NOVA ENTREEBEWIJS
NIEUWSBRIEF VAN DE ENTREEOPLEIDING VAN ROC NOVA COLLEGE JAARGANG 8 – NUMMER 13 – JANUARI 2016
Meer dan opleiden alleen Jesse wil later applicatieontwikkelaar worden. Masoud wil iets doen met autorijden en Bart droomt van een carrière als golfer. Maar opleiden is meer dan een vak leren. Opleiden gaat ook over je voorbereiden op de toekomst. Ontdekken wat je wilt, wat je kunt, en wat je niet kunt. Wie bij ons een opleiding volgt, leert zoveel mogelijk in de praktijk. Op die manier ervaren studenten wat het echt betekent om in de ICT of in de sportwereld te werken. Leren ze waar hun talenten liggen en wat er later van ze wordt verwacht. Belemmeringen Alleen, soms lukt het gewoon niet om opleiding te volgen. Omdat het thuis niet lekker loopt, er gedragsproblemen of geldzorgen zijn, of om andere redenen. En behalve leren lukt er wel meer niet in hun leven, vinden de meeste entreestudenten. Successen behalen, dat is iets voor anderen, denken ze. Als je dit keer op keer ervaart, dan slaat dit een flinke deuk in je zelfvertrouwen.
Vallen en opstaan Jongeren ontwikkelen zich, bij ons groeien ze als mens. Groei begint bij jezelf, bij de vraag wie ben ik? Het antwoord vinden op deze vraag gaat met vallen en opstaan. Onze docenten en begeleiders weten dat, daarom geven zij studenten intensief aandacht. Zij blijven in contact, persoonlijk of als het beter of makkelijker is, via een WhatsAppje. Ook als een student niet meer komt opdagen in de les.
Mogelijkheden Wij vragen studenten daarom altijd wat ze nodig hebben om dit diploma te behalen. Soms is een kleinere lesgroep de oplossing of helpt het om alvast kennis te maken met een niveau 2-opleiding. Soms gaat het om een tweede kans verdienen. Om studenten te laten slagen, kan er veel bij ons. Natuurlijk willen we daar wel wat voor terugzien. Dat zij zich inzetten, en alles doen wat in hun vermogen ligt om dat papiertje te behalen.
Samen Wat dan helpt, is dat wij snel kunnen overleggen met mensen en instanties die, net als wij, de student begeleiden. Ouders of verzorgers, het voortgezet onderwijs, de gemeente, hulpverlening of het stagebedrijf. Iedereen die met onze studenten te maken heeft, hebben wij in beeld. En met elkaar doen wij er alles aan om ze te helpen hun droom te ontdekken en te
3 Sport als leermiddel
Lees verder op pagina 2
6 ‘Horeca en zorg lijken op elkaar’ 7 Schepen met karakter bij
leerwerkbedrijf Chinook
realiseren. Voor welk beroep of welke opleiding ze straks ook kiezen. Leren lesgeven Bart van de Poll golft fanatiek en het liefst maakt hij er zijn beroep van. Hij was daarmee lekker op weg totdat hij merkte dat hij bij zijn vorige school niet in de groep paste en zijn opleiding afbrak. ‘Ik voelde mij een buitenbeentje.’ Bij Entree in Beweging pakt hij de draad weer op om zijn droom te realiseren. Het begon met zo’n plastic golfsetje dat hij als dreumes kreeg. ‘Ik deed niets anders dan balletjes slaan.’ Op zijn vijfde volgde zijn eerste les en nu tien jaar later speelt hij in de subtop bij de Haarlemmermeersche Golfclub. Contactsporten vindt hij te ruw, en ook die schreeuwende ouders langs de lijn zijn niks voor hem. ‘Golf is een rustige sport en daar hou ik van. Je moet vooral jezelf de baas worden, emoties uitschakelen en concentreren.’ Hoewel je na drie keer misslaan van binnen ook behoorlijk kan ontploffen, geeft hij toe. In de toekomst ziet hij zichzelf wel als professional in wedstrijden of als golfleraar. ‘Om die reden koos ik op het vmbo de richting sport, dienstverlening en veiligheid (SDV). Ik heb daar al een jaar stage gelopen bij een voetbalclub maar in de derde ben ik gestopt. Als golfer tussen allemaal voetballers voelde ik mij een buitenbeentje.’ Als hij nu ‘s morgens op school komt, is de sfeer gezellig. ‘De groep is klein en in korte tijd hebben we een band opgebouwd. We doen allemaal aan verschillende sporten, maar er is respect voor elkaar. Ik hoor erbij.’ Dat het niet de hele lesdag door bikkelen is, merkt hij doordat hij zijn aandacht er beter bijhoudt. ‘Bij de theorieles zit je niet alleen in de boeken of achter de computer, maar je kijkt ook eens film of maakt buiten een opdracht. En ’s middag geven sportleraren conditietraining of teamsporten. ‘Ik kijk ook hoe zij lesgeven, daar leer ik weer van.’ De rust zelve Het is dat zijn studieloopbaanbegeleider Debby Hooijveld contact bleef houden via WhatsApp, anders was Masoud (20) waarschijnlijk afgehaakt. In korte tijd ver huisde hij namelijk zo vaak dat zijn opleiding erbij in schoot. ‘Ik kwam altijd te laat’, zegt hij daarover. Voordat hij aan
de entreeopleiding begon, had hij al een studie afgebroken. Gelukkig is het diploma nu binnen handbereik, dankzij de kleine lesgroep waarin hij zat. ‘In mei ben ik voor de theorie-examens geslaagd, dit studiejaar loop ik stage en dan ben ik klaar.’ Die volgorde is niet gebruikelijk en dat het zo ook kan, vindt hij echt goed van het Nova College. Twee dagen per week is hij voor stage bij Place2Be, een ontmoetingsplek voor kinderen en jongeren in de wijk van de Stichting Welzijn Beverwijk. ‘Na schooltijd kunnen ze hier gamen, knutselen, voetballen of we organiseren iets.’
‘Ik voelde mij een buitenbeentje’ Dat je bij Place2be je eigen ding kunt doen en er geen druk wordt gezet, noemt hij prettig. Het past beter bij hem dan het bedrijf waar hij eerder stage liep. De sfeer is relaxt, al moest hij in het begin wennen aan de drukte die kids kunnen maken. Tot zijn eigen verrassing blijft hij rustig en geduldig als er herrie in de tent ontstaat. ‘Het helpt als je kinderen duidelijk vertelt wat de regels zijn en wat je van ze verwacht. Niet twijfelen, want dat hebben ze door en dan luisteren ze minder goed.’ Judith Hijdendaal, kinderwerker en zijn stagebegeleider zegt dat hij het goed doet. ‘Sommige kids vragen mij niks meer, die gaan rechtstreeks naar Masoud.’ Eerst was dat anders en zag ze dat hij los moest komen. Ze verzekerde hem dat ze niets van hem verwachtte, maar dat het belangrijk was om gewoon te komen. Dat hielp. Vandaag draait hij in ‘zijn barretje’ in de ontmoetingsruimte muziek voor de drie jonge dames die daarop dansjes maken, schenkt hij limonade tegen de dorst die je daarvan krijgt en verkoopt hij voor een paar eurocent lekkers aan wie dat wil. Judith: ‘Hij is helemaal verantwoordelijk voor het barretje.’ Werken of doorleren, wat hij straks kiest, weet Masoud nog niet. Wel dat hij ‘iets’ met autorijden wil doen, maar eerst het rijbewijs halen. En misschien wordt hij wel vrijwilliger bij Place2be. Lees verder op pagina 4
AGENDA BPV (stage) week
18 – 22 januari 2016
2e startmoment van de opleiding (uiterlijk)
25 januari 2016
Tussentijdse diploma-uitreiking
26 januari 2016
Open huis Nassaulaan en Ir. Lelyweg 2 ENTREEBEWIJS – JANUARI 2016
15 maart 2016, 15.00 – 17.00 uur
Vijf Competenties Wat je moet kunnen in de horeca Cor van Zonderen, eigenaar van Korf Catering in IJmuiden, krijgt al jaren stagiairs over de vloer. Sommige blijven ‘plakken’ als zaterdaghulp. Hij beschikt over zo’n dertig oproepkrachten met wie hij partycatering van A tot Z verzorgt in de IJmond. ‘Beginnelingen moet ik uitleggen dat ziekmelden via WhatsApp echt niet kan. Wie dat na een poosje nog niet wil begrijpen, krijgt geen leuke klussen meer zoals buffetten opmaken.’ De 5 competenties (vaardigheden) die mbo’ers – volgens Cor – moeten hebben. 1 Sociaal vaardig zijn. Als gastheer ga je respectvol, vriendelijk en voorkomend om met gasten. Dit geldt voor de bediening, maar beslist ook voor koks en keukenhulpen. 2 Organiseren. Opruimen, schoonmaken en snijden zijn basisvaardigheden. Wie netjes is, werkt beter en sneller. 3 Initiatief tonen. Is jouw werk klaar, dan kijk je waar je kunt helpen. 4 Zelfvertrouwen hebben. Eigenlijk geen competentie, maar wel belangrijk. We bouwen dit bewust op, beginnelingen geef ik eerst tien keer dezelfde taak. Daarna is controle niet meer nodig. 5 Samenwerken. We zijn een team, met z’n allen klaren we de klus. Vooraf eten we altijd samen en wie zich niet als een teamlid gedraagt, wordt daar aan tafel op aangesproken.
3
Proeven van later Normaal gesproken volgt Jesse Jung (17) les in Technisch Leerwerkcentrum in Haarlem, maar één middag in de week reist hij daarvoor naar Beverwijk. Daar krijgt hij alvast les op de locatie van de niveau 2-opleiding, want daarmee wil hij straks verder. Hij is niet de enige, relatief veel studenten met belangstelling voor ict kiezen voor die route.
‘Groei begint bij de vraag wie ben ik?’ Jesse heeft zichzelf geleerd te programmeren en hij bouwde zijn eigen computer. ‘Ondertussen ben ik misschien al op het niveau van mbo 4, maar ja, via een website krijg je geen diploma.’ Gelukkig ontdekt hij toch geregeld nieuwe dingen in de les. Zoals het polsbandje waarmee je een schok voorkomt als je een elektrisch geladen onderdeel aanraakt. In de les traint zijn docent, Rens Uijthoven, het concentratievermogen van de groep en behandelt hij eerst de theorie en geeft pas daarna een doe-opdracht.’ Een bewuste keuze, die volgorde. Wie wil doorstromen, moet zich langere tijd kunnen concentreren. Ondertussen wandelen docenten en studenten binnen bij de helpdesk. Ze kunnen daar medestudenten (niveau 2 en 3) om hulp vragen bij een haperende laptop of kapotte telefoon. Leerzaam voor Jesse en zijn studiegenoten, zegt Rens. ‘Ze krijgen alvast mee hoe een reparatie wordt ingeschreven: het probleem wordt genoteerd, een bewijs van inname wordt afgegeven en er wordt een begin gemaakt met het reparatierapport.’ Zaken die je goed onder woorden moet kunnen brengen en waarvoor je dus Nederlands moet beheersen. Genoeg concentratie getraind, tijd voor een lesje apparaten demonteren en recycle-klaar maken. Oude computers, printers en toetsenborden komen uit het magazijn tevoorschijn, iedereen kiest een apparaat en haalt het uit elkaar. Een mooie oefening in gestructureerd werken én een voorbereiding. ‘Voor niveau 2 moeten ze een computer of laptop weer in elkaar kunnen zetten’ zegt Rens. Wat ze moeten kennen en kunnen, dat hoor je hem steeds tegen de jongens vertellen. Het daagt ze uit hun grenzen te verleggen. Leuk dat sorteren, vindt Jesse. Logisch denken en gestructureerd werken, ligt hem wel.
4 ENTREEBEWIJS – JANUARI 2016
Entree in Beweging: sport als leermiddel In september is de entreeopleiding gestart met een nieuwe manier van opleiden: Entree in Beweging. Een onderwijsconcept waarbij sport een middel is om studenten met een korte concentratieboog toch een diploma te laten behalen. Entree in Beweging is een samenwerking tussen de entreeopleiding, CIOS en Nova Fit.
Het nieuwe concept is ontwikkeld voor een bijzonder energieke doelgroep met een korte concentratieboog. Bij deze jongeren verliep leren moeizaam in het verleden, het uitblijven van successen bracht ze in een negatieve spiraal. Op de sportdagen van de entreeopleiding en bij het CIOS zien we wat sport met studenten doet. Stille, teruggetrokken jongeren die in de theorieles vaak afhaken, ontpoppen zich tot actievelingen. En overactieve studenten ontladen hun energie en komen tot rust. Sporten verbindt ook, en zorgt voor groepsvorming. Leermiddel Met sport bootsen we situaties na voor ervaringsleren, een leerwijze die beter aansluit bij deze jongeren. Sport wordt daarmee een leermiddel. Het is de context waarin deze jongeren kennis, sociale vaardigheden en een beroepshouding aanleren die vereist zijn voor een niveau 1-diploma. Leslocatie Bij Entree in Beweging is alles anders. Van het tijdstip waarop de lessen beginnen tot aan de locatie. De studenten volgen lessen op het Haarlemse sportpark Olympia, een niet-alledaagse lesomgeving die hun denkpatroon over school doorbreekt en hun motivatie prikkelt. En omdat een puberbrein pas om kwart over negen ’s morgens ‘aan’ staat, start de lesdag later dan gebruikelijk.
Lessen Het lesprogramma wisselt sterk en is zo opgebouwd dat studenten regelmatig kunnen bewegen. Een rekenles bestaat uit bijvoorbeeld een ‘reken-challenge’, een speurtocht met buitenopdrachten en studievoortgangsgesprekken organiseren we tijdens een wandeling. De sportlessen worden verzorgd door sportdocenten van het CIOS en Nova Fit, maar sport zetten we ook in als thema. Door bijvoorbeeld leerresultaten bij te houden in de vorm van de Olympische Spelen waarbij de vijf Olympische ringen examenonderdelen symboliseren. Naast dit soort competities zijn rolmodellen ook stimulerend dus zoeken wij (top)sporters die de studenten een clinic willen geven. Evengoed kunnen onze studenten iets betekenen voor anderen zoals assisteren bij sportactiviteiten of -verenigingen in de buurt. Diploma Met Entree in Beweging leiden we geen sporters op of mensen die in de sportwereld willen werken. Het is een manier om deze jongeren aan te zetten tot actie, los te maken uit hun setting zodat ook zij een diploma behalen en daarmee kunnen kiezen voor werk of een vervolgopleiding.
‘Sport verbindt en zorgt voor groepsvorming’ 5
AAN HET WERK
‘Horeca en zorg lijken op elkaar’ Oud-studente Esmee Bunnik (27) werkt in restaurant Arlemein (Haarlem)
6 ENTREEBEWIJS – JANUARI 2016
‘Ik eet liever in zo’n intiem restaurantje als dit, dan in een hippe zaak. Ik help met indekken, opruimen, schoonmaken en ik serveer het water en de broodjes. Met een dienblad vol glazen lopen vind ik doodeng, dus dat oefen ik eerst. Gasten vinden het leuk als je vertelt over de gerechten en wijn, dat wil ik graag leren.
Elke week werk ik ook als vrijwilliger bij dementerende ouderen. Je probeert het ze naar de zin te maken, aandacht te geven. Horeca en zorg lijken daarin wel op elkaar. Door mijn epilepsie die pas laat is ontdekt, heb ik veel tijd verloren en daarom kies ik nu voor werk en niet voor doorleren. Ik wil zó graag op eigen benen staan.’
PROFIEL Michel: ‘Wij bouwen traditionele, stoere schepen voor opdrachtgevers. Schepen met karakter. De jongens leren daarbij op ambachtelijke wijze metaal te bewerken. Als ze klaar zijn, kennen ze het metaal, en weten en voelen hoe het werkt onder bepaalde omstandigheden.’ Ed: ‘Deze metaallassers zijn gewild. Scheepswerfeigenaren bieden sommige gediplomeerden direct een baan.’ Maurice: ‘Ik ben ook bijna klaar met niveau 2. Anderhalf jaar geleden kwam ik hier nadat ik een tijdje had gewerkt. Da’s wennen hoor, die schoolregels. Ze letten hier erg op je en dat moet, anders loop ik de kantjes eraf.’ Nick: ‘Je last echt zelf meerdere uren per week, daardoor leer je het goed. Iedereen werkt in zijn eigen tempo aan opdrachten. De groep is klein dus je krijgt veel aandacht van de leermeesters.’ Michel: ‘Wij geven zowel theorie- als praktijkles, daardoor leggen we makkelijk verbindingen in het onderwijsprogramma. Op die manier kunnen we in de werkplaats aantonen dat theoretische kennis belangrijk is.’ Diego: ‘Er is meer toezicht dan ik gewend was, iedereen kent elkaar. Bij de theorieles is er ook een vrijwilliger aan wie je vragen kunt stellen.’ Nick: ‘En we helpen elkaar, laatst hielp Maurice me met mijn opdracht.’ Maurice: ‘Je hoort aan het geluid van het lassen of er teveel of te weinig draad wordt gebruikt. Het klonk niet goed, dus liep ik er even op af.’ Alex: ‘Ik begin net en leer eerst metaal zagen, vijlen en boren.’ Diego: ‘Alex en ik doen eerst oefeningen voordat we aan opdrachten beginnen. Misschien kan ik ooit vliegtuigen of schepen lassen.’ Maurice: ‘Aan zo’n schip werken is zo mooi. Soms moet ik oppassen dat ik er niet teveel aan werk en ook mijn opdrachten maak.’
Waar: Scheepswerf Chinook in IJmuiden, onderdeel van leerwerkbedrijf Perspectief Wanneer: 14 oktober 2015 Bijzonder: Jongeren die zijn uitgevallen in het reguliere onderwijs krijgen hier een nieuwe kans om hun leven op de rails te zetten. Op de werf bouwen zij mee aan schepen en worden zij door leermeester/docent Michel Kaspers en leermeester Ed Zijlstra opgeleid tot metaalbewerker op mbo-niveau 1 of 2.
‘Wij bouwen schepen met karakter’ Ed: ‘De metaal is ook een zwaar beroep, soms werk je onder extreme omstandigheden zoals bij 40 graden hitte of in ruimtes die onder de olie of het vet zitten. Daarvoor is doorzettingsvermogen belangrijk, daar letten we erg op.’
Michel: ‘Sowieso zijn we het eerste half jaar bezig met opvoeden, de juiste mentaliteit bijbrengen. Van nieuwe leerlingen kennen we de voorgeschiedenis niet. Bewust niet, je krijgt hier echt een nieuwe kans.’
Vanaf links: Diego, Michel Kaspers, Alex, Ed Zijlstra, Maurice en Nick bij de Union, het opleidingsschip dat ze bouwen voor het Maritiem College
HART VOOR DE ZAAK ‘Sporten leert ze regels en discipline’ Ze is ondernemend en in haar werk altijd op zoek naar hoe het beter kan. En net als ‘haar’ studenten maakt docente Adriënne Moleman graag haar hoofd leeg in de sportzaal. Helemaal nu ze bruist van de ideeën voor het nieuwe Entree in Beweging. ‘Ik probeer naast de student te staan.’
Wat is Entree in beweging? ‘Het is voor energieke jongeren met een korte concentratieboog. Leren verliep daardoor moeizaam in het verleden, successen bleven uit. Met sport leren we deze jongeren kennis, sociale vaardigheden en een beroepshouding aan die horen bij een niveau 1-diploma. Sport leert ze omgaan met winnen en verliezen, regels en discipline. Trouwens, Entree in Beweging is een samenwerking tussen de entreeopleiding, CIOS en Nova Fit. Studenten krijgen dus ook les van sportleraren.’ En ze volgen les op sportpark Olympia. ‘Deze locatie doorbreekt hun denkpatronen over school en inspireert. En als docent
biedt het mij vrijheid, door de faciliteiten kan ik veel afwisseling bieden en dat verhoogt de concentratie en het plezier van de studenten.’ Wat geef jij studenten mee voor later? ‘Deze jongeren hebben een laag zelfbeeld. Door met sport hun grenzen te verleggen, successen te boeken, hoop ik dat ze weer in zichzelf geloven. Ik probeer ze het gevoel te geven dat ik als docent naast ze sta, niet er tegenover.’ Een nieuwe leermethode, een andere leslocatie. Wat betekent dit voor het lesgeven? ‘Het inspireert mij enorm, ik heb zoveel ideeën voor de lessen. Leerresultaten
Fotografie: Alexandra Hunts, Hugo Schuitemaker, Wouter de Wit Entreebewijs is een uitgave van ROC Nova College en kun je downloaden op www.novacollege.nl/entreebewijs Reacties:
[email protected] ROC Nova College Entree, Nassaulaan 37, 2011 PB Haarlem T: (023) 530 24 94, www.novacollege.nl/entree E:
[email protected] Facebook: Facebook.com/NovaCollege Twitter: @NovaCollege
8 ENTREEBEWIJS – JANUARI 2016
kun je bijvoorbeeld bijhouden in de vorm van de Olympische Spelen waarbij de vijf ringen examenonderdelen symboliseren. Naast dit soort competities zoeken we (top)sporters die een clinic willen geven. Evengoed kunnen onze studenten iets betekenen voor anderen door te assisteren bij sportactiviteiten of -verenigingen in de buurt.’ Hoe zijn de reacties tot nu toe? ‘Een van de studenten vertelde dat hij voor het eerst in jaren met plezier naar school gaat. Daar hoef ik niets meer aan toe te voegen, toch? Ook de presentiecijfers zeggen genoeg, die zijn hoog. Deze groep is in korte tijd een team geworden en ik ben ervan overtuigd dat dit komt door de sport. Sporten verbindt mensen.’
