NR 14 LENTE 2014 AF TE HALEN BIJ DE ERKENDE ROALTER WIND AFHAALPUNTEN: GEEN NIEUWS MAAR FEITEN

N R 14 LE N T E 201 4 A F T E H A LE N B I J D E ER K ENDE R OALTER WIND A F HA A LPU NT E N: G E E N NIE U WS MA A R F E IT E N

E Y D SS ET LO I T! N G E M I LI G D

Alles wat je liever niet wilde weten over Raalte

vertel nog eens...

uit eten met een kermisklant > vrijwillig naar het hoftheater > raalte fietst... > een explosieve wandeling > sallandse beeldenstorm > participeren is niet moeilijk > teun de haan > over boeren burgers en buitenlui > zilver met een gouden randje > in het kulturhus

HA A L H I ER U W ROALTER W IND BROEKLAND De Parabool Bouwhuisplein 1 Broekland

Dick Middag van Dicks Fietsen twijfelde geen moment toen hij de kans kreeg om ‘erkend Roalter Wind Afhaalpunt’ te worden.

HEINO Dicks Fietsen L.J. Costerstraat 45 Heino

LEMELERVELD EG Computerspecialisten Schoolstraat 21 Lemelerveld

ROALTE AVE Print & Mail Praamstraat 26-30, Raalte

Vitalogica Kerkstraat 6-A, Lemelerveld

Adficount Boeierstraat 9, Raalte

LIERDERHOLTHUIS Café d’Olde Wettering Kerkslagen 2 Lierderholthuis

Beekman Elektro Stationsstraat 40, Raalte Mirjam Borgers van HOFinSalland is er van overtuigd dat ze de bezoekers van haar theater met de Roalter Wind een plezier doet.

MARIËENHEEM De Bagatelle Nijverdalseweg 10, Marienheem

De Parabool Passage 4, Raalte

Smulbaai Canadastraat 16 Heino

Koopman Infra Spitsstraat 15, Raalte

Roalter Wind is ook af te halen in het hartje van Raalte bij Huub ter Haar van de Haarco. Krijgt hij hopelijk nieuwe gezichten over de vloer(bedekking).

Willy Huisken van restaurant De Bagatelle: ‘Wij zijn er trots op het eerste ‘erkende’ afhaalpunt van de Roalter Wind te zijn!’

Altijd prijs bij John van de Vegt van de Smulbaai in Heino: Iedereen kan hier naar huis gaan met een Roalter Wind, maar wees er snel bij!

HOFTheater Knapenveldsweg 3, Raalte

Bouwbedrijf Hoogeslag Hellendoornseweg 6, Marienheem De Parabool De Veenhorst 2, Marienheem

Korbeld Verhuur Zompstraat 27, Raalte

Haarco Marktstraat 23, Raalte

Kruiper Tweewielers Tjalkstraat 6, Raalte

De Heeren Herenstraat 6, Raalte

Autotechniek Volvo Praamstraat 1, Raalte

Gemeentehuis Zwolsestraat 16, Raalte

Salland Centraal Boeierstraat 10, Raalte Schuilenburg Landrechtweg 2, Raalte Zwakenberg Schoolstraat 11, Raalte

LEMELERVELD HEINO

WIJHE Keukenland Wijhe Wengelerafweg 6, Wijhe

LIERDERHOLTHUIS

RAALTE NOORD MARIËNHEEM

WIJHE RAALTE

AFHAALPUNT ER KE ND

BROEKLAND

ROALTER WIND

Roalter Wind is gratis af te halen bij de bekende ‘erkende afhaalpunten’. Dit zijn bedrijven, winkels of organisaties die Roalter Wind een warm hart toedragen en op deze manier graag een steentje bijdragen aan de ‘glossy die niet glimt.’ Roalter Wind is trots en tevreden over deze steun en hoopt dan ook dat onze lezers dit gebaar op waarde weten te schatten en deze afhaalpunten vaker met een bezoek te vereren! Een ‘erkend afhaalpunt’ is te herkennen aan de speciale sticker. Nog niet in ieder dorp van onze gemeente is Roalter Wind af te halen. Houd daarom de website roalterwind.nl en sallandcentraal in Stic deker 80 mm.indd gaten om te zien waar er nieuwe erkende afhaalpunten zijn bijgekomen.

de glossy die nie

t glimt

20-02-14 0 1

O NZE E RK E NDE AF HA ALPU NTEN

1

ER WAAIT WEER EEN FRISSE WIND DOOR ROALTE! Anna Sikkes Illustraties

Bart van der Mark Stadse Frats

Ronny Cents Drukker De Roalter Wind wordt met ingang van dit nummer niet langer meer huis aan huis verspreid. Het populaire kwartaalblad is voortaan af te halen bij diverse erkende afhaalpunten in de gemeente Raalte. ‘Dat zijn adverteerders en bedrijven die ons op een of andere manier gunstig gezind zijn’, legt Maarten Metz van Ontwerpbureau Lood uit. Samen met Ronny Cents van Drukkerij DDMC en Roné van der Vliet van Sinds77 Echte Reclamemakers behoort hij tot de groep mensen van het eerste uur. De initiatiefnemers van de Roalter Wind worden gesteund door erkende specialisten op het gebied van journalistiek en fotografie. Metz is de eerste om te erkennen dat de gewijzigde vorm van verspreiden voor gefronste wenkbrauwen kan zorgen. ‘Laten we direct duidelijk zijn: we krijgen

Karin de Graaff Razende reporter

Rudi Buitenkamp Razende reporter

Maarten Metz Art director

Stefan Kemper Fotograaf

vele goede reacties op onze ‘glossy die niet glimt’, maar het is op dit moment te kostbaar om het huis aan huis te blijven verspreiden. Bovendien weten we met de nieuwe werkwijze 100% zeker dat het blad wordt gelezen. Wie belangstelling heeft, moet namelijk naar een winkel, restaurant of ander bedrijf om het op te halen. En het sympathieke voor het bedrijfsleven is dat ze daarmee een extra manier in handen krijgen om eens nieuwe mensen over de vloer te krijgen.’

Roné van der Vliet Regelneef

Teun de Haan Pater Familias Salland Centraal nog een heel stuk verder, want er zullen geregeld berichten over de Roalter Wind verschijnen op en in Salland Centraal. Op de website www.sallandcentraal.nl wordt daarvoor zelfs een eigen, herkenbare button aangemaakt. ‘Aangezien we slechts één keer in het kwartaal verschijnen, zochten we naar een manier om het magazine beter en vaker onder de aandacht te brengen. En voor Salland Centraal zijn de berichten een mooie aanvulling op het lokale en regionale nieuws’, verklaart Metz de wisselwerking.

Samenwerking De lijst met erkende afhaalpunten staat op www.roalterwind.nl, maar ze zullen tevens herkenbaar zijn aan de hand van een opvallende geel-zwarte raam- c.q. deursticker. Verder is het overzicht te vinden op de website www.sallandcentraal.nl. Overigens gaat de samenwerking met

© 2014 Roalter Wind [email protected] tel: 0572 - 36 28 30 Met dank aan: Mac Verhoef (eindredactie), Aart van Vliet (acquisitie) en Hans van Duren (distributie)

2

roalter wind 14

steunpilaar Draag je HOFinSalland ook zo’n warm hart toe? Word dan een van onze steunpilaren. vanaf € 3.000 per jaar

HOF IN SA LLA N D Knapenveldsweg 3 Raalte

HIER IS ECHT (h)eerlijk stukje rundvlees Op het Hof te Boekelo worden de Hereford runderen biologisch gehouden. Dit betekent dat er geen gebruik gemaakt wordt van kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen, maar we gaan nog een stap verder... Onze koeien krijgen gevitaliseerd water te drinken, dit zorgt voor versterking van het immuunsysteem zodat ze niet ziek worden. verkrijgbaar in onze winkel

V ITA LO G IC A Kerkstraat 6a Lemelerveld

hier is roalte echt aan toe

trap ‘m an Fietsen gaat bijna vanzelf met deze BMC GF01 met Di2, framemaat 56 cm. Normaal € 4999,– Vandaag € 2999,–

D IC K S F I E T S E N L.J. Costerstraat 45 Heino

ROALTE AAN TOE moois Maak je eigen ontwerp en laat het door het Lemelerveldse T en F reclame op een badlaken printen. Een leuk en vooral persoonlijk cadeau waar nog lang over gepraat kan worden ...

€ 25 per bedrukt badlaken

T EN F R E CL A ME Kijk op onze nieuwe website: tenf.nl Weerdhuisweg 36 Lemelerveld

3

4

roalter wind 14

Ik herinner me hem nog als die spontane, gemakkelijk benaderbare, serieuze bestuurder. Als hij zich meldt bij Hotel Restaurant De Zwaan is daar niets van verdwenen. Wel is er iets toegevoegd. Zijn ambtsketen mag dan in Zeewolde zijn achtergebleven, hij schrijdt deze vrije zaterdagmiddag wel degelijk binnen als een burgemeester. Geen misplaatste arrogantie, wel bravoure en zelfvertrouwen. Tegelijkertijd heeft hij dat jongensachtige in hem nog niet verloren. Dat blijkt wel uit de kwinkslag als ik het schrijfblok opensla. ‘Vraag maar wat je wilt. Ik ben een open boek.’ Gorter zegt met heel veel plezier in Zeewolde te wonen en te werken. ‘Toch zal ik me altijd Raaltenaar blijven voelen, want ik heb wel 46 jaar van mijn leven in Raalte doorgebracht. Een flink stuk langer dan iedere inwoner van Zeewolde in ons mooie polderdorp. Bovendien zal een Raaltenaar zijn afkomst nooit verloochenen. Ook al wonen ze aan de andere kant van de wereld.’ Mocht er dus nog enige twijfel bestaan over de woonplaats na zijn werkzame leven, dan kunnen we die gelijk wegnemen. Het moet al heel raar lopen als GJ en zijn Hanneke niet terugkeren naar Raalte. Hier ligt hun hart en hier wonen familieleden en vrienden ‘Maar, ik hoop nog zeventien jaar als burgemeester te functioneren.’ Wat Gerrit Jan betreft, laat het moment van pensionering nog wel

vertel nog eens...

‘Of ik al gesolliciteerd heb in Raalte? Nee, en dat gaat ook niet gebeuren!’ gerrit jan gorter

TEKST: RUDI BUITENKAMP / FOTO: STEFAN KEMPER

even op zich wachten. ‘Zoals ik me nu voel, moet ik er niet aan denken om thuis te zitten.’ De enige mogelijkheid dat Gorter eerder op het oude nest terugkeert, is wanneer hij burgemeester wordt in Raalte. En laat er nu net over een aantal maanden een vacature zijn, omdat Piet Zoon zijn afscheid heeft aangekondigd. ‘Of ik al gesolliciteerd heb?’, herhaalt hij de vraag met een lach van oor tot oor. ‘Nee. En dat gaat ook niet gebeuren. Ik ben nog niet klaar in Zeewolde. Er liggen hier, in de duurzaamste gemeente van Nederland, nog volop uitdagingen op me te wachten.’

Fluitketelschuiven Hoewel de oppervlakte van de gemeente Zeewolde beduidend groter is, is het aantal inwoners vrijwel gelijk aan Raalte-dorp. Het belangrijkste verschil zit ‘m in de dorpscultuur. ‘Het zijn totaal verschillende gemeenschappen. In Raalte is het merendeel van de mensen er diep geworteld en kennen ze elkaar door slechts één vraag te stellen: ‘Woar be’j d’r ene van’. Daarentegen zijn de inwoners van Zeewolde echte pioniers en hebben ze allemaal hun eigen identiteit. Als iedereen in de gemeenteraad zijn eigen taal spreekt, is het voor

vertel nog eens...

5

De laatste keer dat ik Gerrit Jan Gorter (53) mocht interviewen, dateert al weer van de tijd dat zijn laatste uur had geslagen als wethouder van de gemeente Raalte. Natuurlijk was dat niet het meest roemrijke moment uit zijn bestuurlijke carrière. Onbewust vormde het wel de opmaat naar zijn huidige functie: burgemeester van Zeewolde, de jongste gemeente (dertig jaar) van Nederland. Een verhaal over de Koestraat, jeugd- en jongerenwerk in Raalte, de politieke slangenkuil en jawel….de balletjes van de Koningin. tekst: rudi buitenkamp / fotografie: stefan kemper niemand te volgen. Je hoort letterlijk dat ze van alle windrichtingen naar Zeewolde zijn gekomen.’ Inmiddels is GJ herbenoemd en begonnen aan zijn achtste jaar als burgemeester. ‘Ik zag destijds de vacature in het magazine Binnenlands Bestuur en dacht bij mezelf: ‘Waarom niet’. Het is een dorpsgemeente à la Raalte en daardoor kan ik me heerlijk tussen de mensen begeven. Bovendien krijg ik hier de kans om de rol van burgemeester op mijn eigen manier in te vullen. Het mooie van een dorp dat aan de tekentafel is ontstaan, is dat alles nog samen wordt opgebouwd. Kijk bijvoorbeeld naar onze evenementen en activiteiten, zoals Winterworld. Voor een periode van drie weken wordt midden in het dorp een ijsbaan aangelegd waarbij vele enthousiaste vrijwilligers zijn betrokken. Ja, ook het college van B&W! Zo ben ik al een aantal jaren scheidsrechter bij het fluitketelschuiven. Dat is onze lokale en populaire variant van het curling’, lacht Gorter, terwijl hij zijn verhaal illustreert door op zijn iPad een filmpje te laten zien.

Houtdorpen De wieg van Gerrit Jan stond aan de Koestraat, om precies te zijn in een huis naast de smederij van Disselhorst. Op 12-jarige leeftijd kreeg hij de schrik van zijn leven omdat de gemeente aankondigde dat de gehele Koestraat zou worden gesloopt. ‘We kregen allemaal de mededeling dat we moesten verhuizen. Dat is nu ondenkbaar, maar toen was het nog een tijd dat je luisterde en handelde naar wat de gemeente van je verlangde. Ook al verhuisden we naar de nabij gelegen wijk Blekkerhoek, voor mij voelde het alsof ik

mijn dorp moest verlaten. Het zinde me niets en ook na de verhuizing bleven de contacten met de Koestraat-bewoners het meest intensief. Overigens heeft het nog jaren braakgelegen voordat er in de jaren 90 sprake was van de nieuwe invulling met het complex Schouwenhage. De oude maquette van de wijk in de jaren 70 kwam ik in mijn wethouderstijd nog tegen op de zolder van het gemeentehuis.’ Bewust of onbewust heeft het misschien wel meegeholpen aan de maatschappelijke betrokkenheid die hij vanaf dat moment aan de dag legde. Als jongeman van amper 14 jaar stak hij namelijk al zijn handen uit de mouwen bij activiteiten in de Blekkerhoek. Tevens raakte hij betrokken bij het jeugd- en jongerenwerk. ‘Ik heb nog aan de basis mogen staan van de houtdorpen in Raalte’, stelt hij trots. In 1978 liep ik stage bij de gemeente Raalte en mijn begeleider Jan Wessels gaf me de kans om een vakantieactiviteit voor jongeren te begeleiden. We zijn toen begonnen met het houtdorp bij de Paulusschool en vanaf dat moment is het heel hard gegaan’, aldus de geëngageerde Gorter die eveneens bekend stond als vrijwilliger bij Jongerengroep ’t Keldertje en vanuit die betrokkenheid o.a. heeft meegeholpen bij de ontwikkeling van het jeugdwerk, de Avondvierdaagse en het Jeugdcarnaval. Later kwamen daar diverse Jongerenfestivals, Ralda en het Salland Festival bij. ‘Het organiseren en besturen heeft me altijd getrokken’, zegt hij er ruim dertig jaar later over.

Controlfreak Het vele vrijwilligerswerk was een vorm van compensatie voor het feit dat zijn

lichamelijke gesteldheid het niet toeliet om fanatiek te sporten. ‘Hoewel het nooit een doel op zich was, moest ik het respect vaak afdwingen met mijn mond.’ Geen wonder dus dat de jonge Raaltenaar - amper de 20 gepasseerd - zich in de gemeenteraadsvergadering opwierp als de spreekbuis van de jeugd. ‘Stond ik daar als jong broekie te oreren op een hoorzitting in het kader van de begroting. Voor ons gevoel had cultuur en jeugd- en jongerenwerk destijds geen hoge prioriteit. In de reserve zat toen 33 miljoen gulden, maar wij kregen altijd te maken met bezuinigingen. Burgemeester Zuidwijk, die ik later enorm heb leren waarderen, zal bij het zien van al die jongeren en hun spandoeken ongetwijfeld hebben gedacht: ‘Wat heb ik nu aan mijn fiets hangen’. Ik had me namelijk goed voorbereid. Voor de sympathisanten op de publieke tribune had ik zelfs een uitdraai gemaakt van mijn toespraak en daarbij de momenten aangegeven waarop ze moesten applaudisseren. Een controlfreak? Nee, dat niet, maar ik hou er wel van om het proces in een bepaalde richting te sturen.’ Het is tijd om het bruggetje naar de politiek te maken. Zijn fanatisme en inzet bleven niet onopgemerkt bij de lokale partij Gemeentebelangen, voorheen KOM (Kijk Op Morgen) geheten. Na een informeel bezoek aan Rita van Raaij werd de 25-jarige beleidsambtenaar van de gemeente Deventer plotseling gevraagd om lijsttrekker te worden voor de gemeenteraadsverkiezingen in 1986. ‘Ik vond mezelf veel te jong, maar ik zag het ook als een mooie kans. Bovendien was Gemeentebelangen de enige partij die echt iets had met jeugd en jongerenwerk. Menig politicus Ω

6

roalter wind 14

‘Het enige dat ik mezelf echt kwalijk neem, is dat ik me in het laatste college te constructief heb opgesteld.’ gerrit jan gorter

zal zich toen wel hebben afgevraagd wat die snotneus in de gemeenteraad moest, maar wat niemand verwachtte, gebeurde wel: we behaalden twee zetels!’ En van twee zetels in 1986 ging het naar vier zetels in 1990 en zes zetels in 1994. Het was klip en klaar dat Gemeentebelangen niet kon ontkomen aan bestuurlijke verantwoordelijkheid en met amper 33 jaar werd Gorter de jongste wethouder ooit uit de gemeente Raalte. ‘Ik zal nooit vergeten dat Anton Jansen (oud-wethouder van het CDA, rb) direct na de verkiezingen bij me kwam met de woorden: ‘Dit is de uitslag, we gaan het samen doen’. Daar zat ik dan, in een college dat verder bestond uit mensen die een generatie ouder waren dan ikzelf.’

Niet belazeren In totaal fungeerde hij vijf keer als lijsttrekker voor Gemeentebelangen en mocht hij namens die partij tien jaar lang als wethouder van de gemeente Raalte optreden. Als ik ‘m vraag naar één van de hoogtepunten uit die periode, dan komt hij vrij snel op de proppen met het project ‘Raalte fietst’. ‘Daar hebben we landelijke en zelfs internationale bekendheid mee

gekregen. Een goed plan dat de veiligheid van fietsers in en naar het gehele dorp behoorlijk heeft vergroot.’ Als wethouder kreeg hij eveneens te maken met zware dossiers zoals het motormuseum van Max Middelbosch. Een slopende affaire die werd gekenmerkt door bouwstops, tegenstribbelende Raalter horeca en een kostenverslindende hoofdrol voor advocaten en juristen. ‘Gezeur over een paar centimeters bouwblok’, vat hij het ruim tien jaar later treffend samen. Het kostte hem wel bijna zijn wethouderschap, maar hij wist het hoofd nog net boven water te houden. Het enige dat hij er verder nog over kwijt wil, is: ‘Laat er geen misverstand over bestaan: ik ben nog steeds hartstikke blij met de komst van het motormuseum naar Raalte.’ Een ander zwaar dossier, het parkeerbeleid (van het centrumplan), werd hem uiteindelijk wel fataal. Gorter verzette zich – gesteund door zijn fractie – hevig tegen het beschikbaar stellen van extra gemeenschapsgeld vanwege vermeende tekorten op de post betaald parkeren. De verschillen met het CDA bleken onoverbrugbaar en Gemeentebelangen zag zich in het

najaar van 2004 genoodzaakt om uit het college van B & W te stappen. ‘Achteraf is gebleken dat het geld helemaal niet nodig was. We hadden het dus bij het rechte eind. Iedereen mag best aan mij en mijn beleid twijfelen, maar ze moeten me niet belazeren. Dat doe ik op mijn beurt ook niet. Integriteit staat bij mij hoog in het vaandel.’ ‘Of ik nog ergens spijt van heb?’, vervolgt hij. Nou, het enige dat ik mezelf echt kwalijk neem, is dat ik me in het laatste college te constructief heb opgesteld’, aldus de eerste burger van Zeewolde die geen slechte verliezer wil zijn, maar wel zijn vraagtekens zet bij de rol van sommige bestuurders. ‘Al na de benoeming in 1994 gaf een beperkt aantal raadsleden te kennen slechts één doel voor ogen te hebben: hoe pakken we ‘het slimste jongetje van de klas.’ Na de laatste raadsvergadering, waarin Gemeentebelangen uit het college stapte, heeft Gorter geen voet meer gezet in de raadszaal van Raalte. ‘Hoe moeilijk dat ook was, want sinds 1986 had ik wel mijn hele ziel en zaligheid in de politiek gestoken. Het leek me echter beter om enige afstand te bewaren. Toch – en dat klinkt

vertel nog eens... misschien vreemd – heb ik tot de laatste dag genoten van ruim tien jaar wethouderschap.’

Lange neus Na zijn vertrek uit de lokale politiek heeft hij zich enkele jaren beziggehouden met interim-klussen bij de overheid alvorens zich te storten op de uitdaging van het burgemeesterschap in Zeewolde. ‘Ik weet nog dat ik na het wethouderschap een afscheidsartikel kreeg in de krant en dat daarin werd geventileerd dat ik wellicht ergens anders wethouder of burgemeester zou kunnen worden. Daar kwam toen nog wel wat commentaar op in de trant van ‘wat denkt hij wel niet’. Aan die kritiek was ik in de loop van de jaren wel gewend geraakt.’ Met zijn benoeming in 2007 en zijn herbenoeming per 2013 kan hij een lange neus trekken naar al zijn criticasters die het hem niet gunden of dachten dat hij er niet rijp voor was. ‘Geloof me, Zeewolde is een lot uit de loterij. Een jonge gemeente met diverse, mooie evenementen en met zowel bos als strand binnen handbereik. Het is onvoorstelbaar als je ziet wat we hier te bieden hebben op het gebied van economie, toerisme en recreatie. Per jaar zijn hier 1,4 miljoen toeristische overnachtingen’, houdt Gorter even zijn verkooppraatje. Bij zijn aantreden kreeg hij een hele duidelijke opdracht mee van de gemeenteraad. ‘De burgemeester moest rust, stabiliteit en continuïteit creëren. Sinds 1998 zaten de colleges gemiddeld telkens slechts twee jaar in het zadel. Dat is mede te wijten aan het feit dat de gemeente Zeewolde hard is gegroeid en je daardoor iedere keer te maken hebt met een ander politiek en bestuurlijk klimaat. Aan het eind van mijn eerste jaar als burgemeester viel het college, maar dat zag ik al heel snel na mijn aantreden aankomen. Ik heb daarom vanaf het eerste moment veel aandacht besteed aan de politieke verhoudingen. Geregeld nam ik de tijd voor persoonlijke gesprekken in de burgemeesterskamer. Ik ben daarin geïnspireerd door burgemeester Zuidwijk. Hij heeft bij mij veel respect afgedwongen door de wijze waarop hij in Raalte binnen het college rust creëerde. Gelukkig heeft het huidige college in Zeewolde de rit gewoon kunnen uitzitten’,

7 aldus Gerrit Jan die eveneens graag zijn oor te luister legt bij de bevolking. ‘Ik probeer bij zoveel mogelijk gelegenheden mijn gezicht te laten zien. Dan hoor je heel veel van wat er speelt onder de inwoners. Het past bij de rol als burgervader die ik ambieer. Ja, natuurlijk doe ik hier in ons dorp gewoon de boodschappen. Meestal samen met Hanneke, want dat gaat wel iets sneller...’

blok ten teken dat het interview wat mij betreft voorbij is. Gerrit Jan heeft alle tijd, dus hij pakt de iPad er weer bij om enkele foto’s te laten zien. Foto’s van de burgemeester met het door hem geïnitieerde jeugdbrandweerkorps, van de burgemeester met zijn vier voorgangers en van enkele ontmoetingen met vertegenwoordigers van het Koningshuis. ‘Helaas mag je niets uit die gesprekken citeren’, stelt hij met een twinkeling in zijn ogen. Wel mogen

Gerrit Jan Gorterstraat Het gesprek is bijna ten einde en dus is het tijd voor die onvermijdelijke vraag: waar komt de Gerrit Jan Gorterstraat? In Zeewolde of Raalte? ‘Ha, ha, die gaat er niet komen. In Zeewolde doen we daar niet aan en in Raalte hoeven ze er wat mij betreft ook niet aan te beginnen. Nee, ook niet in de Koestraat. Daarmee zou je geen recht doen aan het verleden. Laat het maar mooi zo.’ Gorter geeft aan de politiek in Raalte slechts beperkt te volgen. Zijn drukke ambt zorgt er voor dat hij de meeste ‘Roalter Wind’ verneemt via bijeenkomsten van familie en/of vrienden of door het koppensnellen van de voor hem bewaarde regionale kranten. Wat hij wel meekrijgt, is dat de gemeenteraad van Raalte soms nog in het teken staat van wat hij omschrijft als Stöppelhaantjesgedrag. ‘Het belangrijkste principe in de lokale politiek is misschien wel dat je elkaar het licht in de ogen moet gunnen. Natuurlijk kun je stevige debatten voeren. Die heb ik als raadslid ook wel gehad met wethouder Anton Jansen. Dat ging van dik hout zaagt men planken, maar na de vergadering stonden we gezellig samen een pilsje te drinken. Sommige mensen konden dat niet begrijpen, maar zo hoor je het spel te spelen. Behandel elkaar met respect!’ Ik sluit het schrijf-

Gerrit jan Gorter probeert Anton Jansen te verleiden zijn stem op Gemeentebelangen uit te brengen. we in onze eigen woorden een vrije vertaling geven. Het komt er op neer dat onze GJ de kans kreeg om enkele malen met eerst Koningin en later Prinses Beatrix te spreken en om onder het nuttigen van een oer-Hollandse snack een gezellig gesprek te voeren met onze huidige Koningin (toen nog prinses) Máxima. Some guys have all the luck… µ Gerrit Jan Gorter in 1982 actief tijdens het Houtdorp (foto: Raalteclopedie).

8

roalter wind 14

UIT ETEN MET TOM BLANKE voorzitter Kôle Kermse Broekland TEKST: KARIN DE GRAAFF / FOTO: STEFAN KEMPER

Tom zit 7 jaar bij de Kermse, Het refrein van Bökkers lied over de beroemdste taxi- steeds groter. En nog 6 jaar daarvan is hij voorzitzit er volgens Tom chauffeur van Salland klinkt in mijn hoofd. ter. ,,Maar ik sta niet voorop een stijgende lijn in. en niet achteraan. De Kôle Mijn tafelgenoot wordt vandaag gehaald en gebracht ,,De jeugd wil weer Kermse doe ik samen met de wei in! Ze komen door De Neuze. En ja, dan moet je dus even geduld mijn kanjers die me helpen. 15 zaterdagavond met Bestuursleden, jong en oud. hebben. Maar uiteindelijk verschijnt dan toch Tom Blanke touringcars vol overal Mensen waar je van op aan vandaan. Vollenhobij De Bagatelle. De voorzitter van de Kôle Kermse in ven, Terwolde.” De kunt!” Willy Huisken brengt ons een amuse: paté van paBroekland heeft er veel zin in. “Ik voel me eigenlijk wel kermisopbrengst gaat relhoen met pistachenoten en sinds jaar en dag naar vereerd om in de Roalter Wind te komen.” Zwolse mosterd. ,,Dat begint al het Horsthuus. Popugoed hier!” Tom vertelt graag lair is de veiling. ,,Een over het reilen en zeilen van het tentfeest. groot onderdeel met aparte commissie. bijkomt. Frisse ideeën, vernieuwing. Maar De vrijwilligers hebben er veel werk aan ik kan heel makkelijk een andere kant De gekste kavels komen voorbij. En ook: omdat alles in eigen beheer gebeurt. ,,De opgaan, hoor!” In 1995 was de allereerste asperges uit Broekland.” Die liggen nu neuzen staan dezelfde kant op. Weet je niet op onze borden. Nog net iets te vroeg kermis rond een tentje en draaimolen. dat ik eigenlijk al te oud ben als bestuursin het seizoen. Maar Toms kalfstartaar op Daarna werd het eerste tentfeest van het lid? Het is goed dat er steeds meer jeugd aardappelsalade met Pecorinoschuim en seizoen - ‘daar hebben we geluk mee.’-

uit eten met

mijn warm gerookte zalm op pannacotta van bloemkool met schuim van piccalilly zijn niet te versmaden. ,,Moet je zien: prachtig!” Tom komt oorspronkelijk van een boerderij tussen Den Nul en de Boerhaar. Vier zussen, één broer. Een kleinschalige boerderij met meer varkens dan koeien. Hij ging naar school op de Boerhaar. Echtgenote Ilma was zijn buurmeisje. ,,Als ik mijn fiets bij hun boerderij zette, deed ze briefjes onder mijn zadel.” Tom zat bij de KPJ Boerhaar. Met 17 was hij voorzitter van de sportcommissie KPJ Boerhaar. Hij blijkt ook al jong penningmeester te zijn geweest van de plaatselijke kermiscommissie. En Tom was voorzitter van de triatloncommissie. Zat het er al vroeg in? Bescheiden: ,,Ach, ik vind het fijn om een beetje verantwoordelijkheid te hebben. Het gaat niet om eer ofzo, het is gewoon donders mooi werk. Ik vind het leuk om dingen op poten te zetten.” Vanaf 1995 woont hij in Broekland. Met Ilma heeft hij twee kinderen: dochter Kim en zoon Marc. Zij zijn eveneens verknocht aan het dorp. In 2000 werd Tom gevraagd om Prins Carnaval te worden. ,,Ik had er weinig mee, had het eerder ook een keer afgehouden. Maar in dat Prinsenjaar was alles supergoed geregeld. Daarna zijn we er allemaal bij betrokken. En ja, toen wisten ze me wel te vinden in Broekland…” Intussen genieten we van een tussengerecht: gevogeltebouillon in een klein glaasje. Lachend: ,,Een collega van me zou vragen: zitten er geen ballen in? Daar is hier geen plek voor. Het is wel erg lekker, zeg!” Hoe zou hij de sfeer van de Kôle Kermse beschrijven? ,,Heel gewoon: alles kan. Zo bedenkt de evenementencommissie de gekste dingen, bijvoorbeeld Uit de Kast Komen. Op zondagmiddag hebben we altijd een gekke middag waar heel Broekland op afkomt.” De week vooraf is altijd druk voor alle vrijwilligers. Tent, terrein, taps inrichten. Vrijdagavond is echt voor het dorp, zaterdagochtend voor de

9

kinderen en daarna is de veiling. ,,Zaterdagavond ben ik wat zenuwachtig, prettig gespannen. Zoveel volk op het terrein. Zelf loop ik er wel doorheen maar zoek vooral de rust. Je bent toch blij als de muziek stopt en het weer een mooie avond is geweest.” Het hele weekend drinkt Tom trouwens geen druppel. ,,Als er wat is, kun je er ook staan.” De rode wijn bij het Vechtdalrund smaakt hem echter goed. ,,Geen kerstpakketwijn. Lekker zacht!” Het smaakt prima bij de gegrilde lendebiefstuk met preirosti en marloesuitjes op rozemarijnjus.

ze jaloers dat ik hier mocht eten.” Tegen Willy Huisken: ,,Je ziet me zeker nog eens terug met Ilma. Ik vond het ook leuk met al die kleine tussengerechtjes. En, alles was heerlijk!” Dan staat De Neuze voor Tom klaar. Helemaal op tijd dit keer!

“Na spaghetti zit ik binnen een half uur aan de jodenkoeken of tumtums.” Nog even terug naar de kermis. ,,Zondagochtend is er brunch voor alle vrijwilligers. Balkenbrij, lekkere broodjes, dat soort werk.” Tom blijkt een groot liefhebber van lekker eten. Thuis kookt Ilma meestal maar met een gebruiksaanwijzing erbij draait ook Tom iets in elkaar. ,,Wel met een beetje pit erin.” In het weekend iets laten bezorgen is wel net zo lekker voor een keer. Grieks blijkt favoriet. In het dagelijks leven is Tom werkplaatschef bij de Opel-garage in Deventer. Inmiddels werkt hij er 38 jaar. Dat bevalt nog prima. ,,Alles is er goed verzorgd. We hebben een goeie club met jonge mensen.” Na een dag werken wil hij wel een ‘goede vulling’. Van pasta is hij niet zo’n liefhebber. ,,Na spaghetti zit ik binnen een half uur aan de jodenkoeken of tumtums. Of ijs. Zo’n beker is zo op!” Een enorme zoetekauw dus. Tom smult dan ook van zijn crème brûlée van citrusvruchten met compote en bloedsinaasappelijs. Ook de Sallandse kazen van Heileuver uit Dalmsholte, Knapenvelder uit Raalte en Buffelfarm Kelder uit Radewijk smaken uitstekend. Vanwege de kazen krijgen we als slot de dessertamuse. Geen straf voor Tom! ,,Thuis waren

In dit gebied is op culinair gebied genoeg te vinden. Lekkere, fijne en bijzondere ingrediënten. Restaurant De Bagatelle bij Mariënheem maakt er graag gebruik van in de keuken. Willy Huisken is samen met broer Arno sinds 1984 eigenaar van het restaurant. Bevlogen horecamensen, met hart voor deze streek. Willy: ,,Er wordt van alles kleinschalig geproduceerd in onze eigen regio. Het is leuk om de samenwerking te zoeken. Kleine producenten, het is niet allemaal massawerk. Je proeft terug dat onze leveranciers hart voor hun producten hebben.” Als voorbeeld noemt hij Ben Kogelman van de Hammerhof. ,,Een natuurparkje richting Broekland waar Tom Blanke, de gast van vandaag, vandaan komt. Ben heeft daar een mooie boomgaard. Een echte biotoop waar bijen een geschikte habitat hebben. We gebruiken in onze gerechten graag de biologische siropen, koud geslingerde honing en andere grondstoffen van de Hammerhof.” Restaurant De Bagatelle Nijverdalseweg 10, 8106 AC Marienheem 0572 358 484 www.bagatelle.nl

10

TAXI

even uw aandacht voor onze adverteerders

roalter wind 14

Teun Stevens

Een taxiritje met de Neuze Zoekt u vervoer tegen een aantrekkelijke prijs? Bel 06 13 62 46 45 of mail [email protected] voor: > Kroegenvervoer en discovervoer van donderdagavond 20.00 uur tot maandagmorgen 04.00 uur. > Taxivervoer > Touringcarvervoer > Schipholtaxi

www.deneuze.nl vsk Marcel Haarman2:Opmaak 1

03-04-2012

13:53

Pagina 1

vsk Marcel Haarman2:Opmaak 1

03-04-2012

13:53

Pagina 1

vsk Marcel Haarman2:Opmaak 1

03-04-2012

13:53

Pagina 2

Marcel Haarman uitvaartverzorging persoonlijke Marcel Haarman uitvaartverzorging Marcel Haarman persoonlijke

Het Afscheidshuis

Molenweg 30 8102 EK Raalte Molenweg 30

Pleegste

8102 EK Raalte1a Oosterenkweg 0572 - 356671 | 06 - 1962 8354 8102 PD Raalte [email protected] 0572 - 356671 | 06 - 1962 8354 www.uitvaartverzorging-raalte.nl [email protected] 0572 - 356671 | 06 - 1962 8354 www.uitvaartverzorging-raalte.nl dag en nacht bereikbaar [email protected] www.uitvaartverzorging-raalte.nl dag en nacht bereikbaar dag en nacht bereikbaar

pms 661 process cyan

Tjalkstraat 6 Raalte 0572 362 800 www.kruipertweewielers.nl pms 349 pms 361

11

HAANTJE DE VOORSTE

In de rubriek ‘Haantje de voorste’ kijken we telkens naar één van de vele verworvenheden in en van Raalte. We waren trendsetter, stonden op de barricades, hebben hel en verdoemenis overleefd en stonden sportief gezien ons mannetje. Het is dus niet vreemd dat we onszelf op de borst kloppen.

Succes ‘Raalte Fietst…’ goed voor internationale headlines TEKST: RUDI BUITENKAMP / FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER

12

roalter wind 14

‘Hallo meneer van de Roalter Wind. Dat ik u dit op uw leeftijd nog moet uitleggen!’ Het pedante toontje van Meneer Agent (nee, niet die politieman met baard), die de reclame op het knalgele windjack blijkbaar heeft kunnen lezen, laten we maar even voor wat het is. Ik kies de gemakkelijkste weg, buig nederig het hoofd en beken direct schuldig te zijn aan het vergrijp. Het zal niet weer gebeuren dat we met z’n drieën naast elkaar fietsen… Gelukkig mogen we onze weg vervolgen zonder een financiële bijdrage te moeten leveren aan de volgende feestavond van de politie. Het is een wat vreemd begin van een reportage die evenmin alledaags te noemen is. Ik kan me namelijk niet herinneren dat ik ooit eerder een interview heb afgenomen, terwijl ik me al fietsend voortbeweeg. En dan zijn er nog vrouwen die durven te beweren dat mannen niet kunnen multitasken… Het onderonsje met de plaatselijke hermandad vindt plaats nadat we amper een paar honderd meter onderweg zijn vanaf startlocatie Kruiper Tweewielers aan de Tjalkstraat. Deze zaak op bedrijventerrein De Zegge stelde spontaan drie fietsen beschikbaar om de reportage mogelijk te maken. Ik bevind me in het gezelschap van Gonda Sluiter en Ans Naber, twee

hoofdpersonen in de successtory die ‘Raalte Fietst…’ heet. De oudere generatie Raaltenaren zullen het zich vermoedelijk nog wel voor de geest kunnen halen. Vanaf 1993 domineerde Raalte de internationale headlines vanwege de ingenieuze wijze waarop deze campagne in de markt is gezet. Een proefcampagne eigenlijk. Bedoeld om te onderzoeken hoe communicatie een prominente rol kan krijgen in verkeersbeleid dat gericht is op minder autogebruik en veiliger gebruik van alternatieven, zoals de fiets.

Revolutionair Als we van de schrik zijn bekomen, verlaten we het bedrijventerrein via de rotonde op de Acacialaan. We komen op de Elzenlaan en slaan vervolgens rechtsaf op de Deventerweg. Alle reden om hier even

stil te staan, vinden de dames. Het blijkt namelijk dat we ons op historische grond bevinden. ‘Dit is één van de eerste fietsstraten van Nederland. Een uitvloeisel van het verkeerscirculatieplan van de gemeente Raalte’, stellen ze vol trots. Hoewel ze zelf ook erkennen dat het er anno 2014 niet meer zo bijzonder uit ziet, stond de UNESCO begin jaren’90 bijna in Raalte om deze straat uit te roepen tot werelderfgoed. ‘De fietsstraat houdt in dat al het verkeer op de zijwegen voorrang moet verlenen aan de fietser op de Deventerstraat. Dat was destijds best wel revolutionair’, aldus Gonda en Ans, destijds respectievelijk als milieuambtenaar van de gemeente Raalte en communicatiedeskundige van Natuur en Milieu Overijssel bij ‘Raalte Fietst…’ betrokken. De vraag waarom juist deze weg het

haantje de voorste

predicaat ‘fietsstraat’ heeft gekregen, is eenvoudig uit te leggen als we aan het eind van de Deventerstraat linksaf en vervolgens rechtsaf slaan. We staan op de Westdorplaan, de straat die destijds als gevaarlijk werd beschouwd, omdat vrachtwagenchauffeurs die intensief gebruikten als aan- en afvoerroute. De Deventerstraat was daarom het veilige alternatief om zonder brokken naar en uit het centrum te komen. ‘We zijn inderdaad wel wat ingehaald door de ontwikkelingen. Fietsstraten bestaan nog wel, maar ze zien er tegenwoordig anders uit. Kijk bijvoorbeeld maar naar de Harinkdijk’. Tegelijkertijd zijn we het roerend met elkaar eens dat de Deventerstraat nog steeds als een veilige fietsroute naar het centrum kan worden beschouwd. En het is volgens het tweetal ook nog steeds een bijzonder snelle route om bij de winkels te komen. ‘Een auto wint het hier niet gauw van de fietser. Dat hebben we zelfs uitgetest bij de opening van het fietspad van en naar Raalte-Noord. Wethouder Gerrit Jan Gorter, die bestuurlijk verantwoordelijk was voor ‘Raalte Fietst…’, op de fiets en Dick van Kommer (het toenmalige gemeenteraadslid voor de VVD, rb) in de auto. De automobilist had geen enkele kans.’

13

Aan het eind van de Westdorplaan gaan we linksaf richting gemeentehuis. Hier, in het uithangbord van de lokale democratie, is in het kader van ‘Raalte Fietst…’ heel veel vergaderd. Gonda en Ans bevestigen dat het qua tijd en energie een intensief project was. Hoewel ze zich uiteraard ook nog met andere zaken moesten bezighouden, hield alleen dit specifieke project ze al zo’n beetje dag en nacht bezig.

Dubbele rijstroken ‘Als Natuur en Milieu Overijssel waren we in Hengelo en Enschede al actief geweest met een wijkcampagne om het autogebruik terug te dringen’, vertelt Ans over die begintijd. ‘We merkten toen dat er voor een groter effect behoefte was om een campagne te combineren met de aanleg van voorzieningen. Dat was heel goed mogelijk in Raalte, want hier lag al een verkeerscirculatieplan klaar om de noodzakelijke infrastructuur te creëren. Die fietspaden heb je nodig, want anders blijft het effect van de campagne beperkt. Het sloot dus perfect op elkaar aan.’ Ω

Ans Naber en Gonda Sluiter - Bosman stellen trots en tevreden vast dat het ruim vijftien jaar na de start van ‘Raalte Fietst...’ nog steeds snel en veilig fietsen is in de straten van Raalte.

even uw aandacht voor onze adverteerders

SEN • H IET

Praamstraat 26-30 Raalte 0572 - 76 36 17 www.ave-printmail.nl [email protected]

AN

I

K

O• EIN

Met AVE print & mail vergeet je geen verjaardag meer

roalter wind 14

WA A R I S D I C K ? IC • D KS F

14

TRAPʼ M

Een leuke attentie voor iedereen die het hem persoonlijk komt vertellen in zijn winkel aan de L.J. Costerstraat 45 in Heino.

Agrarische bouw Woningbouw Utiliteitsbouw Verbouw

Ereprijs 31 8131 GL Wijhe 0570-606266 (dag en nacht) [email protected] www.dwuitvaartverzorging.nl

HINT VAN DICK: ‘Ik ben helemaal klaar met deze winter!’

15

We gaan verder over de Zwolsestraat om bij het monument ter herinnering aan de gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog oog in oog te staan met weer zo’n fraai fietspad. Auto’s komen rustig aanrijden, stoppen voor de drempel met daarop het gekleurde fietspad en laten de scholieren passeren. Helaas hebben niet alle weggebruikers altijd evenveel respect voor de fietser. Met name de jonge scootergebruikers hebben er een handje van om bij de drempel juist gas te geven en daardoor even los te komen van de grond. Gonda en Ans geven aan dat we nog een klein stukje verder moeten fietsen. Tot aan de vroegere LTS om precies te zijn. Hier, op de rotonde die de N348 en de Ceintuurbaan met elkaar verbindt, is het laatste staaltje van fietsveiligheid te bewonderen: dubbele rijstroken. Het moet niet gekker worden! Uit de verhalen blijkt dat het hier ’s morgens vroeg net een mierenhoop is met scholieren die vanuit alle windrichtingen naar Raalte komen. Om die grote stroom enigszins in goede banen te leiden en het overzichtelijk te houden, zijn de tweerichtingsfietsstroken gerealiseerd. De dames zeggen het niet met zoveel woorden, maar de link met het verkeerscirculatieplan en ‘Raalte Fietst…’ kan ook hier nog steeds worden gelegd.

Fietsbrug Nu we precies op de helft van de route zijn aanbeland, is het goed om het duo eens te vragen naar de reden waarom het project hen zo heeft kunnen betoveren. ‘Raalte Fietst…’ is de paraplu waaronder we destijds veel activiteiten hebben kunnen plaatsen om het fietsgebruik onder de eigen inwoners te stimuleren. Dit kon allemaal omdat we met diverse partijen aan

tafel zaten. Deskundigen op het gebied van verkeers(veiligheid), milieu, natuur, maar bijvoorbeeld ook de Vrouwenvereniging en allerlei wijkverenigingen. Je hebt medestanders nodig om in zo’n campagne alles aan elkaar te kunnen knopen. Het was zo veelomvattend dat het ook andere organisaties inspireerde om verbanden te leggen. Zo werd een fietsbehendigheidscompetitie opgezet met de mensen van de Kinderolympiade tijdens Stöppelhaene en werd ‘Raalte Fietst…’ een dankbaar thema voor de carnavals- en Sinterklaasoptocht.’ Het duurt niet zo lang meer en dan valt de schemering in. We besluiten rechtsomkeert te maken. Aan het eind van de Zwolseweg houden we links aan om, nadat we de fraaie Basiliek H. Kruisverheffing zijn gepasseerd, uit te komen op de Schoolstraat. We fietsen door naar het kanaal dat we via de Enkbrug kunnen oversteken. Ook deze fietsbrug is een onmiskenbaar onderdeel uit het verkeerscirculatieplan dat aan ‘Raalte Fietst…’ gekoppeld is geweest. In het kanaal zien we de karikaturen van de Prinsen Carnaval die in het water drijven als voorbode voor het feest van leut en jolijt. Ook bij De Leeren Lampe wordt breeduit reclame gemaakt voor vier dagen carnaval. Het ontlokt aan Ans, die inmiddels al jaren niet meer in Raalte is geweest, de volgende uitspraak: ‘Goh, die zit er ook nog steeds. Sommige dingen veranderen niet.’ Ze moest eens weten…

Carnavalskraker Het wordt tijd om de fietsen in te leveren bij Kruiper Tweewielers die ons prima van dienst is geweest. Het bakkie koffie slaan we beleefd af, want de plicht en/of het

thuisfront roept. De slotvraag hoeven we niet meer te stellen, want het antwoord wordt spontaan al gegeven. ‘We kloppen ons niet continu op de borst, maar natuurlijk zijn we trots op het feit dat we deelgenoot waren van dit mooie project. We zijn nationaal en zelfs internationaal gevraagd om uitleg te geven hoe Raalte deze campagne heeft aangepakt. Het mooiste is echter dat zoveel jaren later uit onderzoek blijkt dat in Raalte meer wordt gefietst dan in andere vergelijkbare gemeenten. En dat allemaal dankzij ‘Raalte Fietst…’. Ans en Gonda nemen afscheid met de constatering dat er in Raalte nog steeds souvenirs te vinden zijn van ‘Raalte Fietst…’, het verkeercirculatieplan en het gemeentelijk verkeer- en vervoerplan. Zo wijzen ze op de borden en bewegwijzering die de fietsers op een zo veilig mogelijke manier naar het centrum van Raalte leiden en natuurlijk op de diverse fietspaden en –bruggen. Tegelijkertijd verwijzen ze naar de activiteiten die nu nog op het programma staan, zoals het verkeersexamen voor de jeugd en een workshop senioren op de elektrische fiets. Ook de campagne ‘Raalte Fietst…’ blijkt goed te zijn voor enkele fraaie souvenirs die nu natuurlijk in de lade van één van de bureaus in het stadhuis van Raalte zijn verdwenen. Speciaal voor deze gelegenheid heeft Gonda nog haar hand weten te leggen op een fraaie collectie bestaande uit een groot spandoek, fietsvlaggetjes en zelfs bierviltjes. De bierviltjes kennen fraaie teksten met onder andere aan de ene kant ‘Raalte Fietst… naar het Café!’ en aan de andere zijde ‘Trap eens lekker door. Da’s goed voor de lijn’. Klinkt als de perfecte carnavalskraker! µ

16

SAMEN NAAR HET HOFTHEATER MET GASTVROUW RIA SCHOTTMAN EN FAMILIE

‘ALS VRIJWILLIGER WORD JE NIET BETAALD, MAAR DIT WERK IS DAN OOK ONBETAALBAAR’

Ria Schottman (rechts) met zoon en schoondochter in het HOFtheater: ‘Ik hou ervan om onder de mensen te zijn.’

Mijn ontboezeming is gemeend. Het enthousiasme van Ria werkt aanstekelijk en ik word tegelijkertijd gegrepen door de fraaie entourage van het vernieuwde HOFtheater dat ik helaas nog niet eerder kon aanschouwen. Waarom ik hier ben? Het leek de mensen van HOFinSalland wel een aardig idee om een reportage te maken van een vrijwilliger die nu eens niet aan het werk is, maar als gast een voorstelling bezoekt. En Ria mocht ook nog eens haar zoon Ferry Kreileman en zijn Duitse vriendin Sabine Ganzenmüller meenemen. Vooral bedoeld om te laten zien waarom (schoon)moeder altijd vol trots praat over haar HOFtheater. Het is deze vrijdag bepaald geen standaardavond. We hebben zelfs het voorrecht aanwezig te mogen zijn bij een heus experiment: het Late Night Talentencafé. Die samentrekking van woorden maakt meteen duidelijk wat de bedoeling is: geef Nederlandse (cabaret)talenten een kans om in een iets andere omgeving dan de theaterzaal hun kunsten te etaleren. In dit geval gaat het om de foyer van het

Het is al bijna middernacht als ik in het bijzijn van Ria Schottman een ontboezeming doe: ‘Het wordt tijd dat ik niet alleen in Zwolle naar het theater ga, maar elk seizoen ook eens een aantal voorstellingen in ons eigen theater ga bezoeken.’ De gastvrouw van het HOFtheater is vanavond gast in plaats van vrijwilliger, maar ook dan is ze nog steeds een prima ambassadeur: ‘Doe mij een plezier en zet dat maar eens in het artikel.’ Bij deze Ria! Night Talentencafé. Gezien de aanwezigheid van een behoorlijke groep jongeren kan het experiment zonder meer als geslaagd worden beschouwd.

Carré van het oosten

HOFtheater en zijn de artiesten Yora Rienstra, René van Meurs en Ronald Snijders. Ook Late Night moet in dit geval letterlijk worden geïnterpreteerd, want als spreekstalmeester Nathalie Baartman de avond opent, is het al 21.30 uur. ‘We hopen hiermee de jongere doelgroep aan te spreken, want voor jongelui gelden andere tijden om uit te gaan. Door tussen de optredens een korte pauze in te lassen, bieden we ook gelegenheid om een drankje te nuttigen en/of op te halen. Dit kan gewoon worden meegenomen als de volgende artiest begint. Het is allemaal wat losser’, stelt directeur Jos van den Born aan het eind van het eerste Late

We hebben een uurtje eerder met Ria afgesproken om ruimschoots tijd te hebben voor een gesprek over haar vrijwilligerswerk bij het HOFtheater. Het is zo’n acht à negen jaar geleden dat ze er ‘in dienst’ kwam. ‘Een vriendin was hier al actief en zij bracht me op het idee om me ook aan te melden. Een goed moment, want de kinderen waren inmiddels de deur uit en ik had dus meer tijd tot mijn beschikking. Ik heb het vrijwilligerswerk ook altijd leuk gevonden, want ik hou er van om onder de mensen te zijn.’ Ze startte in de horeca, maar toen er werd gevraagd wie belangstelling had om als gastheer/gastvrouw op te treden, greep ze deze kans met beide handen aan. ‘Je

het carré van het oosten komt met zowel bezoekers als artiesten in aanraking en ik vind het een uitdaging om ze aan elkaar te koppelen. Het is leuk als de artiesten na afloop van de voorstelling de moeite nemen om met de bezoekers in gesprek te gaan. Tegen beiden zeg ik altijd dat ze hun moment moeten pakken’, aldus de Raaltese die zelf eveneens een moment van glorie in de schoot kreeg geworpen. ‘Vanwege de verbouwing moesten we een tijdlang terugvallen op een tent om toch nog een foyer te hebben. Toevallig was ik ingeroosterd tijdens de laatste voorstelling waarbij we gebruik hebben gemaakt van de tent, een toneelvoorstelling in het dialect. Directeur Jos van den Born kon niet aanwezig zijn en vroeg mij of ik op het podium een cadeau wilde overhandigen aan de toneelgroep. Dat was een ingelijste foto van dezelfde voorstelling die ze een paar dagen daarvoor bij ons hadden opgevoerd. Terwijl ik het woord voerde, schoot me iets leuks te binnen. Ik zei tegen de toneelgroep: ‘Aan het eind van een voorstelling buigen jullie altijd voor ons. Hoe zou het zijn als we de rollen eens omdraaien?’ Waarop het publiek massaal opstond om voor hen te buigen.

17 Toen het doek dicht ging, zag ik dat de groep de tranen in de ogen had staan. Dat zal ik nooit meer vergeten. Net zo goed als die vele mooie reacties van artiesten in het gastenboek. Dat gaat vrijwel altijd over het knusse Carré van het oosten, de goede ontvangst en het feit dat ze Raalte ervaren als een warm bad.’

Tante Annie Ferry en Sabine hebben de enthousiaste verhalen van Ria natuurlijk al wel vaker gehoord. Ze zien nu in ieder geval ook met eigen ogen hoe mooi en leuk een avondje HOFtheater is. ‘Dit was een mooie kans om hier weer eens een kijkje te nemen. In een grijs verleden ben ik wel een keer of

twee in het HOFtheater geweest, maar het was eigenlijk al weer te lang geleden. Er viel toen nog wel wat te verbeteren en dat is nu met de verbouwing goed opgepakt’, aldus zoonlief die zijn vriendenkring zeker gaat attenderen op het Late Night Talentencafé. ‘We kijken allemaal wel eens naar cabaret op televisie. Dan is dit een bijzonder leuke gelegenheid om je eigen smaak qua cabaret te leren ontdekken.’ Ria hoort het met genoegen aan: ‘Het is ontzettend lastig om de jeugd te motiveren naar het theater in hun eigen gemeente te gaan. Ze trekken liever naar de stad. Dit is een mooie laagdrempelige manier om jongeren in Salland kennis te laten maken met het theater.’ Ook spreekstalmeester Nathalie grijpt aan het eind van de avond met overduidelijke Twentse tongval (‘kent jullie hier ook die uutdrukking sloerig in de rakkert?’) de gelegenheid om nog even wat reclame te maken voor het Late Night Talentencafé. ‘Op 11 april kun je weer komen. En je mag Tante Annie meenemen!’ µ

TEKST: RUDI BUITENKAMP / FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER

18

roalter wind 14

SCHEIKUNDEDOCENT JAN LEGEBEKE NOG STEEDS LICHT ONTVLAMBAAR

explosieve wandeling in raalter woold ‘Je wist van tevoren nooit wat je kon verwachten’, herinnert Sander Booijink zich wanneer we hem vragen naar Jan Legebeke, voormalig docent scheikunde aan Carmel College Salland: ‘Hij kon echt ontplóffen!’ ‘Ja, ik ben een impulsief mannetje’, erkent de chemicus wanneer ik hem dit vertel tijdens een wandeling door Het Raalter Woold, vlakbij landgoed ’t Reelaer even buiten Raalte. TEKST: MAARTEN METZ / FOTO’S: STEFAN KEMPER Jan Legebeke (1952) heeft ons meegenomen naar een klein particulier beheerd natuurgebiedje. Het is ingericht door hobbyboer Wim Bovendeert en zijn vrouw Godelieve Wijffels en openbaar toegankelijk voor publiek. ‘Boven in zijn potstal hebben we een nestkast voor de kerkuil opgehangen. Trouwens, bij de boerderij van de ouders van Sander Booijink, waar je het net over had, zit ook een kerkuil.’ Een tijd geleden was ik al fietsend weer eens verdwaald in Raalte Noord. Tot mijn grote opluchting kon een postbezorger me de weg wijzen. De vriendelijke man keek me nog eens onderzoekend aan en noemde tot mijn grote verbazing mijn naam. Nu kon ik natuurlijk niet achterblijven. Ik keek eens goed en probeerde me de man zonder grijze haren voor te

stellen. Zijn ietwat knarsende stemgeluid gaf me het laatste zetje: Jan Legebeke! Mijn scheikundeleraar op het Florens Radewijns College in de jaren tachtig. Hij had zijn loopbaan een verrassende wending gegeven. Ik viel bijna van mijn fiets van ontroering. Als oude vrienden die elkaar veel te lang niet hadden gezien schudden we elkaar de hand. ‘Heb je even tijd?’ Even later zat ik aan zijn keukentafel gebogen over een fotoboek met zwartwit-foto’s van een biologie-excursie naar Limburg ergens in 1985. ‘Was jij niet altijd druk met de schoolkrant?’ Ik knik en dacht met weemoed terug aan artikelen als ‘De naaldboom Nederland uit, te beginnen uit Salland’ dat ik, op het hoogtepunt van de Koude Oorlog schreef

voor de Inktzwam. Al snel vloog er een aangenaam uurtje om en moest ik toch echt weer naar mijn werk. ‘Weet je dat er binnenkort een reünie wordt georganiseerd?’ vroeg Legebeke. Deze toevallige ontmoeting liet me niet los. Tijdens de lunch op ons kantoor vertelde ik er over. Jurrie Overgoor, ook een oud-leerling van Legebeke, begon direct te stralen en vertelde dat Jan ‘het halve lokaal in de fik zette met een of ander ether-goedje.’ Jan Legebeke grinnikt tevreden wanneer ik hem de

wandelen rondom roalte anekdote van Overgoor vertel. ‘Ja, er is wel sprake van enige mythevorming! Ik deed er trouwens zelf ook alles aan om die in stand te houden. Zo heb ik de leerlingen wijs gemaakt dat ik een leeg verfblik heb gevuld met natrium en daarna in de vijvers van de Drostenkamp heb gegooid. Als dat blik doorroest en het water komt bij het natrium ontstaat er een enorme ontploffing, heb ik de kinderen toen beloofd. Om die voorspelling kracht bij te zetten voegde ik er daarom aan toe dat dat de reden was dat ik niet meer langs die vijvers liep: veel te gevaarlijk!’ Samen met Legebeke en fotograaf Stefan Kemper soppen we ondertussen door de weilanden. ‘Hé, luister: een specht!’ Legebeke staat even stil en tuurt naar de bosrand. ‘Daar moet ook nog ergens een bult met zogenaamd “oer” liggen, heb ik wel eens gehoord.’ Als je niet beter weet zou je denken dat Legebeke docent biologie, aardrijkskunde of zelfs geschiedenis was geweest. Toch koos hij destijds voor een studie scheikunde aan de universiteit in Nijmegen. ‘Scheikunde is toch echt het mooiste vak! Tijdens die studie heb ik ook mijn MO-B gehaald.’ Het onderwijzerschap zit hem in de genen. Zijn vader was schoolmeester en ook zijn zus Mirjam zit in het onderwijs.

19 Legebeke kijkt met veel plezier terug op zijn tijd als docent. Nadat hij een jaartje in Nijmegen en Lochem een invalbaantje heeft vervuld, streek hij in 1977 neer in Raalte. ‘Helaas kreeg ik na bijna dertig jaar lesgeven teveel last van migraine en werd het lesgeven in die bedompte lokalen me teveel.’ Omdat hij graag buiten is besloot hij te solliciteren als postbode en sinds 2008 doet hij dit werk met veel plezier. Legebeke houdt tijd over voor zijn vele, bijna maniakale interesses en hobby’s. Hij is een verbeten vorser die van veel dingen nagenoeg álles weet. Van kerkuilen tot chemie en van geschilderde luiken tot wielrennen. ‘Weet jij trouwens dat het vandaag exact 28 jaar geleden is dat de 14e Elfstedentocht is verreden?’ Ook van schaatsen weet Legebeke alles. ‘Ik heb Jan Smeekens nog een tijdje bijles gegeven,’ vertelt hij niet zonder enige trots, ‘ik heb hem laatst nog uitgelegd hoe hij met behulp van Koningswater én de gouden medaille van Michel Mulder van zijn zilveren medaille een gouden kan maken.’

Buiten mijn lokaal lag een bevroren vijver. Ik heb daar achteloos een blokje natrium op gegooid.’ Met veel armgebaren maakt hij duidelijk dat de ontploffing ook zijn verwachtingen oversteeg. ‘Mijn collega’s stoven geschrokken naar buiten. Ze dachten dat er vuurwerk was afgestoken. “Nee, dat was Jan”, verklaarde mijn collega Mieke Heuker of Hoek desgevraagd.’ De laatste jaren van zijn docentschap vond hij minder leuk. ‘Je kreeg toen te maken met “teams” en alles werd “geinstitutionaliseerd” zoals mijn collega Jos Schutten dat destijds met een vies gezicht omschreef. Het was “onze” school niet meer...’ We zijn inmiddels weer terug bij de ingang van het natuurgebied aan de Hogebroeksweg. Een aanrader voor wie eens een leuke en verrassende wandeling wil maken. De verhalen van Legebeke maakte deze tocht tot een memorabele opmaat voor de reünie die op zaterdag 12 april wordt georganiseerd voor oud-leerlingen havo/vwo van het Carmel College Salland, oftewel Het Florens Radewijns College. µ

Legebeke verheugt zich op de reünie. ‘Ik heb met name in de jaren voor de fusie heel veel plezier gehad.’ De kans dat zijn leerlingen hem vergeten zijn lijkt nihil. ‘Ergens in december vroeg er iemand bijvoorbeeld of ijs kon ontploffen. Leuke vraag vond ik dat.

kijk voor meer wandeltips en wandelgidsen op salland.wandelweb.nl of op gegarandeerdonregelmatig.nl

20

even uw aandacht voor onze adverteerders

Komt u bij ons shoppen?

roalter wind 14

voor al uw biologische boodschappen Kerkstraat 6a 8151 AR Lemelerveld tel: 0572 - 372 930 www.vitalogica.nl

Openingstijden: woensdag tm vrijdag van 9.00 - 12.30 uur en van 13.30- 17.00 uur zaterdag van 9.30 - 16.00 uur

D e P a ra bool heeft een gl oedni euwe webshop . Voor oersterk e, d uurz a m e e n h andg ema a k te prod uc ten bent u bij o n s a a n het j ui ste a dres. D e p roduc ten wo rde n g e m a a k t door mensen met een verstan de l ijke b e p e r k i ng , d i e veel b a a t heb b en b i j d a gbe ste d i n g . U w a a n k o o p d ra a g t b i j a a n de i nsta nd houd i ng v an o n ze d a g b e s t e d i n g e n d a ar mee a a n het wel z i j n va n onz e cl ië n t. Le ze r s v a n R o a l t e r Wi nd k unnen rek enen op k ort i ng! Bes te l m e t d e k o r t i n g sc ode RO ALTE R W IND 2014 e n k r i j g 10% k o r t i n g op uw gehel e bestel l i ng (g eld i g t / m 30 a p r i l 2014).

ww w. w e b s h o p d e p a ra b ool .nl

RWL14-Vitalogica1.indd 1

RWL14-Parabool1.indd 1

13-03-14 16:27

ELEKTRO

13-03-14 15:15

COMMUNICATIE

BEVEILIGING

Laat uw woning professioneel beveiligen! · Beveilig personen die u dierbaar zijn ijn · Draadloos · Modern design · Makkelijk uitbreidbaar

DE HEEREN MANNENMODE - HERENSTRAAT 6 8102 CP RAALTE - DEHEERENMANNENMODE.NL

RWL14-De Heeren1.indd 1

Stationsstraat 40 Raalte

13-03-14 20:28

NU

999,(i (inc ncl BT BTW + mo mont ntag age) e)

0572 352511

www.beekmanelektro.nl

vroeg uit de veren en de handen uit de mouwen

Ineens was het daar: het woord participatiesamenleving. Later zelfs uitgeroepen tot het woord van 2013. De heren en dames politici in Den Haag vielen bijna over elkaar heen om het te pas en te onpas te gebruiken. Voornamelijk om te maskeren dat er weinig geld is om nieuwe projecten te financieren en dat er dus een ernstig beroep op de samenleving moet worden gedaan. Het woord participatiesamenleving dook zelfs op in de Troonrede van onze nieuwe koning. Hallo mensen in de rest van Nederland, word eens wakker en kijk naar de gemeente Raalte! Er is hier al jaren sprake van een participatiesamenleving. Met dank aan ons grote leger van vrijwilligers! In deze rubriek zetten we telkens een groep uit de gemeente in de spotlights. Aflevering 1: de vrijwilligers van de Multi Functionele Accommodaties in aanbouw in Lierderholthuis en Nieuw Heeten. TEKST: RUDI BUITENKAMP / FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER

21

22

roalter wind 14

‘Wil je het dorp leefbaar houden, dan moet je er ook iets voor over hebben’ bennie baks

participeren

23

BUURTDORPEN MOGEN TROTS ZIJN OP VRIJWILLIGERS De opmerkingen zijn niet van de lucht als Walter Liebregts zich deze zaterdagochtend al om 8.30 uur op de bouwplaats meldt. Normaliter komt de voorzitter van Stichting Dorpshuis Lierderholthuis trouw rond 9.30 uur naar de Multi Functionele Accommodatie (MFA) in aanbouw. ‘We waren al bang dat je kwam meehelpen’, lacht het werkvolk als ze de reden van zijn vroege komst zien: het gesprek met de Roalter Wind. Het is die typische humor van het werkvolk zoals voetballers dat zullen herkennen van de kleedkamer. Het is zeker niet denigrerend bedoeld richting hun voorzitter. Ze weten namelijk als geen ander hoeveel werk er aan de bestuurs- en onderhandelingstafel is verzet voordat er ook maar één spade in de grond is gestoken. Wat geldt voor Lierderholthuis, geldt ook voor Nieuw Heeten. In de Raalter kerkdorpen kunnen na een lange aanloopperiode dan eindelijk de handen uit de mouwen. Deels zijn het de professionals van regionale bouwbedrijven die hun vakmanschap tonen, maar in beide dorpen kan de Multi Functionele Accommodatie (letterlijk)

echter alleen van de grond komen dankzij de inzet van een grote groep vrijwilligers. Vergezeld door fotograaf Stefan Kemper neem ik een kijkje op de bouwplaatsen, drinken we een kopje koffie mee in Lierderholthuis en mogen we in Nieuw Heeten een broodje mee-eten. ‘Ja, er is al best veel werk verzet’, bevestigt Liebregts het beeld van verslaggever en fotograaf dat de contouren van de MFA al duidelijk zichtbaar zijn. Zeker als je vanuit Laag Zuthem naar Lierderholthuis rijdt, wordt duidelijk hoe goed de MFA is geïntegreerd in het dorp. ‘Het sluit mooi aan op de bestaande bebouwing en de dichtbij gelegen nieuwbouw. In het

ontwerp is door de architect ook rekening gehouden met de kenmerken van het café en het buitengebied. Eén ding was van tevoren heel duidelijk: we willen hier geen blokkendoos.’ Ω De stemming zit er op de vroege ochtend al snel in bij Gé Spijkerman, Fimme de Vries, Lucienne van der Veen, Harry Kloppenberg en Bennie Baks, Janneke Meulman, Jan Luttenberg, Jos Ramaker, Tonnie Mensink, Hans Middelkamp, Henk Meulman, Rick Middelkamp en Herman Middelkamp. Jan Spijkerman, Annet Spijkerman, José Middelkamp en Walter Liebregts

24

roalter wind 14

Het is mooi te zien dat door een goede samenwerking tussen burgers en gemeente deze prachtige Multi Functionele Accommodaties kunnen worden gerealiseerd!’ wethouder wout wagenmans De MFA in Lierderholthuis is in meerdere opzichten onderscheidend ten opzichte van de collega’s. ‘De meeste MFA’s hebben geen commerciële tak en dat is hier wel het geval. Waarom? We gaan duidelijk voor de lange termijn en dat is de reden dat we in een eerder stadium al het café (d’Olde Wettering, rb) hebben overgenomen van de gemeente Raalte. Door het café en de MFA aan elkaar te koppelen, hebben we één commerciële uitbater. Natuurlijk kun je in een dorp als Lierderholthuis best met elkaar concurreren, maar dan gaan we allebei failliet’, aldus de preses die zijn hoge verwachtingen over de nieuwe accommodatie niet onder stoelen of banken steekt. ‘We beschikken straks over drie kleinere zalen en één grote zaal voor voorstellingen tot ca. 400 man. Dat geeft een stevige impuls aan de activiteiten en het lokale verenigingsleven.’

Broek ophouden Liebregts maakt geen geheim van de financiële constructie. Naast een bijdrage van provincie en gemeente, schenkingen, sponsoring, gelden uit diverse fondsen, de uitgifte van obligaties, de verkoop van het vroegere dorpshuis en een lening moet er voor bijna 90.000 euro aan zelfwerkzaamheid worden opgehoest. Dat is natuurlijk een behoorlijk bedrag, maar is dat een probleem in Lierderholthuis? Nee, eigenlijk niet. ‘We zijn hier wel bekend met de traditie van zelf de broek ophouden. Je weet dat je een harde kern hebt van zo’n dertig mensen op wie je blind kan vertrouwen dat ze komen helpen. Nadat we allerlei informatie hebben verstrekt en wat hebben rondgevraagd, is die groep gegroeid tot zo’n negentig vrijwilligers. Daarbij rekenen we niet alleen bouwvakkers, maar ook bestuurlijke ondersteu-

ners en mensen die helpen bij de catering. We hebben zelfs het geluk dat we kunnen beschikken over vrijwilligers uit Heino en Zwolle. De Tweede Kamer heeft de mond vol van burgerparticipatie. Nou, die politici zouden hier eens moeten komen kijken.’

Supersfeer Liebregts neemt ons mee voor een korte rondleiding door en langs het gebouw. We moeten goed uitkijken, want soms ligt er een vrijwilliger op de grond om gaten te boren voor een leiding. Of zit er één op de knieën om een bepaald materiaal op de muur aan te brengen voordat de tegels kunnen worden geplakt. We weken één van deze vrijwilligers, Bennie Baks, even los van zijn werkzaamheden. Hij zegt geen moment te hebben getwijfeld toen er vrijwilligers werden gevraagd om onder leiding van bouwpastor Henk Meulman de MFA-kar te trekken. ‘Als we allemaal denken dat een ander het wel oppakt, dan gebeurt er niets. En in deze tijd mag je niet meer verwachten dat de gemeente alles betaalt. Eerlijk gezegd, vind ik dat ze al behoorlijk goed over de brug zijn gekomen.’ Zo gebeurt het dus dat hij regelmatig (iedere zaterdag en meerdere avonden in de week) de werkkleding aantrekt. ‘Ik ben nog nooit met tegenzin naar de MFA gegaan. Dat komt vooral omdat er onderling sprake is van een supersfeer. Er wordt keihard gewerkt, maar er is ook ruimte om lekker te ouwehoeren. Je leert je dorpsgenoten op een andere manier kennen en je krijgt meer waardering voor elkaar’, aldus Bennie die aangeeft dat er volgens een vast stramien wordt gewerkt. ‘De grootste groep is actief op zaterdag. Om 7.30 uur drinken we eerst een bakkie koffie en ver-

volgens wordt de voortgang en het plan de campagne voor die dag besproken.’ Volgens hem is iedereen in Lierderholthuis er van doordrongen dat er echt iets moest gebeuren op het gebied van de sociale, culturele en sportieve voorzieningen. En iedereen wist ook wel dat het opknappen van het verouderde dorpshuis De Kerkehoek eigenlijk geen optie was. Wie niet zelf wil of kan meehelpen op de bouwplaats, steekt wel op een andere manier de helpende hand toe. ‘Een dorpsgenoot, die zegt over twee linkerhanden te beschikken, wil toch wat doen en komt op zaterdag met een grote zak gebakken vis aanzetten. En iemand anders, die graag anoniem wil blijven, stopt ons wat geld toe om een hapje of drankje voor de werklieden te kopen. Dat is toch geweldig’, stelt hij retorisch.

Vitaliteit Het is tijd om te vertrekken naar Nieuw Heeten. Net op het moment dat we met een ferme handdruk afscheid nemen van Bennie Baks stuiten we op een man met een jas van Bouwbedrijf Hoogeslag. Het blijkt te gaan om mede-eigenaar Frans Pronk die zijn belangstelling toont voor het project waarvoor zijn bedrijf als professionele partij is ingeschakeld. ‘Het valt me honderd procent mee hoe soepel het allemaal loopt. Werklieden en vrijwilligers gaan prima met elkaar om en je merkt dat hier kennis van zaken zit. Wel moet ik ook een pluim uitdelen aan onze uitvoerder. Die kunnen ze bij wijze van spreken in het midden van de nacht nog uit zijn bed bellen.’ Ook in Nieuw Heeten is sprake van een innige samenwerking tussen een professioneel bouwbedrijf (Jansman uit Luttenberg) en lokale vrijwilligers. Ω

participeren

‘De bouw van de MFA levert een wezenlijke bijdrage aan de saamhorigheid in het dorp. We hebben nog nooit zoveel bezoekers op de nieuwjaarsreceptie gehad als dit jaar’ jeanette van rossum

25

26

roalter wind 14 Met vereende krachten wordt daar een project opgepakt dat vermoedelijk geen gelijke kent binnen de gemeente Raalte. De constructie is al goed zichtbaar als je vanaf de rotonde bij de Portlanderdijk sportcomplex De Belte nadert. Navraag op de bouwplaats leert echter dat we nog niet alles in beeld hebben, want de sporthal wordt in een later stadium gebouwd. In de kantine van De Belte laten we ons bijpraten door Riet ten Have (secretaris), Herman Strijtveen (voorzitter) en Hans Scheltinga (bestuurslid bouwzaken) van de Stichting Sport & Cultuur Nieuw Heeten. Uit hun relaas blijkt dat al in 2000 het figuurlijke fundament is geslagen voor de MFA Nieuw Heeten. Destijds werd duidelijk dat SV Nieuw Heeten te maken had met een sterk verouderde accommodatie, maar hetzelfde beeld was eigenlijk van toepassing op dorpshuis het Timmermanshuis. ‘Na verloop van tijd is besloten om de discussie breder te trekken. Geen losse trajecten, maar een gezamenlijke aanpak in het kader van de vitaliteit van Nieuw Heeten.’ Dat klinkt allemaal mooi als je het in een paar zinnen leest, maar het heeft natuurlijk wel veel tijd gekost om de neuzen in dezelfde richting te krijgen. Zowel bij de gemeente Raalte als binnen de dorpsgemeenschap, omdat je daar met meerdere belangen te maken hebt. ‘Zo gaven ouderen terecht aan dat de MFA volgens hen te ver van het dorp komt te liggen, maar

ze hebben er nu vrede mee omdat het de enige haalbare optie is.’

Kilo’s aangekomen Het is onvermijdelijk om ook hier over de financiën te praten. De gemeente Raalte blijkt zeer ruimhartig te zijn geweest, maar desondanks moet in Nieuw Heeten eveneens een behoorlijk beroep worden gedaan op de eigen inwoners. Zowel in lijfelijke arbeid als in geldelijke middelen. De vijf bestuursleden zijn apetrots op de steun van hun dorpsgenoten. ‘We hebben meer dan 100.000 euro opgehaald aan obligaties. En dat voor een dorp van amper 1100 inwoners’, kijken ze met een schuin oog naar de fraaie, geïmproviseerde geldmeter in de kantine van sportcomplex De Belte. Samen met Bouwbedrijf Jansman, Joop Elders Totaalinstallateur uit Raalte en een aantal lokale partners zijn in totaal meer dan 150 vrijwilligers betrokken bij de realisatie van de MFA in Nieuw Heeten. Van de communicatie tot het bouwproces en van bestuurlijke ondersteuning tot de catering; vijftien tot twintig procent van het dorp steekt op wat voor manier dan ook de handen uit de mouwen. ‘Het project wordt ontzettend goed gedragen. Je ziet zelfs mensen op de bouwplaats die we nog nooit op De Belte hebben gezien. De sfeer is echt super. Het is een feestje om hier op zaterdag even langs te komen’, roepen de drie in koor, terwijl ze in de lach

schieten omdat de werklieden inmiddels aan een lange tafel zijn aangeschoven om hun lunch (enkele broodjes kroket) te verorberen. ‘De vrouwen uit Nieuw Heeten zorgen elke zaterdag wel voor wat lekkers. Sommige mannen hebben al gezegd dat ze kilo’s zijn aangekomen sinds ze bij de bouw van de MFA betrokken zijn…’ Inmiddels is ook Jeannette van Rossum aangeschoven. Ze is zojuist op de gevoelige plaat vastgelegd. Het was een idee van voorzitter Strijtveen om haar te vragen. ‘In zo’n traject als dit gaat het niet alleen om de bouwers. Je hebt meerdere deskundigheden nodig’, verklaart hij zijn ‘voordracht’. Samen met de werkgroep communicatie heeft ze een belangrijke taak gehad in de aanloop naar het bouwproces. De berichtgeving op Nieuw Heeten online, sociale media en de Dorpskrant moest zowel informatief als wervend zijn. Maar haar werk loopt tijdens de bouwwerkzaamheden gewoon door. ‘Het is belangrijk om regelmatig te laten zien en horen wat er hier allemaal gebeurt. Je moet iedereen betrokken houden vanuit het besef dat we dit niet doen voor onszelf, maar voor het dorp.’ µ

Kantinebeheerder Diana Kemper blijft lachen en broodjes kroket uitdelen aan de hongerige vrijwilligers van de MFA in aanbouw in Nieuw Heeten.

vakmanschap in roalte

stefan van den berg Het is niet direct de eerste locatie die in je opkomt als je een hovenier in actie wilt zien. Maar Stefan van den Berg van Van den Berg Groen is deze ochtend toch daadwerkelijk te vinden bij rk basisschool De Bolster aan de Kastanjelaan in Raalte. ‘Ik ben ingeschakeld voor de herinrichting van het schoolplein’, vertelt hij terwijl hij samen met een medewerker de laatste hand legt aan een heuveltje van kunstgras. Het is nog even aanpoten en dan zit de klus, die toch zo’n vier à vijf weken in beslag heeft genomen, er op. Precies op tijd, want als de thermometer begin maart al richting de 20 graden Celsius gaat, dan krijgt heel Salland het voorjaar in de bol. En weten vele particulieren weer de weg naar zijn nog jonge bedrijf te vinden. Van den Berg is in zijn nopjes met de opdracht bij De Bolster. ‘Het is een keuze die je als ondernemer maakt. Wil je alleen schoffelen en plantjes in de grond zetten of kies je voor uitdagingen. Ik ben er ze-

ker één uit de laatste categorie en heb in goed overleg met de speelplaatscommissie mooie plannen kunnen ontwikkelen. Dit project is een prachtig uithangbord voor mijn bedrijf’, aldus de Raaltenaar die daarbij verwijst naar de variatie in de werkzaamheden. Naast het bewuste speelheuveltje is dat o.a. straatwerk, riolering, het aanleggen van een voetbalveldje van kunstgras met houten omheining en het plaatsen van bloembakken met kleurige eenjarige planten. Volgens directeur Jurgen Bruggeman van De Bolster kwam Van den Berg Groen uit drie partijen als beste uit de bus als het gaat om het inrichtingsplaatje en het prijsvoorstel. En dat vertrouwen is niet beschaamd, geeft hij aan. ‘Ik vind het mooi om te zien dat een jonge ondernemer dit soort grote projecten zo kundig aanpakt. En hij is ook nog eens verbazingwekkend netjes. Bovendien kun je alles goed met hem overleggen. Tijdens de CITO-week moest hij slijpen, maar dan doet hij eerst iets anders om na schooltijd de slijptol te pakken. De overlast bleef tot een minimum beperkt. Dit was maatwerk!’

Van den Berg Groen • Raalte • 06 521 52 996 • www.vandenberggroen.nl

27

30

roalter wind 14

2

2

ZILVER MET EEN GOUDEN RANDJE

2

Woensdag 26 februari stonden op het Marktplein in Raalte drie mannen op een podium. Een was geboren Raaltenaar maar woonde er niet meer. Een had alleen de middelbare school in Raalte gedaan. De derde woonde er nu. Eén ding hadden ze gemeen: een zilveren medaille. Behaald op de Olympische Spelen. In deze serie voor de Roalter Wind blikken we terug. Zilveren medailles met een nare bijsmaak of zilveren medailles met een gouden glans…?

TEKST: KARIN DE GRAAFF / FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER

er is maar één tweede plaats Wielrenner Léon van Bon groeide op in Apeldoorn maar woont tegenwoordig in Raalte. Zijn zilveren medaille behaalde hij in 1992 tijdens de Olympische Spelen in Barcelona. Bij het onderdeel puntenkoers.,,Het baanwielrennen is sindsdien zo veranderd. Zoals toen bestaat het niet meer op de Spelen.” ‘Barcelona’ is aan het begin van zijn wielercarrière. Hij is dan twintig jaar en amateur. ,,Ik werd gewoon aangewezen voor de Spelen. Een zekerheid was het. In Nederland was ik op dat moment gewoon de beste in de puntenkoers.” Ter voorbereiding werkt Léon er echt naartoe. Zo gaat hij wekelijks naar de buitenbaan in Sloten (NH) om te trainen. Een 200 meterbaan, terwijl die in Barcelona 250 meter is. ,,Totaal anders, maar je had weinig keus. Vlak voor de Spelen gingen we met de wielerselectie naar Hyères, daar lag een exacte kopie.”

zijn in de wedstrijd. Lombardi zegt op het podium tegen Léon dat ‘de rijkste heeft gewonnen’. ,,Tijdens de koers was ik weg met een Belg en kon dus punten pakken. Een Australiër reed dat gat dicht. Het is niet te bewijzen maar Lombardi heeft hem dus betaald. Later is die Australiër daarom door de bond voor het leven geschorst.”

30 seconden lang goud... Naar de openingsceremonie gaat hij niet. ,,Ik moest vrij snel in actie komen.” Op een vrijdagavond. Léon gaat erheen met het idee om een medaille te winnen. Hoge verwachtingen. ,,Maar ook realistisch. De puntenkoers is hectisch. Tactisch maakt het heel veel uit. Je moet continu beslissingen nemen; spring je mee of rijdt iemand anders dat gat dicht? Honderden beslissingen binnen één koers. Je moet in de flow van de wedstrijd komen. Volgens mij lukte dat in 1992 wel vrij aardig.” De Italiaan Lombardi wint goud. Achteraf blijkt echter dat er twee dingen gebeurd

Dit blijkt nog niet eens het ergste volgens Léon. ,,Het hoort niet bij de sport natuurlijk. Het is iets waarover je achteraf gaat nadenken. Wel een goede les voor de rest van mijn carrière.” De laatste sprint van de koers was volgens hem het meest frustrerend. ,,Tijdens de kwalificatieritten kwam ik tijdens een sprint met mijn fiets in het blauwe baanvak aan de binnenkant van de baan. Daar mag je officieel niet komen.” Zijn punten worden door de jury afgenomen. Tijdens de finale rijden op een bepaald moment een stuk of drie, vier rijders voor hem. Naast hem, aan de

binnenkant, fietst Lombardi. Léon passeert de groep bovenlangs. Lombardi gaat onderlangs. Over het blauwe baanvak. ,,Hij pakte de punten. Maar hij mocht ze behouden. Dat is niet correct.” Léon denkt 30 seconden lang dat hij goud gewonnen heeft. ,,Net als Jan Smeekens. Dat herkende ik wel. Ik was heel kwaad na de rit. Wilde een protest indienen. Maar ik mocht dat niet zelf doen, dat moest via de chef d’equipe. Het was heel hectisch. Geen idee of er wel of geen protest is ingediend trouwens. De jury tijdens die rit had als voorzitter een Pakistaan. Nou, bij mijn weten zijn er in dat land geen baanwedstrijden. Ook bij jury’s geldt de Olympische gedachte, meedoen is belangrijker.” Een zilveren medaille met een zure bijsmaak dus? ,,Toevallig vond ik laatst een huldigingfoto terug. Daar kijk ik niet blij op. Maar dat nare gevoel was eigenlijk ook wel vrij snel weer weg. Het hoort bij deze sport, bij topsport. Je weet dat baanwielrennen gedeeltelijk een jurysport is. In de loop der jaren leer je omgaan met dit soort dingen. De ene keer heeft het weinig impact. Een andere keer een erg grote, zoals in 1992. Uiteindelijk heb ik daarna in Barcelona hele mooie weken gehad.” Gefrustreerd is hij dus niet. Ook niet over het feit dat zijn prestatie amper in de kranten komt. ,,Ik won mijn medaille vrijdagavond laat. Veel zaterdagkranten konden het bericht niet meenemen. Ω

31

32

roalter wind 14 En ja, die zondag daarop liep Ellen van Langen.” De atlete wint de 800 meter. Haar gouden medaille komt maandag overal in het nieuws. Léons medaille belandt in de zijkolommen. ,,Nee echt, geen frustratie. Ik doe het niet voor de rest van de wereld. Wel vond ik het raar. Je presteert zoiets groots en dan komt het niet of heel klein in de krant… Je had toen geen internet. Ik weet niet eens of er tv-beelden van zijn. Alleen die huldigingfoto dus.” Zoals gezegd geniet hij tweeënhalve week van Barcelona. Het is warm, prachtig

weer. Léon en een fietsmaat knippen hun witte spijkerbroeken af. Die horen bij het officiële tenue van de Nederlandse Olympiërs. ,,Ja, dat was nog wel een dingetje bij de sluitingsceremonie. Toen moesten we die broeken aan natuurlijk. Geen idee meer hoe we dat opgelost hebben.” Bij terugkomst in Nederland mag hij bij de koningin langs. Ook in Apeldoorn is het een en ander georganiseerd. ,,Met Beatrix was speciaal maar wel heel stijf. Het is natuurlijk een erkenning voor wat je hebt bereikt. In Apeldoorn was het zoals met Jan in Raalte. Op het plein voor het oude

stadhuis. Op een podium kreeg ik een erepenning van de burgemeester.” Voor een wielrenner is een Olympische medaille niet het hoogst haalbare, ook al is het de laatste jaren belangrijker geworden. ,,Het was wel een van mijn eerste internationale optredens. Goed om in the picture te komen. Ook om prof te worden. Ik had veel op de baan gereden en wilde de weg op.” Dat doet hij eerst een jaar als amateur. Daar komt veel commentaar op. ,,Toen reden profs en amateurs vooral apart. Nu is dat een grijs gebied, kun je

,,Ik won mijn medaille vrijdagavond laat. Veel zaterdagkranten konden het bericht niet meenemen. En ja, die zondag daarop liep Ellen van Langen.” leon van bon

zilver met een gouden randje makkelijker de strijd aangaan. Je reed destijds maar twee wedstrijden samen. Ik wilde graag bij Jan Raas in de ploeg. Jan vond het een verstandige keuze. In 1994 werd ik prof.” Een mooie carrière in de wielersport volgt. Prijzen en etappeoverwinningen in verschillende klassiekers en rondes. Twee keer Nederlands kampioen op de weg, in 2000 en 2005. Ook grijpt hij wel eens net naast het podium. Een aantal overwinningen springen er wat Léon betreft bovenuit. Zoals de wereldbeker wedstrijd HEW Classic in Hamburg Ω

33

34

roalter wind 14

dolven worden onder de media-aandacht. Maar ook het gevoel erbij, de beleving. De hele entourage eromheen. Na Hamburg zat ik een uur erna in de auto. Terug naar huis. Maar de dag na zo’n etappeoverwinning rij je de hele dag met een grote glimlach rond. Iedereen feliciteert je dan. Die beide overwinningen zijn mooier dan de eerste plek in Hamburg. Ook al was dat sportief gezien een grotere prestatie.” De rit naar Pau wint hij na een ontsnapping met drie anderen. ,,Die eerste etappewinst was belangrijk voor me. Je denkt wel dat je het kan, maar je weet het niet. Als je dan wint, is het toch een soort bevestiging.” Het peloton zat vlak achter zijn groepje. ,,Iedereen vond me zo cool, maar ik had daar totaal geen erg in. Toen ik over de streep was, keek ik verbaasd op dat ze zo dichtbij waren.” In 2000 is hij de beste van een groep die al na 14 kilometer ontsnapt in een rit van bijna 200 kilometer. Léon demarreert en pakt de overwinning.

in 1998. ,,Het moment is moeilijk, om alles precies dan helemaal goed te doen. Dat geldt zeker voor Hamburg. Daar rijdt iedereen om te winnen. Dat is anders bij de Tour. Daar weet je dat 40% die start geen rit wil winnen. Die rijden in dienst van een ander. In Hamburg had iedereen belang. Er was een kopploeg van 15 man weg, ze lagen 4 minuten voor. Ik ben weggesprongen uit het peloton. Ullrich, Bartoli, Rebellin volgden. Ik was zeker niet minder. Dat wist ik. Ik had al een heel goed seizoen achter de rug. De Tour had ik uitgereden dat jaar, ik was 8e in San

Sebastian, dus met vorm zat het goed. Maar ik had me niet speciaal voorbereid. Je rijdt elke dag een criterium. Ik had thuis nog een vijver uitgegraven…” Hij wint de eindsprint van een kopgroep met dertien renners.

Leon stopt op 41-jarige leeftijd in 2013 definitief na nog een flink aantal jaren door te zijn gegaan met baanwielrennen. ,,Dat is nog lang vol te houden als je technisch goed bent.” Zo terugkijkend op zijn wielerloopbaan is hij een tevreden man. ,,Ik denk niet dat ze mij zien als de bijna-goud-winnaar van de Spelen in Barcelona.” Lachend: ,,Al komt dat natuurlijk ook doordat er destijds amper aandacht aan is besteed…” µ

Het allermooist vindt hij zonder twijfel zijn twee etappeoverwinningen in de Ronde van Frankrijk. Pau in 1998, Tours in 2000. ,,Dat is Tegenwoordig werkt Léon van Bon (1972) als fotograaf. zo belangrijk. Zo’n Hij richt zich met name op sportfotografie. ,,Ik fotografeer groot podium. Bevooral in opdracht. Veel wielerfoto’s. Daar heb ik natuurlijk ook de meeste ingangen, je kent veel mensen. Dat vinden opdrachtgevers aantrekkelijk. De eerste keer dat ik daar met mijn toestel stond, was het wel wennen trouwens. Je zit er bovenop, maar dan wel aan de zijlijn.”

even uw aandacht voor onze adverteerders

35

T EN F RECL A ME

n eige e j t Laa ken la bad kken o ru bed 25 eur r voo

Adficount voor mij een goede ondersteuning Het gaat goed met ons bedrijf. Zo goed dat we steeds meer personeel er bij aan moeten nemen. Dan blijkt een goede personeels- en salarisadministratie toch een uitkomst. Ik heb daarvoor Adficount ingeschakeld. Nu verzorg ik zelf een deel van de personeelsadministratie. De moeilijke dingen laat ik aan hen over. Ieder zijn werk zeg ik maar. het samenstellen van jaarrekeningen (van A tot Z) salarisadministratie en personeelsdiensten

bestel dit moois op

het opstellen van fiscale aangiften

onze ver nieuwde website

www.adficount.nl Raalte-Heino T. 0572 360 090 [email protected]

W W W. T E N F. N L

Stroom... levensader voor ieder evenement!

Zompstraat 12a • 8102 HX Raalte tel: +31(0)572.351248 • www.thepowershop.nl RWL14-De Powershop1.indd 1

13-03-14 22:07

36

roalter wind 14 TEKST: KARIN DE GRAAFF / FOTO’S: STEFAN KEMPER

boeren, burgers buitenlui De één is Sallander in hart en nieren, de ander heeft zijn wortels in de Rotterdamse klei. Bennie Ramaker en Lex Dirkse zijn buren van elkaar. Tijdens het maken van de foto’s hebben de twee veel lol. Vanaf het begin klikte het tussen de Enexis-monteur/deeltijdboer en cartoonist. Bennie vertelt dat er afgelopen maandag een kalf is geboren. ,,Normaal geef ik ze geen naam, maar dit wordt Henriette.” Zo heet Lex’ vriendin. Zij is kunstenaar. Kalfje Henriette staat in de stal waar ook stier Chris staat. Lex heeft het imposante dier al eerder ontmoet maar blijft onder de indruk. ,,Ongelooflijk, moet je eens zien. Die kop!” Vertel eens iets over jullie woonhistorie? Waar zijn jullie geboren, waar hebben jullie gewoond? BENNIE: ,,Ik woon in mijn geboortehuis

aan de Zuthemerweg in Heino. Mijn vader en moeder kwamen hier in 1953 vanuit Vilsteren. Ze hadden een voor die tijd gangbaar boerenbedrijf. Met wat koeien, varkens, kippen. Een beetje akkerbouw erbij. Onze hele familie hielp mee. Zelf heb ik dat altijd mooi gevonden. Ik heb ook steeds zelf kipjes en konijnen gehad. Ik ben wel een jaar in dienst geweest, maar verder heb ik altijd hier gewoond. Ik heb ook nooit de behoefte gehad om te verhuizen.” Glimlachend: ,,Kijk, maar je weet het nooit!” LEX: ,,Ik ben een geboren Rotterdammer. Daarna verhuisde ik naar Zwolle. Ik heb op verschillende adressen gewoond. Op de een of andere manier had ik daar steeds burengedoe, maar nu niet meer.” Lex had altijd de wens om buiten te wonen.

LEX: ,,De ruimte trok. En het was voor

ons een manier om wonen en werken bij elkaar te krijgen. In Zwolle had ik mijn atelier op het industrieterrein. Constant was ik weer iets vergeten. Nu heb ik hier mijn werkplek. Met het gevaar dat je weer teveel gaat werken natuurlijk…”

Op een bepaald moment hoorde Bennie dat er mensen uit de stad naast hem kwamen wonen. Kunstenaars... BENNIE: ,,Ja, als buurt hadden we wat

bedenkingen. Hoeveel burgermensen die buitenaf komen wonen maken geen probleem van dingen die heel gewoon zijn hier? Dan weet je dat ze je het heel moeilijk kunnen maken. Maar het kan ook anders uitpakken. Lex en Henriette toonden meteen veel belangstelling. Even bij de paarden kijken of als een koe moest kalveren.” LEX: ,,We hadden geen benul wie de buren

waren. Voordat we gingen verhuizen zijn we alle buren langsgegaan om kennis te maken. Het zijn stuk voor stuk jofele lui zonder stadskapsones. Ik vond het in het begin hier heel weids. Na een tijdje kom je erachter dat er intensief geleefd wordt. In een slaperig nieuwbouwwijkje is het stiller. Het is hier geen vakantiepark, meer een leef-werkterrein. Daarom heb je ook botsingen tussen natuurbeschermers uit de stad die hier gaan vertellen hoe het moet. Ik zie mezelf trouwens niet als kunstenaar, die is zijn eigen werkgever. Ik werk als cartoonist alleen in opdracht namelijk.”

De eerste maanden, hoe ging dat? LEX: ,,Je hebt opeens allerlei buren met

uitgebreide gereedschappen en spullen die je daarmee spontaan helpen.” BENNIE: ,,Ze woonden hier een maand toen ik 50 werd. Pop in de tuin. Ze hadden geen idee hoe dat ging hier.

boeren, burgers, buitenlui LEX: ,,Wat een heisa, dacht ik.” BENNIE: ,,Ik zei: dat is nog niks!” LEX: ,, We vonden het mooi! Toevallig wa-

ren er dat eerste half jaar veel feesten. Die werd 70, die waren zoveel jaar getrouwd. En de buurtbarbecue.” BENNIE: ,,Doen we al jaren.” LEX: ,,Dat was voor ons speciaal. Wij dachten dat we gingen eten, maar volgens mij had iedereen al gegeten. Kregen we eerst koffie met taart en pas veel later barbecue. Zo raar!” BENNIE, gekscherend: ,,Heidense gebruiken, daar kom je vanzelf achter!” LEX: ,,Veel mensen uit de grote stad weten niet hoe er hier gefeest kan worden. Drínken dat ze kunnen!”

Hoe kijken jullie tegen elkaars werk aan? BENNIE: ,,Ik heb wel wat werk van Lex

gezien. Nou, ik ben blij dat hij het moet doen en niet ik! Maar ik denk dat dat wederzijds is, of niet?” LEX: ,,Vroeger leek boer-zijn me fantastisch. Nu zie je pas hoeveel werk het is. Op vakantie kwam ik wel eens in een

37 stal. Die lucht! Toch een magische sfeer daar. Heel apart voor stadsfiguren. Als je ertussen zit, zie je hoe het allemaal werkt. Al die grote trekkers. En waarom die grote banden?” BENNIE: ,,Tja, die machines worden zwaarder.” LEX: ,,Wist je dat ik een boer vroeger echt cliché tekende? Met sprietje in de mond, hooivork, overall, klompen en rieten hoedje. Dat doe ik nu niet meer. Dat beeld is wel bijgesteld.” BENNIE: ,,Wij hebben misschien een verkeerd beeld van mensen uit de stad die ook nog kunstenaar zijn. En andersom misschien ook. Maar niet elke boer loopt op klompen rond. Ik dan weer wel…” LEX: ,,Mensen uit de stad hebben vaak een beeld van buiten, dat idyllische wonen. Lekker rustig. Maar die boeren zijn constant in de been. Altijd bezig. Dat zie je normaliter niet. Ik ken al die termen niet, maar dan zijn ze weer aan het freezen, balen maken, worden er weer kalfjes geboren.” BENNIE: ,,Op Henriettes verjaardag was een vegetarisch stel. Die zagen mijn

koeien lopen. Zij dachten dat iedere boer steeds maar een spuit erin zet. Ik praatte een tijdje met ze. Heb ze uitgelegd dat het net als bij mensen gaat. Iemand die ziek is gaat naar de dokter. Op het eind zei hij: als ik dan vlees moet eten, dan lust ik die van jou wel. Kijk, dat vond ik dan weer mooi!”

Zien jullie elkaar vaak? BENNIE: ,,Zo in het voorbijgaan.” LEX: ,,Aan de weg.” BENNIE: ,,En ik huur je land. Dat heb ik

direct gevraagd toen.” LEX: ,,Ik vond het alleen maar handig,

anders woekert het zo.” BENNIE: ,,Jullie vinden het mooier als er

koeien lopen. Maar ik zei wel: ik kom hier ook met de mestwagen.” LEX: ,,Ach, dat merkte ik dan wel.” BENNIE: ,,Nou… handig om te weten voor de was. En toen Henriette haar feest gaf, heb ik gemaaid vooraf.” LEX: ,,We zien elkaar geregeld. Beetje biertje drinken, beetje ouwehoeren.” BENNIE: ,,Vroeger ging je officieel buren vragen. Nu is een buurman iemand Ω

38

boeren, burgers, buitenlui

Favoriete vakantiebestemming

Hobby

LEX: als het maar 30 graden is.

LEX: pianospelen, dat kan hier middenin de nacht.

BENNIE: vroeger ging ik altijd naar Terschelling. En op winter-

BENNIE: alles wat met natuur en de boerderij te maken heeft.

sport. Nu niet meer zo vaak.

Laatste aankoop

Favoriet eten

LEX: fototoestel

LEX: boerenkoolstamppot,

BENNIE: een andere tractor.

maar ook Indiaas eten. BENNIE: alles behalve kruudmoes!

Favoriete film LEX: De Noordelingen van Alex van Warmerdam. BENNIE: heb ik niet. ’s Winters kijk ik wat tv, maar verder niet veel.

waarmee je op zaterdagmiddag een biertje drinkt en die je helpt. En met Lex en Henriette praat je eens over andere dingen dan alleen maar koeien.” LEX: ,,Ik vind het leuk om dingen over de streek te horen. Allerlei verhalen.” BENNIE: ,,Dat vind ik ook leuk. Een heleboel weet ik ook niet, maar het is leuk om erover te horen en te praten.”

Wat bevalt er aan deze omgeving, zo buitenaf ? LEX: ,,De ruimte! Op heldere nachten kun

je de sterren zien. Diep van binnen ben ik een stadmens, denk ik. Zet mij geblinddoekt in Rotterdam en ik weet precies waar ik ben. Maar ook daar heb je net zoveel provincialisme als waar dan ook. Van waar ik woonde zat je met een half uurtje fietsen in een superagrarische omgeving, net zoals hier. Veel mensen wisten dat niet, kwamen nooit met de fiets in de weilanden.” BENNIE: ,,Gewoon een mooi rustig plekje, dit. Je hebt hier van niemand last, maar ook contact met de hele buurt. Er wonen

hier in een heel stel huizen buurmeisjes en buurjongens van vroeger. De hele mentaliteit van de Sallander spreekt me aan. En je hebt allerlei soorten mensen door elkaar. Dat is altijd zo geweest.” LEX: ,,Deze omgeving kende ik al sinds de jaren 80, toen ik in Zwolle kwam wonen. In het Nijenhuis kwam ik ook veel. Het is hier schitterend. Nog steeds heb ik het idee dat ik met vakantie ben. En dan maakt het niet uit wat voor weer het is. Als je dan even in de stad bent, en je ziet Ommoord of de Bijlmer, al die kippenhokken op elkaar. Hoe hou je het uit? Wat een luxe om hier op deze manier te wonen.” Om er dan aan toe te voegen: ,,Maar er moet wel veel gebeuren…”

Hoe dat zo? LEX: ,,Nou, in Zwolle hadden we ergens een

moestuin, maar ook zo naast je huis kost het veel tijd. Mensen zeggen wel: geef mij maar een stuk grond en een huisje, dan red ik mezelf. Dan vraag ik: heb je ooit een moestuin gehad? Nee, is het dan. Mensen hebben geen idee hoeveel werk het is.”

Bennie werkt als monteur, maar is ook deeltijdboer. ,,Boeren zit in het bloed. Ik heb nu net zoveel vee als mijn pa vroeger. Zoogkoeien, paarden, pony’s, kipjes, pauwen. Het voordeel was dat ik het over kon nemen van mijn ouders. Ik ben echt gematst door mijn broers en zusters. Ik heb er wel een boel werk aan, maar dat geeft niet. Je moet het werk wel zien liggen. Op zaterdag en zondag ben ik ook bezig. Maar, als er zondag visite is, moet je het ook weg kunnen leggen.”

Hoe kijken jullie tegen elkaar aan? LEX: ,,Zoals veel mensen hier is Bennie

geen stadse praatjesmaker. Ik sta ervan te kijken hoe hij, naast zijn gewone werk, met al die dieren op de boerderij bezig is. Ik vind één kat al een hele verantwoording.” BENNIE: ,,Wat ik aan Lex waardeer is zijn belangstelling in een ander en in de dingen waar een ander mee bezig is.” µ

even uw aandacht voor onze adverteerders

t e k ak ! p Uw weg op

39

Prob

eer P nu vo acks or

¤4,9 5 per p MAX

Uw expert in vloer-, raam- en wanddecoratie

akke t!

gord elom MAX vang 30 0cm 30 k ilo

Direct aanspreekpunt Kleine organisatie Verzenden op factuur Standaard Track & Trace Handmatige sortering Prijslijst Gekwalificeerd personeel Gespecialiseerd in breekbare goederen Standaard 24 uurs levering (buiten onmacht om)

Sfeervolle raamdecoratie Hét adres voor al uw tapijt, gordijnen, laminaat, vinyl, amdecoratie, behang en PVC vloeren

Peter Wichgers 06-41513672 I www.sallandpakketdienst.nl

E [email protected]

2013 - 2014

RWL14-Haarco.indd 1

onze keuken is geheel vernieuwd en de frituur draait overuren!

IN LIERDERHOLTHUIS KUN JE GEEN BITTERBALLEN BESTELLEN: WE KOMEN ER GEWOON MEE LANGS!

café d’olde wettering lierderholthuis geopend van dinsdag t/m zondag

Marktstraat 23 » 8102 CH Raalte » T (0572) 353 485 E [email protected] » I www.haarco.nl

14-03-14 15:53

40

roalter wind 14

TEKST EN TEKENING: TEUN DE HAAN

Kwikzilver Evert lag nog in zijn nest, toen de deurbel ging. Het was zondag morgen tien uur. ‘Zeker van de Jehova’s, gromde hij, want hij zat net in een mooie droom. Iets met bikini’s en Terschelling. Hij wierp een blik uit het slaapkamerraam. Voor de deur stond een gedeukte Citroën uit het jaar nul met een buitenlandse nummerplaat. Een man in een lange leren jas zwaaide lachend naar boven. ‘Sasha?! Hoe kan dat nou?’ In de pyjama stormde Evert de trap af. ‘Evert!’ ‘Sasha! Hoe voor de drommel kan je..?’ ‘Met auto. Gewoon brrrmm! en hopsjasja! Nederland!’ Ze vielen elkaar hartelijk om de hals en moesten hinniken van plezier vanwege deze onverwachte ontmoeting. ‘Geweldig!’, zei Evert, ‘kom er in. Koffie?’ Jaren geleden hadden ze elkaar ontmoet ergens in Oostblokland. Evert had te maken gehad met programma’s voor culturele uitwisselingen, vandaar. ‘Ik cheb speciaal voor jou’, grinnikte Sasha geheimzinnig. Hij rommelde wat in zijn tas en zette twee roestige conservenblikjes op tafel. Ze waren aan elkaar vast geknoopt door middel van een stuk koperdraad. Een stukje leer leek de bovenkant hermetisch af te sluiten. ‘Optillen, jij voelt ‘, zei Sasha. Dat viel nog niet mee. De blikjes waren zwaar. ‘Wat in hemelsnaam zit erin?’, vroeg Evert verbaasd. ‘Mercuur. Kwikzilver’, antwoordde Sasha glimmend. Kwik was er volop in zijn land, vertelde Sasha. Het goedje lag soms in plasjes op straat bij de kwikmijnen. In het Westen

zou het, volgens hem, schaars en dus duur zijn. Tandtechnische laboratoria gebruikten het voor vullingen van gaatjes in het gebit. Verder nergens om, maar hém leek dat mooie handel. En aangezien hij niemand in de branche kende, had hij onmiddellijk aan zijn vriend in Nederland gedacht. ‘Kost vijfhonderd goelden. Voor jou. Verkopen voor dubbel aan tanddokter. Is okee?’ Evert was de beroerdste niet. Hij betaalde Sasha vijfhonderd gulden voor de twee halve litertjes kwik. Eigelijk was het uit goeiigheid. Hij borg de blikjes op in de schuur en vergat het verhaal. Wie koopt er nou een liter kwik? Zomer, twee jaar later. Het was warm. Evert moest hoognodig zijn schuurtje opruimen. Een beetje duizelig begon hij de vloer aan te vegen. Kleine zilveren fietskogeltjes begonnen bibberend door het schuurtje te dansen. ‘Huh? O ja, Sasha, kwik’, schoot hem te binnen. Hij voelde op de bovenste plank en vond de beide conservenblikjes. Dus daar kwamen die bolletjes vandaan! Giftige kwikdampen waren uit den boze, hadden ze gewaarschuwd op het jeugdjournaal. Een gevaar voor de gezondheid! Zelfs de kleinste hoeveelheid veroorzaakt duizeligheid en hoofdpijn. Verlaat onmiddellijk de kamer! Ventileer! Doe handschoenen aan bij het verwijderen! Breng het zo gauw mogelijk in een plastic zakje naar een depot voor klein chemisch afval! ‘Goeie genade’, zei Evert, die zich terstond nog beroerder begon te voelen, ‘daar moet ik rap van af!’ Hij belde onverwijld met de gemeente Raalte.

‘Een liter kwik!? Dertien komma zes kilo? Nee meneer, dat mogen wij niet aannemen’. ‘Hoezo?, vroeg Evert. ‘Vanwege de hoeveelheid. Wij mogen hooguit vijftig gram aannemen. Koortsthermometers, kwiklampen, bijvoorbeeld. ‘Maar wat moet ik dan?’ ‘Belt u het provinciaal depot. Daar helpen ze u verder’. ‘Met Anja, provinciaal depot. Wat kan ik voor u doen?’ ‘Ik heb hier een liter kwik voor de stort. Komt u het halen of moet ik het brengen?’ ‘Is het zuivere kwik?’ ‘Het komt uit Oost Europa van de kwikmijn daar’. ‘Helaas meneer. Aan een liter kwik hebben wij niets’. ‘Want?’ ‘Het is te weinig, meneer. De minimum hoeveelheid bedraagt tien liter’. Evert krabde zich achter zijn oor. Ambtenaren! Je zou ze kwik geven in plaats van koffie. Opnieuw belde hij de gemeente. ‘Die ene liter kwik...’ ‘Ja meneer. Daar hebben we het nú nog over’. ‘Die liter kwik willen ze bij de provincie niet hebben. Maar ik moet er wel snel van af. Zodadelijk krijg ik iets akeligs aan de kleine hersenen’. ‘Het spijt ons, meneer. Wij kunnen uw probleempje niet oplossen helaas. Veel succes ermee’. Evert begon zich op te winden. ‘Wat niet oplossen, wat niet oplossen! Er is in Raalte een depot voor chemisch afval, nietwaar? Honderden tl-lampen, bakken vol gele verf, afgewerkte smeerolie, kruipolie, loopolie, springolie en ga zo maar door! En daar kan mijn petieterig allemachtig strontklein litertje kwik niet bij?

verhalen van teun

41

Hoort u wel? Allemachtig strontklein!’ De dame bleef stoïcijns. ‘Het spijt me meneer’. ‘Weet u wat ik doe?’, zei Evert, ‘ik smijt de boel gewoon in de sloot naast de vlooienbandfabriek. Moet u eens opletten wat er gaat gebeuren als ik bij de krant vandaan kom!’ ‘Ik overleg nog even. Momentje’. Evert hoorde een langdurig geroezemoes uit zijn telefoon. ‘Meneer? Ja, wij kunnen voor deze keer een uitzondering maken. Er is een clausule voor twijfelgevallen. Brengt u het maar naar ons depot. Daar zijn ze al op de hoogte. Dag meneer’. Evert deed de conservenblikjes met kwik in een plastic zak. De beheerder van het depot was inderdaad op de hoogte. Het was een klein mannetje, dat zo uit de rampenfilm leek te komen, want hij droeg een gasmasker, een oliepak en beschermende handschoenen tot aan de oksels. ‘Asjeblieft’, zei Evert opgelucht, ‘daar ben ik eindelijk mooi vanaf!’ ‘Nou’, zei het mannetje, ‘u mag de milieuambtenaar wel een taart bezorgen. Voor dergelijke beslissingen is ambtelijke heldenmoed nodig. ‘t Is maar dat u het weet.’ ‘Met genoegen’, antwoordde Evert. Hij kocht een taartbodem, een potje kersenjam en zes doosjes verzilverde suikerkogeltjes voor de garnering. Hij strooide ze in dikke lagen over de jam. Het bureau voor milieuzaken bevond zich op de eerste verdieping van het gemeentehuis aan de Zwolseweg. Evert klopte beleefd aan en betrad de ruimte. Hij liep met de doos naar het voorste bureau.

‘Nog bedankt voor uw spontane vergunning! Hier is een lekkere taart voor uw ambtelijke heldenmoed. Goed kauwen en dat het u moge bekomen’.

42

even uw aandacht voor onze adverteerders

roalter wind 14

BORRELT HET AL?

€ 7,50 per persoon per uur

BORRELEN DOE JE BIJ ZWAKENBERG

Dagelijks vanaf 16.00 uur gezellig met je vrienden of collega’s na het werk wat borrelen en bijkletsen. Wij serveren kleine gerechten en hapjes uit onze keuken en drankjes (bier, fris en wijn) voor € 7,50 p.p. per uur. Bar & Brasserie Zwakenberg [email protected] tel: 0572 - 355 500 www.zwakenberg-raalte.nl Dit arrangement geldt voor minimaal twee uur, graag vooraf reserveren. roalterwind 2.pdf 31-5-2012 23:09:42

RWL14-Zwakenberg half.indd 1

14-03-14 15:27

maatwerk zonder meerprijs hoge kwaliteit vrijblijvend digitale schets van uw idee

jIPPIEjIPPIE.nl

geboortekaartjes en kinderkamerkunst C

M

Y

CM

Landelijk gerenommeerde site... ... met uw vertrouwde drukker DDMC!

MY

CY

CMY

K

www.jippiejippie.nl

beeldenstorm

43

UW KUNSTKENNERS: TEUN DE HAAN EN BART VAN DER MARK – FOTOGRAFIE: STEFAN KEMPER

sallandse beeldenstorm kunstkiek'n in Roalte

De één vindt het prachtig en een teken van beschaving. Anderen hebben het over geldverspilling en overbodige luxe. De liefhebbers kun je ook weer in verschillende kampen onderbrengen. Kunstliefhebbers heb je er in net zo veel soorten en maten als de kunst zelf. Zo ook in Salland. Elk pleintje heeft wel een eigen kunstwerk of stukje cultureel erfgoed dat tegen alle vooruitgang moet blijven staan. Kunstenaar Teun de Haan en 'stadse frats' Bart van der Mark struinen dit jaar langs de culturele uitspattingen in de gemeente Raalte. Beiden gehinderd door een flinke

dosis voorkennis die zij tijdens hun studie aan de Kunstacademie hebben opgedaan. Gelukkig komen ook de mensen aan het woord voor wie het allemaal gemaakt zou moeten zijn: de inwoners die er iedere dag langslopen of er al jarenlang op uitkijken of scholieren die er nog heel fris tegenaan kijken. In deze eerste beeldenstorm blijven Teun en Bart binnen de dorpsgrenzen van Raalte. Ze bespreken vier kunstwerken. Verbaasd constateren ze de diversiteit. Curieus is de ontdekking dat sommige beelden in een kleine oplage zijn vervaar-

digd en dus ook elders in Nederland zijn te bewonderen. Van volkskunst en monumentale kunst tot moderne en religieuze kunst. Raalte heeft het allemaal. Een tocht die geen enkele Raaltenaar onberoerd laat omdat iedereen wel ergens een herinnering aan één van de kunstwerken heeft. De keuze van de kunstwerken wordt dit keer bepaald door een een stoffig kunstwerkenkwartet uit het Raalter Kwartetspel dat eind jaren zeventig werd gedrukt. We hebben dus de zekerheid dat iedere Raaltenaar er al dertig jaar mee geconfronteerd wordt en er dus vast wel een mening of een verhaal over heeft. Ω

44

roalter wind 14

hj De familie Kuyper uit Amsterdam komt weer een weekendje onthaasten in Luttenberg. Vanaf het station in Raalte rennen ze altijd naar hotel de Zwaan voor een lekker bakkie koffie en soms iets er bij. Daarna snellen ze naar de Wibra. Opvallend genoeg hun lievelingswinkel in Raalte. De haan was hen nog nooit opgevallen. In de twintig jaar dat ze nu in Raalte komen hebben ze nooit een link tussen Raalte en een haan gelegd.

beeldenstorm

45

‘Als dit een haan is, ben ik een kip’ teun de haan Waar anders dan bij ‘de Haan’ begin je een culturele reis door Raalte. We herkennen direct de academisch realistische stijl. Een knap en robuust kunstwerk met krachtige lijnen. Teun legt direct uit hoeveel werk het is zo’n haan in brons te gieten, maar dan gaat het vrij snel over wat we nu eigenlijk echt zien: ‘Het is een potige haan’, constateert Teun, ‘maar ik zie geen duidelijk ontwikkelde sporen. Eigenlijk is het geen haan. Meer een kip met neiging’. En dat voor een haan die gemaakt is om waakzaamheid uit te stralen zoals de literatuur over dit beeld moet doen geloven. Teun merkt op dat Eric Claus, de maker van het kunstwerk, ook het belangrijkste van een haan heeft weggelaten: ‘Lellen!’, zegt hij. ‘Een haan heeft lellen. Het liefst tot bijna op de grond. En hangveren. Ook tot op de grond. En een snavel als een dolk. Om indruk mee te maken’.

Op het internet doen we een interessante ontdekking. De haan is niet in opdracht van de gemeente gemaakt, wat wij aanvankelijk dachten, maar door de gemeente op voorspraak van dokter Diesch - die ook verantwoordelijk is voor de aankoop van de barmhartige Samaritaan - is aangekocht van museum het Nijenhuis. De gemeente had haar oog dus laten vallen op een bestaande haan. Voor 25.000 gulden werd het beeld van Heino naar de Marktpromenade in Raalte verhuisd. Het internet brengt ons ook in de Noordstraat in Ridderkerk waar eenzelfde haan staat en ook op een schoolplein in Amsterdam staat eenzelfde afgietsel. De plaatsing in 1980 bracht een nog steeds onbekende kunstenaar op het idee er een gouden ei onder te leggen. Ω

46

roalter wind 14

‘Zeker met de computer gemaakt?’ rogier rietman – salland makelaardij ‘Echt ambacht’, verzucht Teun als we bij het kunstwerk van Jo Pessink aan de Schoolstraat komen. ‘Is geen computer aan te pas gekomen’, gaat hij door. Je kunt het mooi vinden of niet, maar het beeld van Pessink staat letterlijk en figuurlijk als een huis. Het is overduidelijk een product uit de jaren zeventig waarin dit soort abstracte beelden als paddenstoelen uit de grond schoten. De sokkel van beton is ontworpen door dezelfde architect als van

het voormalige gebouw van de IJsselcentrale dat er achter stond en waar inmiddels Salland Makelaardij in gevestigd is. Pessink maakte gebruik van de sokkel op het geplaveide stoepje dat inmiddels een begroeid perkje is waardoor het kunstwerk nogal plompverloren in het perk gezet lijkt te zijn. Een indrukwekkend tijdsbeeld dat ondanks ieders mening erover behouden en gekoesterd moet worden voor het nageslacht.

hj Een frisse kijk op het kunstwerk heeft de jonge Rogier Rietman. Rogier werkt bij Salland makelaardij en fietst elke dag langs het kunstwerk dat voor zijn raam staat. ‘Wat het moet voorstellen? Ik zou het niet weten. Iets met grondkabels? Het spreekt me niet aan. Er is weinig moeite voor gedaan en vast en zeker met de computer gemaakt. Ik houd meer van de klassieken: Rembrandt en zo’. Johan Schrijver –P.R.-functionaris bij Salland makelaardij denkt er ook het zijne van. ‘Geef mij maar de beeldjes op de rotonde bij Heeten.’

beeldenstorm

47

‘Je kunt niet alles slopen!’ gijs hannink – kleinzoon van herman hannink ‘Dat is de zwangere Maria op een ezel’, antwoordt Niek Engel nog voor we de vraag kunnen stellen over de betekenis van het prachtige beeld van de barmhartige Samaritaan naast de Plaskerk. Om het beeld goed te kunnen bekijken verplaatsen we eerst een vijftal fietsen. Sem Koerhuis, Thijs Deen en Gijs Hannink vinden het beeld ‘best wel episch’, een term waaraan Teun en ik nog enigszins moeten wennen. Natuurlijk hopen we al op een dergelijke reactie, want jeugd en kunst blijft een verrassende combinatie. Ik word niet gehinderd door enige bijbelkennis, maar voel bij het rondlopen om dit beeld de overgave waarmee de kunstenaar Han Wezelaar in de jaren dertig dit kunstwerk heeft gemaakt. De iets te kleine ezel maakt de grootsheid van het tafereel nog mooier en heldhaftiger. Prachtig zijn ook de benen van de Samaritaan. Echt sterke benen! De barmhartige Samaritaan loopt als een rode draad door het oeuvre van Wezelaar. We vinden hem in verschillende vormen door heel Nederland. Voor het Rotterdamse Dijkzigt ziekenhuis staat een kopie uit 1964. In ‘s Hertogenbosch

één uit 1960 en in Venlo één uit 1992. Het exemplaar in Raalte werd in 1978 aangekocht als kroon op de renovatie van de kerk die in 1964 na een blikseminslag van een nieuwe, hogere toren was voorzien en daarna was uitgebreid met een nieuwe consistoriekamer. Teun de Haan mijmert nog wat na over de verdwenen monumentale kastanjebomen die hier hebben moeten gestaan. Als ik de opgeschoten jongens vraag of ze vinden dat dit beeld behouden moet blijven reageert Gijs Hannink als door een wesp gestoken: ‘Je kunt niet alles slopen!’ Als ik later van Richard Woolderink van de Raalte-clopedie een artikel uit 1999 over dit beeld krijg begrijp ik de blik van herkenning bij Teun de Haan. In het artikel steekt Herman Hannink –de opa van Gijs– de loftrompet over het beeld. De kleine Hannink heeft duidelijk goed naar zijn opa geluisterd. Bij hem zijn onze monumenten veilig. Ω

48

roalter wind 14

‘Een monument met een Duits tintje’ bart van der mark – ietwat besmuikt Als we aankomen bij het oorlogsmonument aan de Zwolsestraat schieten er twee vragen door mijn hoofd. Voor welke oorlog is dit een monument en waarom vind ik het er Duits uitzien? Voor een beeldhouwwerk uit 1948 ziet het uit kalksteen opgetrokken beeld er wat gedateerd uit. Het is een imponerend tafereel en Teun verzucht dat er zeker minder mooie monumenten voor de gevallenen zijn gemaakt. De degelijkheid die mij die Duitse associatie geeft spreekt me aan. Als ik de naam van de beeldhouwer achterhaal is mijn aandacht gewekt. Jungblut. Ook dat klinkt wat Duits en dat maakt me toch wel heel nieuwsgierig, want zelfs nu durf ik mijn vermoeden van Duitse bemoeienis bij een monument voor gevallenen door de Duitse overheersing niet zomaar hardop te uiten. Hoe moet dat dan ervaren zijn in 1948 toen de oorlog nog vers in het geheugen lag? Piet Jungblut blijkt echter een geboren en getogen Nederlander. Zijn vader -ook beeldhouwer- kwam inderdaad uit Duitsland en verhuisde naar Utrecht. Bijzonder is de reden waarom Piet Jungblut de opdracht voor het maken van het monument kreeg: Tijdens de oorlog hield Jungblut de Raaltense pastoor Stokman voor de Duitsers in zijn woning verborgen. Stokman stond bekend als de eerste Nederlandse

onderduiker en redigeerde het anti-nazi weekblad ‘Der Deutsche Weg’. Toen de oorlog begon verbleef hij in Oldenzaal. De Duitsers klopten echter net te laat aan bij zijn pastorie in Oldenzaal. Stokman was inmiddels bij de familie Jungblut ondergedoken. We kunnen Jungblut niet alleen erkentelijk zijn voor het fraaie monument, maar ook zou hij door het verbergen van Stokman wel eens indirect verantwoordelijk kunnen zijn voor het eerste Nederlandse bejaardencentrum De Swaenewoerd, want pastoor Stokman is daarvan de initiatiefnemer geweest. Aanvankelijk , in 1950, was de naam voor dit bejaardentehuis dan ook De Stokmanstichting. Dit monument leert ons dus ook dat dingen soms anders lijken dan ze zijn. Laten we dat ook 4 mei weer bedenken als we alle gevallen Raaltenaren hier weer herdenken. µ

VOOR HET L A ATSTE NIEUWS OVER ROALTER WIND:

SAL L A ND CENTRAAL

14% BIJTELLING

190PK

VANAF 26.995,-

De Volvo V40 is de unieke combinatie van veel pk’s en een lage bijtelling. Door deze nieuwe D4 Drive-E dieselmotor geniet u van maar liefst 140 kW (190 pk) en een acceleratie van 0 tot 100 in 7,4 seconden! Daarnaast beschikt de V40 D4 over maar liefst 400 Nm koppel vanaf 1.750 toeren per minuut. De Volvo V40 is de énige auto in zijn klasse waarin u van dit alles kunt profiteren.

AUTOTECHNIEK RAALTE B.V. PRAAMSTRAAT 1 • 8102 HM RAALTE TEL: 0572-358 558 WWW.AUTOTECHNIEKRAALTE:NL