Nota Dierenwelzijn 2012-2015
-1-
GemeenteCapelleaandenIJssel NotaDierenwelzijn
Februari2012
KwaliteitvanlevenvooralleCapelsedieren; eenhelezorg
-2-
Inhoudsopgave Inhoudsopgave _____________________________________________________________ 3 1.Inleiding ________________________________________________________________ 4 1.1Inleiding _________________________________________________________________________ 1.2Doelvandierenwelzijnsbeleid ________________________________________________________ 1.3Kaders __________________________________________________________________________ 1.4Centraaluitgangspunt ______________________________________________________________ 1.5Opbouwvandenota _______________________________________________________________ 1.6Samenwerkingnota ________________________________________________________________
4 4 5 5 5 5
2.Dierenwelzijn ____________________________________________________________ 6 2.1Watisdierenwelzijn _______________________________________________________________ 2.2.Onderscheidenverschillendecategorieëndieren ________________________________________ 2.2.1.Gezelschapsdieren _______________________________________________________________ 2.2.2.Dierenindenatuur ______________________________________________________________ 2.2.3.Productiedieren _________________________________________________________________ 2.2.4.Hobbydieren ___________________________________________________________________ 2.2.5.Wettelijkkadergemeente _________________________________________________________
6 6 6 7 7 7 7
3.UitgangspuntendierenwelzijnenhethuidigelokaalbeleidCapelleaandenIJssel _____ 9 4.DierenwelzijninCapelleaandenIJssel2012Ͳ2015 ______________________________ 11 4.1Algemeen____________________________________________________________ 11 4.1.1Watgaatgoed?_________________________________________________________________ 11 4.1.2Watgaatnognietgoed? _________________________________________________________ 12
4.2Gezelschapsdieren ____________________________________________________ 13 4.2.1Watgaatgoed?_________________________________________________________________ 13 4.2.2Watgaatnognietgoed? _________________________________________________________ 13
4.3Inhetwildlevendedieren_______________________________________________ 16 4.3.1Watgaatgoed? ________________________________________________________________ 16 4.3.2Watgaatnognietgoed? _________________________________________________________ 16
4.4Algemeneaandachtspunten _____________________________________________ 19 4.4.1Aandachtspunten _______________________________________________________________ 19
5.Aanbevelingenenactiepunten _____________________________________________ 21 5.1Aanbevelingenenactiepuntenbeleid _________________________________________________ 21 5.2Continueringhuidigbeleid. _________________________________________________________ 26
6.Communicatie ___________________________________________________________ 27 6.1Gemeentelijketaak _______________________________________________________________ 27 6.2Inzetvancommunicatiemiddelen ____________________________________________________ 27 6.3Speerpuntenencommunicatiedoelen ________________________________________________ 27
7.Financiën. ______________________________________________________________ 29 7.1Huidigesituatie __________________________________________________________________ 29 7.2Uitwerkingactiepuntennota ________________________________________________________ 29
8.Evaluatie _______________________________________________________________ 30 Bijlage1.OverzichtvoorzieningenGemeenteCapelleaandenIJssel. _________________ 31 Bijlage2.Wettelijkkader ____________________________________________________ 32 1.1Relevanteregelgeving _____________________________________________________________ 1.1.1Europeseregelgeving ____________________________________________________________ 1.1.2Nationaleregelgeving ____________________________________________________________ 1.1.3Provincialeregelgeving ___________________________________________________________
-3-
32 32 32 35
1.Inleiding
1.1Inleiding Dierenwelzijn is een onderwerp dat veel mensen aanspreekt. Er worden positieve ontwikkelingen waargenomenophetgebiedvandierenwelzijnmaarhelaasisdezenotaookeennoodzaakwegens devermeerderingvanhetdierenleed/dierenmishandeling.DeDierenbeschermingsloegbegin2011 alarmoverdeverdubbelingvandierenleedenverwaarlozinginderegioRijnmondtenopzichtevan het jaar daarvoor 1 . Uit onderzoek van het Taskforce Huiselijk Geweld en Dierenmishandeling (initiatief vanuit Universiteit Utrecht) blijkt dat 40% van de gevallen van dierenmishandeling direct gelinktisaanhuiselijkgeweld. Erisdaarnaastooksteedsmeerdetendensdathuisdieren,hobbydierenmaarookproductiedieren opeennatuurlijkewijzemoetenkunnenleven.Voorproductiedierenisertegenwoordighet‘beter leven’ keurmerk en ook voor vrije (wilde) dieren en hobbydieren wordt er steeds meer rekening gehoudenmethetdierenwelzijn. Onzegemeenteheeft dierenwelzijnhooginhetvaandelstaan.Ondermeerdoorbestuurlijkeinzet beschikt Capelle aan den IJssel, als eerste gemeente, over twee dierentoezichthouders. De pilot duurteenjaarenisgestartop15februari2011.TweeBuitengewoonOpsporingsambtenaren(BOA’s) hebbenvanwegedepilotextrabevoegdhedenvanhetministerievanEconomischeZaken,Landbouw &Innoviteit(EL&I)gekregenomtegendierenmishandelingenverwaarlozingoptetreden.Zijhebben uitsluitendtoezichtopkleinveeengezelschapsdieren. DenotaDierenwelzijn2012Ͳ2015iseentoezeggingaanderaad,gedaandoorwethouderEerdmans, inapril2009.Doormiddelvandezenotawildegemeentedekadersmetbetrekkingtotdierenwelzijn formuleren. Erzijndoordegemeentealstappengezetomhetdierenwelzijnteverbeteren.Zoheeftdegemeente in2010deprijsgewonnenvoorhetmeestdiervriendelijkehondenbeleid.Daarnaastishetmogelijk datdedierenambulanceoverdebusbaanrijdteneenalgemeneontheffingheeftomoveral(gratis) te parkeren. Ook heeft de gemeente een goed opgezet groenͲ en hondenbeleid en is er bij de cateringopaangedrongendat40%vanhetaangebodenassortimentbiologischofvegetarischis.
1.2Doelvandierenwelzijnsbeleid Hetdoelvandierenwelzijnsbeleidishetbevorderenvanhetwelzijnvanhuisdieren,hobbyͲen productiedierenenvrijinhetwildlevendedierenindegemeenteCapelleaandenIJssel. Daarnaastisvanbelangbestaande,vernieuwdeennieuweregelgevingevenalsonderzoeksresultaten ophetgebiedvandierenwelzijntebundelenenintebeddeninéénbeleidsnotaomdesamenhangte verduidelijkenendemaatschappelijkerelevantievandierenwelzijnteverhelderen. Tevens wil de nota inzichtelijk maken wat de huidige stand van zaken is van het gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid. Vanuit dat ijkpunt wordt gekeken wat de gemeente nog meer kan doen om dierenwelzijnnaareenhogerplantetillen.
1
Bron cijfers verdubbeling dierenleed; Algemeen Dagblad 12-2-2011.
-4-
1.3Kaders Dekadersvoordierenwelzijnconcentrerenzichopvierkernpunten: x dierenwelzijnmeelatenwegeninbeslissingenvandegemeente; x bewustwordingvandierenwelzijnonderdebevolkingbevorderen; x samenwerkingtussenlokaleinstantiesomdierenwelzijntebevorderen; x voorwaardenscheppenvooreengezondleefklimaatvooralledieren.
1.4Centraaluitgangspunt De gemeente gaat uit van de eigen waarde van dieren, een intrinsieke waarde die onafhankelijk is van hun nut, noodzaak of schade voor de mens. Dieren vormen een belangrijk onderdeel van de samenleving en dieren verrijken het leven van mensen, geven afleiding maar verplichten ook tot goedezorgenaandacht. Door het opstellen van de nota wil de gemeente haar verantwoordelijkheid nemen en beleid ontwikkelenenuitvoerenomhetwelzijnvandierenteverbeterenenvasttestellen.
1.5Opbouwvandenota. Inhoofdstuk2wordtuitgelegdwatdierenwelzijninhoudtenhoededieren(juridisch)onderverdeeld wordenincategorieën.Inhoofdstuk3wordthethuidigebeleidvandegemeentegespiegeldaande door de Dierenbescherming opgestelde aandachtspunten en richtlijnen voor het dierenwelzijnsbeleid. Naar aanleiding van aandachtspunten die bij de gemeente worden gesignaleerd, worden er in hoofdstuk 4 constateringen gedaan die aanzetten om het huidige beleid aan te passen of nieuw beleid te creëren. In hoofdstuk 5 worden door middel van aanbevelingen, inclusief actiepunten, oplossingenaangedragenomhethuidigebeleidaantepassenofeventueelnieuwbeleidtecreëren. Indehoofdstukken6en7wordendecommunicatiemiddelenendefinanciënbesprokendienodig zijnomhetbeleidterealiserenenuittedragen.
1.6Samenwerkingnota. Denotaisgeschrevenmetinputvanuitmeerdereinvalshoekenomzoallefacettendiedierenwelzijn raken,indenotameetenemen. Samenwerkingspartnersvoorhettotstandkomenvandezenotazijn: - StichtingZwerfkatRijnmond; - DeDierenbeschermingafdelingRijnmond; - DierenkliniekOostgaarde; - GemeenteHeemskerk; - GemeenteRidderkerk; - DierentoezichthoudersvandegemeenteCapelleaandenIJssel; - StadsvogeladviseurvandeVogelbescherming; - ManagerendierenartsMiniMax; - StichtingNatuurvriendenCapelle.
-5-
2.Dierenwelzijn In dit hoofdstuk worden de EuropeseͲ en Rijksrichtlijnen van het dierenwelzijn beschreven en worden er de verschillende categorieën dieren onderscheiden. Deze dienen als kader waarbinnen het gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid wordt vormgegeven. Als laatste kopje wordt het wettelijk kader beschreven waarbinnen de gemeente kan opereren. De gemeente moet ook de Europese, RijksͲenprovincialewetͲenregelgevinginachtnemen.Dezezijnterugtevindeninbijlage2.
2.1Watisdierenwelzijn Dierenwelzijngaatoverdekwaliteitvanhetlevenvaneendier.Eendiervoeltzichhetbestineen omgevingwaarinhetzijnnatuurlijkgedragkanvertonenendiehemgeenchronischestress,pijnof angstbezorgt. Elk diersoort heeft zijn eigen natuurlijke gedrag. Bijvoorbeeld kippen willen scharrelen, koeien moeten de rust hebben om te herkauwen, varkens hebben ruimte en een stabiele groep nodig, honden houden van regelmaat in hun leven, katten willen worden aangehaald en papegaaien houdenvangezelschap. Voeding,verzorging,huisvestingenbehandelingzijnvaninvloedophetwelzijnvangehoudendieren. Daarnaastheeftdeconsumentindirectookinvloedophetwelzijnvanlandbouwhuisdieren. Door meer welzijnsvriendelijke producten te kopen zorgt de consument ervoor dat er ook meer dierenwelzijnsvriendelijkgehoudenworden. DeBritseFarmAnimalWelfareCouncil(BFAWC)heeftvijf‘vrijheden’vastgelegdomvasttestellenof dierendiervriendelijkwordenbehandeld.DezerichtlijnenzijnbinnenEuropageaccepteerd.Aande voorwaardenvandierenwelzijnwordtvoldaanalshetdiervrijisvan: 1. dorst,hongerenonjuistevoeding; 2. fysiekenfysiologischongemak; 3. pijn,verwondingenziektes; 4. angstenchronischestress; 5. envrijisomzijnnatuurlijke(soorteigen)gedragtevertonen. Bijdelaatsterichtlijnwordtgekekennaarhetgedragvanwildeverwanten(zoalshetwildezwijnbij varkens)ofnaarhetgedragvandierendienietbeperktzijninhunbewegingsvrijheid. Ofaandezevoorwaardenwordtvoldaan,kanbeoordeeldwordendoordeofficiëleinstantieszoals deDierenbescherming,LID/AID 2 ,dierenambulanceendedierentoezichthouders.
2.2.Onderscheidenverschillendecategorieëndieren. Dezeparagraafbeschrijftdeverschillendecategorieëndieren:gezelschapsdieren,dierenindenatuur en productieͲ en hobbydieren. Dit onderscheid wordt gemaakt omdat er voor de verschillende categorieënanderewetgevingis.
2.2.1.Gezelschapsdieren. Gezelschapsdieren zijn voornamelijk huisdieren die voor de gezelschap of uit liefhebberij worden gehouden.In55procentvandeNederlandsehuishoudenszijneenofmeerderehuisdierenaanwezig. Aangezienhetgehoudendiernietbijmachteisomkeuzestemaken,ligtdeverantwoordelijkvoor hetwelzijnvanhetdierprimairbijdehouderervan. Hoewel de meeste dierenbezitters goed voor hun dier zorgen, komt er nog steeds dierenleed ten gevolgevanverwaarlozingendierenmishandelingvoor.InderegioRotterdamwaserin2010sprake van175gevallenvandierenmishandeling. 2
Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming/ Algemene Inspectie Dienst
-6-
Dit is een verdubbeling ten opzichte van het jaar 2009. 3 De oorzaken liggen vaak ver uiteen: vergeetachtigheid, onwetendheid, onverschilligheid, overmacht en onmacht maar soms ook wreedheid.
2.2.2.Dierenindenatuur InNederlandstaathetaantalhectarenatuursteedsmeeronderdruk.Omdebiodiversiteitenigszins op peil te houden is in 1992 ook door Nederland het Biodiversiteitsverdrag van Rio de Janeiro ondertekend. DeeffectenvanditverdraginNederlandzijnonderanderedathetmenselijkingrijpentenaanzien van de dieren zoveel mogelijk wordt beperkt en dat het leefgebied van de dieren (akkers en natuurgebieden)zoveelmogelijkinstandwordtgehoudenenwordtingedeeldvanuithetperspectief vanhetdier.
2.2.3.Productiedieren De maatschappelijke aandacht voor dierenwelzijn en de aandacht van nietͲgouvernementele organisaties(ngo’s)metbetrekkingtotdierenwelzijn,isvanoudsherhetgrootstvoorlandbouwͲen productiedieren.Ditwordtdeelsgevoeddoorhetbeeldenideevandeburgerdatbijdierendiein zulkegrotegetalenwordengehouden,dezorgenwelzijnvoorhetdierinhetgedingkomt.Daarnaast speelthierbijuitstekhetbekendespanningsveldtusseneconomieendierenwelzijn. De omstandigheden waaronder de dieren bedrijfsmatig gehouden worden, wijzigen onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen, beleidswijzigingen en veranderingen in de markt. Deze ontwikkelingenhebbenvaakookdirectofindirectinvloedophetwelzijnvandegehoudendieren. Opwetenschappelijkniveauwordentweeperspectievenonderscheiden: x Datwataanhetdieristemetenofiswaartenemenopgrondvandierwetenschappelijke kennis (afwijkend gedrag, stresshormonen, verwondingen en ziektes). Dit wordt het ongeriefgenoemd; x Andere maatschappelijke perspectieven op wat het dier toekomt of schaadt, ingegeven vanuit bijvoorbeeld de ethiek, esthetiek of opvattingen over natuurlijkheid. Voorbeelden hiervan zijn, in zijn algemeenheid, de bioͲindustrie en specifiek de discussie over het oprichtenvanmegastallenofhetdodenvanmannelijkeeendagskuikensenjongerammen tenbehoevevanhetlamsvlees.
2.2.4.Hobbydieren Het merendeel van de landbouwhuisdieren wordt gehouden vanuit economische motieven. Daarnaasthoudteengroeiendaantalmenseninhetbuitengebiedhobbymatiglandbouwhuisdieren. Hoewel snel wordt aangenomen dat er bij hobbydieren beter op het dierenwelzijn wordt gelet, omdatdedierenvaakmeerruimtehebbeneninveelkleinereaantallenwordengehouden,blijktdat langnietaltijdhetgevaltezijn.Dewelzijnsproblemenwordenhierinprincipenietveroorzaaktofin stand gelaten vanuit economische motieven en/of onwil. Meestal worden ze veroorzaakt door onwetendheid. De houder kent bijvoorbeeld niet altijd de natuurlijke behoeftes van een dier of onderkentnietsnelgenoegeenziektebijeendier.
2.2.5.Wettelijkkadergemeente Regelgeving en handhaving op het gebied van dierenwelzijn zijn primair een zaak van het Rijk. Gemeenten zijn uitsluitend bevoegd aanvullende regelgeving vast te stellen om hinder en overlast voordeburgertevoorkomenentebestrijden,devolksgezondheidtebewakenendeopenbareorde tehandhaven. 3
Bron: Algemeen Dagblad 12-2-2011
-7-
Het algemeen gemeentelijk bestuurlijk kader hiervoor is onder meer de Algemene Plaatselijke Verordening(APV).Dezeisvooralgerichtophethandhavenvandeopenbareordemaarhierinzijn ook bepalingen opgenomen die bescherming van mensen ten doel hebben (APV 2009 Capelle aan denIJssel:art.2.38t/m2.41).Verderkandegemeenteervoorzorgendatbeleidsvoornemensvande gemeenteinterngetoetstwordenophundierenwelzijnaspecten. Burgers, bedrijven en overheid hebben allen een verantwoordelijkheid op het gebied van dierenwelzijn.Derolvandegemeenteligtvooralindevoorwaardenscheppendesfeer.Degemeente moet ervoor zorgen dat burgers hun weg kunnen vinden op het gebied van dierenwelzijn (voorlichting) en een ondersteunende rol spelen in het goed functioneren van de dierenwelzijnsorganisaties. Hetonderdeeldatvoorhetgemeentelijkbeleidvanbelangis,isdeopvangvanzwervendehuisdieren envanverlatendieren.Incidenteelkanpreventieenbestrijdingvanbesmettelijkedierziekteneneen regelingvoorwedstrijdenmetdierenaandeordezijn. Tenslotte geldt de algemene zorgplicht voor dieren in nood (GezondheidsͲ en WelzijnsWet voor Dieren (GWWD) art. 36, lid 3.) Deze houdt in dat iedereen verplicht is om aan gewonde dieren en diereninnoodhulptebiedenalsdatredelijkerwijsmogelijkenzinvolis.Indepraktijkbeperktzich dat voor burgers meestal tot het bellen van de dierenambulance of het brengen van het dier naar een opvangcentrum. De verplichting tot het bieden van hulp wordt daarmee aan de opvangende instantieovergedragen. Dewettelijkeverplichtingenvandegemeentetenaanzienvandierenwelzijn Deopvangvanzwervendehuisdierenendeopvangvanhuisdierendiedoorhuneigenaaraanhunlot worden overgelaten is een gemeentelijke taak die verankerd is in het Burgerlijk Wetboek (boek 5 artikel8lid3). Ditwetsartikelverplichtdevinderaangiftetedoenvanandermansverloreneigendom.Ditgeldtook voorhetvindenvandierenwaarvankanwordenaangenomendatereeneigenaaris.Nadeaangifte kan de vinder, met inachtneming van de welzijnswetgeving, het dier eventueel zelf in bewaring nemenenverzorgen.Inalleanderegevallenishetinbewaringnemenenverzorgenvanzwerfdieren eentaakvandegemeente. Degemeentedientvolgensdewetgevondendierenoptevangenvooreenperiodevan14dagen.In dezetijdkanderechtmatigeeigenaarhetdierterughalen. DeDierenbeschermingheeftrichtlijnenopgesteldvoordevergoedingvoorverzorgingenverplichte medischekostenvanopgevangendieren.Inprincipebetaaltdeeigenaarvoordegemaaktekosten. Indepraktijkkomthetregelmatigvoordatkostennietopdeeigenaarteverhalenzijn.Degemeente draaitdanopvoordezekosten. De gemeente betaalt momenteel per jaar circa € 20.000 aan opvangkosten aan de Dierenbescherming. VoordeEuropese,RijksenprovincialewetͲenregelgevingziebijlage2.
-8-
3.Uitgangspuntendierenwelzijnenhethuidigelokaalbeleid CapelleaandenIJssel De Dierenbescherming heeft een kadernota geschreven met informatie en aanbevelingen ten aanzien van dierenwelzijn. Door het huidig beleid van de gemeente te toetsen aan deze aanbevelingenkanwordenbeoordeeldinhoeverrehethuidigbeleidvandegemeentediervriendelijk is. Uitgangspuntenvoorgemeentenvande BeleidgemeenteCapelleaandenIJssel landelijkeDierenbescherming 1) De gemeente is verantwoordelijk voor de 1) Doormiddelvanhetopstellenvandezenota dierenwelzijn wordt invulling gegeven aan bescherming van dieren binnen haar deaanbeveling. grenzen.Hetisdaarombelangrijkdatzijeen gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid formuͲ 2) De gemeente heeft een wethouder met de leert. portefeuille‘Dierenendierenbescherming’. 2) Verantwoordelijk voor de uitvoering van dit beleidiseenwethoudermetdeportefeuille dierenwelzijn. 1) De gemeente maakt hondenbeleid dat 1) In september 2011 is door de raad het nieuwehondenbeleidvastgesteld.Ditbeleid gedragen wordt door de inwoners en dat is het vervolg op het oude beleid welke in bijdraagtaanhetwelzijnvanhonden. mei2011wasgeëvalueerd. 2) Overlastdoorhondenpoepwordtbestreden met voldoende uitlaatplaatsen en plaatsen 2) In samenspraak met de wijkͲbewoners/ WOP's zijn er extra uitlaatstroken waarhondenloskunnenlopen. aangewezen en zijn de uitrenvelden 3) Opruimenwordtgestimuleerdonderandere door middel van voorlichting, het plaatsen effectieveringericht. van automaten met hondenpoepzakjes en 3) De gemeente zorgt voor het beheer van meer afvalbakken. Tevens wordt er op deze velden; het maaien en het periodiek schoonmaken door middel van een toegeziendateigenarenvanhondenditook poepzuiger. Daarnaast is er opnieuw doen. gecommuniceerd waar er wel en niet gepoept mag worden, en dat er meer op handhavingwordingezet. 1) De gemeente is verplicht om gevonden, 1) De Dierenbescherming/ Dierenambulance ontfermt zich, na een melding, over een ziekeen/ofgewondedierenoptevangenen (gewond)zwerfdier.Dezedierengaan,nadat tweewekenteverzorgen. zij bij een dierenarts zijn geweest, naar het 2) Degemeentemaakthieroverafsprakenmet dierenasielinKrimpenaandenIJssel. organisaties als de dierenambulance, het dierenasielenanderedierenopvangͲcentra. 2) Zoals wettelijk verplicht, vergoedt de gemeente indien nodig de kosten van de Die krijgen daarvoor voldoende financiële dierenambulance, dierenarts en opvang steun. gedurende een periode van maximaal 14 dagen. 1) Wanneer de gemeente plannen ontwikkelt 1) De gemeente houdt door middel van het voor ruimtelijke ingrepen of werkzaamͲ groenbeleid,datisgetoetstaandefloraͲen heden, is het belangrijk dat vooraf goed faunawet, rekening met de consequenties wordt beoordeeld of er nadelige voor dier en natuur wanneer er ruimtelijke consequenties voor beschermde in het wild ingrepen of werkzaamheden worden levendedierenzijn. verricht. 1) In het gemeentelijk beleid wordt de 1) Degemeentekentgeenveehouderij. biologische veehouderij of omschakeling naarbiologischboerengestimuleerd.
-9-
Uitgangspunten voor gemeenten van de landelijkeDierenbescherming 1) Het beheer van het gemeentelijk groen wordt afgestemd op natuurontwikkeling en opdebeschermingvandeindividueledieren enhunleefgebieden. 2) Werkzaamheden die dieren kunnen verstoren, zoals het kappen van bomen of het uitbaggeren van sloten, vinden niet plaatsinhetvoorjaareninhetbroedseizoen (1 maart tot 1 juli). Dit wordt expliciet in vergunningenopgenomen. 1) Schadedoorinhetwildlevendedieren wordtinprincipeopdiervriendelijkewijze tegengegaanennietdoorhetdodenvan dieren.Degemeenteonderzoekteerstalle alternatieveoplossingen,alvorenstothet vangenen/ofdodenvandierenoverte gaan.
BeleidgemeenteCapelleaandenIJssel 1) Erisonlangseennotagroenbeleidopgesteld endoorderaadop19Ͳ09Ͳ2011vastgesteld. 2) Inhetgroenbeleidzijneenaantalrichtlijnen vastgesteld,uitlopendvanecologischezones tot baggeren en maaibeleid. Hierbij wordt rekeninggehoudenmethetdierenwelzijn.
1) Hetaantalgemeentelijkevoorvallenwaarbij ersprakeisvanschadedoorlevendedieren, is gering. In geval van schade of overlast wordt gezocht naar een goede milieu/diervriendelijkeoplossing. Als voorbeeld kan worden aangedragen dat het‘schudden’vaneierenwordtingezetom de ganzenplaag tegen te gaan. Hierdoor wordendeganzennietafgeschoten. 1) Indebedrijfsrestaurantsvandegemeenteis inmiddels 40% van het huidige assortiment biologischofvegetarisch.Uitbreidingvanhet assortimentisgewenst. 2) Een meerwaarde voor het dierenwelzijn is, om de landelijke intentieverklaring biologischecateringteondertekenen.
1) De gemeente stimuleert de diervriendelijke veehouderij door zelf het goede voorbeeld te geven. Haar eigen catering serveert uitsluitend scharrelͲ en/of biologische en vegetarischegerechten.Eenenanderwordt gekoppeld aan voorlichting over het belang van vegetarische, scharrelͲ en biologische producten. 1) Bij kinderboerderijen dient de nadruk te 1) Kinderboerderij Klaverweide heeft naast liggenophuneducatievetaakenmoetende vermaak ook een educatieve taak. Deze dieren op een zo natuurlijk en ongestoord wordtuitgeoefenddoorhetnatuurenmilieu mogelijkemanierwordengehouden. educatiecentrum (NMEC) de Hooiberg. De 2) Er wordt een restrictief beleid ten aanzien Hooiberg is een onderdeel van de van de oprichting van hertenkampen, kinderboerderij en ontwikkelt en verzorgt kinderͲenstadsboerderijengevoerd. natuurͲenmilieulessenvoorhetonderwijs. 2) De gemeente voert geen restrictief beleid ten aanzien van hertenkampen, kinderͲ en stadsboerderijen.
Conclusie Wanneer het huidige beleid van de gemeente wordt gespiegeld aan de kaders van de landelijke Dierenbeschermingblijktdatdegemeenteaanhetmerendeelvandezekadersvoldoet.Hierkanuit geconcludeerdwordendathethuidigebeleiddiervriendelijkisenhetdierenwelzijntengoedekomt. Wel zijn er voor de gemeente nog een aantal specifieke knelpunten waar nog geen beleid voor is geformuleerdofoplossingenvoorzijn.Dezewordeninhoofdstuk4en5uitgebreidbeschreven.
-10-
4.DierenwelzijninCapelleaandenIJssel2012Ͳ2015 IndithoofdstukwordtinzichtelijkgemaaktwatergoedgaatbinnenCapelleaandenIJsselenwaar deknelpuntenliggenomtrentdierenwelzijn.Ookwordenerwaarnodigaanbevelingengemaaktom hetdierenwelzijnaantescherpenofteverbeteren. Deknelpuntenonderdekopjes‘watgaatnognietgoed’zijngenummerdenwordeninhoofdstuk5 uitgewerktinaanbevelingenenactiepunten.
4.1Algemeen 4.1.1Watgaatgoed? Natuurbinnendegemeente Capelle aan den IJssel ligt in een verstedelijkt gebied dat op een paar parken en beschermde natuurgebiedennaweinigvrije‘wildenatuur’kent.Zowordterbijvoorbeeldbinnendegemeente niet geboerd. De beschermde natuurgebieden zoals het Schollebos en voor een klein gedeelte het Hitlandbos,zijnplaatsenwaarwildedierenkunnenfoeragerenenbroeden.Zijzijnbelangrijkbinnen hetecosysteemvanCapelleaandenIJssel. Farmaceutischeindustrie Binnendegemeentezijnergeenondernemingenbekendwaardierproevenwordenuitgevoerd.Wel is er in de gemeente een locatie van de farmaceut Pfizer BV gehuisvest. Hoewel Pfizer BV geen dierproevenuitvoertinCapelle,verrichtenzijdezewelineenlaboratoriuminEngeland.Vandaardat erbinnendegemeente éénkeer perjaareendemonstratieplaatsvindt(metvergunning) tegen de dierproevenvanditbedrijf. Dierentoezichthouders Twee dierentoezichthouders zijn als experiment voor een periode van 1 jaar, van 15 februari 2011 tot15februari2012,belastmethetopsporenvanstrafbarefeitenzoals: x Overlastdoordieren; x Verwaarlozing/onthoudingvanzorgaandieren; x Dierenmishandeling; x Klachtenoftipsvanburen/buurtgenotenmetbetrekkingtotdieren; x Handhavingvandewetmetbetrekkingtotdieren. DezewerkzaamhedenzullendedierentoezichthoudersuitvoerennaasthunalgemenewerkalsBOA. Inmiddels zijn de eerste zeven maanden geëvalueerd. De conclusie van het college is, rekening houdendmethetdierenwelzijn,dathetvanbelangisdatdedierentoezichthoudersooknadepilot werkzaamblijven. Rampenoefeningmetlevendedieren Onzegemeentehadin2009eenunicumdooreenrampenoefeningtehoudenmetlevendedieren. Nog nooit was er in Nederland een oefening gehouden met levende dieren; normaliter wordt een oefening uitgevoerd met pluchedieren. Door middel van de oefening moest blijken hoe de hulpverlenersomgaanmetdedieren,welkeverkeersmaatregelenerwordengenomenenhoezede risico’sinschatten. Hetresultaatvanderampenoefeningisdathethandelenvanzoweldedierenambulance,de dierenartsalsdeopvangvandedierenindekinderboerderijzijngeëvalueerd.Erwasconform proceduresgeoefendenuitgevoerd.
-11-
Gemeentelijkbedrijfsrestaurant Detrendonderconsumentenis,innavolgingvanmeerderepublicatiesoverdeschadelijkheidvoor mens en milieu van ons huidige consumptiepatroon, dat er steeds meer vegetarisch en biologisch wordtgegeten. In het huidige assortiment van de cateraar, wordt ook gebruik gemaakt van biologische en vegetarische producten. Momenteel ligt het aanbod van biologisch en vegetarische producten op 40%. De gemeente streeft ernaar om het aantal biologische en vegetarische producten in het assortimentteverhogenzonderdatditprijsstijgingenmetzichmeebrengt.Deondernemingsraadis ookvoorstandervanhetmedeaanbiedenvanecologisch,biologischeenvegetarischeproductenin hetbedrijfsrestaurant.Dochditmagnietleidentoteenverhogingvandeprijzen. In 2011 mocht het college de aanmoedigingsprijs van de Partij van de Dieren in ontvangst nemen voordemeestdiervriendelijkekeukenopdierendag.
4.1.2Watgaatnognietgoed? 1.Voorlichtingaanburgers Erzijnvrijweinigpraktischeen/ofseizoensgebondentipsbeschikbaarvoordeinwonersvanCapelle overderoldiedeindividueleburgerkanvervulleninhetverbeterenvandierenwelzijn. ZoweetdeCapellenaarbijhetaanvragenvaneenkapvergunningvaaknietwathiervan,voordieren, de gevolgen zijn en wordt er onvoldoende herplant. De gemeente zal de verplichtingen en de gevolgen van het kappen voor de directe omgeving beter communiceren. Daarnaast zijn niet alle Capellenarenbekendmethoezedebestezorgkunnengevenaan‘wildedieren’(zoalsvogels,egels, slakken etc.). Zodoende word er overvoerd, verkeerd voedsel gegeven of het leefgebied van de ‘wildedieren’onbedoeldbeperkt. OokzijnveelCapellenarenonvoldoendeopdehoogtevanwaterallemaalbijkomtkijkenwanneer zeeen huisdieraanschaffen.Erkunnenonvoorzienekostendoorziektevaneendiervoordoen,dit somsookdoordatmenonvoldoendegeïnformeerdishoezeervoorkunnenzorgendathunhuisdier gezondblijft.Doorhetgezondhoudenvanhethuisdierverlaagtdeeigenaardeuitgaven. Door het inhoudelijk beter informeren van de Capellenaar kan het dierenwelzijn op korte termijn worden verbeterd. Dit kan door het inzetten van de gemeentelijke communicatiemiddelen, hierbij kan worden gedacht aan de gemeentelijke website en de gemeentelijke pagina in de Capelse Courant.Voormeerinformatieoverdegemeentelijkecommunicatiemiddelenziehoofdstuk6.
-12-
4.2Gezelschapsdieren Indithoofdstukwordendepositieveennogaantepassenpuntenbesprokenophetgebiedvan gezelschapsdieren. Bijdeaandachtspuntenwordenconstateringengedaandieaantonenwaaraanpassingennodigzijn. Deaanbevelingenenactiepuntendiehierbijhorenzijnterugtevindeninhoofdstuk5.
4.2.1Watgaatgoed? Hondenbeleid Binnen de gemeente Capelle aan den IJssel is sinds september 2011 een nieuwe versie van het hondenbeleidinwerkinggetreden.Hetoudehondenbeleidisin2010beloondmetde‘Oorkondevan mededogen’diewerduitgereiktdoordePartijvoordeDieren.DePartijvoordeDierenonderzocht hierbijvanwelkegemeentehethondenbeleidhetmeestdiervriendelijkgenoemdkonworden. DeonderzoekerskwamentotdeconclusiedatCapelleaandenIJsseldegemeenteismethetmeest diervriendelijke hondenbeleid in ZuidͲHolland. Redenen waren onder meer dat Capelle een wethouder heeft die opkomt voor de belangen van honden en andere dieren, dat er voldoende uitlaatzones voor honden zijn en dat de gemeente speciaal materieel heeft om hondenpoep op te ruimen.Ookwordenhondenbezittersaangesprokenophuneigenverantwoordelijkhedenenzijner tweedierentoezichthoudersindienstdiekunnenoptredentegenmishandelingenverwaarlozingvan dieren. Dierenambulance Namens de Dierenbescherming verleent de dierenambulance ambulante zorg voor dieren in nood. De dierenambulance werkt ook samen met de dierentoezichthouders wanneer zij een dier tegenkomen dat verzorging nodig heeft of afgevoerd moet worden naar Rendac Son (destructiebedrijfdodedieren). Desamenwerkingverlooptprima,alleenliepdedierenambulancetegendebelemmeringopdatzij niet over een vergunning beschikten om over de busbaan te rijden. Inmiddels is er een algehele ontheffinguitgegevenwaardoordedierenambulanceoveralmagparkereneninnoodgebruikmag makenvandebusbaanbijdeAbramvanRijckevoorselwegendeAlgeraweg. Doorhetrijdenvandedierenambulanceoverdebusbaankandereistijd,dieveelalessentieelisvoor hetreddenvandedieren,wordenverkort.
4.2.2Watgaatnognietgoed? 2.Verzorgingstehuis De afgelopen jaren is steeds meer bekend geworden over de relatie tussen de oudere mens en gezelschapsdierendepositieverolophetlichamelijkenpsychischwelzijnvanmensen.Nietalleen zorgthetuitlatenvaneendiervoorlichaamsbewegingensocialecontacten,maarookzorgtdeverͲ antwoordelijkheidvooreendierervoordatmenbetervoorzichzelfzorgt. Hetisduszeerongewenstdateenoudere,bijopnameinwoonzorgͲofverpleegcentraofverhuizing naar een aanleunwoning, afstand moet doen van zijn of haar huisdier. Dat is niet alleen vervelend voor de ouderen zelf, maar ook voor het dier, dat uit zijn vertrouwde omgeving wordt gehaald en vervolgensveelalineenasielbelandt. Menseninverpleeghuizenhebbenbaatbijeenhuisdier:hunwelzijnstijgt. Veel mensen willen graag hun huisdier meenemen naar het verpleegtehuis. Hoewel de sfeer er de laatstejarensteedshuiselijkerwordt,magdatmeestalniet.Tochzijnouderendiehunhuisdiermee mogennemen,beterafdanseniorendiehetzondermoetenstellen.
-13-
Omdat verpleeghuizen behalve een verzorgende ook een medische functie hebben, roepen huisdierenvaakbezwarenop.Deeerstereactievanverpleeghuisbestuurdersisvaakafwijzend.Het houden van dieren in een verzorgingstehuis zou onhygiënisch zijn maar wanneer er gebruik wordt gemaaktvaneenstrengehygiënecodeisditverwaarloosbaar. Veelverzorgingstehuizenstaanombovengenoemderedenendiereninverzorgingstehuizenniettoe. Vanuit het welzijn van zowel de oudere persoon als het dier is er de aanbeveling om deze twee groepennietvanelkaartescheiden. 3.BevorderenIdentificatiehondenenkatten Netzoalshetvoorburgersverplichtisomopstraateengeldiglegitimatiebewijsbijzichtehebben zouditvoordezecategoriehuisdierenookingevoerdmoetenkunnenworden. OpbasisvanhetBurgerlijkWetboekisgeregelddatdegemeenteeengevondendier14dagenmoet opvangenendegemaaktekostenhiervanmoetvergoeden. Gemeenten hebben er baat bij dat huisdieren (met name honden en katten) gechipt zijn. Dit kan enerzijdsdeeigenaarvanhetdierbewustermakenvanzijnverantwoordelijkheidenanderzijdskan hetkostenbesparendwerkenvoordegemeente. Wanneerdedierengechiptzijnkandeeigenaardirectwordenbenaderdwaardoordekostendiede opvang met zich mee brengt flink gereduceerd worden. In landen waar het chippen van de huisdierenisverplicht,zoalsBelgiëenFrankrijk,isaangetoonddatdehoeveelheidzwerfdierenmet 50%isteruggedrongen. HetministerievanEconomischeZaken,LandbouwenInnovatie(EL&I)isvanplanomhetchippenvan hondeninhetvoorjaarvan2012verplichttestellen.HetplanisonderdeelvandeNotaDierenwelzijn van de Rijksoverheid. Over het chippen van (zwerf)katten wordt nog niets gezegd, hoewel dit ook eengrootaantalbetreft. Hetverplichtchippenvanhondengeldtalleenvoorpuppiesdievanafhetvoorjaarvan2012geboren worden.Kattenwordengevrijwaardvandezeregelingenookhondendievoor2012geborenzijn. Het bespaart de gemeente veel geld wanneer alle huisdieren, maar met name honden en katten, gechiptworden. Erzijnmomenteelnoggeensamenwerkingsverbandentussendegemeenteenandereorganisaties omhetchippentestimuleren. 4.Dierenopvanggedetineerden Dierenasiels in de regio Rotterdam kampen in toenemende mate met gedetineerde en agressieve klantendieweigerenvoordeopvangvanhunhuisdiertebetalen. Wanneer iemand voor enkele maanden een gevangenisstraf moet uitzitten, moet het huisdier ergens anders worden ondergebracht. Wanneer de familie geen optie is, moet er worden uitgewekennaardedierenasiels.Ditbrengtonderanderekostenmetzichmee,vaakzijndemensen hiervannietopdehoogte.Dekostenvandeopvangperdagzijnca.€14.Ͳ(excl.medischekosten). AangezienditprobleemlandelijkewetͲenregelgevingbetreftvalthetaanpakkenvanhetprobleem nietonderdebevoegdheidvandegemeente.Voordegemeenteiserweleenrolweggelegdomdit tesignalerenendaaromzaldegemeentemetdeDierenbeschermingenhetOpenbaarMinisteriede problematiekenbespreken.
-14-
5.(Dierenopvang)zwerfdieren Capelse zwerfhonden en zwerfkatten worden opgevangen door de plaatselijke afdeling van de DierenbeschermingRijnmondenhetdierenasielinKrimpenaandenIJssel. Hetisvoordegemeentevanuitfinancieeloogpuntvanbelangdatgevondendierenzosnelmogelijk teruggaannaardeeigenaar.Degemeentekandaaromvoorlichtinggevendooraandachttebesteden aanzwerfdierenindegemeentegids,opdegemeentepaginaindelokalehuisͲaanͲhuiskrantofopde gemeentewebsite. Belangrijke informatie voor burgers is, dat zodra een dier vermist wordt, de eigenaarzowelaangiftemoetdoenbijdepolitiealsmeldingmoetmakenbijeencentraalmeldpunt zoals de Dierenbescherming Rijnmond. Wanneer een dier een identificatie heeft (chip, tatoeage, halsbandmetnaamenadresetc.)isdekansgrootdatdeeigenaarzijnvermistedierterugkrijgt.Als de eigenaar zich binnen twee weken meldt, kan het huisdier weer worden meegenomen. De eigenaarmoetdanweldegemaaktekostenvoorvervoer,opvangenmedischezorgvergoeden. Degemeentebeschiktnietovereigen opvangmogelijkhedenvoorgevondendieren.Daaromwordt doordegemeentesamengewerktmethetopvangcentrumvandeDierenbeschermingRijnmonden met het asiel in Krimpen aan den IJssel. Een asiel heeft ook een belangrijke preventieve rol bij de zwerfdierenproblematiek. Een asiel geeft voorlichting aan mensen die van hun dier af willen, bijvoorbeeldvanwegeallergieinhetgezin,eenscheidingofalsgevolgvanverkeerdeverwachtingen bijdekoop/komstvanhetdier.Hierbijwordtduidelijkgemaaktdathetdier,alslaatsteoptie,naar eenasielgebrachtkanworden.Hetasielzalervervolgensallesaandoenomvoordezezogenaamde afstandsdieren een nieuwe eigenaar te vinden. Hierdoor neemt het aantal dieren die gedumpt worden af. Hiermee levert het asiel een bijdrage aan het voorkomen van een te grote zwerfdierenpopulatiewelkevaakvoorveeloverlastineengemeentekanzorgen. ErzalsamenmetdeDierenbeschermingnaareenoplossinggezochtmoetenwordenomhetaantal zwerfdierentedoenafnemen.
-15-
4.3Inhetwildlevendedieren 4.3.1Watgaatgoed? Groenbeleid In september 2011 is het groenbeleid vastgesteld door de raad. In het groenbeleid worden allerlei onderwerpenbehandeldzoalshetontwerpenvanecologischezones,hoofdgroenstructurenenook hetonderhoud/beheerhiervan. Devisievan degemeenteisdat hetCapelsegroenbijdraagtaandesamenlevingendezehierdoor geoptimaliseerdmoetwordenvoorhetbehoudvandeecologie(waaronderdedieren).Ditresulteert ineenleefgebiedwaardedierengoedkunnenrenderen.Hetdierenwelzijnwordtmeegenomenbij hetontwerpenenbeherenvandegroengebieden. Zozijndeecologischespeerpunten/uitgangspuntenvandezenotaalsvolgt: x De Hollandsche IJssel valt onder de Ecologische Hoofd Structuur (EHS). De gemeente zorgt ervoor dat de karakteristieke zoetwatergetijde rivier kan fungeren als leefgebied en migratieroutevoortalvanrivierͲenlandgebondenorganismen; x Binnen de lokale ecologische hoofdgroenstructuur zijn inrichting en beheer primair gericht ophetinstandhouden,bevorderenenontwikkelenvannatuurwaarden; x De overige groene structuren hebben als nevenfunctie bij te dragen aan de verdere ecologischedooraderingvanhetstedelijkgebied; x De gemeente beschikt over een implementatieplan natuurwetgeving en werkt met een gedragscodevoorruimtelijkeontwikkeling,inrichting,bestendiggebruikeneengedragscode voorbestendigbeheer. Opvangendestructievandieren Dierendieindegemeenteworden(op)gevangenwordenovergebrachtnaarhetdierenasielvande DierenbescherminginKrimpenaandeIJssel.Degemeenteisverplichtomallekostenvoorhetdier, dieindeeerste14dagengemaaktworden,tevergoeden. Dodedierenwaarvandeeigenaarnietkanwordengetraceerd,wordenopkostenvandegemeente naarhetdestructiebedrijfRendacSongebracht.Ditiseenwettelijkeverplichting.
4.3.2Watgaatnognietgoed? 6.Circus Degemeentezieteencircusalseenvormvanvermaakvoorhaarinwoners.Circussenmetenzonder dieren zijn welkom in Capelle aan den IJssel, waarbij gelet wordt op het welzijn van de dieren. Bij misstandentreedtdegemeenteopenkandevergunningderhalveingetrokkenworden. 7.Overlastdieren UitdegegevensvanhetinformatiecentrumblijktdatCapellenarenlasthebbenvanhondenpoepen overlast ervaren door geluid van huisdieren. Door middel van het naleven van het nieuwe Capelse hondenbeleidzaldeoverlastvanhondenpoepafnemen.Doordeextrahondenuitlaatstrokenbelandt erminderhondenpoepopstraatofopplekkenwaarditnietmag. Op19september2011ishetnieuwehondenbeleiddoorderaadvastgesteld.Hetnieuwebeleidis gebaseerd op een balans tussen enerzijds het rekening houden met het welzijn van honden en anderzijdshettegengaanvanoverlastdoorhondenpoep. Het illegaal uitzetten van tamme konijnen, onder andere in het Schollebos, vormt eveneens een probleem.Hetuitzettenvantammekonijnenisinstrijdmetdebeginselenvandierenwelzijn. Erwordenindegemeenteveeltammekonijnenillegaaluitgezet,waarondereenhoogaantalhiervan inhetSchollebos.HetplaatsenvanbordeninhetSchollebostegenhetuitzettenheefttotopheden
-16-
weinig resultaat opgeleverd. Nadelige invloeden zijn dat Capelle niet beschikt over een knaagdierenopvangendathetcontrolerenophetuitzettenbijnanietrealiseerbaaris. EenanderprobleemisdatkonijnenrondomdeAlgeracorridor,holenengangengraven.Vanwege hetgravenrondomdewegontstaanerverzakkingenwaardoorhetwegdekgaatscheurenenerextra wegonderhoudnodigis. Door op een diervriendelijke wijze het graven van de konijnen onmogelijk te maken (bijvoorbeeld door middel van het plaatsen van ondergrondse roosters), kan dit probleem worden aangepakt en opgelost. 8.Vissen Sindsseptember2006isdeVisserijwetuit1963vervallen.Hierbijisdesportvisaktevervangendoor een privaatrechtelijke basisvergunning sportvisserij, namelijk de VISpas. Met deze VISpas kan men visseninallewaterendieindebijbehorendeLijstenvanViswaterenzijningebracht. Dehuidigedierenwelzijnswetgevinggaatuitvandeintrinsiekewaardevandedieren,datwilzeggen, datdedierenwaardevolzijnopzichzelf.Bijdesportvisserijkunnenvissenverwondingenoplopenbij hetophetlandbrengen,verwijderenvanhaken,wegenenterugzetten. Dit is vooral het geval wanneer er weerhaken worden gebruikt. Dierenwelzijnsorganisaties stellen daaromdatsportvisseninstrijdismetdierenwelzijn. Zowelderijksoverheidalsdebelangenverenigingenhebbengedragscodesopgesteldomdeschade aandevissenzoveelmogelijktebeperken.Ookzijnerregelsvoorhetvisstandbeheer, ondermeer: beperkingen voor vissen in de paaitijd, de toegestane hoeveelheid mee te nemen vis of de verplichtingbepaaldevisterugtezetteninplaatsvantebehouden.Indevoorlichtingaandeleden bestedenbelangenverenigingenaandachtaan verantwoordvissen.Ookinfolders,verspreiddoorde Dierenbescherming,istelezenopwelkemanierverantwoordkanwordengevist. Het verpachten van de visrechten aan de hengelsportvereniging wordt uitgevoerd door het waterschap.Degemeenteheefthiergeenzeggenschapover.Aangezienhetdierenwelzijnookvissen betreft,zijngesprekkenhierovermethetwaterschapaantebevelen. 9.Botulisme(algemeen) Botulisme is een vorm van voedselvergiftiging waaraan vooral watervogels en vissen doodgaan. Sommigesoortenbotulismezijnookgevaarlijkvoormensen. Dodeofverlamdedierenmoetenzospoedigmogelijkgemeldwordenbijdeafdelingpubliekszaken. Deze afdeling zorgt verder voor de afhandeling. De dieren worden door het Hoogheemraadschap Schielandofdoordegemeenteverwijderd. Rendac Son vernietigt vervolgens de dieren volgens de richtlijnen van de destructiewet. Zo nodig worden er door het Hoogheemraadschap waarschuwingsbordjes geplaatst, op plekken waar de watervogelsnormaalveelwordengevoerd,ombotulismetegentegaan. Daarnaast zorgt het waterschap voor een goede doorstroming van zuurstofrijk water in sloten en anderewatergangenenverhoogthetzonodighetwaterpeil.Ondiep,stilstaand(zuurstofarm)water wordttesnelwarmenbevordertdeontwikkelingvandebotulismebacterie. De provincie geeft adviezen over het beperken van botulisme en registreert aan de hand van de maandelijksemeldingsformulierensoortenenaantallendodedieren;ookhoudtzijdevindplaatsen vandezedierenbij. Om botulisme tegen te gaan moet het waterniveau en kwaliteit op peil gehouden worden. De gemeentecommuniceert momenteelonvoldoende naardeCapellenaarhoebotulisme kanworden tegengegaan.
-17-
10.Zwanendrift Een'zwanendrift'iseentraditioneleextensievevormvandierenhouderijeniseenrechtdatnoguit de middeleeuwen stamt. Hierbij worden met toestemming van de grondgebruiker in het voorjaar door de eigenaar, de 'zwanendrifter', knobbelzwanen in het veld losgelaten en in het najaar weer, met hun nakomelingen, binnengehaald. Dit levert hem dons, vlees en levende dieren op voor de handel.Inderegioisnogéénzwanendrifteractief. Omdatdezwaneneigenlijk'gehoudendieren'zijn,vallenzijdoordeontheffingnietonderdeFloraͲ enfaunawetdievoorechtvrijlevendewildeexemplarenwelhetbeschermingskaderbiedt. De visie van de gemeente is dat, wegens het in geding komen van het dierenwelzijn, zij geen zwanendrifterswiltoestaanophaargrondgebied. 11.Leefbaarheidstadsvogelsenanderediereninhetgroen Door een gebrek aan broedplaatsen in Capelle van vooral de huismus (onder de dakpan) en de gierzwaluw,zijndezevogelsoorteninaantalergteruggelopen.Ditkomtmededoordatsindsdejaren 90 er in nieuwbouw veel gebruik wordt gemaakt van vogelschroot. Dit is bedoeld om de ingang onderdedakpannenteblokkerenvoorvogelsenknaagdieren. Ookwordengatenenkiereninwoningentegenwoordigerggoedgedicht,waardoordegierzwaluw geentoegangmeerheefttotnestgelegenheidinspouwmuren. Ook andere vogelsoorten hebben te kampen met ‘verstening’ van de woongebieden/ bedrijventerreinen.Zowordenerinplaatsvanhagengebruikgemaaktvanschuttingenentegelsin plaatsvangras. Hetbroedprobleemvanzoweldehuismusalsdegierzwaluwendeleefbaarheidvanstadsvogelsin het algemeen, biedt voldoende aanleiding om dit onder de aandacht te brengen bij project ontwikkelaars,woningbouwcorporatiesenparticulieren. Bomen bieden voor de vogels een plek om te rusten maar ook om te foerageren en zijn hierdoor essentieelomtekunnenoverleven.Bijhetverstrekkenvaneenkapvergunningmoetalsafwegingde ecologischeeffectenvanhetkappenwordenmeegenomen. 12.Bijen Bijen zijn cruciale dieren in ons ecosysteem en de terugloop in het aantal bijen baart wereldwijd zorgen.Erzijnverschillendeoorzakenwaardoordebijbedreigdwordt,opeenaantaldaarvankande gemeenteinvloeduitoefenen.Deelsdooraanpassingvaneigenhandelenendeelsdoorinformeren enstimulerenvanhandelenvanburgersenbedrijven.
-18-
4.4Algemeneaandachtspunten 4.4.1Aandachtspunten 13.Certificering Door middel van het behalen van de certificaten die het dierenwelzijn garanderen, waaronder veiligheidenhetwelzijn,wordendeuniverseleuitgangspuntenvandierenwelzijngewaarborgd. Binnendegemeentezijnerweinigorganisatiesdieprofessioneelmet(hobby)dierenwerken.Enkele voorbeelden zijn de Capelse Manege, kinderboerderij Klaverweide en de dierenspeciaalzaken. Particulier(professioneel)gebruikvanhobbydierenisopeenpaarschapennaverwaarloosbaar. Echterishetvoordegemeentewelvanbelangdatvanwegehetnalevenvandierenwelzijn,hygiëneͲ enveiligheidsprotocollendeorganisatiesoverdebenodigdecertificatenbeschikken. 14.Minimax MinimaxiseeninitiatiefvandeDierenbeschermingRijnmond. Minimax is een dierenartsenpraktijk speciaal gericht op mensen met een uitkering. De uitkering (AOW, WAO of WW) mag niet hoger zijn dan de bijstandsnorm, dit wordt bij elk bezoek gecontroleerd.Vooreenminimalebijdrageindekostenwordendedienstenaangeboden. Hierdoorwordtgestimuleerdomvakereneerdernaardedierenartstegaanzodatzorgaanhetdier nietonthoudenwordtenkwalenvroegtijdigkunnenwordengesignaleerdwaardoordetotalekosten omhetdierdenoodzakelijkezorgteverlenenkunnenwordenverminderd. Na een gesprek met de dierenartsen kwam naar voren dat mensen die rond de bijstandsnorm verdienenvaaknietbekendzijnmetMinimax.Hierdoormakenzijnietsnelgebruikvandedierenarts. Veel dieren wordt daardoor zorg onthouden. De meest voorkomende vormen van hinder die hierdoorontstaanzijn: x Tandsteen:doorhetnietverwijderenvantandsteenkanhetdierlastkrijgenvanzijngebit. Eten doet pijn waardoor het dier minder gaat eten en verzwakt. Ook zorgen ontstekingen ervoordatdebacteriënindebloedbaankomen.Wanneerdebacteriënzichviadebloedbaan verspreidenontstaatersepsiswaaraanhetdiersneloverlijd; x Klitten.Doorhetnietgoedverzorgenvandevachtontstaanerklitten.Doorhetgebrekaan zuurstof bij de huid door de klitten en het trekken van de klitten aan de huid, ontstaan er huidirritaties; x Hetnietvaccinerenenontwormenvanhetdier; x Teweinigaandachtenbewegingbiedenaanhetdier. Minimax is door beperkte openingstijden niet altijd goed bereikbaar waardoor in noodgevallen de mensenmeteeninkomenonderdebijstandsnormtochnaareenregulieredierenartsgaan.Minimax zoekt momenteel naar oplossingen om in de nabije toekomst de hele dag veterinaire zorg aan te kunnenbieden. De gemeente heeft in haar doelstellingen opgenomen dat zij de zwakkeren van de samenleving ondersteunen.Minimax,diehierbijuitstekeenactievebijdragekanleveren,isnognietvoldoende bekendbijdeCapelseinwonersdiehiergebruikvankunnenmaken. Minimaxistebezoekenop: AbrahamvanStolkweg33,3041JARotterdam Telefoon088–3437112 15.Dierenzorgverzekering. Naeengesprekmeteendierenartskwamnaarvorendatzijveelaldierentegenkomenwaarbijzorg te laat komt of waar de gehele zorg wordt onthouden. Dit komt in veel gevallen doordat men periodieke controle van hun huisdier bij een dierenarts niet kan betalen. Door middel van een
-19-
dierenzorgverzekering vallen de kosten per consult lager uit. Hierdoor zal men eerder geneigd zijn om met een klacht van het dier direct naar de dierenarts te gaan. Het bijkomend voordeel is dat vroegopgespoordeziektebeeldenvandierenmakkelijkerensnellertebehandelenzijnwaardoorde totalekostenvandebehandelinglageruitvallen. 16.Kinderboerderij De gemeente beschikt over een kinderboerderij; kinderboerderij Klaverweide. Dit is een accommodatie met een grote diversiteit aan dieren. Bij de accommodatie wordt gebruik gemaakt vanbetaaldewerkkrachtenvoordeprofessioneleverzorgingenexploitatie.OokiserhetNatuuren MilieuEducatiecentrum(NMEC)deHooibergbijaangesloten.DeHooibergiseenonderdeelvande kinderboerderijenontwikkeltenverzorgtnatuurͲenmilieulessenvooro.a.hetprimaironderwijsin degemeente. Kinderboerderijenhebbeneenaangenameennuttigefunctievoorkinderen,maarditgegevenmag niettenkostegaanvanhetwelzijnvandedaaraanwezigedieren.Beleidvankinderboerderijenmoet zichineersteinstantierichtenophetwelzijnvandedieren.Ditwelzijnhangtnauwsamenmetde hoeveelheid leefruimte, de mate van rustverstoring door de bezoekers en de beveiliging van de terreinenvaneenkinderboerderij. De dierenbescherming is verder erg kritisch ten aanzien van eventueel fokͲ en verkoopbeleid van kinderboerderijen.Ookmoetdebehuizingtegemoetkomenaandebehoeftenenhetwelzijnvande dieren. De kinderboerderij beschikt momenteel nog niet over het te verkrijgen keurmerk van de Stichting KinderBoerderij Nederland (SKBN). Dit keurmerk waarborgt de aspecten van het dierenwelzijn. Veiligheid en het welbevinden van het dier spelen hierin een grote rol, maar het keurmerk is ook gerichtophetmenselijkhandelennaardedierenenbelangrijkehygiëneͲeisen. 17.Vrijwilligersnetwerk De gemeente ziet toe dat er op het gebied van vrijwilligerswerk veel wordt gedaan. Zo is er een vrijwilligerswinkelomvraagenaanbodteregulerenenisereenvrijwilligersbijdrageomvrijwilligers eenextrasteuntjeinderugtegeven. Op het gebied van vrijwilligerswerk met betrekking tot dieren kan nog het een en ander worden verbeterd.
-20-
5.Aanbevelingenenactiepunten. 5.1Aanbevelingenenactiepuntenbeleid Aanbeveling 1.Voorlichtingaanburgers In samenwerking met de Stichting Natuurvrienden Capelle, de Koninklijke Maatschappij voor Diergeneeskunde en de Faculteit Diergeneeskunde kan er op de gemeente(internet)paginatipswordengegeven over wat de dieren nodig hebben. Hierbij kan worden gedacht aan seizoensgebonden tips maar ook algemene praktische tips of geheugensteuntjes. Hierdoor kan het dierenwelzijn op relatief gemakkelijkewijzesterkwordenverbeterd. De gemeente zal de verplichtingen en de gevolgen van het kappen voor de directe omgevingbetercommunicerenenbenadrukken. 2.Verzorgingstehuis Door middel van overleggen tussen de portefeuillehouder ‘Middelen en WMO’ en de besturen van de verzorgingstehuizen, aandacht voor deze problematiek vragen. Zowel voor de oudere als voor het huisdier is het bevorderlijk omsoepelomtegaanmetderegelsbetreffende het toestaan van een (klein) huisdier in het verzorgingstehuis. 3.Bevorderenidentificatiehondenenkatten Degemeentemoetviadegemeentepaginainde Capelse Courant en de gemeentelijke website meer ruchtbaarheid geven aan het chippen van zowel honden als katten. Ook moet onderzocht worden wat opties zijn voor gezamenlijke chipacties.Degemeenteheefthierbijderegierol en kijkt naar samenwerkingsacties bijvoorbeeld tussen de dierenartsen, de Dierenbescherming endeDierenambulance. 4.Dierenopvanggedetineerden Vooreengedetineerde,diezijnhuisdiernietbij vriendenoffamiliekanonderbrengen,moetbij eenveroordelingkorterdan6maandende kostenvoordeopvangwordenmeegenomenin hetvonnis.Vooreenveroordelinglanger6 maandenmoetinhetvonnisworden opgenomendathethuisdierverbeurdverklaard wordt,tenzijhetdierondergebrachtkanworden bijfamilieofvrienden. Aangezien dit landelijke regelͲ en wetgeving betreftkandegemeentehiernietdirectinvloed
Actiepunt 1.Voorlichtingaanburgers Vanaf het jaar 2012, in samenwerking met de dierenartsen, een gemeentepagina opzetten (internetsite en Capelse Courant) voor tips omtrentdierenwelzijn. De gemeente informeert de Capellenaar voortaan tijdens het aanvragen van een kapvergunningextraoverderandvoorwaarden. 2.Verzorgingstehuis Vanafmedio2012dedialoogaangaanmet directiesvanverzorgingstehuizenomdit probleemaantekaarten.
3.Bevorderenidentificatiehondenenkatten Vanafmei2012startenmeteen publiekscampagneomdebekendheidvanhet chippenvandierentestimuleren. Medio2012startenvaneen haalbaarheidsonderzoekomviagezamenlijke actieshetchippentebevorderen/te verplichten.Hieroverisreedscontact opgenomenmetdeDierenbescherming 4.Dierenopvanggedetineerden Middelsreguliereoverleggen,insamenwerking metdeDierenbescherming,methetO.M.ofhet VNG,ditonderwerpopdeagendazetten.
-21-
op uitoefenen. De gemeente zou er bij het OpenbaarMinisterieopaankunnendringendat dewetgevingaangepastwordt. Aanbeveling 5.(Dierenopvang)Zwerfdieren Hetisvanbelangdaternaardeinwonerswordt gecommuniceerd om zwerfdieren niet op eigen initiatiefbijtevoeren.Doorhetbijvoerenblijven dezwerfdiereninlevenenzaldegroepinaantal toenemen. Hetisbeteromzwerfdierentemeldenbij instantieszoalsdeDierenbeschermingofde Dierenambulance.Zijzullenhetdiervervolgens naareenasielbrengen. 6.Circus Om het dierenwelzijn te garanderen worden de circussengecontroleerdopmisstanden. 7.Overlastdieren x Hondenpoep Aangezien er in het nieuwe hondenbeleid voor gekozen is om in elk wijkdeel uitlaatzones en uitrengebieden aan te wijzen, wordt er tegemoetgekomenaandewensomdehondop meerdere plaatsen binnen de gemeente te kunnen laten rennen. Hierdoor is de balans tussenenerzijdshetvrijkunnenbewegenvande hond en anderzijds het afschermen van de overlast door eventuele hondenpoep goed op elkaarafgestemd. x Overlastdoorkonijnen Hetverzakkenvandewegrondomde Algeracorridorwordtveroorzaaktdoorhet konijn.Samenmetdedierenbeschermingzijn eenaantaloptiesdoorgenomenopwelke diervriendelijkemanierendekonijnenhet gravenonmogelijkwordtgemaakt. Hetisverstandigomdoormiddelvaningegraven roostersrondomhetwegdekhetgravenvanhet konijn te ontmoedigen. Hierdoor zal het graven rondom de Algeracorridor afnemen en de verzakkingenwordentegengegaan. x Uitzettenvankonijnen Voorhettegengaanvanhetillegaaluitzetten vankonijnenzijnerbordengeplaatst. Daarnaastiseropdewebsitevandegemeente CapelleaandenIJsseleeninformatiepagina opgezetwaarinstaatwaarhuisdierbezitters terechtkunnenmethunhuisdiertentijdevan vakantieofvoorhetafstanddoenvanhun huisdier.HetknaagdierencentrumteRidderkerk moethieraanwordentoegevoegd.
Actiepunt 5.(Dierenopvang)Zwerfdieren Vanaf januari 2012 de burger door middel van de gemeentelijke communicatiemiddelen informerenover‘wattedoenmetZwerfdieren’.
6.Circus Bijuitnodigingvaneencircuswordterdoorde dierentoezichthoudersgecontroleerdophet dierenwelzijn. 7.Overlastdieren Handhavingophetuitlaatbeleiddoor dierentoezichthouders. Uitvoeringnieuwenotahondenbeleid.
Degemeenteontwikkeldvoor1januari2013, gebaseerdophetadviesvande Dierenbescherming,beleidomhetgravenvan hetkonijntegentegaan. Isgerealiseerd. Wanneertammekonijnenwordengesignaleerd dienenzijtewordengevangenenovergebracht naardekonijnenͲenknaagdierenopvangte Ridderkerk.
-22-
8.Vissen Aangeziendegemeentegeenzeggenschapheeft overdesportvisserijkanernietdirectinvloedop uitgeoefend worden. De hengelsportvereniging Virivi pacht namelijk de visrechten van het waterschap. Wel kan door betere communicatie, in samenwerking met het waterschap, het Rijk en met de hengelsportvereniging Virivi, worden uitgedragendatlevendaasuitdenbozeis.Ook kan de gemeente een rol spelen bij de handhaving (inzet dierentoezichthouders) door te controleren op de VISpas of er ‘diervriendelijk’ wordt gevist en of de nachtvissersdeomgevingschoonachterlaten. Aanbeveling 9.Botulisme(algemeen) Communiceer tijdens de zomermaanden extra via de gemeentelijke (internet)pagina over botulismenaardeinwoners. De gemeente, in samenwerking met het Hoogheemraadschap Schieland moeten de burgers inlichten en voorlichten over wat te doenbij: x dode dieren in of rond een sloot/plas/deIJssel x gevolgen van het overmatig voederen aanwatervogelsdoorbewoners x slechte doorstroming van het water (tekortaanzuurstofinhetwater) x hetaanwezigzijnvanblauwalg/andere vormvanwatervervuiling 10.Zwanendrift De gemeente ziet het zwanendriften als een schending van het dierenwelzijn en verleent hiervoorgeenmedewerkingophaarterrein.
8.Vissen Bijreguliereoverleggenmethetwaterschapen dehengelsportverenigingenmoethet dierenwelzijnvanvissenwordenmeegenomen. Continueringenintensiveringvandehandhaving doordierentoezichthoudersenBOA’s.Ditwordt meegenomeninhetBOAjaarplan.
Actiepunt 9.Botulisme(algemeen) Regelmatigcommunicerenoverbotulismegaat viadegemeentelijkecommunicatiemiddelen.Dit moetgerealiseerdzijnrondmei2012. DaarnaastmoetmethetHoogheemraadschap afsprakenwordenoverhetmomentwanneerde slotenwordengebaggerd.Dooropverkeerde momententebaggeren(zomer)wordtalhet onderwaterfloravernietigdenontstaateen broeinestvoorhetbotulisme:zuurstofarm water.
10.Zwanendrift Handhavenverbodopzwanendriftendoor dierentoezichthouders. Hetcollegezalhaarsteungevenaanprotesten tegendedriftvergunning,verstrektdoorhet ministerievanEL&I. 11. Leefbaarheid stadsvogels en andere dieren 11.Leefbaarheidstadsvogelsenanderedieren inhetgroen inhetgroen Inventariseren hoe de leefbaarheid van In samenwerking met plaatselijke deskundigen stadsvogels en andere dieren in het Capelse in beeld brengen welke mogelijkheden er zijn groen(opkortetermijn)verbeterdkanworden. om de leefbaarheid van stadsvogels en andere Enkeleaandachtspuntenhiervoorzijn: dieren in het Capelse groen te verbeteren en - Voedselplaatsen; deze mogelijkheden mee te nemen bij - Voortplantingsplaatsen; ruimtelijke (her)inrichting en beheer en - BroedͲnestͲ,rustͲenschuilplaatsen; onderhoud. Voor stadsvogels voor januari 2013 - Routesvandedieren; gesprekken aangaan met projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties om de stadsvogelͲ problematiek op de kaart te zetten. Burgers informeren hoe zij hun huis en tuin of balkon vogelͲendiervriendelijkerkunnenmaken.
-23-
Aanbeveling 12.Bijen “Inventariseren hoe het welzijn van bijen in Capelle (op korte termijn) bevorderd kan worden.Aandachtspuntenhiervoorzijn: - Aanwezige (en onverwacht afwezige) soorten; - Geschiktheidbeplantinginrelatietotde soorten; - De voortplantingsͲ, nestͲ en schuilplaatsen; - Maaimethodes en gebruik bestrijdingsmiddelen; - Deroutesdiebijengebruiken. 13.Certificering Om te voldoen aan kwaliteitsͲ en welzijnseisen zijn er voor diverse bedrijfstakken keurmerken en certificaten opgesteld. Op dit moment beschikken nog niet alle organisaties en bedrijven over de (volgens de gemeente) benodigde certificaten. Zij dienen in het jaar 2014 over de certificaten beschikken die het dierenwelzijngaranderen. 14.Minimax Door middel van een reclamecampagne de bekendheid van Minimax in de gemeente toe laten nemen. De gemeentewebsite en de gemeentepagina in de Capelse Courant zijn bij uitstek ideale media om regelmatig een informatiestukopteplaatsen. Daarnaast zal een bestuurlijk overleg met Minimax, waarbij het gebrek aan bekendheid aangekaartword,ookeenoptiezijn. 15.Dierenzorgverzekering Het is aan te bevelen dat de Capellenaren beschikken over een dierenzorgverzekering. Hierdoor worden de financiële motieven om geen gebruik van de dierenarts te maken, waardoorhetdierzorgonthoudenwordt,tegen gegaan. 16.Kinderboerderij Omdat de gemeente bij de kinderboerderij kwaliteitvandierenwelzijnwenselijkacht,zalzij eropsturendatdedierennaarbehorenworden behandeld en de vrijheid hebben om hun natuurlijke gedrag te uiten. Hiermee hangt de wens van de gemeente samen dat de kinderboerderij op termijn het SKBN keurmerk behaalt.
Actiepunt 12.Bijen In samenwerking met plaatselijke deskundigen in beeld brengen welke mogelijkheden er zijn om het welzijn van bijen in Capelle te bevorderen.Dezemogelijkhedenmeetenemen bij ruimtelijke (her)inrichting en beheer en onderhoud en in gesprekken met/ voorlichting aan burgers, bedrijven, projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties.
13.Certificering De organisaties die (professioneel) met dieren werkenendebijbehorendecertificatenzullenin 2013 moeten worden geïnventariseerd. Daarnaastwordtgetoetstwelkecertificatenhet dierenwelzijn doen verbeteren en of de betreffende instanties over deze certificaten beschikken.
14.Minimax In samenwerking met Minimax, andere dierenartsenendegemeentepagina(interneten Capelse Courant) de bekendheid van Minimax verhogen. Ditdoeldientmedio2012tezijnverwezenlijkt.
15.Dierenzorgverzekering Er wordt onderzocht wat voor acties er ondernomen kunnen worden om de aanschaf vaneendierenzorgverzekeringtestimuleren.
16.Kinderboerderij In de toekomst zullen met de kinderboerderij afspraken gemaakt worden om het SKBN keurmerk/certificaattebehalen.
-24-
Doormiddelvanditkeurmerkworderbeleiden eendraaiboekopgestelddiezorgdragenvoor: x hygiëne;inkaartbrengenvanrisico’sen eenuitvoerendhygiëneprotocol x fokbeleid voor de dieren; hierbij wordt ook rekening gehouden met levensloopbestendigheidvandedieren. x welzijn;hierondervaltdehuisvesting,de verzorging en het uitoefenen van het natuurlijkgedragvandedieren. 17.Vrijwilligersnetwerk De vrijwilligerswinkel werkt nog niet met het kopje ‘dieren’, als selectiegebied voor zowel de aanbodalsvraagkant. Vooreind2012moeterindevrijwilligerswinkel een apart veld zijn waarin het vraag en aanbod gedeelte op het gebied van dieren geregeld wordt.
17.Vrijwilligersnetwerk Viaambtelijkcontactmetdevrijwilligerswinkel, dedierenpaginaafstemmenopdewensvande gemeente. Viaambtelijkegesprekkendienenookde aanbiedersvanvrijwilligersplekkenteworden benaderdomeenzoeffectiefmogelijkevraagen aanbodpouletecreëren. DeelgemeenteIJsselmondekanhierbijals voorbeelddienenaangezienzijaleentijd werkenmeteenvrijwilligersvacaturebank.
-25-
5.2Continueringhuidigbeleid. Naastdehierbovenbeschrevenaandachtspuntenzijnerookonderwerpendiealgoedverlopenen diegecontinueerddienenteworden. Continuering Evt.toelichting 1.Pilotdierentoezichthouders 1.Pilotdierentoezichthouders Depilotvandedierentoezichthoudersisgestart Voorhetdierenwelzijnisstructureleverlenging op15februari2011.Ditiseenéénjarigtrajecten vandezebevoegdhedengewenst.Momenteel looptinfebruari2012af. zijngesprekkenmethetministeriegaandeom depilotteverlengen. 2.Rampenoefeningmetwildedieren 2.Rampenoefeningmetwildedieren Zoals eerder genoemd is Capelle de eerste De oefening dient structureel om de drie jaar gemeente die een oefening met levende dieren gehoudenteworden. heeftgehouden.Ditisdemeesteffectievevorm Deeerstvolgenderampoefeningzal medio2012 om goed in kaart te brengen hoe om te gaan plaatsvinden. metdierentijdenseenrampenofhetdraaiboek volstaat. 3.HondenuitlaatͲengroenbeleid 3.HondenuitlaatͲengroenbeleid Het nieuwe beleid is gebaseerd op een balans Hethuidigebeleiddientgehandhaafdte tussen enerzijds het rekening houden met het worden. welzijnvanhondenenanderzijdshettegengaan vanhondenpoep. 4.Bedrijfsrestaurant 4.Bedrijfsrestaurant Van het huidige assortiment van de cateraar is Dezeaanbevelingenmeenemenbijde momenteel40%vanbiologischoorsprongen/of aanbestedingvanhetgemeentelijk het‘ikkiesbewust’logo.Onderzochtwordtofer bedrijfsrestaurant. meer betaalbare biologische producten aangebodenkunnenworden. Ineenverkennendgesprekmetdehuidige Degemeentezalhaargoedewiltonendoorop cateraarbespreken,ofhetmogelijkishet termijnde'landelijkeintentieverklaring biologischeenvegetarischeassortimentvoor biologischecatering'teondertekenen. zoweldegemeentealshaarwerknemerszonder prijsverhogingenteverhogen.De ondernemingsraadisookvoorstandervanhet medeaanbiedenvanecologisch,biologischeen vegetarischeproducteninhetbedrijfsrestaurant dochditmagnietleidentoteenverhogingvan deprijzen. DaarnaastzalopDierendag2012het assortimentuitgeheeldiervriendelijke productenbestaan. 5.NotaDierenwelzijn2012Ͳ2015 5.NotaDierenwelzijn2012Ͳ2015 DoormiddelvandenotaDierenwelzijn2012Ͳ 2015iserbeleidgecreëerdomdierenwelzijn binnendegemeentetegaranderenenbeschikt degemeenteovereenaanspreekpuntdiezich bezighoudtmetdierenwelzijn.
-26-
6.Communicatie In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe de gemeente, door middel van het op een adequate wijze inzetten van haar communicatie, haar bijdrage levert aan het optimaliseren van het dierenwelzijn binnenCapelle. Daarnaastvindterookvoorlichtingplaatsophetgebiedvandierenwelzijnengeefthethandvatten hoedeCapellenaarzelfkanbijdragenaaneenoptimaalwelzijnsniveauvoordedieren.
6.1Gemeentelijketaak Communicatie is voor dierenwelzijn een belangrijk gemeentelijk instrument. Door middel van een brede voorlichting levert de gemeente een aanzienlijke bijdrage aan het verbeteren van het dierenwelzijn. DezevoorlichtingbestaatzoweluiteeninformatiefonderdeelwaarbijdeCapellenaarconcretetips krijgtomhetdierenwelzijnteverbeterenalsweleenalgemeneuitleghoedegemeentebijdraagtaan deverbeteringvanhetdierenwelzijn.
6.2Inzetvancommunicatiemiddelen Decommunicatiemiddelenwaardegemeenteoverbeschiktzijn: x Degemeentepagina(website) x Degemeentepagina(CapelseCourant) x Gedruktecommunicatiemiddelen x Persberichten Via de gemeentepagina’s (zowel de internetwebsite als de Capelse Courant) kan de gemeente bijvoorbeeld voorlichting geven over dierenwelzijn en de tips geven om het dierenwelzijn te verbeteren.
6.3Speerpuntenencommunicatiedoelen Speerpuntenencommunicatiedoelentenopzichtevandeburger: Communicatiemetbetrekkingtothetdierenwelzijnindegemeentekenteendrietalpijlers: 1. Voorlichtingmetbetrekkingtotdeuitvoeringendehandhavingvanwettelijketaken. 2. Voorlichtingenbewustwordingtenaanzienvanhetgemeentelijkdierenwelzijnsbeleid. 3. Voorlichtingtenaanzienvanhetomgaanmetdierenenhetbegripvoordierenwelzijn. Dezedriepijlerslatenzichvertalenindevolgendeconcreteacties: Voorlichtinggevenover: x Hetgemeentelijkedierenwelzijnsbeleid(internenextern) x Rechtenenplichtenmetbetrekkingtothethoudenvandieren x Nutennoodzaakvanhetchippenvangezelschapsdieren x Houding/gedragtenopzichtevaninhetwildlevendedieren x Wattedoenmetgevonden(zwerf)dieren x Rekeninghoudenmethetdierenwelzijnbij(nieuw)bouw
-27-
Speerpuntenencommunicatiedoelentenopzichtevan(maatschappelijke)partners 4 : Communicatiemetbetrekkingtothetdierenwelzijnkent3pijlers: 1. Zorgenvooreengoedesamenwerkingmet(maatschappelijke)partners 2. Zorgdragenvoordehandhavingzodatdenormen,opgesteldindenotadierenwelzijn,doorde (maatschappelijke)partnerswordennageleefd 3. Regierolvandegemeentetenopzichtevande(maatschappelijke)partners Dezedriepijlerslatenzichvertalenindevolgendeconcreteacties: x Hetcommunicerenvandenotadierenwelzijnnaarde(maatschappelijke)partners x Voorstel vanuit de gemeente om via de dierentoezichthouders, samen met de dierenartsen en de Dierenbescherming, de voortgang en knelpunten rondom het dierenwelzijnperiodiekteevalueren x In samenwerking met de dierenartsen plaatsen van relevante onderwerpen in de gemeentepaginametbetrekkingtotdierenwelzijn.Ditkandoormiddelvaneencolumn ofhetplaatsenvankleineinformatievestukjestekst. x Hetcommunicerenenhandhavenvanhet(indienmogelijk)herzienebouwbeleid Wanneer de communicatiedoelen door middel van de communicatiemiddelen goed worden overgebracht naar de Capellenaar en de (maatschappelijke) partners draagt dit bij aan de bewustwordingomtrenthetdierenwelzijn. DevolgendestapisomdeCapellenaarende(maatschappelijke)partnersertoetebewegendatzij rekening houden met dierenwelzijn en dat zij een actieve rol innemen om het door de gemeente opgesteldebeleiduittevoeren.
Maatschappelijke partners zijn: dierenartsen, waterschap en de Dierenbescherming
-28-
7.Financiën. Indithoofdstukwordtbeschrevenhoedehuidigebegrotingvoordierenwelzijnwordtvormgegeven enwatvoorkostendeaanbevelingenvanuitdenotametzichmeebrengen.
7.1Huidigesituatie Momenteelishetvastgesteldbudgetbinnendegemeente€30.000perjaarvoordieren.Ditbedrag isverdeeldonder: x €25.000gereserveerdvooropvangkosten(zwerfdieren)aandeDierenbescherming. x €5.000gereserveerdvoordedestructievandodedierenaanRendacSon. Deze begroting is sluitend waarmee er voor andere projecten om het dierenwelzijn te bevorderen geenbudgetvoorhandenis.
7.2Uitwerkingactiepuntennota Vanwege de beperkte financiële middelen en wetende dat er geen extra geld voor dierenwelzijn vrijgemaaktkanworden,zijnerindenotavooroplossingengekozendievoordegemeentebudget neutraalzijn. Zo worden veelal de interne communicatiemiddelen aangesproken en heeft de gemeente een regierolinplaatsvaneenuitvoerenderol.
-29-
8.Evaluatie De nota Dierenwelzijn geldt voor bepaalde tijd. Het is van belang dat nieuwe ontwikkelingen in de gaten worden gehouden en dat het verloop van het beleid wordt gevolgd, om zo nodig op veranderingen in te kunnen spelen. Daarom zal de nota Dierenwelzijn in de collegeperiode 2010Ͳ 2014inhetjaar2014wordengeëvalueerd.Afhankelijkvandezeevaluatiewordtin2015bepaaldof hetbeleidgecontinueerdwordtofdaternieuwbeleidwordtontwikkeld.
-30-
Bijlage1.OverzichtvoorzieningenGemeenteCapelleaandenIJssel. Meldenvankadavers Rendacsonbv KanaaldijkNoord20Ͳ21 CentrumvoornatuurenmilieueducatieDeHooiberg ’sGravenweg327 DCMRMilieudienstRijnmond ’sGravelandseweg565 Schiedam DeBomenstichting Lepelaarsingel45,2903AH MilieudefensiegroepCapa/dIJssel Bonnefanten47 RecreatieschapHitlandbos Blaardorpseweg1 NieuwerkerkaandenIJssel StichtingnatuurvriendenCapellea/dIJssele.o. Capelseweg116 WaterschapSchieland/Krimpenerwaard 010Ͳ4537200 Minimax AbrahamvanStolkweg33,3041JARotterdam Telefoon088Ͳ3437112 VolkstuinͲenkleinveeverenigingDierenTuin 010Ͳ4511441 www.dierͲenͲtuin.nl StichtingdierenopvangRijnmond AbrahamvanStolkweg33Rotterdam 088Ͳ3437112
-31-
Bijlage2.Wettelijkkader Wettelijkkader.
In dit hoofdstuk wordt een opsomming gegeven (van Europees tot lokaal niveau) van de relevante wettelijke kaders en regelingen. De voor dierenwelzijn belangrijkste wet, de GezondheidsͲ en welzijnswet voor dieren (GWWD) wordt in dit hoofdstuk toegelicht, ook is er aandacht voor handhavingvandewet. Degemeentevoldoet,metdezenota,aanderelevanteregelͲenwetgevingdievantoepassingzijn.
1.1Relevanteregelgeving Relevanteregelgevingvoordegemeentezijn: x Europesewetgeving x Nationalewetgeving x Provincialewetgeving x Gemeentelijkewetgeving Hieronderzalikvoordittypewetgevingdebelangrijkstesubwettenbenoemen.
1.1.1Europeseregelgeving • Vogelrichtlijn • Habitatrichtlijn • Natura2000 De Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn zijn richtlijnen van de Europese Unie, waarin aangegeven wordtwelkesoortenennatuurgebieden(habitats)beschermdmoetenwordendoordelidstaten.De gebieden die vallen onder de beide richtlijnen moeten uitgroeien tot een Europees netwerk van natuurgebieden. Dit netwerk wordt Natura 2000 genoemd. Natura 2000 toont gelijkenis met de NederlandseEcologischeHoofdStructuur(EHS),maarhetbeschermingsregimeisveelstrenger.
1.1.2Nationaleregelgeving Dierenwelzijn staat de laatste decennia steeds hoger op de politieke agenda. Het rijk hanteert de volgendedoelstellingen: 1. Hetperspectiefvanhetdierisleidendbijdeinrichtingvanstallenendebedrijfsvoering,zonder dat andere aspecten als economie, milieu, diergezondheid, voedselveiligheid en arbeidsͲ omstandigheden uit het oog worden verloren. Dit geldt voor de veehouderij, de aquacultuur, bedrijfsmatig gehouden gezelschapsdieren, circussen en dierentuinen. Integraal duurzame houderijsystemenzijndenorm. 2. Gehouden dieren kunnen behoeften voortvloeiend uit hun natuurlijk gedrag uiten, krijgen daglicht,hebbenvoldoenderuimteenondergaangeenfysiekeingrepenalsgevolgvandewijze vanhethouden. 3. Gehoudendierenzijninprincipezichtbaarvoorburgers,ofwelinhetlandschap,ofwelophet bedrijf.Maatschappelijketransparantieisdenormbijhethoudenvandierenopdatdeburger alsconsumentzijnverantwoordelijkheidkannemenbijdeaanschafvandierlijkeproductenof eengezelschapsdier.
-32-
4. Houders van hobbyͲ en gezelschapsdieren beschikken over voldoende kennis, informatie en ondersteuning om hun verantwoordelijkheid te nemen bij de aankoop, huisvesting en verzorgingvandedierenenhandelenhiernaar. 5. Consumenten beschikken over voldoende kennis, informatie en ondersteuning om in redelijkheid een afweging te kunnen maken bij hun aankoop van dierlijke producten wat dierenwelzijnbetreft.Dierenwelzijnwordtdaarbijgezienalséénvandeaspectenvanduurzaam inkopenenconsumeren. Deze doelstellingen wil het Rijk bereiken binnen een tijdspanne van 15 jaar, waarbij het initiërend jaar2007is.Dezewordenperdiersoortuitgewerkt.Naastdezedoelstellingeniserooksprakevan reedsvastgelegderegelgevingdiehandvattenvormtvooreennotaDierenwelzijn. Devolgendenationalewetgevingenzijnrelevantvoordierenwelzijn: 1. FloraͲenFaunawet 2. GezondheidsenWelzijnsWetvoorDieren(GWWD) HondenenKattenbesluit‘99(onderdeelvanGWWD) 3. Natuurbeschermingswet1998 Ad1.FloraͲenFaunawet: Op1april2002isdeNederlandseFloraͲenFaunawetinwerkinggetreden.Dezenieuwewetregelt debeschermingvandierͲenplantensoortenenheeftalsdoelhetbehoudvandebiodiversiteit. De FloraͲ en faunawet bundelt de bepalingen die voorheen in verschillende wetten waren opgenomen,de: x Vogelwet1936; x Jachtwet; x Natuurbeschermingswet(hoofdstukV:soortenbescherming); x NuttigeDierenwet1914; x WetbedreigdeuitheemsedierͲenplantensoorten. Tevens zijn de Vogelrichtlijn, Habitatrichtlijn (Europees) en het CITESͲverdrag opgenomen in deze wet. Hierdoor heeft Nederland nu één wet voor de bescherming van in het wild voorkomende soorten,zodatinzichtelijkeriswatwelennietgeoorloofdis. In2005zijneenaantalwijzigingenindeFloraͲenFaunawetaangebracht.Eriseennieuwinstrument voor de bescherming van soorten geïntroduceerd: de gedragscode. Het ministerie wil met deze wijzigingdemogelijkheidbiedenommetoplossingentekomendiepasseninspecifiekesituaties.De criteria die zijn gehanteerd bij het opstellen van de vrijstellingsregeling 5 , zijn de zeldzaamheid van soorten en de ingrijpendheid van activiteiten. Hoe zeldzamer de soort en hoe ingrijpender de activiteit,hoestrikterhetbeschermingsregime. Omgebruiktekunnenmakenvandevrijstellingsregelingisineenaantalgevalleneengedragscode nodig.Indezegedragscodebeschrijftvoordegenediewerkzaamisinopenbareruimte,hoeschade aanbeschermdedierenenplantenwordtvoorkomenoftoteenminimumwordtbeperkt. Ad2GezondheidsͲenWelzijnsWetvoorDieren(hierna:GWWD): De GWWD is een kaderwet. Dat betekent dat de wet een raamwerk is waarbinnen uiteindelijke regels vastgesteld worden aan de hand van Algemene Maatregelen van Bestuur (AmvB's) of ministeriële regelingen. Het voordeel hiervan is dat bij nieuwe ontwikkelingen de wet niet steeds hoefttewordengewijzigd. 5
De vrijstellingsregeling houdt in dat door deze aangepaste regelgeving er niet meer altijd een ontheffing nodig is voor het uitvoeren van werkzaamheden in de openbare ruimte.
-33-
Het uitgangspunt van de GWWD is dat geen handelingen met gehouden dieren verricht mogen worden, tenzij in de wet staat dat het wel mag. Dit wordt het 'nee, tenzij'Ͳ principe genoemd. Gehoudendierenzijnproductiedieren,hobbydierenengezelschapsdieren.IndeGWWDstaatonder anderedathetverbodenis: x eendieronnodigpijnofletseltoetebrengen,ofzijngezondheidofwelzijnaantetasten;een dierverzorgingteonthouden; x ingrepenteplegenbijdieren(tenzijandersindewetstaat); x dierenalsprijs,beloningofgiftuittereiken. Verder zijn er regels voor de huisvesting en het vervoer van een aantal diersoorten. En er worden eisengesteldaanmarkten,tentoonstellingenenslachthuizen. GWWDinrelatietotWetDieren: Op dit moment wordt de Wet Dieren voorbereid. Deze wet zal vermoedelijk in januari 2013 in werkingtredenendaarmeedeGWWDvervangen.InhetwetsvoorstelWetDierenwordteenaantal bestaande wetten en regelgeving gebundeld om de GWWD te vereenvoudigen, vernieuwen en verbeteren. HetvoorstelpastdeGWWDaanenregeltdeintrekkingvan: x deDiergeneesmiddelenwet; x deWetopdedierenbescherming; x deWetopdeuitoefeningvandediergeneeskunde1990; x deKaderwetdiervoeders. Regelgevingwildedieren: RegelsvoordebeschermingvanwildedierenvallenonderdeFloraͲenfaunawet.Voorinhetwild levende dieren geldt alleen de GWWDͲregel dat een dier geen pijn gedaan mag worden of letsel toegebrachtwordenalsdaargeengegronderedenvooris. HondenenKattenbesluit: Inmaart2002ishetHondenͲenKattenbesluit1999(HKB'99)officieelinwerkinggetreden.HetHKB maaktdeeluitvandeGezondheidsͲenWelzijnswetvoorDieren(GWWD).HetHKBgeldtvoorasiels, pensions, crèches, fokkers, tussenhandelaren en dierenspeciaalzaken die honden en katten verkopen. Ad3Natuurbeschermingswet: In de Natuurbeschermingswet 1998 (NBͲwet) is de natuurbescherming van specifieke gebieden geregeld. Internationale verplichtingen uit de Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn en bijvoorbeeld het VerdragvanRamsar(Wetlands)zijnindeNatuurbeschermingswetverwerkt.Devolgendegebieden zijnaangewezenenbeschermdopgrondvandewet: x x x
Natura2000Ͳgebieden(VogelrichtlijnͲenHabitatrichtlijngebieden) Beschermdenatuurmonumenten Wetlands
Via de CrisisͲ en Herstelwet is op 31 maart 2010 een aantal artikelen uit de NBͲwet gewijzigd. Daardoorisdewetindepraktijkbeterhanteerbaar.Eenanderebelangrijkenatuurbeschermingswet isdeFloraͲenfaunawetdiedebeschermingvandewildefloraenfaunaregelt.
-34-
Dewetbiedtdejuridischebasisvoor: x x x x x
tenminsteéénmaalindeachtjaareenNatuurbeleidsplandoorhetRijk; de aanwijzing van te beschermen gebieden en landschapsgezichten door het Rijk of de Provincie; debeheerplannenenvergunningverleningdoorhetRijkofdeProvincie; hettoezichtdoorhetRijkofdeProvincie; mogelijkheidtotschadevergoedingenberoepdooreigenarenenbelanghebbenden.
Naast samenwerking met de eigenaren en andere belanghebbenden moeten Rijk of Provincie betrokken provincies, gemeenten en waterschappen informeren als de overheid ter uitvoering van dewetplannenmakenofbesluitennemen.Inbepaaldegevallenmogenzijookhunzienswijzenaar voren brengen. Zo mogen de gemeenteraden advies uitbrengen over het voornemen een landschapsgezicht te beschermen. Als een aanwijzing tot een beschermd landschapsgezicht volgt, moet de gemeenteraad daarna ter bescherming van het landschapsgezicht een bestemmingsplan vaststellen. Ad4EcologischeHoofdStructuur(EHS): Deecologischehoofdstructuuriseensamenhangendnetwerkvanbestaandeennogteontwikkelen belangrijke natuurgebieden inNederland. Het vormt de basis voor het Nederlandse natuurbeleid. HetisdebasisvaneenbeleidsplandattotdoelheeftdenatuurwaardeninNederlandtestabiliseren. In1950warener1400soortenhogereplanten.Sindsdienzijnhiervan70uitgestorvenen500zijnin aantal/oppervlakte ernstig achteruitgegaan. Het aantalbroedvogelsis in dezelfde periode met een derdeafgenomen.Deachteruitgangvandenatuurisvooralzoernstigomdathettempowaarindit gebeurttoeneemt.Deecologischehoofdstructuurlevert,samenmethetNatura2000netwerk,een bijdrageaanhetbehoudendeversterkingvandebiodiversiteitinNederland.
1.1.3Provincialeregelgeving DeprovinciestelthetFaunabeheerplanopdatinzichtgeeftinderisico’sopschadeveroorzaaktdoor diersoortenendemaatregelendienodigzijnomschadetevoorkomen.Ditprovinciaalbeheerplanis eenvoortvloeiseluitdeFloraͲenFaunawet,artikel30.DeregelsbeschreveninhetFaunabeheerplan omvattendeomvangenbegrenzingvanhetgebiedwaarophetplanbetrekkingheeft;hetduurzaam beheer van diersoorten in dat gebied; de aard, omvang en noodzaak van de te verrichten handelingen ten aanzien van die diersoorten en de wijzen waarop en de perioden waarin, onderscheidennaardiediersoorten,diehandelingenwordenverricht.
-35-
