ONDERNEMENDE ONDERZOEKERS. Parende kikkers als doctoraatsonderwerp. Jean-Pierre De Greve moet internationalisering doen slagen

Vrije Unvisersiteit Brussel Pleinlaan 2 B-1050 Brussel

België - Belgique P.P. / P.B. B-06

JG.12 • NR.5 • DECEMBER 2009-JANUARI 2010

R E D E L I J K E I G E N Z I N N I G I N F O R M A T I E M A G A Z I N E VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL

ONDERNEMENDE ONDERZOEKERS Jean-Pierre De Greve moet internationalisering doen slagen

Parende kikkers als doctoraatsonderwerp

2

WIST U DAT

…

… steeds meer kranten hun websites opnieuw betalend maken ?

Hoewel heel wat toonaangevende kranten zoals The New York Times, de Financial Times, The Economist en The Wall Street Journal amper twee jaar geleden nog beslisten om hun betaalmuur te slopen en de online content voortaan gratis aan te bieden, overwegen ze nu massaal terug te keren naar een betalend online businessmodel. Ook West-Europese kranten lijken die trend te volgen. Wereldwijd verwachten de kranten immers dit jaar nog een flinke daling van hun advertentie-inkomsten. Door deze grimmige vooruitzichten zijn heel wat kranten van plan om hun online content opnieuw (deels) achter een betaalmuur te plaatsen. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek van economisten Valérie-Anne Bleyen en prof. Leo Van Hove van de Vrije Universiteit Brussel, in het kader van het multidisciplinaire onderzoeksproject FLEET. De onderzoekers bestudeerden drie jaar lang 87 nationaal verspreide kranten uit negen verschillende landen. Vreemd genoeg wordt het archief van de meeste kranten – dat toch zowat de belangrijkste meerwaarde kan betekenen van een krantensite – wel nog steeds in toenemende mate gratis aangeboden.

… de mammoet niet

is uitgestorven door een meteorietinslag ?

Zowat 12.900 jaar geleden kende het klimaat op aarde een plotse, sterke afkoeling. Deze temperatuurschok had nefaste gevolgen voor de vegetatie en leidde waarschijnlijk ook tot het uitsterven van de Pleistocene megafauna zoals de mammoet, de holenbeer en de reuzenwolf. In Prof. Philippe Claeys 2007 opperde Richard B. Firestone dat de afkoeling het gevolg was van een buitenaardse inslag, maar nieuw onderzoek van geoloog Philippe Claeys van de Vrije Universiteit Brussel ontkracht deze theorie. Claeys slaagde er niet in de bevindingen van Firestone te reproduceren, hoewel een van zijn stalen zelfs op een paar centimeter van dat van Firestone werd genomen. Binnenkort publiceert het VUB-team nog meer bewijs dat de iridiumconcentraties in de bewuste aardlaag een aardse oorsprong hebben en dat er dus helemaal geen inslag is geweest. Wie hopelijk wél meteorieten zal vinden, is VUB-geochemist Steven Goderis, die zopas met een Belgisch-Japanse expeditie vertrok naar de Zuidpool op zoek naar meteorietfragmenten die kunnen getuigen van het ontstaan van ons zonnestelsel (ongeveer 4,56 miljard jaar geleden). Antarctica is immers de enige plek op aarde waar dergelijke meteorietfragmenten nog bewaard kunnen zijn gebleven, dankzij de extreme droogte en het feit dat ze ingekapseld zitten in ijs. Op plaatsen waar de bewegende ijsvlaktes tegen bergketens opbotsen, worden deze kostbare zwarte stenen naar de oppervlakte gestuwd. De mooiste vondsten zullen na afloop van de expeditie in Brussel worden getoond aan het grote publiek.

… leerkrachten

meer tevreden zijn dan andere beroepsgroepen? Uit een vergelijkende studie concluderen socioloog Mark Elchardus en enkele collega’s van de Vrije Universiteit Brussel en de Universiteit Antwerpen in hun nieuwe boek ‘Leraars. Profiel van een beroepsgroep’ dat de gemiddelde leerkracht een stuk gelukkiger is dan zijn collega’s uit andere beroepssectoren. Dat staat in schril contrast tot het nijpende tekort aan leraars dat de komende jaren dreigt. Een aangepast beleid kan echter enkele belangrijke problemen aanpakken. Maar dat dient rekening te houden met de specifieke kenmerken van deze beroepsgroep. Bovendien werkt de arbeidsmarkt niet optimaal, want uit onderzoek blijkt dat zowat 40 procent van de leerkrachten jonger dan dertig die deeltijds werken, eigenlijk liever voltijds zou werken. Ook de instap in het beroep verloopt momenteel heel moeilijk. De voorwaarden zijn nodeloos streng en beginnende leerkrachten krijgen vaak af te rekenen met werkonzekerheid en versnipperde uurroosters. Volgens de onderzoekers zijn ook de lerarenopleidingen achterhaald en zouden ze beter afgestemd kunnen worden op de verschillende onderwijsniveaus.

… men stamcellen

kan omzetten in longweefsel?

Lindsey Van Haute en enkele collega’s van de onderzoeksgroep Embryologie en Genetica van de Vrije Universiteit Brussel zijn erin geslaagd om menselijke embryonale stamcellen om te zetten in longepitheelcellen. Voor deze wereldprimeur bedachten ze een nieuwe techniek die de omstandigheden in een volwassen luchtpijp simuleert. De cellen konden via een poreus membraan voedsel opnemen langs de ene kant, terwijl ze aan de andere kant in open lucht konden ontwikkelen. De nieuwe techniek zou in de toekomst een alternatief kunnen bieden voor longtransplantaties bij mensen met chronische longziekten of erfelijke ziekten zoals mucoviscidose. Bovendien kunnen farmacologische onderzoekers gecultiveerde zieke longcellen gebruiken om in vitro modellen te ontwikkelen voor bepaalde longziektes.

… de gevreesde A/H1N1-grieppandemie niet is uitgebroken?

De A/H1N1-griep die in de lente heel wat slachtoffers maakte in Mexico en de VS, heeft in ons land niet voor de gevreesde pandemie gezorgd. Dat blijkt uit een eerste evaluatie van het registratienetwerk van de Vrije Universiteit Brussel en de ULB. Het virus bereikte tijdens de zomer wel degelijk het Europese continent, maar de gevolgen waren tot nu toe zeer beperkt, zo blijkt nu. Op haar hoogtepunt zorgde de griep voor twee bijkomende zieken per dag in de gemiddelde huisartsenpraktijk. Ook het aantal hospitalisaties en het aantal sterfgevallen was veel lager dan bij een uitbraak van de gewone seizoensgriep. Toch blijft vaccineren nuttig, om een eventuele latere uitbraak in januari of februari te voorkomen. Wie toch bang is besmet te zijn met het A/H1N1-virus, kan alvorens zijn huisarts te contacteren zelf een eerste, indicatieve grieptest doen op het internet (www.testuwgriep.be), ontwikkeld door de vakgroep Huisartsgeneeskunde van de Vrije Universiteit Brussel.

… VUB-specialisten

de economische wetgeving in een Wetboek bundelden?

De economische wetgeving is in de loop der jaren uitgegroeid tot een onoverzichtelijke wirwar van partiële wetten en besluiten en verouderde regels. In opdracht van de federale overheidsdienst Economie bundelden rechtsgeleerden van de Vrije Universiteit Brussel de economische wetgeving op een ordelijke en overzichtelijke manier in een Wetboek. In navolging van onder meer het Burgerlijk Wetboek en het Strafwetboek zal het Belgische rechtssysteem zich binnenkort dus ook kunnen beroepen op een Wetboek van Economisch Recht. Prof. Koen Byttebier en prof. Régine Feltkamp van de Vrije Universiteit Brussel maakten een voorontwerp in het Nederlands en het Frans, waarvan eind november een eerste exemplaar overhandigd werd aan de premier en de bevoegde ministers. Het boek maakt komaf met allerlei vaagheden en grijze zones. Zo bevat het eenheidsdefinities voor een hele reeks begrippen die voorheen soms verschillende invullingen kregen in verschillende wetteksten (zoals bv. het begrip ‘onderneming’). Het nieuwe Wetboek van Economisch Recht betekent alvast een belangrijke modernisering van de economische wetgeving.

INHOUD

Ondernemende onderzoekers

...................................................................................................................

Spin-offs Optrima en Double Pass

....................................................................................................

......................................................

10

.............................................................................................................................................................................

11

Jongerenprojecten : Jong geleerd is oud gedaan Kort nieuws

4 8

Congres : Privacy in de kijker

......................................................................................................................

Junior onderzoeker : In de ban van kikkers op drift

..............................................

12 13

..................

14

Vrije Universiteit Brussel 175 of 40 jaar ? .............................................................................

15

Ik studeerde aan de Vrije Universiteit Brussel : Ondernemers Bart Gekiere en Olivier Verstraete ........................................................

16

Erasmushogeschool Brussel : Vlot in vreemde talen

............................................

18

...................................................................................................................................................................................

19

Jean-Pierre De Greve moet universiteit internationaliseren

Personalia

AKADEMOS - JG.12 • NR5 • DEC 2009-JAN 2010

3

4

DOSSIER ONDERNEMENDE ONDERZOEKERS

Ondernemende Universiteit onderzoekers is kweekvijver voor bedrijven van de toekomst “Neem nu Ablynx. Die spin-off heeft intussen 160 miljoen aan risicokapitaal binnengehaald”, zegt vicerector Onderzoek prof. Lode Wyns tevreden. Ablynx is een kleine tien jaar geleden voortgesproten uit onderzoek naar antilichamen bij kamelen. Die zogenaamde nanobodies kunnen ingezet worden bij de behandeling van tal van ziekten en aandoeningen. “Het is soms verbazingwekkend hoe een heel specifiek en punctueel ding aan de basis kan liggen van een hele industriële ontwikkeling.” Prof. Lode Wyns en Sonja Haesen Ablynx is maar een van de vele significante voorbeelden. Het valoriseren van wetenschappelijke onderzoeksresultaten is de voorbije decennia immers een succesverhaal gebleken aan de Vrije Universiteit Brussel. Dit jaar kwam er met Optrima alweer een spin-off bij, en met ICAB een fonkelnieuw incubatiecentrum voor spin-offs en startende ICT-bedrijven. De spil van de onderzoeksvalorisatie is de Technology Transfer Interface. “Onze doelstelling is om wetenschappelijke onderzoeksresultaten naar de samenleving te brengen”, zegt Sonja Haesen van TTI. Technology Transfer Interface of TTI is al vijftien jaar een onderdeel van het R&D departement van de Vrije Universiteit Brussel. “Wij gaan op zoek naar onderzoeksresultaten die je economisch en maatschappelijk kan valoriseren. We willen daarmee op de brug tussen onze onderzoekers en de industrie staan”, zegt Sonja Haesen. “Bij onderzoeksaanvragen bekijken we wat de economische of maatschappelijke finaliteit kan zijn. En kan er een spin-off uit voortvloeien ? Dat is ook belangrijk voor de carrièreplanning van onze onderzoekers. Spin-offs vormen de schakel tussen kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Veel jonge onderzoekers hebben interesse, maar ze weten vaak niet goed hoe ze eraan moeten beginnen. Ze kunnen bij ons terecht voor begeleiding. We organiseren ook al tien jaar Startersseminaries. En via het startkapitaalfonds BI³ kunnen we startende spin-offs ook aan de nodige financiering helpen.”

De voorbije twee decennia werden er aan de Vrije Universiteit Brussel 24 spin-offs opgericht in verschillende industriële sectoren. Vandaag zijn daarvan 18 spin-offs actief (zie overzicht). De Vrije Universiteit Brussel is eigenaar van meer dan 50 octrooifamilies (applicaties) en medeeigenaar van tientallen octrooifamilies met andere onderzoeksinstellingen en bedrijven zoals het Interuniversitair Micro-Elektronica Centrum (IMEC) en het Vlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie (VIB). Sonja Haesen: “Ongeveer 40% van de toegekende octrooien wordt uitgelicentieerd aan een spin-off en zowat 30% aan externe bedrijven. Dit betekent dat 70% van de toegekende VUBoctrooien actief wordt gebruikt in samenwerkingsovereenkomsten. Dat is meer dan het dubbel van het Europese gemiddelde voor universiteiten, dat 32,5% bedraagt.” Patenteren (of octrooieren) versus publiceren hoeft niet noodzakelijk een hartverscheurende keuze te zijn voor een onderzoeker. “De druk om interessante onderzoeksresultaten over een uitvinding te publiceren is natuurlijk torenhoog in het academische milieu”, zegt Sonja Haesen. Maar een octrooiname kan perfect gecombineerd worden met een publicatie. Het komt er alleen op aan om je onderzoeksresultaten eerst veilig te stellen door de intellectuele eigendomsrechten te beschermen – daar bestaan verschillende manieren voor – en daarna pas te publiceren. Patenteer dus eerst je uitvinding alvorens er een artikel aan te wijden in Nature! Onderzoekers zijn zich ook niet altijd bewust van de hoeveelheid technische informatie die zij kunnen terugvinden in octrooidatabanken: OESO-cijfers tonen aan dat 80% van de globaal gepubliceerde technische kennis enkel terug te vinden is in octrooien.” Deze informatie is gratis en online toegankelijk via o.a. Espacenet.com.

IOF De Vlaamse universiteiten krijgen voor hun toepassingsgericht onderzoek middelen van het Industrieel Onderzoeksfonds. “Het IOF werkt met een gesloten enveloppe”, zegt vicerector Onderzoek prof. Lode Wyns. “De universiteiten zijn dus concurrenten van elkaar en proberen elk zoveel mogelijk middelen binnen te halen, gebaseerd op hun valorisatie-output. De Vrije Universiteit Brussel krijgt 11,5% van de koek, goed voor bijna twee miljoen euro.”

Spin-offs Vrije Universiteit Brussel

OCTROOIEN

Optrima

(°2009)

Universum Digitalis

(°2008)

Collibra

(°2008)

EqcoLogic

(°2005)

Cesor

(°2005)

Double PASS

(°2004)

VICIM

(°2003)

EggCentris

(°2002)

Symbion

(°2002)

Ablynx

(°2001)

BruCells

(°2001)

Intellicrops

(°1999)

BETA-CELL

(°1998)

EiSyCa

(°1997)

NUMECA

(°1992)

NMDG

(°1991)

FOS&S

(°1990)

CEBES

(°1989)

De Vrije Universiteit Brussel krijgt niet alleen steun van Vlaanderen, maar ook van het Brussels Gewest. “We moeten beslist onze bijdrage leveren tot de ontwikkeling van Brussel als kenniscentrum”, aldus prof. Wyns. “Ik denk dan aan valorisatie op terreinen als economie, recht en taalwetenschappen.” Een spin-off is gebaseerd op kennis van de instelling. De universiteit is aandeelhouder of wordt vergoed voor de geleverde kennis. “Maar rijk worden we daar niet van. Valorisatie-inkomsten alleen kunnen universiteiten niet rechthouden, zelfs het vermaarde MIT (Massachusetts Institute of Technology, nvdr) komt niet uit de kosten.”

LANGE TERMIJN “Het is de keuze van de IOF-raad om deze middelen niet nodeloos te versnipperen”, zegt Sonja Haesen, “maar om echte zwaartepunten en groeiers van toepassingsgericht onderzoek maximaal te ondersteunen. Daarnaast zijn er ook kleinere proof of concept-projecten om onderzoekers over de drempel te krijgen. Dat gaat dan bijvoorbeeld om een haalbaarheidsstudie voor het indienen van een octrooi of een marktanalyse.” Valoriseerbare onderzoeksresultaten vind je vooral bij de wetenschappen, de ingenieurswetenschappen en de geneeskunde. “Maar ook in de humane wetenschappen moeten ze daar oog voor hebben”, zegt prof. Lode Wyns. “De Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid laat momenteel een studie uitvoeren over hoe je ook onderzoek in de humane wetenschappen kan valoriseren. We hebben daar trouwens al twee spin-offs: Cesor en Double-Pass.”

Dreigt toepassingsgericht onderzoek het fundamentele onderzoek niet te verdringen ? Prof. Lode Wyns denkt van niet. “De korte termijn in de industrie kan inderdaad soms heel kort zijn. Als je daar in meegaat, kan je als unief snel uitgepraat raken. Want doorbraken die grensverleggend zijn krijg je meestal pas als je op langere termijn bezig bent. De universiteit is nagenoeg nog de enige plaats in de maatschappij waar dit gebeurt. In de industrie hebben ze fundamenteel onderzoek in belangrijke mate afgebouwd. Ze rekenen daarvoor meer en meer op de universiteiten. Als je met heel grote bedrijven samenwerkt, dan geeft dat door de band weinig problemen, omdat die bedrijven ook altijd de verre horizon in de gaten houden. Bij samenwerking met kleinere bedrijven moet je voorzichtiger zijn.” [pvr]

ICAB Incubatiecentrum: officiële inhuldiging op 19 januari 2010 Op een steenworp van campus Etterbeek ligt het gloednieuwe Incubatiecentrum Arsenaal Brussel of ICAB. Het VUB-incubatiecentrum wordt officieel ingehuldigd op dinsdag 19 januari 2010 in aanwezigheid van de Brusselse ministers Benoît Cerexhe en Jean-Luc Vanraes en vicepremier Guy Vanhengel. Startende bedrijven uit de ICT- en engineeringsector, waaronder spin-offs van de Vrije Universiteit Brussel, vinden in het ICAB onderdak. Ze genieten er naast een moderne infrastructuur van een brede waaier aan diensten. www.icab-brussel.be

AKADEMOS - JG.12 • NR5 • DEC 2009-JAN 2010

5

6

DOSSIER ONDERNEMENDE ONDERZOEKERS

“Leren omgaan met het onbekende” Studenten en onderzoekers aan de Vrije Universiteit Brussel die een bedrijf willen starten, staan er beslist niet alleen voor. “Het ondernemersklimaat is zeker toegenomen aan de Vrije Universiteit Brussel”, zeggen Hugo Loosvelt van Technology Transfer Interface (TTI) en Marc Goldchstein van de vakgroep Bedrijfseconomie en TTI. “Voor een deel is dit het resultaat van een structurele en unieke aanpak die we hier al een aantal jaren hoog in het vaandel dragen. Onze ingenieurs en bio-ingenieurs brengen we bijvoorbeeld de bedrijfseconomische beginselen van het ondernemen bij.” De universiteit heeft de voorbije jaren tal van initiatieven genomen om het ondernemerschap te bevorderen. Een overzicht.

Al sinds 1995 organiseert de Technology Transfer Interface de starterseminaries. Die staan open voor iedereen die meer wil weten over de werking van het bedrijfsleven. “We overlopen zaken als de structuur en evolutie van industrieën, finance, marketing, human resources, IP, Business Plans enzovoort. In elf maal drie uur zijn de studenten op de hoogte van de basics van het bedrijfsleven, zodat ze tenminste weten wat ze niet weten”, zegt Marc Goldchstein. Hij is al enkele jaren de drijvende kracht achter de starterseminaries. De jongste twee jaar waren er een honderdtal deelnemers.

PROJECTENBEURS “Je kan niet vroeg genoeg beginnen met technologiestudenten warm te maken voor de businessaspecten van hun vakgebied”, stelt Marc Goldchstein. Sinds 2007 organiseert zijn vakgroep Bedrijfseconomie (BEDR) een onderwijsprogramma rond ondernemen voor masterstudenten. Het gaat dan over ingenieurs, bio-ingenieurs, computerwetenschappers en handelsingenieurs. Het programma is sterk praktijkgericht, wat het meteen ook uniek maakt. “Dit jaar is het de derde keer dat we studenten mobiliseren om concrete business development activiteiten te doen rond technologie recht uit de labo’s van onze universiteit”, stelt Marc Goldchstein trots. “De projectenbeurs is ons jaarlijks matching event. Voor de studenten is de projectenbeurs werkelijk een unieke kans om praktijkervaring op te doen. There are no teaching notes. Leren doordacht omgaan met het onbekende, daar gaat het om.

En het werkt ook. We hebben daar het materieel bewijs van”, zegt Marc Goldchstein. “Een van de projecten van vorig jaar is immers een spin-off geworden, Optrima (zie verder in dit nummer). Optrima werkt ook dit jaar mee aan de projectenbeurs. En een van de studenten die vorig jaar deelnam, begint nu bij Optrima te werken. Dit alles illustreert de waarde van ons aanbod. Enkele oprichters van Optrima hebben de starterseminaries gevolgd, een van hen zelfs tot en met de gevorderde cursus Entrepreneurship.”

TOEKOMSTGERICHTE HANDELSINGENIEURS Onderwijs over technologisch ondernemen is een strategisch project binnen de Vrije Universiteit Brussel. Het komt al vanaf het eerste bachelorjaar aan bod in de opleiding Handelsingenieur. Het aanbod aan wetenschappelijke en technologische vakken is toekomstgericht : de studenten krijgen een brede wetenschappelijke basis, van life sciences tot inzicht in het metier van de inge-

Team Technologisch Ondernemen en IOF-zwaartepunten Een van de financieringskanalen voor industrieel onderzoek en valorisatie is het Industrieel Onderzoeksfonds, het IOF. Elke universiteit of hogeschool in Vlaanderen kan een eigen beleid voeren. Aan de Vrije Universiteit Brussel worden structurele middelen toegekend aan onderzoeks- en vakgroepen die erkend worden als ‘IOF-groeier’ of ‘IOF-zwaartepunt’. Sommige IOF-zwaartepunten gebruiken deze middelen deels om een business developer aan te stellen, die hen moet helpen bij de business-aspecten van valorisatie. Een aantal IOF-groepen (TONA, ETRO, SURF, FYSP) werken daarbij samen met het team Technologisch Ondernemen van de vakgroep Bedrijfseconomie (BEDR). Marc Goldchstein: “De IOF-zwaartepunten en mijn vakgroep poolen resources, dat wil zeggen dat we samen een handelsingenieur per technologische sector financieren. Binnen BEDR verzorgt die handelsingenieur het onderwijsaanbod en begeleidt praktijkprojecten. En binnen het IOF-zwaartepunt staat de handelsingenieur in voor een waaier aan business development activiteiten. Zo brengen we wat business DNA binnen bij onze vakgroepen, en wat real life in ons onderwijsaanbod.”

Marc Goldchstein en Hugo Loosvelt

nieur. In de masterjaren verdiepen de studenten zich in een domein naar keuze. “Met onderwerpen als fotonica en micro-elektronica, biotechnologie, innovatie in materialen en sustainable energy focussen we op relevante, toekomstgerichte sectoren waar ook onze ingenieurs en onze wetenschappers sterk in staan”, zegt Marc Goldchstein.

INTELLECTUELE EIGENDOMSRECHTEN Hugo Loosvelt en Marc Goldchstein vinden wel dat je je vooral niet moet fixeren op het concept spin-off. “Het is maar een van de manieren om het resultaat van waardevol onderzoek – waar het trouwens altijd mee begint – te valoriseren. Het is dan nog veruit de meest complexe manier”, zegt Hugo Loosvelt. “Er zijn vele andere dingen waar je lang op voorhand moet aan denken. Het beschermen van je intellectuele eigendom, meestal via patenten, is in vele gevallen een noodzakelijke tussenstap. Omwille van allerlei andere beslommeringen durven jonge onderzoekers wel eens vergeten dat onderzoeksresultaten waar mogelijk moeten worden beschermd”, zegt Hugo Loosvelt. “Dit kan soms rampzalig zijn voor het verdere verloop. Vandaar dat we onze onderzoekers al in een vroeg stadium sensibiliseren en helpen bij het aanvragen van octrooien”. Hugo en Marc werken ook samen om studenten en onderzoekers een basiskennis over intellectuele eigendomsrechten bij te brengen. “Geregeld ga ik vertellen over IP en patenten binnen het onderwijsaanbod van Marc en zijn team. Ook onderzoeksgroepen zelf nodigen me geregeld uit om bij onderzoekers op het terrein het nodige bewustzijn met betrekking tot intellectuele eigendom bij te brengen”, zegt Hugo.

HANDIGE GIDS ‘Knowledge, innovation and technology transfer issues’. Dat is de titel van de jongste TTI-informatiebrochure over valorisatie. “We hopen dat al onze onderzoekers dit werkje doornemen. Hierin vinden ze werkelijk alles over het hele traject van onderzoeksvalorisatie. We bespreken ook de diverse financieringsvormen voor toegepast onderzoek. Je vindt er informatie over de andere vormen van ondersteuning van ondernemerschap, zoals het Venture Capitalfonds BI³ en de incubatiecentra zoals het ICAB”, besluiten Marc en Hugo. [bv]

AKADEMOS - JG.12 • NR5 • DEC 2009-JAN 2010

7

8

DOSSIER ONDERNEMENDE ONDERZOEKERS

SPIN-OFF OPTRIMA De lange weg

naar de grote doorbraak

Een job vinden in de privésector: dat was de ambitie van Daniël Van Nieuwenhove toen

hij startte met zijn studie burgerlijk ingenieur Elektronica. Het liep anders… Op basis van zijn thesis ‘Automatic on-chip matching techniques’ kreeg hij de kans om verder onderzoek te doen bij prof. Maarten Kuijk. De bal richting ondernemerschap ging toen aan het rollen. Momenteel is Daniël Van Nieuwenhove Chief Technology Officer van Optrima NV, een spin-off van de Vrije Universiteit Brussel. Het jonge bedrijf is gehuisvest in het gloednieuwe VUB-incubatiecentrum ICAB. Optrima produceert en ontwikkelt hardwarecomponenten voor 3D-camera’s: een veelbelovende business, maar de weg naar de grote doorbraak is nog lang. “Eerst een stukje theorie,” begint Daniël Van Nieuwenhove. “Het principe van een 3D-camera is gebaseerd op de meting van een time of flight. Op de camera wordt een lichtbron gemonteerd die de scene gepulst moet belichten. De tijd die de puls zet om terug te kaatsen wordt geregistreerd. Dit wordt gedaan voor elke pixel zodat de afstand tot elk onderdeel van de scene wordt gemeten. Dit geeft dan een volledige 3D-informatie over een object.” Een 3D-camera opent perspectieven voor uiteenlopende toepassingen. “Potentiële klanten zitten onder meer in de veiligheid- en bewakingssector, de automobielbranche, de gaming- en de entertainmentsector, maar ook de televisie- en de computerbranche behoren tot onze doelgroep. Vooral in de gaming slaat de technologie aan, waar ze het mogelijk maakt om zonder controller videospelletjes te spelen. De interesse is zo groot dat zelfs Microsoft aangekondigd heeft een gelijkaardige technologie te zullen gebruiken voor de XBOX 360.”

JOINT-VENTURE “De technologie is momenteel nog vrij uniek. Wereldwijd zijn er slechts een viertal concurrenten,” vertelt Daniël Van Nieuwenhove. “De belangstelling voor onze producten is groot, maar daarmee redden wij het nog niet. Als spinoff moeten we in de eerste plaats bewijzen dat we een meerwaarde bieden. Op basis daarvan trachten we dan potentiële investeerders te overtuigen. Dat is ons gelukt en op die manier is er de jongste maanden sprake van een echte stroomversnelling. Concreet sloten wij recent een joint-venture af met Softkinetic, een toonaangevende ontwikkelaar van software voor driedimensionale bewegingsherkenning. Zij geloven in onze technologie, die de manier waarop wij omgaan met elektronische apparatuur en digitaal entertainment, ingrijpend zal veranderen.”

ONTDEKKINGSTOCHT “Ik heb dan wel niet onmiddellijk de stap gezet naar het bedrijfsleven, maar betreur dit zeker niet. Mijn doctoraal was heel boeiend en werd tegelijk de aanloop naar dit enorme avontuur. Gaandeweg kwamen steeds meer vragen : hoe zetten wij een product in de markt ? Welke personen benaderen wij hiervoor ? Hoe onderscheiden wij ons van de concurrentie? Met wie sluiten we een strategisch partnership af ? Zoveel vragen kan je niet alleen oplossen. Ik heb ondertussen dan ook geleerd dat de weg van ontwikkeling en onderzoek tot de realisatie van een eindproduct, een gezamenlijk project is. Allerhande bijscholingen, zoals de lessen entrepeneurship – toegespitst op het bijbrengen van business skills bij techneuten – speelden een rol.” Ondertussen zijn een tiental medewerkers – onder wie ook een aantal studenten – actief binnen Optrima. “Het komt er op aan om medewerkers aan te trekken met verschillende competentieprofielen. In dat opzicht hebben wij een grote sprong voorwaarts gemaakt dankzij onze huidige Chief Executive Officer André Miodezky. Met zijn marktkennis is hij de ideale persoon die voor ons de contacten kan leggen met het bedrijfsleven en ook de nodige deals kan afsluiten. Optrima mag dan wel een veelbelovende technologie ontwikkelen, we zullen toch vooral

als een team moeten functioneren om de puzzel te laten kloppen.” De Vrije Universiteit Brussel speelt vooralsnog een belangrijke rol in de evolutie van Optrima. “Wij worden nauw gevolgd en krijgen de nodige adviezen en ondersteuning. Een universiteit is uitermate geschikt als onderzoekspartner voor deze veelzijdige technologie,” besluit Daniël Van Nieuwenhove. [bv]

CROSSTALKS universiteit industrie In 2004 startte de Vrije Universiteit Brussel met het universiteits- en industrienetwerk CROSSTALKS. Het netwerk wil open dialogen en visievorming stimuleren over kwesties die hoog op de politieke, academische en corporate agenda staan. Absolute voorwaarden zijn een

bottom up aanpak en een interdisciplinaire invalshoek (van fysica en biologie tot architectuur en kunst). Die aanpak zorgt ervoor dat alle stakeholders en deelnemers tot nieuwe inzichten en associaties komen tijdens een CROSSTALKS-workshop. CROSSTALKS’ meest recente project is “Energy Efficiency - Facing the Facts & Learning to

Jeugdopleiding van sportclubs verbeteren

SPIN-OFF DOUBLE PASS Double Pass is een atypisch

spin-off bedrijf van de Vrije Universiteit Brussel. Van ‘concrete’ producten is er geen sprake, wel van integrale en sportspecifieke kwaliteitssystemen waarmee sportorganisaties hun voordeel kunnen doen. Ondanks mooie referenties in binnen- en buitenland blijft het knokken voor Double Pass om telkens weer de nodige projecten binnen te halen.

KWETSBARE ORGANISATIE

Hugo Schoukens

“Double Pass werd opgericht in november 2004 aan het departement Sportbeleid en Management. Wij zijn gespecialiseerd in kwaliteits- en prestatiemanagement binnen de sportsector,” vertelt business manager Hugo Schoukens. “Wij streven naar een structurele en duurzame verbetering van de efficiëntie en effectiviteit van sportorganisaties. Ons belangrijkste doel is de kwaliteit van de jeugdopleiding in de clubs te meten en Cooperate”, een gezamenlijk initiatief van de Vrije Universiteit Brussel, de Universiteit Gent en tal van andere partners, gesteund door de European Union Sustainable Energy Week 2010. Energy Efficiency is een tweejarig traject met seminaries, workshops, Pecha Kucha-sessies en publicaties over duurzaam leven en ondernemen. De reeks wil oplossingen en opportuniteiten blootleggen binnen de nieuwe begrenzingen van de 21ste eeuw : onze natuurlijke bronnen en energie, design, architectuur en urbanisatie, bestaande businessmodellen en nieuwe vormen van ondernemerschap, vervuiling en afval en voedsel en consumptiepatronen. Onderwerpen variëren van radicale demografische denkbeelden over populatiemanagement, het in vraag stellen van de Cradle to Cradle-hype en de gezamenlijke aanschaf van levensmiddelen tot filosofische reflecties in tijden van post-crisis management. crosstalks.vub.ac.be

gericht te verbeteren. Wij doen dit door het monitoren van diverse indicatoren. Daarnaast informeren, adviseren en coachen wij de betrokken club- en jeugdverantwoordelijken. Een aangepaste ondersteuning van deze mensen, vaak vrijwilligers, maakt deel uit van onze globale kwaliteitsbenadering.”

ERKENNING IN BUITENLAND Op basis van audits reikt Double Pass certificaties of sterrenlabels uit. “Je kunt het vergelijken met een ISO-certificatie. Via een gestructureerde en gestandaardiseerde evaluatie staan wij garant voor een objectief en sportspecifiek kwaliteitsoordeel. In België werden de profvoetbalclubs al driemaal aan een dergelijke audit onderworpen. Club Brugge behaalde dit jaar de hoogste onderscheiding: een vijfsterren plus label. Ons kwaliteitsinstrument vindt ook erkenning in het buitenland. Zo kregen wij van de Deutsche FuBball Liga GmbH en de Deutsche FuBball-Bund de opdracht om de opleidingscentra van de Bundesliga en 2.Bundesliga-clubs door te lichten en verder te professionaliseren. Voor Double Pass is dit uiteraard een schitterende referentie en een erkenning voor onze manier van werken. Wij mikken overigens niet alleen op voetbalclubs. We hebben ook klanten in andere sporttakken: basketbal, korfbal, ijshockey en gymnastiek. Om het beeld compleet te maken: sportdiensten van provincies, steden en gemeenten kunnen bij ons eveneens komen aankloppen voor een audit en begeleiding.” AKADEMOS - JG.12 • NR5 • DEC 2009-JAN 2010

Double Pass werkt voornamelijk op projectbasis. “De eerste jaren waren wij telkens verzekerd van een reeks opdrachten, voldoende om de nodige inkomsten te genereren. De jongste twee jaren kwamen de opdrachten minder vlot binnen. De crisis speelt daarbij zeker een rol. Om de uitvoering van projecten mogelijk te maken, doen wij in België een beroep op externe partners, maar ook dat gaat steeds moeizamer. Momenteel is Randstad onze belangrijkste partner. Randstad heeft heel wat kennis in huis op het vlak van human resources. Hun competenties komen uitstekend van pas wanneer wij bijvoorbeeld cursussen geven aan jeugdopleiders over aanwerving, motiveren en aanverwante thema’s.” Hugo Schoukens wijst op de beperkte mankracht van de organisatie. “Afhankelijk van de lopende projecten wordt ons team van zaakvoerders versterkt met een aantal professionele mensen met expertise binnen verschillende sporttakken en domeinen. Maar toch rust het gewicht van Double Pass op een beperkt aantal schouders. Dat maakt ons kwetsbaar. Iedere organisatie staat voor de uitdaging om permanent creatief en inventief te zijn op het vlak van ontwikkeling van producten, maar ook om permanent nieuwe opdrachten binnen te halen. Dat is het precies het spanningsveld waarin Double Pass zich momenteel bevindt.” Toch is Hugo Schoukens ervan overtuigd dat Double Pass nog een mooie toekomst wacht. “Het komt er nu vooral op aan om verder knowhow te ontwikkelen, de geloofwaardigheid te versterken en liga’s en federaties te overtuigen van de meerwaarde van onze kwaliteitssystemen. Wij zijn momenteel in onderhandeling met de Franse, Engelse en Oostenrijkse federaties en binnenkort krijgen wij in Keulen een forum aangeboden door de EPFL, de Europese profliga. Dit alles opent zeker perspectieven voor de toekomst”, besluit Hugo Schoukens. [bv]

9

10

JONGERENPROJECTEN

Jong geleerd is oud gedaan “Als Vlaanderen economisch wil groeien, dan heeft het nood aan innovatieve denkers en geschoolde technici. Maar helaas gaat in het onderwijs veel talent verloren”, zeggen Wim Van Broeck en Mieke Van Kerkhove van de cel R&D wetenschapscommunicatie. Daarom heeft de Vrije Universiteit Brussel samen met de Erasmushogeschool Brussel een reeks projecten ontwikkeld voor kinderen en jongeren van vijf tot achttien. “Het Vlaams onderwijs werkt nog steeds te vaak vanuit een vooral orale traditie, met de leraar vooraan in de klas. Toekomstgericht onderwijs daarentegen sluit aan bij de digitale revolutie en maakt gebruik van innovatieve en nieuwe vormen van leren”, zegt Mieke Van Kerkhove. “Kinderen moeten zelfstandig leren leren en leren werken in kleinere groepen, leerkrachten moeten meer de coach worden van kleinere groepjes zelfstandig lerende kinderen.” Er zijn ook andere ‘leer-talen’ nodig, die niet enkel gebruik maken van de Nederlandse woordenschat, maar ook van beeldtaal en spelletjes. Leervormen die ervoor zorgen dat leerlingen hun talenten niet verloren zien gaan en dat ze niet voortijdig de school verlaten, gedemotiveerd en zonder zelfvertrouwen. “Talenten voor wetenschap en techniek moeten

systematisch en herhaaldelijk aangeboord worden tijdens de schoolloopbaan van een kind. Je moet daar zo vroeg mogelijk mee beginnen”, zegt Wim Van Broeck. “Je moet dus technische en wetenschappelijke projecten al in het basisonderwijs implementeren, wil je na het secundair onderwijs genoeg studenten hebben die onderlegd zijn in wetenschap en techniek. Wetenschappelijke en technische talenten van kinderen kunnen al in de kleuterklas ontdekt, gestimuleerd en ontwikkeld worden.” In de projecten spreken we het spontaan en natuurlijk onderzoekend gedrag van kinderen aan. Kinderen maken zich proefondervindelijk wetenschappelijke inzichten eigen en leggen zo de kiem voor het verder exploreren van de wereld om hen heen. Kenmerkende eigenschappen van het wetenschappelijk denken zijn : de drang om dingen te onderzoeken, de kunst om voorspellin-

Het project “Oma gaat de ruimte in!” wil kinderen op heel jonge leeftijd prikkelen en stimuleren om op een onderzoekende en probleemoplossende manier te leren. Dit project is in ontwikkeling en zal gelanceerd worden tijdens het volgend schooljaar. Je kan de ontwikkeling volgen via onze Oma blogsite: http://oma-gaat-de-ruimte-in.blogspot.com/

De Techniekclub is speciaal voor meisjes van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs die graag willen kennismaken met techniek onder begeleiding van deskundige vrouwen. Deze techniekclubs worden gegeven op campus Etterbeek. www.techniekclubs.be

Urban Game is een interactief stadsspel waarbij jongeren aan de hand van de nieuwste multimediatechnieken de stad leren kennen. Voor jongeren tussen 14 en 18 jaar. Spelers maken van het RITS-café in de Dansaertstraat hun hoofdkwartier. www.urbangame.be

RoboCup Junior is een internationale robotwedstrijd die in 27 landen wordt gespeeld. Voor de editie 2009-2010 organiseren we drie disciplines: dansen, redden en voetballen. De robotfinale vindt jaarlijks na de paasvakantie plaats in Technopolis. www.robocupjunior.be

zie ook: www.jongerenprojecten.be

gen te maken, verklaringen te zoeken, oog te hebben voor verschijnselen en technieken in de dagdagelijkse omgeving. Een wetenschapper is nieuwsgierig en wil antwoorden kennen. Een onderzoeker wil proefondervindelijk komen tot het antwoord op vragen. Wetenschappers experimenteren met de kennis die ze opbouwen. “Onderwijs moet kinderen prikkelen om ‘out of the box’ te denken”, zegt Wim Van Broeck. “In de unieke leeromgeving van bijvoorbeeld ‘Oma Gaat De Ruimte In!’, I Love IT, Urban Game en Robocup Junior lossen kinderen en jongeren creatief en ongeremd problemen op. Ze leren hun plan trekken. Dit zijn competenties die de basis vormen voor succesvol ondernemerschap.” Stimulus is een virtueel leerplatform over fysica, chemie, biologie en techniek waarin opdrachtgestuurd en onderzoekend leren wordt gestimuleerd. Voor jongeren van 11 tot 15 jaar. www.stimulus.eu I love IT omvat een uitvinderswedstrijd en workshops over IT en technologie voor 14 tot 18jarigen. De thema’s dit schooljaar zijn intelligente kledij, groene technologie en infrastructuur. www.I-love-IT.be DREAM Day wil jongeren helpen bij het actief uitbouwen van hun toekomst op basis van hun talenten en dromen. Want "passie is de mooiste job ter wereld". www.dreamday.be

KORT NIEUWS

Eredoctoraat voor ZAK Cartoonist ZAK of Jacques Moeraert, bekend van o.a. De Morgen, heeft zopas een eredoctoraat ontvangen van de Vrije Universiteit Brussel voor zijn redelijk eigenzinnige kijk op de wereld. Nog tot eind januari 2010 wordt in GalerY’ op campus Etterbeek een selectie van cartoons van eredoctor ZAK tentoongesteld.

Negen eredoctoraten De Vrije Universiteit Brussel reikte op 9 december nog meer eredoctoraten uit, onder anderen aan zanger en artiest Herman Van Veen voor zijn geëngageerde culturele uitstraling, aan Chris Van den Wyngaert, voor haar strijd en verwezenlijkingen op het vlak van het internationale humanitaire recht, aan gewezen olympisch schaatskampioen Johann Olav Koss uit Noorwegen voor zijn inzet voor sport in de derde wereld en aan topwetenschappers David Garland, Bruno Frey, Ad Bax, Daniel Gould en – samen met de ULB - John Gurdon. In het volgende nummer van Akademos komen we uitgebreid terug op de nieuwe eredoctoraten.

Hamlet en entropie

Kultuurkaffee draait weer op volle toeren Begin november vond onder massale publieke belangstelling de heropening van het gerenoveerde en heringerichte Kultuurkaffee op campus Etterbeek plaats. Het concert van Selah Sue was meteen het startschot voor een lange reeks concerten op donderdag en andere culturele activiteiten in het Kultuurkaffee en de aanpalende GalerY’. VUB-studenten blijken overigens erg cultuurminded. De Vrije Universiteit Brussel bood dit jaar voor de eerste keer gratis CJP-lidkaarten aan en die vonden vlot hun weg naar 1700 studenten.

Jean Paul Van Bendegem

Waarom ben je een cultuurbarbaar als je Shakespeare niet kent, maar is het perfect aanvaardbaar om niets te weten over de wetten van de fysica? Daarover gaat het pamflettair essay ‘Hamlet en entropie. De twee culturen, een halve eeuw later’ van filosoof en wiskundige Jean Paul Van Bendegem van de Vrije Universiteit Brussel. Van Bendegem probeert na te gaan waar we een halve eeuw na het beruchte essay ‘The Two Cultures’ van C.P. Snow staan. De relaties

van de wetenschappers onderling, alfa, beta of gamma, het maakt niet uit, zijn nog steeds belabberd, maar ook de relatie met de zogenaamde ‘leek’ is helemaal vertroebeld en aan een grondige herziening toe. Van Bendegem koos voor de pamfletstijl om te provoceren en een AKADEMOS - JG.12 • NR5 • DEC 2009-JAN 2010

broodnodige discussie uit te lokken. De tekst is geschreven met de ‘leek’ in het achterhoofd. ‘Hamlet en entropie’ is uitgegeven bij VUBPress, telt 140 pagina’s en kost 15 euro.

11

12

CONGRES

Eind januari organiseert prof. Paul De Hert van de faculteit Recht en Criminologie samen met enkele collega’s van de Vrije Universiteit Brussel de derde editie van de internationale conferentie Computers, Privacy & Data Protection (CPDP). Centraal thema dit jaar is ‘An Element of Choice’, of hoe vrije keuze en controle zich tot elkaar verhouden. De organisatie van het event is inmiddels uitgegroeid tot een harmonieuze samenwerking tussen de rechtsfaculteit, CROSSTALKS en iPAVUB. Is veiligheid belangrijker dan privacy? Willen we een wetgeving die controle en spionage mogelijk maakt? Maken we gebruik van onze voordeelkaart in de supermarkt, of houden we ons koopgedrag liever anoniem? Hoe gaan we om met onze persoonlijke gegevens in de informatiemaatschappij? Deze en tal van andere vragen komen aan bod tijdens de derde CPDP-conferentie, die op 29 en 30 januari plaatsvindt in het Brusselse Kaaitheater. Twee dagen lang komen deskundigen een stand van zaken geven vanuit verschillende domeinen, van de Europese instellingen en de federale overheid tot advocatenfirma’s, het Amerikaanse beleid, mensenrechtenorganisaties en wetenschappelijk onderzoek.

“

Hoe gaan we om met onze persoonlijke gegevens in de informatiemaatschappij ?

”

De jaarlijkse conferentie is de voorbije drie jaar uitgegroeid van een bescheiden initiatief tot een belangrijk internationaal event en krijgt dan ook steeds meer links met andere activiteiten in dezelfde sfeer. Zo is de Vrije Universiteit Brussel ook nauw betrokken bij de organisatie van een reeks evenementen ter gelegenheid van de Europese Privacydag op donderdag 28 januari 2010, zoals een jongerenparlement, een Pecha Kuchaavond en een wedstrijd in samenwerking met Microsoft waarbij jongeren uit 27 Europese landen meedingen naar de prijs voor het beste Youtube – filmpje over privacy. De avond wordt afgesloten met een speciale Privacyfuif in de

Privacy in de kijker Prof. Paul De Hert (midden) : “Het evenement blijft groeien.”

Botanique, in samenwerking met het collectief Je m’en Fish. Hoe meer persoonlijke informatie je vrijgeeft, hoe groter de korting op de entreeprijs, en wie naar het toilet gaat, moet zijn vingerafdrukken achterlaten. Al deze ludieke activiteiten hebben hetzelfde doel: mensen bewuster maken en doen nadenken over privacy. Prof. Paul De Hert is laaiend enthousiast over het explosieve succes van zijn initiatief. “Ieder jaar groeit het evenement verder uit en gaan we nieuwe samenwerkingen aan”, vertelt hij. “Ook intern binnen de Vrije Universiteit Brussel gebeurt dit : zo werken we sinds dit jaar voor de organisatie nauw samen met de mensen van Crosstalks, die prachtige boekjes en filmpjes heb-

ben gemaakt, en met het instituut voor Postacademische Vorming iPAVUB voor de logistiek. Ik vind het een prachtig voorbeeld van wat we zoal kunnen verwezenlijken als we de handen in elkaar slaan.” [km]

CPDP-conferentie op 29 en 30 januari in het Kaaitheater, Akenkaai 2 in 1000 Brussel. Het volledige programma van de conferentie en de omringende activiteiten vind je op www.cpdpconferences.org

Publiek-private samenwerking: nieuwe leerstoel De Vrije Universiteit Brussel heeft er een nieuwe leerstoel bij, voluit de Leerstoel Multidisciplinair Kenniscentrum PPS. De universiteit heeft hiervoor een overeenkomst afgesloten met drie partners: Grontmij Vlaanderen, Deloitte Consulting en advocatenbureau Laga. De partners voorzien de universiteit van de nodige middelen om gedurende vijf jaar twee doctorandi aan te stellen. Ze zullen het onderzoek en de kennis over publiek-private samenwerking vanuit een multidisciplinaire aanpak verder ontwikkelen. De leerstoel gaat van start in 2010-2011 en zal gepaard gaan met gastcolleges, studiedagen en congressen. Bij de leerstoel zijn drie faculteiten (RC, ES en IR) betrokken.

JUNIOR-ONDERZOEKER

In de ban van kikkers op drift

Feromonen bij kikkers, dat is

het domein van doctoraatstudent Arent Raepsaet. Deze buitenmens begeeft zich daarmee op onbekend terrein: gek genoeg is er over het onderwerp maar zeer weinig geweten. "Tja, de meeste mensen lachen ook eens als ze horen waarmee ik bezig ben.” bestaan veel feromonen met verschillende eigenschappen. Dat is ook een definitie van een feromoon: een stof afgescheiden door een dier dat een invloed heeft op een ander dier." In België zijn er zes echte kikkersoorten en vijf kikkerachtigen, zoals padden. Onze onderzoeker kent de geheimen van de gewone bruine kikker het best. "De bruine kikker is zo’n beetje de duif onder de kikkers. Gek genoeg was er zelfs over de feromonenwerking bij deze soort niet echt veel geweten. Je kan dus wel zeggen dat ik met pionierswerk bezig ben," zegt Raepsaet. Feromonen zijn chemische stoffen die onder andere het paren van dieren moeten vergemakkelijken. Arent Raepsaet koos het onderwerp uit een lijst voorgedragen door zijn begeleider prof. Franky Bossuyt. Maar geïnteresseerd in biologie, en meerbepaald de dierenwereld, is hij al van toen hij kind was. "Met verjaardagen kreeg ik altijd boeken over de dierenwereld, dus je kan wel zeggen dat het er vroeg in zat." Oorspronkelijk mocht hij dan wel meer gefascineerd zijn door eenden – "vraag me niet waarom" – parende kikkers zijn sinds twee jaar zijn doctoraatsonderwerp.

FROGHYPNOL Froghypnol noemt Raepsaet het feromoon waarnaar hij op zoek is. "Anders dan men geneigd is te denken, dienen de bultjes die mannetjeskikkers op hun poten hebben niet alleen om het glibberige vrouwtje vast te klemmen bij de daad (amplexus genaamd), maar vermoeden we dat ze een feromoon afscheiden dat de vrouwtjes wat kalmeert en de bereidheid tot paren doet toenemen. Ik noem dat feromoon frog-hypnol (naar analogie met de verdovende rape-drug Rohypnol, red.). Het is echter nog niet honderd procent bewezen dat er feromonen in die klier zitten. Dat onderzoek ik dus." "Feromonen zijn trouwens heel interessant : je hebt er die de geslachtsdaad vertragen, je hebt er die de geslachtsdaad versnellen, wat om diverse evolutionaire redenen nuttig kan zijn. En je hebt er die de vrouwtjes aantrekken. Kortom : er

GEVARIEERD Maar er zitten niet alleen feromonen in die nuptiale klier. "Tot vijfhonderd verschillende stoffen treffen we er aan. De meeste daarvan zijn peptidebindingen, aaneenschakelingen van eiwitketens. Sommige daarvan zijn antimicrobieel en gebruiken de kikkers om zich te beschermen tegen schimmels en ziektes. Hun huid is zeer dun, het zijn amfibieën, en zo'n bacterie-afstotende stoffen zijn onmisbaar voor de beestjes. Die stoffen kunnen trouwens belangrijk zijn voor de mens: van sommige weet men dat ze het AIDSvirus kunnen afremmen, van andere verwacht men dat ze malaria kunnen indammen." Het merendeel van de tijd zit Raepsaet niet in de kikkerpoel, maar in het lab. "Kikkers paren eind februari, begin maart, waardoor we slechts een korte periode hebben om feromonen te verzamelen. De rest van de tijd moeten we het dus doen met ingevroren monsters. Kikkers zijn nogal passioneel: paren kan zes uur tot vier (!) dagen duren." De meest interessante kikkers zitten echter niet hier, maar in tropische gebieden zoals CentraalAfrika en Zuidoost Azië. "Veel diverser, met een grote waaier aan soorten, waaronder vele giftige. Maar tot op heden ben ik er nog niet geraakt, waardoor ik het voorlopig moet doen met de tien Belgische kikkersoorten."

AKADEMOS - JG.12 • NR5 • DEC 2009-JAN 2010

BUITENMENS Om de eenzaamheid van het laboratorium, waar de meeste proeven nog altijd plaatsvinden, af te wisselen, gaat de Antwerpenaar graag op wandel, iets wat trouwens vereist is voor zijn 'job'. "Ik ben een buitenmens en dat laboratoriumwerk heeft zijn goede kanten. Maar toch: het lange wachten om gegevens in te voeren in de computer, databases te raadplegen… Een mens wordt er soms onzeker van. Op zulke momenten zoek ik de natuur op." De stad is dan ook zijn ding niet. "Pendelen is zowat de meest saaie bezigheid die er bestaat. Geef mij maar de rust van mijn woonplaats Brasschaat." Raepsaet heeft nog twee jaar te gaan voor zijn doctoraat afgerond is, maar overweegt dan nog een extra jaar. "Ik heb nadien de kans om docent te worden, of ik kan natuurlijk ook als boswachter werken. Of beginnen aan een postdoctoraat. We zien wel, dat is nog toekomstmuziek." En hoe reageert zijn omgeving op het werk met de bronstige kikkers? "Geveinsde interesse van mijn vriendin af en toe, en rare blikken van vrienden," zegt de onderzoeker met de glimlach. [cd]

Arent Raepsaet (24) is afkomstig van Antwerpen, maar koos voor een opleiding biologie met optie dierkunde aan de UGent. Voor zijn doctoraatsonderzoek belandde hij aan de Vrije Universiteit Brussel bij prof. Franky Bossuyt van de vakgroep Biologie. Daar werkt hij nu al twee jaar dankzij een IWT-beurs. Het project waarmee hij bezig is heet TAPAS (Tracing Antimicrobial Peptides and Pheromones in the Amphibian Skin) en gebeurt in het lab Ecologie en Systematiek van de Vrije Universiteit Brussel.

Meer info: www.amphibia.be

13

14

Opdrachthouder moet internationalisering doen slagen “Op 1 oktober 2010 zou ik normaal met vervroegd pensioen gaan”, lacht prof. Jean-Pierre De Greve. “Mijn vrouw verklaart me gek, maar ik vond de internationalisering van de Vrije Universiteit Brussel zo waardevol dat ik de handschoen heb opgenomen.” Jean-Pierre De Greve mag zich sinds kort opdrachthouder Internationalisering noemen, een functie die vergelijkbaar is met die van vicerector. De Greve moet ervoor zorgen dat de Vrije Universiteit Brussel de internationale trein niet mist. “Tegen 2012-2013 moet alles op sporen staan.” Internationalisering is een van de pijlers van het Algemeen Strategisch Plan 2009-2012 dat rector Paul De Knop samen met alle geledingen van de universiteit heeft uitgewerkt. Vandaag telt de Vrije Universiteit Brussel meer dan tien procent buitenlandse studenten. Is dat dan geen internationalisering? “Toch wel”, zegt Jean-Paul De Greve. “Maar nu moeten we optimaliseren en vooral meer institutionaliseren. De internationalisering is gegroeid op het terrein, nu moeten we ervoor zorgen dat we ze inbedden in de structuren van de universiteit, we moeten de internationalisering herkenbaar en voelbaar maken. En daarnaast moeten we voluit Brussel als internationale troef uitspelen.” De opdrachthouder Internationalisering ziet zichzelf als een hefboom. “Er ontbrak iemand op het hoogste niveau om een doorgedreven internationalisering door te drukken.” Jean-Pierre De Greve maakt zich alvast sterk dat hij in zijn opdracht zal slagen. “Maar dan moeten wel een aantal voorwaarden vervuld worden. Zo moeten studenten mobieler worden. De Erasmusuitwisselingen zijn een goede zaak, de trend is gezet, maar we moeten nog veel meer dat internationale klimaat krijgen. Even belangrijk is de interne aanpak van de internationalisering, binnen de Vrije Universiteit Brussel zelf. We moeten

ervoor zorgen dat toekomstige studenten, vorsers en profs uit het buitenland optimaal geïntegreerd worden. Daar moeten we al onze VUB-diensten op voorbereiden. De huisvesting, de dienst inschrijvingen, de facultaire begeleiding, iedereen moet klaarstaan om internationale studenten op te vangen. Ze moeten niet anders behandeld worden dan Vlaamse studenten, maar onze diensten moeten zich er wel bewust van zijn dat er een specifieke aanpak nodig is.” Jean-Pierre De Greve hoopt alvast dat Vlaanderen soepeler zal omgaan met het Engels als onderwijstaal. Minister van Onderwijs Smet heeft zelf al gezegd dat hij daar ook voor is. “Je verliest je eigenheid en cultuur niet wanneer je als gemeenschappelijke taal het Engels gebruikt. De angst daarvoor is totaal ongegrond”, zegt De Greve. Willen internationaliseren is een zaak, studenten rekruteren een andere. Jean-Pierre De Greve mikt onder meer op het internationale publiek rond Brussel. “Daar is een groot potentieel op bachelorniveau, dat het Vesalius College – dat nauw aanleunt bij de universiteit – nu al aanboort. Maar nog belangrijker is natuurlijk de internationale markt van masterstudenten en doctoraatsstudenten. De

Prof. Jean-Pierre De Greve studeerde wiskunde aan de Vrije Universiteit Brussel en doctoreerde daarna in de astrofysica. Hij is thans gewoon hoogleraar. Zijn onderzoek omvat de structuur en evolutie van dubbelsterren en de populatiesynthese van grote stergroepen. Hij ontwikkelde de Wetenschapsweek VUB, die aan de basis lag van de latere Vlaamse Wetenschapsweek. Hij was promotor van verscheidene projecten gericht op de popularisering van de wetenschap, vooral naar jongeren. Prof. De Greve deed internationale ervaring op als adviseur van de rector voor Europese onderzoeksprojecten en als decaan van Vesalius College.

middelen zijn beperkt, we zullen dus keuzes moeten maken. Ik zal die niet maken, de collega’s in de faculteiten zullen dat moeten doen.” Volgens de opdrachthouder Internationalisering moet de universiteit zichzelf beter verkopen dan in het verleden. “We hebben onszelf te weinig verkocht met onze kwaliteit. We staan sterk op het vlak van onderzoek, als we internationaliseren en goede vorsers naar hier halen, kunnen we alleen nog sterker worden. We hebben ook Brussel te weinig uitgespeeld. Brussel is een internationale hoofdstad die enorm veel te bieden heeft en naar internationale maatstaven niet duur is. Brussel maakt voortdurend publiciteit voor ons. Telkens hier een Europese top plaatsvindt, komt dat wereldwijd op de televisie. Daar moeten we veel meer op inspelen.”

UNIVERSITY OF BRUSSELS De internationalisering zal gepaard gaan met de oprichting van de University of Brussels, een gemeenschappelijk project van de Vrije Universiteit Brussel en de Université Libre de Bruxelles. “Het is een bijzonder groot project, omdat de ULB erbij betrokken is”, stelt De Greve. “Maar op dit moment is University of Brussels nog een werknaam en een concept. Wat voor mij centraal moet staan, is de hoge kwaliteit. Niet alles wat we in het Engels doen, moet er deel van uitmaken. Alleen wat de partners goed genoeg vinden.” Een belangrijke eerste stap worden de gemeenschappelijke Engelstalige masters in de ingenieurswetenschappen die van start zullen gaan in 2011-2012. “Daar kunnen we veel uit leren. De andere faculteiten kunnen dan gelijkaardige initiatieven nemen. Tegen 2012-2013 moet de internationale trein definitief vertrokken zijn.” De opdrachthouder heeft dus veel werk voor de boeg. En ook al achter de rug. “Ik heb vier dagen verlof genomen in de zomer”, lacht Jean-Pierre De Greve. “En hoewel ze me gek verklaart, blijft mijn vrouw me gelukkig volop steunen.” [pvr]

175 JAAR VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL

Bestaat Vrije Universiteit Brussel 175 of 40 jaar ? Je hoort het soms zeggen : de ULB bestaat 175 jaar en de VUB dus ook. Terwijl de Vrije Universiteit Brussel officieel pas in 1969 als aparte universiteit cursussen inrichtte. Bestaat de Vrije Universiteit Brussel nu eigenlijk 175 jaar of 40 jaar? Het wordt allemaal wat duidelijker als je de stichtingscontext bekijkt. In de 19e eeuw was de onderwijstaal van het hoger onderwijs Frans. Brussel daarentegen was een overwegend Vlaamse stad, met ruim 60 procent Nederlandstalige inwoners. Vooral de Franstalige burgerij kon haar zonen laten studeren, maar verhoudingsgewijs waren er behoorlijk wat Vlaamse professoren en studenten aan de ULB. De universiteit had toen een sterk tweetalig karakter. Geen wonder dus dat in 1856 het Nederduits Taalminnend Genootschap (de voorloper van het Brussels Studenten Genootschap) werd opgericht en dat heel wat beroemde Vlamingen aan de ULB afstudeerden. Hoewel de verstandhouding tussen Franstaligen en Vlamingen in de hoofdstad vanaf 1890 bergaf gaat en de Vlamingen steeds meer een minderheid worden, blijft de ULB toch een tweeslachtig karakter behouden en gebruikt ze ook in de 20e eeuw vaak haar Nederlandse naam. Totdat in 1969 de instelling splitst in een Nederlandstalige en Franstalige universiteit en de Vrije Universiteit Brussel rechtspersoonlijkheid krijgt. Dus vieren we dit academiejaar inderdaad 175 jaar ULB-VUB én 40 jaar Vrije Universiteit Brussel! [fs]

Nuit des Lumières Nacht van de Verlichting

Schrijf je nu in

foto’s Universiteitsarchief Vrije Universiteit Brussel, Universiteitsarchief ULB en Stadsarchief Brussel

De twee Brusselse universiteiten Vrije Universiteit Brussel en Université Libre de Bruxelles vieren samen hun 175e verjaardag, met als hoogtepunt het groots opgezette Nuit des Lumières – Nacht van de Verlichting op 7 mei 2010. Op het programma staan o.a. gratis concerten op het Paleizenplein, een proef- en feestdorp op de Kunstberg én een groot banket in Square. Inschrijven voor het banket (individueel of in groep) kan via www.nachtvandeverlichting.be.

AKADEMOS - JG.12 • NR5 • DEC 2009-JAN 2010

15

16

IK STUDEERDE AAN DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL

Ondernemers Bart Gekiere en Olivier Verstraete Na enkele ervaringen in het buitenland richtten handelsingenieurs Bart Gekiere en Olivier Verstraete B&O International Connections op, gespecialiseerd in het produceren en leveren van gifts, promotieartikelen en relatiegeschenken. Hun frequente zakenreizen gecombineerd met hun persoonlijke passie voor oosters antiek leidde al snel tot een tweede zaak, B&O Asian Antiques.

We hebben elkaar ontmoet aan de Vrije Universiteit Brussel, waar we in hetzelfde jaar begonnen aan de Solvay Business school. Na onze studie zijn we eerst een jaar naar de VS getrokken dankzij een postgraduaat van ICHEC, omdat we eerst absoluut nog wat buitenlandse ervaring wilden opdoen.

Na dat jaar zijn we in België aan de slag gegaan, respectievelijk bij PriceWaterhouse Coopers en Master Foods. Maar al snel werd België ons weer te klein en dankzij een beurs van het Prins Albertfonds, dat jongeren onder de dertig een tijdelijke junior managementfunctie biedt voor Belgische bedrijven in het buitenland, konden we naar Azië. Daar hebben we heel wat nuttige ervaring opgedaan voor ons bedrijf dat we enkele jaren later hebben opgericht.

In de wereld van de promotieartikelen is de prijs vaak doorslaggevend. Daarom werken wij voortdurend met fabrieken uit het Verre Oosten, voornamelijk China en Indië. Uiteraard kijken we er streng op toe dat alles geproduceerd wordt volgens ethische bedrijfsvoering en dat goederen voldoen aan alle EU-normen.

Als gevolg van onze reizen in Azië is snel ook een tweede bedrijf ontstaan: B&O Asian Antiques. We hebben onze vele zakenreizen naar het Verre Oosten kunnen combineren met onze passie voor Oosters antiek. We kopen oude meubelen, gebruiksvoorwerpen en terracottabeelden op in China, en laten die ter plaatse restaureren alvorens ze naar België te verschepen. Naast ons kantoor hebben we een winkel met toonzaal, maar we staan ook gere-

geld op beurzen. Het zijn twee aparte zaken die elkaar mooi aanvullen.

onze studententijd trouwens een aantal goede vrienden overgehouden, met wie we nog steeds geregeld afspreken voor een kookavond.

Echt studentikoos waren we niet. We gingen wel geregeld naar fuiven, maar bij Solvay was het eigenlijk wel bon ton om ambitieus te zijn en hard te studeren. In andere richtingen werd je misschien al snel als een ‘streverke’ bestempeld, maar bij ons was het eigenlijk wel een eer om primus te zijn. Er hing zelfs een wat competitieve sfeer, zeker als de puntenlijsten geafficheerd werden. Omringd zijn door ambitieuze mensen werkt ontzettend stimulerend.

Ons vooroordeel dat Brussel een grijze en anonieme stad was, verdween al snel toen we op kot gingen. Doordat we op kot zaten, leerden we de stad steeds beter kennen en ontdekten we dat Brussel eigenlijk een heel boeiende stad is. En zoals velen zijn we er uiteindelijk blijven hangen om er te wonen en te werken. We hebben aan

Ondernemen moet in het bloed zitten en als dat niet zo is dan kan de beste opleiding daar niets aan verhelpen. Maar voor ons was de opleiding aan de Solvay Business School een goede voorbereiding op ons beroepsleven omdat het een erg breed programma was dat je van heel veel verschillende zaken liet proeven, van wiskunde en chemie tot recht en economie. Bovendien werden deze vakken gegeven door mensen die zelf ondernemend en ambitieus waren. Het heeft ons niet alleen een mooi netwerk opgeleverd, maar ook een soort onafhankelijk denkvermogen bijgebracht. Aan andere universiteiten leek er een bepaalde stroom te bestaan waarin mensen meegezogen werden, maar aan de Vrije Universiteit Brussel leek men meer open te staan voor verschillende culturen en denkpatronen. Er hing een geest van onpartijdigheid en onafhankelijkheid. [km]

Bart Gekiere en Olivier Verstraete (beiden 41) • Afgestudeerd : 1991 • Diploma : handelsingenieur • Eerste job : PriceWaterhouse Coopers en Master Foods • Huidige job : zaakvoerders B&O International Connections en B&O Asian Antiques

foto Bernadette Mergaerts

18

ERASMUSHOGESCHOOL BRUSSEL

Vlot in vreemde talen dankzij frases U herinnert zich ongetwijfeld nog de bladen vol uitdrukkingen die u als tiener voor het vak Engels uit het hoofd moest leren. ‘Blokken’, luidde het verdict. Onderzoek aan het departement Toegepaste Taalkunde (TTK) van de Erasmushogeschool Brussel toont nu aan dat bepaalde inzichten en technieken kunnen helpen bij het aanleren van deze frases. Het pas opgestarte valorisatieproject 'Vlot in vreemde talen dankzij frases : online oefenpakketten' wil deze kennis ook praktisch bruikbaar maken voor een ruim publiek. “Met het valorisatieproject willen we Prof. methodieken aanwenden die het makkelijker maken om frases zoals idiomen, spreekwoorden en uitdrukkingen te verwerven’’, zegt prof. dr. Frank Boers, departementshoofd van TTK en promotor van dit valorisatieproject. ,,Frases zijn bijzonder belangrijk in een taal. Vroeger werd verondersteld dat talenkennis enkel berustte op grammatica en woordenkennis, maar nu weten we dat ook frases een niet te onderschatten rol spelen. Zo heeft onderzoek uitgewezen dat ze voor een groot stuk bepalen of je als vlot en accuraat overkomt in een bepaalde taal. Wist je trouwens dat vijftig procent van wat je als native speaker zegt, te catalogiseren is als frase ? Wel, lange tijd werd gedacht dat frases arbitrair waren en je ze dus enkel kon verwerven door ze van buiten te leren of vaak te horen. Inzicht kon je er dus niet in verwerven, zo werd aangenomen, en dat maakte het leren van frases in een andere taal niet vanzelfsprekend, aangezien ze ook nog eens heel taalspecifiek zijn.’’

BEELD “Aan het departement TTK zijn we op zoek gegaan naar technieken die studenten kunnen gebruiken om frases op een inzichtvolle manier aan te leren. Een van de soorten frases die we behandelden, zijn de figuurlijke idiomen, zoals bijvoorbeeld to show someone the ropes. En wat blijkt : studenten die eerst wat uitleg krijgen over de oorsprong van een idioom, en daar vervolgens de betekenis van afleiden, gaan beide associëren en het idioom makkelijker en langer onthouden. Als je bijvoorbeeld weet dat to show

Frank Boers

luidt de uitdrukking It takes two to tango en niet It takes two to Waltz ? De tweede optie zou minstens even logisch zijn’’, zegt Frank Boers. “Wel, bij meer dan twintig procent van de frases heeft die verliefdheid te maken met een alliteratie of rijm. Als we dit uitbreiden met consonante (gelijkklinkende woorden, red.) en assonante (klinkerrijm, red.) woorden, komt dit percentage nog een stuk hoger te liggen. Halen we onze voorbeelden erbij, dan merken we Time en tell, two en tango, maar ook bijvoorbeeld baby boom, last but not least, through thick and thin en ga zo maar door. Eigenaardig is wel dat je de alliteratie niet dikwijls meteen opmerkt als je de frase hoort of leest tijdens normale communicatie. Ons werkgeheugen legt zich namelijk in eerste instantie toe op de verwerking van de boodschap en minder of niet op de precieze verwoording ervan. Het is dus belangrijk de student op de alliteratie of rijm te wijzen, al is het maar heel even. Ons onderzoek toont dat dit al volstaat om het onthouden te bevorderen.’’

UNICUM someone the ropes komt van een ervaren zeiler die een nieuweling leert hoe om te springen met de touwen op een schip, wordt meteen duidelijk waarom de uitdrukking zoveel betekent als iemand iets aanleren. Voor sommige studenten zal een afbeelding of illustratie bovenop de uitleg een nog beter resultaat genereren. Anderzijds heeft onderzoek aangetoond dat het gebruik van beeldmateriaal vooral helpt bij het onthouden van de betekenis van een idioom. Om ook de precieze verwoording te onthouden, wat nodig is om de frase ook actief te gebruiken, hebben we een aanvullende leermethode gezocht en gevonden.’’

VERLIEFDE WOORDEN ”We zijn nagegaan waarom sommige woorden verliefd worden op elkaar, elkaars gezelschap opzoeken en samen standaardfrases vormen. Waarom gebruiken Engelsen bijvoorbeeld time will tell in plaats van time will show ? En waarom

Het valorisatieproject dat momenteel loopt aan het departement TTK wil deze kennis beschikbaar maken voor een ruim publiek. “De technieken die we hebben ontwikkeld zijn zowel interessant voor studenten, leerlingen secundair onderwijs, bedrijven, als iedereen die zich wil verdiepen in een bepaalde taal. Om een zo breed mogelijk publiek toegang te geven tot de oefenpakketten, starten we binnenkort met de ontwikkeling van een website die de leerstof en oefeningen online beschikbaar zal maken. Voor dit vakgebied zal dit trouwens een unicum zijn’’, vertelt de promotor. “In een eerste fase gaan we een Nederlands pakket aanbieden. We plannen om de pilot bij de start van het academiejaar 2010-2011 klaar te hebben. Eens de website op volle toeren draait, zullen we een vergoeding vragen voor het gebruik ervan. We hopen zo inkomsten te genereren om de oefenbatterij verder uit te breiden naar andere talen. Maar het blijft dienstverlening, dus zullen de prijzen niet te hoog liggen.’’ [vds]

PERSONALIA

Prof. Wim Vandenbussche werd uitgeroepen tot Laureaat 2009 van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB) in de Klasse van de Menswetenschappen. De KVAB kent sinds 2001 jaarlijks drie prijzen toe met als titel ‘Laureaat van de Academie’ ter bekroning van de carrière van een jong onderzoeker of kunstenaar. De Laureaten van de Academie zijn de belangrijkste wetenschappelijke prijzen die de Academie uitreikt ter bevordering van wetenschap en cultuur.

Prof. Bart Rombaut, van de faculteit Geneeskunde en Farmacie, werd door het uitvoerend comité van de European Association of Faculties of Pharmacy verkozen tot president.

effects of short term thermal cure therapy in burn patients’ de second best Professional Allied Medicine (PAM) poster award tijdens het tweejaarlijkse ‘European Burns Association congress’ in Lausanne (Zwitserland).

Svetlana Verbruggen, die in juli 2009 afstudeerde

Dr. Sandrine Godefroid van het Laboratorium voor Algemene Plantkunde en Natuurbeheer (APNA) van de faculteit Wetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen, werd uitgeroepen tot Laureaat 2009 van de Prijs van het Fonds Jean Lebrun voor de periode 20062008. Het Fonds Jean Lebrun kent een driejaarlijkse prijs toe voor origineel wetenschappelijk werk in ecologie en biogeografie. Tijdens deze periode heeft Sandrine Godefroid onderzoek verricht op het gebied van de respons van plantensoorten t.o.v. omgevingsfactoren, de identificatie van indicatoren voor waardevolle ecosystemen en het duurzaam beheer van bossen.

als master in de Ingenieurswetenschappen-Bouwkunde, heeft met haar masterthesis ‘Analyse en haalbaarheidsstudie van verloren bekistingen uit IPC voor een dragende betonconstructie’ de Studieprijs van de Belgische Betongroepering 2009 behaald.

Prof. Ben Craps, kersvers voorzitter van de vakgroep Fysica Departement Natuurkunde, is de eerste laureaat van de Frans Van Cauwelaertprijs 2009. Het FVC-fonds wordt beheerd door de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen en Kunsten. Het is de eerste keer dat deze prijs (voor het eerst toegekend in 2001) naar de theoretische elementaire deeltjes fysica en kosmologie gaat en naar een ZAP-lid van de Vrije Universiteit Brussel.

Lendert Gelens, van de vakgroep Toegepaste Fysica

De Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK) heeft de VLK-Leerstoel, gefinancierd door de stichting Emmanuel van der Schueren, dit academiejaar toegekend aan prof. Luc Deliens, medisch socioloog en voorzitter van de onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde, voor zijn onderzoek naar medische beslissingen aan het levenseinde.

Adinda Wellens, doctoraatsstudente bij de onder-

Livia Anquinet, van de onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde, Tomas Bos, van de onderzoeksgroep Hematologie en Immunologie en Kiavash Movahedi,

Koen Maertens, vrijwillig wetenschappelijk mede-

van de onderzoeksgroep Cellulaire en Moleculaire Immunologie, hebben van de Vlaamse Liga tegen Kanker een onderzoekstoelage ontvangen.

Prof. Paul De Knop, rector van de Vrije Universiteit Brussel, is voorzitter geworden van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) en dit tot 30 september 2010. Hij nam de fakkel over van UGent-rector Paul Van Cauwenberge. Tijdens de General Assemblee van de European Master in Disaster Medicine Alumni Association in Valencia, ontving prof. em. Herman Delooz van de Faculteit Geneeskunde, een ‘Lifetime Award’ “for his outstanding contribution to the academic foundation and development of disaster medicine”.

Mussa Bshara, Leo Van Biesen en Jochen Maes ontvingen met hun paper ‘Potential Effects of Power Line Communication on xDSL Inside the Home Environment’ de ‘Award Winning Paper, Top Six Achievement’ tijdens de "VIII Semetro, het 8th International Seminar on Electrical Metrology João Pessoas, Paraíba”, in Brazilië.

Mussa Bshara en Leo Van Biesen ontvingen de Best Paper Award van de IARIA Board (International Academy, Research and Industry Association) tijdens de "Fifth Advanced International Conference on Telecommunications, AICT 2009" voor de paper ‘FingerprintingBased Localization in WiMAX Networks Depending on SCORE Measurements’.

en Fotonica (TONA), heeft een Graduate Student Fellowship toegekend gekregen op de jaarlijkse samenkomst van de IEEE Photonics Society in Antalya (Turkije). De IEEE Photonics Society, een van 's werelds grootste professionele associaties van elektrotechnische ingenieurs, reikt deze prijzen uit om uitmuntende onderzoekers te steunen in hun verdere carrière.

zoeksgroep Structural Biology Brussels (SBB), heeft met haar poster ‘Chemically disarming uropathogenic E. coli by targeting their type 1 mediated cell adhesion’ tijdens het negende Jenner Glycobiology and Medicine Symposium een poster award gewonnen.

werker bij de vakgroep Klinische en Levensloop Psychologie (KLEP) en tevens directeur van de vzw Oscare, een nazorg- en onderzoekscentrum voor brandwonden en littekens, ontving voor de poster ‘The psychosocial

Prof. Cathy Macharis (et al.) van de vakgroep MOSI heeft met haar paper ‘Night-time delivery as potential option in Belgian urban distribution: a stakeholder approach’ tijdens de Vervoerslogistieke werkdagen in het Nederlandse Deurne de prijs gewonnen voor de beste paper.

Bram Pellens, verbonden aan de onderzoeksgroep Web and Informations Systems Engineering (WISE), heeft samen met enkele andere onderzoekers van verschillende universiteiten een Vlaamse DiGRA Chapter opgericht. DiGRA is een internationale organisatie die mensen van overal ter wereld, die onderzoek verrichten op het gebied van digitale computerspellen en andere gerelateerde domeinen, bij elkaar brengt.

COLOFON Redactie : Karolien Merchiers, Bernadette Mergaerts, Chantal Verelst, Andrea Luyckx, Peter Van Rompaey Eindredactie : Peter Van Rompaey Verleenden verder hun medewerking : Christophe Degreef, Bert Verbeke, Veerle Magits, Valéry De Smet Foto’s : Bernadette Mergaerts Opmaak : Anne De Wolf - IPM Studio Druk : IPM printing Gedrukt met plantaardige inkten op milieuvriendelijk papier Cert no. SGS-COC-003582

Redactiesecretariaat : Myriam De Pelseneer, Ingrid Knaepen Dienst Interne en Externe Communicatie Pleinlaan 2 – B–1050 Brussel [ T ] +32 (0)2 629 21 34 [ F ] +32 (0)2 629 12 10 [ E ] [email protected] [ W ] www.vub.ac.be Wilt u Akademos thuis ontvangen, laat ons iets weten. Verantwoordelijke uitgever: Prof. dr. Paul De Knop Rector Vrije Universiteit Brussel Pleinlaan 2 B -1050 Brussel AKADEMOS - JG.12 • NR5 • DEC 2009-JAN 2010

SPONSOR DE TOEKOMST Giften, legaten, schenkingen, sponsoring +32(0)2 629 12 46 of [email protected]

MEER INFO: www.vub.ac.be/infoover/fundraising

19

Redelijk eigenzinnige www.vub.ac.be Campus Jette voor alle medische opleidingen Campus Etterbeek voor alle andere opleidingen

Infodagen 2010 Zaterdag 6 februari 2010 Zondag 21 maart 2010 Zaterdag 24 april 2010 Zaterdag 4 september 2010 10u00 - 16u00

Specifieke infomomenten voor masteropleidingen Donderdag 25 maart 2010 Donderdag 29 april 2010 15u00 - 20u00