AUSTRÁLIE A OCEÁNIE OCEÁNIE..............................................................................................................................................................1 PŘÍRODNÍ PROSTŘEDÍ .......................................................................................................................................1 KOLONIZACE......................................................................................................................................................1 EKONOMIE..........................................................................................................................................................2 NOVÝ ZÉLAND .................................................................................................................................................2 AUSTRÁLIE .........................................................................................................................................................3 PŘÍRODNÍ PROSTŘEDÍ .......................................................................................................................................3 HOSPODÁŘSTVÍ .................................................................................................................................................4
Těžba nerostných surovin ......................................................................................................................4 Zemědělství.................................................................................................................................................4 Doprava ........................................................................................................................................................5
Autor: Barbora Chalupová alias Pandě
O CEÁNIE P ŘÍRODNÍ
PROSTŘEDÍ
roztroušené hranice o velké množství ostrovů rozdělení na větší celky o Polynésie východní část obrovská plocha posetá ostrovy Polynésané osídlili později i Nový Zéland o Mikronésie mnoho drobných ostrov povětšinou se jedná o atoly o Melanésie při příchodů Evropanů zde bylo ‚tmavé‘ obyvatelstvo velice nízká lidnatost o hustota zalidnění se pohybuje kolem 2-3 obyvatel na kilometr čtvereční ostrov Pitcairn o nejmenší osídlený celek o závislé území (nejedná se o samostatný stát) o usídlila se zde kdysi posádka, která se zbouřila při plavbě na lodi a svrhla vedení Fidži o kdysi britská kolonie dnes samostatný část o žijí zde obyvatelé z jiných britských kolonií Indové Britové je sem vozili kvůli výpomoci např. na plantážích dnes jich zde žije přes 50% obrovské politické napětí nejvyšší hory jsou na Nové Guineje Mauna Loa (činná sopka), Mauna Kea (vyhaslá sopka) o kdyby se brala jejich výška od mořského dna, jednalo by se o nejvyšší horu světa
K OLONIZACE
celkem asi 20mil. obyvatel mnoho území, která jsou závislé na původních kolonistech současné kolonie o Francie (Nová Kaledonie, Společenské ostrovy, Souostroví Tuamotu – jaderné pokusy) o USA (Severní Mariany - Guam, největší námořní centrum; o Austrálie (Norfolk) o Nový Zéland (Alofi, Cookovy ostrovy) bývalé kolonie o Fidgi – Britové o Nová Guinea – Němci
1|Stránka
E KONOMIE
slabá, jedná se spíše o rozvojové státy o zakládá se na primárním sektoru pěstování kokosové palmy – kopra (nejvýznamnější hospodářský produkt), rybolov, perlorodky těžba nerostných surovin o nikl – Nová Kaledonie o zlato – Nová Guinea o guáno (fosfáty) – Nauru téměř vytěžen surovina, stát začal krachovat ekonomika se spoléhala na jednu vývozní surovinu nízko položené státy jsou ohrožené globálním oteplováním turistický ruch o ve srovnání s Karibskou oblastí je omezený o Společenské ostrovy, Francouzská Polynésie daňové ráje o část Mikronésie, Pong, Niue země levných vlajek o pronajímají vlajku registrace domén
N OVÝ Z ÉLAND
je tvořen dvěma ostrovy – Severní a Jižní ostrov sopečná činnost, termální prameny, geotermální činnost, zemětřesení vysoká pohoří, nejvyšší hora Mt. Cook o Jižní Alpy ledovce, mírný podnebný pás jedinečná fauna a flora o kivi (běhavý pták), Hatérie (plaz), papoušek, ptáci Moa o původně většinu země pokrývaly lesy o ohrožena dílem člověka hospodářství o nejznámější produktem je vlna (Merino) o chov jelenů – paroží čínská medicína ekonomika o potravinářský průmysl mléko, maso, vlna o rybolov o hospodářsky vyspělá země světa o textilní průmysl o kvartérní sektor – věda, výzkum… obyvatelstvo se soustředí na severu o Auckland - sever o Wellingston o Chritchurch – jih součást britské kolonie Maoři o pocházejí z Polynésie 2|Strán ka
o Nový Zéland byl nejpozději osídlen – středověk Aboriginals o původní obyvatelé Austrálie přicházející z Indonésie
A USTRÁLIE
Australský svaz o správní celky: teritoria a státy Západní Austrálie (Perth), Jižní Austrálie, Queensland (Brisabnie), Nový Jižní Wales (Sydney), Viktorie (Melbourne), Tasmánie (Hobart) Severní teritorium (Darwin, Alice Springs – Ayers rock), Canberra (hlavní město)
P ŘÍRODNÍ
PROSTŘEDÍ
k samotné Austrálii se řadí několik ostrovů (Vánoční ostrov, Kokosové ostrovy, Tasmánie) Velká útesová bariéra, Tasmanovo moře, Korálové moře, Arafurské moře, Timorské moře, Carpentarský záliv, Yorský poloostrov vertikálně je Austrálie málo členěna o některé oblasti zasahují i do nižších sfér než je hladina moře Velké předělové pohoří o staré pohoří o v dnešní době se hovoří spíše o kerném dříve vrásčité prvohorní vrásnění Mt. Kosciuzsko – 2230m. n. m. o nejvyšší hora Austrálie řeka Darling o nejdelší řeka Austrálie o je přítokem Murray celé řady řek hlavně ve vnitrozemí nemají stálý průtok (jsou vysychající) o creek- občasná řeka= efemérní (= vádí v Africe) artézská voda pod talkem o při navrtání sama vytryskává ven o Velká artézská pánev- jihovýchod střední Austrálie Eyreovo jezero- vysychající jezera o nejnižší bod Austrálie – -16m n. m. flóra o blahovičník, scrub (slanomilné tvrdolisté rostliny) fauna o vačnatci (klokan), koala, vombat, vakovlk (vyhynulý), ptakopysk, ježura, tajpan, čtyřhranky, žraloci, krokodýli, papoušci (andulky), emu, kasuár, labuť černá o invazní druhy: králíci, lišky, kočky, velbloudi, pštrosi, buvoli v subtropickém pásu vykáceny původní lesy o buš- křovinatý typ savany trpí požáry o silné větry, které sužují západní břehy znaky společné Kanadě a Austrálii: o rozsáhlé oblasti s nízkou hustotou zalidnění o hospodářský systém je vyspělý o nacházejí se zde ložiska černého uhlí 3|Stránka
o o
v obou zemích existují neosídlené oblasti mají vysoké podíl na vývozu a účasti mezinárodního obchodu
H OSPODÁŘSTVÍ TĚŽBA
N E RO S T N Ý C H SU RO V I N
černé uhlí – oblast Sydney a New Castle hnědé uhlí – Canberra (Jižní Wales) fosilní paliva – zemní plyn a ropa o z hlediska světového obchodu nemá velký vliv o těží se v oblastech Hamersleyova pohoří, na severozápadním pobřeží… 90% elektráren je na spalování uhlí uran o jeden ze tří největších vývozců o Arhemská země železná ruda o západní oblast Austrálie mangan, měď, olovo, bauxit, chrom… o Al – Yorský poloostrov, Severní teritorium, Mount Isa diamanty, zlato o je velmocí těžby diamantů o opály drahé kameny Queensalnd nerudy o fosfáty, soli, stavební látky o nevyváží se jedna třetina exportovaného zboží je nezpracovaná ruda srovnání s americkou ekonomikou o oba dva státy jsou státy Severu o z hlediska mezinárodního obchodu má Austrálie vyšší vývoz většina produktů je nad potřebu státu, a proto se velká část vyváží
Z E MĚ DĚ L ST V Í
chov ovcí o na jednoho obyvatele připadá asi osm ovcí o výroba vlny více jak 50% zužitkované země jsou pastviny o podíl orné půdy je pouhých 7% přesto vyváží velké množství například obilnin klokaní farmy, pštrosí farmy, chov skotu, velbloudi obilniny o Nový Jižní Wales, Jižní Austrálie o pšenice, ovesné vločky rýže o potřebuje velké množství vláhy o exportuje se například do Japonska vinná réva o významným producentem vín citrusy, jablka, hrušky, kokosovník, cukrová třtina, banánovník, mango…
4|Stránka
D O P RA V A
klíčovou roli hraje silniční a lodní doprava o železnice nehrají tak velkou roli pouze nákladní doprava velká centra jsou při pobřeží intestátní letecká doprava vnitrostátní doprava převažuje nad tou vnější
5|Stránka