OKTOBER 2016)

CYCLUS 7 (SEPTEMBER/OKTOBER 2016)

WEEKEND 1 VAN ZATERDAG 10/09/2016 OM 08u30 TOT ZONDAG 11/09/2016 OM 18u00 WEEKEND 2 VAN ZATERDAG 24/09/2016 OM 09u00 TOT ZONDAG 25/09/2016 OM 18u00 WEEKEND 3: VAN ZATERDAG 08/10/2016 OM 09u00 TOT ZONDAG 09/10/2016 OM 18u00 WEEK END 4 VAN ZATERDAG 22/10/2016 OM 09u00 TOT ZONDAG 23/10/2016 OM 19u00 PLAATS: SQUARE – BRUSSELS MEETING CENTRE RAVENSTEINSTRAAT 2, 1000 BRUSSEL

MONDELING EXAMEN :04/11/2016 (AVOND) OF 05/11/2016 OF 06/11/2016 (OVERDAG) OF 11/11/2016(AVOND) OF 12/11/2016 OF 13/11/2016 (OVERDAG)

Procesbegeleiders:

Caroo

TORFS

en

Suzan

Langenberg

voor

de

nederlandstalige

groep

en

Marielle DESY en Chafik ALLAL voor de franstalige groep.

WEEKEND 1

ZATERDAG 10/09/2016 08u30 – 09u00

Onthaal

Zaal 205

De procesbegeleiders, Caroo TORFS en Suzan LANGENBERG en de logistiek medewerker Arnaud DUBOIS staan in voor het onthaal van de deelnemers en zorgen voor de eerste praktische regelingen.

09u00 – 10u15

Inleiding tot de infocyclus en rode draad

Vast lokaal

Het Infocyclusteam van BTC verwelkomt de deelnemers en geeft toelichting bij de doelstellingen van het programma. De deelnemers en de procesbegeleiders van de kleine groepen maken kennis met elkaar. De procesbegeleiders geven toelichtingen van de rode draad.

10u15 – 10u30

Koffiepauze

10u30 – 12u30

Van ontwikkelingssamenwerking naar

Zaal 205

Zaal 204

ontwikkeling (en terug)

In deze sessie schetst Huib HUYSE, hoofd van de onderzoeksgroep ontwikkelingssamenwerking aan HIVA – KU Leuven, hoe een reeks van maatschappelijke veranderingen onze wereld op hun kop zetten, en wat dat betekent voor ontwikkelingssamenwerking. In een wereld waar alles met elkaar verbonden is en waar ondertussen iedereen wel een beetje met mondiale ontwikkeling bezig is, worden er veel kritische vragen gesteld over het instrument ontwikkelingssamenwerking. We proberen enkele grote lijnen te ontdekken in dit verhaal en verkennen samen welke recepten voor een meer relevante ontwikkelingssamenwerking op dit moment op tafel liggen.

12u30

Maaltijd

Zaal 205

2

NAMIDDAG KEUZE 1 14u00 – 17u00

Inleefatelier Mondiapolis

Oxfam

In een inleefatelier kruip je in de huid van iemand anders en word je geconfronteerd met zijn of haar concrete, dagelijkse

problemen.

Armoede,

ongelijkheid,

globalisering,…

Dit

gebeurt

in

een

levensgroot,

driedimensionaal decor waarin je een interactief parcours aflegt. Je ontrafelt het mysterie van de economische globalisering aan de hand van een jeans, een smartphone of een frisdrankje en krijgt een beter zicht op de impact van globalisering op mens en milieu. Als katoenteler, textielarbeidster of vertegenwoordiger van een multinational neem je deel aan de onderhandelingen voor waardig werk en een duurzamer beheer van natuurlijke rijkdommen. Samen denken we ten slotte na over een andere globalisering. Dit atelier wordt begeleid door Tineke SCHATTEMAN, educatief medewerkster bij Oxfam Solidariteit.

17u00 – 18u00

Reflectie en verwerking

Vast lokaal

Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen.

NAMIDDAG KEUZE 2 13u30 – 15u00

Visies op ontwikkeling in historisch perspectief

Zaal 204

De opkomst en het succes van Europa en het Westen in de voorbije eeuwen is mede geworteld in een optimistisch en uniek vooruitgangsdenken. Dit ondersteunt een legitimerend discours over de universele waarden van de westerse samenleving, waarbij de verspreiding van de ‘beschaving’, of de zogenaamde ‘modernisering’ wordt gezien als een universeel leerproces. We onderzoeken hoe dit wereldbeeld vorm kreeg en op welke wijze dit verankerd is in dominante visies op ontwikkeling. Tevens vragen we ons af welke kritieken hierop zijn geformuleerd, en welke impact die hebben op onze wereldbeelden. Deze sessie wordt verzorgd door Eric VANHAUTE, Hoogleraar Economische Geschiedenis en Wereldgeschiedenis aan de Universiteit Gent.

17u00 – 18u00


Vast lokaal


3

ZONDAG 11/09/2016 9u00 – 10u15

Kennismaking met actoren en beleid

Vast Lokaal

De deelnemers verkennen samen met de begeleiders het beleid en de praktijk van een aantal actoren die betrokken zijn bij mondiale uitdagingen.

10u15 – 10u30

Koffiepauze

Zaal 205

10u30 – 12u30

Inleiding tot de Belgische

Zaal 204

Ontwikkelingssamenwerking Thomas HIERGENS, Desk Officer Humanitaire Hulp bij de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD), schetst tijdens deze presentatie het algemene kader waarbinnen de Belgische ontwikkelingssamenwerking opereert en geeft een overzicht van de belangrijkste actoren.

12u30

Maaltijd

Zaal 205

13u30 – 15u00

Keuze tussen verschillende actoren

NGO’s als actoren van sociale verandering Eric

KINT,

verantwoordelijke

Dienstverlening

&

Zaal 204 Samenaankoop

bij

de

ngo-federatie

(Vlaamse

beroepsvereniging van ngo’s voor ontwikkelingssamenwerking) kadert het belang en de rol van ngo’s in sociale verandering. Na een korte inleiding die het landschap van de +100 Belgische ngo’s schetst, bespreken we een aantal voorbeelden hoe ngo’s werken en hoe ze zich verhouden tot andere actoren in ontwikkelingssamenwerking (o.a. de overheid en private sector). Een kritische blik op de toekomst wordt niet geschuwd en de deelnemers worden uitgenodigd om mee te reflecteren.

Of

Humanitaire actie bij natuurrampen

Zaal 206

Jaarlijks worden er wereldwijd honderden miljoenen mensen getroffen door natuurrampen, crisissen en conflicten. Mar wie zijn nu die humanitaire organisaties die te hulp schieten? Wanneer komen ze in actie? En hoe gaan ze te werk? Tijdens deze les geeft een medewerker van Rode Kruis – Vlaanderen je een blik achter de schermen van de wereld van de humanitaire hulp. Je krijgt een beter inzicht in de humanitaire principes, activiteiten, mechanismen en actoren, waarbij een aantal hardnekkige mythes over humaniatire hulp worden ontkracht. Bruno HAGHEBAERT, coordinator Humaintaire Hulpverlening bij het Rode Kruis Vlaanderen, zal deze sessie verzorgen.

4

Of

Les Initiatives Populaires de Solidarité Internationale : quel rôle

Salle 201

dans la coopération au développement? A côté des trois canaux de distribution de l’aide publique belge (aide multilatérale, bilatérale directe et bilatérale indirecte), il existe dans le domaine de la coopération au développement une grande variété d’interventions conduites par différents opérateurs non (ou peu) reconnus par les pouvoirs publics. La conférence s’intéressera à l’analyse de projets conduits par de simples citoyens en marge du secteur ONG. Quelles sont ces initiatives ? Avec quels moyens humains et financiers sont-elles organisées ? Quels sont leurs objectifs ? Sont-elles capables d’innover ? Finalement : quelle est aujourd’hui la place du citoyen dans la coopération au développement ? Julie GODIN, chargée d'étude (CETRI), animera cette session.

Of

The role of the European Union (EU) in the international

Salle 202

cooperation Hanne KNAEPEN, Policy Officer at the European Centre for Development Policy Management (ECDPM), will focus on the relations between the EU and developing countries, with special attention to Africa. In this course, the political and institutional reforms of the EU within the framework of the Lisbon Treaty that had to give the EU a more prominent role in the international arena, will be discussed. We will also critically assess the innovations of and challenges to (e.g. migration and climate change) the European external and development policy.

15u00 – 15u15

Koffiepauze

15u15 – 16u45

Keuze tussen verschillende actoren

South-South Cooperation and the emerging powers

Zaal 205

Zaal 204

Hezron MAKUNDI is an assistant lecturer at IDS University of Dar es Salaam and doctoral student at HIVA KU Leuven with the IRO Bursary. His research interests are on technology policy and development cooperation. He is currently assessing technology transfer through the development cooperation between China and Tanzania.This session covers an assessment of the role played by the Chinese Agro Technology demonstration center and the USAID’s Feed the Future Program in bridging the information and knowledge barriers to the adoption of the improved rice farming technology by farmers in Dakawa village, Tanzania. While comparing and contrasting the levels of effectiveness and approaches for these interventions, the study reveals how they complement each other.

5

Of

De 4e pijler onder de loep

Zaal 206

Ontwikkelingssamenwerking is een huis met vele kamers. In dat huis zijn 4de pijlerinitiatieven relatief nieuwe bewoners met hun eigen specificiteit. Het zijn Vlamingen die zelf de handen uit de mouwen steken voor het Zuiden. Tijdens deze interactieve sessie geeft Luc CALLAERTS, Ondersteuner 4de Pïjlerinitiatieven bij 11.11.11, je een beeld van de diversiteit van de 4de pijler. Kenmerken, sterktes en valkuilen van de 4de pijler worden bekeken en de 4de pijler krijgt een plaats binnen het landschap van ontwikkelingssamenwerking. De sessie wordt afgesloten met een groepsdiscussie.

Of

ONG : perspectives historiques et avenir de la coopération non

Salle 201

gouvernementale Depuis un demi-siècle, les ONG de coopération au développement tentent de s’adapter aux évolutions du monde. Qui sont-elles ? Comment sont-elles organisées aujourd’hui ? Que retenir de leur expérience et quel est leur avenir entre fondations, institutions internationales, mouvements altermondialistes et nouveaux acteurs des pays émergents ? A partir de nombreux exemples concrets, Gérard KARLSHAUSEN, actif depuis 40 ans dans la coopération non-gouvernementale, professeur à l’institut des Hautes Etudes en Communication Sociale et conseiller auprès de divers réseaux d’ONG européennes, dresse un panorama des réflexions et pratiques des ONG de développement tant au Nord qu’au Sud.

Of

Perspectives historiques et les défis de l’humanitaire aujourd’hui

Salle 202

Après une courte revue de l’histoire de l’humanitaire (définition des grandes tendances et des grandes familles d’ONGs), nous essaierons de reflechir aux défis de l’humanitaire d’aujourd’hui. Dans les nouveaux conflits, quelle place a l’humanitaire ? Quelles difficultés se posent pour créer un espace humanitaire ? humanitaire et développement : comment le lien se fait ? L’exemple de Médecins du Monde et de quelques crises majeures permettront de concrétiser cette réflexion. Stephane HEYMANS, Directeur des Operations chez Médecin du monde, animera cette session.

16u45 – 17u00

Pauze

17u00 – 18u00


Zaal 205

Vast Lokaal


6

WEEKEND 2 ZATERDAG 25/09/2016 : THEMADAG: KEUZE 1 ‘ARMOEDE EN ONGELIJKHEID’ 9u00 – 10u15

Kennismaking met het thema ‘Armoed en

Vast lokaal

ongelijkheid’ De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan.

10u15 – 10u30

Koffiepauze

Zaal 205

10u30 – 12u30

Armoede en ongelijkheid

Zaal 204

De conventionele definitie van (extreme) armoede, ooit gelanceerd door de Wereldbank, is gebaseerd op een inkomensdrempel van 1$ (thans 1,9$) per dag per persoon. Volgens die indicator is de armoede op wereldschaal tussen 1990 en 2010 gehalveerd. We weten echter dat armoede niet zomaar als een inkomenstekort kan gezien worden. Er bestaan verschillende multidimensionele definities en metingen van armoede, zowel op huishoudniveau als op landniveau. Bovendien kan het verraderlijk zijn om de aandacht toe te spitsen op de bestrijding van armoede, zonder de ongelijkheid in ruimere zin aan te pakken. We kennen inmiddels het populaire verhaal van de 1% die evenveel bezit als de onderste helft van de wereldbevolking. Die ongelijkheid explodeert, en maakt een structurele aanpak van armoedebestrijding –in Noord én Zuid - erg moeilijk. Deze sessie wordt verzorgd door prof. Ides NICAISE van KU Leuven (HIVA/PPW).

12u30

Maaltijd

Zaal 205

13u30 – 15u00

Biedt het basisinkomen een oplossing voor het

Zaal 204

armoede-probleem? Voorstellen voor het invoeren van een basisinkomen – een uitkering die van rechtswege aan iedereen onvoorwaardelijk toekomt – zijn minstens twee eeuwen oud. Recent staan ze weer meer in de belangstelling en worden er in verschillende delen van de wereld experimenten uitgevoerd die door deze idee zijn geïnspireerd. De bedoeling van deze bijdrage is om duidelijk te maken wat er exact met een basisinkomen bedoeld wordt, waarom sommigen ervoor pleiten en anderen er een sterke kritiek op uitoefenen.

7

Walter VAN TRIER, Gastprofessor bij de Vakgroep Sociale Economie, Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen, Universiteit Gent, zal deze sessie verzorgen.

15u00 – 15u15

Koffiepauze

Zaal 205

15u15 – 16u45

De garantie van toegang tot gezondheidszorg

Zaal 204

als onderdeel ter bescherming tegen armoede Jaarlijks komen wereldwijd miljoenen mensen in de armoede terecht doordat zijzelf of iemand van hun familie ziek valt. Het is dus duidelijk dat toegang tot een betaalbare ziekenzorg geen overbodige luxe is. In verschillende Afrikaanse landen waar voor het merendeel van de bevolking sociale bescherming geen evidentie is, werkt de CM, in samenwerking met de ngo Wereldsolidariteit, rond de ontwikkeling, uitwerking, erkenning, ondersteuning,… van ziekenfondsen. Geïnspireerd door de waarden van solidariteit is een langdurig engagement aangegaan met lokale partners om net dat deel van de bevolking die het meest ondersteuning nodig heeft, de toegang tot kwalitatieve en betaalbare gezondheidszorg te voorzien. Hoe dit alles wordt georganiseerd in Burundi, Senegal, RDC,…zal

met een zo praktisch mogelijke voorstelling

uitgelegd worden door Pieter VAN WOLVELAER, Projectverantwoordelijke Internationale Samenwerking bij de Landsbond der Christelijke Mutualiteiten (LCM).

16u45 – 17u00

Pauze

17u00 – 18u00


Zaal 205

Vast Lokaal


8

ZATERDAG 25/09/2016: THEMADAG: KEUZE 2:‘MIGRATIE EN ONTWIKKELING’ 9u00 – 10u15

Kennismaking met het thema ‘Migratie en

Vast lokaal

ontwikkeling’ De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan.

10u15 – 10u30

Pauze

Zaal 205

10u30 – 12u30

Migratie en ontwikkeling: een inleiding

Zaal 206

“Migratie en ontwikkeling” is sinds een tiental jaar een thema dat aanzienlijke aandacht heeft gekregen in beleids- en academische middens. Tom DE BRUYN, Senior onderzoeker bij het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (KU Leuven), bespreekt de verbanden tussen beide concepten en besteedt specifieke aandacht aan de geldtransfers van migranten (de zogenaamde remittances), migrantenorganisaties als actoren in ontwikkelingssamenwerking en het brain drain debat.

12u30

Maaltijd

Zaal 205

13u30 – 15u00

Migratiestromen en IOM in het veld

Zaal 206

Na een korte voorstelling van de actuele migratietendensen en van IOM, bespreekt Valon HALIMI, Officer in Charge voor IOM België-Luxemburg en hoofd “Migrant Assistance”, de cruciale uitdagingen met betrekking tot migratie op mondiaal niveau. Dit doet hij aan de hand van voorbeelden van projecten van IOM op het terrein en in diverse domeinen (crisisbeheer en post-crisisbeheer, ontwikkeling, gezondheid, regulering van migratie, migratie en gender, enz.). De sessie wordt beëindigd met enkele aanbevelingen, oplossingen en concrete toekomstpistes in de belangrijkste actiedomeinen van IOM.

15u00 – 15u15

Koffiepauze

Zaal 205

15u15 – 16u45

Getuigenis

Zaal 206

Far from his country, struggling on the way of searching for a new future instead of the destroyed one left behind in Syria. Believing in humanity and equality and defending human rights. Yazan RAJAB, a 23 year old guy who had - and still has- to experience a lot, is going to share his story with you.

16u45 – 17u00

Pauze

Zaal 205

9

17u00 – 18u00


Vast Lokaal

Tijdens deze interactieve sessie worden de deelnemers uitgenodigd om samen met de procesbegeleiders verder van gedachten te wisselen over de behandelde onderwerpen. Ook wordt er aandacht besteed aan de voorbereiding van het groepswerk.

ZONDAG 25/09/2016:THEMADAG: KEUZE 1: ‘MENSENRECHTEN EN ONTWIKKELING’

9u00 – 10u15

Kennismaking met het thema ‘Mensenrechten

Vaast lokaal

en ontwikkeling’ De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan.

10u15 – 10u30

Koffiepauze

Zaal 205

10u30 – 12u30

Mensenrechten en ontwikkeling

Zaal 206

Mensenrechten zijn niet weg te denken uit het ontwikkelingsdiscours, maar blijven ook voor controverse zorgen. We verkennen juridische basisinstrumenten (verdragen), en politieke en juridische mechanismen. En we staan stil bij enkele basisvragen: zijn mensenrechten een voorwaarde voor, of het logisch gevolg van ontwikkeling? Zijn mensenrechten een Westers en neokoloniaal project? Zijn mensenrechten voldoende concreet om mee aan de slag te gaan in de praktijk? Is een mensenrechtenbenadering niet per definitie gericht op confrontatie in plaats van dialoog? Moet goed ontwikkelingswerk niet eerder uitgaan van de realiteit op het terrein dan van abstracte normen? Hoe verzoen je als donor ownership met een mensenrechtenbeleid? Deze sessie wordt verzorgd door Ellen DESMET, postdoctoraal onderzoeker bij de Onderzoeksgroep Recht en Ontwikkeling van de Universiteit Antwerpen.

12u30

Maaltijd

Zaal 205

10

13u30 – 15u00

Introductie tot het internationaal humanitair

Zaal 206

recht In deze sessie zal Marijke PEYS, stafmedewerker internationaal humanitair recht bij het Rode KruisVlaanderen, een inleiding geven tot het internationaal humanitair recht. Na een toelichting over de bronnen, toepassingsgebied en belangrijkste principes van het IHR, zal er aandacht worden besteed aan het verband tussen mensenrechten en internationaal humanitair recht: hoe verhouden ze zich tegenover elkaar, wat zijn de gelijkenissen en verschillen? De uitdagingen verbonden aan de naleving van het internationaal humanitair recht worden toegelicht. De sessie wordt afgesloten met de bespreking van een actueel thema en/of conflict.

15u00 – 15u15

Koffiepauze

Zaal 205

15u15 – 16u45

Mensenrechten verdedigen in de praktijk

Zaal 206

Amnesty International is een wereldwijde onafhankelijke en onpartijdige organisatie die de naleving van alle mensenrechten nastreeft door onderzoek en actie. Rik VEREECKEN, voorzitter Amnesty International Vlaanderen, licht toe hoe Amnesty International werkt, en wat de organisatie bereikt. Dit vanaf haar ontstaan tot vandaag. Met voorbeelden van rapporten, standpunten en campagnes krijg je inzicht in de werking van een internationale mensenrechtenorganisatie.

16u45 – 17u00

Pauze

17u00 – 18u00


Zaal 205

Vast Lokaal


11

ZONDAG 25/09/2016: THEMADAG: KEUZE 2 : POLITIEK EN BELEID 9u00 – 10u15

Kennismaking met het thema ‘Politiek en beleid’

Vast lokaal

De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan.

10u15 – 10u30

Koffiepauze

Zaal 205

10u30 – 12u30

It’s Politics, Stupid !

Zaal 206

Ontwikkelingsdenken is zeer lang gedomineerd geweest door een technische ‘fix-it’ aanpak. De laatste jaren ziet men steeds meer in dat het formuleren en (al dan niet) realiseren van (internationale) ontwikkelingsdoelstellingen een diep politiek proces is: complex, multi-actor, multi-dimensioneel, multi-level. In deze sessie construeren we een map waarin we de veelheid aan actoren, (internationale) doelen, belangen en interacties visualiseren zodat er een hanteerbaar en realistisch analysekader ontstaat waarin we alle mogelijke ontwikkelingsdoelen holistisch kunnen benaderen. Nadia MOLENAERS, Professor aan het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en –Beheer, Universiteit Antwerpen, verzorgt deze sessie

12u30

Maaltijd

13u30 – 15u00

Zaal 205

Zaal 206

Spreker te bevestigen, ,

15u00 – 15u15

Koffiepauze

Zaal 205

15u15 – 16u45

Geopolitieke machtsverhoudingen en de

Zaal 206

Syrische burgeroorlog Het Syrische conflict is geëvolueerd van een volksopstand naar een complexe burgeroorlog met gelijklopende of tegengestelde belangen van lokale, regionale en internationale actoren. De internationale steun aan elkaar bestrijdende partijen vormt een van de belangrijkste drijvende krachten van het geweld. De opmars van de Islamitische Staat, de 'Syriëstrijders', de internationale terreur en vluchtelingenproblematiek, zorgen voor een verdere internationalisering van de oorlog. Er ent zich een regionale machtsstrijd op het conflict tussen de 'soennitische as' en de 'sjiitische as'. Een derde laag wordt gevormd door de rivaliserende posities van het Westen en Rusland. Er doemen veel vragen op. Wat is de voorgeschiedenis van het geweld? Welke internationale belangen spelen er in Syrië? Welke risico's zijn er verbonden aan de buitenlandse militaire operaties? Hoe verklaren we der politieke en militaire successen van extremistische groeperingen? Ludo DE BRABANDER, woordvoerder bij Vrede VZW, verzorgt deze sessie.

12

16u45 – 17u00

Pauze

17u00 – 18u00


Zaal 205

Vast Lokaal


WEEKEND 3

ZATERDAG 08/10/2016 : THEMADAG: KEUZE 1 ‘ECONOMIE EN HANDEL’ 9u00 – 10u15

Kennismaking met het thema ‘Economie en

Vast Lokaal

handel’ De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan.

10u15 – 10u30

Pauze

Zaal 205

10u30 – 12u30

Economie en ontwikkeling

Zaal 204

Wat is economie ? Hoe werkt een economie ? Welke zijn de belangrijke actoren en hoe verhouden die zich tegenover elkaar ? Welke problemen stellen zich in de werkelijkheid en hoe kunnen die leiden tot verschillende keuzes en economische systemen ? We onderzoeken welke rol economische ontwikkeling kan spelen in het ontwikkelingsvraagstuk en bespreken enkele mogelijke transformaties van de economie. Annelies VAN BAUWEL, Consultant in Development Economics, Public Finance Management en Governance, schetst in deze sessie een theoretisch kader en tracht zoveel mogelijk te concretiseren via voorbeelden en interactie met de groep.

12u30

Maaltijd

Zaal 205

13

13u30 – 15u00

Globalisering en economische ontwikkeling

Zaal 204

De centrale vraag in deze sessie is: "Bevordert integratie in de wereldeconomie de groei in ontwikkelingslanden of vormt ze integendeel een belemmering voor deze laatste ? We bespreken de argumenten pro en contra, evenals de mogelijkheid om de voordelen te benutten en de nadelen te vermijden. Tenslotte bekijken we welk beleid dit kan verwezenlijken. Deze sessie wordt verzorgd door Glenn RAYP, Professor Internationale Economie aan de Universiteit Gent.

15u00 – 15u15

Koffiepauze

Zaal 205

15u15 – 16u45

Zaal 204


16u45 – 17u00

Pauze

17u00 – 18u00


Zaal 205

Vast Lokaal


ZATERDAG 08/10/2016 : KEUZE 2 THEMADAG: ‘MONDIALE FINANCIELE STROMEN’ 9u00 – 10u15

Kennismaking met het thema ‘Mondiale

Vast Lokaal

financiële stromen’ De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan.

10u15 – 10u30

Pauze

Zaal 205

10u30 – 12u30

Mondiale financiële stromen

Zaal 204

Vanuit ontwikkelingsperspectief moet een goed werkend internationaal monetair en financieel systeem ervoor zorgen dat mondiale financiële stromen gaan naar waar ze het meest nodig zijn zonder dat ze in het ontvangende

land

(of

mondiaal)

financiële

crisissen

veroorzaken.

In

deze

uiteenzetting

toont

Danny CASSIMON, economist en hoogleraar aan het Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer (IOB) van de Universiteit Antwerpen, in eerste instantie aan waarom zo weinig van de mondiale stromen spontaan naar

14

minder-ontwikkelde

landen

gaan,

en

wat

de

ontvangende

landen

zelf

en

officiële

ontwikkelingshulporganisaties, zoals de Wereldbank, (kunnen) doen om dit te verbeteren. De evolutie van de mondiale financiële stromen wordt tevens gekaderd binnen de huidige werking van het internationaal monetair systeem, en de sleutelrol van de VS (en de dollar) daarin. Tenslotte schetsen we de rol van organisaties zoals het IMF in het vermijden dat dit alles leidt tot (mondiale) financiële crisissen.

12u30

Maaltijd

Zaal 205

13u30 – 15u00

Kunnen belastingen de wereld redden?

Zaal 204

Het belang van een rechtvaardige fiscaliteit voor ontwikkeling. Elk jaar verliezen ontwikkelingslanden 160 miljard dollar, vooral als gevolg van belastingontwijking door bedrijven. Het recente ‘offshore schandaal’ maakte pijnlijk duidelijk hoe belastingparadijzen een veilige haven zijn voor kapitaal dat uit het zicht van de fiscus wil blijven en duwde het aanpakken van ontwijkings- en ontduikingspraktijken naar de top van de ontwikkelingsagenda. Tijdens deze sessie toont Jan VAN DE POEL, Beleidsmedewerker fiscaliteit bij 11.11.11., het belang van een rechtvaardige fiscaliteit voor ontwikkeling: Wat is de omvang van het probleem? Wie is verantwoordelijk? Wat kunnen we er aan doen?

15u00 – 15u15

Koffiepauze

Zaal 205

15u15 – 16u45

Investering in de private sector als hefboom

Zaal 204

voor ontwikkeling In deze sessie zullen we ingaan op de vraag hoe investeringen in de private sector kunnen bijdragen tot ontwikkeling. We bespreken eerst de hindernissen die ervoor zorgen dat onvoldoende geïnvesteerd wordt in ontwikkelingslanden. Vervolgens gaan we dieper in op de rol van de zogenaamde development finance institutions (DFI’s) binnen het investeringslandschap. Bijzondere aandacht zal besteed worden aan de activiteiten

en

ontwikkelingsdoelstellingen

van

BIO,

de

Belgische

Investeringsmaatschappij

voor

Ontwikkelingslanden. Deze sessie wordt verzorgd door Marloes VAN DEN BERG, Development & Sustainability Officerbij BIO (Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden).

16u45 – 17u00

Pauze

17u00 – 18u00


Zaal 205

Vast Lokaal


15

ZONDAG 09/10/2016 : KEUZE 1 THEMADAG: ‘KLIMAATVERANDERING EN ONTWIKKELING’ 9u00 – 10u15

Kennismaking met het thema

Vast Lokaal

‘Klimaatverandering en ontwikkeling’ De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan.

10u15 – 10u30

Pauze

Zaal 205

10u30 – 12u30

Inleiding tot klimaatverandering en ontwikkeling

Zaal 204

Bruno VERBIST, KLIMOS projectleider bij KULeuven, zal in deze sessie een inleiding geven tot klimaatverandering. Hij bespreekt de oorzaak-gevolg keten, het belang van energie en landgebruik en de krachtlijnen van de IPCC rapporten. Hij licht verschillende opties toe om er iets aan te doen: mitigatie, adaptatie, payments for ecosystem services (PES), CDM, REDD+, … en blikt kort terug op de UNFCCC, klimaatonderhandelingen. Hij legt uit hoe energiegebruik klimaatneutraal te maken en staat stil bij REDD+ en klimaatslimme landbouw aan de hand van voorbeelden uit diverse landen (Vietnam, Palestina, Indonesië, Oeganda, DRC,…).

12u30

Maaltijd

Zaal 205

13u30 – 15u00

Het Belgisch Klimaatbeleid

Zaal 204

Door de federale staatsstructuur is de bevoegdheid van het Belgisch klimaatbeleid en dus ook de nationale klimaatdoelstelling verdeeld tussen de gewesten en het federale niveau. De sessie zal het Belgische klimaatbeleid kaderen in het internationale en Europese beleidsproces, een kort overzicht geven van de interne beslissingsorganen en – processen en zal ingaan op een aantal concrete beleidsmaatregelen die op de verschillende niveaus genomen worden en de impact daarvan op de broeikasgasuitstoot. Tenslotte werpen we een blik op de uitdagingen voor de toekomst, in het licht van het Akkoord van Parijs. Patricia GROBBEN, Beleidsadviseur internationale klimaatsamenwerking bij de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, zal deze sessie verzorgen.

15u00 – 15u15

Koffiepauze

Zaal 205

16

15u15 – 16u45

Film ‘Samuel in the clouds’

Zaal 204

In Bolivia, the glaciers are melting. Samuel, an old ski lift operator, is looking out of a window on the rooftop of the world. Through generations his family lived and worked in the snowy mountains, but now snow fails. While scientists are discussing and measuring ominous changes Samuel honors the ancient mountain spirits. Clouds continue to drift by. Aansluitend volgt een debat over de film in aanwezigheid van realisator, Pieter VAN EECKE.

16u45 – 17u00

Pauze

17u00 – 18u00


Zaal 205

Vast Lokaal


ZONDAG 09/10/2016 : THEMADAG: KEUZE 2 ‘MONDIAL E PUBLIEKE GOEDEREN: GRONDSTOFFEN’ 9u00 – 10u15

Kennismaking met het thema ‘Mondiale publieke

Vast Lokaal

goederen: grondstoffen’ De deelnemers ontdekken op een participatieve manier waar de volgende sessies zullen over gaan.

10u15 – 10u30

Pauze

Zaal 205

10u30 – 12u30

Grondstoffen: van vitaal belang

Zaal 204

Grondstoffen zijn van vitaal belang. We eten ze, we maken er kleren van, we bouwen er steden mee, die ook op grondstoffen draaien. Met dit thema gaan we aan de slag. We bekijken welke grondstoffen er zijn. We zoeken uit waar ze vandaan komen, en reconstrueren de keten tot bij de consument. Zo identificeren we ook de actoren en hun respectievelijke belangen, en staan we stil bij de praktijken die deze sector tekenen. Hij ondervindt schokken maar brengt ook schokken teweeg. 80% van de grondstoffen bedient een minderheid van de mensheid. Terwijl de wereldbevolking groeit. Zo te zien staat er voor onze grondstoffen veel op het spel. Deze sessie wordt verzorgd door Raf CUSTERS, onderzoeker en journalist bij GRESEA (Groupe de Recherche pour une Stratégie Economique Alternative).

17

12u30

Maaltijd

Zaal 205

13u30 – 15u00

Water van vitaal belang.

Zaal 204

Bij water en ontwikkeling wordt in vele gevallen spontaan gedacht aan de toegang tot drinkwater en sanitaire voorziening, of het gebrek hieraan. Water kan en moet echter in een bredere context worden behandeld, als grondstof. Toch onderscheidt het zich van vele andere grondstoffen. Water is een hernieuwbare grondstof maar is daarom niet onuitputbaar, het is van vitaal belang voor mens en natuur. Thema’s die in de sessie aan bod kunnen komen zijn ondermeer water beschikbaarheid, waterverbruik, waterschaarste, virtueel water, watervoetafdruk, water als mensenrecht, de kost van water, privatiseren van water, ecosysteemdiensten, hydrometeorologische rampen, integraal waterbeheer, conflicten, klimaatverandering, sustainable development goals, … . Deze sessie zal verzorgd worden door Tom D’HAEYER die gedurende zes jaar als coöperant werkte in Haïti en in Oeganda voor de Vlaamse NGO PROTOS als technisch adviseur integraal waterbeheer. Sinds 2009 werkt hij voor milieuadviesbureau Antea Group als adviseur waterbeleid en als projectleider. Hij werkte op projecten rond diverse aspecten van integraal waterbeheer in Europa, Afrika, Latijns Amerika en Oceanië.

15u00 – 15u15

Koffiepauze

Zaal 205

15u15 – 16u45

Grondstofontginning in de schemerzone: van

Zaal 204

conflict tot duurzamer beheer De ontginningsprojecten van grondstoffen, i.h.b. petroleumexploitatie en grootschalige mijnbouw, veroorzaken een aanzienlijke impact op de leefomstandigheden van de lokale bevolking. Niet zelden profiteert deze nauwelijks mee van de gegenereerde rijkdom en wordt ze geconfronteerd met aanzienlijke maatschappelijke en ecologische kosten van de exploitatie. Deze situatie leidt onvermijdelijk tot conflicten die op hun beurt de problemen blootleggen aan het brede publiek.

Conflicten kunnen hardnekkig aanhouden, maar ook

aanleiding geven tot verandering, van bijsturing tot diepgaandere beleidsherzieningen. Tijdens de sessie zullen er enkele cases voorgesteld worden die de politiek in beweging gezet hebben op zoek naar meer duurzame praktijken van ontginning.

We overlopen de belangrijkste internationale initiatieven om de

negatieve impact van exploitatie te verminderen en duurzame ontwikkeling te bevorderen. Er zal tevens kort ingegaan worden op de problematiek van conflictertsen. Koen WARMENBOL, beleidsmedewerker duurzame ontwikkeling en natuurlijke rijkdommen bij 11.11.11., verzorgt deze sessie.

16u45 – 17u00

Pauze

Zaal 205

18

17u00 – 18u00


Vast Lokaal


WEEKEND 4

ZATERDAG 22/10/2016 9u00 – 09u30

Wat is engagement ?

Vast lokaal

De procesbegeleiders leiden het laatste weekend in, waarin de deelnemers worden uitgedaagd om concreter in te gaan op actief mondiaal burgerschap en wat dit kan betekenen voor hun eigen engagement.

9u30 – 10u15

TED talks

Alle zalen

De deelnemers krijgen de kans om hun ervaringen of ideeën met betrekking tot engagement te delen met anderen.

10u15 – 10u30

Koffiepauze

Zaal 205

10u30 – 12u30

En … Actie

Zaal 204

Groep Rood In deze workshop verkennen de deelnemers samen met Hanne KEPPENS, educatief medewerker bij Studio Globo, op een speelse en interactieve wijze hoe en onder welke voorwaarden sociale acties een sterke bijdrage kunnen leveren tot duurzame maatschappelijke veranderingen wereldwijd. De deelnemers reflecteren rond heel diverse vormen van maatschappelijk engagement in noord en zuid. En het wordt vooral boeiend en interessant te ervaren dat deze bewegingen veel raakvlakken en dus verbindingen met elkaar hebben, wat hun hefboomwerking alleen maar groter kan maken.

19

10u30 – 12u30

En … Actie

Zaal 206

Groep Groen In deze workshop verkennen de deelnemers samen met Katrien D’HOOGHE, educatief medewerker bij Studio Globo, op een speelse en interactieve wijze hoe en onder welke voorwaarden sociale acties een sterke bijdrage kunnen leveren tot duurzame maatschappelijke veranderingen wereldwijd. De deelnemers reflecteren rond heel diverse vormen van maatschappelijk engagement in noord en zuid. En het wordt vooral boeiend en interessant te ervaren dat deze bewegingen veel raakvlakken en dus verbindingen met elkaar hebben, wat hun hefboomwerking alleen maar groter kan maken.

12u30

Maaltijd

13u30 – 16u45

Voorbeelden van engagement

Zaal 205

Alle zalen

Ervaringsdeskundigen uit divers actiedomeinen vertellen vanuit de praktijk over hun engagement.

13u30 – 15u00

Keuzen tussen verschillende getuigenissen

Chris PHILIPSEN en Nicole VOS, Zaba Kina vzw, NL Zaal 204 Vzw Zaba kina is een kleine vrijwilligersorganisatie. Opgericht in 2002 als socio-culturele vereniging maakten wij al een hele evolutie mee. In 2004 kwam er een extra dimensie bij en starten wij het microlandbouwproject EPEKI in Kimpese, Congo. Sinds 2007 werken wij ook samen met onze Congolese partner asbl CREROEA, een centrum voor wees- en straatkinderen in Boma met 128 kinderen. Zaba kina investeert er in onderwijs, drinkbaar water en gezondheidszorg. Aan de hand van onze filmpjes en een toelichting vertellen wij graag over het leven in Congo en over het sociaal engagement van deze moedige Congolezen die, met onze financiële en morele steun, een spectaculaire vooruitgang realiseerden de voorbije acht jaar.

Of Spreker te bevestigen, NL Zaal 206

Of

Caroline LESIRE, Emergences, FR Salle 201 Face à un monde en crise, il est important et urgent de se connaître mieux et de prendre soin de soi pour être en mesure de dessiner un avenir différent. A force de venir en aide, d’assister à des scènes de détresse, on peut se consumer d’empathie. Peut alors se créer ce que l’on appelle une fatigue de l’empathie, avec des effets délétères pour notre santé et nos capacités à contribuer. La compassion, en revanche, part du souhait

20

que les personnes en difficulté puissent aller mieux. Animés de ce sentiment, nous serons plus à même de nous concentrer sur ce qui est à notre portée, plutôt que de ne voir que ce qui ne va pas.

Of

Gaëtan DROSSART, MSF, FR Salle 202 Observation sur la question de l'évolution de "l'espace humanitaire" et de l'accès aux populations. J'ai étudié la coopération au développement à l'ULB. J'ai commencé à travailler à Bruxelles avec des jeunes essentiellement issus de l'immigration. Je suis ensuite parti avec une ONG de développement en République dominicaine, pour enfin atterrir chez MSF où j'évolue depuis 2007. J'ai été envoyé en Somalie, en Haïti, au Pakistan, en Afghanistan, en Turquie et au Liban. Dans la plupart de ces pays, l'accès de MSF aux populations est plus complexe. Je propose, à travers mon expérience de terrain, de discuter de l'évolution du contexte opérationnel d'une "ONG" comme MSF et de l'impact que cela semble avoir sur l'accès aux populations. Nous parlerons notamment de l'espace d'intervention, des principes, de l'identité et de la façon dont les conflits sont menés aujourd'hui.

15u00 – 15u15

Koffiepauze

15u15 – 16u45

Keuze tussen verschillende getuigenissen

Zaal 205

Emma TIMMERMAN, Catapa vzw, NL Zaal 204 CATAPA is een vrijwilligersorganisatie die sinds 2005 werkt rond (anders)globalisering en duurzame ontwikkeling, in het bijzonder in Latijns-Amerika, en zich hierbij focust op de problematiek rond mijnbouw. Als concrete bijdrage aan een duurzame oplossing voor de milieu- en klimaatcrisis stimuleren we een meer rechtvaardige mijnbouw en een duurzamer gebruik van metalen. Dit doen we concreet door sensibilisering, netwerking, onderzoek, lobbywerk, uitwisseling en het ondersteunen van boerengemeenschappen die bedreigd worden door mijnbouwmultinationals in de partnerlanden Peru, Guatemala en Bolivia. CATAPA volgt ook een aantal open pit-mijnbouwcases binnen Europa op, vooral in Roemenië en Griekenland. CATAPA staat voor Comité Académico Técnico de Asesoramiento a Problemas Ambientales, letterlijk Technisch Academisch Comité voor Bijstand bij Milieuproblemen. We zijn een jonge beweging gedragen door (inter)nationale vrijwilligers. Emma Timmerman brengt vandaag een getuigenis over haar jaar vrijwilligerswerk bij CEPA (Centro de Ecología y Pueblos Andinos) in Oruro, Bolivië en over de negatieve impact van grootschalige goudmijnbouw.

21

Of

Paco SANOGO, Diensthoofd Noord Broederlijk Delen, NL Zaal 206 Wanneer het noodlot toeslaat en een jonge geëngageerde student zijn land moet ontvluchten voor België start een avontuur. Hierbij dooft het vuur van het engagement niet uit, het neemt eerder andere vormen aan. De syndicalist van toen maakt plaats voor de trainer, de therapeut,… In België heb ik genoten van het engagement van anderen en heb anderen ook laten genieten van het mijne. Het is een verhaal van geven en ontvangen met hoogtepunten en dieptepunten, een verhaal van dromen voor het herkomstland die al dan niet realiseerbaar zijn…kortom het leven zoals het is. Mijn getuigenis neemt jullie mee in het verhaal van een Ivoriaan in België.

Of

Amaury GIJSELINCK, Quinoa, FR Salle 201 Nous découvrirons ce qu’est l’action directe non-violente et la désobéissance civile au travers de récit d’expériences personnelles et au travers de vidéos. Faucher des OGM, bloquer un sommet européen, s’engager dans une brigade de clown…a quoi tout cela peut bien servir ? L’activisme est souvent perçu comme une explosion stérile de contestation…Nous tenterons de démontrer que cette forme d’agir à sa place dans une société démocratique.

Ou

Conférencier à confirmer, , FR Salle 202

16u45 – 17u00

Pauze

Zaal 205

17u00 – 18u00


Vast Lokaal


ZONDAG 23/10/2016 9u00 – 10u15

Groepswerk

Vast Lokaal

De deelnemers werken samen in groepen van 5.

22

10u15 – 10u30

Koffiepauze

10u30 – 12u30

Zaal 205

Zaal 204


12u30

Maaltijd

13u30 – 15u00

Groepswerk en presentatie

Zaal 205 Alle Zalen

De deelnemers beëindigen hun groepswerk en stellen het resultaat aan elkaar voor.

15u00 – 15u15

Pauze

15u15 – 16u45

Groepswerk en presentatie

Zaal 205

Alle Zalen

De deelnemers beëindigen hun groepswerk en stellen het resultaat aan elkaar voor.

16u45 – 17u15

Afsluiting en evaluatie

Zaal 204

De procesbegeleiders en de deelnemers blikken samen terug op de voorbije weekends.

17u15 – 18u00

Receptie

Zaal 205

Tijdens de receptie is er tenslotte nog de mogelijkheid om bij een laatste drankje afscheid te nemen van elkaar en de infocyclus officieel te beëindigen.

Mondeling examen : 04/11/2016(avond) of 05/11/2016 of 06/11/2016(overdag) of 11/11/2016 of 12/11/2016 of 13/11/2016(overdag) in de burelen van BTC, ingang St. Ghislainstraat 62 te 1000 Brussel. De inschrijvingen voor het mondeling examen worden tijdens de vorming geregeld door de procesbegeleiders.

23

Het programma is wegens het internationale karakter van de sprekers soms aan verandering onderhevig. Daarom worden voor elke week A3 affiches met het effectieve programma uitgeprint en opgehangen. Vertrouw dus telkens op deze versies

24

OKTOBER 2016)

Recommend Documents