NR. 2
februari 2012
AFDELING BELEID OPNIEUW INGERICHT De afdeling beleid wordt anders ingericht. Redenen daarvoor zijn het besluit van het MT om geen nieuwe invulling te geven aan de functie van hoofd beleid en de beperkte aanwezigheid van de commandant. Wim Blok blijft de direct leidinggevende van de beleidsmedewerkers. Zij worden gedetacheerd bij de sectoren. Concreet betekent dit dat Paul Rapmund als aandachtsgebied Operationele Brandweerzorg krijgt, en Steve Smit Voorbereidende Brandweerzorg onder zijn hoede neemt. Sectorhoofden Nico Moes en Hans Harding zijn daarbij hun opdrachtgever. Judith Siebel krijgt beleidscontrol als taakveld, wat inhoudt dat zij de beleidscyclus bewaakt. Verder zal in de beleidsvorming meer aandacht besteed worden aan de opdrachtformulering en de beleidsvoorbereiding.
BUURTBEWONERS GEÏNFORMEERD OVER NIEUWBOUWPLANNEN KAZERNE NOORD ‘We willen graag op jullie openingsfeestje komen.’ Een mooier compliment kon Pieter Corell, kazernechef Zaanstad Noord, bij de afsluiting van de informatiebijeenkomst niet krijgen. Ruim 42 buren maakte gebruik van de uitnodiging om op 18 februari informatie te krijgen over de nieuwbouwplannen.
Kazerne Noord werd in 2007 gebouwd als dagdienstlocatie voor het noordelijke deel van Zaanstad. Inmiddels zijn we vijf jaar verder en groeit de kazerne letterlijk ‘uit zijn jasje’. Daarom is besloten om deze locatie uit te breiden en tevens het personeel en materieel van de te verhuizen vrijwilligerspost uit Wormerveer (locatie Wandelweg) op te vangen. Ook wordt het gebouw geschikt gemaakt voor overnachting, als dit bijvoorbeeld door weersomstandigheden nodig is. Buren, maar ook hun kinderen uitgenodigd Corell: ‘Het was een prima bijeenkomst. Precies wat we voor ogen hadden. We hadden niet alleen de buren uitgenodigd, maar ook hun kinderen, zodat iedereen in de gelegenheid werd gesteld om deel te nemen aan de bijeenkomst. Het leuke was dat er ook buren waren die speciaal hun kleinkinderen hadden meegenomen om kennis te laten maken met de brandweer. En mede dankzij twee vrijwilligers uit Wormerveer liep alles op rolletjes.’ De nieuwbouw Nico Moes hield namens Brandweer Zaanstad een korte inleiding waarin hij uitlegde wat de nieuwbouw inhoudt, de stand van zaken toelichtte en de reden waarom. Hij gaf in zijn verhaal duidelijk aan dat de buurtbewoners steeds op de hoogte worden gehouden, bijvoorbeeld door middel van een informatiebrief. Ook de architect was aanwezig en vertelde aan de hand van beeldmateriaal wat de uitbouw precies inhield. Corell: ‘Verder hadden we ook de wijkmanager en een afdelingshoofd van technische vergunningen uitgenodigd van de gemeente Zaanstad. Dit hadden we bewust gedaan omdat we weten dat er onder de buurtbewoners wel wat vragen leven ten aanzien van de gemeente en de woonomgeving. Vragen die niet zozeer door ons beantwoord kunnen worden. Dat bleek goed ingeschat. Ik denk dat wij met deze bijeenkomst een goede aanzet hebben gegeven. En we blijven ze informeren over de komende stappen.’
PERSONEEL 12,5 JAAR JUBILEUM Dhr. D. Aafjes, kazerne Krommenie
ZAANSE WAKKEN: BRANDWEER ZAANSTAD BIJ WNL Tijdens de recente vorstperiode in januari en februari heeft de duikploeg van Brandweer Zaanstad het nieuws gehaald. Bij twee ochtenduitzendingen van Wakker Nederland (WNL) werd stilgestaan bij de inzet van de duikploeg bij reddingsacties. Een mooie gelegenheid om het werk van de ploegen onder de aandacht te brengen. Dagelijks kijken ongeveer 300.000 mensen naar Wakker Nederland.
Het wak in met Wakker Nederland In 2012 krijgt ster-reporter Karen Veldman van WNL de nodige aanwijzingen van Rachelle Slootweg. Gehuld in een duikerpak wordt ze tijdens de opnames van de eerste uitzending in het Twiske uitgedaagd het ijskoude water in te plonsen. Rachelle wordt door collega’s Gerrit-Jan, Arnold Kruijt en Justin Peet geassisteerd. De achtergrondinformatie wordt opgenomen en komt terug in de uitzending. Deze is nog steeds online te zien bij http://www.omroepwnl.nl/video/fragment/vandaag-dedag-wak_40109.
3 februari 2012: het was vannacht -7C. Het vriest al enige tijd, maar ondanks de genadeloze kou is het ijs niet op alle plaatsen sterk genoeg om een schaatser of kluner te dragen. Zwakke plekken vormen een gevaar. Wegblijven van zwak en onbetrouwbaar ijs is natuurlijk het beste, maar de verleiding/ aantrekkingskracht is soms niet te weerstaan. En een ongeluk zit in een klein hoekje. Regelmatig komt in deze winterperiode een bericht over onderkoelde schaatsers in het nieuws. Soms erger. Wat betekent het als je in een wak terecht komt, hoe klim je eruit en hoe vergroot je jouw overlevingskansen als je zelfs onder het ijs komt?
Ook mee onder het ijs De belangstelling van het reportageteam was duidelijk gewekt. Nog geen week later werd opnieuw een uitzending voorbereid in het Twiske. Hierbij ging de reporter een stapje verder en dook onder het nog steeds aangroeiende ijs. Dit keer nam Gerrit-Jan Mars de reporter mee onder het ijs. Tot grote opluchting kwam ze weer tevoorschijn met de complimenten van de instructeur. http://www.omroepwnl.nl/video/fragment/vandaag-dedag-wak_40206
Eerder gezien Een Klokhuisopname uit 2009 is voor veel reporters nog steeds aanleiding om contact op te nemen met Brandweer Zaanstad. Door de positieve respons van ons duikersteam zijn we ook in 2012 weer in beeld. Teamleider Gerrit-Jan Mars stelt: ‘We staan er voor open. We hebben de kennis en kunde in huis om een dergelijke demonstratie veilig neer te zetten. Daarnaast is het een uitstekend visitekaartje, waarmee we ook nog eens laten zien ‘uitruk gereed’ te zijn’. Gerrit-Jan stelt verder dat de uitzending is gemaakt tijdens een reguliere oefening. ‘Als er dus wat gebeurt tijdens een dergelijke opname, is het team paraat’. Dat is goed te zien in het Klokhuisfilmpje: http://www.youtube.com/watch?v=LI83bDw_ZAg.
Achtergronden Het duikteam van Brandweer Zaanstad bestaat uit in totaal 50 collega’s. Naast een aantal vaste krachten wordt gewerkt met vrijwilligers. Duiken en vooral veilig duiken vraagt om intensieve trainingen en het halen van certificaten. Tijdens het oefenen wordt ook door collega’s van Brandweer Purmerend mee gedoken. Het biedt een goede kans om met de speciaal neergelegde scheepswrakken, autowrakken (al dan niet met poppen) in zowel de Jagersplas, het Twiske en bij de Houthavenkade de praktijkervaring op niveau te houden. Ook in zwembaden worden onderwateruren gemaakt. En regelmatig wordt de theoretische kennis bijgespijkerd. Alle oefeningen zijn gericht op het goed laten verlopen van zo’n 100 (gemiddeld aantal over de afgelopen vier jaar) uitrukken per jaar. Daarbij worden niet alleen mensen, maar ook dieren in nood gered. Veel van de ingrepen betreffen te water geraakte voertuigen, waarbij de laatste jaren een opvallende stijging wordt gezien. De weersomstandigheden spelen hier een rol in. Naast de Brandweer wordt ook door het ijsreddingsteam van de KNRM reddingen verzorgd. Het duikteam van de Brandweer komt meer en meer in beeld als een snelle redder in nood. De reportages op TV dragen hier zeker aan bij.
BEZOEK TWEEDE KAMERLID JEANINE HENNIS-PLASSCHAERT Graag komt het Tweede Kamerlid Jeanine HennisPlasschaert van de VVD nogmaals bij VrZW en Brandweer Zaanstad op werkbezoekbezoek. Haar bezoek op vrijdag 17 februari is zeer geanimeerd verlopen. Diverse onderwerpen kwamen aan bod, zoals het nieuwe wetsvoorstel over de regionalisering. Tijdens deze discussie gaf Jeannine ook duidelijk aan: 'Hoe de standpunten ook zijn, de wet zal gewoon doorgaan richting Eerste Kamer.' Don Bijl, burgemeester van Purmerend sprak namens het veiligheidsbestuur zijn zorg uit over de toenemende kosten terwijl gemeenten moeten bezuinigen. 'Dat knelt'.
Jeannine gaf aan dat Opstelten dit onderwerp, maar ook het onderwerp frictiekosten, mee zal nemen in de evaluatie van de Wet veiligheidsregio eind dit jaar. Monique van Beek, afdelingshoofd C&R, lichtte samen met Gerrie Ruijs de ontwikkelingen van de crisisorganisatie en de veiligheidstaken toe. Uitgebreid is ook gesproken over de ontwikkelingen ten aanzien van de meldkamer. Gerda Vennik en Jan van der Pijl (politie) spraken tijdens het bezoek aan de meldkamer over de zorg die er is rondom de problematiek en de onduidelijkheden die dit met zich meebrengt voor het personeel. Jeanine gaf aan deze zorg te willen bespreken in de Tweede Kamer.
Oefencentrum Verrast was het Kamerlid door het bezoek aan het oefencentrum van Brandweer Zaanstad. De demonstratie van een flash over, de snelheid waarmee het vuur om zich heen greep, maakte indruk op haar. Met een korte demonstratie van de ‘one seven’ werd het werkbezoek afgerond. Maar niet voordat Jan Schouten, commandant van Purmerend en Nico Moes, Sectorhoofd Operationele Brandweerzorg, Jeanine nog uitgebreid informeerde over de vrijwilligers en de regionalisering. Hennis-Plasschaert Hennis-Plasschaert, bij de verkiezingen van 2010 met 37.944 voorkeursstemmen gekozen tot Tweede Kamerlid van de VVD, heeft zitting in de Tweede Kamercommissies Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties, Europese Zaken, Justitie en Sociale Zaken & Werkgelegenheid. In haar portefeuille heeft zij onder meer veiligheid, politie, gelijke behandeling, homoemancipatie en rampen- en crisisbestrijding. Voordat zij Tweede Kamerlid werd, was zij Europarlementariër voor Nederland.
MEDEDELINGEN OC In de OC vergadering van 28 februari 2012 is onder andere de aanzet protocol agressie & geweld Brandweer Zaanstad behandeld. Ook is gesproken over het vervolg van de MT-twee-daagse. De rol van de OC hierin wordt in de volgende nieuwsbrief toegelicht. Op woensdag 1 maart is er een BOR vergadering, de OC zal hier voor de eerste keer in deelnemen.
NK HARDLOOPWEDSTRIJD VOOR BRANDWEERLIEDEN Op zaterdag 21 april 2012 organiseert Stichting Geinloop in samenwerking met Brandweer Amsterdam-Amstelland een hardloopwedstrijd: het NK voor brandweerlieden. Het NK wordt gehouden in Driemond. De start van dit evenement is om 13:00 uur en de loopafstand is tien kilometer. Interesse? Schrijf je dan nu in via de website www.geinloop.nl. Deelnemers krijgen hun startnummer en championchip (tijdregistratie) opgestuurd.
DOOR DE KUIL NAAR BETER PRESTEREN De bevelvoerder is misschien wel de belangrijkste repressieve functionaris. Deze neemt belangrijke beslissingen (zoals wel of niet opschalen) en legt contacten in de allereerste fase van een incident. Het is daarom van belang de bevelvoerder goed opgeleid en geoefend te houden. In 2012 is een aantal bevelvoerders met een KUIL-training bijgeschoold. In 2009 is de eerste bevelvoerdertraining georganiseerd. Deze driedaagse training was gericht op het vergroten van de kennis en het verwerven van achtergrondinformatie. Op basis van een evaluatie door alle betrokkenen werden de eerste resultaten bekend. Tegelijkertijd is vanuit de korpsleiding maar ook vanuit de onderdelencommissie (OC) de discussie over verdere professionalisering van het personeel gestart. Vakbekwaam zijn en blijven, daar draait het om. Zo werd vanuit drie kanten gericht gevraagd om een vervolg in de bijscholing van de bevelvoerdertraining. De afdeling Oefenen en Bijscholen nam hierin het voortouw en heeft voor 2011/ 2012 de tweede bevelvoerdertraining ontwikkeld, met als belangrijkste thema’s het verder ontwikkelen van zowel de inhoudelijke kennis en de leidinggevende kwaliteiten. Achtergrond Ons korps gaat bij de brandweerinzet uit van twee belangrijke pijlers. Ten eerste: materieel, procedures, regels en plannen, de hardware. De tweede pijler wordt
gevormd door onze medewerkers. We zijn gewend tijd en geld te besteden aan onderhoud van de hardware. In de KUIL-training staat het menselijk kapitaal centraal. Daarbij wordt stilgestaan bij het individu, met de eigen kwaliteiten, achtergronden, angsten en frustraties. Zo wordt gebouwd aan het versterken van de tweede belangrijke pijler. Opbouw van de KUIL-training De training start achter een bureau. Elke deelnemer krijgt een intakeformulier thuisgestuurd, waarin men wordt gevraagd stil te staan bij de gevraagde competenties en kwaliteiten. Zo vult een bevelvoerder voor zichzelf een score in, de sterke en zwakke punten. Aan de hand van dit ‘rapport’ kan in een intakegesprek met de trainer een duidelijk leerdoel (verbeterpunten) worden vastgesteld. In het intakegesprek wordt vervolgens ook de achtergrond van de training uitgelegd. De tweede dag van de training is actiever en in groepsverband. Onder leiding van trainer Otto Lolkema wordt stilgestaan bij gedrag en leiding geven. De Kuil-methodiek richt zich op het blootleggen van onbewust gedrag. Dat gebeurt tijdens de training aan de hand van concrete opdrachten, die ogenschijnlijk niets met het brandweerwerk te maken hebben. De oefeningen laten feilloos zien wat de effecten van gedrag zijn. Gedrag dat door de deelnemers niet verborgen kan worden. Zo worden de deelnemers uitgedaagd om samen op een klein krukje te staan rondom een grote waterbak, om zo aan heel andere dingen te denken dan aan je gedrag. Dan doe je ‘gewoon’ zoals je bent en daar ben je je niet van bewust. Dat is exact de essentie van de training: onbewust gedrag bewust maken en daarmee leren omgaan. En om dat vervolgens in te kunnen zetten als instrument.
Naast deze praktische oefening is bij de training ook aandacht voor achtergronden. In een theorieblok worden de achtergronden toegelicht. Met de achtergronden vanuit de theorie worden later op de dag tijdens de middagoefeningen weer geëxperimenteerd. De bevelvoerders doen verschillende oefeningen die sterk in moeilijkheidsgraad toenemen. De vraag waarom
oefeningen nu wel of niet worden gehaald biedt weer voldoende stof voor de nabespreking van ieders rol in het proces. Repressieve training Op de zaterdag staat het operationele deel op het programma. Iedere bevelvoerder krijgt een scenario waaraan hij leiding moet geven. De scenario’s met evenementen zijn vooraf geheel uitgeschreven. Ook de competenties die de bevelvoerder kan inzetten als reactie op een evenement zijn vooraf in het scenario beschreven. Met dit ‘draaiboek’ in de hand kunnen de waarnemers vanaf de zijlijn eenvoudig het scenario volgen en aangeven welke actie door de bevelvoerder werd ingezet. Tijdens de training wordt zo elke bevelvoerder door een bijna gelijk scenario geloodst en kunnen vergelijkingen in gedrag en reacties worden gemaakt. Bij de nabespreking komen de leermomenten voor alle deelnemers aan de orde. Door de ervaringen te delen worden in gezamenlijkheid de rugzakken verder gevuld met kennis en kunde. Er wordt stilgestaan bij de goede zaken, maar juist van fouten kan je leren. Volgens zeggen doen sommige collega’s dit bewust zodat de rest dan iets kan leren. Jaja….
Op dit moment worden stappen gezet voor een verdere ontwikkeling van de bevelvoerders. Een greep uit de initiatieven: - Virtueel oefenen. Diverse virtuele oefeningen worden ontwikkeld en met de bevelvoerders geoefend. - Situationeel leiding geven: Een programma voor training van Gedrag en leiding geven wordt ontwikkeld. - Casustraining: Er worden casussen ontwikkeld die mogelijk via veiligheidspaspoort aan de deelnemers ter beschikking worden gesteld. Zo kan de bevelvoerder de oefening doen op een tijdstip dat het hem/ haar uitkomt. - Ontwikkeling individueel oefenprogramma: De kazernes worden betrokken bij de kwaliteitsontwikkeling. Plannen hiervoor zijn in de maak, wat aansluit bij diverse initiatieven van verschillende kazernes.
Woorden als cadeau Feedback is een belangrijk gereedschap in het leerproces van de Kuil-methodiek. In de nabespreking wordt ook stilgestaan bij waarom zaken gaan zoals ze gaan en wat het gedrag van de bevelvoerder daarop van invloed is. In de nabespreking krijgen de bevelvoerders elk vijf woorden cadeau. Vijf woorden om te vertellen wat men er van vindt. Minder positief en zeer positief maar altijd met de insteek om een volgende keer nog beter te doen. Welgemeende goede raad van de cursisten onderling. Feed Forward Essentie is om stappen vooruit te zetten. Vanuit de training noemt men dat Feed Forward. Bij feedback sta je met je rug naar de toekomst en we willen het juist hebben over de toekomstige ontwikkeling. Het resultaat van de training is gevat in een rapportage, zowel het praktische als het theoretische deel. De totaalrapportage bevat ook een ontwikkeladvies voor de toekomst. Dat is het belangrijkste stuk van de training, een visie voor de verdere ontwikkeling van de bevelvoerder. Uiteraard ter bespreking met de leiding en de commandanten. Veilige leeromgeving Een belangrijkste voorwaarde om een dergelijke training succesvol te laten verlopen is een veilige leeromgeving. Daarvoor hebben we de medewerking nodig van anderen. Niet alleen de kandidaten maar ook van alle ondersteuners en collega’s. Alle betrokkenen verdienen een enorm compliment om die veilige en vertrouwelijke omgeving te helpen creëren. Ook na de training is de vertrouwelijkheid bewaard. Een resultaat waar we trots op kunnen zijn!!
Tot slot “Het waren twee fantastische dagen” is een mooie slogan uit de reclame. Deze slogan worden voor wat betreft de bevelvoerdertraining door ons van harte onderschreven. Het was een genoegen om bij elke groep weer met zeer enthousiaste en gedreven collega’s te mogen samenwerken. Wij hebben weer veel van de bevelvoerders kunnen leren, want elke oplossing werd bij een volgende groep weer ingebracht als extra vulling van de rugzakken. Het heeft ons in ieder geval weer voldoende inspiratie gegeven om het vervolg op te pakken en voor de toekomst weer een nieuw programma te ontwikkelen. Wordt vervolgd……. Rob van den Dongen, Otto Lolkema en Jack Kusters Colofon Redactie en samenstelling: Cluster communicatie. Deze nieuwsbrief is voor de medewerkers van Brandweer Zaanstad (via het e-mailadres van de kazernes) en wordt tevens verstrekt aan de leden van het Gemeentelijk Management Team van Zaanstad (GMT), de burgemeester van Zaanstad, het hoofd communicatie van Gemeente Zaanstad en via intranet aan de medewerkers van VrZW. Vragen en opmerkingen over deze nieuwsbrief kunt u mailen naar
[email protected]
