Nr. 3 – Voorjaars editie februari 2016
In deze nieuwsbrief:
Goois Lyceum blijft Excellent! Voortgang Schoolplan Open Dag Inspiratiemiddag Geschiedenis en Omgeving Kerstgala Paarse Vrijdag in de aula Havo-4 leerlingen nemen een kijkje in de politieke keuken van Bussum Geschiedenis en Omgeving klas 3 presenteert ideeën nieuw centrum Bussum op gemeentehuis Excursie 1k1 naar EYE Politiek voor pubers Excellent in leerjaar 2 schooljaar 2015-2016 Breinverscheidenheid
GOOIS LYCEUM EXCELLENT Goois Lyceum blijft excellent! Een maand geleden kregen we - niet geheel onverwachts - te horen van het ministerie van Onderwijs dat het Goois Lyceum tot en met 2017 het predicaat 'excellente school' mag blijven voeren, voor zowel havo als vwo. Hier zijn we natuurlijk geweldig trots op. Op donderdag 21 januari vierden we onze gezamenlijke prestatie met een 'winterfeest', fantastisch georganiseerd door ouders, leerlingen en collega's. Op het dak van de school mocht ik een speech houden, die ik hierbij graag met u deel. “Welkom en wat geweldig dat jullie met ons de excellente status van het Goois Lyceum willen vieren! In het bijzonder wil ik een aantal mensen welkom heten. Als eerste Jeanne de Vaal, directrice van de Juliana Daltonschool hier in Bussum. Deze basisschool is samen met het Goois Lyceum de enige school in de gemeente Gooise Meren met het predicaat 'excellent'. Van harte gefeliciteerd! Vervolgens Marieke Sumter, nu directrice van de ook tot excellent benoemde GSF‐school de Gooise Praktijkschool, maar tot voor kort lid van onze schoolleiding. Zij zaait excellentie waar ze ook komt! Ook een bijzonder welkom voor wethouder van onderwijs Hendrik Boland, die ons maandag al kwam feliciteren.
We zijn zeer verheugd dat de gemeente met deze betrokkenheid laat zien er trots op te zijn dat zich een excellente VO‐school in de gemeente bevindt. Uiteraard verwelkom ik ook van harte de mensen die dit feest mogelijk hebben gemaakt: diverse leerlingen en ouders onder leiding van Bea Oosterveen. Enorm veel dank voor jullie inspanningen! Wat ben ik trots op onze school. In Nederland heerst op veel plekken de misvatting dat het fenomeen 'excellente school' alleen gaat over hoe de superleerlingen bediend worden. Of, helemaal erg, dat je er niet aan mee zou moeten doen als school, vanuit het idee dat als je maar gewoon doet, je al gek genoeg doet. "Wij geven hier goede lessen," zegt men dan, "en hebben zoiets niet nodig." Dit kan vervolgens op applaus rekenen van het luisterend docententeam. Ik denk dan bij mezelf: wat een gemiste kans. Want de jury die de scholen bekijkt let júist op de kwaliteit van de lessen. En de sfeer op school. En of er wel goed leiding gegeven wordt. En of ouders en leerlingen wel betrokken worden. En ook of de leerlingen die meer kunnen hier mogelijkheden toe hebben. Het is een gratis 'APK‐keuring' en het zeer dikke rapport geeft een school goede feedback om te kunnen leren. Een school die niet wil leren is als een bakkerij waar de bakker geen brood lust. Het Goois Lyceum kan nog veel leren. Maar dat neemt niet weg dat we nu even stil kunnen staan bij het feit dat we gewoon een geweldige school zijn. Hoe krijg je dat nou, zo'n predicaat? Wij hebben mazzel met goede randvoorwaarden. Zoals de buurt waar wij ons bevinden, waar onze omwonenden op constructieve wijze meedenken met de school. Wat geweldig dat ik veel van jullie hier ook zie. We hebben ook mazzel met de Gooise Scholen Federatie waar we in zitten. Onder leiding van het College van Bestuur, Kees en Mark, die ik hier ook van harte verwelkom, kunnen we door de onderlinge uitwisseling veel meer leren van andere scholen dan een éénpitter. Niet voor niets herbergt de GSF ook de excellente GPS en het excellente Vechtstede College. We staan op een prachtige plek midden in het Gooi met over het algemeen hele makkelijke leerlingen, absoluut een prettige randvoorwaarde. We hebben een goed contact met onze collega‐scholen het Vitus en het Willem de Zwijger, waar ook goed onderwijs gegeven wordt, en zitten niet in een destructieve concurrentiesituatie. Maar goede randvoorwaarden hebben andere scholen ook. Het kon ook juist in ons nadeel werken, want een jury zou extra kritisch naar ons kunnen kijken. Waarom hebben we het dan gekregen? Wij hebben de jury natuurlijk, naast een zeer luxe lunch allerlei gedetailleerde documenten gegeven waaruit blijkt dat we onze opbrengsten borgen ‐ daar is de inspectie dol op. Met ons mooie rendement, onze bovengemiddelde examenresultaten en onze teamplannen die we telkens evalueren. Maar het werd al snel duidelijk dat de ervaren juryleden heel goed door het cadeaupapier heen konden kijken. Is er achter de management façade wel een echte excellente school? Blijkbaar wel. Hoe komt het dan dat we dit predicaat hebben gekregen? Ik voer dit jaar, aangezien het mijn eerste jaar als rector van de school is, kennismakingsgesprekjes met alle personeelsleden. Vorige week zei één van de mensen: "Je voelt het gewoon aan de sfeer hier op school dat het een fantastische school is, en ik heb op zestien scholen gewerkt". Geweldig om te horen natuurlijk, maar nog steeds niet echt een verklaring. Hoewel? Sfeer wordt gemaakt door de mensen die er zijn. En bij ons heerst een sfeer van ambitie en betrokkenheid, de twee magische woorden. Ons docententeam is ambitieus en betrokken. Wat een kwaliteit, wat een goud hebben we in handen. Van spannende didactiek in de lessen tot inspirerende buitenlesactiviteiten. En deze bakkers lusten graag brood: iedereen is constant op zoek naar manieren om te leren. Men vult hier zelfs een digitaal bekwaamheidsdossier in. Debatten bij filosofie, met stem en handen Frans praten in AIM‐lessen, koeienhersens ontleden bij scheikunde, wedstrijdjes op het Chromebook bij Nederlands, bezoek op school van ex‐gevangenen van Jappenkampen, ex‐gedetineerden, raadsleden, CEO's van grote bedrijven. Graag noem ik hier Maarten Frissel, die met zijn zorgvuldige excellentieprogramma van sterrenkunde tot drama een grote bijdrage heeft geleverd aan ons predicaat. Ik noem graag Helmi Sonneveld, die als leider en inspirator van het Cambridge Engels‐programma ervoor heeft gezorgd dat we officieel een Cambridge school zijn. Ik noem graag Wouter de Vries, en in dat verlengde ook Marloes Kloosterboer en ex‐college Ernée Raspe die ons technasium tot één van de meest kwalitatieve van Nederland hebben gemaakt. Ik noem graag Carianne Lahnstein, die leiding geeft aan ons eigen moderne gymnasium, met het prachtige capita selecta‐programma. Ik noem graag Collin de Bruin en zijn team die met Kunst en Media bewijzen dat we niet alleen een bètaschool zijn, maar dat kunstzinnige creativiteit en verwondering hier hoog in het vaandel staan. Ik noem graag Kathelijne, Bob, Pieter‐Jan en Paul die met 'geschiedenis en omgeving' betekenis geven aan de wereld waar de leerlingen in leven. Maar alle docenten die bij ons werken verdienen dit predicaat misschien wel het meest van allemaal. Dit jaar schrijven we ons schoolplan, en denken leerlingen en ouders ook mee. Zoals een leerling enigszins verbaasd op de eerste studiedag aan het einde van een dag praten in een groep met docenten zei: "Het maakt ze echt wat uit!" Ik ben er trots op naast jullie te mogen werken.
Onze schoolleiding is ambitieus en betrokken. Op het juiste moment sturen en op het juiste moment laten en blind vertrouwen op het vakmanschap van de werknemers, een kunst die niet eenieder is gegeven. Dat wij excellent zijn, komt door de tomeloze inzet van Berry, Irma, Marianne, Kirsten, Mirjam, Marieke Smeur, en hierbij noem ik natuurlijk ook ex‐leden van de schoolleiding die het evenzeer mogelijk hebben gemaakt: mijn voorganger Henk Lenselink, Marieke Sumter, Erik Schmal en Rob Schuurmans. En we mogen in onze handjes wrijven met een sterke personeelsraad, ouderraad, leerlingenraad en medezeggenschapsraad die de schoolleiding scherp houden maar altijd op een betrokken en meedenkende wijze. Een school kan niet draaien zonder een goed OOP. En ons OOP is ook ambitieus en betrokken. Soms tot laat aan het werk om een rooster voor elkaar te krijgen, brieven de deur uit te doen, het gebouw op te knappen, en nooit te beroerd om iets extra te doen. Onze ouders zijn ook ambitieus en betrokken. Soms kritisch, maar altijd bereid om mee te denken. Altijd bereid om te helpen op school. Er wordt wel eens gezegd dat je als ouder opeens weinig meer van een school merkt als het kind eenmaal naar de middelbare is, dat is bij ons niet het geval! En dan waar het allemaal om gaat. Onze leerlingen willen voor een groot deel het beste uit zichzelf halen. Maar los van hun eigen ontwikkeling zijn grote groepen leerlingen nooit te beroerd te helpen en mee te denken. Of het nou gaat om samen de buurt netter te houden of in klankbordgroepen en op studiedagen te praten over het onderwijs. Ook jullie zijn ambitieus en betrokken en jullie inspireren ons docenten het beste uit onszelf te halen. Dit is een school waar docenten en leerlingen massaal samen tegen elkaar voetballen op een late vrijdagmiddag. Dit is een school waar leerlingen op de gang zingen en gitaarspelen en waar Tweede Kamerleden komen debatteren. Dit is een school waar een docent de ene week samen met een leerling de piste afsnelt en de week erna met diezelfde leerling een streng gesprek voert over het cijfer wiskunde. Dit is een school die de boventoon voert in landelijke netwerken zoals het U‐Talent‐netwerk in Utrecht en het Technasiumnetwerk. Dit is een school waar klankbordleerlingen elkaar vragend aankijken bij de vraag hoeveel er digitaal gepest wordt. Dit is een school waar als er weer eens met ICT of in de roosters iets vreselijk misgaat, iedereen zich geroepen voelt te helpen. Dit is een school waar als een collega in heftige persoonlijke omstandigheden terecht komt, tientallen mensen uit zichzelf naar de teamleider toe stappen met de vraag wat ze kunnen doen. Dit is een school die ambitie en warme betrokkenheid weet te combineren en dat is bijzonder, dat is excellent! Daarom toast ik met jullie op het Goois Lyceum, de mooiste school van Nederland! Ik nodig graag de oudste en de jongste leerling van onze school uit om de school de komende drie jaar officieel tot 'excellent' te verklaren. Tim van Walsem uit 6‐vwo en Chris Veerman uit 1k1, druk op de rode knop!”
Ajolt Elsakkers, rector
Voortgang schoolplan Donderdag 14 januari vond de derde studiedag plaats in het licht van ons nieuwe schoolplan, waarin we ons beleid voor de komende vier jaar vastleggen. Weer spraken docenten en leerlingen elkaar in groepen en weer was de opbrengst zeer groot. Inmiddels is het schoolplan bijna gereed. Na de studiedag heeft de schoolleiding uitgangspunten opgesteld en deze gedeeld. Naar aanleiding van de feedback op de uitgangspunten hebben we versie 1 van het schoolplan geschreven. Deze versie is uitgebreid besproken in de Ouderraad, Leerlingenraad en Personeelsraad. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan de tweede versie, die besproken zal worden met het College van Bestuur van de GSF en ter instemming zal worden voorgelegd aan de MR. Uiteraard zal het schoolplan voor iedereen toegankelijk komen te staan op de portalen. Het was een spannend en inspirerend traject om het schoolplan in gezamenlijkheid te maken. Hoewel de grote klus er nu bijna op zit, begint het echte werk natuurlijk nu pas - alle mooie plannen in de praktijk brengen! Ajolt Elsakkers, rector
Open Dag Goois Lyceum 2016 Met plezier konden we op zaterdagmiddag 6 februari constateren dat onze Open Dag weer zeer goed was bezocht door ouders en leerlingen. Alle collega’s, leerlingen en hulpouders hebben hun uiterste best gedaan om een goede indruk op de bezoekers achter te laten. Op vrijdagmiddag, tijdens de laatste ronde door het gebouw stoort elke kapotte vensterbank, elke vlek in het marmoleum en elk kromgetrokken affiche dat al jaren terloops stof vergaart. Maar op zaterdag viel het helemaal weg, deels door de drukte van de bezoekers, maar ook omdat het uiteindelijk niet gaat om de mankementen in het gebouw. Het zijn mensen die het doen. Uiteraard. Wat zagen de lokalen er zaterdag vrolijk uit! Spaans was een succesvolle alliantie aangegaan met Duits; 033 was dra-ma-tisch goed ingericht; in lokaal 032 en in de LO-zalen spatte het plezier ervan af. Een hele rij kinderen op gekleurde sokjes stonden in de rij voor de trampoline. Natuurlijk waren de stromen allemaal goed vertegenwoordigd. De sectie geschiedenis had dit jaar de meeste blauwe kleedjes geconfisqueerd om hun materiaal zo gunstig mogelijk te tonen en de derde verdieping was weer even druk bezocht als voorgaande jaren. Twee van de rondleiders uit 1k1 kwamen -zwaar geurend naar parfum- vertellen hoe boeiend het daar boven was. En kunnen we geen jaarabonnementje bij de bloemist nemen, zodat we elke week bloeiende bloemetjes in de lokalen hebben? Het was leuk te zien dat er dit jaar meer activiteiten voor de kinderen waren georganiseerd: een pubquiz, lesjes AIM bij Frans, de economische quiz, schrijf je naam in het Grieks, natuurlijk weer debatrondes bij Nederlands, een stop-motion filmpje maken bij K&M en hoe maak je een hit in 10 minuten bij muziek. Aan inspiratie geen gebrek bij jullie! Een prachtig idee van de meest duurzame “PR- gadget ” ooit uitgedeeld op een Open dag. Afkomstig van de sectie aardrijkskunde, die leerlingen een half-edelsteentje liet uitzoeken om mee te nemen naar huis. Het optreden van de leerlingen van de musical was weer zeer noemenswaardig, prachtig meerstemmig met een stevig rockende uithaal op het eind. Is er een betere manier om je zaterdagochtend te beginnen? Ik zag veel ontspannen rondlopende gezinnen en een grote opkomst bij de informatierondes. De collega’s die mensen bij de entree welkom heetten, gaven aan dat mensen opgewekt naar binnen kwamen. Alsof een bezoek aan onze school de beste besteding was van een vrije zaterdag. Er zijn meer dan 1250 informatiemappen uitgereikt, waaronder overigens veel aan ouders met een kind uit groep 7. Het aantal bezoekers van een Open Dag is doorgaans niet voorspellend voor de aanmelding, maar het zegt uiteraard wel wat over de grote belangstelling die er is voor onze fantastische school! De woensdag erop kwamen meer dan 325 leerlingen uit groep 8 onze kennismakingslesjes bezoeken en de week erop nog eens 75 voor de tweede technasium lesjesmiddag . Nu maar afwachten in hoeveel aanmeldingen dit alles zal resulteren. Op 22 maart zullen we het precies weten. Een gevonden briefje in één van de tuinen van onze buren op de Vossiuslaan gaf buitengewoon veel inzicht in de voorbereiding van een kind uit groep 7 (of zou het toch groep 8 zijn?). Ik hoop dat we Julia’s vragen goed hebben kunnen beantwoorden. Mw. Jansen, afdelingsleider leerjaar 1
Inspiratiemiddag Geschiedenis & Omgeving Op dinsdag 26 januari vond de derde inspiratiemiddag van het jaar plaats, die deze keer in het teken stond van Geschiedenis en Omgeving. Dit is de stroming die leerlingen kunnen kiezen aan het eind van de brugklas, en dus wordt aangeboden in leerjaar 2 en 3. Ongeveer 35 docenten waren benieuwd naar de inhoud van deze stroming. De middag begon met een inleiding over het vak, wat bij sommige mensen zelfs een eerste kennismaking betekende. Geschiedenis en Omgeving is een vak dat dit schooljaar voor het vierde jaar wordt gegeven, waarbij het van een vak in ontwikkeling inmiddels is veranderd in een volwaardige stroming op het Goois Lyceum. Net zoals bij de andere stromingen staat het aanleren van vaardigheden centraal, zoals leren samenwerken, onderzoeken en presenteren. Daarnaast vindt na ieder project een uitgebreide reflectie plaats, waar leerlingen verbeterpunten voor de volgende keer uit halen. Na de gezamenlijke introductie ging de groep uiteen om verschillende workshops te volgen. De grootste groep had daarbij gekozen voor een gastles van een overlevende uit een Jappenkamp in Indonesië. Zij zorgde met haar aangrijpende verhaal voor ademloos luisterende docenten, iets wat haar ook altijd lukt bij de leerlingen. De andere aanwezigen voerden zelf opdrachten uit. Daarbij bedacht één groep een nieuwe functie voor Fort Uitermeer en de andere groep ontwierp een verbeterd Goois Lyceum, ondertussen geconfronteerd met allerlei kansen en tegenwerkingen. Ten slotte kwamen Demi en Paul uit de derde klas een presentatie geven over hun laatste project, namelijk het ontwerpen van een nieuw centrum voor Bussum. Deze presentatie hadden zij, net als enkele andere leerlingen, ook al gegeven bij de gemeente. Na afloop werd hen het hemd van het lijf gevraagd door de aanwezige docenten, die natuurlijk graag van de leerlingen zelf wilden weten hoe zij Geschiedenis en Omgeving ervaren. Deze vragen werden eerlijk en duidelijk beantwoord, waardoor men aan het eind van deze middag een stuk wijzer was geworden over het reilen en zeilen bij Geschiedenis en Omgeving. Bob van Beek, docent Geschiedenis en Omgeving
Kerstgala
Het was een donderdagavond en ik had mijn nette kleren uit m’n kast gehaald. Ik kwam het schoolplein op waar het kerstgevoel helemaal bij me kwam. Er stonden een aantal vuurkorven te branden en het plein was mooi versierd met wat lichtjes en echte kerstbomen. Vanaf het dak van de school kwam de sneeuw mij tegemoet. De hal was compleet getransformeerd en was prachtig in het rood en wit uitgelicht. Er stonden luxe pokertafels klaar, waar je een fanatiek potje kon spelen tegen je beste vrienden. De jongens van de feestcommissie leidde het spel eerlijk en ik moet zeggen dat het net als een echt casino voelde. Ik was dus al helemaal in de stemming gekomen toen ik de feestzaal binnenliep, die niet terug te herkennen viel. Overal waar ik keek gingen door de hele aula, lichtstralen vanaf het podium de zaal in. Op het podium stond de coverband ‘Kraakhelder’ die het dak eraf blies! Ze speelde alle bekende 90s rocknummers kwamen voorbij wat mij samen met m’n klasgenoten en zelfs docenten ‘de voeten van de vloer lieten gaan’. In de aula hing een in een spiegelbol van één meter breed en hingen er super vette 90’s effecten aan het plafond, waardoor je een écht gala gevoel kreeg. De techniek zag er goed uit en het geluid klonk super, door veel inzet van de jongens die 2 dagen lang gebouwd hebben. DMH – Entertainment & techniekgroep Goois Lyceum, bedankt! In het midden van de avond, wisselde de band zich af met een DJ genaamd ‘Martinez’ 25 minuten lang gingen we van ‘links naar recht en van voor naar achter en van boven naar beneden’, stil staan was geen optie met de keiharde house platen. De avond werd afgesloten door DJ Waylon Pereira en MC hightower, waarbij het publiek z’n laatste beetje energie kon geven en zich helemaal kon laten gaan op de lekkerste Urban / hiphop nummers. De sitdows en de polonaises mochten ook zeker niet ontbreken tijdens voor mij het beste gala in jaren! Als eindexamen kandidaat met in na het gala om 01.00 naar de afterparty gegaan in de spot, waar ik de avond kon afsluiten. Het gala zal altijd iets zijn wat me bij zou blijven en ik hoop dat voor alle toekomstige leerlingen het Goois Lyceum (De feestcommissie) nog vele goede feesten zullen organiseren! Met speciale dank aan; Marloes Bischoff, voor haar harde werk en vele inzet! Martijn Post, 5-havo en Marloes Bischoff
Paarse Vrijdag in de aula Vrijdag 11 december verzamelde een behoorlijk aantal leerlingen uit verschillende leerjaren zich in de aula versierd met paarse accenten. Twaalf docenten hadden hun klassen voor het evenement opgegeven. In de mentorklas hadden zij ook al een krant over dit onderwerp uitgedeeld. Bij binnenkomst ontvingen de leerlingen een paars armbandje, waardoor de gehele aula paars kleurde voor deze bijzondere bijeenkomst. Na een korte aankondiging, van niemand minder dan mevrouw Van den Berge, kwamen twee enthousiaste, jonge mannen het podium op. Dit waren de organisatoren van de Paarse Vrijdag: Bas Hageman en Maarten Moeijes.
Zij begonnen het verhaal met een duidelijke en aansprekende inleiding over het onderwerp homoacceptatie. Het was opvallend hoe veel interactie ze hadden met het publiek. Dit maakte het erg leuk maakte om hierbij aanwezig te zijn. Ze waren geïnteresseerd naar onze opinie en wij mochten deze mening ook duidelijk aan de rest laten horen. Op het eind zat iedereen nog met één vraag, namelijk: Wie van de twee is nu homoseksueel? Ze brachten het in stemming en hiermee toonden Bas en Maarten aan dat je dit niet kunt zeggen op basis van uiterlijk. Wij denken dat deze presentatie heeft bijgedragen aan het beeld wat velen van homoseksuelen hebben en de emancipatie op onze school en onze omgeving. Wij vinden het goed dat er open over dit onderwerp wordt gesproken.
Carmen van der Heiden en Famke Driessen, v5c
Havo-4 leerlingen nemen een kijkje in politieke keuken van Bussum De burgemeester opent de raadsvergadering en de wethouders presenteren een voorstel om het afsteken van vuurwerk aan banden te leggen. Vandaag kruipen de leerlingen in de huid van gemeenteraadsleden. Ze krijgen een stoomcursus spreken via de voorzitter. Waarom wordt het spreken via de voorzitter gedaan? Voor de orde en overzichtelijkheid en om het minder persoonlijk te maken. “De emoties lopen op die manier meestal minder hoog op”, zegt raadslid Rob van Riksen. Zodra de voorzitter het woord heeft gegeven, mogen de partijen spreken middels de luidspreker. Er is een korte uitleg over hoe een raadsvergadering in elkaar steekt. Ter verduidelijking. Er zijn acht zetels voor Liberaal Blauw, Zes voor Rozerood, vier voor de Groenen en vijf voor Levend Wit. De leerlingen verplaatsen zich in deze vier politieke partijen. Rozerood en Liberaal blauw vormen de coalitie en de anderen de oppositie. De wethouders willen met oud en nieuw een vuurwerkverbod op bepaalde plekken in de gemeente. In de buurt van verzorgingshuizen, ziekenhuizen, in parken en rond kinderboerderijen mag geen vuur werk worden afgestoken. Degenen die dat toch doen, kunnen een boete krijgen. Levend Wit is volledig tegen het voorstel en is er voorstander van dat deze traditie in stand wordt gehouden. Ook andere fracties presenteren hun standpunten. De Groenen willen op een centraal punt door professionals vuurwerk af laten steken plus verplichte voorlichting. Dit is veiliger en goedkoper. Elke partij krijgt de opdracht om een amendement te schrijven. Het doel is zoveel mogelijk steun verkrijgen. Dan wordt het tijd om te lobbyen. Het werk wordt verdeeld en per duo wordt er met andere partijen overlegd. Welke andere partij draagt eraan bij een meerderheid te verkrijgen? Politiek is ook een kwestie van rekenen. Het is zaak om goed te tellen, want het gaat erom dat je de meerderheid krijgt. De partijen gaan volop met elkaar in debat en aansluitend vindt de stemming plaats. Het amendement van de Groenen moet op grond van stemming aan het voorstel worden toegevoegd. Tot slot passeren de volgende vragen de revue. Vindt u politiek leuk? Wat is het budget van de gemeente Bussum? De leerling-wethouder van het moment denkt drie miljoen. In de praktijk is dit 100 miljoen. “Dit betekent dat de nieuwe raadsleden beslissen over 100 miljoen”, vertelt commissielid Wouter van der Schaaf. Marian van den Berge, docent maatschappijleer
Geschiedenis en Omgeving klas 3 presenteert ideeën over een nieuw centrum van Bussum op het gemeentehuis “Graag zien we op het gemeentehuis met welke ideeën jullie komen” zeiden wethouder de Ridder en wethouder van den Berg over ons project Herontwerp het Centrum van Bussum. Dat lieten we ons geen twee keer zeggen. Op 10 december mochten we de resultaten van ons project komen presenteren (de foto hiernaast is de selfie met de wethouders). Eind augustus zijn we gestart met de opdracht: herontwerp het centrum van Bussum. Alles mag, maar er moet een historische component terug komen en ook aan het milieu moet gedacht worden. Om inspiratie op te doen hebben we een Istawalk door Bussum gedaan. Vervolgens gingen de leerlingen zich verdiepen in een kenmerkend gebouw in Bussum: Marienburg, de Vonk en voormalige cacaofabriek Bensdorp. Ook hebben we drie gastlessen gekregen van de stedenbouwkundige van de gemeente, de centrummanager en de projectmanager Ruimtelijke Inrichting van Bussum. Na deze voorbereiding werd het tijd om aan de slag te gaan. Met verf, suikerklontjes, hout, papier en stokjes moet een maquette gebouwd worden op schaal. Ook moet er een brochure komen waarin de ideeën worden uitgelegd. In de eerste een presentatieronde zagen we zeer veel originaliteit en out-of-the-box-denken. Een greep uit de concepten: de haven moet terug komen, het gemeentehuis moet gesloopt worden, een groot overdekt winkelcentrum met glas in lood dak, Marienburg moet een park worden, er komt in plaats van de trein een monorail, meer parken met klimboot, een grote bom als oorlogsmonument, een KFC en stadsmoestuinen. Drie groepen zijn uitgekozen om hun presentatie te doen bij het gemeentehuis. Om extra goed voorbereid te zijn hebben de drie groepen hun presentatie bijgeschaafd. Ook hebben zij een try-out gedaan voor de heren van de Historische Kring Bussum die ons begeleid hebben op de Instawalk. Dan zijn we uiteindelijk klaar om naar het gemeentehuis te gaan. Zenuwachtig over wat ze kunnen verwachten en nieuwsgierig naar wie er zou komen luisteren komen we aan. Drie steengoede presentaties zorgen er voor dat de stuurgroep centrum management weer met een frisse blik naar haar eigen centrum kijkt. Wie weet wat we in de toekomst terug gaan zien in Bussum. We zijn echt heel trots op onze klas. Pieter Jan van Helden en Kathelijne van Houtert, docenten Geschiedenis en Omgeving
Excursie 1k1 naar EYE We waren maandag 18 januari (1k1) naar Eye in Amsterdam. Het was een ontzettend leuke dag om op terug te kijken. We gingen met de trein naar Amsterdam. En in de trein zijn palen en drie keer raden wat wij gingen doen paaldansen. Eenmaal aangekomen gingen we met het pontje naar de overkant, richting het museum. We kwamen binnen en iedereen zocht meteen het bordje van de wc. We moesten daarna onze jassen in kluisjes doen en we werden opgedeeld in twee groepen, en toen kwam onze rondleidster. We gingen eerst naar de expositie van de film maker Michelangelo Antonioni. Hij is een vernieuwende filmaker, want het bijzondere aan hem was dat hij kunst verwerkte in zijn films. We kregen papieren brillen met verschillende kleuren en een met spiegeltjes. Zodat je anders naar de film keek. Dat was zijn bedoeling. Daarna kregen we een workshop over stopmotion. Dat vonden we het leukste deel. Eerst legde hij uit wat stopmotion was en in hield. Daarna maakte we in twee of drietallen allemaal onze eigen stopmotion. Het was alles bij elkaar een super leuke dag!
Sarah Mac Donald en Kuin Krüse, 1k1
Politiek voor pubers Maandag 18 januari hebben wij (in de zin van: alle 5‐vwo klassen) een voorlichting gekregen van ProDemos over het gemeentelijk bestuur. We kregen uitleg en we konden ook vragen stellen aan raadsleden van de Gemeente Gooise Meren. Na deze ronde werd uitgelegd wat de bedoeling was. We gingen een eigen gemeentebestuur vormen! Zo werden er twee wethouders uitgekozen die een voorstel konden doen van een nieuwe wet: “Er moet een vuurwerkverbod komen”. De rest van de klas werd onderverdeeld in verschillende politieke partijen: de socialisten (Rozerood), de liberalen (Liberaalblauw) en middenpartijen (Levenswit en De Groenen). Deze moesten bedenken wat hun standpunt zou zijn over deze wet, rekening houdend met de algemene waarden die voor elke politieke partij het belangrijkst zijn. Je kon natuurlijk ook een amendement of een motie bedenken die je in een latere ronde kon indienen. Vervolgens kwam ronde twee: het onderhandelen. Als partij was het natuurlijk handig om te gaan lobbyen met andere partijen. We wilden hen ervan overtuigen dat onze oplossing een betere was. Op die manier vormden er zich voor‐ en tegenstanders die in de derde ronde in de vorm van een debat op elkaar mochten reageren. Er werd gegooid met argumenten over dieren op de kinderboerderij, de vingertjes van kinderen, ziekenhuis patiënten die rust nodig hebben en ook over de traditie van vuurwerk afsteken. Uiteindelijk werd er gestemd. Wat bleek? Het amendement van Rozerood werd aangenomen: Vuurwerk mag alleen afgestoken worden op de daarvoor aangewezen plekken. Dan houden de mensen toch het plezier van vuurwerk en kunnen de lammetjes rustig blijven slapen. Anne Marijn Bruijn, 5‐vwo
Breinverscheidenheid een college door Dick Swaab Dit jaar volgt Marianne van Bakel, afdelingsleider leerjaar 2, een collegereeks over de werking van de hersenen en de invloed daarvan op het leren van kinderen. Hieronder het verslag van een van deze colleges. Dick Swaab (Amsterdam, 17 december 1944) is een Nederlandse arts en neurobioloog, die bekendheid geniet als hersenonderzoeker. Hij is emeritus hoogleraar in de neurobiologie aan de Universiteit van Amsterdam en was tot 2005 directeur van het Nederlands Instituut voor Hersenonderzoek van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Swaab leidt een onderzoeksgroep aan het Nederlands Herseninstituut in Amsterdam en is Chao Kuang Piu hoogleraar aan de Zhejiang Universiteit, Hangzhou, P.‐R. China. Dick Swaab is een voorstander van gedifferentieerd onderwijs. Hij geeft toe dat zoiets lastig klassikaal is te organiseren, met al die verschillende breinen, maar onderwijs is het meest kansrijk door zoveel mogelijk aan te sluiten bij het karakter van de leerlingen. Op basis van onderzoeken stelt Swaab dat
die ‘harde schijf’ een grote invloed heeft op het niveau, de ontwikkeling en de belangstelling, terwijl een karakter in de kern nauwelijks verandert. Toch benoemd hij ook de zin van leren en stimuleren: haal eruit wat erin zit. Vorming in de baarmoeder De kern van het onderzoekswerk van Swaab draait om de vroege ‘programmering’ van ons brein. Hij toont aan dat essentiële elementen van onze persoonlijkheid al in de baarmoeder worden vastgelegd binnen de hersenstructuur: van IQ, gender‐identiteit en seksuele oriëntatie tot het voor elk mens zo typerende gedrag, verslavingsgevoeligheid en de aanleg voor hersenziekten. Omgevingsfactoren hebben wel invloed, alleen geldt dat vooral in sterke mate voor de vroegste omgeving waarin we verkeren, de baarmoeder. In de baarmoeder ontstaat er interactie tussen zich ontwikkelde hersencellen en chemische boodschappers. Die interactie bepaalt wat ‘aangeboren’ is en dat is iets anders dan de genetische aanleg die bepaald wordt door het DNA van de ouders. Al tijdens de zwangerschap ondergaat de genetische basis namelijk allerlei moleculaire veranderingen door invloeden van buitenaf: van voeding, drank, sigaretten en medicijnen tot en met de stresshormonen van de moeder en het biologische milieu waarin ze leeft. Volgens de nieuwste inzichten kunnen zelfs paracetamol en weekmakers in plastics invloed uitoefenen op ongeboren kinderen. Zo ontstaan door chemische boodschappers al vroeg allerlei variaties in onze breinontwikkeling. Dat verklaart ook waarom eeneiige tweelingen ondanks hun identieke DNA vaak totaal verschillende persoonlijkheden zijn. Zelforganisatie van het brein Fascinerend is het voorbeeld van Swaab van een tweeling met slechts één lichaam en twee hoofden (en dus twee breinen). Het zijn unieke karakters, met elk hun eigen capaciteiten, voorkeuren en beperkingen. Hoe kunnen deze brein dan zo verschillen? Volgens Swaab komt dat door zelforganisatie, een fenomeen dat zichtbaar is in bijvoorbeeld spreeuwenzwermen die als één organisme lijken te bewegen. Tijdens de vroege ontwikkeling vormen zich steeds nieuwe contactlijnen door een mix van samenspel en competitie. Swaab legt uit dat die zelforganisatie de grootste piek beleeft tijdens de ontwikkeling in de baarmoeder, met een uitloop voor een beperkt aantal hersengebieden zoals de prefrontale cortex.. Al in het vierde levensjaar is het aantal hersencellen op volwassen niveau. Maar ook al verandert onze ‘harde schijf’ niet meer (tenzij je een hersenaandoening of een klap op je hoofd krijgt) door alles wat we meemaken, gaat de vorming van contacten tussen hersencellen nog wel lang door. Het zijn deze unieke variaties in onze breinstructuur die bepalen waar we wel of juist niet goed in zijn , of door passende prikkels kunnen worden. Prefrontale cortex Een periode die binnen het onderwijs extra aandacht vraagt is die van de pubertijd tot ongeveer het vierentwintigste levensjaar. In die periode komt namelijk een heel belangrijk hersengebied tot ontwikkeling, de prefrontale cortex. Het gebied dat bepalend is voor sociaal en moreel gedrag, planning en organisatie en het beheersen van impulsen. Uitgerekend in deze cruciale fase wordt het brein bestookt door geslachtshormonen, volgens Swaab een grote stressbelasting voor de hersenen.
Als het brein aanleg heeft voor neuropsychiatrische aandoeningen als schizofrenie of borderline, dan komt het vaak in deze periode aan het licht. Zeker als de hersenen extra getriggerd worden door experimenten met alcohol en drugs. Het is sowieso voor de puber lastig om te leren omgaan met een anders functionerend brein. Alle hersengebieden worden namelijk beïnvloed door de geslachtshormonen. In deze fase is de jeugd gevoeliger dan ooit voor avontuur, ook als dat ongezond is of crimineel. Opvallend is ook dat het jonge brein nauwelijks onder de indruk is van straffen. Volgens Swaab werkt het belonen van positief gedrag veel beter. Al geldt ook hier dat de mate waarin pubers uit de bocht vliegen grotendeels bepaald wordt door hun karakter. Een passende omgeving Als hersenonderzoeker baarde Swaab vooral opzien met zijn, destijds controversiële, inzichten over sekseverschillen in de hersenen, gender‐identiteit en seksuele oriëntatie. Thema’s die ook in het onderwijs een rol kunnen spelen, juist in de fase waarin jongeren ontdekken wie ze zijn. Voor transgenders is het een openbaring als ze horen dat het gevoel van man of vrouw zijn, ligt vastgelegd in de breinstructuur en onveranderlijk is. Zij worden maatschappelijk gezien als uitzondering op de regel, terwijl Swaab met zijn onderzoeken aantoont dat we in de kern allemaal unieke breinvariaties van de natuur zijn. Precies daar ligt een grote uitdaging voor het onderwijs. Hoe kan je als school tegemoet komen aan de enorme breinverscheidenheid. Swaab heeft daar geen pasklaar antwoord op, maar constateert wel dat de tijd van maakbaarheid voorbij is. Zijn boodschap richt zich vooral op de acceptatie van wie we zijn, inclusief ons brein. Met als grootste uitdaging het vinden van een omgeving die aansluit bij de wijze waarop onze hersenen zijn gevormd. Het aanpassen van de schooltijden vindt Swaab niet zinvol omdat je dan het probleem verschuift. De interne klok went daar heel snel aan. Beter is het om jeugd wel op tijd te laten beginnen, maar toetsen of belangrijke informatieoverdracht pas later op de dag te plannen. Ook de IQ ligt vast bij de geboorte, maar de uiteindelijke waarde wordt pas laat bereikt, de snelheid van ontwikkeling varieert sterk. Daardoor kan de intellectuele capaciteit van twaalfjarige kinderen soms nog wel met 12 punten stijgen of dalen! Swaab benadrukt daarom om niet teveel waarde te hechten aan testen en rekening te houden met de verschillen tussen snelle en langzame starters.
Bussum, 25 februari 2016 Eindredactie: Drs. A.P. Elsakkers Mw. R. Smit Colofon Deze digitale nieuwsbrief is een uitgave van: het Goois Lyceum Vossiuslaan 2a 1401 RT Bussum 035-6933294 Voor reacties, vragen of opmerkingen kunt u mailen naar:
[email protected]
