i.ï
==- *---.
0p reis met een 4x4 of mag het een maatie groter ? Welke avontuurlijke reiziger kent niet het probleem van het nijpend plaatsgebrek en overgewicht, wel ke avontuu rl ij ke reiziger heeft na een zoveelste nacht in een klamme tent niet gezworen dat het nu wel genoeg was geweest en stilletjes gedroomd van meer komfort, meer ruimte, meer autonomre.
Welke avontuurlijkreiziger kUkt niet met ontzag naar de assistentie trucks in Dakar of andere rally-raids, of wle kijkt niet vol jaloezie op wanneer hij ergens op een piste een stel wereldreizigers tegenkomt aan boord van hun expeditletrucks.
Onbetaalbaar, voor de happy few,hoor ik sommigen al opperen en niets is minder waar. Een expedítiecamper kan je vergelijken met een zeilboot, je hebt ze in alle maten en gewichten, competitieboten, sportieve boten en luxe jachten, en je hebt ze tweedehands en nieuw. lvlet een exoeditie camoer is het net hetzelfde, je hebt de T5 assistentietrucks waar de topteams nu een overnachtingscel in bouwen voor hun toprijders, je hebt expeditie campers die eerder op efficiêntie en autonomie zijn afgestemd en je hebt luxe 4x4 campers waar je in tooluxe een wereldreis kan maken. AIs basis kan je vertrekken van een tweedehands chassis of vertrekken met nieuw materiaal, verder kan je kiezen voor " sleutel op de deur ", voor zelfbouw of een mix van beide.
-_ !,4
,, De keuze van de drager: Een eerste keuze is de gewichtscategorie, t
willen we onder de 7.5 ton blijven is de keuze zeer beperkt, lveco Dailly, Unimog, Scam , Bremach en mss nog een paar . Tussen 7.5 ton en neem 18 ton is de keuze ruimer, Mercedes, lveco, Unimog, Renault en meest gebruikt lvlan. Boven de 18 ton, zelfde keuze, maar dan zonder Unimog .
Alleen al het onderwerp nieuw of tweedehands kan al een paar gespreksavonden vu ilen. ïweede hands heeft zeker een financieel voordeel, en laat toe om een basisvoertuig met weinig elektronica te vinden . Nadeel is dat de 4x4 vrachtwagenmarkt vooral toegespitst is op militaire doeleinden, bouwwerven of gemeentediensten .Wie zegt militaire voertuigen zegt weinig opties, weinig comfort en meestal beperkt motorvermogen. Wie zegt bouwwerven of gemeentediensten 7êsï mêêsïal tê korte wielbasis voor camperopbouw .Deze laatste categorie vrachtwagens heeft meestal weinig kilometers op de teller staan maar heeft :: .r i, soms heel lang stationair staan oraaren. vanoaar een wetntg
, :
frisse motor. Voor velen is de Unimog de ideale
basis. maar zijn beperkt vermogen en wielbasÍs kennen algauw hun lÍmieten bÍj een camperop,. bouw. De spiraalveren bieden ruim voldoende veerweg, maar ,. ook een weinig stabiele wegligging vooral bij hoge opbouw. De supplementaire bodemvrijheid :, door de portaalassen heeft enkel ,' nut in diepe sporen, situatie die men normaal enkel tegenkomt in de evenaarstreken en regenwouden. De klassieke assen met naafreductie gebruikt door de andere constructeurs biedt meestal voldoende bodemvrijheid. Het pruskaartje van een Unimog, nieuw oftweedehands is een andere handicap. Voor de andere merken helpt de huldige
: 'i ., .. . : *. .
.zryb
i ïr'
I {
;4'
í I I
I
economische situatle dat er, zowel op de tweedehands als nieuwe markt, koopjes kunnen gedaan worden. Een nieuwe 4x4 chassis cabine in de categorie + 7.5 ton voor de prijs van een nieuwe luxe SUV is zeher geen utopie.
Pl t"!:1*"
_,_
**Ë:rtGs!=Érá€*&_
Scania in de zwaardere
."t"gàriu
Ook bepalend in de keuze van de drager is de motorisatie, niet alleen pklkoppel zijn belangrijk maar zeker de anti pollutie norm. Moderne Euro 4-5 motoren verteren slecht brandstof van minderwaardige kwaliteit, en de eraan verbonden elektronica gaat meestal het petje van de locale bushmekanieker te boven. Dus veel wereldreizigers gaan op zoek naar een oudere vrachtwagen met maximum een Euro 3 norm. Maar de keuze ls eerder beperkt en wordt steeds kleiner en kleiner. Anderzijds kan men stellen dat de kwaliteit van de brandstof er worldwide op vooruit gaat, en met de huidige "save the planet" mentaliteit kan het enkel maar versnellen. lk herinner mij nog niet zo lang vervlogen tUden dat ik in Spanje hopeloos op zoek was naar loodvrije benzine. nu kan je in bepaalde Afrikaanse landen zoals bvb in Libië; nog enkel
loodvrij benzine tanken. Ook de zwavelrijke diesel die buiten de EEG nog wordt gebruikt werd
door onze CRD's met dieselpartikel filter probleemloos verteerd. De uitlaatmonden kregen een raar groen kleurtje maar daar stopte het bij. En 1 of meerdere filters met waterafscheider zijn trouwens al lang een verplicht toebehoren voor off road rijders. Een beetje uitkijken waar men tankt kan meestal al veel miserie
vermijden.
Een beetje uitkijken waar je
tankt
I
Een andere niet te verwaarlozen probleem
is het gebruik door sommige constructeurs, van Ad Blue om de anti pollutie normen te halen. Niet alleen moet je Ad Blue ergens opslaan, in een tank of plastiek kruiken ,en moet je ook regelmatig bijvullen. Probleem is dat je Ad Blue momenteel zelfs binnen de Eurozone enkel kan vinden zoals de loodvrije benzine jaren terug, dus als je goed zoekt. Op het noord Amerikaanse continent doet Ad Blue ook zijn intrede, maar daar stopt het voorlopig. Rijden zonder kan met een Euro 4 nog net wel, met een Euro 5 is het andere koek. Dus worden we voorlopig verplicht om het goedje mee te zeulen. Om een voorbeeld te geven,Renault Trucks heeft tijdens zijn Cape to Cape expeditie vorig
jaar
de Renault Kerax vrachtwagens
uitgerust met een Ad Blue tank van 1000 liter, dle een laatste keer werden bijgevuld in lstanbul, waarna de doorsteek van het Afrikaanse continent kon gedaan worden zonder bijtanken. Het bestellen van een nieuwe drager is zeker in België een heel avontuur. Blj een vrachtwagen verkoper bi nnenstappen en beginnen over een 4x4 met enkele wielen,
terreinreductie, sperren, pre filters, off road carter, verhoogde luchtinlaat enz , dan zie je ze onmlddellijk nerveus schuiven op hun stoel . De configuratie van een expeditievrachtwagen is niet simpel, en vraagt enige ervaring van koper en verKoper.
Via gespecialiseerde verkoopssites kan men af en toe ook een kant en klaar tweedehands exemplaar op de kop tikken.
Menig wereldreizigers ontdoen zich van hun voertuig als hun droomreis erop zit en zij terug de gewone draad van het leven opnemen ( alhoewel) . Voordeel is dat het voertuig dan meestal heeft bewezen wat het waard is, maar anderzijds ook enig spoor van gebruik of metaalmoeheid zal vertonen. Eén ding ls zeker de inrichting van een expeditiecamper is een individuele zaak, aangepast aan de behoeften van de eigenaar/gebruiker . En zal dus vermoedelijk nooit 100% zijn wat jU er van verwacht. Enig knutsel of aanpassingswerkzal steeds aan
de orde van de dag zijn. De
opbouw:
De voorbeelden van Unimog's ex ziekenver-
voer , Mercedes 911 radio wagen, Magirus commando voertuig enz, die met een minimale uitrusting aan een nieuw leven beginnen zijn gekend.
Willen wij echter een opbouw bouwen of laten bouwen dan begint het eerste discussiepunt met betrekking tot de vasthechting van de opbouw : vast. flexiebel. zwevend. Veel hangt af van de chassisstljfheid, en de lengte van de wielbasis. Een vaste opbouw met lang. soepel chassis zal zeer snel gaan scheuren bij gebruik buiten de weg . Maar een vaste opbouw op een kort, stijf chassis kan dan wel . Voorbeeld van een super soepel chassis zijn de Unimogs, vandaar de typische manier om de opbouw vast te zetten : zwevend met een 3 punts ophanglng. Daardoor kan het chassis zich torsen zonder de opbouw te belasten. Het hellen van de opbouw bij snel bochtenwerk is dan weer een ander probleem.
Ook wedstrljd vrachtwagens krijgen een
zogenaamde 3 punts ophanging, maar zij hebben meestal weinig lading en bovendien een lage en lichte oPbouw. Een goed alternatief is de Ílexibele ophanging waarbij tussen het chassis en het hulpframe , spiraalveren of rubberveren worden geplaatst.
I
"f
ÈÈ
I #
;
"tià€€ryi ,t... '.,*r.à.."*:
'&J'.r
FI
I lq # ffi
Ë
Een opbouw die gewoon vast wordt gemonteerd op het chassis kan je wel vinden op bvb de (ex) militaire MAN KAT vrachtwagens, daar deze een zeer stijf chassis hebben.
De opbouw kan je ook vlnden
in
alle maten, en materiaal. Twee grote tendensen : sandwich panelen of alu -structuur, en soms een mix van de twee.
I
l-a:'
í*id.:l É3'-d,
-
Ëràat{!
Nleuwe tendens maar dan vooral in de hogere prijsklasse zijn openschuivend dak oÍ uitschuivende wanden, maar minder geschikt voor intensief gebruik De lengte van het geheel hangt samen met de lengte van de wielbasis en de nuttige oveÍ 00uw. Sommige wereldreizigers gaan rekening houden met bvb de kosten van ferry's om de lengte op -7m te houden en de hoogte onder de 3.50m om niet in hogere prijsklasse te vallen. Maar ztj die in familieverband willen reizen en bvb kiezen voor een vrachtwagen met dubbele cabine (DOKA) hebben dan ook wat meer slaapruimte nodig, en dan zijn trucks van 10m lengte en meer geen u itzondering.
We schreven het al, dit kan gaan van vrij summier tot super de luxe. Zoals steeds is ook hier het gewicht de vijand nummer 1, wel met wat meer marge
dan in een gewone 4x4 of busje. Stevigheid en weldoordachtheid zijn de rode draad. Een goede gewichtsverdeling is ook vrij belangrijk maar wordt al eens over het hoofd gezien. Maar een watervoorraad van
400 liter en er bovenop 700 liter diesel en een aantal 22O ampère batterijen aan 55 kg stuk, en als dit alles slecht geplaatst staat kan soms een meer dan twijfelachtig weggedrag veroorzaken, of de vrachtwagen onregelmatig belasten. Wat de "hardware " betreft zal meestal gebruik worden gemaakt van "marine componenten" .Marine toebehoren, gebouwd en ontwikkeld om in extreme omstandigheden te worden gebruikt vinden ook hun plaats in de expeditie wereld; Want wie zegt waterdicht zegt ook stofdicht. .Boilers, pompen, watertan ks, toiletten, stroomomvormers, gel batterijen, zonnepanelen enz. alles moet tegen een stootje kunnen om niet de geest te laten in de een of andere uithoek van moeder aarde. Ook mogen ze zeker niet te licht genomen worden, want aan platte batterijen na % dag stilstaan of aan koud water na een kop koffie heb je niks.
Nieuwe tendens voor expeditiecampers is de gasvrije optie . Gas is niet alleen gevaarlijk aan boord en alhoewel wereldwUd beschikbaar niet steeds gemakkelijk bij te vullen. Dus wordt gekozen voor diesel als brandstof voor verwarming/water maar ook meer en meer gebruikt zijn de dieselkookplaten. Ontwikkeld voor de zeilwereld, maar nu aangepast voor campers oa door gebruik te maken van een hoogte pomp om gebruik op grote hoogte toe te laten. De
x
ry
opbouwers:
Het Mekka van de expeditiecampers is
ongetwijfeld Duitsland dat ongetwijfeld het grootste aantal constructeurs heeft Wie heeft er al niet staan dromen naast bvb een (uit het failliet oprijzende) Unicat of een Expedo of een Oostenrijke Action Mobile of een Zwitserse Bi-Mobil. Goed aangeschreven bij de zelfbouwers is het Duitse Ormocar, dewelke echt maatwerk levert, gaande van een lege cel tot volledig afgewerkte campers. Gemiddeld twee cellen per week verlaten hun werkplaats en dit gedurende nu al meer dan 10 jaar . van ervaring en vakmanschap gesproken. .
In eigen land is Taveirne Mobil uit Nevele zich een aardige reputatie aan het opbouwen van goeddoordachte expeditiecampers
.
f
De administratieve kant
Zeker het overwegen waard is een herkeuring naar kampeervoertuig. De beperkingen op vrachtwagens zijn legio en met een inschrijving als kampeerauto heeft men meer bewegingsruimte ( toch de essentie van een kampeerwagen neen ?) Een paar voordelen op een rijtje : vrijgesteld van tachygraaf en snelheidsbegrenzer, vrije doorgang op zon- en feestdagen in landen met beperkingen op vrachtverkeer. geen inhaalverbod voor vrachtwagens. geen Eurovignet of Maut, lagere rijtaks met zelfs mogelijkheid tot een 30 dagen rittenkaart . Ferry tarieven naar noord Afrika, Griekenland of RORO transport naar Zuid Amerika zijn een stuk interessanter voor kampeervoertuigen en zo zijn er nog wel een paar voordelen, De procedure tot herkeuring gebeurd meestal via een procedure " indÍvidueie gelijkvormigheid " Een reeks bezoeken aan het station van autokeuring. en een lange administratieve procedure via het Ministerie van Mobiliteit, stellen het geduld van menig eigenaar op proef . De administratieve kosten en de keuringskosten zijn echter snel teruggewonnen dank zij de lagere tarieven van de rijtaksen en de verzekeringspolis,
Zeker voor nieuwe trucks kan de bankwaarborg voor een " carnet de passage aan douane " een dure grap worden. Gelukkig wordt de lUst van landen die dergelijk carnet vragen langzaam korter.
Document,dat door menig gemotoriseerd
reiziger.al eens wordtvergeten is een toestemming tot in het verkeer te brengen. Het betreft een eenvoudig schrijven op te stellen door de "eigenaar " lees titularis van de nummerplaat, die aan de bestuurder de toestemming geeft om het voertuig te gebruiken in het buitenland. Liefst opgesteld in de taal van het te bezoeken land en voorzien van zoveel mogelUk officiële stempels. Dit papiertje kan lange wachttijden en veel gepalaver vermijden met kortzichtige douanrers.
Wil u het allemaal eens van dichtbU bekijken dan is de Off Road en Adventure beurs in Bad Kissingen (D) van 03-06 juni 2010 "the place to be " zeker als het op nieuwbouw en hi-tech reismateriaal aankomt, De camping nabij het centrum van dit kuuroord geeft 's avonds ruimschoots de gelegenheid om ervaringen uit te wisselen. Een ander, meer alternatief evenement is het jaarlUkse Willy's Treffen nu georgani-
seerd ter herinnering aan Willy Janssen een doorgewi nterde Du itse globetrotter. Hier kan je een bont pluimage aan globetrotters en hun voertuigen ontmoeten en ervaringen uitwisselen en een hoop ideeen opooen.
