Officieel orgaan van de
Modelbouw Vereniging Arnhem e.o.
25e jaargang, 2014, nr. 4
2
Modelbouw Vereniging Arnhem e.o. (opgericht 30 augustus 1983) Clubgebouw: 1ste verdieping firma Maatwerk revalidatietechniek, Industriestraat 4, 6827 BD Arnhem Clubavonden: iedere dinsdag van 18.30 - 22.00 uur
Bestuurssamenstelling: voorzitter: Jitse Kaspers, tel. 0049.2822 9814190,
[email protected] secretaris: Rob Broekman, Bakenbergseweg 26, 6814 MJ Arnhem, 026-4455697 of 06-20142387,
[email protected] 2de secretaris: Jan Hendriks, 06-20545996,
[email protected] penningmeester: Jan Verlangen, 0316-333912 lid: Chris Rijnaarts, 0316-265653,
[email protected] Contributie: € 120,00 per jaar, te voldoen op NL61 INGB 0002 7551 77 van de Modelbouwvereniging Arnhem e.o.
NMF: De MVA is aangesloten bij de Nederlandse Modelspoor Federatie; www.nmf.nl
officieel cluborgaan Redactie: Hans van de Ven, Hoensbroekstraat 114, 6845 DP Arnhem, 06-51052631,
[email protected] Advertentiesecretariaat: Bert Pas, Wilgenlaan 32, 6841 AR Arnhem, 026-3217578,
[email protected] De redactie behoudt zich het recht voor om artikelen te weigeren of in te korten. De redactie kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de juistheid van de ingezonden artikelen. Overname van/uit artikelen gráág, maar alleen met vermelding van schrijver en bron en ná toestemming van de redactie. De MVA e.o. is niet verantwoordelijk voor de vormgeving en inhoud van de diverse links, genoemd in ons clubblad Het Zijspoor en als verwijzing op onze website www.mva.nu. Inleveren van je bijdrage(n) voor Zijspoor 2015-1 kan tot 17 februari a.s. bij de redactie. Het volgende Zijspoor komt 3 maart a.s. uit. Website: www.mva.nu, webmaster: Jan Lourens,
[email protected] Twitter: https://twitter.com/MVAeo, twittermaster: Lennart Visser Bibliotheek: Carlo Hellegers, op de verenigingsavonden
3
van de
REDACTIE
augustus Volop vakantie, maar ook: volop werk aan Zijspoor 3. Ik werk zo voortvarend door dat het clubblad een week eerder kan verschijnen dan de planning aangeeft. Direct na het verzenden hernoem ik het document in Zijspoor 4 en verwijder alle kopij. Dan resteert een bestand met vaste onderdelen als omslag, colofon en advertenties. september Ik heb de eerste kopij al binnen, van Jitse en Lennart natuurlijk. Ron meldt me per mail dat station Güglingen helemaal klaar is. Op Een reeks gekoppelde locomotieven: een clubavond stopt hij me alvast een cd'tje met foto's toe. Om je vingers bij af https://www.youtube.com/watch?v=vRn-0B4o--k te likken! Snel een afspraak maken voor https://www.youtube.com/watch?v=SpYTNsyH2D4 deel vier van deze serie. Theo is in zijn vakantie naar het Smalspoormuseum in https://www.youtube.com/watch?v=7JJps5KfSvw Drenthe geweest. Op een clubavond verhttps://www.youtube.com/watch?v=L-hhYN5Kzn8 telt ie me er alles over. Geen probleem om daar een mooi verhaal van te schrijOp welk filmpje zie je het grootste aantal locs? ven. Met mijn kleinzoon en zijn twee buurvriendjes bezoek ik Terug naar Toen in Beekbergen en Loenen. Daar loop ik Jasper en Carlo tegen het lijf. Eerstgenoemde veronderstelt dat ik van dit stoomfeest wel een verslag zal schrijven. Vul ik nog niet genoeg pagina's in Het Zijspoor? Thuis stuit ik op filmpjes waarin de VSM met een hele reeks gekoppelde locomotieven door het Veluwse land stoomt. Zie het kader met linkjes hierboven. Jammer, dat hebben we dan gemist! Maar Carlo weet me te vertellen dat het oude opnames zijn, o.a. IN DIT NUMMER uit 2012. 't Was toch nét iets te gewaagd. Colofon----------------------------------------- 3 Wel spectaculair! Van de redactie ------------------------------ 4 Eind van deze maand houden we ons Van de voorzitter ---------------------------- 7 tweede modelspoorweekend bij Maatwerk. Willem blijft plakken ------------------------- 9 Natuurlijk wordt dat bij mij 'vanzelf' een reOp de draaischijf (10) ---------------------- 9 portage. Een eerste berekening wijst uit dat Modelspoorweekend --------------------- 11 voor het laatste clubblad van dit jaar nú al Herman Kaiser ----------------------------- 14 zo'n 37 van de 44 pagina's gevuld kunnen Groeten uit Modelland -------------------- 17 worden. En nog twee maanden te gaan! Lennart spot treinen ---------------------- 20 Even voorstellen --------------------------- 22 oktober Station Güglingen (4, slot)--------------- 24 Een verse draaischijf is binnen. Er staat Kathedraal (4) ------------------------------ 26 weer een prachtmodel van Martien op te Nieuwspas ---------------------------------- 28 pronken. Met Willem wat gedachten uitgeLennart in Sneek -------------------------- 32 wisseld voor een nieuwe aflevering van Dieselgeuren in Drenthe ----------------- 34 "Willem blijft plakken"; dat verhaaltje Salonwagen Honecker ------------------- 36 meteen maar geschreven. Bert levert een Uit d'oude doos ---------------------------- 38 nieuwe advertentie: een halve pagina van Agenda--------------------------------------- 40 zijn zoon Martijn. Er was de afgelopen tijd Omroepberichten -------------------------- 42 ook veel nieuws over de Arnhemse stationshal. 't Was mijn bedoeling daar een halve pagina mee te vullen, maar dat lukt niet helemaal… Zie pagina 26. Lennart en Jitse leveren intussen meer kopij aan. Maar voor
4
het overige ligt de voorbereiding voor Zijspoor 4 een paar weken stil: een "Zwitserse" logeerpartij slokt veel van mijn aandacht en tijd op. Op de valreep van deze maand bezoek ik het Modelland van Therus en praat met Ben en Gerben over hun voorstelrondje. herfstvakantie In de herfstvakantie boeken we nog een paar dagen een heerlijk hotel: de Heerlickheijd in Ermelo. Tijdens een van onze wandelingen stuiten we op de vuurloze locomotief die Lennart in Zijspoor 2013-4 al aan ons voorstelde. We lopen de naastgelegen horecagelegenheid Hof van Hulshorst binnen. De zoon van de eigenaar zit meteen op zijn praatstoel. Want je weet niet wat je ziet! Waar je ook kijkt, overal zie je spoorattributen, met als fraai hoogtepunt een compleet nagebouwde salonwagen met een fraaie tweede- en een chique eersteklas coupé. Er wordt ons verzekerd dat de bediening geen onderscheid maakt en overal superieur is. Voor wie de letters GHRC onbekend zijn: Great Hulshorst Railroad Company natuurlijk. Kijk hier voor meer interieurfoto's. De vuurloze loc die op de hoek van het terras staat, is afkomstig van de firma Van den Bergh; in die boterfabriek (later gefuseerd met Jurgens en tegenwoordig onderdeel van Unilever) was volop stoom beschikbaar om de loc elke twee uur mee af te vullen. Een van de schildjes vermeldt: "Auf Bundesbahn zugelassen". Nauwelijks vijftig meter van het restaurant staat station Hulshorst fraai onderhouden te schitteren in de herfstzon. Ooit (we schrijven 1863) verkochten de zeer vermogende heren Essenburg en Hulshorst ieder een lapje van hun grond voor de aanleg van de Veluwelijn Amersfoort - Zwolle onder de voorwaarde dat in de directe omgeving een halteplaats zou worden gerealiseerd. Dit werd station Hulshorst dat, keurig volgens afspraak, in gebruik bleef tot in 1987 de laatste erfgenaam overleed. (Lees hier wat treinspotter Nico Spilt hierover te melden heeft.)
november Dinsdag de 12e. Volop Zijspoor-maand! De afgelopen week Güglingen, Modelland, Herman Kaiser, Nieuwspas en Even voorstellen geschreven en opgemaakt. Bert mailde een aflevering van Uit d'oude doos. Nog veertien dagen te gaan, alleen agenda en omroepberichten nog te vullen. Er is deze keer geen ruimte voor Spin in het web en Opgravingen bij de MVA; ook de update van de gelijkstroombaan moet een kwartaal wachten. Jammer hè? Meerdere (ideeën voor) artikelen blijven op de plank liggen. Nu de laatste hoekjes vullen, de foto's comprimeren, de linkjes controleren, mijn checklist langslopen. Mijn derde jaargang als Zijspoor-redacteur zit er op. P.S. Als je komend voorjaar met een vette barbecue wilt pronken, ga die dan nú bouwen, net als deze opa deed: http://www.dumpert.nl/mediabase/6625670/e19ce1b1/opa_bouwt_vette_bbq.html
5
Autobedrijf Scheers bv Uitmaat 9 6987 ER Giesbeek 0313-632242 www.autobedrijfscheers.nl
Wij doen alles voor uw auto! Informatie: Telefoon: Mobiel:
[email protected] 026 - 4953674 06 - 29355986
De specialist in digitale satellietapparatuur Wij leveren alle bekende merken satellietontvangers, onder andere Dreambox, Homecast, Topfield, Philips, Maxdigital, XTrend, VU+, M7, Rebox, SAB, Denson, etc. Tevens allerlei accessoires zoals Triax schotels, LNB’s, muurbeugels, dubbel afgeschermde coaxkabel, scartkabels, diseqc motoren, CImodules en de smartcard van CanalDigitaal. Bel voor vrijblijvende informatie of bezoek onze website. Arosat Esperantostraat 1 6991 CK Rheden
6
Beste leden / mede locofielen van de MVA e.o., “Vol verwachting klopt ons hart …!” en dus worden we nu in Sinterklaassfeer gedompeld - met of zonder zwarte Piet. Direct gevolgd door onze traditionele Kerstverloting! Spannend! Wie gaat er straks met de mooiste prijzen naar huis? Je moet natuurlijk wel even bij onze Jan Hendriks winnende loten kopen! Ik ben benieuwd; aan de sfeer zal het niet liggen. Hier in Duitsland zit men al vanaf medio oktober in Kerstsferen en zal de doorsnee Duitser tussen de feestelijkheden zich wellicht afvragen wat er nu uiteindelijk met het derde spoor (= de Betuwelijn) zal gebeuren. Vol verwachting klopt daar menig hart: wordt het dorp/stadje nu wel of niet door een (geluid)muur in tweeën gesplitst? In Berlijn is De Muur afgebroken maar jaren later worden diverse muren weer opgetrokken! De Duitser is erg snel en vroegtijdig overal in geïnteresseerd: Kerstdagen, Silvester, Carnaval, Schützenverein, Heimatverein, Bürgerverein, Förder-verein, Sportverein, Fussballmeisterschaft, de brugdagen regelen (en dat zijn er heel wat) en ga zo maar door. Gelukkig zijn wij Nederlanders iets nuchterder dan onze oosterburen. Ik krijg zo langzamerhand toch wel de indruk dat zij zich alleen nog maar druk maken over hun eigen zaken en niet verder denken dan het eigen straatje. Mede daardoor staan in het Bahnhof Emmerich regelmatig goederentreinen in file te wachten totdat zij in Duitsland richting Düsseldorf en Genua worden toegelaten. In 1992 zijn er handtekeningen onder het Betuwelijnverdrag geplaatst. Nederland is snel van start gegaan en al enkele jaren klaar, maar onze oosterburen …. hoe ver is men nu?!? Genoeg gemekker op deze schaal 1:1. Ik kijk veel liever naar onze modelspoorbanen in de schalen HO-, HOm-, N- en Z-spoor. Ik mag wel zeggen dat wij met z’n allen trots mogen zijn wat wij samen al zo hebben bereikt! Op dinsdag de 4e november hadden wij bezoek van de nieuwe burgemeester van Arnhem de heer Herman Kaiser. Deze burgemeester is zelf ook trei-nenliefhebber en nam graag mijn uitnodiging aan om met ons kennis te maken. Hij was nieuwsgierig naar onze modelspoorbanen. Na een korte rondleiding stonden wij even stil bij het stadje Herrenhausen-in-aanbouw. Tot zijn grote verrassing werd hij tot Bürgermeister van Herrenhausen benoemd en kreeg als aandenken het MVA-vaandeltje uitgereikt. Op deze wijze heeft onze modelbouwvereniging zich weer eens goed kunnen profileren. Toch nog even terug naar Duitsland. In het maandblad DB Mobil van oktober 2014 las ik het volgende. Niet alleen in Stuttgart verdwijnt het kopstation (spoorplan project S21 StuttgartUlm), maar ook in Hamburg is dat het geval, namelijk het station Hamburg-Altona. Dit is een kopstation met acht sporen voor het langeafstandsverkeer (ICE) en regionaal verkeer (RE).
7
Het deel voor de S-Bahn daarentegen ligt ondergronds, met nog eens vier sporen en een doorgaande lijn. Vanaf dit station vertrekt ook een autoslaaptrein van de DB-Autozug, naar meerdere bestemmingen in Zuid-Europa. De eerste spoorlijn van station Hamburg-Altona naar Kiel werd geopend in 1844. Het station verwerkt nu zo’n 100.000 reizigers per dag. De DB heeft het terrein waarop het station ligt verkocht aan het Hamburgse stadsbestuur. Op die plek van 13 ha groot zullen 1900 woningen worden gebouwd. En dus maakten de Duitse spoorwegen op 1 juli 2014 bekend het lange afstand- en het regionale station in 2016 naar de plek bij de huidige S-Bahn station Diebsteich te verplaatsen. Er zal een achtsporig station worden gebouwd, met zes lange afstand- en regionale spoorlijnen en twee S-Bahn sporen en met een nieuw stationsgebouw. Na de goedkeuringsprocedure zal in het najaar van 2015 met de werkzaamheden begonnen worden. Ook bij onze eigen MVA staat het nodige op het programma. We nemen weer de boor, zaag, schroevendraaier en soldeerbout ter hand en werken door naar het volgend evenement: wellicht het modelspoorweekend in 2015. Daarbij teken ik aan dat we eerst staan voor een bouwkundige reorganisatie op de 1ste verdieping van Maatwerk. We kunnen uitbreiden! De huidige vergaderruimte van Maatwerk gaat onze nieuwe analoge Märklinbaan herbergen. Een lang gekoesterde wens gaat daarmee in vervulling. Jan Hendriks zal als baancoördinator fungeren en hij staat te trappelen om met een leuke groep mensen een nostalgische baan te bouwen. De voormalige garderobe wordt de nieuwe plek voor Carlo en zijn huidige bibliotheekruimte wordt onze entree, compleet met lekkere zitjes. Ik wens jullie veel (ver)bouwplezier en vooral veel genoegen met het lezen van ons nieuwe clubblad Het ZIJSPOOR. Het is nog veel te vroeg in de tijd, maar duidelijk door de Duitsers beïnvloed, wens ik jullie nu al prettige feestdagen en voor 2015: een veilig en vooral gezond jaar toe. + groet,
Wat heeft een kokosnoot met mijn modelspoorbaan te maken? Nou, kijk maar verderop in dit Zijspoor!
8
Willem heft weer het glas met je. Niet te vaak, want overdaad schaadt. En dat geldt zeker voor een borrel. Niet spotten met je gezondheid hoor! Sowieso zal Willem veiligheid voor alles stellen. Neem nou de vangrails die hij samen met Pascal en Therus langs de autoweg plaatste. Slap spul! Tijdens het modelspoorweekend reed een Faller-truck van Jaap de hele boel omver en stortte pardoes in de afgrond. Die vrachtwagen kon zo naar autokerkhof De Gallemiezen. Doodzonde. De pootjes van de vangrails braken af als luciferhoutjes. Dus ging Willem op zoek naar langere en steviger paaltjes. Stalen spelden, dat leek hem wel wat. En hoe maak je die onwrikbaar aan plastic vast? Met Super Power, drie tubes bij de Lidl voor een habbekrats, of met Strong & Easy van Pattex. Dan kunnen die rails tenminste weer vrachtauto's vangen. Daar kun je veilig mee thuiskomen! Proost!
door Martien Beumer Zeer voorzichtig is de nieuw gebouwde stoomloc 6500 van de Deutsche Bundesbahn (DB) de draaischijf opgegaan. Na de oorlog zijn er wel 18 van deze machines gebouwd tussen 1952 en 1958 door de firma Krauss-Maffei. Ze werden hoofdzakelijk als buurtverkeersloc in de omgeving van Darmstadt en in het Rijn- en Ruhrgebied ingezet, meestal in pendeldiensten. Met een wrijvingslast van 68 Mp en een vermogen van 1480 psi kon de loc een snelheid van wel 85 km per uur halen, zowel voor- als achteruit. De laatste loc 65018 werd in 1973 buiten dienst gesteld. Maar gelukkig is deze loc nu nog te zien in het bekende Deutsche Dampflokmuseum te Neurenmarkt/Wirsberg. Ook de Stoomstichting Nederland (SSN) is nog in het bezit van een echte rijdende 65-er.
9
10
door Hans van de Ven Dinsdag 23 september 2014. Clubavond met een bijzondere sfeer. The 'day' after of zoiets. Beetje ongrijpbaar. We moesten nog landen, leek het wel. Het was een soort roes waaruit we langzaam ontwaakten. Het duurde langer dan normaal voordat we onze klusjes oppakten. Maar toen hadden we al heerlijk teruggeblikt. Ervaringen gedeeld, anekdotes uitgewisseld, verhalen verteld. De enkeling die het modelspoorweekend grotendeels of geheel aan zich voorbij had moeten laten gaan, werd bijgepraat. Want die had wat gemist. Die had héél wat gemist. We konden tevreden zijn. En dat waren we dan ook. Om te beginnen omdat op alle banen de treinen zeer naar wens reden. Oké, het computerscherm van de Märklinbaan ging wel eens op zwart, maar dan toch maar heel even. En die korte momenten van angstwekkende stilte op de baan werden ruimschoots gecompenseerd door die prachtige treinen op het traject van de Rhätische Bahn. Betrouwbaar en rustig reden die af en aan door de portaalgalerij, al konden ze nog niet het eindstation Aalberg-Kokke bereiken. Deze rode treinen hadden zo'n aantrekkingskracht op onze dagcoördinator dat ie ook zelf glunderend achter de knoppen te vinden was. Aan de overkant, bij de H0gelijkstroombaan, bleken niet alle koppelingen tussen de wagons even betrouwbaar, zodat er - bijna altijd ondergronds - nog wel eens een paar wagens onbeheerd achter bleven. Gevolg was dat blokken bezet bleven en gaandeweg het hele treinverkeer tot stilstand kwam. Met een duik onder de baan moest dan de boosdoener worden getraceerd. Maar gemiddeld waren er steeds vijf, zes treinen in bedrijf; tenminste … als de treindienstleider niet werd afgeleid met "een vraagje" van bezoekers. Ook bij de N- en Z-baan waren er weinig problemen en draaiden de treinen heel wat rondjes. Daarbij liet het publiek zich zeer waarderend uit over de inmiddels gerealiseerde landschappen. Ooh's en aah's waren niet van de lucht. Heel soms leek het er op dat de bezoekers wel een verzetje konden waarderen. De interesse nam merkbaar toe als een bergplateau opgetild moest worden om een kleine ontsporing te kunnen bereiken. Je reinste ramptoerisme! En zo wilde een (vrouwelijke!) toeschouwer wel eens onder de kap van zo'n klein locomotiefje kijken: "Is dat nou het motortje dat de trein in beweging brengt?" Dat miniwonder van techniek kon ze wel waarderen. Ondertussen was het ook bij de kassa goed toeven. Nieuwsgierige bezoekers trap-op, enthousiaste bezoekers trap-af. Ook wel twijfelaars. Een gezin kijkt elkaar aan: zullen we wel of zullen we niet? "Weet je wat?", zegt invalhulp Lennart, "vader gaat zonder te betalen even boven kijken en daarna beslissen jullie." Even later worden de overige gezinsleden met een breed armgebaar en een grote grijns gewenkt: "Het is fantastisch daar boven!" Een andere familie verzuchtte bij vertrek dat ze ook nog de stad in hadden gewild, maar ja, de kinderen waren niet weg te krijgen bij de treinen. Time flies when you're having fun! Jan H moest op zaterdagmiddag al extra voorraad broodjes en ham gaan halen, zo goed gingen de zaken bij de bar. De haremdames van Jan waren weer uitstekende gastvrouwen. En diverse mensen liepen met aankopen als tijdschriften en modelhuisjes het pand uit; ook de verkoop draaide naar
11
wens. Al moest de invalhulp wel een traantje wegpinken toen de door Ben Molle opgeknapte brug een tevreden nieuwe eigenaar bleek te hebben gekregen. De rolbrug van Joop mocht wél worden bewonderd, maar ging niet in de verkoop. Het was een fraai staaltje techniek! Veel bezoekers bleven lang kijken hoe de computer de bewegingen van zo'n tien prachtige locs onzichtbaar aanstuurde. Joop had weliswaar alle benodigde elektronica zichtbaar gemonteerd, maar wat al die relais en boosters precies doen blijft natuurlijk een mysterie. Des te meer fascinerend is zo'n demonstratiebaan! Zondagmiddag om vijf uur waren 133 volwassenen en 31 kinderen (boven de vijf jaar) geturfd. Eén stel was helemaal niet op de hoogte van ons open weekend, maar stond toevallig zondagmiddag bij Wentink Hobby in de Steenstraat voor een dichte deur, waaraan echter wél onze flyer hing! Totaal aantal bezoekers 164, tegen 133 vorig jaar. Dat is mooi, maar ons clubhuis kan m.i. beslist het dubbele aantal aan. Reken maar mee: we zijn zo'n weekend in totaal 14 uur open. Naar schatting blijven bezoekers gemiddeld een uur; twaalf bezoekers per uur derhalve. Verdeel die in gedachten over de zes ruimtes (LGB, verkoop, rangeerbaan, N+Z, grote zaal en de Spoorbiels)…
De topper van het weekend was zonder enige twijfel de LGB-baan. Onder de bezielende leiding van Johan werd daar gerangeerd, gespeeld en gefantaseerd dat het een lieve lust was. Vooral de tweede dag draaide de kinderopvang als een speer. Met een doos en een vuilniszak werd een tunnel gecreëerd om de baan spannend te maken. Een fabriek uit de verkoop werd geconfisqueerd zodat geladen en gelost kon worden. Even verderop ontstond een veemarkt. Diverse soorten dieren werden per trein aangevoerd en uit de speciale veewagons gehaald, waarna ze veilig tussen hekken werden opgesteld. Andere dieren werden juist weer ingeladen om een rit naar elders te maken. Met grote zorg werd de snelheid van de trein geregeld en ook de stand van de diverse wissels kreeg de nodige aandacht. Johan zat merendeels op zijn knieën tussen spoorrails en kinderen, gaf aanwijzingen, zette aan het denken, liet zijn enthousiasme blijken en gaf complimenten. Zo doemde toch weer die aloude vraag op: die prachtige modeltreinen, zijn die nou vooral voor kinderen of zijn ze nou toch stiekem meer voor de volwassenen? Maar tijdens het modelspoorweekend van de MVA is het géén discussiepunt: iedereen mocht volop genieten van al het moois dat rondrijdt of door de leden van de vereniging is gecreëerd. En: de bezoekers bleken ook de outfit van de MVA-ers te kunnen waarderen. Corrie kreeg complimenten voor onze blauwe sweaters. Resteert nog de vraag wie toch die meneer is op de opvallend grote foto die De Gelderlander zo aardig plaatste bij de agenda van weekendactiviteiten.
12
Op onze website vind je 73 foto's van ons heerlijke weekend. Op de volgende pagina een kleine selectie daaruit. Nagenieten!
13
door Hans van de Ven
In november 2010 bedachten de bouwvakkers aan Arnhem Centraal dat "Herman" ook een toepasselijke naam kon zijn voor het station. ProRail vond het een goeie grap, maar liet de volgorde van de stenen letters toch maar corrigeren. Het was een jaar of drie voordat Arnhems nieuwe burgemeester aantrad. Maar uit de verhalen in de krant bij zijn benoeming kwam nóg een spoor-lijntje aan het licht: Herman Kaiser bleek al in zijn jeugd besmet te zijn met het -ons zo welbekende- treintjesvirus. Daar wilden we wel meer van weten. Prima aanleiding voor een uitnodiging aan de burgervader. Die nam hij maar al te graag aan. Dinsdag 4 november wachtten wij hem op. Het was ook nog eens rijavond en dat zorgde voor flink wat beweging op de banen. Nee, een ambtsketen had hij niet om; kennelijk stond persoonlijke belangstelling bij dit bezoek voorop. Wel had hij speciaal voor deze gelegenheid een stropdas-met-locomotiefjes omgedaan. Hij liet hem vol trots zien. Vervolgens vertelde hij dat zijn opa van moederskant een fraaie Märklin spoor-1 baan had. De stoomloc is na al die jaren nog in bezit van Herman. Bij gelegenheid van de opening van het Openbaar Vervoer Museum in Doetinchem, waar hij toen burgemeester was, werd de trein opgeknapt door leden van het Museum en mocht de "Kaiserzug" de openingsrit verzorgen. Nu staat ie te pronken in de studeerruimte van de burgemeester. Váder Kaiser legde zich toe op treinen van Trix, maar Sint Nicolaas besloot de volgende generatie toch een Märklin-startset te schenken. Grote verrassing! Afgaande op de geur van mandarijnen en noten troffen de kinderen op de ochtend van 6 december (plaats van handeling: Kerkrade; in het zuiden van het land was dit toen de vierdag van sinterklaas) een compleet uitgelegde treinbaan aan, die zelfs onder de kast door was gelegd. Papa speelde ook in de Duitse lotto. En laat nou náást het kantoortje een Märklin-winkel gevestigd zijn! Toen er een prijs op een van de loten bleek te zijn gevallen, werden de kinderen verrast met vier Märklin-wagonnetjes. Toen burgemeester Kaiser onlangs een treinenbeurs in de Rijnhal bezocht, ontwaarde hij daar precies diezelfde set van vier wagens, in de originele verpakking nog wel! Ja, dan word je wel op een heel plezierige manier teruggebracht naar je jeugdjaren. Dat gebeurde tijdens de rondleiding langs onze banen vast ook weer. Onze gast was zéér belangstellend en vol bewondering voor wat al gerealiseerd was. Met name de scenery sprak hem zeer aan. Maar ook de vooruitgang kon hij waarderen, want ja, digitale geluiden zijn natuurlijk erg van déze tijd, om van computergestuurde treinen maar te zwijgen. Als echte Märklin-man kent hij vanzelfsprekend de (veelal gespeelde) rivaliteit met andere merken. Daarom kon hij de opzet van ons bergstation zeer waarderen. Dat daar drie trajecten samenkomen (Märklin, Rhätische Bahn én de gelijkstroombergbaan) beschouwde Herman Kaiser als een fraai staaltje saamhorigheid. Bij de koffie in De Spoorbiels liet zich de échte burgemeester horen. Hij vertelde vol trots dat NS-dochter Abellio vanaf 2017 voor twaalf jaar een treindienst Arnhem-Zevenaar-Düsseldorf gaat rijden. Goed nieuws voor Nederlanders die zonder overstappen naar het vliegveld willen reizen. Maar ook goed nieuws voor de Arnhemse middenstand: veel Duitsers kunnen zo zonder file- of parkeerproblemen in onze binnenstad komen shoppen. En een leuke bijkomstigheid: Elten krijgt weer een eigen Bahnhof.
14
Intussen was onze gast al even door Jitse Kaspers in het zonnetje gezet. Daarbij werd Herman Kaiser benoemd tot Ehrenbürgermeister van Herrenhausen. En dat moest, aldus onze voorzitter, beslist niet worden opgevat als een demotie na de fraaie carrière van Margraten tot Arnhem. Integendeel! Herrenhausen ligt in een prachtig berggebied, in de nabijheid van een indrukwekkende portaaltunnel, is voorzien van een imposant doorgangsstation én het krijgt een fraai historisch centrum. Met name dat laatste is voor een burgemeester beslist een bouwkundige en economische uitdaging. Werk aan de winkel! Een klein rekensommetje had onze voorzitter geleerd dat een ambtsketting op schaal 1:87 slechts enkele millimeters groot zou worden. Daarom werd de eervolle benoeming gesymboliseerd door de overhandiging van ons MVA-vaandeltje. Was het de vaan, die naar meer smaakte? Waren het de vele jeugdherinneringen die bij deze rondleiding naar boven kwamen? Prikkelden toch met name de vele nieuwe ontwikkelingen die onze hobby zo boeiend maken? Of was het de ontspannen gezelligheid waar wijzelf wekelijks van genieten? In ieder geval liet gast-van-de-avond Herman Kaiser weten graag terug te komen, bijvoorbeeld voor de opening van de analoge Märklinbaan waarvan de aanleg binnenkort gaat starten. Wat ons betreft: graag tot ziens! En … gluur intussen ook weer eens in die dozen waar uw eigen verzameling in is opgeslagen. Resteren nog twee filosofische vragen. Vormen de leden van de digitale Märklingroep nu de gemeenteraad van Herrenhausen? Zal de ereburgemeester daar dan ook blij mee zijn?
Klik hier voor het fotoalbum dat Marjan Visser van deze avond samenstelde.
15
16
17
Groeten uit Modelland
18
Wijnen uit vele landen. Uitgebreid assortiment gedistilleerd. Meer dan 350 whisky’s. Relatiegeschenken. STEENSTRAAT 28 - ARNHEM - TELEFOON 026 - 3515681 INTERNET WWW.YVESBOODE.NL ; M AIL
[email protected]
*Tabak Stomerij* Oranjestraat 74, Arnhem *Snoep Inkjet cartridges* tel. 026-4450057 *Tijdschriften Diverse telefoonkaarten* ma,di,do,vr 07.30-18.00 uur za 08.00-16.00 uur, wo gesloten *Drogisterij Staatsloten* www.vonktotaal.nl *Geneesmiddelen Fotoservice* *Bloemen en planten Fotorolletjes* *Wenskaarten Citin tapijtreiniger* *Strippenkaarten Videobanden* *Bus abonnementen CD-ROM's* *Fotokopiëren Fototoestellen* +Zwart/wit € 0,05 Invite cosmetica* e +kleur 1 klas Cadeau artikelen* *Fax service Kerstbomen* extra pinnen *Kantoorartikelen Postzegels* geen probleem *Inbinden Speelgoed* *Snijden Muziek CD's* *Plastificeren Simson plakspul* *Bedrukken van: Gekleurd papier* +T-shirts Fournituren* +Muismatjes DMC-garen* +Servetten Batterijen* +Bekers etc. etc. Lotto+Toto* *Krasloten Potgrond* *Apotheek service*
19
Soms moet je een beetje geluk hebben: de afgelopen weken kwamen 1200’en met de slaaptreinen, dubbele stoomlocs van de VSM, de Kameel en Mat 24 langs. Ook was er een locwissel van de slaaptrein in Zevenaar. Dat leverde de volgende plaatjes en filmpjes op! Ik heb een paar keer op Arnhem-Presikhaaf gestaan, een prima plek om treinen te spotten. De flauwe bogen bij de Akzo geven de trein een extra slinger en dat levert mooie plaatjes op. Overigens kan ik jullie de Facebook-pagina van Op de rails aanraden, daar staan alle bijzondere treinen op vermeld.
20
En hier zijn de linkjes naar de filmpjes. Veel plezier!
https://www.youtube.com/watch?v=wVKaC2rW1TI https://www.youtube.com/watch?v=bc5GpKYVpw4 https://www.youtube.com/watch?v=c_tjWBGCNIk https://www.youtube.com/watch?v=35U0IggrOFI
21
Naam: Beroep: Leeftijd: Burgerlijke staat:
Ben C.F. Scheepers gepensioneerd hoofduitvoerder in de bouw 76 jaar 50 jaar getrouwd, twee kinderen en vijf kleinkinderen Toen mijn zoon 11 of 12 jaar was (we praten over 35 jaar geleden) zijn we samen begonnen met een Fleischmann-baantje in de huiskamer. Na drie jaar kwamen er andere hobby’s en werd het treinengebeuren aan de kant gezet. Nu ik met pensioen ben heb ik meer tijd. We hebben een zeer ruim, vrijstaand, zelfgebouwd huis in Huissen. Op de tweede verdieping is één van de kamers nu treindomein. Ik heb er een L-baan aangelegd van 2,5 bij 2,6 meter. Eén poot is 1,22 diep, de andere 1.60 m. Het geheel is verrijdbaar, zodat ook de achterkant bereikbaar is. Door aankoop van treinen uit de nalatenschap van een oom rij ik nu met Märklin-materieel. Het wordt een modelbaan met alles er op en er aan: een stad, een beetje boerenland, een station. Langs één achterzijde zijn twee flinke bergen verrezen. Nauwkeurig opgemeten op de treinkamer, maar gemaakt en vormgegeven in de garage. Want wat geeft dat tempex een enorme rommel! Al die statische korreltjes en brokjes! Ons langharige Lhasa Apso-hondje had er reuze plezier in, maar ik ben blij dat deze fase afgerond is. Pas daarna kreeg ik de tip om daktempex te gebruiken (denk aan Roofmate); dat heeft een veel plezieriger en werkbaarder structuur. Dat ik daar zelf niet op ben gekomen! Heb nota bene mijn hele leven in de bouw gewerkt! Zo zie je maar: nooit te oud om te leren.
Een paar weken geleden was ik bij Eurospoor en heb mijn ogen uitgekeken bij een Franse baan. Enorm steile berghellingen (met in werkelijkheid hooguit een decimeter diepte) kregen door slimme vormgeving, kleur en beplanting een fantastische diepgang. Maar ook de bergpartijen van onze eigen Märklinbaan mogen er zijn. En nu ben ik lid geworden van de MVA. Ik wil graag meer kennis opdoen met de modelbouw en tevens gezellige avonden beleven.
22
door Hans van de Ven Naam: Beroep: Leeftijd: Burgerlijke staat:
Gerben Weggen combifunctie van buschauffeur en machinist bij Breng 35 jaar gehuwd, geen kinderen
Voor een paar jaar terug heb ik de modelspoorbeurs in de Rijnhal bezocht. Daar heb ik besloten dat modelspoor wel een hobby is die bij mij past. Een interesse in treinen in het algemeen is er trouwens altijd wel geweest. Niet zo gek hè, gezien mijn beroep. Ik ben machinist op de lijn Arnhem - Doetinchem. Heerlijk werk is dat. Je bent voor veel zaken verantwoordelijk. Er zijn wel toezichthouders, die ook kaartcontroles doen, maar niet standaard op elke trein. Als machinist geef je dus zelf het vertreksein, maar ook zaken als technische controles en tanken horen bij mijn taak. Het is een forenzenlijn, die alleen overdag en doordeweeks rijdt. Maar doordat ik ook buschauffeur ben heb ik ook de nodige avond- en weekenddiensten. Wel voel ik me "op de bok" het meest thuis. Je zult er dus niet verbaasd van opkijken om te horen dat mijn eerste aanschaf een Breng-dieselstel van Piko is. Rijden kan ik er nog niet mee. De planning is om deze winter te starten met de bouw van een baan. Op zolder heb ik een ruimte van 4 bij 2 meter in gedachten. Op zoek naar mooie rails kwam ik uit bij code 75 van Peco; de enige met een mooie "betonlook". Ik wil mij gaan toeleggen op de elektronica. Digitaal rijden. Ik vind het leuk om zelf chips te programmeren en zelf ontworpen printplaatjes te etsen. Ik ben aan het experimenteren om bestaande busmodellen om te bouwen naar Faller Car System. Die zul je dus vast ook op mijn baan gaan aantreffen. Voor inspiratie dwaal ik graag rond op sites met Arduino projecten. Maar ook met YouTube kan ik me uitstekend vermaken. En nu ben ik lid geworden van de MVA. Kennis opdoen van ervaren modelbouwers, de gezelligheid van samen bouwen aan de clubbaan.
In het volgende Zijspoor stellen Robert Mooij en Everard van der Velden zich voor.
23
door Hans van de Ven Dit wordt de slotaflevering: station Güglingen is inmiddels opgeleverd. Aan de linkerzijde is de wachtruimte gerealiseerd en een los toiletgebouw completeert het geheel. Samen met de bouwer bekijk ik de foto's die het proces én het resultaat in beeld brengen. Ron is terecht zichtbaar opgetogen, maar haalt ook meermalen zijn schouders op - ach, het was niet zo moeilijk. Die raampjes? Gewoon, net zoals bij de andere delen. En dat zal hij vaker zeggen. Maar voor mij blijft het een knap staaltje modelwerk. De twee dichte wanden van de wachtruimte zijn gemaakt van 4mm MDF. Favoriet basismateriaal van Ron: stabiel, stevig, licht, gemakkelijk bewerkbaar. Een laagje balsa er op; de verticale potloodlijnen geven de positie aan van de dunne strookjes die het profiel gaan vormen. Het driehoekige bovendeel (volgens Wikipedia: de fronton) is weer iets vrij van de gevel gelaten. De prachtige open voorgevel doet sterk denken aan een pergola en is gemaakt van een plaat balsa. Daar heeft Ron balkjes en latjes van gesneden en die zorgvuldig met een driehoekig vijltje vormgegeven. De kozijnen worden pasklaar gemaakt, maar daarna krijgen alle delen eerst een behandeling met Heki-verf. Zo is het een fluitje van een cent om strak schilderwerk te suggereren. Omdat het een nogal open gebouw betreft zijn hier de kozijnen aan de binnenzijde afgewerkt met een fraaie donkerbruin kartonnen passe-partout. Het gebouwtje heeft een plat zoldervloertje, voorzien van wiggen waarop het schuine dak rust. Zo is loze ruimte gecreëerd waar de leidingen van de lamp in konden worden weggewerkt. Een lamp overigens, laat je niet foppen, uit de H0-rommeldoos! Past hier uitstekend, toch? Diezelfde foto geeft trouwens een prachtig beeld van de hemelwaterafvoer van het hoofdgebouw én deze wachtruimte. Deze karakteristieke loden buizen zijn oorspronkelijk 3,2 mm laselektrodes, waarvan de poreuze buitenmantel is afgeslagen. Ze zitten niet tegen de wand geplakt hoor. Kleine spijkertjes vormen de afstandhouders. Krimpkous is hier omgetoverd tot bevestigingsbeugels. Een loodgieter zal dit niet snel verbeteren. Over de dakbedekking zullen we kort zijn; die is identiek aan de goederenloods ter rechterzijde. Fraaie banen mastiek, berekend op flinke regenbuien. Waarschijnlijk wordt in de definitieve opstelling de grondplaat nog vervangen door een perron met een licht gebogen rand. Dus stond Ron voor de opgave ook de open wachtruimte onzichtbaar, maar demontabel vast te zetten. Vandaar die prachtige bloembak! Onder de weelderige begroeiing zit namelijk een eigen bodemplaat en dat biedt de mogelijkheid voor schroefjes van onderaf. Slim! Geen wonder dat die mensen zo relaxed zitten en staan te wachten op hun trein. Maar - er is één probleempje. Stel nou, dat die trein geen wc heeft! Dat komt voor! En daarom is dit prachtige station Güglingen voorzien van een heus toiletgebouw. Ook hier weer de vertrouwde ma-
24
terialen en technieken, maar ook de slimmigheden. Neem die raampjes: ruitjespapier 5x5 mm diagonaal onder het plexiglas leggen en dan lijntrekken met liniaal en witte verfstift. De bakstenen wandjes zijn muurplaatjes uit de handel, maar natuurlijk wél ingewassen om de voegen mooi te laten uitkomen. Onder de dakranden is een mooi verzorgde houtbetimmering aangebracht. Doordat die is opgelegd wordt de naad met de wanden handig verborgen. Kijk tot slot nog even naar de schoorsteen. Werkelijk, 't is niks meer dan een blokje hout; onderaan wat verdikt, bovenaan voorzien van een pijpje. Maar de kundige weathering zorgt voor een zeer werkelijkheidsgetrouwe uitstraling. Zoals het totale bouwwerk dat doet. Chapeau voor Ron!
O, nog een klein probleempje. Ik moet van al dat bewonderen hoognodig naar de wc, maar achter welke deur zit nou het herentoilet?
25
door Hans van de Ven Zijspoor 2013-4: de Trompet. Zijspoor 2014-1: de Roadbridge. Zijspoor 2014-2: de Flip. Op de website van Arnhem Centraal worden tien bijzondere elementen van onze nieuwe stationshal beschreven (http://www.arnhemcentraal.nu/project/bovengronds/ov-terminal/10onderdelen-van-de-nieuwe-stationshal/). Het idee van de redactie was om deze opvallende vormen in Het Zijspoor één voor één de revue te laten passeren. Maar na drie afleveringen (zie hierboven) kon ik in ons vorige blad met geen mogelijkheid een plekje vrijhouden voor de vierde aflevering. En dat terwijl de bouw gestaag vordert en er zoveel te melden was! Zo stond op 15 mei al een artikel in De Gelderlander over het onderzoek van reizigersvereniging Rover. Daaruit bleek dat Arnhem volgens 1427 reizigers bij de slechtste stations van het land hoort. Een waslijst van maar liefst 36 klachten, waaronder het gebrek aan beschutte wachthokjes op de perrons en de onduidelijke situatie rond de vertrekplaats van de bussen. Station Arnhem is 'onlogisch en onveilig'. Een deel van de klachten is al achterhaald, want intussen door de voortschrijdende bouwactiviteiten verholpen. En: ditzelfde station staat óók op de zevende plaats van meest bejubelde knooppunten. Smaken verschillen weer eens. Anderhalve week later, zaterdag 24 mei, was het de Dag van de Bouw en ook het terrein van de Arnhemse terminal was toegankelijk. Meer dan 1500 belangstellenden, inclusief het NOS Journaal en Omroep Gelderland, kwamen de bouw van dichtbij bewonderen. De bouwplaats was opgeruimd zodat alle bezoekers, ook als zij gebruikmaakten van een kinderwagen of rolstoel, langs de steigers en bouwonderdelen konden lopen. Op het terrein zelf stonden op alle plekken langs de route projectmedewerkers, herkenbaar aan hun gele jasjes. Deze bouwers, zelf elke dag actief in de bouwput of in de keet, waren merkbaar trots op hun huzarenstukje en vertelden er graag over. Een jongetje van drie wilde weten of het gebouw zo open blijft. ‘Er komt nog een dak op’, stelde een medewerker van de Bouwcombinatie hem gerust. ‘Daar gaan we binnenkort aan beginnen.’ De bouw vordert gestaag en zonder hijgerig tegenvallers-nieuws, maar in september is het weer eens bal: 'Busstation is straks een ramp voor blinden', denkt de Gebruikersraad van de Stadsregiotaxi. Het Dynamisch Reizigers Informatie Systeem, dat gaat aangeven op welk perron de volgende bus zal arriveren, zal veel blinden, ouderen, mensen met een verstandelijke beperking en moeders met een buggy (toe maar!) in de problemen brengen. Maar wethouder Gerrie Elfrink laat weten dat in Arnhem alle buslijnen gewoon een vaste plek krijgen en het DRIS zal dat helder aangeven. "Alleen in geval van nood zal met een dynamische indeling van de perrons gewerkt worden. Reizigers moeten op station Arnhem straks blind hun weg kunnen vinden."
Dit was de kop in De Gelderlander van 28 augustus. Er moet nog heel wat gebeuren, maar de bouw raakt wel in de afwerkingsfase. Dan moet bijvoorbeeld de definitieve ingang van de
26
fietsenkelder worden gerealiseerd en ook de tijdelijke ingang van de perrontunnel (vlak naast het winkelpand waar de Hema zat) gaat nog verdwijnen. Voor het eind van dit jaar zullen reizigers door een deel van de nieuwe stationshal lopen. Maar ProRail waarschuwt voor te hoge verwachtingen: "Het gebouw is zo gecompliceerd dat we nog iedere dag leren". De woordvoerder haalt het voorbeeld aan van het transport van het bovenste deel van de fronttwist (waarover een volgende keer meer) dat eerder die week door de Duitse politie van de weg werd gehaald omdat het niet aan de eisen voldeed. "Twee belangrijke onderdelen van de draagconstructie konden daardoor niet worden geplaatst". Gelukkig bleef de vertraging daarvan beperkt tot een dag. Vrijdag 26 september. Als ik een boodschap in de stad te doen heb, zie ik dat steevast als een kans om een rondje om het bouwterrein te maken. Zo ook vandaag. De gigantische rode hijskraan heeft net weer een stuk staal aan de haak hangen. Ik volg de zweefvlucht door de Arnhemse lucht en zie tot mijn grote plezier dat het om het láátste deel van het enorme dak gaat! Er moet zo hier en daar wel wat worden weggeslepen, dus word ik getrakteerd op een serie vonkenregens, maar dan zakt ook dit gebogen deel precies op zijn plek. Wat een geluk dat een mobieltje tegenwoordig ook een camera bevat: ik volg het proces dus deels door de lens en maak verschillende foto's van dit memorabele moment.
Het stalen dak van de terminal kent een monocoque constructie (d.w.z. dat de dragende constructie wordt gevormd door het dak zelf; vergelijk het met een ei) en het zal met zijn videwanden en talloze ribben van staal de aandacht trekken. Het dak heeft een vrije overspanning van ongeveer 60 meter in de ene en 40 meter in de andere richting. In het stalen schaaldak komt de overgang van het houten plafond dat van het dak van de perrontunnel in een kromming doorloopt en overgaat in staal en beton op de grens met de nieuwe stationshal. Hiermee is het gigantische dak niet gereed: de laatste onderdelen moeten nog aan elkaar gelast worden en de isolatie en het glas aangebracht. Een betonnen beplating en een strakke coating vormen de finishing touch. Eind oktober werd met enig ceremonieel (wethouder Elfrink met bouwhelm, je kent dat wel) een begin gemaakt met de inrichting van het trolleybussenplein. Wat tot nu toe de bouwplaats van de stationshal was, wordt de komende vijf maanden voorzien van vijf busperrons. Eerste klus, vooralsnog alleen aan de noordzijde van het plein: schuimbeton storten op het dak van de parkeergarage, waardoor kabels en leidingen worden weggewerkt. Binnenkort zal daar de definitieve route naar de fietsenstalling worden gerealiseerd. Gaandeweg wordt dan in de richting van de Utrechtseweg doorgewerkt. Wist je dat er een website is waarop van tijd tot tijd indrukwekkende foto- en videoreportages geplaatst worden van de bouw? Kijk maar eens op www.citypics.nl! En heb je de haaien al gezien in het voormalige winkelpand van de Hema?
27
Seinen op rood voor Korea-lijn
De Gelderlander, zaterdag 23 augustus 2014
De Trans-Syberische spoorlijn, een prestigeproject van Vladimir Poetin (goederenstroom geen 45 dagen per trein, maar 14 dagen per spoor) kent weinig belangstelling. Daarom lijkt de cruciale laatste 54 km niet aangelegd te worden.
Spoorboek verandert nauwelijks in 2015
De Gelderlander, dinsdag 26 augustus 2014
Schiphol - Amsterdam ook 's nachts en de Beneluxtrein vertrekt uit A'dam en niet meer van Den Haag CS. Dat is het wel zo'n beetje aan nieuws. ProRail verdeelde 3,3 miljoen treinritten over 23 vervoerders en verladers.
Medline wil weg: trein deugt niet
De Gelderlander, woensdag 27 augustus 2014
Medisch bedrijf uit VS wil hoofdkantoor uit Arnhem terugtrekken uit onvrede met 'onbetrouwbaar transportsysteem'. De vele vertragingen op de lijn Schiphol - Arnhem roepen veel ergernis op. Op 20 september meldt dezelfde krant dat cijfers van de spoorwegen de klacht staven. Zowel op de lijn Den Helder - Nijmegen als de lijn Schiphol - Nijmegen ligt de uitval onder het landelijk gemiddelde.
NS moet sneller alternatief vervoer regelen bij uitval
De Gelderlander, woensdag 3 september 2014
Een van de voorwaarden die de overheid stelt bij verlenging van de concessie tot 2025. Opvallend: reizigersvereniging Rover heeft er vertrouwen in dat dit goed wordt geregeld.
28
Spoorzone brengt Delft aan afgrond
De Volkskrant, woensdag 10 september 2014
De ondergrondse spoortunnel van 2,3 km dwars door de stad blijkt een te grote last voor de stad. De provincie gaat verscherpt toezicht houden, ambtenaren moeten worden ontslagen en de woonlasten gaan omhoog. De vrijgekomen bovengrondse ruimte blijkt lastig te exploiteren.
Vakwerkloods plots weg, kopie in de maak
De Gelderlander, woensdag 10 september 2014
Zie Het Zijspoor 2014-2, pagina 19/20. Het voormalige stationsgebouw uit Nijmegen zou opgeknapt worden, maar is nu helemaal afgebroken. Eigenaar Rob Huijbers is echter niet van zijn plan afgebracht. Alleen moet de restauratie veel grondiger dan eerst gedacht. De oude witte stenen deugden niet meer en moeten worden vervangen. Wordt vervolgd!
Centraal Station in Amsterdam krijgt er komend jaar tientallen winkels bij De Volkskrant, vrijdag 12 september 2014
Tussen de drie reizigerstunnels komen twee passages. De westpassage wordt komend voorjaar opgeleverd, met zeventien winkels. De oostpassage volgt een jaar later.
Kind reist vanaf volgend jaar gratis mee met volwassene in trein De Gelderlander, vrijdag 12 september 2014
Vanaf voorjaar 2015 reizen kinderen tot 12 jaar gratis mee, mits in het bezit van een eigen OV-kaart, geladen met een gratis abonnement. Het project wordt gefinancierd uit de pot van 16 miljoen van vergeten uitchecks.
Gelderland trekt de knip voor Valleilijn
De Gelderlander, woensdag 1 oktober 2014
Vijftien miljoen wil de provincie investeren om de rijksoverheid te verleiden tot een kwartierdienst op de hele Valleilijn. Op donderdag 30 oktober meldt de krant: ChristenUnie wil financiering kwartiersdienst Valleilijn afdwingen. De partij dient een amendement op de rijksbegroting voor Infrastructuur in. De voormalige kippenlijn is een zeer populaire regionale spoorlijn en trekt dagelijks negenduizend reizigers. Daarvan moeten nu in de spits geregeld reizigers op het perron achterblijven.
Veolia wil NS niet in aanbesteding
De Volkskrant, donderdag 2 oktober 2014
Veolia heeft een rechtszaak aangespannen om te voorkomen dat NS de grootste regionale concessie ooit binnenhaalt. NS zou onjuiste of onvolledige reizigersopbrengsten aanlevert. Ook de Autoriteit Consument en Markt is kritisch.
Het station dat door de stad lijkt te vloeien als een rivier De Gelderlander, vrijdag 3 oktober 2014 Citaat uit het boek "Ontwerpen aan het spoor", dat ook Arnhem als Nieuw Sleutelproject beschrijft. De stationshal in aanbouw wordt omschreven als 'een soort opengewerkte schelp'.
1 op 10 miljoen passages NS gaat mis
De Gelderlander, vrijdag 3 oktober 2014
Dat schrijft staatssecretaris Wilma Mansveld aan de Tweede Kamer. Weinig mis met de poortjes dus, die automatisch uiterlijk acht seconden na een signaal van een OV-kaart weer sluiten. Slechts 25 personen raakten geblesseerd doordat een poortje te vroeg sloot. En dan dus op 260 miljoen passages.
29
NS-dochter slaat slag in Schotland
De Volkskrant, donderdag 9 oktober 2014
Abellio kan gedurende elf jaar alle treindiensten verzorgen. Deze dochter heeft vanaf de start in 2003 steeds winst gemaakt en dat komt de Nederlandse schatkist ten goede.
Pasje nodig voor 'sluipwandelroute'
De Gelderlander, donderdag 16 oktober 2014
De komende jaren worden 82 van de 410 stations afgesloten met toegangspoortjes en Arnhem CS hoort daarbij. Zomaar vanaf de Sonsbeekingang naar de Utrechtseweg doorsteken, of omgekeerd, kan dan dus niet meer. NS wil daarmee het zwartrijden tegengaan, want daaruit ontstaan 99 van de 100 incidenten. Wethouder Elfrink ziet er niets in. Hij wil het de mensen gemakkelijker maken, niet moeilijker. Maar hij erkent dat de gemeente niet gaat over het beheer van het station. De Volkskrant kopt op 13 november: De stations gaan op slot, beslist. De NS blijft laconiek onder de weerstand. 'Het besluit is jaren geleden genomen, met steun van de Kamer', aldus een woordvoerder.
Redding is nabij voor stadshagedissen
De Gelderlander, donderdag 16 oktober 2014
ProRail heeft het spoortalud aan de noordzijde van het rangeerterrein langs de Noordelijke Parallelweg geklepeld. Ofwel: alle gras en begroeiing is verwijderd, evenals de oude bielzen die er jarenlang lagen. Bij tellingen in 2010 en 2011 werden zestien hazelwormen aangetroffen. Een unieke situatie voor deze beschermde diersoort. Ze houden niet van drukte, zijn schuw en blijven uit de buurt bij mensen. Maar kennelijk trokken de ruigte hen toch voldoende aan. NS erkent de fout en gaat compenserende maatregelen treffen. Hazelwormen zijn langzame verplaatsers. Hoeveel er zich nog in de kale vlakte ophouden is onbekend.
Haaienfilm in leegstaande winkel
De Gelderlander, zaterdag 18 oktober 2014
Koraalvissen en haaien, sinds deze week te zien op station Arnhem. Een filmprojectie in het winkelpand waar de Hema zat moet reizigers verleiden om Burgers' Zoo te bezoeken.
'Beaulieuflat niet dichtspijkeren'
De Gelderlander, woensdag 22 oktober 2014
De Raad van State buigt zich over het verbeterde Tracébesluit Sporen Arnhem, omdat het vorige werd afgekeurd. Inmiddels is voor alle partijen duidelijk dat de rumble (trillingen van treinen) niet afdoende is te bestrijden. Bewoners vrezen nu dat vijf appartementen onbewoonbaar worden verklaard. Over zes weken uitspraak.
Geld voor opknap oversteek station
De Gelderlander, vrijdag 31 oktober 2014
Het gaat om het gebied tussen Willemsplein, Nieuwe Plein en Roermondsplein. Voor anderhalf miljoen euro wordt deze oversteek voor fietsers en voetgangers groener en veiliger. Daarmee moet het gebied weer aansluiten bij de parkachtige uitstraling van de singels.
Toegankelijkheid stations verbeterd
De Gelderlander, zaterdag 1 november 2014
De treinstations in Gelderland zijn beter bereikbaar geworden, stelt de Samenwerkende Bonden van Ouderen in Gelderland, na onderzoek op 48 halteplaatsen. NS en ProRail hebben goed geluisterd naar de aanbevelingen van de bond uit 2004. Klachten en wensen bleven er ook. Met name de hoeveelheid toiletten is onder de maat.
Duitsland ziedend op machinist
De Gelderlander, donderdag 6 november 2014
De machinistenvakbond wil meer loon en een kortere werkweek. Voor de tweede keer gaat het treinverkeer daarom plat. Uitgerekend nu de val van de Berlijnse muur wordt herdacht. Bij treinreizigers, politici en commentatoren komt inmiddels de stoom uit de oren.
Breng wil niets weten van herinvoering goedkope buskaartjes
De Gelderlander, wo 12 nov
Spreekt voor zich, toch?
Chinese hulp bij spoorlijn door Andes en Amazone
De Volkskrant, zaterdag 15 november 2014
Maar liefst 4.544 km van Stille naar Atlantische Oceaan, voor een HSL van Peru via Bolivia naar Brazilië.
Alle genoemde krantenknipsels liggen een jaar in de biep bij Carlo ter inzage
30
31
door Lennart Visser
Ik had nog een Albert-Heijn treinkaart over en die moest afgelopen weekeinde op! Dan zoek je een bestemming die een flink eind weg ligt en waar je normaal niet zo snel komt. Ik had gelezen over het Modelspoormuseum in Sneek, dus daar maar eens naartoe. Het is wel een beste reis, het duurt ruim drie uur met de trein voor je in Sneek bent. Wel mooi, zeker het laatste stuk door Friesland! Het museum is gevestigd in het prachtige station van Sneek, dus ideaal voor treinreizigers. Voor de deur staat een oude sik, als herinnering aan de tramlijn naar Bolsward. Binnen word je vriendelijk ontvangen door de vrijwilligers en vallen meteen de vitrines op met de modellen van alle treinen die in Nederland hebben gereden. Echt een mooie verzameling. Deze verzameling wordt aangevuld in de rest van het museum met de spoor 1 treinen van Appie Baantjer, Shellwagens, blikken treinen, een vitrine over de spoorpont vanaf Stavoren en Zwitserse treinen!
Het museum beschikt ook over een aantal diorama’s, waaronder het station Elst en een Noors tafereel.
32
Uiteraard kwam ik vooral voor de modelbanen, daar heeft dit museum er een stuk of acht van. Altijd leuk: een klassieke Märklin M-baan en een Fleischmannbaantje staan naast elkaar. Er ligt een grote baan naar Zwitsers (?) voorbeeld, maar daar werd ik niet echt warm van: te simpel sporenplan, weinig Zwitserse sfeer en vooral overladen met details. Geen enkele centimeter is onbenut gelaten… Onze Willem zegt het altijd: ‘maak een spoorbaan niet te druk’ en hij heeft gelijk! Onze spoorbanen op de club zijn mooier!
Wel heel mooi is de spoorbaan van Joop Bolland: Uralbach. Jammer is dat de bouwer de rails heeft vastgespijkerd aan de binnenkant van de rail, waardoor de trein rammelend en bonkend over het spoor rijdt. Toen de trein ontspoorde, haalde ik er een medewerker bij en dat gaf mij meteen de gelegenheid mee te lopen en de baan van dichtbij te bekijken en te fotograferen. De gebouwen zijn voorzien van een interieur en dat is heel mooi! Kunnen wij nog iets van leren!
Ook heel mooi is de spoorbaan met de houtverwerking in Amerika als thema. Ik ben niet zo van de Amerikaanse banen, maar de details, zoals de houten brug zijn erg mooi! Jammer dat er geen treinen rijden, volgens de medewerker is de baan zo storingsgevoelig dat je er dan iemand naast moet zetten.
Kortom: een leuk museum voor als je een keer in de buurt bent! Het veelvuldig gebruik van glazen platen maakt het fotograferen ook niet makkelijk; excuses dus voor de spiegeling in sommige foto’s.
33
door Hans van de Ven
"Ja, je kunt wel zeggen dat we ons hart verpand hebben aan Drenthe." Aan het woord is Theo Bouwmeister en hij haalt heerlijke herinneringen op aan zijn laatste vakantie. Het blijkt al snel dat ie warme gevoelens voor de prachtige natuur en de historie van Drenthe koestert.
"We komen er al jaren, zijn kind aan huis in deze provincie. Wat wil je ook: het is er rustig, er is ruimte, je kunt er heerlijk fietsen. Nou ja, iedereen kent die toeristische folders wel. Daar hoeven we Het Zijspoor niet mee te vullen. Maar ons bezoek aan het Industrieel Smalspoor Museum in Erica past daar natuurlijk wél in. Het stond al een jaartje of twintig (!) op mijn verlanglijstje, dus werd het wel eens tijd. Je moet weten, ik ben opgegroeid in Malburgen, onder de rook van de steenfabriek. Heel wat vrije tijd heb ik spelend rond het smalspoor doorgebracht. We logeerden deze keer in een hotel in Westerbork en van daaraf was het maar 40 kilometer rijden. Dus op een zonnige dag togen we naar het bekende voormalige hoogveengebied. Je weet nog wel van je lagere school: al in de middeleeuwen was ontdekt dat je het veen kon drogen tot zeer goed brandbare turf. Maar pas in de negentiende eeuw werd het afgraven industrieel aangepakt. Overigens, heb ik me laten vertellen, ging het in deze hoek van Drenthe in het bijzonder om de bovenste laag. Daar werd het bekende turfstrooisel van gemaakt. Een uitgebreid smalspoornet werd aangelegd, voor het vervoer van de turf uit het veen naar de fabriek. De zachte ondergrond maakte het gebruik van lichte locomotieven, wagons en rails nodig. Met een spoorwijdte van 90 centimeter (smalspoor heeft een breedte tussen 40 en 100 cm; vanwege de zachte veengrond is hier gekozen voor een flink brede uitvoering) liep er 18 kilometer lijn via diverse aftakkingen het veen in. Je vraagt je af: hoe weet die Theo dat allemaal? Dat verklap ik je zo dadelijk. In het begin werd de fabriek aangedreven door een stoommachine, die natuurlijk met turf gestookt werd. Helaas voor ons, stoomliefhebbers: deze werd een kleine honderd jaar geleden opgedoekt en vervangen door aandrijving met stroom. Maar er valt nog genoeg te genieten op dit laatste stukje niet afgegraven hoogveen.
"Via een hobbelig weggetje kom je in het buitengebied en al snel doemt het nieuwe museumgebouw op. Daar werden we gastvrij ontvangen en konden we door de expositie dwalen. Zo staat er een heuse stoomtractor. Die werd vroeger gebruikt om ook in het open veld bij de afgravingen over kracht te beschikken. Ook kinderen komen goed aan hun trekken. Ze mogen op de binnenplaats -onder toezicht- zelf een loc besturen! Wie wil dat niet? En dan ga je naar huis met een heus machinistendiploma! Was ik nog maar jong! Daar zou ik op de club indruk mee maken, toch?
"Maar het mooist is een tocht over het smalspoorterrein. Heerlijk rustig tuft zo'n treintje (met rijtuigen afkomstig van pretparken)
34
door het prachtige landschap. Lekker om je heen kijken, lekker genieten. Vakantie, man! Wat is er mooier dan een beetje nostalgisch zwelgen in een voorbije tijd. De trein stopt regelmatig zodat de gids ons kan wijzen op bijzonderheden en uitleg te geven over smalspoor en de omgeving. Je kunt vragen wat je wilt en krijgt uitleg in Nederlands en/of Duits. Kijk, zo kom ik aan al die wijsheid! Afhankelijk van de hoeveelheid vragen duurt zo'n rondrit al gauw meer dan een uur. Op allerlei plekken staat oud materiaal in allerlei samenstellingen en toepassingen. Het museum heeft maar liefst 80 locs in eigendom. Ze zijn lang niet allemaal operationeel en veel locs komen van heel andere bestemmingen. Denk aan kleiwinning, de mijnen, bosbouw. Deels zijn het schenkingen van bedrijven, fraaie modellen, maar veel te zwaar voor de veengrond. Het maximum voor deze zachte ondergrond is 3 ton. Ieder jaar gaan inspecteurs op pad om het gehele baanvak te "zichten". Waar nodig wordt de rail op hoogte gebracht, zodat weer een vlak parcours ontstaat. Misschien is de collectie wel wat doorgeschoten: er is zelfs een militaire trein te zien met beweegbare doelen. Maar heel wat locs en kipkarren, open bak-wagens, platte wagens, rongenwagens en ketelwagens zijn in eigen beheer gereviseerd. Petje af voor al dat vrijwilligerswerk, hoor.
"Dan doemt de turfstrooiselfabriek op. Het is de enige in Nederland die nog in originele staat is, met de daarbij behorende losinstallatie. Je ziet er zo aan af dat het gebouw terecht de status van Rijksmonument heeft. De turfstrooiselfabriek is niet meer in gebruik, maar heeft nog wel de volledige originele inrichting aan productiemachines. Op het museumterrein staat ook de viersporige smalspoorremise uit 1910. Dat ding is al honderd jaar oud! De remise is nu in gebruik als werkplaats en loods van het Smalspoor Museum.
"Ik heb al een lieve vrouw en ik zou haar niet graag willen missen. Maar anders zou ik maar zo een oogje kunnen laten vallen op die lekkere Erica Turf. Het is de schattige mascotte van het museum en ze houdt niet op met praten over turf en treintjes. Vooral dat laatste kan me wel bekoren… Theo moet er zelf om glimlachen. Wat zou nou zijn grootste liefde zijn? Hij meldt nog dat al dit moois in Drenthe te bezoeken is voor maar zes euro. En op maar tien kilometer afstand ligt bij Emmer-Compascum het Veenpark; daar vind je het Veenmuseum. Ook boeiend hoor. Maar dan haalt Theo zichzelf terug naar de werkelijkheid:
"Kom, de N-baan wacht. Het is niet alle weken vakantie."
website Smalspoormuseum: http://www.smalspoorcentrum.nl/home/ website fotoalbum Theo: http://www.mijnalbum.nl/Album=ZKEEWFTB#DTHMP3FQ
35
vertaald door Jitse Kaspers Een bericht in de NRZ meldde het volgende:
Een salonwagon van de DDR-regeringstrein wordt in Gadebusch (MecklenburgVorpommern) gebruikt als hotel. Voor de locofielen onder ons: de wagon heeft het nummer 6150-7080-106-8, is 25 meter lang en weegt 58 ton. Het heeft zes dubbele cabines met klapbedden, wastafels, tafels, kledingkasten, twee toiletten en een douche. Volgens de hoteleigenaar - Holger Hempel - is alles nog net als vroeger. Daarom moeten de gasten wel zonder al teveel luxe genoegen nemen. De ondernemer kocht deze salonwagen, waarin Walter Ulbricht, Willi Stoph en Erich Honecker hebben gereisd, van een plaatselijke treinenclub. De standplaats is in het voormalige station van Gadebusch. In dat stationsgebouw zijn ook een spoorwegmuseum en een restaurant gevestigd.
Wat heeft een kokosnoot met mijn modelspoorbaan te maken? Nou, kijk maar eens in de kast! Simpel hè?
36
37
door Bert Pas
‘Mogul serie 640’ (1907) Dankzij ingenieur Giuseppe Zara kon deze locomotief ontworpen worden voor de tractie van lichte sneltreinen. Je staat versteld bij het zien van het type 2-6-0 assenindeling (of mogul) waarvoor voor deze taak is gekozen; men gaf namelijk de voorkeur aan machines met een voordraaistel. Zara vond echter de ‘bogie-bissel’ uit waarmee deze machine is uitgerust. Hij wilde de betekenis aantonen van deze technische vooruitgang. 2-6-0 = 4-6-0 Daarin zit nu precies de waarde van deze machine. Ze is evengoed als een 4-6-0 terwijl ze slechts een 2-6-0 is. Het voordraaistel is voor ingenieurs uit de hele wereld de voorwaarde sine qua non voor de ontwikkeling van locomotieven voor sneltreinen. Bovendien is men niet erg geporteerd van de bissel die, al is hij een stuk lichter, niet evengoed de opvang van de slingerbewegingen (van de locomotief) waarborgt, noch de bochtomschrijving. Giuseppe Zara is de uitvinder van een gemengd systeem dat bestaat uit een geheel, gevormd door een voordraagas en de eerste drijfas waarbij het geheel licht kan draaien bij het nemen van de bochten dankzij een zijwaartse speling die aan de eerste drijfas is gegeven. Feitelijk heeft men dus een ‘voordraaistel’, maar voor een prijs van een enkele voordraagas (of bissel) in plaats van twee. Men noemt het een ‘bogie-bissel’. In Italië spreekt men van een Italiaanse bogie. Ook andere landen zoals Frankrijk met zijn 2-8-2 TA van het spoorwegnet Parijs-Orléans bijvoorbeeld nemen de bogie-bissel van Zara over.
De 640: een serie met een lange loopbaan Deze serie van de Italiaanse spoorwegen wordt vanaf 1907 door een groot aantal constructiebedrijven geproduceerd, onder andere door de Duitse firma Schwartzkopf in Berlijn. Zo groot was de behoefte aan locomotieven in Italië. Als Zara in 1905 als hoofdingenieur van de Italiaanse spoorwegen wordt aangesteld, ontwikkelt hij een waar urgentieplan. Deze locomotief ontwerpt hij voor sneltreinen.
38
Een schijnbaar onvolledig stangenstelsel’ Een van de merkwaardigste details van deze locomotief is de inwendige indeling van de cilinders (hiervoor was stabiliteit een belangrijke reden) maar met een uitwendige verdeling. Hierdoor komen tussen de drijfwielen alleen de verbindingsdrijfstang en de distributie-bedieningsstangen tevoorschijn. Op het eerste gezicht lijkt er dus iets aan deze locomotief te ontbreken en lijkt het stangenstelsel incompleet te zijn. Hierboven de ‘bogie-bissel’ van Zara. De eerste drijfas en de voordraagas zijn tot een geheel gemaakt. Dit geheel gedraagt zich als een draaistel met twee assen, hetgeen de bochtomschrijving vergemakkelijkt dankzij de zijwaartse speling die aan de eerste drijfas is gegeven.
Technische eigenschappen Cilinders: Totaal gewicht: Oppervlak vuurkistrooster: Keteldruk: Tractiekracht: Inhoud steenkooltender: Inhoud watertender: Lengte:
540 x 700 mm. 89,8 ton 2 2,42 m 12 bar 11,256 kg 6 ton 15 m³ 16,53 m
De productie van de 640 serie zal tot 1930 voortduren en zal uiteindelijk bestaan uit 188 machines: sommige ervan zullen vijfenzeventig jaar lang hun diensten bewijzen.
39
NAMAC-beurs in Euretco Expo Center Houten (10-15 uur) Prijs € 5,00. 30 jaar Modelspoorwegclub Veenendaal, clubgebouw Smalle zijde 38, 10-16 uur. www.modelspoor.nl Deze club bestaat dit jaar 30 jaar en gaan dit groots aanpakken met een mooie show. Als het weer mee zit rijdt HMS met zijn treinen op de parkeerplaats waar de kinderen op mee kunnen rijden. Binnen zijn onze banen te bewonderen waaronder de H0digitale gelijkstroom baan, de Märklin kinderbaan en de nieuwe Märklin modulebaan (nog in opbouw) en de nieuwe module N-baan (nog in opbouw), zeker allemaal de moeite waard om te komen bekijken. wo 3 december Rondleiding door Arnhem Centraal. Kosten: geen. Aanmelden:
[email protected]. Start om 10.00 uur in het infocentrum, Bergstraat 1. Elke 1ste woensdag van de maand. wo 3 december NVBS Oost Arnhem, Winterwonderen in Lapland, presentatie van Ruud Kohlen. Ertstreinen doorkruisen de laatste wildernis van Europa: mensen wonen er praktisch niet. In barre weersomstandigheden (40°C!) is Ruud er in geslaagd om unieke beelden te schieten van een diepgevroren landschap. Dramatische zonsopkomsten, het Noorderlicht (Aurora Borealis) en veel meer. “De Uithoek” op het emplacement Arnhem Berg (20.00-22.30 uur). Prijs € 2,50. Zie www.nvbs.com za 6 december Speelgoedveiling Bouwman&Bouwman in Brummen; aanvang 11.00 uur. www.veilinghuisbouwman.com za 13 december Modelspoorbeurs Houten Euretco Expo Center (10-15 uur). Gratis parkeren; ook "Houten digitaal". www.modelspoorbeurs.nl za 13 + zo 14 dec Spoorwegmuseum. De Heimwee Express vertrekt drie keer per dag. zo 14 december Grote winterrijdag bij Cactusoase in Jongermanssteeg 6 te Ruurlo, 10-17 uur, www.cactusoase.nl di 16 december Laatste clubavond van 2014, inclusief de fameuze verloting di 16 december Spoorwegmuseum Plusdag. Nostalgisch programma voor senioren. za 20 + zo 21 dec Modelspoor Evenement Zutphen, Hanzehal, 10-16 uur. http://www.modelspoorbeurszutphen.nl/ za 20 dec - zo 4 jan Winterstation, echte ijsbaan, antieke carrousel, kampvuurtje met marshmallows roosteren in het Spoorwegmuseum; 10-17 uur. di 23 december Geen clubavond van de MVA zo 28 december Museum Buurtspoorweg Stationsstraat 3 JA Haaksbergen. Het seizoen is voorbij. Maarrr… op veler verzoek rijden we in 2014 nog één keer! Om 13.00 en 15.00 uur vertrekken we vanaf ons station in Haaksbergen en om 14.00 uur vanaf Boekelo. We vertrekken ook nog om 16.00 uur vanaf Boekelo maar dan kun je niet meer terug met de trein! En om 17.30 uur kunt u in Haaksbergen instappen voor onze traditionele stamppotrit. Reuze gezellig en sfeervol. ma 29 december Modelspoorclub "De Achterhoek" houdt demonstratiedag, 13-16 uur, Wassenbrinkweg 6 in Doetinchem, www.mscachterhoek.nl di 30 december Geen clubavond van de MVA di 6 januari Eerste clubavond van de MVA in 2015 wo 7 januari Rondleiding door Arnhem Centraal. Zie 3 december. wo 7 januari NVBS Oost Arnhem, Smalspoorstoom in De Harz, presentatie van Ton Pruissen. “In 1963 maakte ik mijn eerste film tijdens een NVBS-excursie met een Belgische stoomloc. Sindsdien heb ik mijn zwarte vrienden za 29 november za 29 november
40
veelvuldig op film vastgelegd, vooral in het Oostblok en ook in de Harz. Dit werd niet altijd op prijs gesteld en ik ontdekte: hoe rotter het regime, des te mooier zijn de locomotieven. Ik zal u laten zien - en horen - dat stoomlocomotieven kunnen dansen op muziek. Zie 3 december. za 10 januari Modelspoorbeurs Houten; zie 13 december. za 10 + zo 11 jan Spoorwegmuseum. De Heimwee Express vertrekt drie keer per dag. za 17 + zo 18 jan Nederlandse Modelspoordagen, De Broodfabriek, Volmerlaan 12, Rijswijk, 10-17 uur, www.modelspoordagen.nl. Dit is één van de meest toonaangevende beurzen op het gebied van modelspoor en hét ideale trefpunt voor modelspoorliefhebbers; in samenwerking met Rail Magazine. Een belangrijk kenmerk van de Nederlandse Modelspoordagen is de mooie selectie van modelbanen. U kunt banen bekijken bij de stands van verschillende verenigingen en thuishobbyisten. U kunt een combinatie verwachten van kleine banen met verfijnde details en grotere banen vol elektronische snufjes. Naast het bekijken van de mooie banen kunt u op uw gemak langs 200 stands van winkeliers struinen. di 20 januari Spoorwegmuseum Plusdag. Nostalgisch programma voor senioren. zondag 1 februari Modelspoorclub "De Achterhoek" www.mscachterhoek.nl houdt modelspoordag in zalencentrum 't Wittepaard, Ruurloseweg 1 te Zelhem, 11-16 uur. wo 4 februari Rondleiding door Arnhem Centraal. Zie 3 december. wo 4 februari NVBS Oost Arnhem, Hoge snelheidslijnen, presentatie van Peter Bouman. De ontwikkeling van de HSL-dienst naar België kent een turbulent verleden. Na jarenlange dienst van de Benelux startte in december 2012 de Fyra, om na een maand weer te verdwijnen. Deze avond neemt Peter Bouman u mee naar het proces van de totstandkoming van de HSL, de keuze voor de V250, de vervangende treindienst AmsterdamBrussel en de samenwerking met NMBS. En waarom is er geen HSL langs Arnhem naar Duitsland. Zie 3 december. za 7 + zo 8 febr Spoorwegmuseum. De Heimwee Express vertrekt drie keer per dag. za 14 februari NAMAC-beurs, zie 29 november. di 17 februari Spoorwegmuseum Plusdag. Nostalgisch programma voor senioren. di 17 februari Sluitingsdatum inzendtermijn kopij Het Zijspoor 1 vr 20 t/m zo 22 febr Rail 2015 in Expo Houten, 10-17 uur, www.rail.nl. De gezellige ontmoetingsplaats voor heel modelsporend Nederland. Voor doorgewinterde bouwers, maar ook voor de (her)beginners. Of zijn (klein)kinderen eens naar treintjes wil laten kijken. RAIL kent gratis toegang voor kinderen. za 28 feb + zo 1 mrt 35 jaar MSCV, Jubileumshow, Sporthal de Cluse, Martinusweg 29, Herwen, 10-17 uur. http://www.mscv.nl/?page=Leden_9 Modelspoorbanen, demonstraties, verkoop. di 3 maart Het Zijspoor 1 verschijnt wo 4 maart Rondleiding door Arnhem Centraal. Zie 3 december. wo 4 maart NVBS Oost Arnhem, Spoorwegen in oorlogstijd, presentatie van Hans van Lith. Kort na het opkomen van spoorwegen hadden militaire leiders in de gaten dat de trein een uitstekend hulpmiddel was. De inzet bij de Amerikaanse Burgeroorlog wordt beschouwd als de eerste massale inzet van het railvervoer. Na WO I kreeg de trein er een concurrent bij: het wegverkeer. Maar ook nog tijdens de Koude Oorlog en nu nog bij het transporteren van materieel voor vredesoperaties spelen de spoorwegen een belangrijke rol. Zie 3 december. vr 6 t/m zo 8 maart On traXS! in het Spoorwegmuseum, 10-17 uur.
41
WELKOM Ingeschreven als nieuwe leden van onze onvolprezen modelbouwvereniging: Ben Scheepers, Gerben Weggen, Robert Mooij en Everard van der Velden. Welkom!
JARIGEN 1 december
Ben Scheepers
Uitgeschreven werd Eric Slijkhuis.
5 december
Hein van der Haagen 8 december
Carlo Hellegers 2 januari
Martien Beumer 14 januari
Cees Hendriks 18 januari
Chris Rijnaarts 19 januari
Jan Lourens 23 januari
Robert Mooij 26 januari
Jaap Stoter 27 januari
Ton Karel 28 januari
Joop Kokke
Conducteur: "Zit je thuis ook met je schoenen op de bank?" Student: "Controleert u thuis ook kaartjes?"
Aan dit nummer van
werkten mee:
de adverteerders, de bezorgers, Jitse Kaspers, Marjan en Lennart Visser, Bert Pas, Willem Gerbel, Martien Beumer, Therus Bartels, Ron 't Hooft, Gerben Weggen, Ben Scheepers, Theo Bouwmeister, Carlo Hellegers, Hans van de Ven. Met dank aan burgemeester Herman Kaiser. Staat jouw naam hier de volgende keer bij? Mail aan
[email protected] !
42
Dé speciaalzaak voor de fijne houtbewerking met het grootste assortiment gereedschappen en machines voor iedereen met passie voor houtbewerken!
kijk eens wat vaker in de spiegel van
Bezoek baptist.nl en vind ruim 8.000 artikelen met uitgebreide omschrijvingen, afbeeldingen, video’s en gerelateerde producten! Graag tot ziens in Arnhem!
Guus Onstenk herenkapper behandeling zonder afspraak Huissensestraat 29 6833 HL Arnhem tel. 026-3218933 www.guusonstenk.nl
Baptist voor Houtbewerkers
Beekstraat 30 6811 DW Arnhem
gereedschappen en machines
Tel.: 026 - 445 16 44
[email protected]
Winkel ook op Baptist.nl
Wilke Tabak v.o.f. uw sigarenspeciaalzaak
Alles op rookgebied, o.a.: Longfillers: Cubaans, Dominicaans Luxe aanstekers: Dupont, Ronson Waterpijpen Humidoors
43
MODELTREINEN ARNOLD ARTITEC AUHAGEN BACHMANN BEMO BRAWA BUSCH DIGIRAIL ESU FALLER FLEISCHMANN GÜTZOLD HALLING HARTEL HEKI HELJAN HENCKENS HOBBYTRAIN KATO KIBRI L.G.B. LENZ LILIPUT LIMA MÄRKLIN
40m2 MÄRKLIN SHOP-IN-SHOP
OOK VOOR AUTO'S, BOUWDOZEN, RADIOGRAFISCHE AUTO'S, BOTEN EN RACEBANEN
MEHANO NOCH PICCOLO POLA PREISSER RIVAROSSI ROCO SEUTHE SOMMERFELDT SYMOBA TORTOISE TRIX UHLENBROCK VIESSMANN VOLLMER WOODLAND en nog véél meer!
Tevens hebben wij een ruime keuze in DVD's, boeken en tijdschriften
WIJ ZIJN VAN DINSDAG T/M ZATERDAG GEOPEND
Steenstraat 20 • 6828 CK Arnhem T. 026 - 442 32 26 • F. 026 - 446 17 37 I. www.wentinkhobby.nl • E. support©wentinkhobby.nl
44
