Normalisatie en duurzaamheidsbeoordeling (Europa, België)

Belgian Building Research Institute – http://www.bbri.be

Un monde durable: les entrepreneurs le construisent Een duurzame wereld: de aannemer bouwt eraan mee

Normalisatie en duurzaamheidsbeoordeling (Europa, België) Belgische Betongroepering Studienamiddag : Beton en Duurzaam Bouwen

Johan Van Dessel Afdeling Duurzame Ontwikkeling en Renovatie Technologische Dienstverlening Duurzaam Bouwen en Duurzame Ontwikkeling in het Brusselse Gewest Sectorale operator CEN TC 350 en ISO TC 59 CSTC – WTCB – BBRI

WTCB

Technologische Dienstverlening Duurzaam Bouwen en Duurzame Ontwikkeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Prioritaire thema’s:

• Energie en gebouwen • Renovatie en onderhoud van muren en gevels • Akoestisch comfort • Toegankelijkheid van gebouwen • Duurzaam materiaalgebruik Missie: • Innovatieve prospectie •Rechtstreekse en multidisciplinaire technische ondersteuning • Technology watch •Informatie en collectieve vorming •Marktverkenning, informatieverspreiding en innovatiestimulering • Duurzame mobiliteit (OCW) • • • • • • • •

Energie en gebouwen Renovatie en onderhoud van muren en gevels Akoestisch comfort Toegankelijkheid van gebouwen Duurzaam materiaalgebruik Innovatieve prospectie Technology watch (in samenwerking met SIRRIS) Duurzame mobiliteit (in samenwerking met OCW)

Doelgroep: Alle Brusselse ondernemingen actief in de bouwsector In samenwerking met de Confederatie Bouw Brussel Hoofdstad

Poincarélaan 79 1060 Brussel

Gesubsidieerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest via InnovIRIS

[email protected] www.wtcb.be\go\td-duurzaambouwen

 +32 (0)2 529 81 06  +32 (0)2 653 07 29


Développement Durable •Our Common Future”, 1987 => Brundtland report •The United Nations Conference on Environment and Development, 1992 => Agenda 21 •The United Nations Framework Convention on Climate Change, 1997 => Protocol van Kyoto •Den Haag, Nairobi, Bonn, Vienna, Bali,…

Environnement “ Développement qui répond aux besoins du présent sans compromettre la capacité des générations futures de répondre aux leurs” Rapport Brundtland (1987)

Economie

Société


Développement Durable

à tort et à travers… à chaque échelle du projet et à chaque phase du cycle de vie de l´ouvrage

Normalisatie


Normalisatie : Internationaal en Europees


Normalisatie : Internationaal en Europees ISO TC 207 Environmental Management •SC 3 – Environmental labelling •SC 5 – Life cycle assessment •SC 1 – Environmental management systems


Normalisatie : Internationaal en Europees ISO TC 207 Environmental Management ISO TC 59/SC 17 Sustainability in buildings and civil engineering works

oISO 21930:2007 : Sustainability in building construction -- Environmental declaration of building products oISO 21931-1:2010 : Sustainability in building construction -- Framework for methods of assessment of the environmental performance of construction works -- Part 1: Buildings oISO 15392:2008 : Sustainability in building construction -- General principles !ISO/FDIS 21929-x : Sustainability in building construction -- Sustainability indicators – Part 1: Framework for the development of indicators and a core set of indicators for buildings !ISO/NP 16745-1 : Environmental performance of buildings -- Carbon metric of building -- Part 1: Inuse stage


Normalisatie : Internationaal en Europees ISO 15392:2008 : Sustainability in building construction -- General principles Six Objectives • improvement of the construction sector and the built environment; • reduction of adverse impacts while improving value, where impacts as well as value may be judged against any combination of the three primary aspects of sustainability; • stimulation of a pro-active approach; • stimulation of innovation; • decoupling of economic growth from increasing adverse impacts on the environment and/or society; • reconciliation of contradictory interests or requirements arising from short-term and long-term planning or decision-making.

Nine principles • Continual Improvement • Equity • Global Thinking and Local Action • Holistic Approach • Responsibility • Involvement of Interested Parties • Long-Term Consideration • Precaution and Risk • Transparency


Normalisatie : Internationaal en Europees ISO TC 207 Environmental Management ISO TC 59/SC 17 Sustainability in buildings and civil engineering works CEN TC 350 “Sustainability of construction works”



CEN TC 350 “Sustainability of construction works”

Figure 1 — Concept of sustainability assessment of buildings




- Een kader en de methodologie voor de duurzaamheidsbeoordeling van gebouwen - Gebaseerd op een levenscyclusaanpak - Aan de hand van kwantitatieve en kwalitatitieve indicatoren - Technical & functional performance’ is een basis-vereiste voor de beoordeling - Duurzaamheidsbeoordeling impliceert de 3 dimensies te beschouwen, maar een beoordeling van milieu, sociaal of economie is tevens afzonderlijk mogelijk. - Zonder ‘waarde-oordeel, minimale eisen of benchmarks’


Jan 2012

Due 2013




Environmental performance

oEN 15643-2:2011 Sustainability of construction works Assessment of buildings - Part 2: Framework for the assessment of environmental performance oEN 15978:2011 Sustainability of construction works Assessment of environmental performance of buildings Calculation method (Approved 2011-10) oFprEN 15804 : “Sustainability of construction works – Environmental product declarations - Core rules for the product category of construction products" (Ballot is planned from 12th may 2011 until 12th October 2011) oEN 15942:2011 Sustainability of construction works Environmental product declarations - Communication format business-to-business (Approved 2011-09) oCEN/TR 15941:2010 Sustainability of construction works Environmental product declarations - Methodology for selection and use of generic data



CEN TC 350 “Sustainability of construction works” Environmental performance

oGebaseerd op Life Cycle Assessment en bijkomende kwantificeerbare milieu-informatie oNiet o o o

inbegrepen Alles buiten het gebouw en zijn site Transport van gebruikers van het gebouw Milieu-risico-evaluaties

oInformatie gegroepeerd per levenscyclus-fase oBeoordelingen zijn gebaseerd op scenario’s, die realistisch en representatief dienen te zijn oMilieu-informatie op productniveau als (één van de) datagegevens voor beoordeling op gebouw-niveau



CEN TC 350 “Sustainability of construction works” Environmental performance – product level

FprEN 15804 : “Sustainability of construction works – Environmental product declarations - Core rules for the product category of construction products" (Ballot from 12th may 2011 until 12th October 2011)

Core rules for the development of EPDs: – calculation rules for the LCA: functional unit, system boundaries, allocation, cut-off rules,… – type of data and data sources, requirements for data quality – requirements for verification and communication – environmental indicators to be included in the EPD – additional information to be included in the EPD (emissions to indoor air, soil and water during t )


EPD Environmental Product Declaration TYPE III •

Milieu-informatie gebaseerd op LCA

•

Uitgegeven door de producent

•

Op vrijwillige basis

•

Basisregels volgens ISO 14025, ISO 21930

•

Gebaseerd op een EPD programma-operator -

Met bijzondere regels voor LCA (indicatoren, grenzen, hypotheses,…)

-

Eisen mbt presentatie en interpretatie van de gegevens



EPD Cradle to gate EPD Cradle to gate with options EPD Cradle to grave

Module D always optional



CEN TC 350 “Sustainability of construction works” Environmental performance – product level Declaration of environmental parameters derived from LCA oTable 1 — Parameters describing environmental impacts o Global warming o Ozone Depletion o Acidification for soil and water o Eutrophication o Photochemical ozone creation o Depletion of abiotic resources-elements o Depletion of abiotic resources-fossil fuels



CEN TC 350 “Sustainability of construction works” Environmental performance – product level Declaration of environmental parameters derived from LCA oTable 2 — Parameters describing resource use

oUse of renewable primary energy excluding renewable primary energy resources used as raw materials oUse of renewable primary energy resources used as raw materials oTotal use of renewable primary energy resources (primary energy and primary energy resources used as raw materials) oUse of non renewable primary energy excluding non renewable primary energy resources used as raw materials oUse of non renewable primary energy resources used as raw materials oTotal use of non renewable primary energy resources (primary energy and primary energy resources used as raw materials) oUse of secondary material oUse of renewable secondary fuels oUse of non renewable secondary fuels oUse of net fresh water



CEN TC 350 “Sustainability of construction works” Environmental performance – product level Declaration of environmental parameters derived from LCA oTable 3 — Other environmental information describing different waste categories oHazardous waste disposed oNon hazardous waste disposed oRadioactive waste disposed oTable 4 — Other environmental information describing different output flows oComponents for re-use oMaterials for recycling oMaterials for energy recovery oExported energy


Jan 2012

Due 2013




Assessment of social performance

oEN 15643-3 Sustainability of construction works - Assessment of buildings - Part 3: Framework for the assessment of social performance (Under Approval 2012-01) oprEN 16309 Sustainability of construction works - Assessment of social performance of buildings – Methods (Under Approval 2013-04)



CEN TC 350 “Sustainability of construction works” Assessment of social performance

oSteeds gebaseerd op een levenscyclus-aanpak, oMaar momenteel gelimiteerd tot ‘gebruiksfase van het gebouw’ oDe sociale prestatie wordt voorgesteld door de volgende categorieën • Accessibility • Adaptability • Health and Comfort • Loadings on the neighbourhood • Maintenance • Safety / Security • (Sourcing of Materials and Services) • (Stakeholder Involvement)







CEN TC 350 “Sustainability of construction works” Assessment of social performance

Accessibility Accessibility for people with specific needs Access to building services Adaptability Health and comfort Thermal characteristics Characteristics of indoor air quality Acoustic characteristics Characteristics of visual comfort Spatial characteristics Loadings on neighbourhood Noise Emissions to outdoor air, soil and water Glare/ Overshadowing Shocks/vibrations Maintenance Maintenance Operations Safety and security Resistance to climate change Accidental actions (earthquake, explosions, fire and traffic impacts) Personal safety and security against intruders and vandalism Security against interruptions of utility supply



CEN TC 350 “Sustainability of construction works” Assessment of social performance Accessibility Accessibility for people with specific needs Access to building services Adaptability Health and comfort Thermal characteristics Characteristics of indoor air quality

Acoustic characteristics

Characteristics of visual comfort Spatial characteristics Loadings on neighbourhood Noise Emissions to outdoor air, soil and water Glare/ Overshadowing Shocks/vibrations Maintenance Maintenance Operations Safety and security Resistance to climate change Accidental actions (earthquake, explosions, fire and traffic impacts) Personal safety and security against intruders and vandalism Security against interruptions of utility supply


CEN TC 350 “Sustainability of construction works” Assessment of social performance Accessibility Accessibility for people with specific needs Access to building services

Adaptability

Health and comfort Thermal characteristics Characteristics of indoor air quality Acoustic characteristics Characteristics of visual comfort Spatial characteristics Loadings on neighbourhood Noise Emissions to outdoor air, soil and water Glare/ Overshadowing Shocks/vibrations Maintenance Maintenance Operations Safety and security Resistance to climate change Accidental actions (earthquake, explosions, fire and traffic impacts) Personal safety and security against intruders and vandalism Security against interruptions of utility supply


Jan 2012

Due 2013




Assessment of economic performance

oEN 15643-3 Sustainability of construction works - Assessment of buildings - Part 4: Framework for the assessment of social performance (Under Approval 2012-01) o/ (not yet defined)



CEN TC 350 “Sustainability of construction works” Assessment of economic performance

oSteeds gebaseerd op een levenscyclus-aanpak,

oAgreed economic indicators for future standardisation • Life Cycle Cost : Economic performance expressed in cost terms over the life cycle • Financial Value over the Life Cycle : Economic performance expressed in terms of financial value over the life-cycle oEconomic indicators without an agreed bases for standardisation • Ratio market value to capital cost • Future proofing long-term value/stability of economic value • Economic risk indicators • External costs (CO2, environmental or health related costs) • Consequential economic aspects (energy efficiency, adaptability, design for retrofitting,…)


Normalisatie : Internationaal en Europees ISO/CD 14067 Carbon footprint of products

ISO TC 207 Environmental Management ISO TC 59/SC 17 Sustainability in buildings and civil engineering work CEN TC 350 “Sustainability of construction works”

ISO/NP 16745-1 : Environmental performance of buildings -- Carbon metric of building -- Part 1: In-use stage

ISO/DIS 13315 Environmental management for concrete and concrete structures


Normalisatie : Internationaal en Europees ISO TC 207 Environmental Management •SC 3 – Environmental labelling o o o

ISO 14020:2000 Environmental labels and declarations -- General principles ISO 14024:1999 Environmental labels and declarations -- Type I environmental labelling -- Principles and procedures ISO 14025:2006 Environmental labels and declarations -- Type III environmental declarations -- Principles and procedures

•SC 5 – Life cycle assessment o o

ISO 14040:2006 Environmental management -- Life cycle assessment -Principles and framework ISO 14044:2006 Environmental management -- Life cycle assessment -Requirements and guidelines

•SC 1 – Environmental management systems o

ISO 14001:2004 Environmental management systems -- Requirements with guidance for use

•SC 7 – Greenhouse gas management o

ISO/CD 14067 Carbon footprint of products -- Requirements and guidelines for quantification and communication


Normalisatie : Internationaal en Europees ISO TC 59/SC 17 Sustainability in buildings and civil engineering works

oISO 15392:2008 : Sustainability in building construction -- General principles oISO 21930:2007 : Sustainability in building construction -- Environmental declaration of building products oISO 21931-1:2010 : Sustainability in building construction -- Framework for methods of assessment of the environmental performance of construction works -- Part 1: Buildings oISO/FDIS 21929-1 : Sustainability in building construction -- Sustainability indicators -- Part 1: Framework for the development of indicators and a core set of indicators for buildings oISO/CD 21929-2 : Sustainability in buildings and civil engineering works Sustainability indicators -- Part 2: Framework for the development of indicators for civil engineering works oISO/NP 16745-1 : Environmental performance of buildings -- Carbon metric of building -- Part 1: In-use stage



CEN TC 350 Sustainability of construction works

•EN 15643-1:2010 Sustainability of construction works - Sustainability assessment of buildings - Part 1: General framework •EN 15643-2:2011 Sustainability of construction works - Assessment of buildings Part 2: Framework for the assessment of environmental performance •FprEN 15643-3 Sustainability of construction works - Assessment of buildings - Part 3: Framework for the assessment of social performance (Under Approval 2012-01) •FprEN 15643-4 Sustainability of construction works - Assessment of buildings - Part 4: Framework for the assessment of economic performance (Under Approval 2012-01) •EN 15978:2011 Sustainability of construction works - Assessment of environmental performance of buildings - Calculation method (Approved 2011-10) •FprEN 15804 : “Sustainability of construction works - Environmental •product declarations - Core rules for the product category of construction products" (Ballot is planned from 12th may 2011 until 12th October •2011) •EN 15942:2011 Sustainability of construction works - Environmental product declarations - Communication format business-to-business (Approved 2011-09) •CEN/TR 15941:2010 Sustainability of construction works - Environmental product declarations - Methodology for selection and use of generic data •prEN 16309 Sustainability of construction works - Assessment of social performance of buildings – Methods (Under Approval 2013-04)

Milieu : Normalisatie

-harmonisatie, maar geen gelijkschakeling van EPD programma’s in Europa -Verdere ontwikkeling van EPD databanken en rekentools voor de milieu-impact van componenten en gebouwen

Milieu : Normalisatie

-Harmonisatie, maar geen gelijkschakeling van EPD programma’s in Europa -Verdere ontwikkeling van EPD databanken en rekentools voor de milieu-impact van componenten en gebouwen

Sociaal : -Harmonisatie ???? -Opname van NIEUWE ‘core indicators’ ? aesthetic quality, servicability, Resistance to climate change Accidental actions (earthquake, explosions, fire and traffic impacts) Security against interruption

Economie : -Introductie van het concept LCC

Duurzaamheidsbeoordeling van gebouwen

Centre Scientifique et Technique de la Construction – http://www.cstc.be

Duurzaamheidsevaluatie van gebouwen Valideo Valideo

Commercial Commercial (offices, (offices, retail, retail, industry) industry)

Waardering Waardering van van kantoorgebouwen kantoorgebouwen Bâtiments Bâtiments exemplaires exemplaires Breeam Breeam

Afwegingsinsturment Afwegingsinsturment Duurzaam Duurzaam wonen wonen en en bouwen bouwen in in Vlaanderen Vlaanderen

Woningen Woningen

Bâtiments Bâtiments exemplaires exemplaires

Referentiekader Referentiekader duurzame duurzame woningen woningen

Stadsmonitor Stadsmonitor

Stadsontwikkelingen Stadsontwikkelingen

DuurzaamheidsDuurzaamheidsmeter meter Stad Stad Gent Gent Quarties Quarties durables durables

HQE HQE

DGNB DGNB


Duurzaamheidsevaluatie-systemen in focus  Afwegingsinstrument Duurzaam wonen en bouwen in Vlaanderen, blauwdruk dec 2010  In opdracht van LNE  EVR architecten, SUMResearch, Daidalos-Peutz, WTCB  Testfase momenteel in uitvoering  Instrument wordt voorgelegd aan de Vlaamse Regering ter onderbouwing van de definitie/beleid van duurzaamheid


Duurzaamheidsevaluatie-systemen in focus  Waardering van kantoorgebouwen, Op weg naar een duurzame huisvesting voor de Vlaamse Overheid, uitgave december 2010  In opdracht van LNE / AFM  Versie 2007 – KU Leuven  Versie 2010 – update WTCB met ambitieniveaus en thema’s materialen, energie, akoestiek, licht, binnenklimaat  Toegepassing op VAC Leuven en enkele externe gebouwen, waaronder Virix-Grontmij, Mechelen


Duurzaamheidsevaluatie-systemen in focus  Naar een inspirerende leeromgeving, Instrument voor duurzame scholenbouw, GO – Agion, mei 2010  In opdracht van GO / AGION  EVR architecten  PPS Scholenbouw bevat verwijzing in zijn Outputspecificaties naar dit duurzaamheidsinstrument De duurzaamheid zal afgewogen worden aan de duurzaamheidsmeter uitgewerkt door GO! en AGIOn. Dit instrument meet niet alleen de duurzaamheid maar tracht ze vooral van bij de start van het project te implementeren. Aan de hand van 10 thema’s worden alle aspecten van duurzaamheid in kaart gebracht en afgetoetst in het ontwerp van schoolgebouwen. (…) Duurzame schoolgebouwen ontstaan vanuit een voorkomend denken en gaan in deze zin efficiënter om met energie, water, grondstoffen, natuurlijke voordelen (en beperkingen) en financiële middelen.

Een totale score van 70% wordt vooropgesteld, naast een minimumscore per thema van 50%.


Duurzaamheidsevaluatie-systemen in focus  Duurzaamheidsmeter Gent, Instrument voor duurzaamheid en kwaliteit in Stadsprojecten, feb 2011  Duurzaamheidsmeter Gent, leidraad en meetinstrument voor bestaande en nieuwe Economische sites, feb 2011  EVR architecten, SUMResearch, Daidalos-Peutz  (Eerste versie dec 2008)

 De duurzaamheidsmeters worden nu al gebruikt als leidraad in verschillende stadsprojecten (Gasmetersite, Gent Sint-Pieters, Oude Dokken) en economische sites (Eiland Zwijnaarde, Oostakker I Noord).


Duurzaamheidsevaluatie-systemen in focus  Batex - Bâtiments exemplaires 2011, Leefmilieu Brussel  4de editie, budget van 5 miljoen € !  Geen label, maar selectiecriteria voor projecten  Gerealiseerd  117 projecten « Voorbeeldgebouw »  totale oppervlakte van 265 000 m2,  waarvan 35% in de renovatiesector. Steun  een financiële steun van 10 €/m2 voor de ontwerper (architect, studiebureau…) (max 100 000 € per project)  een financiële steun van 90 €/m2 voor de bouwheer van het project, met een maximum van 500.000€ per project  een kosteloze technische ondersteuning om de ontwerpers en de bouwheren te helpen om hun kwaliteitsdoelstellingen te bereiken


Duurzaamheidsevaluatie-systemen in focus Valideo is een systeem van vrijwillige certificatie op het gebied van Duurzaam Bouwen. De certificatie is van toepassing op:  nieuwe gebouwen, bestaande gebouwen of renovaties  de bekwaamheid van organisaties in het ontwerpen en bouwen van duurzame bouwwerken Valideo is gericht op het leveren van een duidelijke meerwaarde op lange termijn zowel voor de gebruiker als eigenaar van een gebouw.


Duurzaamheidsevaluatie-systemen in focus BREEAM BREEAM is the world's foremost environmental assessment method and rating system for buildings, with 200,000 buildings with certified BREEAM assessment ratings and over a million registered for assessment since it was first launched in 1990. Country-specific BREEAM Schemes


Duurzaamheidsevaluatie-systemen in focus

Duurzaamheidsbeoordeling

Duurzaamheidsbeoordeling De huidige ontwikkeling van een duurzaamheidsbeoordeling, op initiatief van het Brussels Gewest, gebaseerd op -VALIDEO -Maatstaf Duurzaam wonen en Bouwen (Vl) -Batex -met de wens tot BREEAM compatibiliteit Met de medewerking van de 3 Gewesten (en federaal) Met de opening naar de federaties van de bouwsector en de bedrijven

Succes afhankelijk van de aanvaardbaarheid door de sector


Duurzaamheidsevaluatie-systemen 

Site et Construction    



Impact site Matériaux Chantier Adaptabilité

Gestion    



Energie Eau Entretien Déchets en exploitation p

Confort et santé    



Confort hygrothermique Confort visuel Confort acoustique Santé

Valeur sociale    

Lieu de vie Accessibilité Mobilité Anti-effraction


Duurzaamheidsevaluatie-systemen Beton in focus


Het materiaal-luik binnen duurzaamheidsevaluatie-systemen 

Site et Construction    



Impact site Matériaux Chantier Adaptabilité

Gestion    



Energie Eau Entretien Déchets en exploitation

p

Confort et santé    



Confort hygrothermique Confort visuel Confort acoustique Santé

Valeur sociale    

Lieu de vie Accessibilité Mobilité Anti-effraction


Ingezoomd op enkele systeem-vereisten voor materiaal-evaluatie


Ingezoomd op enkele systeem-vereisten voor materiaal-evaluatie


Het materiaal-luik in BREEAM Mat Mat  

1 - Materials Specification (Major Building Elements) 2 - Hard Landscaping and Boundary Protection OPTION 1 – Green Guide to Specification OPTION 2 – Other Materials Assessment Tools

Use of an Embodied Energy or Carbon Footprinting tool to evaluate a range of material options for the building, and the design team can demonstrate how this evaluation has positively influenced the design

Mat 3 - Re-Use of Facade Mat 4 - Re-Use of Structure Mat 5 - Responsible Sourcing of Materials

To recognise and encourage the specification of responsibly sourced materials for key building elements

Mat 6 – Insulation

To recognise and encourage the use of thermal insulation which has a low embodied environmental impact relative to its thermal properties and has been responsibly sourced.

Mat 7 - Designing for Robustness

To recognise and encourage adequate protection of exposed parts of the building and landscape, therefore minimising the frequency of use of replacement materials


Het materiaal-luik binnen duurzaamheidsevaluatie

Conclusies


Conclusies  De normalisatie van duurzaamheidsevaluatie is in volle beweging De as milieu-performantie is verregaand genormaliseerd in al zijn onderdelen  Duurzaamheidsevaluatie is een multi-criteria-analyse  De keuze voor een bepaald materiaal of technologie is een combinatie van verschillende aandachtspunten, keuzes en technische oplossingen  Materiaalevaluatie in het kader van duurzaamheidsevaluatie evolueert naar een gebalanceerde mix van  Hergebruik van bestaande gebouwdelen  Milieu-impactevaluatie van materialen op element of gebouwniveau  Responsible sourcing van materialen  Juiste product/materialen op de juiste plaats  Gezondheidsaspecten  Afvalbeheer  Er is een grote divergentie in de milieu-impactevaluatie van materialen in de Belgische ‘rating-systemen’. Milieu-product-informatie (EPDs), LCA databanken en bijhorende tools of referentie-publicaties ivm milieu-impact zijn de sleutel tot een meer coherente benadering van de milieu-impact van het materiaalgebruik over de levenscyclus van een gebouw


Un monde durable: les entrepreneurs le construisent Een duurzame wereld: de aannemer bouwt eraan mee

Dank u voor uw aandacht Johan Van Dessel Afdeling duurzame ontwikkeling en renovatie www.wtcb.be

COPYRIGHT CSTC 2009

Normalisatie en duurzaamheidsbeoordeling (Europa, België)

Recommend Documents