Behandelinstructies Bij roet-‐‑ en/of waterschade 2013 DE TIENDSCHUUR BV
!
Inhoudsopgave
1 Inleiding 2 Behandelinstructies materialen algemeen met brandschade 3 Behandelinstructies schilderij met roet- en/of waterschade 4 Behandelinstructies papier met roet- en/of waterschade 5 Behandelinstructies fotomateriaal met roet- en/of waterschade 6 Behandelinstructies bij vaststelling van schimmel 7 Algemene informatie “De Tiendschuur”
Pagina 2
FACPRO-‐‑V1-‐‑01
1
Inleiding
Hierbij geven wij enkele eenvoudige instructies ter voorkoming en beperking van gevolgschade als gevolg van brand, waterschade en schimmel. Daarnaast geven wij ook instructies voor het vakkundig verpakken en registreren van het te evacueren materiaal en de eisen waaraan een droogruimte dient te voldoen. De aanwijzingen zijn gebaseerd op de kennis, ervaring van De Tiendschuur en informatie welke door ons is verzameld, deze zijn gebundeld in dit document. Dit document is dan ook slechts ter kennisgeving en als naslag bedoeld.
DIRECTE ONDERSTEUNING OF ADVIES NODIG? OP WERKDAGEN VAN 8:00 uur TOT 16:30 uur BELT U MET
013-‐‑5350004 BUITEN WERKTIJD BELT U MET
06-‐‑83674101
DISCLAIMER Wij zijn niet verantwoordelijk voor de juistheid of de volledigheid, of het bijgewerkt zijn van de informatie. Tevens zijn wij niet verantwoordelijk voor de nauwkeurigheid, betrouwbaarheid of om het even welk gebruik van de informatie in dit document. Wij aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor indirecte of gewichtig verlies of schade, of voor verlies van gegevens, winst, omzet of zaken (hetzij direct of indirect) in elk geval. Ongeacht de oorzaak, zelfs indien voorspelbaar. In geval u verlies of schade lijdt voortvloeiend uit, of in verband met het inzien, het gebruik van dit document of de inhoud ervan, aanvaarden wij geen enkele aansprakelijkheid voor verlies of schade als gevolg van onnauwkeurigheid, fouten, weglating of enige andere oorzaak en al dan niet van onze zijde.
Pagina 3
FACPRO-‐‑V1-‐‑01
2
Behandelinstructies materialen algemeen met brandschade
Algemene instructies o o o o
o o o
Droogruimte o o o o o o o o o o
Vermijd daar waar mogelijk aanraking met beroet materiaal. Na aanraking is roet vaak niet meer geheel te verwijderen! Houd beroet en niet beroet materiaal altijd goed gescheiden. Houd droog beroet en nat beroet materiaal altijd gescheiden. Verwijder met een stofzuiger zoveel mogelijk (droog) roet voordat het materiaal wordt aangeraakt. Houd de stofzuigermond met een zachte borstelmond vlak boven het materiaal, echter zonder het materiaal aan te raken. Maak altijd gebruik van een stofzuiger met Hepa Filter! Verpak nat beroet materiaal per stuk en laat het binnen 48 uur invriezen. Laat het materiaal vervolgens vriesdrogen, waarna het roet alsnog met een stofzuiger met Hepa Filter kan worden verwijderd. Verpak droog beroet materiaal per stuk en laat het droog reinigen. Verpak beroete materialen altijd met vlak verpakkingsmateriaal. Hiermee voorkomt men dat zoals bijvoorbeeld bij noppenfolie wanneer de noppen naar de beroete zijde zitten deze roet inwrijven.
Kies een schone, droge ruimte om materialen aan de lucht te laten drogen Wees er zeker van dat er geen schimmels aanwezig zijn in deze ruimte Gebruik geen haardrogers om de materialen te drogen! Plaats (regelbare) ontvochtigingsapparaten in de ruimte en zet ze aan op de hoogste stand Wijs een persoon aan die de ontvochtigers controleert en die regelmatig het waterreservoir leegt Houd de temperatuur van de ruimte zo laag mogelijk, vermijd echter (te) grote temperatuurverschillen Plaats (regelbare) ventilatoren in de ruimte en zet deze aan. Waak ervoor dat materialen niet verwaaien en/of beschadigen Plaats (kunststof) rekken en/of tafels, overtrek ze met plastic en dek ze af met absorberend papier dat niet afgeeft. Vervang het papier regelmatig om te voorkomen dat de materialen het vocht opnieuw opnemen Houd beschimmeld materiaal buiten deze ruimte, isoleren voorkomt verdere besmetting! Indien materiaal beschimmeld is neem dan contact op met De Tiendschuur, wij kunnen dit materiaal indien nodig behandelen door te laten gammadoorstralen
Bij twijfel van wat te doen bij natte materialen als gevolg van waterschade is het in laten vriezen de beste keuze. Hierdoor kan per direct verdere schadevorming worden stopgezet en kan er op een weloverwogen manier een juiste beslissing genomen worden met wat te doen.
Pagina 4
FACPRO-‐‑V1-‐‑01
3
Behandelinstructies schilderij met roet- en of waterschade
Schilderij met roet- waterschade o o o
o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o
Draag schone katoenen handschoenen bij het hanteren van een schilderij. Vermijd daar waar mogelijk aanraking met beroet materiaal. Na aanraking is roet vaak niet meer geheel te verwijderen! Verwijder met een stofzuiger zoveel mogelijk (droog) roet voordat het materiaal wordt aangeraakt. Houd de stofzuigermond met een zachte borstelmond vlak boven het materiaal, echter zonder het materiaal aan te raken. Maak altijd gebruik van een stofzuiger met Hepa Filter! Tracht ten alle tijden het contact met de beschilderde laag te voorkomen Draag het schilderij altijd in een verticale stand indien er geen schade is aan de beschilderde zijde Probeer het schilderij altijd met minimaal contact te verplaatsen Wanneer de verf van een schilderij los laat, draag het dan altijd weg met de beschilderde zijde naar boven gericht! Wanneer de verf van een schilderij los laat leg deze dan altijd met de beschilderde zijde naar boven gericht weg Tracht iedere aanraking met de bovenzijde van het schilderij te vermijden Indien mogelijk probeer een schilderij met ornamenten niet op te pakken aan de ornamenten, deze zijn vaak erg kwetsbaar en beschadigen erg snel Ondersteun een schilderij mede daarom altijd vanaf de onderzijde Gebruik museum foam voor tijdelijke ondersteuning bij het wegzetten van een schilderij Voorkom dat er vingers tussen het doek en spieraam komen Plaats schilderijen altijd los van elkaar Mocht het niet anders gaan zet ze dan tegen elkaar met afstandstukken van foam Zet geen andere objecten tegen een schilderijdoek of lijst Verwijder het schilderij ter plekke nooit uit de lijst als deze nat is Indien de noodzaak hoog is en schilderijen moeten tijdelijk op locatie worden gestald, richt dan altijd de beschilderde zijde naar de muur mits de verf niet los laat Plaats tussen de schilderijen afstandstukken van museum foam Probeer bij voorkeur schilderijen niet in te pakken Maak bij eventueel verpakken gebruik van vlak verpakkingsmateriaal Gebruik indien mogelijk geen noppenfolie Indien er niks anders voorhanden is dan noppenfolie, richt dan de noppen van het geschilderde oppervlak af (deze kunnen roet inwrijven dat dan waarschijnlijk niet meer te verwijderen is) Vermijd direct zonlicht met het schilderij Laat de lijst op vakkundige wijze direct verwijderen als het nog nat is Verwijder de verpakking altijd direct nadat het object is binnengebracht in opslag Laat het schilderij gelijkmatig aan de lucht drogen zonder gebruikmaking van drogers of warmtebronnen!
Pagina 5
FACPRO-‐‑V1-‐‑01
4
Behandelinstructies papier met roet- en of waterschade
Papier met roet- waterschade o o o o
o o o o o o o o o o
o
o o o o o o o o o
Vermijd daar waar mogelijk aanraking met beroet materiaal. Na aanraking is roet vaak niet meer geheel te verwijderen! Houd beroet en niet beroet materiaal altijd goed gescheiden. Houd droog beroet en nat beroet materiaal altijd gescheiden. Verwijder met een stofzuiger zoveel mogelijk (droog) roet voordat het materiaal wordt aangeraakt. Houd de stofzuigermond met een zachte borstelmond vlak boven het materiaal, echter zonder het materiaal aan te raken. Maak altijd gebruik van een stofzuiger met Hepa Filter! Probeer natte boeken nooit te openen! Probeer aan elkaar klevende boeken of bladzijden niet te scheiden! Pers nooit water uit de boeken! Spoel vuil geworden natte boeken met een zachte straal koud demi water af. Houd hierbij het boekblok gesloten. (Alleen de buitenkant) De volgende materialen mogen niet worden gespoeld: open of gezwollen banden; perkamenten banden; leren banden; fragiele materialen, Verpak natte beroete boeken per stuk en laat deze binnen 48 uur invriezen. Laat het materiaal vervolgens vriesdrogen, waarna het roet alsnog met een stofzuiger met Hepa Filter kan worden verwijderd. Verpak droog beroet materiaal per stuk en laat het droog reinigen. Verpak beroete materialen altijd met vlak verpakkingsmateriaal en met grote voorzichtigheid. Hiermee voorkomt men dat bijvoorbeeld bij noppenplastic de noppen het roet inwrijft. Natte boeken, documenten of andere papieren documenten moeten binnen 48 uur worden ingevroren! § Verpak natte boeken met harde kaft in een plastieken zak en plaats deze met de rug naar boven gericht in een doos § Verpak natte boeken met een slappe kaft of papieren omslag met de rug naar beneden in een doos Vochtige boeken, documenten of andere papieren documenten/materiaal (materiaal dat binnen 48 uur droog is) kan aan de lucht drogen § Zet vochtige / klamme boeken met harde kaft opstaand onder een hoek van 90° open neer en laat ze drogen aan de lucht. Leg boeken met een slappe kaft of papieren omslag open neer, met de rug naar beneden § Leg vochtige / klamme boeken vlak neer op een schoon oppervlak Houd leren en perkamenten banden apart van andere banden Houd kostbare en zeldzame werken apart en zorg dat deze met voorrang worden geconserveerd en gerestaureerd Houd kunstdrukpapier nat tot aan het invriezen, laat het niet (gedeeltelijk) drogen. Laat losse vellen nat of vochtig papier vlak aan de lucht drogen Vouw geen losse vellen uit! Nat papier scheurt zeer snel! Probeer aan elkaar klevende vellen papier niet te scheiden! Nat papier mag niet onbeperkt worden gestapeld. Maak de stapels niet dikker dan 5 centimeter Houd kunstdrukpapier nat (met schoon en koud water) tot aan het invriezen, laat het niet (gedeeltelijk) drogen Leg nat plano materiaal apart en in kleine stapels (van max. 5 cm dik) en doe ze per stuk in een open plastic zak of schiet er siliconenpapier tussen. Laat in het uiterste geval het materiaal met lade en al invriezen
Pagina 6
FACPRO-‐‑V1-‐‑01
5
Behandelinstructies fotomateriaal met roet- en of waterschade
Papier met roet- waterschade o o o o
o o o o o o
o o o o o o o o
Vermijd daar waar mogelijk aanraking met beroet materiaal. Na aanraking is roet vaak niet meer geheel te verwijderen! Houd beroet en niet beroet materiaal altijd goed gescheiden. Houd droog beroet en nat beroet materiaal altijd gescheiden. Verwijder met een stofzuiger zoveel mogelijk (droog) roet voordat het materiaal wordt aangeraakt. Houd de stofzuigermond met een zachte borstelmond vlak boven het materiaal, echter zonder het materiaal aan te raken. Maak altijd gebruik van een stofzuiger met Hepa Filter! Verpak nat beroet materiaal per stuk en laat het binnen 48 uur invriezen. Laat het materiaal vervolgens vriesdrogen, waarna het roet alsnog met een stofzuiger met Hepa Filter kan worden verwijderd. Verpak droog beroet materiaal per stuk en laat het droog reinigen. Verpak beroete materialen altijd met vlak verpakkingsmateriaal. Hiermee voorkomt men dat bijvoorbeeld bij noppenplastic de noppen het roet inwrijft. Laat fotoalbums in z'n geheel invriezen. Vries glasnegatieven NIET in! Laat deze los van elkaar drogen. Haal nat en/of vuil geworden dia's uit de raampjes (bewaar de raampjes i.v.m. informatie die erop staat vermeld) en spoel ze met koud water. Laat de dia's drogen, hang ze bijvoorbeeld met behulp van een opengebogen paperclip door filmtransportgaatjes aan een waslijn. Als het om (te) grote hoeveelheden gaat die niet onmiddellijk (aan de lucht) kunnen worden gedroogd, verpak ze dan in plastic zakjes waaraan een paar druppels formaline is toegevoegd en vries ze in Droog microfilms aan de lucht Behandel nat geworden foto's voorzichtig. Raak nooit het oppervlak van de foto aan! Leg geen vloeipapier op de afbeeldingzijde van de foto. Verwijder eventuele hoezen of lijsten. Bewaar echter wel alle informatie. Spoel indien nodig vervuilde foto’s met koud (demi) water. Laat foto's aan de lucht drogen, bijvoorbeeld met plastic knijpers aan een lijn, of met de afbeeldingzijde naar boven wijzend Zorg ervoor dat de foto's elkaar niet raken. Laat een teveel aan foto’s invriezen zodat deze per serie gedroogd kunnen worden
Pagina 7
FACPRO-‐‑V1-‐‑01
6
Behandelinstructies bij vaststelling van schimmel
Schimmel
o o o o o o o o o o o o
Schimmelgroei na waterschade kan al binnen 48 uur optreden! Vochtig en halfnat materiaal beschimmelt het snelst Actieve schimmel is wollig, slijmerig, niet actieve schimmel is vaak droog en poederig Schimmel is vaak het eerst zichtbaar op zijkanten/randen van boeken of tussen platten en schutbladen Schimmels zijn ongezond! Draag handschoenen, beschermende kleding en een fijn stofmasker (P3), desnoods een gasmasker Bij schimmelvorming niet gaan ventileren! Houd beschimmeld en niet beschimmeld materiaal gescheiden. Om schimmelvorming te voorkomen moeten natte materialen binnen 48 uur worden ingevroren Eenmaal beschimmelde boeken moeten ook worden ingevroren, gevriesdroogd en daarna alsnog ontsmet worden d.m.v. gammadoorstraling. Verwijder droge schimmelsporen d.m.v. een museumstofzuiger met een speciale zuigmond met zachte borstel voorzien van een HEPA-filter Voordat gereinigde boeken terug worden geplaatst dienen de kasten/stellingen waar de schimmelexplosie zich heeft voorgedaan te worden gedesinfecteerd Houd de gereinigde boeken een poos in quarantaine om zo eventuele nieuwe schimmelvorming te kunnen vaststellen
Pagina 8
FACPRO-‐‑V1-‐‑01
Algemene informatie “De Tiendschuur” Algemene gegevens Restauratieatelier De Tiendschuur: Restauratieatelier De Tiendschuur is al meer dan 30 jaar specialist in het restaureren en conserveren van papier, boeken, charters, perkament, kaarten, prenten en tekeningen. Ook verzorgen wij kunstrestauraties en werken wij voor diverse musea en verzekeringsmaatschappijen. Wij verzorgen de desinfectie van archiefstukken en ook het schoonmaken en ompakken na een schimmelbehandeling, water- en brandschade of verbouwing behoort tot onze activiteiten.
Het opschonen van archieven en het scan klaarmaken hiervan, evenals het scannen en digitaliseren maakt tevens deel uit van onze werkzaamheden. Daarnaast bieden wij ondersteuning bij archiefverhuizingen en calamiteiten zoals water- en/of brandschade. Kortom: De Tiendschuur herbergt alle activiteiten voor al uw archiefwerkzaamheden.
Wij streven naar een 100% klantentevredenheid en stellen daarom zeer hoge eisen aan het door ons geleverde werk. Onze medewerkers, waarvan enkele al 25 jaar in dienst zijn van restauratieatelier De Tiendschuur, werken volgens nauwkeurige procedures en werkvoorschriften. Al onze medewerkers beschikken over een bewijs van goed gedrag. Wij hanteren een zeer strenge kwaliteitscontrole, waardoor er een constante in het afgeleverde werk kan worden gegarandeerd. Hiermee wordt de maximale efficiency van werken behaald, waardoor wij voor zeer scherpe prijzen kunnen werken. Om de tevredenheid van onze klanten te behouden, stellen wij het altijd zeer op prijs dat, indien er klachten of opmerkingen zijn, dat dit direct bij onze directie wordt gemeld. Wij streven een 100% klantentevredenheid na. Onze medewerkers volgen mede hierom regelmatig workshops en cursussen, waardoor zij voortdurend op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen en technieken.
Pagina 9
FACPRO-‐‑V1-‐‑01
Restauratieatelier De TIENDSCHUUR Postadres: Poorterstraat 21 5663 CG Geldrop Bezoekadres: Insulindestraat 5 5013 BA Tilburg Tel 0031 (0)13 5350004 www.TIENDSCHUUR.COM
!
MEESTERS IN KWALITEIT
Pagina 10
FACPRO-‐‑V1-‐‑01