal Occupational Safety & health Bulletin Safety Express Safety education(1) Safety Education Journal Staying alive

Doelpubliek

Expert

OSH

Expert

OSH

Expert

OSH

Trainers Breed publiek

Video’s, DVD’s

Thuisveiligheid Water- & sport, vrije tijd Veiligheid op de weg Thuisveiligheid Veiligheid op de weg Veiligheid water & vrijetijdsactiviteiten Veiligheid in het curriculum Arbeidsveiligheid, hygiëne, ergonomie, .... OSH

E-video’s

OSH

Publicaties

OSH Veiligheid op de weg Thuisveiligheid

Safetyshop

Allerlei ivm OSH, hulpmiddelen,

Opleidingsmateriaal voor kleuter, lager en middelbaar onderwijs

Affiches

Prijs

Papier OSH

Care on the road

Verspreiding


Maakt deel uit van het ROSPA membership of kan apart voor ingetekend worden.

Expert Leraars, docenten

Werknemer Expert Werknemer Trainer Werknemer Trainer Werknemer Expert Trainer Werkgever Comitéleden Werknemer Werkgever

Diverse prijzen

Papier


Membership of apart aan te kopen Diverse prijzen Diverse prijzen Gratis Diverse prijzen

Diverse prijzen Maart 2006 Pagina 111/225

Factsheets

toestellen, …. Diverse onderwerpen

Persberichten

Activiteiten ROSPA

4.7.3.2


Online

Gratis

Online

Gratis


Focal Point http://uk.osha.eu.int De Health and Safety Executive (HSE) treedt op als de vertegenwoordiger van het Verenigd Koninkrijk (UK) voor het Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk. Het UK Focal Point wordt beheerd en ondersteund door de volgende sociale partners: de Trade Union Congress (TUC), de Confederation of British Industry (CBI), HSE (Noord-Ierland). Het Focal Point is belast met de organisatie en coördinatie van het UK National Information Network (Nationaal informatienetwerk UK). Het is de bedoeling van het Netwerk om in heel de Europese Unie (EU) informatie over gezondheid en veiligheid te verzamelen en te verspreiden en zo verbeteringen van de werkomgeving in de hand te werken. The Small Business Trade Association Forum http://www.hse.gov.uk/aboutus/hsc/iacs/sbtaf/index.htm Dit Forum voor handelsverenigingen van kleine bedrijven bestaat uit leden van handelsverenigingen en organisaties die kleine bedrijven vertegenwoordigen. Het Forum werd opgericht om: - ervoor te zorgen dat de Health and Safety Commission (HSC) en de Health and Safety Executive (HSE) luisteren naar de bekommernissen van kleine bedrijven; - de manier waarop HSC en HSE met de kleine bedrijven communiceren, te verbeteren; - kleine bedrijven te doen informeren naar nieuwe initiatieven en wetsvoorstellen met betrekking tot gezondheid en veiligheid. The Workers' Safety Adviser Challenge Fund http://www.wsa-cf.org/ Het Workers’ Safety Adviser (WSA) Challenge Fund (Challenge-fonds voor veiligheidsadviseurs voor werknemers) ondersteunt vennootschappen met de bedoeling om meer werknemers te betrekken bij veiligheid en gezondheid op het werk. Het gaat hier om zeer uiteenlopende organisaties: vakbonden, lokale overheden, handelsverenigingen en kamers van koophandel. Het WSA Challenge Fund werd in 2004 opgericht en wordt gefinancierd door het Ministerie van Arbeid en Pensioenen, dat over een periode van 3 jaar £3 miljoen investeert. Uit een evaluatie van de resultaten van het project is gebleken dat het kernmodel van WSA succesvol is; het is een aanpak op vrijwillige basis die van de invloed van de voornaamste belanghebbenden gebruik maakt om partnershiprelaties tussen werknemers en werkgevers te ontwikkelen. Good Neighbour Scheme http://www.hse.gov.uk/events/goodn1.htm Het Good Neighbour Scheme ging in 1997 van start. Het systeem heeft als doel, het uitwisselen van deskundigheid op het vlak van gezondheid en veiligheid tussen organisaties te bevorderen. Het spoort vooral organisaties die ervaring hebben met een goed gezondheidsen veiligheidsbeheer, aan om hun deskundigheid te delen en zo andere organisaties te helpen om hun prestaties op het vlak van gezondheid en veiligheid te verbeteren. Ondernemingen kunnen zich gratis en volledig vrijwillig bij het Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen


systeem inschrijven. Het systeem is een initiatief van HSE en krijgt de steun van tal van andere instellingen: ROSPA, TUC, BSC, EEF, BCC, IOSH. Safestartup.org http://www.safestartup.org/ Safestartup.org wordt voorgesteld door het Institution of Occupational Safety and Health (IOSH), gesponsord door de Norwich Union en ondersteund door HSE en Small Business Service. De website bevat fundamentele informatie over hoe pas opgerichte ondernemingen en kleine bedrijven de voorschriften inzake gezondheid, veiligheid en milieu kunnen naleven. Working Well Together Campaign http://wwt.uk.com/ WWT is een langetermijncampagne in de bouwsector, die op initiatief van het Construction Industry Advisory Committee (Adviescomité bouwindustrie) van de HSC werd gelanceerd. De sociale partners zijn de voornaamste actoren, maar HSC/E bevorderde de lancering van de campagne en blijft een actieve deelnemer. De activiteiten omvatten verbintenissen door ondernemingen en het uitwisselen van informatie en goede praktijken via websites.

4.7.3.3


The British Chambre of Commerce http://www.chamberonline.co.uk/ De BCC (Britse kamer van koophandel) ondersteunt bedrijven met informatie en advies over alle aspecten van het ondernemerschap. Vooral de MKB’s krijgen hier de aandacht. Informatiebronnen van BCC Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Wetgeving Europese Richtlijnen

Werk algemeen : Standpunt ondermeer op EU richtlijnen : arbeidstijden, tijdelijke werknemers, gender & diversiteit Standpunten BCC ivm aankomende Britse wetgeving (vb Health & Social Care Bill – Britse parlement of Verzekering van bedrijven, ....)

Werkgever

Online

Gratis

Werkgever

Online

Gratis

Nieuwsbrief voor MKB’s met advies en actualiteiten Nadruk op verzekeringsaspecten (geweld op het werk,

Werkgever

Elektronisch

Werkgever

Online Papier

Britse wetgeving

Sensibilisatiemateriaal BCC Newsletter

Publicaties


Gratis Betalend of voor leden Maart 2006 Pagina 113/225

Persberichten Hulpmiddelen Chamber Primary Health Plan

ziekteverzuim, vergoeding bij ongeval & ziekte), financiële risico’s Actuele onderwerpen

Bestrijden ziekteverzuim op het werk

Werkgever Pers

Online

Gratis

Werkgever RH

“membership service”

The Engineering Employers’ Federation (EEF) http://www.eef.org.uk/UK/ De EEF (Federatie van werkgevers ingenieurswezen) verleent in heel de UK diensten op het vlak van gezondheid en veiligheid, via een netwerk van elf kwaliteitsvolle regionale verenigingen. Specialisten en praktijkdeskundigen geven telefonisch advies, bezoeken de werkplek, treden op als consultant en helpen organisaties om hun risico’s op het vlak van gezondheid en veiligheid doeltreffend aan te pakken en te beheren. Informatiebronnen van EEF Informatietype Inhoud Sensibilisatiemateriaal Briefings

Algemene publicaties

Actualiteiten, nieuwigheden ivm OSH OSH

Managing stress at work

Stressbestrijding

Safe, healthy and effective educational visits Safety fact sheets

Organisatie van een bezoek aan een bedrijf (momenteel enkel werken op hoogte)

Noise in engineering

Lawaai

Onderzoeksverslagen

Ondermeer over ziekteverzuim, verzekering, ...

Hulpmiddelen Benchmarking tool

Benchmarking


Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Werkgever Expert

Online

Leden

Werkgever Expert

Online

Papier Online

Soms vrij toegankelijk, meestal voorbehouden voor leden Leden Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis (die over ziekteverzuim) Leden

Online

Leden

Werkgever MKB Schooldirectie

Werkgever Expert Werknemer Werknemer Expert Werkgever Expert

Werkgever MKB


Fit for Work

Bestrijden ziekteverzuim Bevorderen reïntegratie

Werkgever MKB

Online Papier

Work Organisation Assessment Questionnaire

Stress

Werkgever MKB

Online

Leden Betalend, prijsverschil voor leden en niet-leden Gratis

Confederation of British Industry (CBI) http://www.cbi.org.uk De MKB-raad van de CBI (Confederatie Britse industrie) stelt zijn eigen begroting op en houdt zich voornamelijk bezig met onderwerpen die in hoofdzaak kleinere en groeiende bedrijven aanbelangen. De CBI stelde werkgroepen gezondheid en veiligheid samen, zoals het Health & Safety Panel, de Health and Safety Steering Group, de Dangerous Substance Working Party, de Chemical Working Party, om de desbetreffende CBI-comités en -personeelsleden te beïnvloeden en te informeren over gepaste acties. Trade Union Congress (TUC) http://www.tuc.org.uk/ De TUC (Vakbondscongres) produceert een brede waaier van verslagen, campagnes, literatuur, richtsnoeren voor vakbondsonderhandelaars, educatief materiaal en memorabilia. Informatiebronnen van TUC Informatietype Inhoud Wetgeving Publicaties

Sensibilisatiemateriaal Publicaties

Hazards magazine

Hulpmiddelen E-bulletins *Changing Times news *Education update *Equality news *In ToUCH *Int’l Development Matters *Organise! *Risks E-alerts

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Rechten werknemer

Werknemer Vakbondsafgevaardigde Expert

Online Papier

Gratis 9,99$

Diverse onderwerpen

Werknemer Vakbondsafgevaardigde Expert Werknemer Vakbondsafgevaardigde Expert

Papier

Diverse prijzen

Online Papier

Sommige artikels online

Werknemer Expert Geïnteresseerden Vakbondsafgevaardigden

E-mail

Gratis

Werknemer Expert Geïnteresseerde Vakbondsafgevaardigde

E-mail

Gratis

OSH

Work/life balance

OSH Diverse thema’s



Small Business Service (SBS) http://www.sbs.gov.uk De Small Business Service (Dienst Kleine bedrijven) is een afdeling van het Ministerie van Handel en industrie. De SBS beheert Business Link, een netwerk van adviescentra die door lokale adviseurs worden geleid en bestemd zijn voor kleine bedrijven in heel Engeland. De dienst werkt ook samen met gelijkaardige organisaties in de rest van de UK. Het exploitantennetwerk Business Link geeft onafhankelijk en onpartijdig bedrijfsadvies, informatie en dienstverlening om kleine bedrijven en starters in heel Engeland te helpen. Elk van de lokale providers van de Business Link (en hun tegenhangers in de rest van de UK) beschikt over een toegewijd team van bedrijfsadviseurs, wier taak erin bestaat om zakelijke ondersteuning op lange termijn te geven. De Health and Safety Commission en de Small Business Service zouden nauw moeten samenwerken op centraal en lokaal niveau om een efficiënt preventiebeleid in de kleine ondernemingen uit te bouwen.

4.7.4 Huidige en toekomstige patronen van informatiestroom 4.7.4.1 Pluspunten

Minpunten

4.7.4.2

Sterke en zwakke punten van bestaande informatiestroom HSE en de locale overheden leveren informatie, advies en richtlijnen, die gezaghebbend en kwalitatief zijn Er is zeker geen tekort aan informatie Heel wat informatie is toegankelijke en relevant Sommige informatiebronnen voor MKB’s zijn ingewikkeld, te lang en niet goed geschreven Een aantal ondernemingen, meer specifiek de kleine ondernemingen willen voldoen aan de veiligheids- en gezondheidsvoorschriften, maar willen HSE niet benaderen uit vrees voor inspectie


Factoren die bijdragen tot een succesvolle informatieoverdracht zijn o.a. - de duidelijke profilering van één sterke informatieleverancier; - de talrijke praktische en direct bruikbare informatieve brochures bedoeld voor MKB’s; - de directe benadering van de kleine ondernemingen via de voor hen vertrouwde informatiekanalen en de persoonlijke contacten - de creatie van netwerken van officiële instanties met MKB netwerken

4.7.4.3


Een strategie voor gezondheid en veiligheid op het werk in Groot-Brittannië, tot 2010 en daarna. http://www.hse.gov.uk/aboutus/hsc/strategy.htm Het strategieboek van de Health and Safety Commission (HSC) zet uiteen wat HSE wenst te bereiken, zijn eigen bijzondere bijdrage en die van de Health and Safety Executive (HSE) en lokale overheden



(LO’s). Het strategieboek beklemtoont vier acties, waarvan we diegene die voor deze studie relevant zijn, bespreken. Strategie en partnerschap voor gezondheid op het werk HSE associeert zich met de Lokale overheden om zich toe te leggen op de hulpmiddelen voor overeengekomen doelstellingen inzake gezondheid en veiligheid. Met het programma LAs and HSE Working Together (Samenwerking LO’s en HSE) zouden specifieke sectoren en sommige grote organisaties voordeel halen uit een nationale aanpak door toedoen van centraal gecoördineerde programma’s. Om deze nieuwe benadering te illustreren maken HSE en de LO’s gebruik van recente voorbeelden van beste praktijken en ontwikkelen ze systemen om opleidingen, kennis en deskundigheid met elkaar te delen. HSE creëert nieuwe partnerschapsrelaties in de publieke en privé-sector om de ondersteuning van gezondheid en veiligheid op het werk lokaal, regionaal of per sector te ontwikkelen, afhankelijk van de noden. De kern van deze ondersteuning is het principe van pro-actief beheer van gezondheidsrisico’s. HSE zorgt voor meer bewustwording, stimuleert de vraag naar deze diensten en zoekt naar middelen om kleine organisaties of andere moeilijk te bereiken groepen te beïnvloeden. HSE werkt met vakbonden, werkgevers, verzekeraars en gezondheidswerkers samen om dit te realiseren. Er komt een afzonderlijk adviesnetwerk, als antwoord op de bevindingen van de sociale partners en HSE, namelijk dat de belanghebbenden, in het bijzonder de kleine bedrijven, zich niet graag tot de overheid richten voor advies. Sommige projecten zijn reeds van start gegaan: Workplace Health Direct: pilootprojecten op basis van partnerschap, om modellen te testen voor ondersteuning op het vlak van gezondheid en veiligheid op het werk en van rehabilitatie. Managing sickness absence and return to work: een aanpak van alle oorzaken van afwezigheid door ziekte, met praktisch en eenvoudig advies voor de werkgevers en lijnchefs, in samenwerking met de werknemers en hun vertegenwoordigers. Stress management standards: een praktische aanpak voor organisaties om te meten hoe goed ze deze ingewikkelde kwestie – die de oorzaak is van heel wat gevallen van slechte gezondheid – aanpakken. Mensen helpen zodat ook zij kunnen genieten van een doeltreffend gezondheidsen preventiebeleid en van een doelmatige gezondheidsen preventiecultuur. Het Business Involvement Programme vormt de schakel tussen initiatieven waarbij de klemtoon ligt op de voordelen, het zakelijke en het sociale aspect van doeltreffend risicobeheer, en maakt daarbij gebruik van een reeks gezaghebbende gevalsanalyses, die op de website van HSE kunnen worden geraadpleegd. Met een recente grootschalige reclamecampagne wilde men bedrijven en werkgevers algemeen wijzen op de tastbare voordelen van een goed beheer van gezondheid en veiligheid. De uitdaging bestaat erin om het succes van dit werk nog verder uit te bouwen. HSC en HSE stonden in het verleden weigerachtig om meer dan een strikt beperkt gedeelte van hun werktijd en bronnen te besteden aan niet-wettelijke activiteiten. HSC ziet niet-wettelijke activiteiten nu als manieren om voor OH&S betere resultaten te halen. Het adviesorgaan ROSPA en de beroepsorganisatie IOSH zijn blij met de nieuwe strategie, waarbij HSC/E zorgt voor de vereenvoudiging en besturing van een OH&S-systeem dat alle actoren omvat. Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen


Een verklaring van HSE over het verstrekken van toegankelijk advies en ondersteuning, september 2004 http://www.hse.gov.uk/aboutus/plans/advice.pdf Een van de voornaamste thema’s in de strategie van de Health and Safety Commission is het helpen van mensen opdat ook zij van een doeltreffend gezondheidsen veiligheidsbeheer en van een doelmatige gezondheidsen veiligheidscultuur kunnen genieten. Door kanalen met toegankelijk advies en richtsnoeren te verstrekken of te promoten dragen zij in grote mate bij tot de verwezenlijking van die ambitie. HSE en de lokale overheden (LO’s) verstrekken reeds informatie, advies en richtsnoeren, die als gezaghebbend en veelomvattend worden beschouwd. Sommige bedrijven, en dan vooral kleine bedrijven, willen echter wel voldoen aan de normen voor gezondheid en veiligheid, maar richten zich niet tot HSE of de LO’s voor hulp, omdat ze bang zijn dat ze de aandacht vestigen op hun problemen en corrigerende maatregelen moeten nemen. Bijgevolg publiceerde HSE in september 2004 een verklaring, met een beschrijving van vier werkelementen om de beschikbare adviezen en ondersteuning te verbeteren, vooral voor kleine bedrijven, zonder dat zij bang hoeven te zijn voor maatregelen. De verklaring schetst de optie om advies volledig te scheiden van corrigerende maatregelen en vroeg HSE om hierop in detail in te gaan: hoe kan HSE de bestaande informatieverstrekking verbeteren? Hoe moet HSE de informatie delen met de LO’s, zodat ook zij een doeltreffende informatie- en adviesbron kunnen zijn? Hoe moet HSE met anderen samenwerken om andere communicatiekanalen te verbeteren? HSE zal betrouwbare, onafhankelijke richtsnoeren blijven produceren telkens als dat nodig is, en volgens de prioriteiten. HSE zal zijn partners aanmoedigen, omdat zij beter in staat zijn om goede praktische richtlijnen te produceren voor specifieke industrietakken of onderwerpen. Inspecteurs van HSE en de LO’s zullen ook naar aanleiding van andere activiteiten advies blijven geven, omdat de werkgevers dat doorgaans op prijs stellen. HSE maakt een onderscheid tussen informatie, advies en ondersteuning. Informatie: Beter gebruik van Internet HSE wil kwaliteitsinformatie en -advies verschaffen, parallel met de maatregelen. De huidige website wordt duidelijker gestructureerd rond specifieke onderwerpen, industrietakken en activiteiten en krijgt een verbeterde zoekfunctie. HSE zet ook doelgerichte, specifieke ‘zelfevaluatie’-tools online. HSE zal adviesfora op het getouw zetten in de vorm van ‘online-gemeenschappen’ – voor alle professionele veiligheidswerkers, bedrijfsvertegenwoordigers en iedereen die belangstelling heeft voor het onderwerp, zodat ze kunnen netwerken, beste praktijken uitwisselen en advies en ondersteuning verlenen. Advies: Infoline Infoline verstrekt momenteel persoonlijk informatie over gezondheidsen veiligheidskwesties, aan mensen die telefonisch of schriftelijk vragen stellen. HSE wil het bereik en de omvang van deze dienst uitbreiden, omdat hij bij de belanghebbenden wordt gezien als betrouwbaar, nauwkeurig en veelomvattend. Advies: Netwerken HSE wenst de band met partners op lokaal niveau te verstevigen door ervaringen uit te wisselen.



HSE wil het verschaffen van advies, richtsnoeren en ondersteuning stimuleren door met en via bemiddelaars te werken; verder wil HSE de rechtstreeks door HSE gesteunde middelen aanvullen. De vertegenwoordiging van bemiddelaars is echter in elke sector verschillend. HSE wil een onderzoek voeren naar de mogelijke rol van bemiddelaars voor kleine bedrijven en zijn reactie hierop afstemmen. Ondersteuning: via samenwerkingsmodellen en –projecten HSE verleent haar medewerking aan ondersteuningsprojecten, in specifieke sectoren (bv. bouw) en voor specifieke thema’s (bv. reïntegratie) en voor specifieke doelgroepen (bv. MKB’s). Ondersteuning: de worker safety advisors HSE financiert een project voor begeleiding van kleine ondernemingen. De financiering wordt toegekend aan betrouwbare partners zoals de werknemersorganisaties, de lokale overheden, de beroepsfederaties, de kamers van handel en industrie op basis van een goedgekeurd dossier. De visie van HSE over de belanghebbenden in een nieuw gezondheidsen preventiesysteem Literatuur A strategy for workplace health and safety in Great Britain to 2010 and beyond http://www.hse.gov.uk/aboutus/hsc/strategy.htm Workplace strategy: moving to delivery http://www.hse.gov.uk/aboutus/plans/hscplans/janekennedy.pdf An HSE statement on providing accessible advice and support, September 2004 http://www.hse.gov.uk/aboutus/plans/advice.pdf

4.7.4.4


Randvoorwaarden voor een ideaal systeem OSH informatiesysteem -

de ontwikkeling van nieuwe manieren om in een steeds veranderende economie een doeltreffende gezondheidsen veiligheidscultuur in te voeren en te behouden, opdat alle werkgevers hun verantwoordelijkheden ernstig nemen, de arbeidskrachten bij de problematiek worden betrokken en de risico’s op een degelijke manier worden beheerd.

-

de aanpak van de nieuwe en nog te verwachten gezondheidskwesties op het werk;

-

het komen tot een hoger niveau van herkenning van en respect voor gezondheid en veiligheid als een integraal onderdeel van een moderne, concurrerende zakenwereld en openbare sector en als bijdrage tot sociale rechtvaardigheid en insluiting; het als voorbeeld stellen van de beste praktijken van de openbare sector bij het beheer van de middelen.

Actieplan informatieondersteuning naar MKB’s -

het eerste stadium zijn de verbintenissen – wie zijn de MKB’s? Waar zijn ze? Wat doen ze? in elk land een databank van ondernemingen, met de voornaamste risico’s, is een vereiste (zelfevaluatie, eenvoudig en evident).



-

-

ondernemingen zouden zichzelf in de databank inschrijven (een stimulans, zoals een gratis opleiding of iets gelijkaardigs, zou tot meer inschrijvingen leiden; inschrijven zou ook wettelijk verplicht kunnen zijn; of beide). inschrijving in de databank zou een respons teweegbrengen – basisinformatie over de geïdentificeerde risico’s, aanbod voor meer hulp, enz. elektronische informatie op het internet is handig, toegankelijk (voor de meesten) en rendabel beheerd, MAAR er is ook een voortdurende nood aan menselijke tussenkomst. mensen om mee te praten, bv. een contactcentrum via telefoon of een weblink. mensen informeren bij opleidingen, tentoonstellingen, seminaries, demonstraties, enz. bewustmakingscampagnes om MKB’s ervan te overtuigen dat OH&S belangrijk is – met andere woorden een marketingmix.

4.7.5 Kenmerkende eigenschappen in een notendop Centrale rol van de overheid: HSC/HSE Het HSE speelt duidelijk een centrale rol in de informatie-infrastructuur inzake preventie. HSE is marktleider op het vlak van informatieverstrekking. HSE en de lokale overheden (LO’s) verstrekken informatie, advies en richtsnoeren, die als gezaghebbend worden beschouwd. Een groot deel van de activiteiten van HSE en de lokale overheden is erop gericht om vooral kleine bedrijven bewust te maken van het belang van gezondheid en veiligheid. Zo worden er campagnes gevoerd, seminaries en tentoonstellingen, evenementen, open dagen en fora georganiseerd. De HSE website is een belangrijk vehikel in de informatieverstrekking door als informatieplatform op te treden en ook de Infoline voor persoonlijk advies bekleedt een prominente plaats in de informatieoverdracht naar alle sectoren. Geïntegreerde benadering UK is ver gevorderd in de gecombineerde en geïntegreerde benadering van de kleine ondernemers. De strategie van de HSC/HSE is gefocused op samenwerking met externe partners in de onmiddellijke omgeving van de ondernemingen, met name de kleine ondernemingen. Lokale overheden organiseren seminaries en cursussen over gezondheid en veiligheid en werken met de bedrijfsadviesbureaus samen om nieuwe en bestaande lokale ondernemingen bewust te maken van het belang van gezondheid en veiligheid. HSE wil het verschaffen van advies, richtsnoeren en ondersteuning stimuleren door met en via bemiddelaars te werken. Dit gebeurt door samenwerkingsmodellen en –projecten op te starten, zoals de financiering van het netwerk van betrouwbare partners zoals de werknemersorganisaties, de lokale overheden, de beroepsfederaties, de kamers van handel en industrie. Samenwerkingsplatformen voor MKB’s Het Good Neighbour Scheme van HSC streeft naar een betere ondersteuning voor kleine bedrijven door de creatie van lokale netwerken via de toeleveringsketen. Ondernemingen kunnen zich gratis en volledig vrijwillig bij het systeem inschrijven. Het systeem is een initiatief van HSE en krijgt de steun van tal van andere instellingen: ROSPA, TUC, BSC, EEF, BCC, IOSH. Safestartup.org wordt voorgesteld door het Institution of Occupational Safety and Health (IOSH), gesponsord door de Norwich Union en ondersteund door HSE en Small Business Service. Het platform



bevat fundamentele informatie over hoe pas opgerichte ondernemingen en kleine bedrijven de voorschriften inzake gezondheid, veiligheid en milieu kunnen naleven. De Working Well Together Campaign is een langetermijncampagne in de bouwsector De sociale partners zijn de voornaamste actoren, maar HSC/E bevorderde de lancering van de campagne en blijft een actieve deelnemer. De activiteiten omvatten verbintenissen door ondernemingen en het uitwisselen van informatie en goede praktijken via websites. De Small Business Service als afdeling van het Ministerie van Handel en industrie beheert het Business Link netwerk van adviescentra die door lokale adviseurs worden geleid en bestemd zijn voor kleine bedrijven in heel Engeland. Business Link geeft onafhankelijk en onpartijdig bedrijfsadvies, informatie en dienstverlening. HSC werkt in partenariaat met de Small Business Service.



4.8

Australië

4.8.1 Facts and figures Aantal ondernemingen en kleine ondernemingen Volgens de huidige definitie die door het Australian Bureau of Statistics (ABS - Australisch bureau voor statistiek) wordt gebruikt, zijn kleine bedrijven deze met minder dan 20 werknemers. Uit de statistieken van ABS blijkt dat er in Australië iets meer dan 1,1 miljoen kleine bedrijven zijn. Dit vertegenwoordigt ongeveer 96% van alle bedrijven. Het aantal kleine ondernemers wordt geschat op net iets meer dan 1,5 miljoen, waarvan 66% wordt beschouwd als voltijdse ondernemers. Beroepsbevolking Aantal inwoners: 20,328.6 (x1000) Tewerkgestelde personen: 10,025.3 (x1000) Participatiegraad: 64,3 Werkloosheidsgraad: 5,1% Aantal werknemers Omvang van ondernemingen (# werknemers)

Ondernemingen gevestigd in één staat

Ondernemingen gevestigd in meerdere staten

# ondernemingen

# werknemers

886.147

3.868.395

6.725

245.842

200 tot <300

641

153.328

308

74.847

300 tot <400

341

116.576

209

72.008

400 tot <500

191

84.764

146

65.438

<=500

609

1.002.257

651

1.621.268

5.225.320

8.039

2.079.403

<200

Totaal 887.929 Bron: ABS Business Register

# ondernemingen

# werknemers

Aantal arbeidsongevallen 2003 Industrie

Dodelijk

Gewonden

Totaal

Landbouw, bosbouw en visserij

20

7030

7050

Winning van delfstoffen

11

3040

3051

Vervaardiging

24

45566

45590

Elektriciteit, gas & watervoorziening

1

1225

1226

Bouw

41

17816

17857



Groothandel

12

9232

9244

Kleinhandel

7

22913

22920

Hotels & restaurants

4

9625

9629

Transport & opslag

50

16560

16610

Communicatie

3

2603

2606

Financiën & verzekeringen

3

2275

2278

Onroerende goederen & dienstverlening

15

14485

14500

Openbaar bestuur & defensie

18

9489

9507

Onderwijs

10

11263

11273

Gezondheidszorg & maatschappelijke dienstverlening

5

23483

23488

Cultuur & recreatie

7

4260

4267

Overige diensten

7

8759

8766

Niet bepaald

0

9

9

Totaal

238

209633

209871

Source: National Workers’ compensation Statistics Database, 2003



4.8.2 Informatie-infrastructuur inzake preventie, bescherming en welzijn op het werk Schema Schematische voorstelling van de organisatie van de preventie in Australië. (Bron: www.nohsc.gov.au)

Australian Government Department of Employment and Workplace Relations

ACCI -

ACTU -

advies informatie

advies informatie

6 deelstaten en 2 interne territoria

Government agency

National OHS Strategy

- coordinatie van nationale preventie-initiatieven - beleid inzake compensatie

Federaal niveau

Workplace Relations Minister’s Council

Deelstaatniveau

Small Business Occupational Health and Safety Advisers Programme

Australian Safety and Compensation Council ASCC

Onderneming/KMO

Australian Industry Group

Australian Business Limited



Preventiestructuren in Australië

Veiligheid en gezondheid op het werk behoort in Australië in de eerste plaats tot de verantwoordelijkheid van de regering van de zes staten en twee territoria, waarbij de federale regering de verantwoordelijkheid heeft voor de wetgeving en reglementering inzake veiligheid en gezondheid op het werk voor federale overheidsambtenaren en militairen en sommige zeevarenden. Een onafhankelijk wettelijk lichaam, de Australian Safety and Compensation Council (ASCC Australische raad voor veiligheid en vergoedingen) (vervangt de National Occupational Health and Safety Commission (NOHSC - Nationale Commissie voor gezondheid en veiligheid op het werk), legt de klemtoon op de nationale inspanningen ter verbetering van de resultaten van Australië voor wat gezondheid en veiligheid op het werk betreft. Rechtsgrondslag Australië is een federatie van zes staten en twee territoria. In het regeringssysteem zijn de staten en territoria verantwoordelijk voor het opstellen van wetten inzake gezondheid en veiligheid op het werk en voor het toezicht op de naleving ervan. OHS-wetten Elke staat en elk territorium heeft een OHS-hoofdwet, die bepaalt aan welke vereisten werkplekken moeten voldoen om veilig en gezond te zijn. Deze vereisten bepalen de taken van de verschillende groepen van mensen die een rol spelen op het vlak van gezondheid en veiligheid op het werk. Deze vereisten vallen onder de Zorgvuldigheidsplicht. OHS-voorschriften en gedragscodes Sommige gevaren op de werkplek kunnen zoveel verwondingen of ziekten veroorzaken dat specifieke voorschriften of gedragscodes gerechtvaardigd zijn. Deze voorschriften en codes, die in het kader van de OHS-hoofdwet van de staten en territoria worden opgesteld, bepalen de plichten van specifieke groepen van mensen inzake het controleren van risico’s die specifieke gevaren inhouden. De voorschriften zijn wettelijk uitvoerbaar. Gedragscodes geven advies over hoe aan de reglementaire vereisten kan worden voldaan. Als dusdanig zijn de codes niet wettelijk afdwingbaar, maar ze kunnen in de rechtbank worden gebruikt als bewijs dat al dan niet aan de wettelijke vereisten werd voldaan. De taak van de Australian Safety and Compensation Council (ASCC) De Australian Safety and Compensation Council ASCC biedt een forum voor de regering van het gemenebest, de staten en de territoria, de Werkgeversorganisaties en de vakbonden om een nationale aanpak te bepalen voor OHS-aangelegenheden en werknemersvergoedingen. De Australian Safety and Compensation Council ASCC volgt de National Health and Safety Commission (Nationale Commissie voor veiligheid en gezondheid) op, die de bevoegdheid had om nationale OHS-normen en gedragscodes op te stellen. Deze worden ontwikkeld als basis voor nationaal consistente OHS-



voorschriften en -gedragscodes, maar ze zijn pas wettelijk afdwingbaar als de regering van de staat of het territorium ze in haar OHS-hoofdwet goedkeurt als voorschriften of gedragscodes.



Niveau van de federale staat De Australian Safety and Compensation Council ASCC (opvolger van de National Occupational Health and Safety Commission NOHSC sinds 2005) http://www.nohsc.gov.au De ASCC is een orgaan dat werd gevestigd onder de uitvoeringsbevoegdheid van het Gemenebest. De ASCC moet vooral een leiderspositie innemen en nationale inspanningen om sterfgevallen, verwondingen en ziekten op het werk te voorkomen, coördineren. De raad werkt ook aan een verbetering van de nationale vergoedingsregelingen, de rehabilitatie en de terugkeer naar het werk van gewonde werknemers; verder geeft hij in verband met nationale richtlijnen advies aan de Workplace Relations Ministers’ Council. Twee werkgroepen werden samengesteld: de OHS-werkgroep en de Workers Compensation Working Group. De raadsleden vertegenwoordigen de regering van Australië, de staten en de territoria; werknemers via de Australian Council of Trade Unions (ACTU - Australische Vakbondsraad); en werkgevers - via de Australian Chamber of Commerce en Industry (ACCI - Australische kamer van koophandel en industrie). Op dit forum kunnen deze vertegenwoordigers advies inwinnen over en meewerken aan de ontwikkeling van nationale beleidsinitiatieven en strategieën inzake OHS-aangelegenheden. Het kantoor van de Australian Safety and Compensation Council ASCC ondersteunt het werk van de ASCC en is eveneens een bron van onderzoek en statistische informatie op nationaal niveau in verband met OHS en werknemersvergoedingen. Tot de voornaamste cliënten en belanghebbenden van de ASCC behoren ook de OHS-jurisdicties (regering van Australië, de staten en de territoria); de sociale partners (de ACTU en de ACCI); de Workplace Relations Minister’s Council (ministers van alle Australische regeringen die bevoegd zijn voor OHS); OHS-deskundigen; tertiaire instellingen; de industrie. Informatiebronnen van NOHSC Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreidi ng

Prijs

Wetgeving Model Regulations National Standards


Online Online

Gratis Gratis

Preventie-expert

Online

Gratis

Preventie-expert

Online

Gratis

Drafts for public comment Indicatieve richtlijnen Guidance notes

Gevaarlijke stoffen Documenten in afwachting van wetgeving

Gids goede praktijk



National codes of practice National guidelines Technical report Sensibiliseringsmateriaal Guides and guidance material

Statistische publicaties en onderzoeksrapporten OHS practical solutions database Hazards Factsheets Hulpmiddelen Gidsen en informatie voor training Directory OHS Education and training materials Australian Occupational Health and Safety Index Business Entry Point (BEP)

Guide for employers E-Resources

Goede praktijken Richtlijnen Classificatiesysteem Gevaarlijke stoffen

Preventie-expert Preventie-expert Preventie-expert



Achtergrondinformatie

Werkgever Werknemer Preventie-expert Preventie-expert

Online

Gratis

Online

Gratis

Preventie-expert MKB MKB Preventie-expert

Online

Gratis

Online

Gratis

Werkgever Trainers Trainers

Online

Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

Resultaat onderzoek Databank goede praktijken Vraag/antwoord

Databank Catalogus Goede praktijken Waarom OSH ?

Gids werkgever Internetlinks : thematisch

Bibliotheek

Preventie-expert Werknemer MKB Café’s & restaurants Bejaardentehuizen Kleinhandel Woningbouw Vleesproducten Hout- en wolproducten MKB Landbouw Lawaai Asbest

Online

Online Online

Gratis Gratis

Interbiblio -thecaire bruikleen

National OHS Strategy (2002-2012) http://www.nohsc.gov.au/nationalstrategy In 2002 bekrachtigde de Workplace Relations Ministers’ Council (WRMC) de National OHS Strategy 2002-2012 (Nationale OHS-strategie 2002-2012). De Strategie is een historische ontwikkeling die getuigt van het engagement van alle Australische regeringen, de Australian Chamber of Commerce and Industry en de Australian Council of Trade Unions, om samen te werken aan nationale prioriteiten ter verbetering van OHS en om een minimum aantal nationale doelstellingen te bereiken teneinde het aantal sterfgevallen en verwondingen op de werkplek te verminderen. De Strategie werd uitgewerkt door leden van de National Occupational Health and Safety Commission (NOHSC - Nationale Commissie voor gezondheid en veiligheid op het werk) en is een weerspiegeling



van hun akkoord om de verantwoordelijkheid te delen en de prestaties van Australië op het vlak van gezondheid en veiligheid op het werk voortdurend te verbeteren. De Strategie bepaalt een nationaal streefdoel voor OHS: Australische werkplekken zonder sterfgevallen, verwondingen en ziekten. De NOHSC brengt jaarlijks verslag uit aan de Workplace Relations Minister’s Council over de tenuitvoerbrenging van de Strategie; deze Strategie wordt regelmatig onder de loep genomen en verder verfijnd. Dankzij de nationale doelstellingen die door de Strategie worden vooropgesteld, kunnen vorderingen worden gemeten en nationale inspanningen voor een wezenlijke, onafgebroken verbetering van de Australische prestaties op het vlak van OHS voor de volgende tien jaar worden gestimuleerd. De doelstellingen zijn: •

•

streven naar een substantiële, gestage vermindering van het aantal sterfgevallen op het werk, met een vermindering van ten minste 20% tegen 30 juni 2012 (een vermindering van 10% tegen 30 juni 2007); het aantal verwondingen op het werk verminderen met ten minste 40% tegen 30 juni 2012 (een vermindering van 20% tegen 30 juni 2007).

De Strategie omvat in hoofdzaak vijf nationale prioritaire krachtlijnen om deze verbeteringen op korte en langere termijn te verwezenlijken. Hieruit blijkt dat samenwerking tussen de belanghebbenden bij OHS zal leiden tot efficiëntere en doelmatigere preventie-inspanningen. De NOHSC ontwikkelde, in overleg met zijn belanghebbenden, gedetailleerde actieplannen voor elk van de vijf nationale prioriteiten voor 2002-2005. Elk actieplan bestaat uit verschillende activiteiten, of hoofdacties, die elk aanzienlijk zouden kunnen bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de Strategie. De vijf nationale prioriteiten zijn: 1. veel voorkomende en ernstige risico’s verminderen 2. ondernemers en werknemers beter in staat stellen om OHS doeltreffend te beheren 3. beroepsziekten op een doeltreffendere manier voorkomen 4. risico’s in de kiem smoren 5. het vermogen van de regering om OHS-resultaten te beïnvloeden, uitbreiden.



Volgende figuur geeft een overzicht van de Nationale Strategie:

Nationale visie: Australische werkplekken zonder sterfgevallen, verwondingen en ziekten

Nationale doelstellingen

Nationale prioriteiten

1. vermindering van veel voorkomende en ernstige risico’s 2. ondernemers en werknemers beter in staat stellen om OHS doeltreffend te beheren 3. beroepsziekten op een doeltreffendere manier voorkomen 4. risico’s in de kiem smoren 5. het vermogen van de regering om OHS-resultaten te beïnvloeden, uitbreiden.

OH&S

OH&S

OH&S

OH&S

naleving

inves

hand

OH&S

OH&S

sensibi

vaardig

richt

normen

van

teren

having

data

onder

lisering

heden

snoeren

regels

zoek

Succesindicatoren

OH&S als integraal deel van onderneming

Toegenomen OH&S kennis en vaardigheden

Effectievere OH&S interventies door de overheid

Betere en tijidige informatie voor effectieve preventie

National Priority Action Plans (NPAPs) De NOHSC kwam tot een akkoord over een reeks National Priority Action Plans (NPAPs - Nationale prioriteitsactieplannen) voor de periode 2002-2005 voor de vijf nationale prioriteiten die in de Strategie beschreven staan. Deze NPAPs zijn de eerste in een reeks van nationale driejarenplannen die moeten worden ontwikkeld om de 10 jaar durende periode van de Strategie te dekken. National OHS communication plan In 2004–05 startte de NOHSC met de invoering van zijn Nationale OHS-communicatieplan, ter bevordering van de bewustwording van de gemeenschap inzake OHS-kwesties en de uitdagingen die Australië moet aangaan om zijn prestaties op het vlak van OHS te verbeteren. Een kernprioriteit voor 2004-2005 was de doelgroepbepaling van opinieleiders die bij machte zijn om de OHS-resultaten binnen organisaties en in alle prioritaire bedrijfstakken te beïnvloeden. Ook de directies van bedrijven lieten, tijdens conferenties die in dit verband in heel Australië, maar ook internationaal (o.a. in China en Italië) werden gehouden, hun stem horen aangaande een aantal hoofdthema’s, waaronder het werk van de NOHSC en de overgang naar de ASCC, de Nationale Strategie, gegevensverzameling en analyse en specifieke OHS-kwesties. Tijdens deze ontmoetingen was telkens een zeer uiteenlopend publiek aanwezig op verschillende forums, met conferenties over veiligheid, conferenties georganiseerd



door werkgeversorganisaties, specifieke functies in de industrie, zoals mijnbouw, bouw, cellulose en papier, en forums voor OHS-deskundigen. Het communicatieplan beklemtoont de nood aan een nationale ondersteuning bij de communicatie van OHS-berichten en de dienst werkt met de OHS-autoriteiten van de staten en territoria samen om hen ertoe aan te zetten hun communicatieactiviteiten op elkaar af te stemmen en te coördineren. Voor de allereerste keer stemden de meeste staten en territoria ermee in om de Nationale Veiligheidsweek op één lijn te brengen. Verder worden ook National Safety Awards (Nationale Veiligheidsprijzen) toegekend om een uitmuntend OHS-beleid te erkennen; er is ook een kleine premie voor inspanningen die door kleine bedrijven worden geleverd. Nog meer nationale communicatie-initiatieven zijn: het sponsoren van conferenties en campagnes rond dit thema, het meedelen van kernboodschappen via advertenties en andere mediakanalen, het samenwerken met andere belanghebbenden van de NOHSC om te komen tot een grotere bewustwording van het belang van OHS. Small Business Initiatives http://www.nohsc.gov.au/SmallBusiness/ De NOHSC ontwikkelt communicatiestrategieën en informatieproducten die kleine ondernemers inzicht moeten geven in manieren om gezondheid en veiligheid doeltreffender te kunnen beheren en de OHSvoorschriften te kunnen naleven. Hiertoe behoren onder meer: een OHS-gids voor werkgevers, opgesteld in eenvoudig taalgebruik, Nationale OHS-initiatieven voor kleine bedrijven en een nieuwsbrief voor kleine bedrijven. Business Entry Point (BEP) Een AusIndustry (Australische overheidsinstantie voor het verschaffen van producten, diensten en informatie ter ondersteuning van de industrie, wetenschappelijk onderzoek en vernieuwing) ontwikkelde een OHS-module met informatie over de voordelen van een proactieve aanpak van gezondheid en veiligheid, over wie op de werkplek voor gezondheid en veiligheid verantwoordelijk is en over hoe je van start kunt gaan met de ontwikkeling van een gezondheidsen veiligheidscultuur. Er is ook specifieke informatie over grote risico’s voor zes geselecteerde bedrijfstakken: Cafés en restaurants, verpleeginrichtingen, kruidenierszaken, bouwsector, vleesproducten en hout- en wolproducten. Guide for Employers - Unravelling the Threads Deze site (Gids voor werkgevers - het kluwen ontward) geeft kleine ondernemers advies in eenvoudig Engels. “Unravelling the Threads” werd ontwikkeld door het Ministerie van tewerkstelling, werkplekbetrekkingen en kleine bedrijven en geeft een algemeen overzicht van de verplichtingen van kleine ondernemers ten overstaan van de werknemers en andere personen die voor de ondernemer werk verrichten, in overeenstemming met de wetten van de desbetreffende staten of territoria. Employers Making a Difference Program “OHS - Employers Making a Difference” (OHS - werkgevers die het verschil maken) is een driejarenprogramma dat door de Australian Chamber of Commerce and Industry werd ontwikkeld opdat de werkgevers vertrouwen zouden stellen in de Nationale OHS-strategie 2002-2012 en actie zouden ondernemen ter ondersteuning ervan. Nationale OHS-initiatieven die tegemoet komen aan de noden van kleine bedrijven • De Australian Chamber of Commerce and Industry (ACCI) geeft praktisch advies, waaruit niet alleen het belang van OHS blijkt, maar ook de behoeften aan veiligheid en de beperkte middelen van kleine ondernemers.



De Australian Council of Trade Unions (ACTU) stelde een aantal gemakkelijk te begrijpen brochures op in verband met gevaren inzake OHS. Elk van de staten en territoria ontwikkelde programma’s en werkmiddelen, publicaties en campagnes bestemd voor kleine ondernemingen. •

Literatuur NOHSC 2004-2005 Annual Report http://www.nohsc.gov.au/OHSInformation/NOHSCPublications/annualreport/2004-2005/chap3.pdf

Niveau van de staten en territoria Western Australia

Worksafe Western Australia http://www.safetyline.wa.gov.au/ WorkSafe is een afdeling van het Ministerie van consumenten- en werknemersbescherming, de overheidsinstantie van de staat West-Australië die verantwoordelijk is voor de administratie van wetten inzake veiligheid en gezondheid op het werk. WorkSafe neemt een brede waaier van wetgevende activiteiten op zich en creëert bewustmakingsprogramma’s voor de bedrijfswereld en de gemeenschap. WorkSafe heeft niet alleen een belangrijke regelgevende rol, het verstrekt ook informatie aan de bedrijfswereld en de gemeenschap om bij te dragen tot de preventie van arbeidsongevallen en beroepsziekten. Een groot deel van de informatieproducten verscheen in een traditionele gedrukte vorm, maar het internet wordt steeds vaker gebruikt, omdat het een rendabele manier is om over veiligheid en gezondheid op het werk informatie te verstrekken. De internetservice van WorkSafe, www.safetyline.wa.gov.au, is een van ‘s werelds toonaangevende diensten in zijn soort en geeft op een eenvoudige manier toegang tot kwaliteitsvolle informatie over veiligheid en gezondheid op het werk. De service van WorkSafe is uniek op het vlak van vormings- en opleidingsprogramma’s aangaande veiligheid en gezondheid op het werk, voor leerlingen van het lager (ThinkSafe Club), secundair (WorkSafe SmartMove) en hoger onderwijs (SafetyLine Institute). De ThinkSafe-campagne voor maatschappelijke vorming ondersteunt de prioritaire krachtlijnen van WorkSafe voor de vermindering van het aantal sterfgevallen, verwondingen en ziekten op de werkplek. De campagne zet werkgevers en OHS-beleidsvormers ertoe aan om actief te werken aan de integratie van veiligheids- en gezondheidssystemen, als onderdeel van een goed beheer.



Informatiebronnen van WorkSafe Western Australia Informatietype Inhoud Doelpubliek Wetgeving Acts Codes Guidance notes Regulations Indicatieve richtlijnen Code of Practice Sensibiliseringsmateriaal Media Release Work Safe Bulletin Incident Summaries Safety bulletin Toolbox topic

Work Practice bulletin Fact Sheet

Worksafe Smart Move

Prijs

Wetgeving en commentaar

Preventie-expert

Online

Gratis

Goede praktijkrichtlijn

Preventie-expert

Online

Gratis

Persmededeling mbt actualiteit Tijdschrift

Breed publiek Bedrijven Preventie-expert Werknemer Preventie-expert Preventie-expert Werknemer Werknemer Preventie-expert

Online

Gratis

Online

Gratis

Online Online

Gratis Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

Online Papier Televisie Radio E-mail

Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

Ongevallenverslagen Informatie rond specifiek item Hulp bij risicoevaluatie in de vorm van vraag/antwoord Essentiële werkpraktijk Algemene informatie

Think Safe Campagne : Affiches Radiospots Televisiespots Hazard hotline Direct mail

Hulpmiddelen Think Safe Club

Verspreiding

Werknemer Preventie-expert Preventie-expert Werknemer Werkgever Preventie-expert Werknemer Specifieke sectoren : Bejaardenzorg, Landbouw, Bouw, Handel, Transport

Interactieve training Basisonderwijs Interactieve training Secundair onderwijs

Leerlingen Onderwijzer Studenten Trainers Bouw, Gezondheidssector Elektriciteit & elektronica Kappers, Onthaal & toerisme, Productie Metaal & ingenieurskunde, Kantoren & bedrijfskunde,



Safety Line Institute

ThinkSafe Small Business Program

Handbook OSH representatives

Interactieve training Studenten beroepsen professionele vorming Hulppakket

Basisindustrie, Handel Studenten Trainers

Online

Gratis

MKB

Online

Gratis

Handboek

Bejaardenhulp, Landbouw, Bouw Handel, Transport Comitéleden

Online

Gratis

Northern Territory

Northern Territory Work Health Authority http://www.worksafe.nt.gov.au

Queensland

Queensland Division of Workplace Health & Safety http://www.whs.qld.gov.au



South Australia

SafeWork SA http://www.safework.sa.gov.au SafeWork SA is het nieuwe OHS-kantoor van Zuid-Australië. Zijn voornaamste taak bestaat erin om in Zuid-Australië veilige, rechtvaardige en productieve arbeidsomstandigheden te bevorderen en aan te moedigen door samen te werken met werkgevers, werknemers, vakbonden en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. SafeWork SA zorgt voor een uitgebreide ondersteuning inzake conformiteit met de voorschriften, door middel van voorlichting, bewustmaking, advies, compliance-activiteiten en uitvoeringsprogramma’s. SafeWork SA is verantwoordelijk voor het beheer van de wetgeving inzake bedrijfsrelaties en van alle functies die in Zuid-Australië betrekking hebben op gezondheid, veiligheid en welzijn op het werk. SafeWork werkt momenteel aan een Small Business Strategy (Strategie voor kleine bedrijven), die in 2006 ten uitvoer moet worden gebracht.

New South Wales

NSW WorkCover Authority http://www.workcover.nsw.gov.au/ http://www.workcover.nsw.gov.au/safebusiness (MKB’s) Small Business Assistance Strategy Sinds 2001 verstrekt deze Strategie voor hulp aan kleine bedrijven informatie, opleidingen en advies inzake gezondheid en veiligheid op het werk en werknemersvergoedingen, om kleine bedrijven te helpen bij het beheer van de gezondheid en veiligheid op hun werkplekken. Sinds 1 september 2003 speelt het initiatief in op de afschaffing, voor bedrijven met minder dan 20 werknemers, van de vrijstellingen met betrekking tot de wettelijke bepalingen inzake gezondheid en veiligheid op het werk waar het gaat om de identificatie van gevaren, risicobeheer en risicocontrole. De aandacht gaat vooral naar opleidingen, informatie over de wettelijke verplichtingen van de werkgevers op het gebied van gezondheid en veiligheid op het werk en over het beheer van verwondingen: informatiesessies en workshops rond veiligheid, productie in heel de staat van infomateriaal, vooral dan de Small Business Safety Checklist (Checklist veiligheid voor kleine bedrijven), advertentiecampagnes, individuele



gesprekken met inspecteurs van WorkCover, sectorgerichte programma’s voor landelijke bedrijven en geselecteerde fabrikanten. Informatiebronnen van NSW WorkCover Authority Informatietype Inhoud Doelpubliek Wetgeving Acts Policies Regulations Discussion papers Indicatieve richtlijnen Codes of practice Sensibiliseringsmateriaal Safe Work Award Safety alerts

FAQ

Factsheets Hazard profile-identification tool Safety Guides Overheads Evaluatieformulieren en informatie voor trainers Media release WorkCover News Hulpmiddelen Notify work-related incidents : Online formulier Brochure over hoe, waar, wanneer, …. FAQ’s Small Business Assistance Strategy

Verspreiding

Prijs

Wetgevende teksten

Werkgever Werknemer

Online

Gratis

Voorbereidende wetgeving

Preventie-expert

Online

Gratis

Goede praktijkrichtlijn

Preventie-expert

Online

Gratis

OSH-prijs Informatie naar aanleiding van ongeval/actuele gebeurtenis Vraag en antwoord verschillende onderwerpen Algemene informatie Hulp bij risicoanalyse Gidsen Hulp bij opleiding

Bedrijven Preventie-expert Werknemer

Online

Gratis

Preventie-expert Werknemer

Online

Gratis

Preventie-expert

Online

Gratis

Preventie-expert

Online

Gratis

Preventie-expert Trainer

Online Online

Gratis Gratis

Commentaar actualiteit Tijdschrift

Preventie-expert

Online

Gratis

Preventie-expert

Online

Gratis

Aangifte AO

Preventie-expert

Online

Gratis

Ondermeer controlelijst(en) Diverse publicaties Evenementen

Bedrijfsleider MKB

Online Cd-rom (safety pack)

Gratis


Bouw Diensten aan gebruiker en bedrijven Gezondheidssector


CHAIR (Construction Hazard Assessment Implication Review) Safety Zone Ongevallenregister Standard Return to work program

Hulp risicoanalyse

Interactieve tutorial

Productie Handel & distributie Landbouw Transport & opslag Preventie-expert Werkgever Bouwheren Jonge werknemer Werkgever Werkgever

Online

Gratis



Literatuur WorkCover Annual Report 2003/2004 http://www.workcover.nsw.gov.au/Publications/General/AnnualReports/annualreport_200304.htm

Victoria

Victorian WorkCover Authority http://www.workcover.vic.gov.au/ http://www.workcover.vic.gov.au/vwa/home.nsf/pages/so_smallbus_newintro (MKB’s) Informatiebronnen van Victorian WorkCover Authority Informatietype Inhoud Doelpubliek Wetgeving Regulations, laws, ... Indicatieve richtlijnen Codes of practice Sensibiliserings materiaal News releases FAQ’s Controlelijsten

Verspreiding

Prijs

Wetgeving

Werkgever Werknemer Verzekerde

Online

Gratis

Goede praktijkrichtlijnen

Werkgever Preventie-expert

Online

Gratis

Actualiteit Vraag & antwoord OSH-evaluatie

Pers Breed publiek

Online Online

Gratis Gratis

MKB

Online

Gratis



Gidsen

Brochures Controlelijsten

Achtergrondinfor matie rond bepaalde thema’s Alg. informatie Risicoanalyse Job Safety Analysis

Affiches Alerts

Guidance notes

Major Hazards Guidance Notes Video

Uitleg bij gevaarlijke werkpraktijken Advies tot verbetering OSHprestaties Advies sevesobedrijven Ondermeer gevaarlijke producten

Seminarie(s)

Workshop(s)

Interactieve fora Safer Work Zone Campagne

Achtergrondinfor matie bij wetgeving Informatie verstrekken Informatie verstrekken in beperkte uitgekozen industriële zones

Toerisme Auto-industrie Melkveesector Vereniging Woningbouw, Hotel & Motel Bosbouw Preventie-expert

Online

Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

Gratis

Preventie-expert

Online Papier Online

Gratis

Preventie-expert

Online

Gratis

Preventie-expert

Online

Gratis

Preventie-expert Werknemer Preventie-expert Landbouw Bouw Productie Houtbewerking Chemische producten Ziekenzorg Kappers en schoonheidsverzorging Diverse industrieën Werknemer

Werknemer

Werkgever Werknemer Vakbondsafgevaardigde Werkgever Werknemer Werkgevers werknemers Werkgevers Werknemers Preventie-expert


Gratis, registratie is vereist Gratis, beperkte plaatsen Gratis


Hulpmiddelen Small Business Assistance Safety Action Plan

SafetyMap

Trainer Kit gevaarlijke producten Safety School Bibliotheek Ontlenen video’s

Advies

MKB

Ter plaatse Online

Voortdurende verbetering OSHbeleid Audittool OSHmanagement systeem Gevaarlijke producten

MKB

Online


Online (gedeeltelijk downloadbaar) Online

Gratis

Internetlinks

Schoolhoofden, leraars, schoolpersoneel

Online

Gratis

Collectie 800 video’s

Werknemer

Boeken

Preventie-expert

Groot publiek

Consultant – tot 3 u gratis bijstand Gratis

Gratis

88 Aus dollar/jaar Op afspraak Via interbibliothecaire bruikleen Kopies (gratis) beperkt

Literatuur The Victorian WorkCover Authority 2005/06 Business Plan www.workcover.vic.gov.au/dir090/vwa/publica.nsf/docsbyUNID/CFEA9E1F156C5196CA257084000FE 4F2/$file/business_plan_vwa0506.pdf

Tasmania

Workplace Standards Tasmania http://www.wsa.tas.gov.au



Australian Capital Territory

ACT WorkCover http://www.wsa.tas.gov.au

4.8.3.2


Small Business Occupational Health and Safety Advisers Programme http://www.smallbusinessohs.com.au Het OHS-adviesprogramma voor kleine ondernemingen is een initiatief van de Australische regering, gerealiseerd door de Australian Industry Group. Dit programma voorziet in gratis diensten voor veiligheid op het werk, is bestemd voor Australische kleine bedrijven en toegankelijk voor alle ondernemingen met minder dan 20 voltijdse werknemers (of het equivalent daarvan). Het programma bestaat uit seminaries over veiligheid, assistentie ter plaatse en ondersteuning via de telefoon, en is actief in alle Australische staten en territoria en in alle bedrijfssectoren die in elke staat of elk territorium van Australië werkzaam zijn. Dit programma werd in oktober 2005 gelanceerd en loopt tot juni 2007. National OHS Strategy (2002-2012) http://www.nohsc.gov.au/nationalstrategy De Strategie bepaalt minimale nationale doelstellingen om het aantal sterfgevallen en verwondingen op het werk te verminderen, over een periode van tien jaar (zie hierboven).

4.8.3.3


Sociale partners Australian Chambre of Commerce and Industry (ACCI) http://www.acci.asn.au/ De ACCI vertegenwoordigt de zienswijzen van de bedrijven bij de regering. De bedoeling van de ACCI bestaat erin, te verzekeren dat de wetgeving of de voorgestelde beleidsbenaderingen op nationaal niveau inspelen op de behoeften van de Australische ondernemingen. De activiteiten omvatten vertegenwoordiging en verdediging bij de regering, vertegenwoordiging van bedrijven, onderzoeks- en beleidsontwikkeling inzake nationale ondernemingskwesties, conjunctuurenquêtes, ontwikkeling van informatieproducten. De ACCI werkte, in overleg met haar leden, een verbintenisprogramma voor werkgevers uit, dat werkgevers ertoe wil aanzetten om hun OHS-prestaties te verbeteren en op die manier bij te dragen tot de globale verbetering van de prestaties die in de doelstellingen van de Nationale Strategie wordt vooropgesteld. Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen


Australian Council of Trade Unions (ACTU) http://www.actu.asn.au/ De ACTU Occupational Health and Safety Unit (OHS) helpt de regering, werkgevers en werknemers om sterfgevallen, verwondingen en ziekten op het werk in Australië te verminderen. De ACTU OHS Unit coördineert nationale campagnes ter bewustmaking van belangrijke en nog opduikende gezondheidsen veiligheidskwesties op de werkplek, helpt vakbondsfunctionarissen, organisatoren, vakbondsleden en het grote publiek met informatie en advies inzake gezondheid en veiligheid, produceert publicaties voor gebruik op de werkplek en tijdens de opleidingen en coördineert de deelname aan internationale campagnes voor gezondheid en veiligheid. In het document “OHS Priorities 2003-2006” worden de OHS-prioriteiten naar voren geschoven die door de vakbondsbeweging moeten worden nagestreefd. http://www.actu.asn.au/data/files/general/actuohsprogram03-06.pdf. De ACTU ontvangt fondsen van de National Occupational Health and Safety Commission (NOHSC) om deze Commissie bij te staan in haar medewerking aan het trilaterale werk van de NOHSC ter verbetering van de gezondheid en veiligheid in Australië. Australian Business Limited http://www.abol.net Australian Business Limited is een onafhankelijke onderneming gebaseerd op lidmaatschap die grote en kleine bedrijven helpt bij het beheer van de werkplek, de prestaties van het bedrijf en beleidsvoering en lobbying. AOL biedt op het vlak van gezondheid en veiligheid op het werk een brede waaier van diensten, om bedrijven te helpen om in orde te zijn met de wetgeving inzake gezondheid en veiligheid op het werk: bijstand, OHS-diagnoses, OHS-cursussen, inspecties en controles, begeleiding, OHSbeleid,... Andere mogelijke diensten zijn: premieherziening, herziening casemanagement, claimmanagement, vertegenwoordiging, lobbying.



De Australische OHS-systemen staan voor twee voorname uitdagingen: enerzijds, het gebrek aan eenvormigheid doorheen de staten inzake OHS-wetten en -voorschriften, een bijzonder probleem aangezien er steeds meer ondernemingen zijn die de grenzen van de staten en zelfs van de natie overschrijden. Anderzijds is er het feit dat kleine bedrijven zonder een zorgvuldig beheer in moeilijkheden kunnen komen door de hoge kosten die ze moeten betalen om met de OHS-wetgeving in orde te zijn. Wetgeving Het huidige OHS-wetgevingssysteem staat goede resultaten in de weg doordat het de stimulans om in OHS te investeren wegneemt of doordat het systeem het de bedrijven moeilijk maakt om de wetten na te leven. Hoewel er voor de OHS-wetgeving in heel het Gemenebest en in alle staten en territoria een gemeenschappelijke structuur en “gedaante” is, zijn er ook subtiele maar tegelijkertijd belangrijke verschillen. De meeste bedrijven zijn actief in één enkele staat, maar er zijn ook bedrijven die in twee of meer staten werkzaam zijn. De inconsistenties in de OHS-voorschriften en -gedragscodes treffen deze bedrijven en tasten hun vermogen om deze verplichtingen na te komen, aan. Deze verschillen tussen de jurisdicties doen ook de kosten voor het nakomen van de verplichtingen stijgen, aangezien (kleine) Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen


ondernemers ook veel meer informatie moeten verwerken; vaak rekenen ze daarvoor op de OHSadviseurs, die voor hun deskundigheid hogere vergoedingen vragen. In de meeste jurisdicties worden nieuwe OHS-wetten voorgesteld of werden onlangs nieuwe OHSwetten doorgevoerd. De recente algemene tendens in de jurisdicties bestaat erin om de wettelijke verplichtingen te verruimen, nieuwe feiten als overtreding te beschouwen, de boetes te verhogen, de aansprakelijkheid tot individuen uitbreiden en strenger op te treden waar het gaat om het nakomen van de verplichtingen. Heel wat werkgevers, vooral dan kleine en middelgrote ondernemingen, vinden de OHS-wetten en voorschriften te complex, bureaucratisch, moeilijk te begrijpen en haast onmogelijk om doeltreffend ten uitvoer te leggen. In sommige gevallen zijn ze praktisch niet haalbaar. De complexe reglementering staat zichzelf in de weg en neemt de stimulans om te investeren in betere OHS-resultaten weg. De op redelijkheid en voorspelbaarheid gebaseerde zorgvuldigheidsplicht werd in sommige jurisdicties vervormd tot onmogelijke of irrealistische zorgverplichtingen. De klemtoon zou op risicobeheer moeten liggen, niet op risico-uitschakeling waar dat onhaalbaar is. Er bestaat een wanverhouding in de huidige praktijken voor wetshandhaving en conformiteit. De klemtoon ligt op ‘vervolging van enkelen’ in plaats van op ‘preventie bij velen’. Er zouden alternatieve bestraffingsmogelijkheden moeten komen, zoals afdwingbare beloftes. Informatie De meeste staten en territoria stellen via verschillende media informatie ter beschikking. Richtlijnen om (kleine) ondernemingen meer inzicht te geven in de vereisten, zijn beschikbaar op de websites van de WorkCover-overheden, maar ook via de boekhandels van de Regering en via de telefoon. Sommige van deze richtlijnen zijn echter uitgebreider dan andere en hoewel het gebruik van en de toegang tot de computer en het internet toenemen, zijn er nog steeds (kleine) ondernemingen die van de traditionele methoden gebruik maken om informatie in te winnen. Tal van bedrijfsinstanties, doorgaans op basis van lidmaatschap, verschaffen nog andere richtlijnen en ondersteuning. Uit onderzoek is gebleken dat kleine ondernemingen die met OHS-deskundigen samenwerken, eerder aan hun verplichtingen voldoen en de redenen voor deze conformiteitseis beter te begrijpen; er zijn evenwel niet voldoende OHS-deskundigen om alle (kleine) ondernemingen bij te staan. Het feit dat de OHS-overheden tegelijkertijd adviseren én inspecties uitvoeren, zoals bijvoorbeeld in NSW gebeurt, kan niet echt bevorderlijk worden genoemd om de (kleine) ondernemers ertoe te brengen om advies in te winnen betreffende de tenuitvoerlegging van de OHS-wetgeving. Hierdoor zijn (kleine) ondernemers minder geneigd om het advies dat ze inzake de conformiteitseis nodig hebben, in te winnen. De (kleine) ondernemers moeten inzien dat ze hulp en ondersteuning zullen krijgen bij de tenuitvoerlegging van de wetgeving, in eerste instantie zonder vrees voor aanmaning tot verbetering, een verbod of zelfs een gerechtelijke vervolging. Er heerst ook bezorgdheid aangaande het individuele vermogen van de (kleine) ondernemingen om aan de verplichtingen te voldoen, op het vlak van middelen, kennis, begrip en houdingen tegenover regeringen en voorschriften. Ondersteuningsstructuren via industriegroepen en bedrijfsorganisaties die op (kleine) ondernemingen zijn gericht, mogen dan al voorhanden zijn, zij kunnen op dit gebied niet aan de noden van alle (kleine) ondernemingen tegemoet komen.



De staatsoverheden voor werknemersvergoeding en OHS bieden dan weer wel publicaties aan om (kleine) ondernemingen te helpen bij het interpreteren van de wettelijke vereisten. Deze publicaties kunnen via het internet op de desbetreffende website worden geraadpleegd, of de overheid kan via de telefoon of het informatiekantoor worden gecontacteerd. (Kleine) ondernemers deinzen er evenwel voor terug om toenadering te zoeken tot de adviesdiensten van dezelfde overheid als degene die ook de inspecties beheert. Literatuur Report on the compliance burden of occupational health and safety and workers compensation regulation on small business Australian Government, Department of Industry, Tourism and Resources, Small Business, 2005 Report on the compliance burden of occupational health and safety and workers compensation regulation on small business - Attachment 1 Australian Government, Department of Industry, Tourism and Resources, Small Business, 2005

4.8.4.2


Een succesfactor van het bestaande OHS-informatiesysteem is de oprichting van een netwerk dat via de bedrijfsstrategieën en de ontwikkeling van kerncontacten voor het verstrekken van OHS-materialen/concepten invloed uitoefent. Bijvoorbeeld door toedoen van opleidingsinstituten, verenigingen van kleine ondernemingen, accountants en professionele organen.

4.8.4.3


ASCC Op nationaal niveau vestigde de Australische Regering een nieuw drieledig orgaan voor OHS-beleid: de Australian Safety and Compensation Commission. De ASCC leidt en coördineert nationale inspanningen om OHS en schikkingen inzake werknemersvergoeding te verbeteren, en geeft op nationaal niveau beleidsadvies aan de Workplace Relations Ministers’ Council in verband met gezondheid en veiligheid op het werk (OHS) en schikkingen inzake werknemersvergoeding. National OSH Strategy Aan de hand van de nationale doelstellingen die in de Strategie 2002-2012 worden uiteengezet, kunnen de vorderingen worden gemeten en kunnen de nationale inspanningen om de Australische OHSprestaties de komende tien jaar aanzienlijk en gestaag te verbeteren, worden aangemoedigd. De Nationale OHS-Strategie draagt bij tot de vooruitgang van de OHS in Australië. De strategie bevat doelstellingen om het aantal verwondingen, ziekten en overlijdens te verminderen en vormt het kernpunt en de structuur voor nationale inspanningen om de bronnen efficiënter te kunnen gebruiken. Elementen die de tenuitvoerbrenging vergemakkelijken: - The Skills Development Action Plan (Actieplan voor ontwikkeling van bekwaamheden); - The Safe Design Action Plan (Actieplan voor veilige ontwerpen); - The Research Action Plan (Actieplan voor onderzoek) en - The OHS Data Action Plan (Actieplan voor OHS-gegevens). Uit een recente vorderingsstaat is de nood aan meer aandacht voor kleine ondernemingen en hun specifieke behoeften gebleken.



De Nationale OHS-strategie streeft ernaar, de gezondheid en de veiligheid op de werkplek te verbeteren door het aantal verwondingen en sterfgevallen te verminderen. Meer dan 40% van de werknemers meldde dat ze geen veiligheidstraining of OHS-informatie kregen, dat de werkgever in het kader van de normale werkpraktijken geen OHS-kwesties ter sprake had gebracht en dat er op hun werkplek geen OHS-verbeteringen werden doorgevoerd. Daarom wil de National Priority Two de gezondheid en veiligheid bevorderen door de ontwikkeling van het vermogen van ondernemingen en werknemers om OHS doeltreffend te beheren. NAP 2 maakt melding van een degelijke ondersteuning door de jurisdictie voor de uitwisseling van ideeën en informatie over succesvolle tussenkomsten, met het oog op een zuiniger gebruik van de bronnen op nationale basis. Nationale coördinatie is een noodzaak, wil men de informatie-uitwisseling en identificatie van de sterke punten en mogelijkheden vergemakkelijken. De steeds grotere toegang tot en betaalbaarheid van de informatietechnologie is een kernproces voor het verschaffen van informatie om aan de hand daarvan de OHS-kwesties beter te beheren, te verbeteren. De kernactiviteiten zijn: - Informatie verspreiden die afkomstig is van activiteiten in het kader van de National Research Action Plans (Nationale actieplannen voor onderzoek) in verband met: - Doeltreffendheid van de OHS-tussenkomsten; - Geweld en intimidatie op het werk; - Impact van veranderingen op de arbeidsmarkt. - Praktisch infomateriaal: - Nationale databank van oplossingen; - Australian OHS index (databank met praktische informatie); - Richtlijnen callcenter Bron: National Priority Action Plan http://www.nohsc.gov.au/nationalstrategy/Papers/NPAP2.pdf Nationale OHS-structuren De Productivity Commission gaf een verslag uit over de nationale OHS-structuren. De Productiviteitscommissie is een onafhankelijke instelling en het voornaamste toetsings- en adviesorgaan van de Australische regering inzake micro-economisch beleid en reglementering. Onlangs keurde de regering een internationaal verdrag over OHS goed dat door de Internationale Arbeidsorganisatie werd opgesteld; verder zal ze voor kleine en middelgrote ondernemingen een OHSprogramma uitwerken. Literatuur Productivity Commission 2004, National Workers’ Compensation and Occupational Health and Safety Frameworks, Report No. 27, Canberra, http://www.pc.gov.au/inquiry/workerscomp/finalreport/workerscomp.pdf

4.8.4.4


Het ideale OHS-informatiesysteem zou de gebruikers nuttige, relevante en correcte informatie moeten verschaffen. Het zou aan werkgevers en werknemers, maar ook aan studenten en onderzoekers informatie moeten verstrekken. Eventueel vormt het ook een praktisch richtsnoer voor de beheersing van specifieke risico’s (mechanismen of factoren die verwondingen kunnen veroorzaken, gevaarlijke beroepen, arbeidssystemen met een hoog risico, enz.). Het model wordt onderbouwd met kwantitatieve gegevens en kwalitatieve klantgegevens (conformiteit en gevaar voor verwondingen).



In een verbeterd OHS-systeem ondersteunen beleidsinitiatieven en structuren voor gezondheid en veiligheid op het werk werkgevers, werknemers en iedereen in de toeleveringsketen om culturen en houdingen te ontwikkelen en verantwoordelijkheden op zich te nemen; dit alles zou moeten leiden tot veiligere werkplaatsen en veiligere werkmethodes en uiteindelijk ook tot Australische werkplekken 1 zonder sterfgevallen, verwondingen en ziekten. De taak van de regeringen De huidige OHS-wetten en OHS-beleid zijn aan een grondige revisie toe. Er is nood aan een redelijke, evenwichtige en praktische reglementering die bijdraagt tot een OHS-systeem en OHS-prestaties van wereldniveau. Veilige werkplekken zijn niet alleen de verantwoordelijkheid van de regeringen, die wetten en normen invoeren. Werkplekken kunnen alleen veiliger zijn als de verantwoordelijkheid in heel de toeleveringsketen en bij alle belanghebbenden wederzijds is en wordt gedeeld. Een werkplekcultuur leidt tot doeltreffendere resultaten dan reglementeringen. De taak van de bedrijfswereld OHS is een kernactiviteit in het huidige werkplekbeheer. De Australische wetten eisen dat werkgevers en werknemers, van de kleinste tot de grootste ondernemingen, actieve stappen ondernemen om werkplekken veiliger te maken. Goede scores op het vlak van veiligheid komen het bedrijf ten goede. Ze kunnen worden tenietgedaan, tenzij alle partijen zich voortdurend voor veiligere werkplekken blijven inzetten. Het is van bijzonder groot zakelijk belang dat bedrijven een degelijke en voortdurende cultuur van veiligheid en preventie ontwikkelen. Grote en kleine bedrijven worden ertoe aangezet om plannen voor een veiligheidsbeleid op te stellen naargelang van hun omvang en hun vermogen. Er is nood aan plannen voor actief en voortdurend OHS-beheer en centraal leiderschap. Er is nood aan engagement in heel de toeleveringsketen en reeds bij het ontwerp van de werkplek is tussenkomst vereist. Specifieke maatregelen, zoals een programma voor bedrijfsadviseurs, is noodzakelijk om de OHS-wetgeving uitvoerbaar te maken voor kleine en middelgrote ondernemingen. Alternatieve criteria voor het beoordelen van de zorgvuldigheidsplicht, zoals de conformiteit met een veiligheidsbeleid, kunnen worden vooropgesteld. Communicatieactiviteiten rond OHS door de regering kunnen nationaal worden gecoördineerd. Kleine bedrijven Enerzijds moeten bedrijven met de nodige deskundigheid en middelen op het vlak van OHS gepaste gemeenschappelijke systemen voor heel de staat kunnen toepassen; anderzijds moet het OHSsysteem ook op maat worden gemaakt met oog voor de specifieke behoeften van bedrijven met minder deskundigheid of middelen. Om in de MKB-sector te komen tot betere prestaties op het vlak van OHS, moeten initiatieven worden uitgewerkt die zorgen voor: • • • 1

betekenisvol infomateriaal; een lager niveau van reglementering; verbeterde kwaliteit van de regelgeving, waar dit noodzakelijk is; Modern workplace: safer workplace – An industry blueprint for improving OSH in Australia



• •

doelgerichte bijstand op de werkplek; en individueel advies.

In de MKB-sector zouden bijvoorbeeld de volgende maatregelen kunnen worden genomen: • een programma van bezoeken aan werkplekken, advies naar aanleiding van die bezoeken en praktische richtsnoeren en informatie over de manier waarop kleinere ondernemers en hun personeel hun rechten en verantwoordelijkheden kunnen opvatten; • wettelijke erkenning van een veiligheidsbeleid dat op een trefzekerdere manier de aansprakelijkheid van zowel werkgever als werknemer in kleine ondernemingen regelt. Bewustzijn en communicatie Voor een grotere bewustwording en meer communicatie aangaande de werkplek moeten bedrijfsopleidingen worden georganiseerd. Er moet meer worden geïnvesteerd in OHS-opleidingen. Bovendien moet het veiligheidsbewustzijn integraal deel uitmaken van de maatschappelijke vorming. Maatschappelijke vorming rond veiligheid vanaf prille leeftijd moet worden ontwikkeld, bij voorkeur in het onderwijssysteem. Indien schoolgaande kinderen de basisprincipes in verband met veiligheid reeds op jonge leeftijd onder de knie hebben - hoe klim je op een ladder? Hoe til je op een correcte manier voorwerpen op? - dan worden die gewoonten ook thuis en op de werkplek toegepast. Minder persoonlijke verwondingen betekent minder medische kosten, minder druk op de ziekenhuizen, minder wettelijke uitgaven en minder druk op de verzekeringen. Literatuur New directions under Australia’s OSH strategy, Robert Stewart-Crompton, NOHSC for the European Agency for Health and Safety at Work, 2004 http://agency.osha.eu.int/publications/conference/20041201/en/index_9.htm Modern workplace: safer workplace – An industry blueprint for improving OSH in Australia, Australian Chamber of Commerce and Industry, 2005 http://www.acci.asn.au/text_files/issues_papers/OH_S/May%2005%20-%20OHS%20Blueprint.pdf

4.8.5 Kenmerkende eigenschappen in een notendop Staten en territoria Veiligheid en gezondheid op het werk behoort in Australië in de eerste plaats tot de verantwoordelijkheid van de regering van de zes staten en twee territoria De meeste staten en territoria stellen via verschillende media informatie ter beschikking. Richtlijnen om (kleine) ondernemingen meer inzicht te geven in de vereisten, zijn beschikbaar op de websites van de WorkCover-overheden, maar ook via de boekhandels van de Regering en via de telefoon. Elk van de staten en territoria ontwikkelen programma’s en hulpmiddelen, publicaties en campagnes om te kleine ondernemingen te ondersteunen in de uitbouw van een preventiebeleid. Een aantal van deze programma’s zijn zeer krachtig zoals de SafetyLine website en de ThinkSafe campagne van WorkSafe Western Australia The Small Business Assistance Strategy van WorkCover Authority of new South Wales is een interessant initiatief, dat inspeelt op de afschaffing, voor bedrijven met minder dan 20 werknemers, van de vrijstellingen met betrekking tot de wettelijke bepalingen inzake gezondheid en veiligheid op het werk waar het gaat om de identificatie van gevaren, risicobeheer en risicocontrole. De aandacht gaat



vooral naar opleidingen, informatie over de wettelijke verplichtingen van de werkgevers op het gebied van gezondheid en veiligheid op het werk en over het beheer van verwondingen. De staatsoverheden voor werknemersvergoeding en preventie bieden dan weer wel publicaties aan om (kleine) ondernemingen te helpen bij het interpreteren van de wettelijke vereisten. Deze publicaties kunnen via het internet op de desbetreffende website worden geraadpleegd, of de overheid kan via de telefoon of het informatiekantoor worden gecontacteerd. (Kleine) ondernemers deinzen er evenwel voor terug om toenadering te zoeken tot de adviesdiensten van dezelfde overheid als degene die ook de inspecties beheert. Terzelfdertijd zijn er inconsistenties in de preventie-voorschriften en -gedragscodes tussen de staten en de territoria, die het de bedrijven die op zoek zijn naar informatie moeilijk maken in termen van kost en complexiteit. De rol van NOHSC De Nationale Commissie voor gezondheid en veiligheid op het werk (nu Australische raad voor veiligheid en vergoedingen ASCC) legt de klemtoon op de nationale inspanningen ter verbetering van de resultaten van Australië voor wat gezondheid en veiligheid op het werk betreft. NOHSC ontwikkelde een nationale OHS strategie (2002-2012) een minimum aantal nationale doelstellingen te bereiken teneinde het aantal sterfgevallen en verwondingen op de werkplek te verminderen. Het communicatieplan beklemtoont de nood aan een nationale ondersteuning bij de communicatie van OHS-berichten en de dienst werkt met de OHS-autoriteiten van de staten en territoria samen om hen ertoe aan te zetten hun communicatieactiviteiten op elkaar af te stemmen en te coördineren. Voor de allereerste keer stemden de meeste staten en territoria ermee in om de Nationale Veiligheidsweek op één lijn te brengen. Verder worden ook National Safety Awards (Nationale Veiligheidsprijzen) toegekend om een uitmuntend OHS-beleid te erkennen; er is ook een kleine premie voor inspanningen die door kleine bedrijven worden geleverd. Verschillende partners ontvangen subsidies via de Nationale Commissie voor gezondheid en veiligheid op het werk om actief mee te werken aan de verwezenlijking van de strategie en projecten en preventieprogramma’s op het getouw te zetten.



4.9

Canada

4.9.1 Facts and figures Aantal ondernemingen en kleine ondernemingen 97,4% van de Canadezen zijn tewerkgesteld in kleine ondernemingen met minder dan 50 werknemers. 93% zijn tewerkgesteld in micro-ondernemingen met minder dan 20 werknemers. 1997 # werknemers 1-4 5-19 20-49 50-99 100-499 >=500 Totaal Source: Statistics Canada

Absoluut 718.282 170.033 42.580 13.358 9.221 2.322 955.796

% cumulatief 75,1% 92,3% 97,3% 98,7% 99,7% 100%

Beroepsbevolking 2001 Inwoners Arbeidskrachten Tewerkgesteld Niet tewerkgesteld Bron: Statistics Canada

In miljoen 31.9 15.8 14.6 1.1

Aantal arbeidsongevallen 2001

2002

# erkende 373 216 359 174 ongevallen/ziekten # dodelijke 920 934 ongevallen Bron: Association of Workers’ Compensation Boards of Canada


2003

2004

348 715

340 502

963

928


4.9.2 Informatie-infrastructuur inzake preventie, bescherming en welzijn op het werk Schema Schematische voorstelling van de preventiestructuren in Canada (Bron: Canadian Centre for Occupational Safety and Health e.a.)

Association of Workers’

- Informatie, brochures, databases

Compensation Boards of Canada

- Opleiding

- Statistieken

National

CCOHS

Canadian Association of

Human Resources and Skills

Administrators of Labour Legislaton

Development Canada (HRSDC) - Wetgeving - Richtsnoeren

Health Canada

- Statistieken

- Wetgeving

Overheid verantwoordelijk

Overheid verantwoordelijk

voor OSH

voor compensatie

- wetgeving

Research institutes

Health and Safety Agencies

OSH for everyone

- informatie en advies

Province & Territory

CanOSH

- WHMIS

Onderneming/KMO Onderneming onder federale bevoegdheid

Safety Council

CSSE

CFIB

- Informatie

- Informatie

- Informatie

- Opleiding

- Advies

- Advies



Safe Communities Foundation

- Procedures

Federal

Prevention Practices Database

Workplace Hazardous Materials Information System (WHMIS)

Preventiestructuren in Canada De wetgeving inzake gezondheid en veiligheid op het werk (OH&S) in Canada schetst de algemene rechten en plichten van de werkgever, de supervisor en de werknemer. De tien provincies, de drie territoria en de federale regering hebben elk hun eigen OH&S-wetgeving. WHMIS Er is een bijzondere “recht-om-te-weten”-wetgeving voor gevaarlijke producten. Deze wetgeving omvat een aantal wettelijke bepalingen die gezamenlijk het WHMIS – Workplace Hazardous Materials Information System of Informatiesysteem voor gevaarlijke materialen op de werkplek – worden genoemd. Het is een uitgebreid plan voor het verschaffen van informatie over gevaarlijke materialen die op de werkplek worden gebruikt. WHMIS is van toepassing op alle Canadese arbeidsplekken die onder de wetgeving inzake gezondheid en veiligheid op het werk vallen en waar producten worden gebruikt die in het WHMIS zijn opgenomen. Federaal niveau De federale wetgeving inzake gezondheid en veiligheid wordt doorgaans ‘Canada Labour Code Part II and regulations’ (Canadees arbeidswetboek deel II en regelingen) genoemd. De federale regering is verantwoordelijk voor de gezondheid en veiligheid van haar eigen werknemers en van die van de federale ondernemingen. Het Canadese arbeidswetboek is eveneens van toepassing op werknemers in sommige industrietakken, zoals interprovinciaal en internationaal transport (bv. spoorwegen en luchttransport), scheepvaart, telefoon- en kabelsystemen, radio- en televisiezenders, banken, graansilo’s en uraniumontginning en -verwerking. Ongeveer 10% van de Canadese arbeidskrachten valt onder de OH&S-jurisdictie van de federale regering. De overige 90% van de Canadese werknemers valt onder de wetgeving van de provincie of het territorium waar ze werken. Provincies en Territoria In elk van de provincies of territoria bestaat er een Wet (meestal de Wet Gezondheid en veiligheid op het werk genoemd, of iets gelijkaardigs), die op de meeste werkplekken in die regio van toepassing is. Op het niveau van de provincie en het territorium varieert de naam van het ministerie dat met OH&S belast is, naargelang van de jurisdictie. Gewoonlijk wordt het het Ministerie van Arbeid genoemd. In sommige jurisdicties is een Workers’ Compensation Board of Commission verantwoordelijk voor de gezondheid en veiligheid op het werk. Elke provinciale of territoriale afdeling is belast met de administratie en de uitvoering van de wet en regelgevingen inzake de gezondheid en veiligheid. De Workers’ Compensation Board of Commission voorziet uitkeringen bij arbeidsonbekwaamheid, controleert de kwaliteit van de gezondheidszorg en ondersteunt werknemers die een arbeidsongeval hadden of een beroepsziekte opliepen, zodat ze snel en veilig weer aan het werk kunnen. Deze commissie zorgt voor de verzekering en bepaalt het lidmaatschap van het bedrijf bij een van de verenigingen voor gezondheid en veiligheid.



Federaal Health Canada http://www.hc-sc.gc.ca/index_e.html Health Canada is het federaal ministerie dat de Canadezen moet helpen om hun gezondheid te behouden en te verbeteren. Health Canada verstrekt informatie over de wetgeving en activiteiten in verband met gezondheid. Op de website staan verslagen en artikels, alsook een lijst van conferenties en evenementen die de gezondheid als thema hebben. Health Canada coördineert het Workplace Hazardous Materials Information System. Human Resources and Skills Development Canada (HRSDC) http://www.hrsdc.gc.ca/en/gateways/nav/top_nav/program/labour.shtml HRSD beheert de arbeid op federaal niveau. Het Arbeidsprogramma (Labour Program) wil een eerlijke, veilige, gezonde, stabiele, coöperatieve en productieve werkomgeving in de hand werken. HRSD publiceert Deel II van het Canadese arbeidswetboek (Wetboek), alsook een document dat de werkgevers en werknemers moet helpen om hun verplichtingen uit hoofde van het wetboek na te komen. Het Ministerie ontwikkelde in november 2004 het National Intervention Model (Nationaal interventiemodel), dat erop is gericht een gezondere en veiligere werkplek te promoten in de federale jurisdictie. Provincie en Territorium In Canada heeft elke Provincie en elk Territorium een regering of wettelijke instantie, die met gezondheid en veiligheid belast is. Behalve de wettelijke instantie zijn er in de industrie ook organisaties voor gezondheid en veiligheid die dit soort van informatie verstrekken. Zowel de regering als de wettelijke instanties verzorgen websites, publicaties, evenementen, programma’s en campagnes. De organisaties voor gezondheid en veiligheid houden zich uitsluitend in hun industrietak met OH&S bezig. De Workers’ Compensation Board of Commission verstrekt aan alle industrieën in de provincie en het territorium dit soort van OH&S-informatie en -materiaal.

1a. Yukon Yukon Workers' Compensation, Health and Safety Board Occupational Health and Safety Branch http://wcb.yk.ca



1b. British Columbia Overheid verantwoordelijk voor regelgeving en voor compensatie: Workers' Compensation Board of British Columbia http://www.worksafebc.com/ Health and Safety Associations: FARSHA Farm and Ranch Safety and Health Association http://www.farsha.bc.ca SHAPE Safety and Health in Arts Production and Entertainment http://www.shape.bc.ca FSC Forest Safety Council http://www.bcforestsafe.org OHSAH Occupational Health and Safety Association for Healthcare http://www.ohsah.bc.ca 2a. Alberta Overheid verantwoordelijk voor regelgeving: Workplace Health and Safety Alberta Human Resources and Employment http://www.gov.ab.ca/hre/whs/ Overheid verantwoordelijk voor compensatie: Workers' Compensation Board of Alberta http://www.wcb.ab.ca 2b. Northwest Territories and Nunavut Overheid verantwoordelijk voor regelgeving en voor compensatie: Workers' Compensation Board of the Northwest Territories and Nunavut http://www.wcb.nt.ca/default.asp 3. Saskatchewan Overheid verantwoordelijk voor regelgeving: Occupational Health and Safety Division Saskatchewan Labour http://www.labour.gov.sk.ca Overheid verantwoordelijk voor compensatie: Saskatchewan Workers' Compensation Board http://www.wcbsask.com 4. Manitoba Overheid verantwoordelijk voor regelgeving:



Workplace Safety and Health Division Manitoba Labour and Immigration http://www.gov.mb.ca/labour/safety/ Overheid verantwoordelijk voor compensatie: Workers' Compensation Board of Manitoba http://www.wcb.mb.ca 5 Ontario Overheid verantwoordelijk voor regelgeving: Occupational Health and Safety Branch Ministry of Labour http://www.labour.gov.on.ca/english/hs/ Overheid verantwoordelijk voor compensatie: Workplace Safety and Insurance Board http://www.wsib.on.ca 6. Quebec Overheid verantwoordelijk voor regelgeving en compensatie: Commission de la santé et de la sécurité du travail du Québec (Occupational Health and Safety Commission) http://www.csst.qc.ca/portail/fr/ Health and Safety Associations: Association paritaire pour la santé et la sécurité du travail, secteur « affaires municipales ». http://www.apsam.com Association paritaire pour la santé et la sécurité du travail du secteur affaires sociales http://www.asstsas.qc.ca Association paritaire pour la santé et la sécurité du travail du secteur minier Association sectorielle paritaire en santé et sécurité du travail dans le secteur de la construction http://www.asp-construction.org Association sectorielle fabrication d’équipement de transport et de machines Association paritaire pour la santé et la sécurité du travail, secteur fabrication de produits en métal et de produits électriques http://www.aspme.org Association paritaire pour la santé et la sécurité du travail, secteur « administration provinciale » http://www.apssap.qc.ca Association paritaire de santé et de sécurité du travail, secteur imprimerie et activités connexes http://www.aspimprimerie.qc.ca



Association sectorielle partiaire, services automobiles http://www.autoprevention.qc.ca Association paritaire transport et entreposage http://www.aste.qc.ca Association paritaire, secteur habillement http://www.asp-habillement.com Préventex-association paritaire du textile http://www.preventex.qc.ca 7. New Brunswick Overheid verantwoordelijk voor regelgeving en voor compensatie Workplace Health, Safety and Compensation Commission of New Brunswick http://www.whscc.nb.ca/index_e.asp 8. Nova Scotia Overheid verantwoordelijk voor regelgeving: Occupational Health & Safety Division NS Department of Environment and Labour https://www.gov.ns.ca/enla/contact/default.asp?div=gen&pg=dept&bk=/enla/ohs/Default.asp Overheid verantwoordelijk voor compensatie: Workers' Compensation Board of Nova Scotia http://www.wcb.ns.ca 9. Prince Edward Island Overheid verantwoordelijk voor regelgeving en compensatie: Occupational Health and Safety Division Workers' Compensation Board http://www.wcb.pe.ca 10. Newfoundland and Labrador Overheid verantwoordelijk voor regelgeving: Occupational Health and Safety Branch Department of Government Services http://www.gov.nl.ca/gs/ohs/ Overheid verantwoordelijk voor compensatie: Workplace Health, Safety and Compensation Commission http://www.whscc.nf.ca/





Nationaal Canadian Centre for Occupation Health and Safety (CCOHS) http://www.ccohs.ca/ Het CCOHS (Canadees centrum voor gezondheid en veiligheid op het werk) is een Canadese federale overheidsinstelling die in Hamilton, Ontario, is gevestigd. Het CCOHS legt verantwoording af aan het Canadese Parlement, via de federale Minister van Arbeid. Het Centrum wordt bestuurd door een Raad, die drie hoofdbelangengroepen verenigt: regering (federaal, provinciaal en territoriaal), werkgevers en werknemers. Het CCOHS bezorgt de Canadezen onpartijdige, relevante informatie en advies ter ondersteuning van verantwoorde besluitvorming en ijvert voor veilige en gezonde werkomgevingen. Verder stelt het CCOHS een ruim aanbod aan informatie over gezondheid en veiligheid op het werk ter beschikking, in een voor alle gebruikers – van het grote publiek tot de veiligheids- en gezondheidssector – begrijpelijke taal. De nationale portaalsite voor de jongeren http://www.jobsafecanada.ca/ werd ontworpen door het Canadian Centre for Occupational Health and Safety. De bedoeling van de website bestaat erin om alle informatie voor nieuwe en jonge werknemers in Canada te verzamelen om ertoe bij te dragen dat iedereen inziet waarom veilig werken zo belangrijk is. Informatiebronnen van CCOHS Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Wetgeving Canadian OSH legislation

Wetgeving


Online CD/DVD

Zit in Web Information Service abonnement

Sensibilisatiemateriaal E-newsletter

OSH-nieuws

E-mail

Gratis

Liaison

Nieuwsbrief

Preventie-expert Werkgever Werknemer Geïnteresseerde Preventie-expert

Papier

Pocket guides

Handboek

Papier

Geabonneerden CCOHS 10 Can dollar

Papier

Diverse prijzen

Online Online

Gratis Gratis

Brochures

News releases OSH-antwoorden

Actualiteiten Vraag & antwoord


Preventie-expert Werknemer Werkgever Preventie-expert Werknemer Werkgever Pers Preventie-expert Werkgever Werknemer


Presentaties

Preventie-expert

Online

Gratis

Werknemer Diverse doelgroepen Preventie-expert Preventie-expert

Interactief

Divers

Preventie-expert Werkgever Werknemer Preventie-expert

Online

Gratis

Online CD/DVD

Jaarlijks abonnement modulair

Preventie-expert

Online CD/DVD

500 Canadese dollar/jaar

E-learning cursussen

Gevaarlijke stoffen informatie & MSDS Cursus

Werknemer

Online

JobSafeCanada

Informatie

Online

Young worker’s zone

Informatie

Jonge werknemers Jonge werknemers

Prijs - Single of multiple user(s) Gratis

Online

Gratis

Advies Client services

Support

Webinars

Forum Conferenties Conferentie & Trade show(s) Hulpmiddelen Internet Directory

Web Information Service - wetgeving - literatuurdatabank - gevaarlijke producten MSDS Management Service

Inquiries service

Presentaties door personeel van CCOHS Online seminaries 2-daags forum

Internetlinks

Informatie via internet

Antwoorden op vragen

Groot publiek Preventie-expert

Telefoon Fax E-mail

Inbegrepen in abonnementen Gratis

Federaal Human Resources and Skills Development Canada (HRSDC) http://www.hrsdc.gc.ca/asp/gateway.asp?hr=/en/lp/lo/ohs/publications/intervention-model.shtml&hs=oxs HRSDC (Human resources en ontwikkeling van bevoegdheden Canada) ontwikkelde eind 2004 een nationaal interventiemodel voor de promotie van gezondere en veiligere werkplekken in de federale jurisdictie. Hoe het interventiemodel op het niveau van de werkplek in de praktijk wordt omgezet, wordt volledig vrij beslist. Deze vorm van samenwerking moet voor alle belanghebbenden een positieve ervaring zijn en bijdragen tot de vestiging van een doeltreffend intern verantwoordelijkheidssysteem op de beoogde werkplekken. De globale doelstelling bestaat erin om de klemtoon te leggen op risicosectoren en -werkgevers en om werkgevers en werknemers te doen samenwerken om hun vermogen om aangelegenheden in verband met gezondheid en veiligheid op het werk op te lossen, snel, doeltreffend en autonoom te verhogen. Bovendien is het niet de bedoeling om te beoordelen of te onderzoeken of de werkplek de regels wel Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen


naleeft, maar wel om een waardering op te maken en een werkplan te ontwikkelen om gebreken aan te pakken. Het interventiemodel bestaat uit zes stappen, waarbij de werkgevers de nodige informatie en instrumenten krijgen om hen te helpen.

Provinces and Territoria: British Columbia Workers' Compensation Board of British Columbia http://www.worksafebc.com http://smallbusiness.healthandsafetycentre.org/s/Home.asp (MKB) Deze wettelijke instantie valt onder de Workers’ Compensation Act (Wet inzake veiligheid en gezondheid op het werk). Het onderdeel OH&S valt onder Occupational Health and Safety Regulation (Wetgeving inzake OH&S), die uit de wet voortvloeit. De WCB ijvert ernaar om werknemers en werkplekken te vrijwaren van arbeidsongevallen en ziekten. WorkSafe is het MKB-programma van de Workers’ Compensation Board of British Columbia. De website en vooral de rubriek hulpmiddelen bevatten een brede waaier aan informatie over uiteenlopende onderwerpen. De informatie is opgesplitst per sector en per onderwerp. De rubriek Kleine bedrijven biedt Online hulpmiddelen voor veiligheid in bedrijven met minder dan 20 werknemers. De StartSafe-strategie voorziet de kleine bedrijven van de voor hen zo nuttig mogelijke informatie over hun specifieke bekommernissen met betrekking tot gezondheid en veiligheid in de verschillende industrieën. Wie zich inschrijft, wordt door het WCB Small Business Service Centre (Servicecentrum voor kleine bedrijven) en de beoogde sector gecontacteerd en krijgt via e-mail of fax relevante gegevens over risico’s toegestuurd. Informatiebronnen van WCB British Columbia Informatietype Inhoud Wetgeving Act Regulations Amendments Indicatieve richtlijnen Guidelines Sensibilisatiemateriaal Manuals Access E-news Start Safe Safety tips

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Online

Gratis

Voorbereidende wetgeving

Werkgever Preventie-expert Preventie-expert Decision maker

Online

Gratis

Hulp bij wetgeving

Preventie-expert

Online

Gratis

Handleidingen Nieuwsbrief Actuele informatie

Preventie-expert Werkgever Werkgever Werknemer Werknemer

Online Online Elektronische nieuwsbrief Online


Werknemer MKB Preventie-expert Preventie-expert

Papier Online Online Online


Preventie-expert Bouwindustrie MKB

Online

Gratis

Online

Gratis

Wetgeving

Algemene tips voor gebruik ladders, ….

Affiches Work Safe Bulletin Incident bulletins Constructive ideas Hazard Alerts

Tijdschrift Tijdschrift ivm incidenten Voorkoming van verwonding Affiches


Gratis


Muskuloskeletal Injury prevention bulletin Signs & stickers

Preventie-expert

Online

Gratis


Online

Gratis

Online

Gratis

Publicaties

Preventie-expert MKB MKB



Ondermeer ongevalsrapporten

Werkgever Werknemer

Online

Login

Small Business Safety Calculator Opleidingshandboek + werkboek gevaarlijke producten Video’s

Kosten berekenen van AO Gevaarlijke producten

MKB

Online

Gratis

Trainer Werknemer

Online

Gratis

DVD/video

Diverse prijzen

Small Business Call Centre for Construction StartSafe

Call center

Werknemer MKB MKB Bouw MKB

Tel

Gratis

Online Papier

Gratis

RiskWatch

WorkSafe magazine FAQ Safety for Business Hulpmiddelen WorkSafe BC online services

Tijdschrift financiële ondertoon Tijdschrift

Strategie

Diverse industrieën Werkgever Manager

Provinces and Territoria: Ontario De Provincie Ontario verstrekt een overvloed aan informatie over veiligheid en gezondheid op het werk, informatie die van verschillende bronnen afkomstig is. De website Prevention Dynamics http://www.preventiondynamics.com/ geeft een overzicht van OH&S-informatie, opleidingsmateriaal en advies, aangeboden door de Health and Safety Associations van Ontario en hun partners. Voor alles wat met OH&S te maken heeft, wordt een gezamenlijke catalogus opgemaakt, met zoekmogelijkheden volgens bron, sector, categorie, onderwerp, type en trefwoord. WorkSmartOntario http://www.worksmartontario.gov.on.ca is de officiële website van het Ministerie van Arbeid van Ontario voor jonge en nieuwe werknemers. Workplace Safety and Insurance Board Ontario http://www.wsib.on.ca/ http://www.wsib.on.ca/wsib/wsibsite.nsf/public/EmployersSBS (MKB) De website Small Business Services (Diensten voor kleine bedrijven) van de Workplace Safety & Insurance Board of Ontario (WSIB – Commissie van Ontario voor veiligheid en bescherming op het werk) geeft advies over het registreren en melden van arbeidsongevallen. Aan de hand van een tool kunnen bedrijven inschatten hoe arbeidsongevallen of ziekte op de werkplek een rechtstreekse impact kunnen hebben op de winst van de onderneming, en zien ze hoeveel bruto omzet het bedrijf zou moeten verwezenlijken om die verliezen te kunnen dekken. De website verschaft informatie over de Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen


preventie van arbeidsongevallen en over de verantwoordelijkheid van de werkgever om zijn werknemers weer aan het werk te krijgen. Workwell-programma De WSIB publiceert op de website beoordelingen betreffende de gezondheid en veiligheid op werkplekken die op het vlak van veiligheid relatief slecht presteren. Op basis van deze beoordelingen kunnen de werkgevers inschatten hoeveel de premieverhoging zal bedragen en welke eventuele andere bijkomende lasten ze zullen hebben. Beoordeelde werkgevers ontvangen een verslag over de problemen die op hun werkplek in verband met gezondheid en veiligheid werden vastgesteld, met aanbevelingen voor verbetering. Safety Groups Het programma “Safety Groups” voorziet het bedrijf van een netwerk van ondernemingen die gezamenlijk het aantal arbeidsongevallen en ziekten willen inkrimpen. De leden van de veiligheidsgroep leggen een verzameling van hulpmiddelen aan, delen beste praktijken en helpen elkaar bij het ontwikkelen en beheren van doeltreffende gezondheidsen preventieprogramma’s. De onderneming kan op die manier niet alleen de veiligheid op de werkplek verhogen, maar ook de WSIB-premies verlagen en financiële kortingen bekomen. Safe Communities Incentive Program SCIP SCIP is een programma ter bevordering van de veiligheid op de werkplek en kan voor kleine en middelgrote ondernemingen tot kostenvermindering leiden. Door hun deelname kunnen bedrijven, door voor meer gezondheid en veiligheid te zorgen, kortingen krijgen op de premies van de Workplace Safety and Insurance Board (WSIB). SCIP bestaat uit twee delen: in deel 1 volgt de eigenaar of bedrijfsleider een opleiding van 16 uur over leiderschap, organisatie en verantwoordelijkheden, opsporen en beoordelen van gevaar, controle van gevaar en terugkeer naar het werk. Deel 2 is een groepsgerichte stimulans om ondernemingen uit een specifieke sector in één groep te verenigen. Om in aanmerking te komen voor de korting van deel 2, moet de onderneming twee elementen van het gezondheidsen preventieprogramma ontwikkelen of verbeteren en deelnemen aan een workshop. Informatiebronnen van WSIB Ontario Informatietype Inhoud Wetgeving Occupational H & S act Indicatieve richtlijnen Safety Groups Program

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Basiswettekst

Werkgever Werknemer

Online

Gratis

Uitwisselen Goede praktijken

Werkgever

Online

Gratis

Werknemer

Online

Gratis

Werkgever Werknemer Preventieexpert MKB Pers Werkgever Werknemer

Online

Gratis

Online Online

Gratis Gratis

Sensibilisatiemateriaal Gids Arbeidsveiligheid en AO verzekering Fact Sheets

Nieuws releases Faq’s

Actualiteit Vraag en antwoord



Jaarlijkse preventiecampagne rond één thema Young Worker Awareness Safety Campaign Parental campaign

Jaarlijkse campagne radiospots advertenties radiospots

Affiche Brochures

Algemene informatie

Conference & Trade show Conferenties

Jaarlijks

Surveys & studies

Resultaten onderzoek

Hulpmiddelen CAD-7 Prevention incentive program Merit Adjusted Premium (MAP)-plan New Experimental Experience Rating (NEER)-program Safe Communities Incentive Program (SCIP)

Workwell Internetlinks

Verminderen premie door verbeteren OSH Verminderen premie door verbeteren OSH Verminderen premie door verbeteren OSH Aansporen veiligheid op de werkplaats, eventueel verminderen premie Ter plaatse evaluatie OSH Contactadressen nuttige organisaties

Werknemer

Online

Gratis

Jonge werknemers

Online

Gratis

Ouders jonge werknemers Werkgever Werknemer Werkgever

Online

Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

Werknemer Preventieexpert Werkgever Preventieexpert Preventieexpert

Online

Gratis

Online

Gratis

Werkgever Bouw

Online

Gratis

Werkgever

Online

Gratis

Werkgever

Online

Gratis

Werkgever MKB

Online

Gratis

Online

Gratis

Werkgever Werkgever Werknemer

Bibliotheek

Uitleen voorbehouden aan leden. Bezoek en betalende kopies mogelijk voor anderen.



Industrial Accident Prevention Association (IAPA) http://www.iapa.ca IAPA is een organisatie zonder winstbejag voor gezondheid en veiligheid op het werk. IAPA vertegenwoordigt meer dan 47.000 bedrijven en 1,5 miljoen werknemers in heel Ontario. De instelling geeft in heel Ontario, Canada, advies aan kleine ondernemingen. Ze beheert ook een Small Business Centre en helpt bedrijven met minder dan 50 werknemers om hun verplichtingen op het vlak van gezondheid en veiligheid na te komen. IAPA brengt regionaal gelegen kleine ondernemingen samen via het programma “Safe Community Incentive Program” (SCIP – programma ter bevordering van een veilige gemeenschap), waarbij IAPA de lokale MKB’s ertoe aanzet om hun beste praktijken met elkaar te delen en om programma’s te ontwikkelen ter preventie van arbeidsongevallen in organisaties. Bovendien inspecteert het professionele personeel van IAPA jaarlijks ongeveer 200 MKB’s met een hoog arbeidsongevallencijfer, om hun hulp te bieden en voor hen een programma uit te werken. Institute for Work and Health (IWH) http://www.iwh.on.ca/ Dit instituut voor gezondheid op het werk is een instelling zonder winstbejag, opgericht door de Ontario Workplace Safety & Insurance Board WSIB. Onderzoek en kennisverspreiding en -uitwisseling behoren tot de kernactiviteiten van het instituut. De onderzoeksgegevens worden in werkdossiers en een collegiaal getoetst tijdschrift gepubliceerd. Informatiebronnen van IWH Informatietype Inhoud Sensibilisatiemateriaal Nieuwsbrief : At Work Infocus : bijlage over één onderwerp bij At Work Linkages

Working papers

Occasional papers

Published working papers

Diverse publicaties

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Gezondheid op het werk Gezondheid


Online

Gratis

Online

Gratis

2-jaarlijkse nieuwsbrief over “soft-tissue injury”, lage rugpijn Ergonomie, Gezondheid op het werk, Incentives, RSI, gender, jonge werknemers,... Onderzoek dat niet bedoeld is voor publicatie Onderzoek gepubliceerd in de vorm van artikels in tijdschriften Onderzoek, analyse

Expert

Online (recentste nummers)

Gratis

Expert

Online (veelal integraal, sommigen enkel abstract of samenvatting) Papier

Gratis

Expert

Papier Online

Zie tijdschriften

Expert

Papier Online

Sommige documenten


Expert

Te bestellen


Actualiteiten, recent onderzoek, ... RSI, jonge werknemers, lage rugpijn, gezondheid van gezondheidswerkers

Expert Pers Pers Werknemer Expert

Elektronisch

gratis, andere te bestellen of te raadplegen in de betreffende tijdschriften Gratis

Online

Gratis

Physician’s tool kit

Hulp mbt lage rugpijn

Online

Gratis

Physician’s network tool kit Participative Ergonomic Blueprint

Voorkomen lage rugpijn Opzetten programma participatieve ergonomie Voorkomen rugklachten (Her)-integratie werknemers

Arbeidsgenees heer Huisarts Werknemer Ergonoom

Online

Gratis

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Expert

Papier

Nieuws E-media alert Briefings Fact Sheets

Hulpmiddelen

The BackGuide Work-ready

www.backguide.com

Te bestellen

Provinces and Territoria: Quebec l’Institut de recherche Robert-Sauvé en santé et en sécurité du travail (IRSST) http://www.irsst.qc.ca Het IRSST (Onderzoeksinstituut voor gezondheid en veiligheid op het werk Robert-Sauvé) verspreidt en valoriseert de informatie die van zijn onderzoeksactiviteiten afkomstig is, bij alle werkgevers en werknemers van Québec. De verspreiding van de informatie is niet specifiek voor de MKB’s bestemd, tenzij het onderzoek een voor deze ondernemingen typisch probleem betrof. Het onderzoeksinstituut is een privé-instelling zonder winstbejag. Informatiebronnen van IRSST Informatietype Inhoud Sensibilisatiemateriaal Chariot élévateurs

Prévention au travail

Links & informatie aangaande vorkheftrucks Tijdschrift


Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Werkgever Preventie-expert Werknemer

Elektronische nieuwsbrief Online

Gratis


Papier Online

Gratis


Onderzoeksrapporten Info nouvelles de la recherche Hulpmiddelen Interaction toxicologique

Grille d’autoévaluation centres de tri Controlelijsten

Verslag onderzoek Algemene informatie

Preventie-expert

Online

Gratis

Preventie-expert

Elektronische nieuwsbrief Online

Gratis

Risico mengsel gevaarlijke producten Risicoanalyse

Preventie-expert

Online

Gratis

Preventie-expert

Gratis

Diverse controlelijsten

Preventie-expert

Online te raadplegen Online

Online

Gratis

Cd-rom

Gratis

Interactieve tool

Gratis

Downloadbaar

Gratis

Interactief

Gratis

Preventie-expert

Downloadbaar

Gratis

Preventie-expert

Downloadbaar

Gratis

Internet gids

Internetlinken

Attention ! Glissades

Val- en glijpartijen

Calcul du débit minimal ventilation mécanique Calculateur dosimeter passif 3M Conversion d’unités de concentration Logiciel de transfert de données pour dosimètres Bruël/Kjaer Simulateur concentration monoxyde de carbone petits équipements motorisés

Machines Preventie-expert Werknemer Jonge werknemer Trainer Arbeidshygiënist Preventie-expert Arbeidshygiënist Preventie-expert Preventie-expert

Gratis

Commission de la santé et de la sécurité du travail (CSST) http://www.csst.qc.ca/ Deze commissie kreeg van de regering van Québec de verantwoordelijkheid toevertrouwd voor het beheer van het plan voor gezondheid en veiligheid op het werk. De CSST is een rechtspersoon van publiekrecht. In die hoedanigheid heeft de commissie de algemene bevoegdheden waarover zulk een rechtspersoon beschikt, en de specifieke bevoegdheden die haar door het recht worden verleend. De Commissie heeft een gezamenlijke Raad van Bestuur, die werknemers en werkgevers helpt om het gezondheidsen preventiebeleid te bepalen en te beheren. De domeinen waarop de commissie tussenbeide komt: preventie en inspectie, rehabilitatie en vergoedingen en financiering. Informatiebronnen van CSST Informatietype Inhoud Wetgeving 7 lois régissant la CSST


Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Werkgever Preventieexpert

Online

Gratis


Werknemer Werkgever Preventieexpert

Politiques et règlements

Sensibilisatiemateriaal Actualités

AO in het nieuws

Prévention au travail (ism IRSST)

Vakblad

Guide

Brochure

Feuillet

Verslagen ongevallen & voorkomingsmaatregelen

Folder

Affiche Journal Video’s Hulpmiddelen QEC

Specifieke onderwerpen

Vragenlijst en risicoanalyse ivm TMS

Online

Gratis

Pers Preventieexpert Preventieexpert Werknemer Preventieexpert Werkgever Werknemer

Online

Gratis

Online Papier

Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

Werkgever Preventieexpert Werknemer Werknemer Werknemer Werknemer

Online

Gratis



Online

Gratis

Preventieexpert

Documentatiecentrum

4.9.3.2

Online catalogus


Workplace Hazardous Materials Information System http://www.hc-sc.gc.ca/ewh-semt/occup-travail/whmis-simdut/index_e.html/ Het Workplace Hazardous Materials Information System (WHMIS) is een nationale Canadese norm voor risicocommunicatie. De voornaamste elementen van het systeem zijn: waarschuwingslabels op containers met door het WHMIS “gecontroleerde producten”, het verstrekken van informatiebladen voor materiaalveiligheid (MSDS) en opleidingsprogramma’s voor werknemers. Het WHMIS wordt door de gecoördineerde federale, provinciale en territoriale wetgeving ten uitvoer gelegd. De WHMIS-afdeling van Health Canada fungeert als nationaal coördinator voor het globale bestuur en de administratie van het WHMIS-programma in Canada. Dit is een buitenbeentje in de bespreking van de netwerken en platformen gezien het om een wettelijk verplicht informatiesysteem gaat. OSH for everyone www.oshforeveryone.org OSH for Everyone werd ontworpen om werknemers en werkgevers te helpen om arbeidsongevallen en ziekte op de werkplek te voorkomen, door hun nuttige gezondheidsen veiligheidsinformatie over een breed scala van onderwerpen te verschaffen. Het werd gerealiseerd in partnerschap met de



organisaties van het Health and Safety System van Ontario en het Canadian Centre for Occupational Health and Safety. Op de website staat praktische informatie over het verwezenlijken en in stand houden van preventieprogramma’s op de werkplek. OSH for Everyone is een initiatief van het WSIB Ontario en CCOHS. Er bestaan gelijkaardige projecten in de provincie Northwest Territories/Nunavut http://www.oshforeveryone.org/ntnu/ en Worksafe Saskatchewan http://www.worksafesask.ca/. CanOSH http://www.canoshweb.org/ Op deze website kunnen de Canadezen op een eenvoudige en onafhankelijke manier informatie vinden over gezondheid en veiligheid op het werk (OH&S) in Canada, zodat ze de wetgeving kunnen naleven, de gezondheidsen preventiepraktijken op de werkplek kunnen verbeteren en tot slot gemakkelijker informatie kunnen verzamelen die ze nodig hebben om het aantal dodelijke ongevallen, arbeidsongevallen en ziekten te kunnen verminderen. De website werd ontworpen opdat de Canadezen op een degelijke en doeltreffende manier toegang krijgen tot de veiligheids- en gezondheidsinformatie die afkomstig is van de voor OH&S verantwoordelijke federale, provinciale en territoriale ministeries, de Workers’ Compensation Boards en het Canadian Centre for Occupational Health and Safety. The Prevention Practices Database http://www.preventionbestpractices.org De Databank voor preventiepraktijken is een initiatief van de Workplace Safety and Insurance Board (WSIB) van Ontario en het Canadian Centre for Occupational Health and Safety (CCOHS). De website biedt hulpmiddelen aan organisaties die de best mogelijke gezondheidsen preventiepraktijken op de werkplek willen invoeren, om op die manier met succes arbeidsongevallen en ziekte op de werkplek te voorkomen. De organisaties worden aangespoord om met andere arbeidsplaatsen praktische informatie over gezondheid en veiligheid uit te wisselen en samen oplossingen te vinden voor OH&Sproblemen. De industrie zelf kwam met het idee om preventiepraktijken te verzamelen. De informatie kan per onderwerp en per sector worden opgezocht. Safe Communities Foundation http://www.safecommunities.ca/ Safe Communities Foundation (SCF – Stichting veilige gemeenschappen) is een nationale liefdadigheidsinstelling zonder winstbejag. De Safe Communities Foundation werkt samen met de privé- en openbare sector om de gezondheid en veiligheid van werknemers en mensen in een aantal gemeenschappen te verbeteren. De Stichting en alle deelnemende Safe Communities in Canada streven ernaar, arbeidsongevallen volledig te voorkomen en door de verwezenlijking van programma’s en opleidingen een preventiecultuur te promoten.

4.9.3.3


Canada Safety Council http://www.safety-council.org/

De Canadese Veiligheidsraad is een nationale, niet-gouvernementele liefdadigheidsinstelling die zich met veiligheid bezighoudt. De Raad organiseert campagnes voor bewustmaking van het publiek en opleidingen, publiceert artikels en gaat de dialoog met de media aan.



Canadian Society of Safety Engineering (CSSE) http://www.csse.org/ De CSSE (Canadese vereniging voor beveiligingstechnieken) is een Canadese nationale organisatie voor professionals. De organisatie steunt de werking van 31 lokale verenigingen en stelt een lokaal forum voor informatie-uitwisseling en netwerking ter beschikking van professionals. Canadian Federation of Independent Businesses (CFIB) http://www.cfib.ca/worksafety/ Op de website van de CFIB (Canadese Federatie van onafhankelijke bedrijven) staat een brede waaier van nuttige informatie voor MKB’s, met toegang tot Passport to Safety http://www.passporttosafety.com/, dat vooral op de jongeren is afgestemd. Passport to Safety is een vernieuwend testprogramma voor jongeren over gezondheid en veiligheid en controleert of jongeren de basiskennis van wat ze dienen te weten om zichzelf tegen arbeidsongevallen op het werk te beschermen, onder de knie hebben. Het biedt een structuur om jonge nieuwe werknemers bewust te maken van het belang van gezondheid en veiligheid op het werk.


Pluspunten

Minpunten


Er zijn heel wat OH&S-verstrekkers, -inlichtingen en -diensten voorhanden. Er is uitstekende OH&S-informatie verkrijgbaar en de professionele banden met de industriepartners zijn zeer goed. Heel wat organisaties verstrekken informatie over gezondheid en veiligheid op het werk die specifiek voor MKB’s bestemd is. Deze organisaties zijn afkomstig van regeringen, vakbonden, sectorverenigingen, Compensation Boards en ondernemingen. De informatie is in verschillende formaten te verkrijgen: op de website of in een gedrukte versie en in verschillende niveaus van taalgebruik en vormen. Er zijn heel wat inlichtingendiensten waartoe mensen uit MKB’s gemakkelijk en vrij toegang krijgen, via telefoon, e-mail, post, enz. voor informatie over gezondheid en veiligheid (H&S). De beschikbare informatie wordt steeds weer uitgebreid om tegemoet te komen aan de brede waaier van onderwerpen waarnaar vraag is, en van gebruikersgroepen. Er zijn veel conferenties, seminaries en andere evenementen die op de H&Sbehoeften van de MKB’s inspelen. Er wordt steeds meer aandacht besteed aan de H&S-behoeften van de MKB’s. Het onvermogen om alle MKB’s te bereiken en hun terughoudendheid om het beschikbare OH&S-materiaal te gebruiken. Beperkt gebruik door de MKB’s. We moeten ertoe bijdragen dat MKB’s zich bewust worden van het feit dat ze arbeidsongevallen wel degelijk kunnen voorkomen; ook moeten we gebruiksvriendelijke inlichtingendiensten verder ontwikkelen. De meeste informatiediensten voor MKB’s rekenen er nog steeds op dat de MKB’s op eigen initiatief informatie opzoeken. De grote meerderheid van de MKB’s is echter niet gemotiveerd om iets te doen aan H&S-belangen.



Bij de MKB’s wordt niet voldoende de klemtoon gelegd op de voordelen van een gezonde en veilige werkplek voor het economische en sociale welslagen van de onderneming: verhoogde productiviteit, hogere winst, groter concurrentievermogen, enz. De praktijk om H&S-informatie via de traditioneel door de MKB’s gebruikte kanalen, aan de MKB’s te verspreiden, wordt niet voldoende toegepast. Er zijn nog leemten in de H&S-informatie voor de MKB’s, vooral dan voor bepaalde sectoren, onderwerpen, enz. De uitbreiding van de OH&S-wetgeving rond dit thema is niet doeltreffend genoeg. Er zijn bij de MKB’s onvoldoende doeltreffende OH&S-promotiecampagnes.

4.9.4.2 •

• • • • • •


De middelen en de omgeving om de MKB’s te overtuigen, bestaan. Doeltreffende katalysatoren ontwikkelen die de MKB’s er efficiënt toe aanzetten om van de beschikbare netwerken en diensten gebruik te maken, blijft de uitdaging. Alle projecten of producten worden in samenwerking met de industrie gerealiseerd om er zeker van te zijn dat ze voor de MKB’s nuttig, relevant en bruikbaar zijn. Voor MKB’s is heel wat OH&S-informatie uit verschillende bronnen, in verschillende formaten en vormen beschikbaar. Er zijn steeds meer programma’s en diensten die op MKB’s afgestemde OH&S-informatie verschaffen. Steeds meer gebruiksvriendelijke informatie is voor de MKB’s beschikbaar: beknopt, in aangepast taalgebruik, met grafische en gedrukte voorstellingen, enz. Er zijn steeds meer inlichtingendiensten waar mensen van MKB’s met iemand kunnen praten voor meer OH&-S-informatie. Sectorverenigingen besteden steeds meer aandacht aan H&S in MKB’s en aan het verstrekken van OH&S-informatie aan MKB’s.

4.9.4.3


Een stijgend aantal diensten voor autodidactiek en informatievoorziening, die eenvoudig en gebruiksvriendelijk zijn. Verder is er het engagement op lokaal niveau en de ontwikkeling van lokale mentoraatsprogramma’s. Ook heerst de overtuiging dat we samen met de industrie en de gemeenschappen moeten blijven beklemtonen dat arbeidsongevallen moeten worden voorkomen. De economie groeit aanzienlijk, met kleine ondernemingen op kop. Bijgevolg zal de omvang van op de industrie afgestemde OH&S-informatie toenemen. Het probleem van het scheppen van banden met kleine ondernemingen en het aanknopen van nieuwe banden om de kleine ondernemingen te bereiken, blijft centraal staan. Het verstrekken van OH&S-informatie door een brede waaier van organisaties die deze taak op zich nemen, wordt voortgezet en er zullen nog organisaties bijkomen. Dankzij de eigen ervaring en kennis van de MKB’s maar ook die van andere organisaties wereldwijd, zullen steeds meer verbeteringen worden doorgevoerd; zo zullen de manieren van kennisverspreiding naar de MKB’s toe talrijker en efficiënter worden.



Door het steeds grotere vertrouwen in het “world wide web”, met de beste informatiebronnen om de informatie voor MKB’s te organiseren en gebruiksklaar te maken en de MKB’s informatie te bezorgen, zal de toegang voor de MKB’s tot de OH&S-informatie toenemen. Het bezorgen van de informatie aan de eindgebruikers moet misschien wel nog in gedrukte vorm gebeuren (op basis van elektronische pagina’s). Partnerschap en samenwerking tussen verwante organisaties zullen nuttig zijn om de toegang tot en de informatiebezorging aan MKB’s te verbeteren. OH&S-informatie voor MKB’s zal steeds vaker worden verspreid via bronnen die voor MKB’s traditionele informatiebronnen zijn, zoals de bronnen met zakelijke informatie in de sectoren financiën, wetgeving, leveranciers, enz.

4.9.4.4


Het ideale OH&S-informatiesysteem heeft de volgende kenmerken: - Betrokkenheid van de Ministeries van Gezondheid en van Arbeid, die samenwerken voor het opstellen van gemeenschappelijke beleidsinitiatieven en doelstellingen ter voorkoming van arbeidsongevallen; - Verdere ontwikkeling van maatschappelijke marketingcampagnes waarin het belang van het voorkomen van arbeidsongevallen wordt benadrukt. - Verdere ontwikkeling van het mentoraat en vrijwilligerschap en het stimuleren van bedrijfsleiders om hun beste praktijken ter voorkoming van arbeidsongevallen met elkaar te delen; - Verdere ontwikkeling van eenvoudige en gebruiksvriendelijke hulpmiddelen en systemen waardoor de MKB’s OH&S-kwesties efficiënt in hun beheersysteem kunnen integreren. Alle bestuursniveaus, OH&S-verenigingen en alle industrieverenigingen zouden samen planningsvergaderingen houden met het WCB om een consistente boodschap te verspreiden over het belang van OH&S op alle werkplekken. Het ideale informatiesysteem voor veiligheid en gezondheid op het werk: - identificeert duidelijk de specifieke informatienoden van elke categorie van eindgebruiker die OH&S-informatie nodig heeft om te worden gemotiveerd en om de respectieve functies op zich te nemen. - organiseert de informatie zodanig dat deze specifiek voldoet aan de behoeften van elke gebruikerscategorie. - garandeert dat de informatie actueel, betrouwbaar, nauwkeurig en volledig is en steunt op de beste kennisbronnen van overal ter wereld. - zorgt voor eenvoudige en praktische voorzieningen zodat de eindgebruiker vlot en onmiddellijk precies die informatie kan zoeken en vinden die hij nodig heeft. - de informatie verstrekken in een gemakkelijk door de eindgebruiker te begrijpen en te gebruiken vorm voor de doeleinden waarvoor hij ze nodig heeft. - uiteraard bestaat een dergelijk systeem in hoofdzaak uit verschillende formaten, kanalen, tussenpersonen, bedrijven, systemen en diensten.



4.9.5 Kenmerkende eigenschappen in een notendop Informatie op federaal niveau Het Canadees centrum voor gezondheid en veiligheid op het werk CCOHS is een belangrijke en internationaal gerenommeerde informatieleverancier inzake veiligheid en gezondheid op het werk. CCOHS stelt een ruim aanbod aan informatie over gezondheid en veiligheid op het werk ter beschikking, en coördineert een reeks informatienetwerken. Instituten uit binnen- en buitenland doen vaak een beroep op de expertise van het instituut voor de ontwikkeling van elektronische producten, databases en portaalsites. Provincie en Territorium In Canada heeft elke Provincie en elk Territorium een regering of wettelijke instantie, die met gezondheid en veiligheid belast is. Deze Workers’ Compensation Boards/Commissions verstrekken aan alle industrieën in de provincie en het territorium OH&S informatie in de vorm van websites, publicaties, evenementen, programma’s en campagnes. Behalve de wettelijke instantie zijn er in de industrie ook organisaties voor gezondheid en veiligheid die dit soort van informatie verstrekken specifiek gericht naar hun industrietak. IAPA in Ontario is een gekende en zeer goed werkende organisatie. MKB programma’s In een aantal provincies, zoals British Columbia, Ontario en Quebec beschikken de Workers’ Compensation Boards/Commissions en een aantal organisaties voor gezondheid en veiligheid over specifieke MKB-programma’s. WorkSafe is het MKB-programma van de Workers’ Compensation Board of British Columbia. In de StartSafe-strategie krijgen de kleine bedrijven begeleiding op maat en in functie van de risico’s. De website van de Small Business Services van de Workplace Safety & Insurance Board of Ontario biedt een tool waarmee de bedrijven de economische impact van een arbeidsongeval kunnen inschatten. Het Small Business Centre van IAPA helpt bedrijven met minder dan 50 werknemers om hun verplichtingen op het vlak van gezondheid en veiligheid na te komen. Regionaal gelegen kleine ondernemingen kunnen deelnemen aan het programma “Safe Community Incentive Program” (SCIP – programma ter bevordering van een veilige gemeenschap en hun beste praktijken met elkaar delen en preventieprogramma’s ontwikkelen. “Netwerken” van informatiebronnen Het netwerken van informatiebronnen in provincies en territoria is een opvallend gegeven. Ook de organisaties voor veiligheid en gezondheid slaan in een aantal provincies (bv Ontario) de handen in elkaar om al het beschikbaar informatiemateriaal via één centraal toegangspunt, in casu website ter beschikking te stellen. Voorbeelden van netwerkprojecten zijn OSH for Everyone, the Prevention Practices Database, Prevention Dynamics. CanOSH is wellicht de meest overkoepelende website met gebruiksklare informatie afkomstig van de voor OH&S verantwoordelijke federale, provinciale en territoriale ministeries, de Workers’ Compensation Boards en het Canadian Centre for Occupational Health and Safety. De Safe Communities Foundation is een netwerk dat een preventiecultuur wil promoten via programma’s en opleidingen.. Financiële prikkels Gezien de Workers’ Compensation Boards/Commissions eveneens uitkeringen bij arbeidsonbekwaamheid voorzien, koppelen zij een premieverhoging aan slecht presterende bedrijven of een bieden zij deelname aan preventieprogramma’s aan in ruil voor kortingen op premies. Het



Safe Communities Incentive Program SCIP is een goed werkend voorbeeld. Het preventieprogramma bestaat uit een interactieve opleiding en een workshop. Andere initiatieven zijn het Workwellprogramma en het Safety Groups programma. Katalysatoren Het Canadees bedrijf beschikt over een zeer groot aanbod aan kwalitatieve, sectorgerichte en pratkische informatie die gemakkelijk toegankelijk is via gestructureerde informatiekanalen.De informatie is meestal specifiek voor MKB’s bestemd en wordt aangeboden door specifieke MKB-cellen in compensation boards, maar ook via sectorverenigingen, en netwerkverbanden. De middelen en de omgeving om de MKB’s te overtuigen bestaan ruimschoots. De uitdaging blijft om de MKB’s te overtuigen van de voordelen van een gezonde en veilige werkplek voor het economische en sociale welslagen van de onderneming. De vraag is groot om doeltreffende katalysatoren te ontwikkelen die de MKB’s er efficiënt toe aanzetten om van de beschikbare netwerken en diensten gebruik te maken.



4.10 USA 4.10.1 Facts and figures Aantal ondernemingen en kleine ondernemingen 89% van de ondernemingen in de Verenigde Staten zijn micro-ondernemingen met minder dan 20 werknemers. 99,6% van de ondernemingen telt minder dan 500 werknemers. 2002 Totaal # ondernemingen 5.657.774 100%

0-19 werknemers

<500 werknemers

>=500 werknemers

5.036.845 89%

5.640.407 99,6%

17.367 0,3%

Aantal werknemers 17,9% van de werknemers in de Verenigde Staten werkt in een micro-onderneming van minder dan 20 werknemers. 2002 Totaal # werknemers 115.061.184 100%

0-19 werknemers 20.602.635 17,9%

<500 werknemers 57.383.449 49 ,8%

>=500 werknemers 57.677.735 50,1%

Aantal arbeidsongevallen In 2003 daalde het aantal beroepsgebonden verwondingen en ziekten opnieuw, tot 5,0 gevallen per 100 werknemers, met 4,4 miljoen verwondingen en ziekten in bedrijven uit de privé-sector. Ongeveer 32 procent van werkgebonden verwondingen deden zich voor in de consumptiegoederensector en 68 procent in de dienstverlening. 5.559 werknemers overleden in 2003, een kleine stijging in vergelijking met 2002; daarbij komen nog eens 114 sterfgevallen bij zelfstandigen en 61 overlijdens door geweld op het werk. Het aantal sterfgevallen, namelijk 4,0 doden per 100.000 werknemers, bleef ongewijzigd. Het aantal sterfgevallen ten gevolge van een verkeersongeval, een valpartij of elektrocutie daalde, terwijl moord en overlijden door brand en explosies of door contact met voorwerpen of uitrustingen steeg.




Mine Safety Administration - beleid en advies

National Safety Council - advies en informatie

Prevention institutes - advies en informatie

State Departments of Labor - normen en richtlijnen - informatie en advies - opleiding - netwerken

Federal level

NIOSH - onderzoek - informatie - opleiding

normen en richtlijnen informatie en advies opleiding netwerken

Professional bodies - advies en informatie

State level

OSHA -

U.S. Department of Health and Human Services - beleidsbepalend - sociale zekerheid

Voluntary Protection Program

Cooperative programs and Strategid partnerships

Small Business Development Center

US Department of Labor - beleidsbepalend

Onderneming/KMO

Small Business Administration

Sector Federations

Employers and Employees organisations


Training institutes


Preventiestructuren in de Verenigde Staten Staatsplannen De Occupational Safety and Health Act van 1970 (Wet inzake veiligheid en gezondheid op het werk) leidde tot de oprichting van de OSHA op federaal niveau en maakte dat de staten zelf hun programma’s voor veiligheid en gezondheid op het werk kunnen beheren, op voorwaarde dat deze programma’s minstens even doeltreffend zijn als de federale OSHA. Met de goedkeuring van de OSHA werken 26 staten en territoria met een staatsplan; 22 daarvan beslaan de tewerkstelling in zowel de privé- als de openbare sector, terwijl drie staten en één territorium alleen de tewerkstelling in de openbare sector beslaan. De staats- en territoriale programma’s zijn goed voor 40 procent van de arbeidskrachten en omvatten controles van de naleving en het geven van advies. Ze voorzien eveneens opleidingen en een uitbreiding van de dienstverlening, waarbij ze werkgevers en hun werknemers ertoe aanzetten om er veilige en gezonde arbeidspraktijken op na te houden. De staatsplannen worden door de federale OSHA goedgekeurd en gecontroleerd, waarna de OSHA tot 50 procent van de exploitatiekosten van een goedgekeurd plan financiert. De voordelen van een staatsplan zijn onder meer het feit dat de werknemers uit de openbare sector gedekt zijn en dat nieuwe programma’s worden gecreëerd waarmee voor de staatsbedrijven specifieke risico’s worden aangepakt. Alle staten gingen partnerships en verbonden aan met werknemersverenigingen, sectorfederaties, universiteiten en andere instellingen, om opleidingen te organiseren, goede praktijken te identificeren en richtlijnen op te stellen, informatie te verzamelen en de toegang tot opleidingen voor kleine en middelgrote contractanten in specifieke industrieën te vereenvoudigen, veilige dagen te organiseren, advies te verstrekken, modelplannen te ontwikkelen, workshops voor bewustmaking op het getouw te zetten, enz. Staatsprogramma’s die private en publieke sectoren omvatten (21 staten and een territorium)

Staatsprogramma’s die enkel de publieke sector omvatten (drie staten en een territorium; private sector wordt door het federale OSHA bereikt)



Staten die door het federale OSHA worden bereikt, enkel private sector (29 staten, een territorium en het Columbia district)

Literatuur Grassroots workplace protection, 2004 OSHSPA Report, http://www.osha.gov/fso/osp/oshspa/Grass2004.pdf Informatieverspreiding In de VS zijn de voornaamste twee OH&S-informatiebronnen, het National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH - Nationaal instituut voor veiligheid en gezondheid op het werk) en de Occupational Safety and Health Administration (OSHA - Administratie voor veiligheid en gezondheid op het werk). Het NIOSH werd opgericht bij de wet betreffende veiligheid en gezondheid op het werk van 1970, die ook aanleiding gaf tot de oprichting van de Occupational Safety and Health Administration (OSHA). Hoewel het NIOSH en de OSHA door dezelfde wet van het Congres werden opgericht, gaat het om twee afzonderlijke instanties met uiteenlopende verantwoordelijkheden. Het NIOSH behoort tot het Amerikaanse Ministerie van gezondheid en welzijn en is een onderzoeksinstelling. De OSHA behoort tot het Amerikaanse Ministerie van arbeid en is verantwoordelijk voor de creatie en de tenuitvoerlegging van voorschriften inzake veiligheid en gezondheid op het werk. Het NIOSH en de OSHA werken vaak samen aan een gemeenschappelijke doelstelling, namelijk de veiligheid en gezondheid van de werknemer waarborgen.



Deze instellingen hebben geen impact op het personeel of de begroting met betrekking tot de OH&Sinformatieactiviteiten op individueel organisatorisch niveau, maar ze hebben wel een grote impact op de globale informatie-infrastructuur en het informatieverstrekkingssysteem. Verder zijn ze ook van cruciaal belang voor projecten waarvoor grote middelen nodig zijn, bijvoorbeeld voor systemen voor toezicht, enz.

4.10.3 Bespreking van enkele actoren 4.10.3.1 Actoren in het preventiebeleid Occupational Safety and Health Administration (OSHA) http://www.osha.gov/ Amerikaans Ministerie van Arbeid De taak van de OSHA bestaat erin, de veiligheid en gezondheid van de Amerikaanse werknemers te garanderen door normen te definiëren en ten uitvoer te leggen; door opleidingen, diensten en onderricht te verstrekken; door partnerships te creëren; en door een voortdurende verbetering op het vlak van veiligheid en gezondheid op de werkplek in de hand te werken. De OSHA en zijn staatspartners tellen ongeveer 2100 inspecteurs, onderzoekers van klachten inzake discriminatie, ingenieurs, dokters, opvoeders, opstellers van normen en ander technisch en ondersteunend personeel, verspreid over meer dan 200 kantoren in heel het land. Dit personeel stelt beschermingsnormen op, zorgt ervoor dat deze normen worden nageleefd, en zoekt toenadering tot werkgevers en werknemers door toedoen van programma’s voor technische bijstand en raadpleging. Programma’s voor raadpleging ter plaatse Via de staten biedt de OSHA een gratis raadplegingsdienst, gericht op kleine ondernemingen in industrieën met een hoog risico; de werkgevers krijgen hulp bij het identificeren en verhelpen van gevaren op de werkplek en bij het uitwerken van een veiligheids- en gezondheidsbeleid. Samenwerkingsprogramma’s De OSHA knoopt op vrijwillige basis betrekkingen aan met werkgevers, werknemers, werknemersafgevaardigden en handels- en beroepsorganisaties om hun inspanningen om de veiligheid en gezondheid van werknemers aan te moedigen, te ondersteunen en te erkennen. Deze programma’s stimuleren een doeltreffend veiligheids- en gezondheidsbeleid en gebruiken de middelen van de instantie om beste praktijken voor veiligheid en gezondheid te delen. Bijstand inzake conformiteit, dienstverlening, opleiding en vorming en informatieverstrekking De OSHA ontwikkelt en verspreidt een brede waaier van hulpprogramma’s voor het conform maken, dienstverlening en bijstandsproducten en -diensten, materiaal voor opleiding en vorming en cursussen ter promotie van veiligheid en gezondheid op het werk. Om de werkgevers en werknemers te helpen om hun verplichtingen, mogelijkheden en veiligheids- en gezondheidskwesties beter te begrijpen, verleent de instantie diensten, zoals opleidingscentra, gratis hulplijnen, interactieve e-tools en een uitgebreide website. Normen en richtsnoeren De OSHA ontwikkelt en verspreidt een brede waaier van richtsnoeren en normen die bijdragen tot de op het vlak van veiligheid en gezondheid op het werk actieve gemeenschap, en die de kennis en het bewustzijn van werkgevers en werknemers vergroten. Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen


OSHA Small Business Assistance De Office of Small Business Assistance (Dienst bijstand voor kleine bedrijven) werkte een aantal activiteiten uit om kleine ondernemingen te informeren en bij te staan bij de ontwikkeling van hun preventiebeleid: Compliance Assistance Specialists (CAS), Compliance Assistance webpages, Consultation Program Offices, Alliance Program, Strategic partnerships. Compliance Assistance Specialists (CAS) Elk regionaal kantoor van de OSHA in de staten, onder federale rechtsbevoegdheid, heeft een deskundige op het vlak van bijstand inzake conformiteit. Deze stafmedewerkers gaan in op verzoeken om hulp uitgaande van verschillende groepen, waaronder ook kleine ondernemingen. De CAS organiseren seminaries en workshops voor kleine bedrijven en andere groepen. Ze promoten de samenwerkingsprogramma’s, opleidingsmiddelen en website van de OSHA. Compliance Assistance webpages Op deze webpagina’s van de OSHA voor bijstand inzake de conformiteit staat een lijst van gebruiksvriendelijk materiaal dat de OSHA ter beschikking stelt. Consultation Program Offices De raadplegingsdienst van de OSHA biedt gratis en vertrouwelijk advies ter plaatse aan kleine en middelgrote bedrijven in alle staten over heel het land, waarbij voorrang wordt gegeven aan werkplekken met een hoog risico. De raadpleging staat volledig los van de tenuitvoerlegging en leidt niet tot boetes of dagvaarding. Staatsorganen nemen deze dienst voor hun rekening. De bedrijven krijgen op verzoek professioneel advies en bijstand in verband met het verhelpen van gevaren op de werkplek en krijgen ter plaatse een opleiding en bijstand. Alliance Program Het samenwerkingsprogramma van de OSHA geeft organisaties die zich met veiligheid en gezondheid op het werk bezighouden, de kans om met de OSHA samen te werken om verwondingen, ziekten en dodelijke ongevallen op de werkplek te voorkomen. De OSHA en de deelnemers van het Alliantieprogramma werken samen om dienst te verlenen, opleidingen te verzorgen en de werkgevers en hun werknemers te begeleiden om te komen tot steeds veiligere en gezondere werkplekken. Groepen die met de OSHA een alliantie kunnen aangaan, zijn: werkgevers, vakbonden, handels- of beroepsorganisaties, regeringsinstanties en opleidingscentra. Het Alliance Program steunt het strategische beheersplan van de OSHA en houdt zich bezig met de OH&S-tendensen van het plan, nieuwe kwesties en de prioriteiten van de instantie. Er zijn slechts weinig formele programmavereisten voor allianties en de overeenkomsten zijn niet aan dwang onderworpen. De OSHA en de deelnemende organisaties moeten echter wel een aantal doelstellingen op korte en lange termijn bepalen, invoeren en nakomen. Deze doelstellingen kunnen in drie categorieën worden onderverdeeld: - Opleiding en vorming, met opleidings- en vormingsprogramma’s en seminaries die erop gericht zijn, de risico’s op de werkplek te verminderen; - Dienstverlening en communicatie, zoals de uitwisseling van de recentste ergonomische informatie voor opleidingen en het verstrekken van informatie in het Spaans en in andere talen; - Promotie van de nationale dialoog inzake veiligheid en gezondheid op het werk, door het uitwisselen van gegevens over risico’s voor de veiligheid en de gezondheid.



Strategische partnerships Het partnershipprogramma komt ten goede aan werkgevers en helpt hen om praktische vaardigheden te ontwikkelen zodat ze gevaren kunnen identificeren en uit de weg kunnen ruimen en een doeltreffend veiligheids- en gezondheidsbeleid kunnen voeren. Deze beleidsinitiatieven zijn erop gericht om de bescherming van de werknemers voortdurend te verbeteren en een gemeenschappelijke cultuur te ontwikkelen die aan veiligheid op het werk evenveel waarde toekent als aan productie en winst. Verder biedt het partnershipprogramma de werkgevers ook technische bijstand, opleidingsmiddelen en vorming. De werkgevers genieten bovendien van verlaagde tarieven voor werknemersvergoedingen. Bijna 800.000 werknemers en meer dan 13.000 werkgevers hebben sinds de aanvang van het programma in 1998 deelgenomen aan een OSHA-partnership. Mogelijke partners zijn: vennootschappen, vakbonden, raden en bedrijfstakken. De werkplek van de partner kan zeer groot zijn, maar in de meeste gevallen gaat het om kleine bedrijven met gemiddeld 50 werknemers of minder. Andere belanghebbende partijen, zoals de vakbonden, handelsverenigingen, lokale /staatsoverheden, Consultation Projects en verzekeringsmaatschappijen, gaan vaak een partnership aan om hun deskundigheid en middelen ter beschikking te stellen. Door mentorschap en de uitwisseling van ervaringen stimuleren partnerships sterkere betrekkingen binnen hun bedrijfstak en gemeenschap. Small Business Development Centers De OSHA werkt met het programma Small Business Development Centers (SBDC - Ontwikkelingscentra kleine bedrijven), van de U.S. Small Business Administration (SBA - Amerikaanse administratie kleine bedrijven), om informatie op te stellen over de OSHA en de vele programma’s die deze ter beschikking stelt van kleine ondernemers. Opleiding en vorming De OSHA geeft subsidies voor opleiding en vorming voor tal van niet-commerciële groepen, die dan programma’s ontwikkelen die kleine bedrijven kunnen helpen om betreffende veiligheid en gezondheid programma’s en materiaal samen te stellen, die dan ter beschikking worden gesteld van kleine ondernemingen. Het OSHA’s Training Institute (OTI - Opleidingsinstituut van de OSHA) en de OSHA’s Training Centers (Opleidingscentra van de OSHA) organiseren in heel het land basisopleidingen en opleidingen voor gevorderden, op het vlak van gezondheid en veiligheid. De regionale kantoren van de OSHA verstrekken informatie, o.a. audiovisuele middelen en technisch advies. Bovendien zijn de opleidingscentra ook begonnen met het aanbieden van seminaries van één dag of een halve dag, zodat de kleine ondernemers meer kansen hebben om opleidingen over gezondheid en veiligheid bij te wonen. Voluntary Protection Programs (VPP) De programma’s voor vrijwillige bescherming (VPP) promoten een doeltreffend veiligheids- en gezondheidsbeleid voor de werkplek. In de VPP’s gaan directie, arbeidskrachten en OSHA samenwerkingsverbanden aan op werkplekken die een omvangrijk veiligheids- en gezondheidsbeleid hebben ingevoerd. Een goedkeuring in de VPP’s geldt als de officiële erkenning van de OSHA van de gedegen inspanningen van die werkgevers en werknemers die gekomen zijn tot voorbeeldige veiligheid en gezondheid op het werk. Aparte MKB-pagina : http://www.osha.gov/dcsp/smallbusiness/index.html



Informatiebronnen van OSHA Informatietype Inhoud Wetgeving OSH-act OSH-regulations Interpretation letters & memos Directives Sensibilisatiemateriaal FAQ Affiches

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

wetgeving wetgeving Interpretatie/ uitleg wetgeving Richtlijnen

expert expert expert



expert

Online

Gratis

OSH Diverse onderwerpen

expert Werknemer Expert Werknemer Expert Trainer Expert Pers Expert

Online Online Papier Online Papier

Gratis Gratis te bestellen Gratis te bestellen

Online

Gratis

Online Papier Online

Gratis te bestellen Gratis


Online

Gratis

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Expert

Elektronisch Online

Gratis

Expert Trainer Werknemer Trainer

Online

Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

Online

Gratis

“Quick cards”

Diverse onderwerpen

Nieuwsberichten

Actualiteit

Publicaties

Diverse onderwerpen

Speeches en getuigenissen

Diverse onderwerpen Toespraken van medewerkers Diverse onderwerpen

Fact Sheets OSHA’s job safety & health quarterly magazine Safety & Health Information bulletins Quick-takes Hulpmiddelen E-tools

Training workbook “Back Facts” Quick Start Small Business

Tijdschrift uitgegeven 1997-2003 Gevaarlijke stoffen, bouw, elektriciteit, biologische agentia, ... 2-wekelijkse e-news memo Diverse onderwerpen

Verzorgingsinstellingen Hoe starten met OSHbeleid Essentiële informatie voor MKB’s Ondermeer ook video’s van MKB’s die getuigen na implementatie wetgeving - trainingmateriaal (ondermeer


Expert

Werkgever Expert MKB


Opleidingsmateriaal (PowerPoint, cursus, ...) Zoeken per onderwerp/thema Internetlinks (CDC, NIOSH, WHO, ....) Software

Safety programs (“Expert Advisors”) Case Studies (FACE) Video’s

ongevalsonderzoek) Diverse onderwerpen

Trainer

Online

Gratis

Diverse onderwerpen

Expert

Online

Gratis

Diverse onderwerpen, Zoals besloten ruimten, safety pays, lockout/tagout, .... Ondermeer programma’s voor ongevalsonderzoek Ondermeer ongevallen met vorkheftrucks Diverse onderwerpen

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Expert Trainer Trainer Werknemer

Online

Gratis

Online

Gratis

National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH) http://www.cdc.gov/niosh/homepage.html Amerikaans Ministerie van gezondheid en welzijn Onderdeel van de Centers for Disease Control and Prevention (Centra voor ziektecontrole en preventie) Het NIOSH behoort tot het Amerikaans Ministerie van gezondheid en welzijn en is een instantie die bijdraagt tot het garanderen van veilige en gezonde werkomstandigheden voor werkende mannen en vrouwen, door onderzoek te verrichten, informatie en opleidingen te verschaffen en vorming te geven op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk. Het NIOSH brengt jaarlijks meer dan 600 wetenschappelijke en educatieve producten uit. Het instituut organiseert ongeveer 50 tentoonstellingen per jaar en heeft een voltijds tewerkgestelde staf van vijf deskundigen in technische informatie; zij verstrekken technische informatie aan bellers die op het gratis nummer bellen; zij zoeken op het internet naar technische informatie over veiligheid en gezondheid op het werk. De website van het NIOSH geeft toegang tot de volledige waaier van inlichtingen en publicaties van het NIOSH. De website registreert maandelijks driekwart miljoen bezoekers. Via “NIOSH en Español” verspreidt het NIOSH ook in het Spaans informatie over veiligheid en gezondheid op het werk. Steps to a healthier workforce http://www.cdc.gov/niosh/steps/default.html Het National Institute for Occupational Safety and Health NIOSH lanceerde onlangs, binnen de Centers for Disease Control and Prevention en met de steun van 23 medesponsors, 30 aanhangers en meer dan 400 deelnemers, het initiatief “Stappen voor gezondere arbeidskrachten in Amerika”. Met dit initiatief streeft het NOISH ernaar om, met promotieactiviteiten, de bescherming van de veiligheid en gezondheid op het werk te integreren in een gecoördineerd systeem dat zowel op de werkplek als op de gezondheid van de werknemer gericht is. Het eerste initiatief was een symposium in 2004



Informatiebronnen van NIOSH Informatietype Inhoud Wetgeving Federal Register Notices Indicatieve richtlijnen Criteria documents Special Hazard Reviews Occupational Hazard Assessments Joint Occupational Health Documents

Workplace solutions Sensibilisatiemateriaal NIOSH e-news Alerts Current Intelligent Bulletins Fact sheets Persberichten Video’s Publicaties Conference proceedings Hulpmiddelen NIOSH Pocket Guide International Chemical Safety Cards (ICSC) NIOSH Manual of Analytical Methods Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations (IDLH) Safety Checklist Program for Schools NIOSHTIC 2 Hearing protector device

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Wetgeving

Expert

Online

Gratis

Basis voor wetgeving Complementair aan wetgeving Complementair aan wetgeving Algemene documentatie opgemaakt met andere overheden Gevaarlijke stoffen Biedt praktische oplossingen

Expert Expert

Online Online

Gratis Gratis

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Nieuwsbrief OSH

Expert Geïnteresseerde Expert Expert

Elektronisch

Gratis

Online Online

Gratis Gratis

Nieuwe informatie Gevaarlijke stoffen, recente/nieuwe informatie Diverse onderwerpen Actuele onderwerpen

Expert Expert Pers Expert

Online Online

Gratis Gratis

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Expert Expert Werknemer Expert

Online Online

Gratis Gratis

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Controlelijst Scholen

Expert

Online

Gratis

Bibliografische databank Gehoorbescherming

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Geweld, Stress, TBC in ziekenhuizen Diverse OHSonderwerpen (meestal samenvattingen) Gevaarlijke stoffen MSDS Gevaarlijke stoffen monitoring Gevaarlijke stoffen



compendium Databanken ivm statistieken NIOSH Power tools database Elcosh Software CEL

Software PC LTAS Standardized Occupation and Industry Coding (SOIC) software Software voor de mijnindustrie Internetlinks NIOSH lifting

OSH-statistieken

Expert

Online

Gratis

Lawaai, druk, blootstelling Deelsite over preventie in de bouwsector Databank ademhalingstoestellen & monitoringtoestellen mijnindustrie

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Analyses mortaliteit in bedrijf Opmaken statistieken, codering

Expert

Online

Gratis

Expert

Online

Gratis

Berekeningen, ...

Expert

Online

Gratis

Expert Expert

Online Online

Gratis Gratis

Handboek manueel hanteren van lasten

Occupational Safety and Health State Plan Association (OSHSPA) De OSHSPA (Vereniging staatsplannen voor veiligheid en gezondheid op het werk) verenigt de functionarissen van de 26 staten die met door de OSHA goedgekeurde staatsplannen werken. De OSHSPA vormt ook de link tussen de staatsplannen enerzijds en de federale instanties met rechtsbevoegdheid op het vlak van veiligheid en gezondheid op het werk en het Congres anderzijds. De groep vergadert driemaal per jaar met de Federale OSHA, waarbij in staatsprogramma’s gemeenschappelijke problemen kunnen worden aangepakt en informatie wordt uitgewisseld. Verder verstrekt ze ook informatie aan staten en territoria die een aanvraag wensen in te dienen om de status “staatsplan” te bekomen. Vertegenwoordigers van de OSHSPA werden gehoord in comités van het Congres en andere organen, waar ze verslag uitbrachten over aspecten van veiligheid en gezondheid op het werk. National Safety Council (NSC) http://www.nsc.org/ http://www.campbellaward.org De Nationale veiligheidsraad is een niet-gouvernementele organisatie met vrijwillige toetreding en ijvert voor minder ongevallen; daarvoor stelt hij een forum ter beschikking waar ideeën, technieken en ervaringen op het vlak van gezondheid en veiligheid, en methodes voor ongevallenpreventie kunnen worden uitgewisseld. Aspecten van de taak van de NSC: opleidingen, beleidsvoorbereidend werk, controles, toezicht, consultancy, bewustmaking, bibliotheekdienst, certificering.



Informatiebronnen van NSC Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Sensibilisatiemateriaal Weekly safety tip on your website

Werknemer Expert

Elektronisch

Gratis

Expert Expert

Online Papier

Gratis Prijs afhankelijk lid of geen lid en hoeveel exemplaren Gratis

Nieuwsbrief Safety+Health News

Family Safety & Health Journal of Safety Research Every second counts OSHA up-to-date

Today’s Supervisor Traffic Safety Publicaties Safety tips Video’s/DVD

Fact sheets

Books by the chapter Artikels en rapporten Hulpmiddelen Spelmateriaal kinderen 5-minute safety talks

Online training

Veiligheidstip op je pagina geplaatst door NSC Actualiteiten Tijdschrift OSH Veiligheid in huis & vrije tijd

Tijdschrift Tijdschrift

Expert Expert

Nieuwsbrief EHBO Maandelijkse nieuwsbrief wetgeving Maandelijkse nieuwsbrief Maandelijkse nieuwsbrief Diverse onderwerpen Diverse onderwerpen Veiligheid op de weg Vorkheftrucks Diverse onderwerpen

Expert Expert

Enkele artikels uit archief Papier Papier Elektronisch Papier Papier Online

Betalend Betalend Betalend Betalend

Hiërarchische lijn Expert

Papier

Betalend

Papier

Betalend

Expert

Papier

Werknemer Trainer Trainer

Papier

Diverse prijzen Betalend

Werknemer Expert Trainer Geïnteresseerde

Online

Gratis

Elektronisch

Betalend

Geïnteresseerde

Elektronisch

Betalend

Algemene veiligheid Diverse onderwerpen

Kinderen Trainer toolboxtraining

Kit Papier

Betalend Betalend

OSH EHBO

Trainer Werknemer

Online

Betalend

Onderdelen uit boek Injury Facts Diverse onderwerpen


Betalend


OSHA Compliance Training package Bibliotheek Online catalogus Library alerts

Ask the Library Archive Controlelijsten

Defensief rijden Thuisveiligheid OSH - wetgeving

2-maandelijkse nieuwsbrief over aanwinsten Archief Ask the Library Geselecteerd uit de collectie materialen

Expert

CD

Betalend

Expert Expert

Enkel leden Enkel leden

Expert

Enkel leden

Expert

Enkel leden

Mine Safety and Health Administration (MSHA) http://www.msha.gov/ Amerikaans Ministerie van Arbeid De Administratie Veiligheid en gezondheid in de mijnen beheert de Gezondheids- en veiligheidsvoorschriften van de Federal Mine Safety and Health Act (Wet inzake veiligheid en gezondheid in de mijnen) van 1977 en ziet toe op de naleving ervan. De Administratie heeft in Beckley, West Virginia, een opleidingscentrum. National Fire Protection Association (NFPA) http://www.nfpa.org De NFPA (Nationale vereniging brandveiligheid) publiceert en verspreidt normen, die door ongeveer 175 technische comités werden opgesteld, met de bedoeling om het gevaar voor en de gevolgen van brand en ontploffing zo veel mogelijk te beperken. Informatiebronnen van NFPA Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Wetgeving Codes en wetgeving

Expert

Betalend Leden Leden

Maandelijkse nieuwsbrief ivm wetgeving

Expert

Papier Online Elektronisch

Expert

Elektronisch

Leden

NFPA Journal

Maandelijkse nieuwsbrief Tijdschrift

Expert

Leden

Rapporten

Resultaten onderzoek

Expert

Online beschikbaar Papier Online

NFPA news

Sensibilisatiemateriaal NFPA Update


Betalend Leden Sommige rapporten gratis


Controlelijsten Educational messages and safety tips

Vb voor hotel, voor verzorgingsinstellingen Publieke gebouwen

Groot publiek Expert Groot publiek

Online

downloadbaar Gratis

Online

Gratis

American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH) http://www.acgih.org/home.htm De ACGIH is een beroepsvereniging van mensen die worden tewerkgesteld door officiële regeringsinstanties en verantwoordelijk zijn voor voltijdse programma’s voor industriële hygiëne. De ACGIH wijdt zich aan de ontwikkeling van administratieve en technische aspecten van de bescherming van de gezondheid van de werknemer. Informatiebronnen van ACGIH Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Actualiteiten TLV waarden Arbeidshygiëne Ergonomie Milieu Verluchting Toxicologie Monitoring Arbeidshygiëne

Expert Expert

Online Papier

Leden Betalend

Arbeidshygiëne

Expert

Papier Online

Betalend

Arbeidshygiëne

Expert Gespecialiseerde pers Expert Expert

Online

Gratis

Online Elektronisch

Gratis Gratis

Expert

Online

Betalend

Expert Expert

Online Online

Gratis Gratis

Sensibilisatiemateriaal ACGIH Today Publicaties

Organisatie symposia, conferenties JOEH Journal of Occupational and Environmental Hygiene Persberichten

FAQ’s E-mail nieuwslijst Hulpmiddelen

Limietwaarden Nieuwe producten

Action Level

Educatief programma waaraan elke maand kan deelgenomen worden om arbeidshygiëne certificatie te behouden Arbeidshygiëne Arbeidshygiëne

Internetlinks Lijst acroniemen


Expert

Betalend


American Industrial Hygiene Association (AIHA) http://www.aiha.org De AIHA (Amerikaanse vereniging industriële hygiëne) is een beroepsvereniging van industriële hygiënisten. De vereniging stimuleert de studie en controle van milieufactoren die een invloed hebben op de gezondheid en het welzijn van industriewerknemers. Informatiebronnen van AIHA Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Sensibilisatiemateriaal JOEH tijdschrift

Expert

Papier Online Papier Online Online

Betalend

The Synergist Persberichten “Consumer Brochures”

Organisatie symposia, conferenties Hulpmiddelen Internetlinks Opleidingsmateriaal: telewebs webcursus werkboeken video/dvd OEHS Central

Vervangt AIHA tijdschrift, ism ACGIH Tijdschrift Arbeidshygiëne Actualiteiten

Expert Expert Pers Expert Breed publiek

Arbeidshygiëne algemeen, schimmel, nanotechnologie, OSH, ergonomie Arbeidshygiëne

Expert

Arbeidshygiëne

Risico communicatie Online bibliotheek

Betalend Gratis

Papier Online

Betalend Sommige brochures gratis Betalend

Expert

Online

Gratis

Expert Expert Expert Expert Expert

Tele Online Papier Dvd/video Online

Betalend Betalend Betalend Betalend Voor leden

American Society of Safety Engineers (ASSE) http://www.asse.org De ASSE is een genootschap van veiligheidsingenieurs, veiligheidsdirecteurs en andere personen die zich met programma’s voor ongevallenpreventie en veiligheid bezighouden. Informatiebronnen van ASSE Informatietype Inhoud

Doelpubliek

Verspreiding

Prijs

Sensibilisatiemateriaal Professional safety

Tijdschrift OSH

Expert

Papier Online

Society Update

OSH-actualiteiten

Expert

Elektronisch Online

Betalend Betalend, sommige artikels vrij toegankelijk Betalend



Publicaties Conferenties, seminaries

OSH OSH

Expert Expert

Safety professional of the year Award Safety Educator Award Diverse artikels en documenten per vakgebied Journal of SH&E Research The Monitor

OSH

Expert

OSH OSH : controlelijsten, artikels, audit(s)

Expert Expert

Tijdschrift

“Speciality newsletters” The Advocate Persberichten OSH reporter Highlights

Tijdschrift vakgebied Industriële hygiëne

Nieuwsbrieven per vakgebied ASSE foundation nieuwsbrief Actueel nieuws Wekelijkse nieuwsbrief

Hulpmiddelen Internetlinks

Papier

Betalend Betalend Of enkel voor leden

Online

Gratis

Expert (opleiding) Expert

Online

Gratis

Online

Expert

Papier Online Online

Betalend Sommige nummers vrij toegankelijk Betalend Of voor leden Gratis

Online

Gratis

Elektronisch Online

Voor leden

Online

Gratis

Expert Expert Pers Expert

4.10.3.2 Netwerken en platformen in het preventiebeleid Voluntary Protection Programs Participants’ Association (VPPPA) http://www.vpppa.org/ De VPPPA (Vereniging vrijwillige deelnemers aan beschermingsprogramma’s) is een nonprofitorganisatie die streeft naar veiligheid, gezondheid en een gezond milieu. De VPPPA vertegenwoordigt de werkplekken die werden goedgekeurd, of naar goedkeuring streven, in de Voluntary Protection Programs (VPP) van de Occupational Safety and Health Administration (OSHA). Bovendien werkt de VPPPA netwerking in de hand tussen VPP-vestigingen en andere bedrijven die meer zouden willen weten over deze prestigieuze programma’s en over betere praktijken voor veiligheid en gezondheid.

4.10.3.3 Begeleidingsstructuren voor de onderneming/MKB Small Business Administrations (SBA) http://www.sba.gov/ SBA bieden programma’s voor financiële bijstand om bedrijven te helpen om de voorschriften van de OSHA na te leven.



Small Business Development Center Program De U.S. Small Business Administration (SBA) beheert het Small Business Development Center Program en verleent beheersbijstand aan de huidige en toekomstige kleine ondernemers. De SBDC zijn overkoepelende bijstandscentra voor individuen en kleine ondernemingen en bieden een brede waaier van inlichtingen en richtsnoeren in centraal gelegen en gemakkelijke toegankelijke filialen. De OSHA werkt met het SBA Small Business Development Centers (SBDC) Program om de informatie over de OSHA en haar talrijke programma’s beschikbaar te maken voor de kleine ondernemers. Business Compliance One-Stop Het Business Compliance One-Stop project (BCOS - overkoepelend orgaan conformiteit van bedrijven). BCOS is één facet van de President’s Management Agenda; de organisatie houdt zich bezig met een strategie voor e-government en zet zich in opdat de Amerikaanse regering de burger meer centraal stelt en resultaatgerichter is. De OSHA werkt met de Small Business Administration (SBA) samen aan het BCOSproject.

4.10.4 Huidige en toekomstige patronen van informatiestroom 4.10.4.1 Sterke en zwakke punten van bestaande informatiestroom

Sterke punten

Zwakke punten

MKB’s hebben online toegang tot een aantal interactieve e-governmentdiensten. De inhoud werd samengesteld voor specifieke MKB-activiteiten (bv. autoherstelling, kruidenierszaken, enz.), in samenwerking met een aantal handelsverenigingen. Om de informatie aan de behoeften van de klant aan te passen maakte het NIOSH gebruik van onderzoeken naar de tevredenheid van de gebruikers, doelgroepen en feedback van tentoonstellingen en commentaren op “antwoordkaarten” die bij de publicaties van het NIOSH zitten. Het NIOSH heeft zich de voorbije jaren ingezet om het onderzoek en de informatie meer af te stemmen op “kleine en middelgrote ondernemingen”. Het NIOSH erkent dat de meeste Amerikaanse werknemers in MKB’s tewerkgesteld zijn, en dergelijke organisaties krijgen zelden voldoende OH&S-ondersteuning voor en informatie over preventie en tijdige interventies, om hun bijzondere problemen inzake veiligheid en gezondheid op het werk aan te pakken. Niet voldoende toenadering tot de MKB’s; niet alle MKB’s worden bereikt. OH&S-middelen zijn ontoereikend. Te veel dubbel werk

4.10.4.2 Succesfactoren van bestaande informatiestroom Tot de succesfactoren van de huidige informatieverstrekking worden volgende elementen gerekend: - Een evenwichtig bewustzijn inzake de uitvoering van de wetten en een benadering gericht op raadpleging/opleiding;



-

Analyse van de behoeften van de gebruiker (analyse van de logfile van de website, vergaderingen met doelgroepen, vrijwilligersgroepen, communicatie met klanten); Meten en evalueren van de verspreiding van de bestaande informatie over veiligheid en gezondheid op het werk bij de MKB’s, via een combinatie van onderzoeken en doelgroepen.

-

4.10.4.3 Toekomstige evolutie In de toekomst worden een aantal verschuivingen verwacht, die zich nu reeds aankondigen: - Meer en meer informatie zal gratis en via het internet voorhanden zijn; - Meer informatie zal van de industriepartners afkomstig zijn; - De uitdaging om ook bij de MKB’s aansluiting te zoeken, zal groter worden; - Er zullen forums worden opgericht voor het uitwisselen van ervaringen tussen industriepartners; - De klemtoon zal liggen op het maken van elektronische versies van zoveel mogelijk materiaal, voor programma’s en diensten van de OSHA, mét toegang tot de inspectiegegevens van de voorbije dertig jaar. Het materiaal wordt voor nog meer gebruikers toegankelijk gemaakt, zowel wat de eenvoud van toegang betreft, als de nauwkeurigheid waarmee op hun specifieke vragen een antwoord wordt gegeven; - De toekomst van de OH&S-informatie zal van het internet blijven afhangen voor de economische verspreiding ervan, maar ook andere elektronische media zullen worden gebruikt: telefoonlijnen met e-berichten, I-pods, e-computertools; - de OH&S-informatie zal aan de eindgebruiker worden aangepast en in real time beschikbaar zijn, om de informatiedoorstroom naar werknemers op elk niveau te versnellen, vooral wanneer deze pas een nieuwe taak op zich hebben genomen en de gevaren nog niet kennen. The OSHA Strategic Management Plan 2003-2008 Het vijfjarenplan van de OSHA “Strategisch beheer” bepaalt doelstellingen en strategieën, met de klemtoon op het verwezenlijken van drie overkoepelende doelstellingen: 1. Risico’s op het werk verminderen door rechtstreekse interventie; 2. Een veiligheids- en gezondheidscultuur in de hand werken door bijstand inzake conformiteit, samenwerkingsprogramma’s en een sterke leiderspositie; 3. De doeltreffendheid en doelmatigheid van de OSHA optimaliseren door zijn bekwaamheden en infrastructuur nog uit te breiden. De OSHA maakt gebruik van rechtstreekse interventie, maar gaat ook samenwerkingsverbanden aan om een diep ingewortelde preventiecultuur te scheppen. Bij rechtstreekse interventies worden resultaten bereikt dankzij individuele betrekkingen met werkgevers en werknemers. Rechtstreekse interventie is altijd noodzakelijk om de veiligheid en gezondheid op het werk te garanderen. Tegelijkertijd duiken ook duurzame oplossingen op, omdat de veiligheids- en gezondheidscultuur bij de werkgevers, werknemers en heel wat andere betrokkenen hoog in het vaandel staat. Vanuit het standpunt van de OSHA hebben de middelen die worden gewijd aan de verwezenlijking van dit doel, het potentieel in zich om de doeltreffendheid van de instantie te vermeerderen door de waarden veiligheid en gezondheid ook te doen doordringen bij de bevolking en de bevolking ook te betrekken bij het nastreven van deze doelstellingen. In zijn strategisch beheersplan streeft de OSHA ernaar om de erkenningsprogramma’s VPP en SHARP uit te breiden, meer partnerships en verbonden af te sluiten en meer mensen aan de dienstverlening en



opleidingsprogramma’s van de OSHA te doen meewerken. Jaarlijks worden goede praktijken meegedeeld. Literatuur OSHA Strategic Management Plan 2003-2008 http://www.osha.gov/StratPlanPublic/index.html

4.10.4.4 Visie op een ideaal systeem Een optimaal systeem van informatietransfer beantwoordt aan een aantal eisen: - Een uitwisselcentrum met een gebruiksvriendelijke zoekmachine; een driedimensionaal informatiesysteem; sectorgericht; relevant; doelgroepgevoelig; - Klemtoon op het ter beschikking stellen van een gebruiksvriendelijk centraal hulpmiddel dat snel op vragen die werkgevers en werknemers in verband met OH&S-kwesties hebben, antwoordt (een kennisbank) en dat een eenvoudige interface zou hebben met de regeringsinstanties, voor hun specifiek type van onderneming of activiteit; - Het ideale OH&S-informatiesysteem zou een systeem zijn waarbij (1) elke werkgever informatie zou hebben die op het gepaste ogenblik gemakkelijk te beoordelen en vrij beschikbaar is en in een vorm, taalgebruik en formaat is opgesteld die gemakkelijk te begrijpen zijn voor de werkgever, zodat hij de nodige stappen kan ondernemen om werkgebonden verwondingen en ziekten op zijn werkplek te voorkomen, en kan informeren over risico’s, gevaren, controlestrategieën en vereisten van de regering; en (2) elke werknemer informatie en opleidingen zou hebben in verband met de risico’s en gevaren van zijn job, informatie die op het gepaste ogenblik gemakkelijk te beoordelen en vrij beschikbaar is en in een vorm, taalgebruik en formaat is opgesteld die gemakkelijk te begrijpen zijn voor de werknemer, opdat hij zichzelf tegen werkgebonden verwondingen en ziekten kan beschermen. Deze informatie zou regelmatig moeten worden bijgewerkt en de directie en de werknemers zouden op dit vlak partners zijn.

4.10.5 Kenmerkende eigenschappen in een notendop Staten en territoria De Occupational Safety and Health Act van 1970 (Wet inzake veiligheid en gezondheid op het werk) leidde tot de oprichting van de OSHA op federaal niveau en maakte dat de staten zelf hun programma’s voor veiligheid en gezondheid op het werk kunnen beheren, op voorwaarde dat deze programma’s minstens even doeltreffend zijn als de federale OSHA. Met de goedkeuring van de OSHA werken 26 staten en territoria met een staatsplan Alle staten gingen partnerships en verbonden aan met werknemersverenigingen, sectorfederaties, universiteiten en andere instellingen, om opleidingen te organiseren, goede praktijken te identificeren en richtlijnen op te stellen, informatie te verzamelen en de toegang tot opleidingen voor kleine en middelgrote contractanten in specifieke industrieën te vereenvoudigen, veilige dagen te organiseren, advies te verstrekken, modelplannen te ontwikkelen, workshops voor bewustmaking op het getouw te zetten, enz. OSHA en NIOSH In de VS zijn de voornaamste twee OH&S-informatiebronnen, het National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH - Nationaal instituut voor veiligheid en gezondheid op het werk) en de



Occupational Safety and Health Administration (OSHA - Administratie voor veiligheid en gezondheid op het werk). Via de staten biedt de OSHA een gratis raadplegingsdienst, gericht op kleine ondernemingen. De Administratie ontwikkelt en verspreidt een brede waaier van hulpprogramma’s voor het conform maken, dienstverlening en bijstandsproducten en -diensten, materiaal voor opleiding en vorming en cursussen. OSHA verleent diensten, zoals opleidingscentra, gratis hulplijnen, interactieve e-tools en een uitgebreide website. De Administratie knoopt op vrijwillige basis betrekkingen aan met werkgevers, werknemers, werknemersafgevaardigden en handels- en beroepsorganisaties om hun inspanningen om de veiligheid en gezondheid van werknemers aan te moedigen, te ondersteunen en te erkennen. OSHA ontwikkelt en verspreidt een brede waaier van richtsnoeren en normen De Office of Small Business Assistance (Dienst bijstand voor kleine bedrijven) werkte een aantal activiteiten uit om kleine ondernemingen te informeren en bij te staan bij de ontwikkeling van hun preventiebeleid. De activiteiten kunnen georganiseerd worden door de staten zoals dit het geval is met de gratis en vertrouwelijk advies aan kleine en middelgrote bedrijven en de ondersteuning via de Compliance Assistance Specialists. Andere activiteiten omvatten partnershipprogramma zoals het Alliance programme en het Strategic Partnership programme. Werkgevers, vakbonden, handels- of beroepsorganisaties, regeringsinstanties en opleidingscentra kunnen een partnershipprogramma ontwikkelen met OSHA met nadruk op opleiding en vorming, kennisdeling en –overdracht. Het partnershipprogramma komt ten goede aan werkgevers en helpt hen om praktische vaardigheden te ontwikkelen zodat ze gevaren kunnen identificeren en elimineren en een doeltreffend veiligheids- en gezondheidsbeleid kunnen voeren. De werkgevers genieten bovendien van verlaagde tarieven voor werknemersvergoedingen. Mogelijke partners zijn: vennootschappen, vakbonden, raden en bedrijfstakken. Andere belanghebbende partijen, zoals de vakbonden, handelsverenigingen, lokale /staatsoverheden en verzekeringsmaatschappijen, gaan vaak een partnership aan om hun deskundigheid en middelen ter beschikking te stellen. Door mentorschap en de uitwisseling van ervaringen stimuleren partnerships sterkere betrekkingen binnen hun bedrijfstak en gemeenschap. In zijn strategisch beheersplan streeft de OSHA ernaar om de erkenningsprogramma’s VPP en SHARP uit te breiden, meer partnerships en verbonden af te sluiten en meer mensen aan de dienstverlening en opleidingsprogramma’s van de OSHA te doen meewerken. De programma’s voor vrijwillige bescherming (VPP) De programma’s voor vrijwillige bescherming (VPP) promoten een doeltreffend veiligheids- en gezondheidsbeleid voor de werkplek. In de VPP’s gaan directie, arbeidskrachten en OSHA samenwerkingsverbanden aan op werkplekken die een omvangrijk veiligheids- en gezondheidsbeleid hebben ingevoerd. Een goedkeuring in de VPP’s geldt als de officiële erkenning van de OSHA van de gedegen inspanningen van die werkgevers en werknemers die gekomen zijn tot voorbeeldige veiligheid en gezondheid op het werk. NIOSH ontwikkelde een omvangrijk aanbod van informatieproducten, die vrij toegankelijk worden aangeboden op een krachtige website. Het instituut meet en evalueert de verspreiding van de bestaande informatie over veiligheid en gezondheid op het werk bij de MKB’s, via een combinatie van onderzoeken en doelgroepen.



5 Succesfactoren Het moderne industriële landschap bestaat uit meer kleine ondernemingen dan ooit en 90% van deze ondernemingen stelt minder dan 10 personen te werk. De meeste werknemers zijn in MKB’s tewerkgesteld en dergelijke organisaties krijgen zelden voldoende OH&S-ondersteuning inzake informatie over preventie en tijdige interventies, om hun bijzondere problemen inzake veiligheid en gezondheid op het werk aan te pakken. Bewustzijn en verstandhouding zijn echter doorslaggevende vereisten voor goede prestaties op het vlak van gezondheid en veiligheid. In elk van de bestudeerde landen is een groot informatieaanbod voor kleine ondernemingen beschikbaar, afkomstig van een groot aantal informatieleveranciers. Deze maken deel uit van de formele informatie-infrastructuur inzake preventie of behoren tot de onmiddellijke omgeving van de kleine ondernemingen, bv. sectorfederaties, kamers van koophandel. Uit de studie van de informatiestromen in de bestudeerde landen blijken een aantal factoren die een positieve invloed hebben op de informatiedoorstroming naar kleine ondernemingen steeds terug te komen. •

Succesfactor gevalideerde en gezaghebbende informatiebronnen

Ondernemingen hechten een groot belang aan gezaghebbende informatie die neutraliteit en objectiviteit met zich meedraagt. Dit is kwaliteitsvolle informatie die door de bevoegde overheid of andere erkende bronnen gevalideerd is en een handvat biedt voor het uitvoeren van het preventiebeleid in de onderneming. Alle overheden van de bestudeerde landen verstrekken dit type informatie. In een aantal landen wordt de gezaghebbende informatie eveneens verstrekt door sociale zekerheidsorganisaties zoals in Frankrijk via de sociale zekerheidsinstellingen CNAMTS en CRAM en in Duitsland via de Berufsgenossenschaften. •

Succesfactor profilering en sturing door één sterke informatieleverancier

De informatie-infrastructuur boekt goede resultaten daar waar de informatiestromen sterk gestuurd worden door één sterke informatieleverancier en de structuur éénduidig en eenvoudig is. In de bestudeerde landen speelt de overheid deze rol in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Canada en Australië. In het Verenigd Koninkrijk is de Health and Safety Commission HSC de sturende instantie die het preventiebeleid uittekent. Lokale overheden, werkgevers en werknemers en de gebruikers zijn vertegenwoordigd in de HSC. Het Health and Safety Executive HSE is het uitvoerend orgaan dat toeziet op de naleving van de regelgeving en gelijktijdig adviseert, informeert en sensibiliseringsacties opzet, ook op het niveau van de deelstaten. HSE is de marktleider op het vlak van informatieverstrekking. De Verenigde Staten kent een gelijkaardige sterke sturing door de Occupational Safety and Health Administration OSHA. OSHA tekent het preventiebeleid uit op federaal niveau en op niveau van de Staten en biedt technisch advies en ondersteuning van de ondernemingen, al dan niet in samenwerkingsprojecten met partners. OSHA is samen met het National Institute for Occupational Safety and Health NIOSH de belangrijkste informatieleverancier inzake veiligheid en gezondheid op het



werk. OSHA en NIOSH hebben een grote impact op de algehele informatie-infrastructuur en staan in voor de financiering van grote informatie- en ondersteuningsprojecten. In Canada heeft elke Provincie en elk Territorium een regering of wettelijke instantie, die met gezondheid en veiligheid belast is. Deze Workers’ Compensation Boards/Commissions verstrekken aan alle industrieën in de provincie en het territorium OH&S informatie in de vorm van websites, publicaties, evenementen, programma’s en campagnes. In Australië ligt de verantwoordelijkheid voor OH&S bij de overheden van de Staten en de Territoria. Een onafhankelijke statutair orgaan, de Australische raad voor veiligheid en compensatie, tekent de krijtlijnen voor de uitvoering van het preventiebeleid in Australië. In de raad zetelen de vertegenwoordigende nationale overheden, deze van de Staten de Territoria en de sociale partners. •

Succesfactor doelgroepgerichtheid

Ook de aanwezigheid van een afdeling of servicecentrum die zich specifiek richt tot de kleine ondernemingen is een factor die bijdraagt tot succes. In een aantal Canadese provincies, zoals British Columbia, Ontario en Quebec beschikken de Workers’ Compensation Boards/Commissions en een aantal organisaties voor gezondheid en veiligheid over MKB-servicecentra die specifieke MKB-programma’s uitvoeren. Het Small Business Centre van IAPA in de provincie Ontario, Canada helpt bedrijven met minder dan 50 werknemers om hun verplichtingen op het vlak van gezondheid en veiligheid na te komen. Regionaal gelegen kleine ondernemingen kunnen deelnemen aan het programma “Safe Community Incentive Program” SCIP – programma ter bevordering van een veilige gemeenschap en hun beste praktijken met elkaar delen en preventieprogramma’s ontwikkelen. De website van de Small Business Services van de Workplace Safety & Insurance Board of Ontario, Canada biedt een tool waarmee de bedrijven de economische impact van een arbeidsongeval kunnen inschatten. WorkSafe is het MKB-programma van de Workers’ Compensation Board of British Columbia, Canada. In de StartSafe-strategie krijgen de kleine bedrijven begeleiding op maat en in functie van de risico’s. Wie zich inschrijft, wordt door het WCB Small Business Centre en de beoogde sector gecontacteerd en krijgt via e-mail of fax relevante gegevens over risico’s toegestuurd. De Office of Small Business Assistance (Dienst bijstand voor kleine bedrijven) werkte een aantal activiteiten uit om kleine ondernemingen te informeren en bij te staan bij de ontwikkeling van hun preventiebeleid: Compliance Assistance Specialists (CAS), Compliance Assistance webpages, Consultation Program Offices, Alliance Program, Strategic partnerships. HSE in het Verenigd Koninkrijk, OSHA in de Verenigde Staten evenals een aantal Staten en territoria in Australië bieden specifieke webfeatures of een MKB-luik op hun website aan die de publicaties en ondersteuningsacties groepeert. Om de kleine ondernemingen te bereiken heeft het HSE een reeks acties op het getouw gezet gaande van de publicatie van praktische en concrete handleidingen over de inzet van persoonlijke adviseurs tot de samenwerking met lokale MKB partners en integratie van preventie in opleiding en onderwijs. Alle acties vinden weerklank op een specifieke MKB webfeature van HSE.



OSHA in de Verenigde Staten beschikt over een groot aantal praktische en direct bruikbare informatieproducten die gratis ondersteuning aan kleine bedrijven met hoge risico’s en onderhoudt een reeks ondersteuningsprojecten in samenwerking met sociale partners en sectoren beroepsfederaties. Alle informatiebronnen zijn verzameld op een specifieke webfeature van de OSHA website. Elk van de staten en territoria in Australië ontwikkelen programma’s en hulpmiddelen, publicaties en campagnes om te kleine ondernemingen te ondersteunen in de uitbouw van een preventiebeleid. Een aantal van deze programma’s zijn zeer krachtig zoals de SafetyLine website en de ThinkSafe campagne van WorkSafe Western Australia De staatsoverheden voor werknemersvergoeding en OHS bieden dan weer wel publicaties aan om (kleine) ondernemingen te helpen bij het interpreteren van de wettelijke vereisten. Deze publicaties kunnen via het internet op de desbetreffende website worden geraadpleegd, of de overheid kan via de telefoon of het informatiekantoor worden gecontacteerd. •

Succesfactor sectorgerichte aanpak

Duitsland en Canada kennen een sterke sectorale preventieaanpak die duidelijk voor successen zorgt. De sectorale onderverdeling via de Berufsgenossenschaften in Duitsland en de sectorgeoriënteerde organisaties voor veiligheid en gezondheid in Canada zorgen er voor dat praktijkgerichte oplossingen kunnen worden gerealiseerd die nauw aansluiten bij de onmiddellijke behoeften van de ondernemingen. De nauwe aansluiting op de praktijk van de preventiediensten zorgt voor een grotere aanvaarding door de beroepsverenigingen in de bedrijven en bij de werknemers. •

Succesfactor toegankelijkheid

Goede internetplatforms die informatieproducten op een gebruiksvriendelijke en gemakkelijke manier toegankelijk maken scoren hoog bij de kleine ondernemingen. Ook de gratis beschikbaarheid van de informatie draagt bij tot het succes van de informatieoverdracht. De Belgische en Franse overheid voorzien in hun strategische plannen de oprichting van een portaalsite die gecoördineerde en actuele informatie voor iedereen toegankelijk maakt en een nationale informatiecampagne waarvan de informatieproducten eveneens gratis worden aangeboden. De gratis dienstverlening Infoline van HSE verstrekt persoonlijk informatie over gezondheidsen veiligheidskwesties, aan mensen die telefonisch of schriftelijk vragen stellen. HSE wil het bereik en de omvang van deze dienst uitbreiden. Ook de praktijkgerichtheid en eenvoud in voorstelling en onmiddellijke bruikbaarheid van de informatie zijn succesfactoren voor een goede informatieoverdracht. Alle bestudeerde landen beschikken in meer of mindere mate over “succesproducten”. Informatiepakketten voor startende ondernemingen blijken bijzonder aantrekkelijk. •

Succesfactor evenwicht tussen sensibilisering van de inspectie en een informatieve en adviserende benadering

In Duitsland, Frankrijk en België nemen de adviestaken voor de inspecties steeds toe. Ook op het niveau van de deelstaten worden meer campagnes opgezet. De successen van deze sensibiliseringsen adviestaken blijven bescheiden door een beperking aan personeel en middelen.



De meeste nationale regelgevende instanties erkennen dat inspecteurs de bedrijfsleiders kunnen bijstaan met behulp van op maat aangereikte informatie, advies en ondersteuning. Nochtans wordt de duidelijke tegenspraak in deze dubbele rol moeilijk. Dergelijke tegenspraak heeft nationale instanties ertoe gebracht om middelen te onderzoeken om de functies te scheiden en naar partenariaten te zoeken om de adviserende rol te promoten. Dit is het geval voor het HSE in het Verenigd Koninkrijk, de Local Health Units in Italië en een aantal staten in Australië. •

Succesfactor partenariaten tussen institutionele actoren

HSC en HSE stonden in het verleden weigerachtig om meer dan een strikt beperkt gedeelte van hun werktijd en bronnen te besteden aan niet-wettelijke activiteiten. HSC ziet niet-wettelijke activiteiten nu als manieren om voor OH&S betere resultaten te halen. In de nieuwe strategie zorgt HSC/E voor de vereenvoudiging en besturing van een OH&S-systeem dat alle actoren omvat. HSE zal betrouwbare, onafhankelijke richtsnoeren blijven produceren telkens als dat nodig is, en volgens de prioriteiten. HSE zal zijn partners aanmoedigen, omdat zij beter in staat zijn om goede praktische richtlijnen te produceren voor specifieke industrietakken of onderwerpen. Inspecteurs van HSE en de lokale overheden zullen ook naar aanleiding van andere activiteiten advies blijven geven, omdat de werkgevers dat doorgaans op prijs stellen. In haar strategisch plan voorziet het Franse Ministerie van Arbeid in een gemeenschappelijk overleg op nationaal en regionaal niveau met de beroepsorganisaties om middelen voor kleine en middelgrote ondernemingen te ontwikkelen om de beroepsrisico’s makkelijker te kunnen evalueren. Ook de doelstellingen en de middelen van de staat en van de preventie-instellingen zullen beter op elkaar worden afgestemd. Daartoe zal de actie van de preventiespelers worden bijgestuurd via een systematische, meerjaarlijkse contractualisering tussen de staat en de preventiepartners INRS, CNAMTS, ANACT. Alle spelers voor de preventie in ondernemingen zullen betrokken worden in een pluridisciplinaire en gecoördineerde preventieaanpak van grote risico’s. De Duitse overheid werkt met modelprojecten waarbij overheid, sociale partners en verzekeringsorganen samenwerken en goede praktijken inventariseren. In Duitsland zijn een aantal zeer succesvolle informatienetwerken inzake preventie en bescherming actief, specifiek gericht naar kleine ondernemingen of met specifieke informatie voor deze doelgroep. Kenmerkend aan deze netwerken is een samenwerkingsverband tussen overheden en diverse andere partners in het preventielandschap. Voorbeelden van succesvolle partenariaten zijn het overleglatform Initiative Neue Qualität der Arbeit INQA , het onafhankelijk Internetportaal Prävention online en de KomNet gratis dienstverlening voor kleine ondernemingen. Een succesfactor van het bestaande OHS-informatiesysteem in Australië is de oprichting van een netwerk dat via onze bedrijfsstrategieën en de ontwikkeling van kerncontacten voor het verstrekken van OHS-materialen/-concepten invloed uitoefent. Bijvoorbeeld door toedoen van opleidingsinstituten, verenigingen van kleine ondernemingen, accountants en professionele organen. Het netwerken van informatiebronnen in provincies en territoria in Canada is een opvallend gegeven. Ook de organisaties voor veiligheid en gezondheid slaan in een aantal provincies (bv Ontario) de handen in elkaar om al het beschikbaar informatiemateriaal via één centraal toegangspunt, in casu website ter beschikking te stellen. Voorbeelden van netwerkprojecten zijn OSH for Everyone, the Prevention Practices Database, Prevention Dynamics. CanOSH is wellicht de meest overkoepelende website met gebruiksklare informatie afkomstig van de voor OH&S verantwoordelijke federale,



provinciale en territoriale ministeries, de Workers’ Compensation Boards en het Canadian Centre for Occupational Health and Safety. Het samenwerkingsprogramma van de OSHA geeft organisaties die zich met veiligheid en gezondheid op het werk bezighouden, de kans om met de OSHA samen te werken om letsels, ziekten en dodelijke ongevallen op de werkplek te voorkomen. De OSHA en de deelnemers van het Alliantieprogramma werken samen om diensten te verlenen, opleidingen te verzorgen en de werkgevers en hun werknemers te begeleiden om te komen tot steeds veiligere en gezondere werkplekken. Groepen die met de OSHA een alliantie kunnen aangaan, zijn: werkgevers, vakbonden, handels- of beroepsorganisaties, regeringsinstanties en opleidingscentra. Het OSHA partnershipprogramma komt ten goede aan werkgevers en helpt hen om praktische vaardigheden te ontwikkelen zodat ze gevaren kunnen identificeren en uit de weg kunnen ruimen en een doeltreffend veiligheids- en gezondheidsbeleid kunnen voeren. Mogelijke partners zijn: vennootschappen, vakbonden, raden en bedrijfstakken. •

Succesfactor individuele begeleiding

Er zijn veel en veel verschillende actoren in het bedrijfsmilieu van de kleine ondernemingen die een significante rol kunnen spelen in het stimuleren en ondersteunen van presentie-initiatieven. Een aantal organisaties zoals de vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers en deze die de bedrijfsbelangen van kleine bedrijven nastreven, zijn potentiële intermediaire preventiepartners. In het Verenigd Koninkrijk neemt het Small Business Forum deze rol waar. HSE wil het verschaffen van advies, richtsnoeren en ondersteuning stimuleren door met en via bemiddelaars te werken; verder wil HSE de rechtstreeks door HSE gesteunde middelen aanvullen. De vertegenwoordiging van bemiddelaars is echter in elke sector verschillend. HSE wil een onderzoek voeren naar de mogelijke rol van bemiddelaars voor kleine bedrijven en zijn reactie hierop afstemmen. HSE financiert een project voor begeleiding van kleine ondernemingen. De financiering wordt toegekend aan betrouwbare partners zoals de werknemersorganisaties, de lokale overheden, de beroepsfederaties, de kamers van handel en industrie op basis van een goedgekeurd dossier. •

Succesfactor feedback

Een analyse van de behoeften van de kleine ondernemingen via overleg en deelname aan overleggroepen is een absolute factor voor een succesvolle informatieoverdracht. Ook een meting en evaluatie van de impact kan nuttige informatie opleveren voor een bijsturing van het informatiebeleid. Het Franse Ministerie van Arbeid voorziet in haar strategisch plan diverse enquêtes en bevragingen bij de ondernemingen in het algemeen en de kleine ondernemingen en de specifieke risicosectoren in het bijzonder om de toepassingsvoorwaarden en de kennis over het risico-evaluatiesysteem in te schatten. Voorts wil ze een sociaal watchinstrument installeren om de veranderingen in de bedrijven te meten en de bedrijfspraktijken beter te kennen en de kennis te verspreiden. Katalysatoren De middelen en de omgeving om de MKB’s te overtuigen bestaan ruimschoots. De uitdaging blijft om de MKB’s te overtuigen van de voordelen van een gezonde en veilige werkplek voor het economische en sociale welslagen van de onderneming. De vraag is groot om doeltreffende katalysatoren te ontwikkelen die de MKB’s er efficiënt toe aanzetten om van de beschikbare netwerken en diensten gebruik te maken.



6 Toekomst en visie op een ideaal systeem Aan de respondenten werd gevraagd om een persoonlijke visie weer te geven met betrekking tot: - de toekomstige evolutie van de informatie-infrastructuur inzake preventie en de manier om hiermee om te gaan; - de visie op een ideale informatie-infrastructuur inzake preventie. De resultaten zijn samengebracht in een aantal clusters die de karakteristieken weergeven van de samenstellende elementen van een informatiesysteem: - de zender - de boodschap - het kanaal - de ontvanger. De clusters zijn voorafgegaan door een aantal algemene karakteristieken waaraan een geschikte informatie-infrastructuur inzake preventie moet voldoen: - de ontwikkeling van een veiligheidscultuur en een veiligheidsattitude bij de onderneming, die deze sensibiliseert en openstelt voor informatie en advies; - integratie van veiligheid in het onderwijs. Deze clusters werden opnieuw aan de respondenten voorgelegd met de vraag om deze per samenstellend element te ranken naar relevantie. Hierbij werd een schaal gehanteerd van 1=minder relevant tot 5=zeer relevant. Elke score kon slechts één maal gebruikt worden. De resultaten staan in onderstaande tabel aangeduid.



1

2

3

4

5

CIOP

FOD

IAPA NIOSH WCB NSC HVGB BAUA CCOHS SFSA CRAMAM

BAUA CIOP

FOD

IAPA NIOSH WCB NSC HVBG CCOHS SFSA CRAMAM

Algemene bevindingen De visie op een ideaal informatiesysteem inzake preventie is een systeem waarbij: (1) elke werkgever informatie zou hebben die op het gepaste ogenblik gemakkelijk te beoordelen en vrij beschikbaar is en in een vorm, taalgebruik en formaat is opgesteld die gemakkelijk te begrijpen zijn voor de werkgever, zodat hij de nodige stappen kan ondernemen om werkgebonden verwondingen en ziekten op zijn werkplek te voorkomen, en kan informeren over risico’s, gevaren, controlestrategieën en vereisten van de regering;

(2) elke werknemer informatie en opleidingen zou hebben in verband met de risico’s en gevaren van zijn job, informatie die op het gepaste ogenblik gemakkelijk te beoordelen en vrij beschikbaar is en in een vorm, taalgebruik en formaat is opgesteld die gemakkelijk te begrijpen zijn voor de werknemer, opdat hij zichzelf tegen werkgebonden verwondingen en ziekten kan beschermen. Deze informatie zou regelmatig moeten worden bijgewerkt en de directie en de werknemers zouden op dit vlak partners zijn.

Algemene kenmerken van een informatiesysteem -

In een verbeterd OSH-informatiesysteem ondersteunen beleidsinitiatieven en structuren voor gezondheid en veiligheid op het werk werkgevers, werknemers en alle actoren in de toeleveringsketen om culturen en houdingen te ontwikkelen en verantwoordelijkheden op zich te nemen; dit alles zou moeten leiden tot veiligere werkplaatsen en veiligere werkmethodes en uiteindelijk ook tot werkplekken zonder sterfgevallen, verwondingen en ziekten.

-

In een ideaal informatiesysteem zou het informatieaanbod afgestemd zijn op de informatiebehoeften van de gebruikers; daarvoor moet voortdurend worden opgevolgd wat de behoeften van de gebruikers zijn (feedback, onderzoek) en moet het aanbod worden aangepast. Bovendien zou het een veiligheidscultuur moeten scheppen waarin de klemtoon ligt op preventie.

-

Er moeten nieuwe manieren komen om in een steeds veranderende economie een doeltreffende gezondheidsen veiligheidscultuur te vestigen en te behouden, zodat alle werkgevers hun verantwoordelijkheden ernstig nemen, de arbeidskrachten bij het beleid worden betrokken en de risico’s degelijk worden beheerd.

-

-

In een ideaal informatiesysteem zou er meer erkenning en respect voor gezondheid en veiligheid moeten zijn; het zou een integraal onderdeel moeten zijn van een moderne, concurrerende bedrijfswereld en openbare sector en een bijdrage tot sociale rechtvaardigheid en insluiting; de beste praktijken van de openbare sector zouden bij het beheer van de middelen als voorbeeld moeten worden gesteld. Het veiligheidsbewustzijn moet in de maatschappelijke vorming worden opgenomen. Maatschappelijke vorming rond veiligheid vanaf prille leeftijd moet worden ontwikkeld en bij voorkeur in het onderwijssysteem worden opgenomen. Indien schoolgaande kinderen de basisprincipes in verband met veiligheid reeds op jonge leeftijd onder de knie hebben - Hoe klim je op


CRAMAM CIOP FOD

CCOHS FOD

WCB BAUA

SFSA CIOP

SFSA

IAPA WCB BAUA CRAMAM

IAPA CCOHS


WCB

NIOSH NSC HVBG BAUA

IAPA CCOHS SFSA

SFSA

IAPA NIOSH WCB NSC

HVBG BAUA CRAMAM CIOP

IAPA NSC CRAMAM

HVBG CCOHS

NIOSH FOD

NIOSH CCOHS FOD

CIOP

NSC HVBG

NSC HVBG BAUA CIOP

NIOSH SFSA CRAMAM FOD

WCB

een ladder? Hoe til je op een correcte manier voorwerpen op? enz. - dan worden die gewoonten ook thuis en op de werkplek toegepast. Minder persoonlijke verwondingen betekent minder medische kosten, minder druk op de ziekenhuizen, minder wettelijke uitgaven en minder druk op de verzekeringen.



Kenmerken van de verzender CRAMAM

NSC HVBG

IAPA SFSA

CIOP

BAUA CCOHS

IAPA NSC

NIOSH CCOHS CRAMAM

HVBG

BAUA

SFSA CIOP

Een vereiste voor een informatiesysteem is dat alle niveaus van overheidsinstanties, privé- en openbare instellingen een verbintenis aangaan en synergetisch samenwerken aan gemeenschappelijke beleidsinitiatieven en doelstellingen ter preventie van verwondingen

WCB

BAUA

CIOP

NIOSH HVBG CCOHS SFSA

IAPA NSC CRAMAM

-

Mentoraat en vrijwilligerschap moeten verder worden ontwikkeld en bedrijfsleiders moeten hun beste praktijken op het vlak van preventie met elkaar delen

BAUA CCOHS SFSA

CIOP FOD

WCB HVBG CRAMAM

IAPA NIOSH NSC

-

Maatschappelijke marketingcampagnes waarin preventie centraal staat, moeten verder worden ontwikkeld

CIOP FOD

IAPA WCB SFSA

NSC HVBG BAUA CCOHS

NIOSH CRAMAM

-

De regering schept de omstandigheden in het informatiedoorstromingsproces. Zij creëert een structuur van normen en concepten en houdt toezicht over de toepassing ervan. Binnen die wetgevende structuur maken organisaties en instellingen de informatie beschikbaar

-

Een informatiesysteem zou op een nationale OSH-strategie moeten worden gebaseerd

-



Kenmerken van de boodschap Wat de inhoud van de boodschap betreft: -

Ervoor zorgen dat de informatie actueel, betrouwbaar, nauwkeurig en volledig is en steunt op de beste kennisbronnen van overal ter wereld.

-

Zorgen voor eenvoudige en praktische voorzieningen zodat de eindgebruiker vlot en onmiddellijk precies die informatie kan zoeken en vinden die hij nodig heeft.

-

De informatie verstrekken in een gemakkelijk door de eindgebruiker te begrijpen en te gebruiken vorm voor de doeleinden waarvoor hij ze nodig heeft.

-

Uiteraard bestaat een dergelijk systeem in hoofdzaak uit verschillende formaten, kanalen, tussenpersonen, bedrijven, systemen en diensten.

-

Het informatiesysteem zou ook moeten gaan over nieuwe en nog te verwachten werkgebonden gezondheidskwesties


WCB

FOD

WCB

NIOSH HVBG BAUA CRAMAM IAPA NSC CCOHS SFSA CIOP FOD

NIOSH HVBG BAUA CRAMAM

WCB BAUA

IAPA NIOSH NSC CCOHS SFSA CRAMAM CIOP

BAUA SFSA FOD

IAPA NSC CCOHS CIOP

HVBG CRAMAM

WCB NIOSH

IAPA CCOHS CRAMAM CIOP

BAUA SFSA

NSC

NIOSH HVBG FOD


IAPA NSC CCOHS SFSA CIOP

HVBG FOD

NIOSH WCB

Wat de vorm van de boodschap betreft: -

Enerzijds moeten bedrijven met de nodige deskundigheid en middelen op het vlak van OSH de kans krijgen om gepaste gemeenschappelijke systemen voor heel de staat toe te passen; anderzijds moet het OSHsysteem ook op maat worden gemaakt met oog voor de specifieke behoeften van bedrijven met minder deskundigheid of middelen.

SFSA CRAMAM CIOP FOD

IAPA BAUA CCOHS

NSC

NIOSH WCB

HVBG

-

Er moeten initiatieven worden ontwikkeld die zorgen voor betekenisvol informatiemateriaal; beste praktijken, een beperkt niveau van regelgeving; verbeterde kwaliteit van de regelgeving, waar dit noodzakelijk is.

IAPA

CIOP

NIOSH WCB CCOHS

HVBG BAUA CRAMAM FOD

NSC SFSA

-

Eenvoudige en gebruiksvriendelijke hulpmiddelen en systemen helpen MKB’s om OSH efficiënt in hun beheersysteem te integreren

WCB

CCOHS

CRAMAM CIOP

NIOSH NSC HVBG SFSA

IAPA BAUA FOD

-

Er is nood aan een uitwisselcentrum met een gebruiksvriendelijke zoekmachine, georganiseerd op basis van een driedimensionaal informatiesysteem - sectorgericht, relevant en doelgroepgevoelig.

BAUA

NSC HVBG CCOHS CRAMAM

IAPA SFSA FOD

NIOSH

WCB CIOP

-

Het OSH-informatiesysteem legt de klemtoon op het ter beschikking stellen van een gebruiksvriendelijk, op de burger afgestemd en centraal hulpmiddel dat snel op vragen die werkgevers en werknemers in verband met OSHkwesties hebben, antwoordt (een kennisbank) en dat een eenvoudige interface zou hebben met andere informatie die voor hun specifieke type van onderneming of activiteit van toepassing zou kunnen zijn.

HVBG

WCB

NIOSH BAUA SFSA

IAPA NSC CCOHS CIOP FOD

CRAMAM



Kenmerken van het kanaal Wat de informatietechnologie betreft: -

Een degelijk evenwicht tussen de traditionele en de moderne communicatiekanalen, in combinatie met de ontwikkeling van de informatietechnologie, is een essentieel punt in de ontwikkeling van het OSH-informatiesysteem

-

Door het steeds grotere vertrouwen in het “world wide web”, met de beste informatiebronnen om de informatie voor MKB’s te organiseren en gebruiksklaar te maken en de MKB’s de informatie te bezorgen, zal de OS&H-informatie voor de MKB’s steeds toegankelijker worden. Het bezorgen van de informatie aan de eindgebruikers moet misschien wel nog in gedrukte vorm gebeuren (op basis van elektronische pagina’s)

-

Meer en meer informatie zal gratis en via het internet voorhanden zijn. Er zal meer informatie verkrijgbaar zijn via de industriepartners. Haalbare forums moeten worden opgericht om de industriepartners de kans te geven om informatie uit te wisselen.

-

De toekomst van de OSH-informatie zal van het internet blijven afhangen voor de economische verspreiding ervan, maar ook andere elektronische media, zoals telefoonlijnen met e-berichten, I-pods, e-computertools, zullen worden gebruikt. De toekomst van OSH-informatie ligt in het feit dat het aan de eindgebruiker wordt aangepast en in real time beschikbaar is, om de informatiedoorstroom naar werknemers op elk niveau te versnellen, vooral wanneer deze pas een nieuwe taak op zich hebben genomen en de gevaren nog niet kennen.


WCB FOD

CRAMAM

IAPA

NIOSH NSC HVBG CCOHS

BAUA

SFSA CRAMAM CIOP

SFSA CIOP

IAPA BAUA FOD

NIOSH WCB NSC HVBG CRAMAM

CCOHS

WCB HVBG BAUA CCOHS

CIOP

IAPA NIOSH SFSA FOD

NSC

NIOSH WCB HVBG SFSA CRAMAM

CCOHS CIOP

IAPA NSC FOD

BAUA


Wat netwerking betreft: -

De omvang, structuur en activiteiten van MKB’s zijn zeer uiteenlopend, waardoor het moeilijk is om hen met een gemeenschappelijke benadering te bereiken. De ondernemingen moeten afzonderlijk worden benaderd. Door deze mengeling van bedrijven is dit alleen mogelijk met specifieke structuren, in het bijzonder netwerken.

IAPA SFSA CIOP FOD

NSC

-

Netwerken en samenwerkingsverbanden moeten worden georganiseerd op regionaal niveau en per bedrijfstak, volgens de aard van de kleine bedrijven. Regionale netwerken zijn noodzakelijk om een bron van hulpmiddelen aan te leggen.

CCOHS

SFSA CIOP FOD

-

Een informatieplatform of kenniscentrum, geïnstalleerd en gecoördineerd door de regering en met de steun van sociale partners, deskundigenorganisaties en multiplicatoren zou de MKB’s een unieke toegang kunnen verlenen tot waardevolle en actuele informatie

IAPA HVBG BAUA

-

De uitbreiding van eenvoudige en gebruiksvriendelijke zelfstudie- / informatiediensten en bovendien het engagement op lokaal niveau en de ontwikkeling van lokale mentoraatsprogramma’s. Verder heerst de overtuiging dat zowel de bedrijfswereld als de gemeenschappen mee moeten beklemtonen dat letsels moeten worden voorkomen.

CRAMAM

-

Alle bestuursniveaus, OSH-verenigingen en industrieverenigingen zouden samen planningsvergaderingen houden om een consistente boodschap te verspreiden over het belang van OSH op alle werkplekken

BAUA CIOP


HVBG CCOHS


NIOSH HVBG CCOHS CRAMAM

BAUA

IAPA NSC

BAUA

NIOSH HVBG CRAMAM

CRAMAM

NIOSH CCOHS SFSA

NSC CIOP

NIOSH HVBG BAUA SFSA

NSC CIOP

IAPA CCOHS FOD

CRAMAM

IAPA NIOSH FOD

NSC SFSA

Wat de bijstand op de werkplek betreft: -

Er is nood aan tussenliggende organisaties die de interface met de MKB’s vormen.

-

OS&H-informatie voor MKB’s zal steeds vaker worden verspreid via voor MKB’s traditionele informatiebronnen, zoals de bronnen met zakelijke informatie in de sectoren financiën, wetgeving, leveranciers, enz.

-

Doelgerichte bijstand op de werkplek en individueel advies zijn noodzakelijk om de OSH-prestaties van MKB’s te verbeteren. Er zou een programma kunnen worden opgesteld van bezoeken aan werkplekken, advies naar aanleiding van die bezoeken en praktische richtsnoeren en informatie over de manier waarop kleinere ondernemers en hun personeel hun rechten en verantwoordelijkheden kunnen opvatten.


WCB CIOP

WCB


IAPA NIOSH NSC CCOHS SFSA CRAMAM FOD

HVBG BAUA

CRAMAM

NIOSH HVBG BAUA CIOP

IAPA NSC CCOHS SFSA FOD

IAPA WCB NSC HVBG BAUA CCOHS CIOP

SFSA FOD

NIOSH CRAMAM

Kenmerken van de ontvanger WCB NSC SFSA CIOP FOD

NIOSH BAUA CRAMAM

HVBG CCOHS

HVBG CCOHS

NIOSH WCB SFSA CIOP

IAPA NSC BAUA CRAMAM FOD

NSC SFSA CIOP

WCB BAUA

IAPA CCOHS FOD

NIOSH HVBG

BAUA CCOHS

CRAMAM

IAPA NIOSH NSC FOD

HVBG

WCB CIOP

IAPA

WCB BAUA CCOHS FOD

HVBG SFSA CRAMAM CIOP

NIOSH NSC

-

Een informatiesysteem moet de specifieke informatienoden van elke categorie van eindgebruiker die OSH-informatie nodig heeft om te worden gemotiveerd en om de respectieve functies uit te oefenen, duidelijk identificeren

-

Eindgebruikers moeten feedback geven over de overdracht en het gebruik van de informatie om de informatiestroom verder door te sturen en de informatie aan de specifieke noden van de eindgebruiker aan te passen

-

De eindgebruikers moeten in staat zijn om het informatieaanbod aan te passen zodat het voor hun eigen behoeften geschikt is

CRAMAM

-

Er moet een controlesysteem worden ingevoerd om de doeltreffendheid van het informatiegebruik te beoordelen

-

In de informatiesystemen moeten opleiding en bewustmaking centraal staan

IAPA BAUA CCOHS CRAMAM HVBG NIOSH NSC

IAPA

Industrial Accident Prevention Association, Canada Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin, Duitsland Canadian Centre for Occupational Health and Safety, Canada Caisse Régionale Assurance Maladie Alsace-Moselle, Frankrijk Hauptverband der gewerblichen Berufsgenossenschaften, Duitsland National Institute for Occupational Safety and Health, Verenigde Staten National Safety Council, Verenigde Staten



SFSA WCB CIOP FOD

Safe Work South Australia, Australië Workers’ Compensation Board, Canada Central Institute for Labour Protection, Poland Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, Belgium



Samenvattende analyse en conclusie In alle bestudeerde landen wordt vastgesteld dat de kleine ondernemingen een uitdaging vormen voor de organisatie van de informatie-infrastructuur inzake preventie. De omvang, structuur en activiteiten van MKB’s zijn zeer uiteenlopend, waardoor het moeilijk is om hen met een gemeenschappelijke benadering te bereiken. Er zijn verschillen in het profiel van ondernemingen met betrekking tot grootte en sector, en er zijn verschillen tussen de wettelijke context en de ondernemingscontext waarbinnen de ondernemingen actief zijn. Meerdimensionale benadering via intermediaire organisaties De informatie-infrastructuur inzake preventie vraagt om een meerdimensionale aanpak waarin de organisaties die de MKB’s bereiken een sleutelrol hebben. Pogingen om de kleine bedrijven direct te bereiken blijken niet succesvol wegens een gebrek aan middelen en toegankelijkheid. In een aantal landen is aangetoond dat overheidsinstanties en preventiediensten moeilijkheden hebben om kleine ondernemingen te bereiken. Daarom worden pogingen ondernomen om een toegang te verschaffen via de vertrouwde informatiekanalen van de kleine ondernemingen. OS&H-informatie voor MKB’s zal steeds vaker worden verspreid via voor MKB’s traditionele informatiebronnen, zoals de bronnen met zakelijke informatie in de sectoren financiën, wetgeving, beroepsfederaties, opleidingsinstituten, overheden. De intermediaire organisaties kunnen op een gemakkelijkere manier de kleine ondernemingen informeren en feedback verwerken. Zij kunnen de behoeften van de gebruikers gemakkelijker opvolgen en de informatiestromen bijsturen en aanpassen aan de specifieke behoeften van de ondernemers. Doelgerichte bijstand op de werkplek en individueel advies zijn noodzakelijk om de OSH-prestaties van MKB’s te verbeteren. Er zou een programma kunnen worden opgesteld van bezoeken aan werkplekken, advies naar aanleiding van die bezoeken en praktische richtsnoeren en informatie over de manier waarop kleinere ondernemers en hun personeel hun rechten en verantwoordelijkheden kunnen opvatten. Het is van belang dat de informatie en de aangeboden ondersteuning gezaghebbend is, aanvaardbaar is termen van middelen en personeel en kostenefficiënt. Netwerken Netwerken en samenwerkingsverbanden moeten worden georganiseerd, waarbij de overheid betrokken is met de ondersteuning van sociale partners, deskundigenorganisaties en multiplicatoren. De overheid kan de rol van coördinator spelen, door een kennisinfrastructuur te creëren ondersteund door alle partners en met toegang tot gevalideerde en actuele informatie. Regionale netwerken zijn noodzakelijk om een bron van hulpmiddelen aan te leggen. Het internet is een groeiend communicatieportaal voor ondernemingen. Het stimuleert de ontwikkeling van netwerken voor uitwisseling van informatie, gezien steeds meer informatie vrij ter beschikking wordt gesteld voor de eindgebruikers. Boodschap Sensibilisering en begrip zijn belangrijke voorwaarden voor goede veiligheids- en gezondheidsprestaties. Informatiesystemen moeten toegankelijke, relevante, bruikbare en verstaanbare informatie bieden die op een aantrekkelijke manier wordt aangeboden. De gebruiker bepaalt op welke wijze hij de informatie gebruikt in zijn specifieke situatie. Advies moet relevant zijn en eenvoudig

beschikbaar voor de ondernemingen. Preventiecultuur Een goed werkende informatie-infrastructuur inzake preventie draagt bij tot een preventiecultuur, waarin alle werkgevers hun verantwoordelijkheid opnemen, de werknemers betrokken zijn en de risico’s op een deskundige manier beheerd. De ontwikkeling van een preventiecultuur vereist toegankelijke informatiebronnen, betrouwbaar, actueel en gevalideerd. Alle actoren in het preventielandschap moeten kunnen beschikken over een gecoördineerde en actuele informatie.



Bijlagen Bijlage 1: Overzicht van actoren in het preventiebeleid België

Duitsland

Frankrijk

Italië

Polen

Inspectie: - voorschriften - thematische toelichtingen - beperkt advies - controle op naleving Promotie: - sensibilisering - informatie Regionale promotieactie

Inspectie: - voorschriften - thematische toelichtingen - beperkt advies - controle op naleving


Inspectie : - voorschriften - thematische toelichtingen - beperkt advies - controle op naleving


Inspecties van de deelstaten

Local health units en lokale bureaus van INAIL

Regionale inspecties

Fonds voor arbeidsongevallen en Fonds voor beroepsziekten: - vergoeding - beperkte informatie

Berufsgenossenschaften: - voorschriften - thematische toelichtingen - advies - controle op naleving

Regionale coördinatiecomités CRAMs treden provinciaal op CNAMTS en CRAMs: - vergoeding - specifieke controle - advies - informatie - technische - assistentie

Local Health Agencies - controle - advies - informatie

Sociaal zekerheidsinstituut: - vergoeding - informatie

Actoren in het preventiebeleid Overheid

Lokale/provinciale overheid

Instellingen voor sociale zekerheid

Onderzoeksinstituut

Onderdeel van federale overheid arbeid

BAUA/BGIA-BGAGBGFA

Database

Onderzoeksrapporten Databanken Brochures

Arbodiensten

Verplichte aansluiting - Risicoevaluatie - Beperkte informatie - Advies

Verplichte aansluiting bij een sectororganisatie - Sensibilisering - Informatie - Advies

Preventieinstituten

PVI, NAVB, ANPI (sector of locatiegebonden) - advies - informatie Prevent - advies - informatie - ondersteuning

Advies en informatie

Verzekeraars

Private ongevalsverzekeraars via eigen tussenkomst en via Prevent: - sensibilisering - informatie - advies - uitkering

Publieke ongevalsverzekeraars ingericht per sector: - voorschriften - sensibilisering - informatie - advies - ondersteuning - financiële prikkels - uitkering


INRS, INVS, IRSN

ISPESL

CIOP

Onderzoeksrapporten Databanken Sensibilisatiemateriaal

Onderzoeksrapporten Databanken Sensibilisatiemateriaal

Onderzoeksrapporten Databanken Sensibilisatiemateriaal Ondersteuning

Verplichte aansluiting, sterk gericht op medische controle. In de toekomst wordt gewerkt met doelstellingscontracten ANACT, OPPBTP - advies - informatie

Aansluiting wordt verplicht

Publieke ongevalsverzekeraars: - voorschriften - sensibilisering - informatie - advies - financiële prikkels - uitkering

INAIL -




Beroepsverenigingen van Preventie-experten

Informatie en advies aan de leden




Vertegenwoordigd in de Hoge Raad voor preventie in een adviserende bevoegdheid

Zijn vertegenwoordigd in het bestuur van de ongevalsverzekeraars

Zijn vertegenwoordigd in het bestuur van de CNAMTS en CRAMS

Gaan specifieke samenwerkingsverbanden aan in bepaalde regio’s

Advies aan de leden

CAO’s opmaken mbt samenwerking, MKB ondersteuning en opzetten risicoevaluaties

Werken samen met de nationale arbeidsinspectie rond specifieke risicosectoren en thema’s

Ondergebracht in de Berufsgenossenschaften

Adviseren de leden Kunnen specifieke partenariaten aangaan met CRAMs en andere partners

Adviseren de leden

Werken samen met de nationale arbeidsinspectie en zijn verenigd in het Focal Point platform

MKB begeleidingsactoren Sociale partners

Advies aan de leden

Sector- en beroepsfederaties

Adviseren de leden Kunnen charter afsluiten met overheid



Spanje

Verenigd Koninkrijk Australië

Canada

USA

Overheid

Arbeidsadministratie ontwikkelt normen en wetten, geeft opleidingen en verstrekt informatie, bevordert het onderzoek, houdt toezicht op toepassing

Inspectie: - voorschriften - sensibilisering - informatie - advies

Federale regering is verantwoordelijk voor veiligheid en gezondheid van eigen werknemers en militairen en sommige zeevarenden

Federale regering is verantwoordelijk voor veiligheid en gezondheid van eigen werknemers en van federale ondernemingen

OSHA: - regelgeving - codes van goede praktijk - sensibilisering - ondersteuning - partenariaten NIOSH - onderzoek - codes van goede praktijk - sensibilisering - ondersteuning - partenariaten

Lokale overheid

Arbeidsadministratie ontwikkelt normen en wetten, geeft opleidingen en verstrekt informatie, bevordert het onderzoek, houdt toezicht op toepassing

Inspectie: - voorschriften - sensibilisering - informatie - advies

De staten en territoria zijn verantwoordelijk voor OH&S - regelgeving - controle - informatie en advies

De provincies en territoria zijn verantwoordelijk voor OH&S - regelgeving - controle - informatie en advies

Een aantal staten ontwikkelt eigen regelgeving en informatie- en sensibiliseringscampagnes




Instellingen voor sociale zekerheid

Mutuas zijn verantwoordelijk voor uitkeringen

Onderzoeksinstituut

INSHT - onderzoek - advies

Arbodiensten

Mutuas Verplichte aansluiting - risicoevaluatie - informatie - advies

Preventieinstituten

Verzekeraars

-

Workers’ Compensation Board zijn verantwoordelijk voor verzekeringen en compensaties Op niveau van deelstaten en territoria

NIOSH - onderzoek - aanbevelingen - praktijkstudies

Verplichte aansluiting in een aantal sectoren met specifieke risico’s - risico-evaluatie - informatie - advies Forum voor netwerking Advies en informatie Opleiding

Aansluiting via verzekeringsfonds arbeidsongevallen APA -

Beroepsverenigingen

informatie advies richtsnoeren

De WorkCover Authorities zijn verantwoordelijk voor verzekeringen en compensaties

Informatie, advies, trainingen aan leden

De WorkCover Authorities zijn verantwoordelijk voor verzekeringen en compensaties

Workers’ Compensation Board zijn verantwoordelijk voor verzekeringen en compensaties

Informatie, advies, opleidingen aan aangesloten leden

Informatie, advies, opleidingen aan aangesloten industrieën

richtsnoeren advies





Informatie, advies, opleidingen aan leden

MKB begeleidingsactoren Sociale partners

Sector- en beroepsfederaties

Zijn vertegenwoordigd in de Nationale commissie voor veiligheid en gezondheid op het werk Werken samen aan specifieke informatieprojecten en campagnes met voornamelijk lokale partners


Zijn vertegenwoordigd in het bestuur van de Health and Safety Commission

Zijn vertegenwoordigd in Australian Safety and Compensation Council

Samenwerkingsverbanden

Allianties met OSHA

Specifieke acties met HSE Specifieke acties met HSE

Informatie en advies aan aangesloten leden

Ondernemingen zijn verplicht aangesloten bij een sectorfederatie. - informatie - advies - ondersteuning

Allianties met OSHA


Bijlage 2: Contactpersonen en -adressen BELGIË FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg E. Blerotstraat 1, B-1070 Brussel • Christian Deneve (gesprek) • Marc Heselmans (gesprek) • Sophie Pistello Prevent Rue Gachard 88, B-1050 Brussel • Marc De Greef (gesprek) FRANKRIJK INRS 30, Rue Olivier Noyer, F-75680 Paris Cedex 14 • Françoise Cousin CRAMAM 14 rue Adolphe Seyboth - BP 10392 – F-67010 Strasbourg Cedex • Jacques Pachod (gesprek) • Bernard Leseux (gesprek) • André Antoni (gesprek) DUITSLAND BAUA Friedrich-Henkel-Weg 1-25 D-44149 Dortmund • Karl Kuhn Hauptverband der gewerblichen BG Alte Heerstraße 111, D-53757 Sankt Augustin

• •

Walter Eichendorf (gesprek) Sven Timm

ITALIË INAIL Presidente Vincenzo Mungari P.le Giulio Pastore I-00144 Roma • Barbara Manfredi (gesprek)

POLEN Central Institute for Labour Protection CIOP-PIB Czerniakowska 16 PL-00-701 Warszawa • Danuta Koredecka • Agnieska Mtodzka-Stybel (gesprek) SPANJE INSHT Torrelaguna 73, E-28027-Madrid • Mercedes Tejedor (gesprek) Ministerio de Sanidad y Consumo Paseo del Prado 18-20, E-28071 Madrid

•

Montserrat Garcia Gomez

VERENIGD KONINKRIJK HSE Health and Safety Executive Rose Court 2 Southwark Bridge London SE1 9HS • Peter Rimmer AUSTRALIE Safework South Australia GPO Box 465, Adelaide SA 5001 • Michèle Patterson • Kim Tolotto (gesprek) CANADA IAPA 207 Queens Quay W., Suite 550, Toronto, Ontario, Canada M5J 2Y3 • Maureen Shaw • Michael Abromeit (gesprek) CCOHS 135 Hunter Street East, Hamilton, Ontario, Canada L8N 1M5 • Dr. Abeytunga (gesprek) IRSST 505, boul. De Maisonneuve Ouest, Montréal (Québec) H3A 3C2 • Diane Gaudet • François Hébert CSST nd 1199 De Bleury Street, 2 Floor, C.P. 6056, Succursale Centre-ville, Montréal (Québec) H3C 4E1 • Marie Larue (gesprek)



WorkSafe British Columbia PO Box 5350 Stn Terminal, Vancouver BC V6B 5L5 • Terri Holizki (gesprek) USA NIOSH 200 Independence Ave, SW , Room 715H, Washington, DC 20201 • Marylin Fingerhut • John Palassis (gesprek) • Vern Anderson OSHA Occupational Safety & Health Administration 200 Constitution Avenue, NW, Washington, DC 20210 • Jackie DeMesme-Gray • Eleanor Gill NSC 1121 Spring Lake Drive, Itasca, IL 60143-3201 • Mei-Li Lin (gesprek)



Bijlage 3: Enquêteformulier Engelse versie Survey with regard to the inventory of existing OSH information infrastructure (with emphasis on small enterprises)

Overall 1. Which public and private institutions play a role in the dissemination of OSH information in your country? Give for each institution the name, web address, statute and objectives.

2. How important are these institutes in terms of personnel and budget with regard to OSH information activities (website, publications, tools, events, campaigns, documentation centre, help desk)

3. Which other tasks and activities do the institutions fulfil? Research Training Policy preparatory work Practice check Monitoring Legislative tasks Control Consultancy Awareness raising Library Certification Other:



For your institution, please provide the following information:

4. What is the type and size of your institutions’ OSH information activities with regard to the website, printed publications and events and campaigns? Please indicate, if possible, the number of publications/events per year and the target public. Indicate the activities, which are specific to SME’s Conferences and seminars

Campaigns

Fact sheets

Brochures

Tools

Training material

Websites

Other

5. What is the turnover of your institutions’ OSH information activities? What is the size of the income?

6. To what extent does your institution charge for information? If yes, how are the charges calculated? (symbolic, cost covering, looking for profit). Is there a specific tariff for small enterprises?

7. To what extent does your institution adapt the information offer to the needs of the end users? To what extent does your institution adapt the information offer to the needs of the small enterprises?



8. What kind of measures or approaches are used to adapt the information offer?

9. Is the OSH information sufficient on all levels and all topics with regard to Target public

Sectors

Specific categories of employees

Topics

Risks

Type of activity

Type of information (printed, electronic)

Push pull

Interactivity

Other

10. To what extent does a branch approach exists and is this approach private or (semi)public?



Present and future patterns of OSH information systems and information dissemination 11. What are the strong and the weak points of the existing OSH information system in your country (with emphasis on SME’s)?

12. What are the success factors of the existing OSH information system in your country (with emphasis on SME’s)?

13. How do you see the future evolution of the OSH information system in your country and what will be the way to deal with it?

14. Could you describe your vision of an ideal OSH information system?



Franse versie Enquête à propos de l’inventaire des structures d’information en matière de prévention au travail existantes (principalement dans les petites entreprises/PME)

Général 1. Dans votre pays, quelles institutions publiques et privées jouent un rôle dans la diffusion de l’information en matière de prévention au travail? Donnez pour chacune d’elles le nom, l’adresse internet, la personnalité juridique et les objectifs

2. Au sein de ces institutions, quelle est l’importance en terme de personnel et de budget des activités d’information en matière de prévention au travail (site web, publications, outils, événements, campagnes, centre de documentation, service d’assistance)

3. Quelles sont les autres activités de ces institutions ? Recherche Formation Travaux préparatoires à la gestion politique Contrôle des pratiques Surveillance Tâches législatives Contrôle Consultance Activités de sensibilisation Bibliothèque Certification Autres :



Les questions suivantes concernent votre institution en particulier : 4. Au sein de votre institution, quelle est l’importance des activités d’information en matière de prévention au travail et de quelle nature sont-elles, par exemple en terme de site web, publications, événements et campagne ? Si possible veuillez indiquer le nombre de publications/événements par an ainsi que le public cible. Indiquer les activités propres aux PME. Conférence et séminaires

Campagnes

Fiches d’informations

Brochures

Outils

Matériel didactique

Sites web

Autres :

5. Quel est le chiffre d’affaires généré par les activités d’information en matière de prévention au travail dans votre institution ? A combien s’élèvent les revenus ?

6. Votre institution facture-t-elle la diffusion des informations en matière de prévention au travail ? Si oui, comment sont calculés les frais ? (de manière symbolique, par recouvrement des coûts, de manière lucrative). Existe-il un tarif spécifique pour les petites entreprises/PME ?

7. Dans quelle mesure votre institution adapte-elle l’offre d’information aux besoins des utilisateurs finaux? Dans quelle mesure votre institution adapte-elle l’offre d’information aux besoins des petites entreprises/PME ?



8. Quel genre de mesures votre institution prend-elle pour adapter l’offre d’information, quelles sont les approches retenues ?

9. L’information en matière de prévention au travail est-elle suffisante à tous les niveaux et à propos de tous les sujets en ce qui concerne : Le public cible

Les secteurs

Les catégories spécifiques d’employés

Les sujets

Les risques

Les types d’activités

Les supports d’information (impression, électronique)

La diffusion automatique

L’interactivité

Autres

10. Dans quelle mesure existe-il une approche sectorielle et est-elle privée ou (semi-) publique ?



Schémas présents et futurs des systèmes d’information en matière de prévention au travail et de la diffusion de l’information 11. Quels sont les points forts et faibles du système d’information en matière de prévention au travail développé dans votre pays (Principalement les PME) ?

12. Quels sont les facteurs de réussite du système d’information en matière de prévention au travail développé dans votre pays (Principalement les PME) ?

13. Comment voyez-vous l’évolution du système d’information en matière de prévention au travail développé dans votre pays et quels seraient les moyens de l’améliorer ?

14. Décrivez votre vision du système d’information en matière de prévention au travail idéal



Onderzoek arbo-informatiestructuur in westerse landen

Recommend Documents