Leerlingenvervoer, meer dan uitvoering alleen

Leerlingenvervoer, meer dan uitvoering alleen Rekenkameronderzoek naar het leerlingenvervoer in de gemeente Wijchen

Rekenkamercommissie gemeente Wijchen Postbus 9000 6600 HA Wijchen

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen

Colofon Dit onderzoek is in opdracht van de Rekenkamercommissie gemeente Wijchen uitgevoerd door:

Uitvoerend onderzoekers: drs. Benno van Dam en drs. Mariëlle van Oosterhout 2


Inhoudsopgave 1

Kern ................................................. 4

2

Opzet van het onderzoek ................................. 8

2.2 2.3 2.4

Onderzoeksmodel .................................... 8 Toetsingskader....................................... 9 Onderzoeksopzet .................................... 10

3

Achtergrond .......................................... 11

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Landelijke weten regelgeving .......................... Logboek van gemeentelijke politiek ....................... Omvang, samenstelling................................ Kosten ............................................ Het proces .........................................

4

Het beleid ............................................ 16

4.1 4.2 4.3 4.4

Evalueerbaar en resultaatgericht beleid .................... Doelmatig en doeltreffend beleid ......................... Rechtmatigheid van de verordening ....................... Sturing en controle door de gemeenteraad ..................

5

Het aanvraagproces .................................... 22

5.1 5.2 5.3

Aanvragen van leerlingenvervoer......................... 22 Beoordelen van aanvragen ............................. 23 Toekenningen/afwijzingen .............................. 26

6

De kwaliteit van het vervoer .............................. 28

6.1 6.2 6.3

Doeltreffend vervoer .................................. 28 Doelmatig vervoer ................................... 29 Tevredenheid bij ouders en scholen....................... 31

11 13 13 14 15

16 18 19 19

Bijlage 1

Bestuurlijke reactie ................................ 34

Bijlage 2

Nawoord Rekenkamercommissie ...................... 37

Bijlage 3

Schematisch overzicht toetsingskader ................... 38

Bijlage 4

Soorten scholen ................................... 39

Bijlage 5

Resultaat onderzoek naar besluiten..................... 41

Bijlage 6

Resultaat onderzoek tevredenheid ouders ................ 45

Bijlage 7

Resultaat onderzoek tevredenheid scholen ............... 53

Bijlage 8

Bronnenlijst ...................................... 55

3


1

Kern

1.1

Achtergrond en aanleiding

Leerlingenvervoer betreft het vervoer van huis naar school en terug van kinderen die niet zelfstandig naar school kunnen en/of waarvan de ouders niet in staat zijn de kinderen te brengen en te halen. Het merendeel van deze kinderen, in heel Nederland zo’n 90.000, heeft fysieke of gedragsproblemen en wordt elke dag met een taxibusje vervoerd naar scholen voor speciaal onderwijs. Een kleinere groep kinderen wordt vervoerd naar scholen gebaseerd op een bepaalde levensovertuiging of onderwijskundige stroming. De uitvoering van het leerlingenvervoer is de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Er is weliswaar landelijk weten regelgeving, maar elke gemeente heeft een bepaalde mate van vrijheid om binnen de marges van die landelijke weten regelgeving eigen beleid vast te stellen. Leerlingenvervoer staat volop in de belangstelling. Diverse gemeenten klagen over tekortschietende budgetten van het Rijk om leerlingenvervoer te bekostigen. Vanuit de hoek van de gebruikers (ouders/verzorgers van leerlingen) wordt geklaagd over de tekortschietende kwaliteit. De branchevereniging voor het beroepspersonenvervoer KNV (Koninklijk Nederlands Vervoer) erkent dat de kwaliteit van het leerlingenvervoer onder druk staat (zie kader). Klachten over de kwaliteit van leerlingenvervoer in de media ‘Overal in Nederland zijn grote problemen met het leerlingenvervoer. Kinderen worden op de foute plek afgezet, chauffeurs weten de weg niet. En soms worden kinderen op vrijdagmiddag pas om half zes in plaats van om drie uur op school opgehaald’. (Bron: NOVA tv, 17 februari 2007.) ‘Uit een inspectie van Verkeer en Waterstaat in de tweede week van het schooljaar 2007-2008 bleek dat 25% van de kinderen en 13% van de chauffeurs in de busjes geen veiligheidsgordel gebruikte, niet alle chauffeurs de juiste chauffeurspas bezaten en niet alle busjes technisch in orde waren’. (Bron: NOVA tv, 6 november 2007.) ‘De kwaliteit van het leerlingenvervoer per taxi staat onder druk. Door de wijze van aanbesteden van opdrachtgevers en omdat er te weinig geld voor leerlingenvervoer wordt uitgetrokken, kunnen taxibedrijven vaak niet de kwaliteit bieden die zij doorgaans leveren. De ouders moeten nadrukkelijk bij de opdrachtgunning betrokken zijn en de prijs die kwaliteit heeft, moet betaald kunnen worden. (Bron: website Koninklijk Nederlands Vervoer; www.knv.nl.)

De Rekenkamercommissie Wijchen wil via dit onderzoek meer inzicht krijgen in de lokale situatie rondom het leerlingenvervoer. Daarbij gaat het zowel om de kwaliteit als de kosten. 4


1.2

Doelstelling en aanpak

Het doel van het onderzoek is inzicht geven in de doeltreffendheid, doelmatigheid, rechtmatigheid en klanttevredenheid van het gemeentelijk beleid op het gebied van leerlingenvervoer in de jaren 2004/2005/2006 en waar mogelijk 2007. Hiervoor is gefocust op de kwaliteit van het gemeentelijke beleid, het aanvraagproces (toekennen/afwijzen van aanvragen) en het daadwerkelijk vervoer van de leerlingen. Voor het onderzoek zijn schriftelijke stukken bestudeerd, interviews gehouden, 120 aanvragen getoetst op rechtmatigheid en zijn 85 ouders en drie scholen geënquêteerd.

1.3

Bevindingen

In 2007 maken 182 kinderen gebruik van leerlingenvervoer. Het overgrote deel van deze kinderen wordt met een taxibus vervoerd. In meer dan 50% van de gevallen gaat het om vervoer naar scholen voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen en langdurig zieke kinderen zonder lichamelijke handicap. De kosten voor de gemeente Wijchen schommelen rond de € 480.000 per jaar. Het beleid van de gemeente Wijchen is vastgelegd in de Verordening Leerlingenvervoer 2002 en de diverse productbegrotingen. Dit beleid is voldoende evalueerbaar (specifiek, meetbaar, tijdgebonden) en resultaatgericht geformuleerd. Daarbij is met name gestuurd op uitvoering van de wet tegen zo laag mogelijke kosten (de beleidsruimte om binnen de wettelijke mogelijkheden ruimhartiger te werken is nauwelijks gebruikt). Het is niet goed vast te stellen of het beleid doeltreffend is, onder meer omdat vooral gelet wordt op de financiën en periodieke beleidsevaluaties ontbreken. De verordening is rechtmatig. De raad zou meer invulling kunnen geven aan zijn kaderstellende en controlerende rol. Er is vooral gelet op de financiën en in mindere mate op kwaliteit. Het college besteedde de afgelopen jaren bewust aandacht aan het verhogen van de klantvriendelijkheid van het aanvraagproces. Uit de enquête blijkt dat ouders het aanvraagproces helder en klantvriendelijk vinden (zo hoeven ouders niet meer elk jaar opnieuw een aanvraagformulier in te vullen, een bevestiging van bij de gemeente bekende gegevens is afdoende). Aanvragen worden zorgvuldig, consequent en rechtmatig afgehandeld. Wel is de organisatie kwetsbaar, want zij is grotendeels afhankelijk van één ambtenaar. Ook is de interne controle zwak, want het maken en controleren van toekenningen/afwijzingen gebeurt door één persoon, er is geen functiescheiding. De beschikkingen worden veelal binnen acht weken afgegeven, zijn voorzien van een motivatie en geven aan dat bezwaar of beroep mogelijk is. De gemeente Wijchen heeft de uitvoering van het leerlingenvervoer uitbesteed aan Novio Express te Nijmegen. Het college heeft hierbij actief aandacht besteed aan kostenbeheersing. Zo is de inkoopkracht vergroot door samen met Nijmegen en Beuningen het vervoerspakket op de markt te brengen. Met de vervoerder is afgesproken één vaste prijs te hanteren voor vervoer binnen één regio, waarmee meer grip ontstond op de kosten en gewerkt kon worden binnen de begroting. 5

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Ouders van de leerlingen en scholen zijn over het algemeen tevreden met het leerlingenvervoer, zoals dat door Novio Express wordt verzorgd. Dat neemt niet weg dat 61% van de ouders verbeterpunten ziet, met name als het gaat om (de handhaving van) rust en orde in de taxibusjes. Een woordvoerder van Novio Express bevestigt dit, maar voegt toe dat het lastig is een vaste chauffeur in te zetten en dat het voor een chauffeur ondoenlijk is zowel op het verkeer te letten als tegelijkertijd de rust en orde in een busje met acht tot tien kinderen te handhaven. Wijchen kent geen adviesraad of ouderraad voor leerlingenvervoer, waardoor een constante monitoring van de klanttevredenheid niet mogelijk is.

1.4

Conclusies en aanbevelingen

Conclusie Het leerlingenvervoer in de gemeente Wijchen is doelmatig en rechtmatig. De mate van doeltreffendheid is beperkt, omdat maatschappelijke doelen voor het leerlingenvervoer niet in beeld zijn en periodieke evaluaties ontbreken. De klanttevredenheid van ouders/verzorgers van leerlingen en scholen kan verhoogd worden, met name door (meer) aandacht te besteden aan de rust en orde in de busjes. Aanbevelingen voor de raad 1. Zorg ervoor dat de ‘politieke keuzemogelijkheden’ bij leerlingenvervoer expliciet in beeld zijn en maak een weloverwogen keuze. Zorg voor de juiste balans tussen doelmatigheid en ruimhartigheid. Deze politieke keuzes zijn bijvoorbeeld de keuze voor een extra begeleider, het beperken van het aantal kinderen in taxibusjes en de variabelen uit de verordening (kilometergrens, leeftijdgrens, drempelbedrag, eigen bijdrage). 2. Let niet alleen op de kosten van het leerlingenvervoer, maar ook op de kwaliteit van het leerlingenvervoer en de klanttevredenheid. Doe dit bijvoorbeeld aan de hand van een jaarlijks of tweejaarlijks verslag met de focus op een beperkt aantal items. Aanbevelingen voor het college 3. Vergroot de betrokkenheid van de raad bij de sturing en controle op dit onderwerp. Maak bijvoorbeeld aan het eind van elk verslagjaar (of om het jaar) een kort verslag van het leerlingenvervoer met de focus op een beperkt aantal items. 4. Betrek de raad op geselecteerde momenten en maak dan de keuzemogelijkheden transparant. Leerlingenvervoer is niet alleen kwestie van uitvoering van landelijke wetgeving. Enkele voorbeelden van keuzemogelijkheden zijn: 6

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen – – – – –

de aanwezigheid van een begeleider (naast de chauffeur) in de bus met cluster 4-kinderen; de hoogte van de kilometerafstand; het hanteren van de leeftijdsgrens; de hoogte van het drempelbedrag en de eigen bijdrage; de duur van de reistijd.

5. Maak een afweging tussen de voor- en nadelen van de huidige inrichting van het aanvraagproces en let daarbij vooral op de kwetsbaarheid van de organisatie en de functiescheiding. 6. Overweeg het inrichten van een adviesraad voor het leerlingenvervoer. Deze adviesfunctie zou ook ondergebracht kunnen worden in het (nieuwe) op te richten Platform Burgerparticipatie of de WMO-raad. Hiermee kan de kwaliteit van het leerlingenvervoer beter in beeld komen en blijven. 7. Zorg voor het opbouwen van ervaringsgegevens over het aantal, soort en type vergoedingen voor het leerlingenvervoer. Met behulp van deze informatie kunnen managementbeslissingen beter onderbouwd worden.

Centrale boodschap van de Rekenkamercommissie Die boodschap betreft de rol van de gemeenteraad bij uitvoering van landelijke regels inzake leerlingenvervoer. Diverse betrokkenen zeggen dat de kaders voor het leerlingenvervoer – net als bij diverse andere beleidsonderwerpen – landelijk bepaald zijn en dat gemeenten slechts met de uitvoering belast zijn. Dit zou ook een verklaring zijn voor het feit dat over het leerlingenvervoer niet of nauwelijks een politiek debat in de gemeenteraad gevoerd wordt. De Rekenkamercommissie vindt dat er bij dit onderwerp wel degelijk (politieke) keuzes gemaakt kunnen worden. De uitvoering van leerlingenvoer is grotendeels landelijk bepaald, maar er is ruimte voor een lokale invulling van de landelijke weten regelgeving. Het is daarbij wel zaak dat die keuzemogelijkheden expliciet gemaakt worden. Hier ligt ook een taak voor het college, zeker gezien de complexiteit van de materie.

7


2

Opzet van het onderzoek

2.1

Doelstelling, onderzoeksvragen en afbakening

Doelstelling Het doel van dit onderzoek is inzicht geven in de doeltreffendheid, doelmatigheid, rechtmatigheid en klanttevredenheid van het gemeentelijk beleid op het gebied van leerlingenvervoer. Onderzoeksvragen Op basis van deze doelstelling zijn de volgende vijf onderzoeksvragen opgesteld. – Wat is de omvang en samenstelling van het leerlingenvervoer? – Hoe verloopt het proces betreffende het leerlingenvervoer, van beleid tot uitvoering? – In hoeverre is de kwaliteit van het leerlingenvervoer op orde, in termen van doelmatigheid, doeltreffendheid, rechtmatigheid en klanttevredenheid? – In hoeverre sturen en controleren het college en de raad? – Welke aanbevelingen kunnen gedaan worden? Afbakening Het onderzoek is als volgt afgebakend: – de onderzoeksperiode is 2004/2005/2006 en waar mogelijk 2007; – het precieze verloop van de aanbesteding(en) van het leerlingenvervoer is niet onderzocht; – bij het beoordelen van de rechtmatigheid wordt het werk van de accountant van Wijchen niet gedubbeld.

2.2

Onderzoeksmodel

Voor het onderzoek naar leerlingenvervoer is gebruik gemaakt van een onderzoeksmodel. Dit model biedt inzicht in de samenhang van processen (beleid, aanvragen/beoordelen/beschikken, vervoeren), de spelers (raad, college en de vervoerder) en de beoordelingscriteria (doelmatigheid, doeltreffendheid, rechtmatigheid en klanttevredenheid).

8


Beleid

Uitvoering

A

B

C

Raad

College

Vervoerder

Kwaliteit van het beleid

Toe-/afwijzen van aanvragen

Uitvoering van vervoer

Rechtmatigheid Doeltreffendheid Doelmatigheid

Rechtmatigheid Doeltreffendheid Doelmatigheid Klanttevredenheid

Doelmatigheid Doeltreffendheid Tevredenheid

Figuur 2.1 Onderzoeksmodel leerlingenvervoer gemeente Wijchen.

2.3

Toetsingskader

De Rekenkamercommissie heeft een toetsingskader ontwikkeld om bij het onderzoek focus te scheppen. Dit toetsingskader bevat de beoordelingscriteria waarmee naar de feitelijke praktijk in de gemeente Wijchen wordt gekeken. Het sluit aan bij het onderzoeksmodel in figuur 2.1.

(A)

De kwaliteit van het beleid

De volgende normen zijn van toepassing: 1 het beleid is evalueerbaar en resultaatgericht; 2 het beleid is doelmatig en doeltreffend; 3 de verordening is rechtmatig; 4 de sturing en controle van de raad zijn adequaat.

(B)

Het toekennen/afwijzen van aanvragen

De volgende normen zijn van toepassing: 1 het aanvraagproces is doelmatig en gericht op klanttevredenheid; 2 het beoordelen van aanvragen door het college is doelmatig en doeltreffend; 3 de toekenningen en afwijzingen zijn rechtmatig.

(C)

De uitvoering van het vervoer

De volgende normen zijn van toepassing: 1 het vervoer is doeltreffend; 2 het vervoer is doelmatig; 3 ouders en scholen zijn tevreden.

9


2.4

Onderzoeksopzet

Voor het onderzoek zijn onder meer de volgende activiteiten uitgevoerd: – bestuderen van relevante stukken, waaronder de verordening, productbegrotingen en het vervoerscontract (zie bijlage 6 voor een specificatie van de beoordeelde stukken); – screenen van 120 klantdossiers met aanvragen en beschikkingen; – interviewen van twee ambtenaren en de portefeuillehouder; – uitvoeren van enquête onder 85 ouders en drie scholen; – interviewen van de vestigingsmanager van vervoerder Novio Express.

Ouders In dit rapport wordt ter bevordering van de leesbaarheid de term ‘ouders’ gebruikt voor zowel de ouders, de voogden en verzorgers van kinderen in het leerlingenvervoer.

10


3

Achtergrond

3.1

Landelijke weten regelgeving

Wettelijke basis Het leerlingenvervoer is bedoeld om kinderen met een leer- en gedragsstoornis een gespecialiseerde school te kunnen laten bezoeken. Daarnaast is het leerlingenvervoer bedoeld om ouders in staat te stellen vanuit een godsdienstige en levenbeschouwelijke achtergrond hun kinderen een daarop afgestemde basisschool te laten bezoeken. Hiermee wordt de vrijheid van onderwijs onderstreept. Het leerlingenvervoer is een uitvoeringsregeling op grond van drie wetten: – de Wet op het primair onderwijs (WPO); – de Wet op de expertisecentra (WEC); – de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO). In de Wet op het primair onderwijs is bepaald dat ouders in aanmerking komen voor tegemoetkoming van de kosten voor vervoer van leerlingen naar de dichtstbijzijnde toegankelijke school. Het gaat om scholen voor basisonderwijs die werken vanuit een bepaalde levensovertuiging of onderwijskundige stroming en scholen voor speciaal basisonderwijs voor kinderen die meer zorg behoeven dan een basisschool kan bieden. Het doel van de Wet op de expertisecentra is het verzorgen van vervoer voor leerlingen met een lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke handicap naar speciaal onderwijs. Deze kinderen kunnen niet (zelfstandig) van het openbaar vervoer gebruik maken. Het gaat om zogenaamde cluster 1, cluster 2, cluster 3 en cluster 4-scholen. In de Wet op het voortgezet onderwijs is bepaald dat kosten worden vergoed van vervoer van leerlingen die wegens hun lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke handicap niet (zelfstandig) van het openbaar vervoer gebruik kunnen maken. Het gaat om vervoer naar de voor de leerling dichtstbijzijnde toegankelijke school, met inachtneming van de keuze van de ouders, of van de leerling wanneer deze meerderjarig en handelingsbekwaam is. In bijlage 2 is een overzicht opgenomen van de schooltypen die onder de verschillende wetten vallen. Uitvoering door de gemeente Conform de wet moet de gemeente voor ieder kind afzonderlijk beoordelen welke school de voor de leerling ‘dichtstbijzijnde toegankelijke’ school is en welk soort vervoer voor dit kind ‘passend’ is. De voor de leerling ‘dichtstbijzijnde toegankelijke’ school kan betrekking hebben op de handicap van het kind, maar ook op de levensovertuiging van de ouders. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat de ouders van een kind kiezen voor een 11

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen protestants-christelijke school, maar dat de dichtstbijzijnde basisschool een openbare grondslag heeft. Als ouders verklaren dat zij overwegende bezwaren hebben tegen de grondslag van de dichtstbijzijnde school kunnen zij in aanmerking komen voor een tegemoetkoming in de kosten van vervoer naar de (dichtstbijzijnde toegankelijke) protestants-christelijke school. De bepaling ‘passend’ vervoer houdt in dat de gemeente bij het toekennen van vervoer rekening moet houden met de omstandigheden van het kind, bijvoorbeeld een handicap. De gemeente kan grofweg op drie manieren voorzien in de plicht om ‘passend vervoer’ te verzorgen: – aangepast vervoer met bus of taxi regelen; – een onkostenvergoeding voor het openbaar vervoer verstrekken; – een onkostenvergoeding voor individueel vervoer verstrekken (in geval ouders het kind zelf brengen en halen of de leerling zelf gebruik maakt van een fiets of bromfiets). Beleidsvrijheid van de gemeente In de drie wetten is bepaald dat de gemeenteraad nadere regels vaststelt voor de uitvoering van het leerlingenvervoer. De gemeente doet dit door middel van het vaststellen van een gemeentelijke verordening. Bij het vaststellen van die verordening hebben gemeenten op bepaalde punten ruimte voor het bepalen van lokaal beleid. Zo kan de gemeenteraad voor kinderen die naar scholen, vallend onder de Wet op het primair onderwijs en de Wet voor het voortgezet onderwijs, toekenningcriteria bepalen, waarbij een afweging tussen doelmatigheid en ruimhartigheid aan de orde is. Het gaat bijvoorbeeld om de volgende variabelen: – de (minimale) afstand tussen woning en school; – het toepassen van een leeftijdsgrens; – de hoogte van het drempelbedrag; – de hoogte van de inkomensafhankelijke bijdrage. De gemeente kan voor het vervoer van kinderen die naar scholen gaan die vallen onder de Wet op de expertisecentra geen toekenningcriteria bepalen. Deze groep kinderen vormt veruit de grootste groep binnen het leerlingenvervoer. Meer hierover volgt in paragraaf 3.2. Naast de toekenningcriteria kan de gemeenteraad ook op andere punten eigen, ruimhartiger, beleid maken. Voorbeelden zijn het beperken van het aantal kinderen in een taxi, het aanstellen van een begeleider in de taxi zodat de chauffeur zich op het vervoer kan concentreren of het mogelijk maken dat kinderen na school naar een buitenschoolse opvang worden vervoerd in plaats van naar het huisadres.

12


3.2

Logboek van gemeentelijke politiek

Op 30 mei 2002 stelt de gemeenteraad van Wijchen een nieuwe Verordening Leerlingenvervoer 2002 vast, waarmee de ‘oude’ verordening uit 1999 vervalt. Dit gebeurt om de Verordening aan te passen aan gewijzigde wettelijke regelingen. Op initiatief van Leefbaar Wijchen wordt de benodigde reistijd met openbaar vervoer als toekenningcriterium teruggebracht van anderhalf uur naar 1 uur. Op 5 mei 2002 besluit het college -na een Europese aanbesteding- om het leerlingenvervoer te gunnen aan vervoerder Novio Net uit Nijmegen. Het contract is gesloten in combinatie met Nijmegen en Beuningen en loopt van augustus 2002 tot augustus 2005. Op 25 september 2003 stelt de gemeenteraad een gewijzigde Verordening Leerlingenvervoer vast. Wederom was wijziging in landelijke wetgeving de aanleiding hiervoor. Met een brief van 13 juli 2004 informeert het college de gemeenteraad over kostenoverschrijdingen bij het leerlingenvervoer, naar aanleiding van vragen van politieke partijen en de Rekenkamercommissie. Het college geeft aan dat zij haar best heeft gedaan om de kosten te beheersen, maar kostenoverschrijdingen niet kon voorkomen. (Dit punt wordt verder uitgewerkt in paragraaf 6.2) In december 2004 stelt de fractie Lokale Dorpspartijen schriftelijke vragen over het leerlingenvervoer. De vraag is of de aanbesteding aan een grote partij als Novio Express misschien leidt tot een lagere kwaliteit, gezien een aantal klachten. Het college legt onder meer uit dat aan de klachten is gewerkt en geen verband bestaat tussen de aanbesteding en de klachten. Een Europese aanbesteding is overigens verplicht, aldus het college. In april 2005 sluit Wijchen (samen met Beuningen en Nijmegen) na de Europese aanbesteding een nieuw contract met Novio Express. Het contract heeft een looptijd van drie jaar (van 1 augustus 2005 tot en met 31 juli 2008).

3.3

Omvang, samenstelling

Uit tabel 3.1 blijkt dat in december 2007 182 kinderen uit Wijchen gebruik maakten van het leerlingenvervoer 1 . Van deze kinderen gaat het grootste deel (54 procent) naar scholen voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen en langdurig zieke kinderen zonder lichamelijke handicap (cluster 4). Een kleiner deel van de kinderen (22 procent) gaat naar scholen voor lichamelijk gehandicapte kinderen, zeer moeilijk lerende kinderen, langdurig zieke kinderen met een lichamelijke handicap, of meervoudig gehandicapte kinderen met een van deze handicaps (cluster 3). De derde groep kinderen (16 procent) gaat naar scholen voor dove kinderen, slechthorende kinderen, kinderen met ernstige spraakmoeilijkheden, of meervoudig gehandicapte kinderen met een van deze handicaps (cluster 2).

1

Het aantal kinderen ligt al enkele jaren op dit niveau, zie tabel 3a.

13

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Schooltype Regulier basisonderwijs Speciaal basisonderwijs Cluster 1 Cluster 2 Cluster 3 Cluster 4 Voortgezet speciaal onderwijs

Aantal kinderen

Percentage

2 8 2 30 40 99 1

1% 4% 1% 16% 22% 54% 1% 100%

182 Totaal Tabel 3.1. Aantal kinderen met leerlingenvervoer, verdeeld naar soort schooltype.

Het overgrote deel van de 182 kinderen (90 %) wordt met een taxibusje voor acht personen naar/van school vervoerd. Andere kinderen worden vervoerd in een rolstoeltaxi (4%), krijgen een vergoeding voor de kosten van openbaar vervoer (3%) of een onkostenvergoeding voor eigen vervoer (2%). In uitzonderlijke gevallen krijgen kinderen individueel taxivervoer (1%). Soort vervoer

Aantal kinderen

Percentage

Individueel taxivervoer Taxi rolstoelvervoer Taxibusje 8 personen Openbaar vervoer (vergoeding) Eigen vervoer (vergoeding)

1 7 165 6 3

1%

Totaal Tabel 3.2. Soorten vervoer die zijn toegekend.

182

3.4

4% 90% 3% 2% 100%

Kosten

De kosten voor leerlingenvervoer schommelden in de onderzoeksperiode rond de € 490.000. Zie tabel 3.3. 2004 2005 2006 Kosten leerlingenvervoer 486.000 503.000 480.000 Tabel 3.3 Kosten leerlingenvervoer op basis van jaarrekeningen

2007 467.000

Voor de financiering van het leerlingenvervoer ontvangt de gemeente Wijchen een vergoeding van het Rijk via de algemene uitkering van het Gemeentefonds. Deze algemene uitkering is bestemd voor diverse taken van de gemeente, waarvan het leerlingenvervoer er één is. Het aandeel in dit totale bedrag bestemd voor het leerlingenvervoer wordt door het Rijk niet gespecificeerd; niet ‘geoormerkt’ . De gemeente kan er zelf voor kiezen welk deel van de algemene uitkering, of van andere gemeentelijke inkomsten, zij voor het leerlingenvervoer inzet.

14


3.5

Het proces

De onderstaande tabel geeft een globale indruk van de organisatie en de uitvoering van het leerlingenvervoer in Wijchen. In hoofdstuk 5 worden de processtappen 3, 4 en 5 verder uitgewerkt. In hoofdstuk 6 komt processtap 6 aan de orde. Processtap

Uitvoering

Omschrijving

1. Beleid formuleren

Raad

Op basis van landelijke weten regelgeving bepaalt de gemeente Wijchen de lokale uitvoering van leerlingenbeleid.

2.Doelgroep informeren

Gemeente/ Scholen

Het mogelijkheid van leerlingenvervoer wordt aan de doelgroep gecommuniceerd.

3.Aanvragen

Ouders

Ouders vragen een tegemoetkoming aan bij de gemeente, nadat hun kinderen een indicatie hebben voor een school.

4.Aanvraag beoordelen

Ambtenaar

Een ambtenaar beoordeelt de rechtmatigheid van de aanvraag. De (onafhankelijke) Commissie voor Indicatiestelling bepaalt aan de hand van landelijke kaders of een leerling een indicatie krijgt voor een school. De gemeente heeft hier geen invloed op. Wel is de gemeente verplicht om ‘passend vervoer’ te regelen.

5.Toekennen /afwijzen

Ambtenaar/ afdelingshoofd

In geval van een toekenning zorgt Wijchen voor ‘passend vervoer’. De ouders krijgen een beschikking en de vervoerder een vervoeropdracht. In geval van een afwijzing krijgen de ouders een brief met motivatie.

6.Vervoeren

Novio Express/ lokale taxibedrijven

De leerlingen worden vervoerd van huis naar school en terug. Novio Express is regisseur, dus besteedt het daadwerkelijke vervoer uit aan derden.

7.Bijsturen

Raad/ college

Op basis van managementinformatie kan de gemeente bijsturen.

Tabel 3.4 Het proces op hoofdlijnen.

15


4

Het beleid

In dit hoofdstuk staat het Wijchense beleid op het gebied van leerlingenvervoer centraal. Een oordeel over dit beleid wordt gevormd aan de hand van de volgende vier vragen. 1. Is het beleid van de raad evalueerbaar en resultaatgericht? 2. Is het beleid van de raad doelmatig en doeltreffend? 3. Is de Verordening Leerlingenvervoer rechtmatig (voldoet het aan de wettelijke eisen)? 4. Is de sturing en controle vanuit de raad adequaat? Beleid ook lokaal bepaald Landelijke weten regelgeving bepaalt grotendeels het beleid op het gebied van leerlingenvervoer, maar de gemeenten kunnen dit beleid lokaal invullen. Wijchen kent geen beleidsnota leerlingenvervoer, maar heeft wel beleid geformuleerd in de volgende beleidsstukken: – productbegrotingen; – verordening Leerlingenvervoer 2002.

4.1

Evalueerbaar en resultaatgericht beleid

Norm Het beleid is evalueerbaar, dat wil zeggen: a) specifiek: het doel is eenduidig te interpreteren, b) meetbaar: de doelbereiking kan getoetst worden aan de hand van eenduidige normen en c) tijdgebonden: het moment van realisatie van het doel is precies omschreven. Bij de resultaatgerichtheid van het beleid staat de vraag centraal in hoeverre de gemeente kan sturen op resultaat. Is het gericht op het realiseren van ‘input’ (geld beschikbaar stellen), ‘activiteiten’ (welke activiteiten), ‘output’ (producten, diensten) of maatschappelijke effecten? Doelen en prestaties in productbegroting (product 480) – Beleidsdoel: het optimaal benutten van de eerste kans die leerlingen in het onderwijs hebben en zorgen dat zoveel mogelijk leerlingen het onderwijs verlaten met een startkwalificatie. – Omschrijving: een samenhangend geheel van lokale onderwijsvoorzieningen. – Prestatie leerlingenvervoer: beheren en beschikbaar stellen van geldmiddelen of taxivervoer voor het vervoer van leerlingen naar scholen voor basis- en (voortgezet) speciaal onderwijs. Doelen en prestaties in Verordening Leerlingenvervoer 2002 Enkele voorbeelden: – “Het college verstrekt aan ouders van de leerling die een school voor basisonderwijs of een speciale school voor basisonderwijs bezoekt, bekostiging op basis van de kosten van het openbaar vervoer indien de afstand van de woning naar de dichtstbijzijnde voor hem toegankelijke school meer dan zes kilometer bedraagt.” – “In afwijking van het eerste lid verstrekt het college de ouders bekostiging op basis

16


–

van de kosten van het vervoer per fiets dan wel bromfiets, indien de leerling naar het oordeel van het college, al dan niet onder begeleiding, gebruik kan maken van het vervoer per fiets, dan wel zelfstandig gebruik kan maken van het vervoer per bromfiets.” “Voor het verstrekken van bekostiging op basis van artikel 12 is bepalend de leeftijd van de leerling op 1 augustus van het schooljaar waarop de bekostiging betrekking heeft.”

Evalueerbaarheid van beleid In het kader zijn voorbeelden van het Wijchense beleid opgenomen. Samen zijn de begroting en de verordening voldoende specifiek, meetbaar en tijdgebonden en daarmee voldoende evalueerbaar. Wel bestaat verschil tussen beide producten. De doelen en prestaties in de begroting zijn onvoldoende specifiek en meetbaar. De punten in de verordening zijn wel goed evalueerbaar. De doelen en prestaties in de begroting zijn onvoldoende meetbaar. Het is niet duidelijk wanneer genoeg ‘middelen ter beschikking zijn gesteld’ of wanneer ‘zoveel mogelijk leerlingen het onderwijs met een startkwalificatie verlaten’. Ook is het hoofddoel is niet specifiek genoeg. Wat wordt bedoeld met ‘optimaal benutten’? Hiermee is de evalueerbaarheid van de doelen en prestaties in de begroting beperkt. In de verordening zijn vooral prestaties opgenomen. Het overgrote deel van deze prestaties is goed evalueerbaar. Er is duidelijk omschreven wanneer een aanvraag voor leerlingenvervoer gehonoreerd moet worden en wie op welk moment een besluit moet nemen. Het college heeft het beleid uit de verordening goed evalueerbaar vertaald in het contract dat met Novio Express is afgesloten. Zie hiervoor paragraaf 6.1. Ook blijkt uit de voorbeelden (zie kader) dat de raad nog uitvoeringsruimte laat aan het college, bijvoorbeeld om te oordelen of leerlingen wel of niet in staat zijn om zelfstandig naar school te gaan. De beperkte evalueerbaarheid van de begroting geeft onvoldoende handvatten richting het college om ondersteuning te bieden bij het maken van een afweging. Resultaatgerichtheid van beleid Uit het kader blijkt dat de raad van Wijchen op verschillende niveaus kan sturen, namelijk op input (geld beschikbaar stellen via het budgetrecht) en op activiteiten (zoals: ‘het college verstrekt aan ouders bekostiging als de afstand meer dan 6 kilometer bedraagt’). De raad kan niet of moeilijk sturen op maatschappelijke effecten. Allereerst is de formulering van het maatschappelijke effect niet evalueerbaar. Vervolgens is niet duidelijk hoe het leerlingenvervoer kan bijdragen aan dit maatschappelijke effect (het ervoor zorgen dat zoveel mogelijk leerlingen een startkwalificatie behalen).

17


4.2

Doelmatig en doeltreffend beleid

Norm Het beleid is doelmatig en doeltreffend: – bij doelmatigheid (of efficiëntie) gaat het om de vraag of het (beoogde) doel tegen de laagst mogelijke kosten wordt bereikt; – bij doeltreffendheid gaat het om de vraag of systematisch en consequent wordt toegewerkt naar realisatie van de gestelde doelen. Doelmatigheid De Rekenkamercommissie stelt vast dat de gemeente Wijchen heeft gekozen voor uitvoering van de wet tegen zo laag mogelijke kosten. De beleidsruimte om ruimhartig(er) te werken binnen de wettelijke mogelijkheden is nauwelijks gebruikt. Bij het vaststellen van de Verordening Leerlingenvervoer 2002 heeft de gemeente namelijk gekozen voor zo laag mogelijke kosten bij het invullen van de keuzemogelijkheden inzake de kilometerafstand, leeftijdsgrens, drempelbedragen en inkomensafhankelijke eigen bijdrage (zie kader). Daar staat tegenover dat de reistijd per openbaar vervoer als toekenningcriterium is verlaagd van 90 naar 60 minuten. Wijchen kiest voor doelmatigheid bij de Verordening Leerlingenvervoer 2002 De gemeenteraad van Wijchen heeft bij de bepaling van de kilometergrens, leeftijdsgrens, drempelbedragen en inkomensafhankelijke bijdragen doelmatige keuzes gemaakt. Kilometerafstand Gemeenten moeten bepalen bij welke afstand tussen woning en de dichtstbijzijnde toegankelijke school een leerling in aanmerking komt voor bekostiging van leerlingenvervoer. De maximale toegestane afstand is zes kilometer en daar heeft Wijchen ook voor gekozen (artikel 15 van de Verordening). Dit betekent bijvoorbeeld dat vervoer van leerlingen vanuit de dorpskernen naar de Bolster in Wijchen niet wordt verzorgd. Leeftijdsgrens Tot negen jaar hebben kinderen boven de kilometergrens in ieder geval recht op openbaar vervoer met begeleiding. Gemeenten kunnen vanaf die leeftijd ook een leeftijdsgrens hanteren, waarmee bewerkstelligd wordt dat kinderen ouder dan negen jaar geacht worden zelfstandig of onder begeleiding gebruik te maken van openbaar vervoer of fiets. In artikel 12 van de Verordening heeft Wijchen die bepaling inderdaad opgenomen. Drempelbedrag Voor kinderen voor het basisonderwijs of speciale school voor basisonderwijs kan een drempelbedrag worden vastgesteld. Ouders met een inkomen boven dat bedrag krijgen een tegemoetkoming voor zover de vervoerskosten de kosten van openbaar vervoer overstijgen. Ouders met een inkomen onder dat bedrag kunnen voor dit drempelbedrag

18

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen vrijstelling krijgen. In artikel 23 van de Verordening is een drempelbedrag vastgesteld, waardoor ouders met een inkomen lager dan € 17.700 vrijstelling kunnen krijgen. Dit is conform het maximum toegestane bedrag.

Eigen bijdrage De gemeente heeft ook de mogelijkheid om van ouders met een bepaald inkomen een eigen bijdrage in de kosten van het vervoer te vragen. Dit kan als de afstand naar een school voor basisonderwijs groter is dan twintig kilometer en de ouders een inkomen hebben boven de € 23.700 (prijspeil januari 2002). In artikel 24 van de Verordening is deze bepaling opgenomen.

Doeltreffendheid De Rekenkamercommissie constateert dat niet goed is vast te stellen of het Wijchense beleid doeltreffend was. De mate waarin de beoogde maatschappelijke effecten zijn behaald, is niet vast te stellen. Dit betekent niet dat deze maatschappelijke effecten ontbreken. Er zullen ongetwijfeld kinderen dankzij het leerlingenvervoer een startkwalificatie hebben behaald. Het betekent wel dat geen inzicht bestaat in de mate waarin dit gebeurt. Wel is in zekere zin vast te stellen dat de doelen uit de verordening zijn gehaald. Er is immers geld beschikbaar gesteld en er zijn beschikkingen afgegeven. Of dit voldoende is geweest, blijft onduidelijk. Periodieke beleidsevaluaties ontbreken.

4.3

Rechtmatigheid van de verordening

Norm Voor het beoordelen van de rechtmatigheid van de Verordening Leerlingenvervoer van de gemeente Wijchen is geanalyseerd in hoeverre de modelverordeningen (en de wijzigingsvoorstellen daarop) van de VNG zijn overgenomen. Rechtmatigheid De Rekenkamercommissie stelt vast Verordening Leerlingenvervoer van de gemeente Wijchen rechtmatig is, aangezien de modelverordeningen van de VNG nauwgezet gevolgd zijn. Op 30 mei 2002 stelt de gemeenteraad van Wijchen de Verordening Leerlingenvervoer 2002 vast aan de hand van een modelverordening van de VNG. Op 25 september 2003 wijzigt de gemeenteraad de Verordening, alweer aan de hand van een wijzigingsvoorstel van de VNG. Sinds die wijziging zijn door de VNG geen wijzigingsvoorstellen opgesteld.

4.4

Sturing en controle door de gemeenteraad

Norm De sturing en controle door de raad zijn adequaat. 19


Adequate sturing en controle door de raad De Rekenkamercommissie stelt vast dat de raad meer invulling kan geven aan de sturing en controle van het leerlingenvervoer. De raad heeft met name gestuurd en gecontroleerd op financiën. De raad heeft wel aandacht voor de kwaliteit van het vervoer en stelt klachten van ouders aan de orde. De kwaliteit moet vooral binnen het bestaande budget worden geleverd. De raad heeft niet gestuurd op maatschappelijke effecten. In tabel 4.1 is een overzicht opgenomen van de onderwerpen die tijdens de onderzoeksperiode hebben gespeeld en de mate waarin deze zijn besproken in de raad. Hieruit blijkt dat het onderwerp leerlingenvervoer in de afgelopen zes jaar, buiten de behandeling van de begroting en jaarrekening, drie keer op de agenda van de raads- en/of commissievergadering heeft gestaan. Twee van de drie keer ging het om het vaststellen en wijzigen van de Verordening leerlingenvervoer. De derde keer betrof de overschrijding van de kosten voor het leerlingenvervoer. Bij de besprekingen in de raad zijn door het college geen keuzemogelijkheden voorgelegd. De raad heeft vooral gestuurd en gecontroleerd op de financiën via begrotingen, rapportages en jaarrekeningen. In september 2004 bespreekt de commissie Inwonerszaken (de overschrijding van) de kosten van het leerlingenvervoer. Een commissielid vraagt om een evaluatie, andere raadsleden willen aanvullende maatregelen om de kosten te beperken. Concrete afspraken hierover blijven uit. Het stuk wordt ter kennisname aangenomen. In december 2004 uit de raad zorgen over het leerlingenvervoer. Zo stelt de fractie van Lokale Dorpspartijen op 15 december 2004 een schriftelijke vraag aan het college naar aanleiding van klachten. De fractie wil dat het vervoer aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet. Zo stelt de fractie: ‘Het gaat immers om het vervoer van kinderen met een handicap naar diverse scholen en dat moet goed geregeld zijn’. Nr. 1.

Onderwerp Verordening Leerlingenvervoer 2002 (mei 2002)

Raad en/of Commissie – Het college legt één voorstel op tafel, zonder alternatieve opties. – Leefbaar Wijchen wil dat de anderhalf uur reistijd openbaar vervoer wordt teruggebracht naar 1 uur. De raad gaat unaniem akkoord met dit amendement.

2. 3.

Aanbesteding 2002-2005 Wijziging Verordening Leerlingenvervoer (september 2003)

Niet aan de orde geweest in de raad. – De raad ontvangt van het college een wijzigingsvoorstel voor de Verordening. Volgens het college zijn overwegingen/alternatieven niet van toepassing. – Leefbaar Wijchen merkt op dat haar amendement niet in de verordening is verwerkt. De wethouder vindt dit een “genante situatie” en belooft meer zorgvuldigheid. Het voorstel wordt unaniem aangenomen.

20

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Nr. 4.

Onderwerp Overschrijding kosten leerlingenvervoer (september 2004)

5.

Klachten over de kwaliteit van leerlingenvervoer (december 2004) Aanbesteding 2005-2008 (2005)

6.

7.

Raad en/of Commissie Naar aanleiding van vragen van een aantal politieke partijen verklaart het college in een brief aan de raad de kostenoverschrijding van het leerlingenvervoer. Lokale Dorpspartijen dient schriftelijke vragen in naar aanleiding van klachten over leerlingenvervoer. Niet besproken in de raad. Wel is de keuze voor Novio Express ter kennisname aan de raad gestuurd. Niet besproken in de raad.

Evaluatie eisen contract, n.a.v. klachten (eind 2005-begin 2006) Tabel 4.1. In hoeverre stuurt en controleert de raad? (een chronologisch overzicht)

Adequate sturing en controle door het college Het college wordt in stelling gebracht bij de trajecten van (Europese) aanbesteding, het toepassen van de hardheidsclausule en het aanpassen van de verordeningen. Het college krijgt geen reguliere stuurinformatie (zoals evaluatierapporten) toegespeeld. Meer over de manier waarop het college en de ambtelijke organisatie zorgen voor de naleving van de kwaliteitseisen en het beheersen van de kosten volgt in hoofdstuk 6.

21


5

Het aanvraagproces

De volgende processtappen van het aanvraagproces worden beoordeeld: – het aanvragen van leerlingenvervoer door ouders; – het beoordelen van aanvragen door het college; – de afwijzingen/toekenningen door het college. Dit betreft processtap 3 tot en met 5 uit tabel 3.4. Deze processtappen worden in drie kaders in dit hoofdstuk verder uitgewerkt.

5.1

Aanvragen van leerlingenvervoer

Norm Het aanvraagproces is doelmatig en gericht op klanttevredenheid. Deze norm is onderverdeeld in de volgende twee punten: – ouders zijn geïnformeerd over de mogelijkheden; – het aanvraagproces is helder en klantvriendelijk en het aanvraagformulier is eenvoudig in te vullen en te verwerken. Aanvragen van leerlingenvervoer door ouders in Wijchen (processtap 3 uit tabel 3.4) – –

–

–

Ouders vragen leerlingenvervoer aan door het invullen van een aanvraagformulier. Ouders die voor het eerst een aanvraag doen, kunnen een formulier downloaden van de gemeentelijke website, ophalen bij het gemeentehuis of telefonisch aanvragen via ‘Vraagwijzer’. Op het formulier worden de volgende gegevens gevraagd van de ouder: de leerling, de school, soort vervoer (dagelijks of weekend/vakantie), ingangsdatum, informatie over de ziekte of een handicap, wat voor vergoeding aangevraagd wordt, de reden waarom deze vergoeding nodig is, de afstand tussen huis en school en (indien van toepassing) het drempelbedrag. De school moet ook informatie aanleveren: de naam, het adres, de schooltijden en het soort school, aangevuld met een stempel. Ouders van kinderen die het voorgaande schooljaar al leerlingenvervoer hebben ontvangen, krijgen van de gemeente een vooraf ingevuld aanvraagformulier toegestuurd. Na controle van de gegevens en ondertekening kunnen ouders dit formulier terugsturen en hiermee hun aanvraag indienen. Een verklaring van de school wordt niet gevraagd.

De Rekenkamercommissie stelt vast dat de ouders goed werden geïnformeerd en het aanvraagproces helder en klantvriendelijk was. Informatie over de mogelijkheden Uit de telefonische enquête blijkt dat ouders niet door de gemeente, maar met name door de scholen op de hoogte zijn gebracht van de mogelijkheid tot leerlingenvervoer. Ruim driekwart (79 procent) van de ondervraagde ouders kreeg de informatie via de school en zes procent via de gemeente. De gemeente geeft informatie via de eigen website en een informatiebrochure. Andere informatiebronnen van de ouders zijn: bekenden van de ouders, de jeugdzorg,

22

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen gezinsbegeleiding, peuterspeelzaal, pleegzorg en de vervoerder Novio Express. Zie hiervoor ook bijlage 4, tabel 4b. Helder en klantvriendelijk aanvraagproces De gemeente besteedde bewust aandacht aan het vergroten van de klantvriendelijkheid van het aanvraagproces. Sinds 2004 is het aanvraagformulier drie keer gewijzigd, teneinde de doelmatigheid en klantvriendelijkheid te verhogen. Eén van de wijzigingen was dat ‘bestaande aanvragers’ een voorbedrukt formulier krijgen, waarbij controle en ondertekening voldoende waren. Uit de enquête blijkt ook dat het merendeel van de ouders het aanvragen van leerlingenvervoer ‘gemakkelijk’ vindt. De eerste aanvraag voor leerlingenvervoer wordt door 93 procent van de ouders als gemakkelijk beoordeeld (voor de vervolgaanvragen ligt dit percentage op 95 procent). Zie tabel 4c in bijlage 4.

Mening van enkele ouders over het voorgedrukte formulier – –

Geen problemen, simpel formulier. Hoeft nu alleen maar een formulier terug te sturen.

Dat het aanvraagformulier door de jaren meer helder, klantvriendelijk en eenvoudiger werd, blijkt ook uit de toenemende kwaliteit van de aanvragen. In het schooljaar 2004-2005 werd slechts 26 procent van de aanvraagformulieren volledig en juist ingevuld, tegenover 83 procent en 95 procent in de schooljaren 2006-2007 en 2007-2008. Zie tabel 3c en 3d in bijlage 3.

5.2

Beoordelen van aanvragen

Norm Het beoordelen van aanvragen door het college is doelmatig en doeltreffend. De volgende punten worden beoordeeld: – de ambtelijke organisatie heeft voldoende capaciteit en hulpmiddelen, inclusief heldere procedures; – het beoordelen van de aanvragen is verifieerbaar; – het beoordelen van aanvragen verloopt zorgvuldig en consequent; – de hardheidsclausule wordt consistent toegepast; – interne controle vindt plaats. Beoordelen van aanvragen door ambtenaar in Wijchen (processtap 4 uit tabel 3.4) –

–

–

De ambtenaar beoordeelt de volledigheid van de aanvraag (is het aanvraagformulier volledig ingevuld? Zijn alle bijlagen bijgevoegd? Is een IB60 formulier bijgesloten in geval van een eventuele vrijstelling van het drempelbedrag? Is er informatie van de school als bewijs dat het kind daadwerkelijk op de school is ingeschreven?) Hulpmiddelen bij de beoordeling van de aanvragen zijn de verordening, de routeplanner op internet (voor het beoordelen van de kilometerafstand), 9292 OV voor het opvragen van de hoogte van de kosten voor openbaar vervoer. De behandelend ambtenaar heeft mandaat om de beschikkingen te maken en te ondertekenen.

23

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen –

Het afdelingshoofd ziet alle (door de ambtenaar) ondertekende beschikkingen (toekenning/afwijzing), voordat deze worden verzonden.

De Rekenkamercommissie stelt vast dat de ambtelijke organisatie qua capaciteit kwetsbaar is, omdat de afhandeling en beoordeling van aanvragen in de handen van één ambtenaar ligt. Wat betreft hulpmiddelen is de organisatie wel goed toegerust. Het proces bij het beoordelen verloopt verifieerbaar, zorgvuldig en consequent, maar vertoont qua controle zwakke plekken. Capaciteit en hulpmiddelen In Wijchen ligt de afhandeling van aanvragen voor leerlingenvervoer bij één persoon. Dit maakt de organisatie kwetsbaar, want in geval van zijn afwezigheid kan het proces stagneren. Op deelgebieden is, incidenteel, advies mogelijk van ambtenaren in Nijmegen en Beuningen. Bij de onderzochte dossiers was twee keer advies nodig over de vraag of de ouders in staat konden worden geacht hun kind wel zelf te vervoeren. In die gevallen is veel tijd besteed aan het vinden van het juiste adviesorgaan. Verifieerbaar Het proces is verifieerbaar, want de onderzoekers waren in staat via een steekproef de rechtmatigheid van 120 beschikkingen uit de schooljaren 20042005 tot en met 2007-2008 te toetsen. De werkprocessen voor de afhandeling van zowel bestaande aanvragen (aan het begin van het schooljaar) als nieuwe aanvragen, zijn beschreven. Zorgvuldig Bij de beoordeling van aanvragen is zorgvuldig gehandeld. Wel zijn kleine onvolkomenheden aangetroffen als keerzijde van de verhoging van de klantvriendelijkheid. Bij het gebruik van het vooraf ingevulde aanvraagformulier is het niet meer nodig elk jaar een verklaring van de school te overleggen. Ook niet als een kind van school verandert. Hierdoor bestaat een klein (theoretisch) risico dat een ouder een opgestuurd aanvraagformulier ondertekent en retourneert, terwijl het kind niet meer in aanmerking komt voor leerlingenvervoer. Dit theoretische risico bestaat bij ouders die een onkostenvergoeding krijgen voor eigen vervoer. In het schooljaar 2007-2008 betreft dit 3 van de 182 kinderen. Een aanvraag die aan de balie wordt afgegeven, wordt niet in alle gevallen eerst via het centrale postregistratiesysteem ingeboekt en voorzien van een datumstempel. Met behulp van zo’n stempel kan worden beoordeeld of de afhandeling van de aanvraag binnen de gestelde termijn plaatsvindt. De ambtenaar verklaart dat dit alleen gebeurt bij aanvragen die gegarandeerd worden toegekend. De reden is om de ouders zo snel mogelijk op de hoogte te brengen van het besluit. Het laten inboeken kost, vanwege de decentrale locatie van de afdeling welzijn, enkele dagen. 24


Ook bij afwijzingen wordt zorgvuldig gehandeld. Uit het dossieronderzoek blijkt dat voorafgaand aan een afwijzing overleg plaatsvindt met de ouders en ook advies wordt ingewonnen. In de onderzochte periode is twee keer beroep aangetekend tegen een afwijzend besluit. Beide keren had het college de op dat moment bij het college bekende jurisprudentie gevolgd. Eén besluit is door de rechtbank afgewezen. In het tweede geval is als gevolg van gewijzigde jurisprudentie door het college conform de wens van de ouders beslist. (zie kader) Gewijzigde jurisprudentie In het verleden was het voldoende als een gemeente bij problemen in een taxibusje de ouders een zitplaats ter beschikking stelde. De ouders waren vervolgens verantwoordelijk voor het (laten) begeleiden van het kind. De rechtbank heeft bij een zaak in Noord-Beveland en in Wijchen bepaald dat de verantwoordelijkheid van de gemeente verder gaat. De gemeente moet per kind bepalen ‘of het aangepaste vervoer per taxi, gezien de specifieke handicap van het kind en de problemen die zich in verband daarmee tijdens dat vervoer voordoen, wel passend kan worden geacht’. Vervolgens stelt de rechtbank dat, in de situatie dat een taxibusje geen passend vervoer is, de gemeente meer mogelijkheden heeft dan het toevoegen van een begeleider. Alternatieven zijn bijvoorbeeld ‘kleinschaliger vervoer met minder kinderen of het combineren van ritten met kinderen met een vergelijkbare stoornis’. De zorgplicht is hiermee meer bij de gemeente gelegd.

Consequent gebruik hardheidsclausule Het college past de verordening in grote lijnen consequent toe. De enige uitzondering die hierop gevonden is, heeft betrekking op het vervoer van school naar een adres voor buitenschoolse opvang in plaats van het huisadres. Indien dit geen extra kosten met zich meebrengt wordt dit door de gemeente gedoogd. Het college maakt gebruik van de Artikel 29. Afwijken van bepalingen (hardheidsclausule). hardheidsclausule. De gemeente Wijchen heeft bij zes van de 120 aanvragen (in de schooljaren Het college kan in bijzondere gevallen 2004-2005 tot en met 2007-2008) een ten gunste van de ouders afwijken van vergoeding toegekend op grond van de de bepalingen in deze verordening, zo hardheidsclausule. De wethouder zegt: ‘We nodig na advies van een deskundige. passen de hardheidsclausule terughoudend toe om precedentwerking te voorkomen.’ De ambtenaar spreekt van ‘het balanceren tussen zorgplicht en precedentwerking’. Toekenningen op grond van de hardheidsclausule worden niet openbaar gemaakt. Ook intern worden deze uitzonderingen niet opgenomen in beleidsregels. Hierdoor kan het voorkomen dat bij een vergelijkbare situatie een

25

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen aanvraag wordt toegekend en een andere wordt afgewezen. Zo lang de uitvoering in handen blijft van dezelfde ambtenaar is de kans hierop klein. Interne controle Het aanvraagproces vertoont een zwakke plek als het gaat om interne controle, want bij het beoordelen en accorderen van de aanvraag is geen functiescheiding. De (ondertekende) beschikkingen van de behandelend ambtenaar gaan wel via het tekenboek naar de afdelingsmanager voor een paraaf. De afdelingsmanager heeft daarmee de mogelijkheid te controleren, maar doet dat slechts in lichte vorm. In 2005-2006 heeft de gemeente bewust gekozen om dit proces (net als andere gemeentelijke processen) op deze manier in te richten. Dit gebeurde in het kader van een project om de efficiency en effectiviteit van diverse werkprocessen te verhogen (de actie ‘Paarse Krokodil’). Als doorslaggevende factoren werden gezien een snellere afhandeling en een besparing van arbeidsuren in de afhandeling van aanvragen.

5.3

Toekenningen/afwijzingen

Norm De toekenningen of afwijzingen zijn rechtmatig. De volgende punten worden beoordeeld: – Besluiten (toekenningen of afwijzingen) worden verstrekt binnen de gestelde termijn van acht weken of, indien de aanvrager van de verdaging op de hoogte is gesteld, binnen twaalf weken; – een afwijzing wordt voorzien van een motivatie, waarbij wordt gewezen op mogelijkheden voor bezwaar of beroep. De Rekenkamercommissie stelt vast dat aan beide normen wordt voldaan. Toekennen/afwijzen door het college (processtap 5 uit tabel 3.4) – –

– – – –

Indien de aanvraag past binnen de normen in de verordening, wordt de aanvraag toegekend. De beschikkingen worden opgesteld met behulp van een vijftal sjablonen met een standaard tekst voor: vervoer naar een school voor de Wet op de expertisecentra (WEC), taxivervoer zonder drempelbedrag, taxivervoer met drempelbedrag, vergoeding kosten eigen vervoer, vergoeding kosten openbaar vervoer. De ouders ontvangen de beschikking en de gemeente geeft de gegevens door aan de vervoerder. Als de aanvraag niet past binnen de normen in de verordening, wordt de aanvraag afgewezen. De ouders ontvangen hiervan bericht. Besluiten door het college dienen op grond van de verordening binnen 56 dagen na ontvangst van de aanvraag te worden genomen. Ouders kunnen tegen een beslissing van het college in beroep gaan of een verzoek indienen voor het toepassen van de hardheidsclausule. Het college overweegt in die situatie of een dusdanige bijzondere situatie bestaat dat afwijking van de verordening noodzakelijk is.

26

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen De toekenningen en afwijzingen van aanvragen voor het leerlingenvervoer in de gemeente Wijchen zijn rechtmatig. De aanvragen zijn normaliter binnen de geldende termijn afgehandeld en voorzien van voldoende motivering. Binnen de gestelde termijn In de vier onderzochte schooljaren zijn 103 van de 113 onderzochte toekenningen voor taxivervoer (91 procent) binnen de termijn van 56 dagen afgehandeld. Drie toekenningen zijn niet binnen 56 dagen afgehandeld, waarvan één aanvraag niet tijdig is afgehandeld; deze aanvraag werd abusievelijk gearchiveerd voordat een beschikking werd afgegeven. Bij twee aanvragen maakten de ouders bezwaar tegen een besluit waardoor een langere afhandeltermijn van toepassing is.

2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 Totaal

Totaal aantal dossiers 31 29 30 23 113

Binnen 56 dagen

%

31 25 28 19 103

100% 86% 93% 83% 91%

Niet binnen 56 dagen 0 2 0 1 3

%

Niet te bepalen

0% 7% 0% 4% 3%

0 2 2 3 7

Tabel 5.1. Afhandeltermijn.

Motivering op besluiten Een afwijzing wordt voorzien van een motivatie (de reden van de afwijzing wordt vermeld). Zie tabel 3g in bijlage 3. Standaard wordt gewezen op de mogelijkheid van het indienen van een bezwaarschrift.

27


6

De kwaliteit van het vervoer

De kwaliteit van het vervoer wordt beoordeeld aan de hand van de volgende normen: – het vervoer is doeltreffend; – het vervoer is doelmatig; – ouders en scholen zijn tevreden. De uitvoering van het leerlingenvervoer is door de gemeente Wijchen uitbesteed aan vervoersbedrijf Novio Express, hetgeen niet wegneemt dat de gemeente zelf verantwoordelijk is voor de kwaliteit. Vervoeren door Novio Express en lokale taxibedrijven (processtap 6 uit tabel 3.4) – –

–

6.1

De gemeente geeft door aan Novio Express welk kind van waar naar waar moet worden vervoerd en waar de vervoerder rekening mee moet houden. Novio Express regelt op welke manier, tijd, route en dergelijke het kind wordt vervoerd en besteedt het daadwerkelijke vervoer uit aan verschillende regionale taxibedrijven. De taxi’s komen de kinderen thuis ophalen en zetten de kinderen bij school af. Ook komen de taxi’s de kinderen weer op school ophalen en brengen ze dan thuis.

Doeltreffend vervoer

De doelen waar het vervoer aan moet voldoen, zijn in beginsel vastgelegd in het gemeentelijke beleid (zie hoofdstuk 4). Om uitvoering te geven aan dit beleid heeft het college voor de periode 2005-2008 (samen met Nijmegen en Beuningen) een contract gesloten met Novio Express. In dit contract zijn afspraken gemaakt over diverse kwaliteitseisen (zie kader). Enkele kwaliteitseisen in het vervoerscontract met Novio Express – – – – – –

Afleveren en ophalen op school binnen een marge van 15 minuten voor aanvangsresp. eindtijdstip van school. De individuele verblijfstijd in een voertuig is maximaal 60 minuten binnen het regionale vervoersgebied (daarbuiten 90 minuten). Zeer moeilijk opvoedbare kinderen – zeer moeilijk lerende kinderen en leerlingen van de Paedologische Instituutschool mogen niet met elkaar gecombineerd worden. Chauffeurs voldoen aan diverse eisen, zoals het kunnen handhaven van rust en orde in het vervoermiddel. Zoveel mogelijk gebruik maken van vaste chauffeurs op een bepaalde route, zodat kinderen altijd met dezelfde persoon te maken hebben. De voertuigen voldoen aan bepaalde technische eisen.

28

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Norm De norm is dat het vervoer doeltreffend is. Deze norm wordt beoordeeld door na te gaan in hoeverre de kwaliteitseisen in het contract met Novio Express worden nageleefd. Naleving van kwaliteitseisen De Rekenkamercommissie stelt vast dat niet alle kwaliteitseisen worden nageleefd door de vervoerder. Novio Express heeft regelmatig contact met de ambtelijke organisatie, met name op operationeel niveau. Van Novio Express kreeg de ambtelijke organisatie ook diverse managementinformatie, zoals de maandelijkse facturen en de kwartaalrapportages met informatie over uitgevoerde ritten/type voertuig, mutaties en klachten. Bij de aanvang van het huidige contract (eind 2005 en begin 2006) hadden Wijchen, Nijmegen en Beuningen indringende gesprekken met Novio Express over de kwaliteit van de dienstverlening. Volgens de ambtelijke organisatie van Wijchen zocht Novio Express ‘de grenzen van het contract’ op, maar werden na een gesprek met de commercieel directeur eind 2005-begin 2006 de problemen opgelost. Het college ontvangt geen periodieke evaluatierapporten of managementinformatie over het verloop van het leerlingenvervoer. Uit interviews met ouders en scholen blijkt dat de kwaliteitseis ‘ handhaving van rust en orde in de taxibusjes’ een verbeterpunt is. Dit punt wordt uitgewerkt in paragraaf 6.3.

6.2

Doelmatig vervoer

Norm De norm is dat het vervoer doelmatig is. Dit wordt beoordeeld aan de hand van de volgende punten: – de organisatie besteedt actief aandacht aan kostenbeheersing; – de vervoerskosten passen binnen de raming. Het leerlingenvervoer in de gemeente Wijchen is doelmatig. De organisatie besteedt actief aandacht aan het beheersen van de kosten en de vervoerskosten passen binnen de ramingen. Actieve aandacht voor kostenbeheersing De Rekenkamercommissie stelt vast dat het college en de ambtelijke organisatie actief gewerkt hebben aan kostenbeheersing. In de schooljaren 1999-2000 tot en met 2001-2002 werd het Wijchense leerlingenvervoer verzorgd door NOVIO Net BV. In die tijd werd Wijchen geconfronteerd met forse kostenoverschrijdingen, hetgeen de gemeente onder meer toeschreef aan het ontbreken van een deugdelijk contract. Een ambtenaar zegt: ‘Er was een constante discussie over het al dan niet vol zitten van taxi’s en extra ritten. Wij hadden onvoldoende grip op het budget’. 29

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Om de (Europese) aanbesteding professioneel aan te pakken werd verkeersadviesbureau Diepens en Okkema gevraagd het traject te begeleiden. Het resultaat was een gezamenlijk vervoerscontract (Nijmegen, Beuningen, Wijchen) voor de periode 2002-2003 tot 2004-2005 met vervoerder Novio Express. In het contract werd een regionaal vervoersgebied vastgesteld (Nijmegen, Beuningen en Wijchen), waarbinnen ritten voor één vaste maandelijkse prijs worden uitgevoerd. De hoogte van die kostprijs werd aan het begin van het schooljaar 2005-2006 bepaald, aan de hand van het aantal leerlingen op dat moment. Als er meer kinderen vervoerd moeten worden is dit voor risico van Novio Express, minder kinderen is voor risico van de gemeente. Het grote voordeel is dat tussentijdse wijzigingen in het aantal ritten binnen dit regionale vervoergebied geen extra kosten op zou leveren. ‘Het contract bleek nog niet helemaal waterdicht, omdat incidentele ritten nog steeds tot extra kosten leidden’, zegt de ambtenaar. De aanbesteding voor de periode 2005-2006 tot en met 2007-2008 werd begeleid door het inkoopbureau van de gemeente Nijmegen. Dit resulteerde in een nieuw contract met een aantal noviteiten om de kosten te drukken: – Structurele mutaties in het vervoer worden na drie maanden gedeclareerd volgens de prijs van het regionaal vervoersgebied; – Ook werd de kostprijsindex van de vervoersbranche vervangen door de CBSindex als instrument voor het bepalen van de jaarlijkse prijsverhoging. In de index van de vervoersbranche heeft de hoogte van de brandstofprijzen een groot gewicht. Dit resulteerde in forse prijsverhogingen. Het gebruik van de CBS-index is gunstiger voor Wijchen. Vervoerskosten passen binnen de raming Uit tabel 6.1 blijkt dat in alle onderzoeksjaren begrotingswijzigingen hebben plaatsgevonden om de raming in de primaire begroting te verhogen. De oorzaak voor deze wijzigingen is een raadsbesluit naar aanleiding van een foutieve raming in de begroting 2004. Deze fout is op 8 september 2004 besproken in de commissie inwonerszaken. Volgens deze brief worden de hogere kosten veroorzaakt door incidentele ritten van de vervoerder (die waren niet opgenomen in het contract en werden apart doorberekend) en CAO- en benzineprijsverhogingen. Verwacht werd dat het nadelige verschil voor 2004 ongeveer € 100.000 zou zijn. Besloten is toen de overschrijding niet in één keer, maar in vier jaarlijkse tranches van € 25.000 te dekken. Als gevolg hiervan waren meerdere begrotingswijzigingen nodig. De Rekenkamercommissie stelt vast dat in de daarop volgende jaren de kosten binnen de ramingen gebleven zijn.

Primaire begroting Wijziging Gewijzigde begroting Jaarrekening Verschil t.o.v. begroting

2004

2005

2006

2007

359.000 25.000 384.000 486.000 (-) 102.000

418.000 100.000 518.000 503.000 (+)15.000

442.000 73.000 505.000 480.000 (+) 25.000

470.000

467.000 (+) 3.000

30

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Tabel 6.1. De begrote en werkelijke netto kosten van het leerlingenvervoer (de baten zijn verminderd met de eigen bijdrages van ouders). Bron: begrotingen en jaarrekeningen van de gemeente Wijchen.

Het totale bedrag van het jaarcontract (schooljaar) wordt in tien termijnen betaald (in juli en augustus wordt niet gefactureerd). Het standaardbedrag wordt maandelijks opgehoogd met kosten voor incidentele ritten, ten gevolge van bijvoorbeeld (tijdelijke) stages en afwijkende schooltijden. Het gaat daarbij om extra kosten van ongeveer € 4.000 tot € 6.000 per maand.

6.3

Het belang van stageplaatsen ‘Stageplaatsen in het speciaal onderwijs zijn zeer moeilijk te krijgen. Voor deze doelgroep mag men blij zijn wanneer er een stageplaats geboden wordt. Hiermee ontstaat immers voor deze moeilijk plaatsbare doelgroep meer kans op een toekomstige werkplek en een volwaardige plaats in de samenleving.’ Uitspraak van een raadslid, 8 september 2004.

Tevredenheid bij ouders en scholen

Norm Ouders en scholen zijn tevreden over de uitvoering van het taxivervoer. Tevredenheid bij ouders De resultaten van de enquête onder 85 ouders zijn opgenomen in bijlage 4. Hieruit blijkt dat 91 procent van de ondervraagde ouders over het algemeen tevreden is. Negen procent is niet tevreden. Dat neemt niet weg dat 61 procent verbeterpunten ziet. Deze richten zich vooral op het ontbreken van een vaste chauffeur of begeleiding in de taxi. Deze begeleider zou kunnen zorgen voor rust in de taxi, met bijkomend voordeel dat de chauffeur zich niet meer met de kinderen bezig hoeft te houden en zich kan focussen op het besturen van de taxi. Van de ondervraagde ouders heeft 58 procent wel eens een klacht gehad. Het overgrote deel van die klachten (90 procent) had betrekking op de uitvoering van het vervoer door het taxibedrijf. Het gaat met name om het ontbreken van een vaste chauffeur, die goed kan omgaan met de kinderen. Hierdoor zouden de kinderen onrustig worden of zelfs gaan schoppen, schelden en spugen. De ouders nemen in de regel contact op met Novio Express (51 procent), het taxibedrijf (41 procent), de gemeente (18 procent) en de chauffeur (16 procent) om de klacht te bespreken. Deze verschillen weerspiegelen deels de klachtenprocedure. Hierin staat dat ouders klachten in eerste instantie bij Novio Express melden en de gemeente pas inschakelen als dit niet helpt. Het inschakelen van het taxibedrijf en de chauffeur is niet opgenomen in de klachtenprocedure. In 61 procent van de gevallen zijn de klachten naar tevredenheid opgelost. Op het moment van onderzoek was 35 procent van de ondervraagde ouders (nog) niet tevreden met de afhandeling van de klacht.

31

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Wijchen kent geen adviesraad voor leerlingenvervoer, waardoor een constante ‘monitoring’ van de klanttevredenheid niet mogelijk is. Volgens een ambtenaar is in het verleden contact geweest met het gemeentelijk gehandicapten platform (C.I.G.W.) over advisering met betrekking tot het leerlingenvervoer, maar dat heeft niet geleid tot een reactie. Tevredenheid bij scholen De Rekenkamercommissie stelt op basis van een beperkte steekproef onder drie scholen vast dat deze scholen over het algemeen tevreden zijn. Wel zien twee ondervraagde cluster 4-scholen de begeleiding van kinderen in de taxi als een groot aandachtspunt. De antwoorden zijn opgenomen in bijlage 5. Over het algemeen komen kinderen op tijd voor aanvang van de lessen op school en worden ze na afloop van de schooltijd weer snel door het taxibedrijf opgehaald, aldus de scholen. Beide cluster 4-scholen hebben wel eens klachten. Het betreft dan de ‘vele’ wisselingen van chauffeurs, waardoor onrust en conflicten onder de kinderen zou ontstaan. Het oplossen van die conflicten kost de school veel tijd. Ook melden deze scholen dat niet ieder kind een eigen stoel heeft en een gordel draagt. Deze scholen zeggen dat ze met een klacht in eerste instantie contact opnemen met Novio Express. De cluster 2-school geeft aan geen klachten te hebben.

De zware taak van een chauffeur in een taxibusje met cluster 4-kinderen ‘Realiseer je dat cluster 4-kinderen met maximaal 12 in één klas zitten, waarbij dan een leerkracht én een onderwijsassistent aanwezig zijn. Probeer je dan voor te stellen wat je van een chauffeur vraagt, als die met 8 à 10 kinderen moet rijden in één kleine bus zonder extra begeleiding’. (Bron: interview met school)

De twee cluster 4-scholen zijn niet erg tevreden over de communicatie met Novio Express. Eén school zegt Novio Express erg bureaucratisch te vinden, aangezien zij alle klachten op papier willen hebben. De twee cluster 4-scholen vestigen aandacht op de begeleiding van kinderen door de chauffeur. Zij pleiten voor het verminderen van het aantal leerlingen per taxi, een betere kwaliteit van de chauffeurs en een vaste chauffeur per taxi. Bovendien zou een chauffeur affiniteit met de doelgroep ‘moeilijke’ kinderen moeten hebben. Een school geeft aan dat het een zware taak is om met cluster 4 kinderen om te gaan.

32

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Reactie Novio Express op tevredenheid ouders en scholen Novio herkent de wens van ouders om een vaste chauffeur op de routes. Novio probeert zo veel mogelijk aan deze wens tegemoet te komen. Dit kunnen ook twee chauffeurs zijn, één in de ochtend en één in de middag. Gelet op de aard van de contracten met de chauffeurs (onregelmatige diensten, ook avond- ook nachtdiensten) is het niet mogelijk om voor elke route gedurende het gehele schooljaar een vaste chauffeur in te zetten. Sinds de invoering op 1 januari 2007 van het chauffeursdiploma is het moeilijk om aan chauffeurs te komen met affiniteit voor het soort kinderen dat vervoerd wordt. Vóór die tijd werd een deel van het leerlingenvervoer verzorgd door oudere chauffeurs (de opa’s en oma’s) die ervaring hebben met kinderen en affiniteit met de doelgroep. Deze groep chauffeurs heeft weinig animo om een chauffeurspas te halen en kan hierdoor niet meer worden ingezet. In het verleden maakten vooral lichamelijk gehandicapte leerlingen gebruik van leerlingenvervoer. Nu maakt de groep kinderen met gedragsproblemen een steeds groter deel uit van het vervoer. Door deze groep kinderen ontstaan problemen met de rust en orde. De regels en ideeën over het leerlingenvervoer (vervoer zonder begeleiding) stammen nog grotendeels uit het verleden. In de verordeningen en dus ook in de aanbesteding is met begeleiding dan ook geen rekening gehouden. Als Novio dit wel zou offreren bij de aanbesteding zou het vervoer duur worden in vergelijking tot andere aanbieders. Het op schrift willen hebben van klachten kan bureaucratisch overkomen, maar heeft belangrijkere voordelen. De klachten worden zo objectief mogelijk ingeboekt en zorgvuldig behandeld. Hierdoor kunnen misverstanden worden voorkomen en kan Novio het verloop van een klacht goed volgen. Een chauffeur heeft geen specifieke pedagogische opleiding en moet zijn aandacht op het verkeer richten. Kinderen zijn op school zodanig in groepen geplaatst dat de leeftijden met elkaar overeenkomen en de karakters zo min mogelijk met elkaar botsen. Dit is in de busjes nauwelijks mogelijk omdat de routes, gelet op de krappe marges bij de aanbestedingen, zo efficiënt mogelijk worden georganiseerd. Een begeleider is niet voor alle routes naar cluster 4-scholen noodzakelijk, maar wel wenselijk in routes waar vaak problemen ontstaan. Dit om te voorkomen dat je achter de feiten aan blijft lopen. “Een begeleider in de bus is een wakend oog”. Bron: Interview vestigingsmanager Novio Express

33


Bijlage 1: Bestuurlijke reactie

34


35


36


Bijlage 2: Nawoord Rekenkamercommissie De rekenkamercommissie heeft met het voorliggende onderzoek aangetoond dat het leerlingenvervoer in de gemeente Wijchen goed wordt uitgevoerd. Het college bevestigt de uitkomsten van het onderzoek. De rekenkamercommissie wil bij deze uitkomsten nog wel de aandacht vragen voor het feit dat 91 procent van de geënquêteerde ouders in het algemeen tevreden is, maar dat daar wel tegenover staat, dat 61 procent van de ouders tevens aangeeft dat er nog verbeterpunten liggen. Tevens heeft de rekenkamercommissie geconstateerd, dat het college bij de uitvoering van het leerlingenvervoer binnen de marges van het toegekende budget is gebleven. En kostenbeheersing was door de raad als kader aan het college meegegeven. Dat de kostenbeheersing de enige prioriteit had, wordt overigens door het college bestreden. Naar de mening van het college blijkt dit uit de verdeling 60-40 bij de nieuwe aanbesteding. Het is reëel er op te wijzen, dat verbetering van de ruimhartigheid (kwaliteit) mede mogelijk gemaakt is door de besparingen die gerealiseerd zijn door een gezamenlijke Europese aanbesteding te houden met de gemeenten Nijmegen en Beuningen. Zwakke punten in het beleid zijn de beheersmaatregelen in de interne organisatie. Met name de continuïteit in de voortgang van de dagelijkse werkzaamheden is een punt van zorg. Daarnaast dient zorg gedragen te worden voor een adequate controlefunctie (uitvoering en controle zijn in één hand). De rekenkamercommissie wil de raad meegeven dat binnen het onderwerp leerlingenvervoer wel degelijk (politieke) keuzes mogelijk zijn. De uitvoering is wel landelijk bepaald, maar er is ruimte voor een afwijkende lokale invulling. De rekenkamercommissie wil het college complimenteren met de uitvoering van het beleid, met name met de kostenbeheersing, maar vraagt wel de aangedragen verbeterpunten ten aanzien van de interne organisatie op te pakken en daarover aan de raad te rapporteren. De raad stelt kaders (geld en uitvoering), het college voert dit beleid uit en legt daarover periodiek rekenschap af. Als het gemeentebestuur van Wijchen de ingeslagen weg blijft volgen en op onderdelen het beleid en de uitvoering kan verbeteren, zal de tevredenheid onder de ouders eveneens stijgen.

37


Bijlage 3 Schematisch overzicht toetsingskader Onderdeel van het proces

Toetspunt

A. Beleid formuleren

Beleid is evalueerbaar en resultaatgericht. Beleid is doelmatig en doeltreffend. De verordening is rechtmatig. Sturing en controle van gemeenteraad is adequaat Het aanvraagproces is doelmatig en gericht op klanttevredenheid. Het beoordelen van aanvragen is doelmatig en doeltreffend. Toekenningen en afwijzingen van het college zijn rechtmatig. Het vervoer is doeltreffend. Het vervoer is doelmatig. Ouders en scholen zijn tevreden.

B. Toe- en afwijzen

C. Vervoeren

Rechtmatigheid

Doeltreffend heid

Doelmatigheid

X X

X X

X

X X

Klanttevredenheid

X

X

X

X

X

X X

X X X

38


Bijlage 4 Soorten scholen In het rapport wordt gesproken over drie soorten scholen: – scholen op grond van de Wet op het Primair Onderwijs (WPO); – scholen op grond van de Wet op de Expertise Centra (WEC); – scholen op grond van de Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO). Scholen op grond van de Wet het Primair Onderwijs (WPO) De wet maakt onderscheid tussen: – scholen voor basisonderwijs; – scholen voor speciaal onderwijs. Scholen voor basisonderwijs Scholen voor basisonderwijs worden onderverdeeld in: – scholen die uitgaan van een bepaalde levensovertuiging: o Openbare school. Deze werken niet vanuit een bepaalde godsdienst of levensovertuiging, maar staan open voor kinderen van alle godsdiensten en levensbeschouwingen. o Bijzondere school. Deze scholen geven les vanuit een godsdienstige of levensbeschouwelijke overtuiging, zoals rooms-katholiek, protestants-christelijk of islamitisch. o Algemeen bijzondere school. Deze gaat uit van de gelijkwaardigheid van alle levensbeschouwingen en maatschappelijke stromingen. Vanuit dit uitgangspunt kunnen kinderen een eigen levensbeschouwing opbouwen en een eigen inbreng hebben, met respect en begrip voor de levens- en maatschappijbeschouwing van anderen. – scholen die uitgaan van een bepaalde onderwijskundige stroming. Zowel openbare scholen als bijzondere scholen kunnen hun onderwijs inrichten volgens een bepaalde opvoedings- en onderwijsmethode. Voorbeelden hiervan zijn Montessori, Jenaplan, Dalton of Freinet. Scholen voor speciaal basisonderwijs (sbo) Kinderen die onvoldoende baat hebben bij de extra zorg op de basisschool en een intensievere vorm van zorg nodig hebben, gaan naar een school voor speciaal basisonderwijs (sbo). Het zijn kinderen die in het verleden werden opgevangen op lom-, mlk- en iobk-scholen. Deze scholen worden in de volksmond vaak ‘speciaal onderwijs’ genoemd, maar vallen in feite onder het ‘reguliere’ onderwijs. Scholen op grond van de Wet op de Expertise Centra (WEC) Voor kinderen die lichamelijk, zintuiglijk of verstandelijk gehandicapt zijn, is er het zogeheten speciaal onderwijs. Voor deze scholen bestaat er een indeling in vier categorieën (clusters): – Cluster 1: scholen voor visueel gehandicapte kinderen, of meervoudig gehandicapte kinderen met deze handicap. 39


–

–

Cluster 2: scholen voor dove kinderen, slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraakmoeilijkheden, of meervoudig gehandicapte kinderen met een van deze handicaps. Cluster 3: scholen voor lichamelijk gehandicapte kinderen, zeer moeilijk lerende kinderen en langdurig zieke kinderen met een lichamelijke handicap, of meervoudig gehandicapte kinderen met een van deze handicaps. Cluster 4: scholen voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen, langdurig zieke kinderen anders dan met een lichamelijke handicap en onderwijs aan kinderen in scholen verbonden aan pedologische instituten.

De scholen voor speciaal onderwijs zijn verbonden aan zogenaamde REC’s en bieden onderwijs in de basisschoolleeftijd. Een aantal van de scholen heeft ook een afdeling voor voortgezet onderwijs. Deze VO-afdelingen variëren in niveau. Over het algemeen is HAVO-niveau het hoogste niveau dat wordt aangeboden. Scholen op grond van de Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO) Deze scholen zijn: – praktijkonderwijs – vmbo (voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs); – havo (hoger algemeen voortgezet onderwijs); – vwo (voorbereidend wetenschappelijk onderwijs) – andere vormen van voortgezet onderwijs.

40


Bijlage 5 Resultaat onderzoek naar besluiten A Dossierselectie Om de rechtmatigheid van de beschikkingen te toetsen zijn in totaal 120 dossiers onderzocht, verspreid over de schooljaren 2004-2005 tot en met 2007-2008. De onderzochte dossiers hadden betrekking op taxivervoer. Een specificatie van de dossiers is opgenomen in tabel 3a. Totaal aantal toekenningen

Aantal onderzocht

172 188 183

31 29 30 23

2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 totaal

%

Totaal aantal afwijzingen

Aantal onderzocht

1

1

3 3 0

3 3 0 7

17% 16% 13%

113

%

Tabel 3a. Aantal onderzochte dossiers 2 .

De scholen waarnaar de kinderen zijn vervoerd zijn vermeld in tabel 3b. Type school

School

Primair Onderwijs

Vrije school Meander, Nijmegen De Bolster, Wijchen

Speciaal Basisonderwijs Speciaal Basisonderwijs Speciaal Basisonderwijs Voortgezet Speciaal Onderwijs Voortgezet Speciaal Onderwijs WEC Cluster 1-4 WEC Cluster 2 WEC Cluster 2 WEC Cluster 2 WEC Cluster 2-4 WEC Cluster 2-3-4 WEC Cluster 3 2

20042005

20052006

1 1 1

Berkenrode mgr. Bekkersschool, Eindhoven Roelant Berk en Beuk school, Nijmegen Martinus van Beek, Nijmegen Sensis, Grave Talent, Vught De Marwindt, Nijmegen Mgr. Terwindtschool, Groesbeek Bernadetteschool, Oss

20072008 1

De Dijk, Druten Klavervier, Beuningen

20062007

1 1 1

3 4

5

1

2

6

2

1 1 3

1

2

2

1

2

Het aantal aanvragen in de schooljaren 2004-2005 tot en met 2006-2007 betreft aanvragen voor taxivervoer. De aanvragen voor het schooljaar 2007-2008 beslaan de periode tot en met 28 februari 2008 en zijn inclusief aanvragen voor andere voorzieningen met betrekking tot het leerlingenvervoer (het was niet mogelijk dezelfde selectie als in voorgaande jaren te maken).

41

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Type school

School

WEC Cluster 3 WEC Cluster 3 WEC Cluster 3

De Vlinder. Reek Monnikskap, Nijmegen Mr. Johan Vissersschool, Nijmegen St. Maartensschool, Nijmegen Talita Koemi, Nijmegen Werkenrode, Groesbeek

WEC Cluster 3 WEC Cluster 3 WEC Cluster 3/ VSOLG/MG WEC Cluster 3-4 WEC Cluster 3-4 WEC Cluster 4 WEC Cluster 4 WEC Cluster 4 WEC Cluster 4 Voortgezet Speciaal Onderwijs Totaal

20042005

20052006

20062007

20072008 1

1 1

Arnhemse Buitenschool, Arnhem De Kom, Druten Kristallis, Elst Paedologische Instituutschool, Nijmegen t Driespan, Nijmegen Tarcisiusschool, Nijmegen St. Jorisschool, Nijmegen

7

3

4

2

1

2

1

2

1

2

2

3 1

2

5

5 1

3 2

3

2

3

1

2 1

2 1

1

1

1

31

29

30

23

Tabel 3b. Scholen waarvoor aanvragen tot vervoer zijn ingediend.

B

Toekenningen

2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008

totaal

ja

%

nee

%

31 29 30 22

8 12 25 21

26%

23

74% 59% 17% 5%

41% 83% 95% Tabel 3c. Aanvraagformulier volledig en juist ingevuld.

17 5 1

De oorzaken van het niet volledig of juist invullen zijn opgenomen in tabel 3d.

'Ja' ingevuld bij drempelbijdrage terwijl dit voor schooltype niet van toepassing is 3 Weinig/geen motivatie reden aanvraag 4 Geen kilometers ingevuld Oud formulier gebruikt 3

4

20042005

20052006

20062007

20072008

8

7

2

1

5 6 0

1 3 2

0 1 0

0 0 0

Op grond van de verordening is een eigen bijdrage in de vervoerkosten noodzakelijk als het inkomen van de ouders boven een bepaalde drempel uitkomt. Voor kinderen die naar WEC-scholen gaan is dit niet van toepassing. Voor de jaren 2004-2005 en 2005-2006 betreft het een keuze uit de volgende antwoordmogelijkheden: 1) vanwege een verstandelijke en/of lichamelijke handicap; 2) de leerling is met het openbaar vervoer naar school of terug (dus enkele reis) langer dan 1½ uur onderweg; 3) openbaar vervoer ontbreekt; 4) de leerling gaat naar een school vallend onder de Wet op de Expertisecentra (zie schoolverklaring); 5) de ouders zijn op medische gronden niet in staat de leerling zelf naar school te brengen.

42


School niets/niet volledig ingevuld 5 Overige velden niet of niet juist ingevuld 6

20042005 2 6

20052006 2 5

20062007 3 0

20072008 0 0

27

20

6

1

Totaal

Tabel 3d. Oorzaken niet juist of volledig.

Op grond van de verordening moeten aanvragen binnen 8 weken zijn afgehandeld. In tabel 3e is aangegeven of aanvragen tijdig of niet zijn afgehandeld en of een verdagingbericht is verstuurd.

2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 Totaal

Totaal aantal dossiers 31 29 30 23 113

Tijdig

%

Niet tijdig

%

Niet te bepalen

Verdagingbericht

31 25 28 19 103

100% 86% 93% 83% 91%

0 2 0 1 3

0% 7% 0% 4% 3%

0 2 2 3 7

n.v.t. Nee 7 Ja Nee 8

Tabel 3e Afhandeltermijn.

In tabel 3f is de afhandelduur opgenomen.

2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 Gemiddeld

Minste aantal dagen 1 1 7 1

Meeste aantal dagen 52 70 65 176

Gemiddeld aantal dagen 10 30 29 20 22

Tabel 3f. Afhandelduur.

5

6

7

8

De gemeente gebruikt de verklaring van de school om te bepalen of een leerling ingeschreven is op een bepaalde school. Het betreft bijvoorbeeld het niet opgeven van het adres van de school, het meerdere malen wijzigen en herstellen van antwoorden bij meerkeuzevragen. Het betreft twee aanvragen van dezelfde ouders voor het vervoer van hun twee kinderen naar de niet dichtstbijzijnde cluster 3-school in verband met de levensbeschouwelijke richting van deze school. In het dossier is een brief van de ouders aangetroffen waarin zij bezwaar maken. Het onderwerp van het bezwaar is niet duidelijk. In het dossier is geen tussentijdse beschikking of een verdagingbericht aangetroffen. Geen voortgangsbericht is verstuurd, omdat de aanvraag abusievelijk was gearchiveerd zonder hierop een beschikking af te geven. Deze beschikking is, na ontdekking, alsnog afgegeven en het gevraagde is toegekend (vergoeding voor het gebruik van een bromfiets) en het bedrag is overgemaakt.

43

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen C

Afwijzingen

Schooljaar 2004-2005

Afwijzingen 1

2005-2006

3

2006-2007

3

2007-2008 9 totaal

7

Reden Verzoek vergoeding kosten openbaar vervoer naar reguliere school voor VO in verband met epilepsie. Afgewezen omdat voor reguliere scholen voor Voortgezet Onderwijs alleen vergoeding wordt toegekend voor begeleiding van kinderen die niet zelfstandig kunnen reizen en dit kind wel zelfstandig reist. Verzoek voor taxivervoer naar speciale basisschool op 6,1 kilometer afstand. Afgewezen omdat volgens de routeplanner de afstand 5 kilometer betreft. Verzoek voor vergoeding voor kosten openbaar vervoer voor een school vallend onder de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB). Afgewezen omdat de verordening niet van toepassing is op deze categorie scholen. Verzoek voor vergoeding kosten gebruik bromfiets naar een reguliere school voor Voortgezet Onderwijs. Afgewezen omdat de verordening niet van toepassing is op deze categorie scholen. Verzoek voor door gemeente verzorgd taxivervoer naar school (ten tijde van verzoek op 5,8 kilometer afstand, na verhuizing school op 4,8 km. afstand). Moeder heeft geen auto en meerdere kinderen die naar verschillende scholen gaan. Na behandeling door het college aanvraag afgewezen. Uit interne memo’s blijkt dat ouders zelf op de eerste plaats verantwoordelijk worden gehouden voor het regelen van het vervoer van hun kinderen naar school. Aanvraag voor bekostiging van vervoer naar een niet dichtstbijzijnde school in Nijmegen. Ouder heeft één jaar vergoeding ontvangen om de overgang van het kind naar de dichtstbijzijnde school soepel te kunnen laten verlopen. Ouder heeft vervolgens besloten kind in Nijmegen ingeschreven te laten, omdat zij op die manier het vervoer kan combineren met reis naar werk en het vervoer naar school van een ander kind. Twee kinderen tegelijkertijd naar twee verschillende scholen brengen is ook niet te realiseren. Hardheidsclausule is niet toegepast omdat de keuze van de ouder is om het kind niet op de dichtstbijzijnde school in te schrijven. Aanvraag afgewezen. Aanvraag voor door gemeente verzorgd taxivervoer naar voor astmatisch kind naar (volgens ouders) WEC-school op 12 kilometer afstand en meer dan 1½ uur met openbaar vervoer. Afgewezen na behandeling in college.

Tabel 3g. Afwijzingen.

9

Voor 2007-2008 zijn geen afwijzingen beoordeeld. In tegenstelling tot de voorgaande schooljaren zijn afwijzingen niet apart gearchiveerd.

44


Bijlage 6 Resultaat onderzoek tevredenheid ouders Aan de enquête naar de klanttevredenheid hebben 85 van de 164 ouders meegedaan. In de tabellen hieronder staan de vragen en antwoorden. Verantwoording Alleen ouders wiens kinderen daadwerkelijk gebruik maken van het leerlingenvervoer zijn geënquêteerd. Ouders met een afwijzing zijn niet meegenomen, omdat zij vanwege de afwijzing mogelijk minder tevreden zijn dan ouders met een toekenning. Ook zijn alleen ouders wiens kinderen worden vervoerd met taxivervoer geënquêteerd. Reden hiervoor: dit is de grootste groep kinderen en een vergelijking met het landelijk beeld van taxivervoer in de media wordt mogelijk.

Aantal kinderen met taxivervoer

173

Ouders met 2 kinderen in het taxivervoer

6

Kinderen niet vervoerd door Novio

3

Aantal ouders met kinderen in het taxivervoer

164

Aantal ouders die gebeld zijn

138

Ouders waren niet thuis op de dagen dat gebeld is

49

Ouders hebben niet meegewerkt, want maakten geen gebruik meer van leerlingenvervoer Ouders zouden zelf terug bellen, maar hebben dit niet meer gedaan Ouders spraken slecht Nederlands en konden daardoor niet meewerken Ouders hebben meegewerkt aan het onderzoek

1 1 2 85

Tabel 4a. De onderzoekspopulatie. Vraag 1

Aantal ouders

Percentage

Op welke manier hoorde u van de mogelijkheid van leerlingenvervoer? - via de school 67 79% - via de gemeente 6 7% - via bekenden

3

4%

- anders

7

8%

- weet niet

2

2%

Tabel 4b. Vragen (en antwoorden) over informatie over leerlingenvervoer. Toelichting bij vraag 1 (andere bronnen van informatie over leerlingenvervoer): Gezinsbegeleiding, Jeugdzorg, Novio, Peuterspeelzaal, Pleegzorg, Psychiatrische instelling.

45


Vraag

2

Aantal ouders Percentage Was het gemakkelijk om leerlingenvervoer bij de gemeente aan te vragen?

a

Eerste aanvraag: - ja

b

79

93%

- nee

6

7%

- weet niet

0

0%

toelichting Vervolgaanvraag:

12

- ja

81

95%

- nee

3

4%

- weet niet

1

1%

toelichting:

3

Tabel 4c. Vragen (en antwoorden) over het aanvraagproces. Vraag 3

Aantal ouders Percentage Haalt en brengt het taxibedrijf uw kind normaal gesproken op de afgesproken tijd? - ja (eigenlijk altijd, incidenteel een verklaarbare uitzondering) - soms (alles dat geen ja of nooit is) - nooit (écht nooit) - weet niet

4

66

78%

17 2

20% 2%

0

0%

toelichting: Komt uw kind op tijd op school aan?

18

- ja (eigenlijk altijd, incidenteel een verklaarbare uitzondering)

66

78%

- soms (alles dat geen ja of nooit is) - nooit (écht nooit)

17 1

20% 1%

1 toelichting: 18 Wat vindt u van de reistijd van uw kind van en naar school?

1%

- weet niet

5

6

- goed

56

66%

- te lang

29

34%

- weet niet 0 toelichting: 26 Wordt uw kind goed vastgezet in een eigen veiligheidsgordel?

0%

- ja (eigenlijk altijd, incidenteel een verklaarbare uitzondering) - soms (alles dat geen ja of nooit is) - nooit (écht nooit)

79

93%

4 0

5% 0%

- weet niet

2

2%

toelichting:

10

46

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Vraag 7

Aantal ouders Percentage Wat vindt u van de wijze waarop de taxichauffeur(s) omgaan met uw kind? (bejegening/aandacht en zorg voor de kinderen) - prima

51

60%

- normaal (als geen prima of slecht is) - slecht

31 3

36% 4%

- weet niet

0

0%

toelichting:

36

Tabel 4d. Vragen (en antwoorden) over de wijze van vervoer. Enkele voorbeelden van de toelichting bij vraag 3 (op tijd halen en brengen): – Dat wisselt, afhankelijk van de hoeveelheid kinderen. – De eerste maanden ging het goed, nu is het wat minder. – Eigenlijk zijn ze zelfs te vroeg. Is ook vervelend. – Er kan wel eens een half uur speling zitten, vooral bij het terugbrengen. – Hangt erg af van de chauffeurs en taxibedrijven. – Is soms wel iets later maar als ze dan belt krijgt ze direct antwoord. Dan belt ze met de centrale. – Kunt er niet van op aan. Vorig schooljaar vaste chauffeur toen ging alles goed. Met ingang van dit schooljaar gaat alles mis. Telkens nieuwe chauffeurs, mensen nemen ontslag, kunnen er niet tegen. Hierdoor veel onrust onder de kinderen. – Maar bij ontbreken vaste chauffeur gaat het mis. – Maar er zijn periodes dat het niet goed gaat wanneer er weer invallers zijn. – Vrijwel dagelijks gaat het fout. Telkens andere chauffeur. Enkele voorbeelden van de toelichting bij vraag 4 (op tijd op school aankomen): – Als chauffeur niet komt is het op tijd komen niet zeker, komt incidenteel voor. – Als er files zijn, is ze te laat. – Op tijd behalve wanneer er een vervangende chauffeur komt. – Bijna nooit op tijd op school. Taxi komt altijd laat. – Als het druk is in de stad, niks aan te doen, incidenteel. – Ouder hoort er niets over. Wel verschilt het per taxibedrijf hoe laat de zoon wordt opgehaald. Is vervelend. – Ligt aan chauffeur. – Met vaste chauffeur komt kind wel op tijd. – Sinds kort wel op tijd, maar is een paar maanden niet goed gegaan. – Soms worden er andere ritten geregeld, waardoor ze niet op tijd komen ophalen. Enkele voorbeelden van de toelichting bij vraag 5 (reistijd): – Drie maal zo lang als met de auto. – Aan het begin van het jaar duurde het wel vrij lang, nu zijn er kinderen weg en duurt het minder lang. – Als alles normaal verloopt is het prima. – Drie kwartier is lang (4 ouders). – Een uur is echt te lang. – Heen goed, maar terug niet (3 ouders). – Is acceptabel. – Kind staat te vroeg op school.

47

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Is lang maar daar is niets aan te doen (3 ouders) . Ruim een uur heen, maar terug is goed. Te vroeg bij school afgezet, daar is te weinig begeleiding als ze moeten wachten (2 ouders). Tegenwoordig is het prima, maar het is ook vaak veel te lang geweest. Vrijdagmiddag te lang, dan een andere chauffeur.

– – – – –

Toelichting bij vraag 6 (vastzetten in veiligheidsgordel): – Chauffeur let daar altijd goed op (2 ouders). – De een is wat strenger dan de ander. – Denkt van wel maar ziet van chauffeurs weinig aandacht. – Doet kind zelf (2 ouders). – Gordels zijn niet altijd goed, kunnen niet vast. – Maar kind maakt gordel soms los. – Maar wel aandacht voor driepuntsgordel. – Sommige taxichauffeurs letten er niet op (2 ouders). Enkele voorbeelden van de toelichting bij vraag 7 (bejegening kinderen door chauffeurs): – Al twee jaar prima. – Bij vaste chauffeur gaat het goed, is perfect (2 ouders). – Bij wisselingen van chauffeur gaat het mis. – Chauffeur wacht niet tot kind binnen is. – Elke dag andere chauffeur. Zijn niet allemaal goed: ze kunnen niet allemaal goed omgaan met deze kinderen. Hebben ook niet allemaal de goede kwalificaties. – Ik hoor alleen maar goede verhalen. – Ligt aan chauffeur, vaste is nodig, moet kunnen omgaan met speciale kinderen. – Kinderen moeten zelf instappen, zelf de deur dichtdoen. – Op zich goed, maar kind zit ook in de taxi met oudere, brutale kinderen. Daar doen chauffeurs niets aan. – Prettig als dat vriendelijker zou gaan. Ze is een beetje afstandelijk. – Verschilt per chauffeur. De een is wat strenger dan de ander. – Zijn behulpzame mensen, maar het bedrijf zelf is vervelend: wordt weinig gedaan met klachten. – Zijn drukke kinderen en dat moet je aankunnen. Dat kan niet iedereen. Wordt niet goed op geselecteerd. Vraag 8

9

Aantal Percentage ouders Heeft u wat betreft het leerlingenvervoer (wijze van vervoer) van uw kind wel eens een klacht of een probleem gehad? - ja

49

58%

- nee (ga naar 12)

36

42%

- weet niet

0

0%

toelichting:

1

Heeft dit probleem betrekking op - wijze van afhandeling door de gemeente - vervoer door het taxibedrijf

1 44

2% 90%

- beide

1

2%

- anders

3

6%

48

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Vraag

10

11

Aantal Percentage ouders toelichting 36 Wat heeft u toen met deze klacht gedaan? (meerdere antwoorden mogelijk) - niets - contact opgenomen met de chauffeur - contact opgenomen met het taxibedrijf - contact opgenomen met Novio

1 8 20 25

2% 16% 41% 51%

- contact opgenomen met de gemeente - weet niet

9 0

18%

toelichting: 24 Is de klacht of het probleem nu inmiddels (naar uw tevredenheid) opgelost? - ja (ga naar 14)

30

61%

- nee - weet niet toelichting:

17 2 17

35% 4%

Tabel 4e. Vragen (en antwoorden) over klachten. Toelichting vraag 9 (waarop betrekking?): Afhandeling door de gemeente: – Er waren problemen in de taxi en die volgens de gemeente veroorzaakt door het kind van de ouder. Dit kind is toen door de gemeente 'uit de taxi gezet' en met het openbaar vervoer gegaan. Ouders hebben een onafhankelijk commissie ingeschakeld. Kind heeft nu vervoer via privétaxi. De gemeente had te snel gezegd dat zoon niet meer vervoerd werd. Nu gelden ook andere regels waardoor andere mogelijkheden ontstonden. Afhandeling door het taxibedrijf, enkele voorbeelden. – Anderhalf jaar geleden. – Begeleiding!! Chauffeur is al te druk met rijden, extra toezicht nodig tegen pesten en andere onregelmatigheden – Chauffeur waren we niet blij mee. Was er gelukkig maar heel kort. – Chauffeur was niet bekwaam genoeg voor kinderen. Rijgedrag was niet geschikt, na klacht is er een andere chauffeur gekomen. Daar is ouder tevreden over. – De variatie in aankomsttijd, te vroeg op school. – Er gebeurde wat dingen in de bus die niet goed zijn. Bijvoorbeeld rotzooi opruimen dat niet van hem is. – Gaat dus over het vorige taxibedrijf, dat de zoon twee keer zomaar in Nijmegen had laten staan. – Het bedrijf belt niet als ze laat zijn. – Kregen geen telefoontje zodra het vervoer langer zou duren. Niet zo netjes. – Manier waarop chauffeur de kinderen ophaalde, ging er niet goed mee om – Niet alle chauffeurs kunnen even goed met de kinderen omgaan – Problemen met chauffeur ivm omgang met kinderen. – Schelden en mopperen, kind 'vergeten' op te halen. – Sommige chauffeurs zijn niet bekwaam genoeg, niet handig met kinderen of te snel aan het rijden. – Te laat komen zonder inlichting aan ouders, kind gepest.

49


– – – – – –

Te lange rittijd, chauffeurs kennen de routes niet, kind wordt laat opgehaald, chauffeurs hebben geen goede kwalificaties, slechte vervoersmaterialen, rolstoelbeugels zitten los, tassen los op de voorbank, taxibedrijven zonder keurmerk. Te veel kinderen in 1 auto/busje. Veel te laat thuis, of hij wordt helemaal niet opgehaald. Verschillende tijdstippen waarop de taxi komt. Vervangende chauffeuse deed heel lang over vervoeren. Wij moeten op tijd zijn, en als de chauffeur te laat is, dan wordt er niet over gesproken. Wijzigingen in schooldagen worden niet altijd begrepen.

Beide: – Kind niet opgehaald op de eerste schooldag, vader heeft toen kind een hele week zelf moeten brengen. Verder waren de tijden dat de chauffeur kwam in het begin te afwisselend, is niet goed voor het kind. Anders: – Gedrag van zoon, deze gilde steeds en werd geweigerd door de chauffeur. – Met andere leerlingen. – Bij afmelding bij Novio wordt het niet altijd doorgegeven aan de chauffeur. Enkele voorbeelden van de toelichting bij vraag 10 (wat heeft u met de klacht gedaan?): – Andere ouders hebben contact gezocht. – Contact met school. – Eerst gebeld, toen klachtenformulier. Is goed opgelost. – Geven toe dat het vervelend is, maar doen er weinig aan. – Goed afgehandeld. – Met de chauffeur valt niet te praten. – Moest wel hard gespeeld worden. – Niet alleen klacht over het afzetten van zoon in Nijmegen. Ook geen kinderslot op deuren. – Nu afbellen bij chauffeur. – Nu bevestiging vragen of de wijzigingen goed zijn doorgekomen. – Ook met school, driespan contact opgenomen. Novio eerst half uur wachten. Klachtenlijn die 10 cent per minuut kost heeft 45 minuten moeten wachten en toen nog niet geholpen. – Ook ouderavond georganiseerd, berichten naar de kranten, e.d. – Op dat moment werd het niet goed opgelost, later wel. – Schriftelijk ingediend. – Volgende keer regelen via de gemeente. – Weinig reactie, klacht is niet behandeld. – weinig respons, niet snel genoeg. – werd weinig aan gedaan, daarna contact opgenomen met school. Enkele voorbeelden van de toelichting bij vraag 11 (is de klacht nu opgelost?): – De problemen spelen nog steeds, zijn wel minder geworden. Het taxibedrijf wil er niets aan doen. – Er kwam een andere chauffeur. – Gebeurt nu niet meer. Klachten stammen uit vorig jaar. – Gewoon geen goede chauffeur, niet goed met kinderen. – Heeft veel te lang geduurd voordat de klacht werd opgelost. – Is zelf op zoek gegaan naar ander taxibedrijf toen men is veranderd van school. – Komen nu stipter. – Na een paar keer bellen wel. – Nee, is niet op te lossen.

50

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen – – – – – – –

Nee, je wordt afgewimpeld met opmerkingen als: het is druk op de weg. Te weinig capaciteiten van chauffeurs voor de kinderen, dit probleem speelt niet bij een vaste chauffeur. Voor dat betreffende schooljaar is er nauwelijks iets aan te doen. Te weinig chauffeurs wordt er dan gezegd. Wel beter, maar nog niet opgelost, kind gilt nog steeds maar mag wel meerijden. Wordt weinig mee gedaan. En ze kunnen er ook niet veel mee, zeggen ze. Ze komt nog steeds te laat op school. Ze zeggen dat de reistijd binnen de normen valt. Vraag

12

13

Aantal Percentage ouders Bent u over het algemeen tevreden met de manier waarop het leerlingenvervoer verloopt? Bijvoorbeeld met betrekking tot de aanvraag, het vervoer, klachtenafhandeling? - ja - nee - weet niet

77 8 0

toelichting: (als hier vragen komen, doorvragen)

17

91% 9% 0% 0

Heeft u nog dingen die u verbeterd/anders zou willen zien? - ja

52

61%

- nee

32

38%

- weet niet

1

1%

toelichting:

55

Tabel 4f. Vragen (en antwoorden) over het leerlingenvervoer in het algemeen. Enkele voorbeelden van de toelichting vraag 12 (over het algemeen tevreden?) – Aan het begin van het jaar wat onduidelijkheid over wie haar op zou halen. Opstartproblemen. – Deze week 5 chauffeurs gehad. – Dit jaar wel, ieder jaar is het een verrassing. – Heeft wel wat voeten in de aarde gehad. – Klachtenbehandeling was vrij makkelijk opgelost, voor de rest is het prima. – Maar afbellen via Novio werkt niet, dus bellen naar het taxibedrijf. – Maar te veel vraagtekens over rijgedrag, roken bestuurders, onderhoud – Meneer wil het geheel een 8,5 geven. – Op zich is het prima, maar de verschillende taxichauffeurs maken het lastig. Ook geen goede kwalificaties (zie vraag 13). – Taxibedrijf is prima, maar Novio niet. – Uiterst ontevreden, vooral over dit jaar. Taxichauffeurs wisselen, en de meeste chauffeurs kunnen niet goed omgaan met deze kinderen. – Vorig jaar wel wat wisselingen in de chauffeurs, waardoor de regelmaat een beetje weg was. Is nu weer prima. Ook geen klacht over ingediend. – Wel zelf erachter aan. – Wijzigingen komen niet vaak goed door, communicatie tussen Novio en chauffeurs loopt niet goed. Toelichting vraag 13 (heeft u suggesties voor verbetering?) –

met betrekking tot chauffeur (24 ouders); enkele voorbeelden:

51

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Graag meer regelmaat wat betreft taxichauffeurs. Graag onderzoeken of de chauffeurs aan de eisen voldoen. Stel dat er iets gebeurt, dan keert de verzekering misschien niets uit. – Ook twijfels over de kwalificaties van vooral vervangende chauffeurs. – Moet op gelet worden dat chauffeurs niet roken in de auto. – Chauffeurs blijven in de auto zitten. Gevaarlijke situaties. – Meer competenties chauffeur ivm omgaan met probleemkinderen, – Proberen om taxichauffeurs hetzelfde te houden, en ook de groep kinderen. Dan kennen ze elkaar, is fijn voor beide groepen. – Sommige chauffeurs houden te weinig rekening met de aard van de kinderen, dat ze gehandicapt zijn. – Vaste chauffeur is het belangrijkste. Kids moeten vaste regels hebben anders loopt het uit de hand. Mbt begeleiding (5 ouders); enkele voorbeelden. – Graag een begeleider extra in de bus zodat de chauffeur zich op de weg kan concentreren. – Er zou een bijrijdster bij mogen komen voor de veiligheid niet alleen bij de weg, maar ook van de kinderen. Belangrijk is affiniteit met de doelgroep omdat band en geborgenheid ook zeer belangrijk. – –

–

–

–

–

–

Mbt reistijd/wachttijd/op tijd halen en brengen (15 ouders); enkele voorbeelden. – De wachttijd tussen de taxi en aanvang schooltijd. – Houd er rekening mee dat je met kinderen te maken hebt. Graag wegbrengen en ophalen gewoon op tijd. – kinderen zitten te lang in de taxi, – Kortere rit, duurt ruim een uur! – Reistijd, maar daar kun je niet veel aan doen. Je hebt toch te maken met verschillende kinderen die naar verschillende scholen moeten. – Wat later op school. Mbt communicatie (7 ouders), enkele voorbeelden. – Graag bellen als de chauffeur te laat is. – veiligheid kinderen, meer duidelijk hierover, misschien dat gemeente af en toe kan kijken hoe het gaat – Soms belt moeder af, maar komt het taxibedrijf toch gewoon langs. – Tijdige info aan begin nieuw jaar, wie wordt de nieuwe chauffeur en hoe laat komt hij? – Wijzigingen komen moeilijk door bij Novio Mbt samenstelling kinderen in de bus/route (4 ouders), enkele voorbeelden. – Beter jongere kinderen apart van de oudere kinderen. – Graag andere route indeling. – Bekijken welke kinderen passen bij elkaar en welke niet, let op afstemming in taxi, dat zou problemen voorkomen. Overige aanbevelingen (14 ouders), enkele voorbeelden. – Als het heel heet is, dan mogen ze geen water meenemen. Dat is eigenlijk wel belachelijk. Je moet uitzonderingen kunnen maken. – Eerste jaar was minder, toen was het busje oud en waren de chauffeurs niet heel leuk. Nu zijn ze heel goed. – Ook benieuwd of er ook goed naar de veiligheid wordt gekeken. – Het loopt heel goed. – Ik zou willen dat het taxibedrijf hetzelfde zou blijven. Is nu elk jaar anders. – Minpunt: wanneer kind naar middelbare school gaat, wordt vervoer niet meer vergoed. – Vervoer terug moet mogelijk zijn naar bijvoorbeeld de werkplek ipv thuis. – Ze rijden met oude materialen, moet wel veilig zijn. – Zeker weten dat als je het kind afzet, ook naar binnen gaat.

52


Bijlage 7 Resultaat onderzoek tevredenheid scholen De volgende scholen zijn (schriftelijk) geënquêteerd: – ’t Driespan; – Martinus van Beek; – Paedologische Instituutschool (P.I.). Informatie algemeen Ouders zijn als zij zich tot een school wenden niet altijd op de hoogte van de mogelijkheid tot leerlingenvervoer. Scholen geven tijdens het kennismakingsgesprek met de ouders aan dat zij bij de gemeente leerlingenvervoer kunnen aanvragen. Scholen onderhouden geen structureel contact met de gemeente over het leerlingenvervoer. Beide partijen weten elkaar wel te vinden als er problemen zijn met het vervoer of speciale zaken geregeld moeten worden. Wijze van vervoer Over het algemeen komen kinderen op tijd voor aanvang van de lessen op school. Uitzonderingen komen voor, bijvoorbeeld als gevolg van onverwachte files. Kinderen worden over het algemeen snel na afloop van de schooltijd weer door het taxibedrijf opgehaald. Hierdoor hoeven scholen geen aanvullende maatregelen te treffen om kinderen na schooltijd op te vangen. Een van de drie scholen meldt dat er altijd twee leerkrachten aanwezig zijn bij de taxi-ophaalplaats die ervoor zorgen dat alles goed verloopt. Zij wachten samen met de kinderen 15 minuten. Kinderen die dan nog niet zijn opgehaald worden weer mee naar binnen genomen. Klachten Van de drie benaderde scholen geven twee scholen aan dat zij wel eens een klacht hebben gehad. Dit zijn tevens de beide cluster 4-scholen. Een van de drie scholen heeft vaak te maken met klachten en geeft hierover een uitgebreide toelichting. De school schrijft de oorzaak van de problemen toe aan de vele wisselingen van chauffeurs. Hierdoor ontstaat onrust en conflicten onder de relatief (voor het soort handicap) grote groepen kinderen in de busjes. Het oplossen van de conflicten kost de school veel tijd. Ook meldt een van de drie scholen dat niet alle kinderen een eigen stoel hebben en een gordel dragen. Een extreem voorbeeld waarvan niet duidelijk is of het kinderen uit Wijchen betreft is dat “de directeur deze week twee kinderen uit de achterbak van het busje heeft gehaald en de chauffeur erop gewezen heeft dat dit veel te gevaarlijk is”. Twee van de drie scholen die wel eens klachten hebben gehad melden dat zij hierover in eerste instantie contact opnemen met Novio. Ook adviseren zij ouders hun klacht bij Novio te melden

53


Contact Over het contact met de chauffeur wordt door de scholen wisselend gerapporteerd. Een school geeft aan dat met een chauffeur overleg is geweest over een beloningssysteem voor goed gedrag van kinderen in de bus. Een andere school geeft aan dat de kwaliteit van het contact wisselt per chauffeur. De derde school (cluster 2) geeft aan het contact goed te vinden, omdat er lijsten met taxibedrijven en chauffeurs op school aanwezig zijn. De twee scholen die te maken hebben met klachten geven aan niet erg tevreden te zijn over de communicatie met Novio. Een school geeft hierbij als toelichting Novio erg bureaucratisch te vinden, bijvoorbeeld omdat zij alle klachten op papier willen hebben. Ook is er geen vaste contactpersoon waarmee de school bij Novio contact kan opnemen. De school die geen klachten heeft gemeld geeft wel aan regelmatig inspectie op prijs te stellen. Over het contact met de gemeente Wijchen hebben de scholen geen opmerkingen. Een van de scholen geeft aan dat oplossingen voor problemen altijd afhankelijk zijn van de bereidheid extra geld uit te geven. Beleid De drie scholen zien geen verschil tussen de manier waarop het vervoer in Wijchen wordt geregeld ten opzichte van dat in andere gemeenten. Een van de scholen geeft aan dat ‘financiën helaas boven kwaliteit’ gaan. Aanbevelingen Een van de scholen heeft als enige aanbeveling dat de gemeente vooral moet doorgaan met het aanbieden van leerlingenvervoer (cluster 2-school). De andere twee scholen pleiten voor het verminderen van het aantal leerlingen die gezamenlijk in één taxi worden vervoerd. Ook hebben deze twee scholen aandacht voor de kwaliteiten van de chauffeurs. Een school geeft aan dat vaste chauffeurs per taxi een verbetering zouden zijn. Bovendien zouden deze chauffeurs affiniteit met de doelgroep ‘moeilijke’ kinderen moeten hebben. De andere school omschrijft deze behoefte aan affiniteit en geeft bovendien aan dat het een zware taak is om met cluster 4 kinderen om te gaan. “Realiseer je dat cluster 4 kinderen met maximaal 12 in één klas zitten waarbij dan een leerkracht én een onderwijsassistent aanwezig zijn. Probeer je dan voor te stellen wat je van een chauffeur vraagt als die met 8 à 10 kinderen moet rijden in één kleine bus zonder extra begeleiding.”

54


Bijlage 8 Bronnenlijst Aanvraag, medische indicatie en intern advies betreffende bezwaarschrift ten behoeve van B&W, 2006-2007 . Aanvraag, medische indicatie en intern advies betreffende bezwaarschrift ten behoeve van B&W, 2006-2007. Aanvraagformulier Leerlingenvervoer Schooljaar 2006-2007. Artikel 4, Wet op de Expertise Centra. Artikel 4, Wet op het Primair Onderwijs. Artikel 4, Wet op het Voortgezet Onderwijs. Bericht betreffende Kwaliteitsmeter leerlingenvervoer, Project Adviesraden Leerlingenvervoer, 14 december 2007. Bericht: ‘Kinderen en ouders in de problemen door toenemende bezuinigingen in het leerlingenvervoer, CG-Raad, 2 november 2007. Bestek leerlingenvervoer (vorig contract), Gemeente Nijmegen e.o., 29 januari 2002. Betalingen leerlingenvervoer 2003-2004, Gemeente Wijchen. Betalingen leerlingenvervoer 2004-2005, Gemeente Wijchen. Betalingen leerlingenvervoer 2005-2006, Gemeente Wijchen. Betalingen leerlingenvervoer 2006-2007, Gemeente Wijchen. Brief aan college betreffende leerlingenvervoer, VNG, 27 februari 2003. Brief aan college betreffende nieuwe bedragen en ontwikkelingen voor het schooljaar 2006-2007, VNG, 10 maart 2006. Brief van college aan gemeenteraad gemeente Wijchen inzake overschrijding kosten leerlingenvervoer, 13 juli 2004. Brief van gemeente aan ouders inzake leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, 25 juni 2007. Brief van gemeente aan ouders inzake leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, 4 oktober 2007. Controleprotocol voor de accountantscontrole jaarrekening, Gemeente Wijchen. Correspondentie met Novio over klachten in het leerlingenvervoer, Gemeente Beuningen, Nijmegen Wijchen, 15 november 2005. Deel productbegroting Wijchen 2004: Product 480: Gemeenschappelijke baten en lasten van het onderwijs, p. 151-155. Deel productbegroting Wijchen 2005: Product 480: Gemeenschappelijke baten en lasten van het onderwijs, p. 113-118. Deel productbegroting Wijchen 2006: Product 480: Gemeenschappelijke baten en lasten van het onderwijs, p. 67-70. Deel productrekening Wijchen 2004: Product 480: Gemeenschappelijke baten en lasten van het onderwijs, p. 69-77. Deel productrekening Wijchen 2005: Product 480: Gemeenschappelijke baten en lasten van het onderwijs, p. 77-84. Deel productrekening Wijchen 2006: Product 480: Gemeenschappelijke baten en lasten van het onderwijs, p. 79-84. Hits leerlingenvervoer in database VNG, 11 januari 2008. Informatiefolder Leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, april 2007. Informatierapport: ‘Vlug & veilig naar school’, CG-Raad e.a., april 2002. Intern advies ten behoeve van B&W inzake aanvraag leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, 13 juli 2006. Intern advies ten behoeve van B&W, registratienummer 02/4000 betreffende aanbesteding leerlingenvervoer 2002-2005, Gemeente Wijchen, 8 mei 2002. 55

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen Intern advies ten behoeve van B&W, registratienummer 05/4355 betreffende gunning nieuw contract leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, 7 april 2005. Intern advies ten behoeve van B&W, registratienummer 07/12684 betreffende leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, 3 oktober 2007. Intern advies ten behoeve van B&W, registratienummer 07/12685 betreffende leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, 3 oktober 2007. Intern advies ten behoeve van B&W, registratienummer 07/8674 betreffende leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, 12 juni 2007. Intern advies ten behoeve van B&W, registratienummer 07/8870 betreffende verlenging contract leerlingenvervoer NovioExpress, Gemeente Wijchen, 19 juni 2007. Interne correspondentie inzake extra kosten leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, 27 augustus 2007. Interne memo ten behoeve van B&W inzake afwijzing aanvragen leerlingenvervoer, juliaugustus 2006. Klachtenoverzicht 1 augustus 2003-31 oktober 2003, Novio, 27 november 2003. Klachtenoverzicht 1 december 2005-28 februari 2006, 28 februari 2006. Klachtenoverzicht 1 november 2003-eind juni 2004, 28 juli 2004. Kwaliteit, Novio, 14 december 2007. Kwaliteitsmeter leerlingenvervoer, CG-Raad e.a., mei 2005. Kwartaalrapportage oktober/november/december Gemeente Wijchen, Novio. Leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, 13 december 2007. Memo van Wil Fest aan Peter van Vugt betreffende stukken onderzoek Rekenkamercommissie, 31 oktober 2007. Modelwijzigingsverordening leerlingenvervoer. Notitie evaluatie Beleidsregels Leerlingenvervoer 2004, Gemeente Castricum, 1 april 2005. Notitie: ‘Toenemende bezuinigingen op het leerlingenvervoer en de problemen hierdoor voor ouders en kinderen’, Projectgroep Leerlingenvervoer, januari 2006. Notulen openbare raadsvergadering, Gemeente Wijchen, 25 september 2003. Notulen openbare raadsvergadering, Gemeente Wijchen, 30 mei 2002. Offerteaanvraag Europese aanbesteding leerlingenvervoer, Gemeente Beuningen, Nijmegen en Wijchen, 3 december 2004. Overeenkomst leerlingenvervoer (vorig contract), Gemeente Wijchen, 19 juli 2002. Overeenkomst leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, 15 juni 2005. Overzicht leerlingen per school. Peiling: ‘De gemeentelijke bijdrage aan het leerlingenvervoer in het bijzonder moet worden beperkt’, Binnenlands Bestuur. Persbericht: Veilig vervoer voor scholieren, 28 november 2007. Positief resultaat adviesraad leerlingenvervoer Harlingen, Project Adviesraden Leerlingenvervoer, 14 december 2007. Productbeschrijving leerlingenvervoer, dirksland.nl, 11 januari 2008. Programmarapportage 1e kwartaal 2004, Gemeente Wijchen, juni 2004. Programmarapportage 1e trimester 2005, Gemeente Wijchen, mei 2005. Programmarapportage 1e trimester 2006, Gemeente Wijchen, mei 2006. Programmarapportage 2e kwartaal 2004, Gemeente Wijchen, augustus 2004. Programmarapportage 2e trimester 2005, Gemeente Wijchen, oktober 2005. Programmarapportage 3e kwartaal 2004, Gemeente Wijchen, november 2004. Raadsinformatiebrief gemeente ’s-Hertogenbosch betreffende evaluatie leerlingenvervoer per 1 juni 2005 als gevolg van het handhaven van de verordening leerlingenvervoer en de Europese aanbesteding leerlingenvervoer, 30 augustus 56

Rekenkamercommissie Gemeente Wijchen 2005. Raadsvoorstel over vaststelling verordening Leerlingenvervoer 2002, Gemeente Wijchen, 16 april 2002. Rapport Rekenkamercommissie jaarrekening 2003, Gemeente Wijchen. Rapportage Programmabegroting 2006, januari – augustus 2006, Gemeente Wijchen, oktober 2006. Rapportage Programmabegroting januari – augustus 2007, september 2007. Regels rond leerlingenvervoer, Project Adviesraden Leerlingenvervoer, 11 september 2007. Rittenoverzicht Novio 2004/2005. Rittenoverzicht Novio 2005/2006. 28 maart 2006. Rittenoverzicht Novio 2006/2007, 13 september 2006. Rittenoverzicht Novio 2007/2008, 7 augustus 2007. Schriftelijke vraag over leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen , 15 december 2004. Standaardbeschikking aanvragen leerlingenvervoer/eigen vervoer, Gemeente Wijchen. Standaardbeschikking aanvragen leerlingenvervoer/openbaar vervoer, Gemeente Wijchen. Standaardbeschikking aanvragen leerlingenvervoer/taxi/drempelbedrag van toepassing, Gemeente Wijchen. Standaardbeschikking bestaande aanvragen leerlingenvervoer/taxi/geen drempelbedrag, Gemeente Wijchen. 22 juni 2006. Standaardbeschikking nieuwe aanvragen leerlingenvervoer/taxi/zonder drempelbedrag, Gemeente Wijchen. Uitkomsten controle jaarrekening 2006 gemeente Wijchen, Ernst & Young, mei 2007. Uitspraak beroepsrechter, 20 februari 2007. Verordening Leerlingenvervoer 2002, Gemeente Wijchen, 16 april 2002. Verordening Leerlingenvervoer 2002, gemeente Wijchen, 30 mei 2002. Voorstel aan de raad betreffende leerlingenvervoer, Gemeente Leerdam, 10 mei 2007. Werkproces leerlingenvervoer. Werkprocesbeschrijving bestaande aanvragen leerlingenvervoer, Mavim, 7 januari 2008. Werkprocesbeschrijving nieuwe aanvragen leerlingenvervoer, Mavim, 7 januari 2008. Wet & Recht: Vervoer naar school en terug, Vereniging Spierziekten Nederland, 11 september 2007. Wijchen in cijfers 2006, Gemeente Wijchen. Wijziging Verordening leerlingenvervoer, Gemeente Wijchen, 26 augustus 2003.

57

Leerlingenvervoer, meer dan uitvoering alleen

Recommend Documents