Knipsel krant. Wateroverlast. Regionaal 16 NOV OKT NOV. 1998

Knipsel krant 16 NOV. 1998

Directoraat-Generaal Rij kswaterstaat Informatie & Documentatie Postbus 20906 2500 EX Den Haag

Wateroverlast 2 8 OKT. 1998 — 0 4 NOV. 1998

Verzorgd door de afdeling Informatie en Documentatie Hoofdkantoor van de Waterstaat tel. 070-3518006

Regionaal

Knipsel

De

noodwetgeving gewenst

De Vries be jleit de taplan

DAGBLAD RIVIERENLAND

E>;. ! 10151

Van een onzer verslaggevers

Ochten - Het kabinet ontkomt niet aan noodwetgeving om versnelde uitbreiding van de bergingscapaciteit voor overtollig waterte verwezenlijken. Anders staat een volgende ronde dijkverbetering snel voor de deur. Deze waarschuwing uitte burgemeester H. Zomerdijk van Echteld gisteren tijdens het bezoek van staatssecretaris M. de Vries van Verkeer en Waterstaat aan Ochten. De Vries pleitte vooreen deltaplan voordebergingvan overtollig water. Zomerdijk wees er gisteren op dat de riviergemeenten daarvoor de komende maanden wél hun bestemmingsplannen moeten aanpassenaan derichtlijnRuimte voor de Rivier. „De wetgeving moet 'daarop worden afgestemd", aldus Zomerdijk. Dit betekent dat er naast een wet op de waterkering een wet op de waterbergingnodigis. De Vries ziet echter niets in een noodwet. „De bestaande wet- en regelgeving met hier en daar een aanpassing voldoet. Op die manier kunnen we ook versnellingen aanbrengen." De staatssecretaris kondigde aan dat in de vierde nota waterhuishouding, die half december verschijnt, concrete voorstellen staan voor waterberging. Uitbreiding van de bemaüngscapaciteit is volgens Zomerdijk geen oplossing. De problemen worden daardoornoar lageredelen vanNederland verschoven. Volgens hem moeten Waterschappen in overleg

met de gemeenten beginnen met voldoende waterberging te eisen in uitbreidingsplannen voor woningen en bedrijven. „Dit is tot dusver te weinig gebeurd", aldus de burgemeester. De Vries bezocht het Alarm-en Berichtencentrum Rijkswaterstaat Oost-Nederland in Arnhem en de Waaldijk bij Ochten. Zij liet zich informeren over de hoogwatervoorspellingen en de recent uitgevoerde dijkversterkingsprojecten volgens het Deltaplan Grote Rivieren. Zomerdijk is tevens heemraad en locodijkgraaf van het Waterschap de Linge. Zijn gemeente kwam in 1995 veelvuldig in het nieuws toen de Waaldijk bij Ochten voor de dijkverzwaring één van de zwakste stukken, scheuren begon te vertonen. Dat was op het moment waarop de waterstand bij Lobith het hoogste punt van 16,60 meter boven NAPhad bereik!.

Limburg volgt stijgen Maas met argusogen MAASTRICHT • Een probleem is

nu nog de toegangswegen tot Borgharen en Itteren onder kunnen lopen. Maar veel ernstiger zaken ziet Rijkswaterstaat niet meer zo snel gebeuren in het door kades beschermde Twee keer draaide de rivier stroomgebied van de Maas. Limburg de laatste jaren een Langs de licht stijgende Roer, flinke loer. Met als gevolg dat die haar water krijgt uit de Eifde provincie elke stijging van fel, zijn de eerste landerijen onhet Maaspeil tegenwoordig met der water komen te staan, zo argusogen volgt. Limburg meldt waterschap Roer en waakt. En treft voorbereidin- Overmaas. De Jeker daalt en de gen, hoe voorbarig ze mis- Geul büjft ook ver beneden het schien ook mogen lijken. kritieke peil van september .De Maas is flink vol, er moet jongstleden. niet zo heel veel meer bijko- Her en der in Limburg zijn wel men, maar echt overlast is er de eerste hoogwatermaatregenog niet en die voorzien we len genomen of ontstond al wat ook niet", stelt K. Wu, woord- overlast. voerder van Rijkswaterstaat. In Borgharen en Itteren is de „Hier en daar zijn inmiddels bevolking door de gemeente wat weilanden of parkeerplaat- met geluidswagens en pamfletsen ondergelopen, maar dat ge- ten voorgelicht over de laatste j beurt wel vaker". De Maas staat ontwikkelingen. Ook werd een j nu op 44.80 meter. Afwachten informatienummer (3505025) ' is wat er tot en met morgen ingesteld. In Heugem werden aan regen bijkomt in België en de pompen die dat stadsdeel Noord-Frankrijk. Valt daar moeten drooghouden in gemeer dan twintig centimeter, reedheid gebracht. En aan de dan kan de Maas nog enkele Maasboulevard werd de parcentimeters stijgen. keerplaats bij de Shellboot ontDe kritieke grens was altijd 45 ruimd en afgesloten. meter boven NAP. Wordt die overschreden, dan zouden ook het nog nergens. En dat wordt voor de komende dagen ook niet voorzien. Maar leer Limburg mooier Maas kennen.

pagina I

Datum

FD

Peil grote rivieren niet alarmerend ARNHEM * Het waterpeil in

de Rijn en de Waal stijgt naar alle waarschijnlijkheid niet naar een alarmfase. In Limburg zal de stijgende Maas - volgens de inschatting van Rijkswaterstaat evenmin tot echte problemen gaan lelden. .Maar we zijn wel alert", zegt K. Wu, woordvoerder van Rijkswaterstaat Limburg. Vanmorgen omstreeks drie uur bereikt de Maas bij Borgharen een peil van 44.80 meter boven NAP, hetgeen een waterafvoer van tweeduizend kubieke meter per seconde betekent Naar verwachting is dat ook de hoogste stand. JU wachten we met spanning af hoeveel regen er dinsdag nog bijkomt in NoordFrankrijk en de Ardennen", zegtWu.

vijf jaar. Bij Vetochoechheim ten oosten van Frankfort aan de Main raakte een jongetje van twee zoek. Gevreesd wordt dat zij zijn verdronken toen zij te dicht in de buurt van de kolkende watermassa's kwamen. Aanhoudende stortbuien deden de waterstand in de Rijn en Moezel gisteren verder stijgen. Voor grote delen van de rivieren geldt een vaarverbod om de doorweekte dijken niet verder te belasten. In Keulen stonden verschillende straten aan de rivier onder water. Het historische oude centrum van de stad bleef tot dusver echter gespaard. Uit voorzorg hebben de autoriteiten bewoners van laaggelegen buurten geadviseerd waardevolle spullen in veiligheid te brengen. Ook in Koblenz stonden sommige straten en kelders blank. ^ .. ...

De Rijn blijft woensdag waarschijnlijk steken op 16.00 meter boven NAP. Als het niet opnieuw hevig gaat regenen voorziet Rijkswaterstaat vanaf dat moment ook hier een stabilisatie.

Het waterpeil in hetjmoJHfisjïf*" van Nederland zakt inmiddels op de meeste plaatsen. Het peil in Friesland is met enkele centimeters gezakt. In Groningen is het vaarverbod voor het Eemskanaal ingetrokken. In Rijkswaterstaat heeft gisteren Drenthe en de Noord-Hollandse overlegd met Duitse collega's. polders is de situatie ook sterk Het water in de Moezel, de Saar verbeterd. Op het hoogste punt en het Bodenmeer steeg giste- van het wassende water in ren nog steeds, maar het weer Drenthe is een daling van veeris aanzienlijk verbeterd. De ri- tig centimeter geconstateerd. vieren in Duitsland bereiken wellicht vanmorgen vroeg het Ook in Overijssel is, .iet waterhoogste peil. peil gisteren nergens meer geDe wateroverlast in Duitsland stegen. Het risico dat verzadigheeft waarschijnlijk drie jonge- de dijken het begeven blijft tjes het leven gekost. Bij Wol- echter bestaan, vooral in de fenbüttel aan de rivier de Ilse kop van Overijssel. De provinwerd gisteren tevergeefs ge- cie houdt de kritieke punten in zocht naar twee jongetjes van de gaten. f/W/AP/DDLJ

• 1 -

Verdronken land, is dat watersnood? toestand. Even buiten Ommen moet ze zo'n honderd meter tot de knieën door het water banjeren om haar huis vanaf de weg te bereiken. „De vloerbedekking staat onder water. Vanmorgen kreeg ik toevallig de rekening van dat tapijt. Die vloerbedekking was gloednieuw, inderdaad", vertelt Hovers. Ze lacht breeduit. Speling van het Water. Water. Heel erg veel. lot. Maar een ramp? „Nou, nee. Maar is het ook erg, de situatie Overdag hééft het zelfs wel in de noordelijke helft van het land? Is het van een orde als dé wat. Alleen 's nachts vind ik het Maas-overstromingen in decem- griezelig". Haar voormalige buurvrouw, de ber 1993 en januari 1995 in bejaarde Dien van der Boon, Limburg, de dreigende dijkdoorbraken in februari 1995 in knikt instemmend. „Er is hier alleen-materiële schade. NieGelderland? Wat precies teismand is omgekomen". Ze wil tert Overijssel, Drenthe, Gromaar zeggen. Het kan altijd erningen, Friesland, de Flevopolger. Véél erger. „Vertel eens, der? hoe was het toen in Limburg .Wij noemen dit: hoogwater. dan?" Extreem hoogwater, dat wel", De beelden van Kerstmis 1993, definieert een waadbroek met een ontredderd verdronken daarin Riet Hoven de huidige

Door Sfors van Btek CotvotDM/OMMlN • Het is de zondvloed. Wat heeft Noord-Nederland gedaan dat het deze gesel Gods verdient? Water zover het oog reikt. Blinkende spiegels waar akkers moeten zijn. En het regent en gutst maar door.

Noord-ümburg nog op het netvlies, nu kijkend over de watermassa's tussen Coevorden en Ommen. Het is anders. DSir en toen, aan de boorden van een losgeslagen Maas, was de lucht bezwangerd van rampsfeer. Paniek soms. Stress. Militairen. Legertrucks en -boten, honderden evacuaties, ondergelopen dorpen. Water tot borsthoogte, spookachtig duister in leegyerhuisde dorpen zonder stroom. Manshoge nooddijken en duizenden, duizenden zandzakken. Dat was Limburg vijfjaar geleden. Overijssel anno 1998 is anders. Relaxter. Er is hoog water en er worden maatregelen getroffen. De'dreigende, welhaast dodelijke ernst die eerder Limburg en Gelderland in de greep hield, ontbreekt. LIES VI««»»-P»tlM» T

Knipsel

03.11.98 Ex. : 152400

Nieuw systeem signaleert hoog water eerder LELYSTAD (GPD) - Het waarschuwen voor gevaarlijk hoogwater in rivierengebieden kan vanaf volgend jaar sneller gebeuren. Een nieuw systeem bij Rijkswaterstaat maakt het dan mogelijk om één, en misschien twee dagen eerder dan nu zekerheid te geven over de waterhoogte in de Rijn. De voorspellingen zullen ook nauwkeuriger zijn dan de huidige. Omwonenden krijgen dan twee maal zoveel tijd voor het in veiligheid brengen van huisraad of zelfs evacuatie. Volgens Rijkswaterstaat is twee jaar gewerkt aan het nieuwe alarmeringssysteem. Het computermodel houdt meer dan zijn voorganger rekening met de regenval en de weersverwachting in de stroomgebieden van de rivier en zijn vertakkingen. y

PASBU09EUKBUS6ER

pagina

Beleidsteam provinciale rampenstaf ondanks problemen opgeheven

THENTSCHE CT. TUBANTIA ALLE EDITIES

Datum

Dijken Zuidoosthoek op springen Van ean onzer onz verslaggevers

bosbeheer hield de afgelopen dagen zo veel mogelijk water vast in dit natuurgebied. Gisteravond dreigden enkele dijken het te begeven, waardoor het overtollige water in de Verlengde Hoogeveense Vaart zou belanden. Om deze veel te hoge druk op dit kanaal voor te zijn, werden dijken aangelegd op een stuk land, dat als buffer werklieden moet dienen.

• COEVORDEN/EMMEN/ODOORNERVEEN - Waar aan het eind van de middag de situatie stabiel leek, werd het waterschap 't Suydevelt in Zuidoost-Drenthe gisteravond toch weer met dne knelpunten geconfronteerd. Bijna

veertig

werden in allerijl gestuurd Ook de afwatering van het naar een waterloop tussen Da- Oranjekanaal zorgde voor onlen en Coevorden die uit- rust. Overdag loosden de gemondt in het Stieltjeskanaal. malen mondjesmaat water in Overeen lengte van 150 meter de Drentse Hoofdvaart, maar stond de dijk op springen. gisteravond dreigde de afwaVooral akkers en boerderijen tering stilgezet te moeten dreigden onder te lopen. Met worden. „Als dat moet komen evacuatie werd rekening ge- honderden hectares landhouden. bouwgebied bij OdoornerOok bij het Bargerveen wa- veen onder water te staan", zei Jans Wierts van 't Suydevelt. ren grote problemen. Staats-

Volgens hem is het een grote vraag hoe lang de meeste dijken van het waterschap het nog houden. „De dijken zijn meer dan verzadigd. Over de meeste kun je niet meer lopen zon modderpoel is het." ' Omdat de toestand in de rest van Drenthe over het algemeen wel stabiel was, werd het beleidsteam van de provinciale rampenstaf gisteren voorlopig opgeheven. Alleen in Coevorden en Meppel bleven naast de waterschappen nog gemeentelijke crisisteams paraat. Coevorden moet z'n waterafvoer via het Stieltjeskanaal minderen, wegens de sterke stijging in de Vecht (met 1 centimeter per uur) door water dat vanuit Duitsland binnenkomt.

3 WOV. 1998

Meer regen in toekomst is onzeker Door Twan Mientjes

MAASTRICHT • Nederland is in feite één grote delta. Rijn en Maas monden hier uit in de Noordzee. Tijdens langdurige regenval in Duitsland, Frankrijk en België voeren deze twee rivieren grote hoeveelheden neerslag uit die landen mee naar ons landDe afgelopen jaren is langs de Rijn en de Maas veel gebouwd en geasfalteerd. Regen kan daar niet meer de grond in zakken. Beken die in de rivieren uitmonden, zijn ook rechtgetrokken om akkers snel te leunen laten afwateren. Bossen langs de rivieren zijn uitgedund en gekapt.

Hoe komt het foth dat de grote rivieren in Nederland de laatste {aren zo vaak (dreigen te) overstromen?

dat is intensievere neerslag; meer regen in korte tijd. Maar het is moeilijk om dat mondiale gegeven te vertalen naar een enkel land of gebied. Daar wordt wereldwijd heel intensief op gestudeerd, maar het zal nog tienDat alles zorgt ervoor dat als het Op sommige plekken gaan we jaar 1852 erg nat, toen viel er regent, de afvoer van hemelwa- nu al bijna, gemeten sinds 1 ja- 1045 mm. De conclusie moet ge- tallen jaren duren voor we met ter via de rivieren veel massaler nuari, over de elfhonderd milli- woon zijn dat we door de eeuw zekerheid ook regionaal vooren rapper gaat dan vroeger. Be- meter neerslag heen. Ruim een heen nu eenmaal nattere en dro- spellingen kunnen doen over langrijkste oorzaak van overstro- meter dus, terwijl het gemiddel- gere perioden kennen. Dat hoort meer regenval." mingen blijft echter de regen de per jaar achthonderd milli- bij ons klimaat." Maar verandert Volgens Geurts zou het in Nederzelf. Na 1993 en 1995 vrezen meter is. dat klimaat ook? Gaat er meer land zelfs ook droger kunnen sommigen dit jaar opnieuw te regen vallen de komende jaren? worden. „Nederland ligt op een sterk wassende rivieren, al is het En dat terwijl we nog twee door- Geurts vindt dat moeilijk voor- kruispunt van luchtstromingen, KNMI vooralsnog optimistisch. gaans natte maanden krijgen. spelbaar. .Feit is dat het de afge- en ook nog eens aan de NoordMaar regent het nu inderdaad Het neerslagrecord van deze lopen jaren wereldwijd warmer zee. Dat is een heel complexe sivaker dan vroeger? Woordvoer- eeuw staat tot nu toe op 1152 is geworden. En warmere lucht tuatie. Voorspellen is hier moeider H. Geurts van het KNMI: .Dit millimeter en is gevestigd in kan meer vocht en dus neerslag lijker dan in een land met een jaar is het in elk geval erg raak. 1965. In de vorige eeuw was het bevatten. Wat we vooral zien, vrij constant tropisch klimaat."

Duitslands politiek systeem geeft hoog water alle ruimte BONN • De waterhuishouding van de Duitse rivieren is een puinhoop. En het zijn niet alleen milieu-deskundigen die dat zeggen. De Rijn stroomt in dertig uur van Bazel naar Koblenz. Veertig jaar geleden duurde dat nog dubbel zo lang. Maar sinds de moderne mens er zich mee heeft bemoeid, is het stroomgedrag van de rivieren grondig veranderd. Niet alleen de Rijn, maar vrijwel alle Duitse rivieren, riviertjes en beken zijn gekanaliseerd, rechtgetrokken, uitgeI baggerd of deels van een betonnen bedding voorzien. Gevolg: bij een beetje aanhoudende regen stroomt het water niet meer. maar dendert het ongehinderd met grote snelheid stroomafwaarts. Tegelijk zijn na de oorlog de traditionele overloopgebieden van de rivieren volgebouwd met woningen en (klein)industrie. of heeft de landbouw er zich meester van gemaakt. Plannen genoeg om dat allemaal te veranderen, .maar ik schat dat niet meer dan tien procent ervan de laatste jaren is gerealiseerd", zegt Andreas Krug, wetenschappelijk medewerker van een van de grootste milieu-organisaties Bund. De tien, twintig jaar is veel vaker hoogwater-alarm gegeven dan daarvoor. Na de ramp van 1995, toen het water wekenlang onder meer tot in de binnensteden van Trier, Koblenz en Keulen en in de

stadjes langs de Moezel stond, besloten de overheden tot ingrijpende maatregelen. Onder het motto 'Geef de rivieren hun terrein terug' werden plannen gemaakt voor opvangbekkens, overloopgebieden, kunstmatige uiterwaarden en polders naar goed Nederlands model. Maar van al die goede voornemens kwam bitter weinig terecht. Schuldig daaraan is de federale staatsstructuur van Duitsland. In tegenstelling tot de Nederlandse provincies hebben de Duitse deelstaten een veel grotere zelfstandigheid en eindeloos meer bevoegdheden. Bovendien bestaan in Duitsland geen vergelijkbaar gezaghebbende overkoepelende organisaties zoals Rijkswaterstaat . En daarmee begint de ellende: geen enkele deelstaat is bereid de (tientallen) miljoenen uit te trekken ter wille van de buren.

uiterwaarden inrichten? Voor hen hoeft 't niet. Liever af en toe de boel onder water dan verhuizen. Toch investeert Noordrijn-Westfalen de komende 20 jaar bijna 1,5 miljard voor hoogwater-maatregelen en is er een Duits-Nederlandse "Hochwassemotgemeinschaft' opgericht om langs het stroomgebied van de Rijn gezamenlijke maatregelen te nemen om te voorkomen dat de rivier met een regelmaat van de klok steden en dorpen binnenstroomt. Ook Spijtig voor de Duitsers die verstroomaf- in het Duits-Franse stroomgebied bij waarts wonen, bijvoorbeeld de 1,4 mil- Straatsburg wordt op bescheiden schaal joen oeverbewoners in Noordrijn-West- aan een gemeenschappelijke waterhuisfalen. Als namelijk in het zuiden van houding gewerkt. Duitsland voldoende opvangbekkens of De milieu-organisatie BUND heeft gistepolders zouden worden ingericht dan ren de nieuwe rood-groene regering en zouden ze van Keulen tot aan de Neder- de betrokken deelstaatregeringen drinlandse grens toe voortaan droge voeten gend opgeroepen eindelijk een coördihouden. nerende planninggroep in te stellen. In Noordrijn-Westfalen heeft de groene „De regering heeft van meet af aan verminister van Milieu besloten om 4700 zuimd te verklaren dat de waterhuishectare tot polder in te richten. Tot nu houding aangepakt moet worden. Ontoe is tweehonderd hectare als zodanig der de regering-Kohl waren we dat gebeschikbaar gekomen. In de buurt van wend, maar met een groene Milieu-miKleve en Emmerich wil de minister de nister zou het toch anders moeten", Rijn 720 ha. uiterwaarden teruggeven. meent Krug. Maar in dat gebied liggen enkele tiental- Geldgebrek is volgens Andreas Krug wel len boerderijen. De bewoners zijn in het laatste excuus voor het politieke gehun leven vertrouwd geraakt met het stuntel. Een paar kilometer nieuwe Auhoge water. Ze nemen de nodige voor- tobahn kosten meer dan het (her)inrichzorgsmaatregelen en laten verder Gods ten van talloze natuurlijke stroomgebiewater over Zijn akker lopen. Nieuwe den van rivieren en beken.

0MBUU>tEUMBUR6£R

I 3 NOV. f9Pff

Knipsel

Datum

18.10. ' S t v . ••

GROTE PROBLEMEN IN NOORDSCHESCHUT

Extreme wateroverlast in de regio HOOGEVEEN-Znidweit-Drratnehetttdeaffelopeniiachten ochtend te kampen («had met extreme wateroverlast al* cevolf van hevige regenval en harde wind. In net femeentebnU van Hoofeveen II vanmorgen om IS M mtr op Initiatief van de brandweer-

n i T *f f* f n

"Timp i *

" « f» * »

"» g g r i *

f

M

deden dch voor bij de ondergelopen •poonrertunnel ter hoogte v u Flnltenberj en In NoordaeheHhait wair de Hoogeveensehe Vaart natten de oevers Is getreden. Het i s de ergste wateroverlast In d e n regio de afgelopen decennia. In da buurt n i de sluis In Noord•chocuut n m vandaag diverse wee^alMetoten voor liet verkeer en Uepèn tuinen v u hullen u u t het kaneel onder. Op de iUt ricntini Assen stond i l i levoli v»n de ondmitopeii s&oorweftunneï een Ung) file; alleen vnchtwefens konden *»rriJ4m. Penoncuuto'i werden .omieleid, u n i e d e n net witer ut de Mand grim een meter hooi ttond. Enkele pe, pneuuto'i liepen m t In net m t s n moesten door een ileepbedrljfworun ettèvoerd. Voor uver bekend deden den nier |een persoonlijke onfelukOpdeNM
saken O. Aukema niet geleld. Verder la water doorgedrongen In de kelder van het Tontgenaitiuei. Aukema ver. wacht dat da schade hier mee u i valmorgen. De situatie in het magaitjnwaartte. rlele hulpmiddelen verpakt liggen was er slechter a u toe. Aukema: „Het vervelende nier ia dat het water v u Ung heeff gelekt Het "steriele matefaü kunnen we dus niet meer gebruiken. E u «cnadepost v u al snel enkele duizenden guldens.** Volgens semeentenorllchter F. Geen* heeft de inzet v u pompen weinig tin. «Het water k u geen kant op. Vuvers en kanalen kunnen bet overtollige regenwater nauwelijks vert e m Alleen In de tpoorwegtunnel wordt gepompt.*' O m ^ e tltuatle in Noordschesdnrt ondercontrole te krijgen wilde de gemeente u snel mogelijk undtakken laten l i n n i t k m Het vliegveld v u Hoogeveen is gesloten. De Undingsbuen waren veranderd In een zwembad. Daardoor loopt de luchthaven per dag nonderden guldens landingsrechten mis. Volgens de havenmeester k u de situatie alleen verbeteren alt de sluizen bl| Komwerdenud geopend worden, zodat net water naar net Ustelmeer k u afvloeien. Het beleidsteam v u de provinciale rampenstaf is sinds venmorgen vroeg paraat/Tevens Is bil de Meldkamer Drenthe een regionaal coördinatiecentrum ingericht. Een eerste inventarisatie heelt geleld tot de conclusie dat er spreke Is v u een chaotische verkeerssituatie en veel overlast. V u een levensbedreigende situatie la Der''SésFtuaUelnNleuw-AmsterdambU het Stleltleskanaal was vanmorgen kritiek. Met m u en macht werd daar getracht het water te beheetsen. Op de parkeerplaats bij de haven In Harllngen, bad een hagelbui een verwoestend effect op autorultu v u geparkeerde wegens. Dertig voorruiten gingen aan dlgtelen, ^s*

Pfgina

LEEUHARDER COURANT

">

03.11.78 Ex. : 111159

Er is niets mis met waterbeheer D

e natuur is doorgaans mild voor Nederland en dat mist zijn uitwerking op de bevolking niet. We zijn niet veel ^gewend. In Bangladesh spreken ze pas van een overstroming als de "watervloed minstens honderdduizend mensen echt dakloos heeft gemaakt. Over de landen rondom de Golf van Mexico, raast enkele malen per seizoen een orkaan. Soms, zoals deze week, tellen ze de slachtoffers per duizenden. Ons natuurgeweld verhoudt zich tot deze uitbarstingen als een flatus tot een donderslag, maar daar kunnen we met elkaar nog aardig opgewonden van raken. Nederland is deze herfst erg nat. Te nat. Het vele regenwater begint ons te hinderen en dan zijn er direct twee reacties te noteren. In de eerste plaats wordt geprobeerd een schuldige aan te wijzen. In de tweede plaats wordt gezocht naar iemand bij wie de schade kan worden verhaald, desnoods zonder schuld. De wateroverlast zou bewijzen dat er iets mis is in Nederland. De overheid zou de waterhuishouding hebben verwaarloosd. •Wat is er toch gebeurd met de ingenieurs van waterstaat?' hoorden we een randstedelijke commentator op de televisie roepen. Een burgemeester van een van de bedreigde steden vroeg om een 'nieuw Deltaplan', een hernieuwd grootscheeps offensief in de eeuwige strijd tegen het water.

Ondertussen stapelden de bewijzen zich op dat het waterbeheer in Nederland heel behoorlijk is geregeld. Waterschappen namen op tijd maatregelen om de dreigende overlast binnen de perken te houden. Mensen en materiaal genoeg voor handen om dijken en kaden te versterken en stromen te bedwingen. Nergens ontstond paniek. Zelfs op het laagste punt van de Noordoostpolder stonden de bewoners de toegestroomde pers rustig te woord in de zekerheid dat er goed op hen werd gepast. Weerkundigen ruziën nog over de vraag of de goden eenmaal in de 50, 100 of 125 jaar zo'n rijke regenval op ons laten neerdalen. Hoe uitzonderlijk het verschijnsel ook, de zichtbare gevolgen zijn nauwelijks spectaculairder dan andere herfsten. Schade is er altijd, zeker voor de natuurgevoelige landbouw. Wij zijn er aan gewend dat die in Nederland op een behoorlijke manier wordt geregeld en dat gebeurt inmiddels. Ook hierbij gaal elke vergelijking met echte rampgebieden mank. Hier geen desolate boeren die in de hoop wrakhout die van hun woonstee rest zoeken naar een paar bruikbare planken. Nee, hier zien we goed doorvoede landbouwers die met de rug naar hun hoeves het natte land overzien en hun kansen berekenen: wal zouden die plassen waard zijn in Den Haag? Gelukkig het land waar natuur en overheid zo mild zijn voor de mensen. }Ar

• Voorlopig geen angst nor overstromingen • Voorspelling waterpeil naar beneden bijgesteld

Peil IJssel nog niet bedreigend (Vin één onzer verslaggevers)

KAMPEN - Voorlopig lijkt bet er niet op dat het hoge water Kampen zal bedreig en.. Dankzij het rustige weer - weinig neerslag en geen harde wind 4 - zwelt het Usselwater slechts langzaam aan. Voorspellingen voor de hoogst verwachte waterstand zijn naar beneden bijgesteld. 'Maar, de situatie kan ieder moment veranderen', waarschuwt Yvonne Klein Busslnk, beleidsmedewerker open* bare orde en veiligheid van de gemeente. Zorgenkindje blijft de rivierdijk bij Kampereiland, een zwakke plek in de waterkering en verder verzwikt door verzadiging. Rijkswaterstaat bereidt zich inmiddels voor op permanente bewaking van de dijk. Zaterdag leek het er even op da! bewaking met onmiddellijke Ingang nodig zou zijn. De berichten over de voorapelde hoogste waterstand waren zorgwekkend. Het bleek ongegrond. Klein Bussink verwacht dat er morgen toch preventief voor bewaking wordt gekozen. 'Voor nu il regelmatig controleren voldoende, maar de voorspellingen geven

aan dat het water komende dagen nog wel flink kan gaan stijgen.' Het is koffiedik kijken. Het gevaar zit in de grote hoeveelheden neerslag in Duitsland die via Rijn, Waal en Utsel door Nederland naar open water worden afgevoerd. De eerste golf Duits regenwater wordt tegen maandagmiddag in Kampen verwacht.

Gunstig Klein Bussink benadrukt nogmaals dat de berichten er gunstig uitzien. Zij s t u t in regelmatig contact met Rijkswater•Uit en die dienst waarschuwt nog niet voor een extreme stijging of opwaartse stuwing. 'Zij hebben de prognose scUs iets naar beneden bijgesteld, De verwachting is nu dat het water, tegen dinsdag, -een hoogte van 1.52 meter boven NAP zal bereiken, dat u tien centimeter lager dan de LTsseikade. Hopelijk ontspringen we de dans, maar een verandering in weersomstandigheden kan zo nog r w l in hel water looien.' Mil name een harde wind uit

• Ki/kf op Kempen nwilf Kampeniland. Hat wmlmr h9*ft Inmiddala btzlt g»ncm*n nn d» tUttrwaardtn.

het noord-westen wordt nog aitijd gevreesd. Extra maatregelen heeft de gemeente dan ook nog niet genomen, Wel zijn , alle_ m«dewerken paraat. R
politie, brandweer en de belefdmeifewerken. - Vanochtend -wordt de situatie opnieuw bekeken. '--'-— De situatie in Usselmulden is niet of niuwelljki vtrandifd. Doordat er do afgelopen dagen

slecht op beperkte schaal neerslag viei, daalt langzaam het w«t«rpeil In de ondsrgelopen gebieden. De pompen van de brandweer hebben daarin « n tori und-til, voorlichter Hanke Ipenburg

Foto Fnóóf Sctilakwi spreekt van een stabiele situatie die langzaam verbetert. Dat betekent overigens niet dat voor de getroffen tuinders de «llende voorbij is. De urde is nof altijd u aoppii om de i> watMn te kunnen oogsten

A2.ii.

Knipsel krant

Datum

pagina 4

Ochten krijgt kriebels van het water

REFORMATORISCH DAGBLAD APELDOORN 02.11.96

DoorR. Pasterkamp

het land langzamerhand weer droge voordeel wel van in. „Alles spoelt een voeten, nu is het rivierengebied aan de beetje schoon en je raakt de ratten beurt. D e dreiging komt dit keer uit kwijt, die verdrinken". Duitsland. Grote hoeveelheden regenwater zoeken hun weg naar zee. De Bijna-ramp Rijn bereikte bij Lobith vanmorgen een Staatssecretaris De Vries van verkeer stand van 15.30 meter boven NAP. en waterstaat bracht vanmiddag een beDe uiterwaarden bij Ochten staan Naar verwachting loopt dat op tot 15.80 zoek aan de dijk bij Ochten. In het kablank. Meeuwen en eenden nemen de meter, woensdag. Altijd nog een meter der van het Deltaplan Grote Rivieren plaats in van koeien en paarden. De lager dan de hoogste stand in 1995, werd de dijk de afgelopen jaren verblauwe pijlstok langs de Waalbandijk maar toch... hoogd en verbreed. „Het is nu een dijk Op de dijk bij Ochten maakt niemand die heel anders is", zegt burgemeester oefent deze maandagmorgen vooral aantrekkingskracht uit op heren op leef- zich ongerust. Het zonnetje schijnt, de H. J. Zomerdijk van Echteld, de getijd. Ze bekijken de waterstand (9.60 wind is fris, maar niet koud. R. Mouw meente waar Ochten toe behoort. ,JDe meter boven NAP), mijmeren over bre- woont pal achter de dijk. In 1995 kans op een doorbraak is verkleind van de rivieren („ik schat dat er nog een vluchtte hij naar Voorthuizen, maar zo- eens in de vijftig jaar tot eens in de metertje bijkomt") en halen verhalen op ver zal het nu niet komen. „Als het wa- 1250jaar". ter tegen de kruin staat, en daar een van vroeger tijden. Vroeger is in Ochten nog maar dik week of wat blijft, dan wordt het spanWat Zomerdijk betreft blijft de bijnanend. D e dijk raakt verzadigd en de stedrie jaar oud. Op I februari 1995 liep ramp van 1995 geschiedenis. De bevolvigheid valt weg". het dorp verplicht leeg, omdat de dijk king van zijn dorp krijgt als het water De duwbak Herkules V ploegt door stijgt wel de kriebels, ervaart de burgeop springen stond. Sinds die bewuste dag heeft water een andere klank in het het water. De Waal is enorm breed. „Je meester. „Voor 1995 werden ze hier hebt er een hele kluif aan om er over- koud noch warm van hoog water. Hoe slapende Betuwse dorpje. heen te zwemmen", zegt Mouw. Dat de vaak me de afgelopen dagen wel niet is uiterwaarden nu al vol water staan, is gevraagd of we niet weer moesten ontDroge voeten Nederland wordt er deze dagen aan wel vroeg in het seizoen, maar niet erg. ruimen, is niet te tellen". herinnerd dat het onder de zeespiegel Elke twee tot drie winters staat de Waal Wat staatssecretaris D e Vries vanligt. Krijgen het noorden en oosten van immers tegen de dijk. Mouw ziet er het middag niet zag, is dat het polderdisOCHTEN - De wassende Waal Is vroeg dit jaar. Maar hoog, nee hoog is het water niet. „Pas als Je vanaf de kruin j e handen in het water kunt wassen, dan is het mis".

trict bij Dodewaard met zandzakken in de weer is. „Dit stuk dijk is in bewerking", zegt dijkgraaf H. van Leeuwen van het polderdistrict Betuwe cryptisch. „We hoeven ons geen zorgen te maken. De dijken zijn stukken beter dan vier jaar geleden.

In het rivierengebied van Rijn en Waal geldt alarmfase 0, verhoogde paraatheid. Fase 1 gaat in als bij Lobith een waterstand van 16.25 meter boven NAP wordt verwacht. Dan is er volledige bezetting en dijkbewaking. Dijkgraaf Van Leeuwen verwacht tot en met donderdag stijgend water. „Vooral van de Moezel, dat is een echte regenrivier". Terug naar Ochten. Het is rustig op de Waalbandijk. Gisteren was dat wel even anders. Drommen toeristen overspoelden het dorp. In file reden de auto's over de dijk. Mouw. „We kwamen uit de kerk en het zwermde hier van het volk. Allemaal ramptoeristen. Raar hè? Want eigenlijk is hier helemaal niets te zien".

'We zijn aan winnende hand' ZWARTSLUIS - De strijd tegen bet water lijkt bij het gemaal Zedemuden in Zwartsluis na het plaatsen van tien extra pompen op pontons in het voordeel van de mens te worden beslist. 'We winnen een beetje. Het water is zowel in Meppel als in Zwartsluis met vijf centimeter gedaald', aldus Henk Kronenberg, projectleider technisch beheer van Rijkswaterstaat. Vrijdagochtend om 02.00 uur werden de hoogste waterstanden gemeten. In Meppel ruim een meter boven Nieuw Amsterdams Peil, in het Meppelerdiep 83 centimeter en in het Zwartewater bij Zwartsluis eén meter en negen centimeter. Rond het middaguur waren de resultaten van de tien extra pompen, die op dat moment zes uur in werking waren, al zichtbaar. 'Normaal kunnen de drie pompen van het gemaal 110 kuub water (110.000 liter, red.) per seconde verzetten. Met de tien extra pompen ligt dat op 118 kuub. In verhouding leveren die tien pompen dus niet veel op, maar in deze kritieke situatie helpt elke kuub. Zeker wanneer je bedenkt dat de weersvoorspellingen beroerd zijn. En alles zit vol. We hebben geen enkele buffer meer. Dus elke gewonnen centimeter is een zegen.' Zes diepladers waren er voor nodig om al het materieel naar Zwartsluis te krijgen. De uitvoering van de (extra) werkzaamheden is in handen van de plaatselijke bergingsmaatschappij Hebo Maritiem. De

werknemers zijn al geruimne tijd in touw en hebben amper tijd om een praatje te maken. Kronenberg: 'We hebben dan ook met een uitzonderlijke situatie te maken. De2e hoge waterstand hebben we zolang het gemaal hier staat (1973) nooit eerder meegemaakt. Zondagochtend moesten we de keersluizen al dichtgooien.' Normaal zorgt gemaalmeester J. Tingen voor de dagelijkse gang van zaken in Zedemuden; sinds zondag zijn er drie 'meesters' voor een 24-uurs bezetting. Tingen wordt geassisteerd door E. van de Veen en A. de Groot. Brugwachter Jacob de Wind, werkzaam in Zwartsluis maar woonachtig in het flink ondergelopen Meppel, houdt de werkzaamheden bij Zedemuden nauwlettend in de gaten. Hü heeft over gebrek aan bezoekers in zijn brugwachtershuisje boven het Meppelerdiep niet te klagen. 'Maar ik kan momenteel niets uitrichten. Er geldt een totaal vaarverbod. Het enige wat ik kan doen is de telefoontjes van schippers en vervoersmaatschappijen beantwoorden.' Aan weerskanten van de brug liggen vele schepen te wachten tot ze verder kunnen. 'Dat kan nog dagen duren. De dijken verderop staan nog steeds op springen'. De Wind is niet zo optimistisch. 'De verwachting is dat zaterdag, zondag en maandag al het water uit het achterland, waaronder de Vecht, ons gebied bereikt. Dat gaat voor veel problemen zorgen. Het water in het Usselmeer komt hoger te staan en het is maar afwachten of we dit

58000

Alarmfase

Voorzichtig optimisme in Zwartsluis na plaatsing extra pompen

(Door Henk Vis)

Ex.

ZWOLSE COURANT +EB. NIEUW KAMPER OGBD 31.10.98 Ex.

! 54370

Pag. :

• Tien extra pompen.op het Meppelerdlep zorgen voor enige verlichting. Brugwachter Jacob de Wind is minder optimistisch. 'Met een noordwester storm waait het water zo weer deze kant op'. Foto Frans Paslman water dan nog kwijt kunnen. Bovendien mogen we hopen dat het geen noordwester storm wordt. Dan waait het water vanuit het westen zo weer deze kant op.' De Wind is terughoudend wat betreft het te woord staan van de media en andere bezoekers. 'De pers zaaide met name in • MEPPEL/STAPHORST - Het riviertje De Reest Meppel grote paniek door te heeft militairen en vrijwilligers op de grens van melden dat een pomp was uit- Drenthe en Overijssel twee en halve dag hangevallen. Meteen leek het of den vol werk bezorgd. Door het stijgende water we in Meppel zouden verdrin- dreigden nabij de buurtschappen Schiphorst en > ken. Maar die pomp kreeg al- Lankhorst boerderijen door het water ingesloten en van stroom afgesloten te worden. leen een snelle onderhoudsbeurt. Dat duurde slechts een Twee pelotons elkaar aflossende militairen kwartiertje.' Op zogenaamde en vrijwilligers deden er alles aan om het was'dagjesmensen' zit De Wind, sende water tegen te houden. Duizenden zanddie al vijftien jaar de brug in zakken werden langs de afgesloten Unkhor• Zwartsluis beheert, evenmin sterweg en Schiphorsterweg gelegd. „Pas zaterdagavond laat werd duidelijk dat het water te wachten. 'Ik heb liever dat in de Reest aan het zakken was", aldus een ze een schop meenemen, dan woordvoerder van de gemeente Staphorst. „De kunnen ze spitten. Aan rampsituatie was vrijdagavond en zaterdag uiterst toeristen hebben we niets.' dreigend, maar dankzij de geweldige inzet van de militairen, de vrijwilligers en de bedrijven in het gebied, hebben we het allemaal net kunnen redden."

Omwonenden Reest door overstroming bedreigd

,Emmen moet ook aan tafel crisisteam zitten' u COEVORDEN - Woordvoerder Jans Wiens van waterschap 't Suydevelt vindt dat ook de Emmer burgemeester rechtstreeks aan tafel van het crisisteam in Coevorden moet zitten. Dr burgemeester van Coevorden doet dat wel. Mei Emmen is de afgelopen dagen continu telefonisch overleg geweest. „Veel logischer zou het echter zijn geweest dat de Emmer burgemeester hier zelfzat." Wierts denkt dat het crisisteam dan nog adequater kan reageren op situaties. Overigens heeft de huidige situatie volgens Wierts geen gevolgen gehad. „Maar het is veel logischer alfemaal bijelkaar te zitten. Naast Coevorden vali ook Emmen onder dit waterschap. We hebben met hetzelfde water te maken, maar de burgemeesters opereren vanuit twee verschillende plekken. Burgemeesters ervaren over het algemeen dit probleem niet echt. Ze hebben allemaal hun eigen tokootje."

Knipsel krant

Datum

pagina

Horst onder water döör sabotage

LIMBURGS DAGBLAD

DAGBLAD RIvIERENL*

HEERLEN

HOUTEN

31.10.98

Van onze verslaggevers

teren het vooraiarm. Dat betekent dat de hulpdiensten paraat Maastricht/Horst - De hevige re- staan. De gemeente Maastricht genval van dit weekeinde heeft heeft voorbereidingen getroffen flinke overlast veroorzaakt op di- voor een crisiscentrum. Ook anverse plaatsen in Limburg. In het dere Maasgemeenten hebben Noord-Limburgse Horst werd de crisisberaad gehouden. schade nog groter doordat onbe- Verwacht wordt dat het Maaswakenden een stuw in het Peelge- ter in de loop van vandaag weer zal dalen. bied hadden vernield. De waterlopen Kabroeksebeek en Molenbeek stroomden daardoor over. Het overtollige water bedreigde in de nacht van zaterdag op zondag zestig woningen binnen de bebouwde kom van Horst. De brandweer sleepte ijlings zandzakken aan, maar kon niet voorkomen dat vijf huizen onderliepen. De bewoners van twee panden werden tijdelijk geëvacueerd. Zij konden gisteravond terugkeren naar hun huizen. Het waterschap Peel en Maasvallei heeft bij de vernielde stuw een provisorische dam aangelegd. om te voorkomen dat nog meer water richting Korst stroomt. In Vissersweert bij Susteren moest de brandweer een kudde koeien uit het water redden. Voor vier runderen kwam de hulp te laat. In Venlo liepen verschillende woonkamers onder water. De Maas bij Borgharen bereikte vannacht een peil van 44,80 meter, twintig centimeter onder het niveau van 1995. [De brandweer in Gulpen gaf gis-

Ex. :

Staatssecretaris De Vries bekijkt hoogwater in Ochten Ochten - Staatssecretaris Monique de Vries van verkeer en waterStaat neemt maandag een kijkje bij de dijk in Ochten, en ze bezoekt het Alarm- en Berichtencentrum Rijkswaterstaat Oost-Nederland^. in Arnhem. Gezien de huidige wateroverlast en het stijgende waterpeil van de Rijn wil de staatssecretaris zich laten informeren over de hoogwatervoorspellingen en de recent uitgevoerde dijkversterkingsprojecten volgens het Deltaplan Grote Rivieren, aldus haar, ministerie. /

Ook andere delen van het land kampten met wateroverlast, hoewel de situatie in het noorden en oosten van het land is verbeterd. Het risico op dijkdoorbraken door verzadiging blijft bestaan, met name in Overijssel. Het waterpeil in de IJssel stijgt door de regenval in het Duitse stroomgebied van de Rijn sneller dan verwacht. Door de overvloedige wateraanvoer vanuit Duitsland - waar vier jongetjes worden vermist -.Zwitserland en België stijgt het water in de groterivierenbijna ieder uur. Bij Lobith, Arnhem, Nijmegen en Tiel staat hetrivierwaterinmiddels op de kades. In Cuijk is een schipper uit Arnhem in de Maas gevallen en met de stroom meegesleurd. Over zijn lot is niets bekend. In Vught dreigde gistermiddag het Huis van Bewaring onder water te lopen. Door het afdammen van het stroompje Broekleij wordt geprobeerd het gevaar af te wenden. Zie ook pagina 9 Stuwen in Maas gestreken

Een bewoonster van een boerderij in Laar bij Weert kijkt naar het wassende water, ' Foto: leroenKuit

Zornetdijk wil meer bergingscapaciteit

„Overleg met Duitsland over waterhuishouding" Van ome binnenlandredactie

i i | [ 1

Staatssecretaris M. de Vries van verDEN HAAG - De Nederlandse re- keer en waterstaat kondigde zaterdag gering moet bij de verbetering van de aan een aantal weidegebieden aan te waterhuishouding nauw overleg voe- wijzen om overtollig water tijdelijk ren met Duitsland. Dat zei staatsse- kwijt te kunnen en zo de druk op de ricretaris G. de Vries van binnenland- vieren te verkleinen. Deze maatregel moet Nederland beter voorbereiden op se zaken gisteren. hoogwater en langdurige regenbuien. Volgens burgemeester H. Zomerdijk „Als we de problemen willen aanpakken moeten we met Duitsland in van Echteld kan het kabinet niet anders dan meer bergingscapaciteit langs de ridiscussie gaan. Duitsland moet wellicht in zijn gebied ook meer ruimte aan het vieren regelen, want anders zal een «»ter geven", stelde De Vries. De nieuwe ronde van dijkverbeiering moestaatssecretaris die rampenbestrijding ten plaatsvinden. De burgemeester zei in zijn portefeuille heeft, vindt dat Ne- dat vanmiddag bij het bezoek van derland niet steeds met de problemen staatssecretaris De Vries van verkeer en van de drie grote rivieren „moet wor- waterstaat aan Ochten. Zomerdijk wees er op dat de gemeenden opgezadeld", terwijl het water voor ten hun plannen moeten aanpassen aan een groot deel uit Duitsland komt. „Duitsland moet ook het nodige "Ruimte voor de rivier". doen. We zitten gezamenlijk in de Europese Unie. En ik denk dat dit behoort REFORHATORISCH DAGBLAD tot een stukje Europese, solidariteit. We moeten elkaar niet met de brokken laten zitten".

Een woordvoerder van de Europese Rijn-commissie pleitte zaterdag voor een andere huishouding langs de Rijn. Vooral in Zuid-Duitsland zijn er langs de Rijnloop mogelijkheden om het water langer vast te houden. De waterhuishouding in Europa is er nu te veel op gericht het regenwater zo snel mogelijk | . naar de rivieren af Ie voeren.

APELDOORN 02.11.?8 E::. : 58000

10154

Boeren onderschatten gevaar

Veel vee nog niet veilig voor water

DAGBLAD RMERENLANÜ HOUTEN 31.10.?3 E>:. ! 1015-1 Pag. !

lemborgerwaarden in Geldermalsen zegt dat het probleem daar niet zo groot is. ,,Het zijn nog maareen paar koeien en schapen die er rondlopen. Donderdag zijn we al begonnen de uiterwaarden te laten vollopen." Volgens Van Rijnsbergen zijn er aan de 'rivierkant' geen probleGeldermalsen/Elst/Gorinchem - Veel boeren bezor- men. Een van de laatste dijkverzwaringen, die tussen Haaften en gen de waterschappen een probleem door hun koeien en luil, is al ver gevorderd. Voor alle schapen niet met spoed uit de uiterwaarden te halen. zekerheid is over de vers aange„Met vijftien medewerkers zijn we nu al voor de tweede brachte aarde enkele honderden keer op pad om ze te manen de dieren in veiligheid te meters doek gespannen. Z. Vonk, hoofd waterbeheer van brengen," zei gisteren L. Goedegebure, hoofd afdeling het hoogheemraadschap van de onderhoud van het waterschap Betuwe in Eist. Alblasserwaard en Vijfheerenlanden in Gorcum, zegt dat alle inwoHet vee moet er weg omdat de I Het gaul om ongeveer honderd ners gisteren een brief hebben geschappen de uiterwaarden willen boeren die enkele honderden had. „Met het verzoek vee in de uilaten vollopen. „Door het snel stij- koeien en schapen nog langs de terwaarden voor maandag weg te gende water wordt de druk op de Rijn en de Waal hadden lopen, halen. Iedereen neemt dat serieus, zomerkades groot. Om tegendruk vooral tussen Maurik en Licnden. dat merken we aan alle telete geven moet er dus ook water aan „Kennelijk nemen ze hetniel zo se- foontjes." Maandag gaan de schuide andere kant komen, in de uiter- rieus," vermoedt Goedegebure. ven van de inlaten naar de uiterwaarden. Als een zomerkade weg- ,,Hct is natuurlijk ook al vroeg in waarden open. spoclt heb je al gauw tonnen scha- bet jaardatditgebeurt. MeestalgcVolgens de verkeerspost van de." beurtzoietsindewintermethetvee Rijkswaterstaat langs de Waal bij Een andere reden is dat de rivier opstal." Tiel ondervindt de scheepvaart in wordt afgetopt. Volgens Goedege- Als boeren ook vandaag nog geen Nederland nog nauwelijks problebure duurt het drie tot vier dagen gehoor geven aan het verzoek van men. In Duitsland is een nachtvoor de uiterwaarden vol zijn. het waterschap, zijn dwingende vaartverbod tussen Wormsen Dus„Dan moet je daar dus uiterlijk de- maatregelen mogelijk. Goedege- scldorf van kracht. „Hel water ze zaterdag mee beginnen, want de bure doelt maatregelen door bur- staat daar al gauw tegen dorpen en hoogste waterstand wordt ver- gemeester of politie. huizen aan, hier bij ons kunnen wacht tussen maandag en woensWoordvoerderJ. van Rijnsbcrgcn eerst nog die uiterwaarden vollodag." van het waterschap Ticler- en Cu- pen."

Knipsel krant

Datum

pagina 6

Internationale communicatie over de Maas """""M*"* ^m 1938

lintburg heeft De Maaswerken, maar wat doen België en Frankrijk om de rivier in toom te houden? En hoe verloopt de internationale communicatie tijdens dreigend hoogwater?

bij Borgharen." De gang van zaken is als volgt. Twee tot drie keer daags krijgt Rijkswaterstaat Lelystad de waterafvoeren van Maas én zijrivieren in Wallonië. De Waalse waterstanden worden automatisch per uur doorgegeven. De neerslaggegevens komen van het KNMI. Lelystad doet - na Langs dichtbevolkte gebieden in Limburg zijn kades aange- verdrag hangt een Actiepro- daar langer vast te houden, telefonisch overleg met Rijkswaterstaat in Maastricht - aan legd. In het winterbed van de gramma Hoogwater. Verdrag en maar dat heeft vooral lokaal efrivier is een bouwstop afgekon- actieprogram berusten - naast fect", zegt Dewil. In Frankrijk de hand daarvan een „harde" digd. Verder zijn plannen in een betere communicatie tus- kan de Maas wel meer ruimte voorspelling, twaalf uur voorvoorbereiding om de Maas sen de landen - op vijf princi- krijgen. „Er staan grote projec- uit, voor de waterstand bij meer ruimte te geven: het pes. Ten eerste mogen acties in ten op stapel, maar uitvoering Borgharen. Die is tot op tien | Zandmaas- en Grensmaaspro- het ene land niet leiden tot kan nog wel de nodige tijd du- centimeter nauwkeurig. Voor ject voorzien in verbreding en hoogwater elders. Ten tweede ren. De Fransen willen die pro- méér dan twaalf uur vooruit verdieping van de rivier en de moet de bevolking van een blij- jecten namelijk eerst via een si- doet Lelystad een „kwalitatieaanleg van hoogwatergeulen. vend risico bewust worden ge- mulatiemodel nabootsen om te ve" voorspelling: stijgt de Maas Er zijn ook plannen voor een maakt. Verder moet bij alle zien welke effecten ze zullen verder of niet? In kritieke perioden voorspelt Lelystad de groot overloopgebied van vijf- landgebruik rekening worden krijgen." waterstand bij Borgharen driehonderd hectare ten westen gehouden met gevolgen voor maal daags. Tijdens stabiele pede Maas en moet regenwater zo van Roennond, terwijl in GelWat de Walen rest, is betere derland en Noord-Brabant nog lang mogelijk worden vastge- weersvoorspellingen, zegt De- riodes één keer per dag. Rijksnaar zulke gebieden wordt ge- houden. Tenslotte moet de ri- wil. Daarom worden twee grote waterstaat Limburg berekent zocht. De rivier moet in derge- vier meer ruimte krijgen om meteo-radars van 27,5 miljoen aan de hand van die voorspellijke gebieden kunnen overstro- zonder of met slechts geringe gulden per stuk in Wallonië ge- ling de waterstanden verderop men zodat elders minder scha- schade te kunnen overstromen. bouwd, één met een toren van in Limburg. Daar wordt met Lelystad overleg over gevoerd. De landen krijgen van de Euro- twintig meter hoog. de wordt aangericht. En er wordt nóg verder vooruit- pese Unie honderden miljoe- Hydroloog B. Parmet van Rijks- Vervolgens gaan de voorspellingekeken. Langs de Maas in Lim- nen guldens aan subsidies hier- waterstaat in Lelystad is erg te- gen per computer naar crisisburg worden oevers aange- voor, Nederland alleen al twee- vreden over de communicatie centra en waterschappen en de kocht die voorshands natuur- honderd miljoen. Voor Limburg met de Walen over de Maas. pers. Kan het nog beter? Ja, vriendelijk worden ingericht, zijn vooral de maatregelen die Parmet maakt deel uit van het denkt Parmet. „We zouden van maar die ook afgegraven kun- Wallonië en Frankrijk nemen hoogwaterteam bij Rijkswater- het KNMI graag weersvoorspelnen worden om deriviernóg van belang. Volgens P. Dewil staat in Lelystad, dat verant- lingen per deelgebied hebben. breder te maken als een kli- van het Waalse ministerie van woordelijk is voor voorspelling Voor de Ardennen en stroomgemaatomslag dat nodig maakt. Verkeer en Waterstaat is er een van de waterstanden bij de Rijn bieden van de zijrivieren van Bovendien worden beken en ri- bouwverbod afgekondigd voor in Lobith en de Maas in Borgha- de Maas met name. Aan de ene viertjes die in de Maas uitmon- het winterbed van de Maas in ren, waar beide rivieren ons kant van een berg kan het hard regenen, aan de andere kant den - zoals de Tungelroyse Wallonië. Daar mogen ook land binnenkomen. beek en de Geul - dusdanig in- geen caravans meer staan tij- Parmet: „Sinds de overstromin- niet. Dat maakt nogal wat uit gericht dat ze het water langer dens de winter als er veel kans gen in 1993 is de communicatie voor de Maas." KNMI-woordvasthouden. Blijft de vraag: wat op hoogwater is. fors verbeterd. Sinds 1995 nog voerder H. Geurts denkt dat degebeurt er in België en Frank- „Maar voor het overige is het meer. Kregen we tot dan toe ze regionale voorspellingen wel Maasdal in Wallonië te smal rijk, waar de Maas immers vantwee a drie keer per dag een te- mogelijk worden. „Afgelopen daan komt? Welnu, dat is gere- om de rivier meer ruimte te ge- lefax met de waterstanden in weekeinde hebben we al afzongeld in het Verdrag van Namen ven. Voor een nieuwe grote Wallonië, nu gebeurt dat per derlijk voorspeld voor het zuidat Nederland in april dit jaar stuwdam is ook geen plaats. computer. Daardoor kunnen den en noorden van Nederland. sloot met Frankrijk, het Vlaams Wel treffen we maatregelen bij we een half uur sneller voor- Tot op de millimeter nauwkeugewest en Wallonië. Aan dat de zijrivieren om het water spellingen doen over het peil rig!" Door Twin Mientje! M«ASt»lCHT • Sinds de overstromingen van de Maas in 1993 en 1995 wordt in Limburg hard gewerkt om nieuw onheil te voorkomen. Een reeks maatregelen is getroffen en andere worden voorbereid.

LLTB: waterbeheer een gevoelige zaak VKVOIG VAN-4M0INA 1

ROERMOND • .Probleem", zegt politiewoordvoerder Van Raaij, „is dat boeren in het verleden altijd zelf hun waterstand geregeld hebben. Was er teveel, dan zorgden ze wel dat ze er op de een of andere manier vanaf kwamen. Hadden ze te weinig, dan pompten ze het op. Nu regelt het waterschap het en ik weet niet of die boeren dat wel allemaal even leuk vinden. Een kat in het nauw maakt soms rare sprongen." Vermoedens en nog eens vermoedens. Bij politie, natuurbeschermers en waterschappen. Vooral de laatsten zijn beducht ze openlijk uit te spreken. J. Delsing, woordvoerder van het waterschap Roer en Overmaas: „Is dit voor de krant: dan weet ik niet wie erachter zit!" Dat waterschappen niet te hard op de kist slaan, is begrijpelijk. De opvattingen over waterbeheer zijn de laatste jaren ingrijpend veranderd. Waar vroeger de nadruk lag op het zo snel mogelijk afvoeren van water, willen de waterschappers het nu zolang en zoveel mogelijk vasthouden. Riviertjes moeten

weer gaan meanderen, op oevers worden bufferbekkens gegraven en het waterpeil wordt kunstmatig verhoogd door stuwen hoger te zetten. Om dat duurzaam waterbeheer te kunnen realiseren, zijn de waterschappen sterk afhankelijk van de medewerking van boeren en andere belanghebbenden. Ten slotte dan maar aangeklopt bij de belangenorganisatie van de boeren zelf; de LLTB. Woordvoerder J. de la Court is ook al niet al te mededeelzaam. Meer dan „het waterbeheer ligt gevoelig" wil hij niet kwijt. Ondertussen loopt de schade door de vernielingen aardig in de papieren. Er is de waterschappen dan ook veel aan gelegen herhaling te voorkomen. Peel en Maasvallei wil de stuw bij de Mariapeel beter gaan beveiligen (wat tienduizenden guldens kost). Roer en Overmaas ziet meer in voorlichting. Delsing: „We willen naar een flexibeler peilbeheer, beter afgestemd op de wensen van belanghebbenden.'De komende maanden zullen we het veld in gaan om de discussie met boeren en andere belanghebbenden aan te zwengelen."

Vernielingen stuwen: slechts vermoedens Door Paul S««len land in: nog meer overlast voor ROERMOND • De politie tast in agrariërs. De politie acht de het duister. Niemand heeft iets kans dan ook gering dat een gezien, lijkt het. En als er al ge- landbouwer in dit geval de tuigen zijn, houden ze angstval- schuldige is. Of het zou er een lig hun mond. Het enige dat Pe- uit het noordelijk gelegen ter van Raaij, Griendtsveen woordvoerder moeten zijn, zoVijf stuwen in de als politie Umgeruchten Vlootbeek tussen burg-Noord,

Efn z e ™ vernield door onverlaten, ^vioXeken dat er geen ver- eentje aan de rand van de swalm lijkt de band bestaat Mariapeel, een sluispoort kans groter dat de d a d e r i n de tussen de 'ac- in de vistrap van de ties' in Middenen Noord-Lim- Swalm... Zeven aanslagen moet 'tegen de waterschappen' worden. burg. Hier in amper een week tijd. immers hebben Wie zit er achter? Vernieling van agrariërs wel stuwen. Wie degelijk baat bij zou er belang •1 een snelle afbij kunnen hebvloeiing. Van ben? De landbouw, zou je in Raaij heeft het sterke vermoeeen eerste opwelling geneigd den dat hij op het juiste spoor zijn te denken, want die heeft zit. De politie kan echter weieen hekel aan natte voeten en nig uitrichten, want harde beprofiteert als het water in zond- wijzen ontbreken. Zoals ze ook vloedachtige tijden zo snel mo- geen houvast heeft aan de vergelijk wegstroomt. De stuw die halen over eerdere vernielinhet bij de Mariapeel moest ont- gen rond de Mariapeel in droge gelden, ligt op de rand van het perioden, waarvan in de meesnatuurgebied. Door de stuw te gevallen geen aangifte is geopen te zetten, stroomde water daan. in oostelijke richting boeren- LUI VUDIt^PAtlNÜ I

OAOBUtD«WWBl»CS* f '• NOV. 1998

866UA0N Ê O.EUMB

Waterschap inspecteert Maaskaden

VEIVOlt VAIMMGIM» I

MMSUICHT • Het waterschap Roer en Overmaas is begonnen met inspectie van de Maaskaden en het dichtzetten van afsluiters in beken. In Itteren, Borgharen en Geulle worden kwelwaterpompen geïnstalleerd. In Itteren wordt ook de kademuur met demontabele balken opgehoogd. In Eckelrade werd de doorgaande weg van Gronsveld naar Sint Geertruid zaterdagnacht overspoeld door een modderstroom. Nadat een auto geslipt en zwaar beschadigd was in de gladde brij, werd de weg afgesloten. Gistermorgen ruimde een bulldozer van de gemeente Margraten de modder op en legde een dammetje langs de weg om nieuwe overlast te voorkomen. In Maastricht moest gisteren het oude spoortunneltje in de Brusselseweg bij Smeermaas worden afgesloten omdat het blank stond. Ook de Nekummerweg kwam blank te staan door de hoge waterstand van de Jeker. In het Noordlimburgse Horst dreigden dit weekeinde zo'n zestig woningen onder water te lopen als gevolg van een buiten haar oevers getreden beek. Volgens de politie kwam dat door de combinatie van vernielingen aan een stuw en de hevige regenval. Met zandzakken wist de brandweer de meeste woningen uiteindelijk toch droog te houden.

DE S P L I N T E R S DOOR PAUL KUSTERS

WEER BLUFT 0NSTUIMÏ6]

Knipsel

Datum

pagina

'Gevaarlijker overstroming door hogere dijk' PEUT» HANS IEBE»

De waarschuwing voor gevaarlijk hoge waterstanden in de rivierenis ingetrokken. Maar hoe komt het dat de Rijn wél een deel van de Duitse stad Koblenz onder water zet en Nederland deze natte dans ontspringt? Volgens Jos Dijkman van het Waterloopkundig Laboratorium in Delft is de reden dat bij Koblenz twee rivieren samenvloeien, de Moezel en de Rijn. „Er is een piek in de waterstand van de Moezel door hevige regenval in het sroomgebied van deze rivier. Met de Rijn zelf is niet veel aan de hand. De waterstand in Koblenz is dan ook minder hoog dan in 1993 en 1995, toen zowel de Moezel als de Rijn een probleem vormde. De Rijn loopt na Koblenz verder

richting ons land. Volgens de laatste voorspellingen zal in Nederland hoogstens een enkele boerderij op een terp in een ulterwaarde door water worden omringd. Maar dat zijn die bewoners gewend." „Een probleem bij ons ontstaat vooral door het samenvallen van hoogwatergolven uit meerdere takken van de Rijn of de Maas. Onze huidige maatregelen gaan uit van één overstroming in 1.250 jaar, of beter gezegd: de statistische kans op overstroming is één-1250ste per jaar. Voor de Rijn geldt dat de kritische grens wordt bereikt als bij Lobith 15.000 kubieke meter water per seconde passeert. Dat getal is zelfs wettelijk vastgelegd. In ht jaar 2001 wordt er opnieuw naar gekeken en we verwachten dat dit getal dan

Oktober op twee na natste De afgelopen maand was de op twee na natste oktober van deze eeuw. Gemiddeld viel er in Nederland 172 millimeter neerslag, bijna 100 millimeter meer dan in andere jaren. In de gemeente Hoogeveen viel de afgelopen maand de meeste regen: 291 millimeter. Oktober was ook een zeer sombere maand. Volgens het KNMI scheen de zon maar 50 uur, minder dan de helft van wat normaal is. Het koudst was het op 19 oktober in Eindhoven, waar het toen 2,6 graden vroor. Woensdrecht was op de eerste oktober met 19,4 graden de warmste plaats van de maand.

Haarlems Dagblad

wordt verhoogd. Er zijn al veel plannen om het overstromingsrisico van de Rijn aan te pakken." „Dijken ophogen is niet het antwoord. Niet alleen uit landschappelijke overwegingen, maar vooral omdat een eventuele overstroming dan meer gevaar oplevert. Verhoog je dijken met een meter, dan zal een eventuele overstroming ook een meter hoger uitvallen. Ons principe is vooral 'ruimte voor de rivier'. Daar zijn veel mogelijkheden voor. De belangrijkste zijn de zogeheten retenüegebieden, terreinen dietijdelijkonder water worden gezet. Dat is heel effectief om een waterpiekje in op te bergen. Andere opties zijn het verwijderen van hoogwatervrije terreinen, door bijvoorbeeld steenfabrieken langs de rivieren weg te halen." Volgens Dijkman kunnen er op grote schaal uiterwaarden worden afgegraven, zodat de rivier inderdaad meer ruimte krijgt. „Het leuke daarvan uit oogpunt van natuurbeheer is dat er mooie, natte landschappen ontstaan, met hele specifieke flora en fauna. Ook het vergroten van de uiterwaarden door de dijken verder van de bedding weg te leggen is een optie. En als laatste wordt nagedacht over het verlagen van de kribben met pakweg een meter."

Jos Dijkman van het Waterloopkundig Laboratorium in Delft „Rivieren moet je de ruimte geven."

„Deze stenen muurtjes die in de rivier steken, zijn bedoeld om bij laag water het water in het midden te houden, zodat de vaargeul diep genoeg is voor de scheepvaart. Maar bij hoog water remmen die kribben de stroomsnelheid. Maak ze een meter lager en de watersnelheid stijgt. Daarmee daalt ook de waterhoogte. Het uitbaggeren van de vaargeul is minder verstandig, gezien de gevolgen voor de grondwaterstand."

„Over de verschillende plannen is nog niets beslist. De eerate discussienota's komen volgend jaar. Langs de Maas zijn na de watersnood van 1995 al wat kades aangebracht in woongebieden. Maar de Maas zal in de toekomst tussen Maastricht en Roermond breder worden gemaakt. En tussen Roermond en Heel moet zij worden ultgebag-.. gerd. Sinds 1995 weten we wel dat het steeds maar ophogen van de dijken geen oplossing is." „In Duitsland moet ook iets gebeuren. Ze kijken daar met respect naar onze voortvarendheid bij de aanpak van de rivieren.' Zelf worden ze gehinderd door het systeem van de deelstaten, die met elkaar moeten overleggen. Bovendien is het probleem daar niet zo urgent. In Duitsland is het een zaak van overlast, bij ons gaat het om levensbedreigend gevaar. Dat is toch iets heel anders." „Aan de andere kant, onze zeedijken maken dat de kans op een overstroming daar elk jaar maar één op tienduizend is. Een beetje verkeerde storm, hoogwater en binnen een paar uur kan het mis zijn. Daarom is aan zee deze norm ook zo zwaar. Bij onheil in derivierenkunnen de mensen makkelijker wegkomen omdat ze het langer van tevoren zien aankomen."

[ 3 NOV, 1998 Haarlems Dagblad

29 0KT. 1998

Modderende bobo 's in de polder HOOFDDOKPWU f HUIZEN. PAULINE BLOM

Van Houwelingen kijkt uit over de aardappelvelden en zucht Diep en lang, „Het is een ramp, een natuurramp", mompelt de burgemeester van Haarlemmermeer, terwijl hij langzaam tot zijn enkels in de modder wegzakt De regen heeft als een sluipmoordenaar toegeslagen op de akkers van boer J. Verbeek in Hoofddorp. Nu de grond verzadigd is, blijven de plassen decimeters diep staan. Geen drainagesysteem dat daar iets aan kan doen. „Het is echt triest aan het worden." Even verderop probeert gedeputeerde B. Verburg zich staande te houden tussen de langgerekte, smalle bulten vol ongeroolde aardappels. De CDA-politicus toert vandaag en morgen door de provincie Noord-Holland om de nood van de akkerbouwers met eigen ogen te bekijken. Ook hij weet dat alleen een droge periode van tien dagen of langer redding kan brengen voor vijftig procent van de in totaal 1.100 hectare bebouwde grond. De andere helft, die hoofdzakelijk vol staat met aardappelen, wordt al als verloren beschouwd. De schade kan oplopen tot twintig miljoen gulden. „Iedereen kijkt naar de watersnood in Drenthe en Groningen", zegt Verburg, balend over het gebrek aan aandacht voor de boeren in 'zijn' provincie. „Daar staan wegen onder water en dat levert mooie plaatjes op, Maar voor de boeren hier is de situatie net zo erg. Dit is ook een calamiteit. Want na Schiphol is akkerbouw in de polder de tweede economische motor." B. Hakvoort, voorzitter Noord-Holland van landbouworganisatie WLTO, kent als akkerbouwer de problemen van heel dichtbij. Met sombere blik verhaalt hij van boeren die dopr de situatie in 'geestelijke nood' zitten. Die 's nachts woelen in hun bed, machteloos moeten toekijken hoe hun gewassen wegrotten op het veld. „Ze vechten, doen wat ze kunnen, maar de tijd zal uitwijzen of dat zin heeft gehad. Dit vreet aan boerengezinnen.. Het begint echt triest te worden," Waar de voorman sombert, houden de

Voor honderden miljoenen schade door water ALKMAAR • ANP/CONNV SMITS

De land- en tuinbouw in Noord-Hoiland heeft nu al vijftig miljoen gulden schade geleden door de wateroverlast. Dit kan nog oplopen tot 250 miljoen gulden als er geen droge periode komt van minimaal twee weken om de overgebleven gewassen te oogsten. Dat zegt regiosecretaris E. Lassche van de Westelijke Land- en Tuinbouworganisatie WTLO. Ook een vroege vorstperiode is volgens hem funest. Volgens Lassche is de toestand in Noord-Holland net zo dramatisch als in Noord-Nederland en staan grote delen landbouwareaal sinds de hevige regenval van dinsdagnacht onder water. De bloembollensector vreest dat de schade kan oplopen tot vierhonderd miljoen gulden. Vooral veel leliepercelen staan onder water. De oogst, doorgaans tussen oktober en december, Is daardoor onmogelijk. De grootste klappen vallen bij telers in Noord-Holland en Groningen. Volgens Chr. Wessels, voorzitter van de afdeling Usse-Hillegom van de WLTO, is de situatie De Haarlemmermeerse burgemeester Van Houwelingen (links) werpt een trieste blik op de verop de zandgronden in de Duinrotte aardappelen. „Het is een natuurramp." FOTO . UNITCD PHOTOSDEBOIR-JUR CNCILCHC en Bollenstreek qua bloembollen nog niet rampzalig. „De meeste tulpen- en narcissenkwekers zijn gestopt met planboeren zelf— in ieder geval voor de buiten- paar meter verderop een tip voor de consu- ten en hebben de bollen weer In wereld— de moed erin. Zwanenburger E. ment. „Ik raad de mensen aan een winter- de droge schuur gelegd. Dat is Oostwouder, bemodderde laarzen, hooi- voorraad aardappelen aan te leggen. Want hun redding geweest. Maar het vork om aardappels los te peuteren nog in behalve als het deze week droog wordt, moet nu wel ophouden met rede hand, rept cynisch van een 'lange win- gaan de prijzen gigantisch stijgen." genen." terslaap'. „Als het gaat vriezen, geef ik het Dat kon wel eens een gouden tip zijn. op." Terwijl gedeputeerde Verburg het Want de Hollandse luchten die vanochtend heeft over het 'maatschappelijk belang' van boven de Haarlemmermeerse akkers hin- Pagina 5; Extra pagina over de wateroverlast een goede oogst, heeft Oostwouder een gen, beloofden weinig goeds.

Knipsel

£>

Datum

Vooral in noordelijke provincies • Ook problemen verwacht met waterpeil Limburgse rivieren

ems D a b l a c

9

'

2 1 OKT. 1998 -

Grote overlast door regen en storm Het natte, stormachtige weer heeft in Drenthe, Groningen, Friesland en Overijsselflinkewateroverlast veroorzaakt. Bij veel woningen en bedrijven zijn kelders ondergelopen. In Friesland kwamen de waterschappen vanmorgen in spoedzitting bijeen, omdat het water een kritiek punt dreigt te overschrijden. In Limburg dreigen kleine rivieren buiten hun oevers te treden. Voor de Maas wordt morgen een zogenoemd 'vooralarm' verwacht.

In Harlingen gingen gisteren de voorruiten van ruim veertig auto's op een parkeerplaats aan diggelen. Eerst werd gedacht dat dit door hagelstenen kwam, maar vermoedelijk heeft de harde wind losliggend grit tegen de auto's geblazen. In Friesland gaf de watermeter vanmorgen 33,4 aan, terwijl 34 FZW (Fries Zomerpeil) de grens is. De poldergemalen in de noordelijke provincies werken volop, maar kunnen de 29 millimeter water die in het afgelopen etmaal is gevallen absoluut niet kwijt. Door de ongunstige zuidwestenwind kan er geen water via de sluizen van het IJsselmeer worden geloosd.

De kanalen ten noorden van de stad Groningen konden als gevolg van de zware regenval en de harde wind het water haast niet meer verwerken. Het waterschap heeft zesduizend zandzakken klaarliggen om niet voor verrassingen komen te staan. Op een aantal zwakke plekken zijn al zandzakken geplaatst.

T-V

' ° - 'J '

Patat duurder door nattigheid LELYSTAD* Het kon niet uitblijven: als gevolg van de mislukte aardappeloogst wordt de patat duurder. Patat- en aardappelfabrikant McCain zegt genoodzaakt te zijn haar producten tien procent duurder te maken. De prijsverhoging gaat maandag in. Folkert Sneep, directeur Noord-Europa van McCain, sluit verdere prijsverhogingen niet uit., Als de aardappeltermijnmarkt door het dak blijft schieten." McCain krijgt de laatste weken aanzienlijk minder Nederlandse aardappels binnen dan normaal. Toch is het terugdraaien van de productie voorlopig nog niet aan de orde. „We halen nu aardappelen uit België en Frankrijk, maar het wordt moeizamer'', aldus Sneep. De directeur vreest dat de overvloedige regen 20 tot 25 procent van de totale aardappeloogst kost.

DEH HAAG • ANP-GPD

Van Goghs logement in Hoogeveen is te koop

Djjk afgesloten wegens 'verweking' ALKMAAR. De Huygendijknabij Alkmaar is gisteravond wegens 'verweking' voor onbepaalde tijd afgesloten voor verkeer. De provincie Noord-Holland nam deze maatregel in overleg met het Hoogheemraadschap Uitwaterende Sluizen. Over de dijk loopt de N508, een drukke verkeersweg vanaf de rand van Alkmaar naar Heerhugowaard. Volgens een woordvoerder van de provincie heeft de dijk zich door de overtollige regenval volgezogen met water en is daardoor 'verweekt'. „Trillingen veroorzaakt doorrijdendeauto's kunnen ervoor zorgen dat delen van de dijk inzakken. Met een drukke weg als de N508 willen we dat risico niet nemen", aldus de woordvoerder.

Stoomgemaal Nijkerk weer ingezet NIJKERK. Het stoomgemaal Hertog Reijnout in Nijkerk bewijst voor de derde keer dit jaar goede diensten bij het droogpompen van de Nijkerker- en Putterpolder op de Noord-West-Veluwe. Het waterschap Vallei en Eem heeft het historische gemaal gisteren opnieuw laten opstoken, omdat het elektrische gemaal de enorme wateroverlast niet aankan. Het stoomgemaal uit de vorige eeuw is in de afgelopen jaren helemaal opgeknapt. Toen de renovatie in maart van dit jaar net klaar was dreigden de Randmeren door overvloedige regenval over te lopen. Het gemaal stond op dat moment onder stoom, omdat er net een open dag was gehouden om de gerenoveerde machine aan het publiek te tonen. In september heeft het waterschap het stoomgemaal opnieuw gebruikt na een week van aanhoudende regenval. Het gemaal kan tien miljoen liter water per uur wegpompen.

Zomerhuisjes Slagharen ontruimd GRAMSBERCEM . De vierhonderd vakantiehuisjes op Attractiepark Slagharen werden gisteravond ontruimd, waardoor bijna duizend vakantiegangers noodgedwongen huiswaarts moesten keren. Bungalows kwamen blank te staan omdat het uit Drenthe komende en over het park lopende Ommerkanaal buiten zijn oevers was getreden. Vijftig paarden en koeien op het park zijn naar veiliger oorden vervoerd. Eerder op de dag waren gasten ondergebracht werd tot een rgebracht in in stacaravans, stacaravans, maar maar gisteravond g e d tot ee algehele gehele ontruiming ontruiming besloten. besloten. Volgens Volgens bedrijfsleider bedrijfsleider Herman Herman tma nam Postma nam zo zo goed goed als als ledereen ledereen het het rustig rustig op. op. „Veel „Veel mensen mensen en uit uit het h t zuiden. id Iemand I en mij: mij: Meneer, M d komen zei tegen dit is nog niets. Bij ons stond een meter water in d de k kamer."

KNMI geeft weerswaarschuwingen DE BILT • Het KNMI gaat in de toekomst weerswaarschuwingen geven. Dinsdag waarschuwde het instituut al voor levensbedreigende en maatschappij-ontwrichtende situaties. De waarschuwingwas gericht aan het adres van hulpverleningsinstanties en de gemeenten in Midden-Holland, Utrecht en het Noorden en Oosten van ons land. Het geven van dergelijke waarschuwingen wordt binnenkort een nieuwe standaardtaak voor het meteorologische instituut in De Bilt, aldus gisteren de woordvoerder van het KNMI. Daarbij is het instituut in staat in te breken bij de radionieuwsdiensten.

I

De gevelsteen in een woning aan de Pesserstraat In Hoogeveen, die duidelijk maakt dat Vincent van Gogh er ooit verbleef, heeft gezelschap gekregen. In de tuin van het pand staat een bord met het opschrift 'te koop'.

Van onze verslaggever

Jonvan8chllt

W

HOOGEVEEN - Of Vincent van Gogh er ooit enkele weken heeft gelogeerd, zal wellicht altijd een raadsel blijven. Feit is wel dat de woning aan de Pesserstraat in Hoogeveen momenteel te koop wordt aangeboden. De huidige eigenaresse is onlangs naar een verzorgingshuis verhuisd en dat was voor de familie reden het bord 'te koop' in de tuin te laten plaatsen. Mevrouw M.H. Stegehuis, makelaar bij Baard Intermakelaars in Hoogeveen, laat weten dat het Van Gogh-huis' bij inschrijving wordt verkocht en dat de minimumprijs 4,5 ton bedraagt. Afgelopen voorjaar legden de Van Gogh-vorsers Wout Dijk en Meent van der Sluis een bom onder de plaatselijke trots van Hoogeveen. Zij stelden dat de wereldberoemde schilder niet aan de Pesserstraat maar in een logement aan de Grote Kerkstraat heeft gebivakkeerd. De gemeente hield echter vast aan de Pesserstraat, de vroegere Toldijk. Na het nodige getouwtrek over en weer werd besloten tot een vorm van arbitrage. P. Brood, tijdelijk archivaris van het

rijksarchief in Assen, zou alle bewijsstukken nog eens kritisch onder de loep nemen. Op 3 november maakt hij in Hoogeveen zijn bevindingen bekend. Tot die tijd houdt Brood de kaken stijf op elkaar. De archivaris heeft inmiddels een andere baan. Een ex-collega van hem bij het rijksarchief in Assen weet echter te melden dat het waarschijnlijk niet met honderd procent zekerheid is te zeggen waar Van Gogh heeft gelogeerd in Hoogeveen: "Maar de volledige uitslag van het onderzoek heb ik nog niet van Brood vernomen." Ook het rijksarchief zal dus tot 3 november moeten wachten. Voor A. Everts. secretaris van de Historische Kring Hoogeveen, is het nieuws over de voorgenomen verkoop van het pand een volslagen verrassing: "Wij weten van niets." Hoewel niet besproken in het bestuur, voelt Éverts er wel voor het pand voor het nageslacht te behouden. Maar of zijn vereniging druk gaat uitoefenen op de gemeente om het huis aan te kopen, kan hij nog niet zeggen. Wat dat betreft is er overigens weinig hoop. In financieel opzicht verkeert de gemeente Hoogeveen in zwaar weer. Voor komend jaar wordt een miljoenentekort verwacht. "In dat licht bezien heeft de eventuele aankoop van dit pand voor de gemeente geen prioriteit. Bovendien is het nog onzeker of dit wel het pand is waar Van Gogh heeft gelogeerd", zegt gemeentelijk woordvoerder B. Hansma. Volgens mevrouw Stegehuis gaat Baard Intermakelaars de toevoeging 'het huis waar Vincent van Gogh verbleef niet actief gebruiken in de verkoop. "In Hoogeveen is het bijna bij iedereen bekend. We vermelden zijdelings dat er geruchten gaan dat Van Gogh er logeerde, maar daar blijft het bij."

'i-'\-\C

'Het weer heeft geen geheugen' DEN HAAG » CPD

Wil 1998 de geschiedenis ingaan als het natste jaar van deze eeuw, dan moet er de komende twee maanden nog een dikke 150 mm regen vallen. Maar we zijn al goed op weg om 1965 (toen er gemiddeld 1.152 millimeter viel) in te halen. Bij het KNMI in de Bilt staan de regenmeters nu bijna op 1.000 millimeter, en op sommige plaatsen in het land is zelfs al meer gevallen. Over de oorzaak van al deze wateroverlast valt niet veel zinnigs te zeggen. Verder dan 'de grilligheid van het wisselvallige weer komt Harry Geurts van het KNMI ook niet. We hebben gewoon de pech dat de depressies die op de Atlantische Oceaan tot ontwikkeling komen 'toevallig' onze kant opkomen. Gebeurtenissen elders op onze planeethelft die dat wellicht veroorzaken, zijn er volgens Geurts niet. En er vallen ook geen voorspellingen over het weer van de komende maanden aan te ontlenen. In de ontwikkeling van het weer zit maar weinig logica, of het zou moeten zijn dat extreem natte en zeer droge perioden elkaar nogal eens afwisselen. Het midden van de jaren negentig was juist droger dan normaal. Zozeer zelfs, dat men zich een paar jaar geleden zorgen maakte over het te ver gezakte peil van het grondwater in Nederland. Daarvan heeft nu in elk geval niemand meer last. Dit jaar is dus wel een bijzonder nat jaar, maar volgend jaar kan het best weer heel droog worden. Niemand weet het. Opmerkelijk is wel dat we nu al zo'n twee maanden in een bijna onafgebroken regenperiode zitten. Dertig dagen en geen dag zonder regen, dat noemen ze zelfs bij het KNMI bijzonder. Maar het kan best zijn dat er gedurende de laatste twee maanden van dit jaar ineens heel weinig neerslag valt, zegt KNMI's Geurts. Je kunt echter nooit met zekerheid zeggen dat na een natte periode weer een droge zal volgen. „Het weer heeft geen geheugen." Het natste Jaar sinds het KNMI midden vorige eeuw met metingen begon was dus 1965.

Knipsel krant

Datum

pagina

Water zorgt voor kritieke situatie in noordelijke provincies • Ook overlast in Zuid-Holland

v* ^ « W - n ; ^ 'ft

•) - i O

Voorbereidingen evacuatie getroffen Stijgend water heeft gisteren op tal van plaatsen in Noord- en Oost-Nederland tot kritieke situaties geleid. Zo trof Defensie gisteravond in het Overijsselse Steenwijk voorbereidingen voor de eventuele opvang van vijfhonderd evacuées uit Giethoorn, Blokzijl en IJsselham. Naast Overijssel zijn vooral Groningen, Drenthe en de Noordoostpolder worden het ergst getroffen door wateroverlast als gevolg van de overvloedige regenval. Aardappelen vormen voor de landbouw de grootste verliespost met 165 miljoen gulden. Van de bloemkoolvelden is al veertig procent verloren gaan (25 miljoen verlies), terwijl de helft van de malsoogst als verloren wordt beschouwd (60 mil-

«WONINGEN . « N P

De landbouw in de Groningen e n Drenthe lijdt een schade van minimaal 260 miljoen gulden door de wateroverlast, voorspelt de Noordelijke Land- en Tuinbouworganlsatie (NLTO),

joen schade). In de glastuinbouw is acht hectare onder waler gelopen. NLTO rekent daarvoor 8 miljoen gulden verlies. LTO Nederland roept het kabinet op de Wet Tegemoetkoming Schade bij rampen en zware ongevallen toe te passen. Minister Apotheker (Landbouw) is bereid boeren een schadevergoeding te betalen zodra is voldaan aan de criteria uit de wet Een belangrijke voorwaarde Is dat er in twee dagen honderd millimeter regen is gevallen. „Ik zie ook wel dat sprake is van grote bedrijfs- en oogstschade door de langdurige regenval", zei Apotheker gisteren.

„Maar zolang nog niet is voldaan aan de criteria is de betrokken wet nog niet van toepassing." Volgens het ministerie van verkeer en waterstaat was de situatie In Noord-Nederland gisteren 'redelijk onder controle', hoewel dat volgens een woordvoerder 'natuurlijk elk moment kan veranderen'. Twente en Drenthe meldden aan het eind van de dag dat het «nterpeil zich stabiliseerde nadat het was gestopt met regenen. Op een aantal plaatsen blijft de situatie evenwel kritiek, omdat dijken zijn doorweekt. Volgens het KNMI in De Bilt viel daar het afge-

lopen etmaal tachtig millimeter reien. In Overijssel was de situatie rond de Kadoelerkeersluls kritiek. Als de sluis moet worden gesloten, kan er in het achterland geen water meer worden weggemalon waardoor grote gebieden onderlopen. Zon 1.500 mensen moeten dan worden geëvacueerd. Defensie bereidde de opvang van vijfhonderd mensen voor in de leegstaande Van de Komputkazeme in Steenwijk Groningen kreeg van Defensie honderd militairen toewgewezen voor hulp maar vroeg in de loop van gisteravond om nog

Coevordenaren mogen nog net in hun huizen blijven COtVOM>

""G''D Het water van het Stieltjeskanaal stijgt met de seconde. „Vijf millimeter per minuut", roept één van de gemeentewerkers die met folie en zandzakken aan het sjouwen zijn zenuwachtig. Tientallen Coevordenaren staan het langs de kant en vanaf bruggen te bekijken. Ongerust, als hun huls vlak achter de dijk ligt Maar ook opgewonden want het is ook een spektakel. De wijken Poppenhare, Binnenvree en Buitenvree in Coevorden zijn gisteren bijna onder water gelopen. Burgemeester B. Jansema heeft met de Bonte Wever in Slagharen geregeld dat er enkele zalen vrijgehouden werden om de bewoners van de wijken te evacueren. De (lijken van het Stieltjeskanaal hebben het echter tot gisteravond voor het grootste deel gehouden. Evacuatie bleek niet nodig, al waren er wel talloze ondergelopen kelders en kwamen veel straten blank

te staan. In de loop van de ochtend begint het water in het Stieltjeskanaal en de Vecht fors te stijgen. Honderden meters kade worden met zandzakken en losse bulten zand versterkt Op enkele punten gulpt het water al over de dijk van het Stieltjeskanaal heen. En ook de grachten in het centrum van Coevorden lopen over. De gemeente laat het water wegpompen en met zandzakken wordt erger voorkomen. Hoe lang stijgt het water nog door? De vraag gonst overal langs de dijken. De regen is al opgehouden maar het water stroomt nog van de landerijen vla overgelopen sloten naar de kanalen. Vanuit Veenoord blijft de stroom maar aanzwellen. „Ik sta hier nu een uurtje en heb dat hele paaltje zien verdwijnen", zegt een oudere Coevordenaar wijzend naar de overkant „Dit Is het ergste wat Ik gezien heb sinds 1963." Tegen twee uur lijkt het wat minder snel te stijgen en tegen een uur of drie

Wassende water houdt het Noorden in de greep GHONINGEN/ASSEN - Hevige re-

gen en storm zorgen sinds gisteravond in het Noorden voor extreme, steeds groter wordende wateroverlast. In Drenthe is de Algemene Rampenwet in werking getreden en zijn crisisteams paraat, in Groningen vindt crisisberaad plaats en worden nooddijken gestort; vooral omdat de weersvooruitzichten slecht zijn. Als de wind naar het noordwesten draait, wordt spuien op Dollard en Waddenzee problematisch. In plaatsen als Coevorden. Brica en Meppel is de toestand zeer kritiek, in Emmen en Hoogeveen staan honderden kelders vol en straten blank. Meppel dreigt onder te lopen. Om dat te voorkomen worden, gebieden buiten de stad onder water gezet. Soortgelijke maatregelen — water spreiden over grote gebieden — zijn voor delen van Groningen in de maak. Op de A26 bij Hoogeveen kwam het verkeer tot stilstand doordat de spoortunnel' vol liep. Onder de N34 (Emmen-De Punt) staan onderdoorgangen

lijkt in Coevorden het hoogste punt bereikt Maar daarmee is de ellende nog lang niet voorbij. De dijken worden week, ze moeten nodig versterkt Op tal van plaatsen moet nog water worden weggepompt De hulpverleners blijven In touw. En hopen dat er niet nog zo'nhoosbui komt „Want ' nog zo'n bui als afgelopen nacht kunnen we niet meer aan , zegt directeur Henk Kamping van Waterschap 't Suydevelt Volgens het waterschap blijft het tegen de avond nog steeds gevaarlijk in Coevorden hoewel er geen directe dreiging voor evacuatie is. Het waterschap probeert bij de provincie Overijssel gedaan te krijgen dat de Haandriksluis open mag. Dan kan het Stieltjeskanaal lozen op de Overijsselse Vecht Die staat echter ook veel te hoog en In de benedenloop stroomt bij over, „Maar mochten de woonwijken hier echt bedreigd worden, dan kan het eventjes uitkomst bieden."

Groninger Museum dicht door water GRONINGEN «AW-GPO

Het Groninger Museum, dat vandaag precies vier jaar bestaat, is vandaag op slot wegens wateroverlast. Gisteren tegen het einde van de middag sijpelde het eerste water via naden en kieren langs de ramen het museum in. Aanvankelijk kon het personeel zich nog redden met dweilen en emmers, maar in de loop van de avond moesten pompen worden ingezet. Rond half drie kregen de circa tweehonderd bezoekers het vriendelijke maar dringende verzoek naar buiten te gaan. Kostbare museumstukken, waaronder enkele archeologische, en boeken moest in allerijl naar een hogere plaats worden gebracht. Hoe lang het Groninger Museum gesloten zal blijven is nog onduidelijk. Mogelijk gaat het om weken. Overigens werd ook in januari 1995 gevreesd voor wateroverlast. Toen kwam het wassende water van het kanaal al tot tien centimeter onder de boogramen van het nog jonge museum. De onderkant van de ramen bevinden zich op precies twintig centimeter boven de hoogste waterstand die men ooit in het verbindingskanaal heeft gemeten. Nu dat record gisteren is verbroken krijgen de critici van destijds, die in de jaren tachtig de bouw van het museum in het water niet zagen zitten, alsnog gelijk. Hun waarschuwingen werden op dat moment door architecten en bouwkundigen weggewulfd.

4c

blank. In het noodweer van gisteravond verongelukte een vrouw op de N37 bij Nieuwlande. Ze raakte door aquaplaning van de weg. Op het traject Zwolle-Groningen liepen ongeveer een halfuur vertraging op. In Groningen baart het Lauwersmeer, dat als opvangbuffer fungeert, grote zorg. Het zit bijna vol. In het Westerkwartier is de situatie kritiek door opstuwend water vanuit Friesland. In Friesland zelf wordt spoedoverleg gevoerd over noodmaatregelen. De Hoogeveensche Vaart bij Noordscheschut is buiten zijn oevers getreden; 20 huizen worden bedreigd. Bij Coevorden dreigt het Stieltjeskanaal te overstromen. Kades langs kanalen in Zuidoost-Drenthc zijn uit voorzorg opgehoogd. Dat gebeurde ook al met dijkjes langs het Boterdiep en Winsumerdiep in Groningen. De watersituatie in Groningen wordt tot vanavond nog 'beheersbaar' geacht. Op veel plaatsen in Groningen en Drenthe waaiden bomen om en liepen tal van huizen schade op. Bij de Martinihal in Groningen bezweek een feesttent in de storm, en een deel van het Refaja-ziekenhuis in Stadskanaal kwam blank te staan.

eens honderd mensen. Gister avond werd bij Klein Ulsa eei tweede dijk doorgeprikt om d druk in het wlnschoterdlep t verminderen. Overigens zijn ook in het wes ten van het land problemen me het water. Uit voorzorg heef het Hoogheemraadschap Delf land de afgelopen dagen d. boezemwateren gemiddeld me twaalf centimeter verlaagd. Del fland heeft beperkte djjkbewa king rond de boezemkaden in gesteld. In Zwijndrecht lieper desondanks enkele uentaller huizen onder.

De Grave: Leger was te traag OEN HAAG « GPD

Defensieminister De Grave heeft zijn openlijke excuses aangeboden voor de traagheid waarmee het leger de ondergelopen noordelijke provincies te hulp is geschoten. „We hadden er gewoon eerder moeten zijn. Punt uit", aldus de bewindsman op bezoek in het rampgebied. „Het spijt ons zeer voor de bevolking van Drenthe". De Grave is net als de Drentse Commissaris van de Koningin Relus ter Beek van mening dat het allemaal veel te lang heeft geduurd, voordat de eerste soldaten arriveerden. Ter Beek luidde woensdagochtend negen uur de noodktók, pas tien uur later stak Defensie de helpende hand toe. Defensie geeft toe dat het allemaal sneller had gemoeten, maar had niet alles in de hand. „Waarom er zo lang is gewacht, Is ons niet bekend. En wat de

je binnenzak". F-16's met fotoverkenningsapparatuur hebben gisteren op verschillende locaties in de provincies Drenthe, Groningen, Overijssel en Flevoland de wateroverlast vastgelegd, Voor de

opvang van eventuele evacués zijn de Willem Lodewijk Nassau-kazerne in de Marne (200 ovémachtingsplaatsen) en de Van de Kornputkazeme in provincie Drenthe betreft; als Steenwijk (500 ovémachtingsdie dinsdagavond een voor- plaatsen) beschikbaar. waarschuwing had gegeven, zou er woensdag minder tijd verloren zijn gegaan. Nu stonden we voor het blok. Driehonderd soldaten schud je niet uit

Knipsel krant

Datum

pagina 10

Ook enorme schade voor Noord-Hollandse boeren procent van de geleden schade kan vergoeden. De premier kon gisteren nog niet aangeven hoeveel geld hiervoor beschikbaar komt. Wel moet er zo snel mogelijk duidelijkheid komen, meent hij. „Over de hoofdlijn van een schaderegeling kunnen we de getroffen mensen niet lang in een droge periode van twee we- het ongewisse laten". De hoeken aanbreekt — wekelijks met veelheid schade die de totale tientallen miljoenen toenemen. landbouw heeft opgelopen door Premier Kok vindt dat er voor de regen en storm van de afgede boeren in het noorden van lopen weken, wordt nu geschat het land geld van de rijksover- op in totaal 850 miljoen gulden. heid moet komen om een deel Uitzonderlijke regenval leidt van de schade te vergoeden. De ook in het Frans-Duitse grensschaderegeling houdt in dat de gebied tot overstromingen. Het overheid maximaal zeventig waterpetl in de rivier de Saar,

De regenschade aan gewassen in Noord-Holland bedraagt volgens het WLTO (Westelijke Land- en Tuinbouw Organisatie) nu al 250 miljoen gulden. Een vijfde deel van de oogst wordt als verloren beschouwd. De Commissaris van de Koningin in Noord-Holland Van Kemenade doet een beroep op premier Kok om een eventuele tegemoeting voor de geleden schade in zijn provincie. DEN HAAG
Volgens het WLTO zullen duizenden bedrijven in NoordHolland' met' eéh' 'schadepost van meer dan vijftig mille worden geconfronteerd: 'AUeenai in Haarlemmermeer is nu sprake van tien miljoen schade. De schade zal — wanneer niet snel

die in de Rijn uitkomt, is tot ver boven de alarmgrens gestegen. Grote problemen deden zich voor in net gehele gebied van de Elzas, Lotharingen en de Vogezen, De brandweer is op grote schaal uitgerukt om kelders en woningen leeg te pompen. Ook Duitsland heeft te kampen met wateroverlast. Het kuuroord Baden-Baden in het zuidwesten staat voor 70 procent onder water. Bij het reinigen van een verstopte goot in Neurenberg werd een brandweerman in de pijpleiding gezogen. Pas na twintig minuten kwam hij aan het einde van de leiding weer boven. Hij verkeert nog in levensgevaar.

DAGBLAD RMERENUMTO TIEL/HOUTEN 15.10.98 Ex. : 10151

iBEATRIX BEZOEKT SLACHTOFFERS WATEROVERLAST

in noodgeval land onderlopen5 Van onze correspondent

Den Haag

overal. Bovendien moet er voldoende draagvlak voor zijn. Het hoofddoel blijft veiligheid." Over enkele maanden ontvouwt de staatssecretaris haarplannen daarover.

Staatssecretaris De Vries (verkeer en waterstaat) is er voorstandervan stukken land onderwater te laten lopen als derivierenhet water niet kunnen verwerken. De Tevreden veiligheid van omwonenden mag De Tweede Kamer is tevreden over daardoor niet in gevaar komen. de dijkverhoging langs de rivieren, Dal heeft De Vriesgisteren gezegd die na de watersnood van enkele jategen de Tweede Kamer. ren geleden in gang is gezet. Zo wordt bijna een miljard gulden De staatssecretaris wees erop dat geïnvesteerd in maatregelen langs door de wereldwijde temperatuur- de Maas. Maar de verbreding van stijging de zeespiegel stijgt en diezelfderivierin het grensgebied gletjers smelten. Daardoor krijgen baart de Kamer zorgen. De afzetde rivieren in Nederland meer wa- mogelijkheden voor zand en grind ter te verwerken en worden de die vrijkomenbijde verbreding valgrenzen van de capaciteit bereikt. len tegen, waardoor vertraging „Om dat op te vangen hoefje niet dreigt. De Vries kondigde aan alles altijd alleen dijken te verhogen en op alles te zetten om de verbreding te versterken. Gebieden onderwa- in 2015, zoals is afgesproken, af te ter zetten is ook mogelijk", aldus ronden. Ze gaf toe dat erop dit moDe Vries. „Maar dat kan lang niet ment nog te weinig geld voor hy

?flfMT 1998

Situatie in noorden kritiek Schade boeren door wateroverlast geschat op 260 miljoen gulden RIJSWIJK • Stijgend water

minimaal 260 miljoen gulden door de wateroverlast, voorspelt de Noordelijke Land-, en Tuinbouworganisatie (NLTO). LTO Nederland roept het kabinet op de Wet Tegemoetkoming Schade bij rampen en zware ongevallen toe te passen. Minister Apotheker (Landbouw) is bereid boeren een schadevergoeding te betalen zodra is voldaan aan de criteria uit de wet. Een belangrijke voorwaarde is dat er in twee dagen 100 millimeter regen is gevallen. Vooral het noorden en oosten van Nederland zijn getroffen. De landbouw in Groningen en Volgens het KNMI in De Bilt Drenthe lijdt een schade van viel daar het afgelopen etmaal

heeft gisteren op tal van plaatsen in Noord- en OostNederland tot kritieke situaties geleid. Groningen, Drenthe, Overijssel en de Noordoostpoldev worden het ergst getroffen door wateroverlast als gevolg van de overvloedige regenval. In Steenwijk trof Defensie gisteravond voorbereidingen voor de eventuele opvang van 500 evacuées uit Giethoorn, Blokzijl en IJsselham.

80 millimeter regen. Volgens het ministerie van Verkeer en Waterstaat was de situatie in Noord-Nederland gisteren .redelijk onder controle". INvente en Drenthe meldden gisteravond dat het waterpeil zich stabiliseerde nadat het was gestopt met regenen. Op een aantal plaatsen blijft de situatie evenwel kritiek, omdat dijken zijn doorweekt. In Overijssel was de situatie rond de Kadoelerkeersluis kritiek. Als de

moeten dan worden geëvacueerd. Defensie bereidde de opvang van vyfhonderd mensen voor in de leegstaande Van de Kornputkazeme in Steenwijk. Groningen kreeg van Defensie honderd rmüutiren toegewezen voor hulp maar vroeg in de loop van gisteravond om nog eens honderd mensen. Bij Klein Ulsa werd gisteravond een tweede dijk doorgestoken om de druk in het Winschoterdiep te verminderen. sluis moet worden gesloten, In de stad Groningen liep water kan er in het achterland geen de kelder van het Groninger water meer worden weggema- Museum binnen doordat het len waardoor grote gebieden peil in het Verbindingskanaal onderlopen. Zo'n 1500 mensen waar het museum in ligt sterk

was gestegen. Het museum ging gistermiddag dicht. De Limburgse commissaris van de koningin B. van Voorst tot Voorst gaat vandaag de ZuidLimburgse akkers en boomgaarden in om de regenschade te inspecteren. Van Voorst bekijkt of er een schaderegeling moet komen voor de Limburgse boeren. Vooral de fruittelers en de verbouwers van maïs, aardappelen en suikerbieten hebben zwaar te lijden van de extreme regenval. De LLTB schat de schade op zeven miljoen gulden. fANP/DDL)

Knipsel krant

pagina

Datum

l|

Ministeries zwartepieten na falen hulpverlening Door Jcmii dtn llijbtr DIN N»«« • Drenthe verzuipt, maar waar blijft het leger? Woedend was Relus ter Beek, de Drentse commissaris van de koningin. .Dat dit land niet in staat is snel handelend op te treden!" Wie faalde en waarom? Defensie, Binnenlandse Zaken én de provincie Drenthe spelen elkaar inmiddels driftig de zwartepiet toe. Ter Beeks woedeuitbarsting, breed uitgemeten in het Journaal, had direct effect Gisteren beende Defensie-minister Frank de Grave, gekleed in regenjas en kaplaarzen, door het overspoelde land. Na hem volgde ook nog premier Kok en staatssecretaris De Vries (Binnenlandse Zaken). De Grave, die er maar niet in slaagt het krakkemikkige imago van Defensie op te vijzelen, bood alle

»WCBIAD«E LIMBURGER

Drenten royaal zijn excuses aan. .Dit had niet mogen gebeuren. We hadden er gewoon eerder moeten zijn. Punt uit." Maar waarom Defensie zo laat ter plekke was, kon ook hij gisteren niet uitleggen. Dat moet nader worden onderzocht Natuurlijk, er zijn 'feiten' zat. Het is maar net wie je spreekt. Zo houdt de Woordvoerder van Ter Beek vol dat Drenthe dinsdagochtend even voor negenen de hulp inriep van het Natio-

: Zaken dat?", zegt de naal Coördinatie (NCC). Dit immer bemande ka- woordvoerder van Ter Beek. mertje op de vijftiende etage .Nou, ik heb hier iets heel anvan het ministerie van Binnen- ders begrepen." landse Zaken is, - aldus het rampendraaiboek - het loketje De lezingen lopen ook uiteen waar provincies en gemeenten over de manier waarop waarop 'bij calamiteiten' moeten aan- het NCC de steunaanvraag kloppen voor assistentie van le- doorspeelde naar Defensie. Pas ger en politie. om 12.45 uur kreeg generaal Termont van het Nationaal Commando opdracht zijn manMaar Binnenlandse Zaken houdt het erop dat de nood- nen te verzamelen. Nota bene twee uur nadat het telefoontje kreet van Drenthe pas om elf uur binnenkwam. .O, zegt Bin- van Ter Beek - volgens Binnen-

Hoorn regenrijkst Dl UIT • Hoorn is de plaats waar dit jaar de grootste regenval in Nederland is geregistreerd. Met 1041 mm is de Noord-Hollandse gemeente nationaal koploper. Normaal valt er in de eerste tien maanden van het jaar 625 mm. Dat blijkt uit gegevens van het KNMI. Volgens klimatoloog Dick Heijboer is de wateroverlast van het laatste etmaal te wijten aan de regenval die op een betrekkelijk smalle strook in Midden-Nederland is gevallen. Het gaat om een gebied dat zich uitstrekt van Castricum en zich boven het IJsselmeer verbreedt tot de grens met Duitsland. De regio wordt in het oosten begrensd door de plaatsen Emmeloord, Emmen, Schoonebeek en Marknesse. In die regio is sinds dinsdagochtend ruim 90 mm gevallen. .Dat is op elke vierkante meter negen emmers", legt Heijboer

aan de lijn te krijgen, zegt een Defensie-woordvoerder verontwaardigd. .Bij ons is altijd iemand te bereiken. En bij Juridische zaken hebben ze piepers en telefoons!"

Waar blijft het leger, riep «mmissaric van de koningin Ter Beek woensdag woedand. Defensie zegt pas laat door Binnenlandse Zaken te zijn geïnformeerd over bet hulpvarzoek van de provimie Drenthe. De ministeries spelen elkaar de zwarte piet toe. .

M0fiUU>«EUMBIMGEfi

uit. Meetpunt Hoogeveen heeft dit jaar 993 mm regen moeten verwerken. Daarmee komt de Drentse gemeente op de tweede plaats van de Nederlandse regenlijst. Normaal valt er in de periode van januari tot en met oktober 666 mm. Derde is De Bilt, dat ruim buiten de regio ligt waar nu sprake is van overlast, maar dat eerder dit jaar veel water moest verwerken. Lelystad (961, normaal 642) en Marknesse (899, normaal 656) hebben het momenteel wel zwaar te verduren. .De combinatie van regen en een stevige wind hebben de problemen vergroot. Door de overvloed van de regen in de laatste maanden was het peil van het grondwater al verhoogd", aldus Heijboer. Het broeikaseffect kreeg lang de schuld van alles en nog wat als het om weersomstandigheden ging. .Daar zijn we inmiddels overheen", zeggen ze bij het KMN1. (ANP)

Ramp voor graslanden ZEGVELD > De wateroverlast heeft grote gevolgen voor de onbemaaide graslanden waar de koeien grazen. Het gras dat in veel weiden nog te hoog is, loopt de kans te gaan rotten, met alle gevolgen van dien. Dat zegt bedrijfsleider J. Verheul van de Proefboerderij in Zegveld. .Op de meeste koeienweiden staat het gras zo'n 13 centimeter hoog, terwijl het 4 tot 5 centimeter zou moeten zijn wil het goed overwinteren", zegt Verheul. Als het gras niet meer beweid of gemaaid kan worden, zakt het bij een strenge winter naar de grond en sterft het af. Gevolg is dat de boer het dode gras in het voorjaar-moet weghalen en het grasland opnieuw moet inzaaien (ANP)

Vlucht uit vakantiebungalows RIJSWIJK • De vierhonderd .va-

kantiehuisjes op attractiepark Slagharen zijn gisteren ontruimd op last van burgemeester Smit van de Overijsselse gemeente Hardenberg. Zo'n achthonderd tot duizend vakantiegangers hebben hun koffers moeten pakken. Via het Ommerkanaal dat vanaf Coevorden-West over het terrein van het attractiepark loopt, is een overvloedige waterstroom vanuit Drente (Coevorden-West) het park binnengedrongen. Volgens bedrijfsleider H. Postma van attractiepark staan vijftig van de vierhonderd bungalows al blank omdat het Ommerkanaal buiten zijn oevers is getreden. De vijftig paarden en koeien op het park zijn inmiddels naar veiliger oorden vervoerd. Vakantiegangers in Landal GreenPark Aelderholt in Dren-

the ontvluchtten hun bungalows nadat water in minstens tien huisjes was binnengedrongen. Honderdzestig asielzoekers in een caravanpark in Gasselternijveen moesten verhuizen naar Gees (gemeente Coevorden) omdat het Hunzepark te nat was geworden. Door wateroverlast raakte het treinverkeer tussen GroningenNieuweschans en het Duitse Leer onmogelijk. De spoorwegen zetten bussen in. De problemen in Friesland concentreerden zich in het zuidoosten en in de buurt van Grouw. De waterschappen in Friesland hebben een maalbeperking van 24 uur ingevoerd waardoor zo min mogelijk water van de polders naar de boezems wordt gepompt. De situatie in de Noordoostpolder leek zich redelijk te stabiliseren. Het gevaar dat de dorpskern van Tollebeek onderloopt, is voorlopig verdwenen. Maar

als het opnieuw hard gaat regenen, dreigt weer een kritieke situatie. Het teveel aan water in Tollebeek, dat op het laagste punt van de Noordoostpolder ligt, kan zich dan in een steeds wijder wordende kring rond het dorp verspreiden. Langs de Overijsselse Vecht is vanaf gistermiddag op enkele delen beperkte dijkbewaking ingesteld. Naar verwachting stijgt het waterpeil in de Vecht nog enkele dagen wegens de afvoer van regenwater uit Duitsland. In het westen zijn er ook problemen. Uit voorzorg heeft het Hoogheemraadschap Delfland de afgelopen dagen de boezemwateren gemiddeld met twaalf centimeter verlaagd. Delfland heeft beperkte dykbewaking rond de boezemkaden ingesteld, in Zwijndrecht liepen tientallen huizen onder. Een aantal wegen is afgezet (ANP)

landse Zaken - bij het NCC binnenkwam. Waarom dat zo lang duurde? Binnenlandse Zaken schuift de schuld in de schoenen van Defensie. .Op de directie Juridische Zaken van Defensie was niemand te bereiken." Deze directie is, zo vermeldt de procedure, 'het directe aanspreekpunt voor het NCC'. Defensie reageert als door een wesp gestoken. Als het NCC echt had gewild, was het vast wel gelukt iemand bij Defensie

Wel neemt Defensie alle verantwoordelijkheid voor haar eigen trage functioneren: pas 's avonds even na zevenen begonnen soldaten met het stapelen van zandzakken in Erica en Coevorden. Dat is ook de reden waarom De Grave zijn excuses heeft aangeboden. Maar natuurlijk is voor deze traagheid ook daar weer een verklaring voor. De Defensiewoordvoerder .Je hebt niet zomaar driehonderd man genie opgetrommeld. We hebben mensen in Bosnië, mensen die trainingen volgen, mensen die onderhoud plegen. Niets doen is er bij Defensie niet bij."

Dode door noodweer in Duitsland

Suikerfabrieken op lager pitje

FUNKFUIT • het noodweer dat gisteren een groot deel van Duitsland trof heeft aan zeker een persoon het leven gekost. Het slachtoffer was een vrachtwagenchauffeur, die werd gedood toen een boom op zijn cabine terechtkwam. Het ongeluk gebeurde in de deelstaat Thüringen.

RIJSWIJK/GOONlNfilH • De suikerfabrieken van CSM en Suiker Unie in Groningen hebben de productie sterk verminderd. CSM heeft de bietenverwerking met de helft teruggebracht, Suiker Unie met een derde. Ook de fabrieken van beide concerns in Breda en Dinteloord draaien op verminderde kracht.

Het zwaarst getroffen werd de deelstaat Sleeswijk-Holstein. De politie maande hier boeren via de radio1 hun vee in veiligheid te brengen. In de plaats Itzehoe bezweek het dak van een supermarkt onder het' gewicht van het regenwater. De schade bedroeg drie tot vier mUjoen mark. In de straten van Itzehoe stond een meter water.

Fabrieksmanager J. Schwirtz van Suiker Unie in Groningen denkt de installaties nog tot zaterdag draaiende te kunnen houden. Daarna komt de fabriek ten minste enkele dagen stil te liggen. De schade loopt in de honderdduizenden guldens. Het concern verwacht dat loonbedrijven en boeren in het meest gunstige geval pas medio volgende week weer het land op kunnen. CSM probeert zijn bietenvoorraad uit te smeren-tet de weersomstandigheden verbeteren en de boeren weer bieten kunnen aanleveren, zegt agrarisch directeur P. a Campo van

In Berlijn viel in een etmaal meer regen dan normaal in de hele maand oktober. In Midden-Duitsland viel op sommige plaatsen de elektriciteit uit, doordat omgewaaide bomen op elektriciteitsmasten vielen. Ook wegen en spoorbanen raakten geblokkeerd door omgewaaide bomen. Het water in de rivieren de Fulda en de Sieg in de deelstaten Hessen en Noordrijn-Wèstfalen steeg tot gevaarlijke hoogten. Volgens de autoriteiten bestond er niet direct gevaar dat de Rijn en de Mam buiten hun oevers zouden treden, ondanks dat er een nieuwe storm op komst was. (AP)

CSM. (ANP)

Hoe stel je f 125 miljoen schade vast?. .w.UO

2J.\

GRONINGEN - AKkerbouV

voorman Aike Maarsingh schat de waterschade die noordelijke boeren lijden, momenteel op 125 miljoen gulden. "Het gaat om niet gerooide en verrotte gewassen als aardappelen, uien en wortelen. De schade baseren wij op basis van de gemiddelde prijs voor deze gewassen over de afgelopen tien jaar." Maarsingh gaat er vanuit dat bij aanhoudende regenval de schade snel zal oplopen. "Van de aardappelen die vorige week nog in de grond zaten en waarvan wij verwachtten dat ze nog niet verrot waren, zal nu inmiddels weer een deel verloren zijn '

Knipsel krant

Datum

pagina

taris Nuis twee jaar geleden Weren landing doorvoerde. De landelijke omroep moest toen bezuinigen en wij ook. Zo raakten wij een Heerenveen terecht compensatie kwijt die de verhogingvan loonkosten dekt. In Van een onzer versla slaggevers totaal scheelt ons dat 350.000 tic. ja.iOi gulden. Per 1 januari wordt die • ASSEN - Dal de voetbalploeg tbll compensatie, die percentueel Heerenveen na afloop van schoots het normbedrag dat wordt berekend, weer uitge- het Europacup-duel tegen staat voor een regionale omkeerd, maar we blijven door het Poolse Amica Wronki roep. Bij de 'lege' provincies het gat van twee jaar op ach- niet mocht landen op vlieggaat dat niet op. Daar springt terstand. En dat maakt onze fi- veld Eelde, is niet goed gehet rijk bij. Wij hebben er dan nanciële situatie zo nijpend." voor de beeldvorming ook geen baat bij dat de omDe reclame-inkomsten bij weest het Noorden. Toch vindt roepbijdrage wordt verhoogd Omroep Drenthe verzachten van het provinciaal van met ƒ 2,50. Althans niet als het nog enigszins de sombere si- Drenthe het nogbestuur tenormbedrag dezelfde blijft. tuatie. De Vries: "Die stijgen recht dat ministersteeds NetelenWant dan draagt het rijk imnog steeds. De luistercijfers bos weigerde toestemming mers minder bij." zijn goed, dus de advertentie"De reden waarom het bij tarieven blijven gelijk. Met een te geven voor de landing stijging van aanbod aan spot- vanwege het late tijdstip. Omroep Drenthe slecht gaat, is De euforie van de overwinjes zit dat deel van inkomsten een bezuiniging die oud-secrening van de Heerenveners • dus wel snor." werd begin deze maand danig getemperd toen hun vliegtuig moest uitwijken naar vliegveld Zestiennoven bij Rotter• ASSEN - De nieuwe huisvesting van de politie in dam, omdat op Eelde nachtvluchten niet zijn toegestaan. Drenthe kost ruim 75 miljoen gulden. Aanvankelijk In plaats van middernacht was de nieuwbouw op 63 miljoen begroot. De aankwamen de voetballers rond kondiging in het regeerakkoord dat er meer politie vier uur 's ochtend pas thuis.

De financiële malaise bij de regionale publieke omroep et gaat financieel gezien niet goed met de regionale publieke omroepen. Als er niet snel geld bijkomt, zal dat leiden tot faillissementen. Dat roept althans Robert Zaal, directeur van het overkoepelend orgaan ROOS. Hij pleitte deze week tijdens een persconferentie in Hilversum dan ook voor een verhoging van de provinciale omroepbijdrage van ƒ 2,50 per huishouden (nu nog een tientje). Twee van de dertien regionale publieke omroepen zitten al ernstig in de problemen: Radio Rijnmond en Regionale Omroep Zuid (Limburg). Maar de rest heeft het evenmin

H

breed. Ook met de Noordelijke regiozenders gaat het financieel gezien slecht. "Maar om andere redenen dan bijvoorbeeld Radio Rijnmond", zegt directeur Klaas de Vries van Fred van Garderen

Omroep Drenthe. "De 'lege' provincies Groningen, Friesland, Drenthe, Flevoland en Zeeland worden anders gefinancierd dan de dichtbevolkte provincies. Alle regionale omroepen worden betaald met de tientjes. Hoe meer inwoners, des te meer geld. Op die manier halen de regiozenders van de 'volle' provincies ruim-

Provincie akkoord met baqqerdepot Rodervaart RODEN - Gedeputeerde Staten van Drenthe gaan akkoord met de aanleg van een tijdelijk baggerdepot in Roden voor het storten van verontreinigd baggerslib uit de Rodervaart. Het Zuiveringsschap Drenthe krijgt een vergunning voor drie jaar. Bij de sanering wordt samengewerkt door de gemeente, de provincie en het Zuiveringsschap. In het depot, dat komt naast de vaart, wordt zo'n 6300 kubieke meter modder gestort. De bedoeling is dat het slib in het depot bezinkt, waarna het water weer wordt teruggevoerd naar de vaart. Als het slib genoeg is opgedroogd, wordt het afgevoerd naar de VAM in Wijster, Een baggerboot pompt het slib via een pijplijn in het depot. De bodem van de Rodervaart is vervuild met metalen zoals

nikkel, koper en zink. De grote schoonmaak van de waterweg, die al jaren wordt opgevoerd in de plaatselijke en provinciale milieuprogramma's, gaat bijna 2,5 miljoen gulden kosten. De rekening wordt gedeeld door de gemeente (8 ton), het Zuiveringsschap (750.000 gulden) en het rijk (850.000 gulden). Het waterschap Noorderzijlvest weigerde mee te betalen aan de operatie. Het slibdepot wordt circa een hectare groot. Rond de berging komen aarden wallen van 2,5 meter hoog. De aanleg van het depot kost drie tot vier weken. De initiatiefnemers van de sanering hebben overigens al laten weten dat als er te veel bezwaren tegen de operatie worden ingediend, er mogelijk van de sanering zal worden afgezien.

van Heukelum voorzitter van gefuseerde VW's

Huisvesten politie kost 75 miljoen bij komt en de gestegen bouwkosten veroorzaken de kostenstijging, «p^ 3 o . l 6 . q f )

Volgens directeur Bedrijfsvoering H, van den Berg is extra geld investeren noodzakelijk om in de toekomst een adequate politiezorg kunq p o r g te kun d Wij ill nen geranderen. „Wij willen dicht bij de mensen staan, Daarom hb hebben we i in D Drenthe h de verdeling in zeventien verschillende 'wijken' gemaakt", zegt hij. „We hopen dat de minister met deze plannen kan instemmen, nadat het regionale college de plannen ook heeft goedgekeurd." Als alle plannen van het nieuwe kabinet doorgaan heeft Drenthe straks 940 politiemensen. In de bouwplannen wordt daarmee al rekening gehouden. In verschillende plaatsen in Drenthe (Assen, Hoogeveen en Emmen) zullen nieuwe wijkposten worden gebouwd. Het is de bedoeling dat de zeventien verschillende districten allemaal een eigen politiepost krijgen.

'Wijkbureau's

Het slachthuisterrein in Assen lijkt de beste lokatie voor de bouw van een nieuw hoofdkantoor voor 280 medewerkers. In dat kantoor komt ook ASSEN - Jan'vah' Heukefum uit der te bepalen datum in. Tot het wijkkantoor Assen cenTynaarlo wordt voorzitter van zolang neemt Koops de hon- trum. In de wijk Marsdijk en in de gefuseerde provinciale neurs waar. Assen-Noord aan de WethouVW's van Groningen, Friesder Bergerweg komen wijkbuland en Drenthe. De fusie gaat De gefuseerde drie provin- reau's waar elk twintig polials Stichting Noord-Neder- ciale VW's krijgen dus een lands Bureau voor Toerisme de Drent als preses en daar is de toekomst in. S. Koops uit nog zittende Drentse VW-voorHoogeveen, voorzitter van de man Koops mee ingenomen. provinciale WV Drenthe en Van Heukelum is een bestuurvoorzitter van het overgangs- der met een grote staat van bestuur, heeft de op handen dienst. Hij is oud-directeur zijnde benoeming van Van Thuiszorg Drenthe en oudHeukelum bevestigd. Het nieu- voorzitter van de Kamercentrawe Bureau voor Toerisme le Drenthe van de WD. Op dit krijgt onderdak in Drachten. moment is de heer Van HeukeDe benoeming van de nieuwe lum onder meer namens de voorzitter gaat op een nog na- WD lid van de Eerste Kamer. .

-» A _ * •

ï__.

. . _

t."

t 1 _ .

\ 9_ T

.

...'»

Grote toename passagiers luchthaven Eelde EELDE - Het aantal p.iss.igiers d.ir reist via Groningen Airport Eelde stijgt explosief. Nog voor het einde van het zomerseizoen zijn er 100.000 passagiers geteld. Dit betekent oen toename van 37 procent ten opzich-

J _ .

* . _

I

%

J _ i

te van vorig jaar. De verwachting is dat de opgaande lijn ztch in de loop van dit jaar za] doorzetten. De sterke toename van het ;umtni passagiers komt niet onverwacht. De groei komt als gevolg van de uitbreiding van het aantal vakanuevluchten vanaf Eelde. In plaats van zes vakantievluchten, vertrekken er dit jaar elke week tien. Verder is ook een toename te bespeuren in het zakenverkeer dat vliegt op Rotterdam en

tiemensen worden gehuisvest. In Roden, Zuidlaren en Gieten komen bureaus voor25 politiemensen. In Emmen wordt het districtsbureau k voor de Oost geschikt gemaakt districtsstaf, de recherche en de wijkeenheid d i j k h i d EEmrnen-centrum. In totaal gaan daar honderd mensen werken. In Emmen-zuid wordt een nieuwe post gebouwd, waarbij een locatie op hef bedrijventerrein Waanderveld hoge ogen gooit. Het wijkbureau Emmen-oost in Klazienaveen wordt gerenoveerd.

Hoogeveen

In Hoogeveen krijgen de districtsstaf, de recherche en de wijkpost Hoogeveen-West een nieuw gebouw, waarvan de plaats nog niet bekend is. Voor het wijkbureau Hoogeveen-Oost (30 medewerkers) wordt aan de Leeuweriklaan een nieuw gebouw gezet. In Beilen en Coevorden blijft de huidige huisvesting gehandhaafd. In Meppel wordt het huidige kantoor van de gemeentepolitie uitgebreid en omgebouwd en geschikt gemaakt voor tachtig man personeel. Het wijkbureau in De Wolden (Zuidwolde) wordt gerenoveerd en het wijkbureau in Westerveld komt in het voormalige gemeentehuis van Diever.

Voetbalwereld Met name in de voetbalwereld was de hoon groot. Voor het eerst in de geschiedenis speelde Heerenveen een uifwed. strijd om de Europacup. De ploeg won, haalde de volgende ronde, maar mocht niet landen op Eelde omdat het na elf uur was. Ook de directie van de luchthaven was verbijsterd over de beslissing. De WD-fractie in Provinciale Staten stelde onmiddellijk vragen aan Gedeputeerde Staten. Invloed Gisteren erkenden GS dat de kwestie „geen positieve invloed heeft gehad op de beeldvorming van het Noorden". Op de vraag van de WD of er onder bepaalde omstandigheden geen uitzonderingen ge- ' maakt kunnen worden, zegt het college dat dat niet mogelijk is, omdat nachtvluchten nu eenmaal niet zijn.

Medisch Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen mag van die regeling worden afgeweken. Het moet dan gaan om medische vluchten of voor vliegtuigen met een technische storing. Gemiddeld gebeurt dat zo'n vijftig keer per jaar. Vorigjaar was het vliegveld zes keer in 'overtreding'. Het ging in die gevallen om toestellen met vertraging en vluchten waarbij het commercieel belang zwaar woog.

Knipsel krant

pagina

Dttum

13

,Nu ziet hij omvang ramp goed én dat wij ditfinancieelniet kunnen dragen'

Bezoek premier Kok doet tuinders in Erica goed onder de riem. Drie spontane zoenen bestempelen dat. In de kas zijn zo'n vijftig leerlingen van het Terra College in Emmen bezig alle komkommers in de kas van Van Velzen té plukken. Alle komkommers, heel klein of al bijna rijp, gaan in grote oranje kratten. Van Velzen laat een kleine Komkommer, nog hangend aan een plant aan premier Kok zien. „Volgende week had deze geoogst kunnen worden", zegt hij met een treurig gezicht. Hij neemt een rijpe komkommer uit een kist en neemt er vastberaden een grote hap vanaf.

Van on» verslaggnfster Marorwt Hoaenkamp g^. • ERICA - „Het ging gisteren niet meer om ons", zegt komkommerteler CE. van Velzen, „Voor ons was het al te laat. Maar het water moest worden tegengehouden om een nog grotere ramp in de rest van het tuinbouwgeoied te voorkomen," Van Velzen is eigenaar van één van de zwaarst getroffen bedrijven aan het Oommerskanaal in Erica. „Om moedeloos en machteloos van te worden", reageert ministerpresident Kok bij het zien van de chaos in en rond de kassen van Van Velzen.

Zuurstofgebrek Nadat commissaris van de koningin Relus ter Beek en burgemeester Peter van der Velden er gisterochtend al poolshoogte namen, kwam enkele uren later premier Kok per helikopter naar de overstroomde kassen. De minister-president laat ruim anderhalf uurop zich wachten. In storm, wind en kou op een bedrijventerrein in Erica kunnen de wachtende Ter Beek en Van der Velden hun paraplu's nauwelijks de baas. Tot overmaat van ramp kon de helikopter van her leger de landingsplaats in eerste instantie niet vinden. Ter Beek ziet er de humor wel van in: „Eerst komende soldaten te laat, en nu kunnen ze de weg niet vinden." Het water tn de sloot naast de kas van Van Velzen is iets gezakt, In de kas is de schade nu pas goed te zien. De matten tussen de kom kommerplan ten liggen kriskras door de kas. En de grond is een grote modderige bende. Er moesten gisternacht een hoogwerker en boten van

A Ter Beek bezoekt hel tulnderwchtpaar van Velzen. Uterkwam ook premier Kok nog langs. het leger aan te pas komen om de zandzakken nog aan de rand van het water bij de kas te krijgen. De soldaten die tot zes uur gisterochtend

doorwerkten zijn inmiddels vertrokken naar Groningen, waar de nood gisteren ook hoog was. Ter Beek steekt Ariea van Velzen een hart

Coevorden schrikt van Duits water fk-üS. 3 0=>.! . 1 oe» aoeP • COEVORDEN - Waterschap 't

Suydevelt is gisteren geschrokken van een onverwacht grote watermassa uit Duitsland die het water in de Vecht flink deed stijgen. Het Stieltjeskanaal komt uit in de Vecht en kan daardoor niet meer lozen. Terwijl het water in dat kanaal naast enkele woonwijken al tegen de zandzakken staat. „Het is nu redelijk spannend want het peil in het Stieltjeskanaal kan weer gaan stijgen" zei directeur Henk Kamping van het waterschap aan het begin van de avond. „We gaan zo weer nieuwe zandzakken leggen langs het Stieltjeska-

naal." De militairen hebben donderdagochtend nog even geholpen maar gingen al snel weer verder naar Groningen. .Jammer genoeg, want nu hebben we ze hier weer hard nodig", zegt Kamping.

Kritiek Hoewel het water gisteren in de loop van de dag niet veel verder meer steeg, bleef de situatie in Zuidoost-Drenthe kritiek. „De waterstanden zijn extreem hoog en daardoor raken de dijken helemaal doorweekt. De kans op gaten en daarmee dijkdoorbraken is steeds groter. Bovendien kan het water niet snel weg, het peil daalde vandaag op som-

Ter Beek kwaad over late hulp militairen ASSEN - De Drentse Commissaris der Koningin Al. ter Beek heeft zich gisteren mateloos geërgerd aan het traag op gang komen van militaire hulp voor het door wateroverlast getroffen kassengebied rond Erica. Gistermorgen al was het Nationaal Coördinatie Centrum (NCW) gevraagd soldaten te sturen om de dijken langs het Dommelskanaal te versterken, maar tegen het einde van de middag was er nog geen legergroen te zien. Pas rond vijf uur konden 300 militairen de handen uu de mouwen steken. Ter Beek neemt de kwestie

trage hulp

zo hoog op dat hij de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken om opheldering zal vragen. "Ik erger me eraan dat er eerst uren moet worden gecoördineerd, voordat er iets gebeurt. Pas om een uur 's middags werd het verzoek dat we om negen uur hadden ingediend gehonoreerd en om vier uur was er nog geen militair gearriveerd", aldus Ter Beek. Ter Beek krijgt steun vanuit Emmen. waar burgemeester Peter van der Velden ook zijn vraagtekens zette bij het lange uitblijven van militaire hulp.

tjes mis met de verbindingen. Er moesten noodvoorzieningen worden getroffen. "Geen onoverkomelijk probleem, maar het had beter gekund. Op zo'n moment blijkt toch maar weer dat de uitvinding van de mobiele telefoon een weldaad is", aldus Ter Beek..

Het Stieltjeskanaal in Coevorden is in het gebied van 't Suydevelt de meest kwetsbare plek. Het Dommerskanaal bij de tuinders in Erica, waar Kok en Ter Beek een bezoek brachten, is volgens Kamping nu voldoende versterkt.

Excuses van Defensie voor

Mobiele telefoon uitkomst ASSEN - Het crisisteam dat gistermorgen in alle vroegte in, Drenthe werd geformeerd, heeft volgens Commisaris der Koningin Relus ter Beek goed gefunctioneerd. Wel ging het gistermorgen als gevolg van een blikseminslag in de provmciaie telefooncentrale even-

mige plekken niet-of nauwelijks." Hoewel sommige bewoners van de wijken Binnenvree, Buitenvree en Poppenhare ai hun spullen naar boven aan het brengen waren, is dat volgens Kamping niet nodig. „Of de dijken het houden is nooit te voorspellen. Maar we denken dat we het wel kunnen houden."

Van onze verslaggevers | ^w»^jG"ONINGENf vrijdag Minister De Grave (Defensie) heeft de Drentse Commissaris van de Koningin Ter Beek zijn excuses aangeboden voor de traagheid waarmee het leger de overstroomde gebieden in het noorden te hulp is geschoten. De Grave trok gisteren het boetekleed aan tijdens een bezoek aan de door het wassende water getrottengebteden. Volgens de WD-bewindsman kan het niet door de beugel dat de door Ter Beek reeds Ys ochtends vroeg gevraagde militaire assistentie pas tegen de avond kwam aanzetten.

Gemeenten bepleiten in motie schadevergoeding . ; I ! ;. '

• EMMEN/JMJLDf/UUOO - De f*JTWeMeMdfn ifi Drenthe die gisteravond vergaderden, hebben zonder uitzondering moties «ingenomen waarin i e bij 'Den Haag" aandringen op een schadevergoeding voor de iwaar door waltrsnood getroffen land-en tuinbouw. Dat gebeurde onder meer In de gemeenten Emmen. Borger-Odoorn en Middenveld. Hel kabinet beslist vandaag waarschijnlijk positief over de vraat of de strop in de landbouw al dan met wordt opgevangen met uitkeringen uu de staatskas.

Ook de kas van potplantenkweker H. Duyndam wordt door de prominenten bekeken. Zijn kas stond eergisteren in binnen een uur blank. Nu het meeste water uit de kas wee is. kan Duyndam de schade beter bekijken. En hij wordt er niet vrolijker van. Het water gutst nu nog uit de potten. De schade is volgens hem nog niet te becijferen. „Ik weet niet hoe de planten op deze hoeveelheden water reageren , aldus Duyndam, „In de natste hoek van de kas hangen de planten al slap door zuurstofgebrek." De komende dagen zijn belangrijk voor de familie Duyndam. Binnen achtenveertig uur weten ze hoeveel planten het halen, Duyndam is blij dat ook premier Kok zijn kas bezoekt. „Het geeft moed dat de mensen in Den Haag ons genegen zijn. Door te komen kijken, kunnen ze zelf zien dat de ramp niet te overzien is en dat wij dit financieel niet alleen kunnen dragen", redeneert hij.

Nogzeker week doorpompen voor waterpeil normaal is •ZwARTSiuis(DCP)-/Usnieuwe zware regen uitblijft, is in Midden- en Zuidwest-Drenthe het ergste leed geleden. De waterstand in het Meppelerdiep bleef gisteren de hele dag stabiel op 81 centimer boven NAP, terwijl Meppei bleef hangen op 1 meter boven NAP. Als het droog blijft, komt vandaag het omslagpunt in zicht Voor Coevorden is dat nog lang niet aan den is dat nog lang mei aan de orde De afwatering van dit gebied komt verder onder druk ooor door een een nieuwr nieuwe oer oniK golf uit Duitsland die tes uur vanmorgen de Overijsselse Vecht Dat bereikt zegt Rijkswaterstaatwoordvoerder H. Kronenberg. projectleider technisch beheer van de dienstkring Zwartsluis. In die functie is hij verantwoordelijk voor de afwatering van het stroomgebied van het Meppelerdiep en de Overijsselse Vecht op het IJsselmeer. In totaal 100.000 hectare, waaronder Zuidwesten Midden-Drenthe tot aan Assen. Coevorden en omgeving watert via het Omleidingskanaal af op de Overijsselse Vecht. Kronenberg en zijn medewerkers zijn sinds woensdag volcontinue bezig om het overvloedige hemelwater af te voeren. Het Zedemuden-gemaal draait 24 uur per dag op volle capaciteit. Dat betekent dat elke seconde 110 kuub water uit het Meppelerdiep in het Zwartewater wordt gepompt Rijkswaterstaat heeft gisteren zes extra pompen ingehuurd die de capaciteit met nog eens 5.5 procent verhogen. Die werden in de loop van de dag in de Meppelerdiepsluis gehangen en meteen op volle sterkte opengedraaid. Met razend geweld spuwden ze het water via het Zwartewater Zwarte Meer en Ketelmeer richting FJsselmeer.

Kruit Zo hoog als deze week heeft Kronenberg de waterstanden niet gezien sinds 1973. Dat is het jaar waarin het Zedemu-

de*-gemaal ïn geBruik werd oenomen, toen nog als grootfte v a n n e t | a n d (inmiddels is -»..,,,.**i..;,. »>c Zwartsluis u^rk;; voorbij *gestreefd door IJmuiden). „Voorheen waterde het Meppelerdiep langs natuurlijke weg af op het Zwartewater. In die tijd liepen Zwartsluis en Meppel regelmatig over. Het Zedemudengemaal is gebouwd om daaraan een eind te maken. Maar t e g e n dit soort extreme omst f n djgheden is geen kruit gewassen.' wiSse„» Onmiddellijk na de hevige b u j e n i n d e n a c h t v a n dinsdag Opwoensdagzijndedriepompen in het Zedemuden-gep e n i n het Zedemuden-gemaal vol open gezet. Pas om half zes in de avond kon het 9^

W

IHII

ll^-l

l u i I**

* m i

t ••^»*«» • • *

•v

snelstijgende waterpeil een halt worden gebracht. Rond middernacht daalde het water in het Meppelerdiep zelfs drie centimeter, maar dat bleek slechts van korte duur. Sindsdien stabiliseerde de stand op 81 centimeter boven NAP, bijna een meter hoger dan normaal. De extra pompen moeten dat vasthouden, zodat nieuwe buien niet meteen een ramp ontketenen. „Elke kuub die je nu extra weg kunt pompen, is meegenomen" zegt Kronenberg. In de Overijsselse Vecht lijkt de situatie spannender. De rivier staat in directe verbinding met het Zwartewater en moet dus zonder hulp van een gemaal het IJsselmeer zien te bereiken. De straffe westenwind stuwt het water echter eerder terug, Met de piek die vanmorgen wordt verwacht uit Duitsland, kon dat wel eens grote problemen veroorzaken, vreest Kronenberg. Vooral rond Ommen, waar ook het water uit Coevorden in de Vecht stroomt, dreigen overstromingen. „Het mooiste zou zijn als nu de regen ophoudt en de wind keert," verzucht Kronenberg. „Dan kunnen we onze achterstand langzaam inlopen. Maar ook dan moeten we nog zeker een week doorpompen voor we het normale niveau terug hebben."

Knipsel

Deskundigereweetnueenmaaldatditsoortdingenlangzaamgaan

Ervaring met rampenplan ontbreekt feE^HAAcVcpóT-HHetisnafuurilik eemakkeliik om te tuurlijk J Bg e m a k k j ' roepen: wat-waren -ze-traag, maar voor de meeste gemeenten is dit de eerste keer dat ze zoiets meemaken. Dr. M. van Duin van het Crisis Onderzoek Team (COT) relativeert zo de kritiek, die nier en daar al is losgekomen op de hulpverlening tijdens de watersnood in het Noorden en Oosten. „Natuurlijk is twaalf uur te veel, maar vreemd is dat niet. Je weet nu eenmaal dat dit soort dingen langzaam gaat." u rm l• »n nroankAtie Het t u i * « n o r s , " ? „ : ' d > ! f S .n P 5, e nIn^erdam en Le siteiten van Rotterdam en Le, den en - vaak vaak in in p den en de overheid - de oporacm gang van v<.n zaken bij rampen en andere crisissituaties onderzoekt.

pagina

Datum

Grote ZOrgen

om bestrijding van rampen op lokaal niveau

overstromingen. „Toen moesten mensen voor hun eigen veiligheid uit hun huizen genaald worden. Het was een situatie die levensbedreigend was. Nu is er alleen schade. Dat is veel minder verstrekkend."

ke is - ligt volgens Van Duin dan ook zeker niet alleen in n.nu Den Haag. a3n Blijft de vraag of je je wel afdoende kunt voorbereiden op rampen en gebeurtenissen zo- van onze verslaggever als de watersnood van deze •Jon van Schilt Maar net als toen zijn er ook week. Elke gemeente heeft nu kibbelende bestuurders. wel een rampenplan, maar :L - Staatssecretaris Gijs die elkaar verwijten toeroe- juist doordat het zo weinig de Vries van Binnenlandse Zavoorkomt, is daar weinig erva- ken maakt zich grote zorgen pen. In 1995 was er kritiek omdat ring mee. „Die plannen zijn er over de geoefendheid van ge'Den zich vaak alleen op papier." Van meenten en hulpverleners bij D Haag' H ' de d zaakknaar zich toe wilde trekken, terwijl nu Duin vindt dat er juist meer in het bestrijden van rampen op de Drentse Commissaris van de praktijk op dit soort situa- lokaal niveau. Hij wil dat zode Koningin Ter Beek en de ties moet worden geoefend, wel gemeenten als het Rijk in burgemeester van Meppel zowel door de hulpverleners de toekomst meer geld uittrekjuist kritiek hadden op de tra- alsdoor de bestuurders die het ken om de paraatheid te verhoge reactie van het ministerie apparaat in gang moeten zet- g e n . De Vries zei dit gisteren van defensie. ten Daarbij moet ook de rela-| gy z i j n b e 2 o e k a a n het ramp^ ^ u j t e r a a r d 5 n e iier tie tussen de bestuurders van, gebied in Meppél. bijspringen, vooral de waterschappen en die van Volgens De Vries moeten kunnen omdat het zoals later bleek de gemeenten in ogenschouw, burgemeesters, die verantmaar om dertig soldaten ging. worden genomen. Juist omdat WOOrdelijk zijn voor de 'plaat„Maar er waren hele gebieden door het KNMI al veel regen, «lijke'rampenbestrijding, jg het in het Noorden waar vrijwilli-was voorspeld, hadden vol-, voortouw nemen ~~' Zij zouden Levensbedreigend Drie jaar geleden rapporteer- gers van de brandweer niets gens Van Duin de waterschap- de tijd moeten nemen om met politie, bd lii geneeskunk de fiet COT over de waters- hebben gedaan en gewoon in pen wellicht eerder aan de bel brandweer, "~ T"n"iTmhMr
Kl A ö n S d K d e n minS f geëvacueerd moSten worden. Maar die wateroversen geevacueera moesten lastvaltyolgensVanDuinniet

Zij zijn niet ingeschakeld. Er Ijjke situatie dreigde te ont- d i d i e n s t e n e n a n d e r c h u l p . waren helpen* handjes ge- staan. „Daar had men eerder v*tleneTS „mpenoefeningen . W s je regelmatig de hiaten in de t oefent, h o u d e nkomen

3 " ^ «J», zoveel water wat zou te v r a a g^d ^ o md «i eh e l pne| ne f^ge ^_ ^ mdoen „o e^t e.nals n. a der e n it e n over

te vergelijken met de huidige Lage weidegebieden moeten overtolligwater tijdelijk gaan opvangen

coördinatie vanzelf aan het licht. Juist op dat punt maak ik me zorgen. Er zijn wel rampen-

.

Nieuw Deltaplan in Nederland nodig PEL'! Burgemeester C. • WEPP Bijl van Meppel pleit voor een nieuw Deltaplan in Nederland. „We zijn aan de grenzen gekomen van het klassieke waterbeheer. Het wordt tijd dat we aan een nieuw landelijk Deltaplan gaan werken, waarbij we niet alleen naar dijken, stuwen en dammen kijken, maar ook naar bij voorbeeld de inrichting van het gebied", zo zei Bijl zaterdag in een programma van Radio Drenthe. De discussie ging over de keus om kanalen en andere waterboezems te verbreden of T.U%%.< u u w « . ^ i . i ^ *~ . ^ . ^ . w « ^ . . u , om n te wijwij om lege gebieen gebieden a aan zen voor een boezemfunctie tijdens een periode van wateroverlast. Het aanwijzen van lage weidegebieden om overtollig water tijdelijk te 'stallen', is een van de maatregelen waaraan staatssecretaris De Vries van Verkeer en Waterstaat denkt om in de toekomst beter voorbereid te zijn op hevige regenval. Ze zei dit zaterdag op radio 1.

Overtollig water De wateroverlast in het oosten en noorden van het land toont volgens haar dat ie er niet meer komt met dijken en het insnoeren van rivieren en waterbekkens. De Vries vindt dat de waterhuishouding het leidend principe moet zijn in „hoe je omgaat met je ruimtelijke ordening".

Meer ruimte Dat betekent volgens haar ook dat polders zoveel mogelijk beschikbaar moeten blijven om overtollig water te kunnen opvangen en niet moeten worden gebruikt als landbouwgronden en voor bew drijfsterreinen. Rivieren moeten meer ruimte in de breedte krijgen om het water kwijt te kunnen. De Vries wees op klimaatsverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling als ont-

een ramp zich echt voordoet, wikkelingen die hefurgenter is het namelijk te laat", aldus maken Sm maatregelen te ne- & , <_.[ mënómdewaterrTuishouding - De Vries. Met zijn uitspraken d tehuishouding B'^VSSÉN/GRONINCEN'CDGF) A É / NINCEN be

prernniérKokvrnoegzichvrij- ^ S S S M S S » &

se waterhuishouding nog wel the werd een daling van voldoende bij de tijd is. De veertig centimeter geconVries is van plan de Tweede stateerd. In Groningen is het Kamer op kort termijn voor- vaarverbod voor het Eemsstellen te doen. kanaal ingetrokken. Het peil van de boezem in Friesland

Redding

zakte met enkele centime-

doelde hij overigens niet op de situatie in Meppel: "Hier heeft men recentelijk nog grootscheeps geoefend. Dat het werkt, blijkt nu in de praktijk, want de hulpverlening in Meppel draait goed." Gaat het om de bestrijding van rampen, die zich uitstrekken over een hele provincie of landsdeel, dan zit het volgens De Vries wel goed met de hulpverlening: "De diverse brandweerregio's werken regelmatig samen om zich voor te bereiden op de bestrijding van grootschalige rampenDe Vries, die de Wet tegemoetkoming schade bij rampen en zware ongevallen in zijn portefeuille heeft, wilde niet zeggen wat hij het kabinet d l l d vandaag" voorlegt als de isituatie in Noord-Nederland wordt besproken. "Ik ben naar Drenthe gekomen om inzicht in de situatie te krijgen. Hier in Meppel is het een verschrikking, maar de wateroverlast ontwikkelt zich nog steeds. Ik heb er dus nog geen idee van hoe het eindplaatje eruit komt te zien." Als de regering overgaat tot het uitkeren van (een deel van) de schade, gebeurt dat overigens niet van vandaag op morgen. Eerst moet volgens De Vries precies in kaart worden gebracht wat er is gebeurd in de verschillende provincies. Vervolgens moet de ramp worden uitgesplitst per gemeente. Pas dan kunnen individuele gevallen onder een algemene d geplaatst. l noemer worden

Groningen verbeterde sterk actief. Alders verwacht dat ze

anavond terug kunnen naar hun kazernes. De provincie gaat samen met de gemeenten di voorlichting geven'over d de'diverse vergoedingsregelingen waar burgers een beroep op kunnen doen. Ondertussen houden de be„Het ziet er momenteel heel woners langs Rijn, Maas en goed uit. Overal daalt het wa- Waal hun hart vast.' Het water terpeil. Langzamerhand gaan stijgt daarin ieder uur door de we naar een si- overvloedige waterafvoer ••- terug .---»-•---:----,-normale , -•-••.----•.o-. ..».w,..»^, tuatie. Wat betreft het water vanuit Duitsland en Zwitserzitten we mogelijk maandagland De aanhoudende regena Y9" d w e e r °P e e n n o . r m a a l v a ' heeft gisteren de wateroP«l •"' gtsterencpmmissaris verlast in delen van Duitsland „ „ H ;^ „^ n i n. „ i .„ . J .U .„ t verergerd; vooral in Nedervan de Koningin, Alders. In de provincie Groningen "ksen en het noorden van zijn nog 200 tot 250 militairen Beieren. meeren op de Eems en Dollard veel meer water kon worden gespuid dan was verwacht. In totaai werd tenminste veertig miljoen kubieke meter water 'weggewerkt'.

Ook de Groningse gedepu- ters. teerde voor landbouw J. van | n Drenthe zijn er geen proDijk(CDA)vindtdatinGronin- biemen meer, zo toonde een gen zo snel mogelijk polders X c h t met F16's gisteren aan. permanent gereserveerd o e verwachting is dat het wamoeten worden voor de op- terpeilover twee dagen weer erio- normaal is De mmUiren die vang » Q I I 5 van v a n water « ï a v k i tijdens k , j u i i i . > periop c .'. n w, n o r m a a l i». ». u uuicuicu « normaal ucc uuiiiiMiicii wi t des van wateroverlast. Vol- de afgelopen dagen hulp hebgens de gedeputeerde is het de ,iin„. rt r„i,i,»n 'redding voor Groningen' ge•indéïrovmclè weest dat er de afgelopen dagen vier polders Beschikbaar waren waar miljoenen liters water naar toe konden worén "hectisch weekje voor de den geleid. Drentse Commissaris der „We hebben daar heel erg veel Koningin Relus ter Beek, die geluk mee gehad. Daarom woensdagmorgen voor het moeten we nu snel een discus- eerst sinds zijn aanstelling in sie aangaan over de vraag of 1995 de Rampenwet uit de we niet structureel polders vrij moeten houden voor de kastc moest halen. "De adrenavolop door mijn opvang van water in onze pro- line " " edstroomde "™"'«"= «MOP «• met de vincie. Want als deze vier pol- lW° ' T e vergelijken a a t s t e w e e k v a n l intensief nte onders er niet waren geweest dan waren de problemen derhandelen over het Langenorm geweest", zo vindt Van man-akkoord in april, maar dit keer was de aanleiding natuurDijk. lijk afschuwelijk. Ik heb de afgelopen dagen veel treurnis Duitsland gezien. Tijdens het bezoek van Volgens staatssecretaris G. de premier Kok aan de tuinders Vries van Binnenlandse Zaken in Erica, maar ook gisteren moet de Nederlandse regering toen koningin Bcatrix in Drenbij verbetering van de water- the was." huishouding ook nadrukkelijk Het zat woensdag in alle Duitsland betrekken. Dat vindt staatssecretaris G. de vroegte direct al tegen. Het criVries van Binnenlandse Zaken. sisteam onder aanvoering van De Vries is onder meer verant- Ter Beek werd in het Asser prowoordelijk voor de rampen- vinciehuis onthand door blikseminslag in de telefooncenbestrijding. trale. Gelukkig was daar de mobiele ......uuu. telefoon. uiscussie «„luuiuw „Als we de problemen willen I Ook de 'verbindingen' met aanpakken moeten we ook ' met Duitsland in discussie vindt dat niet Nederland iedegaan. Duitsland moet wellicht r e |<eer met de „problemen in haar gebied ook meer ruim- mm o e t wworr dden opgez opgezadeld" te t aan het h water geven", " zeii De D v a n de drie grote rivieren i i di die Vries zondag voor Radio 1, Hij via Duitsland in Nederland r

w

Ter Beek: Adrenaline stroomt^ E

het Nationaal Coördinatie Centrum waren verre van optimaal. Ter Beek had 's morgens, toen de omvang van de ramp zich aftekende, om militaire steun gevraagd, maar de hele dag was er geen legergroen te zien in de overstroomde gebieden. De voormalige minister van Defensie ergerde zich daar in hoge mate aan. De huidige Defensieminister Frank de Grave heeft intussen zijn excuses aangeboden, maar daarmee is wat Ter Beek betreft de kous nog niet helemaal af. De Landelijke coördinatie van hulpverlening bij rampspoed behoeft evaluatie, vindt hij. Gistermorgen had hij een gesprek met de bevelhebbervan het Nationaal Commando, en daaruit is volgens Ter Beek naar voren gekomen dat het late ingrijpen voor Defensie een les is geweest. Voor dit weekeinde staan 150 soldaten uit Steenwijk paraat. De Drentse CdK moest do afuitmonden.

_ ...

.

Solidariteit

gelopen dagen op vele fronten tegelijk aan de slag. "Alles speelde tegelijk. Er moesten moeilijke beslissingen worden genomen over het spuien en spreiden van de nattigheid, de soldaten kwamen te laat en ik had de taak in Den Haag aandacht te vragen voor de problematiek. Zo nu en dan moest stevige druk worden uitgeoefend, maar het geeft enige voldoening dat die aandacht en een schaderegeling er zijn gekomen." Alles overziend is de hulpverlening de afgelopen dagen volgens Ter Beek redelijk goed verlopen. "Gelukkig hadden we hier niet dat soort 'ondernemende' burgemeesters, zoals tijdens de watersnood in het Zuiden." Hoewel hij er niet veel over kwijt wil. heeft hij toch enige kritiek op de waterschappen die in zijn visie niet altijd volgens de provinciale richtlijnen te werk gingen.

lijk in de Europese Unie. En ik I denk k dat dit behoort tot een

stukje Europese solidariteit.

„Duitsland moet ook het nodi- We moeten elkaar niet met de ge doen. We zitten gezamen- brokken laten zitten."

Knipsel krant

Datum

pagina

i&

Beatrix en Ter Beek vast in de modder

Ü

't, i. i O. qj

BBLENfflUEPPEL - De chauffeur van Commissaris van de Koningin Ter Beek had voor de zekerheid een paar rubberlaarzen in de kofferbak van de dienstauto gegooid. Want het was eigenlijk niet helemaal duidelijk of koningin Beatrix zelf laarzen zou aandoen bij haar bezoek aan de ondergelopen delen van Drenthe. Maar de majesteit was op alles voorbereid. Ruim een half uur later dan gepland landde de helikopter met de koningin op de parkeerplaats van het distributiecentrum van Super de Boer in Beilen. De majesteit stapte uit mét regenlaarzen en een charmante lange jas. Ze werd begroet door Ter Beek, burgemeester R.W. Ter Avest van de gemeente Middenveld en minister van Binnenlandse Zaken B. Peper. Peper was een uur eerder met een politiehelikopter gearriveerd, maar hij had zich tijdens het wachten op de majesteit prima vermaakt met Ter Beek. De twee partijgenoten hielden niet op elkaar op de schouders te slaan en zonderden zich voortdurend af van de andere wachtenden voor vertrouwelijke onderonsjes. Daar kregen ze later de tijd niet meer voor. Nadat dat de Koningin en haar gevolg in een wachtende vipbus waren gestapt, ging het in volle vaart naar de boerderij van de familie Seubring in Beilen. Omstuwd door de pers sopte de koningin door het modderige aardappelveld van de familie en ze liet zich uitgebreid voorlichten over de gevolgen van al dat water. Eigen-

lijk was ze al een beetje te laat, giechelde de Koningin naar want het ergste was al wegge- Ter Beek. Beiden belandden zakt, maar gelukkig kon de fa- uiteindelijk weer veilig op de milie aan de hand van foto's openbare weg. waar de Koninlaten zien hoe het de afgelo- gin, weer serieus geworden, de pen dagen geweest was. De familie Seubring en haar collepanden van de lange jas van ga's veel sterkte toewenste. de koningin hingen inmiddels In Beilen had'het er op gelein de modder en toen het ge- ken dat alleen de pers lucht zelschap weer richting bus had gekregen van het hoge bemoest, moesten de majesteit zoek. In Meppel was echter de en haar Drentse commissaris halve stad uitgelopen om de elkaar uit de zuigende modder Koningin te zien. De blauwe lostrekken. "Ik wil u wel hel- vip-bus stopte even voor het pen, maar ik zit zelf ook vast". gemeentehuis om burgemees-

Kabinet vergoedt Avebe moet stank en stof aanpakken schade in Noorden DEN HMG - Particulieren en bedrijven in het Noordoost-Nederland krijgen vergoeding voor onverzekerbare schade door de huidige watersnood. Agrariërs in de rest van Nederland krijgen alleen een vergoeding voor geleden oogstschade. Dit heeft het kabinet gisteren besloten. Het kabinet spreekt van een natuurverschijnsel dat zich minder dan eens in de 125 jaar voordoet. De regeling is gebaseerd op de Wet tegemoetkoming schade bij rampen en zware ongevallen. Er geldt een drempelbedrag van 1000 gulden voor particulieren. Voor bedrijven ligt dat op 2000 gulden. Als de schade daarboven komt, is een vergoeding mogelijk. Die wordt dan berekend over het gehele schadebedrag. Het drempelbedrag is geen eigen risico. Bedrijven kunnen een tegemoetkoming krijgen van 65

Miljoenenstrop voor VAM na uitspraak in geschil m WIJSTER (DCP) - De vuilafvoermaatschappij VAM blijft met een tekort van enkele tientallen miljoenen zitten, in een lang lopend geschil met de vuilaanvoerende gemeenten is de VAM door het Nederlandse Arbitrage Instituut (NAI) in het ongelijkgesteld. Daardoor hoeven de gemeenten alleen maar het vuil te betalen dat ze aanleveren. Door afvalscheiding en afvalpreventie leveren de gemeenten minder afval dan destijds in het contract met de VAM was afgesproken. De uitspraak betekent dat de VAM de aanloopverliezen van de nieuwe verbrandingsinstallatie CAVI niet kan afwentelen op de inwoners van de aangesloten gemeenten. De reini-

ter C. Bijl binnen te laten, hoor", zei ze vriendelijk. "Gaat daarna ging de touringcar het met jullie wel goed?" stapvoets, omstuwd door hon- vroeg ze bezorgd aan enkele derden Meppelers, richting de omwonenden. Die voelden ondergelopen straten. Aan het zich gesterkt door het bezoek Westeinde nam de Koningin van de majesteit. "Je krijgt het een kijkje bij een aantal over- water er niet mee weg, maar stroomde huizen. Daarvoor we hebben zo in elk geval het moest ze ondermeer over een gevoel dat er aan ons gedacht smalle dijk van zandzakken, wordt", zei een van de bewodie vol stond met mensen. De ners. "Dit zorgt voor publiciRijksyoorlichtingdienst raakte teit en daardoor begrijpen ze lichtjes in paniek, maar Bea- in Den Haag misschien ook trix werd er niet warm of koud dat we echt financiële steun van. "Ik kom er wel langs nodig hebben."

procent van de onverzekerbare schade. Het eigen risico ligt op 35 procent, met een maximum van 10.000 gulden. Een bedrijf hoeft dus nooit meer dan tien mille zelf te betalen van de onverzekerbare schade. Particulieren in het rampgebied, waaronder Zuid-Drenthe met een uitloper naar NoordDrenthe en een deel van Groningen, kunnen- bij inboedelschade tot 20.000 gulden eem tegemoetkoming ontvangen van 90 procent. Tien procent van de schade is eigen risico. Voor schade tussen de 20.000 en 30.000 gulden geldt een vergoeding van 75 procent. Van inboedelschade tussen de 30.000 en 50.000 gulden wordt de helft vergoed. Een particulier krijgt voor onverzekerbare schade aan de woning 90 procent vergoed hoe hoog het schadebedrag ook is.

° " • A ' •' '"-' (DCP) - Avebe kreeg bU de Raad van State onlangs het groene licht voor de plannen die ze samen met de provincie Drenthe heeft gemaakt voor het aanpakken van stank- en stofoverlast.

stankoverlast vóór het aardappelseizoen van 1999/2000. Buurbedrijf Zwiers Bakkerijen had daar moeite mee, Het ging Zwiers allemaal niet ver genoeg. Deze ondernemer zegt regelmatig door de aardappelverwerkers 'ingesneeuwd'.te raken. BakkerijDaarvoor is nu een voorlopi- producten, vooral die met slage voorziening in de vergun- groom, zouden de luchtjes ning opgenomen. Kunnen overnemen. De provincie heeft met AveAvebe kan nog niet precies be afgesproken dat er een per- zeggen wanneer de stank vermanente stqfmeting komt en dwijnt, maar wel dat ze verdat er een einde komt aan de dwijnt.

Directeur van Planetron interimdirecteur Land van Weldadigheid

• FREDERIKSOORD - Albert sidiegeld hebben het Land van Weishaupt is de nieuwe man Weldadigheid in de rode cijvan het Land van Weldadig- fers gebracht. Weishaupt.' „Ik 2ie wel deheid in Frederiksoord. Hu' volgt Edward Lehmann op gelijk goede mogelijkheden die na het zomerseizoen ver- . voor het Land van Weldadigtrok. Weishaupt is vooreerst heid. Ik ga kijken waar wij het benoemd als Interim-direc- roer moeten en kunnen bijteur voor de periode van een stellen. Een andere pr-campagne is misschien nodig. Wij halfjaar. Weishaupt is ook directeur moeten de accommodatie aan we gelijk hebben gehad door in de afgelopen jaren een con- van het Planetron in Dwinge- de man brengen, want laten loo. Deze accommodatie is 's wij eerlijk zijn, het Land van sequente lijn te volgen." uit cijfers van de Stivam winters beperkt open en ge- Weldadigheid is een juweelblijkt dat de VAM in 1996 een durende deze rustperiode tje, alleen dat weten te weinig verlies heeft geleden van 25 heeft Weishaupt de taak nieu- mensen en daar moeten wij miljoen op de CAVI, De cijfers we wegen te zoeken voor het wat aan doen." Weishaupt begint vandaag van Weldadigheid. over 1997 geven ook een groot Land Deze accommodatie ver- aan zijn klus. Hij zegt het tertekort aan. Met name door de keert dege te beseffen dat de problein moeilijkheden. Het tariefstijging voor bedrijfsaf- bestuur heeft onlangs een le- men van het Land van Weldaval van f65,- per ton in 1996 ning moeten sluiten om de lo- digheid ingewikkeld zijn, naar f 210,- in 1997 wordt pende schulden te betalen. maar hij verwacht dat deze door particuliere afyalinza- Een tegenvallend bezoekers- oplosbaar zijn met een goed melaars veel bedrijfsafval Itaantal en het wachten op sub- bedrijfsplan als onderlegger. naar elders afgevoerd.

gingsrechten zouden dan met nonderden guldens per huishouden per jaar omhoog moeten. „Hoewel we de uitspraak nog precies moeten bestuderen zijn we erg verheugd met dit standpunt van het arbitrage-instituut," zegt mevrouw Celdorp Pantekoek, voorzitter bindend. De VAM is geschrok- v« a t sdJ a a t ' ! } d e financiële opzet van de StiVam en wethouder Geschrokken in Meppel. „Het betekent dat De uitspraak van het NAI is ken van de uitspraak die een ™ « vuilverbrander.

Defensie reageert snel op verzoek Ter Beek a ASSEN - Defensie heeft gisteren snel gereageerd op het verzoek van de Drentse commissaris van de Koningin Relus ter Beek de zwakke plekken in de Drentse dijken door F-16's te laten inspecte-

ren. Enkele uren na het verzoek scheerden twee straaljagers met infraroodcamera's laag over de knelpunten. Het provinciale beleidsteam concludeerde gisteravond op grond van deze beelden dat

nergens meer problemen dreigen. Het water zakt snel. Verwacht wordt dat over twee dagen het normale peil bereikt wordt. Drenthe kende het afgelopen weekeinde nauwelijks

ramptoerisme. Alleen op het Zuidlaardermeer moest een vaarverbot worden ingesteld nadat er partyboten op het meer verschenen,

K n i

Datum

Sluizen en gemalen schieten te kort bij extreme regenval

,Je kunt niet blijven pompen' Van onze verslaggever Michel Brandsma • ASSEN/WINSCHOTEN - Welis-

waar valt er deze dagen uitzonderlijk veel regen, maar dat wil nog niet zeggen dat het Noorden per se natte voeten hoeft te krijgen. Zelfs onder de huidige extreme omstandigheden zouden bredere sloten en vaarten, samen met een hele reeks nieuwe gemalen, de boel redelijk droog kunnen houden. Die oplossing is echter zo duur dat niemand er serieus over nadenkt.

Soepbord In Drenthe speelt het bekende verhaal van het omgekeerde soepbord: Drenthe ligt hoog in het midden en laag aan de randen. Een groot deel van het water van het centrale Drents plateau wordt op het IJsselmeer geloosd via het laaggelegen Meppel (traditioneel een zeer gevoelige plek voor wateroverlast) en het grote gemaal bij Zwartsluis, maar ook dit gemaal kan de toevloed niet meer aan. Alternatieve afwatering via Coevqrden en de Vecht is onmogelijk geworden doordat ook de Vecht helemaal vol staat. Kort samengevat: her en der in Drenthe en Groningen staat de boel blank doordat de afvoer via de Dollard, het Lauwersmeer en het IJsselmeer stagneert. Daar komt nog bij dat er al zo veel regen is gevallen, dat de grond totaal verzadigd is. Nieuw regenwater wordt niet meer geabsorbeerd, maar blijft gewoon bovenop het land Uggen. Dat probleem wordt nog verergerd doordat veel landerijen in de zomer zijn dichtgereden door zware tractoren. Structuurbederf heet zoiets in vaktermen; de samengeperste grond vormt een soort ingeklonken koek die geen druppel water meer doorlaat. Normaal gesproken worden de akkers na de oogst weer opengewerkt tijdens het ploegen, maar daar komen de boeren voorlopig niet aan toe.

heer en planologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. „Aan de ene kant moet je bedenken dat dit een extreme situatie is. Het KNMI praat al over het natste jaar van deze eeuw. Aan de andere kant moeten we beter gaan nadenken over de manier waarop we ons water willen beheren; als we het waterpeil constant op het door onszelf gewenste peil willen houden moeten we wel érg veel doen."

pagina.

Zandzakken onderweg GRONINGEN - Vanuit het logistiek centrum van het Nationaal Coördinatie Centrum (NCC) in Zqetermeer zijn vandaag vijfduizend zandzakken naar het noordoosten van het land gestuurd. Het NCC heeft veertig- a vijftigduizend zakken beschikbaar, zo meldt een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse

Zaken, waar het NCC onder valt. De zakken zijn onder andere gestuurd naar Hoogeveen. Het NCC is sinds vanmorgen actief. Het is echter nog niet zo dat de coördinatie van de hulpverlening al bij de rijksoverheid ligt, Het zijn nu nog de gemeenten en provincies die verantwoordelijk zijn, aldus de woordvoerder.

Alle hens aan dek in Drenthe

Overloopgebieden Volgens Scnwartz moeten we een klein beetje terug naar vroeger. Toen was het heel gewoon dat bepaalde landerijen En dus staan grote delen van 's winters blank stonden. „Alde regio blank want de beleen moetje dan heel goed bestaande watergangen, spuisdenken waar je bijvoorbeeld luizen en gemalen kunnen de wel of geen tuinbouwkassen kolossale hoeveelheid regenof huizen neerzet." water domweg niet meer verwerken, Zo is de capaciteit van Schwartz ziet wel iets in het machtige gemaal bij Teroverloopgebieden die als gromunterzijl ontoereikend om te reservoirs dienen om overhet overtollige water uit het tollig regenwater op te vanoosten en noordoosten van gen. Het Lauwersmeer is nu in Drenthe en het oosten van Volgens Post zit het grote feite al zon bufferzone, net als Groningen weg te pompen in knelpunt in de capaciteit van een deel van het stroomdal de monding van de Eems. Bovan de Drentse Aa. Uiteraard HOOGEVEËN/MEPPEL - Alle hens een hoofdgemaal in het Mepvendien is het waterpeil in valt het niet mee om in het aan dek. Het is zeker dertig pelerdiep ten zuiden van Mepdeze zee-arm door de aanhoudichtbevolkte Nederland met jaar geleden dat de provincie is pel. Dat moet het Drentse wadende westelijke winden zo zijn alsmaar stijgende grond- geconfronteerd met zo'n grote ter, aangevoerd via onder hoog opgestuwd dat het lozen prijzen hele gebieden aan te wateroverlast. Het water viel meer de Hoogcveensche Vaart, ernstig wordt bemoeilijkt en wijzen die als overloopbek- gisteravond en afgelopen afvoeren naar het IJsselmeer. soms zelfs urenlang onmogekens kunnen dienen, maar net nacht met bakken tegelijk uit Het is niet berekend op de huilijk is. alternatief is ook niet goed- de hemel, op sommige plaat- dige enorme watervloed. "Het koop; de financiële schade sen tot 90 millimeter. Knel- water stond sinds gisteren al Hetzelfde probleem doet door de wateroverlast in Gro- punten zijn vooral het Stiel- erg hoog. Vannacht is er in dit zich voor bij de sluizen van ningen en Drenthe loopt nu al tjeskanaal bij Nieuw Amster- gebied met tussen de 50 en 90 Lauwersoog, waar het water in de honderden miljoenen dam, waar het peil 130 meter millimeter extreem veel bijgevanuit het Lauwersmeer nauguldens. En aan technische hoger staat dan normaal, de vallen. Dat kunnen we niet welijks meer wegkan stromen oplossingen zit ook een grens, Hoogcveensche Vaart bij aan. We zijn de controle in de hoog opgestuwde Wadbenadrukt Schwartz. „Tech- Noordscheschut en de Drentaldus Post. Personeel denzee. nisch kan er veel, maar dat sche Hoofdvaart bij Diever, De kwijt", van het waterschap heeft de Het Lauwersmeer op zijn Bufferzones kost enorm veel geld. Je kunt snelweg A28 bij Hoogeveen en gehele nqcht doorgewerkt in beurt is tot de rand gevuld met gewoon niet eindeloos door- enkele autowegen zijn geeen wanhopige strijd tegen water dat vanaf het Hoge Land Hoewel de situatie dus vrij uit- gaan met pompen." stremd. het water. Langs de Oude Vaart en omstreken en vanuit zichtloos lijkt, valt er toch wel bij Ruinerwold wordt sinds noordwestelijk Drenthe op iets te doen ter voorkoming Grote delen van Zuidwestgisteravond permanent wachtdeze gigantische zoetwater- van al te grote wateroverlast Drenthe staan sinds vannacht in de toekomst, zegt ir. Marius bufferwordt geloosd. gelopen omdat gevreesd wordt Schwartz, docent waterbevoor brekende kaden waaronder water. Het waterschap door grote gebieden onder waMeppelerdiep zegt de controle kunnen komen. Er liggen Zuidoost-Drenthe houdt hoofd met moeite boven water goeddeels kwijt te zijn. Het wa- ter zandzakken klaar om gaten te Duidelijk is al wel dat het ter steeg vanorgen met vier EMMEN - De hevige regenval slag verwacht. Dat valt dus wel dichten. centimeter per uur. In Hoogeheeft de drie Zuidoost-Drentse mee, als je bedenkt dat we de wassende water voor veel scha- veen stond vanmorgen twintig In Hoogeveen kreeg een gemeenten vannacht handen- afgelopen nacht zo'n 80 milli- de in Emmen heeft gezorgd. Zo centimeter water in de strahaastig opgetrommelde polivol werk bezorgd. Op meerde- meter hebben verstouwd. Nee werd onder andere cultureel ten. Dat was onder meer het tiemacht vanmorgen de taak re plekken traden kanalen bui- hoor, als het aan ons ligt, centrum De Schalm in Nieuw- geval in de wijken Wolfsbos en het vastgelopen verkeer enigsten de oevers, liepen gebou- stroomt Coevorden niet onder Amsterdam zwaar gedupeerd Krakeel. Ook in het centrum door wateroverlast. Ondanks zins in goede banen te leiden. wen en wegen onder en water." Hoewel het Stieltjeskanaal pompen door brandweer en stonden straten blank. De poliDe extreme regenval heeft stroomden kelders vol. In Coetie sloot de binnenstad af. De vrijwilligers kwam het cenmomenteel het grootste zorniet alleen veel verkeersleed vorden moesten alle zeilen tunnel onder de spoorweg in veroorzaakt. Kelders van huiworden bijgezet om te voorko- genkindje is, is de situatie bij trum blank te staan. "Het wa- de snelweg A28 is volgelopen zen en winkels zijn volgelomen dat het wassende water de Hoogeveense Vaart ook pro- ter begint nu wat te zakken, en is daarom afgesloten. Het pen. De schade is nog niet te van het Stieltjeskanaal de blematisch. Op diverse plaat- maar er stond een halve meter lukt niet om het water weg te overzien, maar zal ongetwijwoonwijken binnenstroomde. sen (onder andere bij Gees- water voor de deur", aldus een pompen omdat het net zo feld enorm zijn. In Erica trad het Dommerska- brug, Zwinderen en Veenoord) vrijwilligster vanmorgen. Op hard weer terugkomt. naai buiten zijn oevers, waar- stroomt het water vanuit het dat moment werd met man en In de gemeente Middenveld macht gewerkt om het water In Noordscheschut langs de door de achtergelegen lande- kanaal de straten op. zijn vanmorgen de Bruntingerhet pand te werken. Over Hoogeveensche Vaart wordt rijen blank kwamen te staan. In de gemeente Emmen heb- uit weg in Wijster, de J.B. Kanweg Ook de Rondweg rond Emmen ben politie, brandweer en ge- de schade is nog weinig te zeg- een twintigtal huizen door het in Witteveen, het fietspad van maar de vloerbedekking wassende water bedreigd. Het is grotendeels overstroomd. meente de knelpunten geïn- gen, Spier naar de VAM en de Beimoet waarschijnlijk als verlo- kanaal is hier buiten zijn Iervaart (gedeeltelijk) afgesloZowel in Coevorden als Em- ventariseerd. Er wordt ge- ren worden beschouwd. oevers getreden. Ook Meppel ten. De oevers langs de Drentmen zijn crisiscentra inge- poogd het water weg te pomdreigt onder te lopen. Dat kan sche Hoofdvaart, het OranjeknOok in het tuinbouwgebied alleen maar voorkomen worricht. In Emmen is bovendien pen, maar probleem is dat het overtollige water nergens heen naa! en de Beilervaart zijn met van Erica zorgde de overstroeen speciaal telefoonnummer den' doórjhet wat«»m!^e«lte— zand verhoogd. (0591-685505) geopend, waar kan. Ook wordt overwogen om ming van het Dommerskanaal .iijkVa^^ÖftiéniipSiêlgeri' brandweerkorpsen van buiten In Hoogeveen. Emmen en voor veel overlast. Zo kwamen golegepi, 'gebiefien van* Zuid-' klachten over wateroverlast Meppel zijn vanmorgen 'bekunnen worden gemeld. Van- de regio in te schakelen om enkele kassen en het gebouw west-Drenthe. Er wordebewust meer pompvermogen te krijleidsteams' geformeerd, die de van het gietwatcr-project voor gekozen landerijen onder uit het Coevorder crisiscenmaatregelen tegen de watertrum meldt waterschaps- gen. Diverse afdelingen van de blank te staan. Ook in de rich- water te zetten om het water overlast coördineren. Ook zitwoordvoerder E. de Gruijter gemeente zijn inmiddels inge- ting van Nieuw-Amsterdam te bergen. "We verdelen de schakeld om zandzakken te ten er extra mensen achter de zorgde het hoge water in het pijn. anders zou Meppel onderdat de situatie kritiek is. "Door telefoon om vrgen van (bange) de kades in Coevorden op te vullen en waar nodig te plaat- kanaal voor veel overlast. Ple- lopen", zegt woordvoerder H. burgers te beantwoorden. Ook zierboten in het kanaal kwa- iPost van waterschap Meppelerhogen, proberen we de woon- sen. het beleidsteam van de provinGemeente-woordvoerder A. men door de hoge waterstand wijk Binnenvree te bescherr?- '-, . -i ciale rampenstaf is sinds vanmen. Het is echt kantje boord Croezen zei vanmorgen dat in- scheef te liggen. ochtend paraat. Na een eerste woners.van Emmen via de rahier." In de gemeente Borger- dijkdoorbraak bestaat. Ook | inventarisatie wordt geconcluToch blijft De Gruijter opti- dio zal worden gevraagd om zo Odoorn is uit voorzorg een tussen Exloo en Odoorn en tusdeerd dat er sprake is van een min mogelijk over ondergelosen Exloo en de N34 lijkt de mistisch. "Het waterpeil in het aantal secundaire wegen afgechaotische verkeerssituatie en kanaal lijkt nog iets te stijgen. pen wegen te rijden: "Ten eer- sloten. De situatie rond Bron- weg onder water te lopen. De veel overlast, maar levensbeste omdat 'daardoor golfslag neger is het meest problema- gemeente heeft veel meldindreigend is de situatie volgens maar de weersvoorspellingen ontstaat, maar ook omdat er tisch. Daar is het waterpeil van gen binnen gekregen over het provinciale 'rampteam' zijn redelijk. Er wordt nog putdeksels kunnen drijven. het kanaal Buinen-Schoonoord rioolproblemen en straten die niet maximaal 5 millimeter neer- ^ j H l i j k " zo hoog dat er gevaar voor onder water staan.

Knipsel

pagina

Datum

• Rampenplan in werking gesteld • Meldkamer zet extra mensen in

Ter Beek: Erzitiets goed fout

Water stijgt Drenthe tot de lippen -Ken. In allerijl werd op tal van plaatsen het vee naar drogere oorden overgeplaatst. Een koppel schapen in een weiland langs de Beilervaart echter stond gisteren in de namiddag nog troosteloos toe te zien hoe het water hen insloot. „Het gaat er stevig om weg", zei Jan Lensink van net waterschap Meppeler Diep terwijl hij het zweet van zijn voorhoofd veegde. De hele dag waren hij en zijn collega's in de weer met het schoonmaken van rioolstorten en het vullen en sjouwen van zakken zand. „Het is nu al laat in de middag en het water van de Beilerij d j j j jekanaal steeg het water 7 centimeter in anderhalf uur tijd. Als dat zo doorgaat dan hebben we straks te maken met een echte ramp". Volgens hem zijn de gevolWoeste waterkolken gen niet te overzien als de re• Door het snel wassende water, aangedreven door een harde gen doorzet. Volgens het KNMI in De Bilt blijft het zeker wind, veranderden anders zo lieflijk ogende stroompjes en tot het weekeinde nog slecht slootjes tot woeste waterkol- weer.

Deze opereren onder leiding van de burgemeesters en worden ingezet om directe hulp-—^———» y^, * j • ASSEN/EMMEN/HOOCEVEEN - verlening te bieden. Zo liepen tal van huizen langs waterloDe Meldkamer Drenthe, politie en brandweer hebben pen onder water of dreigde dat gisteren in verband met de te gebeuren. Met man en macht werden wateroverlast in Drenthe extra mensen ingezet om de zandzakken aangesleept en vrachtwagenladingen vol vele meldingen te kunnen afhandelen. Het water steeg zand op de overstroomde Drenthe letterlijk en figuur- oevers gedeponeerd. Dat gelijk tot de lippen. Alle delen beurde onder meer in Mdppel van de provincie hebben te en Coevorden, langs de Drentse Hoofdvaart, langs de Vaartmaken met enorme watero- Noordzijde in Assen het geval verlast Woningen en straten en bij een aantal panden langs zijn ondergelopen. Diverse het Oranjekanaal, langs de waterlopen traden buiten Beilervaart en tal van andere hun oevers. Commissaris van de Koningin Relus ter waterwegen. Een aantal straBeek heeft om die reden in ten, ondermeer langs de Beioverleg met burgemeesters lervaart, werd afgesloten voor en hulpverleningsinstanties het verkeer. Een veilige doorhet provinciaal rampenplan tocht bleek gisteren in namiddag niet meer mogelijk. in werking gesteld. Van onze verslaggever \«. BlnzedaJono n , V W

In de plaatsen Assen, Meppel, Hoogeveen, Coevorden en Emmen werden operationele commandoteams ingesteld.

• &BP-\DCP) Het ergert de Drentse commissaris van de Koningin, Relus ter Beek in hoge mate dat Defensie zo laat reageerde op zijn verzoek om hulp. „Ik zal dit op hoog niveau bespreken", aldus Ter Beek. Burgemeester Peter van der Velden van de gemeente Emmen: „Ik word hier verdrietig en moedeloos De hulp van militairen was dringend gewenst om het tuinEouwgebied in ZuidoostDrenthe te beschermen tegen het water. Vanaf gisterochtend zeer vroeg zijn brandweerlieden en gemeentepersoneel bezig geweest met het bouwen van dijken van zandzakken.

Drie kanalen in Drenthe buiten hun oevers getreden

Water stroomt Meppel binnen Nieuw Amsterdam en VeenVan onze verslaggevers Trechter C*.CA\. *-i.".ftP Meppel geldt als trechter voor oord bij het versterken van de • ASSEN/CRONINCEN - De stad het grootste deel van de wa- oevers van het DommerskaMeppel heeft een spannende terafvoer van Drenthe. Via het naal en het Stieltjeskanaal. De nacht meegemaakt. Meppel Meppelerdiep en het Zwarte toestand was daar gisterliep vannacht in het Noorden Water moet Drents water het avond nog kritiek. Het gevaar het meeste risico. Waar gis- IJsselmeer instromen. Vanaf bestaat dat het glastuinbouwtermiddag het water in Ka- gisterochtend was dat niet gebied bij Erica onderloopt, nalen en rivieren redelijk af- meer mogelijk. De harde wind Langs de Hoogeveenschevaart gevoerd kon worden, was blies het water als het ware te- tussen Oosterliesselen en Holdat niet geval met het Mep- rug Drenthe in. Het grote ge- sloot wordt een nooddijk aanpelerdiep. Bij het sluiten van maal Zedemuden bij Zwarts- gelegd. Ook hier worden milideze krant stond het water luis kon het water niet langer tairen ingezet. Er waren gisin het Meppelerdiep minder afvoeren. Bovendien moesten teravond 17.000 extra zanddan tien centimeter onder de sluizen bij Zwartsluis ge- zakken gearriveerd, onder anhet kritieke punt. Het steeg sloten worden om te voorko- dere uit Rotterdam. op dat moment niet meer. men dat een groot deel van Een dijk in de OostermoerZou de die stijging zich Noordwest-Overijssel zou sevaart bij Spijkerboor begaf overstromen. In net centrum doorzetten dan zouden de het gisteravond. Hoewel de wijk Oosterboer en de west- van Meppel liepen gisteren wateroverlast 'ernstig' is, kant van het industriegebied tientallen woningen en be- heeft de dijkdoorbraak niet divolledig onderstromen. Om drijven onder water. Er wer- rect consequenties voor bedat te voorkomen werd gister- den 1500 zandzakken ge- woners in dat gebied. Rond het avond een pomp ingezet die plaatst. Zuidlaardermeer loopt op tal vanuit een overloopbassin in van plaatsen het water over de Oosterboer 2,4 miljoen liter Militairen dijken. Vooral recreatiewowater per uur de Hoogeveen- In Drenthe traden drie kana- ningen bij Meerwijck worden sevaart in Pompt. Ook het ge- len buiten hun oevers: het bedreigd. Met man en macht maal bij Zwartsluis draaide op Dommerskanaal bij Emmen, wordt aan ophoging van de volle toeren. de Drentse Hoofdvaart bij Bo- oevers gewerkt. * ƒ Het crisisteam op het pro- vensmilde en het kanaal bij De Rondwcg in Emmen was vinciehuis was gisteravond Noordscheschut. Bij Veenoord gisteren over een lengte van redelijk optimistisch over een dreigde tot gisteravond laat kilometers veranderd goede afloop, omdat de ver- een dijkdoorbraak. De water- enkele wachte regenval van vannacht schappen spreken van een in een kanaal. Op het wegdek stond een halve meter water. (tien tot vijftien millimeter) overmachtsituatie. De A28 bij laat op gang kwam. Bovendien Hoogeveen werd tot gister- Vakantiegangers in het bunnam de wind af. Tot diep in de middag afgesloten omdat de galowpark Aelderholt in Aalnacht waren gisteren tiental- weg onder een viaduct was den moesten hun bungalows verlaten nadat water in minlen vrijwilligers bezig om in ondergelopen. stens tien huisjes was binnenMeppel zandzakken te vullen. De driehonderd militairen gedrongen. Er werden gisteravond laat die ingezet zijn voor het bedertig militairen ingezet. strijden van de wateroverlast Groningen helpen in de omgeving van Miljoenen liters water zijn

Halverwege de middag waren deze mensen helemaal kapot en zaten ze te springen om de toegezegde steun van de militairen. Die kwamen in ieder geval al veel later dan verwacht. Het werd uiteindelijk nog later omdat ze vanaf vijf uur 's middags vast zaten op de N37 (Hoogeveen-Emmen) vanwege een ongeluk.

Goed fout Volgens Ter Beek zit er iets goed fout in het systeem als net gaat om het vragen van militaire hulp bij calamiteiten. Die hulpaanvraag komt in eerste instantie binnen bij het Nationaal Coördinatie Centrum in Den Haag. Vervolgens moet de aanvraag door de ministeries van Binnenlandse Zaken en Defensie en de directie Juridische Zaken worden gefiatteerd. Dat duurde gisteren ruim vier uur. Vervolgens kwam ook de militaire colonne nog eens traag op gang. Ter Beek: „Ikwil de schuldvraag nog niet stellen. Of die bij Binnenlandse Zaken of bij Defensie ligt, maakt me op dit moment niet uit. Hoe dan ook: het eindresultaat deugt niet",

Nieuwe gids legt nadruk op mini-Knapzakroutes vannacht vanuit Noord-Drenthe de provincie Groningen ZUIDWOLDE - Bij Het Drentse binnengestroomd. Daardoor Boek in Zuidwolde is het reeds moest eerst de Westerbroekaangekondigde gidspakket van stermadepolder bij Hoogede Knapzakroutes in Drenthe zand onder water worden geverschenen. Alle zestig routes zet. Later volgde de Ulsderpol- worden vermeld, maar het der tussen Oudeschans en zwaartepunt van de publicatie Nieuweschans. Zeker is dat ligt op de vijf zogeheten minivanochtend nieuwe maatre- Knapzakroutes die de provingelen moeten worden geno- cie telt. _ men om het nog steeds toeDe nieuwe route, die van stromende Drentse water voorlopig te bergen. Nog niet Yde. brengt de wandelaar vanis bekend welke dijken nog uit het dorp via de Zuideresch het natuurreservaat De meer worden doorgestoken. naar Hondstong. De route bevat alle Gisteravond liep een wijk van elementen van het Drentse esWinschoten die tegen het dorpenlandschap'. een oud Winschoterdiep is gebouwd dorp, een grote es, schaduwrijot gevaar. Het water sijpel- ke weitjes in het beekdal van al door de dijk. In de wijk de piepkleine Runsloot en een wonen vijfduizend mensen restant heide, dat door de inBreelt de dijk door, dan komi spanningen van de stichting er een meter water in de wijt Het Drentse Landschap een te staan. Verwacht wordt dal grotere omvang_2al krijgen. De van dé nieuwe gids ook de stad Groningen van- publikatie kwam tot stand in samenwerdaag in de gevarenzone za be- king met de Brede Overleglanden. Er zijn honderd mili- groep Kleine Dorpen in tairentehulpgekomen.BijFox- Drenthe. hol brak gisteravond de spoordijk door. Voorlopig is er geen De miniroutes zijn een kilotreinverkeer mogelijk tussen meter of vijf lang. Ze zijn beGroningen en Nieuweschans. doeld voor wandelaars die nog enigszins terugschrikken voor Groninger Museum het grotere wandelwerk dat de In Oude Pekela werd gister- 'normale' Knapzakroutes hen middag in allerijl een twee ki- bieden. Deze zijn trouwens lometer lange dijk aangelegd ook vrijwel allemaal in te korlangs het Pekelder Hoofddiep. ten tot een miniroute. De tochIn Groningen liep water via de ten voeren langs de mooiste ramen de kelder van het Gro- plekjes in de buurt van de geninger Museum binnen door- noemde dorpen. Aan de bedat het peil in het Verbin- schrijving ervan hebben desdingskanaal waar het mu- kundigen uit allerlei discipliseum in ligt sterk was geste- i nes gewerkt, zodat de aangen. dacht van de wandelaar op diverse aspecten wordt gevestigd: landschap, plantenwe-. reld, historie enzovoorts.

r

'ZalmiJ> zet EU-steun Noorden op het spel'

Cc i A i_ , van het l-.uropees Parlement Die /omlen ecu hocorc liijdrngc uu du Urussdsc \ul>I.r-.IIUWARPEN • Munster c: Zalm hrcnpt de verlangde Europese sub- yijn pogingen dwarsbomen om de Neder- MdicfiolU'ii. Van die ;i;ii.p:ik kun hel sidies aan Noord-Nederland in gevaar landse afdrachl aan Brussel te verminde- Noorden - dal de komende vijf ja met lijn pleidooi voor een zuiniger Euro- ren. Volgens Oomen staal Zalm ccluer f I nuliard uu Europa verlang - de dupe pa, vmdl CDA-europarlcmcntslid Ria volkomen alleen in du Europese minis- worden, vreest /ij. Zalm kan zich heler Oninen. Op een parlijvergfldcrinE in terraad. „En nu haalt Ilij 7ijn gram op een neerleggen bij de Europese afspraken over ilc conlnbulic van de lidstaten. Leeuwarden helichltc / c de VVO-paar parlementsleden " Onder de Friese CUA'crs bleek gisterbewindsman gisteravond van „onvermitwoordelijk gedrag". Oomen vindt dal de mnmler van financi- avond aanzienlijk meer waardcringwonr ën het helemaal verkeerd aanpakt, door Zalm Ie beslaan, dan bij Kin Oomen. SlaAfgelopen weekeinde kritiseerde Zalm Icgclijkerlijd voor een lagere Nederland- lenlid Henk Pruiksma stelde zelfs voor de opstelling vun de Nederlandse leden se afdracht aan Europa te ijveren en voor de bewindsman erelid van bet CDA Ie

maken, omdat hij in elk get.il giwd kan rekenen. Anderen we/en erop dal Ik'l parlement peen goede beurl maakl dom de eigen yukoslenvcrcAWiiing met let discussie te willen stellen. Voor de beeldvorming is dal niet gunstig, erkende Oomen. maar ze slclde ook dat bet om slechts een fractie van alle uitgaven gaal. Zij ging terug naar Brussel met de duidelijke boodschap van haar Friese partijgenoten dat de Europese Unie hel over de hcic lijn zuiniger aan moet doen

Zë zijn te vinden bij Orvelte. Gasteren. Lheebroek, Nieuw Dordrecht en Yde. De laatste is speciaal voor de nieuwe uitgave bedacht en samengesteld: de overige vier zijn gedeelten van reeds bestaande Knapzakroutes.

Knipsel

Ditum

Help, delen van Drenthe dreigen te verzuipen HOOQEVEEN/ASSEN -

Zuidelijk

Drenthe staat grote wateroverlast te wachten als het nog twee dagen zwaar blijft regenen- Die voorspelling doet sectorhoofd water en werken F. Benning van het waterschap Meppelerdiep. Nu al kan een klein deel van de in totaal 60 gemalen van het schap de zondvloed niet aan. Zoals bij Dalerveen. Daar heeft Benning vandaag een noodvijzei laten installeren. Meppelerdiep beschikt echter over lang niet genoeg van deze hulppompen om alle gemalen te versterken. "We hebben het afgelopen weekeinde ruim 50 millimeter regen gehad in dit gebied. Als we in zo'n korte tijd weer zoveel regen krijgen, komen er grote gebieden onder water te staan." Benning schat dat het om grofweg 800 hectare gras-

CU.V-.O. l"l.u..A$ land kan gaan.'met name ten noorden van Ruinerwold. Het waterschap heeft inmiddels een berg zandzakken laten vullen. Die liggen klaar om de overbelaste kade langs de Oude Vaart bij Ruinerwold te venterken. Daar is afgelopen weekeinde permanente bewaking geweest omdat gevreesd werd voor doorbraak van de verzadigde kaden. Het water stond op nog geen tien centimeter onder de rand. Inmiddels is het peil iets gezakt, maar Benning en zijn collega's volgen de weerberichten met argusogen. Het grote probleem is volgens Benning dat momenteel elke druppel regen die er valt moet worden afgevoerd. Onder normale omstandigheden zakt de regen een aardig eindje de grond in. "Je kunt MiddenDrenthe vergelijken met een spons. Die neemt heel wat water op. Maar deze spons is nu zo vol dat er niets meer bijkan. Alles wat er nu nog valt, moet je wegpompen en waar dat niet meer lukt, krijg je problemen. Daar komt de zaak blank te staan." De volle spons signaleert Benning vooral in de wereld ronde Beilen, Westerbork, Wijster en Drijber, maar ook bij Nieuwlande ligt narigheid op de loer. Minder sombere geluiden komen er uit het noorden van Drenthe. Het waterschap Hunze en Aa is sinds gisteren bezig

om maatregelen te nemen die wateroverlast moeten voorkomen. Volgens een woordvoerder van het schap is er nog nergens sprake van serieuze problemen. Wel worden, om die te voorkomen, op verschillende plaatsen dijken en kades versterkt en opgehoogd. "We kennen onze kritische plekken. Dus kunnen we aan de slag voordat het echt uit de hand loopt", aldus de woordvoerder. Zo zijn kades opgehoogd tussen Zuidlaren en De Groeve en langs de Drentse Aa bij De Punt. De weersverwachting voor de komende dagen stemt de leiding van Hunze en Aa wel zorgelijk. Als de wind in de noordwesthoek terecht komt, kan er niet op zee worden geloosd. De provincie heeft gedurende de afgelopen nacht het waterpeil in de Verlengde Hoogeveensche Vaart drastisch verlaagd. Het peil was de afgelopen dagen opgelopen tot 15 centimeter boven normaal tussen de Ericasluis en de Noordscheschutsluis. Door te spuien is een buffer geschapen om de verwachte regenval van de komende dagen op te kunnen vangen. Volgens een woordvoerster van de provincie staat het water in de Drentse kanalen weliswaar hoog. maar is er van een problematische situatie nog nergens sprake. Er kan ook nog steeds probleemloos worden gespuid op het Ijsselmeer vanuit het zuidelijk deel van Drenthe.

pagina

Voorfinanciering door provincies kan uitstel aanleg wegen afwenden Van onze redacteur

5C

^lty

Den Haag - De provincies die zich lekortgedaan voelen, nu het kabinet een aantal investeringen in wegen heeft uitgesteld, zullen hel overleg naarin het kabinet wil napraten over het Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (MIT) aangrijpen om hei uitstel ongedaan de maken. Voorfinanciering door provincies of regio's lijkt het beste middel om dat te bereiken. Het kabinet heelt in lotaal 67 miljard beschikbaar vour investeringen in infrastructuur tot en met 2010. Dal is 12 miljard meer dan in het regeerakkoord was afgesproken. De verlanglijstjes die de provincies hadden ingeleverd, gaan gewoontegetrouw het beschikbare budget te buiten, en dus heeft het kabinet een aantal projecten moeten uitstellen. De 'herpriolcring' waartoe hel kabinet heeft besloten, komt erop neer dal investeringen in hel wegverkeer op een lager pitje worden gezet, om meer geld te kunnen slekcn in het openbaar vervoer, de binnenvaart en hel goederenspoor, zo blijkt uit de bijstelling van het MIT waarover het kabinet op 23 oktober een besluit nam. Wat betreft het openbaar vervoer heeft het kabinet ontsluiting van de Vinex-wijken rond de grote steden (door middel van lightrail-verbindingen, zoals sneltram en metro) als speerpunt gekozen. Van de investeringen in de binnenvaart springi plan voor hel bevaarbaar maken van de Fries-Groningse kanalen voor 'drielaagscontainervaart' tussen Lemmer en Delfzijl.

aanleg van een slukje snelweg lussen Venlo en de Duitse grens (A74) en de oplossing van knelpunten in de A2 in en rond Maastricht (onder meer door de bouw van een nieuwe verkeersbrug over de Maas). Nourd-Brabanl moei het voorlopig stellen zonder directe snelle verbinding lussen Eindhoven en Oss (A50). Ook hel uitstel (tol na 2010) van een snelweg tussen Dinteloord en Bergen op Zoom (A4), hel ontbrekende sluk in de roule Amslerdam-Anlwerpen, is een tegenvaller voor Noord-Brabant. Zeeland vangt voorlopig bot met het plan voor de oplossing van de knelpunten in de N57 Vrouwenpoldcr-Middelburg (onder andere door middel van een aquaduct). En ook het plan voor een tunnel onder het kanaal van Gent naar Terneuzen bij Sluiskit is voorlopig geschrapt.

TWaterbeheer

moet beter ter voorkoming van^atei;overfast' • MIDDELBURG (ANP) - Het Ne-

derlandse beleid voor de waterhuishouding moet meer samenhang gaan vertonen. Bij wateroverlast, zoals de afgelopen dagen, verdwijnen grote hoeveelheden water via de riolen of door wegpompen naar zout water, terwijl op hetzelfde moment de bodem steeds verder verdroogt en de vraag naar water toeneemt. Hoofdingenieur-directeur H. Saeys van Rijkswaterstaat Zeeland zei dat gisteravond in Middelburg. Hij sprak daat na de ledenvergadering van de Zeeuwse Milieufederatie (ZMF) over het thema 'de lessen van de wateroverlast'.

Het aanleggen van waterbekkens heeft volgens Saeys weinig zin, mede omdat veel water verdampt. Saeys ziet meer in ondergrondse voorraadvorming in de lager gelegen poldergedeelten, waar nu bij flinke regenval wateroverlast ontstaat. De bestemming van die gebieden zou dan moeten veranderen.

Riool Ook zou er andere rioolstelsels moeten komen. Saeys realiseert zich dat de veranderingen niet van de ene op de andere dag verwezenlijkt kunnen worden. „Maar we moeten gezien de huidige grondwaterschaarste niet beginnen als het te laat is", betoogde hij.

Knipsel krant O 5 NOV. 1998

Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Informatie & Documentatie Postbus 20906 2500 EX Den Haag

Wateroverlast 2 8 OKT. 1998 — 0 MOV. 1998

Verzorgd door de afdeling Informatie en Documentatie Hoofdkantoor van de Waterstaat tel. 070-3518006

Knipsel krant

Datum

pagina J_

05BOV. S98

Problemen door storm en Tientallen miljoenen ...

WESTEN KAN REGEN NOG AAN

Stortbuien Verwoesten de oogsten DOOR ONZE NIEUWSDIENST Den Haag — In het oosten en noorden van ons land dreigen de gevolgen van de regen grote vormen aan te nemen. In Drenthe is de situatie kritiek. Daar is vanmorgen de Rampenwet in werking getreden. Kanalen en vaarten treden buiten hun oevers. In Stadskanaal moest een ziekenhuis vanmorgen afdelingen sluiten. In Coevorden en Zwolle zijn crisiscentra ingericht. Polders zijn ondergelopen en dijken worden versterkt. Straten staan blank en kelders zqn volgelopen. Om Meppel droog te houden worden gebieden buiten de stad onder water gezet. Ooi itó tiberen zitten met de handen in het haar, omdat hun ' oogst verrot. De schade wordt 'geraamd op 200 miljoen gulden. De Tweede Kamer wil dat minister Apotheker opnieuw met landbouworganisaties gaat praten over een schaderegeling. Afgelopen nacht is er beperkte dijkbewaking ingesteld óp kwetsbare punten in Delfland. Het gemeentehuis in Delft was de hele nacht bezet. Problemen hebben zich echter niet voorgedaan, maar het schap zegt dat alertheid blijft geboden. „De verwachting voor vandaag is dat er 15 millimeter regen gaat vallen en dat kunnen wij goed aan", aldus een woordvoerster. De waterstand in de Rijn en de Waal stijgt sinds anderhalve dag razendsnel. RijkswaterWFMRKFIEK RICKTMISENT staat verwacht echter geen ern- sel kon niet meer worden gerestige problemen. Het verkeer den. De wegen rondom Den ondervindt in toenemende Haag slibden vanmorgen dicht mate overlast. De A28 bij Hoo- als gevolg van het slechte weer. geveen moest vanmorgen in al- In Schiedam stortte vanmorgen lerijl worden afgesloten wegens het dak van een bouwmarkt in een ondergelopen viaduct. Ook op provinciale wegen in Overüs- door het water.

.£$•.

Rotterdam—Het stormachtige weef, gepaard gaande uua nevige ifèeitiriheelNederlandernstigeprpblemenveroorzaakt.VoóraldeviernoordeÜjkep] ""ivrèrden zwaargetroffen. In Friesland kwamen de waterschappen vanochtend in een s tig bij d t het water een kritiek punt dreigt te overschrijden.. ..,,••-*. ";!;• o . Op tal van plaatsen, zoais in Dren- J—-*-*---•-—"- '-•-• --•--•'---•-• • the, liepen viaducten en tunnels de gróte hoeveelh plaatSea'-wel buiten de, oevers. onderwater. Rijkswegen moesten Schade: ^enkele .: Söinniige uiterwaarden lopen onworden afgesloten. Brandweer en dens. der. i ^ r S ï t w ) . :'*.'T>. . andere hulpdiensten hadden han- In StadsjptnaiJ, in De hulpdlenstefljriaeregio Zwol^ één ziekenhuis le hebben vanochtend een crisisdenvol werk aan het leegpompen md. Kantoren; dé centrum ingericht vanwege:'de van ondergelopen woningen, kel..., bedrijfsrestaurant watefoveriast Vooraf dë IJsselse ders en bedrijven. De schade in heel het land wordt geschat op „„..„., door net noodweer blank. Vecht en het Meppelerdiep dreiDe NS waarschuwden overal in de. gen . ernstiger wateroverlast te tientallen miljoenen guldens. Vannacht, everiaa vieruur, botste noordelijke provincies • voor bet gaan -veroorzaken, zegt 'een uitvallenyantrejneh." >..•. ',••• •:' woordvoerster van Rijkswaterhet binnenschip .Gouwestroom, geladen mét kerosine, frontaal te- In Coevorden, eveneens zwaar ge-: 8 t a a t : : tepffenjdoor.liet noodweer,.werd. "<"ii de voorstelde^ van, J - - * — ; vanochtend ia alierlijl een; crisis-, gover' • centrum-ingericht^nadat de dü-IJsselbij Krimpehaani ken • langst het Stielljeskahaal De tomvlóedteniig.was.gedeél:, dreigden door.te breken.,-Overal werden zandzakken gelegd. Hier. telijk' gesloten'inTCrbandhik hèt bané weer;'.In Sclüédarn stortte ' en daarin de woonwijken Pop-, penhare, Binnenvree en Buitenplatendïïc van de Gamma Bouw- vree stond het al op de dijken en; markt in. Het dak bezweek onder kwamen,polders blank te staan; '; De hevige valwinden waren gisteravond fataal voor een enorme tent op het plein van de Martinihal in Groningen. Hij was daar opgericht om meer ruimte te bieden . aan de Europese beroepenwedstrijden EuroSkills 98. In Harlingen.had een Jiagelbul een Verwoestend effect op auto's op de parkeerplaats voor de veerboten naar de Waddeneilanden. Dertig voorruiten gingen 'volledig aan diggelen.

Binnenzee De Noordoostpolder vertoonde vanochtend overeenkomsten met een binnenzee. Veel akkers staan onder water, tochten en vaarten zijn overvol. In Tollebeek; het. laagste punt in de polder, zijn veel kelders ondergelopen. Het water in de Urkervaart staat al tot aan. de kaderand. Mét zandzakken probeert men te voorkomen dat. de dorpskern overstroomt. • De waterstand in de Rijn en de Waal stygt sinds anderhalve dag razendsnel door de overvloedige regenval. Rijkswaterstaat OostNederland verwacht echter geen ernstige hoogwaterproblemen, al treden de rivieren óp diverse

Knipsel

Datum

pagina

u o ..o

Nooddijken en zandzakken tegen het water VERV0UVMV00RPA8IIU Den Haag — De spanning in het noorden en oosten stijgt met de minuut. In Groningen worden nooddjjken gestort; vooral omdat de weersvooruitzichten slecht zijn. Als de wind naar het noordwesten draait, wordt spuien op Dollard en Waddenzee problematisch. In Friesland voeren de waterschappen spoedoverleg over noodmaatregelen. Het Lauwersmeer, dat als opvangbuffer fungeert, zit bijna vol. Binnen enkele

dagen dreigen problemen. In het westen van Groningen is de situatie kritiek door opstuwend water vanuit Friesland. De Hoogeveensche Vaart bij Noordscheschut is buiten zijn oevers getreden; twintig huizen worden bedreigd. Bü Coevor-' den dreigt het Stieltjeskanaal te overstromen. Kades langs kanalen in Zuidoost-Drenthè zijn uit voorzorg opgehoogd. Het waterpeil in de Noordoostpolder blijft stijgen met vijf centimeter per uur. De twintig extra pompen die de brandweer heeft ingezet, voldoen niet. In

Tollebeek, het laagste punt van de polder, zijn al overstromingen gemeld. Bij een veehouder in Gjjsselte zün door de wateroverlast zeker 16.000 kuikens omgekomen. •'.'., •

Aanrijdingen Het verkeer heeft vanmorgen fors te leiden gehad van het slechte weer. Volgens de politie zijn liefst vijftig aanrijdingen gemeld, terwijl dat er normaal ongeveer twintig zijn. Vanuit het logistiek'centrum van het Nationaal Coördinatie Centrum (NCO in.Zoetermeer

zijn vandaag vijfduizend zand- over' een jaar bedraagt 760 zakken naar het noordoosten millimeter. Tot nu toe kwam gestuurd. Het NCC heeft veer- in Dé Bilt 962 millimeter tig- i vijftigduizend zakken be- naar beneden temjjl 691 milschikbaar. ,' '.".'• limeter' over eén jaar norVolgens het KNMI in De Bilt is maal is; Öok tri en op Schiper het afgelopen 'etmaal in het hol kwam al veel 'nattigheid noorden en oosten een kleine 80 térécKti'-réapéctÖSélük 951 millimeter water ° gevallen. en' '936- millimeter. Ook' in Deze hoeveelheid is van belang, Zuid-Holland komen de reomdat een van de criteria voor cords'in zicht. Bij Valkende wettelijke schaderegeling is burg valt normaal per jaar dat er in twee dagen 100 millK. _768.min,_maar er ia al 878 meter moet zijn gevallen.. ,_ mm gevallen. Ook Hoek van Op verscheidene plaatsen is al - .Holland staat roet.955 milli; bijna 1000 millimeter neerslag" 'meterjtrïorniaa] 613 mm) in is gevallen. Het gemiddelde de hoogste regiohen.

Storm veroorzaakt flinke wateroverlast in Noorden . •

Groningen — Het stormachtige weer heeft in het Noorden van het land flinke wateroverlast veroorzaakt De ernstigste problemen deden zich gisteren voor in Groningen, Friesland en Overijssel. De kanalen ten noorden van de stad Groningen konden als gevolg van de zware regenval en de harde wind het water haast niet meer verwerken, „Als het weer zo bluft, krijgen we een kritieke situatie. Het gevaar is reëel dat dorpen als Bedum en Winsum en de Groningse stadswijk Beijum deels blank komen te staan," meldde J. Sietsema, rayonopzichter van het

•

. • * • • •

>

•

.

\ ' . . i - '

1

- .

waterschap Noorderzjjlvest. krijgen het bijna niet meer kwijt" Het waterschap had zesduizend • ••Ook elders in de provincie is de zandzakken klaarliggen. „Om 'S' «waterstand op sommige plaatsen nacht niet voor verrassingen te- .•'meer dan:een halve meter-hoger komen, hebben we op vier zwakke • • •: dan normaal, maar. is d e situatie plekken tussen Onderdendam en in ieder geval nog voor 24 uur beBedum bij het Boterdiep en het heersbaar, stelt de provincie.. Winsumerdiep zandzakken ge1 plaatst. Er kan nog 25 centimeter Oogst bij in de boezem. Dan is het voor- Boeren in Friesland hebben grote bij." problemen om hun oogst van het land te halen. Volgens de inventaVolgens Sietsema kan het water- risatie van landbouworganisatie schap door de straffe inlandse FLTO zit er nog ruim driehonderd wind niet spuien op de afwate- hectare poötaardappels in de ringskanalen. „De gemalen pom- grond en 175 hectare consumptiepen het water als het ware rond en aardappels. Ook de oogst van ui-

en, bieten en winterwortelen loopt.grote vertraging op. „Als er vandaag inderdaad volgens de voorspellingen twintig tot veertig millimeter regen valt, dan is'de oogst niet meer te redden," aldus beleidsmedewerker F. van de Lindeloofvan de FLTO. Het Waterschap Friesland houdt de waterstand scherp in de gatea „We zullen dan moeten bekijken welke polders we vol kunnen laten lopen zonder dat de bewoners van Friesland daar last van krijgen," vertelt M. Hallema van de afdeling boezembeheer van het waterschap. Gisteren werd het

overtollige regenwater via de gemalen aan het IJsselmeer en de Waddenzee weggepompt Ook,dé land- en tuinbouwers in Noord- !en. West-Overijssel kunnen, al weken het land niet op. Waarschijnlijk gaat 70 procent van de aardappeloogst verloren. Maar ook over de maïs en de suikerbieten, waarvan de oogst binnenkort moet beginnen, maken de boeren zich ernstig zorgen. Op het kantoor van de* Gewestelijke

Land- en tuinbouw Organisatie (GLTO) in Deventer staat de telefoon al dagen roodgloeiend.

Kotte piepers nog geen nationale ramp VAN ONZE VAN ONZE CORRESPONDENT CORRESPONDENT GRONINGEN — Zeker een ramp. Maar geen gift als schadevergoeding. Wel een overbruggingskrediet om een faillissement te voorkomen. PvdA-parlementariër en boer H. Waalkens uit Finsterwolde durft zijn standpunt ook na nog eens een week bakken regen uit de hemel vast te houden. Boeren kennen tenslotte ook vette jaren waarin ze kunnen reserveren voor moeilijke tijden. Wel wil Waalkens onderzoeken of er voldoende fiscale maatregelen zijn voor zo'n spaarpotje. Voormalig provinciegenoot en tegenwoordig landbouwminister Apotheker sluit zich aan bij Waalkens. De vleespotten van het rampenfonds gaan niet open vcor de boeren in het noorden en oosten, hoe hard de boeren en hun belangenclubs ook piepen. Pas wanneer er in twee dagen meer dan 100 millimeter regel valt is er kans op een

uitkering, uitkering, stelt stelt de de wet. wet. Het Het standstandpunt van de nieuwe minister van Landbouw is niet verwonderlijk. Hij spreekt niet van "boeren', maar van 'agto-ondememers'. Hoeveel neerslag hoort bij het ondernemingsrisico, daar draait het inmiddels om. Een onderling fonds waarin boeren geld stoppen in goede jaren om de magere tijden door te komen en het bedrijfsrisico te verminderen, is er niet. Anderhalfjaar geleden is het idee voor een rampenfqnds voor het laatst door de boeren van tafel geveegd. Waalkens suggereert dat boerenbelangenorganisatie LTO het nog maar eens moet proberen.. Met de huidige rampverhalen is er wellicht meer draagkracht. Alhoewel Waalkens tegelijk erkent dat zo'n buffer moeilijk blijft. "Want zo erg als de wateroverlast nu is, heeft zelfs mijn vader niet meegemaakt.. Op zich zou de complete Neder:

landse landse landbouw landbouwde de huidige huidige probleproble- hulpfonds hulpfondsisisdat datde deopbrengsten opbrenc ook men kunnen dragen. De sector is zonder langdurige hoosbuien al goed voor ƒ 42 mrd jaarlijkse pro- sterk fluctueren. Dat bewijzen de ductie (0,4% van wat het land pres- grillige inkomensstaatjès van het teert), volgens het Centraal Bureau Landbouw.-Economisch instituut. voor de Statistiek. De akkerbouw- De gezinsinkomens van akkerbousector, die traditioneel het meest ge- wers . lopen . sterk . .uiteen van voelig is voor het weer, is echter een ƒ 40.000 tot een. uitschieter van kleine sector met ƒ 3,2 mrd produc- ƒ 105.000, Daarbij zijn de bietentie, waarvan de aardappels op kop boeren het constantst. Bij aardapliggen met ƒ 1,6 mrd. Omgerekend pels wisselt de opbrengst sterk. is de huidige waterschade in het •Het .voorstel van. Apotheker om noorden van minimaal ƒ 260 min de'nood, té lenigen .mét goedkope goed voor 8% van de jaarlijkse ak- kredieten past in de trend dat akkerkerbouwomzèt.' Het is- onwaar- ~ bouwers-In toenemende-mate een schijnlijk dat bijvoorbeeld kippen- beroep op vreemd geld doen bij fihouders of tuinders mee gaan beta- nanciering van het bedrijf. In 1990 len aan een fonds voor hun land-! was het aandeel van vreemd vermobötnvcolléga's. Daardoor wordt het gen nog 23,6%, tegen 49,4% het aframpenfoqds.een kostbare zaak. gelopen jaar. Wellicht, stelt Waalkens,. kan het ministerie een voorzet geven en een bedrag beschikbaar stellen om de ZIE OOK PAGINA 6 sectoreenduwtjeüiderugtegeven. • Suikerfabriek gedupeerd Coxnplicereride^/Tactor. van zo'n

JMëerslagreeord van 1965 sneuvelt wellicht Venu* ran oagfna 1 Het KNMI sluit niet uit dat het jaarrecord van 1965 sneuvelt Toen werd over het gehele jaar 1151,9 millimeter neerslag gemeten. 'Of dat wordt overtroffen, is moeilijk te voorspellen', zegt voorlichter H. Geurts. 'Maar als november en december zich normaal gedragen, zou dat best kunnen gebeuren.' In de nacht van dinsdag op woensdag is op sommige plekken

in de noord-oostelijke provincies negentig millimeter regen gevallen. Dat brengt het totaal deze maand op 120 millimeter neerslag, bijna het dubbele van wat gewoonlijk in oktober valt. Weerkundigen verwachten pas na zaterdagochtend een omslag in het weer. Tot het weekeinde valt er in het Noorden naar verwachting nog ten minste dertig millimeter neerslag. De overvloedige regenval heeft naast de enorme schade voor boe-

ren en tuinders op tal van andere . ,.._r,en het normale waterpeil. plaatsen voor leed gezorgd. Op . .Uit-keiders moesten kostbare verschillende plaatsen moesten stukken naÖS^droge ruimten gecampings en bungalowparken brach^wordenT'Met de extreme ontruimd worden. In het Drenth- regenval Van^de afeelopen dagen se Gasseltemijveen werden is volgens de conservator van het 160 asielzoekers uit hun natte op- museum bij de bouw geen rekevanglocatie gered. ning gehouden. In Groningen drong water het Voor zover bekend heeft het Groninger Muséum binnen door noodweer êên 'dodelijk slacKtölër het hoge peil in het Verbindings- tot gevolg gehad.-Het beérof^eenkaftaa! waarin het museum ligt. vrouw die op de N37 bij het Via de ramen stroomde het water Drentse Nieuwlande door aquade expositieruimten van het mu- planing slipte, van de weg raakte seum binnen, die zijn aangelegd en tegèneen boom botste.

Knipsel

Datum

O 5 KOV. 1333

Kanalen in Drenthe stromen over na ongekend natte nacht Vmörae correspondente NOORDSCHE SCHUT - Met laarzen onder zijn grijze pak staat de burgemeester van Hoogeveen op de ophaalbrug in het dorp Noordsche Schut Het water van de Verlengde Noógeveense Vaart staat tot de rand. „Rampzalig voor de mensen, al dit gedoe", zegt hij. In de nacht van dinsdag op woensdag viel er tachtig milimeter regen in Drenthe, meer dan er normaal in de hele maand oktober valt Oe afgelopen honderd jaar is dat niet voorgekomen. Voor Noordsche Schut was het achttien jaar geleden dat er water uit de vaart over de straten en in de kelders liep. Een rayonopzichter van de provincie en de sluiswachter staan sinds middernacht bij de sluis, de deuren zijn onder water verdwenen. In totaal is hét nu ruim zestig centimeter hoger dan normaal. Aan de overkant, waar de kade iets lager is en inmiddels een dam van zand is opgeworpen,

stroomde de vaart vanochtend vroeg over. Wonderwel hielden de bewoners van de oudere huizen aan het water droge voeten. „Het liep via kleine paadjes naar de weilanden", zegt de rayonwachter. Aan de andere kant van het water ligt een nieuwbouwwijk. Jongens uit de buurt hebben zich spontaan gemeld om zakken met zand te vullen, Een schoolklasje kijkt toe. Een vrouw maakt videopnamen. „Voor m'n man, die is een paar dagen weg." Na een tijdje komen er vrachtwagens met zand. Het zand wordt in hopen op de kade gelegd. „Dan kunnen we snel de kade ophogen, als het water er ook aan deze kant overheen dreigt te komen", zegt burgemeester Urlings, op zijn eerste werkdag in Hoogeveen. Het is nu al een paar uur droog, maar gerust is hij er nog niet op: „Oe wind is fors aan het opsteken." „De eerste dagen zitten we hier nog wel mee", voorspelt de rayonwach-

ter. En hij legt utt wat de afvoer van het water extra lastig maakt: „We 'noemen Drenthe wel hef omgekeerde soepbord. Het watéf rnoetervia de zijkanten af, maar' dat kan maar op een paar punten. Via Meppel' naar hef Usselmecf of via Coevorden naar de Vecht" Om de hoek bij café Troost tégenover de brug verdwijnen de bumpers van auto's in diepe plassen. In een paar huizen aan de Molènweg kwam het water vanochtend de woonkamer in. De bewoners hebben even hun toevlucht gezocht bij kennissen in het dorp. „Voor het water rond acht uur door de houten vloer naar boven kwam, konden.we alles nog net op lijd op klossen zetten", zegt A. Zljnge. Nu is het weer gezakt een laag blubber is achtergebleven. In de kelder drijft nog van alles in het rond, vertelt ze: etenswaren, flessen, de sapcentrifuge. „Eerst dachten we: oh nee hè. Maar het is nu eenmaal zo."

\

De Noordoostpolder als badkuip Gewassen die nog niet zijn gerooid rotten weg Van een onzer verslaggeefsters TOLLEBEEK - Doordat er in korte tijd 76 millimeter water is gevallen, staan de sloten in de Noordoostpolder vol. De gemalen kunnen het niet aan omdat ze slechts 13 millimeter per etmaal kunnen verwerken. De polder is een badkuip geworden. „Een ramp", zegt W. Schutte van de Fries-Flevolandse Land- en Tuinbouw Organisatie (FLTO). „Ongeveer de helft van de aardappelen, uien, witlof, winterpenen, suikerbieten en bloembollen staat nog in de grond. Het grootste deel zal verloren zijn." Bij het gemaal De Kievit aan de rand van Tollebeek -het laagste punt van de polder- sjouwen mensen van het waterschap met zandzakken. „We zijn vannacht bijeengekomen", zegt een man, die een zandzak aan de rand van het water legt. „Toen we de situatie hier zagen, hebben we ons personeel uit bed gebeld." Met man en macht is gewerkt om de waterschade te beperken. Met een extra pomp probeerde men het water van het gemaal naar de Urkervaart te verplaatsen. „Dat ging even, maar de Urkervaart staat nu net zo hoog." Langs de weg naar Urk staan koeien

mistroostig zij aan zij. Ze kunnen weinig anders, want de weide heeft nog maar enkele droge plekken. Een kudde schapen had vanmorgen minder geluk. Hun weiland was helemaal ondergelopen. Vrijwilligers hebben ze met boten op het droge proberen te zetten. „Het waren net sponzen, loodzwaar waren ze door al dat water. Je ging bijna door je rug als je ze over de rand van de boot wilde tillen", zegt een vrijwilliger. „Het was zo zielig, sommige schapen waren zo wanhopig dat ze tegen bomen aan stonden te klimmen, om zich maar in veiligheid te brengen." Maar het dierenleed wordt bijna vergeten in de dorpen. In Tollebeek staan mensen langs de Urkervaart, die buiten z'n oevers is getreden.' „Het water heeft hier nog nooit zo hoog gestaan", zegt een belangstellende uit Emmeloord. De fietspaden langs de vaart staan onder water. Aan de lantaarnpalen en de bomen in het water is af te leiden waar de kade hoort te zijn. Mannen met lieslaarzen aan proberen de kaderand te vinden, waar ze hun kruisertje aan vast willen leggen.

•J

De polder biedt een troosteloze aanblik. Veel akkers staan blank. Uien drijven massaal voorbij en de aardappeloogst is verloren. Het is letterlijk rotweer voor de gewassen die nog niet zijn gerooid. Piet Keur kijkt vrolijk. Hij heeft de oogst van dit jaar al binnen. „Ik heb geluk gehad. Door de slechte zomer durfte ik het niet aan om nog wintertarwe te zaaien", vertelt hij. „Begin oktober hebben we met twaalf in plaats van vier man de aardappelen en bieten gerooid. Twee nachten hebben we doorgewerkt Het was zwaar, maar nu ben ik er blij om dat we dat zo hebben gedaan." Zijn zoontje komt enthousiast aanrennen. „Ik kom op tv, ik kom op tv", roept hij naar zijn vader. Cameraploegen zijn inmiddels overal in het dorp te vinden.,-.Helaas jongen", zegt Keur, „RTL 4 kunnen wij niet ontvangen." Teleurgesteld fietst het jongetje naar huis, over een van de weinige fietspaden die nog begaanbaar zijn. :.-:?.' In het gemeentehuis in Lelystad is een crisiscentrum ingericht Dit crisiscentrum dient vooral ter informatie van de pers. '

Mogelijk toch schade-

;!De regen als ramp ^DEiBOEREN in het noorden 'dottrde aanhoudende regen-

ndèr Voorwaarden steun in het l -vooroltzichtgesteld.Minister ' (Van onze polltiejife redactie) DEN HMG w, Boeren In het ''Apotheker (Landbouw) stelde noordenv«n O&sten van het |iiyiQ CUQ^QDD M^ffl^ff^^^rd door houdend op, maar onder •^Ha van de steeds slechter : wpiqjCJidcoinst«>n ff tefï^ Maar dan •L boeren wellicht toch tnoet eerstrftajfoldaanaan de criteria die yitn v^rtysififfll in &n tegemoet 2ien. de Wet waterschade. Dat Fverwijst daarvoor minister Apotheker 'van Landeöjtenavan de wette-; bouw gisteren laten weten. Eerder had hy gezegd de waterschade tot het-nomale be*. drijferislco te rekenen.' <;hoéwëldet __w __ ' Eén van; de b*U " ï'algaüw neigt naarr il Maar aan wettelijk _ is dat In 48irttrhon-: Idéstèun gaat iets rnfllnneter regen móet; ^waaide minister tecV'fVöliWnivihet ' i Hij gaat er in B pen etmaal al t i t t f f l i i n v . ts van uit dat ter gevallen. Een aïaer oiteri--; s,(>ifdernemers zijn um is dat sprake nïoetzjjn van omlopen waarvan zij maatscbajppcUjke:r<^..o]iJwrich[öïals het even kan tlng. Zodra aan dföcriteria is Sui dragen. Alleen voldaan, "Wil Apotheker getrof- ' '*' " skan fen boeren op dezelfde wqze te :• hulp schieten ali'de boeren in.: P hetzoiaêtt>imYwëïnJimYwëïïenJ
\Q.C>J-, L

DL De voorzie-V rtotdiwverzjjn.

ïprnbêïover?' Jtebverle-

Knipsel krant

Datum

pagina 4,

O 5 f.'OV. t99S

Striemende regen jaagt Friese aannemers naar binnen Van onze correspondent Hilco Wojniaar IIBERBNVKI-.N . Het onverander-

lijk slecht e W eer veroorzaakt ook in l'rlesland veel onzekerheid over het behoud van banen en overlast op bouwplaatsen. Aannemers proberen op alle manieren het werk voort to ratten door zoveel mogelijk binnen aan de slag te gaan. Waar dat niet mogelijk is. llKKcn de werkzaamheden stil. uit leidt in sommige gevallen „I tot aanzienlijke schadepon ten. Directeur W. |>osinia van het gelijknamige nirisolbedrüf in Noordburgum is biuw dal een grooi deel van zün vynituiiliTd metselaars tijdelijk de WW hi aart moeten, "Metselwerk gebeurt im eenmaal buiten. Mgn jongens iiioi.se-lcn znlang hel kan. zelfs als liet pUpenstolen regent. Maarbij
veringsdatum van 23 april 1999 wordt gehaald. Directeur L. Westerbaan van het gelijknamige aannemingsbedrijf uit Leeuwarden is ook terneergeslagen door de slechte weersomstandigheden. Het bedrijf werkt aan de realisatie van het transferium bij Drachten. "Muren dreigen om te waaien door de harde wind en moeten dus extra gestut worden. Verder hebben we het onder controle", vertelt de directeur. "We verplaatsen onze werkzaamheden zoveel mogelijk naar binnen. Maar dat gaat niet altijd. Je gooit niet zomaar even een zeiltje over zo'n project als het iransferium. We hebben het wel over tienIn Grou zijn pompen ingezet op een bedrijventerrein. duizenden vierkante meters!". Foto: Noordoost/Alex de Haan Aannemer Nijmeijer Nagele BV problemen met het slechte weer", "Met dit weer krijgen we het asfalt moest gisterochtend in opdracht vertelt directeur A. Lont van het ge- er niet op", legt projectleider P. van het waterschap Noordoostpollijknamige bouwbedrijf in Sint An- van Priesum uit. "Zodra het droog der in alle vroegte vol aan de bak naparochie. Het bedrijf moest wordt, kunnen we weer aan de in Tollebeek. Daar dreigde een noodgedwongen een aantal bouw- slag. Maar daar lijkt het voorlopig dijkje over te stromen. Met behulp van kranen die grond aanvoerden projecten slilleggen. omdat de niet op." grond te zompig was voor het Het stilleggen van de asfalterings- en zandzakken, werd de dijk verkraanwerk. werkzaamheden betekent een stevigd. Gistermiddag leek de situVerder raakte een werknemer van schadepost van enkele tienduizen- atie onder controle. "Het water Lom nog betrokken bij een ongeval den guldens voor de bouwcombi- stügt nog steeds maar ik denk dat als gevolg van het slechte weer. natie. Verder ondervindt het ver- we het in de macht hebben", hoopt Door de harde wind waaide een lad- keer veel last van de het stilgeleg- uitvoerder J. N'ijmeüer. der op zijn hoofd. Hij liep een wond de werk, omdat het nog altyd over Volgens D. van Eerde van het wamet dertien hechtingen op. Ook ligt slechts één verkeersstrook mag terschap Noordoostpolder onthet cascowerk stil vanwege de stor- rijden. Door de harde wind zijn tol stonden er op meer plaatsen in de machtige wind. van de rood/witte-paaltjes en ver- Noordoostpolder "spannende siLont is dan ook buitengewoon onge- keersborden omgewaaid, die ook tuaties". Zo was een plaatselijke aannemer uit Kraggcnburg bezig lukkig met de slagregens en rukwin- tot extra overlast leidden. den. "We produceren de helft nüiider Verder liep een parallelweg van met het verstevigen van de loswal in deze plaats en dreigde een rijksweg 7 bü het klaverblad ondan normaal. Het is nu erg moeüyk om alle zeventig man die we in de der water. Met behulp van hydrau- scheepswerf in Vollenhove onder te lopen. buitendienst hebben, aan het werk lische kranen werd het talud van te houden. We kunnen niet meer dan de rijksweg verstevigd en zijn de De waterschappen in Friesland ons best doen." De aannemer bere- ontstane gaten met water onder- staken in de loop van de dag de kent dat hy door de weersomstandig- aan het talud gedicht met modder. koppen bü elkaar voor crisisbeheden per dag tussen 35.000 en Door de stagnering in de asfalte- raad, omdat het waterpeil verontring lopen ook andere delen van rustende hoogtes bereikte. Het 50.000 gulden schade Uidt. Bouwcombinatie 't Fean '99, die in het werk aan liet klaverblad ver- normale peil is veertien centimeopdracht van Rijkswaterstaat be- traging op. Zoals het openstellen ter en inmiddels bleek het water zig is aan liet klaverblad bij Heer- van de westelijke lus, het wegne- gestegen lot ruim dertig centimeenveen, legde vanwege hel nood. men van de tijdelijke t-splitsingen ter. Met de slechte weerberichten weer de asfalteringswerkzaamhe- en het opruimen van de verkeers- in liet vooruitzicht, zün de probleden aan de rijksweg tussen Heei- lichten. Van Driesum gaat er ech- men door wateroverlast zeker nog ter nog steeds van uil dat de ople- niet achter de rug. enveen en .loure stil.

X

'Het is dweilen met de kraan open' Van onze correspondent Moreel van Rijnbaeb ENSCHEDE -De bouw in het oos-

ten ligt nagenoeg plat vanwege de extreme wateroverlast. Bouwputten zijn in dit gebied zelfs veranderd in zwembaden. In sommige situaties variëren de waterstanden van een halve meter tot een meter. Asfalteren blijkt onmogelijk door verzadiging van de ondergrond. Aan- en afvoerwegen zijn onbegaanbaar door de modder. De overlast is het hevigst bij Hardenberg en Hengelo, Enschede en 01denzaal. Op sommige plaatsen viel in één nacht meer dan negentig milinreter regen. Aannemers proberen uit alle macht het overtollige water weg te pompen, maar er bliikl een schrynend tekort aan waterpompen. Over de omvang van de schade is nog geen zinnig woord te zeggen. Maar J. Morsink van Te Pas Weg- en Waterbouw uil Enschede berekent dat de extra kosten per project tot zo'n tien mille per dag kunnen oplopen: "Het is één grote blubberzooi. We proberen afvoergaten en depots te graven om de blubber en het water af te voeren, maar we kunnen niet meer aan pompen komen." Bijkomend probleem is dat de afvoerterreinen blank staan. Bij de nieuwbouw van woningen op het Enschedese Blenken-Koelinklerrein is de situatie zo extreem dat er water in een bouwkeelt is gestroomd. Ook bij de nieuwbouw van een winkelcentrum in Oldenzaal (tienduizend vierkante meter) wordt noodgedwongen gestaakt. Boormachines die palen in de grond moeten heien kunnen het werk niet doen. In Thiemsland.in Hengelo, waar 650 woningen worden gebouwd, staan bouwputten blank. De waterstanden lopen daar op tot veertig centimeter. "Je zakt tot over de enkels in de drek weg", zegt uitvoerder C. Antonisse van de Hollandsche Wegenbouw Zanen uit Hengelo. "Ik werk al dertien jaar bü dit bedrijf, maar zo extreem heb ik het nooit meegemaakt. Er heerst in deze regio algemene malaise in de bouw. Zelfs zandwinning is onmogelijk geworden. Het is dweilen met de kraan open." Overigens hebben de politie en het NVOft in Overijssel geen meldingen gekregen over schade.

Coevorden in rep en roer, behalve de postbode Mario Silvestcr COEVORDEN -

De postbode

ploegt moeizaam door het mulle zand op de Trekkenweg. Een verbeten, maar vastberaden trek op zijn gezicht: ook al breken alle dijken, de post wordt bezorgd. "Het water h»?f; gaten in de weg geslagen", zegi P Oostland, uitvoerder van aannemersbedrijf Hazelaar. Hij is verantwoordelijk voor het versterken van de dijken in en rond Coevorden. "De boeren hebben al het vee weggehaald. Als het misgaat komt alles blank te staan. We heiiben in totaal drieduizend kuub ^and gestort en nog een hele berp op voorraad. Voor het geval dat' Coevorden is n rep en roer. Lnngs

hel Stieltjeskanaal staat de dyk op verschillende plaatsen op springen. Zandzakken die van alle kanten worden aangesleept moeten erger voorkomen. Uit heel Nederland komen pompen om het overtollige water te lozen. Een sluis in het centrum kon de enorme hoeveelheid regenwater niel verwerken waardoor een groot gat ontstond. In de haast is een puinverharding aangebracht, zodal het water toch goed kan wegvloeien. Talloze woningen en gebouwen zijn beschadigd door de zondvloed. "We hebben geen idee hoe hoog de schade is. Er valt geen zinnig woord over te zeggen, het is een grote janboel", wanhoopt een woordvoerster van de gemeente. Oostland is vanaf 's mor-

gens half vijf in touw. "Wy coördineren het werk aan de dijken samen met het waterschap en de gemeente. We hebben twintig wagens ingezet en vijf mobiele kranen. We krijgen nog hulp van een groep militairen, die zullen de zandzakken vullen. Al met al zijn er een dikke honderd man ingezet".

Gaten dichten Het zwaarste karwei was het dichten van vier gaten in de dijk langs de Hoogevecnse vaart. Daar ging de grootste hoeveelheid zand naartoe. Alleen door snel ingrijpen kon worden voorkomen dat de aangrenzende weilanden hei"maal onder water kwamen ••:• staan. Uitvoerder Oosiland wjj.^t op het zand dat een halve motor

hoog langs het water ligt. 'Het is de vraag of het houdt als we nog meer regen krijgen. Gelukkig zijn er waterpompen in aantocht, die voeren het water af naar de Vecht. Dat heeft het waterschap geregeld." Een vrachtwagen met zand rijdt langzaam over de smalle weg. De uitvoerder gaat opzü en baggert langs de modderige waterkant. Over een lengte van zeshonderd nieter wordt de d(jk versterkt. "Wat dat geintje kost? Geen idee. dat is nu nog niet te overzien." De enige die onder alle narigheid rustig blijft, is de postbode. Nadat hij om het vernieuwde wegdek is «eiopen, stapt hij op zijnfietsen vervolgt fluitend zijn weg. Wat er ook gebeurt, de post wordt bezorgd.

Knipsel krant

Datum

O 5ftfOV.1938 Ophogen van dijken biedt uiteindelijk geen oplossing

Redmiddel: dijk doorsteken In Groningen zijn gisteren twee dijken doorgestoken. Waterkühdigen denken dat in de toekomst vaker land wordt prijsgegeven. Door een onzer redacteuren

DEN HAAO, 29 OKT. Het Neder-

landse waterbeleid is sinds mensenheugenis gericht op de bescherming tegen overstromingen. Toch rijn gisteren uit voorzorg op twéé plaatsen in Groningen de dijken doorgestoken. Door de overvloedige regenval was de druk op de dyken te groot geworden. Het provinciebestuur besloot daarom bij Klein Ulsda in de gemeente Reideriand en langs het Winschoterdiep nabij Hoogezand een gat in de dijkte graven. Het laten onderlopen van polders is een maatregel die de waterschappen door de eeuwen heen als redmiddel nebben ingezet. Door het overtollige water op te vangen In een overloop — meestal een kleine polder met weinig woningen — konden andere gebieden gespaard blijven. Omdat in Nederland door «jaren been steeds sterkere en hogere dijken werden gebouwd, nam de noodzaak van zul-

ke overlopen af. De laatste jaren is bij veel deskundigen op het gebied van water: beheer echter het besef doorgedrongen dat het almaar ophogen van de dijken uiteindelijk geéhoplossing biedt. Het zeeniveau en het waterpeil in de rivieren zal in de komende jaren verder stijgen. Tegelijkertijd daalt de bodem in Nederland door het droogmalcn van polders. Steeds meer waterbeheerders menen dat het water weer de ruimte gegeven moet worden. Voor de grote rivieren zijn al vergaande plannen om land terug te geven aan het water. In Duitsland zijn de laatste jaren grote overlaten aangelegd, die kunnen onderlopen wanneer het peil in de Rijn stijgt, En ook in Nederland worden hier en daar al dijken landinwaarts verlegd. Alleen al om ruimte te scheppen langs de Rijntakken heeft het rijk tot 2015 1,2 mijjard gulden gereserveerd. Overigens is alleen het verbreden van het stroomgebied van de rivieren jijet voldoende, zegt de Nijmeegse' hoogleraar prof.dr. 'A. Smjt&CeJiuidige stroomgebieden en o»k dergebicden die de afgelop 4 v te kampen p hebben met pen 4»én d N f t l deNmfteroverlast nebben bb volgens l hem «(voldoende 'sponswerking'.

Daardoor wordt het water nauwelijks vastgehouden. „Als er plotseling eengrote hoeveelheid neerslag valt. kunnen de afwateringsystemen het niet meer aan. Datzelfde gebeurde half september in het Westland, Zeeland en West-Brabant. Ons land is zo ingericht dat er nauwelijks ruimte meer is om het water op te vangen", zegt Smits. Het aanwijzen van gebieden die bijgrote wateroverlast kunnen onderlopen is daarom geen gemakkelijke 'opgave. Toch pleitte staatssecretaris M. de Vries (Verkeer én Waterstaat)'eind vorige maand op de Jaarvergadering van de Unie van Waterschappen ervoor dat'dé waterschappen gebieden aanwijzen die' bij een dreigende overstroming'als éérste onder•

»*.,.—_i -ijfcfliM ma,,.

lopen. „Dat Jis weleén-"".._ ~ .. , jbeshssing." Ook staatsbosbeheer voelt wel voor het teruggeven van land aan water. Veel natuurgebieden kampen vooral in dé'zomer met verdroging. Het laten onderlopen van die gebieden in de wintermaanden zou daarvoor een oplossing kunnen zijn.; Volgens de land- en tuinbouworganisatie LTO Nederland móet het prijsgeven van land echter alleen als laatste noodmaatregel worden ingezet.

Schadevergoedingen bij 100 millimeter in 48 uur Door een onzer redacteuren DEN HAAO, OKT. De ... 29.--.--•-,,-Wét — Te-.-

k i S h d (WTS) W bbft gemoetkoming Schade Rampen en Zware ongevallen is in juni 1998 in werking getreden en kcnt dri dne categorieën. egoeën. Bü Bij twee daarvan treedt dé wet automatisch in werking: bij overstromingen van rivieren één 'teveel aan water . . ,- door -- .--.-.-. uit de bergen en bii aardbevingen van 4,5 op de schaal van Richter of zwaarder. De derde categorie, wordt minder strikt omschreven. H t gaatt hierbij h i b i j om andere d rampen Het die qua omvang vergelijkbaar moeten zijn mét de eerste twéé' categorieën. Het vergt eén kabinetsbeslissing om deze derde categorie in werking te laten treden. Dat gebeurde ook in september bij de hevige regenval die toen het zuidwesten van Nederlandteisterde."' Het kabinet besloot toen dat de regeling van kracht zou zijn voor gebieden waar in 48 uur meer dan 100 millimeter water was gevallen. Die grens is gekozen omdat de 100-millimetergrens volgens het

KNMI minder dan eens in de 125 jaar voorkomt en daarom als'zeer uitzonderlijk' gekwalificeerd is. Daarnaast moest er sprake zijn van maatschappelijke maatschappelijke ontwrichvan ontwrichr " . . tingen moestenrr?. de hulpverleningsinstanties „meer dan normaal gesproken het geval is" met elkaar hebben samengewerkt. om de ramp te bestrijden. Op basis van 'die criteria is de wet toen in werkinggesteld, ' Mocht de WTS niet van toepassing zijn op het huidige noodweer, dan heen minister. Apotheker (Landbouw) al toegezegd een speciale regeling in het Borgstellingsfonds; op te willen nemen. Dit fonds,-waarin overheid, banken en landbouwbedrijven zitten, staat garant voor leningen die boeren bij banken afsluiten. Omdat banken zo geen enkel risico'lopen, is de rente vaak lager dan marktrente. Apotheker heeft voorgesteld het fonds open te stellen Voor extra leningen als overbruggingskrediet voor getroffen boeren.

' bedoeld zijni'vior sneuere waterafDoor een onzer redacteuren voer, verdroging van het gebied in de DWINGXLOO, 29 OKT. Niet overal hand gewerkt in Drenthe b water dezer dagen syOntdé waterhuishouding weeiop noniem aan overlast Voor natuurpeD te brengen heeft staatsbosbebeheerden ran het Dirlngetdmeld heer de afgelopen jaren sloten dkhtkan er niet genoeg regen vallen. ' gegooid en Temen gegraven met een Want de uitgedroogde hoogveengediameter van SO tot 100 meter. Van MedengedQcsiergoedMj. 'die vonten verwacht staatsbosbeH. Pietenma, opzichter bij staatsbosbeheer, constateert dat er wordt verdere uitdroging van de heer sponswerking. Het waterpeil fai tfcn nunden tijd 1.080 mulime-veengebeMen voorkomen. Daar- - wordt kunstmatig boog gebonden. tcr regen b (traliën In het Dwin- door blijven unieke gebiedsgebon- Pietersma: „Maar daar hebben we gdderreM ter grootte van vierdui- den planten als veenmos en Teenbes deze zomer weinig aan hoeven doen, zend hectaren. Ëen absoluut record, en ook speciale vlinders hier flore- het was gelukkig goed nat" Ook het bösheeft baat gehad bij zegt hl), sinds 1968. „Hoewel Ik ah De veengebieden in het Dwin- dé natte'zomer, aldus Pietersma. mens meeleefme» de akkerbouwers, hoop ik ah opzichter dat we dit Jaar gelderveld zijn gedeeltelijk •ontwa- „In geen' {aren hadden we overhannfftoroen boven de 1,100 millime- terd' zegt Pietersma. Dat komt door gende takken bil wandelpaden. ter." Zodra er in het Dwingdder- de grondwaterstand die de afgelo- ' Deze zomer was dat anders. Met reM meer dan 800 millimeter regen pen dertig jaar met gemiddeld eén man en macht hebben we gesnoeid. 1 Taltperjaar.vwdamptnletilhetre- meter b gedaald. Ook hebben Bomen en stnriken hebben ten enor! genmter. Pietersma: „Dan pas kunstmatige sloten en kanalen, die me groebport genomen."

Regen een zegeövoor veengebied

Samen redden wat er te redden valt den en politie is de burgemeester sinds gis-' spreekt van „een geweldige bureaucratie", droog kunnen houden. Zijn tuin staat teren in touw om de stad voor een over- Hij wijst erop dat s ochtends om 9 uur een blank. „De goudvissen uit de vijver liggen stroming te behoeden. Na 'overleg niet het beroep is gedaan op de militairen. Na vij- op Het gras , zegt hij. Hij heeft het water Waterschap besluit hij het bemalen ten' ven stelt hij vast dat ze zich nog niet heb-' met een pomp in de sloot geloosd. noorden van Meppel wat te temporiseren, ~ ben gemeld. Ter Beek schudt hét hoofd, hij Hoger in het land, in de stad Groningen, „omdat anders de hele stad blank zou ko- kan het niet begrijpen. maakt men zich zorgen overliet Groninger mentestaan." '"""" \ Elders in Drente, in het kassengebied bij Museum, dat in het Verbindingskanaal is Meppel ligt nu eenmaal in de boek waW .Brica^kampen veel tuinbouwers met wa- gebouwd. „Gistermiddag brengen medehet water naartoe stroomt. VariochteiW ?> terovtrlast. Tuinbouwer C. van Velzen, die werkers een deel'van dé cbBécue in veiligworden riog250woningen direct béoreïgd." een hectare kassen met komkommers heid. Het water-dringt via poreus geworAls de wind weer aanwakkert én het op- heeft, rijdt met een heftruck pallets "met ' den Idt van ramen — normaal liggen die 35 nieuw gaatregenen,zullen veel rneergezm-' zandzakken de kassen binnen. Dé kom- centimeter boven het water — een tennen worden getroffen. Het gemaal Zede-^'kónurierplantén staan in drassige aarde. toönsteUingsruimte binnen. Een deel van , DoOrHABM VAN DEM IEEO muden bij Zwartsluis draait de afgelo ' H b d 'van Van Velzen ligt aanhet'" de bibliotheek is ontruimd. Zandzakken «nKAEINDEMIK " waarvan hét w^'aTs'^' 1 'ên'bakenb^cailerea.'deéxpositieniimdagen al op volle toeren, Meer water letfvinMéMini.en'PeLüccbi Vanmor, hétdÖffiéf'wégslaan'naariietOi "M^TÉi/ gélpfettjke eikels, klinkt, het óver het Burgemeester Bijl is sarcastisch enn den is ï met behulp van "WeWnde. De bewoners van nummer 7. kwaad ovenje hulp die D e f e n s f e ^ ó ^ . %ur,^ --•-'- - het *jlWBeWn«jliie berijders van brómscooters^.DeréiCaè bood óns deiligmilitaireifi a\&ïri>'aijr . gas té laten minderen. Tevergeefs. De juist. . Om die tè krijgen moesten we wél éérst eén ."thuis de hele' nacht in touw. „Als jé'eéri " • 'Hét museum blj tot zondag dicht D e . F ~,, ^ v - _gang ^ _ van __. „ . ^ _,,„_*„.....,.. _ , i Tafwer-' . . - i borVel neeihti'hoüdje Ket wét vór*; zegt hij. ' schade se leeggepompte hun woning loopt tbijzonder ingewikkelde _ procedure is aanzienlijk. Zo zullen het door de hoge g golfslag weer .halfyoJ^Het ken, en kwam ertevorenook nóg een ver- ' Vanmorgen begon hij de komkommers.te stucwerk en de vloerbedekking moeten Westeinde, de : ^""•iferuiéTöpbezoek. Nou, tégen de tijdhebdaTT'snijden; oni té redden whUfnogtérèddén'wbrden'vervangen; iBoyendien'Ujdt het -inkomstenderving, zegt een ijkdeelvanMqjpeL—w* met die -valt, 'museum '-jnEómst • kerseiland i J u*l ur».m*t Ai* zaken ia1r*n klaar trlaar zouden m i , / l « i zijn, fïin hjih-..'^ iralf' „Het U«>. water niai^f Is Ie niet H!A* verder > « « t u gestegen", n»ti**nmi" "''•HHAM.VM' * — - — — — '**— ..—^ - . _ Jopen vanochtend onder water. De straten benwehiereen verdrogingsprobleem", al-, merkt hij op. , . . , „ . woordvoerder.'Hij d . ' Hij'«gt dat b ï de bouw, J EggèaV6l>mri3J««fflaangëh^O2 Vtt\ianis\mil.^n r geiedën^.is uitgegaan van 'de hoogHtfeSvöOAftfeSi „ . -, overleg«,met hrtcrisistea^^ „ .... vaterstand in de afgelopen 150 jaar. In Burgemeester C. Bijl hoopt de crisis te sluit hij (e pogen het probleem zonder sol- aan het Domm
-

'J ^

K

t

i

' I

< I T

• • •

*

Knipsel krant

pagina

Datum

O 5 KOV. 1338

'Dit is het ergste wat ik gezien heb sinds 1963' Vanaf het Drentse plateau stroomt al het overtollige regenwater richting het lager ge.': legen Meppel en Staphorst. Het . natuurgebied Oeverlanden en '''hefStaphorstqrvéld zijn al vol1 ^gestroomd. In de' binnenstad van Meppel staat een aantal huiskamers .blank. „Het is voor .ons nu al een ramp. En wie weet V .wat ons nog meer. staat te wach• itèn", verzuchfeeh danigaange-

DOOR ONZE NIEUWSDIENST

Coevorden — In het ochtendgloren strompelen vermoeid uitziende militairen langs het Stieltjeskanaal. Over een kilometer zjjn duizenden zandzakken aangebracht. Hier en daar sijpelt het water er door. Maar de nooddyk haalt het, constateert luitenant P. van der Zande vergenoegd. Het water Üjkt vanmorgen de poging te. hebben opgegeven delen van Coevorden onder te laten stromen. Maar tegelijkertijd wordt angstig geluisterd naar de radio, waar nieuwe buien worden aangekondigd. De soldaten zullen paraat blijven. Een aantal wegen rondom de stad bluft gesloten. Een tiental uren eerder is de spanning nog te snijden. Het water van het Stieltjeskanaal stijgt met de seconde. „Vyf millimeter per minuut", roept een van de gemeentewerkers die met folie en zandzakken aan het sjouwen zijn zenuwachtig. Tientallen Coevordenaren staan het langs de kant en vanaf bruggen te bekijken. Ongerust, als hun huis vlak achter de dijk ligt. Vooral de drie wijken met de illustere namen Poppenhare, Binnenvree en Buitenvree worden bedreigd. Burgemeester B. Jansema heeft met de Bonte Wever in Slagharen geregeld dat er enkele zalen worden vrijgehouden om de bewoners van 3e wijken te evacueren. De dijken van het Stieltjeskanaal lijken het echter te houden. Het blijft vooralsnog bij talloze ondergelopen kelders en overspoelde straten.

J Eigenaresse Jaiiny van Strik 1 ''.van antiekzaak 't Grachtje aan. , ;de Sluisgracht heeft net-water , il/niet afgewacht. Ze heeft bijtijds Italië spullen in de winkel twintig ^centimeter hoger gezet ophouptèn blokken. „Het water borrelt •".doorlopend in de.kelder, maar ïiƒik hoop dat we het verder droog •kunnen houden. Van de verze" kering hoefje straks toch niks te verwachten". In Groningen struinen vijftien medewerkers FSTOSPD/BEOTjimS van het Groninger Museum de centrale hal. HonderHet Groninger Museum, bedreigd door water uit het kanaal waarin hét staat, - door den boeken staan er opgestapeld, maar ook computerscherHonderden meters kade zijn hoogste punt bereikt. Maar sluis er nog niet. „Ik ben er al- men, designlampen, bureaulamet zandzakken en losse bulten daarmee is de ellende voorbij. tijd vanuit gegaan dat dit ge- den en kartonnen archiefdozen zand versterkt. Op enkele pun- De dijken worden week, ze maal onze redding zou zijn. met inhoud. Het water sijpelt ten gulpt het water over de dijk moeten nodig versterkt. Op tal Maar ook dat dure ding kan het het' vier jaar oude museum in van het kanaal, de grachten in van plaatsen moet water wor- water by hevige regenval en een via naden en kieren. Dat is volhet centrum lopen over. den weggepompt. De hulpverle- stormachtige noordwesten- gens woordvoerder J. ter Beek Hoe lang stijgt het water nog ners blijven in touw. En hopen wind blrjkbaar niet keren", niet te wijten aan een constructiefout, maar aan domme pech. door? De vraag gonst overal dat er niet nog zo'n hoosbui vreest een bejaarde Meppeler. langs de dijken. De regen houdt komt. „Want nog zo'n bui als „Er zijn capaciteitsproblemen Volgens hem was by de bouw even op, maar het water blijft afgelopen nacht kunnen we met het gemaal. Daardoor stijgt berekend dat het 'museumeivan de landerijen stomen via niet meer aan". het water in het Meppeler Diep land' slechts eens in de driehonovergelopen sloten naar de kanog steeds. Het is echt kritiek", derd jaar te kampen zou kunnalen. „Ik sta hier nu een uur- Rampjaar onderstreept gemeente-voor- nen krijgen met wateroverlast. tje en heb dat hele paaltje zien Een kilometertje of dertig naar lichtster Hetty Arts. Het ge- „We weten niet hoe het komt verdwijnen", zegt een oudere het westen dreigt in Meppel maal moet water uit de provin- dat het water nu zo extreem Coevordenaar wijzend naar de eenzelfde situatie; een over- cie Drenthe wegpompen en hoog staat. Misschien heeft het overkant. „Dit is het ergste wat stroming als in het rampjaar richting Zwartewater en Ussel- iets met de bodemdaling als gevolg van. de aardgaswinning te ik gezien heb sinds 1963". 1961. Maar toen was het ge- meer loodsen. Dat lukte onvol- maken". Tegen een uur of drie lijkt het maal Zedemuiden by Zwart- doende. •' ,

Door een onzer redacteuren WATEROVERLAST NOORD-NEDERLAND

GRONINGEN, 29 OKT. Op SOO1-

derd verpleeghuisbewoners in de lloop p van de dag naar andere instel-

mige plaatsen in Groningen was de lingen gaan. gaan ' gaan. situatie rond het middaguur door' uu uci museum Uit h t uromngcr het Groninger Museum de wateroverlast ernstig, in Dren-: moest gistermiddag g i t e i d d een deel d l van the steeg het water rond het mid- ••• de collectie in vefligheid worden. daguurruetmeer.Deland-eptuin- gebracht Het water drong via pobouworganisaties in Noord-.en, reus geworden kit van ramen, die Post-Nederlarjd schatten de sïHa- *,: -normaal ?S f-—- ' - .bovenwar •—- --" de door de wateroverlast op'hörtf i«ter " - - - - • derdennniOoaieapdênXi•„•. •..••• "wsr '-"*" Premier Kokj»u,yanmiddag de

gp

Veel schade door ernstige wateroverlast 23 3.

-VI O

i- 2S0:Woningen in ae'Wad.Js vaneji/ïnacht ' i i i g j , röSd hoefde,, ttiwotSen en doornLbttkenT'TWjbewónéH^iaijter van Q M t , » . ^ vandéacWerüggehdewijEmoètèh ' heeft zich Lerover beMaaéd~da't hij rekening houden met evacuatie in gisterenochtend --' - • om "9 uur -• 'hulp • de loop van de dag, aldus een heeft gevraagd en pas om 13.00 uur woordvoerder vasn de politie. *• ' - ' - - .kreeg vanuit Den Ook in Oude-Pekela,'.Scheemigemeester van Mepda, Hoogezand erföroningen is de pel, C. Bijl, is kwaad over de hulp situatie nog lang niet onder con- van Defensie. „Ons werden dertig trole. De bewoners, van twee ver-r militairen aangeboden, pan moespleeghulzénin'hetttiSm van de ten we wel eerst een zeer ingewikstad Groningen g zoudenn worden woden kelde procedure' afwerken sa, geëvacueerd. Volgens commissa- kwam er eerst ook nog een verkenris van de koningin H. Alders be- ner op bezoek", aldus Bijl. Het treft het een preventieve maatregel CDA heeft inmiddels bij het minisvoor het geval de dijk langs het terie van Defensie opheldering geHoornse Diep water doorlaat. In vraagd over het trage op gang kototaal zouden ongeveer vijfhon- men van de hulpverlening.

Knipsel

Datum

pagina

O 5ftfOV.1998

in het noorden blijft situatjlkritiék Den Haar*- 1 'Op een aantal te lopen. In Oude-Pekela, leg geëist van de ministers De plaatsen in Groningen blyft Scheemda, Hoogezand en Gro- Grave (defensie) en Apotheker de .situatie rond de water- ningen is de situatie kritiek. (landbouw). overlast kritiek. Elders in het Tussen Groningen en Haren Ook in Noord-Holland slaat de - noorden en oosten lijken de wordt gewerkt aan een grote overlast toe. De Huygendijk by zorgen langzaam minder Ce daihwand langs het Noord-Wil- . Alkmaar, waarover de drukke worden. Met man en macht lemskanaal. verkeersweg N508 loopt, is wewordt gewerkt aan verster- Honderden militairen zyn in- gens 'verweking' afgesloten. De king van . nooddijken met middels ingezet. Volgens de land- en tuinbouw zegt in dit zandzakken. Drentse commissaris van de ko- gebied al voor vijftig miljoen By Winschoten is de djjk zo ningin Ter Beek kwam die hulp schade te hebben geleden. Dè verzadigd, dat een grote echter veel te traag op gang. hulp komt overal vandaan. woonwyk onder water dreigt _ Het CDA heeft vanmorgen uit- Vanuit Haaglanden zyn giste-

ren vier voertuigen mét kraehv tige pompen naar Flevoland vertrokken. Het stijgende water heeft gisteren óp tal van • plaatsen in Noord- en Oost-Nederland tot kritieke situaties geleid. Groningen, Drenthe, Overijssel en de Noordoostpolder worden het ergst getroffen door wateroverlast als gevolg van de.overvloedige regenval. •: """• Volgens het ministerie van ver-

keer en waterstaat was de situatie in Noord-Nederland. • gisteren 'redelijk1 onder controle', hoewel dat volgens een woordvoerder 'Twente en Drenthe meldden dat het waterpeil zich stabiliseerde nadat de regen was gestopt. Volgens het. KNMI in De Bilt viel in het noorden en oosten het afgelopen etmaal'tachtig millimeter regen. ; ' Zie verder pagina A6

Dijk in noorden doorgeprikt VERVOUVAMV00RPABIHA Den Haag - In Overijssel was de situatie rond de Kadoelerkeersluis kritiek. Als de sluis moet worden gesloten, kan er in het achterland geen water meer worden weggemalen waardoor grote gebieden onderlopen. Zo'n 1500 mensen moeten dan worden geëvacueerd. Groningen kreeg van defensie honderd militairen toegewezen voor hulp maar vroeg in de loop van gisteravond om nog eens honderd mensen, 's Avonds werd bü Klein Ulsa een tweede dyk doorgeprikt om de druk in het Winsjhoterdiep te vermind e w i i l i n déf>tad Groningen l i e p «liter de kelder van het Groninger Museum binnen. De problemen in Friesland concentreren zich in het zuidoosten. Dewaterschappen in Friesland hebben een maalbeperking van 24 uur ingevoerd waardoor zo min mogelijk water van de polders naar de boezems wordt gepompt. In Drenthe zü'n drie kanalen buiten hun oevers getreden. By Veenoord dreigt een dijkdoorbraak. De situatie in de Noordoostpolder zag er vanmorgen gunstiger uit dan gisteravond. De hele nacht is met man en macht doorgewerkt om het waterpeil te stabiliseren. Vakantiegangers in Landal GreenPark Aelderholt in Drenthe ontvluchtten hun bungalows nadat water in hun huisjes was binnengedrongen. 160 Asielzoekers in een caravanpark in Gasselternijveen moesten verhuizen naar Gees (Coe• vorden) omdat het Hunzepark te nat was geworden.

Wassend water Jgidt jtot kritieke situaties Rottsrdanji-Stijgend water leidt' op tal vaa plaatsen in Noord- en Oost-Nederland t # k r i & $ ë s i W , , ties. Groningen, Drenthe,Overijssel en de Noordoostpolder worden het ergst getroffen door wateroverlast als gevolg van de overvloedige regenval. Volgens nét . KNMI in De Bilt viel In die delen . van het land het afgelopen etmaal tachtig millimeter regen. In Steenwijk trof Defensie gisteravond voorbereidingen voor de eventuele opvang van vijfhonderd evacuées uit Giethoorn, Blokzijl en Usselham. De landbouw in de Groningen en Drenthe lijdt een schade van minimaal 260 miljoen gulden door de wateroverlast, voorspelt de-. Noordelijke Land- en Tuinbouworganisatie (NLTO). Volgens het ministerie van Verkeer en Waterstaat was de situatie in Noord-Nederland gisteren 'redelijk onder controle', hoewei dat volgens een woordvoerder 'natuurlijk elk moment kan veranderen'. . • Het ministerie van Defensie stuurde gisteren in de loop van de

naar de getroffen provincies Groningen en Drenthe. Honderd mariniers van.de Van Ghentkazerne in Rotterdam gaan bijstand veile-, nen in Groningen. '

Gfeehtrefcriin | $ H ; v - •."' Op de spoorwégtrajecten Grönin-. r (Drenthe).*!, nen dojSr de wateroverlast De Nederlandse Spoorwegen laten bussen rijden op dezeïtrajecteh. Reizigers lopen een kwartier tot een half uur vertraging op. De bussen kunnen door het water niet bij de stations Sappemeer-Oost, Martenshoek en Kropswolde komen. Vakantiegangers in Landal GreenPark Aelderholt in Drenthe ontvluchtten hun bungalows nadat water in minstens tien huisjes was binnengedrongen en 160 asielzoekers in een caravanpark in Gasselternijveen moesten verhuizen naar Gees (gemeente Coevorden), omdat het Hunzepark te In hét westen zijn er ook problemen. Uit voorzorg hééft het Hoog-

heemraadschap Delfland de afgelopen dagen deboezemwateren gemiddeld met twaalf cènürhëtér verlaagd. Delfland heeft beperkte ' dijkbewaking rond dé boezemkaden ingesteld.1 . ' Ih Zwijndrecht liepen tientallen ' huizenorideT.Eenaantalwegtois afgezet OóküiHardirixvéW-Gies- •'. sendam heeft de brandweer een

•Noodweer dat gisteren een groot deel van Duitsland trof, heeft aan zeker'een persoon het leven gekost Het slachtoffer-was een' vrachtwagenchauffeur, die werd gedood toen een boom op zyn cabineterechtkwam.Het zwaarst te .tijden i&d ; de' noordelijke- deelstaat Sleeswyk-Holstein, waar veel vee van overstoomde weiden moest worden

pen.

Overvloedige regenval zet noorden Nederland blank Van orae verslaggevers

AMSTERDAM/GRONINGEN

De overvloedige regenval heeft in het noorden en oorten van bet land voor grote overlaat gezorgd, Vooral bet zuiden van Drenthe, de Noordoostpolder en delen van Groningen hebben te lijden van de hevige slagregen! en stormen die al enkele dagen aanhouden. Woensdagavond iaat bereidde Defensie de evacuatie voor van 500 inwonen van Blokzijl, Giethoorn en IJssethun. In alle noordelijke provincies zijn woensdag tot laat in de nacht crisisteams in de weer geweest om overstromingen te voorkomen en de schade van de ongewoon grote hoeveelheid regen te beperken. Op veel plaatsen traden rivieren buiten hun oevers, wegen stonden onder water en de kelders van honderden woningen en boerderijen in Drenthe en de Noordoostpolder liepen vol. In Meppel en Hoogeveen kwamen tientallen woningen blank te staan doordat het regenwater niet op tijd kon worden afgevoerd door het Meppelerdiep en de Hoogeveensevaart Drie kanalen traden buiten hun oevers. Bij de Kadoelerkeersluis in ZuidoostOverijssel was de situatie kritiek. Grote gebieden dreigden onder water te lopen. Defensie bereidde evacuaties voor. De wateroverlast in Drenthe heeft de problemen in het Zuidoosten van Friesland verergerd. De sluisdeuren bij Fochteloo konden hel water uit Drenthe niet tegenhouden, waardoor overstromingen ontstonden ondanks gemalen die op volle kracht draaiden. Zelfs een stoomgemaal dat gewoonlijk dienst doet als museumstuk werd ingezet Op twee plaatsen in Groningen zijn uit voorzorg polderdijken

doorgestoken. De gemalen slaagden er niet in het overtollige water naar de Waddenzee en het Lauwersmeer te pompen. In de Noordooslpolder stabiliseerde de situatie zich in de loop van de dag. Naar het laagstgelegen stadje Tollebeek zijn duizenden zandzakken gebracht om overstromingen te voorkomen. Het water stond op sommige plaatsen meer dan een meter hoger dan normaal.

De schade door de regenval is enorm. Landbouworganisatie NLTO schat dat boeren en tuinders ten minste 260 miljoen gulden aan inkomsten mislopen. Vooral aardappel- en bloemkooltelers zijn gedupeerd. De schade aan de suikerbieten en bloembollen is nog niet geïnventariseerd. Minister Apotheker van Landbouw heeft een schadevergoeding voor de getroffen boeren toegezegd, mits het slechte weer zo lang aanhoudt als omschreven staat in de Wet Waterschade. De wet bepaalt dat boeren recht hebben op een vergoeding als er binnen 48 uur 100 millimeter regen is gevallen en er sprake is van maat- , schappelijke ontwrichting. Volgens het KNMI viel het afgelopen etmaal 80 millimeter regen in het noorden en oosten. In Drenthe arriveerden laai in de middag de eersten van 500 militairen hulp moesten bieden. Commissaris van de koningin R. ter Beek liet zich laatdunkend uit over de traagheid waarmee de militaire hulp opgang kwam. 'Dat dit land niet in staat is snel handelend op te treden, ergert mij in hoge mate', aldus Ter Beek, die tussen 1989 en 1994 minister van Defensie was. Uit de ncerslagcijfers van het KNMI blijkt dat 1998 een uitzonderlijk nat jaar is. Sinds januari is in De Bilt al bijna 1000 millimeter regen gevallen, 25 procent meer dan het jaarlijks gemiddelde van 800 millimeter.

Kni

Datum

O 5 HOV. 1998

Overvloedige regenval zet noorden Nederland blank

Wateroverlast in NoortMtedérGnd

f ' -•:--;• v V.J ' ,

wersmeer, te pompen. In de ; Noordoostpolder stabiliseerde de ; situatie zich in de loop van de dag. Naar het laagstgelegen stadje TolDe overvloedige regenval beeft lebeek zijn duizenden zandzakIn het noorden en oosten van het ken gebracht om overstromingen land voor grote overlast gezorgd. Vooral het zuiden van Drenthe, te voorkomen. Hetwaterstond op de Noordoostpolder en delen sommige plaatsen meer dan een van Groningen hebben te Uiden meter hoger dan normaal. van de herige ilagregens en storDe schade door de regenval is men die al enkele dagen aanhouenorm." Landbouworganisatie den. Woensdagavond laat beNLTO schat dat boeren en tuinreidde Defensie de evacuatie ders ten minste 260 miljoen gulvoor van 500 inwoners van Blokden aan inkomsten mislopen. zi)l, Giethoorn en IJsselham. Vooral aardappel- en bloemkooltelers zijn gedupeerd. De schade .aan de suikerbietenen bloembplIn alle noordelijke provincies • len is nog niet geïnventariseerd. zijn woensdag tot laat in de nacht .Minister Apotheker van Landcrisisteams in de weer geweest om overstromingen te voorkomen en De sluisdeuren bij Fochte'Ioo kon-' - bouw heeft een schadevergoeding de schade van de ongewoon grote den het water uit Drenthe niet voor de getroffen boeren toegehoeveelheid regen te beperken. tegenhouden, waardoor overstro- zegd, mits het slechte weer zo lang : In Drenthe arriveerden;laat irr Op veel' plaatsen traden rivieren mingen ontstonden ondanks ge- aanhoudt als omschreven staaf in . buiten hun oevers, wegen stonden malen die op volle kracht draai- de Wet Waterschade. De wet be- de middag de eersten.van 500 mi- >! onder water en de kelders van den. Zelfs een stoomgemaal dat paalt dat boeren recht hebben op . litairen hulp • moesten -bieden;. honderden woningen en boerde- gewoonlijk dienst doet als mu- een vergoeding als: er binnen. Commissaris van' de koningin R ter Beek liet zich laatdunkend-, 48 uur 100 millimeter regen is gerijen in Drenthe en de Noordoost- seumstuk werd ingezet polder liepen vol. Op twee plaatsen in Groningen vallen en er sprake'is van maat-' uit over de traagheid waarmee de, In Meppel en Hoogeveen kwa- zijn uit voorzorg polderdijken schappelijke, ontwrichting.. Vol- militaire hulp op gailg kwam.'Dat men tientallen woningen blank te doorgestoken. De gemalen slaag-; gens het KNMI viel het afgelopen ' dit land niet in staat is snel handen; staan doordat het regenwater niet den er niet in het overtollige water; etmaal 80 millimeter regen in het lend op te treden, ergert;mijiin> hoge mate', aldus Ter Beek, die op tijd kon worden afgevoerd naar de Waddenzee en het Latt- noorden en oosten.Van onze verslaggevers

AMSTERDAM/GRONINGEN

;

door het Meppelerdiep en de Hoogeveensevaart Drie kanalen • traden buiten hun oevers. Bij de Kadoelerkeersluis in ZuidoostOverijssel was de situatie kritiekGrote gebieden dreigden onder water te lopen. Defensie bereidde evacuaties voor. De wateroverlast in Drenthe heeft de problemen in het Zuidoosten van Friesland verergerd.

Evacuatie voorbereid van bedreigde dorpen

'tussen 1989 en 1994 minister van Defensie-wa9.'.TJit de neerslagcijfers van'het KNMI blijkt dat 1998 , een. uitzonderlijk nat jaar is. Sinds Januari is in.-De Bilt al-bijna 1000 millimeter regen: gevallen, 25 procent meer dan het jaarlijks 'gemiddelde van -800 millimeter

Noordoost Defensie treft maatregelen Van onze verslaggevers AMSTERDAM - Crisiscentra zijn ingericht Zandzakken worden naar het noorden en oosten gebracht De gemalen draaien op toptempo. De hele dag kijken naar de lucht of er weer donkere wolken aankomen. Want als iets niet welkom is, dan is het wel regen. Redelijk stabiel, zo schetste het ministerie van verkeer en waterstaat de situatie gisteravond. Twente en Drenthe meldden dat het waterpeil zich stabiliseerde. Maar op enkele plaatsen bleef het er om spannen. Gisteravond laat trof Defensie voorbereidingen voor de opvang van 500 mensen die mogelijk zouden worden geëvacueerd uit Giethoorn, Blokzijl en Usseiham. Evacuatie wordt nodig als de sluizen bij Blokzijl te zwaar onder druk komen te staan en geopend moeten worden. Ook de inwoners van Meppel gingen een spannende nacht tegemoet De waterstand in het Meppelerdiep bleef tot middernacht met ruim een centimeter per uur stijgen. De inwoners kregen het advies hun huisraad uit voorzorg hoog te zetten. In Coevorden moesten de kades van het Stieltjeskanaal worden versterkt met zandzakken. Ook hier was de toestand gisteravond laat nog kritiek en dat gold ook voor de Hoogeveensche Vaart Bij Veenoord dreigde een dijkdoorbraak. Daarom werd besloten Defensie om manschappen te vragen. Die kwamen uiteindelijk wel, maar lieten veel te lang op zich wachten, vond de verontwaardigde com-

Ook elders in Drenthe leidde de war teroverlast tot problemen. De Drent- "¥i se Hoofdvaart trad bij' BÓvensniMéT

van Hoogeveen was een deel van d e ' tegen elkaar aankröpèn om het o p - > ontvluchtten;: r .. ..,•*.. - . — . • .,*•- ~ 'lemen. In Steen-

Persbericht Datum

5771

29 oktober 1998

, .wiitrtond.eèhjaéel van dewoonwijk •Opst«TOenthet.blank. Diverse we• — • • — ' - - ' - i e t voor het verkeer. i. .... .Knuaiuaa,.De Krim, Schuinei; steotSlaghaftsfiliepen straten en kel<:. dersonclérwater. !• •VerviUg-op pagina 3 • Pagina 3 is geheel aan de wateroverlast gewijd

STAATSSECRETARIS M O N I Q U E DE VRIES BEZOEKT GRONINGEN EN GEMAAL BU ZWARTSLUIS Staatssecretaris Monique de Vries van Verkeer en Waterstaat brengt vanmiddag een bezoek aan het door wateroverlast getroffen Zuid-Gtoningen. N a een briefing door de Groningse gedeputeerde Van Dijk zal zij een bezoek brengen aan de Hoornse Dijk en het Lauwersmeergebied. Vervolgens zal zij rond 18.30 uur een bezoek brengen aan het Gemaal Zedemuden van Rijkswaterstaat in de gemeente Zwartsluis (Overijssel). Dit is eer» van de grootste gemalen van Nederland. Drie grote pompen pompen hier 110 kubieke meter water per seconde vanuit het Meppelerdiep in het Zwarte Water. Ongeveer tweederde deel van de provincie Drenthe is voor zijn afwatering afhankelijk van gemaal Zedemuden. Momenteel is Rijkswaterstaat Oost-Nederland bezig met het installeren van 1 0 kleine extra oompen bij het gemaal om de capaciteit nog iets te vergroten. illen Timmer 070 - 351 7112 en Wouters 0 6 - 53 3 7 94 7 9

Knipsel

3

Datum

0 5N0V. J998

Nood in noorden nog hoog, militairen helpen Vonrolg van pagina 1

De situatie in Groningen was vanochtend over het algemeen stabiel, maar op een aantal plaatsen is de toestand kritiek. Rond Winschoten is de dijk zo verzadigd, dat een grote woonwijk onder water dreigt te lopen. Ook in Oude-Fekela, Scheemda, Hoogezand en Groningen is de situatie ernstig. Tussen Groningen en Haren wordt door de gemeente en militairen met man en macht gewerkt aan een grote damwand langs het Noord-Willemskanaal Groningen kreeg gisteren honderd militairen toegewezen voor hulp maar vroeg in de loop van de avond om nog eens honderd mensen. De versterking was nodig omdat er in de loop van de nacht een grote hoeveelheid water vanuit Drenthe de Groningse kanalen binnenstroomde. In de stad Groningen liepen de kelders van het Groninger Museum onder. Op de trajecten GroningenNieuweschans en GroningenLeer (Drenthe) rijden geen treinen door wateroverlast De Nederlandse Spoorwegen hebben bussen ingezet ; De problemen in Friesland concentreren zich in het zuidoosten en in de buurt van Grou. De waterschappen hebben een maalbeperldng van 24 uur ingevoerd, zodat zo weinig mogelijk water van de polders naar de boezems wordt gepompt Vakantiegangers in Undal GreenRark, Aelderholt in Drenthe zijn hun bungalows ontvlucht, nadat het water in ten minste tien huisjes was binnengedrongen. Honderdzestig asielzoekers" in een caravanpark in Gaeselternijvéen • moesten '• verhuizen naar Gees (gemeente Coevorden). i Voor de landbouw vormen aardappelen de grootste verliespost met 165 miljoen gulden. Van de bloemkooïvelden is al veertig procent verloren gaan (25 miljoen verlies), terwijl van de maïsoogst de helft als verloren wordt beschouwd (zestig miljoen Schade). In de glastuinbouw beraamt de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO) de schade voorlopig op acht miljoen gulden. In de bloembollensector wordt g e vreesd dat de schade zal oplopen tot vierhonderd miljoen gulden. De brandweer van Amsterdam heeft gisteravond het waterschap in Hoorn geholpen bij het wegpompen van regenwater. De Huygendijk bij Alkmaar is voor onbepaalde tijd afgesloten.

Stijgend water heeft gisteren op tal van plaatsen in Noord- en Oost-Nederland tot kritieke situaties geleid. Groningen, Drenthe, Overijssel en de ,•;. Noordoostpolder worden het ergst getroffen door de wateroverlast Talloze kavels met uien, winterpenen en bieten staan blank. 'Als het weer gaat regenen, weet ik het niet meer.'

Paniek. De dröDeii Ljyen komen .

••

'T-

,•

• •-

f

1

stromen kan. het water op andere plaatsen naar boven komen." • m de orngeyiogjüjn.yqjwel alle-jrind .naar 1 ', landerijen ondergelopen.'; Rond de water. ifamSt;

jfalsnutshet

iorj^tófemïpr^tos.iBefe"

1

uit de hand te lotoeü'9

IA

..dB!

h n V r i . 1^.41. M*.a

, T ••>*'.

. Ma«r nujn „ortels zit langs een groot tuin- voor oe • : grond en die gaan [bduwg^bied. Commissaris van de óerd ï : Eoaiiigin Relus ter Beek klaagt vóór. waterschap! (K rÜes-Hevolandse Land- en 'de radio dat hij 's morgens vroeg al. •Vol ,. ' _ (RTO) raadt om driehonderd militairen heeft ge-; ^veehouders 'aan- hun dieren van ' vraagd. « f' • .' •<( "ïïiind te houden. Tientallen schaKond vijf uur 's middags zijn ze er; lt zijn met boten in veiligheid g e nog niet Gelukkig regent het nog .»,—Mtó. "Demeeste zijn gered," zegt TON VAN OER HAM en steeds niet en is het acute gevaar . een inwoner van Tollebeek. Samen ROELFIEN SANT ! geweken. Tegelijk met het invallen ï twintig dorpsgenoten is hij van de duisternis komen de donkere •Wmr TOENSDAGMIDDAG. De sim- regenwolken ook weer opzetten. Bij ' lebëêk, bij .Urk; Jhebbenveen.1>riérï; dé hele dag in de weer met het vulW/ atie is stabiel, maar kri- het vakantiepark Huttenheugte zijn gehad. Het is het laagste punt van de •• Ien van zandzakken. 'Wc gaan net TT ösch. Alle gemalen fa het : de eindelijk aangekomen militairen Noordoostpolder, al. • het water ?.-zo lang door tot het veilig is," verze noorden van Nederland werken op ien brandweerlieden met zandzak- stroomt erheen. Het wordt wel het kert luj en wist het zweet van zijn volle kracht Het gevecht tegen het ken in de weer om te voorkomen dat afvoerputje van de polder genoemd, -voorhoofd. steeds maar stijgende water lijkt een 1 het water het park instroomt en De hele dag wordt gevreesd dat het Op de-Staartweg, bij camping Haongelijke strijd. De enorme hoeveel- ' boerderijen geïsoleerd raken. water het dorpje zal bereiken. Tallo- zevrëugd, loopt het water over het heden regenwater kunnen niet wor- ' Het waterschap Noordoostpolder ze kavels met uien, winterpenen en asfalt veel fietspaden zijn onbe den weggepompt omdat de rivieren ' overlegt de hele dag over een moge bieten staan al blank. Gelukkig zijn' gaanbaar. De drie gemalen rond Tolen kanalen al buiten hun oevers tre- : lijke sluiting van de sluis bij Kadoe de meeste aardappels al gerooid. •: > lebeek kunnen het water niet meer den. De boerderij van boer W.Mindeif-wegponipen. De keiharde wind Ien. Het zou grote gevolgen'hebben In Coevorden dreigt het Stieltjes1 voor het gebied Brederwiede. in de houd lijkt in een donker meer^tè - stuwt het hoge water van de Urkerkanaal te overstromen, ook de grachten zijn boordevol. Vanaf 's morgens wordt met man en | vaart de-weilanden in. J. Nijmeijer. macht getracht het water te kerea UU) ;. eertliitvoetder die is ingehuurd door Met honderden zandzakken is langs het Waterschap, inspecteert de stand de oevers een nooddam aangelegd. /-O vaffzakeri bij het gemaal De Kievit Maar of het uiteindelijk zal helpen, "Hy kan het gewoon niet aan. Eerst is de vraag. Nu schijnt de zon nog, moet net peil van de Urkervaart zakmaar het KNMI heeft nog meer rekes^tóaar dat gaat heel langzaam. gen, hagel en harde wind voorspeld. Hef'duurt wel een paar dagen voorGeregeld vliegt een helikopter over. dat we het onder controle hebben. "Het zal me toch niet gebeuren, dat 'Als het weer gaat regenen, weet ik het water in de wijk loopt Ik heb net het niet meer. Dat is in elk geval niet voor honderden guldens nieuwe best" weet hij. De pompen hebben vloerbedekking laten leggen," soroeen capaciteit van dertien mffimeter bert een buurtbewoner. neerslag per. dag. Het afgelopen etIn het woonwagenkamp bij de I maal is er tussen de zestig en tachtig Nordhornerstraat banjeren ze met millimeter gevallen. ,.. hoge laarzen door het water. "Gej^water-iojrle sloten, tochten en , lukkig staan de wagens hoger dan de n • -van? dfefl Noordoostpolder straat, maar de schuurtjes staan wel stijgt eerst mètóes centimeter per blank." vertelt een bewoner. "De ^&T%athetósc&nduur is dat nog wasmachines en droogtrommels maar twee tot drie centimeter. Het eteneruDe wc doet zal nog ten minste 24 tot 48 uur duren voordat het peil zal dalen, i Dedrollen komen l>o- . meldt een S. Kastelein, hoofd voorlichting van de gemeente. De familie Spijkerman doet laco-, "Maar het bhjft zorgelijk,.vooral -niek overue overlast "Je.kan er. in Ens, Schokland en rond de tuinmaac beter ö]iLiachen..dan om hul-.. bouwgebieden in Marknesse en Lutlen,''*Waen z«.^Derk>an'"twaalf wif telgeest De kassen zijn nog niet onhet uefst dat het nu hard gaat vriedergelopen. Maar de grond is wel zen. "Dan kan ik zo vanuit de woon-' helemaal doorweekt: en het water wagen schaatsen." staat vreselijk hoog. In Tollebeek is B. de Boer, opzichter van de buihet de toestand nog steeds het meest tendienst van de gemeente Coevorkritiek. Veel wegen zijn afgezet Omden heeft dertig man opgetromdat ze nog onder water staan, maar meld. Zelf is hij sinds dinsdagochook omdat de brandweer aan het tend half zes in de weer. Geslapen • pompen is. Gistermiddag hebben we heeft hij nog niet twintig pompen uit Den Haag gekre"Als we nog eert paar goeie buien gen. Met het scheppen van zandzakkrijgen, kan er voor mij nog eens 24 ken gaan we nog steeds door. Moruur bijkomen. We kunnen het nu gen krijgen we waarschijnlijk weer net de baas, maar met hetzelfde regen. We zullen dan V d zien boe noodweer als afgelopen nacht, zijn we moeten handelen!" i we reddeloos verloren. Er zijn verschillende kelders ondergelopen, de riolering werkt niet meer en sommige wegen dreigen te verzakken door weivorming. Door ondergrondse

Kn

Datum

pagina

0 5 NOV. «98

Apotheker houdt hand op knip Minister weigert vooralsnog schade wateroverlast te vergoeden Van onze verslaggevers

grote bedrijfs- en oogstschade door de langdurige regenval", zei Apotheker. „Maar zolang nog niet is voldaan aan de criteria is de Wet Waterschade nog niet van toepassing." Voorzitter A. Maarsingh van de vakgroep akkerbouw van Uu-Nederland toonde zich niettemin tevreden. „Het lijkt erop dat we de minister nu mee hebben om in het kabinet een schaderegeling af te spreken. Kennelijk is hij een beetje zenuwachtig geworden."

Aardappelen vormen verreweg de suikerbieten die niet meer uit de goed tegen nattigheid bestand.- De grootste verliespost met in totaal 165 grond worden gehaald. Een tekort grootste zorg van landbouwers is, miljoen gulden. AardappeteetmeeKa- aan suiker ziet de Cosun, de moeder- dat zehun bietenoogst voor het inbriek Avebe weet nog niet wat de maatschappij van de Suiker Unie, er treden van de vorst uit de grond consequenties van de wateroverlast nog niet aankomen. hebben. „De situatie op de akkers is voor de zetmeelproductie zijn. Op Wel hebben de suikerfabrieken van extreem", zegt woordvoerster W. een kwart van de percelen zitten de CSM en Suiker Unie in Groningen de van Oorschot van Cosun. „Zo is het fabrieksaardappelen nog in de productie sterk verminderd. CSM nog nooit eerder voorgekomen." In grond. „Het is de vraag of die er nog heeft de bietenverwerking met de veel gevallen kunnen de rooimachiuitkomen. Daar kunnen we geen peil helft teruggebracht; Suiker Unie met nes het land niet op en als het wel op trekken^Het hangt ervan af of de een derde. Ook de fabrieken van bei- mogelijk is,-dan neemt het rooien aardappelen verrot zijn", zegt de concerns in Breda en Dinteloord driekeerzoveel tijd in beslag. Ook de woordvoerder S. Meerman van Ave- draaien op verminderde kracht vrachtauto's die de bieten vervoeren be. . • Apotheker geeft met zijn weigering naarde-fabrieken kunnen het land Van de bloemkoolvelden is al 40 pro- Fabrieksmanager J. Schwirtz van Sui- niét op.'Ze zakken netalsderoöimaaan, niet van plan te zijn de motie uit 'Nationale ramp' te voeren die twee weken geleden Met zuidwesten van Nederland kan cent verloren gaan. Dat betekent een ker Unie in Groningen denkt de in- chines weg-ih de modder. - kamerbrede steun kreeg en waarin na de wateroverlast in september wel verlies van 25 miljoen gulden. De stallaties nog tot zaterdag draaiende de bewindsman werd opgeroepen een beroep doen op een schaderege- helft va n de mafcoogst wórdt als ver- te kunnen houden. Daarna komt de Cosun heeft de verwachte opbrengmet de boeren tot een schaderege- ling. LTO-Nederland vindt dat de hui- loren beschouwd: een schade van 60 fabriek ten minste enkele dagen stil sten al naar beneden bijgesteld. „Als ling te komen. De Kamer vroeg de dige situatie in Noord- en Oost-Ne- miljoen gulden. In de glastuinbouw te liggen. De schade loopt in de hon- het weer snel omslaat kunnen we minister gisteren nog om ophelde- derland vergelijkbaar is met de ramp- is acht hectare onder water gelopen. derdduizenden guldens. Het concern nog veel bieten rooien,-maar het suiring wat hij met de motie gaat doen. spoed die Zuidwest-Nederland trof. De NLTO rekent daarvoor 8 miljoen verwacht dat loonbedrijven en boe- kergehalte zal minder Koog zijn", Apotheker liet weten dat de boeren Volgens Maarsingh is inmiddels spra- gulden verlies. ren in het meest gunstige geval pas zegt Van Oorschot „En ^at suikergeeen beroep kunnen doen op het ke van „een nationale ramp. Daarom De totale schade zal naar verwach- medio volgende week weer het land halte is voor ons het belangrijkst." Ze Borgstellingsfonds, om de geleden moet de wet ook in andere delen van ting nog een stuk hoger uitvallen. Er op kunnen. ,' • kan nog geen inschattirfg maken van schade te finanderen. Maar dat is het land gelden." is nog geen raming gemaakt voor de Suikerbieten zijn volgens Schwirtz definang'Se gevolgen'. volgens CDA-kamerlid Van Ardenne niet voldoende. „Dit fonds heeft . niets te maken met schade." De minister gaat volgens haar ook volledig voorbij aan de 'uitzonderlijke' natuurramp waarmee de boeren nu kampen. „Dit is nog nooit eerder voorgekomen, zoveel regen in een jaar tijd", aldus Van Ardenne. Volgens het CDA-kamerlid heeft de minister toegezegd dat er geen boeren om de doorweekte kades van het kijken of er nog meer maatregelen failliet zullen gaan aan deze natuurNieuwe Stroomkanaal met zand te moeten worden genomen. De proramp. „En daar zullen we hem kaverstevigen. Aan het eind van de blemen in Friesland concentreren merbreed aan houden." zich in het zuidoosten van de provinmiddag was de situatie stabiel. Haaglanden -recent ook slachtoffer cie en in de buurt van Grouw. Op die Volgens de Wet tegemoetkoming van veel wateroverlast - kon gister- plekken dreigt het water vanuit de schade bij rampen en zware ongevalmiddag wel pompen missen. Dat sloten en kanalen zo op de weg te len' komen de boeren niet voor schakwam goed uit, want in Flevoland lopen. In Appelscha werden gisteren devergoeding in aanmerking. Het zaten ze er om te springen. De pom- al een paar straten afgezet KNMI in De Bilt heeft vastgesteld dat pen hebben elk een capaciteit van De crisisteams, die in heel Noord-Neer maandag en dinsdag in het noor4800 liter per minuut, maar of dat derland paraat stonden, bedachten den en oosten een kleine 80 millimegenoeg zal zijn, is de vraag. Zolang ter water is gevallen. Een van de het niet droog wordt, kan het water- soms creatieve oplossingen. Zo riep criteria voor de wettelijke schaderegeling is dat er in twee dagen 100 schap de schade niet inhalen. De ak- de brandweer in de Drentse gemillimeter moet zijn gevallen. Daarkers bij Schokland, Tollebeek en Ens meente Aa en Hunze burgers op blanaast moet onder meer sprake zijn zijn ondergelopen. Het waterschap deren uit de putjes te scheppen. De van een 'maatschappelijke ontwrichheeft hard gewerkt om het waterpél bladeren houden eert snelle afvoer ting'. in het glastuinbouwgebied bij Uit- van het water tegen. Volgens brandTerwijl de LTO allerlei instanties betelgeest te verlagen. Daar was de si- weercommandant A. de Haas is het stookte met brieven en telegramtuatie gistermiddag onder controle. niet te doen dat zijn mensen of anmen, hield minister Apotheker zich In Groningen werd gistermiddag een dere instanties deze Uus klaren. gisteren op de vlakte. Hij zei bereid te dijk langs het Winschoterdiep door- Op veei plaatsen in Nederland had zijn boeren een schadevergoeding te gestoken wegens; de enorme water- het verkeer gistermorgen 'Flink te lijbetalen, zodra is voldaan aan de cridruk. Laat op de avond gebeurde den van het slechte weer. Er deden teria. „Ik zie ook wel dat sprake is van hetzelfde bij Klein Ulsda in de ge- zich vijftig aanrijdingen voor, legen meente Reiderland. Iri Veendam, Pe- normaal twintig. kela en Winschoten werd 's avonds De waterstand in de Rijn en de Waal laat nog gewerkt aan het aanleggen is de afgelopen dagen razendsnel van nooddijken. Ook hier sprongen gestegen door de overvloedige remilitairen bij, net als in Drenthe. genval in Nederland en Duitsland. De vijf waterschappen in Friesland Hier en daar treden de rivieren buibesloten tot een maalbeperking van ten hun oevers, maar dat zal niet lei24 uur. Dat houdt in dat er zo min den tot extra hoogwaterproWemeri, 29-10-1998 mogelijk water van de polders naar verwacht Rijkswaterstaat Oost-Nede boezems wordt gepompt Het ni- derland. Voor vrijdag houdt Rijkswaveau van de sloten in de polders zal terstaat voor de Rijn rekening' met dan ook omhoog gaan. Er zullen een waterpeil van ruim twaalf meter In Twente liepen enkele duizenden schap Regge en Dinkel. De proble- waarschijnlijk geen polders onderlo- boven NAP, en dat is ruim vier meter hectare landbouwgrond onder en men waren het grootst ten noorden pen. Vandaag komen de water- onder het peil van 1995, toen wél stonden tientallen huizen en boerde- van de lijn Rijssen-Denekamp. Bij schappen opnieuw bij elkaar om te een kritieke situatie ontstond. rijen blank. Dit meldt het Water- Vriezenveen werden shovels ingezet AMSTERDAM, DEN HAAG - Minister Apotheker van landbouw is niet bereid de schade die boeren en tuinden; in het noorden en oosten van het land door de huidige wateroverlast hebben geleden, te vergoeden. Die schade is inmiddels opgelopen tot ruim 260 miljoen gulden, berekende de Noordelijke Land- en Tuinbouworganisaöe (NLTO).

Trouw

Dijken doorgestoken in Groningen

o

Kn

Datum

O 5 NOV. 1998

Schande j Bij elke voor burgers bedreigen|de oorlogssituatie in het buiten!land staan militairen, defensie-aujtoriteiten en politici die zich met kle krijgsmacht bezighouden, in |éen oogwenk klaar om militaire •steun aan te bieden. Bij wijze van spreken de volgende dag nog. • Bij de waterramp in het noorden •van ons land duurde het uren voorjdat zeirt muf een verzoek om militaire hulp werd goedgekeurd om iburgers 'tn hun have te beschermen 'tegen het'wissende water.. J In feite ging er een dag verloren, jvoordit soldaten' in de bedreigde prentje dorpen werden ingescha-

Hoorn natste, stad l^ésÉ^Ë^i^MÉ^-*l^«-

: -„-i-Van onze verslaggever» ^'-;,'oi.MMfHAAOj;doj»c

aar 625milllméter. ; ' ^'T*™""?1 W ' ; Ho v n e M ., ^ « ^ ^ wngo detweedemder^onalèregenlijst.Hierkwam rf f j 9 3 nulurneterwater tevens de baas van heiKma. „vierde en vjjfde positie..; ^'

;;;;^:cotomissarfe.vand . ningih van Drenthe, Beli Beek, Beeft forse kritiek op het ministerie van D — ffi.TerBe«k, dieooïtzelf scepter, zwaaide over dit-) partement, vindt dat de mL talre hulp voor de door het wa-j ter getroffen gebieden, veeMs laat op gang is gèlÉómen* ,'^ /! ,, „We hadden vanochtend jirp1 9.00, uur een aanvraag gedaan .volgens de geldende procefltffès. Die aanvraag werd pascml 13.00 uur gehonoreerd. En ctej ohs toegezegde militairen wa-j . ren'omÏ7.0ÖuurnognietgearJ .riveerd,"aldus eéh woedeüaö Ter Beek, die de zaak hoog ör>j neemt en vrijdag een heeft met de secreta raal van het ministerie. Uiteindelijk arriveerden de driehonderd militairen van de Genie pas tegen de avond. Hüh hulp. kwam zeer gelegen, ómJ dat metnamein deregip.

KNMI, Volgens dit meteorologisch instituut blijft het bovendien voorlopi®enen. Met name in het toch al door water ge, teisterde hoorden van het land,

l^bUjft het extreem nat'

';

: Volgens kÜmatoloog Dick Heijboer van het KNMI is de wateroverlast van de afgelopen dagen te wijten aan de regenval die ,op een betrekkelijk smalle . strook in Midden-Nederland is gevallen. " \ Het gaat om een gebied dat zich uitstrekt van Castricum en zich boven het IJsselmeer verbreedt tot de grens met Duitsland. Heljboer: „In die regio is. 'Sinds dinsdagochtend tussen.de 90 en 100 millimeter gevallen. Dat is op elke vierkante meter negen emmers vol." / •- .

3; Terwijl een telefoontje naar het jrnuiiirerie van Defensie en vervolgens vandaar naar een van de legerJplaaaen in het noorden voldoende ï i i d lainncn zijn om de legermay i direct in werking te zetj Het leger is paraat, zo heet het, jMaar'theoric en werkelijkheid lig3gen ver uiteen als het gaat om burjgerhulp in de directe nabijheid van \\ de kaiemes. .-1' Commissaris der Koningin Re| jus ter] Beek zei zich kapot te ergeren aan de getoonde bureaucratie. i; Hij heeft gelijk. Het is een l schande dat luttele uren na het eerste verzoek om hulp er nog geen militairen doende waren bedreigde plaatsen met zandzakken cc versterken . . Of geleden schade vergoed ivordft is een probleem. Maar een yandater orde. Deze hulp had direct moeten worden verleend.

1

Van onze verslaggevers AMSTERDAM, donderdag De enorme wateroverlast, die gisteren; met name het noorden' en oosten van oas land teisterde, heeft voor. honderden miljoenen guldens schade veroorzaakt.. Zo rekent alleen de landbouwsector in Groningen en Drenthe'il "i>j> eenfinanciëlestrop van minimaal 260 miljoen gulden. Maar ook de schade voor particulieren is enorm. In de Van de Koroputkazerne in Steenwijk trof Defensie, voorbereidingen voor de opvang van vijfhonderd mensen die mogelijk worden geëvacueerd uit Giethoorn, Blokzill en IJsselham. Evacuatie wordt nodig als de sluis bij Blokzijlte zwaar onder druk komt te staan en moet worden ge! opend. De 25.000 inwoners van . Meppel gingen eveneens een spannende nacht tegemoet. Zo steeg het water in SetMeppecrisisteam spralHÜarT ook de verwachting uit dat veel mensen natte voeten zullen krijgen. Uit voorzorg kregen alle bewoners het advies hun huisraad hoog te zetten. Zie ook pagina 3

Ter Beek: Waar bleef het lege

vormen begon aan te nemenj Zo'n tienduizend zandzakken! moesten worden geplaatst pin* de oevers van het Stiéttjeskaj naai tegen het wassende water te beschermen. ... t

Van onze verslaggevers AMSTERDAM, donderda Doordat de boeren met hut zware materieel het land atti meer. op kunnen, dreigt Nft oogst van gewassen, l 4 appelen, bloemkool, bieten, mals, witlof en bollen grotendeels té i ken. ; .. : Uit een inventarisatie val de ' getroffen gewestelijk land* en tuinbouworganisatia blijkt dat .tot nu toe voer vM ƒ700 miljoen.schade,is.gele den onder de boeren. Alleen i in Drenthe en Groningë wordt 3e schade geraamd o •minsteriE .ƒ 260 müjoén: Het uiteindelijke-bedrag kan no veel hoger •;uitvallen\ als'hei

oosten van het land kanf 'gens bberenorganisaüe LTQNederland inmiddels van een „rampsituatie" worden gé| sproken. LTO vreest vooral voor grote schade in de akker bouw en de vollegrondsgroen teteelt.

• ••

. •'• • .-T»

::: ;

Minister H. ApotheKei (Landbouw) heeft gisteren-ttj. dens een symposium'in Zi" phen echter laten wëtènc" voorlopig nog geen scha geling k o m t „Eerst moet' __. een scherpe inventarisatiekoi men door het ministerie ,en LTO. Boeren die toch f ü l ï dreigen te gaan kunnen nen op een lening met garantie," aldus de " man.; ' -' j .... ^,T|- - j Mocht de inventarisatie wijzen dat er inderdaad gi schade is geleden, dan g.. Apotheker en LTO alsnogion de tafel zitten voor eenschadéi vergoedingsregeling.'.:. Ifw:j

Knipsel

Datum

pagina

O 5 HOV. 1938

TOTALE SCHADE VOLGENS LANDBOUWORGANISATIES ƒ720 MILJOEN

Extreme regenval bezorgt boeren absoluut rampjaar Van een onzer verslaggeefsters AMSTERDAM, donderdag Hét jaar_1998 kan nu al in de boeken worden bijgeschreven als een absoluut rampjaar voor de Nederlandse land- en tuinbouw. Door de natte zomer en de nu al weken aanhoudende regen, dreigt de oogst van producten als aardappelen, bloemkool, mals, wortelen witlof en bloembollen grotendeels te mislukken. Uit een rondgang langs de gewestelijke land- en tuinbouworganisaties WÏ/TO, FLTO, NLTO en GLTO blijkt dat de totale schade tot nu toe op zo'n ƒ 720 miljoen uitkomt. Dit be- • drag kan nogveel hoger worden als het slechte weer aanhoudt, en daar lijkt het op. Vooral in het noorden en oosten is de situatie rampzalig. Boeren kunnen eenvoudigweg het land niet meerop methun zwarematerieel, zodat degewassen noodgedwongen in degrond blijven zitten. Hierdoor treedt rot op, wordt de structuur van de grond minder en lopen de plant- en zasischema's voor bijvoorbeeld tulpen of wintertarwe voor volgend jaar gevaar. Bovendien speelt onder de boeren de angst voor nacht'. vorst al op. „Als.we nachtvorst krijgen, is dat echt einde oefening. Dan gaat alles kapot", zegt Evert Lassche van de Westelijke Land- en Tuinbouworganisatie (WLTO), waaronder de provincie Noord-Holland valt. Op de AEX-Agrarische Termijnmarkt blijven de noteringen voor aardappelen maar doorstijgen. De notering voor honderd kilo Bintje aardappelen te leveren in april 1999 steeg gisteren liefst ƒ 9, naar ƒ 78. Ook de pootgoednoterin- j explosief. „Door de waterval van de afgelopen nacht en de onzekerheid over de aardappelen in Flevoland schoten de prijzen omhoog", aldus com-. missionair Edwin Schotman. Gisteren werden 1411 contracten verhandeld op de aardappeltermijnmarkt, op een normale dag zijn dat er zo'n 200. „Onze boeren zijn hevig verontrust", zegt secretaris AlbertJan Maat van de Noordelijke Land- en Tuinbouworganlsatie (NLTO). „De helft van de fabrieksaardappelen, 20.000 hectare, is nog niet uit

de grond. Verder vrezen we voor enkele duizenden hectares consumptie- en póotaardappelen, wortelen; mals en spruiten. Ook kan dë winter1-.'. tarwe niet gezaaid worden; voor volgend jaat." , '"' ,' Verder staan stallen en kassen blank; en hebben een aan~; tal boeren"ütöi'appëtf verloor ren door het oprukkende wa~/ ter. NLTO schat dë totale Schade in Groningen en Drenthe','; op zekerƒ 260 miljoen, „En dat is voor een gebied als het hoorden een hele forse aderlating"» De Fries-ïlevolandseLand». en Tuinbouwdrganisatië (FLTO) schat de schade in baar gebied tot nu toe op minstens ƒ 200 miljoen. „In Friesland en Flevoland zit nog zo'n 10.000 hectare voornamelijk consumptieaardappelen in de grond", licht woordvoerder F. van de Lindeloof toe. „De situatie is echt wanhopig", zegt Martijn de Groot van WLTO. „Op dit moment hebben we in ons gebied al zo'n ƒ 50 miljoenschade".Demaximale schade bij constant slecht weer is door WLTO becijferd op/ 250 miljoen. In heel Noord-Holland zitten nog zo'n 4500 hectare aardappelen in de grond. Daarvan is al zeker 2000 hectare rot. De West-Friese kooltelers hebben al de helft van hun bloemkolen afgeschreven. Ook de winterwortelen (400 hectare nog in de grond), uien (600 hectare), lelies (600 hectare) dreigen in de kletsnatte grond om te komen. Van de suikerbieten zit alle 6000 hectare nog in de grond, maar voor dit gewas heeft WLTO nog wat hoop. „We zijn het met Apotheker eens dat dergelijk weer een zeker ondernemersrisico inhoudt, maar dit slaat echt alles. Je kunt gewoon niet tegen ruim vijf weken regen op boeren. Er moet daarom echt een schaderegeling komen", pleit De Groot. Door de slechte toevoer van suikerbieten hebben de suikerfabrieken van CSM en Suikerunie in Groningen hun pro-

ductie met respectievelijk de helft en een derde teruggebracht. Ook de bietenverwer. Mng in de fabrieken in Breda ' én Diriteloord is terugee'.' 'draaid. ** ., Suikerunie verwacht na za. terdag de fabriek in Gronini'gen enkele dagen stil te moeiten leggen. Dat is een erg kostbare zaak. Normaal draaien de ; suikerfabrieken; non-stop in

briek komt uit op enkele honderdduizenden guldens. Over het algemeen zijn suikerbieten wel goed tegen nattigheid bestand. Ze kunnen echter niet goed tegen nachtvorst. Daarom willen boeren de bieten zo snel mogelijk rooien.:. 1 ,. - • ' • . , . \ .Aardappelzetmeelfabriek Avëbe kan nog niet goed in,i schatten :wat de gevolgen van ,....,._ Suiker? zetm'éëlprOdüctié zijn. Op een • uniedenMinhetgunstigstége- • kwart Vatfdë'akÉérs zitten de' ,; val dat loonbedrijven en boe- -: fabrieksaardappelen nog in de i 'ren.,, pas, midden '. volgende grond;: - X-wëëk weer op het land terecht „ t ü a g f dië er nog "kunnen. De schade als gevolg uitkomen. Daar kunnen we geenpeüöptrèkkën;. •: '

Kn

Datum

pagina

,0 5 NOV. 1998

Gistermiddag werd besloten attractiepark Slagharen te ' Westerstorm en aan- het ontruimen, omdat een beekje houdende zware re- dat dwars door het park loopt, | genval hebben giste- buiten rijn oevers trad. Achtvakantiegangers j ren opnieuw voor een honderd worden geëvacueerd. enortnë wateroverlast moesten Het Groninger Muséum , gezorgd. werd eveneens getroffen. Hier jj , Met name in het noorden liep de kelder vol water, maar ' én oosten van het land was volgens een zegsman bevonden zich op dat moment geen de situatie op vele plaatsen kunstwerken in deze ruimte. uitermate kritiek, toet man Ook in de Noordoostpolder en macht werd met zand- .'• zakken én pompen, gewerkt,> , was het gisteren dweilen met om het wassende water on»»: de kraan open. Hét watersteeg, der controle te krijgen. „• •••> j met vijf; centimeter peruur, veel akkers-ónder, Op verschillende pUatien^i waardoor kwamen te staan.' in Drenthe, Overijssel en Gel-vJ water In Tollebeek, laagste _ detland kwimea^crlxifteams ; > _ .het ,-. vincie twaalf uur, soelaas bie-bijeen. Ook de waterschappen punt in de-polder, werd tfe: ' den. Afhankelijk van het weer in Friesland bleldtatfipoédbe- tuaüié gtóavönd^xftiefc j A wordt besloten of er vandaag _ ,-.•-T^ftter vallen. „Ik heb de bunker.Kde.keuken ontruimd en binwegen en huizen «ifv dat kan ieder moment veran- kassencomplexen waarin ik hei bewaar W niét .nëadé kortste keren stond aldie blank'? deren wanneer gaat regenen. stonden, schilderden gistè"^ * oper^maató maar het is alle-_les1)lank.Het watergutsteoas Op sommige plaatsen blijft het Drentse landschap.-: maal door het watéryèfwoésiïsitóifi binnen. We hebben ver-' het kritiek. De dijken zijn vol- land ens mei- minstoelèn het Dat vind ik heel erg. De schade van Bartje werd door ledig verzadigd", aldus een noodweer binnen een paar enmitaMnW ^ Van LJm^bedraagt ruim 25 mille", zegt woordvoerder. J.dat. ook .. ,, ,. , • ., - Aaldert'die net zijn v/sdrraad tijd omgetoverd tot hét Vel De pompen werden onder tië van het noorden. (stond afgezet. Hoogeveense vaart bi) Noord-/: had ingekocht om.1998 uit te ' méér ingezet om het tuin> er namelijk anto'slangs scheschut en in Veenoord,te 'luiden. ' ' Brandweerkorpsen, watèS Verstevigen. Veel Drenten wabouwgebled Erica, in het en, tj9gon het water te noordoosten van Drenthe, te schappen, provincie en ge* rendêhele dagin touw om bun Brunink aan ie'StatiÖantêg-Jj f hét zo de gang redden. In Coevorden moes- meentes hadden hun handen kelders leeg te pompen. letterlijk met de handen in het ten zandzakken drie woonwij- vol om de overstromingen in . In Noordschesdnit reden ken beschermen tegen het bij- goede banen te lelden. Duizen- zandauto's af en aan, staken na bulten zijn oevers tredende den zandzakken werden aan- tuinslangen uit gangen van gevoerd om de dijken van on- • huizen en hadden sommigenStieltjeskanaal. ' Ook in de gemeente Breder- der meer het Stieltjeskanaal in :, bewoners zelf al een barricade wiede is de situatie kritiek. Coevorden, de Verlengde tegen hei water opgeworpen. Wanneer het water blijft stiji De familie Troost van de plaatgen zullen alle 1500 inwoners selijke slijterij had hun eigen moeten worden geëvacueerd. zandzakken ; gefabriceerd. De grootste problemen ont„Het was al vroeg raak. Onze stonden gisterochtend toen de hele snackbar stond blank. toch* al zeer drassige grond het We nebben zelf een pomp in de water niet meer aankon. Bij afvoer gehangen om het water een veehouder in Gijsselte weg te krijgen. Jar-we zijn al kwamen zeker 16.000 mestkuivanaf vier uur uit bed", aldus kens om, toen in enkele minumevrouw Troost die nog wel ten tijd de stal van de beestjes te troosten is. ...,. .. door het water werd verzwolVoor de familie Ziinge ain gen. In Stadskanaal moest een de Molenweg in het dorp was deel van het Refaja-ziekenhuis er geen redden meer aan. worden ontruimd, omdat gis„Omdat we geen stroom meer ternacht het souterrain onder hadden hadden we ons verslawater was gelopen. pen. Mijn man keek uit bét raam en zei 'allemachtig alles staat blank'. We stormden uit bed en stonden direct in' een laag water van 20 centimeter. Ons hele huis'stond blank. Ik moest huilenjik had net het hele huis een grote schoonmaakbeurt gegeven. We hebben houten vloeren dus waarschijnlijk moeten we alles vervangen. Vandaag benik nog jarig ook. Laten we dat maar vergeten", aldus een trieste

Drenthe verandert in binnenzee

IAlie.

•.••••

I Alie's buurman, vuurwerk-

Knipsel

Pfgina

Datum

05N0V. 1998

' ' ' V' 'fv:>::.-:- -.'"

Van oriie verslaggevers

'"

;••'!•'• :' '.'• •.'' •.

"

ASSEN • Dé wateroverlast in het noorden van Nederland heeft zo'n omvang aangenomen dat hert leger is ingezet om bij de bestrijding te helpen. Op diverse plaateen in Drenthe zijn 300 militairen van dè'Genie actief. In Gronlngèri verlenen 100 militairen bijstand in Scheemda endeprovindewoeg'savondsomnögéinsioo: • • •. ' ••;•' •• •"., De Drentse corruiiiisaris van.,• tx>u^ ö.^pas bereid hoereneen dekoninginTerBeekiskwaaddat: schadevergoeding te betalen zode militairen pas gisteravond om i" dra is voldaan aan de criteria uit negen uur arriveerden. Hi| vroeg de Wét waterschade. Een belang's morgens al hetrüinlsterlé van rijke voorwaarde is dat er in twee Defensie om hulp. Die aanvraag dagen 100 millimeter regen moet werd pas om één uur 's middags zifn gevallen. De Noordoostpolgehonoreerd. Toen duurde het der en het westen van Overijssel nog vele uren voordat de militai- kregen gisteren al 90 millimeter.' ren kwamen. Ter Beek,, oud-mi- te verwerken. • . . . , jr nister van Defensie.' „Ik neem dit Door de wateroverlast móest ' hoog op." Hl) heeft morgen een de A28 bij Hoogeveen urenlang gesprek met.de secretaris-gene- worden afgesloten. De 400 va-, raal van het ministerie. kantlehuisjes op attractiepark 35.000 inwoners van Meppel Slagharen werden op last van de gingen een spannende nacht tegemoet. Het crisisteam hield er rekening mee dat het water uit het Meppeleidiep het centrum zou binnenstromen. Kond middenuchj stonden,aljip,'ii, 10 straten blank. VTakKj,toOverijssel, was de'situatie Km4:i'I& etnleegstaindelazernéiiiSteeowfuc werdfié4kpyttt££> voorbereid Van' S«i «Kahiéöfüit Giethoorn,. Blolcd|lenl!sselhani. ::.''' . Alleen alta_Groningen en F

den. Minister Apotheker (Land-

Kamerlid wil hulp voor huilende akkerbouwers Wateroverlast Volgens het CDA-Kamerlid Van Ardenne-Van der Hoeven moet er spoorslags een bevredigende schaderegeling komen. sfn is abso»Het Bo

iuut <""'"

e, Huilende ak-

U. VCllWiJXClUC DC-

;.organisanes bellen ofemueinddijk n."'Evenals haar Wagenaar vindt Van d y t schadèverArdenh1* goedinV; i},rampen van toepassingis'.d s'ónvêrz'ekeriSarè schades dekt Volgens de PvdA kan voor de getroffen boeren .een aparte regeling worden getroffen. De Kamercommissie voor Landbouw gaat overigens niet naar de getroffen gebieden. Het lukt de leden niet op korte termijn gezamenlijk af te reizen. Voorzitter Ter Veer (D66) laat het aan de

afzonderlijke fracties over zelf te oogst van bleten, uien én aardapgaan kijken. Volgens Ter Veer is pelen (het deel dat nog niet is verde situatie nu even slecht als in rot) ernstig in gevaar. Volgens september, toen zware regenval voorzitter I. IJsebaert gaan ettelijhet zuiden en westen van Neder- ke boerenbeVirijven failliet als de minister hét noodfonds voor naland teisterde. Volgens de Noordelijke Land- tuurrampen niet aanspreekt De suikerfabrieken van CSM en luinbouworganisaüe (NLTO) vormen aardappelen voor de. boe- en Suiker Unie in Groningen hebben de productie sterk verren in het noorden verreweg de ' grootste verliespost met 165 mll- " minderd. GSM. heeft-;de. bietenjoen gulden. Van die bloemkoól- venverkiag met'.dè . velden is al 46 procent verloren , tóchfi Suiker tioWriutv.^.^.*gegaan (25 miljoen verlies)* ter- •dê. Ook de ftbriekVvan beide wijl de helft van de malsóogst als'. concerns M.Bredaen;.I>lhtelöora': verloren wordt beschouwd (60 draaien op verminderde kracht miljoen schade). In de glastuin- ' „Suikerbieten zifn'goed tegen bouw is 8 hectare onder water ge- nattigheid bestand; Maar de rootlopen, rekent daarvoor & miljoen machines kunnen hét: land niet op en als het wel mogelijk is, dan gulden verlies. Ook in het zuiden is het weei neemt het rooien drie lieer zoveel raak. De boerenorganisatie NCB- tijd in beslag", zegt W; van OorEiabant luidt de noodklok. Op de schot van'Cosun,'3e moederhogere zandgronden kan nog maatschappij van.de Suikerunie. worden geoogst, maar elders niet Ook de vrachtauto's diefde bieten meer. De NCB in Zeeland spreekt naarde fabrieken vervoeren, kunvan een , uitzichtloze situatie. nen het land niet op. Ze zakken Door de hevige regenval komt de weg in de modder.

O

burgemeester van' Hardenberg ontruimd. Zo'n 1000 vakantie%-moesten hun. kofiers Water uit het VerbinlaalUepdekeldervanhet Groninger Museum binnen. Het museum ging dicht en uit de kelders werden" kostbare stukkro naar droge ruimten gebracht

Op pagina 0 Kamerlid wil hulp voor boeren

OppagthaQ Commentaar ..

.

Knipsel

Datum

pagina

0 5 WV. J938 Terwijl de bewoners van ondergelopen gebieden lijden ofvrezen, waakt het crisis' team tn een Zwolse bunker over hun welzijn. In het zenuwcentrum houdt de chefstafhet hoofd koel.

Crisisteam kent geen

zei gebiedje." De enige kelder in het drijfnatte oosten die ongeacht de weersomstandigheden droog blijft, ligt onder de brandweerkazerne in de binnenstad van Zwolle, aan de overkant van de inmid: Doof Eddy van der LSy dels ook redelijk volgelopen binen Mart; van Veen ,;1bunuK/ZTOiu - Op het laag- nenhaven. In de spelonken van '.. ste punt van de Noordoostpolder de Overijsselse hoofdstad wer' kent de crisis geen grenzen. Tollebeek, een gehucht aan de Ur; Itervaart, huivert en beeft. „Voor - mijtaallesverloren", verzucht böér f, van der Velde. „Nu maar . hopen dat de dorpskern niet . . wordt overspoeld." „Zandzakken voor de deur!" ' roept een scholier tegen een vitaal ogende zestiger. HeelTollebeekiijlct het dorpje te willen beschermen tegen de grillen der natuur. Met vereende krachten 1 werpt de mannelijke bevolking -een wal van zandzakken op. „Dit", wijst J.Naaktgeboren, voorzitter van de Vereniging . Dorptbelangenibllebeek, „il, rustreertde verbondenheid. IeI dereen belptmee, zelfs de nienj . sen die zwaar zijn getroffen • doorhetwater. Ze geven geen Idk en doen—met een bepaald "•eynlsme;'datwel—hun plicht." ZdaU Van der Velde, die zijn J ""-"—itvani " —

leostme rüimzoo.ooo gulden", ^moKthij, „Ikhebérde hele nacht wakkervari gelegen, maar •.' nethelptniets. Je bent machteloos. Op sommige momenten probeer je het gelaten over je heen te laten komen, maar even later zakt de moed |e in de schoenen en denk je: sodemieter, dit is toch wel ernstig, Ik hpopnreardatherrainisterie nog iets vergoedt, maar ben niet optimistisch. Wij zijn voor de rest van het land maar een onno-

ken 16 man hard maar g'èdls'ciplineerd aan de coördinatie van' het rampenscenario. . De grijze chef-staf Ij Rob Schouten, brandweercommandant van het district IJssdvectóHij is leider van hef erisistóufïait het wassende water hetjiöofcl moet bieden. Aan de tnüurin . Scfaoütens heiligdom hwQKOQ' omvangrijke «treekkaarten/De lopen; Op dat moment trad het waterloop in Overijssel, de -: Regionaal Coördinatie Centrum Noordoostpolder en omstrelcen aan, in beperkte omvang. Op is goed te volgen, ondanks de ve- woensdagmorgen is de situatie le aantekeningen op de geplasti- echter zo dreigend dat het team ficeerde plattegronden. : knappe koppen op volle sterkte Duudagayönd werd duidelijk wordt gebracht In het crisis- dat Overijssel, twee jaar na de team van Schouten nemen verdijkdoorbraken langs de IJssël, tegenwoordigers plaats van ge- ' . opnieuw onder water begon te meente, waterschappen, politie,. GGD, Rijkswaterstaat, nutsbe-. drijven en brandweer. Verza- '. meid aan een lange vergaderta-... fel, met telefoon, fax en tv-toe- v stel binnen handbereik. . .... , Om de twee-uur is er overleg In. het zenuwcentrum van de crisisbestrijding. Geen hoogdravende, taal; geen onzinnige teksten. Zakelijke informatie van de diverse

Noörderi

disciplines en korte samenvattingen, aangevuld met conclusies en adviezen. - „De gemeenten zl)n in hun rampenbestrifding autonoom", zegt Schouten. „Dit crisisteam neemt zelf geen beslissingen, , ' verzamelt slechts alle bruUcbare informatie van de getroffen ge- • bieden. Niet alleen via de partidperende instantieSt maar ook via derden. Al die informatie wordt, gebundeld, waarna.we proberen _• de juiste oplossingen te vinden,--" hoe moeilijk dat in situaties als deze ook is. Paniek kennen we '\ • niet. Hier wordthet denkwerk ••• •verricht"

<•—<'•--.•

•

^

De brandweercommandant '• heefthaast.hitmoetnaareen nieuw overleg. Elk halfuur rol- ' lendeweerkaartenzijn 'bunker' binnen. Hetschemaaan de '" muur meldt drie grote pro- , bleemsebiederu rond Harden- * "~* berg, BrederwiedeenVoUenhó-'1".' ve is de situatie niipehd. Het cri-- ~j sisteam buigt zich óver mogeli)-1 '3 ke.evacuatieschema's, Net operatie Desert Storm, maar dan '" kleiaer. Het opperhoofd heeft alle opties doorgenomen. „Het gaat tenslotte om het lot v a n e n - ' kele duizenden mensen. Maar we zijner klaar voor. De mensen kunnen Vla hun gemeentehuizen goed worden begeleid," Schouten'durftniettezeggen .' hoe groot de daadwerkelijke kans op evacuatie is. „Wind en 7" regen zullen dat de komende » uren bepalen, maar de vooruit- '** zichtenzijnnietgoed",klinkt '""' . hetdreigend.Brandweerkorps;';1 sen uit de wijde omtrek zijn al ? '' opgeroepen om vermoeide col- ' - lega's afte lossen.-Zo springt hér" konw.uitHïrderwijlcbijinVol- ">' lenhove, waar de straten lang- /-;" zaamvoUopen. .'.'!,:., ',','. T'? Aan de lange vérgadértafelarri- '" . veertde nieuwsteiafonnatie. ' '"'.. Het wordteen lange nacht, voor-'': speltSchduten.',,Wewerkendc".' klok rond, tot de situatie in alle * " gebieden beheersbaar is. Maar • * ook in dat geval blijven we alert"

Knipsel krant

Datum

pagina

O 5 NOV. 1933 Vermoeidheid slaat toe bij hulpverleners : Van onie verslaggevers ... :

COÏVOSÜN - Tien&ukenden

-zandzakken zijn aangesleept j,omv.de waterschade in het tftóbrden te beperken. Het ••• Nationaal Coördinatiecentrum^ in Zoetermeer heeft gisteren een paar duizend exemplaren extra gestuurd. ' Daar zijn nog zo'n 50.000 zakken beschikbaar. De vermoeidheid sloeg gisteravond toe. Veel hulpverleners en vrijwilligers waren toen al 24 uur lang in touw. Burgemeester Sj. . Kremer van De Wolden moest een groep;brandweerlieden weghalen in het Zuid-Drentse Fort, omdat het?olgens hem niet meer verantwoord was ze te laten doorwerken. • In Stadskanaal heeft het Refaja-ziekenhuis een aantal kantoren, de keuken en het bedrijfsrestaurant moeten ontruimen. Op de verpleegafdelingen Weef het droog. In Gijsselte (Dr) kwamen 16.000 kuikens om toen twee stallen onderliepen. In Groningen zijn bij Hoogezand en Klein Ulsda twee dijken, doorgestoken om de druk in het Winschoterdiep te verminderen. Er wordt overwogen een tweede groep van 100 militairen in te zetten in Sappemeer en de Hoornsedijlt bij Groningen. Door de wateroverlast was treinverkeer russen Grönihgen-Nieuweschans onmogelijk. De spoorwegen zetten bussen in. Waterschappen' lieten zelfs hun antieke stoomgemalen draaien. Het stoomgemaal Hertog Reijnout in Nijkerk bewijst' ivoor de derde keer dit jaar goede diensten. Het elektrische gemaal kon de enorme watervloëd niet aan. De renovatie van het stoom! gemaal uft de vorige eeuw was in : maart net klaar, toen de Randmeren 'door .overvloedige regenval dreigden over te lopen. In september Is het oude gemaal opnieuwgebruikt ,; ;ln,lwente en Drenthe stabili-

Een .bemaUngsbeperldng van 24 uur moet er" toe leiden da) Friesland.frel hoge waterpeil on* der de knie krijgt' Door relatief droge polders minder te 'bema' len,-moet het.'lage midden' gel vrijwaard blijven van waterovei» ' last In de buurt van Grou en in het zuidoosten van de provincie il d«ml^het|rdótt^fin^en en straten,liepenïodSIS AppèTJ scha, Oosterwoldeen Wolvega. ia

De hoge'

seerde het waterpeil zich aan het eind van de dag nadat het ophield te regenen. Op diverse plaatsen blijft de situatie echter kritiek omdat dijkien zijn doorweekt. In Drenthe traden drie kanalen buiten hun. oevers: het Dommerskanaal bij Emmen, de Drentse Hoofdvaart bij Bovensmilde en het kanaal bij Noordscheschut

mtéis^S'iiaao^

lijkte, .de. veerdiensten naar Waddeneilanden.. Gi " viel een dienst van Lau naar Schiermonnikoog uit c de aanlegsteigers onder water t gen. • • ' . • ] Elders zijn er ook problemeS De drukbereden dijk Huygeridip. (de N508 Alkmaar-Heerhug& waard) is afgesloten voor hét Ver! keer. De dijk heeft zich volgezoj gen met regenwater en is :Ver« weekt. Dóór trillingeri'van rijden? de auto's kunnen delen van 1 Bij Veenoord staat een dijk op dijkinzakken. Tientallen/ doorbreken en het Zuidlaarder- , daimse brandweerlieden zijrrh meer dreigt;over te stromen. .waterschap in Hoorn te hulplg Menseti die in stacaravans, rond schoten bij het wegpomp het meer wonen, zijn gesom- overvloedig, regenwater.meerd te vertrekken. Hét water Hoogheemraadschap De! bedreigt ook de kassetilrihet glas- heeft beperkte dijkbewaking rot) de boezemkaden ingesteld»^ tuinbouwgebied bij Erica. " ;• Landal GreenPark Aelderholt Zwijndrecht .liepen tientadte^ in Drenthe zag zijn gasten ver- huizen onder. Een aantal wegrf trekken toen jiet water 10 bunga- is afgezet. In Hardinxveld-ttiesi ' * s binnenliep. Omdat de direc- , sendam moest de brandweer,*
Knipsel

O 5 NOV. ty$ IÜOV.

pagina

(j.

Besluit mandaat LASER èn aanwijzing toezicht uitvoering Regeling tegemoetkoming schade bij extreem zware regenval !9Cktober 199S/nr. Directie Brandweer en Rampenbestrijding

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties besluiten te nemen als bedoeld in artikel 17 van de Regeling tegemoetkoming schade bij extreem zware regenval 1998.

De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, in overeenstemming met de Ministers van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en van Economische Zaken, Gelet op de artikelen 5, 12 en 13 van de Wet tegemoetkoming schade bij rampen en zware ongevallen.

Artikel3 De regiomanagers van de in artikel 2 genoemde dienst zijn bevoegd om namens de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties besluiten te nemen betreffende: a. bezwaarschriften op besluiten als bedoeld in artikel 17 van de Regeling tegemoetkoming schade bij extreem zware regenval 1998; b. verdagingen als bedoeld in artikel 17 van de Regeling tegemoetkoming schade bij extreem zware regenval 1998.

Besluit; { 7 Aanwijzing schade-experts Artikel T Met het opstellen van het schaderapport, bedoeld in artikel 5, eerste lid, van de Wet tegemoetkoming schade bij rampen en zware ongevallen zijn belast de door het Bureau Coördinatie Expertiseorganisaties te werk gestelde schade-experts. § 2 Mandaatverlening Artikel 2 De teammanagers van de Dienst landelijke service bij regelingen van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Vissen] zijn bevoegd om namens de Staatssecretaris van

5 3 Toelicht Artikel 4 1. Met het toezicht, bedoeld In artikel 13 van de Wet tegemoetkoming schade bij rampen en zware ongevallen, zijn belast: a. de buitendienst-medewerkers van de in artikel 2 genoemde Dienst; b. de daartoe door de in artikel 2 genoemde Dlemt Ingeschakelde schade-experts, voorzover dit toezicht

noodzakelijk is voor de vaststelling van de schade en kosten en ter verificatie van de door de aanvrager verstrekte gegevens; c. de ambtenaren van de Algemene Inspectiedienst van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij; d. de ambtenaren van de accountantsdiensten van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. 2. De in het eerste lid, onderdeel b, bedoelde ambtenaren en personen hebben de bevoegdheden, neergelegd in de artikelen 5:15 tot en met 5:18, met uitzondering van het tweede lid, en 5:20 van de Algemene wet bestuursrecht.

(onderdelen van) ministeries en personen belast met het toezicht op de regeling. De met het toezicht belaste ambtenaren en personen beschikken over de bevoegdheden, neergelegd In hoofdstuk 5, afdeling 5.2, van de Algemene bestuurswet, met uitzondering van de door LASER ingeschakelde schadeexperts. Het toezicht van laatstgenoemden beperkt zich tot het toezicht dat noodzakelijk is voor de Juiste vaststelling van de schade en kosten van de aanvrager. Zij moeten daartoe over alle relevante inlichtingen kunnen beschikken en eventueel (bijv. bij agrarische bedrijven van de bodem) monsters kunnen nemen. Daarom kan volstaan worden met de bevoegdheden, neergelegd in de artikelen 5:15,5:16, 5:17,5:18, met uitzondering van het Artikels tweede lid, en 5:20. Dit besluit treedt in werking met Het toezicht van de overige ambtenaingang van de tweede dag na de dag- ' ren en personen strekt zich ook uit tekening van de Staatscourant waarin Ingevolge artikel 13 van de Wet over de werkzaamheden van deze het wordt geplaatst. tegemoetkoming schade bij rampen en schade-experts. zware ongevallen dienen de ambtenaDit besluit zal met de toelichting in de ren en personen te worden aangewezen die met het toezicht worden Staatscourant worden geplaatst. Ce Staatssecretaris van Binnenlandse belast. Hiertoe strekt artikel 4. Zaken en Koninkrijksrelaties. De Staatssecretaris van BinnenlandseHet toezicht op de uitvoering van de G.M. de Vries. Regeling tegemoetkoming schade bij Zaken en Koninkrijksrelaties, extreem zware regenval vereist desG.M. de Vries. kundigheid op diverse gebieden. Om die reden zijn ambtenaren van diverse

WATEROVERLAST Staatssecretaris De Vries naar Ochten DEK HAAG (ANP) - Staatssecretaris Monique de Vries van Verkeer en Waterstaat bezoekt maandag het Alarm- en Berichtencentrum Rijkswaterstaat Oost-Nederland in Arnhem en aan de dijk bij Ochten. Gezien de huidige wateroverlast en het stijgende waterpeil van de Rijn wil de staatssecretaris zich laten informeren over de hoogwatervoorspellingen en de recent uitgevoerde dijkversterkingsprojecten volgens het Deltaplan Grote Rivieren, aldus haar ministerie.

Persbericht Nummer

30 oktober 1998

5773

STAATSSECRETARIS DE VRIES BEZOEKT STROOMGEBIED RUN EN DUK BU OCHTEN

Maandag 2 november brengt staatssecretaris Monique de Vries van Verkeer en Waterstaat een bezoek aan het Alarm- en Berichtencentrum Rijkswaterstaat Oost-Nederland in Arnhem en aan de dijk bij Ochten. Gezien de huidige wateroverlast en het stijgende waterpeil van de Rijn wil de staatssecretaris zich laten informeren over de hoogwatervoorspellingen en de recent uitgevoerde dijkversterkingsprojecten in het kader van het Deltaplan Grote Rivieren. Het programma van dit hoogwaterbezoek ziet er als volgt uit: 14.15 uur

Aankomst Alarm- en Berichtencentrum Rijkswaterstaat Oost-Nederland, Cildemeesterplein 1, Arnhem Ontvangst door hoofdingenieur-directeur Jansen en toelichting door medewerkers van het Alarm- en Berichtencentrum

14.45 uur

Vertrek uit Arnhem

15,45 uur

Aankomst gemeentehuis Ochten, Molendam 30 korte toelichting door burgemeester Zomerdijk en de heer van Meegen van Polderdistrict Betuwe Aansluitend bezoek met burgemeester Zomerdijk aan dijkvak Ochten.

16.40 uur

Einde programma

Vertegenwoordigers van de media zi]n van harte uitgenodigd aanwezig te zijn bij dit bezoek. Ellen Timmer, 070-351 7112 Semafoon, 06 - 57 58 41 91

Toelichting

De Dienst Landelijke service bij regelingen van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LASER) is met de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties overeengekomen de uitvoering van de Regeling tegemoetkoming schade bij extreem zware regenval 1998 te verzorgen. In verband hiermee dient zij gemandateerd te worden om op de aanvragen te besluiten. De teammanagers van LASER worden daartoe gemandateerd. Het spreekt voor zich dat zij ook alle daarmee verband houdende stukken zelfstandig kan afdoen. Artikel 2 strekt ertoe dit mandaat te verlenen. Daarnaast worden de regiomanagers van LASER gemandateerd om te beslissen op bezwaarschriften en verdaging van besluiten. Artikel 3 strekt hiertoe.

Knipsel

p a g i n a . [
Datum

O 5 NOV. 1998

Pas acht uur later staan Toestand in er militairen op dedjjk noorden kritiek maar stabiel

Van Onze verslaggeefster ,

SahMifeBoar DEN HAAG

V)

ken om hulp van militairen. Maar > dat is pas om 12.45 uur geluk?,' zegt Binnenlandse Zaken. ' ' "

hét Naüónaal Commando, gêriertal-maïöór>TerinSrt !inr Gouda, dé c*dra'éhf 'dêWsnbdigaêriiilitai* ftartè'iÓeferi1-' >• < .Conunandó 'frëgionaal

Hét water stijgt woensdagochtend - Waarom neemt de directie, die snel in Drenthe, en de regen blijft verantwoordelijk is voor de beoormét bakken uit de lucht komen. deling van hulpverzoéken, de tele.—, Jotf-in om . Commissaris van de koningin Re- foon niet op? •';" '•': plekk> poolshoogte té nemen: lus ter Beek oordeelt dat de hulp!l Defensie: XuSster eeris. Er be-, ter Dat commanao ' rrtó«t uitzoeken . diensten in zijn provincie het niet ginnen hier om half negen enkele waar'd#Wflmtii*%«W« u meer aankunnen. Hij wil hulp van honderden mensen te werken. t militairen en belt het Nationaal Het rampencoördinatiecentrum volde*. hoehetgebja ;CB-Ml«ï«^-»i..- (NCC) voor had ook een ander nummer kun15.00 uurt 3 in Den Haag. 's Middags nen bellen. Bovendien liggen de 101 Dfvisfe jtTer.Beek voor tv-came- ministeries maar enkele tientallen it hij 'nog steeds geen nüli- meters van elkaar vandaan.' ,_."eft gezien', 's Avonds om ÏO uur, ruim acht uur later, S'de eerste militairen elkaar '~Btèri'
ten tegen diens gemiddelde opbrengst van de laatste drie jaar. Apotheker acht een speciale rei l Ö l t ó r Apotheker van Land- geling nodig omdat de Wet tegebödw wB het kabinet vandaag moetkoming bij rampen en zware * voorstellen de waterschade van ongevallen geen soelaas biedt noordelijke boeren voor 70 pro- voor de boeren in Groningen, cent te vergoeden. Ook premier Friesland en Drenthe. Juist daar Kok is voorstander van een scha- wonen de zwaarst getroffen landdévcrgoedingsregeling. TJc over- bouwers. Een Kamermeerderheid heid kan niet zeggen: daar staan is voor een regeling. we met deragnaar toe', aldus De voorlopige berekeningen Kok donderdag bij een bezoek van LTO zijn van 260 miljoen gulaan de getroffen streek. den op woensdag gestegen naar 450 miljoen gisteren. Als de schaIn Groningen was het waterpeil de door de extreme regenval eerdonderdagavond laat aan het zak- der dit jaar in Zeeland en Limburg ken. In de dijken langs de kanalen wordt meegerekend, loopt de bij Meppel verschenen juist steeds agrarische sector volgens LTO meer zwakke plekken. Elders in voor 850 miljoen gulden aan inDrenthe was de toestand stabiel. komsten mis. LTO wil dat alle De landbouworganisatie LTO schade wordt vergoed. schat dat de boeren voor 450 milVandaag bezoekt koningin Beajoen gulden aan inkomsten mislo- trix het getroffen Noorden. pen door de overlast. Het bedrag ' dat Apotheker wil vergoeden, wordt uiteindelijk berekend door Pagina 7: Wateroverlast treft de schade van elke boer af te zet- provincie Groningen het zwaarst

Van onze verslaggever GRONINGEN

Het water slaat grote delen van het noorden en oosten van het land tol de lippen. De provincie Groningentehet zwaarst getroffen door de overlast van het wassende water. De situatie werd donderdag overal omschreven als 'kritiek, maar stabiel'. Premier Kok, minister De Grave van Defensie en de staatssecretarissen De Vries (Verkeer en Waterstaat) en De Vries (Binnenlandse Zaken) brachten gisteren bezoeken aan de geplaagde gebieden. De Grave bood zijn verontschuldigingen aan voor het laat op gang komen van militaire bijstand. Daaraan had de Drentse, commissaris van de koningin, oud-minister van Defensie Ter. Beek, zich woensdag mateloos geërgerd. Op allerlei plaatsen in Groningen en Drenthe zijn nu honderden militairen van genie' eenheden van de landmacht in touw om de nood zo veel mogelijk te lenigen. In de stad Groningen moesten gisteravond 150 patiënten van het. Martini Ziekenhuis van de locatie Van Swieten naar de hoger gele-. gen locatie Van Ketwich worden < overgebracht Eerder op de dag waren de bewoners van drie verpleeghuizen geëvacueerd. Drie grote stadswijken aan de zuidwestkant van de stad werden gisteravond met overstroming bedreigd. Ook de Parkwijk in Winschoten liep gevaar. In Drenthe zijn de

'"*?

steden .Coevorden én Meppel het zwaarst'getroffen. De waterstand in het Stiettjéskanaal en het Meppélerdiepïwas gisteravond nog steeds zo hoog dat sprake was van een kritieke' situatie. In Noordwest-Overijssel en in Tollebeek en omgeving in'de Noordoostpolder was hei gevaar van overstroming evenmin al geweken. '.,

VoigtaihttNieuasbladvanhet

Noorden. deden zich overal in Groningen én Drenthe gisteren 'angst, paniek en vluchtneigingen' voor. De krant opende dan ook met de kop 'Overal Ontreddering'. Groningen moet naast het eigen water grote hoeveelheden

Groningse en | Friese dijken ïestoken water uit Drenthe verwerken. De gemalen kunnen alleen bij laag tij water spuien in de Waddenzee en hét Lautorsmeer. Het waterpeil is date, door het stormachtige weer van ;de :laatste dagen tot grote Inmiddels;,zijn in Groningen drie; polders: onder water gezet Het crisisteam houdt opties voor meer dijkdoorbraken* achter de hand. Ook in Friesland is donderdag begonnen met het doorsteken vin dijken,.rond het Snekermeer en tussen Leeuwarden en Dokkuin. Op die manier worden waterbuffers van miljoenen kubieke meters gecreëerd en zakt het waterpeil : van kanalen en rivieren. Een niéuw punt van zorg is even•. welhetfeitdathetwaterindeRijn 't bij Lobithblijft stijgen, waardoor i daardêiiitéiwaardenonderwater dreigen te lopen. ., . Op de dag dat het Groninger

museum liggen beneden het peil van het Verbindingskanaal in de Zwaaikom voor het Centraal Station. Bij de constructie van het spraakmakende gebouw is geen rekening gehouden met de waterstanden zoal* die de laatste dagen bleken te kunnen voorkomen. De aanpassing vergt wellicht enkele miljoenen. Ook degenen" die niet direct door de wateroverlast zijn getroffen, krijgen:moge!ijk toch nog te maken met de gevolgen ervan. /oerder van de firma ét Friese Oosterbierum ••'*-•••••

Knipsel krant

[

3

Datum

„05NQV. 1398 Hollandsche Usse. stroomt verkeerd Houten - De Hollandsche Ijssel-tussen Krimpen aan de Ussel. en het Amsterdam-Rijnkanatl stroomt sinds gisteren de verkeerde kant op. Normaal watert de rivier af op de Maas. Ni) stroomt de IJssel in de omgekeerde richting naar het Amsterdam-Rijnkanaal, Hoogheemraadschap De Stichtee Rijnlanden in Houten noemt de ^ituatie 'zeer bijzonder'. De IJs•«elkk^n zyn normale weg niet iomdatby Krimpen de riersperd is door de neergelaten stormstuw. Na een aanvaring is daar een schuif zo beschadigd dat hü niet meer omh oog-kan.

NOS komt wel erg la!at in actie Hilversum - De waterramp is in eerste instantie niet echt seriejis genomen. Pas toen commissaris van de koningin Ter Beek zich boos afvroeg waar de militaire hulptroepen bleven, begon men zich in Den Haag en HUversum achter de oren te krabben. Er verschenen liefst drie rampenverslaggevers van het NOS Journaal. Maar toen was het echte leed al geleden. Harmen Roeland nam zelfs niet eens meer de moeite om, met rie laarzen in het wassende water, , ze)f in beeld te verschijnen.

Hoogbejaarde na de vla op de vlucht HÓogezand - Ontruiming of ni^t, zonder z'n bakje vla te hebben genuttigd verliet Berend Strabbing zijn huis niet. TeVwyl het water de kelder instroomde, lepelde de 95-jarige man uit Hoogezand zijn toetje naar binnen. Strabbing is slacht ter been en zijn huisje dreigde binnen de kortste keren oneler water te verdwijnen. Brandweerlieden moesten Strabbing uiteindelijk hangend op twee stevige armen via de achterdeur naar de veilige straat hüsen.

Krammersluizen open om Zoommeer te lozen Tholen - Rijkswaterstaat Zeeland heeft in afgelopen nacht anderhalf uur een van de twee sluiskolken van de Krammersluizen opengezet om de waterstand op het Volkerak-Zoommeer te verlagen. Wanneer het waterpeil op het Volkerak- . Zoommeer erg hoog is, kunnen de . rivieren in West-Brabant hun water niet meer kwijt. Dat heeft weer gevolgen voor de sloten die op die rivieren uitmonden.

Ene boer verdient goud, de anderëÜJets VAN ONZE CORRESPONDENT

>.

GRONINGEN — Vanwege de wateroverlast zullen de inkomsten: verschillen onder telers van consumptie-aardappelen enorm toenemen. 'Boeren die al goed geoogst hebben, maar nog niet verkocht hebben goud in de vingers', zegt voorzitter G. Lodewijk van de Vereniging ter Behartiging van de Nederlandse Aardappelhandél (VBNA). Daartegenover staan geen tot nauwelijks inkomsten voor boeren waarvan veel aardappels in het,water staan. Het verschil In verdiensten kan oplopen tot tonnen per boer. Een gemiddeld akkerbouwbedrijf telt 33,7 hectare volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Daarvan kan maximaal 11,2 hectare met aardappels worden bebouwd, anders is er kans op ziekten. Twee dubbeltjes per kilo consumptie-aardappelen zijn grofweg voldoende voor de boer om uit de kosten te komen, bij

een kwartje wordt er verdiend. Krijgt d é agrariër' het dubbele of nog meer, zoals deskundigen schatten, dan is het merendeel pure winst omdat er nauwelijks extra werk voor verzet hoeft te worden. De boer met ï 1 hectare consumptie-aardappelen krijgt zo bij de huidige prijs van 3 4 cent per kilo ƒ 70.000 aan extra inkomsten. Elk dubbeltje méér 'levert élke keer ƒ JO.000 op. Hoeveel boeren van die hogere prijs profiteren is niet bekend. "Maar het zijn er In ieder geval meer dan wij op een hand kunnen tellen', aldus Lodewijk. Inmiddels lopen de prijzen van de consumptie-aardappelen bijna dagelijks verder op. Zowel op de temüjnmarkt als op de Rotterd&mseaardappelbeurs, waar de aardappelen direct fysiek van de verkoper naar de koper gaan. De Rotterdamse notering voor bintjes is in drie weken gestegen van ƒ 21 naar ƒ 34 per honderd kilo. Een stijging van 62%. Op de aardappeltennijn-

Ander gebruik watèrberging betjèjceiit meer regenlast AMSTERDAM —1998 is al gelauwerd als één van de natste jaren van de j

niet meer tegenin te pompen. En waarnaar tóe? Öe bergingsrriimtés zijn bebouwd.'' " •"•i "' Bij het watèrschapshuis in de Noordoostpoldér geven raedewer'kersioe'aètboerenffibéwoh'ers'dë-

•ovérurenï'Nedérlarid loopt"1 onder omdat hét Water"' :'• geen ruimte heeft gekregen. "Deze overlast moeten we leren accepteren.'

'als onontkoombaar .MfeVéSttra p&n'. pen wordt er gewerkt om zoveel mogelijk water het LTsselirièér in krijgen. Donderdagmiddag was de chaos nog groot. Volgens mannen in het veld staat het water hoger dan

VAN ONZE REDACTEUR

"Het voor land- en woningbouw gebruiken van gebieden die eigenlijk nodig zijn voor de berging van overtollig water resulteert in steeds meer overlast van overvloedige re?, genval.' Uiterwaarden en waterbefgingsgebieden moeten volgens professor C. van den Akker van de vakgroep waterbeheer van de Technische Universiteit Delft als primaire functie de wateropvang hebben. "Die gebieden moeten slechts als grasland worden gebruikt en niet voor glastuinbouw, kostbare gewassen of woningbouw.' Voor Van den Akker is een belangrijke oorzaak van de huidige wateroverlast de onvoldoende bergingsruimte voor het overtollige water. Tje natuurlijke bergingsruimtes van vroeger hebben'wé volgebouwd. Maar het water gaat gewoon z'n gang.' Ten tweede leunen we teveel op de technologie van het wegpompen. In extreme situaties zoals nu valt èr

f

...

_

..

.....

heeft gekregen dat het peil zakt Boeren vragen in paniek wat er met

dé uien op het veld moet gebeuren. Tegen dit soort extreme regenval valt weinig te beginnen. Als maatschappij moeten we dat maar leren accepteren,' aldus Vsn den Akker. "De Noordoostpolder en Drenthe hebben weinig bergingsmogeujkheden. Het laag gelegen Tollebeek in de Noordoostpolder dat nu veel overlast heeft, zou eigenlijkeen bergingsgebied moeten zijn.' Hetzelfde lesje hebben we kunnen leren van de rivieren. De uiterwaarden moeten voor het water gereserveerd zijn. Niet om te wonen. Maar de mens is hardleers.' De oorzaak van de huidige problemen ligt volgens Van den Akker ook in de optimalisering van de productie. Externe oftvérwach'tiè factoren zoals een fikse regenbui zijn daarbij ongewenst. "Wemoetén meerruimte voor het water reserveren. Daar-

om moeien we landbouwgronden prijsgeven. Het is water bij de wijn doen.'"'' ' ' ' •"'••"'•'•'•;'' , LTO' Nederland' heeft de 'Ministerraad gevraagd om de speciale w e t ' o o r vergóediri^va,»a(ascliade

r&teela&rWfo«p>ssi^vër klaréh.NadewateroverlastvanseptembërgolddeWTSalvoorgetrof-

Eigenlijk zou er iedere vijf jaatfzo'n plensbui moeten vallen fen boeren in het westen. Land- en tuinbouworganisaties in Noord- en Oost Nederland schatten de waterschade aldaar op bijna ƒ 4S0mln. In Noord Holland is de schade f 50 mui. LTO geeft toe dat de schade ookis ontstaan in gebieden die altijd al een verhoogd risico hebben. "Boeren zitten ook op risicovolle plaatsen,' aldus de woordvoerder van LTO. Toch valt de meeste boeren niets te verwijten zegt LTO. "De lokatie moét worden meegenomen in de schadevergoeding. Boeren op rlsicolokan'es hebben een hoger eigen risico. Maar over het algemeen is deze situatie extreem. Het is een uitzonderlijke rampsuiruatie.'

uur aan regen is gevallen.. Wat er ,., . ) ; . . • AMSTERDASi —,' Minister-presi- daarvóór viel, moet ook wpiden dent Kok vindt dat 'de rijtaioyerheid, meegeteld, aldus de Kok. ,..; ... Hij duidt met deze opmerkingen de regering, niet met dejiug haar de door wateroverlast getroffenen toe op een versoepeling van desteuncriteria in de Wet Tegemoetkoming kan gaan staan', Kok wil daarom dat na afloop van de ministerraad van- Schade Rampen en Zware Ongevallen. Volgens die wet is een strikte daag op hoofdlijnen een steunregeling vóór de gedupeerde agrariërs voorwaarde voor steun dat er binnen 48uurminimaalipÖ millimeter bekend kan worden gemaakt.- • Kok zei dit gisteren tijdens een regen moet zijn gevallen. Ook landbezoek aan getroffen gebieden in bouwminister Apotheker zal vanOverijssel, Drenthe en Flevoland. daag inde ministerraadpléiten voor Kok zegt dat bij het bepalen of gedu- één speciale regeling. Apotheker peerden in aanmerking komen voor vindt dat de gedupeerden 70% van

Schermerboezem

Co,

ÖoKVan den Akker geeft toe dat we niïme'teenuitzpnderlljkèsituatiete maken hebben; "Eens in de zoveel jaar gaat'het mis. Voor de getroffenenmoetenweeènregellngtreften. i^1irnttg*dnTrteTriog de helft van

als één van'de natste jaren van de eeuw. Statistisch gezien regent het maar eens in de 125 jaar zoveel. 'Ook in de vorige eeuw hadden we dit soort natte jaren,' aldus woordvoerster H. Korver. "Er is dertig jaar ander weer nodig om te spreken over klimaatsverandering. De wateroverlast van de afgelopen jaren had niets te maken met overvloedige regenval in Nederland. Eerst waren hetdevoUertvierai.Nuishet de extreme neerslag.' De overlast is volgens het KNMI niet alleen het gevolg van de extreme regen. Ook Van den Akker ziet nog geen structurele klimaatverandering in Nederland. Wel vindt hij het een goede zaak dat ér af en toe zo'n bui valt. "Mensen zijn vergeetachtig. Als de kraan daarboven twintig jaar dicht staat worden alle waterbergingen en uiterwaarden volgebouwd. En dan wordtde schade nóg groter als het weer eens misgaat Eigenlijkzou er iedere vijf jaar zo'nbui moeten' vallen, pan vergeten we niet dat w e water z'n gang moeten laten gaan.' " '

'

M.J.P.VEBOBR

Kok voor steun VAHONZBBIBACTBUR,,..

Alkmaar - Het Hoogheemraadschap van Uitwaterende Sluizen verwacht bij gelijkblijvende weersomstandigheden in de' nacht van vrijdag op zaterdag een maalstop op de Schermerboezem te moeten afkondigen. Op deze boezem, een van de belangrijkste afvoerkanalen voor het water in de Noord-Hollandse polders, zijn meer dan vijfhonderd gemalen aangesloten. Eerst komen natuur- en veenweidegebieden onder water te staan.

markt ligt de prijs Op ruim f 70 per kan zich'n%W^T-de haren uit zijn 100 kilo. Veel meer zal het volgens hoofd trekken'.' Aaraema schat dat de deskundigen niet worden, want de helft van d e boeren van te voren in landen om Nederland heen zijn een prijsafspraak heeft gemaakt. Ook in de aardappelietmeelsecde oogsten beter. Volgens Lodewijk is er al sprake van verhoogde im- tor Is er sprake van grote contrasportstromen uit België en Frankrijk ten. Voor Avebe is dit een zegen', omdat de Nederlandse boer niet de • stelt M. Calon, voorzitter van de agrarische commissie van het Integewenste vraag kan leveren. Zeker is dat het inkpmstenbeeld graal Structuurplan Noorden des van boeren Heel divers is? Per per-: Lands (ISP),' boer en .provinciaal ceel van een boer kan dé opbrengst' politicus. 'Avebe heeft vanwege de sterk verschillen, ook van agrir tot gigantische voorraden zetmeel van agrir in een regio en tussen de ver- vorig Jaar de boeren opgeroepen schillende gebieden. Belangrijk is om' 10%' minder te verbouwen'. de vraag of de aardappels al uit de Avebe erkent dat de pakhuizen vol grond zijn en of de boer ze van te zitten, maar de woordvoerder wijst voren per contract al aan een afne- op onderbezettingsverliezen van mer heeft beloofd tegen een vaste de fabrieken bij lagere aanvoer. prijs. Directeur LAardema van Het bedrijf schat overigens zelf in aardappelbedrijf ZPC in Leeuwar- dat er nóg 20% tot 30% van de zoden schetst het beeld waarbij twee genaamde fabrieksaardappelen in boeren buren zijn e n de ene de de grond zit. 'Daarbij zitten boeren oogst tégen een vooraf bepaalde waarvoor dé situatie dramatisch is. prijs heeft verkocht, terwijl de an- Zij zijn zwaar gedupeerd', zegt der nog geen vaste afstraken heeft woordvoerder'W. Veendorp van gemaakt over de prijs. "Die ene boer Avebe.

geschat op ƒ 450 min. Met de eerder deze. herfst door regen yéroorzaak. te schade-in Noord-Houand, ZuidHolland, Zeelanii en Brabant komt dé totale waterschade, aan de landen tuinbouw, yah d<j,overdadige re-

" i a OOK PAGINA «

• Ander gebruik waterberging betekent meer regenlast • Ene boer verdient goud, de andere niets

Kn

p a g i n a . <2Q

Datum

O 5 MOV. 1938 overlaten aangelegd, die kunnen onderlopen wanneer het peil in de Rijn stijgt. En ook in Nederland worden hier en daar al dijken landinwaarts verlegd. Alleen al om ruimte te scheppen langs de Rijntakken heen het rijk tot 2015 1,2 miljard gulden gereserveerd. Overigens is alleen het verbreKJcin Ulsda in de gemeente ReiDe laatste jaren is bij veel des- den van het stroomgebied van de derland en langs het Winschoten- kundigen op het gebied van water- rivieren niet voldoende, zegt de diep nabij Hoogezand een gat in de beheer echter het besef doorge- Nijmeegse hoogleraar prof.dr. A. dijk te graven. drongen dat het almaar ophogen Smits. Oc huidige stroomgebieden Het laten onderlopen van pol- van de dijken uiteindelijk geen op- en ook de gebieden die de afgeloders is een maatregel die de water- lossing biedt. I Iel zeeniveau en het pen dagen te kampen hebben met schappen door de eeuwen heen als waterpeil in de rivieren zul in de de wateroverlast hebben volgens redmiddel hebben ingezet. Door komende jaren verder stijgen. Te- hem onvoldoende 'sponswerking'. het overtollige water op te vangen gelijkertijd daalt de bodem in Ne- Daardoor wordt het water nauwein een overloop — meestal een derland door het droogmalcn van lijks vastgehouden. „Als er plotsekleine polder met weinig woningen polders. Steeds meer waterbeheer- ling een grote hoeveelheid neerslag — konden andere gebieden ge- ders menen dat het water weer de valt kunnen de afwateringsystespaard blijven. Omdat in Neder- ruimte gegeven moet worden. men het niet meer aan. Datzelfde land door de jaren heen steeds sterVoor de grote rivieren zijn al gehcurde half september in het kere en hogere dijken werden ge- vergaande plannen om land terug Westland, Zeeland en West-Brabouwd, nam de noodzaak van zul- te geven aan het water. In Duits- bant. Ons land is zo ingericht dat ke overlopen af. land zijn de laatste jaren grote er nauwelijks ruimte meer is om

Ophogen van dijken biedt uiteindelijk geen oplossing

Redmiddel: dijk doorsteken In Groningen zijn gisteren twee dijken doorgestoken. Waterkundigen denken dat in de toekomst vaker land wordt prijsgegeven. Door oen onzer redacteuren OEN HAAG, 29 OKr.

Het Neder-

landse waterbeleid is sinds mensenheugenis gericht op de bescherming tegen overstromingen. Toch zijn gisteren uit voorzorg op twee plaatsen in Groningen de dijken doorgestoken. Door de overvloedige regenval was de druk op de dijken te groot geworden. Het provinciebestuur besloot daarom bij

hel water op te vangen", zegt Smits. Het aanwijzen van gebieden die bij grote wateroverlast kunnen onderlopen is daarom geen gemakkelijke opgave. Toch pleitte staatssecretaris M. de Vries (Verkeer en Waterstaat) eind vorige maand op de jaarvergadering van de Unie van Waterschappen ervoor dat de waterschappen gebieden aanwijzen die bij een dreigende overstroming als eerste onderlopen. „Dat is geen prettige maar wel een noodzakelijke beslissing." Ook staatsbosbeheer voelt wel voor het teruggeven van land aan water. Veel natuurgebieden kampen vooral in de zomer met verdroging. Het laten onderlopen van die gebieden inde wintermaanden zou daarvoor een oplossing kunnen zijn. Volgens de land- en tuinbouworganisatic LTO Nederland moet het prijsgeven van land echter alleen als laatste noodmaatregel worden ingezet.

Kabinet wil gedupeerden water tegemoet komen v«« voiiO »«n pagln» 1 ; Met

het 'schadevoorstel' dat vanmorgen in de ministerraad is besproken kan de overheid uiteindelijk maximaal zeventig procent van de geleden schade bij boeren .vergoeden.- Voorwaarde om in aanmerking te komen voor de regeling is dat dertig procent van de ' —•-•- T ' De

ten t«dea>..DM£,i««;ia-.g
stelt, die het mogelijk maken om de WTS alsnog van kracht te laten zijn. Bij zijn bezoek aan het gebied zei premier Kok: „Als er op elkaar inderdaad een overdaad aan overlast is en daardoor ontstaat een bedrijfsschade die echt van grote omvang is, dan kan de rijksoverheid met zeggen: daar staan,we met onze rug naartoe, daar hebben we niets mee temaken".,,-,. - Burgemee^ter,pr/Btfl,vfut

van het '•"**•** " -~~— stad te b—-. ging van het „.„-.« nadat minister De Grave van Defensie excuses had gemaakt voor de trage en (ueond-mg«wittk«We aanpak bij drmiïpverlenfng!*Bljl' was daar evenals de commissaris der Koningin in Drenthe Ter Beek .bijzonder kwaad over. Hij had achi uur moeten wachten voor zijn aanvraag werd gehonoreerd. • In de stad Groningen wordt nog < t genouaen u rekening gehouden met met
Een halfjaar geleden is de Wet Tegemoetkoming Schade bij Rampen en Zware ongevallen in werking getredefujiij is al twee keer nodig' gebleken. Door IGBEKT KXLpÊ DENHAAO, 300KT'. Het is watje noemt een uitzonderlijke situatie: binnen 48 uur valt er nMr dan 100 millimeter hemelwater." naar beneden. Om het wat concreter te maken: op een vierkante meter grond Ugt binnen twee etmalen een laag van 10 centimeter water. En dat is zelfs zo uitzonderlijk dat het volgens het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) in De Bilt slechts eens in de 125 jaar voor komt, statistisch dan. Reden voor het kabinet om de 100 millimetergrens afgelopen september te hanteren om aan te geven dat de zware neerslag die toen het zuidwesten van Nederland teisterde wel degelijk een echte ramp was. Een schadevergoeding op basis van de in juni dit jaar

100 millimeter in §8jjjtóp meer dan ingestelde Wet Tegemoetkoming Schade (WTS) bij Rampen en Zware ongevallen kon worden uitgekeerd. Eind oktober, nog geen anderhalve maand later, is het weer raak. Binnen 48 uur valt er in Noordoost-Nederland dan wel niet overal 100 millimeter neerslag; maar het zit er op veel plaatsen dicht tegenaan en soms is het er gewoon echt overheen. Weer moet het kabinet zich gaan beraden en hoewel nu om juridische redenen de WTS waarschijnlijk niet gebruikt kan worden, zal vandaag weer tot het uitkeren van een schadevergoeding aan gedupeerde boeren en particulieren besloten worden. Wat één keer in de 125 jaar zou voorkomen komt nu voor de tweede keer binnen twee maanden

. Harry Geurts is woordvoerder bij het KNMI. Hij benadrukt dat de 100 millimetergrens. een door het kabinet gehanteerd criterium is dat alleen op de watersnood van september van toepassing is. „De situatie in het noordoosten is heel

Een statistisch toevailigheidje anders. De bodem is anders, veen in plaats van zand, en door het seizoen verdampt het water ook veel minder snel , zegt hij. Volgens Geurts is het dan ook goed mogelijk dat hst kabinet alsnog tot schadevergoeding besluit op basis van

dat na het recordjaar 1965 (11513 • fHtnimetérnéëwJag, gemeten in De .: Bilt). 1$66 wederom een erg nat ^ - ^ - - - " - ^ 1148,0 mffiimeter U:een niiïiiré<Wnöör dé vereneerslag^vande afgelopen

andere, voor déze situaties ke criteria. Volgens " " " erg lastig om iets ö \ . . , « - _ _ - . - , ._. ._ scnemerkwa^gneidHéaeggcTO „Iedereen is geneigd omteroepen ,. hoogte rond de aarde. Omdat er dat het El NiSo is, of het broeika&-... .'deze maanden van een relatief ster-, effect. Maar EI Nino is passé • er is ke straalstroont: sprake is, volgen zelfs een tegengestelde beweging depressies'en hoge^wïndsrielheden op gang aan het komen in de wat» elkaar sneller opjdan anders. Ze ren voor Peru, La Nifia geheten - • Worden 'immers ;siieBér. rond de . en de resultaten van het broeikas- aardeg DeWTSïstogesteltlomeênëmeffect zijn wellicht mondiaal wel globaal aan te geven, maar je kunt de te maken aan de stortvloed van daar niét zomaar het weef van de regelingeta/dië by ieder noodweer afgelopen dagen in Nederland mee gemaakt jDÖest worden. Dat.jniverklaren." " '•• ':-'•' ''"•• '"' nister Apötheltèrvanochtend"in de Door de zware regenval van de ministerraad toerrweer is teruggeafgelopen twee maanden dreigt het vallen op één van deóude regelineeuwrecord uit 1965 gebroken te gen heeft'dan ook méér te maken worden. By een normale neerslag met juridische haken en: ogen in de maanden, november en de- (rechtsongelijkheid) dan met het cember sneuvelt het 33 jaar oude onderschatten van de ernst van de record. Opmerkelijk is overigens situatie. >v..-. .•.''.": -.'' • '

Knipsel krant

Datum

pagina

O 5 MOV. 1938

Voor tuinder Van Velzen is het te laat DOOR ONZE NIEUWSDIENST Erica ~ „tiet ging gisteren niet meer om ons", zegt komkommerteler CE. van Velzen, „Voor ons was het al te laat. Maar het water moest worden tegengehouden om een nog grotere ramp in de rest van het tuinbouwgebied te' voorkomen". De tuinder, die vijfjaar geleden zijn bedrijf in het Westlandse Pijnacker verruilde voor zijn huidige stek bezit één van de zwaarst getroffen bedrijven aan het Dommerskanaal in Erica, „Om moedeloos en machteloos van té worden", reageert minister-president Kok bij het zien van de chaos in en rond de kassen van Van Velzen. Nadat commissaris van de koningin Relus ter Beek en burgemeester Peter van der Velden gisterochtend al poolshoogte namen, kwam enkele uren later premier Kok per helikopter naar de overstroomde kassen. De minister-president laat ruim anderhalf uur op zich

pas goed te zien. De matten tussen de komkommerplanten liggenkriskrasdoordekas/Ende -grond is een grote modderige, bende. Er móesten gisternacht een hoogwerker en boten van hei leger aarr te pas komen" om déïaiidzakkermogaan derand van het water bfl de kaste krvgen. De soldaten die tot zes uur gisterochtend doorwerkten zijn inmiddels vertrokken - naar Groningen, waar de nood gisteren ook hoog was; '• ••••••

Koningin Beatrix bezocht vanmorgen & Groni het Martini Ziekenhuis. ':' ->?"V"1""'' op een bedrijventerrein in Erica kunnen de wachtende Ter Beek en Van der Velden hun paraplu's nauwelijks de baas. Tot overmaat van ramp kan de helikopter van het leger de landingsplaats in eerste inofc"»**»-

niet vinden. Ter Beek i humor •wel:vart".inivJ men de Bóldafen te'laai;en nu künnenzèdeweghJatvlDden". Het water in de sloot naast de kaswan VaniVMisén iOgts ee-

MINISTER DE GRAVE ERKENT:;

Van Velzen laat ;een-tleiné komkommer, nognangend aan een plant aan premier Kok zien, „Volgende: week had deze geoogst kunnen worden", zegt hij met een treurig gezicht. Ook de kas van potplantenkweker H. Duyndam wordt door de prominenten bekeken. Zijn kas ,<stond eergisteren birmen een uur blank. „Het geeft moed dat de mensen in Den Haag ons genegen zijn. Door te komen kijken, kunnen zé zélf zien dat de ramp niet te overzien". '

'-

Leger was te traag DOOR ONZE PMUMENTMRE DEDUCTIE

Den Haag — Defensieminister De, Grave heeft zijn openlijke excuses aangeboden voor de traagheid waarmee het leger de ondergelopen noordelijke provincies te hulp is geschoten. „We hadden er gewoon eerder moeten zijn. Punt uit", aldus de bewindsman op bezoek in het rampgebied. „Het spijt ons zeer voor de bevolking van Drenthe". De'Grave is net als de Drentse commissaris van de koningin TeïBeek van mening dat het allemaal veel te lang heeft geduurd, voordat de eerste soldaten arriveerden. Ter Beek luid-

de woensdagochtend negen uur heeft gewacht, is óns niet bede noodklok, pas tien uur later kend. En wat de provincie stak Defensie de helpende hand Drenthe betreft; als' die dinstoe. dagavond een ' voorwaarschuEerder op de dag benadrukte wing had gegeven, zou er een woordvoerder van het woensdag minder tyd verloren ministerie juist dat Defensie zijn gegaan. Nu stonden we weinig valt te verwijten. „We voor het blok: Driehonderd solhebben gedaan wat we konden. daten schud je niet uitje binOm kwart voor één 's middags nenzak". bereikte ons het eerste verzoek Het NCC, dat is verbonden aan om bijstand van het Nationaal het ministerie van binnenlandCoördinatie Centrum (NCO. • se zaken, kan geen antwoord Vanaf dat moment hebben we geven op de vraag waarom er niet meer stil gezeten", aldus bijna vier uur zat tussen de de woordvoerder. noodkreet van het Drentse pro-, Defensie geeft toe dat het alle-". r vinciebestuur -en de melding maal sneller had gemoeten,, 'aan.Defensie. „Dat.zoeken we maar had niet alles in de hand. nog uit", aldus èeh woordvoer„Waarom het NCC zo lang.'• der. ''

OPROEP VAN GEMEENTEBESTUUR

Coevordenaren moeten waken DOOR OiRE NIEUWSDIENST D e n H a a g - Coevorden heeft vandaageen beroep op de bevolking gedaan o m h e t komend weekeinde de diverse dijkversterkingen in de gaten te houden. VolgenB de gemeente is er sprake van een collectieve verantwoordelijkheid. Gezien de voorspelde nieuwe hoeveelheden regen blijft de situatie kritiek, met name by het Stieltjeskanaal. Een groep militairen heeft gisteravond de dijken versterkt. Ook op andere plekken blijft de toestand kritiek. Het waterpeil in de Overijsselse Vecht tussen Hardenberg en de Duitse grens steeg vanmorgen sneller dan verwacht. Oorzaak is de aanvoer van extra regenwater uit het Duitse stroomgebied. Gedacht wordt aan permanente dijkbewaking.

•ï •..fchVï. V - V : , :> Ook rond Meppel is nog sprake Gistermiddag werden twee vervan een mogelijk bedreigende pleeghuizen en het Martini Ziesituatie. Het crisisteam is van- , kenhuis ontruimd: Het qvertolmorgen bijeengekomen. Burge- . u'gè:"-water/in Groningen kan • meester Bijl heeft gisteren al de - sinds, vvaüinorgen Weer vanuit hulp van het leger ingeroepen . I^ü^ereoo^wördën gespuid. om de stad te beschermen tegen. .. 'tfe'éitüéjBs^lefc'érIets gunstiger de aanhoudende dreiging van 'uit'•doordat-'de' aanvankelijk het water. -. höordWeBten'iwind is gedraaid. In de overige streken van de Een bijkomende zbrg in deze renoordelijke provincies üjkt de gio is de zeer hoge waterstand zaak zich te stabiliseren. Wel is* , < in het Wmschbtër'diep, een annu het water in de Ryn en de dere spuiweg, richting Dollard. Waal razendsnel aan het stij- ' In de Noordoostpolder was het gen. Bij Lobith zal dit weekein- gisteren ook rustiger-r De akde het waterpeil zeker eert me- . kers .bü Tol)ebeek,,Schokland ter hoger uitkomen dan ver- en Ens staan blank, maar de wacht: 13.20 meter boven NAP. overatromirigskansiB minder. Inwoners'van Beets, Oudendijk Sneltreinvaart en Hobrede in Noörd-Holland De wateroverlast verplaatste krijgen vandaag zeker te mazich gisteren met sneltrein- ken met wateroverlast. In de vaart van Drenthe naar Gro- ochtenduren bedreigde het waningen, waar de situatie het ter de huizen in het boezemland ernstigst is. Vooral in de stad al. Dé situatie kan alleen nog Groningen sloeg de paniek toe. maar verslechteren.

Boeren Brabant twijfelen aan taxateurs waterschade dat die gedeelten vaak niet of slecht TILBURG — De taxateurs die bij bereikbaar zijn, omdat de machines West-Brabantse boeren de schade in- wegzakken in de modder eromheen. ventariseren van de hevige regenval • Toch wordt dat niet altijd meegerein september, gaan niet erg conse- kend in de schade.' Het agentschap Laser van het nuquent te werk. Bovendien gaat de taxatie veel te Imigwami stelt Lvan- nisterie van Landbouw, dat de taxaBavelvande ne coSrdiiieèrtii.bestrijdt niet dat er telyke BoerenbondflBi^^VWij lle taxateurs zijn evaij«ftündlg en ervaren', cbnstatee- „, , : Zo bepaaltTOlgens/YanBavel 'dé l»texat*urb8jèisgeweese,zegtJ. fVeraaai.' Met fnP8ebied e Van Bavel: "De enêtaxateuf keurt vinden bovendien de kwaliteit van een glooiend iaWappéh-dd geheel de taxaties belangrijker;, zegt hij. af, maar de anderezegt dat déThoger ".Ook hoeyen boeren niet hunbemjsgelegen gedeelien'nog best kunnen : matieriaalteveinietigen. Wehebben worden gerooid/omdat die niet» •;: Jufe iedereen gevraagd zo yeelmonat zijn geworde»; Het probleem is gelijktevenuimelen'.aldusVer-daas.

VAM ONZt MEDIWEUOni

Knipsel

pagina.

Datum

O 5 NOV. 1998

Regenverzekeraar noemt rampenwet gedrocht • Zijn bedrijf bracht in 1994 als eerste een verzekering op de Den Haag — Wie worden er be- markt tegen schade door nater van de wateroverlast? De tuurrampen -en ..catastrofes., zandzakkenproducenten, de • „Omdat de overheid Had gezegd laarzenfabrieken, de ANWB dat het verzekeringsbedrijf deel met zyn slipcursussen. Maar de moet uitmaken van de oplosregenverzekeraar is woedend sing rond'het .verzekeren van en 'wacht tot het echt misgaat'. natuurrampen.:Bijna vier jaar Directeur H.B. van Ommen van later komt diezelfde -overheid Van der Lugt, Sobbe en Co, de meteen wet die bij de mensen; 'weerverzekeraar sinds 1921', de indruk wekt dat ze bevoelt zich gedupeerd, 'net als ie- schermd z\jn tegen rampen. dereen die met zijn enkels of Hierdoor ia de verkoop van onze knieën in het water staat'. polissen bflna stil komen te ligDOOR ONZE REDACTIE ECOIOMIE

gen, terwijl de wet geen enkele aument'. „Niemand weet hoe de wet werkt. Er is een doolhof vorm van zekerheid geeft". Van Ommen vindt de 'wettelij- van criteria, dat leidt tot absoke tegemoetkoming voor onver- lute willekeur bij het toekennen zekerbare schade', die sinds de van geld voor geleden schade". afgelopen zomer van kracht is Van Ommen stelt dat er tiental'een gedrocht'. „Alleen al het len hiaten zitten in de wet. „ET woord tegemoetkoming; vager is geen zekerheid omtrent het en leger kan het niet", briest minimum en het maximum van hij. Als hij als verzekeraar een de tegemoetkoming; er staat dergelijk product op de markt niets over de rol van de verzekehad gebracht zou hi) 'meteen';,! raar, niets over minimale omzijn besprongen 'door. d'e bran-\ ' vang vaïi schade/niets over eicheorganisatie en alle verdedi- gen risico,, regionale verschilgers van de rechten van de coh- len, Alles wprdt'ad hoc beslist". •

•

•

•

•:

\

- .

•

','

•'.

"

Zes prangende vragen over de regen maar de afgelopen jaren was 5) Kunnen de1 riolen al dat water het juist vrij droog. Een van de aan? ; . v scenario's is dat het klimaat in Waterschapsdeskundige Johan sommige gebieden . warmer Abbink: ,^ls er erg veel regen wordt. Als Nederland daar bij valt dan 'vindt er overstort hoort, zou de regenval hier kun- plaats. Dan loopt er rioolwater nen veranderen.:'Hét zoti niet in;bijvoorbeeia grachten. We Üóüëer'natter .louumu wurüHU, ' liebUeirei iuNed maar bijvoorbeeld meer zoals in maal', voor..'gekozen'ons, rioolde tropen:.veelregenvalin kor- stelsel een, maximale capaciteit tere tijd. Volgens andere scena- te" geven, anders zou het stelsel 1) Het Is ai wekenlang baren boos. rio's zal er niets veranderen of nog veel. méér geld kosten. Maar: het. .rioolwater dat in Waar komt dat water toch alle- wordt hetjuist droger". . vaarten, kanalen en grachten maal vandaan? Harry Geurts (KNMI): „Het is 3) Valt er een recordhoeveelheld terechtkomt is sterk verdund". gewoon 'typisch Nederlands regen dit Jaar? weer. En ook daarin heb je ex- „Daar gaat het op lijken. In het 6) Is het probleem van verdroging tremen. Zeker in het najaar recordjaar 1965 viel er 1152 door het zakken van het grondwakrijg je actieve depressies door millimeter. Normaal is 800 mil- terpeil door al die nattigheid opde naderende winter. In de limeter. We zitten nu al op dui- gelort? atmosfeer heersen grote tempe- zend. Voor volgende week blijft P. Warmerdam van de Landratuurverschillen: koude lucht het nog koffiedik kijken, maar bouwuniversiteit < Wageningen: ontmoet warme lucht. De pech dit regenachtige weer houden „Zeker niet. Het is hooguit een is dat al die depressies dwars we zeker tot en met komend aardige aanvulling, , bijvoorbeeld op de Veluwe, maar zeker over ons land trekken en dat de weekeinde" geen oplossing van het structubuien vaak ook nog blijven hangen". • -. • •' . • " 4) De bodem Is al verzadigd. Waar rele probleem. Verdroging is eigenlijk ook'geen goede term. Je bllfft al dat water? 2) Wordt bet klimaat In Nederland „Gewoon, in de kringloop. Veel kunt beter spreken over natte natter? •••..,;-• . . . - : < •• water verdampt ook wéér óf natuurgebieden* die aangetast „Het is te vroeg voor die conclu- wordt afgevoerd door de rivie- worden door verlaging van de _£rondwaterstand".. sie. Dit jaar is bijzonder nat, ren"

Akkers niet aardappelen en bieten staan blank, Kaplaarzen en paraplu's zijn nauwelijks aan te slepen. Al bet hele jaar lijken de hemelsluizen .'.wagenwijd open " te staan. Nog'evëh" ëti 1998 komt in de recordboieken als het hitstejaa> varra?»"eéuw.' Hoe" komt dat toch? Zes vragen over deovervloedigefégenval." '• : >i.'

.•' • • • ; * • •

.4 0)0 U

oJl

'7 a /

Van der Schot

Knipsel

Datum

O 5 NOV.

1598

Rijnwater stijgt onverwacht snel

Evacuaties Doorsteken dijken brengt ve Van «en onzer verslaggevers _

. '..:*....:•. , . V , ; . ,

,;„.^„

GRONINGEN - Hoewel het waterpeil in de provincie Gronin-

gen is gedaald, gaan de voorbereidingen voor evacuaties door. Het laten vollopen van de lUsschenklappenpolder in OostGroningen en de Onnerpolder bij Haren blijkt het gewenste effect té sorteren. Toch zijn de 4000 bewoners van de Parkwijk in Winschoten

f

terpeil in de Saar ts al boven de alarmgrens. Scheepvaartverkeer op de Moezel, de Saar en de Meekar is onmogelijk. In de aan de Saar gelegen Franse stad Sarrebourg moesten gisteren zeventig mensen geëvacueerd worden. Een trein richting Straatsburg ontspoorde door de hevige regen. Niemand raakte gewond. Grote problemen deden zich voor in het gehele gebied van de Elzas, Lotharingen en de Vogezen. De brandweer is op grote schaal uitgerukt om kelders en woningen leeg te pompen. Ooi; Duitsland heeft te kampen met flinke wateroverlast Het kuuroord Baden-Baden in het zuidwesten staat De verwachte waterhoogte betekent voor zeventig procent onder water. dat de uiterwaarden van de grote Bij het reinigen van een verstopte rivieren volstromen. Boeren moeten goot in Neurenberg werd een brandhun vee van het land langs de rivie- weerman in de pijpleiding gezogen. ren halen. Volgens Rijkswaterstaat is Pas na twintig minuten kwam hij aan een vaarverbod in Nederland nog het einde van de leiding weer boven. niet nodig. De waterstand van de Rijn Hij verkeert nog in levensgevaar. bij Lobith blijft voor zover nu bekend In Tsjechië kwam een inzittende van ruim onder het hoogste peil van een auto om het leven, toen een 1995, toen de rivier eon maximale boom op het voertuig viel. De hevige hoogte van 16.30 meter bereikte. herfstrtormerï zorgen in Zwitserland Gisteren bleek in Duitsland dat de behalve voor veel schade, ook voor waterstand van de Moezel en de ongebruikelijk warm weer. In Luzem Saar, die afvloeien in de Rijn, veel is het 21 graden, ongekend voor dit hoger uitvalt dan verwacht Het wajaargetijde.

Van een onzer verslaggeven AMSTERDAM - Het water in de Rijn en de Waal stijgt de laatste dagen razendsnel door de overvloedige regenval. De waterstand van de Rijn bij Lobith zal dit weekeinde zeker een meter hoger uitkomen dan Rijkswaterstaat eerder nog verwachtte. Alle zwakke dijken zijn echter sinds het hoge water van begin 1995 inmiddels op deltahoogte gebracht zodat er geen gevaar is voor dorpen achter de rivierdijken. Volgens een woordvoerder van Rijkswaterstaat bereikt de Rijn morgeneen stand van 13.20 meter boven NAP. Daarna voorziet Rijkswaterstaat nog een aanwas.

en enkele duizenden bewoners vin de Hoornse Meer in Groningen gisteren gewaarschuwd dat zij rekening moeten houden met evacuatie. De situatie door de wateroverlast in de noordelijke provincies is nog steeds ernstig, maar wordt stabiel genoemd. Bewoners van twee verpleeghuizen in het zuiden van Groningen en een in Winschoten zijn uit voorzorg al geëvacueerd, evenals de 150 patiënten van een dependance van het Martini Ziekenhuis. Alle operaties, spreek- en bezoekuren in het Ziekenhuis zijn afgelast wegens mogelijke evacuatie. Door het laten vollopen van de twee polders kon 15 miljoen kubieke nieter water worden geloosd. Het Waterschap Friesland heeft de natuurgebieden rond het Snekermeer en de Rijperkerkpolder tussen Leeuwarden en Dok- kum laten vollopen. De situatie in Drenthe wordt redelijk beheersbaar genoemd, al Door Eddy van der Ley en Mare den in het water te vergaan. .'• .; re beJevjenik; Busjes van het Rode is de waterstand in het Meppeler- van Veen . Het is alle hens aan dek in het %• ,.,*. Kruis/touringcars en ainbulandiep bij Meppel en in het Stieltjes- GnoNmGEN/Mippa - Een voorbij- museum. Medewerkersvan, .'v"'1".1 ces voeren dé evacuaöe'üitvan 22 kanaal bij Coevorden nog steeds ganger schudt mistroostig het schoonmaak- en aahnemersbé-'-V.lbedlegerigeneh 80 rolstoelers , bedreigend. In beide plaatsen . hoofd bij bet zien van alle bedrijto(venzijn onafgebroken bezig:*^-aitverzorgingstelraisMaerténshelpen militairen. Elders in de vigheid bij het Groninger Musehet overtollige waterweg teponi;^hó£|enmaaJneen.rolstoel laat • provincie zakt het water. Ook in um. „Welke gek bouwt nu zoiets pen en gaten en kieren te dich- ' ; 'dé verplaatsing gelaten over zich Groningen was het leger gister- inhet water! Dat is vragen om ten. Exposities, de archeologiheen komen. „Als.de instanties middag actief met 350 militairen trammelant", bromt de ramptoe- sche 'Zwaarden van Godlinze' en zeggen dat het nodig is, is het novan de landmacht F-i6's met !o-. rist voor Hij beschutting zoekt tewerk van de woensdag overleden /^dig,;J>atf:mdethet maar." In het to-apparatuur legden in Gronln-. gen een nieuwe hoosbui. schilder Siep van den Berg, zifn...' H-yrövinciale crisiscentrum legt gen, Drenthe, Overijssel en Fle- Het even markante als ornstrein veiligheid gebracht „Drama-" > ''CcirïÖisarijvari de koningin Alvoland de situatie vast. denmuseum, ontworpen door Üsch", omschrijft medewerkster • ders uit dat de rampenbestrijding de Italiaanse architect Allesandro Hanneke Huls de situatie. ''vanuit Den Haag en de eigen proHet water in de Rijn en de Waal stijgt de laatste dagen razendsnel. Mendini; staat vol water. Uitgere- De gemeente Groningen meldt • „virtde optimaal verloopt. De stand van de Moezel en de kend op de ddg dat het museum •' • ditbijaébouwvin'hetmuseuiri 'jIirMep_peldrljfthet water uit het Saar in Duitsland, die afvloeien in z'n vierde verjaardag viert, is het - rekening is gehouden meteen4' "HépbeTerdiep honderden omwode Rijn, viel veelhoger uit dan ver- gebouw—dat oprijst uit het Vernoodsituatteeenniaaljn.de 300 •'' :f nenden tot wanhoop. Zelfs de op-, wacht. Het peil van dé Saar ligt a l ' Dind^psslcanaal ió de stad r— afjaar. Huls: „Nu is het al voor de geworpen muur van zandzakken boven de alarmgrens. In de Fran- gesloten. Voor bezoekers althans, tw«de keer in drie/aar raak. Al- " & geen garantie voordroge voewant binnen voltrekt zich een se stad Sarrebourg aan de Saar t„„i„ j . schade „i,,j.Jui.„.^i._ ,-..l.;Dit 'nj,n-„.~..i.«.u. leen is de dit keer een tèn.' is 'een regelrechte zijn zo'n 70 mensen geëvacustuk groter dan in februari. - : , ramp"( wijst een oudere bewoner eerd. Een trein richting Straats- . dié 3e Icunstcóllectiemoet vrij wa- 1995." Zouden de sceptici dan naar zijn huiskamer. Daar zet burg ontspoorde door de hevige ren vatfscbadè. "•'';;. • tocbgelijkkrijgen? . een papieren bootje koers naar regen. Niemand raakte, gewond, De doorgaans1 serene'rust ia het •- De schade aan hetpaüdJs aan-" ' - 'decentraleverwarming.„Het Het kuuroord Bsden-Baden in museiim is vervangen door het ' zienlijk, maar nog niet exact vast -water staat 15 centimeter hoog", het zuidwesten van Duitsland te stellen. De spaanplaten en • • - - zegt hij, „ik heb alle waardevolle staatvoor 70 procentonder water. zandzakken voor de tientallen spullen op zolder en in slaapkaBij het reinigen van een verstopte DiVkïslanrfenlopen"kriskras'' ' boogramen blijken niet afdoenmers moeten zetten. Het water is goot in Neurenberg werd een • doorhetgeDouw.inallehoekën , de; het water sijpelt nog steeds nog smerig ook, het zit vol bladebrandweerman in een pijpleiding en gaten zijn stellages met boenaar binnen, de natte plekken ren en ongedierte. Ik ben bang gezogen. Pas na 20 minuten ken en ordners neergekwakt. worden alleen maar groter. „Het dat de schade aan vleerbedekkwam hij lan het einde vin de lel- , Woensdagavond rnoestendt ex- . zal nog wel een tijd duren voor- kingen muren groot zal zijn." dingweerboven. Hij verkeertnog pósitieruimtén einder de water-, " dat de problemen zijn opgelost*;, Op'straat'is de scheiding tussen in levensgevaar. De stand van de spiegel wórden óótruiinA Dwel- . zegt Huls zorgelijk. , het Meppeierdiep en de kade niet Rijn bij lobith blijft naar ver- len melp niet inee'C constateerElders in Groningen worden meer waar te nemen. „Ik word wachting ruim onder het hoogste. ' aendemedewerkefstothungrotwee verzorgingshuizen uit voor- dadelijk opgehaald door mijn peil van 199;, toen 16,30 meter te schrik. Ruim 25.000 boeken zorg ontruimd, voor de 500 hulp- zoon", zegt de man. „Hoe? Met werd bereikt. behoevende bewoners een bizaren tientallen kunstwerken dreigeen roeibootje."

'Ik word zo met een

Knipsel

Datum

O 5 NOV. 1998

irouw

Schade vergoed Kok belooft hulp ondanks regennorm Ven een onzer verslaggevers AMSTERDAM - Gedupeerde boeren en tuinders in het overstroomde gebied in het noorden en oosten van het land kunnen rekenen op steun van de overheid. Vandaag overlegt de ministerraad over een schaderegeling. Premier Kok vindt dat niet alleen gekeken moet worden naar de norm voor schadevergoeding in de Wet tegemoetkoming schade rampen en zware ongevallen. Daarin staat de voorwaarde dat binnen twee dagen minstens 100 millimeter regen moet zijn gevallen. De minister-president vindt dat ook naar de periode daarvóór moet worden gekeken. De schade aan land- en tuinbouw in de noordelijke provincies wordt nu al geschat op zeker 450 miljoen gulden. Vooral de oogst van aardappelen. mals en suikerbieten is mislukt.

In het noorden wordt inmiddels voorzichtig gesproken van een 'stabiele situatie'. In Groningen en Friesland is men begonnen met het doorsteken van dijken waardoor overvloedig water naar polders kan worden gesluisd. Op die manier worden waterbuffers van tienduizenden kubieke nieters gecreëerd. De situatie in Drenthe wordt 'redelijk beheersbaar' genoemd. In Drenthe is de waterstand in het Meppeierdiep bij Meppel en in het StieKjesfcanaal bij Coevorden nog zo hoog, dat sprake is van een kritieke situatie. In beide plaatsen helpen militairen. In Meppel lopen nog steeds straten onder en wordt er volop met zandzakken gesleept Elders in de provincie zakt het water. Ook in Groningen waren gistermiddag militairen van de koninklijke landmacht actief. De provincie houdt

nog steeds rekening met ontruimingen. De 4000 bewoners van de Parkwijk in Winschoten en enkele duizenden bewoners van de stadswijk Hoornse Meer in Groningen zijn gewaarschuwd voor eventuele evacuaties. Bewoners van twee verpleeghuizen in het zuiden van de stad Groningen, Maartenshof en Neerwolde, en van een locatie van het Martini-ziekenhuis zijn uit voorzorg al geëvacueerd. Premier Kok bezocht gisteren het getroffen gebied. Hij ging naar de kassen bij Erica in Drenthe en het dorpje Tollebeek in Flevoland. Vandaag maakt koningin Beatrix haar opwachting in het verregende noordoosten. Minister De Grave (Defensie) trok gisteren de laarzen al aan. Bij die gelegenheid bood de minister zijn excuses aan, voor het feit dat inwilliging van het hulpverzoeic vanuit het noorden om de inzet van militairen zo lang op zich had laten wachten. Met name oud-minister van defensie en huidig commissaris van de koningin in Drenthe, Reluster Beek. had zich daar erg boos over gemaakt.

Krammerslufzen open THOLEN (ANP) - Rijkswaterstaat Zeeland heeft vannacht anderhalf uur lang een van de twee sluiskolken van de Krammerslui2en opengezet om de waterstand op het Volkerak-Zoommeer te verlagen. Dat is gebeurd op verzoek van het Hoogheemraadschap West-Brabant. Wanneer het waterpeil op het Volkerak-Zoommeer erg hoog is, kunnen

de rivieren in West-Brabant hun water niet meer kwijt Dat heeft weer gevolgen voor de sloten die op die rivieren uitmonden. Rijkswaterstaat heeft met het schap de afspraak bij een waterstand op het meer van een halve meter boven NAP de Krammersiuizen te openen, om water uit te laten in de Oosterschelde. Dat peil is inmiddels bereikt

«SrnpKi vin fMt bbe* flw "'kwarji «ifeMir minuW, ^ W c j I fjmrfi.cntwiiMt, iepopu'alreweerman P=

Uet kabinet Biè • spijt tf aarikónist VaH* x in hrt nöortóf Ses . de'trifgïkbmjt'van(Iernllltïilands hulpbfedertm verbind met m' naar dé getrofFeffigébledeo. de wateroverlast. Tijdens een be- t%:Béek Bét wetërfdathi) woerazoek aan Drenthe en Groningen, ;, dSgÖchtend al vroeg óm bljstanH bood minister De Gra'ye zijn ex-! bad gevraagd, maar dat het tofto cuses aan.;,2e hadden er gewoon de late middag duurde voordatïe eerder moeten zijn. Punt uit".' eerste militairen aankwamen. Ook premier Kok reageerde kri- „Mijn kritiek gold natuurlijk EJéï ' tisch op dé traag op gang geko- de gewone militairen, maar-bet men hulp vanuit Defensie: „Hoe . bureaucratische gedoe," aldus 3e voormalige minister van Defendatis gegaan, deugtniet."1 •-. sie, v • • '

m§mmmmm

J) «g lolO~30/ /o

Kok zegt hulp toe Apotheker wil 70 procent schadevergoeding voor boeren De minister-president kreeg gisteren Ook een meerderheid van de Tweede .- den.,.De, bloembollensector
Knipsel krant

Datum

O 5 NOV. 1998 BEATRIX OP BEZOEK Koningin Beatrix bezoekt vandaag di getroffen gebieden. In Groningen bezoekt zij het coördinatiecentrum (09.30 uur), de Hoornse dijk (09.50). de dijk langs het Winschoterdiep (10.20), de Beesterbrug (10.50)en d« wijk Noord in Winschoten (11.00). Om 11.45 is zij in Beilen op het akkerbouwbedrijf Seubring. Daama gaat zij per bus naar Meppel en vervolgens de Noordoostpolder, waar zij om 14 uur in Tollebeek wordt ontvangen. Van daaruit volgt een bezoek aan het akkerbouwbedrijf Van der Linden, Urkerweg (15.00 uur).

MILITAIRE HULP Vliegbasis Twenthe stelt 100 militairen beschikbaar. De eerste 50 militairen zijn naar Groningen vertrokken. In Hoomsedijk worden ze ingezet voor dijkbewaking en eventueel het vullen van zandzakken. De andere 50 militairen blijven vooralsnog paraat.

OPERATIES AFGELAST Het Martiniziekenhuis in Groningen heeft alle operaties afgelast wegens een mogelijke evacuatie. Ook alle , spreekuren en bezoekuren zijn afge1 last Het oprukkende water bedreigt de elektriciteitsvoorziening van de vestiging aan de Van Swietenlaan, die vlak bij de bedreigde Hoomsedijk is gelegen. Voor spoedeisende hulp moeten patiënten naar de Van Ketwich Verschuurlaan.

DECORS BESCHADIGD Door het noodweer zijn decors van Het Nationaal Ballet en De Nederlandse Opera beschadigd. Deze week ontstond een gat in het dak van de opslag-en werkplaats in AmsterdamZuidoost. De wind stuwde het regenwater naar één deel van het dak dat door het gewicht deels instortte. Decors van de hand van Karel Appel voor Noach en Die Zauberflöte die De Nederlandse Opera begin volgend jaar brengt kwamen met de pootjes in het water te staan. Voorstellingen lopen overigens geen gevaar.

Bij de Kadoelen komt alles samen Van ome correspondent KADOEUN - Het bliteembezoek van minister-president Kok had de apotheose moeten zijn. De pre-' mier kwam niet omdat het al te donker was. De faam van de Kadoeler-keersluls als nationale metafoor is er niet minder om. In de waterkering tussen hel Kadoelermeer en het Zwartewater komen alle elementen van de wateroverlast samen. Menselijk ingrijpen heeft tot nu toe het overstromen van het achterland voorkomen, maar als de wind . naar noordwest draait, kan het gauw bekeken zijn. „Tegen de natuur valt niet te werken. We hebben alle geluk van de wereld gehad dat we niet twee dagen geleden al noordwestenwind hadden", zegt Jurje Vis van het waterschap Noordoostpolder. Bij te hoge waterstand gaat de sluis dicht en moeten vijftienhonderd mensen in het poldergebied hun huis én bedrijf verlaten. Die dreiging is nog steeds aanwezig, maar tegelijk is er ook een laconieke, wat berustende blijveri'óf. dicht'moét Tachtig centihouding: alle mogelijke voorbereimeter geldt normaal gesproken als dingen zijn getroffen. Verder is het sein. dat de vijf schuiven in het water afwachten en gaat het dagelijks lemoeten zakken: Nu ligt de grens op ven gewoon door. '; •'..-.' 1,10 •of.ajfc'.i;») meter. Tot die In het brugwachtershuisje op de Ka-. stand kunnen'de gènïalen in de kop doelerbrug houden Jurje Vis en D e * •:•'• van' Overijssel water 'blijven 'afpomvan der Molen de waterstand bij voor ped en blijft het gebied betrekkelijk het waterschap Noordoostpolder. droog'.!'" ' ' " '. ,*'"' • , . ' - . Elk uur gaat er een telefoontje met de Het, waterschap Noordoostpolder actuele waterstand naar de crisisstaf beslist over hét lot van een gebied in Emmeloord. Aan het eind van de dat tot het waterschap Wold en Wiemiddag staat het water 89 centimeden behoort In goed overleg, benater boven Nieuw Amsterdams peil, drukken woordvoerders en praktijktien centimeter hoger dan 's ochmensen. „Als de nood aan de man is, tends. „Dat lijkt meer dan het Is, kom je gauw tot elkaar. We hebben hoor. Die harde windstoten stuwen geen geheimen voor de collega's van het water soms flink omhoog." Op Wold en Wieden", zegt Jurje vis. De een vel ruitjespapier staan de getalbelangen lopen ook parallel: zo lang len die bepalen of de sluis open kan de keersluis open .staat, kunnen de

gemalen aan.beide kanten.blijven pompen. Ook in Noordwest-Overijssel staan al veel weilanden blank. Als dijken en kaden dreigen te verzakken, komen medewerkers van het waterschap Wold en Wieden in actie Bij het watergemaal,,A.F., Stroink scheppen toonwerkers zakken vol zand. Ze kunnen even voort, want er is net veertig kubieke meter zand gebracht Peilbeheerder Henk van der Linde stuurt teams op pad zodra hij een schademelding binnen krijgt Op een beeldscherm doet de knipperende mededeling 'hoogwater polder' wat overbodig aan. Het imposante gemaal Stroink, goed voor drie miljoen liter water per minuut torent als een burcht bovenop de dijk tussen Vollenhove en Blokajl. Het is

POUTIEBOOT KLEM Door het hoge water ligt de boot van de politie Midden-Friesland vast in het boothuis en kan die niet uitvaren. Het hoge waterpeil heeft de boot tegen het dak van het boothuis gedrukt. Aan het Lauwersmeer dreigen drijvende steigers onder te lopen. Daardoor zouden boten plus steigers op drift kunnen raken.

Vijfhonderd bejaarden geëvacueerd Van ome correspondente GRONINGEN - Vijfhonderd ouderen en revaliderenden uit de instellingen Maartenshof en het Heymanscentrum in Groningen zijn gisteren wegens dreigende wateroverlast overgebracht naar andere instellingen. Het Martinéiekenhuis ontruimde eéri van haar gebouwen, waar 150 patiënten lagen. De maatregelen waren nodig omdat de dijk langs het Hoornse Diep in het zuiden van de stad verzadigd raakte.

In geval van een overstroming zouden de in kelders aanwezige elektrische systemen van onder meer liften, brandmelders en de verwarming het begeven. Voor Maartenshof stonden gistermiddag rijen autobussen, ambulances en taxibusjes om de 130 bewoners van de verzorgingsafdeling en de 100 patiënten van de verpleegafdeling naar het Academisch Ziekenhuis of een ander tehuis te brengen. Daar was plaats gemaakt in recreatieruimten en kerkzalen. Directeur al-

gemene zaken L Meijerink noemde de evacuatie „een heel emotionele gebeurtenis", die met hulp van de mobiele eenheid en het Rode Kruis evenwel „uitstekend" verliep. Nadat de instelling 's morgens door het provinciale crisisteam was ingelicht over de zorgelijke situatie in de wijk, werden de bewoners en hun familie op de hoogte gesteld. Meneer J. de Vries (87) schrok van de mededeling. „Maar als het moet dan moet het We proberen zo rustig mogelijk te blijven."

Sommige bewoners werden door familieleden opgehaald. „Ze vindt het niks om weg te gaan, maar ze is blij dat ze met mij mee kan", aldus de zuster van een dame met afasie. Een kaaps vioorge ging ook mee het busje in. „Anders komt het om." Behalve de bewoners zelf moesten ' ook hun bedden worden verhuisd. ' Meijerink: J e kunt déze mensen natuurlijk niet op noodstretchers laten slapen." Naar verwachting zullen de bewoners een week tot veertien dagen op bun tijdelijke adres blijven. •

droog, zelfs een beetje zonnig, maar de, wind doet het water voor het geniaal, kolken en stilstaande auto's schudden. Ook Van der Linde zegt niets, te merken van 'broodnijd' tussen de twee aan elkaar grenzende waterschappen. „Nee, we zitten elkaar niet dwars. Iedereen zit tenslotte met hetzelfde probleem." Waarbij de eigen 'Ingelanden' wel voorgaan. Het waterschap Groot-Salland wilde water bij de buren lozen, maar dat heeft Wold en Wieden geweigerd. De pompen van gemaal Stroink draaien onafgebroken en zullen dat nog dagen lang blijven doen. „Het is een kwestie van centimeters die we winnen. Het water staat nog steeds veel te hoog", stelt Van der Linde met zorg vast In de 34 jaar dat hij bij het waterschap werkt, heeft hij zo'n situatie nog niet meegemaakt „Dit is heel extreem en uitzonderlijk." in Vollenhove, zetel van het gemeentebestuur van Brederwiede, is de wa.terschade vooralsnog beperkt gebleven tot het sportcentrum en het gemeentelijk zwembad. De scheepswerf Huisman heeft zelf een nooddijkje langs het Vollenhoofs Kanaal aangelegd. De bewoners, van het te ontruimen gebied hebben allemaal een brief van het gemeentebestuur gekregen over een mogelijke evacuatie, „Het enige dat telt, is de beslissing van het waterschap Noordoostpolder over het sluiten van de keersluis", schetst gemeentewoordvoerder Erik Lanning de bestuurlijke verhoudingen. Zodra een besluit valt is er een minimale marge van zes uur om met de evacuatie te beginnen. De bewoners van de Bentpolder, de polder Halfweg, het dorp Scheerwolde en de Wetering-polder kunnen in eerste instantie vrijwillig vertrekken. Achterblijvers worden op grond van een noodverordening desnoods met polrtiedwang uit hun huis gehaald. Op de Kadoelerbrug houden automobilisten even in om naar het gestegen water te kijken. Een groep schooljongens hoopt dat het nog tot een evacuatie komt „Feest in de kazerne", lacht Erwin VTsscher uit Vollenhove. In een kazerne in Steenwijk staan 150 bedden klaar voor mensen die niet bij familie en bekenden terecht kunnen. Zo'n evacuatie hebben de jongens nog nooit meegemaakt „Dan hoeven we niet naar school, denk ik."

Knipsel krant

Datum

O 5 NOV. 1998

Kwestie van kiezen: Meppel of de boeren Van een onzer versfaggeefsters AMSTERDAM - „Overlast géén ramp". De Unie van waterschappen benadrukt dat de noodklok niet te gauw moet worden geluid, maar sommige waterschappen vrezen wel degelijk het ergste. „De kans bestaat nog steeds dat Meppel onderloopt", meldt een woordvoerster van waterschap Meppelerdiep.

terschap koos tot nu toe juist voor het stoppen van slechts een aantal gemalen, omdat anders teveel boeren gedupeerd zouden worden door hun ondergelopen land. De provincie heeft echter het recht om haar besluit aan het waterschap op te leggen. „We wachten nog even totdat dit provinciale besluit op de fax bevestigd is", zegt de woordvoerster, „we doen het alleen als het echt niet anders kan."

„De situatie is niet te vergelijken met die van 1995", relativeert woordvoerder Groen van de Unie van Waterschappen, „toen dreigde er echt een ramp, met hetrisicoop doden. Nu gaat het om overlast, bijvoorbeeld om een stijging van twintig centimeter water. Dat moeten we ook niet overdrijven." Groen herinnert zich de ettelijke keren dat hij als jochie water in huizen zag staan. Op de de Zuidhollandse eilanden, waar hij opgroeide, gebeurde dat „vóór de Deltawerken" regelmatig. „Maar toen was je arm en lagen er playuizen. Nu is het veelal parket, mooie interieurs en dure tv"s. De eisen die we stellen zijn veel ho-

Tegelijkertijd toont zij begrip voor de provincie. Inderdaad kan het zo zijn dat alleen het stopzetten van alle gemalen de stap Meppel kan doen redden. „Het is de keuze uit twee kwaden: het belang van Meppel, of dat van de boeren. Maar als heel Meppel onderloopt, treft dat bijvoorbeeld ook de chemische fabrieken, waardoor we de komende maanden met een enorme vervuiling blijven zitten."

Tocri is het onmogelijk wateroverlast uit te sluiten, zegt Groen. Héél soms spookt het buiten nou eenmaal langdurig. Alleen als we overal betonnen waterkeringen zouden plaatsen -technisch is dat mogelijk- kunnen overstromingen en onderlopende kelders uitgesloten worden. „Maar dat wil natuurlijk niemand", poneert Groen. De Unie behartigt de belangen van de waterschappen, maar heeft geen enkele invloed op (nood)maatregelen die de individuele waterschappen treffen. Waterschappen hebben hiërarchisch dezelfde status als gemeenten, dus kunnen ze geheel zelfstandig besluiten een gemaal stop te zetten, of een sluis te openen. Terecht, zegt Groen, daarvoor zijn de regionale verschillen gewoon te groot Zelf verneemt hij dezer dagen via het nieuws en teletekst hoe kritiek de situatie op verschillende plaatsen in het land is. „Wij zijn zéér huiverig", informeert de woordvoerster van waterschap Meppelerdiep, „de zuidwesten-wind neemt weer toe en er wordt veel regen voorspeld." Net een uur eerder hoorde het schap Meppelerdiep dat de provincie besloten 2ou hebben dat alle gemalen stopgezet moesten worden. Het wa-

De meeste waterschappen hebben deze dagen een breed samengesteld crisisteam geformeerd, zodat de belangen van de diverse bestuurslagen en beroepsgroepen direct vertegenwoordigd zijn. Bij het waterschap Boam en Klif te Joure komt het dagelijks bestuur elke dag bij elkaar. „In dat bestuur zitten zowel vertegenwoordigers van de gebouwde gebieden - de stad - als de ongebouwde gebieden, onder wie de boeren", vertelt een woordvoerder, „dat voorkomt problemen achteraf'. Gistermiddag was het nog niet zover dat 'Boam en Klif' maatregelen had moeten nemen die boeren ernstig zouden treffen. Enkele boezemlanden zijn onder water gezet, maar dat gebeurde „in overleg met de beheerders". Wél bestaat de kans dat alsnog hele polders
Groninger Museum blijft de komende tijd gesloten Van onze correspondente GRONINGEN - In het Groninger Museum ajn schoonmaakdiensten en de brandweer gisteren de hele dag bezig geweest om water dat langs de ramen naar binnen was gestroomd op te zuigen en weg te pompen. In de loop van de middag steeg het waterpeil in het Verbindingskanaal weer, nadat het enige tijd tot net onder de raamkozijnen was gezakt Volgens woordvoerster J. Selbach is de schade aan de pastelkleurige wan-! den 'enorm'. Inmiddels zijn de expositie van computèrkuhstenaar Mischa Klein en de afdeling archeologie volledig ontruimd. Voor alle ramen staan zandzakken én zijn houten schotten geplaatst Bij de bouw van het museum is uitgegaan van de waterstand in 1978, de hoogste die tot dan toe in het kanaal was gemeten. De 'veilige' hoogte van de ramen werd vastgesteld op twintig centimeter boven dat peil. Verwacht werd dat wateroverlast in het museum maar eens in de driehonderd jaar zou voorkomen. J. ter Beek van de dienst ruimtelijke ordening van de gemeente Groningen sluit niet uit dat de extreme waterstand samenhangt met de bodemdaling als gevolg van aardgaswinning. Voorlopig blijft het museum g e s l o t e n . . . .

Aaltjes sterven en wonnen krijgen het oenauwa Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM - Voor het ondergelopen land is het niet alleen te hopen dat het water snel zakt Om er weer helemaal bovenop te komen zou na de vloed een tijdje een pittige vorst de grond in moeten. Onder de watervlakten speelt zich van alles en niets af. De boeren klagen over mislukte oogsten. Begrijpelijk, maar het leed kan op langere termijn erger zijn, verder strekken dan verloren oogsten. De Wageningse professor P. Struik: „Voor de suikerbiet de aardappel en de ui of het bolgewas is doordrenking met water niet best. Daar komt de rot

in. Maar het kan nog vervelender uitpakken als het water blijft staan. Dan wordt de structuur van de grond verstoord en die herstelt zich niet vanzelf." De hoogleraar gewas-fysiologié legt uit dat in het volgelopen land de verhouding tussen vaste deeltjes in de grond, de porién en het water ernstig in de war is geraakt Als het water wegloopt is de boel dichtgeslibd. Struik: „Het zou dan goed uitkomen als er een paar vorstperioden komen. Dan zet de grond uit, krimpt en komt zo weer in zijn verband." De watervloed kan ook voordelen

hebben. AaHjes die de wortels van hbb gew grondige hekel aan water en sterven. Om djéreden wordt in de bollenstreek .nog wel eens de zaak blank gezet Struik noemt ook twee nadelen. De' minst erge is het uitspoelen van'nuttig stikstof naar diepere lagen. „Dat gebeurt zo vaak, want bijna ieder jaar hebben we een regenoverschot Hét is beroerder dat de wormen het benauwd krijgen en naar boven komen. Wormen hebben een heel gunstige invloed in de grond, maar krijgen geen zuurstof meer. De meeuwen zijn er goed mee, die pik-

ken dé wormen opzc
Knipsel

Datum

O 5 NOV. 1998

Van onze verslaggevers AMSTERDAM, vrijdag Het water in de grote rivieren •. stijgt alarmerend snel. De waterstand van de Rijn bij Lobith zal dit weekeinde minimaal ëèn meter hoger uitkomen dan Rijkswaterstaat woensdag nog verwachte. Ook daarna zal het water door de overvloedige regenval in Europa nog verder stijgen.

Evacuatie

Met name in de provincie Groningen verslechterde de toestand gisteren snel. Bij ufr Ast WilderWinschoten dreigt een dijk- vanksterkanaal doorbraak, waardoor een hele stroomt da polwoonwijk onder water komt te dar binnen na-ï staan. Alle 4000 bewoners' dat da dijk bil moeten zich voorbereiden op Mantarwoldeis; een evacuatie. Ook in Oude-' doorgtttoken,:,. De verwachte waterhoogPekéla, Scheemda, Hoogé^ Zo wordt, een, te van 13,20 meter boven zand enjuroningen is de situa-'. buffer . ..'ge?,',. NAP betekent dat alle uiterereSerd en tie kritiek.,^* waarden oon de grote rivieIn Overijssel en Drenthe wordt het karen zuüen vollopen. Boeren daarentegerilijktdesituatieop' naai ontlast hebben al het advies gekredit moment redelijk onder- '•' TOTO:ANPgen hun vee van het land controle te zijn. Maar volgens- ' ^ ^ ^ ^ ^ ^ _ langs de rivieren te halen. de diverse crisiscentra kan dit i ^ ^ ^ ^ ^ ^ Volgens Rijkswaterstaat is ieder moment veranderen, nüde wind wéér aan-3 er overigens geen reden tot trekt en uit de noordwest hoek'gftat waaieniO «,o:> paniek, omdat alle zwakke Premier Kok liet zich gisteren persoonlijk op.< plekken na de watersnood de hoogte stellen in het getroffen gebied.' Hij be-: »on 1995 zijn versterkt. zocht onder meer het kassengebied bij Erica ifi; Drenthe, de Ka'dofelérkeeüJSs in OvêHjBêïtë'i De situatie als gevolg van de 1f hét'door heflSfêSende wirecvbëdreigde d( wateroverlast is op sommige I ToUebeekindëNoordoostpbiaeiKokzeitij. plaatsen in ons land nog altijd | zijn bliEiembezoek dat het Kabinet 2doh van „ uiterst kritiek. zal buigen over over een mogelijke schaderege?; ling voor de gedupeerden. ' ' Ook de staatssecretarissen G. de.VriesyanBinnenlandse Zaken, M. de Vries (Verkeer en Waterstaat) enminister De Grave (Defensie) [ gistermiddag overigens hét rampgel' "

Excuses van Defensie voor trage hulp . Van onze verslaggevers J ^ l . ,-GBpNINGEN, vrijdag Minister De'Grave (Defensie) heeft de Drentse Commissaris van de Koningin Ter Beek zijn excuses aangeboden Toarrde, traagheid waarmee het leger de overstroomde ge- ; T)iedénürhet noorden te hulp I is geschoten.

••;

/?':•'•.

'

e trok gisteren hét , : „ aan tijdens eèn beaan de aöor hét wassende getroffen gebieden. Vol-' de" WP-bewihdsman niet door de beugel dat dtóP^Beek reeds%ochdlvfoè^gevraagde mffitaire-assistentie, pas tegen de avond kwam'aanzetten. .

Laatstgenoemde liet zich door het overvloedige waper helikopter naar het noor- - ter naar polders kan worv den vervoeren. Tussen Gro- xden gesluisd. Hierdoor Van onze verslaggevers' i,. ningen en Haren zag hij zijn -worden extra buffers geDEN HAAG, vrijdag manschappen met- man. en -creëerd zodat de overvolle 'Minister Apotheker van LkndV macht werken aan een grote' riviertjes en kanalen damwand langs hèt Noord- enigszins worden ontlast. Bouw zal vandaag in de minister?nad voorstellen een specialeWUlemskanaal. "~ ~ .. -Dg provincie Groningen in. het leven fe'; Het Martiniziekenhuis in heeft inmiddels bij het mi- schaderegeling voor de door de waterGroningen beslootgisteren om nisterie van Defensie een roepen overlast getroffen ht hét' alle operaties voorlopig at te., verzoek ingediend om het noorden en ooiten boeren van het land.^ gelasterii in verband met eën "tërrèln^ij de kazerne van .,,..Een...meerderheid«..vaxu mogelijke -evacuatie door-de—tauwwsoóg-onder^water Tweede Kamer heeft al laten d hoge waterstand i n ' g^{e9 noemd kanaal. Ook < Gisteren liet ook premier Kolten bezoekuren aj|tf vöbrlöpjg~gron] tijdens een, bliksempezoekjaan op de lange baan; geschoven.' ^ÈmS» Groningen,* Drenthe en-Overijs-; Daarnatórwerden, uit voSfi'^m. sèl al weten zich te zulleninspah-v: zorg twee verpleeghuizen hen voor een mogelijke compen? het zuiden van Gr'bningen o satieregellng. ;.—'*, &.; *j£ rüim'd.~De vijfhonderd bc ners zijn tijdelijk elders Hoornse.,... gebracht. Ook'werden zich" op eed avond twee vakantiepa voor te "bereiden. •• <\ / Lauwersoog ontruimd V i n Drenthe?wordt de toeGroningen en Friesland_ "ntiièf" , „ ,»s#d-sUbiel genoetóa. ~A1 is loorsteken van dijkëlb, waar- -"-het gevaar' in: de gemeenten Meppel en Cofevorden.nog altijd niet geweken. In > beide plaatsen helpen militairen met het verslepen van rynd^Vken. In Meppel lopen.nog steeds straten onder. Elders in de provincie lijkt het water enigszins te zakken. Eenzelfde beeld geldt voor Overijssel en Flevoland.

Schaaeregeii

Knipsel

Datum

pagina

O 5 NOV. 1398

Kan iemand vertellen waarom het zo hard regent?

jaar, nu weer de natste sinds riode echt droog gebleven. Anzijn het er inmiddels wel over onze watervoorziening afhankeders hadden we nu echt niet zuleens, dat de temperatuur van de weet-ik-veel-wanneer. Het weer lijk van het buitenland. Beter is Door Orkun Akinci is zo variabel, dat je niets aan geke grote problemen gehad. Een atmosfeer stijgt. Daardoor veronze waterrijke gebieden te koesROTTER DAM - Het regent, het remiddelden hebt. De maatschapextra zorg is trouwens de harde dampt er dus meer water en ontteren. Die werken als een spons: gent, de pannetjes worden nat. staat er meer regen. Ik denk dat pij is «eer gevoelig aan het wor- • j wind die het zeewater extra omze houden het water vast als er teHeel erg natzelfs. Grote delen we op nieuwe technieken moe- den, alles is op gemiddelden af- i hoog stuwt. Momenteel zakt het j veel is, zodat we droge voeten van Nederland stromen onder. ten wachten voordat er iets veran-| gestemd, maar dat wil niet zeg- 1 water al wat en dat is maar goed houden. En ze geven water af als Wat is eigenlijk de oorzaak van de dert. De hoge temperaturen wor- gen dat het altijd daarbij blijft. De. er elders een tekort dreigt. Nederovervloedige regenval van de laat- den veroorzaakt door de broeimensen moeten nu eigenlijk niet • ook. Een groot deel van het overland is hard op weg zijn kostbaarste weken? We vroegen het aan J tollige water in België, Duitsland kasgassen, maar de mens is niet > zeuren. De regen stelt weinig ste 'wetlands' te verliezen. Daaren Frankrijk komt via de Maas en een aantal deskundigen. tot grotere zelfdiscipline te bewe- voor." door is de kans groot dat we in de de Rijn bij ons terecht. We moegen. Niemand is bereid iets in te toekomst vaker last krijgen van ten et niet te veel meer bijhebR. Koopmans, docent van de vak- leveren. De vliegvakantie naar : Wim Zikkenheimer, meteorooverstromingen dan we denben." groep waterhuishouding aan de Bangkok is té belangrijk." loog van Meteo Consult: „Er is ken." Landbouwuniversiteit Wagenindit jaar al sinds de zomer veel in- Wim Braakhekke, directeur Nagen: ..Halverwege de jaren 60 is Hans de Boois, coördinator Glo- stabiliteit in de atmosfeer. Er is al tuurbescherming Wereld Natuur Dick van den Dool, geomant/ in vier jaar tijd meer dan 4000 bal Change onderzoek: „Het is zoveel neerslag gevallen, dat het Fonds: „Als je kijkt naar de hoe'omgeving-omgangskundige': millimeter neerslag gevallen, dat heel gewoon: soms valt er wat land het niet meer aankan. De af- veelheid neerslag per hoofd van „Er zit een bewustzijn achter de is nog veel meer dan nu. Ongewateringskanalen zitten te vol de bevolking, behoort Nederland twijfeld zijn toen ook klimatoloom de regen te kunnen verwergrote natuur. Ze kan regelend opmeer en soms wat minder. Het tot de zoetwaterarmste landen ter gische oorzaken ter sprake gekoken. Een periode met zachte weerbeeld over een heel jaar is wereld. Helaas zien we deze kosttreden. men. Als je de statistieken erop bare grondstof als onze vijand en een optelsom van uitzonderlijk- lucht heeft nooit langer dan een Wij leven in een gebied waar over naslaat, is er echter geen trend proberen we water zo snel mogeheden. De droogste maand van paar dagen standgehouden. Al500 of 1000 jaar niemand meer zichtbaar. Kijk. alle deskundigen j de eeuw, de warmste sinds 70 leen in het voorjaar is het een pe- . lijk af te voeren. Intussen verkan wonen, omdat de waterspiedroogt de natuur en zijn we voor gel blijft stijgen. Investeren over een lange tijd heeft geen zin meer. Ik weet niet of de natuur dat duidelijk heeft willen maken, maar we zouden er in elk geval onze les uit moeten trekken. We bouwen huizen in lage gekroonprins hoog en droog op deelten van Nederland, op oevers zijn kantoor bij het ministerie vanrivieren,en we vergeten invan Verkeer en Waterstaat,. tussen dat de natuur ook een vinHij oriënteert zich daar op, ger in de planologie-pap te brokjuist ja: watermanagement. ken heeft. Dat is vragen om Waarom de kroonprins zijn. .' Kokkongisterennietaange- bedrijven een drempelbedrag moeilijkheden. Ik vind de overven hoeveel dè schaderegeling van respectievelijk .1000 en voeten dezer dagen droogvloedige regen een positief teken. het kabinet uiteindelijk gaat 2000 gulden geldt. houdt, en niet wat praktij-; Ik hoop dat de politici er iets mee kosten. „Er geldt in ieder geval klessen neemt; kan de Rijksdoen." voorlichtingsdienst niet zeg-' geen.;maxinruin'\ 20' bena- pe 65% van de vastgestelde ondrukte, de premier;-„Maar ik verzekerbare schade *. vergen. Hij heeft geen officiële DonrArjanPaans hoop natuurlijk net als ieder- goedt. Als hét schadebedrag verplichtingen. DEN HAAG - Waar is onze waeen dat het nu eindelijk eens. , erg hoog is Uan dit percentage termanager? Kroonprins Wil- ' Als historicus weet Willemechter hoger uitvallen omdat lem-Alexander, die vorig jaar • Alexander ongetwijfeld hoef' De Wet.Schade Bij Rampen het kabinet heeft bepaald dat aankondigde zich de komen- , veel goodwill een bezoekje i het eigen risico nooit meer dan aan overstroomde landsdehet . 10.000 guldéü'mag-oeAragen- . houden met het 'oer-Ho len kan opleveren. Koning Holland, r7 Particulieren óriaèraèWét" landse' vak van waterbeheerWillem III bracht van 25 tot 31 het. noorden/ Schade bi^'Ramperï vallen sing, heeft zich nog niet met januari 1861 immers, samen een deel . y kunnen bij eèn inboedelschaeen zandzak in het natte met zijn broer Hendrik en de grote', delen" de tot 20.000 gulden 9Q% vèrnoorden van Nederland getoenmalige kroonprins Wli goe3 krijgen, Tussen 20JXN30,en meld. wil, een aantal dagen door in 30.000 gulden schade'wordt In tegenstelling tot zijn moehet door overstromingen ge- g e h ' „ r . . , ^ . , „ . 75% vergoed en tussea50.000 der, die gisteren de getroffen troffen Zaltbommel. Het Ie- --' Zowel bedrijven aKparticu- en 60.000 gulden 50%. Bij scha-, gebieden bezocht, zit de verde hem de bijnaam de Wa( lieren in de?e-gebieden -heb- de aan de woning zelf wordt alterheid van het Loo op.' Dit ben recht pp' «&'" •"'"•"" H- - tijd 90% vergoed ongeacht'de onder verwijzing naar zijn va- mbetkoming In de 1-' omvang van deze scnadé.K" >.: der, koning Willem II, dis na de voor zover dèzë 6 .De. aparte schadei«gellng zijn heldhaftige optreden op kerbaar,. -onherhaalbaar • :-of die het kabinet heeft getrqöen het slagveld de geschiedenis voor agrarische be<Jri}yeit"in\ inging als de Held van waterdeirtest van^ederlflScl'Jk loo. gèns Kok vangroot béliïngöpidat de situatie döorde' aaniou-; Bij de watersnood van 1953 dendé regèh'voor nagenoeg al-', staken prinses Wilhelmlna, : Westland;- Zeeland ieboerëftieère „ , . prinses Beatrix en koningin Minister Apotheker
Waar is de watermanager?

GELD VOOR NOORDEN

ding van de overstroming het Rampenfonds oprichtte.

Zo heeft een Boer die van 'zijn .10 hectare aardappels 5 hectare verloren ziet, «aan recht op een vergoeding van 2 hectare, omdat zijn eigen risico voor aardappels 3 hectare bedraagt. Voor elk atider gewas dat de boer teelt wordt de vergoeding' opnieuw-, vastgePrémier ;Xbk, benadrukte dat voor de boeren in de rest van Nederland met eigen risi: co van 30% moet worden ge- •) I werkt omdat de Brusselse re; gels •' dat. voorschrijven. „De ; Europese Unie verbiedt een vergoeding van meer dan 70% ' indien geen sprake is van een ramp maar .'slechts' van extreme weersomstandigheden", | aldus Kok. . _ - ,•

Knipsel krant

Datum

pagina. •

0 5 MOV. 1938 Door onze correspondent Mare van Veen GRONINGEN/MOTO. - Even dreigt koningin Beatitc zelf het slachtoffertewordenvan klein persoonlijk leed bij baar bezoek aan de drie door zware wateroverlast getroffen provincies. Waaneer de vorstin op haar uitgebreide tocht door het noodgebled in Meppel arriveert, rolt het water voor de rampwoning aan

maar ik ben blij dat de koningin naar Van Dongeien antwoord te het Westeinde tegen de boven, is geweest." . ( ,' , kant van haar 's ochtends in Gro-. De koningin maakt een lange . ningen aangedragen, groene dag door Groningen, Drenthe en vandespinriingcUedefömjt laarzen. Het blijft onduidelijk of Flevoland om zich persoonlijk . ze haar bezoek rro met natte voevanderórsünvoórhetï«rofien vanhetménseljjkleedendegroten heeft afgesloten. Maar de elstel met zich meebracht ,,firijc lende heeft zichtbaar indruk op haar gemaakt. nogmaals de vraag. „JkJöin er v geen antwoord opgevén.Zij is . De bewoners van het door het hier niet dé schuld van, zij kan er water ingenomen pand zijn beniets ain doen. De gemeente ook duusd van het hoge bezoek. In ' niet Dït a gewoon ovennacht/. onvervalst dialect probeert eige-

* De helikopter brengt de vorstin - vroeg in de ochtend in Groningen. Per bus gaat het naar het Martiniziekenhuis, locatie Van Ketwich Verschuurlaan. Op zaal 208 liggen patiënten die een dag eerder uit de andere vestiging van het hospitaal zijn geëvacueerd. Het strakke tijdschema wordt daaralgeweldaangedaan.be vorstin die op de twee trappen naar boven wordt begeleid door een menigte die op de Alped'Huez in de Tour de France niet zou misstaan, meldt zich onverwacht even op zaal 20a. „Welkom, hier is het droog", meldt een bord. Ze schrikt bij alle media-attentie op de volgende halte en wil pas naar binnen als de vertegenwoordigers van het ziekenhuis haar verzekeren, dat de patiënten met alle hartslagverhogende toestanden aan hét bed akkoord zijn gegaan. Er zijn troostende woorden voor een bédlegerige patiënt. Een rolstoeler op de gang krijgt ook even aandacht. Na het ziekenhuis gaan de laar-

'Ze is zo; gewoon é i heeft zoveel begrip' zen aan voor een korte wandeling langs de nooddijk bij het Winschoterdiep. Vervolgens per helikopter naar Beilen, waar akkerbouwer Jan Seubring en zijn vrouw Gerda klaarstaan. De koningin neemt in de boerderij de tijd voor de ellende van het tweetal. De boer is de helft van 50 hectare aardappelen verloren en heeft 7 hectare waardeloze lelies, normaal 1,5 tot 2 miljoen gulden waard. Aangedaan bekijkt het omvangrijke gezelschap buiten de troosteloze akkers. „Ze is zo gewoon, heeft zoveel begrip", klinkt het verrast van het tweetal. „Ze stel-

„ riai ;,Z?wajj goê&opdeioo ,.• yan.de'iltaatie', hain-dtjijd voor meerinformatiè.^OmaSeubering houdt zidvopde achter• grond, hoeft nietzohodig bij het bezoek te zijn. „De kinderen zijn het slachtoffer. Goeddardekó- ' ningin dat te zien krijgt", is haar krasse commentaar. Opa Sèubering filmt In Meppel ligt de koningin al • . ruim een halfuur achter op de planning. Als een volleerd koorddanseres gaat ze in de hectische omgeving over de smalle dijk van zandzakken. Het water reikt tot kniehoogte. Even later stapt ze al weer in de heli vóór haar laatste bezoek, aan Tollebéek. Boer Van der Linde legt daar uit wat hemen veel van zijn collega's de afgelopen twee dagen is overkomen. „Overstromingen", is zijnbondige uiteenzetting. Bieten, wortelen en uien zijn waardeloos geworden. „Ik hoop dat u en het kabinet begrijpen dat het hier om een calamiteit gaat", vertrouwt hij de vorstin toe. Hij zit pas vijfjaar op zijn locatie. „Dit komt dus zwaar aan. De koningin weet nu echter, dat dat voor velen geldt. Een mooi ruggensteuntje."

Oktober: record aan neerslag Van ome weerkundige medewerker WAGENINGEN - Uit cijfers die, met

nog een dag te gaan, niet definitief zijn, blijkt dat oktober vooral in een strook die loopt over het noordelijke deel van Noord-Holland via de Noordoostpolder naar Drenthe, zwaar is getroffen door de regenval. In dat gebied is deze maand meer dan 200 mm gevallen, met als uitschieter Hoogeveen. Daar kwam de regenméter gistermiddag op 270 mm uit Met de regen die er afgelopen nacht is bijgevallen en de hoeveelheid die er vandaag nog wordt verwacht, zou het oktobertotaal daar heel dicht bij de 300 mm kunnen uitkomen. Voor Drenthe is dat een absoluut record. Hoewel ons land qua oppervlakte klein is, blijkt ook nu weer dat de hoeveelheid neerslag per locatie sterk kan verschillen. Overal zal de 100 mm wel worden overschreden, maar tot gisteravond was dat in Midden-Umburg en Zeeland nog niet helemaal het geval. In De Bilt kwam het oktobertotaal (voorlopig) op 162 mm, wat op zichzelf al goed is voor een vierde plaats op de eeuwranglijst. De twee natste oktobers vielen in

19 52 en 19S1 met resp. 193 en 189 mm. Op de derde plaats staat (nog) oktober 1960 met 175 mm. . Het natte weer is vrijwel zonder onderbreking al sinds 21 augustus aan de gang. In De Bilt is niet één oktoberdag geheel droog verlopen, wat uniek is. September was met 149 mm ook al kletsnat. Daarmee zijn die twee maanden samen het natst van deze eeuw, met meer dan 310 mm neerslag. Driemaal eerder deze eeuw leverden september en oktober tezamen meer dan 250 mm op, De laatste keet was dat in 1994:287 ram. Dat jaar was tevens een van de natste jaren van deze eeuw met 1023 mm te De Bilt Alleen 1912, 1966 en 196; waren nog natter. Voor de rest was de maand oktober natuurlijk sterk herfstachtig. Vooral de laatste anderhalve weekwas eenharde wind langs de kust eerder regel dan uitzondering en op nogal wat dagen werd er wel ergens een storm gemeten. Met al die nattigheid scheen de zon voornamelijk achter de wolken. • •• " •: * Oktober 199S was ook daarom een van de somberste van deze eeuw. Alleen 1902 en i9O3l>rachten minder zonneschijn.

Schaderegeling wateroverlast ; Veiy^irtf o>tven*kerbare schide voor pwtjaiUeréh en b d r i J ^ ó d d i i l

'*-! -' OVéf ntt

.J30.ooe-io.ooo

- OpstaJsMi&de particulieren

. -onieachide Jièofte v.d.'schade ;

Allé schade b!) bedrijven

'yin ie schade li-irmx.tliitnrlsicofio.ooo

Knipsel

Datum

pagina 30

U b MQV. Rotterdam—Grote delen van Noord-Nederland staan inmiddels blank als gevolg van de overvloedige regenval. En de komende weken krrjgt Nederland onherroepelijk nog heel veel water te verwerken. Ook in Duitsland, Oost-Frankrijk en Zwitserland is extreem veel regen gevallen. Dit water wordt voor een belangrijk deel afgevoerd via de Rijn. Het waterpeil bij Lobith stijgt razendsnel, maar toch maakt Rijkswaterstaat zich nog geen zorgen. „De situatie is nog niet alarmerend. Bovendien hebben we de laatste jaren de rivierdijken fors versterkt." In Oost-Frankrijk viel deze week honderd millimeter regen in een paar uur. De stad Baden-Baden staat voor zeventig procent onder water, een situatie die zich de laatste, honderd jaar niet heeft voorgedaan. Het peil in het meer van Konstanz steeg binnen enkele dagen met zes centimeter. Het water wordt geloosd op de R(jn, die het binnen zes dagen naar Nederland transporteert. De Moezel, de Saar ' en de Neckar zijn als gevolg van de hoge waterstanden inmiddels onbevaarbaar. Ook dit water stroomt onherroepelijk richting delagen landen. De televisiebeelden van de overstromingen in Duitsland roepen herinneringen op aan aan de watersnood van, 1993. Ook toen vormde de natuurramp in Duitsland de voorbode van vergelijkbare ellende in Nederland. Bij Lobith steeg het waterpeil uiteindelijk tot 16,30 meter. Onder meer brj Ochten en Gorinchem stonden de rivierdijken, destijds, op doorbreken. Uit voorzorg werden de bewoners uit een deel van de Bommelerwaard geëvacueerd. Uiteindelijk kroop Nederland door het oog van de naald. Rijkswaterstaat stelt de verwachtingen voor de waterhoogten in de Rijn dagelijks naar boven brj. Woensdag werd nog verwacht dat het waterpeil zou uitkomen op twaalf meter boven NAP. Gisteren werd de voorspelling bijgesteld tot 13,20 meter. De minimale waterstand in Lobith is voor morgen inmiddels bijgesteld tot 14,30 meter. Gezien de aanhoudend slechte weersverwachtingen ligt een verdere stijging in het verschiet. Volgens woordvoerster Ellen Timmer van Rijkswaterstaat is de situatie ondanks de snelle verslechtering' nog niet alarmerend. „De

eerste alarmfase gaat pas in als de Rijn bij Lobith een peil van 15,50 meter bereikt. „Maar daar moetje je niet te veel.bij voorstellen" zegt Timmer. „Het betekent slechts dat we de situatie bij de dijken extra in de gaten gaan houden. In principe is er dan nog niks aan de hand."

..•i

'T'

langs de Waal werden opengezet om de rivier meer ruimte te geven. Volgens de woordvoerder van Rijkswaterstaat is Nederland beter voorbereid op dé hoog water in de Rön dan in 1993, „Ook als het , extreem hoge'waterpeil van 1993 ' opnieuw wordt gehaald, is er als het goed is niets aan de hand. De laatste jaren is er fors geïnvesteerd in de versterking van de dijken. Als voorbeeld noem ik de dijk bij Ochten. Die is net als veel andere waterkeringen enorm versterkt." Het feit dat de extreme regenval I in Duitsland in het najaar plaatsvindt, wordt als een geluk brj een ongeluk gezien. Als deze hoeveel-

ding in de stad regelt, heeft nog geen melding gehad van ernstige problemen. Volgens T. van Bree van GemeenUiterwaarden tewerken komt extreme regenval Voor de uiterwaarden, de buitenzoals van de afgelopen dagen wel dykse gebieden, ligt de situatie vaker voor. lfHet water uit de rioanders, Het polderdistrict Groot len wordt verdund en zoals altijd Maas en Waal waarschuwde gisteals het een langere tijdflinkreren de boeren in het Rivierengegent overgepompt naar de verbied om op stel en sprong het vee schillende singels in de stad. Het uit het gebied te halen. De uiterwater in de .singels, staat nu erg. waarden liepen gistermiddag onhoog, maar voorlopig kunnen ze der, nadat de schotten en stuwen de toestroom nog aan." De hoogheemraadschappen Delfland en Schieland hebben beide hét waterpeil'ül aè- polders^v»; L~ laagd met tien centimeter, zodat • heden in het voorjaar zouden val- noorden van het land moeten op er meer regenwater opgenomen len, zou het leed veel groter zijn. voile kracht draaien om de water- kan worden, „We verwachten „In dat seizoen stroomt er vanuit overlastflihet noorden te bestrij- geen ernstige problemen, maar de Alpen veel smeltwater door de den." •-; ... • zijn toch extra alert," vertelt A. Steinbusch van het hoogheemRijn," zegt de woordvoerder. raadschap Schieland. „Vooral in „Daarvan is nu uiteraard geen Rotterdam sprake." Ook in Rotterdam en omgeving de wijk Ommoord en in.Capelle Maar tegenvallers zijn er ook. wordt hard gemalen om de pol- aan den IJssel houden we de waWant de druk op de rivierdijken ders droog te houden. Sprake van terstand goed in de gaten." wordt niet slechts beïnvloed door een kritieke situatie is er nog niet, In de Krimpenerwaard draaien de de aanvoer van water uit Duits- maar alle instanties .'staan op gemalen 'op volle toeren'. De seland, maar eveneens door de spui- . scherp om al het overvloedige wa- cretaris van het hoogheemraadmogelijkheden. Op dat vlak zif ,ter • te verwerken. •.•.Waterpeilen. schap Krimpenerwaard, LA. M., het allerminst mee. Ook in Neder-' worden als het regent van minuut van Ewijk, vertelt dat het waterland was de regenval de laatste . tot minuut gemeten en alle pom- schap al extra gemalen heeft laten aanrukken om al het water uit de maanden extreem. „Veel Rijnwa- pen staan stand-by. ter slaan we normaal op in het I Js- Inde binnenstad van Rotterdam polder wegtekunnen pompen en te lozen in de Hollandsche IJssel. selmeer. Maar dat zit bijna vol & alles nog onder controle. De Ook op de Waddenzee Is spuien centrale meldkamer van Gemeen- „De IJssel kan het nog wel hebmoeilijk. Onze gemalen in het : tewerken, die de waterhuishou- ben."

De zondvloed is nog niet v Rijkswaterstaat vindt situatie op Nederlandse rivieren nog niet alarmerend

Koningin onder indruk wateri « -iHMhoogttet «-".Van

Knipsel

Datum

pagina

O 5 NOV. 1998 ;DAGBLAD

3 t OKT. 098

'olders hebben Groningen gered' VAN ONZI COMUrONPtNT

GRONINGEN — Een aantal Groninger polders moet mechanische kleppen krijgen waardoor overtollig water sneller en goedkoper dan nu in die reservoirs kan worden opgeslagen. Die polders moeten verder zo ingericht worden dat het water naar binnen kan, zonder dat er veel schade aan gebouwen wordt aangericht. Dat idee lanceert J. van Dijk, Groningsgedeputeerde vooronder meer water-, landbouw en natuur. Met het onder water zetten van in totaal zo'n 2000 hectare landbouwgronden en natuurgebieden is de afgelopen dagen voorkomen dat nog meer boeren, bedrijven en particulieren in de noordelijke provincie waterschade zouden oplopen. *De polders hebben Groningen gered', riepen Van Dijk en H. AJders, commissaris van de koningin in Groningen, gisteren na afloop van het crisisberaad over de wateroverlast in de provincie. Het tijdelijk bergen van water in polders gaat de gemeenschap ook geld kosten. Boeren hebben bijvoorbeeld oogstverliezen omdat ze gewassen in de polders nebben staan. Hoeveel schade er is konden Van Dijk en Alders gisteren nog niet zeggen. Uitgaande van 2000 hectare waarvan een groot gedeelte landbouwgronden zal het schadebedrag in de miljoenen gulden lopen. Naast boeren hebben loonwerkersbedrijven grote schade opgelopen. Zij konden en kunnen in menige situatie niet op het land aan het werk. En op veel andere plaatsen zijn zij veel meer tijd nodig om aardappelen, bieten of andere gewassen te rooien. Die extra rijd wordt veelal niet vergoed omdat deklussen zijn aangenomen per hectare en niet per kilogram opbrengst. Enkele loonbedrijven kunnen de schade enigszins binnen de perken houden omdat ze ingeschakeld zijn bij het aanleggen'van nooddijken. Anderen hebben inmiddels personeel naar huis gestuurd. Die mensen kunnen gebruik maken van werkloosheidsuitkeringen. Ook niet-agrarische bedrijven

hebben schade, zoals de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). Vanwege doorbraak van de nooddam op een van de 29 winlocaties van gas is de kostbare meet- en regelapparatuur door water aangetast. Een schadebedrag wil de NAMwoordvoerder niet noemen. "Het gaat om een aanzienlijk bedrag'. Sc^ieepsnieuwwerven aan het Winschoterdiep in Hoogezand konden niet of nauwelijks produceren vanwege overstroomde kades, het personeel is in enkele gevallen naar huis gestuurd. De productie in de Groningse fabriek van de Suiker Unie wordt vanaf maandag 2 november stilgelegd. Oorzaak is het tekort aan suikerbieten die door de wateroverlast in het noorden van Nederland niet uit de grond kunnen worden gehaald. De Suiker Unie houdt haar twee andere fabrieken in het West-Brabantse Dinteloord en het Zuid-Hollandse Puttershoek wel open. Deze draaien door het gebrek aan suikerbieten wel op halve kracht. Het kabinet is de gedupeerden van de wateroverlast in het oostenen noorden van het land tegemoetgekomen met een schadevergoeding. Zowel bedrijven als particulieren komen in aanmerking. De ministerraad heeft vrijdag de Wet tegemoetkoming schade bij rampen en zware ongevallen (WTS) van toepassing verklaard op het noord-oosten van de provincie Noord-Holland, de Noord-Oostpolder, het noorden van Overijssel, het zuiden van Drenthe met een uitloper naar noord-Drentheen deel van Groningen. Agrarische bedrijven in de rest van Nederland kunnen maximaal 70% van de oogstschade vergoed krijgen. Het is niet de eerste keer dat de rijksoverheid in de buidel tast voor waterschade. In 1993 i s / 37 min aan steun naar 1243 niet-agrarische bedrijven gegaan en ƒ 5 min naar boeren. In 1995 heeft de landelijke overheid f 364 min uitgekeerd waarvan 30% naar 11.000 niet-agrarische bedrijven ging.

Overijssel sluit wegen af om ramptoeristen te weren Zwolle — Overijssel neemt centrum van Hardenberg (voor maatregelen om ramptoerisme inkomend verkeer),rijksweg34 naar watersnoodgebieden te tussen Ommen en Arrien (in voorkomen. De politie sluit dit beide richtingen) en de brug ten weekend lokale wegen in de 'zuiden van Dalfsen (voor. Kop van Overijssel af, zo liet het vrachtverkeer). ' : regionale coördinatiecentrum KPN Telecom hee|t bewoners in Zwolle gisteren weten. Welke van de/cjoor watwpterlast gewegen dat zijn was vanmorgen plaagde/ a£bhMe4 K vooral vroeg nog niet bekend. Noordwest-Overijssel opgeroeIn verband met de waterover- pen het telefoonverkeer te belast werden eerder al een enke- perken. De verbindingen zijn le doorgaande wegen in Overijs- extra kwetsbaar geworden sel afgesloten, waaronder het doordat ze op bepaalde plaatsen

^F~

-oJ

D

Boer Bom komt wel uit de waterschade VAN ONZE MEDEWERKER

DINTELOORD — Akkerbouwer M. Bom uit Dinteloord heeft geen reden tot klagen. Een taxateur heeft vrijdag geconstateerd dat de WestBrabander waarschijnlijk recht heeft op een tegemoetkoming van f 175.000 in de schade als gevolg van de wateroverlast van half september. Zestien hectare aardappels is grotendeels verloren, de suikerbieten bevatten dit jaar wel erg weinig suiker en meer dan de helft van de sperziebonen is verpieterd. 'Met ƒ 175.000 kom ikwel uit de kosten', zegt Bom, die zijn totale schade schat op 2,5 ton. Schade-expert J. Rijpkema kan weinig meer met de cichorei die Bom heeft verbouwd. Vorige week is het gewas geoogst en afgevoerd naar de verwerkende industrie in Roosendaal, die er zoetstof van maakt. Ik had geen keuze', verdedigt Bom. "De fabriek heeft zich gehouden aan het oogstschema dat voor de regio geldt. Het was mijn beurt.' Het product heeft echter veel te weinig opgeleverd, omdat de

knollen 10% kleiner waren dan normaal. 'Maar u kunt het me niet meer laten zien. Had er maar foto's van gemaakt1, werpt Rijpkema tegen. Hij verwerkt de schade aan de cichorei in de ƒ SO.OOOvoordesuikerbie-. ten. Op 13 en 14 september viel in West-Brabant plaatselijk tot 150 millimeter regen, maar 1998 is in meer opzichten een slecht jaar geweestvoor boer Bom. Als gevolgvan de late lente konden veel van zijn gewassen pas in mei de grond in. •Neem de cichorei. Die heeft erg veel te lijden gehad van het slechte weer. Ga maar eens na hoe vaak u zelf in de tuin hebt kunnen zitten', houdt Bomde taxateur voor. Volgens het KNMI is 1998 nu al bijna het natstejaar van de eeuw; alleen in 1965 viel er meer neerslag. Voordat hij op het land daadwerkelijk de schade gaat inventariseren, neemt taxateur Rijpkema de aanvraagformulieren door met Bom. Die legt ondertussen vier flinke aardappels op de keukentafel. Op het eerste gezicht is er niets mis

mee, maar de knollen blijken toch rotte en groeneplekken te vertonen. "Die liggen dus normaal gesproken bij Alben Heijn per twee in een zakje, met een klontje kruidenbotet,erbij', verklaart de boer. Rijpkema is nu vier weken bezig in West-Brabant. Hij is een van de meer ervaren schade-experts die het detacheringsbureau BCÈ heeft ingezet. In de auto wordt hij gebeld door collega-taxateurs niet prangende vragen. Tk heb van een boer het verzoek gekregen om nog eens naar zjjn aardappels te kijken, want hij vindt dat ik te laag heb getaxeerd', meldt een beller. "Niets mee doen', adviseert Rijpkema. 'Als die boer een hertaxatie wil, moet hij die maar schriftelijk aanvragen.' De agrariër en de schade-expert vertrekken per terreinwagen naar de aardappelvelden. Op aanwijzingen van de taxateur steekt Bom de riek in de modder en haalt de aardappels naar boven. "Laat maar', zegt Rijpkema,. die aan de blauwige grond al heeft gezien dat de knollen • geheelverrotzijn.Overdell,5hec-

irt het water, terecht zqn geko-, men. Vandaag en morgen zal er vermoedelijk minder regen vallen als aanvankelijk werd aangenomen. De kern van een regenzone trekt ten zuiden van ons land langs, aldus Meteo Consult. In de overstroomde gebieden valt vandaag naar verwachting 10 tot IS millimeter neerslag. Morgen is het nog minder: 5 alO millimeter. Zie verder pagina A5

tare aardappels die de boer verloren heeft zien gaan, kan Rijpkema nog geen uitsluitsel geven. Zodra Bom de resterende 8,5 hectare heeft gerooid, volgt een tweede taxatie. • Over de mogelijkheid toch nóg wat te oogsten is Bom optimistisch. 'Als het een dag of vijf droog is, kan ik weer machines laten rijden. Die aardappels blijven voorlopig nog wel goed. In 1974 hebben.we zelfs vlak voor Kerstmis nog gerooid.' Voorwaarde is wel dat het niet gaat vriezen, voegt hij eraan toe. De sperziebonen van Bom zien er op het eerste gezicht redelijk uit, "Daar geven ze niets voor op de veiling,' weet de taxateur echter. Toch heeft de" boer 2,25 hectare bonen laten oogsten. De opbrengst wordt voor 57% afgekeurd. Rijpkema verklaart de rest van de 7,5 hectare voor 100% verloren. Bom is opgelucht Tk heb er toch met spanning naar uitgekeken. De afgelopen weken waren tochonzeker, omdat ikgeen concrete informatie kreeg', zegt hij. Ik ben pas gerust als het geld binnen is.' J. KRIELEN

Knipsel krant

pagina 3

Datum

O 5 BOV. 1398

Helpende hand van kabinet Particulieren en bedrijven krijgen vergoeding voor waterschade Van onze verslaggevers

DEN HAAG - Particulieren in het door water getroffen deel van

Noord-Nederland krijgen maximaal 40.500 gulden vergoeding voor schade aan inboedel en opstal. Dat blijkt uit de schaderegeling die het kabinet gisteren heeft vastgesteld. Er komen ook vergoedingen voor bedrijven in het noorden en voor oogstschade bij bedrijven in heel Nederland. De land- en tuinbouworganisatie LTO-Nederland is daar tevreden mee.

05s p l i n t e r s

Ramp - \ T ATUURL1JK denk ik bij het \ | woord 'watersnoodramp' J. 1 altijd ogenblikkelijk: Tuindorp-Oostzaan, 1960. De elfduizend inwoners van de wijk in Amsterdam-Noord konden een week hun ondergelopen huizen niet in, nadat een dijk naast Zijkanaal H op 14 januari was doorgebroken. Mijn vader, lokaal journalist, deed dagelijks in De Zaanlander bloedstollend verslag. Elke ochtend trok hij laarzen aan van - in mijn kinderherinnering - Klein Duimpje-achtig formaat. Heldhaftig tufte hij op de brommer naar het rampgebied, 's Avonds kwam hij, met de modder nog aan jas en laarzen, terug en verhaalde aan de eettafel met nagloeiende wangen over de humanitaire noodtoestand waaraan hij als bevoorrechte deel had mogen hebben. Het was zijn finest hour als reporter. Huisvrouwen in Hilversum maakten hulppakketten klaar. Het leger, binnen twintig minuten ter plekke, redde honderden katten en parkieten het leven. Niemand verdronk. De KNVB schonk een deel van de toto-opbrengst aan de Tuindorpers. Geluk, jongens en meisjes, was toen heel gewoon. 'Nog altijd zijn de inwoners van Tuindorp-Oostzaan trots op "hun" overstroming', lees ik in de Volkskrant van 14 januari 1995, wanneer een fototentoonstelling over de ramp wordt geopend. 'De ongekende saamhorigheid die de wateroverlast ontketende, vinden de bewoners na 35 jaar nog steeds het belangrijkste.' Daarom gun ik de Drenthen en Groningers hun overstroming van harte. Ik gun het ook Relus ter Beek,

commissaris in Drenthe, wiens klacht over de laatkomendc militairen werd gebracht op die mij vertrouwde toon van gloeiende wangen en bemodderde laarzen. Zijnfijnsteuur. Jan Terlouw gaf in januari 1995 aandoenlijk openhartig toe dat de evacuatie van het rivierengebied het mooiste en opwindendste was dat hij als commissaris van de koningin in Gelderland ooit had meegemaakt. De koningin zélf intussen geeft de inwoners van de getroffen gebieden een aandacht waarvan wij in de rest van het land alleen kunnen dromen. Haar programma, zoals gistermorgen verspreid door de Rijksvoorlichtingsdienst: - Provinciaal Coördinatiecentrum Groningen (09.30) - Hoornsedijk (10.00) - dijk langs het Winschoterdiep (10.20) - Beersterbrug te Winschoten (10.50) - wijk Noord in Winschoten (11.00). Enzovoort, zonder lunch en onvermoeibaar, tot aan 15.00 uur: bezoek aan akkerbouwbedrijf van de fam. Van der Linden, Urkerweg. Het kabinet heeft intussen besloten de oogstschade voor 70 procent te vergoeden, de inboedelschade van particulieren voor 90 procent. Iedereen die wel eens een gestolen fototoestel van de verzekering vergoed heeft gekregen, weet wat dat betekent: kassa! De saamhorigheid onder de inwoners van het Noorden zal in het jaar 2033 nog even ongekend zijn als in Tuindorp-Oostzaan. Elke provincie, vind ik, heeft daarom van overheidswege recht op één overstroming in de vijf jaar. Rob Vreeken

Volgens het kabinet is het dwongen stil omdat de boeren de noorden getroffen door 'een uit- suikerbieten niet meer uit de zonderlijk natuurverschijnsel dat modderige bodem krijgen. zich minder dan eens in de 125 Wie in Groningen naarhet hojaar voordoef. Daardoor is een speciale schaderegeling voor ge water komt kijken, loopt het rirampen en zware ongevallen van sico van een torenhoge boete. 'Ramptoeristen' in overtreding toepassing?... moeten 500 gulden betalen en Het gaat om de Noordoostpol- krijgen een dagvaarding?' aldus 'der, Noor^-Overijssel, Zuid- commissaris van de koningin AlDrenthe, eèb'deel van Zuid-Gro- ders. ' , nfngen en Ïfóord-Drenthe en het De situatie in het noorden van.':' .noordoosten.Van Noord-Holland. De grenzen, van het gebied zijn Noord-Holland blijft de komende — niet precies vastgesteld. Het dagen kritiek. De schade bedroeg geen vergoeding hier gisteren vele tientallen milVooFscBa^ijPie voorkomen had joenen guldens. In de Beets, Ouhuizen .' tonnen Worden, of waartegen dendijk en HobredeAzijn 1 een verzekering had kunnen wor- en tuinen ondergelopen . De sliii- " zen bij Wieringen en Enkhuizen den afgesloten. zijn vannacht dichtgegaan omdat Volgens premier Kok lijken het water in hét Ifsselmeer stijgt. problemen met wateroverlast va- Tevens werd dijkbewaking ingeleer voor te komen. Hij wi] met steld. boeren en waterschappen bekijken of zij zich gezamenlijk kunnen verzekeren tegen de schade. Voor afzonderlijke bedrijven is datnietmoaelijk. De schade voor de boeren en tuinders in het noorden en oosten van het land werd gisteren op4;o miljoen gulden geschat. Het uiteindelijke schadebedrag hangt af van het weer, in de komende weken en kan volgens LTO oplopen tot twee miljard gulden. Terwijl de kritieke toestand in het noorden voortduurt, doemt een nieuwe dreiging op voor het oosten. Gisteren steeg het waterpeil van de Overijsselse Vecht tussen Hardenberg en de Duitse grens onrustbarend snel door de aanvoer van regenwater in het Duitse stroomgebied van deri-1 vier. Het centrum van Harden- ' r' berg staat deels onder water. BoeVan onze verslaggever ren kijken al uit naarvervangende stalruimte voor het geval ze hun , jJEN HAAG vee moeten evacueren, landDe Nederlandse boerenorganimacht, luchtmacht en marine ; Mties zijn zeer tevreden over de houden voor het weekeinde ter j sehadevergoedingsregeling die assistentie 1000 man achter de : het kabinet vrijdag heeft vastgehand. , . ' ' steld in verband met de wateroverlast Het kabinet besloot dat Drenthe raakte grotendeels uit particulieren en boeren in heel de gevarenzone. Alleen nog rond Nederland schade kunnen verMéppel en Goevorden is sprake halen, al zal in het noorden een van een mogelijk bedreigende siruimhartiger regeling gelden dan tuatie. In Groningen zag het er jn de rest van Nederland. iets beter uit, nu het water vanuit •

Boeren zeer tevreden jjnet regeling waterschade

Lauwersoog kan worden gespuid en de noordwestenwind is gedraaid. Het water uit het Lauwersmeer wordt gespuid in de Waddenzee. De Suiker Unie in Groningen legt de productie noodge-

i Premier Kok kondigde gisteren wel aan dat het kabinet met lagere bverheden gaat zoeken naar mogelijkheden voor een collectieve schaderegeling op lokaal niveau. Kok zei dat hij geen idee heeft hoeveel geld de schaderegelingen de overheid gaan kosten. Boerenf)Tganisaties denken dat hun leden alleen al 'voor honderden miljoepen schade hebben geleden'. I: Voorzitter G. Doornbos van de landelijke boerenorganisatie LTO-Nederland zei dat door de regeling geen enkele boer in financiële moeilijkheden hoeft te komen. Hij verwacht wel problemen pij de vaststelling van de grens lussen de gebieden waar een ruime en een minder ruimhartiger regeling gaat gelden. i Het kabinet besloot voor het

.Als de onverzekerde schade onder de duizend gulden (particulieren) of tweeduizend gulden (bedtijven) blijft, is geen tegemoetkoming mogelijk. Bedrijven, ook agrarische, kunnen een vergoeding krijgen van 65 procent van alle onverzekere schade. Dat geldt vbor schade aan opstallen. PartiCiilieren kunnen bij een inboedelschade tot twintigduizend gulden een tegemoetkoming van 90 procent krijgen. [^Voor agrarischeT>edrijven iii de rest van Nederland moet minier Apotheker van Landbouw nog een schaderegeling maken. Die geldt alleen voor de oogst. Boeren d£ar zullen waarschijnlijk een eigenrisicovan 30 procent moeten dragen. .i *

Groningen beboet lastige ramptoeristen Van onze verslaggever AMSTERDAM

Ramptoeristen die aanwijzingen +an de Groningse politie negeren, krijgen vijfhonderd gulden boete èn een dagvaarding. Het Openbaar Ministerie heeft vrijdag tot die maatregel besloten omdat afzettingen van de politie op grote schaal werden genegeerd door dagjesmensen die de onder water gezette polders van Oost-Gronin|en van nabij wilden bekijken. ' Volgens de Groningse commissaris van de koningin H. Alders belemmeren de ramptoeristen de werkzaamheden aan de dijken. "Op een aantal plekken moesten &e echt mensen weghouden. Daarbij zijn irritaties opgetreden.'

E

rdoosten van Noord-Holland, Noord-Oostpolder, het noorvan Overijssel, het zuiden van Drenthe en een deel van Groningen de Wet tegemoetkoming schade bij rampen en zware ongevallen (WTS) toe te passen, omdat kich daar een uitzonderlijk natuurverschijnsel afspeelt, dat zich tuinder dan eens in de 125 jaar Voordoet. Die regeling werd in september ook toegepast in het Zuidwesten van Nederland, toen Haar overvloedige regenval opTrad.

^ 1

Knipsel

33

Datum

O 5 NOV. t998

'We pompen onszelf naar beneden' Een verkeerde combinatie van omstandigheden, zeggen experts: te veel regen, te veel wind, een doornatte bodem. Maar ook een gebrek aan polders en uiterwaarden waar tijdelijk water kan worden geloosd. 'Het waterbeheer is dringend aan verandering toe.' Van onze verslaggevers

Neerslag in oktober neerslag fHueten bfj , ;^. wr-'.s- £ ktttesnlótbdKSMJara ' ' g ^ f i K tamaBmefcrjtot30oM.IJJ0«» Nonaultaltcritniilddd ' ' ' ( l « M t M « e r d c " • ' ; -;• pertodt IMHMO) ' kiNedcrlaod in s t a t e «asiaidetaaitg :'.'"

RtcordiKtntif It oktober itamt alt

AMSTERDAM/DEN HAAG Nederlandse waterbeheerders hollen noodgedwongen achter de feiten aan. Het weer ligt op alle fronten dwars. Met bakken komt hel water uit de hemel vallen, moar tol nog toe ontbraken de mogelijkheden om er voldoende van al te voeren. Vooral de harde noordwestelijke wind is een complicerende factor geweest. Opstuwing van water vanuit de Waddenzee belemmerde de afvoer. Bovendien was het afgelopen dagen doodtij, wat te maken heeft met de overgang naar volle maan, Het verschil tussen eb en vloed is dan klein. De waterstand bij eb is te hoog en het water kan niet vanzelf wegstromen. Pas vrijdag, nadat de wind iets was gaan liggen, kon in Groningen via de spuistations zestien miljoen kubieke meter water worden geloosd op de Waddenzee. In het begin van deze week was dat niet mogelijk. Daardoor kon de waterstand in het noorden van het land extreem stijgen en zijn delen van het gebied ondergelopen. In Zwolle wordt gevreesd dat de noordwestelijke wind dit weekeinde weer de kop zal opsteken en het water in de grachten tijdelijk zal opstuwen. Daar worden voorbereidingen getroffen voor de aanleg van nooddijken. 'Deze hevige buien van de afgelopen dagen kwamen op een slecht moment', zegt prof.dr.ir. C. van den Akker van deTU Delft. 'De grond was flink verzadigd van de buien van enkele weken terug.' In dat geval kan het water niet wegzakken in de bodem en zoekt het andere ontsnappingsmogelijkheden. Onder dergelijke omstandighe-

apZMdraort J21 mffltoeter.

i 110» e *ftfafewcN m Mrteo Cara* JWWI

den is het belangrijk dat het overtollige water tijdelijk kan worden opgeslagen, betoogt Van den Akker. Gebieden zoals polders en uiterwaarden, waar tijdelijk water zou kunnen worden geloosd, zijn echter schaars. 'Het landgebruik is de afgelopen dertig jaar sterk geïntensiveerd', zegt ir. J. Dijkman van het Waterloopkundig Laboratorium in Delft, 'fn poldergebieden, vooral weidegronden, zijn de afgelopen jaren nogal wat wonin-

gen en kassen neergezet. Wanneer een weiland onder water komt te staan, is dat geen probleem. Als er huizen op staan wet.' Het Nederlandse waterbeheer is volgens Dijkman niet echt meer van deze tijd. 'Het landgebruik is veranderd, maar het waterbeheer is niet overal snel genoeg meeveranderd.' Waterbeheerders kunnen daardoor geen kant op met overtollig water. 'De inrichting van Nederland moet beter

worden afgestemd op de waterproblematiek', aldus Dijkman. Bovendien is de afgelopen dertig jaar de bodem in het noorden van het land geleidelijk gedaald vanwege de gaswinning. Daardoor stroomt het water in het westelijke deel van de provincie Groningen niet meer vanzelf af naar de Waddenzee en moeten er pompen aan te pas komen om het land droog te houden. Hierdoor klinkt de bodem nog verder in. "We pompen onszelf naar beneden', zegt Dijkmans collega ir. H. Opdam. Volgens Dijkman en Opdam kan Nederland eeuwig doorgaan met ophogen van de dijken en het vergroten van de pompcapaciteit, maar dat is kostbaar. De wateroverlast is het zoveelste bewijs dat het waterbeheer aan vernieuwing toe is, betogen beide hydrologen. Het ligt volgens hen meer voor de hand bepaalde gebieden tijdelijk op Ie offeren door ze onder water te laten lopen, waardoor andere gebieden worden ontlast. Ook het Wereld Natuur Fonds (WNF) en de Vogelbescherming wijten de wateroverlast in NoordNederland aan het inpolderen en i droogleggen van moerassen, meren en plassen in de afgelopen eeuw. Nederland moet weer natter worden, stelden beide organisaties vrijdag op een bijeenkomst. De helft van de waterrijke gebieden, wetlands genaamd, is inmiddels verdwenen. Daardoor is het vermogen om water te bufferen, afgenomen. Nederland heeft nog 75 wetlands over en dat moeten «volgens de organisaties meer worden. Daarvan profiteren tevens miljoenen watervogels zoals ganzen, zwarte sterns en scholeksters. Het WNF vindt ook dat rivieren meer ruimte moeten krijgen. Dat kan door de rivierklei in de uiterwaarden af te graven. Zo ontstaan buffers, In het natuurgebied de MiUingerwaard is iets dergelijks verricht Het overtollig water uit de Waal loopt het gebied in, aldus beheerder J. Bekhuis. Hel voormalige boerenland werd minder rendabel door de drassige bodem en is daarom overgenomen door natuurbeschermingsorganisaties. Volgens Bekhuis zou het onder water zetten van onrendabel weiland meer moeten gebeuren.

'We kunneninögTien cënif^teter hebben' Van onze verslaggever Wlo Joustra

MÊPPÊT Elke dag gooit hij bij de monumentale Sluisbrug in de Havenbuurt aan de westkant van het centrum zijn hengeltjc uit. Elke dag, dus ook vandaag. Koningin of geen koningin, Elke dag is hij een eenzame visser. Vandaag niet. Vandaag is hij het middelpunt van een massale belangstelling van stadgenoten en media. Mep-

pcl is even hel centrum van de natie. Want 'de Poort van Drenthe' staat het water letterlijk tot aan de lippen. Overal in het oude handelsstadje heb je na de natste maand oktober sinds ten minste 125 jaar, het gevoel dat je in het water van het Mcppclcr Diep kunt lopen. 'Drenthe is een omgekeerd soepbord', legt burgemeester Cees Bij! uit. En daar waar de soep gespild wordt, daar ligt Meppel. Als een spin in het web van allerlei beekjes en riviertjes. Tot midden

jaren zestig een soort Venetië van het Noorden. Toen trad hel machtige gemaal 'Zedemuden' bij Zwartsluis in werking, dat hel water via het Ketelmeer afvoert naar het ljsselmeer. En nooit kreeg Meppel meer natte voeten. Tot deze week. Burgemeester Bijl, vlak voor hij vrijdagmiddag de koningin in zijn stad verwelkomt: 'Donderdag hebben we hier het hoogste punt bereikt, 101 centimeter boven NAP. Normaal is het er 23 centimeter onder. We waren al verzadigd toen er woensdag nog eens een bui van 97 millimeter overheen kwam. Met donderend geweld is het water hier van alle kanten naartoe gestroomd. En het gemaal kon het water niet verwerken, omdat de westenwind zorgde voor opstuwing.' Het gemaal draait inmiddels weer op volle toeren. En ten opzichte van het hoogtepunt op donderdag is het waterpcil vijf centimeter gezakt. De weergoden zijn Meppel vrijdag niet ongunstig ge-

zind. Maar met angst en beven wordt het weekeinde afgewacht. 'Als we de berichten mogen geloven zijn we d'r nog lang niet', zegt een vrouw die op majesteit staat te wachten. Ook Bijl is bezorgd. 'Waakzaamheid blijft geboden', zegt hij. 'Er komt vanuit de

provincie nog enorm veel water in

'Drenthe is een omgekeerd soepbord' onze richting. Ik verwacht dat we nog zeker vijf dagen een uitzonderlijk hoog waterpeil zullen houden. Het gemaal moet ons van het probleem verlossen.' De crisis heeft ook positieve kanten, vindt de burgemeester. 'De mensen hier pakken het goed op. Ze helpen elkaar, er bieden zich veel vrijwilligers aan. Ik heb het gevoel dat de sociale structuur

van Meppel hierdoor wordt versterkt.' Van paniek is geen sprake. Want zwartkijkers zijn het niet, de bewoners van het zuidwesten van Drenthe. Ze reageren gelaten en pakken aan, daar waar het nodig is. Met de hulp van een vijftigtal militairen en gebruikmaking van inmiddels meer dan tienduizend zandzakken. Zo'n 250 gezinnen hebben daadwerkelijk water over de vloer gekregen. In honderden andere woningen zijn kelders volgelopen. Maar Meppel schreeuwt geen moord en brand. Het Westeinde is het zwaarst getroffen. De straat ligt daar waar de Reest in het Meppeler Diep stroomt De buurt vormt een soort trechter, en de kade langs het Diep is hier niet verhoogd. Overal wordt water uit de huizen gepompt in het Meppeler Diep. Maar dat is al vol. Een jongen maakt van de gelegenheid gebruik om 'op straat' te gaan windsurfen. Gerben Meeuwes van nummer 2 is de situatie meester. W e kunnen nog tien centimeter onder het

huis hebben. Daar laten w e bewust een laagje waler staan. Zou je al het water in één keer wegzuigen, dan tast je de fundering aan. Samen met de buren hebben we vier pompen. W e redden het wel. Maar dan moet er niet te veel regen meer vallen.' Het bezoek van de koningin loopt uit. Ze is al in Groningen, Winschoten en Beilen geweest, en overal blijft ze toch wat langer. Bij de Sluisbrug krijgt de visser de lachers op zijn hand wanneer hij met luide stem 'Zie ginds komt de stoomboot..' aanheft Drie kwartier later dan aangekondigd arriveert koningin Beatrix, in een blauwe bus met geblindeerde ramen. Gelaarsd praal ze met bewoners van het Westeinde. Moeder der natie, zo lijkt het. Gewapend tegen de enige blijvende vijand van Nederland: het wassende water.

Knipsel

Datum

pagina

O 5 NOV. 1998

Studie naar capaciteit van gemalen en sluizen Van onze parlementsmdactfe DEN HAAG - Het kabinet wil bezien of de sluizen, poldergemalen en andere afwateringsinstallaties verbetering behoeven, nu is gebleken dat zij onvoldoende zijn berekend op de overvloedige regenval van de laatste dagen. „De komende tijd bekijken we of we met het waterbeheer voldoende bij de tijd zijn", zei premier Kok na de ministerraad, zonder in details te treden. Het kabinet besloot gisteren dat zowel bedrijven als particulieren in het noorden en oosten van het land, die schade lijden door de regenval, aanspraak kunnen maken op schadevergoeding door het rijk. Daartoe is een speciale schadewet voor uitzonderlijke natuurverschijnselen van toepassing verklaard op het noord-oosten van Noord-Holiand, de Noordoostpolder, het noorden van Overijssel, het 2uiden van Drenthe met een uitloper naar Noord-Drenthe en een deel van Groningen. Voor de rest van het land maakt het kabinet een aparte schaderegeling, die alleen voor boeren zal gelden. De vergoeding op grond van deze regeling is minder gunstig dan het bedrag dat de gedupeerden in de zwaarste getroffen gebieden kunnen ontvanger, De betrokken ministeries zullen de precieze grenzen van dat laatste gebied nog definitief vaststellen. Die gebieden voldoen naar het oordeel van het kabinet aan de wettelijke voorwaarde dat sprake moet zijn van een natuurverschijnsel dat zich minder dan eens in de 125 jaar voordoet. Zowel bedrijven als particulieren in dat gebied kunnen een tegemoetkoming krijgen voor schade als gevolg van de wateroverlast. In het algemeen geldt dat vergoeding uitblijft bij schade die te vermijden zou zijn geweest, waartegen een verzekering is af te sluiten of die op anderen kan worden verhaald.

Particulieren die minder dan 1 000 gulden schade lijden, ontvangen geen vergoeding. Voor bedrijven ligt dat grensbedrag op 2 000 gulden. Bij schade boven die bedragen is een tegemoetkoming mogelijk, die wordt berekend over de hele schade, het grensbedrag dus inbegrepen. Een gedeeltelijke vergoeding is in principe mogelijk voor onverzekerbare schade aan gebouwen, inboedel, wegen, verlies of beschadiging van agrarische gewassen en andere producten. Ook is een tegemoetkoming mogelijk voor transport- en opslagkosten, evacuatiekosten en kosten voor het beperken of opruimen van schade. De schaderegeling kent een eigen risico. Particulieren kunnen bij een inboedelschade tot 20 000 gulden een vergoeding van 90 procent krijgen. Dat percentage bedraagt 75 procent in het geval van een inboedelschade tussen 20 000 en 30 000 gulden. Bij een schade aan de inboedel tussen 30000 en 60 000 gulden is de vergoeding 50 procent. Van onverzekerbare schade aan de opstal kunnen particulieren 90 procent vergoed krijgen, ongeacht de hoogte van de schade. Bedrijven kunnen een tegemoetkoming krijgen van 65 procent van de onverzekerbare schade. Het eigen risico voor rekening van bedrijven is nooit hoger dan 10 000 gulden. Minister Apotheker (landbouw) heeft voor de boeren in de rest van het land een speciale schaderegeling ontworpen. Deze pakt minder gunstig uit dan de regeling voor hun collega's in de zwaarste getroffen gebieden, als gevolg van voorschriften van de Europese Unie. De EU schrijft een eigen risico van dertig procent van de totale omvang van de teelt voor, als er volgens de wet sprake is van 'extreme weersomstandigheden' in plaats van een 'uitzonderlijk natuurverschijnsel.' Een eigen risico van dertig procent van de totale teeltomvang houdt in dat ook de niet-getroffen delen van het gewas bij de berekening worden betrokken. Bij een bedrijf van 10 hectare aardappels waarvan 5 hectare verloren is gegaan, bedraagt het eigenrisicodertig procent van 10 hectare, dus drie hectare. De resterende twee hectare verloren gegane aardappels komen voor vergoeding in aanmerking. -*

Water Kenmerk van een goed poldermodel is dat men zich tegen een oppermachtige vijand, zoals het water, gezamenlijk teweer stelt. Schouder aan schouder. Een uitvloeisel van dit beginsel is weer dat als de dijken breken, of de polder als gevolg buitensporige regenval het water niet kan verwerken, de schade, ook de individuele schade, gezamenlijk wordt gedragen. Het besluit van kabinet de getroffen boeren en burgers in het Noorden te hulp te komen verdient daarom bijval. Een poldermodel is er niet alleen voor goede dagen, maar ook voor slechte. Dat principe hanteerde de overheid ook toen de buitensporige waterstand van de Maas en de Rijn overlast bezorgde in Limburg, Brabant en Gelderland en, recentelijk, toen de regenval tuinders in het ' Westland ernstig in problemen bracht. I Intussen dienen we ons er wel j van bewust te zijn dat het pol! dermodel ook een te hoge wisi sel kan trekken op de solidari' teit. Het kan niet zo zijn dat de 1 boer voor iedere mislukte oogst aanklopt bij de overheid. Per slot van rekening gaat een willekeurige strandtenthouder ook niet bij de overheid op de stoep staan als hij de zomer in het water heeft zien vallen. Er zal een ruime marge moeten blijven voor wat heet een ieders bedrijfsrisico. Waar die grens ligt is moeilijk in te schatten. Maar het is niet onredelijk dat de overheid een zwaar accent legt op het uitzonderlijke karakter, de genoemde honderd millimeter in twee dagen; al dan niet ruim toe te passen. Redelijk is ook dat de overheid de schadevergoeding beperkt tot zeventig procent. Hoe vervelend het ook is, de boer zal aan den lijve moeten en/aren dat we wel eens een natte herfst hebben. Die wetenschap ook helpt de druk op de ketel te houden om de ontwatering op peil te houden en prikkelt boeren om te kijken welke zaken ze onderling kunnen regelen.

'Nederland moet weer zo nat worden als het eens was' Van een onzer verslaggevers DEN HAAG - De wateroverlast in het noorden en oosten en die van september in het zuidwesten, is het gevolg van tekortschietend beleid. Wanneer het roer niet wordt omgegooid, zal het water Nederland steeds vaker tot de lippen staan. Dit stelde het Wereldnatuurfonds (WNF) gisteren op het in Den Haag gehouden spoedberaad 'Groeten uit Zeist aan Zee" over het watermanagement van het kabinet en het beleid tenaanzien van waterrijke gebieden. | Volgens het WNF, dat het beleid na| latig noemt bieden zandzakken, ho; gere dijken en nog meer pompen slechts op korte termijn soelaas. Water moet de leidraad zijn voor de ruimtelijke inrichting van Nederland. „Om rampen te voorkomen, zal Nederland natter moeten worden en zullen natuurlijke systemen meer ruimte moeten krijgen, al mag wat ons betreft Zeist aan Zee een utopie blijven", aldus Wim Braakhekke, directeuur natuurbescherming van het WNF. . Volgens Braakhekke zijn we in de loop der geschiedenis water gaan zien als een vijand die we de baas kunnen. Nederland is vergraven en ingepolderd en derivierenen de zee zijn achter hoge dijken en dammen verborgen. Het land is zo ingericht dat het water zo snel mogelijk wordt afgevoerd. Braakhekke: „We pompen ons suf. Zelfs zó erg, dat we nu vanwege de klink en verbranding van het veen grotendeels beneden NAP zijn komen te liggen." Bij het vergraven van Nederland zijn de afgelopen eeuwen veel waterrijke gebieden verloren gegaan, die vroeger als buffer dienden voor de opvang van (overtollig) water. WNF en Vogelbescherming pleiten daarom er voor om op plaatsen waar dat mogelijk is deze waterrijke gebieden op grote schaal te herstellen. Het Tweede Kamerlid Klein Molekamp (WD) onderschreef tijdens het beraad in het Haagse stadhuis dat de waterafvoer momenteel niet goed is. „We zijn te veel gericht op hogere dijken en snelle afvoer van het water, maar we zullen ons meer moeten richten op buffers, op de vraag hoe breed het water kan worden." Hij waarschuwde dat mensen hiermee niet mogen worden overvallen, omdat voorstellen zoals het doorsteken van dijken rond de Westerschelde grote emoties en weerstanden heeft opgeroepen. Zijn collega Van Wijmen (CDA) denkt ook in de richting van ruimte voor water en noemde het belachelijk wanneer nu nog wordt gesproken over bouwen in de uiterwaarden.

Knipsel

Datum

pagina 3 f

C 5 NOV. 1938

I k begin ook in El Niiio te geloven' jesteit zich wél naar het rampgebied in Noord-Nederland heeft gespoed maar zeven weken geleden niet haar paleis uitkwam, toen het Westland blank stond. „Ik snap het wel hoor", zegt Lootje in zijn Maasdjjkse plantenkwekery, „bij ons was het water immers na twee da.gen weer verdwenen, maar in het noorden staan nu zo'n beetje alle drie provincies onder water. Dat is een échte nationale ramp - en daar hoort de koningin meteen op af te gaan". Niet dat Flip Looüe hiermee de die op 13 en 14 sepDe natuurramp die het regenramp tember het Westland trof, relanoorden treft is groter tiveren wil. Want nog dagelijks dan die in het Westland ervaart hy in zijn bedrijf de naweeën de herfstcatastrofe. van midden september.. Met zijnvanbejaarde vader maakt Flip Loodje vindt het de tuinder al zeven weken zeer terecht dat de koningin lange dagen om het verlies van de verdronken planten te comer óp afis gegaan - slot penseren met het stekken van van een serie over de nieuwe. Voor de vijftienduizend waterschade van een hedera's die hy kwijt raakte heeft hü dankzij de groene afdeWestlandse tuinder. ling van het Leerwerkcentrum in Den Haag een party pilia's in DOOR A U WA8EMAR de plaats gekregen. Maar het duurt nog lang voordat ze volDip Looye voelt zich namens de doende groot zün om naar de Westlandse tuinders niet als- veiling te worden gebracht. nog gepasseerd door koningin „En zo", zegt Flip Looije met Beatrix, in die zin dat hare ma-

WATERSCHADE

'Ecologische ramp door hoogwater' Hoogeveen - Er is een ecoramp aan de gang. De regenwormen sterven met miljarden en ook de andere bodembewoners zijn hun leven niet zeker door de wateroverlast. Bomen ontwortelen als ze te lang in het water staan en vallen om. Bioloog Ernest Mols luidde gisteren de noodklok. Hij voorspelt een ernstige verandering in de structuur van de bodem nu de bodemdieren massaal verdrinken. „Wormen, mollen en veldmuisjes zün niet altijd geliefd maar ze hebben wel een nuttige functie en dat valt nu voor een groot deel weg". Veel mollen en veldmuisjes zijn al op de vlucht geslagen maar Mols is. toch heel bang dat er ook veel dieren al zijn verdronken of alsnog verdrinken als dit weekeinde het water nog hoger komt. Hierbij denkt hij ook aan dieren die in de grond overwinteren of die zich vermeerderen in de grond. „Ik durf rustig te zeggen dat wy een ecoramp meemaken". Hij waarschuwt voor de stank die straks vanuit de grond naar boven komt als het water weer is weggetrokken. De stank wordt verspreid door de dode regenwormen.

een zucht, ,/volgt de ene dag de zoon wijt het aan 'El Nino', Hü andere op, waarin er hier geen zegt: „Ik begin nu ook in dat cent binnenkomt. Ondertussen boze natuurverschijnsel te gelogaan mijn kosten door, nüjn ven hoor: Amerika en het Carigasrekening en de leveranciers bisch gebied worden omvergedie hun geld moeten hebben". blazen, in Nederland verzuipt En als over een maand of twee het gewas en in Bangladesj vereindelijk dé schadevergoeding drinken mensen, en tegelijkerwordt uitbetaald, gebeurt dat tijd bezwijkt een groot deel van met aftrek van tienduizend gul- de wereld aan de droogte". den eigenrisico.Deze week be- De gevolgen van de kleine en dacht Looye dat het hem en de grote natuurrampen zullen bij honderden andere Westlandse de Nederlandse overheid aardig tuinders heel goed zou uitko- voelbaar beginnen te worden, men als zün veUing die tien mil- vermoedt Flip Looye. „Want le voor haar rekening nam. „De het kost ze de laatste vijfjaar Westlandse bloemenveiling wel heel veel geld, al die efiende. heeft een jaaromzet van 2,5 mil- Eerst een paar keer de watersjard", zegt hy, „voor de drie- nood in Limburg, Gelderland honderd gedupeerde bloemen- en Overijssel, pas geleden het en plantenkwekers gaat het by Westland en nu is dan kennelijk elkaar om een bedrag aan eigen . ook het noorden aan de beurt". risico van drie müjoen. Dat is Looye heeft met instemming toch peanuts op zo'n miljarde- vernomen dat de regering ook nomzet? Zou het nou niet een voor zijn noordelijke collega's by uitstek coöperatieve gedach- een regeling treft voor schadete zijn als de veiling ons met dat vergoeding. „Maar ik zou zeggeld tegemoetkwam?" gen dat het nu wel eens tijd wordt om het verzekeringsstel- • sel van de boeren en tuinders te EINino herzien", zegt hü, „want De vader van Flip Looye zegt gaan dat maar doorgaat, al die nadat hü het in zijn bijna tachtig als tuurrampen, dan zul je je er als levensjaren nog niet heeft mee- agrarisch ondernemer ook eingemaakt dat een herfst zóveel delijk eens tegen moeten kunslecht weer brengt: „Dat gaat nen verzekeren". maar door, dag aan dag". Zijn

Defensie: Duizend militairen klaar voor steun watersnood VERVOIG VAN VOORPAGINA

Den Haag — De landmacht, luchtmacht en marine houden ruim duizend militairen beschikbaar voor hulpverlening bü de wateroverlast. Gisteren zijn op een aantal locaties in het noorden en oosten van het land ruim 270 militairen ingezet voor onder meer de versteviging en bewaking van dijken. Defensie houdt er rekening mee dat de hulp de komende dagen moet worden voortgezet. De kritieke toestand duurde in het noorden voort. In het oosten groeide de ongerustheid doordat het waterpeil van de Overijsselse Vecht tussen Hardenberg en de Duitse grens onrustbarend snel steeg door de aanvoer van' regenwater uit Duitsland. Afgelopen nacht is er bewaking geweest op de IJsselmeerdijken tussen Den Oever en Enkhuizen.

re ongevallen (WTS) is van toepassing verklaard op het noordoosten van de provincie NoordHolland, de Noord-Oostpolder, het noorden van Overijssel, het zuiden van Drenthe met een uitloper naar noord-Drenthe en deel van Groningen. Voor agrarische bedrijven in de rest van Nederland die wateroverlast hebben, komt een aparte, minder gunstige, regeling. Zij kunnen maximaal 70 procent van de oogstschade vergoed krijgen. De boerenorganisatie LTO-Nederland is tevreden over de regelingen. Uit het maandoverzicht van het KNMI blijkt dat in oktober gemiddeld over het land ruim twee keer zo veel regen is gevallen als normaal. Normaal valt

er 70 millimeter neerslag, deze maand was het zo'n 180 millimeter: Rijkswaterstaat maakt zich nog geen zorgen over het water dat via de Rijn uit onder meer Duitsland, Oost-Frankrijk en Zwitserland, naar óns land komt. Volgens Rijkswaterstaat is Nederland beter voorbereid op de hoog water in de Rijn dan in 1993, mede door de verhoogde dyken. : Het Wereld Natuur Fonds heeft het kabinet gisteren verweten veel te weinig te doen aan 'wetlandbeleid' en watermanagement. Het WNF wil meer ruimte voor natuurlijke systemen en meent dat alleen een integrale aanpak de waterqverlast structureel kan terugdringen.

Schaderegeling Het kabinet heeft gisteren besloten de gedupeerden van de wateroverlast in het oosten en noorden van het land tegemoet te komen. De Wet tegemoetkoming schade bij rampen en zwa-

Koningin op laarzen door rampgebied Beilen/Mepp'el.,; - Zonder hoed, maar niet zelf meegebrachte laarzen heeft koningin Beatrix gisteren twee door wateroverlast getroffen gebieden in Drenthe bezocht. Eerder bezocht ze getroffen gebieden in Groningen, waar

L'

ze onder meer geëvacueerde patiënten van het Martiniziekenhuis een hart onder de riem stak. De koningin bezocht in Beilen de ondergelopen akkers van de een akkerbouwbedrrjf. Hoewel het water iets was gezakt, was

het onverminderd modderig. Dat ervoer de vorstin aan den Bjye toen ze met haar gevolg het mistroostig uitziende aardappelveld van de getroffen familie Seubring betrad. De meegebrachte laarzen bleken by het bezoek onontbeerlijk. Na Bei-

len bezocht de koningin Mep- het huis was ondergelopen. pel, waar een woonwijk onder De familie woonde er pas een water staat. Ze waadde daarbij halfjaar. Na Meppel vertrok door een laag water van twee de koningin naar de Noorddecimeter en over een kering /oostpolder, alwaar ze ook de van inderhaast neergelegde,' gevolgen van de overvloedige zandzakken. De koningin sprak neerslag van de laatste wedaar met een familie waarvan! • ken in ogenschouw nam.

Knipsel

pagina

Datum

O 5 KOV. 1938

Meppel blij met militairen en de aandacht van de koningin Van onze correspondent MEPPEL - „Zo, dat is ook geen grapje", zegt koningin Beatrix als ze het tuinpad van Henk en Alie van Dongelen oploopt. Het water van het Meppelerdiep staat binnen en buiten de woning nog zeker 20 centimeter hoog en dat maakt indruk op de koningin. De bewoners en honderden nieuwsgierige Meppelaren zijn op hun beurt verrukt dat de vorstin, net als iedereen, door het water is komen waden, Op stevige groene laarzen, maar verder keurig gekleed en gekapt is ze door het water over het Westeinde gelopen. De Rijksvoorlichtingsdienst en politie hebben niet op zo'n grote belangstelling van pers en publiek gerekend. Even dreigt het mis te gaan als fotografen en cameralieden elkaar in het tuintje van Westeinde 20 verdringen om de koningin zo goed mogelijk in

beeld te krijgen. Beatrix grijpt persoonlijk in. „Wilt u weggaan. U bent zo onhebbelijk", bijt ze enkele persfotografen toe. Het helpt. De koningin, minister Peper van binnenlandse zaken, commissaris van de koningin Ter Beek en burgemeester Bijl krijgen ruimte om met het gedupeerde gezin te praten en hun woning te bekijken. Terug naar de bus krijgt de koningin een drogere route aangewezen over de zandzakken langs de huizen. De zandzakken worden inmiddels gevuld door militairen van de Nationale reserve, kan burgemeester Cees Bijl 's middags tevreden meedelen. Defensie heeft prompt gereageerd op zijn verzoek om militaire bijstand, dus van Bijl geen kwaad woord meer. De militairen zijn hard nodig om de gemeentewerkers en vrijwilligers af te lossen, die soms al een paar etmalen achtereen in touw zijn. Zandzakken blijven nodig om zwak-

ke plekken in de dijken langs de kanalen te verstevigen. Als het dit weekeinde gaat regenen, stijgt de waterstand en kunnen opnieuw woningen onderwater komen staan. Vanuit grote delen van Drenthe (in totaal 90 000 hectare) komt het water door Meppel. Zo lang het gemaal Zedemuden in Zwartsluis volop blijft draaien, valt het met de waterstand waarschijnlijk mee. Rijkswaterstaat heeft extra pompen aangevoerd om nog meer water te kunnen afpompen. Aan het Westeinde is het kwaad al geschied. Mevrouw Kikkert heeft haar huis met behulp van drie pompen net zo'n beetje droog. „Het heeft hier 15 centimeter hoog gestaan. Je ziet het water omhoog komen, maar kunt er helemaal niks aan doen." Hoewel ze nu een even simpele als doeltreffende 'superoplossing' heeft als het water nog hoger komt een plaat hechthout voor de

deur, afkitten en zandzakken ervoor. . De gemeente houdt zeker tot maanDe schade, al gauw duizenden gul-. . dagmiddag de rampenorganisatie in dens aan bedorven vloerbedekking stand. „Maar er is geen extra grote en lambrizering, wordt niet door de dreiging. Mensen kunnen er gerust verzekeringsmaatschappijen verop zijn dat we onze inzet zullen plegoed. „Boeren en tuinders krijgen gen", aldus Bijl. In de straten bij het wel een vergoeding en waarom wij Meppelerdiep komen bewoners teniet? Wij moeten een lening afsluirug met een flinke voorraad levensten als we het zelf moeten betalen." middelen en nog een paar nieuwe Burgemeester Bijl heeft de kwestie laarzen. „Als ik de weersvoorspelling bij minister Peper aangekaart,Hij hoor over regen en wind, dan loopt vindt dat gedupeerde burgers een het hier weer onder water", legt uitkering uit het Rampenfonds moeeen bewoonster van de Havenstraat ten krijgen. „Ik kan me niet voorstel- Dat de stand 20 centimeter lager is len dat nu de regering kennis heeft dan tijdens de voorlaatste overstrogenomen van de ernst van de situaming in december 1960, is een tie, het kabinet in gebreke blijft schrale troost Verschillende bewoWant dat zou het zijn als geen regeners van het Westeinde zijn op valing wordt getroffen." kantie. „Mijn ouders zitten in BeniDe gemeente verleent noodhulp en dorm. Ja, dat is straks vervelend maakt daar al de nodige kosten thuiskomen", beaamt de zoon. Hij voor. „Daarmee laten we ons van heeft met andere familieleden de onze goede kant zien. Andere overelektrische apparaten naar boven heden kunnen niet achterblijven", gebracht en de meubels op klossen vindt Bijl. gezet „Meer kun je niet doen."

Ö

Noorden grijpt korte kans om te spuien aan van een onzer verslaggevers Van AMSTERDAM - De wind wordt zuid en dat is goed: Friesland kan dan vanavond bij eb overtollig water spuien in de Waddenzee.

gisteren de hele dag nog. Het Meppelse crisisteam blijft daarom nog op scherp staan. Dat geldt ook voor Coevorden, dat de afvoer in het Stieltjeskanaal moest minderen vanwege de sterke waterstijging in de Vecht De gemeente riep de bevolMaar de zuidwesthoek van Friesland schiet daar niets mee op. De zuiden- king op de dijkversterkingen dit wind stuwt het water in de Friese weekeinde in de gaten te houden. meren naar het noorden. Dan kun- De rest van Drenthe raakte gisteren nen Heeg, Oudega en Gaastmeer in uit de gevarenzone. Maar Oost-Grcde problemen komen. Water uit de ningen komt misschien opnieuw in kletsnatte polders wegpompen is er de problemen door water uit het opvoorlopig niet bij: er geldt een maal- drogende Drenthe. Ook Hardenberg beperking, omdat de boezems nog hield gisteravond de adem nog in. De Overijsselse Vecht steeg veel sneller overvol zijn. Gisteren werden daarom dan verwacht De binnenstad werd al in dat gebied de polderdijken verstevoor het verkeer afgesloten. De polivigd. Vandaag gaan 15 shovels de( tie sluit lokale wegen in de Kop van overgebleven zwakke plekken te lijf. Overijssel af om ramptoerisme te Ook elders blijft de toestand kritiek. voorkomen. Het water in het Meppelerdiep steeg

Zwolle treft voorbereidingen voor vooi het aanleggen van nooddijken. De harde noordwestenwind die voor zondag wordt'voorspeld, kan het water in de stadsgracht rond het centrum extra opstuwen. En het peil stijgt al flink door aanvoer van hoger gelegen gebieden rond de stad. Land- en tuinbouworganisatie GLTO houdt rekening met de ontruiming van 30 tot 35 boerderijen in Noordwest-Overijssel. De problemen zijn het grootst in de omgeving van Usselriam, Biokzijl en Vollenhove. De inwoners van Beets, Oudendijken Hobrede ondervonden gisteren al hinder van het water. Ook op andere plaatsen in Noord-Holland wordt dit weekeinde nog rekening gehouden met wateroverlast

r

WATEROVERLAST

Dijkwacht aan IJsselmeer hadden gisteren vrij omdat het schoolgebouw volstond met waEen dijkwachtploeg waakte van- ter. Sectordirecteur H. van Goor nacht over de IJsselmeerdijken repte op de regionale televisie van tussen Den Oever en Enkhuizen, „een grote puinhoop". Toiletten omdat het waterpeil van het IJssel- stroomden over en examenleerlinmeer tot 40 centimeter boven NAP gen hadden deze week tentamens is gestegen. Dat is 80 centimeter moeten doen in een ruimte die alhoger dan normaal. Het kan stijg- leen via het raam bereikbaar was. De commissaris van de koningen tot 70 centimeter boven NAP gin in Overijssel, J. Hendrikx, zei dit weekeinde. Het waterpeil in de Schermer- gisteravond rekening te houden boezem baart nog steeds zorgen. met het ergste. „We treffen alle Hoewel het water de afgelopen voorbereidingen en we houden uren slechts licht is gestegen, sterk rekening met evacuatie." wordt een maalstop voor dé pol- : In een deel van de provincie lag dergemalen die op deze boezem gistermiddag het telefoonverkeer stil. Door het hoge water waren kauitslaan, niet uitgesloten. In Hardenberg vrezen bewoners bels verzakt. Het spuien vanuit het Lauwersherhaling van 1942, toen de gemeente blank stond. Het water- meer naar de Waddenzee heeft schap Vechtlanden overweegt meer resultaat opgeleverd dan de twee polders te laten vollopen. provincie Groningen had verTheaterzaal De Voorvechter heeft wacht. In totaal is er vrijdagmorhet BKR-bezit niet van het was- gen vanaf negen uur tot half twaalf sende water kunnen redden. Leer- 9 miljoen kubieke meter water uit lingen van het Vechtdatcollege het Lauwersmeer gesluisd. VERVOLG van pagbu i

Ramptoerisme bij wassend Door onze redacteuren HARDENBERO, 3 ! OKT.Dewateroyerlast in de provincie Overijssel is gisteren inde loop van de dag en avond toegenomen. Een deel van Hardenberg kwam 's middags onder water te staan, terwijl in Zwolle de toestand in de stadsgracht kritiek werd. De aanleg van nooddijken werd voorbereid. Het waterpeil In dé Overijsselse Vecht —jt.jristeren tot 10.30 boven IVals gevolg van overvloedige ; yai> water vanuit Duits"dmacht, luchtmacht en .,.gilden voor het weekein«Huizend man paraat. ...fin Groningen, waar het waterdal stabiel bleef, heeft het openbaar ministerie besloten ramptoeristen aan te pakken. „Op een aantal plekken moesten we echt mensen weghouden. Daarbij zijn af en toe irritaties opgetreden", zo verklaarde commissaris van de koningin H. Alders de maatregelen gis-

teravond. Bezoekers die de aanwijzingen van de politie niet opvolgen, krijgen vijfhonderd gulden boete en een dagvaarding. Vooral by de onder water gezette polders in Oost-Groningen hebben de autoriteiten last van mensen die de werkzaamheden willen gadeslaan. Zij begeven zich daarbij op wegen die door de politie zijn afgezet en hinderen soms hét werk aan de dijken, Ook in Ommen, in Noordristen te, weren. Bij Ommen steeg het water in de Overijsselse Vecht gisteravond licht; een aantal woningen is ontruimd en er zijn zandzakken gelegd langs de dijken. „Als de wind draait of harder wordt, kan het hier uit de hand lopen1', aldus gemeenteambtenaar B. van der Woudc in Ommen gisteravond.

De brérenprgariïsatfet' deriand is „tevreden" metde(óezeggüig van het kabiflet 'om ge-,*> i dupeerden vahclewatóifóyiSrlastiiirïf' hetoottenennoorden van heiland ,' tegemoet, te komen nïet een scha- •• is devèrgotaing. Zowel bedrijven als«' patticafieten»Somenï;tói iaéaimt^tv Icing voor deze' zogenoemde" i.\:.!"<S>»'"3.-:'.': i speciale ploegéh vannachtrivierenen dijken in dé gaten. In Deventer, Zuid-Overijssel, li ttitttfilittatt lflgeite|d,','datde.; stijging van ie Ussel moét volgen. De uiterwaarden-vaij öé^IJssël w a ren rond middernacht volgelopen. De verwachting u datde Ussel dit wcekeindtJ-.de WêttekaHe in Deveötet blank ttt Uit vpoizorg werden gistermiddag dèiwegen in de . hab«(^legeii..,w1ipsé.1-KleipoIder, • vooralléyérkièrafgestóten. . ' VmolgWAStKovxHLAST pagina 3

o

Knipsel krant

Datum

pagina

O 5 MOV. 1398

'Vele rampen als waterbeleid zo blijft9 DoorELLtN OttKUlU DEN HAAG, 3 I OKT. Het is 2030.

Duizenden dakloze Nederlandse burgers zijn wegens de wateroverlast op de vlucht naar Duitsland. Maar daar wil men geen hulp meer bieden. De problemen zijn immers het gevolg van falend Nederlands overheidsbeleid en ze blijven niet aan de gang. Het Wereld Natuur Fonds (WNF) wil de Nederlandse politiek graag naar de toekomst helpen. 'Groeten uit Zeist aan zee!' heette het 'spoedberaad' over watermaiMgemenl dat het WNF gistermiddag in Den Haag organiseerde. Hoe vergaat het Nederland opdenduuralserin geval van wateroverlast, zoals de laatste dagen, alleen maar bier en daar een dijk wordt opgehoogd? De journaalbeelden uil de toekomst waren duidelijk. Rampzalige overstromingen zullen het land ten deel vallen. Die worden afgewisseld met perioden van extreme droogte, want ook in lijden van watertekort

is Nederland er op ingericht het water zo snel mogelijk naar zee af te voeren. Maar het kan ook heel anders. De volgende beelden tonen een Biesbosch-achtig landschap met halfwilde paarden, zeldzame vlinders, bijzondere planten. Tjiftjaf, koekoek en roerdomp zijn te horen. Het zijn de 'wetlands' van de Millingenvaard, bij Nijmegen. 'Wetlands' zijn waterrijke natuurgebieden. Ze vormen natuurlijke buffers die een teveel aan water tij- ' delijk kunnen vasthouden en dte op die manier een oplossing bieden in tijden van wateroverlast. De afgelopen eeuwen heeft Nederland zijn 'wetlands' om zeep geholpen om land te winnen, vertelt Leen deJong van het WNF. En dat terwijl het klimaat verandert en er steeds meer neerslag valt. Het WNF pleit ervoor een deel van Nederland weer aan het water terug Ie geven en zo nieuwe 'wetlands' te creëren. „Beter dat dan overvallen worden door overstromingen. En

de prachtigste natuurgebieden kunnen weer ontstaan." Er zijn nu 75 'wetlands' in Nederland, waar allerlei zeldzame planten-, vogelen insektensoorten leven. Nog niet de helft ervan is beschermd gebied. Maar 'wetlands' zijn niet alleen veilig in geval van dreigende overstromingen, belangrijk vanuit het oogpunt van natuurbescherming, en mooi als recreatiegebied, benadrukt Wim Braakhekke, directeur Natuurbescherming van het WNF. Ook zouden ze in de toekomst een rol kunnen spelen bij de Nederlandse drinkwatervoorziening. „Nederland behoort lol de zoelwalerarmste landen ter wereld. Voor onze watervoorziening zijn we volledig afhankelijk van het buitenland." Er moet nu snel iets gebeuren, vindt Hans van der Vlist, dijkgraaf in Noord-Holland. „Op dit moment worden allerlei grote investeringen gepland. We moeten ook denken aan de reconstructie van onze waterhuishoudkundige infra-

structuur, want voordat die klaar is voltooid is zijn we dertig jaar verder." Maar bij lokale overheden zou het draagvlak een probleem kunnen zijn, denken de aanwezige politici. Mensen die in de tot 'weiland' bestemde gebieden wonen, willen niet altijd zomaar verhuizen. Ook kan het hele idee van het onder water laten lopen van land nogal gevoelig liggen, zoals bleek in Zeeland vorig jaar. Toch staan WD-Kamerlid Klein-Molenkamp en CDA'er Van Wijmen in het algemeen positief tegenover de ideeën van het WNF. Ze zijn bereid 'wetland'-ideeSn op te nemen in de Vierde Nota Waterhuishouding, die in december verschijnt. De term 'wetlands' zelf blijft problematisch. Braakhekke van het WNF wil er graag vanaf. „Ik ben al 18 iaar bezit uil te leggen wat het begrip inhoudt. Bij Economische zaken en bij VROM weet niemand het. en ook de gemiddelde Nederlander kent het niet."

Straalstroom hangt boven het land op tien kilometer hoogte, die depressies Bij dijken ligt dat anders, vindt Benning. het bodempeil daalt en de zeespiegel stijgt aanvoert. De stroom ligt „strak over het Een zeedijk wordt gebouwd op een door- — Nederland wil er maar niet aan. zegt land, van oost naar west", zegt Harry braak-risico van eens in de vierduizend Leen de Jong van het Wereld Natuur Geuns, meteoroloog van het KNMI in De jaar, eenrivierdijkop eens in, de twaaifhon- Fonds. „We zoeken nieuwe technische Bilt. Sinds begin september ook in die derdvijftig. „Maar dan heb je het over over- voorzieningen: hogere dijken, meer gemamaand regende het veel. stromingen met grote gevolgen. En een len. En die helpen ons steeds verder naar AManris." Volgens Geurts gebeurt het bijna nooit mens kan maar één keer verdrinken." dat de stroom zo hardnekkig in één richting Ook het waterschap Noordoostpolder De grond droogt uit door die drooglegblijft hangen. „Het komt wel eens voor in denkt dat er tegen deze extreme omstan- technologie, Kleigrond klinkt dan in, veende zomer, dan heb je een slechte zomer digheden, zoveel regen, niets te doen is. grond oxideert. De Jong: „Dé bodem zakt Maar in het najaar, het typische regensei- Van Heerden van de afdeling Waterbe- tussen de halve meter en de twee meter per zoen, heb je ook nog de temperatuurver- heersing: „Niemand van onze boeren kan eeuw, en de zee stijgt met een halve meter schillen op de oceaan waardoor zich de- zich herinneren dat het ooit zo erg was, en tot een meter. Een geweldig probleem. Door onze redacteur pressies ontwikkelen. Het resultaat is: flin- er lopen oude bij, hoor." Maar Nederlanders houden er geen rekePETRA DE KONING Het waterschap overweegt nu wel om re- ning mee dat ze in een delta, in een risicoROTTERDAM, 31 OKT. Het waterschap ke neerslag." De straalstroom was er ook in I96S, het tentiebekkens aan te leggen in de Noord- volle omgeving wonen," Meppelerdicp in Hoogeveen rekende op 'de maximale bui'. Dat is, zegt sectorboofd • natste jaar van deze eeuw; er viel duizend oostpolder meren ofmoerasachiige gebieIs deze regenval extreem? Gebeurt dit 'Wateren Werken' Freek Benning: vieren- twertnvijflig millimeter regen. En in 1966: den om overtollig water op te nemen. Van maar eens in de honderd jaar? De Jong: twintig millimeter regen op één dag. Zoveel duizend achtenveertig millimeter. Dit jaar Heerden: „Deze polder werd vroeger ge- „Voor mg hoort dit bij: klimatologische schikt gemaakt voor landbouw, iedere me-. verandering, verkeerd gebruik van de water kunnen de stuwen, gemalen, leidin- viel er tot nu toe iets meer dan duizend. Meteoroloog Geurts ziet vooral 'inci- ter ervan moest worden gebruikt""'. gen en sloten van Meppclerdiep net vergrond." „ . . denten' in de weersomstandigheden van de werken — en dat ook naar één keer per Dat dat misschien niet zo verstandig Het KNMI voorspelt minder regen dit laatste jaren, niet iets dat wijst op een broei- was,drongtwee jaar geleden heel voorzich- weekeinde/Maar de regen die afgelopen jaar. Deze week viel er tweehonderdvijftien kaseffect. „Er is wel wat aan de hand iïl'htr'tig 'dóör' rn'ErrimaöSvtfWb^rèKWnet".1'wee* Viel K Duitsland. Frankrijk en Belg» millimeter, soms meer dan vijftig op een klimaat, de .temperatuur stijgt. Voor een gebied kregen last van water dat niel weg- zal de komende dagen door rivieren wordug. Daar was niks tegen te doen. zegt Ben- deel is dat brocikas-effect. Maar voor Ne- liep: de poldergrond is aan het inklinken, den afgevoerd naar Nederland. De Jong ,„ ,. .„, ning, „Onze maximale bui werd enorm derland is daar nog niks over Ie zeggen.''.,, ,dc bodem zakt, , . van het Wereld Natuur Fonds: „De ellende De langdurige, hevige regenval nu noemt • overschreden." „We hebben ons leven 'toevertrouwd aan j, begint nu pasTDe Uiterwaarden zijn nu aan In hel waterschap Noordoostpolder. . hij „een grilligheid van het weer". pompen", zegt Toine Smits, hoofd van dei. •hetvolstromen."' Maar waarom kan Nederland die grillig- . afdeling strategie, milieu en planologie van werd op één dag zelfs honderdvijfenvijftig Freek Benning van waterschap Meppcmillimeter gemeten. Sectorhoofd 'Water- heid niet aan? Rijkswaterstaat en bijzonder hoogerlaar ierdiep maakt zich op vrijdagavond even Natuurlijk,. zegt Freek Benning van natuurbeheer stroomgebieden in Nijme- geen zorgen. „In Noord-Nederland zijn we beheersing' van het waterschap in Emmeloord. Dick van Heerden: „Onze polder is Meppelerdicp, zou zijn waterschap de slo- gen. „We leven in diepe polders. Over vijf de situatie nu de baas, we hebben het uitgedaar niet op ingericht. Er was niet tegenop ten kunnen verbreden, nog meer gemalen oftienjaargcbeurterweerzo'nrajnp.dalis zongen." ' te malen." Het waterschap probeert nu met kunnenaanleggen. Maar die investeringen Maar ook Benning denkt dat Nederland, twccêndertig pompen — twintig komen kosten meer, denkt hij, dan de schadeverMaar mensen vergeten snel, zegt Smits. en dan vooral het westen, niet kan doorvan de brandweer — de ondergelopen ge- gocdii« die nu nodig is. „Dat doe je toch „Er zijn nu, twee jaar na de overstromingen gaan met „voor het vaderland weg bouniet voor iets dat misschien één keer in de in Limburg, alweer projectontwikkelaars wen". „We zullen uiteindelijk, over twee of bieden droog te leggen. De straalmoom hangt boven Nederland. hondird jaar voorkomt? En je houdt geen die in de Maasvallei willen bouwen." drie eeuwen, een stukje van ons land moeDat rivieren ruimte nodig hebben, dat ten prijsgeven aan de zee." Al zo'n twee maanden. Een luchtstroom, grondmeeroW'

Weilanden, huizen, straten liepen onder. Een ramp. Maar waarom kan Nederland een paar weken met veel regen niet aan? Waterschappen pompen het water nu weg. Er was niks tegen te doen, zeggen ze. „We hebben het uitgezongen."

Knipsel

Datum

O 5 NOV. 1998

'Na de ramp begint de ellende pas goed'

had een half miljoen schade. Dat verlies zou hij het jaar daarop, in 1994, wel goedmaken. „De piepers stonden er schandalig best bij, je kon er een waterpas overheen halen." Maar toen begon het te regenen. Het duurde niet lang, hooguit een week, maar het was fataal. Ook Paters oogst ging verloren. „De planten stonden onder water. Eerst zie je de wortels stikken, het blad valt eraf. Zo'n plant staat een paar dagen Door RINSKJE KOELCWIJN HEERHVGOWAARD, 2 NOV. Piet Pater, te stressen. En sterft." Van Breugel maakt teler van vollegrondsgroente in Waarland, een snijdende beweging langs zijn hals. kreeg niets. De harde regen in september „Zoiets overleef je als ondernemer niet." 1994 verwoestte zijn ijsbergsla, zijn spitsEvert Lassche, regiosecretaris van de kool en de Chinese kool. Schade: 250.000 Westelijke Land- en Tuinbouw Organisagulden. Aardappelteler Peter van Breuge! tie (WLTO) probeerde voor de Noorduit Heerhugowaard had door diezelfde re- Hollandse boeren een schadevergoeding gen 600.000gulden schade. Hij kreeg bijna te regelen. Liefst net zo'n oogstschaderede helft van dat bedrag vergoed. Maar geling als de boeren uit het noorden en daar moest hij wel tweeënhalf jaar op oosten in 1993 hadden gekregen. Toen wachten. was er ook veel gewasschade door regen, Samen zitten ze op zondagmiddag aan en kregen de boeren zeventig procent verde keukentafel in Heerhugowaard. Pater goeding voor hun nog niet geoogste gein colbert en stropdas met groentenmo- wassen. De gedupeerde boeren uit 1994 tief, Van Breugel in werktenue. Pater is hadden geen recht op zo'n vergoeding, kalm, Van Breugel woedend. In 1993, zegt vond toenmalig minister van Landbouw Van Breugel, had hij ook al een strop. De Van Aartsen. De wateroverlast in 1993 chipsfabriek keurde zijn aardappels af. Hij was een ramp, de regen uit 1994 niet. Er

Boeren met een geruïneerde oogst krijgen een schadevergoeding, beloofde het kabinet vrijdag. In 1993 en 1994 regende het ook hard, en toen werd ook geld toegezegd. Kregen de boeren dat?

Terwijl het water Koblenz binnenstroomt, weet een toeschouwer te vertellen waar al dat water straks heengaat: naar Holland. Door onze redacteur

kwam vijf miljoen gulden, te verdelen over alle boeren met schade uit Noord-Holland. De verdeling ging zo: Een teler moest ten minste dertig procent schade hebben om in aanmerking te komen voor vergoeding. Piet Pater had 'maar' 25 procent schade, dus hij kreeg niets. Wie wel voldoende schade had, kreeg zeventig procent vergoeding. Maar met het eigen nsico was iets aan de hand. Een boer moest niet dertig procent van de schade zelf betalen, maar dertig procent van zijn totale bedrijfsomvang. Reken even mee: Je hebt een bedrijfsomzet van 1,8 miljoen. Dertig procent daarvan is 600.000 gulden. Stel je hebt 600.000 gulden schade. Dan krijg niet zeventig procent van die schade terug, dan krijg je niets. „Na de ramp, en na de vaststelling van de vergoeding begint de ellende pas," zegt Lassche van de WLTO. „Dan komen de verfijningen, de criteria waar je aan moet voldoen, de taxaties en de schattingen. Duizenden ondernemers vallen alsnog buiten de boot." Van Breugel kreeg wel geld, zo'n 285.000 gulden, maar moest er tweeënhalf jaar op wachten. „Ik ben bijna koppie onder gegaan, stond donkerrood

bij de bank. Toen het geld kwam viel het in een hele diepe put." Rond kerst 1994 was er weer een waterramp, nu in het zuiden. De Limburgers kregen een riante regeling, vindt Van Breugel. Alle evacuatiekosten werden vergoed, en ook nog eens een deel van de vervolgschade. Van Breugel, berustend: „In het zuiden schreeuwen ze blijkbaar harder." Na al die rampen was het kabinet al die regelingen ook zat, zegtLassche. Er kwam een nieuwe wet, de Wet Toegemoetkoming Schade bij rampen en zware ongevallen (WTS). Dit jaar ging de wet in wer-. king, en moest meteen worden toegepast Zes weken geleden stroomden de kassen en de landbouwgronden in het Westland vol. Zij zullen 65 procent van de schade terugkrijgen. Ze hebben wel een eigen risico, maar dit is hooguit tienduizend gulden. Bij Van Breugel en Pater is het nu weer raak. Van Breugel heeft bijna een half miljoen gulden schade, Pater ruim twee ton. Vrijdag maakte het kabinet bekend dat een deel van het land in aanmerking komt voor de WTS, andere gebieden krijgen maximaal zeventig procent van de oogst-

Hoge waterstanden in voorbode van grote watervloed

! PETKA D l KONING KOBLENZ,2 NOV. Op de half on-

dergelopen kade bij Deutsches Eek, waar in Koblenz de Moezel en de Rijn samenkomen, staat een oude man naast zijnXets. Zondagavond. Er staat ook een camera • van het plaastetijke televisiesta- . tion, klaar voor dé volgende uitzending. TV-Iampen verlichten een verkeersbord op het overstroomde deel van de kade. Een verslaggever zal daar, in regenjas en kaplaarzen, een paar meter het water inlopen om live te berichten over de watersnood. De man met defietsis vrolijk. Er dreef net een koelkast voorbij, zegt hij tegen twee Duitse toeristen met rugzak. Die kwam van de plek waar twee dagen geleden nog een camping stond. „En weet je," zegt hij tegen de toeristen, „waar al dit water over één of twee dagen is?" Hij lacht hard. „In Holland." Bij het dorp Tolkamer, in de buurt van Lobith. lopen op zondagmiddag honderden mensen over de dijk. Ze turen naar de peilstok - dan nog twee meter ónder het niveau van het hoge water in 1995 - en ze huiveren uitvoerig bij een paar zandzakken en bij de plek waar water het dorp in dreigt te stromen, want daar zijn ze voor gekomen. Het water in de Rijn, die hier Nederland binnenkomt, stijgt ten varen nog, £oyen Keulen, zo'n honderd kivan Keüléh bereiden zich voor óp evacuatie, meldt de Duitse radio. De stad is nog droog, maar dat kan snel veranderen. Het waterpeil geeft zondagavond bijna negen meter aan, bij tien meter stroomt de binnenstad vol. Onder Keulen, langs de Rijnoevers, staan al huizen in het water. In Andemach, net boven Koblenz, zwemmen zwanen in de Konradt Adenauer Allee, het centrum van

. . . . . . . . _ ._ . Dé VVaulkade in Nijmegen (Foto NRC Handelsblad, RJco ZtfraM) j . S! "" . ' •' ; fti;vy de stad. In Koblenz.zelf stijgt het tiebekkens voor overtollig water' ïnhalf metershoog zeildoek.''Een. ^waièrté staan.;'» water met vier centimeier per uur. gebouwd, staat erop. Het bord be- nieuw, waterdifihtend systeem dat • , 'Vooral. Ehrenbreitstein loopt Kelders worden leggepompt, de-. looft: Ehrenbreitsteirt zal droog een aannemer op het hotel .uitpro- . dan onder de 'Moezel stroomt len van de stad zijn alleen nog per ' blijvén.y. •• , beert. Als hotel Hoegg droog blijft langs deze wijk de Rijn in. De druk boot of over noodsteigers te berei. Net achter de bouwput waar de 'in deze overstroming, kan het be- 'van het water op de kades is groot ken. Aan het begin van de wijk Eh- damwand moet komen, worden de drjjf in Koblenz en omgeving flink „Niemand wil hier nog wonen", renbreitstein staat een groot, rood meubels uit hotel Höegg in vracht- verdienen met dit systeem: bijna zegt een medewerker van autoverbord. Hier worden een damwand, wagens geladen. De muren van het . ieder jaar komen wijken van de huurbedrijf Citycar tegenover het een nieuw pompsysteem en reten- hotel Worden afgedekt met twee- : stad en dorpen in de buurt onder hotel dat nu met zeildoek wordt in-

U2.

Cfcx«\

Knipsel

Datum

0 5 NOV. 1398 V schade vergoed. Of Van Breugel een rampvergoeding krijgt, is nog niet bekend. Hij heeft hectares grond in Heerhugowaard, maar ook in West-Friesland. De kans .dat beide regelingen voor hem gelden, is groot. Van Breugel zucht. „Misschien vangjk • helemaal niets." Hij heef) al vijftig hectare. aardappels gerooid, nog twintig hectare zit in de grond. „Misschien had ik de aard-: appels beter kunnen laten rotten. Dan had ik al die onkosten niet gehad." Hij heeft geen recht op geld, vindt hij. „We moeten dankbaar wezen als we wat krijgen." Maar, vindt hij ook, de maatschappij heeft een morele verplichting om te helpen. Pater nuanceert. „Wat je binnen hebt. wordt meer waard." Als er minder aardappels, penen en ijsbergsla worden gerooid, wordt de prijs vanzelf hoger. Pater vindt dat hij zijn schade zelf moet dragen. „Natuurlijk zou ik ook graag wat vangen. Maar iedereen een schadevergoeding ge-.", ven, kost zo veel geld. Er zijn altijd lachen- • de en huilende boeren. Sommigen krijgen; niets en gaan bijna failliet, anderen worden beter van waterschade. Dat kun je niet maken met gemeenschapsgeld."

Vrees voor nieuwe! watervloed in Groningen en Drente Assen/Groningen — Het Noorden kan de komende dagen niet meer regen verwerken dan tien tot vijf- • tien millimeter per etmaal Als er meer valt, zullen zich opnieuw kritieke situaties voordoen. Het KNMI waarschuwt dat er zaterdag in het slechtste geval dertig millimeter neerslag in twaalf uur . kan vallen. Met spanning wordt in Groningen, Drenthe, Friesland en de kop' van Overijssel uitgekeken' naar het weekend. Door vier polders in Groningen onder water te zetten is het waterpeil in de provincie gisteren met enkele centimeters gezakt De afgelopen nacht was daarmee de ergste druk van de ketel, maar voor vandaag blijft de situatie volgens de Groningse commissaris van de koningin Hans Alders kritiek. „Er is nog steeds geen situatie ontstaan waarbij we kunnen glimlachen." De situatie in Drenthe is redelijk

gepakt .Alleen buitenlanders eó; arme Duitsers." Ieder jaar belooft! de overheid schadevergoeding aap> de buurtbewoners, zegt hij. „Maar* ze krijgen nooit een pfennig." jjj Deze overstromingen zijn nikjj bijzonders, vinden de inwonen* van de stad. In 1993 en 1995 stond,' het water in de straten van Kó-, blenz een paar meter hoger dan nu.* Ze verhuizen naar de eerste verdiep ping van hun woning en wachtentot het water zakt. Duitse jour' Van onze verslaggevers naals en kranten vinden met moei-; AMSTEBDAM, vrijdag te klagende buurtbewoners voor? Het voorkomen van de wahun reportages, en het hoge water teroverlast, waar grote delen trekt maar weinig toeschouwers" van buiten het rampgebied. Vol' van Nederland momenteel gens een woordvoerder van dfc" mee kampen, is praktisch onbrandweer reageert de bevolking; mogelijk. De enorme hoe„zeer gedisciplineerd". q jj veelheid regen kan alleen Maar de brandweer, ingeniejura maar goed worden verwerkt en milieu-organisaties zijn be>* als het hele waterafvoerstelzorgd over de recente waterdverJJ lasb ze zijn gewend aan overstren sel in Nederland wordt hermingen door smeltende sneeuwt ir» zien. Dit zou, volgens desde winter en het voorjaar. NuicM kundigen, zeker tientallen pen ook in de herfst ineens gelief, miljarden kosten. dein onder, door een paar weken „Overigens is deze huidige met veel regen. Er is bij de riviererf te veel gebouwd, denken ze. HëF situatie van wateroverlast waterkangeenkantmeerop. ' "i uniek. Het komt maar eens in In Triêr, aan de Moezel, steeg de 750 jaar voor dat er dusdahet peil gisteren met tien centime' nig veel regen tegelijk valt, ter'per uur. Ook andererivierenin dat de gemalen in ons land Duitsland veroorzaakten dit week- het niet meer kunnen verend overstromingen. Duizend mi-" litairen werden ingezet om steigers werken. Het aanpassen van aan te leggen en zandzakken te- het hele afwateringsstelsel sjouwen, in overstroomde gebie-, zou daarom dus veel te kostden bij Keulen, Nedersacbsen en- baar zijn," aldus J. Dijkman, in Beieren worden vier kinderen; waterbeheerder van het Wavermist Een jongetje, verdronk ia terloopkundig laboratorium een beek, en een brandweerman inDelft._ overleed zaterdag aanlijn verwon-; De huidige dreiging voor ontstaat gesleurd ineen-ïestig rtéter lange overstromingen waterafvoer. • \ ;J doordat de sloten en kanalen Maar volgens de brandweer van- het overtollige water niet Kqbjeni vilt.de schade foor hef meer kwijt kunnen. „Water water tot-fiu 1oe mee. „Dit is nog stroomt van hoog naar laag. niet hïfflbogwater van de teuw."' Aangezien Nederland vlak Maar als het deze week blijft regenen, zal ook het gebied langs dë. is, is een heel stelsel voor de Rijn in gevaar komen tussen Bonn- afwatering Bangelegd. Via en Emmerich, bij de grens met Né-Z slootjes gaat het water naar derland. . . boezems om vervolgens door De oude man met fiets, op de ka-" gemalen in de grotere kanade in Koblenz, vertelt dat hij ut len te worden gepompt. Daar 1995 naar Nederland was gereden om te zien hoe Duits water Neder-; vandaan wordt het water afland bedreigde. „Dat ging toen gevoerd naar de zee", legt Dijkman uit. maar net goed." Het systeem is ingericht op bepaalde hoeveelheden water per 24 uur. „Momenteel

goed beheersbaar, maar blijft zor- loosd. Besloten is dat gebied tot ningen bood bij gisteren publiegelijk. De waterstand in het Mep- veertig centimeter boven NAP vol kelijk zijn excuses aas. „Ze hadpelerdiep' bij Meppel is nog ver- te laten lopen.'-,','We verwachten den er gewoon eerder moeten ontrustend hoog. Volgens burge-. daar zondag water kwijttekun- ZTJaPuntuit" ;; • meester.,Cees Bijl van Meppel nen," zegt Alders. „Lukt dat niet, blijft waakzaamheid geboden. „Er dan zijn er problemen omdat het Alarmgrens komt vanuit de provincie nog danteragstroomtdepTOyinciein, ' Uitzonderlijke regenval leidt ook enorm véél water, in onze rich- terwijl van de andere kaai water in het Frans-Duitse grensgebied ting" Gisteravond:'begon het uitDrenthékomt"' . •..! tot overstromingen. Het waterpeil Merjpelöcjiepwer, te stromen en ' 'Hel Martiniziekennuis in 'de stad in de rivier de Saar, die in de Rijn • Groningen moest gistereti.al de liepeen niaitgelefeen provindalé•'•• uitkomt, is tot ver boven de alarmdeuren sluiten omdat het-Noord ; grens gestegen. wegvol j '-'. : V;,,..'' .. • ; WiBemskaiiaal op een paar plek- Door het hoge waterpeil is scheepDe afgelopen nacht zijn enkele ken overstroomt Als die övérstró- ' vaart op de rivieren de Moezel, de miljoenen kubieke meters water ming doorzet, loopt het souster-. Saar en de Neckar onmogelijk gegeloosd via de sluizen in Delfzijl rain van het ziekenhuis, waar alle worden. In de Franse stad Sarreen Nieuw Statenzijl. Volgens Al- elektronische apparatuur staat, bourg werden zeventig mensen geëvacueerd. Een trein richting ders is dat bij lange na niet vol- onderwater. doende om de overlast op te los- Ook bewoners.van twee verpleeg- Straatsburg ontspoorde door de hevige regen. Niemand raakte gehuizen in het zuiden van de stad sen. De weersvoorspelling voor vandaag èn morgen is bovendien Groningen werden geëvacueerd. wond. ongunstig; door de verwachte har- Minister De Grave (Defensie) er- Ook Duitsland heeft te kampen de noordwestenwind moet het kent dat militairen eerder in actie . met wateroverlast Het kuuroord spuien weer stoppen. Via het Lau- hadden moeten komen omtehel- Baden-Baden in het zuidwesten wersmeer kan helemaal geen wa- pen bij de wateroverlast Tijdens staat voor 70 procent onder water. ter óp de Waddenzee worden ge- een bezoek aan Drenthe en Gro- Zie ook pagina 5

30-10-1998

'Dit komt eeW l i f S O iaar voor

30-10-1998

Europa vecht tegen water Van onze verslaggevers AMSTEBDAM, vrijdag Ook de rest van Europa wordt zwaar getroffen door de hevige valt er zoveel regen dat de duiregenval van de afgelopen dagen. Het waterpeil in sommige zenden gemalen in ons knd grote rivieren is al boven het kritieke punt. het gewoon niet meer kunnen verwerken. De gebieden waar In Duitsland zijn vanwege water. Het waterpeil in de ri" U . •!!. P. r o W e l n e n zijn liggen de uitzonderlijk hoge water- vier de Saar, die in de Rijn uitnei iets lager en daar stroomt stand duizenden politie- en komt, is tot ver boven het krirtet teveel aan water in de slo- brandweermannen ingezet om tieke punt gestegen. mensen in laaggelegen gebieten en riolen nu naar toe." Door het hoge waterpeil is Uok bij Rijkswaterstaat den te evacueren en dijken te scheepvaart op de rivieren de wordt gesproken over een versterken. In het kuuroord Moezel, de Saar en de Neckar uniek natuurverschijnsel, Baden-Baden klonk voor het onmogelijk geworden. Het wawaar we ons nauwelijks tegen eerst sinds honderd jaar het ter in de Saar stond zeventig rampalarm: de stad staat voor centimeter boven de alarmkunnen indekken. „Watnuge- 70 procent onderwater. grens. In de aan deze rivier geBijhet reinigen van een ver- legen Franse stad Sarrebourg werden ongeveer zeventig sto te P M i N mensen geëvacueerd.

«•••••••

/HetvStTkomtnuBt

e e n P'iPle»"11* gezogen. woon uit de lucht. Dit is een I? Pa s a . ° twintig minuten kwam natuurverschijnsel waar niet tegen aan te bouwen valt" al- hi aan bel dnde vatï de le dus woordvoerster E. Timmer m g w e e r tevoorschijn. Hij van Rijkswaterstaat verkeert nog in levensgevaar.

*

derd

"en

Ï:

irDaarn^iTongeSd

.

l'

mUHmrtw regen, wat overstromingen

voor

taBoze

heefl

F° r « d ' Ve™hiUeSde

een e v . l u . t i e plaatadmlen ^ " " d a u - e wegen staan onder Misschien Wijkt dat dat bepaalde knelpunten met behulp van een paar simpele , maatregelen kunnen worden i verbeterd." i

Knipsel

Datum

D5N0V. 02-11-1998

'Op dit moment zitten we nog in fase O' Van onze verslaggever Mac van CHnthw DODEWAARD

Het hoogwateralarm voor de Rijn en de Waal gaat pas af als de familie Van Hensbergen in Dodewaard natte voeten krijgt En zover is het gelukkig nog niet, zegt de 74-jarige mevrouw Van Hensbergen. Haar witte huisje in de uiterwaarden bij Dodewaard ligt zondag al op een eiland, omgeven door water, slechts door een hoger gelegen weggetje verbonden met de dijk. Maar in huis houden ze het nog droog. Daar komt het water pas als het peil bij Lobith boven de zestien meter staat. Dat is ook het moment waarop voor de dijkbewakers alarmfase 1 ingaat. 'Op dit moment zitten we nog in fase 0', zegt dijkgraaf J. van Leeuwen van het polderdistrict Betuwe, het gebied dat het wassende water uil Duitsland als eerste te verwerken krijgt.

Fase 0 wil zeggen verhoogde pa- zondag reden vrachtauto's volgeraatheid. Vandaar dat Van Leeu- laden met zand af en aan om dit wen zondagmiddag zijn mensen stuk dijk weer te versterken. 'Het voor overleg naar het kantoor in hoogwater is ook wel erg vroeg dit Eist heeft laten komen. Maar er is jaar', aldus dijkgraaf Van Leeunog geen enkele reden voor onge- wen. rustheid, benadrukt hij. Het peil Verder zijn er volgens hem naubij Lobith gaf zondagnamiddag welijks zwakke stukken in de dij14,69 meter aan. Twee meter min- ken. Na het laatste hoogwater zijn der dan in 1995. de slechtste stukken versneld aanDe afgelopen week zijn al wel gepakt met het Deltaplan dijkvervoorbereidingen getroffen in geval zwaring. De overvloedige regenhet hoogwater wordt. Het vee is val in de nacht van zaterdag op uit de uiterwaarden gehaald. Mooi zondag heeft hier en daar wel tot op tijd, want de zomerdijken langs overlast geleid. Rond hel riviertje de Waal, de Rijn en het Panner- de Linge, hel laagste punt van de dens Kanaal zijn dit weekeinde Betuwe, waren een paar kleine overstroomd, zodat de uiterwaar- overstrominkjes. den blank zijn komen te staan. De In de gehuchten Brcedeweg en rivieren stromen nu op hun Grafwegen bij Groesbeek kwabreedst door de Betuwe. men een paar straten en huizen Desondanks werd het pol- blank te staan. Dat kwam doordat derdistrict toch nog verrast Aan opvangbekkens op de Jansberg, de Waaldijk lussen Loenen en die overvloedig regenwater zo Dodewaard werd volop gewerkt. lang vast moeten houden, vollieDe binnenkant van de dijk was pen en overstroomden, zegt M. deels afgegraven. Zaterdag en Scharloo van het polderdistrict

02-11-1998

Waterpeil in grote rivieren lijkt zich te stabiliseren

Rijkswaterstaat verwacht dat het waterpeil in de Rijn en de Waal zich de komende dagen zal «tabilissreii. De disnst gaat ervsa q'.t dat de waterhoogte in de Rijn bij Lobith woensdag rond de zestien meter boven NAP komt te liggen. Als het in Zwitierland en Duitsland niet opnieuw heftig gaat regenen, is het ergste leed geleden, zo is de verwachting. Dij Lobith, Arnhem, Nijmegen en Tiet staat het water op de kades, maar verwacht wordt dat het

peil in de loop van vandaag weer zal gaan zakken. Dat was zondag al het geval in grote delen van Friesland en Groningen, evenals in Drenthe en Noord-Holland. De Kop van Overijssel blijft ten probleemgebied omdat de dijken daar verzadigd zijn van water. In Noord-Brabant werd zondagavond de gevangenis in Vugfct door het wassende water bedreigd. Het waterschap De Dommel poogde het stroompje Boeketeij af te dammen om te voorkomen dat de gevangenis onder water zou komen te staan. Het weer in Duitsland is zodanig verbeterd dat het water in de rivieren na vandaag niet verder zal stijgen. Gisteren steeg het wa-

02-11-1998

rivieren

blijft uit Van onze verslaggevers

AMSTERDAM, maandag Nederland moet zich gaan opmaken voor een flinke watermassa uit Duitsland, die de komende dagennearons land gaat stromen. 0 e : verwachting is echter, dat de waterhoogten nergens kritiek zullen worden. Terurijl de weken, wordt grootste gevatoch met zorg ren rondom de gekeken naar wateroverlast het vele water, voor de noorafkomstig tian delijke provinren. oosterbuonze cies en NoordDe waterHolland na dit stand in de grote weekeinde lijrivieren' Rijn, ken te zijn geMain en Moezel za! volpen* dn

VOORPAGINA

v.. autoriteiten vandaag che hoogten bereiken, waardoor verschillende Duitse binnensteden (Keulen, Koblenz) grotendeels zullen onderlopen. Geluk bij een ongeluk vormt een te verwachten weersverbetering, waardoor er de komende dagen minder neerslag zal vallen. Op dit moment staat het water van de Rijn bij Arnhem en de Waal bij Nijmegen op de kades, en zijn enkele gehuchten in de buurt van Nijmegen ondergelopen. Rijkswaterstaat verwacht dat het waterpeil in beide rivieren de komende dagen fors zal stijgen, maar niet tot de recordhoogten uit 1995 en 1993. „Waarschijnlijk zal er nergens sprake rijn van een alarmfase , aldus Rijkswaterstaat. Voor vandaag wordt een waterstand van 15.70 m verwacht van de Riin bij Lobith. Het peil zal uiteindelijk, zo is de verwachting, uitkomen rond de 16.00 N A P . Hoewel ook het water in de Maas momenteel hoog staat, worden hier de komende dagen geen problemen verwacht. Het wa-

pagina Maas en Waal. Het water liep van de berg af, waardoor de straten overstroomden. 'Dal was nog niet eens het ergste', zegt een bewoner van een van de ondergelopen straten. 'Maar om twee uur gaan de discotheken uit, en die jongelui vinden het prachtig om keihard door het water te scheuren.' Water en modder spatten tegen de gevels. Op zondag is het water gezakt Dijkgraaf Van Leeuwen volgt intussen de berichten uit Duitsland met argusogen. De Rijn bij Keulen en Koblenz stijgt wel, maar minder snel dan verwacht De Moezel bij Trier zwelt echter onheilspellend aan. Daar staat tegenover dat de weersvoorspellingen in Duitsland gunstig zijn. Er wordt minder regen verwacht De massa water die in Duitsland al tot problemen heeft geleid, is nu op weg naar Nederland. 'Ik denk dat we woensdag de grens van zestien meter overschrijden', voorspelt Van Leeuwen. De hoogwaterpiek wordt woensdag of donderdag verwacht Hij en zijn mensen bereiden zich daarop voor. Vandaag overlegt het polderdistrict met de gemeenten. Als het

o

water blijft stijgen, worden de dijken waarop zondag duizenden dagjesmensen rondreden, afgesloten. Inspectieteams worden samengesteld, evenals een telefoonteam dat 24 uur per dag bereikbaar is als fase 1 ingaat. Verder dan fase 1 wil de dijkgraaf niet denken. Fase 2 betekent stijging van het waterpeil tot 16,75 meter en kans op dijkdoorbraak. 'Fase 3 is de rampfase, daar hopen we nooit in terecht te komen.' " Het lijkt erop dat het peil van 1995 nu niet gehaald zal worden. In dat jaar stond huize Van Hensbergen bij Dodewaard helemaal onder. Ook nu zijn ze op het ergste voorbereid, zegt mevrouw Van Hensbergen. De meubels staan hoo&jie poten van de kasten zijn omwikkeld met plastic. 'Maar je blijft hét toch zien.1 Voor haar keuken vreest ze niet meer. 'Bij de vorige overstroming had ik een prachtige keuken. Daar is niks van overgebleven. Daarna heb we er een tweedehandse ingezet.' Op de vloer liggen tegenwoordig waterbestendige plavuizen. Eten is er genoeg in huis. 'Mijn man krijg je hier niet weg.' Of ze bang is? 'Dat niet, maar het is zo'n gedoe elke keer.'

ter in de Moezel, de Saar en in het te verduren. In Belgisch Limburg Bodenmeer nog. Verscheidene stroomde het water door de straDuitse steden kampten dit week- ten van Hasselt einde met flinke wateroverlast. In Langs de Maas bij Maasmechehet westen van Duitsland werden len zijn enkele wegen ondergelohonderden militairen en brand- pen. In Maaseik, even over de weerlieden ingezet om kelders grens bij Roosteren, begaven de leeg te pompen en zandzakken te dijken het van enkele beken. Verplaatsen. der naar het zuiden, in de Maas!n België liepen els gevolg vsa vallei, bestest vrees voor een overhevige regenval in de nacht van stroming. Daar is de rivier buiten zaterdag op zondag gebieden on- de zomerbedding getreden. der die in september ook al kampIn de Ardennen zwollen de riten met wateroverlast. Brand- vieren de Lease en de Semois aanweerkorpsen liadden de handen vankelijk snel, maar later op de vol aan het leegpompen van on- dag zakte het peil weer. In Durbuy dergelopen kelders. In Merksem in Luxemburg werden pompen inbij Antwerpen kwam straten gezet om de wateroverlast te beblank te staan en in Vlaams-Bra- strijden. Die poging moest worden bant had Rillaar bij Aarschot het opgegeven toen de apparaten zelf onder water kwamen te staan. terpeil in de IJssel in Overijssel stijgt wel weer onder invloed van Duitsland'. Tot grote opluchting van waterschappen, dijkbeheerders en inwoners w a s de situatie i n het noorden van h e t land gisteren nergens m e e r kritiek en redelijk tot goed beheersbaar. Waren de hulpverlenende instanties de afgelopen dagen nog bezig met het bestrijden van de enorme watermassa's, het weekeinde hadden ze het met name druk om het grote aantal ramptoeristen in goede banen te leiden. D e instanties ia het noorden besloten om dijken en wegen af t e zetten, in hét oosten van het land werd dit nagelaten. In Friesland werden afgelopen zaterdag door het waterschap Maroe-Middelsee nog énkele tientallen kranen en rheer dan honderd mensen ingezet om dijken en kaden op te r/ogen. In totaal werden 17.000 zandzakken aangebracht. Meevaller was dat enorme hoeveelheden water (ongeveer 20 miljoen kuub) in net Lauwersmeer kon w o r d e n gespuid. Slechts t w e e kleine pol-

derdijken braken door verweking door, waardoor boeren hun v e e in veiligheid moesten brengen. In Groningen is de situatie rond d e wateroverlast dit w e e k e i n d e dermate verbeterd, dat er geen enkel gevaar m e e r is voor overstromingen. Daarom kunnen morgen ook de bijna 600 bewoners van twee verpleegtehuizen, die eind vorige week zijn geëvacueerd, weer naar huis terug. Ook de vestiging van het Martiniziekenhuis, waar afgelopen donderdag 150 patiënten werden geëvacueerd, kan vanaf, morgen weer in gebruik, worden genomen. Ook het Groninger museum gaat vandaag weer open, ' Doordat boeren hun vee zoVeel mogelijk van het land ha-, le*n",'is de laatste dagen de aanvoer naarde veemarkten gterk toegenomen. In Zwolle, Leeuwarden en Utrecht ging het aantal aangeleverde dieren met gemiddeld 30% omhoog, zo meldt de Groep Nederlandde Veemarkten (GKV). D e toen e m e n d e aanvoer wordt veroorzukt-door plaatsgebrek op de boerderijen.

Knipsel krant

Datum

p a g i n a L{i

O 5 NOV.

| g J g zt variuit h«t riam uit o w een zon ktitord«.rlj«nrandzaliivono «Milt gswoon

over bestaan. Ir, WnebouwkMtaancierand

tfevtó

een vfltrtift kleurt hl) de I WÏ In. 0ke n*dht Mip-

Smges é Algemeen Dagblad

02-11-1998

De Vries wil rivieren meer ruimte geven

Van een onzer verslaggevers HILVERSUM • Rivieren moeten in de breedte meer ruimte krijgen om hun water kwijt te kunnen. Overtollig water moet tijdelijk woidcn opgeslagen in daartoe aan te wijzen polders. Die moeien dan niet worden gebruikt voor landbouwof bedrijven. Dat zei staatssecretaris M. de Vries (waterstaat) zaterdag op Radio i. Zij -vindt het verhogen van dijken en het insnoeren van rivieren en waterbekkens geen oplossing meer voor de wateroverlast. De Vries wees op klimaatsverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling als ontwikkelingen die maatregelen nodig maken om de waterhuishouding beter in te richten. Zij wil de Tweede Kamer binnenkort voorstellen doen. Haar collega G. de Vries (Binnenlandse Zaken) vindt dat ook \M*%

IA

^

^

• *

^

Ik^

^

^. . •- .

— I

jmm

.

^

ta^

1 ^ 1

«

*

k

k

*

Duitsland een bijdrage moet leveren aan een betere waterhuishouding in Nederland. „Duitsland moet wellicht ook meer ruimte aan het water geven", zei hij gisteren. Hij vindt dat Nederland niet elke keer met de 'problemen moet worden opgezadeld' van de drie grote rivieren die via Duitsland in Nederland uitmondtn.„Ik denk dat dit behoort tot een stukj* Europese solidariteit. We moeten elkaar niet met de brokken laten zitten." Ook het Waterloopkundig Laboratorium in Delft vindt dat het tijd is voor actie. P. Glas van het laboratorium pleitte zaterdag voor Radio Drenthe voor een 'nieuw Deltaplan'. Daarbij moet niet alleen worden gekeken n»ai de dijken, stuwen en dammen, maar ook naar de inrichting van het gebied,

•A-O Z-j

Ommen ligt aan de Vecht. Door het dorp loopt de toeristische Salland-route, de N34, die door de infrastructuurperikelen van het kabinet voorlopig niet wordt omgelegd, is een mooie route. Doorgaans is de weg al druk, zaterdag en zondag loopt het verkeer op de brug over de bulten zijn oevers getreden Vecht helemaal vast. Iedereen wil het ondergelopen gebied op foto ofvideo vastleggen. Burgemeester Kobes spreekt en publitjuc zijn verontwaardiging uit over dit asociale gedrag. „Ongegeneerd hoe ze zich gedragen en wegversperringen omzeilen." De bermen van de weg zijn volledig weg nadat de honderden automobilisten hun vehikels in de boterzachte grond hebben gezet Ommen is slechts één voorbeeld van hoe waterminnend Nederland zich gedraagt als de situatie uit de hand loopt. NoordwestOverijssel is in net eerste week-

. g . ' N i e u w einde van de wateroverlistherleusen en Zwartsluis worden alle metisch afgesloten. Aanleiding om het smoezenboek van drie binnenwegen irlhet weekeinde . jaar geleden, ten'fljdevïndèwaf"^ igMbtt T' '*$ teroverlast in Limburgen Mfd-'v w' DatmaactdèiensaÜezoekers den-Nederland, uit de kast te ha-' niet minder nieuwsgierig. De len. Rtoa van Ommen naar Dalfsen biedtveel Vertier. Ondergelopen Smoeséen:„Ikwoonhier." . • boerderijen, bootjes om mensen „Adres?", vraagt de militair van de nationale reserve in Lankhorst van de weg naar hun onderkomen te brengen, en files om dat aan de eigenaar van een rood Opeltje. De straatnaam komt niet vast te leggen zijn schering en inslag. uit de mond van de inzittende,' die op de achterbank dertig «j's, Alsof er een bus Japanners wordt een tnermoskan koffie en een vilosgelaten op de Aardappeleters deocamera heeft liggen. Hij provan Vincent van Gogh. Brandbeert het nog een keer op een an- weer en politie worden gek van dere plek. mensen die overal famUie hebDe smoezen zijn talrijk. „Ikkom ben, of ergens op de koffie zijn uitgenodigd. • 1 helpen zandzakken vullen. Er was een oproep op de lokale omIn Steenwijk worden weggesroep", zegt een ander die wordt • leepte auto's centraal geparkeerd. weggestuurd. Hij zit in een keu-: , Alleen tegen contante betaling rig pak achter het stuur. ZeUge- - •krijgt de bezitter zijn voertuig maakte bordjes met'-pers'en -mee.,,Ik wilde alleen iemand be'brandweer'zijn er ook. „Men- : zoeken", zegt een gedupeerde. sen worden soms boos, roepen . Door zijn Limburgse accent en dat ze toch wel een ingang vin- . • fotocamera heeft hij echter de den", zegt de militair, die toe- : .. schijn tegen. „Ik heb het zelf ook geeft geen enkele juridische bemeegemaakt, die wateroverlast"; voegdheid te hebben om mensen zegt de getroffene met een rood weg te sturen. gezicht

Knipsel krant

Datum

pagina

O 5 «Of. 1993

I

N HAAR volle breedte ziet de Rijn Dat de grote rivieren buiten hun oevers treden, komt er machtig uit. De uiterwaarden zijn helemaal volgelopen. Als de doordat het in Duitsland en Zwitserland langdurig hard buien losbarsten, krijgen de golfjes heeft geregend. Maar: 'De hoge heren in Den Haag weten schuimkopjes. Een prachtig oer-Hollands: landschap: felblauwe stukken weinig van waterbeheersing. Een rivier is als een wild /lucht afgewisseld met witte, grijze dier, zij valt niet te temmen.' ': en inktzwarte wolken. Op de dijk, die nog ruim vier meter boven de kolkende massa uitsteekt, is het veilig. Dat wil zeggen dat het er niet naar uitziet dat het water er binnenkort overheen zal stromen. De wegen langs de Waal en de Rijn staan vol nieuwsgierigen die van deze zondag 'een dagje wateroverlast' hebben,, gemaakt De wandelaars en fietsers j worden af en toe bijna van de drjk gereden. Bij Lobith valt het nog mee,' (Van e e n verslaggeefster) maar AMSTERDAM:'- Het waterpeil in d e g r o t e rivieren 1 w a a r . ^ ^ P b ^ Doornenbuig, stijfft wel,r maar minder dan verwacht. De grootste ™ waai net waterivan. at .Rijn • ~j ^_^ .«»*•« • • • ^^, - Erotefloeels overneemt* is 'Xiet Tflinö* zorg i n de arle noordelijk provincies e n in Noord-, toerisme bijna ereer-daïi-aé ramp ROELFiEN SANT - i \ W . : - . • • Srr v-; 5• ;>., *•"•"•.!'Holland, waar de situatie inmiddels o p de meeste Het veer van Pannerden-ïs, evenals *•• • - •> •' • '--v';" • j ' ;.S'U:,: „ ais een „ . .uitbater .. in 1995 hebplaatsen is verbeterd, is het verzwakken van de dij-: het pontje bij Huissen, gestremd. De water stijgt gék7Ik schat dat de het problemen gehad. Nou ken. •• A « B ^Staatssecretaris ^ ^ ^ ^ i i ii É * ^^ G.«Ide «^ VVries 7^^2«-_ ÉifoS^^^^ (Binnenlandse . _ . ^ ^ V ^ ^ u ^Ê ^ * » ^ï«» Zaken) • vj^** t .>..>-~_1 aanlegsteigers . *. ~2 liggen %—* -*.>._*- onder .—_* J ^ . ^ * water. _>__.^_i« ' 1*. ^ de J _. laatste * * » - uren i i H U I • een'halve — •>*« \* • * ! • > • nieter d^A • * • - • • 'bén *• l i min we il i m geen " • • ii il omhoog is gekomen. Het is afwadbja, de schuur, maar daar hadden we De Waal stroomt majestueus. Het vindt dat Duitsland bij het nemen van maatregelen vee is na een waarschuwing van het ten of het waterpeil boven de zestien net alsrnu alles uitgehaald.'' moet worden betrokken. Aan de stamtafel,"heeft iedereen polderdistrict Groot Maas en Waal uit meter boven NAP zal stijgen, zoals in' Het waterpeü in de Rijn en in de Hollandse polders is de situatie het stromingsgebied gehaald. Een 1995. Het zijn niet zozeer de buien,' een eigen theorie over de wateroverWaal zal naar alle waarschijnlijk- sterk verbeterd. In Drenthe is het strop voor de boeren, die hun koeien hoe heftig soms ook, die de proble- last Uiteraard ligt het aan de hoge heid niet tot alarmerende hoogte waterpeü veertig centimeter ge- weken eerder op stal hebben dan nor- men veroorzaken. Het water komt uit heren in Den Haag, die niets van wastijgen. De hoogste stand van de daald. De laatste 115 militairen maal. Hier staan in de uiterwaarden Duitsland, daar heeft het fiks gere- terbeheersing weten. "Ze dachten de Rijn bij Lobith blijft woensdag hebben het gebied gisteren verla- geen villawijken. Dat scheelt Elders, gend. Als het water daar over de ka- rivieren hun wil op te kunnen leggen. bijvoorbeeld in het stroomgebied van des loopt, weten wij dat we móeten Dat heb ik altijd nogal arrogant gemogelijk rond de zestien meter ten. boven NAP steken. Inde gemeenIn de omgeving van Alkmaar is de Maas, hielden de projectontwikke- oppassen. Onze rivieren zorgen im- vonden." Manus woont al veertig jaar j te Maastricht zijn alle diensten de waterstand elf centimeter la- laars minder rekening met de kracht mers voor de afwatering. Daarom is in een huis achter de Waaldijk. "De het belangrijk dat de Nederlandse rivier is als een wild dier, een leeuw. I in paraatheid gebracht voor ger dan vrijdag. Ook in Overijssel van de rivier. de Duit- Je kunt proberen haar te temmen, eventuele calamiteiten. Het wa- is het waterpeü gisteren nergens In Weurt, net boven Nijmegen, is overheid eens een keer'met maar net als je denkt alles onder con.': ter in de Maas stijgt sinds van- meer gestegen. Hetrisicodat ver- men bezig de sluis te verhogen. Met sers praat" morgen niet meer. m Véerhuis Concordia aan detrole te hebben, breekt zij toch weer zadigde dijken het begeven blijft enorme solen platen wordt 'de hoogDe situatie langs de grote rivie- echter bestaan, vooral in de kop waterbeveiliging' aangebracht "Dat Waaldijk is het'gezellig druk. Het los. Waterbouwkundig ingenieurs die ren is volgens Rijkswaterstaat van Overijssel De provincie gebeurt altijd als het water in de café ligt tegen de dijk, aan de kant zes jaar in Delft hebben rondgelopen, stabiel. Als het niet opnieuw he- houdt de kritieke punten nauw- Waal snel stijgt," zegt Cor Wamelink van de uiterwaard. Het water staat in ' dachten dat ze de bochten uit de rivan hét installatiebedrijf. "We doen de schuur, maar bang dat het hét vieren konden halen. Dat was effivig gaat regenen, voorziet de lettend in de gaten. Rijkswaterstaat heeft gisteren dit om Nijmegen te beschermen. Het hoger gelegen terras zal bereiken, is dënt, want de binnenvaart nopfttr dienst de komende week geen overlegd met Duitse collega's. problemen. minder kilometers af te leggen. OnHet waterpeü in het noorden Het water in de Moezel, de Saar zin. Iklieb nooit in Delft gestudeerd, van Nederland zakt inmiddels op en het Bodenmeer steeg gisteren maar ik weet wel dat de rivier zelf de meeste plaatsen. Slechts in de nog steeds, maar minder snel uitmaakt wat zij doet Je kunt dus ook zuidwesthoek van de provincie dan werd verwacht. Het weer is in het stroomgebied geen villawijken aanzienlijk verbeterd. De rivieFriesland blijven problemen. In neerzetten. Het kan jaren duren, Groningen is het vaarverbod ren in Duitsland bereiken waarmaar je kunt er vergif op innemen j voor het Eemskanaal ingetrok- schijnlijk vandaag het hoogste dat die huizen onder water komen te peil. i ken. In Drenthe en de Noordstaan." Bert importbewoner en sinds vijf 02-11-1998 jaar verliefd op het gebied rond Rijn en Waal. weet hoe het komt dat zo veel regen valt Hij is de plaatselijke weergoeroe. ,.f'Het is niet alleen de regen in Nederland," zegt hij. "Om van het land steeds meer last van de juiste analyse te maken moet je het water. De situatie is evenwel naar de neerslag in Europa kijken. nog nergens kritiek. Het heeft in Duitsland en Zwitserland '/Staatssecretaris G. de Vries dagen achtereen geregend. Dat is (Binnenlandse Zaken en Koninkvoor ons land van belang. Boven Nerijksrelaties) vindt dat Nederland derland hangt al sinds half septemen Duitsland moeten overleggen ber een, straalstroom, die depressies om de waterhuishouding in beide aanvoert. Maar 2e regeötfie bier valt, landen te verbeteren. Hij is onder deert de rivieren niet Die kunnen ze meer verantwoordelijk voor de 'aan:'Dè"mcièTlijRneaën ontstaan juist" rampenbestrijding. „Als we de door de aanvoer van water uit het problemen willen aanpakken ; buitenland." moeten we ook met Duitsland in "Rivierdijken worden tegenwoordiscussie gaan. Duitsland moet dig gebouwd op een doorbraakrisico wellicht in haar gebied ook meer Door een onzer redacteuren van eens in de 1250 jaar. In 1995 zijn ROTTERDAM, 2 NOV. Rijkswaterstaat verwacht dat het wa- ruimte aan het water geven", stelze bijna kapot gegaan, dat zal voorlode De Vries gisteren voor Radio 1. pig dus niet meer gebeuren. Woensterpeil in de bedreigde gebieden in Nederland zich de komendag zal het water hier het hoogste Zijn collega M. de Vries (Verde dagen verder zal stabiliseren. De weersvooruitzichten zijn punt bereiken, maar dan nóg is het keer en Waterstaat) kwam een dag redelijk gunstig. beheersbaar. Als het dan niet in Zwiteerder met het plan om lage weiDe Vries pleitte zaterdag serland of Zuid-Duitsland heel hard degbieden aan te wijzen voor het Volgens de gegevens van vanmoren langdurig gaat regenen, zakt het opslaan van overtollig water. Het gen stijgt het • walerpeil waar- voor een Deltaplan voor de water in de Waal en de Rijn eind is een van de maatregelen om in schijnlijk niet tot alarmerende berging van overtollig water. volgende week aL In die beide landen hoogte. Verwacht wordt dat hel Friesland en Drenthe blijft het de toekomst beter voorbereid te wordt het zo langzamerhand steeds water in de Rijn bij Lobith mor- water zakken, maar een aantal zijn op hevige regenval. De staatskouder, de regen wordt sneeuw en gen uitkomt op 15,50 meter. qóorweekle dijken baart nog zor- secretaris zal het plan begin voldie blijft liggen tot het voorjaar. Ik Woensdag komt daar nog eens 25 gen. De situatie rond Giethoorn gend jaar naar de Tweede Kamer denk dat we in dit gebied de dans centimeter bij. Dat is onder het ni- en Steenwijk is kritiek omdat on- sturen. zullen ontspringen, maar laat het een veau van ruim 16 meter bij de voldoende water kan worden afin België bleef de wateroverlast waarschuwing zijn. Niemand kan een overstromingen begin 1995. dit weekeinde beperkt tot onderrivier zijn wil opleggen." gevoerd. In de afgelopen dagen )n Noord-Holland, Groningen, had de politie van Overijssel veel gelopen kelders en weilanden, overgelopen riolen en gevaarlijk (e stellen roet ramptoeristen die gezwollen rivieren. In Wallonië met hun auto's door de ondergewerden talloze campings ontlopen gebieden wilden. Het risico ruimd. burgemeester H. Zomerdijk dat de kwetsbare plekken het hierdie de staatssecretaris erop door zouden begeven, was volwees dat noodwetgeving nood- gens de autoriteiten veeltegroot. zakelijk is als het kabinet de plannen wil verwezenlijken om de bergingscapaciteit voor overtollig water versneld uit te breiden.

Water stijgt minder snel dan verwacht

Prognose Rijkswaterstaat:

Waterpeil zal zich verder stabiliseren

De rivier z

Knipsel krant

Datum

0 5 NOV. t938 02-11-1998

Rotterdams Dagblad

Samen in strijd tegen het water De situatie in het noorden en oosten van het land is inmiddels op de meeste plaatsen verbeterd. Het risico van dijkdoorbraken door verzadiging, met nnme in de kop van Overijssel, blijfl echter bestaan. Hot waterpeil in de IJssel stijgt door de regenval in het Duitse stroomgebied van de Rijn sneller dan verwacht. Door de wateraanvoer vanuit Duitsland, Zwitserland en België stijgt het water in Rijn, Maas on Waal bijna ieder uur. Bij Lobith. Arnhem, Nijmegen en Tiel staat het rivierwater •mmiddels op de kades. In Maastricht zijn alle operationele diensten in paraatheid gebracht voor calamiteiten.

Geen alarmfase De Maas bij Borgharen bereikte vannacht een peil van 44,80 meter, 20 centimeter onder het niveau van 1995. Verwacht wordt dat het Maaswater in de loop van vandaag zal dalen. Ook het water in Rijn en Waal stijgt niet naar een alarmfase, verwacht Rijkswaterstaat. De dienst heeft berekend dat de hoogste stand van de Rrjn bij Lobith woensdag op rond 16 meter boven NAP blijft steken. Ais het niet opnieuw hevig gaat regenen, voorziet Rijkswaterstaat daarna een stabilisatie. De hoogste waterstanden in Rijn en Waal blijven dan ruim onder het niveau 02-11-1998

Snelle hulp ! Terecht heeft het kabinet de Aanvankelijke aarzelingen van minister Apotheker (Landbouw), <jver een ruimhartige schaderegeling voor mensen en bedrijven die door de wateroverlast zijn getroffen, gecorrigeerd. ( De gedupeerden hebben daar récht op. Experts op het gebied van waterbeheersing menen dat er sprake isvan een uitzonderlijke si* öiatie die ver uitgaat boven een rtormale afwijking van het gemtd< elde aan. wateroverlast. In die zin i; het woord ramp niet overdreven c n moeten de getroffenen naar be1 oren worden geholpen. Het lis' overigens opvallend dat in een land als Nederland dat zijn fssm ontleent aan de strijd tegen het water, de waterbeheersing binden de dijken — in de polders en langs de vele riviertjes ca kanalen 4 - geen gelijke tred heeft gebouden met stedelijke, industriële en technische ontwikkelingen. 1 Dat nü pas een discussie ont-

staat over het met spoed aanleggen i an grote waterbassins om overtolI ge watermassa's te kunnen opi angen, is op zijn zachtst gezegd \ rat bat na de ervaringen met wat aoverlast in de afgelopen jaren. Dè ! g3èden schade moet overi( ms.jJnel worden vergoed. Dat r loét geen maanden duren. De t ocren in Zuid-Holland bijvoorbeeld hebben nog geen geld ontvangen nadat half september hun oogst door het water is verwoest en ahn hen hulp was toegezegd. Dat VjoonSedd verdient geen navolgjng. ( Van de ministers van Landbouw en Wn Binnenlandse Zaken mag worden geëist dat zij voldoende mankracht inzetten om snel te komen tot een inventarisatie en taxatie van de schade. j Niets; is zo ergerlijk als het bieden van uitzicht op een goede sehaojeregding om de uitvoering daarvgn vervolgens door bureaucratische onmacht te laten traineren

Staatssecretaris vindt dat Duitsland moet helpen bij wateroverlast Den Haag — De Nederlandse regering moet Duitsland betrekken bij het verbeteren van de waterhuishouding, vindt staatssecretaris De Vries van Binnenlandse Zaken. Hy meent dat, nu de dreiging van het overvloedige water steeds meer van de rivieren uit het oosten komt. Duitsland ook het nodige moet doen. „Dit hoort bij een stukje Europese solidariteit. Wij moeten niet iedere keer met de problemen van de grote rivieren die via Duitsland in Nederland uitmonden, worden opgezadeld." van 1993 en 1995. In het Noord-Limburgse Horst hebben onbekenden een stuw in het Peelgebied vernield. Twee waterlopen stroomden daardoor over. Het overtollige water bedreigde in de nacht van zaterdag op zondag zestig woriingen binnen de bebouwde kom van Horst. De brandweer sleepte ijlings zandzakken aan, maar kon niet voorkomen dat viji' huizen water binnenkregen. Ook het oosten van Brabant heeft last van het regenwater. Bij Oirschot is het riviertje de Beerse op

Algemeen Dagblad

sommige plaatsen buiten de oevers getreden. Akkers en tuinbouwpercelen staan onder water. Om de gevangenis in Vught tegen het water te behoeden, is het stroompje Broekleij afgedamd. Zaterdag en in de nacht op zondag is in Oost-Brabant 40 millime- Wegen afgezet ter regen gevallen, drie keer zo- Door de regenval van zaterdagavond liepen in de Belgische proveel als voorspeld.

Militairen Het ministerie van "Defensie houdt tweeduizend militairen gereed voor de strijd tegen de wateroverlast in het noorden van het

vincies Antwerpen, Vlaams-Brabant, Oost-Brabant, West-Vlaanderen en Limburg tientallen huizen en kelders onder en moesten wegen worden afgezet.

02-11-1998

Rivieren zijn nu het zorgenkind Van een onzer verslaggevers

ROTTERDAM - Terwijl de wateroverlast in het noorden van het laad langzaam afneemt, stij gt het peil in de grote rivieren tot beangstigende hoogten. Het water komt uit Duitsland en Zwitserland. Vandaag wordt in die landen droog weer verwacht, maar morgen dreigt in Duitsland weer regen. Rijkswaterstaat verwacht dan in de Rijn bij Lobith een peil van 15,70 meter. Een verdere stijging ligt in het verschiet. Bij Lobith, Arnhem, Kijmegcn en Tiel stond het rivierwater gisteren al op de kades. Bredeweg en Grafwegen, gehuchten die bij de gemeente Groesbeele (Gld) horen, zijn gisternacht onderwater gelopen. De gevolgen bleven beperkt, Rijkswaterstaat in Limburg verwachtte vannacht bij Borgharen een waterpeil van 44,80 meter.

Vandaag zal het water er zakken, is de hoop. De Aa en de Dommel zijn op verscheidene plaatsen buiten hun oevers getreden. Akkers en tuinbouwpercelen staan onder water, huizen en bedrijven liepen waterschade op. Het huis van bewaring in Vught werd ook bedreigd. Toch wordt de situatie in Oost-Brabant als "stabiel' omschreven. Het waterpeil in het noorden van Nederland zakt. In Friesland zijn alleen nog problemen in de zuidwesthoek. Wel worden de dijken bewaakt en versterkt, omdat zij zijn verzadigd met water en daardoor verzwakt.

Bijeen _ Kritiek was er te horen aan ter gaat in Keufen hei rampenplan ties van in werking, dè overstromingen wordt dat de kHTdèren. meege- het „adres, van de Duitse overdreigen dan een behoorlijk deel . sleurd zijn door het kolkende h«fd, die najaren van overstak van de binnenstad blank te zetten. .. water. Bij Würzburg ver- mingen nog steeds geen werk In allerijl werden gisteren in Keu- dween een tweejarige jongen heelt gemaakt van het aanlegen bij Wolfenbüttelln NecTer- , gen van opvangbekkens tuslen barrières van zandzakken opgesaksen worden een vijf- en zes- , sen Basèl en Luowigshaien en worpen en loopplanken aangelegd. jarige jongen vermist. Ieder in dé^Üiièr gelegen delen, van : Bewoners werd aangeraden al hun ' spullen op de hogere verdiepingen van hen was in de tuin van een de Rijn. huis dat naast een wüdstrote brengen. De kelders van hondermende beek lag. • '•'• In Koblenz en Keulen wordt ver- den huizen liepen al vol. wacht dat delen van de binnenstad hedenochtend onder water zullen Kinderen vermist lopen. In Trier aan de Moezel steeg het peil gisteren een- volle meter Elders in Duitsland zijn ook vele binnen 24 uur en al dat water voegkleine riviertjes en beekjes ver buide zich bij Koblenz ia de Rijn en ten hun oevers getreden. Drie zorgde voor een plus-9 meterpeü in kleine kindereniwerden gisKeulen. teravond oiojf-"Vermist, onVan onze verslaggevers FRANKFURT, maandag Grote delen van Duitsland maken zich vandaag op voor extreem waterstanden van de belang:e rivieren. Het waterpeil van Main en Moezel zal vanmot-

land. De manschappen zijn paraat vanuit diverse kazernes in het land. Zowel zaterdagmiddag als gistermorgen zyn met vier FJ6loestellen verkenningsvluchten uitgevoerd. Ook Duitsland en België kampen met zeer hoge waterstanden. Het waterpeil in de Rijn, Moezel en Main heeft gisteren een kritieke hoogte bereikt. Op grote delen van de Duitse rivieren geldt een vaarverbod om te voorkomen dat de boeggolven van de schepen de doorweekte dijken verder aantasten. In Keulen en Koblenz staan laag gelegen stadsdelen onder water. Met zandzakken en het aanleggen van plankieren probeert men in ieder geval het voetgangersverkeer op gang te houden.

Het Groninger Museum is inmiddels droog en hoopt dinsdag weer open te kunnen gaan. Ook de inwoners van twee ontruimde verpleeghuizen in de stad worden die dag teruggebracht, tn het Martiniziekenhuis aan de Van Swietenlaan worden vandaag weer diensten gedraaid. Onbekenden hebben een stuw bij Horst (L) vernield. Daardoor en door de zware regenval van de afgelopen dagen, zijn gisternacht enkele honderdduizenden kubie. ke meters water in de bebouwde kom van Horst terecht gekomen. Vijf huizen liepen onder water. Uit een weiland moesten enkele pony's worden geëvacueerd.

Knipsel krant A

pagina

Datum

-/f

OSNOV. loog Ü3KUV.

-m

Aanpak wateroverlast samen met Duitsers voor het vèrtóÉ

Jen Haag - De regering moet nadrukkelijk Duitsland betrekken by het verbeteren van de waterhuishouding. Dat vindt staatssecretaris De Vries van binnenlandse zaken. HU meent dat nu de dreiging van het overvloedige water steeds meer via de rivieren vanuit het oosten komt, ook Duitsland het nodige moet doen. „Dit hoort bij een stukje Europese solidariteit", aldus de bewindsman. „Wü moeten niet iedere keer met de problemen van de grote rivieren die via Duitsland in Nederland uitmonden, worden opgezadeld". Het waterpeil in Rijn, Maas en Waal zal de komende dagen waarschijnlijk niet naar alarmhoogte stijgen. Volgens P. Glas, medewerker van het Waterloopkundig Laboratorium Delft, is Nederland toe aan een geheel nieuw Deltaplan. Daarbij moet niet alleenworden gekeken naar de dijken, stuwen en dammen, maar ook naar bij voorbeeld de inrichting van het gebied. De situatie in het noorden en oosten van het land is inmiddels verbeterd. Maar het risico van dijkdoorbraken door verzadiging, vooral in de kop van Overijssel, bluft bestaan. Het waterpeil in de IJssel stijgt door de regenval in het Duitse stroomgebied van de Rijn sneller dan verwacht. Door de wateraanvoer

vanuit Duitsland, Zwitserland en België stijgt het water in de Rijn, Maas en Waal bijna ieder uur. Vanmorgen is darom de Wellekade in Deventer voor het verkeer afgesloten. Bü Lobith, Arnhem, Nijmegen en Tiel staat het rivierwater inmiddels op de kades. Het water in de Maas steeg vanmorgen niet. Rijkswaterstaat verwacht dat het peil in de loop van vandaag zelfs zou dalen. By Borgharen werd vanmorgen een stand gemeten van 44,65 meter boven NAP. De voorspelde hoogste stand van 44,80 is daarmee niet bereikt. Rijkswaterstaat heeft berekend dat de hoogste stand van de Rijn bij Lobith woensdag op rond de zestien meter boven NAP blijft steken. De hoogste waterstanden in Ryn en Waal blijven dan ruim onder het niveau van 1993 en 1995. In het Noord-Limburgse Horst hebben onbekenden een stuw in het Peelgebied vernield. Zestig woningen werden bedreigd. De brandweer sleepte snel zandzakken aan, maar kon niet voorkomen dat vijf huizen water binnenkregen. In Groesbeek hebben het afgelopen weekeinde twee laaggelegen dorpjes korte tijd blank gestaan. Om de gevangenis in Vught tegen het water te behoeden, is een stroompje afgedamd.

...

Den Maag - Het kabinet heeftidej pen en zware ongevallen (WTSJlJ ooslcn van Noord-Hollarid, de f ijsscl, het zuiden van Drenthe til cen deel van Groningen. Voor &| wordt een aparte'oogstscha'

^ r d öp^ct'loord- g * ^ " 1 if.jhet tlOÖrden van Overruiyypcr.BBÖt'noord-Drenthe en 8 friet schade' buiten die gebieden, iaii^^MM«x-....«- ,•.-•.

•

r

. *

••-A-i

voor gOTai

""e opruimkos-

i n n c l algemeen geldt dat er geen tcgcmoetkoming is voor schade die te vermijden zou zijn geweest, waartegen een verzekering is ar te sluiten of die op anderen verhaald kan worden.

De regenval in deze gebiedCT k a n . M Ö M j S l t f schadegebied waar de Wet tcge- Regeling oogstschadc den beschouwd als 'een uSCzohderUfcAj^tnJeÜtorning schade bij rampen en Voor agrarische bedrijven in de rest natuurverschijnsel dat zrch.mtode*,diï&i»aro;ongevallen van toepassing is, zal ;VanJ^ederland zal minister Apotheker eens in de 125 jaar voordoet', het crfW-SJtóelHe regeling gelden als in delen een compensatieregeling ontwerpen rium dal in de wet wordt gébantéttd^fWui Zuid-Holland, Zeeland, Noord'yoorjehade aan de oogst. Deze regevoor aanwijzing als rampgeWedijpe^jffi^Brabant op •-.-.7 ,Ten Limburg•>waar . r 13 •.-.en 14 Ün'gzS globaal dezelfde zijn als die in precieze grenzen van het «ptember extreem veel regen viel. Als (993 e n ,994 j s toegepast voor de landworden nog vastgesteld.';- _ _iT ideionyenekerbare schade boven het , , | ^ w i n Noord-Nederland en Noordven (ook agrarische) als particulieren tönip$lb<sdrag van 1000 gulden (parti-! Holland het schadegebied kunnen èWCtégem* ^iffïfflfröpeclievelijk 2000 gulden „ E , a l per bedrijf en per gewas een koming krijgen voor onveraékerbjre,^ (bedrijven) uitkomt, is een legemoclW ? 8 e n risic0 SeId<:". , v a n 3.° P r .°«. nt v a " onverhaalbare en onvermijdbare i ming mogelijk. Die tegemoetkoming t d e t«Ltom™D&- Bijvoorbeeld: bij een die hel gevolg is van de wateroyeftaSKa „ o n j , berekend over het gehele schads • b « l r i i r m e l 1 0 hectare aardappels is 5 Agrariürs die builen de rampgebieden •)•- bedrag, dus inclusier hél drempelbe- i h K t a « v a n d e aardappeloogst verloren gevestigd lijn maar wel schade: hebben; i n g . Bedrijven kunnen een tegemoet-' f ° & * n .. . _, .. P geleden, worden niet aan,hun lol overt* koming krijgen van 65 procent van de • 1 . " e l s C i l n s ' c o v a n d ' 1 b e d r | J r v o o r gelaten. Voor deze categon vastgestelde, onverzekerbare schade 4 vi° aardappeloogst is 30 proccnl van 1 aparte regeling worden f-" Het eigen risico bedraagt dus 35% van/ 1 0 1 " Klar «- d u s 3 hectare. D e resterende de schade met een maximum van „' ; p 2 hectare verloren gegane aardappels f 10.000. Particulieren kunnen bij eenT 't 0 ™'" v o o r vergoeding in aanmerking, inboedelsehade tot f 20.000 een ttge-''4 A l s h e t b e d t i J f n a a s t d e aardappels ook « t i j éeh eigen risico van 30%; de Euro- moetkoming van 90% krijgen. Over do n 0 8 a n d c r c gewassen verbouwt, geldl inboedelschade lussen de f 20.000:êh-3 daarvoor opnieuw dezelfde regeling.. jreen nituurramp.

7 S % e n v a n inboedefschade

uöfcf^ïï

f 30.000 en f 60.000 wordt dt.'hellfcverV goed. Schade boven de f 6Q.0Q0..wQrdL! niel vergoed. Van anverzekerbaro'-V' v i opstalschade kunnen partlcuHéfen'90S. procent vergoed krijgen,"óngeftht de S ; hoogte van de schade. .•.»" v'<*v •'••'< "~Gemeenten, provincies, wateOchapJKB en andere openbare lichamen kunnen ' een tegemoetkoming vin. 58,5% krijgen voor onverzekerbare schade tórj de-.. '."• infraslructuur,' roerende éri onroerende

Een dagje waterleed op de skates Nümegen — Terwijl in Noord-Nederland hulpdiensten met man en macht werken om hoogwaterrampen te voorkomen, genieten duizenden anderen langs Rijn en Waal van de spectaculair gezwollen watermassa's in de grote rivieren. Zelfs uit Duitsland zijn dit weekeinde velen naar het Rivierengebied getrokken om te kijken naar het wassende water. Te voet, op de fiets, met de auto en zelfs op de skates trekken de watertoeristen in een lang lint over de dijken. Het water reikt nergens tot de kruin van de dijk en staat ook nog aanzienlijk lager dan in 1995. Een duidelyk effect van de versnelde dijkverbetering sindsdien is dat vrijwel nergens achter de dijken kwelwater opkomt.

In Noord-Nederland zijn overal wegen afgesloten om ramptoerisme te weren. De polderdis-.! tricten Betuwe en Groot Maas en Waal vonden dat gisteren nog niet nodig. Daardoor kwamen mensen van heinde en verre naar Gelderland voor 'een dagje water'.

Verrekijkers Ze zijn gewapend met verrekykers, foto- en videocamera's en gezien het grote aantal kaplaarzen voorbereid op veel meer wateroverlast dan in werkelijkheid te beleven is. „We zijn geen ramptoeristen hoor", verzekert een Bilthovense die met haar hele gezin gehuld in zeilpakken over de ó^jk in de Ooypolder wandelt. „We komen gewoon kijken naar een natuurverschijnsel. Dat is voor de kinderen heel interessant".

• •

Interessant is de zondag zeker voor de vele horeca-ondernemerg. De restaurants en cafés' langs de drjken puilen uit. „Ik draai misschien wel de beste dag van het hele jaar tot nu toe. Het is in de hele, natte zomer nog niet zo druk geweest", meent de uitbater van een lunchroom in het centrum van Millingen aan de Rün. Ook op de Waalkade in Nijmegen, die in de nacht van zaterdag op zondag onder water liep, ie genoeg te zien voor de watertoeristen. Een aannemer bouwt een tientallen meters lang plankier op steigers vanaf het hoogste gedeelte van de kade om een restaurantboot in de Waal weer bereikbaar te maken. Een takelbedrijf moest er gistermorgen aan te pais komen om een caravan uit het water te halen die op het lager gelegen gedeel-

te van de kade was bleven staan. De caravan dobberde in de woonbotenhaven. De bewoners konden zich op' tijd redden. Het hoge water" is een topattractie, maar over een ding zijn de talloze dagjesmensen het roerend eens: kijken naar de watermassa in Rün en Waal is leuk, maar kijken naar 'de echte narigheid' in het Noorden is ongepast. „Je begrijpt niet wat die mensen'daar gaan doen", meent de Amsterdamse automobilist S. de Bruiine, die gistermorgen vroeg begonnen is op de dijk bij Tiel en die van plan is tot de Duitse grens alleen maar over dijkwegen te rijden.

Hazen Vóór de dieren is het leed ook niet te overzien. Een handjevol faunabeheerders en vrijwilli-

gers toog dit weekeinde bü Arnhem op pad om met name hazen en konijnen van de verdrinkingsdood te redden. Niet alleen van het wassende water, maar ook van de ramptoeristen die de dieren wegjagen van hun veilig heenkomen. „We hebben zo'n twintig tot vijfentwintig stuks de dijk bij Malburgen op weten te jagen", schat gemeentelijk faunabeheerder A. van der Sluis. „De rest hebben we moeten vangen. We konden niet anders, want die waren volledig de kluts kw\jt. Daarna hebben we ze weer by,de dijk uitgezet". Aan zijn laarzen heeft hij tijdens de achtervolgingen op den duur niet zoveel meer gehad. „Ik heb de sokken niet droog gehouden".

Knipsel krant

Datum

O 5 NOV. 1998

Nederland geniet van hoge water Door Margit Spaak

zondag onder water liep, is genoeg te zien voor de watertoerisNijmegen- TerwijlinNoord-Nederlandhulpdienstenmetman ten. Een aannemer bouwt een tientallen meters lang plankier op en macht werken om hoogwaterrampen te voorkomen, genie- steigers vanaf hoogste gedeelten duizenden anderen langs Rijn en Waal van de spectaculair te van de kade het om een restaurantgezwollen watermassa's in de grote rivieren. boot in de Waal weer bereikbaar te maken. Een takelbedrijf moest er Zelfs uit Duitsland zijn velen gis- pend met verrekijkers, foto- en vi- aan te pas komen om een caravan teren naar het Rivierengebied ge- deocamera's en gezien het grote uit het water te halen die op het latrokken om de hoge waterstanden aantal kaplaarzen voorbereid op ger gelegen gedeelte van de kade met eigen ogen te aanschouwen. veel meer wateroverlast dan in was blijven staan. De caravan Te voet, op deflets,met de auto en werkelijkheid te beleven is. dobberde in de woonbotenhaven. zelfs op de skates trekken de wa- „We zijn geen ramptoeristen De bewoners konden zich op üjd tertoeristen in een lang lint over hoor," verzekert een Bilthovense redden. de dijken. Het water reikt ner- die met haar hele gezin gehuld in Het hoge water is overduidelijk gens tot de kruin van de dijk en zeilpakken over de dijk in de Ooy- een topattractie. staat ook nog aanzienlijk lager polder wandelt. „We komen ge- Maar over een ding zyn de talloze dan in 199S. Een duidelijk effect woon kijken naar een natuurver- dagjesmensen het roerend eens: van de versnelde djjkverbetering schijnsel. Dat is voor de kinderen kijken naar de watermassa in sindsdien is dat vrijwel nergens heel interessant" ;; Rijn en Waal is leuk, maar kijken achter de dijken kwelwater op- De restaurants en cafés langs de naar 'dewchte narigheid' in het komt. dijken puilen uit „Ik draai mis-. Noorden is ongepast.' In Noord-Nederland zijn overal schien wel de beste dag van het , J e begrijpt niet wat die mensen wegen afgesloten om ramptoeris- hele jaar tot nu toe. Het is in de daar gaan doeri," meent de Amme te weren. De polderdistricten hele, natte zomer nog niet zo druk sterdamse automobilist S. de Betuwe en Groot Maas en Waal geweest," meent de uitbater van Bruüne, die zondagmorgen vroeg vonden dat gisteren nog niet no- een lunchroom in het centrum begonnen is op de dijk bij Tiel en dig. Daardoor kwamen mensen van MiUingen aan de Rijn. die van plan is tot de Duitse grens van heinde en verre naar Gelder- Ook op de Waalkade in Nijmegen, alleen maar over drjkwegen te rijland voor 'een dagje water'. Gewa- die in de nacht van zaterdag op den. • •

' H u l p g e n o e g ' -déhui(ügeoverstroimnge, . Den Haag—„Het is natuurlijk ge- -*ïoeh moesten -mensen voor hun makkelijk om te roepen: wat wa-' eigen veiligheid uit hun huizen

ren ze traag, maar voor de meeste Uehaddvrorien.fle.t^eén situ-

gemeenten is dit de eerste keer 'atie die levensbedreigend was. Nu dat ze zoiets meemaken." Dr. M. . •* e r a^een schade. Dat is veel van Duin van het Crisis Onder- : miridër verstrekkend." Maar net zoek Team (COT) relativeert zo de I ^ t o e n *Vn a °°k nu kibbelende kritiek, die hier en daar al is losge- bestuurders, die elkaar verwijten komen op de hulpverlening tij- toeroepen. In 1995 was er kritiek dens de watersnood in het Noor-'! ott»dat Ten Haag' de zaak naar den en Oosten. .„Natuurlijk is zich toe wilde trekken, terwijl nu twaalf uur te veel, maar vreemd is de Drentse Commissaris van de dat niet Je weet nu eenmaal dat Koningin Ter. Beek en de burgemeester van Meppel juist kritiek dit soort dingen langzaam gaat" Het COT is-eén organisatie die is hadden op de trage reactie van opgezet door de universiteiten het ministerie van Defensie. van Rotterdam en Leiden en - ' Die had uiteraard sneller kunnen vaak in opdracht van de over-1 bijspringen, vooral omdat het zoheid - de gang van zaken bü ram-i als later bleek maar om dertig solpen en andere crisissituaties on- daten ging. „Maar er waren hele derzoekt Drie jaar geleden rap- gebieden in het Noorden waar porteerde het COTover de waters- vrijwilligers van de brandweer nood in Limburg, waarbij enkele niets hebben'gedaan en gewoon honderdduizenden mensen ge- in de kazerne zaten te wachten. ëvacueerd moesten worden. Maar Zij zün niet ingeschakeld. Er wadie wateroverlast valt volgens ren helpende, handjes genoeg, Van Duin niet te vergelijken met maar die zijn-niet gevraagd om te •helpen.":

Door Harry van der Ploeg Arnhem—Als het wassende water de uiterwaarden langs de Rijn en IJssel in haar greep krijgt, wordt het tijd met een bootje op pad te gaan om hazen en konijnen van. de verdrinkingsdood te redden. Een handjevol faunabeheerders en vrijwilligers was er dit weekeinde in Arnhem druk mee. Zaterdag gingen de mannen aan de slag tussen de twee bruggen ten zuiden van het centrum van

>'

Hazen en konijnen laten zich niet zomaar redden uit het wassende water Arnhem. Gisteren ging de reis richting IJsseloord tegenover Westervoort. Dankbaar werk was het: zo'n honderd hazen en konijnen konden worden gered op de laatste eilandjes in het verdronken land. Zo nu en dan moest een jager een flinke snoèkduik nemen om een drenkeling te red-

den. Ook werd er veelvuldig gebruik gemaakt van het schepnet „We hebben zo'n twintig tot vijfentwintig stuks de dijk bij Malburgen op weten te jagen," schat gemeentelijk faunabeheerder A. van der Sluis. „De rest hebben we moeten vangen. We konden niet anders, want die waren volledig

De automobilist valt als 'ramptoerist1 door de mand en moet bij de wegblokkade rechtsomkeert maken. Hij neemt zijn verlies sportief op. „Niks aan te doen. We hebben er wel begrip voor." De boosheid die de Ommense burgemeester Kobes via de media ventileerde over ramptoeristen die zich nergehViets van aantrekken, lijkt te werken. Plus de wetenschap dat de politie boetes tot vijfhonderd gulden kan uitdelen aan automobilisten die zich in verboden gebied bevinden. Dat is een paar keer gebeurd. Tot opluchting van de regionale crisisstaf in Zwolle is de verwachte toeloop van ramptoeristen uitgebleven. „Mensen hebben kennelijk hun verantwoordelijkheid ingezien om kwetsbare gebieden te ontzien", concludeert woordvoerder Chris Smit. In de Kop van Overijssel en in het stroomgebied van de Vecht heeft de

•

"••"•"

water dë uiterwaarden langs ae * IJssel en Rijn verovert Eenpaarpiekkenin Arnhem kunnen tijdens die dagen soms ver•" Tassend snel geïsoleerd raken. De de kluts kwüUDaarna hebben we " landtöhg tussen de Rijn en de ze weer bü de dijk uitgezet" Aan" Malburgerhaven is-een berucht zijn laarzen heeft hij tijdens de •' toevluchtsoord voor het kleinachtervolgingen op den duur niet • wild. Berucht, omdat dat soort zoveel meer gehad. Jut heb de plekken geen echte toevlucht bie..••.'•• sokken niet droog gehouden." *"• d e n . " '" -, '." . De hazen- en konijnènvangst be^ '•• Als het water blijft stijgen, zitten hoort tot de jaarlijks terugkeren- - de dieren er als ratten in de val. de rituelen op het moment dat het' " Vandaar de reddingsacties.

Ramptoerist verzint duizend oma's Van onze correspondent OMMEN - De automobilist begint goed. „Ik moet", zegt hij resoluut tegen de politieassistent „op de Markeweg zijn." Dat is mogelijk, maar bij wie dan? „Uh, ik weet niet meer hoe die mensen heten."

•

politie Usselland afgelopen weekein- gingen pal voor onze uitrit staan, de met hulp van stadswachten en terwijl we er met vee doorheen vrijwilligers van Veilig Verkeer Neder- moesten." land (WN) binnenwegen afgezet Het water in de Overijsselse Vecht is Alleen bewoners die zich als zodanig zondagmorgen drie centimeter gekunnen legitimeren, mogen erdoor. daald, maar daarmee is Ommen nog Veel mensen herinneren zich nog . niet uit de gevarenzone, benadrukt hoe hettijdenshet hoogwater in - . burgemeester L Kobes. Ommen 1981 met het ramptoerisme uit de ' vormt'een soort trechter, doordat de hand is gelopen. „Toen was het hier. VechtÜe kegge en het Ommer Kaéén grotefile.Mensen zetten hun naal er samenkomen. Uit Duitsland auto's overal neer, bermen werden is nog veel water onderweg. Bovenkapotgereden. Dat leidde tot veel dien raken dijken verzadigd zodat ze agressie", vertelt Henk Dijk van W N kunnen doorbreken. De meesten van Ommen. de 17 000 inwoners hebben ook van hoger water weinig te duchten. BuiMet een polrtiehesje over zijn jas houdt Dijk de wacht bij de wegaf- •' tendijkszijn vijf boerenbedrijven door het water ingesloten, Als het zetting in de buurtschap Vilsteren. water stijgt, kan het nodig zijn menFietsers en wandelaars mogen er sen en vee te evacueren. Kobes: „We door, automobilisten en motorrijmoeten rekening houden met een ders moeten stoppen. 20-plus scenario." Kobes moet bij alle ernst van het Verjaarspartijtje hoogwater wel lachen om de smoesAl meters vóór de afzetting hangt jes die mensen verzinnen om maar een man met zijn hoofd uit het langs de overstroomde rivier te kunraampje en roept brutaal dat hij nenrijden.„Ineens wonen aan een naar zijn schoonouders moet, Zijn binnenweggetje wel duizend oma's verhaal klopt wel. Bewoner Baarslag waar mensen op bezoek moeten, in is het van harte eens met de strenge plaats van de twee die er in werkecontrole, al moet hij zelf bij de afzetlijkheid wonen. Mensen hebben er ting gasten opwachten voor het ververschrikkelijk veel voor over om een jaarspartijtje van zijn zoon. „In 1981 mooi plaatje te maken. Ik heb nog keken die toeristen nergens naar. Ze

nooit zoveel mensen met een fototoestel of videocamera in Ommen gezien." De gemeentesecretaris komt binnen om de noodverordening te laten tekenen, die het mogelijk maakt de hoge boetes uitte delen. Op de provinciale weg N34 tussen Zwolle en Hardenberg rijdt netverkeer intussen stapvoets door Ommen om het hoge water inde Vecht goed te kunnen zien. Het normaal at fraaie Sallandse landschap is nu helemaal een plaatje.

Extra gebak Ook de Ommenaren zelf willen er niets van missen, want zo hoog heeft het water hier nog niet eerder gestaan. „Ik kom elke dag weleen paar keer over de Vechtbrug, maar nu leg ik de waterstand elke dag vast", zegt een man met videocamera. Bij hotei-restaurant De Zon verwijsteen bord naar parkeerplaatsen onder de brug, maar de brug zelf staat al bijna onderwater. Voor de horeca is het een tegenvaller dat de ramptoeristen zijn thuis gebleven. „We hebben extra gebak ingekocht, maar daar blijven wel mee zitten", zegt een serveerster.

Knipsel

Datum

02-11-1995

pagina

reiging van het water komt nu uit Duitsland Van een onzer verslaggevers

Staatssecretaris wil in polders geen bebouwing Van onze als landbouwverslaggevers gronden. Ook DEN HAAG, het volbouwen maandag met bedrijfsIIe< aanwijpanden of wozen van lage ningen is uit weidegebieden den boze. Riom overtollig vieren moeten water tijdelijk meer ruimte in te 'stallen', is de breedte een van de krijgen om het maatregelen water kwijt te waaraan staatskunnen. secretaris MoniStaatascertaque de Vries ris De Vries (Verkeeren Wawees op kliterstaat) denkt maatsverandeom in de toe• Staatssecretaris komst beter ring, zeespieDa Vrht voorbereid te ...maatregelen... als ontwikkezijn op hevige lingen dje het regenval. urgenter maken om maatreDe wateroverlast in het oosten en noorden van het gelen te nemen orn de waterland toont volgens haar datje huishouding beter in te richer niet meer komt met dijken ten. en het insnoeren van rivieren Premier Kok vroeg zich en waterbekkens. vrijdag tijdens zijn wekelijke Dat betekent volgens De persconferentie al af of de Vries ook dat polders zoveel Nederlandse waterhuishoumogelijk beschikbaar moe- ding nog wel voldoende bij ten blijven om overtollig wa- de tijd is. De Vries is van plan ter te kunnen opvangen en de Tweede Kamer op korte niet moeten worden gebruikt termijn voorstellen te doen.

°" ' "

of verzuipen - Nederland staat met zijn rug naar het water

hoogwaardigheidsbekleders zich naar de bedreigde gebieden. De snel opeenvolgende watercrises In de afgelopen jaren bevestigen de vermoedens dat we niet met louter toevalligheden te maken hebben, vindt de vereniging voor Natuur- en milieu educatie IVN.

door MARTEN WIERSMA Klimaatverandering, mede als gevolg van het broeikaseffect, ingrijpende maatregelen in de stroomgebieden van de grote rivieren, bodemdaling in het westelijk deel van Nederland en stijging van de bodem in het oostelijk deel, meer verhard oppervlak, en afname van de waterberging bouwen in de zomerbedding van rivieren, al deze ontwikkelingen heb-

Bij Lobith, Arnhem, Nijmegen en Tiel stond het rivierwater al op de kades, en het zou nog kunnen stijgen door de massa's water uit Duitsland en Zwiteriand. Toch verwachtte Rijkswaterstaat gisteren dat de alarmfase, die ingaat als het water 16 meter boven NAP komt net niet zal worden bereikt Bij lobrth verwacht Rijkswaterstaat dat de Rijn daar morgen zo om en nabij die 16 meter zal staan. Nu het Duitse water het grootste gevaar is geworden, vindt staatssecretaris G. de Vries van binnenlandse zaken het hoog tijd dat dat land zelf wat meer maatregelen neemt. „Duitsland moet ook het nodige doen", zei De Vries gisteren voor Radio 1. „Oit hoort bij een stukje Europese solidariteit We moeten elkaar niet met de brokken laten zitten." De weersverwachting is voor Duitsland en Zwitserland vandaag redelijk gunstig. Maar morgen dreigt er weer regen. In Noord-Nederland lijkt het gevaar wat te wijken. Op de meeste plaatsen is het water op de aftocht Het Wetterskip Fryslan meldde gisteren dat de boezemwaterstand in Friesland twee centimeter is gezakt Een gunstige waterstand in de Waddenzee maakte het mogelijk meer water te lozen dan was verwacht Daardoor is er bergingscapaciteit vrijgekomen. De Friese waterschappen blijven bezorgd over het zuidelijk deel van de provincie, maar bebouwd

De "Vierde nota waterhuishouding' echter, verschenen in september 1997, biedt voor lang niet alle gesignaleerde knelpunten in de waterhuishouding een oplossing. En waar die oplossing wel wordt geboden zijn de financiële middelen en de noodzakelijke sturing volstrekt onben met de wateroverlast te maken. voldoende. Bij de presentatie meldHet buitenland kijkt met verbaasde de de toenmalige minister van verblik naar Nederland. Wat ooit het keer en waterstaat dat zulks tot de land was dat van de waterbeheertaak van nieuwe regering behoorde. sing zijn handelsmerk heeft geMaar noch in het huidige regeerakmaakt, lijkt nu het land waar enkele koord, noch in de regeringsverklafikse regenbuien al tot de eerder gering, is ook maar één woord te vinsignaleerde crisis leiden. den over de financiering van het waDe oproepen van bewindslieden (on- terbeleid. Het ministerie lijkt te druk der wie de minister-president) voor met Schiphol, Betuwelijn en andere een ander waterbeleid lijken op het aspecten van de 'droge' waterstaat. eerste gezicht sympathiek. De aanDe presentatie van het regeringsleg van gecontroleerde overstrovoornemen met betrekking tot de mingsgebieden is inderdaad nodig, "Vierde nota' is inmiddels van sepevenals een beter benutten van watember naar december verschoven, ter als ordenend principe in de plaen verdere vertraging lijkt niet uitgenologie. Maar dat wisten deze besloten. Het kabinet heeft willens en windsleden allang. De 'Waterwetens de start van nieuw waterbesysteemerkenningen', een studie ter leid (nog) niet te hand genomen. voorbereiding van de 'Vierde nota De noodzaak voor nieuw waterbewaterhuishouding', analyseert de leid hoeft niet te worden aangewatervraagstukken, en biedt daartoond. Geen zinnig mens kan nu voor oplossingen. Het probleem is nog beweren dat er geen drastische bekend, de oplossingen zijn dat ook.

3 11 1 8

Voor de tweede keer in zes weken zijn de crisiscentra ingericht en spoeden bewindslieden en andere

AMSTERDAM - De dreiging van het water lijkt op de meeste plaatsen in Nederland te zijn afgenomen. Maar er loert nog altijd gevaar vanuit Duitsland. Daar steeg het water in de Moezel, de Saar en het Bodenmeer gisteren nog steeds. De rivieren in Duitsland bereiken waarschijnlijk vanmorgen het hoogste peil.

loopt geen gevaar. \ rüu.K3 Twee kleine polderdijken zijn doorgebroken, nadat ze doorweekt waren geraakt Daardoor liepen een polder bij Heeg en een deel van een natuurgebied bij Toppenhuizen onder water. Boeren moesten hun vee in veiligheid brengen, maar evacuaties lijken niet nodig. Het ramptoerisme is binnen de perken gebleven. Wel werd het historische Woudagemaal in Lemmer, dat gewoonlijk te bezichtigen is. gesloten wegens te grote drukte. Ook Groningen kon meer water kwijt dan was verwacht. „Het ziet er momenteel heel goed uit", zei commissaris der koningin Alders. „Overal daalt het waterpeil nu in de kanalen in Groningen. Heef langzamerhand gaan we nu terug naar een normale situatie. We zitten mogelijk maandagavond weer op een normaal peil." In Drenthe en de Noord-Hollandse polders is de situatie ook sterk verbeterd. In Overijssel is het waterpeil gisteren nergens meer gestegen. Maar er blijft gevaar dat doorweekte dijken het begeven, vooral in de kop van Overijssel. Een piloot van een F-16 fotoverkenner van de Koninklijke Luchtmacht zei voor RTL4 dat de beelden van de wateroverlast er op de infraroodfoto's minder ernstig uitzien dan zaterdag. „Maar met het blote oog ziet de situatie er somber uit", aldus de piloot. Bij het Limburgse dorp Horst hebben onbekenden een stuw vernield zodat enkele honderdduizenden kubieke meters water de bebouwde kom binnen zijn gestroomd. Vijf woningen liepen onder water, zestig andere huizen werden bedreigd in de nacht van zaterdag op zondag. Met een provisorische dam werd het gevaar gekeerd.

ingrepen nodig zijn. Ingrepen die buitengewoon on-Nederlands zijn. Het oude adagium 'pompen of verzuipen' zal niet langer zaligmakend zijn. Concepten als 'meegroeien met de zee' en 'ruimte voor derivier"zullen ook hun plaats moeten krijgen. Hierbij moet wel bedacht worden dat integraal waterbeheer meer omvat dan het vergroten van de opslag van regenwater. Internationale afspraken en maatregelen zijn evenzeer noodzakelijk. En hoewel momenteel moeilijk voorstelbaar, Nederland kampt ook met een aanzienlijk verdrogingsprobleem. met ernstige gevolgen voor de drinkwaterwinning en natuur. Ook de kwaliteit van het oppervlaktewater moet hierbij betrokken worden. Grote delen van Nederland kennen een slechte waterkwaliteit, waarbij de vermesting een belangrijke rol speelt Op dit gebied moet er meer met de natuur worden meegewerkt door bijvoorbeeld de aanleg van natuurlijke zuiveringsgebieden. Dat er tot nu toe onvoldoende effectief beleid is gevoerd heeft niet te maken met gebrek aan kennis en inzicht bij kennisinstituten en waterbeheerders, maar veel meer met gerin-

/., ' "

ge aandacht hiervoor bij het kabinet, en een ontbrekend 'waterbewustzijn' in de Nederlandse samenleving. Nederland staat met de rug naar het water. Dat moet veranderen. Door samenwerking tussen overheden en maatschappelijke organisaties. Overheden dienen een krachtig en uitdagend waterbeleid te voeren. Maatschappelijke organisaties, zoals de vereniging voor Natuur- en milieu educatie IVN, zijn allang bezig met het verhogen van het waterbewustzijn. Duizenden vrijwilligers realiseren op honderden plaatsen projecten die daaraan bijdragen. Door herstel en aanleg van natte natuurgebieden, beken de ruimte te geven en verdroging te bestrijden. De noodzaak en de mogelijkheden dringen zich op om in het regeringsbeleid aanzienlijk meer nadruk te leggen op een integraal waterbeleid en het creëren van draagvlak daarvoor. We moesten maar eens beginnen. Marlen Wlersma is projectleider campagne T/Vater Natuurtijk', van de vereniging voor Natuur- en milieu educatie IVN

Kn

pagina

Datum

O 5 NOV. 1998 03-11-1998

Water moet ruimte krijgen om over Gods akkers te lopen Na hevige regenval heeft Nederland onvoldoende bergingscapaciteit. Intussen daalt hel land sneller dan ooit en rijst de zeespiegel.

Annemarie Dekker ziet twee oplossingen: het creëren van 'wetlands' en het terugdringen van de

COr

uitstoot, DE wateroverlast van de afgelopen weken drukt ons met de neus op de feiten: wc hebben in Nederland onvoldoende bergingscapaciteit. In een periode van hevige regenval weten we niet meer waar het water te laten. We kunnen niet blijven pompen want de grote waterbekkens raken ook vol en op de een of de andere manier komt het water, op zoek naar het laagste punt, altijd weer terug. Al gauw overstromen zoveel gebieden dat gesproken wordt van een crisissituatie. Die wordt op dit moment vooral geweten aan de extreme regenval, Inderdaad, 1998 is hard op weg het natste jaar van de eeuw te worden. Maar niet alle ellende is toe te schrijven aan dit 'incident'. De verhouding tussen land en water verandert structureel door het rijzen van de zeespiegel en het dalen van het land. Beide processen verlopen angstaanjagend snel.

Trouw

Steeg eeuwenlang de zee met maar 3 tot 5 centimeter per eeuw, gedurende de laatste honderd jaar is dal wereldwijd 10 tot 25 centimeter. In de toekomst zal het tempo nog toenemen. Tot 2050 stijgt de zee nog zo'n 20 centimeter, in de tweede helft van de volgende eeuw komt daar nog 30 centimeter bij, zo voorspelt het Intergovernmental Panel on Clünate Change (IPCC). Zijn dit op zich al verontrustende cijfers voor de lage landen, nog ernstiger wordt het als ook de bodemdaling in beschouwing wordt genomen. Gemiddeld daalt de Nederlandse bodem zo'n 40 centimeter per eeuw. ]n Nederland doen zich echter grote verschillen voor. Het zuidoosten van ons land daalt helemaal niet, maar stijgt juist In de dalende helft, pakweg ten westen van de lijn Enunen Bergen op Zoom, vindt daling vooral plaats in klei- en veengebieden. Kleibodcrns dalen met enkele decimeters per eeuw, terwijl veenbodems wel een, soms 1,5 meter per eeuw kunnen zakken. Het is heel moeilijk om in algemene zin iets over het tempo van de bodemdaling te zeggen, omdat deze sterk afhankelijk is van de wijze waarop de grond wordt gebruikt Hoe meer de bodem wordt ontwaterd, bijvoorbeeld om deze geschikt te maken (of te houden) voor de landbouw, de woningbouw of de aanleg van wegen, hoe meer de bodem zal dalen. Een veenbodem, die bestaat uit

03-11-1998

water als vriend

Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM - Het klinkt hard voor degenen die nu met natte voeten zitten of zandzakken voor de deur hebben. Toch is het goed dat het ndg af en toe regent „Het weer werkt mee", zeggen de deskundigen bij raadpleging over de 'schuld' van de wateroverlast. „Het is prettig als het water nog even stijgt, anders is men heel gauw vergeten dat dit volgend jaar weer kan gebeuren." Een groot historisch besef lijlct de Nederlander niet gegeven, want twee jaar na de massale evacuatie van het Gelderse rivierengebied en de overstromingen in Limburg is de drang om in de uiterwaarden te mogen bouwen bijna weer net zo groot als daarvoor. Rijkswaterstaat heeft de grootste moeite om die drift, die niet alleen bij bedrijven leeft maar ook bij gemeentebesturen, te beteugelen. Ook uit het verdere verleden beklijven de herinnneringen maar mondjesmaat. Voorouders stelden zich in op de komst van het water, hadden geen parket dat kon onderlopen of audio-apparatuur die bij een beetje vocht ontregeld raakte: zij hadden een apart trapgat waardoor ze hun spulletjes naar zolder konden brengen. Bij Rijkswaterstaat komen vrijwel dagelijks verzoeken van gemeenten uit

het rivierengebied binnen om te mogen bouwen in de uiterwaarden, zegt het hoofd van de afdeling strategie, milieu en planologie van Rijkswaterstaat district Oost-Nederland, Toine Smits. „Alsof er niets gebeurd is in '93 en '95, Kennelijk wil men daar niet aan herinnerd worden, als je winst kunt maken. Bijna dagelijks komen gemeenten met de vraag om in hun geval een uitzondering te maken voor een bedrijf of project." De druk die locale overheden uitoefenen is erg groot, zegt Smits. En de creativiteit bij het vinden van argumenten ook. „Dan is het weer een gemeente waar de werkloosheid hoog is en de vestiging van een bedrijf in de uiterwaarden 'dus erg belangrijk', dan gaat het weer om uitbreiding van een firma 'die zo goed werk doet'. We hebben ruim vijftig gemeenten in het rivierengebied. Rijkswaterstaat geeft als rivierbeheerder de vergunningen af. Het is ontzettend moeilijk om daarbij je rug recht te houden, want we hebben best begrip voor zo'n gemeentebestuur. Maar je moet een streep trekken. En dat kan alleen als ook het ministerie van Vrom dat doet" In het verleden gaf Rijkswaterstaat te gemakkelijk rivierwetvergunningen af, zegt Smits. „Als het gemeentelijk bestemmingsplan ruimte gaf, kon men al gauw aan de slag. Na de

plantenresten, zal verteren als deze aan zuurstof wordt blootgesteld. Zowel veen- en kleibodems kunnen inklinken als gevolg van het waterverlies. Ook het oppompen van grondwater (bijvoorbeeld voor drinkwater) en mijnbouw (voor gas- of zout-winning) kunnen bodemdaling tot gevolg hebben. Naar aanleiding van de watersnoden en de vooruitzichten van zeespiegelrijzing en bodemdaling, wint de laatste jaren de opvatting terrein dat onze bescherming tegen het water niet meer voldoet In het rivierengebied is nog wel gekozen voor dijkverhogingen, maar voor de langere termijn moeten andere oplossingen worden gezocht Het verhogen van dijken is namelijk een eindige oplossing, want je kunt niet water uit blijven pompen over steeds hogere dijken. In de Hollandse veengebieden zouden, afhankelijk van de sterkte van de bodemdaling, vóór het jaar 20S0 de dijken met zo'n 70 a 120 centimeter moeten zijn verhoogd I De oplossing, zo wordt van verschillende kanten aangedragen, is het water in het land de ruimte te geven. Door middel van dynamisch kustbeheer geven we onze harde verdediging langs de kust op. Tussen Schoort en Bergen is al een stuk uit de duinen geknipt; op Terschelling is bij het Groene Strand een zeedijk geheel en al weggenomen. Dat project is zelfs in de prijzen gevallen. Een aanmoedigingsprijs lijkt het, want de jury meldde dat het teruggeven van cultuurland aan de zee op veel meer plaatsen langs de Europese kusten en rivieren toepasbaar is. En inderdaad, in Nederland althans, staan er meer plannen op waterperikelen van '93 en '95 is gezegd: dat moet afgelopen zijn. We moeten zeer terughoudend omgaan met de ruimte. Alleen iets toestaan als er heel duidelijke redenen zijn: bijvoorbeeld bij werkgelegenheid die met de rivier samenhangt zoals een scheepswerf of een groot overslagbedrijf voor scheepvaart en wegtransport. Voor de rest moet je echt een goed excuus hebben." Overeenstemming vinden met locale overheden en belangengroepen blijkt in de praktijk lastig te zijn, geeft Smits toe. Wat hem betreft is een sterke regiefunctie van de regering nodig. „Je kunt dat niet overlaten aan de vrijblijvendheid van locale overheden." Michel Klei, voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische vereniging, afdeling Hoorn, heeft maar één alinea nodig om de wateroverlast in de Hollandse polders te verklaren. Hij doceert, bijna zonder ademhaling: „We hebben ons altijd tegen het water verzet. Onze verre voorouders legden droogmakerijen aan, daar is het mee begonnen. Zij wilden land aan het water onttrekken. Dat ging goed, zolang ze 's zomers het land gebruikten en 's winters hun 'huiswerk' deden: gereedschap op orde brengen, boerderij opknappen. Ze wilden meer verdienen; daarvoor moest het land langer droog zijn. Dat betekende dat het poiderpeil verlaagd werd, de grond inklonk en de bodem daalde, de dijken kregen van buitenaf een enorme druk te verwerken, die van binnen niet werd opgevangen. De landbouw

stapel om langs de kust de zee binnen te laten. In het rivierengebied moeten de uiterwaarden weer worden vrijgegeven en ook in de poldergebieden kan het water worden ingelaten. Nieuwe natte natuur is in. De kop van Overijssel, waar boeren zijn uitgekocht om hun land te kunnen laten verdrinken, is de koploper van deze "wetiandisering', maar ook voor Noord-Holland liggen zulke plannen klaar. Met al deze plannen worden twee vliegen in één klap geslagen: er komt meer natuur «n er komt meer ruimte voor waterberging. Lijkt de nadruk meestal op natuurontwikkeling te liggen, de noodzaak water te bergen is minstens zo onvermijdelijk. Als we zelf niet kiezen waar we het water willen laten, dan wordt er voor ons gekozen. En als er voor ons gekozen wordt dan veranderen grote delen van laag Nederland in een periodiek 'wetland'. Hoe vanzelfsprekend de ontwikkeling van meer natte natuur ook lijkt, het kan niet de enige oplossing van het Nederlandse waterprobleem zijn. De andere oplossing is cen vermindering van CO,.uitstoot Te gemakkelijk wordt ervan uit gegaan dat de klimaatverandering die de zeespiegel doet rijzen een gegeven is. Het is echter nog geen voldongen feit; de ontwikkeling van het klimaat hebben we voor een deel zelf in de hand, zoals de uitsloot van CO r Het is bekend dat die uitstoot, het broeikaseffect dat de aardatmosfeer uit zichzelf al bezit, versterkt en zo bijdraagt aan de opwarming van de aarde.

derlander stuurt momenteel per jaar 11 ton CO, de dampkring in. Autorijden, vüegen, gebruik van elektriciteit uit een kolengestookte centrale, koken en een huis verwarmen met gas, het draagt allemaal bij aan deze uitstoot. Op de klimaatconferentie in Kyoto hebben de landen van de EU zich gebonden aan een vermindering van de CO,-uitstoot met maar liefst 15 procent. Deze doelstelling lijlct niet erg realistisch. Voorlopig neemt de uitstoot van CO, alleen maar toe. De stijging van de temperatuur hebben we voor een deel zelf in de hand. Dat geldt ook voor de toename van neerslag. Voor Nederland wordt voorspeld dat de trend naar meer neerslag zal doorzetten. Het KNMI verwacht een toename van de gemiddelde jaarneerslag van 3 procent voor 2050 tot 6 procent voor 2100. Tevens verwacht het KNMI een toename van 'extreme' buien. Net als de stijging van de temperatuur is deze buienactrviteit in verband te brengen met het versterkte broeikaseffect. Bij een hogere temperatuur neemt de dynamiek van de waterkringloop loc: er komt meer water in omloop, door het smelten van ijskappen en gletsjers, en er zal meer verdamping plaatsvinden. De wateroverlast van nu en het vooruitzicht van een aanhoudende problematische relatie tussen water en land, zijn voldoende reden om serieus werk te maken van cen vermindering van de CO,-uilstoot Deze oplossing is net zo onvermijdelijk als de eerder genoemde oplossing van land onder water zetten. Vooralsnog lijkt de eerste oplossing echter minder populair.

Gedurende de afgelopen eeuw is de concentratie van CO, in de atmosfeer maar liefst 30 procent toegenomen. Een gemiddelde Ne Annemarie Dekker Is

land volgebouwd, maar geen ruimte gereserveerd voor het water1;, zegt hoofd rivieriojnde ir. HJ, Opdam. „We hebben geïnvesteerd in riet verkleinen van de kans op overstromingen: dijken werden verhoogd en gemalen vergroot We waren altijd bezig met kansberekeningen, die overigens nooit uitkwamen. De natuur geeft ons steeds ongelijk. Onze opKlei vraagt zich af of we in Nederland lossing zou zijn datje accepteert dat nog wel kunnen omgaan met het overstromingen kunnen voorkomen water. „We moeten het water als een maat dat je zorgt dat er geen schade vriend zien. Het is nu een vijand optreedt. Richt hetrivierengebiedzo waartegen we ons willen wapenen, in dat je voldoende berging hebt om maar we worden nu met de neus op bij hoge rKHerafvoer of grote neerslag de feiten gedrukt En we leggen het niet in de problemen te geraken." af. Waarom zijn we dat vergeten? De manier van denken over dit onJan Leeghwater en Simon Stevin hebderwerp is volgens Opdam in beweben niet voor niets kanalen gegraging. Dat staatssecretaris De Vries ven. Ik weet uit mijn jeugd niet anvan Verkeer en waterstaat zaterdag ders dan dat de uiterwaarden 's winpleitte voor een deltaplan voor de ters onderliepen en datje het vee dus berging van overtollig water, ziet hij half november moest binnenhalen. als een bewijs. Vorige maand richtte Als je de rivier in een keurslijf perst, Wl_ met Rijkswaterstaat en een aankrijg je problemen. Als je een sloot tal universiteiten, het Nederlands dempt, gaat het echt niet minder centrum voor rivierkunde op om het regenen. We hebben geen uitloop plan 'De Rijn op termijn' verder uit te meer. Je kunt nog grotere pompen werken. „Eén idee om de schade van neerzetten, maar als het niet weg kan het water te beperken. Daarbij kun je houdt het op. En krijg je natte voedenken aan een gold evacuatieplan, ten." natuurontwikkeling als buffer, drijDat is ook het verhaal van het inge- vende woningen op palen of terpen. nieursbureau WUDelft Hydraulics, Je kunt creatief met huisvuil omgaan Dit voormalige waterloopkundig la- door daar in het rivierengebied boratorium pleitte eind augustus woonheuvels van te maken, mits dat voor meer ruimte voor de Rijn. Grote- milieutechnisch verantwoord is. We re gebieden in het rivierenland moe- hebben de neiging ons van het water ten voorbereid worden om bij hoog af te keren als er teveel is, maar we water als buffer te dienen. Vooral de maken de ruimte om water op te Usselvallei zal in de DeHtse plannen vangen wel steeds kleiner. We moegeregeld onder overtollig Rijnwater ten weer leven met het water." komen te staan. „We hebben Nederwerd intensiever, het paard werd ingeruild voor een tractor en die is inmiddels weer vervangen door een dagloner, die de polder intrekt en daarin wegzakt Daarom werden sloten gedicht, landerijen verkaveld tot grotere gebieden en kwam de vraag om het peil nog weer verder te verlagen."

Knipsel

Datum

tSHWV. 1S98

Waterschappen willen meer ruimte voor waterbeheer schoon hemelwater, zodat waterzuivegekenmerkt zal worden door korte, hevige buien. De huidige waterhuishou- raars op een constanter aanbod van echt vuil water kunnenrekenen,met ding is niet berekend op zulke pieken. Directeur R. van der Kluit van de Unie aïle efficiencyvoordelen voor het zuiveringsproces van dien. van Waterschappen spreekt van 'een Het nieuwe waterbeheer legt extra natuurverschijnsel waarop Nederland nog niet is ingesteld'. Het antwoord op beslag op de toch al schaarse ruimte. De ruimtelijke ordening zal zich moede wateroverlast moet volgens de _ waterschappen niet worden gezocht in ten aanpassen aan de waterhuishouding en niet omgekeerd. De Unie vindt wil vergroting van de bemalingscapacitcit en verhoging van dijken en kades. 'Je haar 'gedachtegoed' dan ook niet alleen terugvinden in de binnenkort vast te moet het niet hebben over beteugelen, maar over ruimte geven', aldus Van der stellen Vierde Nota Waterhuishouding, maar ook in de Vijfde Nota RuimteKluit. Zoals de rivieren in het Deltaplan grote rivieren meer ruimte hebben lijke Ordening (en in het voorschot daarop, de zogenaamde houtskoolgekregen, zo zouden ook de boezems meer ruimte moeten krijgen. Die ruimte schets). dan worden gevonden in natuurgebieStaatssecretaris De Vries van Verkeer den en 'onbekade' stukken bouw- en en Waterstaat is voorstander van beleid grasland langs de boezems. Het gebruik waarin water meer zijn eigen weg kan van die boezemgebieden als overloop zoeken. Bij de inrichting van Nederland brengt wel teeltschade mèt zich mee, zal volgens De Vries vaker voorrang maar dat hoeft volgens Van der Kluit moeten worden verleend aan water. geen probleem te zijn. Voor boeren in Vorige week werd de Tussenklappcnpnlder (Groningen) benul als overloopgcbicd gebieden die bedreigd worden door verom het Wildervanckslerkanaal te ontlasten. Foto: ANP droging, is al een regeling voor vergoeding van schade ten gevolge van de verVan onze redacteur nallingsmaalregelen die waterschappen Den Haag - De Unie van Waterschappen wil meer ruimte voor het nemen. Zo'n structurele regeling kan waterbeheer: gebieden die in noodgevallen worden gebruikt om tijdelijk ook in het leven Worden geroepen voor boeren die land hebben in de boezemhet water te bergen dat de gemalen en boezems niet meer aankunnen. De grens van de beteugeling van water is volgens de unie bereikt; water- gebieden. schappen moeten wassend water in laaggelegen gebieden weer vrij spel kunnen geven. Vasthouden, niet afvoeren In het waterbeheer van de toekomst ligt De Unie van Walcrschitppcn vindt hel in de Groningse Tussenklappenpolder de nadruk meer op het vasthouden van tijd voor een Deltaplan voor het water- een dijk doorgestoken om de omligwater en minder op het zo snel mogebeheer. De extreme regenval van de gende gebieden te ontlaslen. lijk afvoeren. Dat geldt ook voor stedeafgelopen maanden legt de zwakke De Unie houdt er rekening mee dat de lijke gebieden. De Vinexwijken zullen plekken in het huidige waterbeheersstel- problemen van de afgelopen maanden meer onverhard terrein moeten bevatsel bloot. Er zijn geen gebieden die als in de toekomst niet zo uitzonderlijk ten, zodat hemelwater ter plekke in de reservoir kunnen dienen voor de zullen zijn als wel wordt gedacht. De bodem kan wegzakken. Het water opvang van overtollig water uit de boe- problemen hebben te maken met de wordt dus opgeslagen in de wijken zelf. zem. Tijdens de recente wateroverlast stijging van de zeespiegcl en bodemda- Met dat concept wordt nu al geëxperihebben waterschappen bij gebrek aan ling. De regenval zelf zou wel eens een menteerd in de Utrechtse Vinex-locatie zulke overloopgebiedcn water moeten symptoom kunnen zijn van klimaatver- Lcidschc Rijn. Met het vasthouden van afvoeren naar gebieden die weliswaar andering. De klimaatcommissie van de hemelwater wordt ook een ander dunbevolkt zijn. maar waar niettemin Tweede Kamer suggereerde al in 1996 belang gediend. Het rioolwater zal minde nodig schade werd geleden. Zo werd dat het Nederlandse weer steeds meer der worden aangelengd met relatief -

Wateroverlast

Spanning stijgt rond del Jssel j

03-11-

LWJSCHE e strijd tegen het water hoort bij ons land. We stellen er ons al eeuwenlang tegen te weer en doorgaans met succes. Op het gebied van waterkering hebben we een geweldige reputatie in de wereld opgebouwd. Maar de laatste paar jaar is al enkele malen gebleken dat het met de waterberging minder goed is gesteld. Toegegeven, de regenval van de afgelopen weken en van begin september, was van uitzonderlijk niveau, maar nu ook weer niet zo uitzonderlijk dat we er meteen in grote delen van het land ernstige hinder van moeten ondervinden. Het probleem was dat we onvoldoende ruimte hebben om de tijdelijke overvloed aan regenwater op te bergen.

D

et feit dat we wel een wet op de waterkering hebben, maar niet een wet op de waterberging, w«st er al op dat we dit aspect van de waterhuishouding nogal ernstig hebben verwaarloosd. In een land, waar het water zo'n indringende rol speelt, is dat een kwalijke zaak. Ook in Europees verband, want rivieren zijn nu eenmaal vaak ' grensoverschrijdend, zou daar meer aandacht voor moeten komen. Met een aankomend vorst, die met een kennelijk vooruitziende blik watermanagement tot zijn specialisatie heeft gekozen, moet dat toch mogelijk zijn. Er zijn nog geen persoonlijke slachtoffers gevallen, maar zeker in dit geval zou het niet zo mogen zijn dat de put pas wordt gedempt als het kalf verdronken is.

H

'l\

Van een onzer verslaggevers . . • • . . « DEVENTER/ZWOM - De I Jssel zal de komende dagen het hoge

waterpeil uit 199; zeer dicht naderen en mogelijk evenaren. In de kop van Overijssel en bij Deventer dreigen als gevolg hiervan polders onder te lopen. Bij Deventer zou vannacht de kade overstromen. De binnenstad loopt geen gevaar. Waar het waterpeil in de grote rivieren gisteren niet of slechts licht steeg, blijft het water in de I jssel in hoog tempo wassen. Net als in de polders bij 'Steenwijk worden in de Wilpse kleipolder bij Deventer de dijken nu permanent bewaakt'Morgen Wordt hier een kritieke! situatie verwacht. Iri de polder staan tientallen boerderijen, maar die lopen niet direct gevaar. •••'• • 'Voor de pe-ldere'bij Blijham, Steenwijk.èn»r«iëwiede blijft de toestand zeer zorgwekkend,' aldus het provinciaal crisiscentrum in Zwolle. Hierstaathetwaterbijnaop de marimumhoogte. „Hoewel er veel water wordt weggepompt, daalt het peil niet. Dat betekent dat er nog steeds bijkomt", zegt T. Schuiling van het crisiscentrum. ,,Dat baart ons zorgen. . Nu is de toestand stabiel, maar als de Ijssel blijft stijgen, valt de afvoer weg." Ook signaleert het centrum dat steeds meer. dijken verzadigd raken. In de rest van Overijssel en in Groningen en Friesland is de toestand onder controle. Bij Hardenberg en Ommen kregen de doorweekte dijken minder te verduren, en zakte hét waterpeil licht. Het waterschap sluit'niet uit dat de Vecht de komende dagen opnieuw stijgt. Op Tholen (Z) werden verscheidene stuwen en schutten gesloten, omdat overlast dreigde in de dorpen Sint Annaland en Sint Philipsland. In Zee-

Komend,w ter in Kampe bereiken;'wal als i n 1995 niet worden uitgesloten. Vanaf donderdag wordt e e n noordwestenwind verwacht die h e t fe|té£,ui de IJssel nog extra kan opstuwen. Een kritieke situatie, als in 1995, toen e e n groot aantal 'dijken dreigde te bezwijken, wordt, • overigen» :.niet g ï •vreesd.-.'.lnoiiddelsirftri'deze reg i o d e d i j k e n o p grote schaal versterkt e n opgehoogd", aldus Schuiling.; ,-, _, .,, ., Defensie' laat voorlopig de militairen w'tfèt géft-orrèrt gebied blijven. I a Groningentwérden gisteren- dijkètfvöfstïWga'langs hfet

nimaal 250 militairen blijven ie komende dagen dag en nacht inzetbaar, 2 0 0 0 man staan paraat. D e luchtmacht houdt helikoptegs gereed voor als er dijken doorbreken e n evacuaties moeten volgeB. De Unie van yaterschapp^p pleitte gisteren opnieuw vo*r meer ruimte voor de rivieren. 5gj wil op korte termijn op zoek gaan naar natuurgebieden e n weidepolders die geschikt zijn als opvangbekken bij hoge waterstanden. De waterschappen waarschuwen dat door dergelijke kostbare projecten burgers de komende jaren meer zullen moeten bjtalen. .

Knipsel krant

pagina

Datum

0 5 WW.

Overstromingsgevaar in Duitse steden verminderd DOOR ONZE CORRESPONDENT

Berlijn - Het gevaar voor rampzalige overstromingen was gisteren in het grootste .deel van West-Duitsland verminderd, maah de situatie blijft voor sommige steden gespan1 nen. De komende dagen is bo1 vendien weer regen voorspeld, waardoor de toestand zich weer kan verslechteren. Hoewel de watersnood minder dramatisch is dan die van vijf en driejaar geleden, zgn minstens v(jf mensen, onder wie vier kinderen tussen de twee en vijf jaar, verdronken. Het zwaarst getroffen was Wertheim aan de Main in de deelstaat Baden-Württemberg, waarvan het oude stadscentrum volledig onder water stond. De 3000 inwoners moesten via speciaal aangelegde steigers of met rubber bootjes hun huizen of winkels zien te bereiken, maar de meeste vatten de situatie opvallend laconiek op. „We hebben er mee leren leven", vertelde een winkelier die allang biy was dat de watersnood niet de omvang van die van 1993 en '95 had aangenomen. Toen hebben de overstromin-

gen voor vele miljoenen schade aangericht. Maar gisteravond steeg het water niet meer en zag het er naar uit dat Wertheim er dit keer minder beroerd van afkomt dan vijf en driejaar geleden.

Spannend Ook in Kablenz, waar de Rijn en de Moezel samenvloeien, staat een deel van het oude stadscentrum blank. Maar ook hier leek het tij gisteravond te keren. Terwijl de inwoners van de binnenstad zich opmaakten voor opnieuw een spannende nacht, had de situatie zich gestabiliseerd. De kans bestond dat men vandaag al aan de opruimingswerkzaamheden kon beginnen. Zover kwam het tot grote opluchting van de Keulenaren niet eens in de Domstad aan de Rijn. De oude stad, een uitgaansvvijk met veel kroegen en restaurants, was in '93 en '95 zwaar getroffen, maar is dit keer op het nippertje aan de vloed ontsnapt. In het 30 kilometer zuidelijker gelegen Bonn brak het water in de wyk Bleuel wel door de met zandzakken versterkte dijken. Een aantal bewoners moest met boten geëvacueerd worden.

Cofaouw

03-11-1998

Deltaplan voor Geul en zijbeken op komst Van onze correspondent MAASTRICHT -

De

provincie

Limburg en de regering van Wallonië werken samen aan een Deltaplan voor 'het stroomgebied van de Geul en zijbeken. Dat moet ervoor zorgen dat de piekafvoer van de Limburgse Maas In de toekomst met tien centimeter kan dalen. Een eerste vereiste daarvoor is dat dan de zijrivieren het water langer kunnen vasthouden. "De natuurUjke sponswerking moet terugkeren", zegt G. Kater, hoofd bureau Oppervlaktewater van de Provincie Limburg. Met de uitvoering van het zogenaamde deltaplan zijn tientallen miljoenen guldens gemoeid. Kater spreekt liever over een 'retentieplan'. Momenteel wnrden afvoer-

Cobouw

03-11-1998

'Groterivierenmoeten meer ruimte krijgen' Van onze correspondent

03-11-1998

jgMMH

l

Van onze verslaggevers AMSTERDAM, dinsdag Het ministerie van Defensie houdt de komende dagen nog niim 250 militairen paraBt die kunnen worden ingezet op plekken waar stijgend water nog tot problemen kan leiden. Het grootste gevaar mag dan slag de komende dagen zijn in de provincies Groningen en gunstig. Inmiddels staan in Lobith, Drenthe en in de gemeente Noordoostpolder zijn gewe- Arnhem, Nijmegen en Tiel de ken, in Overijssel en Gelder- rivierkades wel ruimschoots land blijft het waterpeil van onder water. In het Utrechtse LJssel, Rijn en Waal doorstij- Eist vreest het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden gen. Het peil in de IJsscl stijgt dat de buitenste bebouwing het snelst. In Deventer, waar van het plaatsje de kans loopt de Wellekadc gisteren voor onder water te lopen als het verkeer werd afgesloten, Rijnwater nog verder stijgt. De problemen zijn het wordt voor donderdag een hoogte van 6.83 verwacht, nog grootst bij het dijkloze gedeelslechts 27 centimeter onder de te tussen Rhenen en Ameronrecordstand tijdens de waters- gen. Bij Eist lukte het niet nood van 1995. Het water- meer de pas aangelegde kade schap Veluwe heeft daarom van 300 meter tijdig van een besloten permanente dijkbe- beschermende Heilaag te voorzien. De waterkering zakwaking in te stellen, Rijkswaterstaat liet gisteren te gisteren door het hoge waweten te verwachten dat de ter gedeeltelijk in en moest Rijn het voorspelde peil van 16 met plastic worden afgedekt. Staatssecretaris De Vries meter boven NAP niet zal halen. De dienst berekende gis- (Verkeer en Waterstaat) liet teravond dat de rivier morgen zich gisteren in Arnhem en op 15.75 boven NAP zal staan, Ochten uitgebreid informemet een heel lichte stijging ren. Tijdens de watersnood in voor de dagen daarna. De voor- 1995 kwam Ochten vaak in het uitzichten wat betreft de neer- nieuws. Het was de Ochtense

modellen voorde Geul en ztfbeken opgesteld en wordt gewerkt aan omgevingsplannen". De bedoeling is dat het water, dat door de zijrivieren en beken naar de Maas stroomt, zo lang mogelijk wordt vastgehouden. Hiervoor zijn kleine en grootschalige waterbouwkundige werkzaamheden noodzakelijk. "De beken moeten meer ruimte krijgen in de breedte. De rivieren moeten daar waar dat stedenbouwkundig mogelijk is, kunnen meanderen.'' De verbinding van de greppels in het boerenland, die uitmonden in de Geul en andere rivieren, worden afgesloten. Buffers moeten het water langer vasthouden. Open water, ook in de steden, is er het gevolg van", zegt Kater. Voor de uitvoering van de werkzaamheden hoopt Limburg een

AKNBEM - De

wateroverlast

van de afgelopen dagen heeft staatssecretaris De Vries van Verkeer en Waterstaat gesterkt in de opvatting dat er meer ruimte aan de rivieren moet worden gegeven. De Vierde Nota Waterhuishouding, die in december zal worden gepresenteerd, zal daaraan invulling geven. Rijkswaterstaat heeft de situatie rond de grote rivieren nu goed in de hand. "Maar het moet niet blijven regenen", zei De Vries tijderts cen werkbezoek aan het Alarmen Berichtencentrum Rijkswaterstaat Oost-Nederland in Arnhem.

Noodtoestanden, zoals in 1994 en 1995, worden evenwel niet verwacht. "De regio is aanmerkelijk minder bedreigd dan drie jaar geleden", wist de staatssecretaris. De waterstanden zijn minder hoog en op cruciale plaatsen zyn de dijken inmiddels verbeterd in het kader van het Deltaplan Grote Rivieren. Maar het Deltaplan is niet voldoende om het water structureel binnen de dijken te houden. De rivieren moeten meer ruimte krijgen. "We moeten de rivieren niet insnoeren binnen de dijken", zei de staatssecretaris. Een mening naar het hart van Rijkswaterstaat, dat zich al langer hard

Cobouw

fors bedrag te kunnen meepikken van de 225 miljoen gulden die Nederland als subsidie van de Europese Unie ontving. "Daar blijft het niet bij. Elk jaar is een forse injectie nodig", weet Kater. Ontoereikend Hij zegt dat, op termijn, de opgeworpen kades langs de Maas niet toereikend zijn om Limburg voor overstromingen te behoeden. Temeer daar door het broeikaseffect watermassa's worden gemobiliseerd die in de huidige scenario's niet voorzien zijn. Inherent aan het probleem is de erosie in Zuid-Limburg. Het walrr moet op de hellingen kunnen infiltreren. Hiervoor moeten graften en terrassen worden aangelegd. Veel t\jd voor het uitvoeren van de werkzaamheden is er niet. "De verwachting is dat we natte winters krijgen met veel regen en droge zomers. Het lijkt erop, gezien de enorme regenval, dat dit tijdperk begonnen is", stelt Kater. Omdat omringende landen met dezelfde problemen kampen, is volgens hem cen Europese aanpak vereist. maakt voor meer ruimte voor de rivieren. Met de dijkverbetering gaat het intussen naar wens. De werkzaamheden bij Dodewaard zijn als gevolg van de hoge waterstanden gestaakt, maar die worden weer hervat zodra het waterpeil is gezakt. "Normaal gesproken zouden
Roep om ander waterbeheer neemt hand over hand toe Van onze verslaggevers DEK RAAG • De overtuiging dat

de -waterhuishouding in ons land anders moet neemt hand over hand toe. Daarbij gaat het van extra berglngscapacltelt t o t het In hoge mate herstellen van natuurlijke systemen. Ook staatssecretaris De Vries (Verkeer en Waterstaat) vindt dat water het leidend principe moet worden voor de ruimtelijke ordening. De zware regenval heeft het denken nver de waterhuishouding in een stroomversnelling gebracht. Het in toom houden van de rivieren met alleen dijken, dammen en stuwen helpt niet legert telkens terugkerende wateroverlast. Staatssecretaris De Vries heeft al eerder het idee geopperd lage weidegebieden aan te wijzen om

overtollig water tijdelijk te stallen. Dit houdt in dat polders zoveel mogeiyk beschikbaar moeten blüvcn om overtollig water te kunnen opvangen en niet moeten worden gebruikt als landbouwgronden en voor bedrijfsterreinen. Rivieren moeten in haar visie meer ruimte in de breedte krijgen om het water kwijt te kunnen.

Steun Zy wordt in die opvatting gesteund door onder andere burgemeester BU' van Meppel. "We zijn aan de grenzen gekomen van het klassieke waterbeheer. Het wordt tijd dat we aan een nieuw landelijk Deltaplan gaan werken, waarbü we niet alleen naar dijken, .stuwen en dammen kijken, maar ook naar bijvoorbeeld inrichting van het gebied."

Knipsel

pagina

Datum

O 5 NOV. u.-j

Noodmaatregel wateroverlast blijft voorlopig uit Den Haag—Staatssecretaris M. de Vries (Verkeer en Waterstaat) ziet niets in noodwetgeving om overtollig rivierwater te kunnen bergen. Burgemeester Zomerdijk van Ochten opperde dit gisteren om versnelde berging voor overtollig water te bewerkstelligen. Volgens hem is anders op korte termijn opnieuw dijkverbetering nodig. Volgens de staatssecretaris is het niet nodig daar nu zo ad hoc op te reageren. De bewindsvrouw werkt aan een nota over de waterhuishouding in Nederland, waarin een serie maatregelen om wateroverlast te voorkomen. Hierin komt te staan dat naast de uiterwaarden, gebieden die dienen als

een overloopgebied voor de rivieren, nog eens extra bergingsgebied komt. In noodsituaties kan het water dan gecontroleerd overstromen in deze extra bergingsgebieden. De overheid bespreekt nu met de hoogheemraadschappen welke gebieden hiervoor in aanmerking komen. In de nota wordt ook de nadruk gelegd op de inrichting van Nederland in relatie tot de waterhuishouding. Zo moet er bij het bouwen duidelijk rekening worden gehouden met de ruimte die nodig is voor de wateroverloop vanuit de rivieren. Er geldt bijvoorbeeld al een bouwstop voor de uiterwaardgebieden. Die is twee jaar geleden vastgelegd na de

overstromingen toentertijd. Waarschijnlijk gaat er ook voor die extra bergingsgebied en een bouwstop komen. „Hét is in elk geval niet zo dat we gaan slopen in die gebieden die we gaan aanwijzen als extra overloopmogeUjkheid. Maar als we die gebieden niet aanwijzen, zijndie er over vijf of tien jaar niet meer. Dan is alles volgebouwd," zei een woordvoerster van het ministerie. t>e nota over de waterhuishouding van Nederland wordt half december naar de Tweede Kamer gestuurd. Het waarschuwen voor gevaarlijk hoogwater in rivierengebieden kan vanaf volgend jaar sneller gebeuren. Een nieuw systeem bij Rijkswaterstaat maakt het dan

mogelijk om één, en misschien twee dagen eerder dan nu zekerheidtegeven over de waterhoogte in dè Rijn. De voorspellingen zullen ook nauwkeuriger zijn dan de huidige. Omwonenden krijgen dan twee maal zoveel tijd voor het in veiligheid brengen van huisraad of zelfs evacuatie. '• Volgens projectleider Eric Sprokkereef van Rijkswaterstaat is twee jaar gewerkt aan het nieuwe alarmeringssysteem. Het computermodel houdt meer dan zijn voorgangerrekeningmet de regenval en de weersverwachting in de stroomgebieden van de rivier en zijn vertakkingen.

JelULJL-.vanl

GRONINGEN NEEMT SCHADE OP H ^

De Vries wil 'noodwet water Den Haag — Staatssecretaris M. de Vries (verkeer en waterstaat) ziet niets in noodwetgeving om overtollig rivierwater te kunnen bergen. Burgemeester Zomerdjjk van Ochten opperde dit gisteren om versnelde berging voor overtollig water te bewerkstelligen. Volgens hem is anders op korte termijn opnieuw dykverbetering nodig. De staatssecretaris meent dat het niet nodig is daar nu zo ad hoc op te reageren. Op dit moment werkt de bewindsvrouw aan een nota over de waterhuishouding in Nederland, waarin een serie maatregelen om wateroverlast te voorkomen. Hierin komt te staan dat naast de uiterwaarden, gebieden die dienen als een overloopgebied voor de rivieren, nog eens extra bergingsgebied komt. In noodsituaties kan het water daarin dan gecontroleerd overstromen. De Nrjmeegse burgemees-

ter D'Hondt heeft het kabinet vandaag onvoldoende daadkracht verweten. In een brief aan De Vries schryft hy dat uitvoering van initiatieven om'samen met Duitsland de overstromingen van de grote rivieren aan te pakken daardoor blijven liggen. De Vries pleitte in het weekeinde voor samenwerking met Duitsland om hoogwateroverlast te bestrijden. Hrj wist blijkbaar niet dat er sinds de watersnood van 1995 al tal van symposia, congressen en grensoverschrijdende plannen aan dit onderwerp zijn gewgd. . De dreiging van overstroming van de grote rivieren in verschillende delen van Nederland neemt op dit moment nog steeds af. Sinds gisterochtend is alleen de situatie in de Kop van Overijssel en het noordelijk deel van de Veluwe nog kritiek. Ook de situatie in NoordwestOverijssel blyft zorgwekkend.

In Drenthe, Groningen en Friesland lijken de grootste . problemen voorbij te zrjn en ook in Oost-Brabant zrjn de knelpunten beheersbaar. Groningen is gisteren begonnen met de registratie van de schade. Hoe de schaderegeling er precies uit komt te zien is nog onduidelijk. Gedupeerden wordt aangeraden om foto's te maken van de ontstane schade en rekeningen te bewaren. Door een nieuw systeem van Rijkswaterstaat is het vanaf volgend jaar mogelijk om eerder te waarschuwen voor hoogwater in de rivieren. Hét nieuwe systeem maakt, het mogelijk om .één, en misschien twéé dagen eerder,dan nu zekerheid te geven over de waterhoogte in de Rijri.' Omwonenden krijgen dan twee maal zoveel trjd voor het in veiligheid brengen van huisraad of zelfs evacuatie.

Waterpeil vrijwel overal stabiel Alleen in Kop van Overijssel is het nog spannend Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM - In Noordoost-Nederland lijkt het waterpeil zich te stabiliseren. In Groningen worden inmiddels polders leeggepompt die vorige week werden gebruikt om het overtollige water op te vangen. Het water in de Friese boezems is verder gedaald, en ook het water inde Drentse vaarten daalt gestaag. In de Kop van Overijssel blijft het nog even spannend. Het overtollige water in Brederwiede, Usselham en Steenwijk is bijna niet weg te pompen, ook al omdat dit gebied zit met afvoer

vanuit Zuldwest-Drenthe. De stuwen meter stroomt de Wilpse Kleipolder in de watergangen vanuit Drenthe onder, en daarmee een aantal boerworden daarom de komende dagen derijen. 'opgetrokken'. Nadat vorige week en afgelopen Ook het waterschap Veluwe is nog weekeinde het noorden van het land niet uit de problemen. Hier is vanaf in de problemen raakte, begint nu vanochtend permanente dijkbewa- ook het zuiden last te krijgen. De king ingesteld voor de Wilpse en Nij- situatie is evenwel nog nergens krienbeker Kleipolder. De verhoogde tiek. Wel heeft het waterschap waakzaamheid is nodig omdat de Zeeuwse Eilanden gisteren u'rt voorIJsse! voorlopig nog blijft stijgen. zorg de stuwen en schutten rond de Woensdag of donderdag bereikt de dorpen Sint Annaland en Sint PhilipsLJssel hier waarschijnlijk een peil van land gesloten. En in het Brabantse ongeveer 6,70 meter, en veel meer Deume raakte een kunstcollectie emmoet het ook niet worden: bij zeven | stig beschadigd, doordat het riviertje n; De Vlier de overvloedige regenval

KmS

03-11-1998

° P overstroming g

riveren blijft afnemen

In de Noordoostpolder is de situatie rond Tollenbeek nog een probleem. In de kop van OverijsDe kans wordt kleiner dat de sel blijft de situatie onveranderd kritiek rond Brederwiede, IJsselgroterivierenin een aantal delen van Nederland overstromen. ham en Steenwijk. Het crisisteam Sinds maandagochtend is alleen in Deventer sloot gisteren de Welde situatie in de kop van Overijs- lekade in Deventer af voor het sel en het noordelijk deel van de verkeer. Dooreen natuurlijke waterkering voorziet de stad verder Veluwe nog kritiek. geen grole problemen. Rijkswaterstaat acht hel niet Burgemeester Zomerdijk van waarschijnlijk dat de Rijn bij Lobith de komende dagen het peil Echteld pleitte tijdens een werkvan 16 meter boven NAP of hoger bezoek van staatssecretaris De haalt. Gisteravond berekende de Vries van Verkeer en Waterstaat dienst dat de rivier woensdag op voor noodwetgeving om de ber15,75 meier boven NAP zal staan, giiigscapaciteit voor overtollig met een lichte süjging voor de da- water uit te breiden. Volgens Zogen ema. In 1995 werd daar- merdijk moeten waterschappen 16,68 meter gepeild, De verwach- en gemeenten eisen stellen aan de te waterhoogte geeft geen aanlei- capaciteit voor wateiberging in ding om alarm te slaan, zegt Rijks- nieuwbouwgebieden. De Vries bepleitte zaterdag al een deltaplan waterstaat. Op de Veluwe is vanaf vandaag voor waterberging. Noodwetgeving acht zij echter niet nodig. permanente dijkbewaking ingesteld bij de Wilpse Kleipolder en In Noordoost-Nederland lijkt Nijenbeker. Donderdag en vrijdag het waterpeil te stabiliseren en in kan bij Voorst een kritieke situatie Limburg zakt het waterpeil van de ontstaan, als de IJssel boven de Maas. Ook in Noord-Holland, Friesland en Drenthe lijken de zeven meter reikt. grootste gevaren geweken. Daar daalt het water. Waterschap Zeeuwse Eilanden heeft gisteren stuwen en schutten rond Sint Annaland en Sint Philipsland gesloten om die dorpen te beschermen tegen wateroverlast, Het water in de Friese boezem is gisteren verder gedaald. In Groningen worden de polders leeggepompt die vorige week zijn gebruikt om overtollig water op te vangen. Geëvacueerde bewoners niet aankon. Het gaat om schilderen van verpleeg- en verzorgingstevan de arts en kunstenaar Hendrik huizen keerden terug. De provinWiersema. De waarde van de schildecie begint vandaag met een cenrijen loopt in de miljoenen. Hoeveel trale registratie van de schade. Van onze verslaggever

AMSTERDAM

schade het water heeft aangericht, is nog niet duidelijk. De stijging van de Maas in Limburg is gestopt Waarschijnlijk zal het vandaag verder dalen. En de Rijn bij Lobith zal niet alarmerend stijgen, verwacht Rijkswaterstaat Voor woensdag wordt rekening gehouden met een peil van 15,75 meter boven NAP en daar zal de daarop volgende dagen niet veel bijkomen. In 1995 was het peil bij Lobith 16,68 meter.

Knipsel krant

p a g i n a 57

Datum

O5N0V. 1998 i HANDF.T.Sm.VD

03-11-1998

'Wateroverlast noopt tot meer daadkracht9 Door een onzer redactearen NUMEGEN, j NOV. Bij de samen-

werking met Duitsland cm overstroming van de groterivierente voorkomen, „ontbreekt hel Oen Haag aan voldoende daadkracht". Dat schrijft de Nijmeegse burgemeester E. d'Hondt in een boze brief aan bet ministerie van Binnenlandse Zaken. De samenwerking met Duitsland, waarvoor zondag door staatssecretaris G. de Vries (rampenbeslrijding) werd gepleit, is op lokaal en regionaal niveau al sinds 1995 een feit, stelt D'Hondt. Er zün, onder meer vanuit Nijmegen, al meerdere projecten begonnen dié de waterbeheersing moeien regelen. D'Hondt meent nu dat Den Haag snel met subsidies moet komen om de samenwerking kracht bij te zetten. Binnenlandse Zaken heeft één van de subsidieaanvragen waarover de Nijmeegse burgemeester in zijn brief rept inmiddels aan een zogenoemde contra-expertise on-

derworpen. Het gaat om een computersysteem waarbij met digitale kaarten de waterloop kan worden voorspeld. „Nijmegen vraagt twee ton subsidie voor bet acht tun kostende project. Andere regio's hebben tot au toe slechts enkele tienduizenden guldens aan subsidie gekregen voor nieuwe computersystemen. We willen weten wat de meerwaarde van dit systeem is alvorens we er geld aan geven", aldus een woordvoerder, De Duitse overheid en de ministeries van VROM en Verkeer en Waterstaat hebbenfinanciëlebijdragen aan de samenwerking toegezegd, maar Binnenlaodse Zaken heeft sinds 1996 no£ niets gedaan, stelt D'Hondt. Overigens bereikt de Rijn bij Lobith woensdagmiddag het hoogste punt van 15,75 meter boven NAP. Daarna zakt de rivier wcernaar 15,70metcrbovenNAP. Voor vrijdag en het weekeinde wordt een verdere daling voorspeld.

Noodwet voor extra

Het natte weer hoort gewoon bij het klimaat

gaan nog eéhstap verder. Bei£ Se; raörurbeschermingsorgani•.-?«««*• ;"h"i*"'^i>*>'natuurlijke ruimte ;5: leidend prtndpejraoet wbr-'f^'moeten krijgen. "We. hebben i dën voor derulniteHJke or^ v Nederland vergraveh, ingepolt

ROELFIEN SANT.

i'j^t^-TUjiu^-j. -uui«»:,.«»_. j

AMSTERDAM - Het zeer natte weer dat Nederland in zijn greep heeft, is het gevolg van een zogeheten maalstroom die al sinds half sep- • tember boven Nederland hangt. Het is een wind die op een hoogte van 10.000 meter met snelheden van meer dan honderd kilometer per uur waait e n voortdurend zware depressies aanvoert.

"Een dergelijke' maalstroom komt vaker voor, maar zelden zo langdurig. Pas bij eenflinkeoostenwind trekt bij naar het noorden," zegt Harry Geurts, meteoroloog bij het KNMI in De Bilt Overigens heeft, volgens Geurts, het huidige slechte weer in Nederland niets te maken met het broeikaseffect. Hij houdt het er op, net als zijn collega's,' dat veel regen, harde wind en 03-11-1998 onweer "gewoon bij het Nederlandse klimaat horen'. Geurts: "De meeste mensen hebben de snel voldoende waterberging moet neiging rotweer snel te vergeten, Burgemeester Ochten komen in het rivierengebied. „Ervamaar langdurige regen komt 1 pleit voor noodwet ringen met de dijkverbeteringen uit echt vaker voor. En altijd is een 1 maalstroom daarvan de oor1995 hebben ons geleerd dat het overtollig water alleen via noodwetgeving kan. Wij zaak." Van een onzer verslaggeven Gemiddeld valt in Nederland ECHTELD - Het kabinet moet met een hebben op die manier het slechtste per jaar 760 millimeter neerslag, noodwet komen om snel ruimte in dijkvak van Nederland, de Waalbandmaar er zijn forse uitschieters. Zo viel in 1965. tot dusver het helrivierengebiedte realiseren voor dijk bij Ochten, in één jaar kunnen natste jaar van de twintigste de berging van overtollig water. aanpakken. Voordat we in de penarie eeuw, maar liefst 1152 mm. Een Komt die er niet, dan hangt het kwamen, waren we al vijftien jaar jaar later, toen Nederland de natmet voorbereidingen bezig. Tegen kwetsbare gebied bijna onvermijdeste zomer van de eeuw beleefde, werd dat cijfer bijna opnieuw belijk een nieuwe dijkverhoging boven elke nieuwe stap kan op vele manieren herwaren gemaakt worden", reikt 1148 mm. In 1912 werd het hoofd, denkt burgemeester 1027 mm gemeten en in 1852 zegt Zomerdijk. Hij vreest dat die verH. Zomerdijk van Echteld. 1045 mm. Hij' waarschuwde gisteren staatsse- traging ook optreedt bij het creëren Het staat inmiddels wel vast cretaris M. de Vries van verkeer en van ruimte voor overtollig water, als dat 1998 als een extreem jaar zal er geen noodwetgunning komt. worden geboekstaafd. Geurts: waterstaat tijdens haar bezoek aan "Voor De Bilt staat de teller dit He Betuwse gemeente, dat er heel • Pagina 9: Het water als vriend jaar tot dusver op 1000 millimeter. Maar er zijn gebieden in Nederland die daar al ver boven zitten."

Trouw

03-11 -1998

i Nederland moet erkennen dat het water uiteindelijk de baas is VAN ONZE KSDACTEUKEN

AMSTERDAM —Het verhogen van dijken heeft zijn beste tijd gehad. Nederland heeft een beetje verloren van het water. Ook staatssecretaris De Vries van Verkeer en Waterstaat wil water weer de ruimte geven. Misschien wel ten koste van een dorp. Eerst komen er schadevergoedingen. Een dijk lijkt in eerste instantie de beste monierom Nederland te wapenen tegen water. Maar eindeloos verhogen ervan is volgens staatssecretaris M. de Vries van Verkeer en

Waterstaat te duur en technisch niet daar nooit een dorp gebouwd zijn, haalbaar. 'Een dijk verhogen bete- denkt de Vries. 'Maar nu moeten we kent ook een dijk verbreden. Daar is eerst kijken of er in de buurt van Tollebcek een berging te vinden is. Om vaak geen mogelijkheid toe.' De Vries wil water ruimte terugge- te beginnen zoeken we naar "kale' geven. In uiterwaarden en lager gele- bieden. In eerste instantie willen we gen gebieden waar her water bij niet spreken over het ontruimen van overmatige regenval naar loe hele gebieden. Het is nu te vroeg om stroomt, mogen geen gebouwen over het verdwijnen van dorpen te meer komen. Het gevolg is volgens spreken.' de Vries dat in de ruimelijke ordeNederland heeft volgens De Vries ning de gebieden vrijgehouden wor- onterecht gedacht dat het water te den van allerlei andere activiteiten. controleren was. We hebben geDe Vries: "De loop van het water dacht dat we de natuur de baas zouvvordt sturend. Als we een woonwijk den zijn. Met bijvoorbeeld het kanabouwen zal duidelijk moeten zijn of liseren van riviertjes en beken zou Oat gebied niet een waterberging is.' een snelle afvoer van het water geHet plaatsje Tollebeek in de realiseerd zijn. Maar ik zie meandeNoordoosrpolder lijrt op he; diepste ren nu als een goede bescherming tepunt van de polder. Met de huidige gen overlast. De beken worden dan kennis van watermanagement zou weer kronkelende waterwegen

•-•--jcl. We hebben

(,

zee achter hoge 'dÖken;eri''dammen ve'rbor...... ^..gehy,We "pompen ons suf. En :.?'»•-fe;- '°nze economische centra en . fyUTdï''i"'V1néiMoc8tte5 leggen we hot :»>erafïi#2iA e & "W'ÓP^*? plaateen die jZ,he^,yers>i"ori8èr. de zeespiegel /Uggeto WSIÜfceh' almachtig. En _^.„..... ../Jrmocht er iets^-mls gaan, dan . Zomerdtlkwees 'noemen we dat gewoon een nat|jd«iui;è|n. batók^'tmnTamp", hekelt directeur Naj,-...... -iescherrn1ng.yanhet'WNP Braakhekke.V.^..••; ..!;vóörjï©ri-',iYHet kari verkeren in ons land., ratolt.iatlk.^szö stelt hlf.'. Nog, geen maand " i '•- voordat vorigemaand het WestaartlKBoüwing. voordatvorigemaandhetWest1 Tm«E\"D« -wét- 'land onderliep als gevolg van de ! «c^Jworderi af-;."regeri, 'wilde"rBrjkswaterstaat terstaat .uit het. ; b I e d e n t ! Reden wss dat de waterstand ]voör d é ^ h ^ ' 0 ^ l ^ ' * i : ^ t . V J ^ ' ^ y ^ ' " ' Bia^&ékJce is''dé opi . ."*fM. Y*'*v,-i;.U*»A^"WSHpMinBopgcptejchaal-herstel '" Uitbreiding^vaa-derbemallngs--: van.de/zogenoemde wetland- capicitótlsvolgenïZornerdyk "systemen. In dergelijke syste'V geen ópldssing. De'problèmen ""men zorgt een wetland zelf voor worden daardoor naar lagere de benodigde regulering van '^ovwschoij'rieemt ëéh* wètirr,overieg met de V landhet water als een spons op. ""-"1"1—etvvofc:' B(j'.'tekort aan wateraanvoer, r-ej«n*^teatfhet;:-wetland het--water:

If

ripén'te voorkomen zai ,,v,< __ . LNedèrlarid'natter móeten woridKdéimenuig;vah'.dfrlmr-''^dehi zullen,natuurujke syste, o — e s t é r ^ t j f ^ö-fey..^.;»;,;.,. ^men-.meer. ruimte moeten, krtj;>JIet;Werelff*"Natuur : Fonds-- gent":;-: ?'•'•• • '•''• .. . •

waardoor er meer water opgevangen wordt.' De staatssecretaris overlegt de komende twee weken met Rijkswaterstaat en provincies over een plan van aanpak. Aanpassing van de wetgeving resulteert dan naast een wet op de waterkering in een wet op de waterberging. Het kabinet komt gedupeerden bedrijven en particulieren in het noorden en oosten van Nederland tegemoet. In deze gebieden worde de rampenwet van toepassing, omdat het hier gaat om 'een uitzonderlijk natuurverschijnsel'. Her eigen risico bedraagt voor bedrijven maximaal ƒ 10.000. De boeren in de rest van het land kunnen ook op enige compensatie rekenen. Bedrijven die gehuisvest zijn in de gebieden waar de Wet tegemoetkoming schad e bij rampen en zware ongevallen (WTS) van toepassing is, kunnen een tegemoetkoming krijgen van 65% van de onverzekerbare schade. Het eigen risico komt daar-

mee uit op 35%, maar dat mag de ƒ 10.000 niet te boven gaan. Het kabinet komt niet over de brug als de schade tot ƒ 2000 beperkt is gebleven. Particulieren kunnen bij een inboedehchade tot ƒ 20.000 een tegemoetkoming van 90% krijgen. Over de intnedelschade tussen de ƒ 20.000 en ƒ 30.000 past de overheid 75% bij, terwijl de tegemoetkoming op 50% uitkomt bij de volgende ƒ 30.000 schade. Van onveraekerbare opstalschade kannen zij 90% vergoed krijgen, ongeacht de hoogte van de schade. De rampenwet is van toepassing op het noordoosten van de provincie Noord-Holland, de Noordoosrpolder, het noorden van Overijssel, her zuiden van Drentse met een uitloper naar noord-Drentheen deel van Groningen. De precieze grenzen van het schadegebied moeten echter nog worden vastgesteld.

Knipsel

pagina

Datum

O 5 NOV. 1998

D66 hekelt solotoer premier Kok Trouw

Afspraken gemaaktKritiek op waterbeheer zonder overleg" door Jeroen Hendriks en Menzo Willems DEN HAAG, woensdag Bij coalitiepartij D66 is irritatie ontstaan over het 'solistische' optreden van PvdA-premier Kok. dat hij belangrijke uitspraken

Een groeiend aantal democraten verwijt de minis- ging doen." De D66-fractie ter-president dat hij hen heeft nog geen officieel standingenomen over de hanvoorbij loopt bij het bekend- punt van de premier. maken van belangrijke delwijze De democraten, die het plan kwesties. van Kok ook inhoudelijk niet Zo zijn de democraten kwaad dat Kok vorige week tijdens een werkbezoek onverwacht D66-Iandbouwminister Apotheker het gras voor de voeten weg maaide door een soepele schadevergoedingsregeling voor de ge-

• Premier Kok troffen boeren in het noorden aan te kondigen. „Kok heeft tegen de afspraken in mooie sier gemaakt met de oogstschaderegeling", stelt een verbolgen D66-Kamerüd.

Hulp aan boeren „Apotheker had een paar uur daarvoor telefonisch van Kok te horen gekregen dat er eerst in het kabinet over gesproken moest worden. Nauwelijks staat Kok zelf tot zijn enkels in het water of hij roept dat er hulp moet worden geboden aan de boeren. Zo zonder | overleg met onze landbouw! minister." Ook D66-fractievoorzitter De Graaf heeft zijn ergernis hierover uitgesproken. Ook de aankondiging van ' de premier in Leeuwarden dat getuigen van straatgeweld : straks anoniem aangifte moI gen doen van het misdrijf, is bij een aantal D66-fractieleden volstrekt in het verkeerde keelgat geschoten. „(Jok hier werden wij volkomen verrast door de uitlatingen van de premier", zegt een andere democraat. „Kok had ons vooraf niet gewaarschuwd

zien zitten, zullen vandaag tijdens de behandeling van de Justitie-begroting bij minister Korthals aan de bel trekken over de uitspraken van de minister-president. Volgens hen is ook Korthals zelf niet vooraf door Kok geïnformeerd. Aan de andere kant heeft D66-leidet De Graaf de woede gewekt van de VVD met zijo aanval op hun minister Korthals (Justitie). WD-minister Korthals reageerde gisteren uiterst verbolgen op de frontale aanval van D66-fractïeleider De Graaf, die hem als een luiwammes afschilderde. „De Graaf is een verwend kind dat om aandacht vraagt. Dit is niet goed voor de verhoudingen binnen de coalitie", beet Korthals van zich af. „Ik ben verbaasd dat De Graaf zo snel met kritiek op .mij isgekomen, want over hun vorige minister van Justitie Sorgdrager heb iit van D66 vier j aar lang geen kwaad woord gehoord", aldus de liberaal. „De Graaf is natuurlijk in verwarring door alle kritiek van de groep 'Opschudding' die vindt dat de partij zich meer moet laten gelden en professioneler moet worden" meent Korthals.

AMSTERDAM - Nu het water in grote delen van Nederland langzaam zakt, komt de kritiek op het waterbeheer los. Volgens burgemeester D'Hondt van Nijmegen werkt de Nederlandse regering daarbij te weinig samen met Duitsland. Hij reageerde daarmee op opmerkingen van staatssecretaris De Vries van verkeer en waterstaat. D'Hondt meent dat lokale bestuurders voortvarend te werk zijn gegaan, de afgelopen jaren, maar dat 'Den Haag' het heeft laten afweten. Ook is er kritiek te horen van getroffenen, onder meer in het polderdistrict Betuwe. H. Spies van de veerdienst over de Rijn bij Ingen wil een schadeclaim voor misgelopen inkomsten indienen bij het polderdistrict Betuwe. De veerbaas vindt dat de

04-11-1998

regering

polder de uiterwaarden van de Rijn veel te snel vol heeft laten lopen, waardoor de veerdienst minimaal een week uit de vaart is. Hoewel het water op de meeste plaatsen zakt, is de overlast voorlopig nog niet voorbij: deskundigen verwachten dat het water Lek en Merwede pas vanmiddag of morgen het hoogste niveau bereikt Op veel plaatsen blijft dijkbewaking. Het water in de Maas daalde gisteren langzaam. De stand bij Borgharen was gisterochtend volgens Rijkswaterstaat ongeveer een meter boven het normale peil. Eind van de week zal de Maas volgens verwachting haar oude peil weer bereiken. De gemeente Maastricht heeft de info-posten in de risicogebieden Itteren en Borgharen gesloten. Wel wordt pom-

pen en communicatiemiddelen startklaar gehouden.

Ook het water in de Rijn stijgt nog. Volgens Rijkswaterstaat komt het water vanmiddag bij tobith aan het voorlopig hoogste peil: zo'n 15,75 meter. Het water zal daarna snel zakken naar 15,70 en blijft ook morgen ongeveer op die stand. Vrijdag en in het weekeinde zakt het water verder, voorspelt Rijkswaterstaat. Onder meer bij de gevangenis Nieuw Vossenveld in Vught is uit voorzorg een zanddam gelegd. Maar nergens in Oost-Brabant is echt grote materiele schade ontstaan, stelt de watergraaf. Personeel van de waterschappen bewaakt nog wel voortdurend dijken en kaden in Oost-Brabant. „Om de stabiliteit in de gaten te houden." In de Friese boezem zakte het water ook gisteren met ruim vier centimeter. De schutten en sluizen in watergangen rond de Thoolse dorpen Sint Annaland en Sint Philipsland staan sinds gisteren weer open.

De boerderij onderwater, dat kan toch tfiet? HANNELOESPEN

AMSTERDAM - "Die lul zfln gek geworden. Ze. kunnen niet zomaar een heel gebied onder water laten lopen. Zij kiezen voor reservoirs, maar hadden hun kanalen beter i moeten uitbaggeren. Dan was er niets aan de hand gew e e s t " Akkerbouwer D. Nobel uit de Groetpolder is ziedend. En hij niet alleen. Boeren zijn verbijsterd over het idee hun grond te gebruiken als wateropslag bij hevige regea Het plan is door het Waterloopkundig Laboratorium in Delft ontwikkeld voor Nobels hoogheemraadschap, Uitwaterende Sluizen in Hollands Noorder-

A. Melchior, derde generatie op een familiebedrijf in de Groetpolder, had het bij wijze van grap zelf al bedacht 'Toen in het weekend over de waterreservoirs werd gesproken, zeiden mijn man en ik al tegen .elkaar: 'Nou gaan ze zeker de Groetpolder volgooien'. Zes .jaar geleden was hier al een plan om van de Groetpolder een recreatiegebied met pretpark, haven en golfbaan te maken. En nu dit Schop maar tegen een boer, die voelt het toch niet meer. Die is murw." "Nou ik kan u zeggen: de akkerbouwers hebben het roetslecht. Het land is zeiknat En wij krijgen nog maar een kwartje voor de tarwe, terwijl de koeboeren drie kwartjes voor hun melk krijgen. Laat ze ons een mooie

kwartier. Nobels bedrijf bestaat al sinds 1844. Hij is de vierde generatie die het leidt "Ik ben niet van plan te vertrekken. De heb een schitterende plek en zit niet op een mooie prijs te wachten." Het Waterloopkundig Laboratorium heeft in het nog uit te brengen rapport Levende Berging voor het waterschap drie gebie-, den aangewezen. Het. eerste betreft de polders Beetskoog, Westerkoog en Etersheimerbraak in Zeevang, waar elf boeren wonen en twaalf andere woningen staan. Het tweede gebied is een deel van de Groetpolder ten zuidwesten van Middenmeer, met twintig boerderijen en üen andere woningen. Voorts wordt de vaart Langereis verbreed.

prijs geven, dan zoeken we het drie of vier' generaties het land wel elders." . , !. . hebben.bewerkt Toch vind ik K. Mantel van de agrarische :'he't geen slecht plan. In mijn georganisatie WLTO 'staat niet te bied, in Zijpe en Anna Faulownajuichen', 'maar het hangt er van- polder, staan nu alle lelies buiaf hoe de zaak afgehandeld ten. Als daar water bp komt, heb wordt'. Dijkgraaf S. Steltenpool je een schadepost van een half van het Hollands Kroon - i n het miljard. Dan lom je nu beter een noorden van Noord-Holland - is - eenmalige uitgave van 100 a120 vóór. maar wijst op de kosten: miljoen doen." "Een gemiddeld akkerbouwbeVeehouder Koole uit Oosthuidrijf is vijftig hectare groot Eén zen, meer dan honderd koeien, hectare kost tussen 60 en 70.000 heeft land in de polders in Zeegulden. Reken voor de boerderij vang. Hij gelooft het gewoon zelf nog eens een half miljoen. niet: "Mijn boerderij gaat heleDan kom je voor twintig bedrij- maal niet onder water, dat kan ven op tachtig' miljoen gulden •' toch nier? Dan gaan mijn stallen uit," aldus Steltenpool. onderwater. Er staan ook huizen De betrokken boereta moeten • van burgers. Ook die kunnen ze .officieel nog worden ingelicht niet zomaar onder water zetten. Steltenpool: "Het zal wel een De word er heet noch koud van. emotionele zaak worden omdat Dit kan gewoon niet."

Knipsel

Datum

05IÜ0V. jggg

Trouw

04-11-1996

Nat en droog Deventer Van ome correspondent DEVENTER - Hondenbezitters in de Deventer wijk De Hoven lopen deze dagen graag op de dijk langs de Ussel. Het uitzicht op het verdronken park is de klim in de gure regen wel waard. Bomen staan een centimeter of dertig in het water. Prullenbakken en banken steken er nog net bovenuit. Gevaar voor wandelaars en wijkbewoners is er niet, want de dijk langs de Worp is na het hoogwater van 1995 hoger en breder gemaakt. J a , dat hebben ze mooi gedaan. De zwarte aarde hebben ze zeHs apart gehouden en er als laatste weer bovenop gegooid." zegt een oudere man

met hond. In een zijwand is een gedenksteen gemetseld ter herinnering aan de „krachtige samenwerking van Steenenkamer en Hoven ter bevordering dezer indijking - 1 9 3 1 " . De bewoners van het buitendijks gebouwde tuindorp hebben in dat jaar zelf een dijk opgeworpen om de Ussel tegen te houden. Daar profiteren de huidige inwoners nog van. Aan de overkant van de Ussel staat het water even hoog, maar is er geen dijk om het tegen te houden. De bewoners plukken juist de wrange vruchten van het verleden. Ook hier is - al eeuwen geleden buitendijks gebouwd, maar omdat de kade zo karakteristiek is voor

Deventer wordt een overstroming voor lief genomen. De Welle is over een lengte van zo'n driehonderd meter ondergelopen. De kademuur, nog net zichtbaar, scheidt de snelstromende Ussel van de kade, maar heeft het water niet kunnen tegenhouden. Al sinds het hoogwater van 1993 gaan in Deventer stemmen op om de kademuur met een halve meter te verhogen, maar tot nu toe zonder resultaat De gemeente ziet er, gesteund door veel inwoners, geen heil in om de beeldbepalende kade met een hogere muur te ontsieren. De bewoners vandeWellehebben de pech dat het aangrenzende centrum hoger ligt, zodat er geen noodzaak is voor extra voorzieningen. De kosten van een hogere muur spelen ook een rol, en de vraag hoe vaak de wateroverlast zich voordoet. „Het gebeurt nu elke driejaar in plaats van eens in

Binnenlandse Zaken verlaagt criterium

Waterschade vergoed bij 75 millimeter < regen op een dag j

Algemeen Dagblad

stens 75 millimeter regen in één dag. Tijdens de wateroverlast in het zuidwesten in september lag de lat nog op 100 millimeter in twee da-

gen. Omdat het noorden op veel plaatsen dit criterium niet haalde, maar de overlast net zo erg was, heeft Binnenlandse Zaken tot verlaging besloten. Het ministerie verwacht met behulp van het nieuwe criterium eind deze week de begrenzing van het WTS-gebied tekunnen vaststellen. Het ministerie van Landbouw zal deze week de oogstsohaderegeling verder uitwerken. Verder komen gebie-

04-11-1998

'Regering toont te weinig daadkracht7 d'Hondt: Steun voor plannen tegen wateroverlast blijft uit 1995 zijn echter al tal van grensoverschrijdende plannen aan dit NIJMEGEN - Gebrek aan daadonderwerp gewijd, aldus kracht v a n de Nederlandse d'Hondt. regering staat de uitvoering Hij wijst op het project Samenin de w e g van p l a n n e n o m sa- werking Rijnsteden dat is bem e n m e t Duitsland de over- doeld om internationaal kennis s t r o m i n g e n van d e grote ri- en ervaring uit te wisselen. In Nederland is daarvoor een Europees vieren aan te pakken. budget van 222 miljoen gulden Dat schrijft burgemeester beschikbaar. De organisatie heeft d'Hondt van Nijmegen in een eind 1996 al om subsidie gebrief aan staatssecretaris De Vries vraagd, maar nog steeds niets ge(Binnenlandse Zaken). De Vries hoord. pleitte het afgelopen weekeinde d'Hondt noemt ook het project voor samenwerking met Duits- POLDEVAC. een computersysland om wateroverlast te bestrij- teem dat kan laten zien waar dijk-' den. Sinds het hoogwater van doorbraken dreigen. De Duitse Van onze verslaggevers

woordvoerder Wiel Waelen. Er is in jaren zeventig wel gesproken over de 'Ussélsprong' (woningbouw aan de overkant van de Ussel) maar dat is afgeketst op de enorme infrastructurele voorzieningen. Deventer breidt uit door buurgemeenten in te lijven, zoals Cotmschate en recentelijk Diepenveen. In 1993 steeg de Ussei tot 6.95 meter boven NAP, in 1995 tot 7,10 meter. Het zal dit keer blijven steken rond de 6,80 meter, is de voorspelling. Langs de Worp was het in 1995 met de oude dijk nog spannend. Nu is het hoogwater niet meer dan een leuke bezienswaardigheid. Op de Welle liggen de zandzakken weer langs de huizen opgestapeld. Gemeentewoordyoerder Waelen: „Vervelend, maar er is geen sprake van een levensbedreigende situatie. Hooguit van overlast"

Van onze economische redactie •' DEN DAAG, woensdag Het ministerie van Binnenlandse Zaken beeft gisteren beslaten het criterium voor een waterschade vergoeding te verlagen;.

04-11-1998

In het noordoosten ligt het criterium voor een schadevergoeding in het kader van de Wet Tegemoetkoming Schade (WTS) nu op min-

de honderd jaar. Hoe lang neem j e dat voor lief", vraagt een Deventenaar zich af. Voor Gérard Andrée, uitbater van restaurant 't Ketelbinkie aan de Welle, is dat geen vraag meer. Hij ziet de gevolgen voor de deur. Het restaurant ligt aan de IJssel-kant als een schip in het water. Andrée heeft al afzeggingen gekregen van mensen die bang zijn voor de watermassa. „Als het hoogwater structureel w o r d t zal er toch iets moeten gebeuren. Een hogere kademuur of balken die je kunt opstapelen." Zondermaatregelen wordt het restaurant „met gemak onverkoopbaar wie wil ef nou een zinkend schip kopen?" ' Anders dan bij de Welle en tuindorp De Hoven heeft de gemeente Deventer de afgelopen decennia bij uitbreiding wel rekening gehouden met de waterloop, zegt

overheid en de ministeries van VROM en Verkeer en Waterstaat hebben financiële bijdragen toegezegd, maar door geringe betrokkenheid van Binnenlandse Zaken is er sinds 1996 niets gebeurd. Het Hoogheemraadschap van Uitwaterende Sluizen in Edam wil een aantal Noord-Hollandse polders als wateropvang gebruiken bij dreigende overstromingen. Dat staat in het rapport Levende berging. Het gebruik van de 'overlooppoldeis' moet ertoe leiden dat dorpen aU Beets, Oudendijk en Hobredc voortaan geen last meei hebben van water-

den waar minder regen is gevallen dan 75 millimeter, maar die wel onder water stonden om erger te voorkomen, in aanmerking voor de WTS. Boerenorganisatie LTO-Nederland en haar regionale organisaties zullen het WTSgebied zo groot mogelijk proberen te maken. „We zullen de provincies van zoveel mogelijk informatie voorzien om aan te geven dat Binnenlandse Za-

overlast. De voorwaarde voor bewoners van het noordoosten van Nederland om voor schadevergoeding in aanmerking te komen, is dat er in 24 uur 75 millimeter of meer regen is gevallen. Ook gebieden die onder water hebben gestaan om elders erger te voorkomen, komen onder de Wet tegemoetkoming schade (WTS) te vallen. Dat heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken gisteren bekendgemaakt. Het hoogheemraadschap Alblasserwaard en Vljfheerenlanden beeft verscherpte dijkbewaking ingesteld bij de Lekdijk tussen Everdingen en Nieuwpoort Het schap verwacht morgen de hoogste stand in Lek en Merwede. Ook de waterstand in Noordwest-Overijssel blijft zorgelijk. Veel wegen in het gebied blijven afgesloten en ook het algemeen vaarverbod blijft van kracht. Volgens het crisisteam kan deze situ-

ken grote gebieden tot rampgebied moet verklaren", aldus een I woordvoerder. LTO I doet dit omdat de WTSregeling gunstiger is dan een oogstschaderegelingvoorooeres die buiten bet rampgebied vallen. Intussen heeft het ministerie van Landbouw een speciaal telefoonnummer geopend, 0800-0526, voor gedupeerden die informatie willen hebben over de procedure die bij hét aanvragen van een schadevergoeding moet worden gevolgdIn tegenstelling tot eerder^ berichten worden de schadeformulieren niet automatisch naar de betrokkenen gestuurd, maar kunnen dez£ vanaf volgende week worden opgevraagd bij de gemeenteh di e onder de WTS-regeling vallen. >•

atie nog wel vijf tot zes dagen voortduren. De IJssel stijgt minder snel dan verwacht. De Wellekade in Deventer staat sinds gisteren wel onder water. De gemeente heeft aan omwonenden zandzakken uitgedeeld; De Rijn bij Lobith bereikt vanmiddag het hoogste punt van 15,75 toeter boven NAP, maar Rijkswaterstaat verwacht dat het water in de rivier daama geleidelijk zal zakken. Ook het water in de Maas daalt langzaam. Het hoge water dreigt roet in het eten te gooien bij de televisieintocht van Sinterklaas op 14 november in Wijk bij Duurstede. Het terTein vanwaar duizenden toeschouwers de intocht kunnen volgen, staat blank. Overwogen wordt belangstellenden te adviseren die dag thuis voor de buis te blijven.

Knipsel

Datum

egenbouwers

pagina

0 5 KOV. 133?

oiijkt hier vooralsnog niet zo'n voorstander rvan te zün. "Dan moet het weer het wel toestaan. Kijk, het is duidelp dat we geen week zomer meer krijgen. Maar als de vooruitzichten van dien aard zijn dat je echt kunt werken..Ja, dan moet het maar. Blijft het echter regenen, en blijkt dan datje het merendeel van de nacht maar wat staat aan te klungelen,, dan heeft hef gewoon weinig zin. ber. Een constatering die volgens "Wat dat betreft hebben we geluk. Daarbij komt; de aannemers moe-Hons Ouwerfcerk ten wel de kwaliteit kunnen bieDEN HAAO - 'Het water In het Van der Wal klopt als een zweren- Hoewel wij natuurlijk nog wel met den die bij de opdracht is toegeNoorden en Oosten van het de vinger. De aannemer vreest het grote werk aan de A7 zitten en zegd.' land is aan het zakken.' De me- dan ook dat de koston flink onder de bouw van het Klaverblad bij dedeling In het nieuws is voor druk komen te staan. "De opgelo- llcerenveen. Daar kampen we met Wanhoop P. van Driessum van de dlenst- pen vertraging moet straks met 's flink wat vertraging." kring Friesland van Rijkswa- nachts doorwerken worden inge- Zijn collega Van Driessum -van Dat laatst is geen probleem. Alterstaat nog geen reden de vlag haald. En dat is kostenverhogend. nieuwe werken weet er alles van. thans, dat benadrukt Kon de uit te steken. "De regen houdt Kyk, voor de boeren is er straks HU heeft zojuist een nieuwe plan- Door, projectleider van do bouwvoorlopig nog aan. Het is dan een schaderegeling. Maar voor ning onder ogen gekregen voor de combinatie 't Faen. Deze combiasfalteringswerkzaamheden van natie wordt gevormd door de beook nog niet zeker dat er weer ons..." wegenbouwbedrijven aan de weg kan worden ge- Bij Rijkswaterstaat dienstkring de A7 Joure-Heerenveen, Heervn- drijven Koop Tjuchem, REEF, Ballast Newerkt." Het zUn barre tijden Drenthe is aanzienlijk materiaal- veen-Joure. dam, KWS en Heg'mans. "Het voor wegenbouwers. Vertra- verlies gemold. Van der Zalm: moet droog worden dat is duidegingen of zelfs het stilleggen "Het water heeft voor heel wat ga- 's N a c h t s van het werk zijn aan de orde ten in het wegdek gezorgd. Het Begin oktober is door de bouw- lijk. De nachttemperatuur gaat van de dag. "Ik kan mij niet moet worden hersteld, maar we combinatie 't Faen '99 een begin weliswaar naar beneden, maar bij herinneren dat we ooit eerder weten nog niet wanneer dat kan." gemaakt. Op papier had het zelfs nul graden kunnen we nog werzo veel regen hebben gehad", De gaten in de weg zyn overigens al klaar moeten zrjn. "Maar ja", be- ken. De kwaliteit blijft gegaranverzucht A. van der Wal van niet de enige zorgen voor Van der rust Van Driessum, "kyk eens deerd." • . Aannemingsbedrijf Van " der Zalm. "Ik heb vertraging brj asfal- naar buiten. Sinds vorige week' De Boer erkent dat het allemaal Wal Infrastructuur in Lemmer. teringswerkzaamheden bij Hoogc- woensdag liggen alle werkzaam- beter kan, maar wanhoopt vooralsnog niet. De asfalteringswerkveen. Daar z«n ze aan het frezen heden al stil." Büna één op de drie bedrijven in geweest. Maar het slechte weer En de nieuwe planning voorspelt zaamheden op de A7, moeten voor de wegenbouw ondervindt veel staat asfalteren niet toe. En het eigenlijk niet zoveel goeds. "De de kerst klaar zijn-. De projectlei-' stagnatie door de hevige regenval zal denk ik nog wel enige tijd du- bouwcombinatie heeft nog tot half der heeft goede hoop dat die ihaald. "Het zit van de laatste tijd. Dut constateert ren. Voor de rest is het seizoen december de tijd. Dan moet dit; werk klaar zijn. Er ligt nu eén' ^eriüUJstjS&enj.dat is wel duihet economische Instituut voor de een beetje ten einde." Bouwnijverheid (EIB) in de laat- D. Meijer, hoofd van de dienst- voorstel om 's nachts door te werste conjucttmrtest over septem- kring Friesland, onderschrijft dit. ken. Maar ja..." Van Driessum

ïaaien duimen

'iilshetgaatom licht beus^toetyfél zit ik in dé knoei met m'.n nutkeringsbestekken. Het gaat dan dm het reguliere onderhoudswerk waarbij we de wegmarkeringen jaarlijks wat opfrissen. En dat zit er voor sommige wegen nu niet meer in. Het is wel jammer omdat we juist pu de donkere dagen ingaan, Ik schuif hét onderhoud waarschijnlijk door naar. volgend jaar. Er zit

• WATERSCHADE De Frics-FIcvo- 1 i l , landse Land- en Tuinbouw Orga- ^ **-i, / nisatie (FLTO) schat dat boerenn T// in Flevoland voor 200 miljoenn •' gulden schade hebben geledenn door de wateroverlast. Dat komt neer op een ton per akkerbouwbedrijf. Boeren in de Noordoostpolder zijn hel hardst getroffen door de wateroverlast. Voor hen is de Wet tegemoetkoming schade bij rampen van toepassing verklaard.

. B^feToofdvin de dienst-, kring Groningen, overweegt ook het schuiven met bestekken. "Er zijn werken waarbij we ernstig

Algemeen Dagblad

Dorp in de rivier Door Bert Huisjes FOKTMOND • De golfjes met witte kopjes rollen agrcssieflangs de dijk. De wind geselt het riet. Fortmond linksaf, geeft een bord aan. Maar na een paar honderd meter verdwijnt het zwarte asfalt in de golven. In de verte zwoegt een .motorbootje over de grauwe watervlakte, het veer komteraan. Alt Schoenmaker (55) en Annie Bos (55) springen even later soepeitjes aan boord, waarna schipper Rudy Kuiper zijn weg vervolgt. „We komen nét van gymnastiek", zegt een vrolijke AU. „En nu is hetop naar huis." Dat dat huis alleen nog per boot is te bereiken, och, dat kan voorkomen. ..Kijk Ali, het water is weer gestegen, sinds vanmiddag. Het gaat hard", zegt Annie. AH is niet onder de indruk. „Ik woon hier al 55 jaar en heb dit al wel twintig keer meegemaakt", zegt ze. ,,Mij krijg je niet bang." Boodschappen doen. naar het

twijfelen ot we die nog wel kunnen voorzetten. Ze liggen nu stil.peze week hemen we de definitievn beslissing", reageert Ten Have. ..Een opmerking overigens die b« wegenbouwer Van der- Wal vol~ • ; in goede aarde valt. jever na,-, „."Het is >ite;bedrijfsvoe[Mnheinerde kwa'jgaianderen dan **" Werken aan , tlijk de oparachtgeve'wltconsequentie van zo'n maatregel'neemt. Want per slot van rekening hangt daar een prijskaartje aan."

Asfalt Het schuiven in de planning bü de asfaltcentrales is aan de orde van de dag. Ham de Jong van Aannemingsmaatsebappij Boesewinkel BV in Mook baalt van de wateroverlast. "We merken dat er flink wat werken stSüggen, dat merk je aan onze productie*. Het constant schuiven van planningen moet voorlopig enig soelaas bieden. De Jong verwacht dat heel wat productie in december zal moeten worden gehaald. "Noodzakelijk, omdat de asfaltmolen in januari altijd wordt schoongemaakt. Dat moet ook gebeuren."

Waterschade ruimer vergoed DEN HAAG, 4 NOV. Devoorwa^rde om in het noordoosten voorde Wet tegemoetkoming schade (WTS) in aanmerking te komcnVis dat er in 24 uur 75 millimeter,of meer regen is gevallen. Dat heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Kbninkrijksrelaties gisteren bekend gemaakt. Aan 'de hand van dit criterium hoopt het ministerie eind deze week de Begrenzing van het WTS-gebied vü'st te stellen. Voor de toepassing vijn de WTS in het zuidwesten in september lag de grens bij een heerslag van 100 mm in twee dagéfi.

beeldvan succesvolle samenwerking tussen gemeente, Rijkswaterstaat en vele natuurorganisaDeriviermoet meer ruimte krijgen, tussen de knellende dijties. „De rivier krijgt hier nu alle ken vandaan, vindt Rijkswaterstaat. Bezwaren liggen voor de ruimte en het resultaat is prachhand, want hoe moet het met bewoners van gebieden die dan tig. Natuurlijk, Fortmond vergt onder mogen lopen? In Fortmond, Overijssel, halen ze er de extra aandacht, bij hoogwater leveren we een bootje en springt schouders over op. Al sinds zaterdag is het geen dorp aan, gemeentepersoneel in als schipper, maar die maatregelen moesmaar In de rivier. ten we altijd al nemen voor buitendijkse gebieden." werk of naar school: als de honEr zijn meer maatregelen: in derd-en-vijf inwoners van FortFortmond staat een bluspomp, mond van huis willen moet dat zodat alleen de brandweermenmet de boot. De buurtschap raaksen' maar over hoeven te komen. te zaterdagmiddag de verbinding Voor medische noodgevallen kan met Overijssel kwijt. En de I JsseT een helikopter worden ingeschawast. Elke dag verdwijnt meer keld. De postbode bezorgt per land in de golven. Water rukt op de Duursche Waarden, is te beboot. En hoewel het pontje na zes via achtertuintjes en kelders. schouwen al een van de eerste uur '3 middags niet meer vaart, Doret Voulon (34) heeft net de opvangbekkens in Nederland, kan bijvoorbeeld een hoogzwankinderen aan tafel gezet. Ze waarvoor nu veelvuldig wordt ge- gere vrouw de schipper dag en houdt haar duim en wij svingcr pleit. Sinds enkele jaren is het nacht te bellen. een stukje uit elkaar. „Tot zover buitendijkse gebied nissen Zwol- En Fortmond mag dan af en toe stond het onder de vloer in 19 95 le en Deventer een natuurreserafgesloten raken, nuizen staan er en toen was het extreem hoog wanooit lang leeg. De prijzen zijn ter." Nu staat het water in de ach- vaat waar de rivier vrij spel heeft; een waterbekken zoals er aantertuin. „Het is niet onveilig. Je even hoog, zo niet hoger dan van zienlijk meer moeten komen, leert hiei leven met de rivier. huizen die veilig achter de dijk vindt Rijkswaterstaat. Soms is alles twee weken overstaan, „ Er zijn mensen die dit stroomd. Maar och, dan gooi je Het gebied is zo ingericht dat juist opzoeken", zegt Brandsroa. de diepvries toch extra vol? De door het stijgende water het wild „Als er eens wat ouderen vertrekrest van het jaar is het hier prach- — er zijn wilde grazers — niet ken, staan de jongelui in de rij." tig wonen, en zelfs dit is best kan verdrinken. Rinske BrandGcrard Harraens (44), Inwoner leuk." sma van de gemeente Olst is trots van Fortmond, vindt dat het besef Het gebied waarin Fortmond ligt, op het gebied, en noemt De moet groeien dat derivierde Duursche Waarden een toon04-11-1998

'Dan gooi je de diepvries toch extra vol?'

breedte in moet kunnen. „Juist door alle dijken krijg je steeds zulke hoog water. Het is toch niet erg als er eens wat polders volstromen? Je houdt rekening met het water, gaat bij een overstroming eerder van huls vanwege de vaartijd. En als ik naar avondschool ga en er is 's nachts geen veer, dan blijf ik ergens slapen. Maar hoe vaakkomt dat nu voor?" Volgens buurtgenoot [acob de Jong (3 6) versterken de overstromingen de onderlinge band. „Als de boel onderloopt, helpt iedereen elkaar. Tegen sommige men' sen zeg je gewoonlijk alleen hallo, en nu heb je echt wat te bespreken." Zelfs enkele vakantiegangers laten zich niet afschrikken door dé watermassa om Fortmond. Op camping 't Haasje, waar in '95 de caravans wegdreven, zit M. Th. Kampenga (62) tevreden in zijn caravan bij een zacht snorrend oliekacheltje. De caravans staan sinds drie jaar hoger en zij n verankerd. „Ik vind dit prachtig! Ik kom uit Alkmaar, zoiets had ik nog nooit meegemaakt We zitten geïsoleerd, m>u, gezellig' Ik heb voor mijn tónderen al videoopnamen gemaakt. Laat het buiten maar goed spoken- (k blijf."

Kn

Datum

Kennls

'Incidenten- ' >olitiek bij

Van onze verslaggeefster AMSTERDAM

• loogwaterV Schade agrariërs in noorden en oosten circa 450 miljoen gulden Van onze verslaggevers

ARNHEM - Omdat niemand meer weet hoe ons land in werkelijkheid is ingericht, is bij elke hoogwaterperiode sprake v?*> incidentenpolitiek. Dat zei prof. dr. G. van de Ven, ring. hoogleraar geschiedenis van de - waterstaat aan de Universiteit van Amsterdam, gisteren in Arnhem . op een bijeenkomst over water- overlast Van de Ven wil dat vijf ' deskundigen van de regering opdracht krijgen landinrichting en ervaringen met wateroverlast in kaart te brengen. . Omdat bestaande informatie 'óver hoogwaterbestrijdlng verspreid en niet algemeen toegan""kelijk is, wörtten'telkens dezelfde fouten gemaakt. Van de Ven jioemüe als voorbeeld de recente 'overstroming van liet Groninger Museum. Na het hoogwater in 1995 heeft dé brandweer gewaarschuwd dat de onderste ramen niet waterbestendig waren. De museumdirectie ondernam niets, zodat er onlangs 35 centimeter water in het museum stond. „Een goedkope aanpassing had minstens een ton schade kunnen voorkomen", aldus Van de Ven. De waterstaatdeskundige pleitte voor betere weersverwachtingen met behulp van satellieten. „Harde wind en regen vormen voor Nederland nu eenmaal een gevaar. Stormvloed moet langer van tevoren bekend zijn, want niemand moet zich iets laten wijsmaken: ook Zeeland is niet veilig achter de Deltawerken. Het gaat zeker weer een keer mis." . PvdA en W D willen van de staatssecretarissen G. de Vries (Binnenlandse Zaken)I enM.de Vries (Verkeer en Waterstaat) opheldering over afspraken met Duitsland o m overstromingen te voorkomen. Aanleiding is een brief van de Nijmeegse burge• meester d'Hondt waarin hij schrijft dat er veel grensoverschrijdende plannen zijn o m overstromingen te voorkomen, maar dat uitvoering op zich laat wachten door gebrek aan daadkracht van de Nederlandse reee-

De Noordelijke Land- en Tuinbouw Organisatie schat de totale schade voor boerenen tuinders in Groningen en Drenthe o p zo'n 250 miljoen gulden. Land- e n tuinbouworganisatie GLTO heeft . becijferd dat de wateroverlast in Overijssel en Gelderland de agrariërs ten minste 2 0 0 miljoen gulden kost. De problemen zijn het grootst in Overijssel. De schade bedraagt hier 180 miljoen gulden. . •—»*•- • De situatie in noordwest-Overijssel bleef gisteren kritiek omdat "het w a t e H n dé Ijssét langzaam blijft stijgen. Ook de situatie in midden-Friesland rond MarneMiddelsee is onveranderd problematisch. Het waterpeil van de grote rivieren daalt op de meeste plaatsen gestaag, waardoor alle gebieden in Limburg, Oost-Brabant, Zeeland, Gelderland, Drenthe en Groningen nagenoeg uit de problemen zijn. In de Krimpenerwaard en de provincie Utrecht zijn gisteren door de hevige regenval problem e n ontstaan. Straten in Lekkerkerk, Berkenwoude e n Stolwijk staan blank doordat de sloten zijn overgelopen. In polders rond Montfoort, Linschoten en Zegveld staat het grondwater zo hoog dat kelders zijn ondergelopen. Op zes van de twaalf kleine vliegvelden, die niet beschikken over een verharde baan, i s starten en landen vrijwel onmogelijk geworden. De getroffen vliegvelden zijnTexel, Ameland, Hoogeveen, Hilversum, Seppe e n MiddenZeeland. Slot Loevestein is door het hoge water de komende twee of drie weken onbereikbaar voor het publiek. Het Munnikenland rond Loevestein, het m e e s t oostelijke puntje van de provincie Gelderland, is onder water gezet o m het hoge water van dé V a a l en de Afgedamde Maas een uitweg te bieden.

Het is treurig gesteld met de kennis over de waterhuishouding in Nederland. Bijna niemand weet meer waar de poldergemalen staan, hoeveel water ze kunnen wegpompen of waar hulppompen verkrijgbaar zijn. Daarom ontstaat bij elke hoogwaterperiode weer paniek, constateerde proldr. G. van de Ven, hoogleraar geschiedenis van de waterstaat aan de Universiteit van Amsterdam, woensdag op een bijeenkomst in Arnhem over de samenwerking tussen brandweer en waterschappen. Die kennis was er tot 1990 nog weL Hen medewerken van Rijks-

cent dat dit in zijn leven gebeurt 'Er is een reële kans dat het mis< loopt. Niemand wil daar rekening mee houden, maar de rampenbestrijders moeten dat weL' Regenval, stormen en vloedgolven kunnen niet worden voorkomen. Die weersomstandigheden kunnen zich nu eenmaal voordoen. De vele regen heeft volgens Van de Ven niets met klimaatverandering te maken. Een zeespiegelstijging van twintig centimeter, zoals verwacht in de volgende eeuw, wordt vooral veroorzaakt doordat w e onszelf; onze eigen bodem, naar beneden pompen. 'Dat is niet eens een centimeter per jaar. Wie aan het strand loopt in 2050, merkt daar echt niets

water schiet tekort'. waterstaat hielden de waterstaatskaart bij. Uit bezuinigingswoede is die afdeling opgeheven. •' Prof. Van de Ven vindt dat minister Netelenbos van Verkeer en Waterstaat vijf deskundigen drie jaar de tijd moet geven om een boek te schrijven waarin alle belangrijke gegevens staan die voor de bestrijding van wateroverlast onontbeerlijk zijn. 'Nuttig en toegankelijk voor de brandweerman en de journalist dus geen technische gegevens.' Als voorbeeld van totale onwetendheid over de Nederlandse waterstromen noemt Van de Ven de overstroming in het Gronings museum. 'Niemand weet meer dat al het water uit de provincie Drenthe

onder het Gronings museum door naar de Waddenzee stroomt Na het hoogwater in 1995 heeft de brandweer gewaarschuwd dat de onderste ramen niet waterbestendig waren. Maar de museumdirectie ondernam niets. Daardoor kwam er deze keer 35 centimeter water in het museum te staan. Een goedkope 'aanpassing had minstens een ton• schade kunnen voorkomen', aldus Van de Ven. Hij is ervan overtuigd dat een overstromingsramp zoals in 1953 in Zeeland opnieuw kan gebeuren. "We wanen ons veilig achter de dijken. Maar een stormvloed zoals toen kan opnieuw over de Zeeuwse dijken slaan. Een inwoner van Zeeland loopt een kans van 6 pro-

Overijssel en Gelderland becijferen waterschadS TM • Land- en tuinbouworganisatie overlast in de Kop van noordwest- / / / GLTO heeft becijferd dat de water- Overijssel bleef woensdag kijgek overlast in Overijssel en Gelderland omdat het water in de Ussel I n g - ! de agrariërs ten minste ƒ 200 min • zaamblijftstijgen.Ookdesituaflein kost; Bij de CLTO zijn inmiddels Midden-Friesland rond Mame-I|idruim- duizend schademeldingen dëlsee is onveranderd problemabinnengekomen. Door de water- tisch. Het waterpeil van de grot* ri- ~ " overlast is 11.000 hectare land- - vieren daalt op de meeste plaatsen bouwgrond zwaar getroffen. Vol- - gestaag, waardoor alle gebieden in gens een woordvoerder van GLTO Limburg, Oost-Brabant, Zeeland, in Deventer komen er nog dagelijks Gelderland, Drenthe en Groningen tientallen nieuwe schademeldingen nagenoeg uit de problemen zijn. binnen. De situatie van de water- Canp) •

Gemeenten'gevraagci' om waterplannen

Aan de Kerkweg in Lekker-

Waterproblemen teisteren ook Krimpenerwaard

i/k

ïïSSSjSJ wordt

het

verkeer

en Bergambacht zijn getroffen, 'gen In Bergambacht Staat op sommi- >• * . , zodat de'proge plekken derög centimeter j enoyer«$ii jmHdrarjn opgewater. [j

BERKEi-ENSCHOT - De provincie Noord-Brabant gaat de gemeenten stimuleren waterplannen te maken. Dat moet ertoe leiden dat in perioden van droogte voldoende water overblijft voor de natuur en dat'bij langdurige .regenval oyersr tromingen achterwege blijven. De.. Brabantse gedeputeerde L. Verhe-" 'jjen kondigde' dit gisteren aan op een symposium. De proVöide wil' maximaal een kwart irisjóén gulden beschikbaar stellen om gemeenten te helpen bü het opstellen van.een waterplan. Bovendien is een provinciaal water-adviesteam in het le. ven geroepen. Daar kunnen'in de ' toekomst gemeenten, waterschappen, waterleidingbedrijven, het bedrijfsleven en andere maatschappelijke organisaties tercht met vragen over stedeujk waterbeheer. Steden .spelen een belangrijke rol bü het waterbeheer. In het verleden was het beleid er vooral op gericht om (regen)water zo snel mogehjk af te voeren. De ruimte voor beken en rivieren is gelijktijdig tot een een minimum beperkt. Inmiddels is duidelijk dat dit beleid eerder een averechts dan een positief , effect heeft. "Daarom moet het roer om",'aldus gedeputeerde Verheüen. (ANP)

Schade wateroverlast geraamd op 650 miljoen RUSWUK (ANP) - De schade die de wateroverlast in Nederland tot dusverre heeft veroorzaakt bedraagt al zeker 650 miljoen gulden.

en Drenthe gaat het om zo'n 250 miljoen. De vervoerdersorganisatie Transport en Logistiek Nederland (RN) wijst staatssecretaris G. de Vries van binnenlandse zaken namens haar 7 000 De boeren- en tuindersorganisatie in leden op de schadepost die zij oploFlevoland (FLTO) schat de schade aan pen door stilstand en uitvallende gewassen in de provincie op 200 mil- vraag. De organisatie wil dat de bejoen gulden. Dit bedrag wordt ver- windsman een speciale regeling treft goed via de Wet toepassing schade die ook in de toekomst bij crisissituabij rampen (WTS). De schade aan ties mogelijkheden biedt voor geduboeren- en tuindersbedrijven in Over- peerde vervoerders. ijssel bedraagt zo'n 180 miljoen, in Ook gisteren bleef de situatie in de Gelderland 20 miljoen. In Groningen Kop van Overijssel en midden-Fries-

land onveranderd kritiek, maar de wateroverlast nam niet toe. Deze situatie zal nog enkele dagen aanhouden, omdat het water in de Ussel langzaam blijft stijgen. In de Kop van Overijssel blijft een algemeen vaarverbod van kracht Het Waterschap Groot Salland denkt dat het water in de Ussel vanochtend zijn hoogste peil bereikt 1,95 meter boven NAP. Onverwacht zijn ook in de provincie Utrecht tientallen kelders ondergelopen, evenals in de Krimpenerwaard. Daar staan in sommige dorpen straten en kelders blank.

De Rijn bereikte gistermiddag rond vier uur bij lobrth zijn hoogste punt 15,75 meter. Rijkswaterstaat verwacht dat het peil vrijdag is gedaald tot 15,25 meter. In verband met de hoge waterstand handhaaft het Waterschap Veluwe de komende dagen de permanente dijkbewaking in de Wilpse- en Nijenbeker Kleipolder. In Groningen hebben sinds dinsdag ruim 150 mensen gebeld naar een speciaal telefoonnummer. Het is nog onduidelijk hoe deze provincie de schade precies gaat afhandelen. In

Drenthe komt de registratie voer de WTS langzaam op gang. In het Friese dorp Ee, ten oosten van Dokkum, heeft de Vereniging Dorpsbelang haar inwoners opgroepen de vijf akkerbouwers in hun gemeenschap te helpen de oogst te redden. Met vereende krachten zouden zij vijftien hectare aardappelen moeten rooien. De Amsterdamse hoogleraar geschiedenis van de waterstaat prof. dr. G. van de Ven wil dat er een naslagwerk voor watersnood komt, waarop de overheid kan terugvallen in geval van calamiteiten.