Onderwijsagenda D66 Tilburg Februari 2014
1
Onderwijsagenda voor Tilburg Onderwijs is prioriteit nummer 1. Dat is een heldere keuze. Goed onderwijs is de sleutel voor de ontwikkeling van een kind én van een samenleving. Investeren in goed onderwijs, verdient zich dubbel en dwars terug. Daarmee zorgen we ervoor dat we het morgen met z’n allen net zo goed of nog beter hebben dan vandaag. Maar nog veel belangrijker: we geven iedereen de mogelijkheid zijn of haar talenten ten volle te benutten. Een goed geschoolde bevolking is minder vaak werkloos, voelt zich prettiger en vervalt minder vaak in crimineel gedrag. De afgelopen jaren is er in de gemeente Tilburg veel aandacht voor onderwijshuisvesting geweest. Terecht, omdat we willen dat scholen een veilige, gezonde en inspirerende leeromgeving kunnen bieden. Zo is er op initiatief van D66 10 miljoen € gereserveerd voor de nieuwbouw van het Vakcollege, de VMBO-school voor doeners. Ook is er aanvullend 1,3 miljoen € beschikbaar gesteld voor de renovatie van het Theresialyceum. Dat karwei is nog niet af, maar de focus in het Tilburgse onderwijsbeleid moet de komende jaren meer gericht worden op de kwaliteit van het onderwijs. Participatiewet Scholen en schoolbesturen zijn op de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs en de gemeente heeft voorlopig nog een belangrijke taak in de huisvesting.1 Hier houdt de mogelijke rol van de gemeente echter niet op. Met de nieuwe participatiewet wordt de gemeente hét aanspreekpunt voor uitkering en de begeleiding naar een baan. Voor een goede uitvoering van deze taken is het van groot belang dat het onderwijs hierbij nadrukkelijk wordt betrokken. Immers, voor betere kansen op de arbeidsmarkt is vaak een aanvullende opleiding een voorwaarde. Belang onderwijs voor lokale economie Daarnaast is het voor de lokale economie van belang dat we nu en in de toekomst een goed opgeleide beroepsbevolking hebben. Dat aanwezig talent zoveel mogelijk benut kan worden en dat een mismatch tussen het onderwijs en datgene dat het bedrijfsleven vraagt zoveel mogelijk vermeden wordt. Zeker nu de beroepsbevolking over enige jaren zal afnemen, is het verstandig om de talenten van iedereen aan te spreken. Daarnaast maakt het Tilburgse bedrijfsleven nog onvoldoende gebruik van de Tilburgse kennisinstellingen. Wij zien graag dat studenten van HBO en universiteit binnen onze regio vaker stages gaan lopen en vervolgens ook hier een baan vinden. Onze regio kenmerkt zich door een sterk MKB. Het is de kunst om binnen deze sector aantrekkelijke stages mogelijk te maken. Hierdoor kan een win-win situatie ontstaan voor zowel de student als het lokale bedrijfsleven.
1
Op dit moment wordt een wetsvoorstel in de Eerste Kamer behandeld waardoor de rijksmiddelen voor onderwijshuisvesting niet meer via de gemeenten, maar direct aan scholen ter beschikking worden gesteld.
2
Daarom ziet D66 ook nadrukkelijk een taak voor de gemeente om samen met het onderwijsveld en het bedrijfsleven de komende periode te investeren in onderwijs, kennis en innovatie. Met deze agenda zet D66 onverminderd in op versterking van het Tilburgse onderwijs. D66 wil dat onze stad ambitie toont op het gebied van onderwijs. Onze agenda concentreert zich op de volgende onderwerpen: 1)
Investeren in de docenten voor de klas
2)
Ruimte voor innovatie en kwaliteit van onderwijs
3)
Investeren in talenten: van hoogbegaafd tot diegenen die wat extra steun nodig hebben
4)
Verbeter aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt
5)
Blijf investeren in kwalitatief goede huisvesting
3
1) Investeren in de docenten voor de klas Kleinere klassen en beter opgeleide docenten D66 spreekt een voorkeur uit voor kleinere klassen en beter opgeleide docenten, zowel in het primair als in het voortgezet onderwijs. Een grote klas en daarmee minder aandacht voor het individuele kind, draagt niet bij aan de veilige leeromgeving die leerlingen nodig hebben. D66 blijft zich verzetten tegen sluipende landelijke bezuinigingen die schoolbesturen dwingen oneigenlijk te bezuinigen. Lerarenbeurs D66 wil daarom een Tilburgse lerarenbeurs, zodat docenten in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en het MBO de mogelijkheid krijgen om zich bij te scholen en bijvoorbeeld een mastertitel te halen. De lerarenbeurs wordt wat D66 betreft onderdeel van de scholingslening. De scholingslening is een voorstel van D66 om mensen die geen recht hebben op studiefinanciering en de opleiding niet zelf kunnen betalen toch de mogelijkheid te bieden om zich om of bij te scholen. Conciërge op alle basisscholen Als je aan een kind vraagt op school wie de baas is, dan is dat 9 van de 10 keer de conciërge. Omdat hij/zij degene is die een pleister plakt als je bent gevallen, alles weet te staan en de ouders helpt met het organiseren van activiteiten. Conciërges zijn een belangrijke schakel op de school. Zij ontzorgen de leerkrachten, zodat zij zich kunnen concentreren op het geven van het beste onderwijs. D66 wil inzetten op voldoende conciërges in Tilburg voor ondersteuning van de scholen. Verminder de administratieve lasten voor scholen Door al het beleid van de gemeente dat van invloed is op het Tilburgse onderwijs samen te voegen, kan de administratieve lastendruk omlaag. Er hoeft dan maar één keer gerapporteerd te worden. Dit heeft een positief effect op de werkdruk op scholen. Per (groep van) scholen komt er een plan, dat gericht is op onderwerpen die zowel de school als de gemeente van belang achten.
4
2) Ruimte voor innovatie en kwaliteit van onderwijs Open staan voor en ruimte bieden aan initiatieven Het onderwijs staat niet stil en zal zich moeten blijven aanpassen om aan de behoefte van de arbeidsmarkt te voldoen. Door goede buitenschoolse voorzieningen, met ruime openingstijden en flexibele vakantie-invulling, zorgen we ervoor dat ouders werk en opvoeden beter kunnen combineren. D66 wil dat er meer ruimte komt voor creativiteit en innovatie. Door ontschotten van beleid en het mogelijk maken van experimenten en initiatieven kunnen we een impuls geven aan innovatie binnen het onderwijs. Deze innovaties zijn bij voorkeur vraaggericht, waardoor scholen uniek en authentiek kunnen blijven, ouders een keuze houden en scholen zich kunnen onderscheiden. Tweetalig onderwijs Een voorbeeld van innovatie in het onderwijs is tweetalig onderwijs. Tweetalig onderwijs maakt een enorme groei door in Nederland. Er zijn in Tilburg middelbare scholen die dergelijke onderwijsconcepten al aanbieden. Vanaf 2014 is het ook voor basisscholen mogelijk om tweetalig onderwijs aan te bieden. D66 wil dat de gemeente Tilburg scholen stimuleert om, indien daar behoefte aan is, tweetalig basisonderwijs aan te bieden. Hierdoor worden de kansen van kinderen vergroot. Innovatieprijs Om vernieuwing en innovatie te stimuleren wil D66 een ‘onderwijs innovatieprijs’ invoeren. Hiermee worden scholen uitgedaagd om bezig te zijn met vernieuwing van het onderwijsaanbod. Ieder jaar wordt er een prijs uitgereikt aan een school die zich op dat vlak het meest heeft onderscheiden. Investeren in doorgaande leerlijnen Je wilt als ouder dat je kind in een kindvriendelijke en uitdagende leeromgeving zit als jij aan het werk bent. Gebundelde arrangementen van kinderopvang, welzijn, onderwijs en andere voorzieningen zorgen ervoor dat er een natuurlijke doorgaande lijn ontstaat voor ouder en kind. Dit kan op verschillende manier worden ingevuld, gedeelde pedagogische visie en een doorlopende leerlijn staan hierin centraal.
5
D66 koestert het idee dat alle kinderen recht hebben op een natuurlijke doorgaande leeromgeving. Werk en kinderen combineren Hierbij wil D66 inzetten op meer mogelijkheden om de combinatie van school, kinderopvang en voorzieningen rondom sport en cultuur aan te laten sluiten bij werktijden van de ouders. Zodat de ontwikkeling van het kind hand in hand kan gaan met de activiteiten van de ouders en verzorgers. D66 heeft al geld vrijgemaakt om een experiment te starten met een school die 52-weken in het jaar open gaat zijn. Dat betekent dat de verplichte vakanties geen belemmering vormen voor gezinnen en de vakantieweken verspreid kunnen worden opgenomen. 3) Investeren in talenten: van hoogbegaafd tot diegenen die wat extra steun nodig hebben Extra aandacht voor kinderen met achterstand Er zijn nog teveel kinderen die een schoolcarrière beginnen met een achterstand. D66 wil dat kinderen die dat nodig hebben extra aandacht krijgen voordat het onderwijs van start gaat. Vroegtijdige signalering van achterstanden is daarbij cruciaal. D66 wil dat professionals die kinderen op jonge leeftijd zien op bijvoorbeeld de peuterspeelzaal, kinderopvang en consultatiebureau, hier nauw bij betrokken worden. Hier is de afgelopen jaren al veel op ingezet, maar D66 wil dit de komende jaren intensiveren. Door het creëren van een doorgaande ontwikkelingslijn van consultatiebureau, peuterspeelzaal, kinderdagopvang en basisschool kunnen we het kind beter volgen in zijn ontwikkeling. D66 wil inzetten op korte lijnen tussen instellingen, maar ook tussen instellingen én ouders. Met het gebruik maken van dezelfde digitale instrumenten en methodes maakt het voor de ouders makkelijker om de ontwikkeling te kunnen volgen. Ook moedigt D66 aan dat de kwaliteit van zowel professionals en methodes bevordert wordt, zodat er met name een verbetering komt op het gebied van taal en rekenen. Samen met het onderwijs wil D66 dat de gemeente daar extra middelen voor vrijmaakt. Vroegtijdig schoolverlaten aanpakken Tilburg heeft een brede onderwijsinfrastructuur, van ambachtsschool tot topuniversiteit. Helaas betekent dat nog niet dat iedere jongere ook het meest ideale onderwijstype krijgt aangeboden. En dat nog teveel
6
jongeren hun opleiding niet afmaken. Deze voortijdig schoolverlaters hebben een slecht perspectief op de arbeidsmarkt. Iedere jongere die zonder diploma vroegtijdig school verlaat, is er 1 teveel. D66 wil hiermee aangeven dat er geïnvesteerd moet worden in de begeleiding van jongeren in de ‘gevarenzone’. De bestrijding van voortijdig schoolverlaten staat dankzij D66 op de Tilburgse politieke agenda. Er is ook resultaat geboekt. Het aantal voortijdig schoolverlaters daalt. In schooljaar 2005/2006 noteerden we nog 834 vsv’ers. In 2011/2012 is dat aantal teruggebracht naar 613 leerlingen. D66 wil dat dit aantal nog verder omlaag gaat. Laten wij ons op dit punt niet spiegelen met andere grote steden waar uitvalpercentages van 4 tot 5 % normaal lijken te zijn. D66 wil dat scholen hier niet alleen op worden aangesproken maar tegelijk ondersteund worden. De samenwerking met instellingen die hier specifiek op gericht moet verstevigd worden, zodat de jongere samen met zijn ouders geholpen kan worden. D66 wil een sterke regierol voor de gemeente, zodat er een goede registratie en toezicht komt op de uitvallers. D66 wil daarnaast ruimte voor goede voorbeelden van elders en ruimte voor experimenten, zoals de tienerschool Zwaluwstaart en het project Mentormaatjes. Weekend- en Zomerschool Ook willen we dat er in vakantieperiodes en weekenden mogelijkheden zijn om je verder te ontwikkelen. Daarom steunt D66 initiatieven zoals de zomerschool en de weekendschool, zodat er extra ingezet kan worden op de ontwikkeling van het kind.
4)
Verbeter aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt Versterk verbindingen tussen werkgevers en onderwijs D66 wil dat er meer dan nu samengewerkt wordt tussen werkgevers en onderwijsinstellingen, zodat het onderwijs beter afgestemd kan worden op de arbeidsmarkt. Door jongeren op te leiden voor banen waar ook echt behoefte aan is, wordt ook de kans op schooluitval beperkt. Het is daarbij van groot belang dat er voldoende stageplaatsen beschikbaar zijn. Zeker nu er nog weinig nieuwe banen bij komen, is het belangrijk dat jongeren wel de gelegenheid krijgen werkervaring op te doen. De Startersbeurs is daar een goed instrument voor, maar de gemeente zou via Midpoint ook een actievere rol op zich kunnen nemen om samen met het bedrijfsleven stageplaatsen te creëren. Daartoe is in de regio Eindhoven recent een bedrijfsvakschool met de naam Brainport
7
Industries College opgezet. Leerlingen starten er met een leerwerkcontract om daarna een arbeidscontract te krijgen. Een goed voorbeeld dat we in deze regio kunnen gebruiken om tot een voor hier passende oplossing te komen. Verbinding tussen universiteit en regio versterken Tilburg heeft een goed presterende universiteit waarvan we de mogelijkheden in Tilburg en de regio nog onvoldoende benutten. De recente samenwerking op het terrein van arbeidsmarktbeleid zal verder uitgebouwd moeten worden. De Startersbeurs is het meest sprekende voorbeeld van deze samenwerking. Die willen we op meerdere terreinen uitbreiden. Tilburg is een stad waarin voornamelijk veel MKB-bedrijven actief zijn. Juist onze studenten van de universiteit en HBO kunnen bij uitstek een rol spelen om innovaties binnen het MKB mede vorm te geven. Daartoe willen we samen met het MKB aantrekkelijke stagemogelijkheden creëren die aansluiten bij de opleidingen en wensen van het bedrijfsleven. Binnen de huidige en nieuwe economische programma’s van Midpoint zijn daar zeker kansen voor. Studentencentrum Het is daarnaast wenselijk dat er in de stad ook plekken zijn waar studenten kunnen studeren. D66 wil middelen vrij maken om samen met de bibliotheek in de Spoorzone een studentencentrum te realiseren waar studie- en vergaderfaciliteiten gecombineerd kunnen worden met de bibliotheek en voorzieningen voor (startende) ondernemers. Zo ontstaat er een plek in de stad waar studenten en ondernemers elkaar kunnen ontmoeten.
5)
Onderwijshuisvesting De afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in de huisvesting van het Tilburgse onderwijs. Veel basisscholen hebben nu nieuwe huisvesting en in de Reeshof is er een nieuwe VMBO-school gebouwd. Op initiatief van D66 is in 2014 maar liefst 10 miljoen € beschikbaar voor de nieuwbouw van het Vakcollege. Ook is er 1,3 miljoen € extra vrijgemaakt voor de noodzakelijke renovatie van het Theresia Lyceum.
8
St. Jozef Mavo Het komend jaar moet er een oplossing komen voor de st. Jozef Mavo, een school die uitstekend onderwijs biedt. De school is te krap en in een versleten gebouw gehuisvest. In 2014 moet er geld vrijgemaakt worden voor huisvesting van deze school. Verduurzaming schoolgebouwen Het recent ingezette verduurzamen van schoolgebouwen zetten we door. Samen met Tilburgse basisscholen onderzoeken nu de mogelijkheden om de bestaande gebouwen energiezuiniger te maken en eventueel van zonnepanelen te voorzien. Daarmee kan het onderwijsgeld besteed worden aan het onderwijs in plaats van aan de steeds verder oplopende energierekening.
9
