Farmland Leren over dierenwelzijn

© Europese Commissie

EUROPESE COMMISSIE

Farmland – Leren over dierenwelzijn www.farmland-thegame.eu

Beste leerkrachten,

De toolbox en het materiaal

Veel kinderen weten vandaag de dag niet wat ze eten of waar hun voed-

Het materiaal is niet beperkt tot één schoolvak. Het kan bijvoorbeeld

sel vandaan komt. Bovendien spelen de omstandigheden waaronder

gebruikt worden in de lessen ethiek, maatschappijleer, Nederlands,

boerderijdieren leven geen belangrijke rol in het leven en de zorgen van

biologie of wiskunde. Deze lijst is niet volledig. Aarzel dus niet om het

alledag van de meeste kinderen.

materiaal ook voor andere schoolvakken te gebruiken.

Maar met alle problemen die voortkomen uit de complexe systemen in

U zult merken dat er drie grote blokken zijn die de volledige levenscy-

de voedingsindustrie, de ethische kwesties van de bio-industrie en het

clus „van boer tot bord” beschrijven, in drie stappen: „Het leven op een

groeiende bewustzijn van consumenten met betrekking tot de relatie

boerderij” bevat onder meer oefeningen over het houden en fokken

tussen de veehouderij en de kwaliteit van hun voedingsmiddelen, is

van vee en de slacht. „Op weg” neemt het onderwerp letterlijk mee de

kennis zeer belangrijk geworden.

weg op, want het gaat over de aspecten die er zitten aan het transport en dus aan de productie. En last but not least: „Ons voedsel” sluit de

Kennis over dierenwelzijn in het algemeen, de voordelen van dierenwel-

levenscyclus af; hierin wordt zorgvuldig onderzoek gedaan naar voe-

zijn voor de voedingsmiddelen die we eten en wat wij, de consumenten,

dingsmiddelen, consumentengedrag en keuzemogelijkheden.

kunnen doen om de beginselen van dierenwelzijn te ondersteunen, allemaal zeer belangrijke kwesties. Deze toolbox biedt u een pakket

Al het materiaal is modulair. U zult een aantal oefeningen vinden op

lesmateriaal dat is afgestemd op de hedendaagse leerling en op uw

basis van verschillende leerprincipes en moeilijkheidsgraden, zodat elk

behoeften; het zal u helpen om de principes van dierenwelzijn over te

van de hierboven beschreven blokken voldoende afwisseling biedt.

brengen op de consumenten van morgen: uw leerlingen. Het materiaal is online beschikbaar op: www.farmland-thegame.eu Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: EUROPESE COMMISSIE DG SANCO, Afdeling Dierenwelzijn © Europese Commissie

Rue Froissart, 101 1040 Brussel, België E-mail: [email protected]

Aanbevolen leeftijd: 10–12 jaar of groep 7–8. Dit is slechts een aanbe-

Hoe pakt u het aan:

veling. U als leerkracht kunt de werkbladen gebruiken in elke les waar u dat geschikt acht.

•

U kunt de oefening in de klas doen, waarbij de kinderen in een kring zitten en het verhaal samen vertellen – dit is een leuke manier voor de lagere klassen.

•

Voor een meer educatieve, ambitieuze aanpak met een competitie-element: – Laat de leerlingen een verhaal uitwerken op basis van de oefening op het werkblad. – Laat de leerlingen TEAMS vormen. – Leer de leerlingen de basisvaardigheden voor het spreken, zoals stilstaan tijdens het spreken, verstaanbaar spreken en gebruikmaken van gebaren. – Laat de leerlingen een spreker kiezen die het verhaal uit het hoofd moet leren (u kunt het verhaal ook in twee of drie delen opsplitsen, zodat u meer sprekers hebt). – Laat de spreker(s) zijn/hun verhaal presenteren aan de klas.

Type: Projectoefening.

Tip voor de leerkracht: Waarom verhalen vertellen?


Verhalen vertellen is een goede manier om de vaardigheden aan te leren die nodig zijn voor het geven van presentaties voor groepen of, in een later stadium, voor een publiek. Spreken voor een publiek (debatten, discussies, toespraken) is een essentieel onderdeel van het hedendaagse leven van volwassenen. Volgens onderwijsdeskundigen kunnen leerlingen vanaf het zesde leerjaar presentatievaardigheden aanleren door het vertellen of naspelen van een verhaal voor een publiek. Op die leeftijd worden jonge kinderen zich bewust van hun lichaamsbewegingen en leren ze bijvoorbeeld om niet zenuwachtig te friemelen terwijl ze aan het spreken zijn.


•

– Deel prijzen uit! (Bijvoorbeeld een gouden en een zilveren vaantje voor de beste teams. Het krijgen van een prijs en het behoren tot een „speciale groep” motiveert kinderen! De beste teams zouden verder kunnen gaan en een presentatie voor een groter publiek geven. Misschien tijdens de projectweek „Dierenwelzijn” op uw school?)

•

Voer de acteerregel in. Verhalen vertellen is een vorm van acteren. De eerste presentatie kan voor de andere teamleden gebeuren. Het volgende optreden zou dan voor een publiek kunnen zijn dat de kinderen als bemoedigend en niet bedreigend zien, zoals hun klas.

Voer de hoffelijkheidsregel in. Hoffelijkheid is zeer belangrijk! De leerlingen moeten zich op hun gemak voelen wanneer ze voor de groep spreken. Volgens de hoffelijkheidsregel moet iedereen stil zijn en luisteren wanneer een leerling een presentatie geeft. Ze moeten eerst positieve feedback geven. ”De stemmen van je personages waren geweldig!“ Ze moeten de leerling opbouwende kritiek geven. ”Zou je op de ene of de andere manier lichaamstaal kunnen gebruiken om te tonen hoe boos het kind is?“

Voor extra informatie kunt u terecht op

Last but not least, zorg dat u het leuk vindt!

http://www.farmland-thegame.eu/home_nl.html

Aanbevolen leeftijd: 10–12 jaar of groep 7–8. Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen gebruiken in elke les waar u

Pasgeboren varkentjes en hun moeder hebben bijvoorbeeld andere behoeften dan volwassen beren

dat geschikt acht.

2.)

Ik ben nog maar een paar dagen oud. Mijn mama heeft mij en mijn tien broertjes en zusjes op de wereld gezet. Ze heeft in het varkenshok voor mij en mijn broertjes en zusjes een nest gebouwd van stro en houtschilfers. Dat is het natuurlijke gedrag van een varken, wanneer het de ruimte en het materiaal krijgt. Wat denk je: waarom houden we zo veel van het nest?

A.

Het houdt ons warm, omdat we op deze piepjonge leeftijd nog niet genoeg vet en stoppelhaartjes hebben om ons te beschermen tegen de kou.

3.)

Hoe lang duurt de dracht – zo heet de zwangerschap – van een zeug? 112–115 dagen.

Type: Werkblad met gemengde oefeningen (Waar of niet waar, de ontbrekende woorden invullen...)

Hallo, ik ben Rik. Ik woon op een boerderij waar wij varkens mogen leven op een manier die beter past bij ons natuurlijk gedrag en onze natuurlijke behoeften. Wil je weten wat die behoeften zijn? 1.) Weet je waar varkens op een boerderij wonen? Vul in: varkenshok – houderij – varkensstal Op een gemengd bedrijf, waar slechts een klein aantal varkens gehouden wordt, wonen varkens in een varkenshok. Maar op grote varkenshouderijen wonen varkens in een varkensstal.

A. 4.)

Ik vind het stro of de houtschilfers in ons nest erg leuk! Weet je waarom?

A.

Omdat ik heel graag op speurtocht en op ontdekking uitga. Ik heb de gewoonte om in materiaal te wroeten.


TIJD VOOR FEITEN! De meeste varkens in de Europese Unie worden binnen gehouden, hoewel ze soms ook naar buiten kunnen. Er zijn verschillende manieren van huisvesting en voederen nodig. afhankelijk van de levensfase van het varken.

B.

TIJD VOOR FEITEN! Vul in: kraamhokken – biggetjes – klein – gezondheids Enkele dagen voor de geboorte worden de zeugen naar kraamhokken gebracht; dat zijn afgescheiden ruimtes met metalen hekken die zo klein zijn dat de zeug zich niet kan omdraaien. Ze worden gebruikt om te voorkomen dat de zeug haar pasgeboren biggetjes verplettert. Maar ze kunnen ook gezondheidsproblemen en andere soorten stress veroorzaken. Achtergrondinformatie:


Colostrum wordt direct na het werpen afgescheiden door de uier en de samenstelling ervan verandert na enkele uren in zeugenmelk. Colostrum bevat antistoffen (immunoglobulines) die onmisbaar zijn voor de gezondheid van het pasgeboren biggetje. Antistoffen worden door het lichaam geproduceerd om bacteriën en virussen te doden. Het biggetje wordt geboren met heel weinig van de beschermende antistoffen die noodzakelijk zijn om te groeien als kool, en kan ze alleen verkrijgen via het colostrum van de zeug.

Even stoppen en bespreken! Wat vind je van het kraamhok? Vind je het diervriendelijk? En hoe denk je dat de zeug zich voelt?

TIJD VOOR FEITEN!

5.)

Wat kan de boer doen om ervoor te zorgen dat de zeug voldoende melk, en vooral melk van goede kwaliteit heeft?

A. B.

De stress verminderen voor, tijdens en na het werpen. Aangepast voer tijdens de zwangerschap en zoogperiode. Zorgen dat de zeugen te allen tijde onbeperkte toegang hebben tot vers drinkwater. Al het bovenstaande.

Vul in: zoogperiode – biggetjes – tepels – geboorte – snuffelen Jonge biggetjes zijn zeer actief en kunnen enkele minuten na de geboorte al rechtop staan. Ze proberen eerst een aantal tepels van de zeug uit en kiezen er dan een uit voor de rest van de zoogperiode. Pasgeboren biggetjes snuffelen ook aan de neus van de zeug. Dit kan belangrijk zijn om elkaar later te herkennen.

C. D.

Wat je misschien niet weet … • • • •

Soms zijn we stout en bijten we in elkaars staart. We hebben voldoende slaap nodig en slapen vaak het liefst naast andere biggen. We gaan graag met andere varkens om en kunnen al vroeg wel 20 vriendjes uit elkaar houden. Nadat we gespeend zijn, verlaten we onze mama en gaan we naar een ander deel van de boerderij om samen te leven met andere varkers die even oud zijn als wij.

Voor extra informatie kunt u terecht op © Europese Commissie


Aanbevolen leeftijd: 10–12 jaar of groep 7–8. Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen gebruiken in elke les waar u dat geschikt acht. Type: Werkblad met gemengde oefeningen

Ook al kunnen koeien niet goed zien, de Europese wetgeving schrijft voor dat koeien aan „daglicht” moeten worden blootgesteld – hetzij buiten aan echt licht of binnen aan kunstlicht.

(Waar of niet waar, de ontbrekende woorden invullen...)

1.

Na hun geboorte krijgen kalfjes gewoonlijk oormerken en sommige worden zelfs onthoornd. Vlak na hun geboorte krijgen kalfjes gewoonlijk oormerken en worden ze geregistreerd. Zie hieronder voor methoden die gebruikt worden voor het onthoornen.

Waar of niet waar? WAAR NIET WAAR

Er zijn kalfjes die gehouden worden voor de vleesproductie en voor de zuivelproductie. Kalfjes die gefokt worden voor de vleesproductie blijven bij hun moeder en worden vaak buiten gehouden.


Koeien hebben een systeem dat vergelijkbaar is met een kleuterschool! Kalfjes zijn zeer sociale dieren en net als kinderen moeten ze contact hebben met soortgenoten. Daarom worden ze, zodra ze acht weken oud zijn, in groepen gehouden. Kalfjes die voor de zuivelproductie gehouden worden, kunnen ook bij hun moeder blijven. Een melkkoe geeft melk na de geboorte van een kalfje. Op dat moment worden ze door de boer van elkaar gescheiden, om ervoor te zorgen dat alle melk naar de zuivelproductie en niet naar het kalfje gaat. De boer plaatst het kalfje in een kalverbox.

TIJD VOOR FEITEN! Vul in: gras – ziektes – melk – colostrum – vee – kunstmelk – hooi – antistoffen – melkkoeien – hitte Kalfjes die voor de vleesproductie gefokt worden, blijven bij hun moeder en worden vaak buiten gehouden. Kalfjes voor de zuivelproductie worden kort na hun geboorte gevoed met colostrum, dat is een vloeistof die alle antistoffen bevat die nodig zijn om ziektes te bestrijden. Na colostrum schakelen de kalfjes over op volle melk of op kunstmelk van goede kwaliteit, en uiteindelijk op vaste voeding zoals gras. Wanneer kalfjes vloeibaar voedsel krijgen, hebben ze ook vezels of ruwvoer nodig, zoals hooi, om te helpen bij de vertering. Volgens de Europese wetgeving moeten kalfjes tweemaal per dag gevoerd worden en moeten ze toegang hebben tot vers water.

TIJD VOOR FEITEN!

Hoe kalfjes soms onthoornd worden: De hoornpitten van jonge melkkoeien worden soms verwijderd, om het risico te verminderen dat werknemers op de boerderij of ander vee gewond raken. Zodra ze tevoorschijn komen, kunnen de hoorns onder plaatselijke verdoving met hitte weggebrand worden.

2.

Wist je dat …? – Korte quiz.

1.)

Wat is een zero-grazingsysteem?

A.

Een systeem waarbij koeien op speciale weiden mogen grazen.

Vul in: voedsel – gras en bladeren – inslikken – herkauwers Runderen zijn herbivoren (een ander woord voor planteneters) die gras en bladeren eten. Het zijn herkauwers, dieren met vier magen. Ze slikken hun voedsel in zonder er goed op te kauwen. Als de maag vol is, komt de herkauwmassa terug in de bek. Dan gaan ze het fijnkauwen en weer inslikken.


3.

2.)

Waarom hebben koeien hoorns?

C.

Al het bovenstaande.

3.)

Hoe lang duurt de zwangerschap van een melkkoe?

A.

Ongeveer 9 maanden.

4.)

Hoeveel flessen melk produceert een melkkoe per dag?

A.

28–30.

Daar heb je vrienden voor!

Tip voor de leerkracht: Probeer de kinderen te motiveren om met hun vrienden en ouders een melkveebedrijf te bezoeken om zelf kennis te maken met koeien. Dan kunnen ze uit de eerste hand zien wat ze in de klas geleerd hebben. Als dit niet kan, probeer dan een melkveebedrijf te bezoeken met uw klas.

4.

Oost west, thuis best (?) ! TIJD VOOR FEITEN!

Vul in: binnen – goede omstandigheden – biologische veehouderij – weiland – voederruimte – op een natuurlijke manier – met stro bedekte – kudden – zomer – bewegen – gevechten – rusten


Net als andere boerderijdieren leven melkkoeien en koeien voor de vleesproductie in verschillende omstandigheden, afhankelijk van de soort veehouderij waar ze gehouden worden. Melkkoeien op een biologische veehouderij mogen grazen in een weiland. Ze leven in kleine kudden die ondergebracht zijn in goed geventileerde, met stro bedekte stallen. Een koe die op een natuurlijke manier leeft kan wel 20 jaar of ouder worden! Koeien die in de intensieve industriële veehouderij leven, worden vaak binnen gehouden (in zogenaamde zero-grazingsystemen) waarbij ze alleen in de zomer naar de weide mogen. Ze hebben daardoor minder kans om zich natuurlijk te gedragen en te bewegen. Sommige kudden staan op kale roostervloeren. Het is belangrijk dat de boer zorgt voor goede omstandigheden in de schuur, zoals plaats bij de voederruimte en rond drinkbakken of troggen om gevechten te voorkomen, en veel hokjes waar de koeien goed kunnen rusten.

5.

Wist je dat ...? – Nog een korte quiz.

Voor alle soorten veehouderijen eist de Europese Unie dat de boeren de verblijven van de dieren schoon houden en zelfs dat ze de hokken en de uitrusting ontsmetten. Weet je waarom? A. B. C.

Om infecties en ziektedragende organismen te voorkomen. Om stank en dus vliegen te vermijden. Al het bovenstaande.

De boer moet zijn koeien controleren. Hoeveel keer per dag? A. B.

Eén keer per dag wanneer ze buiten gehouden worden. Twee keer per dag wanneer ze binnen gehouden worden.

Wat doet de boer wanneer een dier ziek wordt? A. B. C.

De boer belt een dierenarts. De boer zondert het dier af met droog,comfortabel strooisel. Al het bovenstaande.

Om te bespreken! Wat denk je, op wat voor soort veehouderij voelen de dieren zich het best? Waarom is dat, denk je?

• •

Een antwoord zou kunnen zijn: Op een biologische veehouderij, omdat de koeien daar meer in overeenstemming met hun natuurlijke behoeften leven. Wanneer ze op een intensieve industriële veehouderij leven, krijgen koeien soms te maken met de volgende risico’s en nadelen:

•

Slechte ventilatie en hoge luchtvochtigheid verhogen het risico op en de verspreiding van infecties. Door harde betonnen vloeren kunnen de poten beschadigd raken. Sommige kudden staan op kale vloeren. Die kunnen heel onaangenaam zijn voor de koe om op te lopen, te staan of te liggen. De regels van de Europese Unie schrijven onder meer voor dat de vloeren van een gebouw waarin koeien en kalfjes ondergebracht zijn, stroef en droog moeten zijn.

Voor extra informatie kunt u terecht op http://www.farmland-thegame.eu/home_nl.html


Respect, gezondheid en kwaliteit zorgen voor een gelukkige boerderij!

Aanbevolen leeftijd: 10–12 jaar of groep 7–8. Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen gebruiken in elke les waar u dat nodig acht. Type: Werkblad met gemengde oefeningen (Waar of niet waar, de ontbrekende woorden invullen...)

TIJD VOOR FEITEN! Vul in: schuw – vlees – veiligheid – lam – buiten – Huisvesting


Schapen worden gehouden voor vlees, melk en wol. Een mannetjesschaap heet een ram, een vrouwtjesschaap een ooi en een jong schaap een lam. Het zijn prooidieren, wat betekent dat ze grotendeels weerloos zijn tegen roofdieren en van nature zenuwachtig en schuw. Ze scholen samen voor de veiligheid. Schapen hebben een ’vluchtzone’ – ze houden een zekere afstand tot elkaar – die varieert, afhankelijk van hoe wild de schapen zijn. De meeste schapen worden buiten gehouden, extensief; slechts een klein aantal wordt gehouden in de intensieve veehouderij. Huisvesting is gewoonlijk voorbehouden voor het lammeren, het vetmesten van lammeren en het melken van schapen.

1.

Kruiswoordpuzzel

1.

Net als ander vee hebben schapen vier magen, waardoor ze behoren tot de familie van de ________. Hoe heet de procedure waarbij de herder de huid rond de staart van het schaap verwijdert? Wat eten schapen het liefst? Hoe heet de grootste van de vier magen van een schaap? Wie waakt er over een kudde schapen? Hoe heet de procedure waarbij gezorgd wordt dat het mannetje van het schaap zich niet meer kan voortplanten? De boer coupeert de __________ van het schaap.

2. 3. 4. 5. 6.

7.

1. H E R 2. M U L E 3. G R A S 4. P 5. H E 6. C 7. S T

Vul in:

E R A A

N D S A

S E R T R E R E N R T

Oplossing: Het is belangrijk om RESPECT te hebben voor dieren.

2.

Waar of niet waar? NIET WAAR WAAR

Een lam herkent zijn moeder, zelfs onder honderden andere schapen, aan haar geur en geblaat. Schapen voelen zich het best in een kudde met ongeveer 20 tot 50 dieren. Schapen voelen zich het best in kleine groepen van 5 dieren. Schapen kunnen wel 50 gezichten van andere schapen en vertrouwde mensen herkennen en De boer scheert een schaap een of twee keer per jaar. © Europese Commissie

TIJD VOOR FEITEN!

A U W E R S S I N G

Lammeren worden gewoonlijk 3–4 maanden vetgemest en dan geslacht. Alle lammeren hebben te allen tijde toegang tot groene weiden.

binnen – weiden – melkproductie – kazen – Melkschapen – koemelk De melk van melkschapen wordt hoofdzakelijk gebruikt voor de productie, bijvoorbeeld voor veel bekende kazen zoals feta, pecorino en roquefort. Melkschapen worden vooral binnen gehouden met geen of beperkte toegang tot weiden. Schapenmelk is duurder dan koemelk. Een ooi moet één keer per jaar lammeren om de melkproductie op gang te houden. Gewoonlijk worden er twee lammetjes geboren en soms slechts eentje. Kort na hun geboorte worden de lammetjes weggenomen bij hun moeder om de melk te bewaren voor de productie. Melkschapen worden twee keer per dag gemolken in melkruimtes die naast elkaar liggen.

3.

Waar woon ik?

Weet je welk schaap bij welke soort veehouderij hoort? A. B.

Leeft op een intensieve industriële veehouderij Leeft op een biologische veehouderij

•

Ik word voornamelijk buiten en op gras gevoederd. Ik ga alleen naar binnen als het heel slecht weer is of wanneer ik moet lammeren. (B) Ik ben een melkschaap en word twee keer per dag in een melkruimte gemolken. (A+B) Ik woon op een boerderij waar veel herders zorgen voor kleine kudden. Daardoor kan men goed toezien op de gezondheid en het welzijn van de dieren. (B) Ik ben een ooi en woon vooral binnen. (A) Ik ben een lam en ik word voor vlees gefokt. Ik zal maar 3–4 maanden leven. (A+B)

• •

• •




Respect, gezondheid en kwaliteit zorgen voor een gelukkige boerderij!

Aanbevolen leeftijd: 10–12 jaar of groep 7–8. Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen gebruiken in elke les waar u dat geschikt acht. Type: Werkblad met gemengde oefeningen (Waar or Niet, gap filling exercise …)


TIJD VOOR FEITEN!

1.

Weet je waarom?

Vul in: vleeskippen – eierproductie – verschillen – levensomstandigheden – legbatterijen – A4’tje – drinkbak – dierenwelzijn

1.)

Weet je waarom legkippen graag op een stok slapen?

A.

Ze voelen zich veiliger; hun voorouders sliepen in bomen om zich te beschermen tegen vijanden.

Kippen die vlees produceren heten vleeskippen. Ze zijn de meest gefokte dieren in de Europese Unie (miljoenen per jaar). Legkippen zijn kippen die alleen voor de eierproductie gehouden worden. Tegenwoordig kan het leven van legkippen aanzienlijk verschillen. Afhankelijk van waar de hen leeft, verschillen de veehouderijmethoden en de levensomstandigheden. Sommige hennen worden in legbatterijen gehouden. In zo’n batterij heeft elke hen minder dan een A4’tje ruimte. Er is alleen een voederen een drinkbak in de batterij. Vanaf eind 2011 zullen legbatterijen niet meer gebruikt worden in de EU, omdat ze in strijd zijn met het dierenwelzijn.

Achtergrondinformatie: De kippen zoals we die vandaag de dag kennen stammen af van de Bankivakip uit Oost-Azië. Deze kippensoort sliep in bomen om zich te beschermen tegen vijanden. 2.)

Weet je waarom kippen graag een zandbad nemen?

B.

Zo blijven ze schoon; ze nemen een „douche” met zand. Vaak combineren kippen een zandbad met een zonnebad.

Achtergrondinformatie: Wanneer kippen een zand- of stofbad nemen, graven ze een kuiltje in de grond of in hun strooisel, gaan erin liggen en maken hun veren schoon met het zand. Het stof bindt de overtollig vetdeeltjes in hun veren en beschermt de kippen tegen ongedierte zoals mijten. 3.)

A. C.

Weet je waarom vleeskippen vrij moeten kunnen bewegen en voedzaam voer moeten krijgen, met tarwe, maïs, vitaminen, mineralen en water? Zodat ze geen zwakke beenderen krijgen. Zodat ze een diervriendelijk leven kunnen leiden.

Achtergrondinformatie: Moderne hennen worden gefokt om zeer veel eieren te produceren. Daardoor loopt de hen het risico op kalkgebrek, wat kan leiden tot broze botten, ook bekend als osteoporose, en dat kan breuken veroorzaken. Te weinig beweging kan ook bijdragen aan osteoporose. .

2.

Waar of niet waar? NIET WAAR WAAR

Een moderne legkip legt maximaal 300 eieren per jaar. Alle leg- en vleeskippen – in alle soorten pluimveehouderijen – hebben toegang tot een buitenruimte. Dit is niet waar. Of kippen over een buitenruimte beschikken, hangt af van de soort pluimveehouderij. Als een hen niets heeft om in te pikken, zal ze vaak beginnen te pikken in de hen naast haar, waardoor die pijn heeft en gewond raakt. Om dit te voorkomen korten boeren de snavels van legkippen vaak in, een pijnlijke ingreep. Goed om weten: Betere huisvesting en zorg voor hennen zou dit gezondheidsprobleem verminderen! Volgens de EU-wetgeving moeten hennen elke dag aan een zekere hoeveelheid licht en een zekere mate van duisternis blootgesteld worden. Na 12 maanden is een legkip niet meer zo productief. De boer stuurt haar dan met „pensioen” naar een andere ruimte op de boerderij. Dit is niet waar. Nadat ze ongeveer een jaar eieren gelegd hebben, kunnen hennen worden geslacht en verkocht als vleeskippen.


Kippen nemen graag een zonnebad. Ze relaxen dan in de zon met hun vleugels gespreid. Kippen zijn sociale vogels en leven samen in een koppel.

TIJD VOOR FEITEN! Vul in: bewegen – welzijn – gezond te blijven – dag en nacht

•

De EU heeft wetten om het welzijn van legkippen te verbeteren. Hennen moeten bijvoorbeeld elke dag aan een bepaalde hoeveelheid licht en een zekere mate van duisternis blootgesteld worden om ze het gevoel van dag en nacht te geven. Bovendien moeten de vogels de kans krijgen om te bewegen en de mineralen krijgen die nodig zijn om eieren te produceren en gezond te blijven.

•

3.

•

Eieren kopen

Kun je codes toewijzen aan de etiketten van eieren, die overeenstemmen met de verschillende soorten pluimveehouderijen die er bestaan? Er zijn tegenwoordig eieren te koop die afkomstig zijn van verschillende soorten pluimveehouderijen. De eieren worden gemerkt, zodat je kunt zien op wat voor soort pluimveehouderij de legkippen zijn gehouden. Er bestaan momenteel vier verplichte codes voor eieren: 0 voor biologische pluimveehouderijen 1 voor pluimveehouderijen met vrije uitloop © Europese Commissie

2 voor pluimveehouderijen waar de kippen in een schuur worden gehouden 3 voor pluimveehouderijen waar de kippen in batterijen worden gehouden

•

Ik word gehouden in koppels EN ik heb overdag toegang tot een open ren met op de grond voornamelijk begroeiing (1) Ik word binnen gehouden met veel andere kippen, maar ik heb wel ruimte om te bewegen en rond te lopen. We hebben verschillende nesten, maar we kunnen niet buiten komen (2) Ik krijg alleen biologische granen, geteeld zonder bestrijdingsmiddelen. Ik krijg geen antibiotica en kan het hele jaar door altijd in de open lucht komen (afhankelijk van de weersomstandigheden) (0) Ik word gehouden in een batterij met andere legkippen. We hebben een nest om onze eieren in te leggen, een ruimte met stokken om op te zitten en een scharrelruimte. (3)

TIJD VOOR FEITEN! Vul in: biologische veehouderij – methoden – buitenruimte – zandbaden – bewegen – koppels – veilige plaatsen

Bij vrije uitloop en biologische pluimveehouderijmethoden in de Europese Unie hebben kippen meer ruimte, toegang tot een buitenruimte, en de kans om in koppels te leven. Hennen die onder dergelijke systemen leven kunnen volgens hun natuurlijke behoeften leven. Ze hebben toegang tot de open lucht en kunnen daardoor buiten zonnen en zandbaden nemen, in koppels leven, hun eieren op veilige plaatsen leggen, pikken, scharrelen, zoeken naar voedsel en bewegen. Wanneer ze op een biologische veehouderij gehouden worden, wordt hun snavel bovendien niet ingekort. Voor extra informatie kunt u terecht op



Aanbevolen leeftijd: 10–12 jaar of groep 7–8. Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen gebruiken in elke les waar u dat geschikt acht. Type: Een som maken met vermenigvuldigen en delen.

Tip voor de leerkracht: Gebruik het werkblad „Kippenquiz” als introductie voor het thema kippen als boerderijdieren.

1.

Het leven als kip 1

In de meeste conventionele kippenverblijven zitten rond de 20.000 kippen, hoewel sommige zeer grote verblijven koppels van 40.000 vogels kunnen huisvesten. Gewoonlijk hebben die gebouwen verlichting in plaats van ramen en verwarming voor de winter. A.

35.750 / 5 = 7.150; 35.750 – 7.150 = 28.600

2.

Het leven als kip 2

Boer Peters heeft 1.500 legkippen. De eierproductie is een van de meest intensieve vormen van veehouderij, en legkippen kunnen rond de 300 eieren per jaar produceren.

TIJD VOOR FEITEN! A. Vul in: kippenverblijven – verlichting – ramen – verwarming B.


Er zijn twee soorten kippen in de pluimveehouderij: vleeskippen en legkippen. Legkippen worden gehouden om eieren te produceren, terwijl vleeskippen voor hun vlees gefokt worden. Dit zijn de meest gefokte dieren in de EU (miljoenen per jaar!). Het conventionele systeem is het meest toegepaste systeem voor het houden van vleeskippen.

C.

Hoeveel omeletten van 2 eieren zou je kunnen maken met de normale jaarlijkse productie van een legkip? 150! Hoeveel eieren verzamelt Boer Peters per jaar? En met hoeveel omeletten van 2 eieren komt dat overeen? 450.000! 225.000!!! Legkippen worden ongeveer een jaar gehouden. Een vijfde van zijn legkippen zal binnenkort een jaar oud zijn. Hoeveel kippen moet Boer Peters dan wegdoen? 1.500 / 5 = 300

3.

Het leven als kip 3

4.

A.

Een legbatterijkip heeft 550 vierkante centimeter ruimte, terwijl een kip met vrije uitloop tien vierkante meter heeft. Een vierkante meter is gelijk aan 10.000 vierkante centimeter. 10 vierkante meter is gelijk aan 100.000 vierkante centimeter (10 x 10.000 = 100.000).

Steven en Anna hebben een verhitte discussie over hoeveel ruimte een legkip nodig heeft. Het is wel duidelijk dat de dieren volgens Anna vrij moeten kunnen rondlopen; zij wil niet dat ze opgesloten worden of de schuur niet uit mogen.

Berekening: 100.000 / 550 = 181, 82 = 181 Dus 181 batterijkippen zouden op tien vierkante meter kunnen leven! Dan zouden daar niet één hen maar 180 hennen leven

TIJD VOOR FEITEN!


Goed om weten: sinds 1 januari 2003 is het bouwen van legbatterijen voor legkippen verboden, en vanaf 1 januari 2012 zal het gebruik ervan volledig verboden worden in de Europese Unie.

Om te bespreken!

Wat vind je van de ruimte die legkippen krijgen? Welke veehouderijmethode vind je het beste en waarom?

5.

Last, but not least …

Wist je dat... een melkkoe wel 30 flessen melk per dag kan produceren? Hoeveel flessen zijn dat per jaar? 30 x 365 = 10.950! Voor extra informatie kunt u terecht op http://www.farmland-thegame.eu/home_nl.html

Aanbevolen leeftijd: 10–12 jaar of groep 7–8. Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen gebruiken in elke les waar u dat geschikt acht. Type: Werkblad met gemengde oefeningen

1.) A. B. C. D.

Vrijwaring van honger en dorst betekent het recht op goed, voedzaam voedsel. het recht op vers, schoon water. het recht om regelmatig te eten. al het bovenstaande.

2.) A. B. C. D.

Vrijwaring van ontbering betekent beschermd zijn tegen de kou. het recht om te rusten. het recht op een geschikt onderkomen. al het bovenstaande.

3.) A. B.

Vrijwaring van pijn, verwondingen en ziekte betekent niet worden gevaccineerd. het recht om door een dierenarts onderzocht te worden. geen medicijnen krijgen. al het bovenstaande.

(Waar of niet waar, de ontbrekende woorden invullen...)

TIJD VOOR FEITEN! De Raad voor Dierenwelzijn heeft de vijf V’s voor boerderijdieren vastgelegd. Wanneer de dieren zo leven, leven ze onder diervriendelijke omstandigheden. Dit zijn de vijf V’s: 1. 2. 3. 4. 5.

Vrijwaring van honger en dorst. Vrijwaring van ontbering. Vrijwaring van pijn, verwondingen en ziekte. Vrijheid tot het ontplooien van natuurlijk gedrag. Vrijwaring van angst en stress.

Maar wat betekent dit eigenlijk? Kun je zeggen wat juist en niet juist is?


BESPREEK HET IN DE KLAS!

C. D. 4.) A. B. C. D.

Vrijheid tot het ontplooien van natuurlijk gedrag betekent het recht om overal vrij rond te lopen. het recht om met andere dieren om te gaan en in kudden te leven. beschermd zijn tegen de boer. geen van de bovenstaande.

5.) A. B. C. D.

Vrijwaring van angst en stress betekent het recht om tijdens het transport met geduld behandeld te worden. niet in een groep geplaatst te worden met andere dieren die tijdens het transport stress veroorzaken. het recht om veilig te reizen. al het bovenstaande.

Hoe zit het met de foute zinnen? Kun je ze verbeteren?

Niet vergeten! Vul in: gezond – dagelijks – met gevoel – niet op hun gemak – lijden – ruimte – natuurlijk – pijn – dierenarts – kwaliteit


Dieren zijn wezens met gevoel. Dierenwelzijn houdt verband met hoe gelukkig, gezond en hoe goed een dier zich voelt in zijn dagelijks leven. Net als mensen lijden dieren wanneer ze zich niet op hun gemak voelen. Ze hebben ruimte en contact met andere dieren nodig om te kunnen spelen en zich natuurlijk te gedragen. Als ze gewond of ziek zijn, voelen dieren net als jij pijn en moeten ze onderzocht en behandeld worden door de dierenarts.

Vergeet niet: Respect, gezondheid en kwaliteit zorgen voor een gelukkige boerderij!


Wanneer de oefening af is, wordt aanbevolen om verder te praten over de verschillende cycli, veehouderijmethodes en de oplossingen waar de kinderen mee komen. Aanbevolen leeftijd: 8–10 jaar of groep 7–8. Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen

Antwoorden:

gebruiken in elke les waar u dat geschikt acht.

Achtergrondinformatie: Deze quiz met illustraties is gericht op de introductie van de thema’s vervoer en voedselproductie bij kinderen.


De oefening bestaat uit een groot werkblad met daarop verspreid verschillende illustraties of beschrijvingen die de verschillende stadia in het leven van een boerderijdier voorstellen, van zijn geboorte tot op ons bord. Door met pijltjes in verschillende kleuren van illustratie naar illustratie te gaan, volgen de leerlingen de levenscyclus van een gezond boerderijdier. Zo leren ze over de verschillende levensstadia. Daarnaast is er een ruimte waar de leerlingen kunnen tekenen waar ze aan denken bij het zien van de plaatjes. Dat zal de oefening nog leuker maken! Om hun gedachten weer te geven na de vorige lessen, kunnen de kinderen alleen of in teams werken. Het werkblad kan gedownload en afgedrukt worden, of online ingevuld worden.

Kun je de gekleurde routes in de juiste volgorde zetten? Welke plaatjes en tekstballonnen horen bij elkaar?

Om te bespreken! Bespreek de verschillende routes. Het resultaat is steeds hetzelfde, maar welke weg heb jij het liefst? Maakt het jou iets uit welke weg het dier afgelegd heeft voor het op jouw bord belandt?

n ie i ijten d ens art b k r Va s sta r a a k el

1. De rode route

es laatj


r

t bij het zien van pkom o je de j i z b ep

n Teke wat e

Gee zich n ruim om t te d e om raa ien

2. De groene route

tro s t e rs m t es schilfe n Een hout en

Dier

vrie

nde

laatjes

Teken wa t

mt bij het zien opko van e j ij b de er

p ze


orende voedselet beh ike j i b tt e et

n? ne ke

Kun je h

store

lijk

Aanbevolen leeftijd: 10–12 jaar of groep 7–8.

1.

Waar of niet waar?

Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen

NIET WAAR WAAR

gebruiken in elke les waar u dat geschikt acht. Type: Werkblad (de ontbrekende woorden invullen, waar of niet waar ...)

Om over na te denken. Vul in: slachthuis – huisdieren – regelgeving voor dierenwelzijn – afstanden – gedood – voedsel – goed – eieren Boerderijdieren zijn geen huisdieren. Ze worden gefokt voor vlees en voor andere producten zoals eieren, melk of wol. De dieren die gefokt worden voor vlees moeten soms lange afstanden afleggen in een vrachtwagen, en soms in de trein, per boot of zelfs per vliegtuig, voor ze aankomen in het slachthuis. Daar worden ze gedood ten behoeve van voedsel of andere producten die we kunnen kopen in de winkel.


Zij geven ons wat we nodig hebben. Daarom is het niet alleen belangrijk om ze goed te behandelen en in overeenstemming met de regelgeving voor dierenwelzijn op de boerderij, maar ook terwijl ze vervoerd worden en natuurlijk ook in het slachthuis. Hoe denk jij hierover?

Volgens de EU-regels moeten dierenartsen controleren of de dieren goed gezond zijn voor ze met internationale transporten de grens oversteken. De meeste dieren hebben last van stress als ze in een vrachtwagen moeten gaan en daar urenlang rechtop moeten staan. Boerderijdieren vinden het niet erg om vervoerd te worden. Het bezorgt hen helemaal geen stress. Slachthuizen moeten iemand aanstellen die verantwoordelijk is voor dierenwelzijn en moeten garanderen dat hun personeel goed opgeleid en gecertificeerd is. Dieren mogen slechts een bepaalde tijd reizen. Dan moeten ze uit de vrachtwagen gelaten worden, eten en drinken krijgen, en tijd krijgen om te rusten. Wanneer de dieren bij het slachthuis aankomen, zijn ze gewoonlijk uitgeput. De verantwoordelijken moeten er goed op letten dat de dieren zich niet verwonden. De kwaliteit en veiligheid van laadbruggen is heel belangrijk, want anders kunnen de dieren zich verwonden. Volgens de EU-regels mogen zieke of drachtige dieren of heel jonge dieren niet vervoerd worden.

TIJD VOOR FEITEN! Vul in: slechte ventilatie – vee – overvolle – rust, voedsel en water – reis- en rustperiodes


Levend vee wordt vaak vervoerd op lange reizen over de hele wereld. Volgens de EU-wetgeving moeten dieren minstens 24 uur rusten en eten en drinken krijgen, nadat ze 19 tot 29 uur gereisd hebben, afhankelijk van de leeftijd van het dier. Maar op transporten binnen de EU houdt men zich soms niet aan die wet en krijgen dieren niet genoeg rust, voedsel en water. Zo wordt levend vee soms vervoerd in overvolle vrachtwagens met onvoldoende stahoogte. Bij warm weer kan een overvolle vrachtwagen leiden tot slechte ventilatie, en de dieren hebben soms geen toegang tot de beschikbare drinkinstallaties. Bij internationale reizen moet de chauffeur beschikken over een reisschema, waarin de reis- en rustperiodes van het dier staan vermeld.

2.

Tijd voor een Quiz!

1.)

Waarheen worden boerderijdieren vervoerd?

A. B. C. D.

Een andere boerderij Een markt Een slachthuis Al het bovenstaande.

2.)

Wat is een logboek?

A.

Een document dat gebruikt wordt om te controleren of de chauffeur de rusttijden van het dier respecteert.

C.

Een schema aan de hand waarvan inspecteurs kunnen controleren of het transport van dieren volgens de EU-wetgeving uitgevoerd wordt.

3.

Op welk onderdeel van dierentransport zijn de volgende uitspraken van toepassing? Kun je ze rangschikken per letter en in de juiste kolom schrijven? Probeer de letters zo te rangschikken dat ze een woord vormen dat je ondertussen al goed kent.

Laden

L.

Lossen

I. J.

N.

Z. W. E.


Zet in de juiste volgorde

Volgens de EU-wetgeving moeten dieren altijd toegang hebben tot water, voldoende stahoogte hebben en om de 9 tot 12 uur kunnen pauzeren. De dieren moeten tot 12 uur rusten in een aparte, stille ruimte waar water, maar geen voedsel is. Wanneer ze aankomen bij het slachthuis, zijn de dieren uitgeput en moet er goed op gelet worden dat de dieren zich niet verwonden. Boerderijdieren mogen niet in één groep gezet worden met andere dieren die hun stress zouden kunnen bezorgen. Soms wordt vee agressief en beginnen de dieren te vechten omdat ze te dicht opeengepakt zitten. Pluimvee wordt vervoerd in dozen. Een dierenarts controleert of de dieren gezond genoeg zijn voor transport naar het buitenland.

W. E.

Reizen

L. Z I. J. N.

4.

Pas op!

Vul in: regelmatig controles – overvol – EU-regels – boete – transport van dieren – water – gewond Om te garanderen dat de EU-regels worden nageleefd bij het transport van dieren, voeren dierenartsen of vrijwillige inspecteurs regelmatig controles uit van dierentransporten op wegen in de EU. Als ze bijvoorbeeld vaststellen dat de vrachtwagen overvol is, dat de dieren geen toegang hebben tot water of gewond zijn tijdens het vervoer, bieden ze onmiddellijk hulp aan de dieren en krijgt de chauffeur of het bedrijf waarvoor hij/zij werkt een boete.

5.

Wat klopt er niet?

Streep het vakje door dat niet klopt. Welke van de volgende situaties kunnen zich voordoen bij het transport van dieren? Lack of space coldte – dehydrati Gebrek aan ruimte – hot teor warm of teratures koud uitdroging vaccinatie – fighting gevechten Volgens de EU-regels moeten alle vrachtwagens die gebruikt worden voor het transport van dieren... schoon en ontsmet zijn – een stroeve vloerbedekking hebben om te voorkomen dat de dieren omvallen – materiaal bevatten waarmee de dieren kunnen spelen – passend strooisel hebben voor lange reizen – airconditioning hebben – ingebouwde voedersystemen hebben




Aanbevolen leeftijd: 8–10 jaar of groep 5–6. Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen

De vragen bij het begin van de opdracht zijn bedoeld om de leerlingen te helpen aan de opdracht te beginnen.

gebruiken in elke les waar u dat geschikt acht. Type: Werkblad (de ontbrekende woorden invullen, waar of niet waar ...)

1.)

Deze vergelijkende oefening is bedoeld om kinderen te stimuleren om dierenwelzijn in verband te brengen met hun eigen leven. Dat maakt het probleem ‘echter’ en relevanter voor hen.


De leerlingen worden gevraagd om, naar goeddunken van de leraar, alleen of in tweetallen te werken. Op basis van hun persoonlijke ervaringen moeten de leerlingen een fictief reisdagboek schrijven (bijvoorbeeld op basis van het laatste uitstapje met hun ouders) en beschrijven hoe lang de reis duurde, op welke manier ze naar hun bestemming reisden, hoeveel keer ze gestopt zijn om te rusten, hoe vaak ze gedronken of gegeten hebben enz.

2.)

In de tweede oefening moeten ze dan (op basis van hun eigen opvattingen) de bijbehorende beschrijving zoeken van een boerderijdier dat vervoerd wordt. Lees voor meer informatie de tekst „Het transport van dieren” op de Farmland website. Wanneer ze klaar zijn met de oefening, bespreek dan de resultaten in de klas. Het dagboek kan ook gebruikt worden als aanleiding om de transportomstandigheden van boerderijdieren te bespreken.


Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen

•

gebruiken in elke les waar u dat geschikt acht. Type: Beschrijven van feiten, een verslag schrijven (groep 7), een beargumenteerde brief schrijven (1e klas middelbare school)

Tip voor de leerkracht: De oefening richt zich op het beschrijven van feiten, met twee moeilijkheidsgraden. De jongere leerlingen moeten een verslag schrijven, de oudere een brief met argumenten. De oefening kan gebruikt worden in de les ethiek of in een taalles.

•

• Tip voor de leerkracht: Gebruik de eerdere werkbladen om het thema dierentransport bij de leerlingen te introduceren voor ze de brief beginnen te schrijven. Bij het schrijven van de brieven moeten de leerlingen de EU-wetten over dierenwelzijn tijdens transport in gedachten houden: •


• •

Tijdens het transport moeten dieren voldoende ruimte, lucht en water hebben. Ze mogen niet in één groep worden gezet met andere dieren die hun stress bezorgen. Ze mogen slechts een bepaalde tijd reizen. Dan moeten ze uit de vrachtwagen gelaten worden, eten en drinken krijgen en tijd krijgen om te rusten.

Elke vrachtwagen die gebruikt wordt om dieren te vervoeren, moet: – schoon en ontsmet zijn – een stroeve vloerbedekking hebben om te voorkomen dat de dieren omvallen – passend strooisel voor lange reizen hebben – airconditioning hebben – ingebouwde voedervoorzieningen hebben. De dieren moeten door een dierenarts onderzocht worden voor het transport en wanneer ze de grens oversteken, om er zeker van te zijn dat ze gezond genoeg zijn. Alleen bevoegde personen mogen met de dieren omgaan. Ze hebben een professionele behandeling nodig in deze stresssituatie.

Mogelijke redenen waarom de dieren die Emiel gezien heeft zich niet goed voelden: • • • • •

misschien hadden ze te lang gereisd zonder rustpauzes misschien hadden ze niet genoeg ruimte = overvol misschien hadden ze niet voldoende stahoogte misschien hadden ze last van de slechte ventilatie misschien waren ze in één groep gezet met andere dieren die hen stress bezorgden.

Voor extra informatie kunt u terecht op http://www.farmland-thegame.eu/tech_sheet_07_transport_nl.html

Aanbevolen leeftijd: 8–10 jaar of groep 5–6. Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen gebruiken in elke les waar u dat geschikt acht.

Tip voor de leerkracht: Organiseer indien mogelijk een cake- of puddingproeverij in de klas.

Type: Groepswerk in de klas, klasproject. Respect, gezondheid en kwaliteit zorgen voor een gelukkige boerderij!

Achtergrond:


Dit werkblad is bedoeld om de leerlingen uitleg te geven over een reeks diervriendelijke winkelregels, en om hen te motiveren om te handelen in overeenstemming met die regels. Eerst wordt een regel aan de leerlingen voorgelegd. Dan wordt hun gevraagd om die in hun dagelijks leven toe te passen. Het werkblad is bedoeld om de leerlingen te motiveren en aan te zetten om hun verworven kennis te gebruiken in het dagelijks leven, en steeds te blijven denken aan wat ze zelf kunnen doen en hoe ze hun steentje kunnen bijdragen, zelfs buiten de klas.

1.

Doe het zelf!

• •

Wat zijn je favoriete recepten? Welke ingrediënten heb je nodig voor je recept en waar zou je die ingrediënten kopen wanneer je rekening houdt met dierenwelzijn?

2.

Steun een boer bij jou in de buurt!

• • •

Zoek een boer bij jou in de buurt. Welke dieren heeft hij of zij op zijn/haar boerderij? Bereid een aantal vragen voor die je zou stellen wanneer je producten koopt op de boerderij, bijvoorbeeld over de omstandigheden waaronder zijn/haar dieren leven en hoe hij/zij vlees produceert.

Tip voor de leerkracht: Laat de leerlingen de zoekopdracht in teams uitvoeren en vraag hen indien mogelijk om een verslag over het onderwerp te schrijven.

3.

Ken je etiketten!

4.

Vertel het aan anderen!

•

Ga naar een winkel bij jou in de buurt of in de buurt van je school en probeer zo veel etiketten te verzamelen als je kunt. Misschien kun je er zelfs een foto van nemen (met je mobiele telefoon?) om ze te documenteren. Probeer erachter te komen wat ze betekenen.

•

Stel een informatiefolder samen met alle feiten die je wilt laten weten aan je ouders en vrienden. Wat is de belangrijkste informatie over dierenwelzijn die je aan hen zou willen meedelen?

Tip voor de leerkracht: Maak een kaart of tabel met de informatie en etiketten die de leerlingen verzameld hebben. Maak dit materiaal indien mogelijk toegankelijk voor alle leerlingen op uw school.

Tip voor de leerkracht: Laat de leerlingen teams vormen en geef ze, indien mogelijk, de basisregels voor het maken van een informatiefolder. Om de oefening leuker te maken en de moeite van de leerlingen te belonen, kunt u de klas de beste folder laten kiezen en het winnende team de kans geven om zijn folder uit te delen op school en misschien zelfs buiten de schoolmuren.

Om te bespreken! Kun je nog andere regels bedenken?

store



http://www.farmland-thegame.eu/tech_sheet_07_transport_nl.html

1.

Stof tot nadenken:

waar u dat geschikt acht.

A.

Kun je producten bedenken waarin kip zit?

Type: Projectoefening.

Mogelijke antwoorden: Kipnuggets, kippensoep, bouillon enz.

Aanbevolen leeftijd: 8–10jaar of 4e tot 5e leerjaar. Dit is slechts een aanbeveling. U als leerkracht kunt de werkbladen gebruiken in elke les

Achtergrond: B. Dit werkblad met open vragen moet gebruikt worden voor een discussieronde in de klas. De oefening is gebaseerd op het principe van verantwoordelijkheid nemen. Het stimuleert de leerlingen om de kennis die ze verworven hebben te gebruiken en toe te passen in hun dagelijks leven.


“Wat zit erin” is bedoeld om kinderen te motiveren om, met behulp van de feiten die ze geleerd hebben, na te denken over hun eetgewoonten en consumentengedrag. Het is de bedoeling dat ze de volledige levenscyclus van een gekocht product leren begrijpen, vanaf de veehouderij tot in de winkel. Uiteindelijk moeten de leerlingen zich bewust worden van het verband tussen een hoog vleesverbruik, de algemene levenscyclus van de dieren en hun welzijn.

Kun je drie producten bedenken die op het eerste gezicht geen eieren lijken te bevatten? Misschien producten waar je eerder aan gedacht hebt? Staat er op de verpakking iets vermeld over de oorsprong van de eieren?

Mogelijke antwoorden: Cakemix, pasta enz. Gewoonlijk staat op de verpakking van dergelijke producten – vaak kant-en-klare producten – niets vermeld over de oorsprong van de eieren. En in de meeste gevallen komen de eieren die gebruikt zijn in dergelijke producten uit een legbatterij! Tip voor de leerkracht: Vraag de leerlingen om een kant-en-klaar product mee te brengen naar de klas dat eieren bevat. Lees dan samen wat er op de dozen staat en controleer of de oorsprong van de eieren vermeld wordt.

2.

Om over na te denken en te bespreken

Vul in: intensieve veehouderij – pasta – verwachten – massaproductie – bakkerijproducten We treffen eieren aan in producten waar we het niet zouden verwachten. We eten veel meer eieren dan we denken. Eieren of bestanddelen van eieren, zoals eierpoeder, worden niet alleen gebruikt in bakkerijproducten, maar ook in veel kanten-klare producten, pasta en toetjes. De meeste eieren in dergelijke producten komen voort uit massaproductie en de intensieve veehouderij. Bespreek, met dit in gedachten, de alternatieven die jij en je vrienden hebben voor die kant-enklare producten. Mogelijke antwoorden/oplossingen: 1. 2.


3.

Zelf cake, pudding en roomijs maken (met ingrediënten van diervriendelijke producten). Alleen kant-en-klare producten kopen waarop duidelijk aangegeven is waarvan de ingrediënten afkomstig zijn (diervriendelijk) Kant-en-klare producten kopen met een etiket van biologische landbouw.

Tip voor de leerkracht: Hier zou u de etiketten kunnen bespreken voor eieren afkomstig van vrije uitloop en biologische kippen.

3.

Stof tot nadenken:

Eet je liever een kant-en-klare cake of een zelfgebakken cake? Wat is je lievelingscake en heb je het recept? Heb je het recept al uitgeprobeerd? En hoe zit het met pudding? Tip voor de leerkracht: Vraag de leerlingen om recepten voor cake, pudding en roomijs mee te brengen en die uit te delen in de klas (zodat iedereen de recepten thuis kan uitproberen). Vraag de leerlingen om enkele zelf gebakken cakes mee te brengen naar school.

4.

Onderzoeksproject.

Maak een lijst van verschillende producten die je vaak eet en die ingrediënten van dierlijke oorsprong bevatten. Bezoek, indien mogelijk, twee verschillende winkels: een die biologische producten verkoopt en een groothandelszaak, en probeer te achterhalen waar de producten en de ingrediënten ervan vandaan komen en onder welke omstandigheden de dieren leefden. Tip voor de leerkracht: Vraag de leerlingen om op onderzoek uit te gaan in tweetallen of in teams(!). Indien mogelijk kunt u ook een klassikale excursie met uw leerlingen organiseren. Voor extra informatie kunt u terecht op


http://www.farmland-thegame.eu/tech_sheet_07_transport_nl.html

Aanbevolen leeftijd: 10–12 jaar of groep 7–8. Dit is slechts een aanbe-

3.)

Weet je welke groeten en fruit je kunt kopen in je buurtwinkel en welke daarvan in de buurt geproduceerd worden?

4.)

Kun je het etiket op de vleesverpakkingen lezen? Welke soort informatie geven die etiketten over de veehouderij en het productieproces?

veling. U als leerkracht kunt de werkbladen gebruiken in elke les waar u dat geschikt acht. Type: Groepswerk in de klas, klasproject.

Deze projectoefening is bedoeld als startpunt voor een open klasdiscussie. Aan de leerlingen wordt gevraagd om na te denken over hun eigen eetgewoonten en de eetgewoonten van hun gezin, verbanden te leggen met eerder verworven feiten en informatie, en alternatieven en eigen oplossingen te bedenken. De oefening is gebaseerd op het principe van verantwoordelijkheid nemen en communicatie. Voorbeelden: 1.)

Hoeveel keer per week eet je vlees? Hoeveel keer eten je gezinsleden vlees? Probeer een week lang een dagboek bij te houden. Vermeld ook de producten die vlees bevatten.

Tip voor de leerkracht: • Introduceer een seizoenskalender voor groenten en fruit uit uw land/streek. • Vraag de kinderen om recepten zonder vlees mee te brengen naar school om aan hun klasgenoten te laten zien. • Merk op: deze oefening is niet bedoeld om een vegetarische levensstijl aan te moedigen, maar gewoon om kinderen alternatieven te tonen voor een gevarieerde voeding. Voor extra informatie kunt u terecht op http://www.farmland-thegame.eu/home_nl.html


2.)

Kun je alternatieven voor het eten van vlees bedenken? Welk groenten lust je graag? Door welk alternatief zou je elke week minstens één vleesmaaltijd kunnen vervangen?

Antistoffen

Antistoffen zitten in ons bloed. Het lichaam produceert ze om gevaarlijke virussen en bacteriën te bestrijden die onze gezondheid bedreigen.

Beer

Een mannetjesvarken.

Binnengehouden

Kippen die binnen gehouden worden, heten „binnengehouden kippen”. Ze hebben ruimte om te bewegen en slapen op een bed van stro..

Biologische landbouw

Biologische boerderijen zijn boerderijen waarop de boer geen chemische producten (zoals pesticiden of herbiciden) gebruikt en met zo natuurlijk mogelijke middelen probeert te werken. Biologische boeren gebruiken bijvoorbeeld liever mest, zoals de uitwerpselen van dieren, dan kunstmest (dat is een chemisch product). Het zijn allebei manieren om planten beter te laten groeien, maar de ene manier is natuurlijk en de andere chemisch.

Colostrum

De eerste dagen na hun geboorte hebben biggetjes moedermelk nodig die een speciale stof bevat, colostrum genaamd, en hen beschermt tegen ziekten.

Dierenarts

Een dierenarts of veearts is iemand die dieren medische verzorging geeft. Het is een dokter voor dieren.

Dierenwelzijn

Dierenwelzijn betekent dat dieren zich goed voelen. Veel mensen vinden dit belangrijk; ze hebben bijvoorbeeld een organisatie opgericht en regels opgesteld die de vijf V’s van boerderijdieren garanderen. De regels zorgen ervoor dat dieren goed behandeld worden en niet lijden.

Diervoeder

Voedsel voor boerderijdieren.


Europese Unie (EU)

Extensieve landbouw

De Europese Unie (afgekort: EU) is een groep van 27 lidstaten in Europa, die is opgericht in 1957 als de Europese Economische Gemeenschap (EEG). Er is een gemeenschappelijke economische ruimte tot stand gebracht, met wetten die gelden in heel Europa. Binnen deze ruimte kunnen mensen zich verplaatsen en zakendoen met andere EU-landen, bijna op dezelfde manier als in hun eigen land. Zestien van die landen hebben ook dezelfde munteenheid: de euro. Kortom, deze groep landen werkt samen aan veel belangrijke onderwerpen zoals het aanleggen van betere wegen, het gezamenlijk opsporen van criminelen, het zoeken van manieren om de armen te helpen en het openstellen van de grenzen voor elkaar. Wanneer een boer veel grond gebruikt voor het houden van vee en het telen van planten, maar niet zoveel winst maakt als boerderijen die intensieve landbouwmethoden toepassen, dan heet dit extensieve landbouw. Deze boeren maken ook geen gebruik van kunstmest.


Hen

Het wijfje van de kip heet een hen. Net als de wijfjes van andere vogels leggen hennen eieren die kunnen worden uitgebroed en waaruit kuikentjes kunnen komen.

Herbivoor

Herbivoren zijn dieren die planten eten, ook wel planteneters genoemd.

Herkauwen

Onverteerd of gedeeltelijk verteerd voedsel terug in de bek brengen.

Herkauwer

Een herkauwer is een zoogdier dat kauwt op de herkauwmassa en vier magen heeft; een daarvan is de pens.

Kraamhok

Na de bevalling brengt de boer de zeug naar het kraamhok, een metalen box. Dit voorkomt dat de zeug haar biggetjes verplettert.

Kunstmest

Kunstmest is een chemisch product waardoor planten beter groeien.

Lam

Een jong schaap.

Mulesing

Een ingreep waarbij losse huid bij een schaap weggesneden wordt om aanvallen van vleesvliegen te voorkomen. Vleesvliegen zijn vliegen die hun eieren leggen in vlees.

Ooi

Een volwassen vrouwtjesschaap.

Ram

Een volwassen mannetjesschaap.

Ruwvoer

Voedsel dat materiaal bevat dat moeilijk te verteren is.

Slachthuis

Een slachthuis, of „abattoir” op zijn Frans, is een gebouw waar boerderijdieren gedood worden en in vlees veranderen. De dieren die het vaakst voor voedsel geslacht worden zijn koeien (voor rundvlees en kalfsvlees), schapen (voor lamsvlees en schapenvlees), varkens (voor varkensvlees), kippen (voor kippenvlees) en paarden (voor paardenvlees).

Spenen

Na het drinken van de moedermelk wordt biggen en andere zoogdieren geleerd om te drinken uit een fles of moeten ze ander voedsel leren eten dan moedermelk. De boer wil dat ze stoppen met zuigen; daarom worden ze gespeend.

Stoppelhaar

Stug haar (bijvoorbeeld op een varken).

Uitdroging

Wanneer mensen of dieren uitgedroogd zijn, heeft hun lichaam zo veel water verloren dat het niet meer op de juiste manier werkt. Uitdroging is een zeer ernstige toestand en als het probleem niet opgelost wordt, dan kan de uitgedroogde persoon of het uitgedroogde dier sterven.


Wanneer een boer een dier uit een groep haalt omdat het bijvoorbeeld niet meer in de groep Uitstoten (uitstootkoeien) past, dan heet dit uitstoten. Uitstootkoeien worden vaak verkocht of naar het slachthuis gebracht. Vaccineren betekent: een mens of dier een stof toedienen waarop zijn immuunsysteem reageert. Door middel van het immuunsysteem bestrijdt het lichaam infecties. Door de reactie van het immuunsysteem heeft de persoon of het dier minder kans om die infectie te krijgen. Als de Vaccineren/Vaccins gevaccineerde persoon of het gevaccineerde dier wordt blootgesteld aan het virus of aan de bacteriën die de ziekte veroorzaken, dan zal de persoon of het dier die bestrijden en wordt hij misschien niet ziek. Dit zijn zoogdieren. Het zijn grote grasetende dieren met hoeven die in tweeën gespleten zijn. Vee Ze hebben hoorns met een eenvoudige vorm die meestal naar boven gebogen zijn. Ze blijven gewoonlijk samen in groepen, kudden genaamd. Ventilatie

Een systeem of apparaat dat lucht in beweging brengt zodat de lucht in de ruimte fris blijft.

Verdoving (Plaatselijke)

Dankzij plaatselijke verdoving voel je geen pijn in een bepaald deel van je lichaam, bijvoorbeeld in je arm of been, terwijl je wakker bent.

Verdoving

Een dokter kan met bepaalde medicijnen de patiënt in slaap brengen en de pijn wegnemen. Op die manier kunnen patiënten een chirurgische ingreep ondergaan zonder dat ze pijn voelen. Operaties zijn daardoor veel veiliger en gemakkelijker.

Verwijderen van de pitten

Wanneer een dierenarts de hoorns van vee verwijdert, dan heet dit het verwijderen van de pitten.

Vleeskip

Een vleeskip is een vleesproducerende kip.

Voederbak

Een bak die gebruikt wordt voor het voeren van vee.


Vrijwillige inspecteurs

Een inspecteur controleert of alles volgens de regels verloopt. Een inspecteur of inspectrice die niet voor zijn of haar werk betaald wordt en die zich vrijwillig aangemeld heeft, is een vrijwillige inspecteur of inspectrice.

Vrije uitloop

Dieren met vrije uitloop zijn dieren die vrij mogen rondlopen.

Werpen

Wanneer een zeug het leven schenkt aan een nest biggetjes.

Wroeten

Graven en zoeken naar voedsel.

Zoogdier

Een zoogdier is een dier dat melk produceert, zijn jongen zoogt met melk en warmbloedig is.

Zoogperiode

Na de geboorte produceert de zeug melk om haar biggetjes te voeden. Ze scheidt melk af en zoogt haar biggetjes.

Zero-grazingsysteem

Het gras wordt geoogst en aan het vee gegeven in plaats van dat het vee buiten graast.

Zeug

Een volwassen vrouwtjesvarken.

EUROPESE COMMISSIE

Farmland Leren over dierenwelzijn

Recommend Documents