nr.4 Spark Koningin Máxima op bezoek Het development centre in Singapore bestaat twee jaar De nieuwe gedragscode komt eraan

Koningin Máxima op bezoek Het development centre in Singapore bestaat twee jaar De nieuwe gedragscode komt eraan

December 2015 Spark is het personeelsblad van FrieslandCampina

Spark nr.4

2 Spark

December 2015

Column

December 2015

Spark 3

4 De boer op met DDP medewerkers

En verder: Het nieuwe DC in Maasdam

Op reis

6

Op zoek naar de wortels

24

Nieuwe productielijn in Roemenië

32

10 Mozzarella, welkome aanwinst

18

Bij de voorplaat: Bij de voorplaat: Met het Dairy Development Programme (DDP) helpen we lokale melkveehouders in Afrika en Azië. Samson Akinade, dairy extension manager in Nigeria, heeft onlangs een DDP-training gevolgd. Lees verder op pagina 4 en 5. Foto: Rob Oostwegel Colofon: Spark is het internationale personeelsblad van FrieslandCampina. Het wordt uitgegeven in het Nederlands en het Engels in een oplage van 12.000 exemplaren. Eindredactie: Helma de Waardt en Renske Akerboom. Met medewerking van Anke Schlatmann en Miriam Vijge. Vertaling: Bosch&Bosch, Amsterdam (Nederland) en Lisé Nijman, Arnhem (Nederland). Ontwerp: WAT Ontwerpers, Utrecht (Nederland) Druk: Drukkerij Damen, Werkendam (Nederland) Artikelen mogen worden overgenomen met bronvermelding.

Valess in de lift

30 1000 dagen LTA vrij in Vietnam, Nigeria en Nederland

Vorige maand vond het Nederlandse staatsbezoek aan China plaats. Koning WillemAlexander en koningin Máxima reisden met een grote groep vertegenwoordigers van Nederlandse bedrijven naar China op uitnodiging van president Xi Jinping. Ook FrieslandCampina was uitgenodigd voor deze reis. Onze onderneming is samen met China Agricultural University en Wageningen UR initiatiefnemer van het Sino Dutch Dairy Development Centre. Het SDDDC is enkele jaren geleden opgericht om de samenwerking in de zuivelsector tussen beide landen te stimuleren. Via dit centrum kunnen we helpen om ook in China ‘van gras tot glas’ veilige producten te ontwikkelen. Op de eerste dag van het staatsbezoek is een bezoek gebracht aan het praktijk- en trainingscentrum van het SDDDC waar het Koninklijk paar kon zien hoe het SDDDC helpt bij het verbeteren van de voedselveiligheid, de kwaliteit en de productiviteit. Het SDDDC helpt de Chinese boeren met praktische zaken. Zo werd er in aanwezigheid van het paar een cursus ‘koe-signalen’ gegeven, waarbij boeren leren hoe ze aan het gedrag en de uiterlijke kenmerken van een koe kunnen zien hoe het met het welzijn is gesteld. Tijdens de reis heb ik ook een ontmoeting gehad met vice-minister Teng Jiacai van de China Food and Drug Administration (CFDA) die zich onder meer bezig houdt met regelgeving rond voedselveiligheid en kwaliteit. Teng sprak over de aanscherping van hun nieuwe voedselveiligheidswet voor kindervoeding. Wij hebben vanuit de Nederlandse Zuivel Organisatie en FrieslandCampina voorgesteld om samen met het CFDA een seminar te organiseren rond voedselveiligheid voor die partijen die met deze verandering te maken krijgen. Daar is het CFDA positief op ingegaan. Ook hebben we ideeën uitgewisseld om het vertrouwen van Chinese consumenten in hun eigen producten te verbeteren. Dat doen we ook via onze partner Huishan, met wie we samen in China kinder-

voeding produceren. Zo helpt FrieslandCampina om ook in China voedselveilige en gezonde producten te ontwikkelen. Op die manier laten we zien dat we niet alleen willen ‘halen’, maar ook iets komen brengen in China: onze kennis. Dat geeft ons draagvlak om in China te kunnen werken. Wij geven iets terug aan de Chinese samenleving. In onze onderneming hebben we de afgelopen maanden hard gewerkt aan de plannen en budgetten voor 2016. De strategie, route2020, wordt herzien, die krijgt een ‘update’. Daarover gaan we in januari meer naar buiten brengen. Intussen moeten alle werkmaatschappijen zich voorbereiden op de hernieuwde strategie om de plannen voor 2016 te realiseren. Veilig werken is en blijft onderdeel van route2020. In het afgelopen jaar hebben we — evenals in vorige jaren — een dalende tendens in het aantal ongevallen mogen vaststellen. Ik hoop dat — met de introductie van de Life-saving rules — dat aantal nog verder zal dalen. Het jaar 2015 zit er bijna op. Het jaar waarin ik mocht starten als CEO van FrieslandCampina. We hebben in de executive board in goede samenwerking besluiten genomen over de update van route2020. FrieslandCampina heeft een stevige basis; we hebben vertrouwen in de toekomst. Ik wens jullie toe dat je aan het einde van het jaar met familie of vrienden geniet van de feestdagen. En vooral: alle goeds voor 2016. Maak er een mooi jaar van!

Roelof Joosten CEO Royal FrieslandCampina

4 Spark

December 2015

Succesvolle training Dairy Development Programmemedewerkers

December 2015

Melkveehouder Coen Wantenaar in gesprek met DDP-medewerker Hoang Vu Thanh uit Vietnam. Foto: Annelinde Barbiers

Het Dairy Development Programme (DDP) van FrieslandCampina ondersteunt lokale melkveehouders in Afrika en Azië om hun bedrijf zo goed mogelijk te runnen. Een hiervoor opgeleid Dairy Development Team begeleidt deze ontwikkeling ter plaatse. Begin september vond voor de tweede keer een intensieve DDP-training plaats waaraan vijftien leden-melkveehouders uit Nederland en acht DDPmedewerkers uit Indonesië, Vietnam en Nigeria deelnamen. Van voeding van de koe tot hoef bekappen en van de opfok van jongvee tot melktechniek: alle aspecten van de melkveehouderij onder tropische omstandigheden kwamen aan bod tijdens de praktische training die gecertificeerd is door certificeringsinstituut Qlip. De deelnemers brachten onder meer een bezoek aan CRV (coöperatieve veeverbeteringsorganisatie), de Gezondheidsdienst voor Dieren, Wageningen University, de faculteit Diergeneeskunde in Utrecht, FrieslandCampina Nutrifeed in Veghel, Dairy Campus in Leeuwarden en Qlip in Zutphen. ‘Met deze training willen we ervoor zorgen dat de DDPmedewerkers en leden-melkveehouders beter toegerust zijn om lokale boeren te helpen en te adviseren’, vertelt Atze Schaap, director dairy development. ‘Nu zij gecertificeerd zijn, wint het DDP aan geloofwaardigheid, vooral richting overheden in de landen waarin wij actief zijn met dit programma.’ Na tien dagen werd de DDP-training afgesloten in Amersfoort, waar ook CEO Roelof Joosten en Piet Boer, voorzitter van het bestuur van de Zuivelcoöperatie bij aanwezig waren.

Spark 5

Fajar Hari Setiabudi, DDP-supervisor in Indonesië: ‘Ik heb veel geleerd van deze training! De melkveehouders hebben mij kennis bijgebracht over diergezondheid en -welzijn. Ik kan nu bijvoorbeeld beter beoordelen of een koe ziek is! Natuurlijk hebben wij de boeren hier ook wat geleerd. Wij hebben hen verteld met welke uitdagingen de veehouders in Indonesië te maken hebben vanwege het tropische klimaat. Ik ben er trots op dat FrieslandCampina melkveehouders in Indonesië en andere landen zo goed helpt om hun bedrijf te verbeteren!’

Samson Akinade, dairy extension manager in Nigeria: ‘In Nigeria zijn de deelnemende boeren erg blij met het DDP. Ze zien hun productiviteit toenemen en dat zorgt voor een betere economische levensvatbaarheid van hun bedrijf. Maar FrieslandCampina doet meer dan enkel het bevorderen van de lokale melkproductie: in gemeenschappen waar dit programma is uitgerold hebben we bijvoorbeeld ook gezorgd voor schoon drinkwater dat verkregen is met zonne-energie.’

De acht DDP-medewerkers en vijftien leden-melkveehouders die de training succesvol hebben afgerond tijdens de bijeenkomst in Amersfoort met Roelof Joosten en Piet Boer. Foto's: Rob Oostwegel

Syamsul Arifin, DDP-medewerker uit Indonesië, vertelt medewerkers over de DDPactiviteiten in zijn land.

Evert-Jan Wijers, melkveehouder in Voorst: ‘Het viel me op dat de theoretische kennis van de DDPmedewerkers zeer goed is en dat ze echt benieuwd waren naar hoe het er bij ons in de dagelijkse praktijk aan toe gaat. Ik vind het belangrijk dat FrieslandCampina een bijdrage levert aan het ondernemerschap van boeren in landen waar geld wordt verdiend met onze producten. Door onze kennis met lokale melkveehouders in Azië en Afrika te delen, helpen wij hen echt vooruit.’

6 Spark

December 2015 Consumer Products Europe, Middle East & Africa

werken.’ De producten die op brede banen worden geplaatst om vervolgens verzameld te worden, staan steeds maar één pallet hoog. ‘Zo houd je contact met je collega’s en kunnen pallets nooit te hoog gestapeld worden, dat bevordert veilig en prettig werken.’ Als de orders verzameld worden, gaat er een reuze-wikkel van kunststof folie omheen; er wordt een SSCC-label opgedaan (met een bar-code) en de kant-enklare order gaat terug in het magazijn. ‘Onze externe vervoerders melden zich op vaste tijdstippen bij het distributiecentrum. De orders worden per vrachtauto, automatisch opgesteld voor een dock shelter (laadpoort voor een vrachtwagen). Het laden van de vrachtwagen gebeurt dan door de chauffeur.’

Nieuw distributiecentrum in Maasdam:

In oktober moet er nog heel wat gebeuren voordat het DC klaar is om in gebruik te nemen. Projectmanager Ben Oosterom (midden) in gesprek. Foto’s: Ronald van den Heerik

Draaiboek Een distributiecentrum bouwen van deze omvang, gebeurt niet elk jaar. Maar in Aalter (B) is een nog groter – geautomatiseerd – DC neergezet. ‘Collega Andre Vandermeulen uit Aalter werkt mee in het projectteam’, vertelt Ben. ‘Iedere week komen we als team bij elkaar. We hebben een draaiboek ontwikkeld dat iedere stap in het proces beschrijft om het in gebruik nemen van het DC zo goed mogelijk te laten verlopen. Het gaat hier om een investering van 19 miljoen euro, we doen er alles aan om het volgens planning op te leveren.’

'Dit wordt een prachtig DC' Maar liefst 10.000 pallets kunnen er vanaf volgend jaar een plek krijgen in het nieuwe distributiecentrum (DC) in Maasdam. Alle consumptiemelkproducten, van melk tot vla tot Mona-toetjes, worden dan in Maasdam verzameld en klaargezet om naar de distributiecentra van onze grote afnemers te gaan. ‘Onze klanten krijgen voortaan nog maar één auto aan de deur die al onze producten aflevert. Dat is voor alle partijen een stuk efficiënter.’ Een pallet met flesjes Chocomel hangt eenzaam in een metershoge stelling. Het is half oktober 2015 en de eerste tests met het transport van pallets in het nieuwe distributiecentrum zijn begonnen. Projectmanager Ben Oosterom legt uit: ‘Vanaf half november worden alle producten uit de oude koelcel van het bedrijf in Maasdam verplaatst naar het nieuwe distributiecentrum, daarna betrekken we de productie uit het voormalige Eindhoven erbij en tot slot gaan de producten uit het distributiecentrum in Woerden over naar Maasdam. Als dat allemaal achter de rug is, is het maart/april 2016.’

Orders verzamelen Het nieuwe DC in Maasdam dat vlak naast de fabriek ligt, heeft een vijftien meter hoog magazijn waar alle producten gekoeld op pallets in staan. Maar liefst 12.000 m2 vloeroppervlakte biedt plaats aan alle soorten vla, pappen, Zacht&Luchtig, room of yoghurt: aan alles wat in de fabrieken voor dagverse zuivelproducten wordt gemaakt. Via een volautomatisch systeem worden de pallets uit Maasdam of uit een van de andere fabrieken in de stellingen geplaatst en er weer uitgehaald als ze per vrachtwagen naar de klant toe gaan. ‘Onze afnemers zijn voor het grootste deel grote supermarkt-

organisaties die hun zuivelproducten centraal krijgen aangeleverd, op hun eigen distributiecentra. Die klanten krijgen hun producten op pallets of — als het om melk gaat — in roll-in-containers. Alleen voor onze kleinere afnemers gaan wij orders verzamelen. Kleinere winkels, klanten uit het foodservice-kanaal zoals ziekenhuizen of snackbars, bestellen natuurlijk kleinere hoeveelheden dan complete pallets van een bepaald product.’ Daglicht Het verzamelen van de orders gebeurt in een koelcel die licht en overzichtelijk is. Ben Oosterom is juist daar trots op. ‘Dit is een koelcel met daglicht. Grote ramen langs alle zijden; dat vind ik een enorme verbetering voor collega’s die daar gaan

‘Als het nieuwe distributiecentrum helemaal operationeel is, werken er ongeveer 75 medewerkers. Ruim 65 van hen komen uit Eindhoven, Woerden of uit de koelcel van Maasdam. Daarnaast gaan we nog tien medewerkers aantrekken. Ik ben blij dat we een groot aantal medewerkers uit de locaties in Eindhoven en Woerden een nieuwe werkplek kunnen aanbieden. Het zal toch wennen zijn om hier te gaan werken: de manier van werken is anders. We werken niet meer met bestelbonnen, de orders worden via een headset door het systeem aangegeven. Dit wordt een prachtig DC om in te werken.’

Spark 7

Reshape De bouw van het nieuwe distributiecentrum bij de fabriek van FrieslandCampina Maasdam maakt deel uit van project ‘Reshape’. In 2013 is binnen de business group CPEMEA gestart met dit project om de resultaten in Europa te verbeteren. Aan de ene kant wordt er geïnvesteerd: in een nieuw distributiecentrum in Maasdam, een nieuwe PETlijn in Aalter, investeringen in de markt en het aanpassen van het productportfolio. Aan de andere kant: sluiting van het productiebedrijf in Eindhoven (zomer 2015), Sleidinge (B) in september 2015 en het distributiecentrum in Woerden. Maar ook het verminderen van arbeidsplaatsen in Limmen en een reorganisatie in Roemenië.

De pallets worden boven elkaar gestapeld.

Een hagelnieuwe robot doet het zware tilwerk.

Innoveren bij FrieslandCampina:

8 Spark

December 2015

Puur eiwit in medische voeding Gerrit Jan ter Welle, productontwikkelaar bij het Innovation Centre van FrieslandCampina in Wageningen, heeft zich de afgelopen jaren bezig gehouden met Refit MCI 88; dat sinds augustus dit jaar op de markt is.

Kaas in een nieuwe verpakking, Monapudding met pepernoten… Er gebeurt veel aan de ontwikkeling van nieuwe producten in de innovatiecentra van FrieslandCampina: ontwikkelingen en studies die ons producten leveren voor nu en voor de lange termijn. Dit keer een innovatie in Griekenland waar authentieke zuivel onder de merknaam NoyNoy Eklektó op de markt is gebracht en een bijzonder eiwit: Refit MCI 88.

MCI staat voor: micellair caseïne isolaat, een geconcentreerde vorm van caseïne, het meest voorkomende eiwit in melk. ‘Refit MCI 88 is ontwikkeld als innovatief ingrediënt voor het maken van medische voeding die onder meer gebruikt wordt in ziekenhuizen om patiënten te laten aansterken. Medische voeding is, naast kindervoeding, een van de markten waar FrieslandCampina Domo zich op richt.’ FrieslandCampina Domo produceert zelf geen medische voeding, maar levert het ingrediënt aan de producenten van medische voeding. ‘Voor het maken van Refit MCI 88 scheiden wij melk in drie verschillende stromen: in een caseïnestroom, in een wei-eiwit stroom en een lactose-stroom. Dat gebeurt in onze Milkprism-installatie bij FrieslandCampina in Lochem. Voor Refit MCI 88 gebruiken we de eerste stroom eiwitten: het micellair caseïne isolaat. Dit product heeft een eiwitpercentage van 88 procent in de droge stof. Er resteert dan nog een kleine hoeveelheid lactose, vet en wat overige componenten, maar voor het overige is het puur eiwit. En is eiwit, van zeer hoge microbiologische kwaliteit. Met Refit MCI 88 kunnen producenten van medische voeding hoge eiwitconcentraties en een goede doordrinkbaarheid verkrijgen, het product blijft dun. Zo leent het zich perfect voor het maken van speciale voeding voor patiënten. ‘De ontwikkeling van dit product is heel goed gegaan en dat is vooral te danken aan intensief samenwerken. Niet alleen met onze marketing en sales collega’s van Domo en de collega’s van supply chain in de locaties in Lochem en Dronrijp, maar ook met één van onze key accounts. Refit MCI 88 is op verschillende momenten getest bij onze afnemer, van hen kregen we feedback en zo konden we product steeds verder optimaliseren. Dat was heel waardevol. We hebben met elkaar veel kennis over de toepassing van dit eiwit in deze vorm opgebouwd. Met de ontwikkeling van dit product dragen we bij aan het tot waarde brengen van melk.’

De beste Griekse yoghurt

December 2015

Spark 9

Berthold Knoche, sr. product ontwikkelaar branded yoghurt & desserts in Heilbronn (Duitsland). Een nieuwe serie Griekse zuivelproducten onder de merknaam NoyNoy Eklektó (Eklektó betekent ‘fijn’) zijn dit jaar op de markt gebracht: natuurlijke en authentieke zuivel. Kaas en melk zijn al in mei onder dit merk op de markt gekomen, yoghurt volgde dit najaar. Daarmee versterkt NoyNoy zijn leidende rol in de zuivel in Griekenland. NoyNoy Eklektó is geïnspireerd door traditie, dagelijkse zuivel op basis van Griekse recepturen. Het assortiment bestaat uit kaas van het type kasseri (een halfzachte kaas, licht van kleur, op basis van koeien-, schapen- en geitenmelk), gepasteuriseerde verse melk met een houdbaarheid van tien dagen en Griekse yoghurt. Berthold Knoche was nauw betrokken bij de recepturen, de ontwikkeling en het in productie nemen van de melk en de yoghurt. Berthold Knoche heeft veel ervaring in het ontwikkelen van lepelbare yoghurt. Al eerder tekende hij voor de ontwikkeling van de Dutch Lady yoghurt in cups voor FrieslandCampina Vietnam. ‘Onderzoek wijst uit dat de Griekse consumenten veel belangstelling hebben voor authentieke producten naar Griekse receptuur. Griekse yoghurt is anders van smaak en textuur dan roer-yoghurt. Dikker, zachter van smaak, wat romiger en toch met het zacht-zure dat yoghurt kenmerkt.’ Voor alle NoyNoy Eklektó producten wordt gebruik gemaakt van Griekse melk. ‘Dat hoort bij deze producten: naar traditioneel recept met melk van eigen bodem.’ Voor de productie van Griekse yoghurt is een centrifuge nodig die extra vocht aan de yoghurt onttrekt. Zo wordt de yoghurt dik en krijg je een romige textuur. ‘Zo’n apparaat was in onze pilot plant in Heilbronn niet voorhanden. We hebben er een gehuurd om de yoghurt op kleine schaal te kunnen maken. Naderhand is een centrifuge vanuit Maasdam (in Nederland) overgebracht naar de fabriek in Patras in Griekenland. Er is een uitstekende samenwerking geweest tussen de collega’s in Heilbronn en Patras, tussen allerlei disciplines. We hebben vaak contact, nog steeds elke week via de telefoon zolang het project in ontwikkeling is.’

Foto’s: Rob Oostwegel

10 Spark

Cheese, Butter & Milkpowder

Mozzarellaproductie geweldige aanwinst voor FrieslandCampina Cheese In het Belgische plaatsje Bree is het bedrijf Fabrelac gevestigd: een bedrijf dat helemaal is toegesneden op het maken van mozzarella en “saladekaas” (type feta). Sinds 1 september mag FrieslandCampina zich eigenaar noemen van dit bedrijf. Zowel mozzarella als saladekaas vormt een welkome aanvulling op het productenpakket van FrieslandCampina Cheese dat zich wil ontwikkelen tot de beste kaasleverancier voor de industriële markt.

Yves van Coillie (business unit director Cheese B2B) heeft een lach op zijn gezicht als hij vertelt over de afgelopen anderhalf jaar waarin FrieslandCampina Cheese heeft toegewerkt naar de overname van Fabrelac. Yves is blij omdat FrieslandCampina zich nu ook aanbieder van mozzarella kan noemen. En dat is écht belangrijk voor de strategie van Cheese. ‘Anders dan je misschien zou verwachten zijn cheddar en mozzarella wereldwijd de grootste kazen qua volume in de handel en niet het Dutchtype kaas waarin FrieslandCampina een grote speler is. Mozzarella heeft geen uitgesproken smaak maar door de smelt- en rekbaarheidseigenschappen van mozzarella is het erg geschikt voor verwerking in bereide maaltijden zoals lasagne, pizza en zo meer. Als wij de bevoorrechte leverancier (preferred supplier) voor de industriële markt voor kaas willen zijn, dan moeten wij mozzarella in het productenpakket hebben. Voor sommige grote klanten kan het een reden zijn om alle kaas bij een ander te gaan kopen. Je moet echt een ‘one stop shop’ (ofwel meerdere kaastypes bij een leverancier) zijn.’

de hoeveelheid melk die we als onderneming van onze leden ontvangen. Die melk moeten we tot een zo hoog mogelijke waarde brengen. Verwerking van koemelk tot mozzarella is een van de manieren om dat te doen.’

In Europa, maar vooral ook in Azië laat de afzet van mozzarella een opgaande lijn zien. ‘In China leren steeds meer consumenten kaas kennen door de mozzarella op de pizza’s.’ Als het aan Yves ligt zal de productie van mozzarella dan ook gaan toenemen in Bree. ‘Met collega’s van Supply Chain, Quality Assurance en Research & Development trekken we samen op om het huidige productievolume in Bree te verhogen. Daar is het hét moment voor. Enerzijds neemt de vraag toe, anderzijds groeit

Jos Peters (midden) en Marie-José Cobbenhaegen (rechts) waren sinds 2002 de eigenaren van Fabrelac. ‘Ze hebben veel kennis aan ons overgedragen’, vertelt Yves van Coillie, links op de foto. De bolletjes mozzarella komen uit de mal. Foto’s: Rob Oostwegel

Spark 11

December 2015

Het woord "mozzarella" komt voor het eerst voor in kookboeken uit de 16e eeuw (Opera di Bartolomeo Scappi 1580). Toen al werd mozzarella gebruikt in de keuken. Sommigen beweren dat de naam mozzarella afkomstig is van het Italiaans “mozzare” (dat afsnijden betekent) en zou verwijzen naar het afsnijden van mozzarella van een rol. Anderen zeggen dat mozzarella een afgeleide is van de Italiaanse “Scamorza” kaas (of Scamozzata) wat betekent “zonder hemd” vanwege het feit dat mozzarella geen korst heeft. Wie zal het zeggen? Mozzarella is intussen wereldwijd bekend en graag gegeten. Mozzarella kan van koe- of van buffelmelk worden gemaakt. In beide gevallen mag de kaas mozzarella heten en is de naam beschermd.

Vriestunnel In de fabriek in Bree wordt salade-kaas (eigenlijk een fetakaas, maar die mag alleen zo mag heten als hij uit Griekenland komt) en mozzarella gemaakt, zowel voor de business-to-businessmarkt als voor consumenten. Saladekaas wordt versneden tot blokjes en in kunststof dozen verpakt. Dat geldt ook voor de mozzarella: in kleine bolletjes van twee tot vijf centimeter, maar ook in blokken en in cilinders. Mozzarella is kaas, maar kaas die maar een deel van het ons bekende proces heeft doorgemaakt. Mozzarella moet het doen zonder pekelbaden, zonder korstvorming, zonder opleg en rijping. Plantmanager Sander Mens: ‘In het productieproces voor mozzarella wordt de wrongel gesmolten met warm water en gestretcht, uitgetrokken als het ware, zodat er lange draden ontstaan. Zo krijgt mozzarella die textuur waardoor het zich zo goed op pizza’s laat smelten.’ In een van de productieruimten is goed te zien hoe de kleine bolletjes mozzarella uit de mal komen. ‘Een deel van die bolletjes wordt gelijk diepgevroren in een vriestunnel. Die techniek heet IQF, Individually Quickly Frozen’, vertelt Sander Mens. ‘Door de bolletjes in te vriezen maken we ze geschikt voor transport naar warmere landen. Mozzarella is jonge kaas, van een andere samenstelling: met minder vet, iets minder zout en meer vocht ten opzichte van Goudse kaas. Door de kaas in te vriezen zorgen we ervoor dat de kwaliteit optimaal blijft.’ In de beide productieruimten is voorlopig voldoende ruimte voor groei. Yves ziet de toekomst van mozzarella vol vertrouwen tegemoet. ‘Ook van de collega’s van Export is er belangstelling om dit product in hun afzetlanden te verkopen. Mozzarella is niet alleen belangrijk voor onze werkmaatschappij. Ook voor anderen is het een uitstekende aanvulling op wat wij onze klanten willen bieden.’

12 Spark

December 2015

December 2015

Cheese, Butter & Milkpowder

Cheese, Butter & Milkpowder

De beste kaasleverancier... Ze presenteerden zich in oktober uitgebreid op de Anuga, de grote levensmiddelenvakbeurs in Keulen: de collega’s van FrieslandCampina Cheese business-to-business met een prachtig overzicht van kaas: kaas voor pizza’s, voor salades en voor de kant-en-klare lasagne. In allerlei producten, in allerlei vormen. Kaas die gemaakt is voor de toepassingen van de klant. ‘In de strategie van onze productgroep Cheese nemen onze businessto-business afnemers (professionele klanten, zoals de voedingsmiddelenindustrie) een belangrijke plaats in’, vertelt sales manager Ale de Vries. ‘Het is onze ambitie om een professionele leverancier van kaas voor deze groep afnemers te zijn.’ Daar zijn goede redenen voor. FrieslandCampina ontvangt een groeiende hoeveelheid melk van de leden-melkveehouders. Méér melk die ook tot kaas wordt verwerkt. ‘Het is een segment waarin we betere prijzen voor kaas willen realiseren. Een kwart van alle melk die we tot kaas verwerken, gaat naar onze professionele afnemers. Er zit een duidelijke groei in deze markt.’ De klant Kaas is kaas, zou je denken. Maar bij kaas voor industriële toepassingen ligt dat toch anders. ‘We hebben ervoor gekozen om de behoeften van onze afnemers centraal te stellen’, legt Gaby Casteelen, business development manager, uit. ‘We hebben kazen die zich specifiek lenen voor allerlei toepassingen in voeding. Niet alleen de gewone Gouda- en Edammer-kaas, maar bijvoorbeeld ook Goya-kaas met een kruimelige structuur, die zoeter is van smaak en als alternatief voor Parmezaanse kaas wordt gebruikt.

Emmentaler-kaas die erg geschikt is voor lasagne en zich goed laat raspen. Al die kazen hebben we in een overzicht gepubliceerd met alle eigenschappen van de kaas, om onze afnemers duidelijk inzicht te geven van ons totale productaanbod.’ Ale vult aan: ‘We hebben ons afgevraagd: wat wil de klant en hoe kunnen wij onze klanten helpen succesvol te zijn? Door een aanbod dat aan hun vragen beantwoordt, maar ook door er voor te zorgen dat onze kwaliteit altijd voor honderd procent goed is. Als wij bijvoorbeeld beloven dat een kaas bepaalde smelteigenschappen bezit, moet dat ook áltijd het geval zijn. Onze collega’s in de kaasproductiebedrijven hebben daar een heel belangrijke rol in. We hebben ze hard nodig om de beste leverancier te zijn voor onze klanten.’ Gaby en Ale zijn blij met de stappen die totnutoe zijn gezet. ‘We zijn dit segment serieuzer gaan bedienen. Nu we — na de overname van Fabrelac — ook mozzarella in ons assortiment hebben, beschikken we over een nog breder aanbod. Mozzarella is een belangrijk product in de voedingsmiddelenindustrie. Dat maakt ons nog aantrekkelijker als leverancier.’

Vlnr: Anja Kozubenko, Gaby Casteelen, Fleur van Boeckel, Ale de Vries en Lianne van Houten op de Anuga. Foto: Rob Oostwegel

Spark 13 ‘Heel goed voorbereid’ Het team van product managers Cheese business-to-business Fleur van Boeckel, Anja Kozubenko en Lianne van Houten waren verantwoordelijk voor de organisatie van de FrieslandCampina stand op de Anuga begin oktober. ‘Cheese business-to-business heeft dit jaar voor het eerst op deze wijze deelgenomen: we hebben ervoor gekozen om FrieslandCampina en Zijerveld samen op één stand aanwezig te laten zijn’, legt Lianne uit. Fleur: ‘We hadden twee doelstellingen. Introductie van mozzarella én onze bestaande en mogelijk nieuwe klanten voor een gesprek op de stand ontvangen.’ ‘Wij zorgden ook voor het reilen en zeilen op de stand zoals het bemannen van de informatiebalie en het aansturen van de catering’, aldus Anja.’We hebben heel veel positieve reacties gekregen. De stand was druk bezocht, er zijn goede gesprekken gevoerd en de sfeer werd als zeer prettig ervaren.’ Lianne vult aan: ‘Om de salesgesprekken te ondersteunen, hadden we goed uitgewerkt materiaal bij ons. Zoals een productoverzicht, enkele Value Proposities en een placemat met een overzicht van de trends en interessante kazen voor de business-to-business markt’, aldus Lianne. Fleur: ‘Er was op de stand ook een speciaal promotieteam voor mozzarella aanwezig. Dat team heeft mozzarella op een heel bijzondere manier onder de aandacht gebracht door het uitdelen van mozzarella-pizza’s bijvoorbeeld. Er zijn ook polaroidfoto’s gemaakt en meegegeven in een FrieslandCampina-frame als aandenken. De catering verzorgde heerlijke gerechten waarin onze kazen werden verwerkt. Op deze manier ervoer de klant direct de smaak en functionaliteiten van de kaas.’

14 Spark

December 2015

Vraag van Sapna Tomar, International Marketing Manager DBB Category CPA: ‘Wat is het verschil tussen sojamelk en “gewone” melk?’

Anke Schlatmann, voedingskundige FrieslandCampina Institute: ‘Melk en sojamelk worden vaak met elkaar vergeleken, maar ze zijn nogal verschillend van oorsprong, van voedingswaarde en van smaak. Melk is een natuurlijk product dat wordt gemaakt door zoogdieren, zoals koeien, schapen of geiten. Het is bedoeld om het nageslacht te voeden en daardoor bevat het veel voedingsstoffen. De belangrijkste voedingsstoffen die gewone melk van nature bevat zijn eiwitten, vitamine B2 en B12, en de mineralen calcium, fosfor en kalium. Sojamelk, of beter gezegd sojadrink want het is geen melk, wordt gemaakt van sojabonen, die meestal uit Zuid-Amerika komen. Sojadrink bevat van nature ook eiwit en daarnaast het mineraal magnesium.’ ‘Het eiwit van zowel melk als van sojadrink is van goede kwaliteit, maar melkeiwit bevat meer essentiële aminozuren (de bouwstenen van eiwit). Over de vetsamenstelling van beide producten is discussie. Het vet van soja bevat minder verzadigd en meer onverzadigd vet. Volgens de wetenschap zou dat gunstiger zijn voor de gezondheid van hart en bloedvaten. Dit verschil tussen beide producten is de laatste jaren echter minder relevant geworden. De laatste wetenschappelijke inzichten tonen aan dat een normale consumptie van twee à drie porties per dag van melk, melkproducten en kaas geen negatief effect heeft op de gezondheid van hart en bloedvaten, ondanks de aanwezigheid van meer verzadigde vetzuren.’ ‘Om sojadrink als vervanger van melk aan te merken worden vaak voedingsstoffen toegevoegd die van zichzelf al in melk zitten, zoals calcium en vitamine B12. Calcium is belangrijk voor de botten en melkproducten zijn een hele belangrijke bron van calcium in de voeding. Vitamine B12 is van nature alleen te vinden in dierlijke producten. Met deze toevoegingen aan sojadrink zijn de voedingswaarden redelijk vergelijkbaar en beide producten passen in een gezond voedingspatroon. En de smaak? Die is verschillend en daarover valt niet te twisten.’

Meer vragen? Heb je zelf vragen of krijg je wel eens vragen van anderen over melk? Informilk geeft antwoord op deze vragen. Kijk op www.informilk.nl of speel de vernieuwde melkquiz! Via je eigen FrieslandCampina-account (gebruikersnaam en wachtwoord voor je computer) kun je inloggen.

December 2015 Ingredients

De kracht van zuivel Na een aantal jaren gesproken te hebben over melk als ‘wonder van moeder natuur’ werd het tijd voor een nieuw verhaal over het goede van zuivel. Een verhaal dat aansluit bij de huidige trends en onze activiteiten in de markt. Een verhaal over de kracht van zuivel. De centrale boodschap is dat melk, yoghurt, kwark en kaas passen bij een actieve leefstijl. Zowel bewegen als gezonde voeding helpen om je sterk en fit te voelen. En net als groente en fruit zijn melk, yoghurt en kaas een onderdeel van een gezonde voeding. Er is nu een global Milk Story, een Yoghurt Story en een Cheese Story, waarin je alles kunt vinden over het goede van deze specifieke zuivelproducten. En er is een Dairy Story die gaat over de groep als geheel. De verhalen zijn bedoeld als basis voor communicatie over het goede van zuivel, vanuit de merken, voor de interne medewerkers en voor communicatie met stakeholders. De verhalen zijn op verschillende niveaus uitgewerkt: van een oneliner tot uitgebreide achtergrondsinformatie. Je kunt de nieuwe Milk, Yoghurt, Cheese en Dairy Story vinden op de Goodness of Dairy intranetsite (intranet > FrieslandCampina > Goodness of Dairy). Meer informatie: [email protected] (Milk, Yoghurt, Dairy Story) [email protected] (Cheese Story)

Hard vooruit met sportvoeding In de update van FrieslandCampina’s strategie route2020, krijgen melkeiwitten meer aandacht. Deze eiwitten worden veel gebruikt in de groeiende markt voor sportvoeding. Willem Hoogwater, directeur marketing & sales FrieslandCampina DMV, vertelt over de perspectieven voor die producten én de aanwezige kennis binnen FrieslandCampina Ingredients. ‘Wij leveren aan de grote producenten van sportvoeding’, licht Willem Hoogwater toe. De eiwitten van FrieslandCampina worden gebruikt in consumentenproducten, zoals eiwitpoeders die bij drogisterijen of sportscholen te koop zijn. En voor repen, maaltijdvervangers, shakes en eiwitverrijkte dranken. ‘De Amerikaanse markt is vier tot vijf keer groter dan de Europese. Het goede van eiwitten voor spierherstel en spieropbouw wordt steeds bekender en sportvoeding wordt steeds meer gebruikt.’ Wereldwijd heeft deze markt een omvang van ongeveer acht miljard euro, terwijl de markt een groei laat zien van acht procent per jaar. Klanten willen graag één betrouwbare leverancier voor zowel melkeiwitten als wei-eiwitten, in verschillende concentraties. ‘Daar liggen de kansen voor ons als bedrijf’, zegt Hoogwater. ‘Bovendien is onze kennis van de nutritionele eigenschappen van eiwitten van grote toegevoegde waarde voor klanten. Ook bij hun communicatie.’ Met de aanscherping van de strategie wordt ook geïnvesteerd in mensen en middelen om deze mogelijkheden te benutten. Uitbreiding In sportvoeding wordt vooral veel wei-eiwit toegepast, wat niet elk bedrijf kan maken. FrieslandCampina wil meer weieiwit voor sportvoeding kunnen leveren en de capaciteit daarvoor dus uitbreiden. De locatie in Veghel is de grootste producent van ingrediënten voor sportvoeding. ‘En ook met onze productielocatie in Lochem wordt gekeken naar mogelijkheden voor de productie van ingrediënten voor sportvoeding. Door intensievere contacten met klanten en collega’s is duidelijk dat we vanuit Ingredients een veel breder portfolio van producten kunnen aanbieden.’ Aan die ontwikkeling geeft Diderik Moerdijk leiding. Willem noemt als voorbeeld de creamers van FrieslandCampina Kievit: ‘De eiwitrijke voeding in poedervorm, wordt door atleten gebruikt om shakes van te maken. Ze voegen water toe aan het poeder. Om uiteindelijk een mooie shake met een goed

Spark 15

mondgevoel en een goede textuur te krijgen wordt een klein beetje creamer toegevoegd aan het poedermengsel door de producent. Wij kunnen dus naast de eiwitten ook de creamers leveren.’ Kennis delen Behalve met een uitgebreider portfolio, wil FrieslandCampina DMV klanten ook helpen te versnellen door kennis te delen. ‘We werken samen met universiteiten en soms ook met klanten in onderzoeken naar de wetenschappelijke onderbouwing van de werking van eiwiteigenschappen op spieren. We geven lezingen als expert en zijn betrokken bij advisering rondom regelgeving bij sportvoeding. Onze nutritionist Mieke Acda voert hier de regie.’

Vlnr: Mieke Acda, Diderik Moerdijk en Willem Hoogwater. Foto: William Hoogteyling

Een mooi voorbeeld is ook de samenwerking van FrieslandCampina met het NOC*NSF in de ontwikkeling van eiwitpoeders voor het Nederlands Olympisch team in aanloop naar de Olympische Spelen in Rio in 2016. ‘Voor ons een prachtig platform voor sportvoeding’, zegt Hoogwater. ‘Voor hen is onze kennis over de werking van eiwitten op spieren relevant, plus de beheersing van de hele keten vanuit het oogpunt van voedselveiligheid en kwaliteit voor sporters.’ Willem kijkt vol vertrouwen vooruit. ‘Het is bouwen, uitbreiden en groeien. Dat doen we vanuit verschillende disciplines als één team richting de markt. Dan kan het hard gaan: dan kan het segment sportvoeding binnen de business group Ingredients voor FrieslandCampina in vijf jaar in waarde wel verdrievoudigen.’

16 Spark

December 2015

HR Transformatieprogramma: HR voegt meer waarde toe aan de business Om als bedrijf wereldwijd professioneler, aantrekkelijker en succesvoller te zijn, werkt FrieslandCampina aan de uitvoering van de strategie route2020. ‘Ons doel is om de organisatie daarbij vanuit Human Resources (HR) maximaal te ondersteunen’, zegt Paolo Bruins, programma manager van HR Transformatie. ‘De basis is solide, maar het kan beter’, typeert Paolo het startpunt. ‘Door onze huidige processen efficiënter in te richten, te standaardiseren en te automatiseren, komt er meer ruimte om de toegevoegde waarde van HR te vergroten.’ Hij noemt concrete voorbeelden: ‘Meer focus op het helpen van lijnmanagers om hun team effectiever te maken, talent te ontwikkelen en verandertrajecten te ondersteunen. Via de opzet van de HR Academy investeren we verder ook in de ontwikkeling van medewerkers, om zo ons potentieel ten volle te benutten.’ HR Transformatie betekent ook een nieuwe manier van werken. ‘Voor de verschillende HR-medewerkers maar ook voor managers en medewerkers in relatie tot HR. Straks hebben zowel managers als medewerkers zélf toegang tot informatie. De doorlooptijd van twee jaar om de HR-transformatie door te voeren is ambitieus’, zegt Paolo. ‘Maar dit gaat FrieslandCampina absoluut helpen om de doelstellingen van de strategie te realiseren. Ook na 2016 blijft de focus op kwaliteit en professionaliteit van HR ter ondersteuning van onze core business.’

December 2015

Jaap de Vries, corporate director Human Resources: ‘HR Transformatie stelt lijnmanagement en medewerkers in staat om actiever deel te nemen aan essentiële personeelsmanagementprocessen. Dit is een belangrijke voorwaarde voor het verdere succes van het bedrijf.’

Spark 17

China werkt als eerste volgens nieuwe HR-model via HoRizon Onderdeel van de HR-transformatie binnen FrieslandCampina is de uitbreiding van het informatiesysteem HoRizon om het nieuwe model te ondersteunen. Joanne Salverda is de programma manager van de wereldwijde uitrol. China, met Grace Chan als directeur HR, is als eerste over op de nieuwe manier van werken. ‘HoRizon wordt al gebruikt binnen FrieslandCampina voor bijvoorbeeld performance management, training en opleiding, en talent management’, legt Joanne uit. ‘Andere HR-processen, zoals het vastleggen van basisgegevens van een nieuwe medewerker, het registeren van een nieuwe baan, of een wijziging in arbeidsvoorwaarden komen daar nu bij. Daarom heet onze werkstroom Extended HoRizon: een uitgebreider HoRizon.’ Medewerkers, managers en HRmedewerkers hebben verschillende taken en verantwoordelijkheden in HR. ‘Dat vertalen we in het systeem naar wie wat doet of ziet, in welke rol en op welk moment in het proces’, legt Joanne uit. ‘Zo kunnen straks alle medewerkers hun eigen basisgegevens bekijken en aanpassen, een adres of bankrekeningnummer wijzigen. Je moet er zelf voor zorgen dat ook de contactgegevens van wie te waarschuwen in geval van nood, actueel zijn.’ Door Extended HoRizon worden personeelsdata binnen heel FrieslandCampina betrouwbaarder, completer en sneller inzichtelijk vanuit één bron. Joanne: ‘In een overzicht weten we dan binnen vijf minuten hoeveel medewerkers FrieslandCampina telt. Daar doen we nu een paar weken over.’ Ook andere processen, zoals talent management, gebruiken automatisch gegevens uit deze betrouwbare bron. Managers krijgen met HoRizon een actievere rol in personeelsmanagement. ‘Daarbij is HoRizon natuurlijk ondersteunend aan de gesprekken die je voert; geen vervanging’, legt Joanne uit. De gegevens zijn beveiligd en afgeschermd conform de privacyregelgeving in het betreffende land, en gerelateerd aan iemands rol en verantwoordelijkheid binnen de organisatie.

Collega's in China na de succesvolle start met HoRizon. Tijd voor een taartje.

FrieslandCampina China implementeerde als eerste Extended HoRizon. ‘We gebruikten spreadsheets voor personeelsgegevens tot aan salarisbetalingen’, legt directeur HR, Grace Chan, de verandering uit. De eerste vergadering met Joanne was in maart. In augustus was de nieuwe manier van werken bekend bij de ruim achthonderd medewerkers in China. ‘We hebben een jong, digitaal wijs team. Ze houden ervan hun eigen data, zoals verlofdagen, op hun smartphone te bekijken in plaats van HR te vragen. Ze waarderen de vrijetijd-functionaliteit (de mogelijkheid om zelf vrije dagen aan te vragen en je vakantiesaldo bij te houden)’, zo deelt Grace de eerste ervaringen. ‘Managers hebben nu inzicht in de data van hun team en nemen ook meer verantwoordelijkheid in personeelsmanagement. Zij initiëren bepaalde HR-processen in HoRizon. Dat is niet altijd makkelijk: verandering kost tijd. Gelukkig is onze HR-afdeling klaar om de organisatie hierbij te ondersteunen. Concurrenten in China werken al met een HR Informatiesysteem. Wij nu ook en tegelijkertijd zijn we de eerste binnen FrieslandCampina’, zegt Grace trots. Omarm de verandering FrieslandCampina Nederland en Singapore zullen als volgende HoRizon uitrollen. Grace heeft drie tips: ‘Ten eerste: niet aarzelen, omarm de verandering. Wees goed voorbereid en gedisciplineerd in het afronden en opleveren, want die vijftien, zestien weken uitrol zijn intensief. En ten derde: betrek medewerkers en communiceer, ook met het team in Amersfoort.’ FrieslandCampina in Indonesië, Thailand en de Filipijnen bereiden zich nu voor en starten begin volgend jaar met de invoering. ‘Voor de zomer gaan zij over’, aldus Joanne. Eind 2016 hebben alle medewerkers toegang tot hun eigen data in HoRizon. ‘Het is net een reis’, zegt ze over de transformatie. ‘Je weet waar je wilt uitkomen, maar je weet niet wat je onderweg tegenkomt. De instelling van ons team is dan ook: dat gaan we oplossen.’

18 Spark

December 2015

Minder vlees, meer Valess Groei in Nederland, maar vooral ook in Duitstalige markten, sinds deze zomer verkrijgbaar bij fastfoodketen McDonald’s in Oostenrijk en dankzij een samenwerking binnenkort ook aanwezig in het Duitse supermarktschap als “ready-to-go” salade: Valess. Gert Jan Poort, business unit manager Valess: ‘In de toekomst willen we ons blijven ontwikkelen. We zien extra mogelijkheden in de business-to-business-markt. Denk hierbij aan Valess als ingrediënt in maaltijden, salades, snacks of andere gerechten.’

Volg Valess op Facebook in Nederland, België of Duitsland en kijk ook eens op: valess.nl valess.de valess-foodservice.de makeitveggie.mcdonalds.at Een korte impressie over het “Make it Veggie”-concept kun je zien op FrieslandCampina’s Video Portal (intranet > videos > channels > Valess).

December 2015

Consumer Products Europe, Middle East & Africa

‘We zijn op dit moment bezig met de aanscherping van de strategie, waarbij we onderzoeken wat de beste productmarkt combinaties zijn voor de toekomst. Zo zijn we nu almeer gericht op slimme manieren van samenwerken met partners’, licht Gert Jan toe. Hij noemt twee mooie projecten die zijn gerealiseerd dankzij dergelijke krachtenbundelingen: ‘Dit najaar zijn op de Anuga in Keulen, de grootste levensmiddelenbeurs ter wereld, drie nieuwe salades gepresenteerd die we in samenwerking met Merl, een bekende Duitse producent, hebben ontwikkeld. Deze salades zijn vanaf begin volgend jaar verkrijgbaar in Duitse supermarkten. Daarnaast hebben we deze zomer het “Make it veggie”-concept gelanceerd bij McDonald’s in Oostenrijk.’ Nieuwe mogelijkheden Ook in Duitsland, waar mensen graag vlees eten, wordt vegetarisch eten steeds populairder. ‘Díe Duitse consumenten die minder of geen vlees willen eten, zijn erg enthousiast over Valess. Qua smaak onderscheidt het zich van andere, plantaardige vleesvervangers door de goede smaak, de structuur en het sappige mondgevoel.’ Aan het woord is senior brandmanager Michaela Rogge die verantwoordelijk is voor de marketingactiviteiten van Valess in alle Duitstalige landen. ‘Voorheen verkochten we Valess vooral als een op zichzelf staand product. Maar je kunt er zoveel meer mee! De Merl-salades zijn hiervan een goed voorbeeld: als ingrediënt voor een segment waar we zelf niet in gespecialiseerd zijn. We zijn met Merl in contact gekomen via onze collega’s van Foodservice Industry (een onderdeel van Foodservice). Door samenwerking met zulke business-to-business-partners heeft Valess veel kansen om verder te groeien.’ Valess op het menu bij McDonald’s De McChicken, McChicken Deluxe, Grilled Chicken, Fresh Chicken Wrap, Tomato Salsa Wrap en de Caesar Salad: McDonald’s-gerechten die vooralsnog geen optie waren voor vegetariërs. Maar daar is nu verandering in gekomen! In juli introduceerde McDonald’s in Oostenrijk het “Make it Veggie”-con-

Consumer Products Europe, Middle East & Africa

cept: gasten kunnen voortaan de eerder genoemde zes klassiekers bestellen met Valess in plaats van met kip. ‘Dit komt niet zomaar uit de lucht vallen. We leveren al jaren softijs en milkshakes aan deze fastfoodketen. Vijf jaar geleden al hebben we gesproken over de mogelijkheden van Valess, maar pas een jaar geleden is vanuit Oostenrijk een concrete vraag gekomen’, licht international key accountmanager Peter van Sprundel toe. ‘McDonald’s was vanaf het begin af aan al enthousiast over het product, maar hoe zet je als hamburgerketen een vegetarisch concept goed weg? Vegetarisch eten is voor deze restaurantketen een echte niche.’ De McDonald’s-vestigingen in Oostenrijk, waar minder vlees eten ook een grote trend is, durfden deze stap toch te maken.

‘Toen Peter bij ons team aanklopte, hebben we snel moeten schakelen met verschillende disciplines binnen Foodservice en met Research & Development om binnen een paar maanden een product te leveren dat voldeed McDonald’s kwaliteitseisen’, vertelt René van Eken, QA & business development manager en als projectleider betrokken bij het “Make it Veggie”-concept, vol trots. Naast een flinke boost van de merkzichtbaarheid voor Valess onder het Oostenrijkse publiek, hopen Peter en René dat dit Oostenrijkse partnership een aansprekend voorbeeld is voor andere Europese vestigingen om een vergelijkbaar concept te introduceren. ‘Aangezien we louter positieve reacties hebben ontvangen, hebben we daar alle vertrouwen in!’, besluit René.

Kansen voor Valess Gert Jan: ‘Door ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid, dierenwelzijn, voedselveiligheid en gezondheid - eveneens uitgangspunten van nourishing by nature – is de vleesconsumptie de afgelopen jaren gedaald. Deze trend zal zeker doorzetten. Er wordt ook wel gezegd dat wij de eerste en de laatste generatie zijn die het gewoon vinden om elke dag vlees te eten.’

Spark 19

Bereid met zuivel De Valess-vezel is gemaakt van melkeiwitten en algenextract en wordt geproduceerd door onze collega's bij FrieslandCampina Gerkesklooster. Door deze vezels te binden met onder meer (vrije-uitloop) eieren en op smaak te brengen met kruiden en specerijen ontstaat het Valess-deeg. Met dit deeg worden producten, zoals schnitzels en blokjes gemaakt, die zo uniek zijn vanwege de goede smaak, de stevige “bite” en het sappige mondgevoel. Valess is in 2005 geïntroduceerd en verkrijgbaar in Nederland, België, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland.

Vlnr: René van Eken, Michaela Rogge, Gert Jan Poort en Peter van Sprundel. Foto’s: Rob Oostwegel en Wiliam Hoogteyling

20 Spark

December 2015

December 2015

Consumer Products Europe, Middle East & Africa

Consumer Products Asia

‘De kring is gesloten’ Het begon in 1907 met de eerste industriële melkverwerking (een particuliere onderneming) in Eindhoven en het eindigde in 2015 met de sluiting van de laatste consumptiemelkfabriek aan de Dirk Boutslaan. De geschiedenis van de Eindhovense zuivel houdt hier op. Drie oud medewerkers van FrieslandCampina in Eindhoven namen de moeite om die geschiedenis op schrift te stellen. In een fraai gedocumenteerd boek met de titel ‘De kring is gesloten’ is de geschiedenis van ruim honderd jaar consumptiemelkindustrie te vinden. Bram den Braber, bekend als “de zuivelprofessor”, André Verhappen en Peter Hoekstra wilden niet dat de geschiedenis van hun bedrijf verloren zou gaan. Bram: ‘In feite is het de geschiedenis van de zuivelfabrieken in Zuid-Nederland.’ Kaarten en overzichten getuigen van de geschiedenis van de voormalige fabrieken in Noord-Brabant en Limburg.’ ‘We hebben er bijna anderhalf jaar aan gewerkt. Er zijn heel veel uren in gaan zitten, ook om aan al het oude fotomateriaal te komen’, vertelt Peter. ‘De stichting ‘Eindhoven in beeld’ heeft ons daarbij geholpen’, aldus André. Medio november boden ze het boek aan aan CEO Roelof Joosten. ‘We hebben Roelof Joosten een mail gestuurd en hij was bereid om ons te ontvangen, vertelt Peter Hoekstra. Roelof Joosten toonde zich onder de indruk van het werk dat de collega’s hebben verzet om zo’n boek te maken, maar vroeg ook naar de ervaringen van Bram André en Peter tijdens het proces van het sluiten van de locatie en wat dat bij de medewerkers had losgemaakt. Alle drie hebben ze intussen een nieuwe functie binnen de onderneming. De heren hebben nog wel een grote wens: een eigen zuivelmuseum van FrieslandCampina. ‘Misschien dat dat er ooit gaat komen, ik zal me er sterk voor maken.’ Het boek is tijdens de afscheidsavond van de medewerkers in Eindhoven uitgereikt. Wie belangstelling heeft voor het boek kan zich wenden tot: [email protected]

Het boek is aangeboden aan CEO Roelof Joosten. Links op de foto Peter Hoekstra, daarnaast Bram den Braber. André Verhappen staat rechts op de foto. Foto: William Hoogteyling

Feestelijke presentatie van de nieuwe verpakking.

Makkelijk te openen melkblik in Indonesië

Launch event in Pangalengan, West Java Eerste automatische melkinzamelpunt in Indonesië FrieslandCampina Indonesië en de zuivelcoöperatie in Pangalengan hebben in samenwerking met de Nederlandse overheid het eerste digitale automatische melkverzamelpunt in Indonesië geopend. Zo kunnen lokale boeren de kwaliteit van hun verse melk verbeteren. Boeren in Indonesië zijn gewend om melk op een traditionele, conventionele manier te produceren en te verzamelen. Daardoor is er een risico op een hoger kiemgetal van de rauwe melk, wat de melkkwaliteit vermindert.

Waar Indonesische consumenten van gezoete gecondenseerde melk (SCM) decennialang met scherpe voorwerpen een gaatje bovenop het blik maakten, kunnen ze deze nu gemakkelijk openen. FrieslandCampina introduceerde de verpakkingsinnovatie Easy Open Lid. Dit openingslipje is één van de manieren waarop FrieslandCampina families helpt om op een veilige manier de vertrouwde melk van hoge kwaliteit te blijven consumeren.

De lancering van dit melkverzamelpunt was op West Java, in Los Cimaung Pangalengan, afgelopen september. Het was het resultaat van een project dat in november vorig jaar gestart was en waarbij 189 zuivelboeren en zes boeren partijen bij betrokken waren. Onderdeel van dit project was de ontwikkeling van een barcode. Daarmee kunnen de boeren direct hun verse melk afleveren bij het verzamelpunt en krijgen ze een geautomatiseerd overzicht van de geleverde hoeveelheid en kwaliteit melk. ‘Dit barcodesysteem levert winst in tijd en geld op’, legt Aun Gunawan uit. Hij is hoofd van de zuivelcoöperatie Pangalengan, genaamd KPBS. ‘De logistieke keten is nu efficiënter. En een betere kwaliteit betekent een betere prijs.’

‘FrieslandCampina Indonesia is de eerste fabrikant in dit segment met zo’n Easy Open Lid’, zegt Anom Kus Santoso, productiemanager SCM in blik. Deze verpakkingsinnovatie is voor het eerst gemaakt op 22 juli in de productielocatie in Ciracas. Bij de bescheiden ceremonie op 4 augustus om dit succes te vieren, waren de board of directors, managers en de regionale DBB category director Sumeet Mathur. Vervolgens werd de nieuwe verpakking van SCM Frisian Flag op 29 september aan alle medewerkers geïntroduceerd op het hoofdkantoor Pasar Rebo.

Landbouwadviseur Lucie Wassink van de Nederlandse ambassade is blij met het succes van dit melkverzamelpunt. ‘Namens de Nederlandse regering wil ik u laten weten trots te zijn om onderdeel uit te maken van dit inspirerende programma. Hopelijk ondersteunt dit programma de welvaart van Indonesische boeren, omdat de kwaliteit van hun verse melk omhoog gaat.’

De introductie van het vernieuwde Frisian Flag SCM voor consumenten en media volgde op 7 oktober n winkelcentrum fX Sudirman in Jakarta. Het in drie stappen makkelijk te openen blik wordt gepromoot met de slogan ‘klik, trek, schenk’ (Klik-Tarik-Tuang in Indonesië). Om meer consumenten en markten te bereiken was het Frisian Flag pop-up café zes dagen open. Vergelijkbare evenementen met mobiele cafés zullen gefaseerd plaatsvinden op 27 locaties in de regio Jakarta. ‘FrieslandCampina Indonesië is altijd geïnteresseerd in klantinzicht, ook rondom verpakkingen’, legt Jonathan Setiadi, senior brand manager Prepared Beverages, uit. Opening van een nieuw inzamelpunt.

Managing director FrieslandCampina Indonesia Maurits Klavert over de Easy Open Lid: ‘SCM Frisian Flag wordt van generatie op generatie doorgegeven. Daarom zijn we heel enthousiast en trots over deze innovatie. We geloven dat dit meer gemak en voordeel geeft aan Indonesische families.’

Spark 21

Ook de burgemeester van Zuid-Bandung was aanwezig, net als het hoofd van de vereniging van Indonesische zuivelcoöperaties. Het hoofd Gezondheid van dieren en vee van het ministerie van landbouw, sprak namens de Indonesische regering de hoop uit dat het programma andere zuivelboeren zou inspireren en dat het land op lokale producten vertrouwt in plaats van te importeren. Ze voegde daaraan toe: ‘Doel van het programma is een betere, efficiëntere manier van werken voor boeren. Het publiek moet daarmee vertrouwd raken.’

December 2015

Koningin

tussen kaas en koeien

Spark 23

Begin september verraste koningin Máxima de productielocatie voor kaas in Workum met een bezoek. Voorafgaand bezocht zij de melkveehouderij van de familie Stokman in Koudum waar driehonderd koeien op een duurzame wijze worden gehouden. Reden voor dit werkbezoek was dat FrieslandCampina vorig jaar winnaar was van de Koning Willem I Prijs, dé prestigieuze ondernemingsprijs van Nederland. Een aantal maanden voor het koninklijk bezoek werden plantmanagers Boris Kasteel en Fabian Compagner van de twee productielocaties voor kaas en wei in Workum op de hoogte gesteld. ‘Er werken ongeveer 130 mensen hier, maar naast Fabian en ik wisten maar twee andere collega’s van het werkbezoek. Pas één dag van tevoren is het management in Workum geïnformeerd. Met het oog op de veiligheid wordt een dergelijk bezoek in het geheim voorbereid’, blikt Boris terug. En die voorbereiding was niet mis. Het hele programma werd vooraf van minuut tot minuut doorgenomen met een aantal medewerkers van de hofhouding van de koningin. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een goed georganiseerde en interessante rondleiding. Goed beeld van de productieketen ‘We waren natuurlijk enorm trots toen we hoorden dat het koninklijk bezoek in Workum zou plaatsvinden’, vertelt Fabian. ‘Dit is een “complete” locatie: op één terrein maken we zowel kaas als het hoofdingrediënt voor kindervoeding. Doordat de koningin haar rondleiding is gestart bij een nabijgelegen melkveehouder die melk levert aan onze locatie, hebben we haar kunnen laten zien dat FrieslandCampina bijna de gehele productieketen beheerst. Daarnaast heeft ze met eigen ogen kunnen zien dat we duurzaam werken door onder meer het water te hergebruiken dat vrijkomt bij de verwerking van wei. Met deze techniek besparen we energie.’

Alle wei die door de kaasproductie is aangeleverd wordt in de naastgelegen locatie van FrieslandCampina Domo verwerkt tot kindervoedingsingrediënten. Plantmanager Fabian Compagner licht dit proces toe.

In Workum wordt de koningin onder meer hartelijk ontvangen door Bas van den Berg, business group director Cheese, Butter & Milkpowder.

Plantmanager Boris Kasteel (r) leidt koningin Máxima en Klaas Knot, president van de Nederlandse bank en lid van de jury van de Koning Willem I Prijs, rond door de productielocatie van kaas.

Een bezoek aan het melkveehouderijbedrijf van de familie Stokman. Rechts vader Anton, links zoon Arjan, in gesprek met de koningin. Foto’s: William Hoogteyling

Indrukwekkend Beide plantmanagers zijn zeer onder de indruk van en enthousiast over het bezoek. Ze omschrijven koningin Máxima als een moderne en toegankelijke persoon die heel geïnteresseerd was tijdens de rondleiding en goede vragen stelde. Ook de overige medewerkers in Workum waren positief verrast over de komst van de koningin. Kaasmaker Rinze de Vries staat het bezoek nog goed bij: ‘Tijdens de rondleiding was ik bezig met het bereiden van wrongel. Ik zag mijn kans schoon en vroeg of ze in de tank wilde kijken die ik net aan het legen was. We hebben even gesproken waarbij ik haar heb verteld waar ik mee bezig was. Daarna ging de rondleiding weer verder en realiseerde ik me dat dit een heel bijzonder moment was!’

24 Spark

December 2015

Een serie bekers in de vulafdeling van een consumptiemelkbedrijf heeft geen houdbaarheidscode meegekregen (THT): de printer die de bekers moet coderen hapert. Gelukkig wordt al snel gezien dat er geen datum op de bekers staat en komen ze nooit in een supermarkt terecht. ‘Zomaar een voorbeeld dat wij in onze training ‘Problem Solving’ zouden kunnen behandelen’, vertelt Ingrid Dijkstra, QA manager bij de business group CPEMEA. ‘Binnen FrieslandCampina gaan we op een uniforme manier problemen oplossen. Met een methode die je niet alleen op kwaliteitsproblemen kunt toepassen, maar ook bij veiligheid, onderhoud of WCOM.’

Zes stappen: 1

Training Root Cause Analysis: Op zoek naar de wortels in zes stappen In een vergaderzaaltje bij FrieslandCampina Maasdam verzamelen zich tien cursisten. Ingrid Dijkstra en collega Anke Janssen, SHE/QA manager voor de dagversbedrijven in Nederland zijn ter plekke om met de training te beginnen. ‘We zijn dit jaar gestart met de training Problem Solving’, vertelt Ingrid. ‘Het belangrijkste onderwerp daarin: Root Cause Analysis, ofwel: zoeken naar de grondoorzaak van een probleem. Wij denken soms dat we een probleem heel snel kunnen oplossen en dan blijkt naderhand de oorzaak dieper te liggen dan je eerst dacht. Met de Problem Solving werkwijze die we nu gebruiken, voorkomen we dat.’ De cursisten worden getraind om gebruik te maken van een gestandaardiseerde methode. ‘We doorlopen zes stappen (zie kader) om de echte oorzaak te achterhalen en voorgoed op te lossen.’ ‘In de ochtend behandelen wij de theorie, ’s middags behandelen wij een probleem zoals zich dat in de praktijk voordoet’, licht Anke toe. ‘De stappen in dit proces zijn niet nieuw voor de meeste medewerkers: sommige daarvan worden al gebruikt. Maar nu hebben we een uitgewerkte en gestandaardiseerde methode. En je merkt dat de cursisten dat prettig vinden. Je kunt zo veel doortastender op zoek gaan naar de oorzaak van een probleem.’ Sommige collega’s die de cursus volgen gaan deze manier van werken zelf ook overbrengen in hun locatie, volgens het principe van ‘train the trainer’.

Spark 25

December 2015

Werken in een multidisciplinair team (verschillende afdelingen)

2

Beschrijving van het probleem

3

Zorg voor tijdelijke oplossingen

4

De Root Cause Analysis (Escape points)

5

CAPA* definitie & implementatie

6

Vier keer nul Ingrid en haar collega’s onderscheiden kwaliteitsincidenten die bij de klant terechtkomen (Market Quality Incidents) en incidenten die binnen de onderneming blijven (Internal Quality Incidents). ‘Ieder incident — kijk maar naar het voorbeeld van de printer — heeft grote invloed op het productieproces. Het zorgt voor oponthoud en extra kosten. Gelukkig komt het zelden voor dat een product van FrieslandCampina met een kwaliteitsprobleem de markt bereikt, maar we willen incidenten zo ver mogelijk terugdringen. In de Supply Chain streven we naar vier keer nul: nul ongevallen, nul kwaliteitsproblemen, nul nee-verkopen en nul verlies. Om dat te bereiken is het zaak om ervoor te zorgen dat een probleem niet een terugkerend probleem wordt.’ Om kwaliteitsproblemen te voorkómen, worden veranderingen in de productie ook alleen nog maar ingevoerd als de ‘Change Management Board’ zich erover gebogen heeft. ‘Het komt er op neer dat we met een groep medewerkers kijken

naar een wijziging die van tevoren ingediend moet zijn. We stappen bijvoorbeeld niet over op een andere verpakking, een andere receptuur, een ander ingrediënt, als we niet heel goed hebben nagedacht over de gevolgen die dat kan hebben. Daar hebben we een eenduidige methode voor gemaakt die relatief snel een verzoek voor een verandering behandelt.’ Gezamenlijke aanpak ‘De aanpak van CPEMEA staat niet op zichzelf. De training is tot stand gekomen in het kader van FoQus (het FrieslandCampina Voedselveiligheid & Kwaliteitssysteem). Naast het preventieve karakter, bieden we op deze manier ook een snelle oplossingsmethode mocht er onverhoopt iets mis gaan’, aldus Ingrid. ’Omdat verschillende groepen verschillende rollen en verantwoordelijkheden hebben bij ‘Problem Sol-

ving’, zijn er op drie niveaus trainingen ontwikkeld. Een training voor de medewerkers in operations, een training voor de begeleiders en een training voor het management.’ De aanpak in zes stappen is een voorbeeld van samenwerking van verschillende disciplines en business groups. Frank Verouden (Corporate QA), Ingrid Dijkstra en Anke Janssen hebben samen met Eric Timmermans (Corporate QA) met vertegenwoordigers van de diverse business groups en in afstemming met WCOM, Technology, SHE en de maintenance blueprint groep de training ontwikkeld. De business group Cheese, Butter & Milkpowder heeft de training vanuit vanuit WCOM opgezet. Naast de uitrol binnen CPEMEA, die klaar is in december 2015, zijn ook de andere business groups begonnen met het uitrollen van deze trainingen.

Afsluiting en evaluatie

* CAPA= Correctieve acties en preventieve acties

Anke Janssen (l), Ingrid Dijkstra en Suzan van der Horst (r) (Corporate QA) tijdens de training in Maasdam. Foto: Ronald van den Heerik

26 Spark

Wij voor wei ‘Omdat we optimale voeding waar ook ter wereld ieder moment mogelijk willen maken.’ De medewerkers

December 2015

Hoe gaat het verder met over2you? Beter communiceren, beter samenwerken, onze innovaties sneller naar de markt brengen, effectiever leidinggeven: uit het medewerkersonderzoek over2you kwamen naast heel veel positieve punten, ook wat zaken naar voren die aandacht vragen. Binnen heel FrieslandCampina wordt daaraan gewerkt. Zoals op de vijfde verdieping van het CPEMEA-gebouw in Amersfoort, bij de collega’s van FrieslandCampina Middle East of in de Weiketen-fabriek van FrieslandCampina DMV in Veghel.

Op de foto: Aan het ontbijt bij gastheer Gregory Sklikas, rechts aan de tafel. Vooraan: Jasper Beltman.

Ontbijten op de vijfde Jasper Beltman, HR Officer bij CPEMEA op het central office in Amersfoort. ‘Op onze verdieping in het central office werken ongeveer zestig collega’s vanuit de business group, collega’s van het Customer Development & Shopper Marketing team, de category teams voor dairy-based beverages (zuiveldranken) en van merkkaas. Vanuit over2you kwam onder meer naar voren dat we meer aandacht moesten geven aan ‘empowerment’: collega’s in staat stellen om meer verantwoordelijkheden op te pakken om je doelen te bereiken. Er bleek meer behoefte aan duidelijkheid over de prioriteiten van de business group. We hebben ervoor gekozen om op een open en informele manier met elkaar in gesprek te gaan. Tijdens maandelijkse ontbijtsessies nodigen we steeds een groep van circa tien collega’s uit om te praten over samenwerken, over de update van de strategie, over je eigen rol daarin, over nourishing by nature. Wat speelt er bij jou, hoe gaat de samenwerking tussen de category teams vanuit de business group en de werkmaatschappijen? We maken geen agenda: iedere inbreng is welkom. Naast Gregory Sklikas, chief operating officer CPEMEA, is er altijd een lid van het managementteam bij aanwezig en iedereen kan vrijuit spreken. We krijgen positieve reacties en we zien dat er meer oog is voor wat we samen bereiken. We hebben onlangs een bijeenkomst gehad over wat de nieuwe route2020 betekent voor CPEMEA. Daarnaast hangen we nu elke maand een poster op met de ontwikkeling van onze belangrijkste merken. Daarop staan ook de resultaten die we met veilig werken bereiken. Dat schept duidelijkheid. En verder is het heel prettig om je vragen gewoon eens tegen iemand aan te kunnen houden.’ Op de ochtend van 29 oktober zitten acht collega’s bij Gregory aan tafel. Broodjes, kaas, melk, fruit: het ontbijt kan beginnen. De vragen komen al snel en Gregory antwoordt vrijelijk. ‘Een open gesprek draagt bij aan de sfeer op deze verdieping en aan de samenwerking. Het is goed als mensen zich vrij voelen om vragen te stellen en verduidelijking te vragen. Daar leer je als managementteam ook van.’

van de Weiketenfabriek bij FrieslandCampina DMV in Veghel hebben een ambitieuze doelstelling. Een doelstelling die ze met elkaar geformuleerd hebben tijdens de ‘Wij voor wei’-sessies, gehouden na over2you. ‘De resultaten van over2you waren voor onze fabriek eigenlijk heel goed. Toch kwamen er punten uit die we met elkaar wilden verbeteren’, vertelt Hans Borsboom, plantmanager bij de Weiketenfabriek in Veghel. ‘Het ging vooral om ‘samenwerking’, ‘communicatie’ en ‘klantgerichtheid’. Er werken 160 medewerkers in deze fabriek voor de productie van lactose. Als managementteam zijn we op zoek gegaan naar manieren om al onze medewerkers te betrekken bij het verbeteren van deze drie onderwerpen. We hebben ‘Wij voor wei’ sessies georganiseerd waarin we op een creatieve manier aan het werk zijn gegaan. Met spellen, met het maken van schilderijen, op allerlei manieren zijn we met elkaar met deze thema’s bezig geweest. We hebben ook onze ‘externe’ klanten uitgenodigd: Domo, Nutrifeed en DFE Pharma. In een carrousel-meeting hebben zij met onze medewerkers gepraat over wat zij als klant nodig hebben. Het was echt een eye-opener voor de medewerkers om bijvoorbeeld te horen dat lactose een heel belangrijk bestanddeel is van kindervoeding, dat een op de zes mensen wereldwijd ingrediënten gebruikt die in Veghel worden gemaakt en dat onze farmaceutische lactose de draagstof is in tal van medicijnen. Samenwerken, communicatie en klantgerichtheid hadden we daarbij steeds in het achterhoofd. Die sessies hebben er toe geleid dat we onder meer de ploegenoverdracht op een heel gestructureerde manier zijn gaan doen, met vijf focuspunten. We kijken naar Veiligheid, Kwaliteit, Snelheid, Mensen en Kosten. Op ieder niveau in deze locatie rapporteren we nu op deze punten. We willen uiteindelijk uitkomen op de vier zero’s: nul ongevallen, nul kwaliteitsafwijkingen, nul productieverlies en nul gemiste sales (nee-verkopen). Als we daar op uitkomen realiseren we ons doel: optimale voeding waar ook ter wereld op ieder moment mogelijk maken.’

December 2015

Er werd in opeenvolgende teams aan een schilderij gewerkt: verder gaan waar je collega's zijn opgehouden. Op de foto Hans Borsboom met enkele van de schilderijen. Foto’s: William Hoogteyling

Vlnr: Operators Stefan Schreiber, Luuk Gillis, Karel van Embden, Geert Goossens en plantmanager Hans Borsboom.

Spark 27

28 Spark

December 2015

Bijeenkomsten en betrokkenheid van medewerkers in het Midden-Oosten ‘Op basis van de resultaten die we kregen uit het tweede over2you onderzoek, hebben we bij FrieslandCampina Middle East besloten om ons te richten op ‘change capability’, het vermogen om te veranderen’, legt Sami Aboukhashaba uit, HR director & General Affairs. ‘De vaardigheid om te veranderen speelt een belangrijke rol in het succes van een organisatie. Of het nu of de kort of lange termijn doelen gaat. Om een vooraanstaand spreker op dit gebied te citeren: ‘Het succes van iemand in het leven is niet gebaseerd op het vermogen om simpelweg te veranderen, maar op het vermogen om sneller te veranderen dan de concurrentie, de klanten en de business.’ ‘Om onze “change capability” te verbeteren, heeft de onderneming een taal nodig die we allemaal bezigen. Ons actieplan legt de nadruk op communicatie en betrokkenheid van en met medewerkers. We geloven dat het werken aan ons vermogen om mee te gaan in veranderingen betrokkenheid en mankracht (natuurlijk met inbegrip van onze medewerkers) vraagt. We zijn begonnen om betrokken medewerkers eigenaar te maken van verandering. In lijn met SCOOP is onze manier van werken veranderd, op de kantoren en in de productielocatie. Om te laten zien hoe belangrijk veilig werken is en hoeveel prioriteit we daaraan geven, hebben we een dag over veilig werken georganiseerd. Verder hebben we maandelijkse bijeenkomsten georganiseerd voor medewerkers en voor de regionale managementteams. Onze collega’s werd gevraagd een presentatie te houden over hun rol, hun activiteiten en hoe ze bijdragen aan het succes van ons bedrijf. Hun betrokkenheid zorgt ervoor dat ze verantwoordelijkheid nemen, initiatieven delen net als hun ‘best practices’. Dat zorgt ervoor dat we zo min mogelijk dingen dubbel doen en dat we onnodig werk vermijden. Verder hebben we een actieplan gemaakt voor ons bedrijf met alle plannen voor onze merken en producten daarin. Met behulp van social media zijn we verschillende campagnes begonnen. Een Whatsapp-groep is opgezet, medewerkers zijn aangehaakt en waren de ogen en oren van het bedrijf in de markt. We hebben foto’s gemaakt in winkels, laten zien hoeveel ruimte de concurrent in het schap heeft etc. Via de Whatsapp-groep leerden medewerkers elkaar ook op een informele manier beter kennen.’

Sami Aboukhashaba, HR director. Foto: FrieslandCampina Middle East

December 2015 Consumer Products Asia

Development Centre in Singapore viert verjaardag In september 2013 werd in Singapore een nieuw FrieslandCampina Development Centre opgericht om de groeiplannen voor FrieslandCampina in Azië mogelijk te maken. De category development teams voor zuiveldranken, vloeibare babyvoeding en speciale voeding hebben gedurende twee jaar samengewerkt met de vier expertteams voor Nutrition, Process Technology, Packaging en Sensory. Om het tweejarig bestaan te vieren en om op één lijn te komen met het managementteam van CPA, was er op 16 september een speciaal event met als thema 'Passion 2 Innovate'.

Sumeet Mathur, category director dairy-based beverages: 'Het is een groot voordeel om R&D-collega's in Singapore te hebben. We streven naar een nog sterkere samenwerking tussen R&D en het commerciële team.'

Spark 29 Rolf Bos, global development nutrition director: 'Het voordeel zit in het leveren van de juiste voeding op de juiste plaats. Het is van essentieel belang te weten wat er in de markt gebeurt.'

De samenwerking tussen de category development teams en de expertteams enerzijds en marketing en supply chain anderzijds heeft geleid tot de introductie van nieuwe Sardar producten, succesvolle campagnes, waarAhmed, supply deanalyse en upgrades voor productiechain director CPA: 'Ik zie lijnen. Piet Hilarides, chief operating Hendro Harijogi ernaar uit om doelgericht nauwer officer CPA, en Michael Erdl, catePoedjono, corporate affairs samen te werken, waarbij we gory development director dairydirector CPA: 'De afgelopen twee binnen een nieuw platform based beverages, openden de jaar hebben we goed samengewerkt bij minder maar grotere projecten ceremonie met een symbolihet ontwikkelen van documenten voor op een creatievere manier sche klap op een doos als symonderbouwing van nieuwe gaan uitvoeren.' bool voor baanbrekende productontwikkeling en we verwachten nog innovaties, waardoor de innoDominiek Franken, nauwere samenwerking in de toekomst. We vaties van de afgelopen twee hebben wetenschappelijke ondersteuning international marketing jaren zichtbaar werden. Hierop nodig bij het ontwikkelen van nieuwe director: 'Nadat we meer dan volgde de presentatie van de producten.' honderd jaar messen en scharen FrieslandCampina DCS Strategie hebben gebruikt, hebben we nu een door de locatiemanagers Jutatip gemakkelijk te openen verpakking Wangsai en Marjolijn Bragt-van Wijnvoor de kleine blikjes gecondenseerde gaarden. De twee managers maakten de melk. Ik verwacht nog meer op het visie “om het kenniscentrum in Azië te worgebied van verpakking.' den” en de missie “om innovatie en deskundigheid te bieden door als één team samen Aparajito Ram, te werken met category marketing, supply international marketing chain en werkmaatschappijen” van het team director specialised adult nutrition: Erik Grotenhuis, bekend. 'Samenwerking met onze R&Ddevelopment manager Strategisch Piet Hilarides richtte zich op de prestaties in de markt en de weg vooruit via de product/markt-combinaties. Hij benadrukte ook dat R&D zijn succesvolle werk binnen de huidige projectportefeuille moet voortzetten, de projectportefeuille van operationeel naar strategisch moet ombuigen en de verantwoordelijkheid voor resultaten binnen R&D moet verhogen. Tijdens de feestelijke viering kregen de expertteams ook de kans om hun deskundigheid en bijdragen te tonen die waarde toevoegden aan projecten voor interne en externe stake-holders. Dit gebeurde in het programmaonderdeel 'Carrousel' door middel van interactieve posterpresentaties en een proeverij van zuiveldranken en vloeibare babyvoeding. Ter afsluiting van het evenement sprak Michael Erdl, lid van het corporate R&D managementteam, zijn dank uit en riep het R&D-team op om de visie en de missie van de locatie te realiseren.

collega's heeft grote voordelen opgeleverd bij de introductie van Optimel in HongKong. We willen dit ook naar andere landen uitbreiden en laten zien hoe voeding consumenten kan ondersteunen bij het ouder worden op het gebied van mobiliteit, cognitieve vermogens en gezondheid van het hart.'

dairy-based beverages, CPEMEA: 'We hebben een sterk team in Singapore dat nu kan samenwerken met marketing, supply chain, inkoop en HR. Ik verwacht ook verdere groei van het team, niet zozeer in omvang, maar in bekwaamheid en in relatie tot de andere disciplines en werkmaatschappijen.'

30 Spark

December 2015

December 2015

Rotterdam +1000 dagen

Binh Duong +1000 dagen

Safety at work

Foto: FrieslandCampina Vietnam

Spark 31

Nigeria +1000 dagen

Een reis van 1000 (LTA-vrije) dagen

‘Waar kan het beter?’

De invoering van LOTOTO, (log out, tag out, try out) veilig werken met chemicaliën, een analyse van veilige apparatuur, het maken van veiligheidsrondes door het managementteam: bij FrieslandCampina Vietnam leidden allerlei maatregelen tot een score van 1000 dagen LTA-vrij. De fabriek in Binh Duong telde elf miljoen gewerkte uren zonder een LTA.

‘Veilig werken? Ik denk dat het vooral een kwestie is van je voortdurend blijven afvragen: waar kan het beter?’ Kees den Boer is Quality Control en SHE-teamleider bij FrieslandCampina Rotterdam. In het consumptiemelkbedrijf stond begin oktober 1000 dagen zonder ongevallen op het bord bij de voordeur.

Veiligheid is prioriteit nummer 1 voor de collega’s in Binh Duong. Een kwestie van aandacht geven en vasthouden, zowel van de veiligheidscommissie en de WCOM-pilaar voor veiligheid, als van leidinggevenden en medewerkers zelf. En van investeren in een veilige werkomgeving. ‘Er is ook veel gedaan aan de communicatie naar medewerkers’, vertelt operations director Vedavyas Vemuri. ‘We zorgen ervoor dat veiligheid op een inspirerende manier wordt belicht. We hebben posters gemaakt, verhalen geschreven, een fotowedstrijd georganiseerd enzovoort om medewerkers bewust met veiligheid bezig te laten zijn. Het gaat er om dat veiligheid niet bestaat uit het volgen van regels, maar dat het van binnen beleefd wordt en terugkomt in ons gedrag. Ons veiligheidsprogramma is niet alleen voor medewerkers bestemd maar ook voor onze contractors. Met behulp van trainingen en toezicht en begeleiding bij projecten, zorgen we er voor dat ook zij veilig bij ons werken, net als wij.’ Ter gelegenheid van het behalen van de 1000 dagen LTA vrij en het ontvangen van de Safety award, is een boom geplant. Elke keer dat er een mijlpaal wordt gehaald, komt er een boom bij. ‘Laten we samen werken om te zorgen voor onze veiligheid. Een belangrijk doel in ons leven’, aldus Vedavyas Vemuri.

‘In het begin waren we vooral bezig met het voorlichten over de veiligheidsregels en met het naleven hiervan. Nu komen we op een niveau waarbij iedereen betrokken is bij veilig werken’, legt Kees uit. ‘De collega’s in productie en distributie komen zelf met verbetervoorstellen. We zijn alert met zijn allen.’ Het afgelopen halfjaar is er in de productie veel veranderd. Een afvullijn, een inpakmachine en randapparatuur voor vla zijn overgebracht vanuit Eindhoven naar Rotterdam. In de melkverwerking is de yoghurtcapaciteit verhoogd door het bijplaatsen van nieuwe tanken en een nieuw yoghurtproces. ‘En er is een nieuwe vullijn voor yoghurt bij gezet. De productie is hier — na de sluiting van FrieslandCampina Eindhoven — flink uitgebreid. We moesten dus aan de slag om het bedrijf daarop in te richten. Alle projecten, waarbij natuurlijk talloze contractors betrokken waren, zijn — zoals het moet — zonder ongevallen opgeleverd’, aldus Kees den Boer. ‘Incidenten en veiligheidsmeldingen moet je beheersen. Soms ligt de definitieve oplossing in een investering. Een voorbeeld hiervan is een incident (geen LTA) in de productie. We maakten gebruik van losse waterslangen met zelf gemonteerde waterbespaarders waar via heetwatersets water op een temperatuur van 70°C uit komt. Met dat water wordt gereinigd. Door een storing aan een heetwaterset kwam er op een gegeven moment té heet water uit. Het waterpistool is van de slang geschoten en het te hete water kwam deels over een medewerker. Daarna zijn

alle heetwatersets beveiligd, zodat het water dat er uitkomt niet warmer kan worden dan 65°C. Dit was een eerste kortetermijn-oplossing. Pas later hebben we door een investering allemaal slanghaspels bevestigd met vastgegoten waterpistolen. Zo hebben we het risico in stappen verlaagd en een bijkomend risico van struikelen over een waterslang meegenomen.’ Een verbetering? ‘Zeker’, zegt operator Frans Knap. ‘We gebruiken ze vaak. Ze hangen ver genoeg boven de vloer, je werkt er handig mee en je kunt zo geen ongelukken krijgen. En zo hoort het.’

mensen hier komen om veilig te werken en vooral: weer veilig naar huis te gaan. En dat ze dat ook uitdragen in hun omgeving. Veilig werken moet geen kwestie zijn van de regels volgen, maar onderdeel zijn van je gedrag’, aldus Rahul Colaco. In augustus kreeg FrieslandCampina WAMCO Nigeria van de Kamer van Koophandel in Lago de “Industry Award for Safety Performance”. Deze prijs is bestemd voor ondernemingen die op een succesvolle manier een veiligheidsprogramma voeren in hun bedrijven met tastbare resultaten.

Veiligheid in handen, harten en hoofden In september zagen de collega’s bij FrieslandCampina WAMCO Nigeria de teller op 1000 staan: 1000 dagen werken zonder ongevallen met verzuim. Het resultaat van jaren werken aan een cultuur van veilig werken. Deze mijlpaal is gevierd tijdens een SHE week met als thema: Veiligheid in je handen, hart en hoofd. Veel aandacht is besteed aan het ontwikkelen van bewustzijn, zo stelde Rahul Colaco, managing director van FrieslandCampina in Nigeria vast. ‘Dit resultaat laat zien dat er een gezamenlijke inspanning is gepleegd om veilig te werken en dat we toewerken naar hoge standaarden op het gebied van veiligheid. We zijn trots op wat we bereikt hebben en op het werk van onze medewerkers. Het is een prachtig resultaat, zeker als je bedenkt dat er in de afgelopen 1000 dagen grote projecten in de productie zijn uitgevoerd.’ De 1000 dagen LTA-vrij zijn dan ook gevierd: met een veiligheidsdans en een veiligheidswandeling in de buurt om ook anderen te inspireren en te wijzen op het belang van veilig werken. ‘We willen dat

Frans Knap (l) demonstreert het nieuwe waterpistool in Rotterdam. Rechts Kees den Boer. Foto: Ronald van den Heerik

Veiligheid in je handen, hart en hoofd. Foto: FrieslandCampina WAMCO Nigeria

32 Spark

Boven: ultra clean lijn in opbouw.

December 2015

December 2015 Consumer Products Europe, Middle East & Africa

Nieuwe ultra clean lijn in Targu Mures Bij FrieslandCampina Romania wordt hard gewerkt aan de bouw van een splinternieuwe ultra clean productielijn voor het afvullen van melkproducten die langer houdbaar zijn. De uitbreiding in Roemenië maakt deel uit van project Reshape dat twee jaar geleden van start ging. In Roemenië heeft dat geleid tot aanpassingen in de productielocaties en een sterke focus op de belangrijkste merken: Napolact, Milli en Oké.

Foto's: FrieslandCampina Romania

Adam Czap is manufacturing director bij de business group Consumer Products Europe, Middle East & Africa (CPEMEA). Zijn werkveld strekt zich uit over de productielocaties in Roemenië, Hongarije, Griekenland en Saudi-Arabië. Adam is blij met de investering die nu in Roemenië wordt gedaan. ‘Een investering van drie miljoen euro in de eerste fase. Dat is voor onze fabrieken een fiks bedrag, maar daar zetten we dan ook een effectieve

nieuwe ultra clean lijn voor neer. Daarmee kunnen wij gefermenteerde drinks afvullen die veertig tot zestig dagen houdbaar zijn. Melk is circa dertig dagen houdbaar met deze technologie.’ FrieslandCampina produceert in Roemenië in twee fabrieken: in Cluj-Napoca, de tweede grote stad van het land en in Targu Mures, wat verder naar het oosten en verwerkt daar jaarlijks 75 miljoen liter melk. Beide plaatsen liggen in Transsylvanië, een fraaie, bergach-

tige provincie in Roemenië. ‘In de fabriek in Targu Mures plaatsen we deze nieuwe lijn voor het afvullen van drinks. Dat gebeurt in PET-flesjes. Die flesjes produceren we nu nog niet zelf, maar we onderzoeken of we ze ook zelf kunnen gaan produceren. De eerste fase, waar wij nu in zitten, is het klaarmaken van de fabriek voor het plaatsen van de apparatuur. We hebben voldoende ruimte om een lijn bij te plaatsen, maar er moeten wel bouwkundige aanpassingen worden gedaan. We besteden veel aandacht aan veilig werken. In deze constructiefase hebben we 55 dagen zonder LTA’s gewerkt. Dat gebeurt onder meer door een goede risicoanalyse, veiligheidsplannen en een opleiding van onze contractors.‘‘ In een volgende fase wordt de apparatuur geplaatst en gaan we het proces van valideren opstarten. We hopen voor Kerstmis aan deze fase toe te zijn.’ Nog voor het installeren van de nieuwe productielijn, worden alle medewerkers verder geschoold in kwaliteit en hygiëne. ‘We willen ons kwaliteitsniveau verder verbeteren, en daar is opleiding voor nodig. Enerzijds worden medewerkers geschoold bij de leverancier van de productielijn om te leren werken met de nieuwe apparatuur, anderzijds trainen we operators en onderhoudsmedewerkers in de nieuwe technologie.’ Goede keuze Project Reshape is er op gericht om de financiële resultaten van de business group CPEMEA verder te verbeteren door aanpassingen in de productielocaties en in het productassortiment dat in de landen wordt gevoerd. In Roemenië is die strategie vruchten aan het afwerpen. ‘Wij maken lokale merken die wij rendabel op de markt in Roemenië kunnen verkopen. De focus ligt op Napolact met zuiveldranken, yoghurts en kaas, maar ook melk onder het merk Milli en weipoeder doen het goed. Het is zeker een goede keuze geweest om ons te concentreren op de sterke merken en in de productie te investeren.’

top 10

Spark 33

Napolact in de top tien van belangrijkste merken Het belangrijkste merk van FrieslandCampina Roemenië, Napolact, is op de tiende plaats geëindigd in een onderzoek onder Roemeense consumenten naar de honderd meest invloedrijke merken. Met een tiende plaats is Napolact het eerste voedingsmerk in de ranglijst. Een onafhankelijk onderzoek onder duizend consumenten, zowel in steden als op het platteland, mannen en vrouwen, in de leeftijd van 18 tot 55 jaar, bracht de belangrijkste merken van het land naar voren. Onderzoeksbureau “Unlock Market Research Company” heeft de studie uitgevoerd in opdracht van het belangrijkste zakentijdschrift in Roemenië BIZ. ‘Het onderzoek betrof de kracht van Roemeense merken als het gaat om vertrouwen en genegenheid van consumenten. Een merk is sterker als het erin slaagt om een toppositie vast te houden ongeacht de economische omstandigheden van de laatste jaren’, legt Razvan Orbulescu, marketing director bij FrieslandCampina Roemenië, uit.

60%

+13%

‘Ons merk Napolact is goed voor zestig procent van de verkopen van FrieslandCampina in Roemenië. Sinds het begin van het jaar tot nu is er een stijging van dertien procent in de omzet, in vergelijking met 2014. Het is het derde opeenvolgende jaar waarin we dubbele groeicijfers laten zien’.

34 Spark

December 2015

December 2015

Cheese, Butter & Milkpowder

Cheese, Butter & Milkpowder

Spark 35

inzicht in presteren Locatie Workum:

Meer Productiemanager Roelof Smit en ploegleider Klaas Gerrit Tjerkstra (r) Foto’s: Fotobureau Hoge Noorden

Een operator voert hier een “ploftest” uit waarmee bepaald wordt hoe sterk het seal is waarin de foliekaas wordt verpakt. Deze test wordt elk uur uitgevoerd waarbij een aantal standaardparameters wordt genoteerd. De waardes hiervan voorspellen of er uiteindelijk een probleem zal ontstaan. Dit proces wordt Short Interval Control (SIC) genoemd.

De productielocatie voor kaas in het Friese Workum maakt kaas die rijpt in folie, maar ook natuurgerijpte kaas en 30+-kaas. Ruim twee jaar geleden heeft deze locatie een flinke verbouwing ondergaan waardoor de productiecapaciteit is verdubbeld. Een goed moment om met het WCOM-programma te kijken welke processen beter kunnen. Begin dit jaar werd op basis van een degelijke analyse gestart met de introductie van een Daily Control System voor de productieafdeling OVVL (opslag, veredeling, verpakken, logistiek). ‘Daily Control System (DCS) zorgt voor een betere beheersstructuur op je prestaties. Het maakt inzichtelijk wat kritische punten in een werkproces zijn, zodat je deze vroegtijdig kunt herkennen en signaleren. We kijken telkens 24 uur voor- en achteruit. Deze werkmethodiek zorgt voor een betere sturing en vermindering van adhoc handelen’, licht WCOM-specialist Mark Huitema toe die vanuit het central office bij de invoering van het systeem in Workum betrokken is. Productiemanager Roelof Smit vult aan: ‘Bij OVVL werkten we al wel met borden waarop we aangeven wat wel of juist niet goed ging, maar deze werden niet goed gebruikt. Een kritische blik en herziening waren dus heel welkom! En het is prettig dat er vanuit het centrale WCOM-team niet alleen verteld wordt wat er moet gebeuren, maar dat Mark ook actief bijdraagt om resultaat te halen!’

Mark Huitema en Roelof Smit (r): ‘Op de borden brengen we in kaart wat de kritische punten in een werkproces zijn, en hoe je de resultaten en aandachtspunten vroegtijdig kunt herkennen en signaleren.’

Vernieuwde borden Al is de basis van performance management voor alle productielocaties voor kaas op hoofdlijnen hetzelfde, toch blijft het maatwerk. ‘Met de managers en ploegleiders van OVVL hebben we hard gewerkt aan het goed inrichten van alle borden, formulieren en rapportagetools. Gelijktijdig hebben we gekeken op welke wijze er wordt samengewerkt. Verder hebben we de ploegleiders getraind in effectief communiceren en in probleemoplossend vermogen. Dat was nodig: om een betere grip op het dagelijkse werk te krijgen en ook meer vooruit te kijken, is het aanpassen van informatie en methodieken alleen niet voldoende. Om het te laten slagen is goede communicatie minstens zo belangrijk’, vertelt Mark. ‘We werken hier in een vijf-ploegendienst en het was de uit-

daging om een goed systeem te ontwikkelen om de informatieoverdracht zo uniform mogelijk te laten verlopen. Dankzij de vernieuwde borden die samen met de operators zijn ontwikkeld, kan een ploegleider nu bij een overdracht in één oogopslag zien hoe alles draait’, aldus Roelof. De praktijk Ploegleider Klaas Gerrit Tjerkstra over de vernieuwde borden: ‘Ik merk dat DCS meer structuur brengt in het overleg met de operators en de ploegoverdracht. Iedereen draagt nu op dezelfde manier over: je krijgt het complete verhaal te horen. Dat was voorheen niet altijd zo. Wat ik ook prettig vind, is dat het een totaaloverzicht geeft en dat een grote storing snel in beeld kan worden gebracht.’ Klaas vertelt verder dat de borden ook handig zijn als er een collega bijvoorbeeld even niet is: ‘Nu hoef je niets meer te missen.’ Opvallend is dat de nieuwe manier van werken meteen voor meer betrokkenheid heeft gezorgd. Roelof: ‘Operators kunnen nu zelf verbetervoorstellen indienen en deze op de borden in schrijven. Ik merk dat ze daarin actiever zijn dan voorheen.’ Vooruitkijken Performance management maakt het mogelijk om vooruit te kijken. Mark: ‘Het introduceren van Short Interval Control (SIC) is de laatste stap. Bij SIC wordt met de input van de operators een aantal factoren in beeld gebracht die je helpen om het verloop van een bepaald proces te voorspellen. Je vraagt operators die aan een productielijn voor foliekaas staan bijvoorbeeld in welke situaties je een sealprobleem hebt. De hoogte van een kaas kan bijvoorbeeld van invloed zijn, maar er zijn tal van andere parameters die tellen. Ik breng deze in kaart en maak hier weer overzichtelijke borden van. Zo kunnen collega’s snel zien of er bijvoorbeeld kans is op een storing.’ De basis voor een nieuwe manier van werken is gelegd, maar het is belangrijk om niet te verslappen of te vervallen in de hectiek van de dag. ‘Er moet een “open cultuur” komen waarin collega’s kritisch durven te zijn: elkaar aanspreken, vragen stellen en blijven checken. Alleen op deze manier beklijft DCS en uiteindelijk komt dat de kwaliteit en resultaten ten goede.’

36 Spark

December 2015

Met de introductie van de vernieuwde gedragscode voor alle medewerkers van FrieslandCampina start vanaf januari 2016 een doorlopend programma. Het doel is dat medewerkers zich bewuster zijn van wat goed zakelijk gedrag bij FrieslandCampina is en hoe elke medewerker daar vanuit zijn of haar eigen rol en verantwoordelijkheid aan bijdraagt.

December 2015

de code toe te passen en het juiste te doen. Dilemma’s zijn bespreekbaar. Dat begint bij de toon aan de top. Het feit dat onze CEO Roelof Joosten al in juni heeft aangekondigd dat Compass onderdeel is van de update van route2020 onderstreept het belang van dit programma.’ Dilemma’s Ter voorbereiding op de uitrol van Compass in januari zijn alle managing directors en corporate directors al getraind. Elk kwartaal wordt een onderwerp uit Compass door het management met medewerkers besproken, inclusief dilemma’s. Liselotte geeft een paar voorbeelden: ‘Wat doe je als een leverancier die meedingt naar een grote opdracht je uitnodigt voor een concert? Wat als je thuis niet kan printen en je zoon je vraagt zijn scriptie in kleur op kantoor voor hem te printen?’

Compass voor goed zakelijk gedrag Waarom vind jij Compass cruciaal voor FrieslandCampina en elke medewerker?

Kostas Maggioros, managing director FrieslandCampina Hellas: ’Vertrouwen bouw je met integriteit en respect. Vertrouwen is de hoeksteen van succes. Zeker in tijden van onzekerheid en onvoorspelbaarheid, zoals nu tijdens de economische crisis.’

Berndt Kodden, managing director FrieslandCampina Branded Netherlands: ‘Integriteit en eerlijkheid moeten nooit ten koste gaan van winstmaximalisatie voor FrieslandCampina. Budgetten veranderen, maar waarden nooit!’

Herman Ermens, managing director FrieslandCampina Domo: ‘De kindervoedingsindustrie wordt geregeerd door de hoogste morele, ethische en zakelijke standaarden; compliance is een absolute voorwaarde voor duurzaam zakendoen. Het Compass programma geeft ons richting en strikte naleving is van essentieel belang voor ons doorlopende succes in deze enerverende en veeleisende industrie.’

Hein Schumacher, chief financial officer FrieslandCampina: ‘Het naleven van Compass is de basis voor ons succes en dat deel van onze activiteiten waarover niet te onderhandelen valt.‘

Compass gaat over: Onze mensen, klanten en planeet Veiligheid met betrekking tot voedsel en mensen Rechten van medewerkers en mensenrechten Duurzaamheid Voorkomen van belangenverstrengeling

Onze zakenpartners en anderen Zakenrelaties Eerlijk zaken doen – geschenken en betalingen Publieke activiteiten – politieke bijdrages, lobbyen, liefdadigheid

‘Wie bij FrieslandCampina werkt, wil doorgaans het juiste doen’, zegt Liselotte Kooi, manager Corporate Legal op het central office in Amersfoort. Liselotte is nauw betrokken bij het programma. ‘Maar voor veel medewerkers is niet altijd duidelijk wat we daar precies onder verstaan. Deze gedragscode geeft helderheid, duidelijkheid en houvast.’ En dat is belangrijk nu multinationals steeds vaker onder het vergrootglas van autoriteiten en media liggen. ‘FrieslandCampina’s succes en uitstekende reputatie zijn afhankelijk van het gedrag van elke medewerker. Onze gedragscode maakt duidelijk hoe je je conform onze waarden integer, respectvol en op een transparante manier moet gedragen.’ De gedragscode uit 2010 is geactualiseerd en uitgebreid met privacy en veiligheid. ‘Geen nieuwe onderwerpen binnen FrieslandCampina’, legt Liselotte Kooi uit, ‘maar nu ook onderdeel van de gedragscode. Het gaat vooral om bewustwording: het gedrag van FrieslandCampina als bedrijf is een optelsom van hoe ieder van ons zich gedraagt. Elke dag opnieuw. Als je bewust bent van wat goed zakelijk gedrag is, dan herken je ook de keuzes en dilemma’s, waarbij je gedragsregels moet toepassen. De gedragscode is onze leidraad. Daarom heet de gedragscode Compass.’ Medewerkers moeten de gedragscode kennen en zich eraan houden. ‘Net zoals iedereen binnen FrieslandCampina dagelijks bewust of onbewust met veiligheid bezig is. In een open cultuur help je elkaar

Spark 37

Eerlijke concurrentie Eerlijke communicatie

Ons bedrijf Gebruik van bedrijfsmiddelen Bescherming van vertrouwelijke informatie Privacy Integriteit van (financiële) rapportage Liselotte Kooi Foto: Allard Willemse

Alle medewerkers krijgen in 2016 een e-learning over Compass. ‘Dat vinden we zo belangrijk’, benadrukt Liselotte, ‘dat dat voor iedereen wordt gefaciliteerd. Waar je werkplek ook is.’ Compass komt in 22 talen beschikbaar via intranet en/of op papier. Liselotte sluit af met een oproep: ‘Wees je bewust van je eigen gedrag, zorg dat je Compass kent en gebruikt om goede keuzes te maken en bespreek dilemma’s die je daarbij tegenkomt met elkaar.’ Met Compass geeft FrieslandCampina richting aan een toekomst van succesvol zaken doen en verantwoord ondernemen.

Preventie van fraude

38 Spark

December 2015

Bescherming gegevens, wat mag wel of niet? Een apart onderdeel van Compass is de nieuwe Privacy Code die de persoonlijke gegevens van medewerkers en van derden beschermt.

Vragen kun je stellen aan je Local Privacy Officer of via [email protected]

op een productielocatie van FrieslandCampina mogen alleen bezoekers komen die zijn aangemeld. Om ervoor te zorgen dat er geen ongenode gasten komen, worden van alle bezoekers videobeelden gemaakt en bewaard. Mag dat?

Melk voor vluchtelingkinderen in Nigeria FrieslandCampina WAMCO Nigeria heeft 20.000 pakken melk als voedselhulp gedoneerd aan vluchtelingen. Het Rode Kruis zorgde ter plaatse voor een goede verspreiding. ‘Dit project is een mooi voorbeeld van maatschappelijk verantwoord ondernemen in onze bedrijfsfilosofie’, zegt Rahul Colaco, managing director in Nigeria. Het voedselprogramma is voor 1700 Nigeriaanse kinderen van vijf jaar en ouder, en moeders in vluchtelingkampen in Yola. Dat is de hoofdstad van de staat Adamawa in het noordoosten van Nigeria. FrieslandCampina WAMCO Nigeria werkt hiervoor samen met het Nigeriaanse Rode Kruis. ‘Vanwege de sterke internationale ondersteuning en ervaring met hulpverlening in dit soort situaties, legt Ore Famurewa, director Corporate Affairs, uit. ‘En de vele vrijwilligers die meehelpen.’ Ontwikkeling Het doel is om ondervoeding in de kampen bij kwetsbare groepen tegen te gaan, zoals bij deze kinderen maar ook bij moeders. Bij de bekendmaking van deze voedselhulp,

Stel: Het antwoord op beide is: Nee, dat is niet toegestaan.

‘Steeds meer landen hebben wetten die de privacy van mensen beschermen. Ook FrieslandCampina moet ervoor zorgen dat het de regels volgt als het gaat om het verzamelen, gebruiken en beschermen van persoonlijke gegevens. Van medewerkers, maar ook van sollicitanten, tijdelijke krachten en derden, zoals accountants of consultants’, legt Liesbeth Kamp (Global Privacy Manager) uit. Samen met haar collega Jan-Paul Verboom (Legal Counsel Privacy) houdt ze zich bezig met de invoering van de nieuwe privacy code voor medewerkers en voor derden bij FrieslandCampina. Jan-Paul: ‘We hebben een code voor medewerkers, de Privacy Code for Employee Data, en een code voor consumenten, klanten, leden-melkveehouders, leveranciers en andere derde partijen, de Third Party Privacy Code. De code zorgt ervoor dat persoonlijke gegevens van al die mensen beschermd worden en is tevens een wettelijke basis voor het uitwisselen van personeelsgegevens over de wereld. Deze beide codes worden met ingang van 1 januari 2016 binnen heel FrieslandCampina van kracht.’ Wat mag wel en niet? ‘Dat verschilt voor beide groepen’, aldus Liesbeth. ‘Aan medewerkers mag je als werkgever een bankrekeningnummer vragen om het salaris te betalen; je mag als werkgever vragen naar een zwangerschap om het verlof te regelen, je mag medewerkers vragen hun foto te gebruiken voor een “smoelenboek” of applicaties als Microsoft Outlook. Maar het vragen naar en gebruiken van gegevens is aan regels gebonden. Datzelfde geldt voor de zogenaamde ‘derde partijen’. Je mag wel aan consumenten hun mening over een product vragen, maar je mag niet hun surfgedrag op je site monitoren als ze daar geen toestemming voor hebben gegeven.’ In de nieuwe Privacy Code is precies beschreven wat FrieslandCampina aan gegevens mag verzamelen en hoe die wel of niet gebruikt mogen worden. ‘In elke locatie is een Local Privacy Officer benoemd, die ervoor zorgt dat er volgens de regels wordt gewerkt. Hij of zij organiseert ook trainingen om medewerkers bewust te maken van de regels’, vult Jan-Paul aan. Alle informatie over de nieuwe Privacy Code is te vinden op intranet. Een e-learning over de code wordt aangeboden via HoriZon.

Stel:

Spark 39

er is een promotie van een nieuwe smaak drinkyoghurt. Om je daarmee kennis te laten maken wordt er een mail gestuurd naar alle email-adressen van FrieslandCampina-medewerkers.

Foto: FrieslandCampina Nigeria

hield de vicepresident van de Nutrition Society in Nigeria, Sam Yuwa, een speech. Hij benadrukte het belang van zuivel in de bestrijding van ondervoeding bij kinderen. ‘Dat sluit goed aan bij onze missie om de bevolking van Nigeria te voeden met kwalitatief goede zuivel’, reageert Rahul Colaco van FrieslandCampina WAMCO Nigeria. ‘We geven om mensen en onze gemeenschap. Ontoereikende voeding kan een gevaar zijn voor een goede ontwikkeling van kinderen. En dat beseffen we. Met dit voedselprogramma willen we dan ook de families in deze kampen ondersteunen en de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van hun kinderen bevorderen.’ De pakken melk zijn dit najaar uitgedeeld. Ore signaleert ook een intern effect: ‘Door dit project ondersteunen medewerkers ook de campagne #payitforward, die gelanceerd is door Peak. Het idee daarvan is om Nigerianen onderling te inspireren tot een daad van vriendelijkheid door te geven. En dat werkt, want collega’s sturen cadeautjes op die ook uitgedeeld worden in de vluchtelingkampen.’

40 Spark

Je werkt bij FrieslandCampina, waar ook ter wereld. En? Ben je er trots op dat je bij FrieslandCampina werkt? Welke bijdrage lever jij aan de doelstellingen van FrieslandCampina? Dit is het verhaal van….

September 2015

trots op... Foto: FrieslandCampina Creamy Creation

Karin Schröder, senior proces technoloog bij IPTEC (Ingredients Project & Technology Excellence Centre) ‘Tijdens de zogenaamde Boost Technology Days dit jaar kwamen ruim honderd technologen vanuit heel FrieslandCampina bij elkaar om kennis uit te wisselen, te brainstormen en aan vraagstukken te werken. Voor het eerst was er ook de verkiezing van technoloog van het jaar. Iedereen kon stemmen op drie genomineerden en ik won de Holy Cow Award!’ Op de oorkonde van de jury staat dat Karin hart heeft voor proces control, modelleren en indampers, en oog heeft voor duurzaamheid. Ze wordt gezien als expert, is actief in twee Technology Expert Teams en krijgt dingen — op haar bescheiden manier — voor elkaar. Karin co-ontwierp de BEAST-indamper die met zestig procent minder energieverbruik een enorme besparing op energie teweeg brengt. ‘Ik ben altijd bezig met modelleren en procestechnologie’, lacht ze. ‘Ik ben ooit chemische technologie gaan studeren vanwege het milieu. Je kunt demonstreren, of zelf iets proberen te veranderen. Het gat tussen research en de toepassing op een productielocatie vond ik groot. In mijn huidige werk met Advanced Proces Control projecten kom ik nu wekelijks op verschillende productielocaties en bij meerdere werkmaatschappijen. Ook met goede basale proces control is nog zoveel meer winst te behalen. Kennis van de één bij de ander gebruiken, dingen in de praktijk werkend krijgen, en daarmee structureel echt iets verbeteren; daar ben ik in mijn werk het meest trots op. En als het een keer niet direct lukt, dan leren we van onze fouten. Dat is het mooie van FrieslandCampina: dan helpen we elkaar om het samen wel werkend te krijgen.’

Foto: William Hoogteijling