Onderwijssysteem
Italië
Het Italiaanse onderwijssysteem beschreven en vergeleken met het Nederlandse
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Dit document geeft informatie over het onderwijssysteem van Italië. Ook wordt uitgelegd wat het Nederlandse equivalent is van diploma’s uit Italië. Dit met het oog op toelating tot en inpassing in opleidingen in het Nederlands hoger onderwijs.
Op deze publicatie, met uitzondering van het beeldmateriaal, is de Creative Commons Naamsvermelding NietCommercieel 3.0 Unported-licentie van toepassing. Ga naar www.nuffic.nl/ccl voor meer informatie over het hergebruik van deze publicatie. Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
2
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Onderwijssysteem Italië
Dottorato di Ricerca
L2
Diploma di Specializzazione di secondo livello (Università / Politecnico)
Laurea Specialistica L7 magistrale a ciclo unico (Università / Politecnico)
Laurea Specialistica/ Magistrale (Università / Politecnico)
Master Universitario di Secondo L2 Livello (Università / Politecnico)
1
1
L2
L2
Master Universitario di Primo Livello (Università / Politecnico)
2
Diploma Accademico di Secondo Livello (AFAM)
undergraduate
postgraduate
3
L2
L2
2
1
L2 Diploma di Perfezionamento o Master (AFAM) 1
L1 Laurea (Università / Politecnico)
Diploma Accademico L1 di Primo Livello (AFAM)
3
3
5-6
Diploma di Superamento dell’Esame di Stato issued by liceo classico/ scientifico / linguistico (senior secondary education)
L1
Diploma di Qualifica/ Diploma di Maestro d’Arte (secondary vocational education)
Diploma accademico di specializzazione (AFAM)
L2
1
Diploma d’istruzione L1 e formazione tecnica superiore (IFTS) 1-2 L1
5
Diploma di Licenza della Scuola Media (junior general secondary education)
3
L1
3
Diploma di Licenza della Scuola Primaria (primary education)
L1
5 L0
Onderwijsniveau
0
Duur van de opleiding
Klik hier voor een voorbeeld van het diploma
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
3
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Waarderingstabel In onderstaand schema is aan de linkerkant het buitenlandse diploma en het overeenkomstige niveau in het kwalificatieraamwerk voor de Europese Hoger Onderwijsruimte (EHEA-QF) opgenomen. Het rechter gedeelte geeft de Nederlandse waardering weer met de overeenkomstige niveaus in het Nederlandse en Europese kwalificatieraamwerk. Buitenlands diploma en EHEA-QF niveau
Nederlandse waardering en NLQF niveau
EQF niveau
Diploma di Qualifica
mbo-diploma (kwalificatieniveau 2-4)
2-4
2-4
Diploma di Maestro d’Arte
mbo-diploma (kwalificatieniveau 4)
4
4
Diploma di Superamento
vwo-diploma ∗
4+
4
dell’Esame di Stato Conclusivo dei Corsi di Istruzione Secondario Superiore (uitgereikt door een liceo classico/ scientifico/ linguistico) Laurea
1st
graad van bachelor in het wo
6
6
Diploma d’Istruzione e
1st
2 of 3 jaar hbo
6
6
1st
graad van bachelor in het hbo
6
6
Formazione Tecnica Superiore (1 of 2 jaar) Diploma Accademico di primo
(kunstonderwijs)
livello Laurea Specialistica/Magistrale
2nd
graad van master in het wo
7
7
Master Universitario di primo
2nd
graad van master in het wo of hbo
7
7
2nd
graad van master in het hbo
7
7
7
7
7
7
livello Diploma Accademico di
(kunstonderwijs)
Specializzazione Diploma di Perfezionamento o
2nd
(kunstonderwijs)
Master Diploma Accademico di secondo livello
graad van master in het hbo
2nd
graad van master in het hbo (kunstonderwijs)
NB • Het betreft hier een globaal advies waaraan geen rechten kunnen worden ontleend. • NLQF = Nederlands kwalificatieraamwerk. EQF = Europees kwalificatieraamwerk.
∗
De waardering van deze graad is aangepast ten opzichte van versie 5, januari 2011
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
4
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
• De waardering van een buitenlandse kwalificatie in termen van EQF/NLQF betekent niet altijd dat de eindtermen van deze niveaus zijn bereikt. • Informatie over de Nederlandse waarderingen is beschikbaar in het onderwijssysteem Nederland. Zie: http://www.nuffic.nl/bibliotheek/onderwijssysteemnederland.pdf • De uitspraken over buitenlandse opleidingen op vmbo- en mbo-niveau worden afgegeven door SBB, de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
5
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Inleiding Italië is een democratische republiek met als staatshoofd een gekozen president. Het heeft een twee-kamer parlement dat bestaat uit de Senato della Repubblica (Senaat) en de Camera dei Deputati (Huis van Afgevaardigden). Het land is onderverdeeld in twintig regio’s waarvan er vijf een autonome status bezitten. Het wettelijk kader voor het onderwijs ligt verankerd in een aantal artikelen in de Italiaanse grondwet. Deze gaan onder meer over de vrijheid van onderwijs, de plicht van de staat om te voorzien in een netwerk van onderwijsinstellingen van elk type en niveau, het recht van universiteiten, academies en hogere culturele instellingen om onafhankelijk hun eigen regels vast te stellen en het recht en de plicht van ouders om onderwijs aan hun kinderen beschikbaar te stellen. Het Ministerio dell’Università e della Ricerca (MIUR), ministerie van Onderwijs, Universiteiten en Onderzoek, is verantwoordelijk voor het universitaire onderwijs voor onder andere de planning van onderzoeksinstituten, coördinatie, algemene regels voor de financiering, harmonisering met het Europese systeem (Bolognaproces) en de vereisten voor toelating tot de universiteit. Daarnaast hebben universiteiten een zeer grote mate van autonomie inzake management, financiën en de manier waarop het onderwijs wordt aangeboden. Sinds 1998 zijn veel van de verantwoordelijkheden voor het niet-universitair onderwijs van het MIUR gedelegeerd naar regionale en lokale overheden. Het ministerie is nog steeds verantwoordelijk voor de criteria betreffende de organisatie van het scholensysteem, de evaluatie ervan, functies gerelateerd aan het vaststellen en toekennen van financiële middelen en voor de allocatie van het schoolpersoneel. De regio’s zijn verantwoordelijk voor onder andere de planning van het onderwijsaanbod, de opzet van het scholenaanbod, het vaststellen van de schoolkalender en het organiseren van beroepsonderwijs. Vooral in het hoger onderwijs hebben er sinds 1999 een aantal belangrijke hervormingen plaatsgevonden. Men introduceerde het binaire systeem met enerzijds het universitair onderwijs met drie graden en anderzijds het postsecundaire beroepsonderwijs. Een andere hervorming betrof de invoering van een credit system, aangepast aan het European Credit Transfer System (ECTS), met als doel de individuele curricula flexibeler te maken en de continuïteit van onderwijsprogramma’s te vergemakkelijken. Een derde innovatie was de introductie van een kwaliteitsgarantiesysteem met aan iedere universiteit een evaluatie-eenheid.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
6
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Sinds 2000 is de duur van het verplicht onderwijs verlengd van 8 naar 9 jaar voor de leeftijdsgroep van 6 tot 15 jaar. De voertaal in het onderwijs is het Italiaans en in enkele gevallen Duits (in enkele noordelijke streken van het land, waar de bevolking overwegend Duitstalig is). Het academisch jaar loopt van september, oktober of november tot mei.
Basis en voortgezet onderwijs Het kleuteronderwijs in Italië omvat de leeftijdsgroep van 3 tot 6 jaar. Hoewel het een niet verplichte vorm van onderwijs is, maakt ongeveer 96 procent van deze groep er gebruik van. Het lager onderwijs (scuola primaria) duurt 5 jaar (leeftijdsgroep 6-11 jaar) en leidt tot het Diploma di Licenza della Scuola Primaria. Algemeen vormend voortgezet onderwijs Het voortgezet onderwijs is onderverdeeld in een onder- en bovenbouw. De onderbouw (Scuola Secondaria di Primo Grado) duurt 3 jaar, waarna men het Diploma di Licenza della Scuola Media behaalt. Het niveau van het Diploma di Licenza della Scuola Media komt in Nederlandse termen overeen met dat van enkele jaren algemeen vormend voortgezet onderwijs. Een nauwkeuriger vaststelling van het door betrokkene bereikte niveau is zonder toetsing van de verworven kennis niet te geven. De bovenbouw heeft een nominale studieduur van 3-5 jaar, waarbinnen de volgende opties mogelijk zijn: 1. Het Liceo Scientifico. Deze 5-jarige bovenbouw is vooral gericht op wetenschappelijke training. 2. Het Liceo Classico. De duur is 5 jaar en de nadruk ligt op de geesteswetenschappen en de klassieke talen. 3. Het Liceo Linguistico, met een duur van eveneens 5 jaar en met nadruk op de moderne vreemde talen, Italiaans en Latijn. 4. Het Liceo Artistico. Een 4-jarige opleiding die de leerlingen met name voorbereidt op verdere studie aan het hoger kunstonderwijs of, na een aanvullend jaar, op een universitaire studie. 5. Het Istituto Tecnico. De duur is 5 jaar en het onderwijs is verdeeld in een 2-jarig algemeen vormend gedeelte en een 3-jarige periode waarin men zich richt op een specialisatie, bijvoorbeeld bedrijfskunde, elektrotechniek, informatica, enzovoorts. De vijf bovengenoemde types voortgezet onderwijs worden afgesloten met het Diploma di Superamento dell’Esame di Stato conclusivo dei Corsi di Istruzione Secondaria Superiore.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
7
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Het niveau van het Diploma di Superamento dell’Esame di Stato conclusivo dei Corsi di Istruzione Secondaria Superiore, behaald aan een liceo classico/ scientifico/ linguistico, is vergelijkbaar met dat van een vwo-diploma.
De curricula aangeboden door een liceo artistico en een istituto tecnico verschillen van de curricula die worden aangeboden door een liceo classico/ scientifico/ linguistico met betrekking tot de omvang van de algemeen vormende component. Bijgevolg kan de waardering van het bovengenoemde diploma, indien uitgegeven door een liceo artistico of een istituto tecnico variëren afhankelijk dan de inhoud van het programma. Het niveau kan daarom beter per geval worden bepaald. Beroepsgericht voortgezet onderwijs Dit type onderwijs kan aan de volgende instellingen gevolgd worden: 1. Het Istituto Professionale. De duur is 3 jaar en de opleiding wordt afgesloten met een Diploma di Qualifica. De leerlingen worden voorbereid op een beroep en hebben de mogelijkheid middels een 2-jarige vervolgopleiding alsnog het Diploma di Superamento dell’Esame di Stato conclusivo dei Corsi di Istruzione Secondaria Superiore te behalen.
Het niveau van het Diploma di Qualifica is vergelijkbaar met dat van een mbo-diploma op kwalificatieniveau 2, 3 of 4, afhankelijk van de opleidingsduur en richting.
2. Het Istituto d’Arte. Deze instellingen verzorgen kunstonderwijs. De duur is eveneens 3 jaar en deze vorm wordt afgesloten met het Diploma di Maestro d’Arte. Ook bij deze opleiding kan men na een 2-jarige vervolgcursus het Diploma di Superamento dell’Esame di Stato conclusivo dei Corsi di Istruzione Secondaria Superiore behalen.
Het niveau van het Diploma di Maestro d’Arte is vergelijkbaar met dat van een mbodiploma op kwalificatieniveau 4.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
8
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Toelating tot hoger onderwijs Vanaf 1999 leggen de leerlingen aan het eind van het algemeen vormend en het middelbaar beroeps- (5 jaar) en het middelbaar kunstonderwijs (5 jaar) het Esame di Stato af en behalen zij, indien succesvol, het Diploma di Superamento dell’esame di Stato conclusivo. Hieraan wordt de naam van de gevolgde richting, bijvoorbeeld del Corso di Liceo Classico/Scientifico toegevoegd. Alleen dit diploma geeft toegang tot het hoger onderwijs.
Hoger onderwijs Hoger onderwijs wordt gegeven aan universiteiten en polytecnics (politecnici). Daarnaast kent men onderwijsinstellingen voor opleidingen op het gebied van kunst en muziek (Alta Formazione Artistica e Musicale, AFAM), hoger technisch onderwijs (Istruzione e Formazione Tecnica Superiore, IFTS), hogere beroepsopleidingen op het gebied van bijvoorbeeld handel, landbouw en dienstverlening, militaire academies, centrale instituten voor cultureel erfgoed en hogere scholen voor tolk/vertalers.
Universitair onderwijs Voor toelating is een Diploma di Superamento dell‘esame di Stato vereist. Voor sommige studierichtingen gelden aanvullende eisen, in het bijzonder bij de numerus-clausus richtingen. Voor studierichtingen zoals tandheelkunde, geneeskunde, architectuur is er een nationaal concours waar de inhoudelijke vakkennis wordt getoetst, naast kennis over de Italiaanse cultuur, onder andere politieke ontwikkelingen. Met ingang van het academisch jaar 2001-2002 is men van start gegaan met de herstructurering van het hoger onderwijs door de invoering van de bachelormasterstructuur. Alleen studenten die reeds in 2000–2001 met de studie waren begonnen, konden volgens het “oude” systeem de studie voltooien en het Laurea di Dottore of Diploma Universitario behalen. In het nieuwe systeem heten de opleidingen op het eerste niveau Corsi di Laurea. Deze zijn gericht op een adequate beheersing van wetenschappelijke methoden en technieken. De duur is 3 jaar (180 ECTS-credits) en de opleidingen leiden tot de graad van Laurea.
Het niveau van de Laurea (EHEA-QF eerste cyclus) is doorgaans vergelijkbaar met dat van een bachelorgraad in het wetenschappelijk onderwijs.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
9
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Op het tweede niveau zijn er de volgende opleidingen: 1. Corsi di Laurea Specialistica/Magistrale: Het gaat om universitaire opleidingen die tot een specifiek beroep opleiden. De duur (na de Laurea) is 2 jaar en de opleiding leidt tot de graad van Laurea Specialistica (LS). De graad wordt verleend na het behalen van 300 (180+120) credits en het schrijven van een scriptie. In bepaalde richtingen worden het eerste en het tweede niveau als één opleiding aangeboden, bijvoorbeeld architectuur, bouwkunde, geneeskunde, dierenarts, tandarts. Deze opleidingen worden aangeduid als Laurea Specialistica/ Magistrale a ciclo unico.
Het niveau van de Laurea Specialistica/Laurea Magistrale (EHEA-QF tweede cyclus) is vergelijkbaar met dat van een mastergraad in het wetenschappelijk onderwijs.
2. Corsi di Master Universitario di primo livello (MU1). Dit is een voortgezette wetenschappelijke opleiding met een duur van maximaal 1 jaar (60 credits). Als toegangseis geldt de Laurea met eventueel aanvullende eisen.
Het niveau van de Master Universitario di primo livello (EHEA-QF tweede cyclus) is vergelijkbaar met dat van een mastergraad in het wetenschappelijk onderwijs of in het hoger beroepsonderwijs, afhankelijk van de oriëntatie.
Op het derde niveau vindt men de volgende opleidingen: 1. Corsi di Dottore di Ricerca: dit zijn opleidingen gericht op wetenschappelijk onderzoek. Toelating is gebaseerd op een graad van het tweede niveau (bijvoorbeeld Laurea Specialistica) en het slagen voor een zeer competitief examen. De duur is minimaal 3 jaar, waarna afgesloten wordt met een dissertatie. De opleiding leidt tot de graad Dottorato di Ricerca. 2. Corsi di Specializzazione di secondo livello: dit zijn gespecialiseerde professionele vervolgopleidingen leidend tot het Diploma di Specializzazione di Secondo Livello. Men wordt toegelaten met de graad van Laurea Specialistica en het slagen voor een competitief toelatingsexamen. De opleidingen duren 1 jaar, met uitzondering van die in de gezondheidswetenschappen, die tot 6 jaar kan duren.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
10
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
3. Corsi di Master Universitario di secondo livello: dit zijn geavanceerde wetenschappelijke of beroepsgerichte opleidingen, waarvoor als toelatingseis de Laurea Specialistica (LS) geldt, met eventuele aanvullende eisen. De te behalen graad Master Universitario di secondo livello wordt verkregen na het behalen van tenminste 60 credits.
Hoger beroepsgericht onderwijs Hoger technisch onderwijs Toelating tot het hoger technisch onderwijs (Istruzione e Formazione Tecnica Superiore IFTS) biedt eveneens het Diploma di Superamento dell‘esame di Stato. Deze vorm van hoger onderwijs omvat een aantal opleidingen op het gebied van onder andere bouwkunde, transport, landbouw en toerisme. Praktijkervaring maakt een belangrijk deel van de opleiding uit. Na een duur van 1 tot 2 jaar verwerft men het Diploma d’Istruzione e Formazione Tecnica Superiore. De opleiding is met name bedoeld voor toegang tot de arbeidsmarkt, maar geeft eveneens toegang tot de universiteit.
Het niveau van het Diploma d’Istruzione e Formazione Tecnica Superiore (EHEA-QF eerste cyclus) behaald na een nominaal 1jarige opleiding is vergelijkbaar met 2 jaar hoger beroepsonderwijs.
Het niveau van het Diploma d’Istruzione e Formazione Tecnica Superiore (EHEA-QF eerste cyclus) behaald na een nominaal 2jarige opleiding is vergelijkbaar met 3 jaar hoger beroepsonderwijs.
Hoger kunst- en muziekonderwijs De opleidingen op het gebied van schone kunsten, muziek-, theater-, en dansstudies (Alta Formazione Artistica e Musicale – AFAM) hebben als minimum toelatingseis het Diploma di Esame di Stato en doorgaans een toelatingsexamen. De opleidingen zijn opgewaardeerd tot universitair niveau en worden onder andere aangeboden door de Accademia Nazionale di Arte Drammatica, Conservatori di Musica, Accademia Nazionale di Danza, Accademie di Belle Arti. De AFAM-opleidingen worden evenals de universitaire opleidingen ingedeeld in drie niveaus. Op het eerste niveau volgt men een 3-jarige opleiding van 180 credits die leidt tot het Diploma Accademico di Primo Livello.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
11
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Het niveau van het Diploma Accademico di Primo Livello (EHEA-QF eerste cyclus) is vergelijkbaar met dat van een bachelorgraad in het hoger kunstonderwijs.
Op het tweede niveau zijn er de volgende opleidingen: 1. Een 2-jarige opleiding van 120 credits, leidend tot het Diploma Accademico di Secondo Livello. De toelating is op basis van een Laurea of het Diploma Accademico di primo Livello. Het leidt op tot een algemeen hoger niveau van kennis en techniek.
Het niveau van het Diploma Accademico di Secondo Livello (EHEA-QF tweede cyclus) is vergelijkbaar met dat van een mastergraad in het hoger kunstonderwijs.
2. Het Diploma di Perfezionamento o Master is een 1-jarige opleiding van 60 credits.
Het niveau van het Diploma di Perfezionamento o Master (EHEA-QF tweede cyclus) is vergelijkbaar met dat van een mastergraad in het hoger kunstonderwijs.
3. Het Diploma Accademico di Specializzazione is een 1-jarige opleiding van 60 credits.
Het niveau van het Diploma Accademico di Specializzazione (EHEA-QF tweede cyclus) is vergelijkbaar met dat van een mastergraad in het hoger kunstonderwijs.
Alleen het Diploma Accademico di Secondo Livello geeft toegang tot het derde niveau binnen het AFAM-systeem, namelijk de opleiding tot het Diploma di Formazione alla Ricerca. Deze laatste 3-jarige opleiding is vooral gericht op onderzoek op hoog niveau.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
12
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Andere niet-universitaire hoger onderwijsopleidingen Hieronder volgen enkele van de bekendste opleidingen. • Scuole di Archivista, Paleografia e Diplomatico (Scholen voor archivering, paleografie en diplomatie). Toelating tot deze 2-jarige opleiding is het Esame di Stato. De opleiding leidt tot het Diploma di archivista, paleografia e diplomatica. • Scuole Superiori per Mediatori Linguistici (Hogere Scholen voor tolken en vertalers). De hogere scholen voor tolken en vertalers bieden veel verschillende programma’s aan. De 3-jarige opleiding leidt tot het Diploma Universitario voor Tolken en Vertalers. • Istituti Centrali per i Beni Culturali (Centrale Instituten voor Cultureel Erfgoed). De cursusduur is 3 tot 4 jaar en de toegangseis is het Esame di Stato. De opleidingen zijn gericht op herstel en conservering van kunstwerken en vallen onder het ministerie van Cultureel Erfgoed.
Beoordelingssystemen In het voortgezet onderwijs wordt het volgende systeem gebruikt. In cijfers
Omschrijving
Betekenis
10
Ottimo
Uitmuntend
9-8
Distinto
Zeer goed
7
Bene/Buono
Goed
6
Sufficiente
Voldoende
5-0
Insufficiente
Onvoldoende
In het hoger onderwijs gelden de volgende systemen: Universitair onderwijs: Voor de tentamens wordt een schaal van 0-30 gehanteerd met een minimum van 18 als voldoende. Voor de examens geldt een schaal van 0-110, met een minimum van 66 om te slagen en een maximum van 110, soms met de aantekening lode (cum laude). Niet-universitair onderwijs: Bij deze vorm van onderwijs gebruikt elk instituut zijn eigen criteria voor de beoordeling en is er een examen aan het eind van de opleiding.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
13
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
In het hoger onderwijs wordt gebruik gemaakt van het European Credit Transfer System (ECTS): 1 credit is 25 werkuren en de jaarlijkse werklast bestaat uit 60 credits. Nadere informatie over het ECTS systeem is beschikbaar in de ECTS gebruikershandleiding van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc/ects/guide_en.pdf.
Bolognaproces Sinds het academisch jaar 2001 bieden de hoger onderwijsinstellingen onderwijs in twee fasen aan: in 2001-2002 werd de eerste fase van drie jaar ingevoerd en in 2002-2003 volgde de tweede fase. Informatie over de huidige stand van zaken is te vinden op de officiële website van de Europese Hoger Onderwijsruimte (EHEA): www.ehea.info/countrydetails.aspx?countryId=25.
Kwalificatieraamwerken Het Italiaanse kwalificatieraamwerk voor hoger onderwijs (Qualifications Framework for Higher Education, QTI), werd voor het eerst gepubliceerd in 2010 en is ontwikkeld als instrument ter beschrijving van de kwalificaties die worden uitgereikt binnen het Italiaanse hoger onderwijs, in termen van verwachte competenties en leeruitkomsten. Het QTI omvat de drie Bologna cyclussen en is gemodelleerd naar het Qualifications Framework for the European Higher Education Area (EHEA-QF). Meer informatie over het Italiaanse kwalificatieraamwerk voor hoger onderwijs is beschikbaar op: • de website van het Italiaanse ministerie van Onderwijs, Universiteit and Onderzoek: www.istruzione.it/alfresco/d/d/workspace/SpacesStore/488f990c-b3a7-43cb-8fac9f1bc8b37ccd/TitoliItaliainglese.pdf • de website van het Information Centre on Mobility and Equivalence (CIMEA): http://ehea.info/Uploads/quali!cation/050218_QF_EHEA.pdf
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
14
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Kwaliteitszorg en accreditatie De Agenzia nazionale di valutazione del sistema universitario e della ricerca (ANVUR) is verantwoordelijk voor het bepalen van de algemene criteria voor universiteitsevaluatie, het bevorderen van het experimenteren met en de verspreiding van evaluatiemethodologieën en de ontwikkeling van een jaarlijks programma van externe evaluaties van universiteiten. Een andere belangrijke taak van dit comité is het definiëren van criteria en methodologieën voor de harmonisering van zelfevaluatie-procedures, die door de individuele interne evaluatie eenheden van de universiteiten uitgevoerd worden. De ANVUR werkt eveneens aan een systeem voor evaluatie en accreditatie voor implementatie op nationaal niveau. Informatie over de erkenning van studies en kwalificaties is beschikbaar op de website van CIMEA, het Centro di Informazione sulla Mobilità e le Equivalenze Accademiche, Fondazione RUI (zie onder Adressen). Dit centrum heeft eveneens als taak het bevorderen van internationale studentenmobiliteit. Om te achterhalen of een opleiding op nationaal niveau erkend is, ga naar http://offf.cineca.it/pubblico.php/ricerca/show_form/p/cercauniv en zoek op studieniveau (eerste of tweede niveau) en op de naam van de instelling. Een lijst van erkende opleidingen, aangeboden door de instelling, zal verschijnen. Informatie over de erkenning van hoger onderwijsopleidingen in de kunsten is beschikbaar op de website van het ministerie van Onderwijs, Universiteit en Onderzoek. Om te zien of een hoger onderwijsopleiding in de kunsten of muziek erkend is, bezoek http://universo.miur.it/cerca_afam.html en zoek op de naam van de instelling.
Internationale Verdragen Italië heeft de Lissabon Conventie in 1997 ondertekend. Ook heeft Italië een aantal multilaterale overeenkomsten ondertekend met name op Europees niveau, met als onderwerpen de erkenning van studies en kwalificaties, studieperiodes en de gelijkheid van diploma’s voor toelating tot de universiteit. De bilaterale overeenkomsten betreffen die met de Heilige Stoel, San Marino, Spanje, Zwitserland, Slovenië, Oostenrijk, Duitsland en Australië.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
15
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Adressen www.miur.it Website van het Ministero dell’Istruzione, dell’Università e della Ricerca (MIUR), het belangrijkste orgaan voor internationale samenwerking en uitwisseling in het hoger onderwijs. www.cimea.it Website van het Centro di Informazione sulla Mobilità e le Equivalenze Accademiche (CIMEA), tevens ENIC/NARIC, Fondazione RUI met onder andere informatie over de erkenning van studies en kwalificaties. www.cimea.it/default.aspx?IDC=29 Website van CIMEA met informatie over het Diploma Supplement. www.istruzione.it/alfresco/d/d/workspace/SpacesStore/488f990c-b3a7-43cb-8fac9f1bc8b37ccd/TitoliItaliainglese.pdf Informatie over het Italiaanse Kwalificatieraamwerk voor het Hoger Onderwijs (QTI), op de website van het Italiaanse Ministerie van Onderwijs, Universiteit en Onderzoek. http://afam.miur.it/ Website van het Ministero dell’Istruzione, dell’Università e della Ricerca (MIUR) met informatie over opleidingen en kwalificaties in het hoger kunstonderwijs (Alta Formazione Artistica e Musicale). www.s-bb.nl Website van SBB, de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven.
Diploma Supplement De hoger onderwijsinstellingen in Italië zijn wettelijk verplicht om een Diploma Supplement af te geven. Deze worden inmiddels afgegeven in de eerste en tweede cyclus van het hoger onderwijs. Nadere informatie over het Diploma Supplement is beschikbaar op de website van het Centro di Informazione sulla Mobilità e le Equivalenze Accademiche (CIMEA): www.cimea.it/default.aspx?IDC=29 en op de website van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc1239_en.htm
Lijst hoger onderwijsinstellingen www.cimea.it/default.aspx?IDC=135 en http://sito.cineca.it/strutture/ Websites van Cimea en Cineca met overzichten van hoger onderwijsinstellingen.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
16
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Diploma della Scuola Media
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
17
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Diploma di Superamento dell ‘ Esame di Stato
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
18
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Laurea
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
19
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Laurea Specialistica
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
20
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Master di primo livello
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
21
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Master di secondo livello
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
22
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Getuigschrift Italië Diploma di Superamento dell’Esame di Stato Conclusivo dei Corsi di Istruzione Secondario Superiore (liceo classico/ scientifico/ linguistico)
• diploma bovenbouw algemeen vormend voortgezet onderwijs • biedt in eigen land toegang tot het gehele hoger onderwijs
Dit getuigschrift is in Nederlandse termen vergelijkbaar met het vwodiploma. NB: Het betreft een globaal advies waaraan geen rechten kunnen worden ontleend.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
23
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Getuigschrift Italië Laurea
• 1e cyclus diploma hoger onderwijs (EHEA – Qualifications Framework) • biedt in eigen land toegang tot de masteropleiding • heeft een nominale studieduur van 3 jaar
Dit getuigschrift is in Nederlandse termen doorgaans vergelijkbaar met de graad van bachelor in het wetenschappelijk onderwijs. NB: Het betreft een globaal advies waaraan geen rechten kunnen worden ontleend.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
24
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Getuigschrift Italië Laurea Specialistica/ Magistrale
• 2e cyclus diploma hoger onderwijs (EHEA – Qualifications Framework) • biedt in eigen land toegang tot het promotietraject • heeft een nominale studieduur van 2 jaar
Dit getuigschrift is in Nederlandse termen vergelijkbaar met de graad van master in het wetenschappelijk onderwijs. NB: Het betreft een globaal advies waaraan geen rechten kunnen worden ontleend.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
25
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Getuigschrift Italië Master universitario di primo livello
• 2e cyclus diploma hoger onderwijs (EHEA – Qualifications Framework) • heeft een nominale studieduur van 1 jaar
Dit getuigschrift is in Nederlandse termen vergelijkbaar met de graad van master in het wetenschappelijk onderwijs of in het hoger beroepsonderwijs, afhankelijk van de oriëntatie. NB: Het betreft een globaal advies waaraan geen rechten kunnen worden ontleend.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
26
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Getuigschrift Italië Diploma Accademico di primo livello
• 1e cyclus diploma hoger onderwijs (EHEA – Qualifications Framework) • biedt in eigen land toegang tot de AFAM masteropleiding • heeft een nominale studieduur van 3 jaar
Dit getuigschrift is in Nederlandse termen vergelijkbaar met de graad van bachelor in het hoger kunstonderwijs. NB: Het betreft een globaal advies waaraan geen rechten kunnen worden ontleend.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
27
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Getuigschrift Italië Diploma di Perfezionamento o Master
• 2e cyclus diploma hoger onderwijs (EHEA – Qualifications Framework) • biedt in eigen land toegang tot de arbeidsmarkt • heeft een nominale studieduur van 1 jaar
Dit getuigschrift is in Nederlandse termen vergelijkbaar met de graad van master in het hoger kunstonderwijs. NB: Het betreft een globaal advies waaraan geen rechten kunnen worden ontleend.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
28
Onderwijssysteem
| Waarderingstabel
Onderwijssysteem Italië
Getuigschrift Italië Diploma Accademico di secondo livello
• 2e cyclus diploma hoger onderwijs (EHEA – Qualifications Framework) • biedt in eigen land toegang tot de arbeidsmarkt • heeft een nominale studieduur van 2 jaar
Dit getuigschrift is in Nederlandse termen vergelijkbaar met de graad van master in het hoger kunstonderwijs. NB: Het betreft een globaal advies waaraan geen rechten kunnen worden ontleend.
Onderwijssysteem Italië | EP-Nuffic | 2e editie juni 2010 | versie 2, januari 2015
29