Aan: Van: Datum: Betreft:
gemeenteraad B&W 9 november 2009 Motie 134 "Meetbare stappen Duurzame Energie"
In de raadsvergadering van 22 april 2009 is naar aanleiding van het onderwerp “Duurzaamheidsplan Sittard-Geleen 2008-2016” de motie “Meetbare stappen Duurzame Energie” aangenomen. Hierin wordt het College van B&W verzocht; Een concreet stappenplan aan te bieden van zo concreet mogelijke maatregelen en meetbare tussendoelen voor de jaren 2010-2020 waarbij uiterlijk in 2011 het behalen van de 10% doelstelling wordt gehaald en in 2015 we als tussendoel 15% aan duurzame energie in SittardGeleen dienen te behalen om in 2020 minimaal op 20% aan duurzame energie te kunnen uitkomen. Om de vraag te kunnen beantwoorden zijn alle basisgegevens opnieuw geïnventariseerd en geactualiseerd. Aan de hand van de jongste gegevens en laatste inzichten is een routekaart Duurzame Energie voor de gemeente Sittard-Geleen opgesteld. Situatie 2009 De energieverbruiken in de gemeente Sittard-Geleen (exclusief Chemelot) bedroegen in het jaar 2009: Gasverbruik…………………………. 138 miljoen m3/jr Elektriciteit………………………….. 715 miljoen kWh/jr Energie in Giga Joules…………….. 7.600.000 GJ Energieverbruik in gemiddeld gebruik huishoudens………………. 126.667 huishoudens CO2 emissie………………………… 793 kton/jr Onderverdeeld naar sector bedraagt het energieverbruik procentueel: verdeling energieverbruik 2009 5% 7% 32%
3%
Woningbouw Gemeentelijke gebouw en Utiliteit
35%
Zorginstellingen Bedrijven 18%
Verkeer en vervoer
Figuur 1
N:\DOCUME~1\do3103\LOCALS~1\Temp\4\XPgrpwise\RV23-Bijlage brief duurzame energie Motie meetbare stappen DE.doc
1
De uitvoering van het BANS-klimaatprogramma Sittard-Geleen 2003 - 2006 heeft geleid tot de volgende resultaten.
Reeds behaald
besparing ELLS project Energieteams in de wijk Energiezuinig wonen
%
3
Duurzame Energie Zonne-energie Warmtepompen Biomassa-centrale Groene stroom
%
totaal
5
8
Toekomstige mogelijkheden van energiebesparing en duurzame energie In de verkenning is een onderverdeling gemaakt op twee hoofdlijnen. 1. Objectgebonden opties (woningen, winkels, instellingen, bedrijven, verkeer en vervoer) 2. Niet objectgebonden opties (energie afkomstig van zon, wind, water en biomassa)
1. Objectgebonden opties In onderstaande tabel zijn de potenties van energiebesparing en duurzame energie weergegeven.
Potentieel Sittard Geleen objectgebonden 500.000 450.000 400.000 350.000 300.000 GJ/jr 250.000 200.000 150.000
Energiebesparing
100.000
Duurzame energie
50.000
Be dr Ve ijv rk en ee re nv er vo er
te l in ge n
Ut ilit eit
Zo rg ins
W on Ge ing m ee bo nt uw eli jke ge bo uw en
0
Figuur 2 In figuur 2 is te zien dat de meeste “energiewinst” te behalen is bij de sectoren woningbouw en bedrijven en dat met name de maatregelen met betrekking tot energiebesparing het meeste effect sorteren. In volgorde van besparingspotentieel zijn de volgende maatregelen het meest effectief: gebouwisolatie en HR++ glas (59%), verlichting (26%), HR-ketels (14%) en Openbare Verlichting (0,2%). De mogelijkheden voor Duurzame Energie zijn het meest kansrijk in de sector bedrijven waarbij in volgorde van effectieve maatregelen; warmtepompen (48%), aquifer* (29%), Zon PV* (14%) en Zon Th* (9%) ingezet kunnen worden. * Zon Th(ermisch) voor opwekken warm water; Zon PV (voor opwekken elektriciteit) Aquifer (energie-opslag in bodem)
N:\DOCUME~1\do3103\LOCALS~1\Temp\4\XPgrpwise\RV23-Bijlage brief duurzame energie Motie meetbare stappen DE.doc
2
2.
Niet-object gebonden opties
De niet-objectgebonden duurzame energie potenties, zoals energie uit zon, wind, water en biomassa, als ook de gecombineerde opties van het Groene Net en de DECL (Duurzame Energie Centrale Limburg) zijn in onderstaande tabel in beeld gebracht.
Potentieel duurzame energie Sittard Geleen niet-object gebonden 750.000
500.000
GJ/jr 250.000
DE CL
ne t G ro en e
en er gi e W ind
W at er kr ac ht
Bi oen er gie
0
Figuur 3
Samengevat in een overzichtstabel zien de opties tot besparing- en duurzame energie er als volgt uit:
Reeds behaald
besparing duurzame totaal % energie% % 3 5 8
ELLS project, Energieteams in de wijk, Energiezuinig wonen, Zonne-energie, Warmtepompen, Biomassa-centrale, Groene stroom
objectgebonden niet-objectgebonden - wind - water Groene Net DECL totaal
N:\DOCUME~1\do3103\LOCALS~1\Temp\4\XPgrpwise\RV23-Bijlage brief duurzame energie Motie meetbare stappen DE.doc
17
3,8
20,8
20
1,4 1,3 9,2 6,7 27,4
1,4 1,3 9,2 6,7 47,4
3
Opties duurzame energie Indien alle duurzame energie-opties worden uitgevoerd, kan het totale aandeel duurzame energie in de gemeente uitkomen op 27% in 2020.
Implementatie duurzame energie scenario 4 30,0%
25,0% DECL
Aandeel duurzame energie
Groene net 20,0%
BES uitbreiding Waterkracht Born Waterkracht klein
15,0%
Windenergie Aquifer Warmtepompen Zon PV
10,0%
Zon Th Bestaand 5,0%
0,0% 2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Figuur 4 Investeringen De genoemde duurzame energie opties kennen elk een verschillend investeringsplaatje. Sommige opties vergen hoge startinvesteringen maar kennen hoge opbrengsten waardoor de terugverdientijd toch kort is. Van de diverse concepten is op basis van terugverdientijden een globale ranking te maken. Deze zijn in onderstaande tabel weergegeven. In de tabel is te zien dat windenergie, biomassa en warmtepompen relatief gezien het makkelijkst te realiseren is. Zon PV (opwekken elektriciteit) is veruit de duurste optie. T erug verd ien tijd o pties
Biomassa W aterkracht groots chalig W aterkracht kleins chalig W indenergie Aquifer W armtepom pen Zon PV Zon Th 0
5
10
15
20
25
30
35
40
jaren
Figuur 5
N:\DOCUME~1\do3103\LOCALS~1\Temp\4\XPgrpwise\RV23-Bijlage brief duurzame energie Motie meetbare stappen DE.doc
4
In figuur 5 is te zien dat windenergie, biomassa en warmtepompen duurzaamheidsopties zijn die relatief makkelijk te realiseren zijn. Zon PV (t.b.v. opwekken elektriciteit) is momenteel nog veruit de duurste optie is. De verwachting is dat in de nabije toekomst de technieken verbeteren waardoor PV concurrerend met gewone stroom, grootschalig kan worden ingezet. Het uiteindelijk kunnen behalen van de finale doelstelling 20% duurzame energie in 2020 is in belangrijke mate afhankelijk van de financiering en/of rentabiliteit van de DE-opties. In onderstaande tabel is de mate van realiseerbaarheid, uitgedrukt in + / ++ (kansrijk / zeer kansrijk) en - / - - (moeilijk / zeer moeilijk) het DE-potentieel en uitvoering in de tijd.
maatregel
toepassing / toelichting
financiering
Zon thermisch (tbv warm tapwater) Zon PV opwekken elektriciteit
- nieuwbouwprojecten - acties zonne-energie voor particulieren - acties zonne-energie voor particulieren - voorbeeldprojecten
projectmatig subsidies Rijk, gemeente subsidies Rijk, gemeente
warmtepompen
- appartementencomplexen - utiliteitsbouw - bedrijven
binnen project
Aquifer
- appartementencomplexen - utiliteitsbouw - bedrijven
binnen project
lastige grondeigendomsposities uitvoer na vaststelling koersvast mede afhankelijk van beleid Rijkswaterstaat In uitvoer
projectmatig + rijkssubsidie projectmatig + gemeentelijke bijdrage projectmatig + rijkssubsidie projectmatig + gemeentelijke bijdrage Businesscase wordt opgesteld (aandeelhouderschap) marktconsortia provincie betaalt onrendabele top
(energie-opslag in bodem)
windenergie Holtem Noord waterkracht klein waterkracht groot biomassa (BES) Groene Net
In voorbereiding
DECL
Realisatie afhankelijk van keuze provincie/consortia
N:\DOCUME~1\do3103\LOCALS~1\Temp\4\XPgrpwise\RV23-Bijlage brief duurzame energie Motie meetbare stappen DE.doc
realiseer- DE baarheid % 0,3 + -/+ -++ + -/+ + + -/+ -/+
tijd 2009 > < 2020
0,5
2009 > < 2020
1,8
2009 > < 2020
1,1
2009 > < 2020
1,4 2015
++
0,1
+
1,3
++
0,5
+
9,2
2010 2009 > < 2020
++
6,7
2011
2010 2015
5
De hiervoor beschreven DE-opties kunnen qua realiseerbaarheid, DE-potentieel en tijd bezien worden als bouwstenen die bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen. Een matrix met meest kansrijke DE-bouwstenen waarbij de investering / financiering ook het meest “zeker” is, ziet er dan als volgt uit. Basispakket DE-maatregelen DE- maatregelen Reeds gerealiseerd Zon th Warmtepompen Aquifer Waterkracht klein BES biomassa Groene Net DECL Totaal
2015 5 0,15 0,9 0,5 0,1 0,5 5 6,7 18,85
2020 5 0,3 1,8 1,1 0,1 0,5 9,2 6,7 24,7
Conclusie Met de realisatie van het “Basispakket DE-maatregelen” kan uitvoering gegeven worden aan de motie “Meetbare stappen Duurzame Energie” voor wat betreft 15% DE in 2015 en 20% in 2020. Het moge duidelijk zijn dat als bepaalde DE-maatregelen geen doorgang vinden er compenserende c.q. aanvullende maatregelen genomen zullen moeten worden. Dit geldt zeer zeker voor de DE-opties Groene Net en DECL, die individueel, maar zeer zeker tezamen, een zeer hoog potentieel duurzame energie vertegenwoordigen. Verder dient vermeld te worden dat voor de nabije toekomst veel verwacht wordt van nieuwe technologische ontwikkelingen en innovaties op het gebied van energietransitie. Met name de technische doorontwikkeling van zonne-energie en LED verlichting, kunnen substantieel bijdragen in het behalen c.q. uitbouwen van de gemeentelijke duurzaamheidsdoelstellingen. De ontwikkelingen zullen nauwgezet worden gevolgd. De geschetste routekaart Duurzame Energie geeft de richting aan hoe de doelstellingen gehaald kunnen worden. Sommige projecten zijn reeds in uitvoering. Over andere projecten dient nog besluitvorming plaats te vinden. Voor het project het Groene Net wordt thans een businesscase opgesteld en voor de mogelijke realisatie van de DECL op het Nedcar-terrein loopt nu een “locatiekeuze” traject. In de themasessie van 10 december 2009 zal het project het Groene Net, in de context van de duurzame energie routekaart, nader worden toegelicht.
N:\DOCUME~1\do3103\LOCALS~1\Temp\4\XPgrpwise\RV23-Bijlage brief duurzame energie Motie meetbare stappen DE.doc
6
