Noord-Zuid verbinding N74

Definitief gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan

Noord-Zuid verbinding N74

Bijlage III Toelichtingsnota tekst

Provincie Limburg, Gemeenten Hechtel-Eksel, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Zonhoven


1 Inhoudsopgave stedenbouwkundige voorschriften.............................................................................................................................. 5 1

Inhoudsopgave ...................................................................................................................................................... 2

2

Inleiding ................................................................................................................................................................. 6 2.1 Aanleiding ......................................................................................................................................................... 6 2.2 Leeswijzer.......................................................................................................................................................... 7

3

Beleidsmatige context en relevante planningsprocessen ..............................................................................10 3.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen .........................................................................................................10 3.1.1 De bindende bepalingen ......................................................................................................................10 3.1.2 Het richtinggevend gedeelte................................................................................................................10 3.2 Relatie met andere ruimtelijke beleidsopties en lopende planprocessen in de omgeving van het plangebied ......................................................................................................................................................12 3.2.1 Spartacus-plan .......................................................................................................................................12 3.2.2 Plan-MER ontsluiting de Schacht ......................................................................................................13 3.2.3 Plan-MER Molenheide ........................................................................................................................13 3.2.4 Afbakening van de gebieden van de agrarische en de natuurlijke structuur (AGNAS) ............13 3.2.5 Plan-MER voor de REMO-site – gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Closing the Circle te Houthalen-Helchteren’ .......................................................................................................................17 3.2.6 Ruimtelijk Structuurplan provincie Limburg ...................................................................................17

4

Globaal verloop van het planningsproces en planprocedure ......................................................................18 4.1 Voorafgaand overleg en planningsproces ..................................................................................................18 4.2 Studies die het plan-MER voorafgingen ....................................................................................................19 4.3 Plan-MER “Studie ten behoeve van de Noord-Zuid verbinding te Houthalen-Helchteren” ...........20 4.3.1 Stap 1: trechteringsstudies ...................................................................................................................20 4.3.2 Stap 2: Milieuonderzoek ......................................................................................................................24 4.3.3 Passende beoordeling...........................................................................................................................26 4.3.4 Watertoets ..............................................................................................................................................27 4.3.5 Conclusies planMER............................................................................................................................27 4.4 Veiligheidsrisicorapportage ..........................................................................................................................28 4.5 Zorgplicht op vlak van Onroerend Erfgoed .............................................................................................28 4.6 Vervolgstudies voor de N74 .......................................................................................................................29

5

Beschrijving project : deelproject 1 “Weginfrastructuur Noord-Zuid verbinding” .................................30 5.1 Bestaande ruimtelijke structuur ...................................................................................................................30 5.1.1 Ruimtelijke situering.............................................................................................................................30 5.1.2 Bestaande feitelijke toestand ...............................................................................................................30 5.1.3 Bestaande juridische toestand deelproject 1 “Weginfrastructuur Noord-Zuid verbinding” ....32 5.2 Visie en krachtlijnen ......................................................................................................................................35 5.2.1 Algemene visie en uitgangspunten .....................................................................................................35

Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan 212_00384_00001 Noord-Zuidverbinding N74

2


5.2.2 Krachtlijnen voor de ruimtelijke ontwikkeling ................................................................................38 6

Beschrijving project: deelproject 2 “Opheffen reservatiestrook gewestplan” ..........................................48 6.1 Bestaande ruimtelijke structuur ...................................................................................................................48 6.1.1 Ruimtelijke situering.............................................................................................................................48 6.1.2 Bestaande feitelijke toestand ...............................................................................................................48 6.1.3 Bestaande juridische toestand .............................................................................................................48 6.2 Visie en Krachtlijnen .....................................................................................................................................49

7

Vertaling naar het verordenend grafisch plan ................................................................................................52 7.1 Algemene principes .......................................................................................................................................52 7.2 Verwerving - onteigening .............................................................................................................................54 7.3 Ruimteboekhouding ......................................................................................................................................54

8

Acties ter realisatie ..............................................................................................................................................55

9

Milieuverklaring ..................................................................................................................................................56 9.1 Passende beoordeling ....................................................................................................................................56 9.2 Disciplines .......................................................................................................................................................58

10 Op te heffen voorschriften ...............................................................................................................................64 11 Vertaling naar verordenende stedenbouwkundige voorschriften ...............................................................66 1

Inhoudsopgave ....................................................................................................................................................80

2

Inleiding ................................................................................................................................................................. 1

3

Toelichting bij het register................................................................................................................................... 2

Planschade ...................................................................................................................................................................... 2 Het begrip planschade ......................................................................................................................................... 2 Het bedrag van de vergoeding ........................................................................................................................... 2 Toekenning van planschadevergoeding ............................................................................................................ 2 Uitzonderingen en vrijstellingen ........................................................................................................................ 2 Meer informatie over planschade ...................................................................................................................... 2 3.1 Planbaten ........................................................................................................................................................... 3 Het begrip planbaten ........................................................................................................................................... 3 Het bedrag van de heffing .................................................................................................................................. 3 Inning van de planbatenheffing ......................................................................................................................... 3 Uitzonderingen en vrijstellingen ........................................................................................................................ 3 Meer informatie over planbaten ......................................................................................................................... 3 3.2 Kapitaalschade.................................................................................................................................................. 3 Het begrip kapitaalschade ................................................................................................................................... 3 Het bedrag van de kapitaalschadecompensatie................................................................................................ 4 Toekenning van de kapitaalschadecompensatie .............................................................................................. 4 Voorwaarden ......................................................................................................................................................... 4 Meer informatie over kapitaalschadecompensatie .......................................................................................... 4


3


Gebruikersschade .......................................................................................................................................................... 4 Het begrip gebruikersschade .............................................................................................................................. 4 Het bedrag van de gebruikerscompensatie....................................................................................................... 5 Toekenning van de gebruikerscompensatie ..................................................................................................... 5 Voorwaarden ......................................................................................................................................................... 5 Meer informatie over gebruikerscompensatie ................................................................................................. 5 4

Legende .................................................................................................................................................................. 6

5

Disclaimer .............................................................................................................................................................. 7


4



5

2 Inleiding

2.1

Aanleiding

De Limburgse Noord-Zuid verbinding vormt een belangrijke verbindingsroute tussen Eindhoven en de hoofdweg E314/A2 in Houthalen-Helchteren, en verder door tot in Hasselt. Het gedeelte tussen de Nederlandse grens en de hoofdweg E314/A2 is geselecteerd als een primaire weg type I. De belangrijkste functie van de verbinding is het verbinden op Vlaams niveau. Sinds de jaren ‘60 werden delen van deze verbinding aangepast en opgewaardeerd of nieuw aangelegd om deze hoofdfunctie, met de bijhorende verkeersstromen, op te kunnen vangen: 

Hasselt-Zonhoven: in de tweede helft van de jaren ’60 werd de weg verbreed tot 2x2 rijstroken.



Zonhoven: eind jaren ’60 werd een omleidingsweg rond de dorpskern aangelegd, eveneens op 2x2 rijstroken.



Houthalen en Helchteren: begin jaren ’70 werden de doortochten door de kernen verbreed en omgevormd tot een 2x2-weg. Sinds de jaren ’90 wordt gedacht aan een verdere aanpassing van dit wegdeel; het is dan ook dit wegdeel dat het voorwerp is van voorliggend RUP.



Hechtel-Eksel en Lommel: in de jaren ’90 en ‘00 werd een omleidingsweg aangelegd die loopt van de Nederlandse grens tot aan de noordgrens van de gemeente Houthalen-Helchteren.

Na al deze aanpassingen om de verbinding te laten functioneren als een primaire weg type I dienen enkel binnen de grenzen van de gemeente Houthalen-Helchteren nog de nodige aanpassingen gerealiseerd te worden. Hier verloopt het noord-zuid-gerichte verkeer via een oude weg die dwars door de kernen van Houthalen en Helchteren loopt. Deze situatie wordt gekenmerkt door leefbaarheidsproblemen van de kernen, zware ongevallen en filevorming. Voor de aanpassing van het wegdeel op grondgebied van Houthalen-Helchteren werden twee mogelijke oplossingen uitgewerkt: 

Een doortochttracé dat de bestaande zate volgt en in de twee dorpskernen in een tunnel verloopt;



Een nieuw omleidingstracé dat rond de kernen loopt.

Beide tracés werden in een lan-MER bestudeerd en geoptimaliseerd. Dit plan-MER werd door de Dienst MER goedgekeurd op 22 september 2008. Daarnaast werden de kosten en baten ervan onderzocht in een maatschappelijke kosten-batenanalyse en werden de tunnelveiligheidsaspecten onderzocht in een ADRtransport studie. Op basis van deze studies en actorenoverleg besliste de Vlaamse minister bevoegd voor Openbare Werken na samenspraak met de Vlaamse Regering op 03 oktober 2008 voor de uitvoering van de aanpassingen onder de vorm van het omleidingstracé. Op 4 maart 2011 werd een Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan ‘Noord-Zuid verbinding N74’ dat uitvoering geeft aan het omleidingstracé definitief vastgesteld door de Vlaamse regering. Op 29 maart 2013 werden dit RUP en de aan dit dossier gekoppelde goedkeuringsbeslissing van het PlanMER door de Raad van State vernietigd. Naar aanleiding van dit arrest werd een herwerkt Plan-MER opgemaakt waarvan de ontwerptekst op 19 december 2013 werd ingediend. De bevindingen van dit PlanMER wijken af van de versie uit 2008. De globale conclusie voor beide destijds weerhouden tracévarianten blijft echter overeind, ook voor wat betreft de passende beoordeling op grond van artikel 36ter van het natuurdecreet, namelijk dat beide tracés geen significante effecten veroorzaken, mits het uitvoeren van bepaalde milderende maatregelen. Dit herwerkt plan-MER noopt de Vlaamse regering er niet toe haar eerder uitgesproken voorkeur voor het omleidingstracé te herzien.


Uit het MKBA van 2008 bleek dat het omleidingstracé, mede door de kortere aanlegperiode (en dus snellere ingebruikname), en de duidelijk beperktere hinder tijdens de aanlegperiode ten opzichte van het doortochttracé, qua gemonetariseerde effecten aanzienlijk beter scoorde. Aangezien de projectkenmerken van het omleidingsscenario niet wezenlijk zijn veranderd ten opzichte van 2008, en anderzijds de nieuwe inzichten uit het plan-MER rond de verbrede werfzone van het doortochtscenario een verhoogde impact inhoudt op minstens de omwonenden en handelszaken, kan er van uit gegaan worden dat de omleiding het traject met de snelste uitvoeringstijd (tot minstens 3 jaar sneller) en de minste hinder blijft. Om dit omleidingstracé rond de dorpskernen van Houthalen en Helchteren te kunnen realiseren zijn bestemmingswijzigingen noodzakelijk. Het RUP heeft als doel deze wijzigingen door te voeren. Tevens worden met dit RUP de milderende maatregelen voor zover ruimtelijk van aard en op planniveau bestemd en/of gefaciliteerd. Vermits geen bestemmingswijzigingen vereist zijn om de huidige doortocht N715 door de kernen van Houthalen en Helchteren om te vormen naar een lokale weg, wordt deze niet opgenomen in voorliggend gewestelijk RUP.

2.2

Leeswijzer

Dit document is de toelichtingsnota bij het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor de Noord-Zuidverbinding N74 te Houthalen-Helchteren in de zin van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. Een ruimtelijk uitvoeringsplan bevat (art. 2.2.2 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening): 

een grafisch plan dat aangeeft voor welk gebied of welke gebieden het plan van toepassing is: het grafisch plan bij dit GRUP bestaat uit twee kaartbladen;



de bijhorende stedenbouwkundige voorschriften inzake de bestemming, de inrichtingen en/of het beheer, en desgevallend, de normen vermeld in artikel 4.1.12 van het decreet van 27 maart 2009 betreffende het gronden pandenbeleid: de bepalingen van het gronden pandendecreet werken niet door in dit GRUP;



een weergave van de feitelijke en juridische toestand: de toelichtingsnota bevat de feitelijke en juridische toestand.



de relatie met het ruimtelijk structuurplan waarvan het een uitvoering is: de relatie met het RSV is opgenomen in de toelichtingsnota;



in voorkomend geval, een zo limitatief mogelijke opgave van de voorschriften die strijdig zijn met het ruimtelijk uitvoeringsplan en die opgeheven worden: de op te heffen voorschriften zijn opgenomen in hoofdstuk 9 van de toelichtingsnota;



in voorkomend geval, een overzicht van de conclusies van (a) het planmilieueffectenrapport, (b) de passende beoordeling, (c) het ruimtelijk veiligheidsrapport, (d) andere verplicht voorgeschreven effectenrapporten: de bijlagen bij dit GRUP bevatten het plan-MER waarin de passende beoordeling en de watertoets zijn opgenomen en de zorgplichtnota inzake erfgoed in een afzonderlijke bijlage;



in voorkomend geval, een register, al dan niet grafisch, van de percelen waarop een bestemmingswijziging wordt doorgevoerd die aanleiding kan geven tot een planschadevergoeding, vermeld in artikel 2.6.1, een planbatenheffing, vermeld in artikel 2.6.4, of een compensatie, vermeld in boek 6, titel 2 of titel 3, van het decreet van 27 maart 2009 betreffende het gronden pandenbeleid: bij dit GRUP is een register opgenomen als bijlage in de toelichtingsnota;



in voorkomend geval, een register, al dan niet grafisch, van de percelen waarop een bestemmingswijziging wordt doorgevoerd die aanleiding kan geven tot een gebruikersschadecompensatie vermeld in het decreet van 27 maart 2009 houdende vaststelling van een kader voor de gebruikerscompensatie bij bestemmingswijzigingen, overdrukken en erfdienstbaarheden tot openbaar nut: dit is niet het geval voor dit GRUP;


7


Het grafische plan en de stedenbouwkundige voorschriften hebben een verordenende waarde. Ze zijn bindend zowel voor de eigenaars en de gebruikers van de betrokken gronden en gebouwen als voor de overheid. De toelichtingsnota, die bestaat uit een tekstgedeelte en een kaartgedeelte, heeft een informatieve waarde en behoudt haar waarde als inhoudelijk onderdeel van het geheel van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan. De toelichtingsnota geeft enkel toelichting bij de verordenende delen van het ruimtelijk uitvoeringsplan. In voorliggende toelichtingsnota wordt verduidelijkt op welke manier de opties tot stand gekomen zijn. Er wordt achtereenvolgens ingegaan op: 

Na de inleiding en deze leeswijzer wordt in hoofdstuk 2 ingegaan op de beleidsmatige context. In dit hoofdstuk wordt in eerste instantie ingegaan op de relatie met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Daarna wordt de relatie met andere beleidsplannen geduid en wordt ingegaan op lopende planprocessen in de omgeving van het plangebied van voorliggend RUP.



In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op het verloop van het planningsproces van en voorafgaand aan voorliggend RUP. De verschillende relevante studies die de opmaak van voorliggend RUP zijn voorafgegaan, worden belicht. In dit hoofdstuk wordt beknopt ingegaan op de gevolgde planMER-procedure; het gehele plan-MER wordt in bijlage bij het RUP gevoegd. Zoals aangegeven bestaat voorliggend RUP grosso modo uit twee delen: de noodzakelijke herbestemmingen voor het aanleggen van de weginfrastructuur en alles wat dit met zich meebrengt en het opheffen van de reservatiestrook die op het gewestplan was voorzien voor de aanleg van een omleidingsweg. In de volgende hoofdstukken wordt achtereenvolgens ingegaan op de bestaande feitelijke en juridische structuur, de visie op het project en de ruimtelijke concepten. 

Hoofdstuk 4 handelt over de weginfrastructuur van de omleidingsweg en de bijhorende landschappelijke en functionele inkleding.



Hoofdstuk 5 betreft het opheffen van de op het gewestplan voorziene reservatiestrook voor een omleidingsweg.



Hoofdstuk 6 betreft de vertaling naar het verordenend grafisch plan en gaat in op de ruimteboekhouding.



In hoofdstuk 7 worden de verschillende acties overlopen die moeten genomen worden om tot realisatie van voorliggend plan te komen.



Hoofdstuk 8 belicht op welke wijze de verschillende milderende maatregelen uit het plan-MER vertaald zijn in het verordenend grafisch plan en/of de stedenbouwkundige voorschriften, of hoe met de milderende maatregelen zal worden omgegaan in het vervolg van het proces om tot realisatie van het project te komen. Tevens wordt hier ingegaan op de monitoringsmaatregelen die overeenkomstig het plan-MER moeten genomen worden.



Hoofdstuk 9 tot slot vertaalt de ruimtelijke visie en (een gedeelte van) de milderende maatregelen voor de twee deelprojecten (de omleidingsweg en het opheffen van de reservatiestrook) naar verordenende stedenbouwkundige voorschriften. In dit hoofdstuk wordt ook een beknopte toelichting gegeven bij de voorschriften en worden de op te heffen voorschriften aangegeven.


8



9


3 Beleidsmatige context en relevante planningsprocessen

3.1

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

De aanleg van de N74 tussen Hechtel-Eksel en de E314 wordt in uitvoering van het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen in een ruimtelijk uitvoeringsplan vastgelegd. Zowel het richtinggevend als het bindend gedeelte van het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen bevatten relevante inhoudelijke elementen voor de opmaak van dit gewestelijke ruimtelijk uitvoeringsplan. 3.1.1

De bindende bepalingen

In de bindende bepalingen van het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen zijn de volgende selecties relevant voor dit ruimtelijk uitvoeringsplan opgenomen: 

de selectie van de E314 als hoofdweg;



de selectie van de N74 van Nederland tot de E314 als primaire weg I;



de selectie van de N74 van de E314 tot Hasselt (R71) als primaire weg II;



de selectie van Houthalen-Helchteren als economisch knooppunt buiten de stedelijke gebieden en buiten het economisch netwerk Albertkanaal.

Er wordt in de bindende bepalingen van het RSV gesteld dat het Vlaams Gewest de wegvakken, die geselecteerd worden als primaire weg I en II, aanduidt in gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen. 3.1.2

Het richtinggevend gedeelte Een ruimtelijke visie op mobiliteit voor Vlaanderen

Uitgaande van de algemene visie op mobiliteit worden voor het geheel van de lijninfrastructuur op Vlaams niveau (de zogenaamde hoofdinfrastructuur) een drietal ruimtelijke principes vooropgesteld. De hoofdinfrastructuren zijn de fysieke drager van de belangrijkste vervoersstromen en zijn als dusdanig de uitdrukking en het gevolg van de mobiliteit van personen en goederen. Eén van de ruimtelijke principes voor de gewenste ruimtelijke structuur op Vlaams niveau is: “infrastructuren als bindteken en basis voor locatie van activiteiten’. In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) wordt een optimalisering van het wegennet vooropgesteld. Deze optimalisering houdt een functionele categorisering van het wegennet (bestaande en nog te realiseren) in, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen het hoofdwegennet, de primaire wegen, de secundaire wegen en de lokale wegen. De selectie van de E314/A2 als hoofdweg

De E314/A2 Leuven – Lummen - Aachen neemt een strategische plaats in de wegeninfrastructuur van Vlaanderen. Deze weg, die tevens onderdeel is van het “Trans-European Network” (het Europees netwerk van transportassen), is in het RSV als hoofdweg geselecteerd. Hoofdwegen verzorgen de verbindingsfunctie (met rechtstreekse aansluiting) voor de grootstedelijke- en regionaalstedelijke gebieden met elkaar, met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en met de groot- en regionaalstedelijke gebieden in Wallonië en Frankrijk (Rijsel/Parijs en Metz/Nancy), Groot-Brittannië (via de Chunnel en de ferryverbindingen), Nederland (Randstad, Brabantse stedenrij, Maastricht) en Duitsland (Ruhrgebied). Tevens verzorgen de hoofdwegen de verbindingsfunctie (met rechtstreekse aansluiting) voor de zeehavens en de internationale luchthaven met elkaar en met het achterland van de zeehavens.


10


De hoofdwegen vormen als geheel de drager voor het wegvervoer over langere afstand. Zij vormen een netwerk van doorgaande verbindingen met een maaswijdte van 15 tot 40 kilometer, afhankelijk van de bebouwingsdichtheid van het gebied.

De N74 ten noorden van N74, geselecteerd als primaire weg I

De N74 is ten noorden van de E314/A2, tussen Zonhoven en Nederland, geselecteerd als primaire weg categorie I. Deze weg maakt tevens onderdeel uit van het “Trans-European Network” (het Europees netwerk van transportassen). Primaire wegen categorie I zijn wegen met als hoofdfunctie verbinden op Vlaams niveau en het verzamelen op Vlaams niveau als aanvullende functie. Deze wegen zijn noodzakelijk om het net van hoofdwegen te complementeren, maar hebben geen functie als doorgaande, internationale verbinding. Een primaire weg categorie I vormt een schakel tussen hoofdwegen daar waar de omrijfactor voor drukke vervoersrelaties van gewestelijk belang te groot wordt. In bepaalde gevallen is de maaswijdte in het hoofdwegennet dermate groot of is de omvang van de vervoersstromen van die aard dat er een behoefte aan een tussenschakel bestaat. Primaire wegen I mogen het doorgaand, internationaal verkeer van het hoofdwegennet niet aantrekken en mogen aldus de functie van de hoofdwegen niet overnemen. De N74 vormt als primaire weg I een tussenschakel in de maas van het hoofdwegennet tussen de E313, E314, E25 en E34. De N74 vormt hierbij een verbinding tussen de E314 (te Houthalen) en de E34 (te Eindhoven). Gezien het primeren van de gewestelijke verbindingsfunctie zullen op de primaire wegen I alle mogelijke maatregelen en ingrepen moeten worden doorgevoerd die deze functie kunnen optimaliseren (herinrichten bestaande erfontsluiting, geen nieuwe toegangen, mogelijkheid voor nieuwe tracés en omleidingen om doorstroming te optimaliseren, ...). De volgende principes staan bij de inrichting van de primaire wegen I voorop: 

de uitvoeringsvorm van de primaire wegen I is in principe die van een autoweg of een stedelijke autosnelweg;



de ontwerp-snelheid is 100 km of lager (kleinere bochtstralen, steilere hellingen);



de afstand tussen aansluitingen kan beperkt worden tot 3 tot 5 km;



de filekans is kleiner dan 5%;



de afstand tussen aansluitingen is kleiner dan bij hoofdwegen; 3 tot 5 km voor een stedelijke autosnelweg, en kleiner bij een autoweg;



enkel gemotoriseerde weggebruikers zijn op primaire wegen toegelaten;



verkeer wordt gereguleerd op de kruispunten, deze zijn ongelijkvloers of met verkeerslichtenregeling uitgevoerd; eventueel rotonde of voorrangswegregeling;



er wordt geen rechtstreekse toegang tot particulier terrein voorzien;



bouwen gebruiksvrije zone als erfdienstbaarheid (vanaf langsgracht of zijberm) van 30 m buiten de stedelijke gebieden en de desgevallend kernen van het buitengebied. Deze breedte moet zo strikt mogelijk worden nageleefd;



in vele gevallen zullen wegen, die worden geselecteerd als primaire weg I, wegens bestaande erffuncties en belasting met lokaal verkeer moeten omgebouwd worden naar een 2x1 autoweg met parallel rijbanen voor erffuncties en lokaal verkeer (b.v. vakken van N44 en N60) of naar een stedelijke autosnelweg (b.v. A12).


11


De N74 ten zuiden van de E314: geselecteerd als primaire weg II

Ten zuiden van de E314/A2, tussen Houthalen-Helchteren en Hasselt, is de N74 geselecteerd als primaire weg type II. Primaire wegen II zijn wegen die een verzamelfunctie hebben voor gebieden en/of concentraties van activiteiten van gewestelijk belang. In de grootstedelijke gebieden, de zeehavens, en de internationale luchthaven Zaventem verzorgen de primaire wegen II met meerdere aansluitpunten de verbinding met de hoofd- of primaire wegen I. Voor de regionaalstedelijke gebieden, de kleinstedelijke gebieden en de stedelijke en economische netwerken van ten minste Vlaams niveau verzorgen de primaire wegen II de verbinden naar het hoofdwegennnet of naar een primaire weg I.

3.2

3.2.1

Relatie met andere ruimtelijke beleidsopties en lopende planprocessen in de omgeving van het plangebied Spartacus-plan Spartacus-plan

Het Spartacus-plan is een uitbreiding van het openbaar vervoersnetwerk in Limburg. Het zorgt voor een sterk verbeterde mobiliteit en tijdswinst voor het openbaar vervoer in Limburg. De Lijn bouwt daarom een regionaal netwerk uit van snelle en regelmatige verbindingen tussen de provinciehoofdstad Hasselt en het Maasland, Maastricht en Noord-Limburg. Om snelle en comfortabele verplaatsingen op grotere afstanden te realiseren, worden sneltramlijnen uitgebouwd, met een hoofdknooppunt in Hasselt, waar ook aansluiting is voorzien op het treinaanbod van de NMBS. Het bestaande ontsluitend busvervoer zal in een aantal strategisch gekozen knooppunten in- staan voor de vlotte aan- en afvoer van reizigers naar dit hogere niveau. Vanuit de hoofdknoop Hasselt worden 3 sneltramlijnen uitgebouwd, met name richting Lanaken (lijn 1), richting Maasmechelen (lijn 2) en richting Noord-Limburg (Lommel – Overpelt/Neerpelt) (lijn 3). Deze laatste sneltramlijn zal door Houthalen-Helchteren lopen. Plan-MER lijn 3

In 2008 werd de plan-MER procedure voor lijn 3 opgestart door een eerste kennisgevingsdossier openbaar te maken. Dit eerste kennisgevingsdossier had echter enkel betrekking op een sneltram. Toen in 2009 bleek dat de NMBS interesse had om de in het Spartacus-plan voorziene spoorverbinding met een trein te realiseren, werd de plan-MER procedure even on hold gezet. Momenteel is het nog niet duidelijk of een nieuwe treinverbinding een haalbare kaart is. De mogelijkheid blijft dat de nieuwe spoorverbinding uiteindelijk toch met een sneltram zal uitgevoerd worden. Daarom werd de kennisgevingsnota uit 2008 geactualiseerd en wordt naast de sneltram-mogelijkheid, nu ook de trein-mogelijkheid opgenomen. Omwille van de interactie van de ruimtelijke en milieueffecten voor de sneltramlijn en de N74 zal verdere afstemming gebeuren tussen het onderzoek van de plan-MER voor lijn 3 van het Spartacusplan en het lopende onderzoek voor de realisatie van de N74. Voor het plan-MER voor de Spartacus lijn 3 werden de richtlijnen uitgevaardigd op 3 juli 2013 en aanvullende richtlijnen op 17 februari 2014. Het plan-MER is door de dienst MER goedgekeurd op 16 januari 2015. Het project voor Lijn 3 zit in de fase van het tracé-onderzoek. Na de opmaak van het plan-MER worden beleidsbeslissingen genomen over het tracé en de verdere planvorming. Er is dus nog geen zekerheid over tracé en inrichting zodat de impact op de Noordzuid-verbinding voorlopig nog beperkt is. In een latere fase zal bij de uitwerking van de plannen voor Lijn 3 wel rekening moeten gehouden worden met de Noordzuidverbinding en zal meer duidelijkheid moeten gegeven worden over de eventuele interferentie van deze projecten. Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan 212_00384_00001 Noord-Zuidverbinding N74

12


3.2.2

Plan-MER ontsluiting de Schacht

Het bedrijventerrein Steenkoolmijn Zolder (De Schacht) wordt in het Ruimtelijk Structuurplan van de Provincie Limburg (RSPL) beschreven als een belangrijk (gemengd regionaal-lokaal) bedrijventerrein van 50 ha. Richtinggevend is het mijnterrein in Heusden-Zolder aangeduid als een reservebedrijventerrein voor de planperiode na 2007. De ontsluiting verloopt via een (te realiseren) secundaire weg naar de primaire weg I N74. Op dit moment is een plan-MER-procedure opgestart voor de ontsluiting van het bedrijventerrein De Schacht (kennisgevingsfase). In het plan-MER voor de N74 werd rekening gehouden met de wens om eventueel aan te sluiten op de N74 vanuit Heusden-Zolder. Een aansluiting van De Schacht is mogelijk aan de verknoping voor de ontsluiting van het bedrijventerrein Centrum-Zuid (zie verder §4.2.2, deelzone d: spoorwegkruising en verknoping Centrum-Zuid). De wijze waarop dit dient te gebeuren en de tracering van De Schacht naar Centrum-Zuid zijn het onderwerp van het plan-MER voor De Schacht. Er is nog geen goedgekeurd plan-MER zodat er nog geen concrete beleidsbeslissing is genomen waarmee rekening kan worden gehouden.

3.2.3

Plan-MER Molenheide

Park Molenheide is in het Ruimtelijk Structuurplan van de Provincie Limburg (RSPL) geselecteerd als toeristisch-recreatief knooppunt type IIa. Deze selectie houdt in dat onder bepaalde randvoorwaarden een uitbreiding van de toeristisch-recreatieve infrastructuur mogelijk is buiten de perimeter van de recreatiezone. Op dit moment ligt een dergelijke vraag voor; het gaat met name om een uitbreiding van het recreatiedomein met een 20-tal ha in (noord)oostelijke richting. De huidige gewestplanbestemming van deze uitbreidingszone is deels landschappelijk waardevol agrarisch gebied en deels natuurgebied. Gelet op de aanduiding van een gedeelte van dit gebied als speciale beschermingszone (SBZ-H en SBZ-V), is de opmaak van een passende beoordeling en een plan-MER voor het doorvoeren van deze bestemmingswijzigingen door de opmaak van een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP) noodzakelijk. Dit hypothekeert de plannen van Molenheide niet en stemt overeen met de door de gemeente HouthalenHelchteren gewenste uitdoving van het wild- en wandelpark tot een beperkt recreatief medegebruik. Vermits de gewenste uitbreiding van Molenheide zich ten oosten van de bestaande recreatiezone bevindt, is er geen interferentie tussen voorliggend RUP voor de N74 en het mogelijke PRUP voor Molenheide. Voor dit initiatief is nog geen goedgekeurd plan-MER beschikbaar zodat er nog geen concrete beleidsbeslissing is genomen waarmee rekening kan worden gehouden.

3.2.4

Afbakening van de gebieden van de agrarische en de natuurlijke structuur (AGNAS)

Het overlegproces voor de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur in de regio Limburgse Kempen en Maasland startte begin 2006. In februari 2007 werd een eerste aanzet van ruimtelijke visie op landbouw, natuur en bos onder de vorm een ‘verkenningsnota’ voor advies overgemaakt aan de gemeenten, provincies en belangengroepen. De verwerking van deze adviezen leidde in september 2007 tot de opmaak van een ‘programma voor overleg’. Dit programma omvatte: 1. een eerste voorstel van afbakening van de gebieden van agrarische structuur waarvoor de bestemmingen van de bestaande plannen van aanleg in een eerste fase beleidsmatig herbevestigd zouden kunnen worden. 2. de gebieden of opties waarvoor verder overleg of onderzoek nodig is in de planningsfase van het proces. Voor deze gebieden werden in de periode oktober 2007 tot december 2007 een bi- en multilateraal overleg gevoerd met de provincies en de gemeenten. Het overleg met de belangengroepen werd georganiseerd door samenstelling van een klankbordgroep per deelregio. Hierbij werd akte genomen werd van een reeks randvoorwaarden, bemerkingen en suggesties ten aanzien van de geformuleerde visie.


13


Na de verwerking van de resultaten van dit overleg werd een ‘eindvoorstel van gewenste ruimtelijke structuur’ en een ‘uitvoeringsprogramma’ opgesteld. Het eindvoorstel van de gewenste ruimtelijke structuur voor landbouw, natuur en bos en voorstel van uitvoeringsprogramma werden in maart 2008 voorgesteld aan de betrokken gemeenten, provincies en belangengroepen. Zij konden advies uitbrengen tot 23 mei 2008. Op basis van de verwerking van deze adviezen werd een ‘operationeel uitvoeringsprogramma’ opgesteld. Het dossier werd op 12 december 2008 door de Vlaamse Regering goedgekeurd; deze beslissing omvat volgende elementen: 

een kennisname van de adviezen van gemeenten, provincies en belangengroepen over het eindvoorstel van gewenste ruimtelijke structuur en uitvoeringsprogramma (inclusief het voorstel van de herbevestiging van agrarische gebieden) en de verwerking ervan;



een kennisname van het eindvoorstel van gewenste ruimtelijke structuur voor landbouw, natuur en bos van maart 2008;



de goedkeuring over het definitief voorstel voor de te herbevestigen agrarische gebieden;



de goedkeuring van het operationeel uitvoeringsprogramma voor wat betreft de acties categorie 0 en I, en een kennisname van de acties in de overige categorieën;

Op basis van deze beslissing kan uitvoering gegeven worden aan het operationeel uitvoeringsprogramma en de voorziene opmaak van gewestelijke RUP’s met het oog op de realisatie van de gewenste ruimtelijke structuur. Voor wat betreft de omgeving van het plangebied van voorliggend RUP worden in het eindvoorstel van gewenste ruimtelijke structuur (maart 2008) volgende ruimtelijke concepten naar voor geschoven: •

‘kleine landschapselementen en open ruimtes ten oosten van Helchteren’: ontwikkeling van landschappelijk en ecologisch waardevolle lineaire elementen, waarbij het de aaneenschakeling van kleine landschapselementen en het bouwvrije karakter van belang zijn als natuurverbinding tussen de grotere bosen natuurcomplexen; het ruimtelijk beleid is gericht op het behoud van de hoofdfunctie, maar vrijwaart voldoende ruimte voor het realiseren van een landschappelijke en ecologische basiskwaliteit die de verbindende functie mee ondersteunt (deelruimte Hoge Kempen).

•

‘militair domein van Houthalen-Helchteren’: behoud en versterking van ecologisch waardevolle complexen van bossen, heiden, landduinen en vennen, waarbij voor dit gebied speciale aandacht uit- gaat naar het behoud en de versterking van een ruimtelijk samenhangende en grootschalige heide- structuur; er wordt gestreefd naar een duurzame combinatie van het militair gebruik met de instandhouding en actief herstel van de waardevolle biotopen (deelruimte Hoge Kempen).


14


•

‘Bos- en parkstructuur rondom kasteel Dool’ en ‘Bossen rondom Molenheide’: samenhangende boscomplexen en patronen van verspreide bosfragmenten behouden en versterken als structuurbepalende natuuren/of landschapselementen: als aandachtspunt wordt onder meer naar voor geschoven het verbeteren van de onderlinge verbindingen tussen bossen gericht op het realiseren van ecologisch samenhangende eenheden (deelruimte Vlakte van Peer / Bekken van de Warmbeek en Dommel).

•

‘Vallei van de Sonnisbeek ter hoogte van kasteel Dool’: behoud en versterking van uitgesproken natuurwaarden in valleien met ruimte voor natuurlijke waterberging:, waarbij een meer natuurlijke hydrologie bepalend is voor de ordening van de vallei, die verder wordt gevrijwaard van bebouwing (deelruimte Vlakte van Peer / Bekken van de Warmbeek en Dommel).

•

‘Achter de Witte bergen – Helchterenbos’: behoud en versterking van ecologisch waardevolle complexen van heiden, landduinen, vennen en bossen: het gaat om ecologisch zeer waardevolle en voor de natuurlijke structuur bepalende bosen heidecomplexen, waar gestreefd wordt naar herstel van de natuurlijke hydrologie en de ontwikkeling van waardevolle gradiënten, graduele overgangen tussen verschillende typen vegetatie; op militaire domeinen wordt gestreefd naar een geïntegreerd natuurherstel van heiden, landduinen en vennen, waarbij de hoofdfunctie militair domein wordt gecombineerd met natuurbeheersen ontwikkelingsmaatregelen (deelgebied Noordelijk Demerland).

• ‘Mangelbeek’: behoud en versterking van uitgesproken natuurwaarden in valleien met ruimte voor natuurlijke waterberging: dit valleisysteem is structuurbepalend voor de natuurlijke en ruimtelijke structuur op bovenlokaal niveau; een meer natuurlijke hydrologie is bepalend voor de ordening van deze vallei (deelgebied Noordelijk Demerland). •

‘Echelbeek tussen Laambroeken en Laambeekvallei’: ontwikkeling van landschappelijk en ecologisch waardevolle linaire elementen: een kleinere beek die plaatselijk sterk ingesnoerd is door bebouwing en andere harde functies vormt mee een ecologische en ruimtelijke corridor tussen de natuurcomplexen van de Hoge Kempen, de vijvercomplexen in Midden Limburg en de Demerval- lei; het ruimtelijk beleid is hier gericht op het behoud van de hoofdfunctie waarbinnen dit verbindend element is gelegen, maar vrijwaart voldoende ruimte voor het realiseren van een hydrologische, landschappelijke en ecologische basiskwaliteit (deelgebied Noordelijk Demerland).

• ‘Laambeek (ter hoogte van Kolveren en Vogelzangkasteel)’: behoud en Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan 212_00384_00001 Noord-Zuidverbinding N74

15


versterking van gevarieerde valleilandschappen met ruimte voor natuurlijke waterberging: een valleisysteem dat structuurbepalend is voor de natuurlijke en ruimtelijke structuur op bovenlokaal niveau, waarbij dele door een gekenmerkt worden aaneenschakeling van kleinere natuuren bosgebieden en KLE’s die verweven voorkomen met de landbouwfunctie in de vallei (deelgebied Noordelijk Demerland). •

‘Halveweg’: behoud van kleine open ruimte kamers met landbouwgebruik en lokale natuurwaarden binnen een verrasterd en versnipperd residentieel landschap (deelgebied Noordelijk Demerland).

Op 7 mei 2010 besliste de Vlaamse Regering over de verdere voortgang van het afbakeningsproces van de natuurlijke en agrarische structuur. Er is een coördinatieplatform opgericht met o.m. vertegenwoordigers van de verschillende beleidsvelden en de natuuren landbouworganisaties. Dit platform volgt de uitvoering van de afbakening op. Het bekijkt voor welke gebieden gestart kan worden met de opmaak van ruimtelijke uitvoeringsplannen en bewaakt de gelijktijdige voortgang van de realisatie van de doelen voor landbouw, natuur én bos. De Vlaamse overheid stelde een administratieoverschrijdend team samen dat deze plannen voorbereidt en het vooroverleg met de betrokken lokale besturen en middenveldorganisaties organiseert. Zo geeft de Vlaamse overheid de komende jaren stapsgewijs verder invulling aan de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur zoals voorzien in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen.


16


3.2.5

Plan-MER voor de REMO-site – gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Closing the Circle te Houthalen-Helchteren’

Het project ‘Closing the Circle’ (CtC) heeft betrekking op de valorisatie van de bestaande afvalopslagplaatsen op de REMO-site te Houthalen-Helchteren. CtC wordt gekenmerkt door vier resultaatgebieden: 

De herbruikbare materialen die op de REMO-site opgeslagen liggen, effectief recycleren en weer in omloop brengen;



Het calorisch potentieel van andere materialen gebruiken voor de productie van groene energie;



De ontwikkeling van duurzame natuurwaardes op de vrijgekomen terreinen van de REMO-site na het opgraven van de aanwezige afvalstoffen;



Een ontwikkelingspool zijn voor milieutechnologie, onder meer inzake landfillmining, scheiding en recuperatie, valorisatie van afvalstoffen, ….

Voor dit project werd in juni 2010 een nota publieke consultatie opgemaakt. Deze lag daarna ter inzage. Onder meer op basis van de binnengekomen reacties werden op 6 september 2010 de richtlijnen bekend gemaakt door de dienst-MER. Dit PlanMER (PLIR-0050) werd op 25 mei 2011 goedgekeurd. De plenaire vergadering over het voorontwerp GRUP CtC vond plaats op 4 februari 2014. De Vlaamse Regering heeft het ontwerpplan voorlopig vastgesteld op 9 mei 2014. Het openbaar onderzoek over het ontwerpplan vond plaats van 16 juli tot 14 augustus 2014. De Vlaamse Regering heeft het definitieve plan principieel goedgekeurd op 19 december 2015 en voorgelegd aan de Raad van State voor advies. De inhoudelijke opties voor het project Closing the Circle en de Noordzuidverbinding werden op elkaar afgestemd onder meer voor de ruimte-inname en de buffering. Concreet werd het plangebied voor Closing the Circle licht beperkt en opgeschoven in noordelijke richting. Die aanpassing heeft dus geen rechtstreekse impact op het GRUP Noord-Zuidverbinding N74. Door de afstemming op het vlak van buffering wordt de landschappelijke eenheid tussen beide projecten zo goed mogelijk bewaakt.

3.2.6

Ruimtelijk Structuurplan provincie Limburg

Het Ruimtelijk Structuurplan Provincie Limburg werd goedgekeurd bij ministerieel besluit van 12 februari 2003. Het Ruimtelijk Structuurplan van de Provincie Limburg bevat relevante selecties voor het project Noord-Zuidverbinding N74. Het gaat met name om de selecties van volgende natuurverbindingen: 

droge natuurverbinding nr. 11: ‘Houthalen-Helchteren tussen Achter de Witte Bergen en Sinnisheide, ten noordoosten van Helchteren’;



natte natuurverbinding nr. 31: ‘Zonhoven, tussen Teut en Vogelzang’;



natte natuurverbinding nr; 61: ‘Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder, Kraanberg, Mangelbeek en Laambroek via Echelbeek’;

Daarnaast zijn tevens volgende open ruimteverbindingen geselecteerd: 

nr. 19 tussen Helchteren en Houthalen, en tussen Helchteren/Houthalen en Berkenbos;



nr. 20 tussen Houthalen en Zonhoven langs E314.


17


4 Globaal verloop van het planningsproces en planprocedure

4.1

Voorafgaand overleg en planningsproces

In de loop van 2007 is een studieproces opgestart waarin alle nodige projectstudies vervat zitten (o.m. maatschappelijke kosten-batenanalyse, plan-MER, project-MER, referentieontwerp, …). Voor de Limburgse Noord-Zuid verbinding dienden in eerste instantie een aantal omleidingstracés op hun haalbaarheid getoetst en afgewogen ten opzichte van de eerder uitgevoerde haalbaarheidsstudie aangaande een zogenaamd ‘doortochttracé’. Om dit studieproces te begeleiden, is een overlegstructuur uitgewerkt, die bestaat uit 

een managementcomité met vertegenwoordigers van de beleidsdomeinen MOW, LNE en Ruimte Vlaanderen, de provincie Limburg en De Lijn;



de Noord-Zuid adviesgroep met middenstandsorganisaties en betrokken gemeentebesturen;



workshops en werkgroepen over specifieke onderwerpen (vb. trechteringsstudies, ruimtelijke kwaliteit, bruggen, …), met afhankelijk van het onderwerp vertegenwoordigers van de diverse administraties en eventueel ook van de betrokken gemeentebesturen;



Bilaterale overlegmomenten op ad hoc-basis met onder meer vertegenwoordigers van administraties, lokale overheden en andere verenigingen (o.m. natuurverenigingen).

In functie van de communicatie naar de bevolking zijn eveneens verschillende communicatieacties en initiatieven genomen: 

verspreiding digitale nieuwsbrief en infokrant Noord Zuid, schrijven aan de inwoners van Houthalen-Helchteren en omliggende buurten (15.000 ex.), specifiek schrijven aan de inwoners van De Standaard en Lillo (3.000 ex.);



open brieven en advertenties in Vlaamse dagbladen;



inschakeling van de Vlaamse Infolijn 1700;



rechtstreekse contacten met de ondernemers van de KMO-zone in Helchteren en met de eigenaars van potentieel te onteigenen gronden;



de Noord Zuid Adviesgroep, infozittingen in Lillo en De Standaard, informatietentoonstellingen.

Na een klacht voor de Raad van State werd het eerder vastgestelde RUP en de goedkeuringsbeslissing van het plan-MER op 29 maart 2013 door de Raad van State vernietigd. De nietigverklaring houdt verband met de ligging van een deel van het door het GRUP bestreken gebied in of in de nabijheid van speciale beschermingszones zoals bedoeld in artikels 2, 43° van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu en met de toepassing van artikel 36ter, §3 van hetzelfde decreet voor dat plan uitgevoerde en in het plan-MER geïntegreerde passende beoordeling van de betekenisvolle effecten van het plan voor de natuurlijke kenmerken van die speciale beschermingszones. De nietigverklaring is in essentie gemotiveerd door het gegeven dat het GRUP definitief vastgesteld werd zonder dat er beroep gedaan werd op de afwijkingsmogelijkheid in artikel 36ter, §5 van het betrokken decreet, terwijl op basis van de inhoud en adviezen op het Plan-MER een significante aantasting van de speciale beschermingszones niet met voldoende zekerheid werd uitgesloten, waardoor artikel 36ter § 5 toegepast moest worden voor het vaststellen van het GRUP. Rekening houdende met de elementen uit het arrest en de ecologische richtlijnen en meest recente wetenschappelijke kennis werd in de loop van 2013 een herwerkte en geactualiseerde Plan-MER opgesteld. Dit Plan-MER werd op 25 februari 2014 goedgekeurd door de dienst MER van LNE.


18


4.2

Studies die het plan-MER voorafgingen

De aanleg van de N74 is gestart in de jaren zeventig. Enkel het wegdeel tussen Hechtel-Eksel en Zonhoven, grotendeels op grondgebied van Houthalen-Helchteren, is tot op heden nog niet aangepast. Dit wegdeel kent een lange studiegeschiedenis: 

1992: voor de N74 te Hechtel-Eksel en Houthalen-Helchteren wordt een MER opgestart. Hierin worden verschillende tracés beschouwd;



1993: het opgestarte MER wordt in twee gedeeld. Enkel het deel te Hechtel-Eksel wordt verder beschouwd in het MER. Dit deel is ondertussen reeds gerealiseerd. Het deel te HouthalenHelchteren wordt uit het MER gelaten en wordt onderzocht in een afzonderlijke haalbaarheidsstudie;



1995: de haalbaarheidsstudie voor de N74 te Houthalen-Helchteren wordt afgewerkt. Het tracé dat als beste naar voor kwam is een omleidingstracé. Dit is de basis voor de gewestplanwijziging van 1996 (definitieve vaststelling 09/07/1996 – BS 09/11/1996);



1996: de toenmalige Vlaamse minister bevoegd voor Ruimtelijke Ordening besluit dat het reeds gevoerde alternatievenonderzoek onvoldoende is en dat meer onderzoek nodig is;



2001-2002: de toenmalig bevoegde Vlaamse Minister gaf aan Afdeling Wegen en Verkeer de opdracht een werkgroep op te richten met als doel: ‘Mogelijkheid onderzoeken voor het aanleggen van de N74 noord-zuidverbinding over de zate van de N74/N715 door Helchteren en Houthalen, mits het geleiden van doorgaand verkeer in tunnels.’ De werkgroep rapporteert dat één tunnel met 2x2-weg, in 2 onder elkaar gelegen tunnelhelften, de beste oplossing vormt.



2004: VKW-Limburg en Unizo stellen voor om een 2x2-tunnel te onderzoeken met een eenzijdige onteigening over grote lengte;



2005-2006: een “technische en ruimtelijke haalbaarheidsstudie” onderzoekt de voorgestelde mogelijkheden, aangevuld met een nieuw voorstel, om via tunnels de N74 doorheen de kernen aan te leggen;



2007: een plan-MER werd opgestart om een volwaardige afweging te kunnen maken van de mogelijke omleidings- en doortochttracés. Dit onderzoek was nodig omwille van de evoluties in wetgeving en omwille van het gebrek aan maatschappelijk draagvlak voor de N74 te Hout- halenHelchteren. Deze plan-MER wordt in de volgende paragraaf uitgebreid toegelicht;



2008: Uit een MKBA bleek dat het omleidingstracé, mede door de kortere aanlegperiode (en dus snellere ingebruikname ), en de duidelijk beperktere hinder tijdens de aanlegperiode ten opzichte van het doortochttracé, qua gemonetariseerde effecten aanzienlijk beter scoorde;



2008: op 3 oktober 2008 maakt de bevoegde Vlaamse minister voor Openbare Werken, na terugkoppeling met de Vlaamse regering, met kennis van de resultaten van het plan-MER en op basis van overleg met het maatschappelijk middenveld, de principiële keuze voor het omleidingstracé. Dit tracé werd door de Vlaamse Regering vastgelegd in een GRUP;



Na de vernietigingsarrest door de Raad van State werd het PlanMER onderzoek hernomen. Aanvullende bijzondere richtlijnen hiertoe werden op 28 november 2013 door de dienstMER uitgevaardigd. Hierin werd gesteld dat een actualisatie diende te gebeuren op basis van de kennisgeving van 2007, waarbij de meeste recente informatie in het hernieuwde PlanMER verwerkt moet worden.


19


4.3

Plan-MER “Studie ten behoeve van de Noord-Zuid verbinding te Houthalen-Helchteren”

Het plan-MER onderzoekt en beoordeelt op planniveau de belangrijkste milieueffecten en hieraan gekoppelde milderende maatregelen van zowel het doortochtscenario als het omleidingsscenario. Beide werden in het plan-MER volwaardig met elkaar vergeleken. Op 22 september 2008 werd het plan-MER goedgekeurd door de dienst MER van het departement LNE (PLMER-0055-GK). Het herwerkte plan-MER werd op 25 februari 2014 door de dienst MER opnieuw goedgekeurd. De studies die voorafgaandelijk aan het plan-mer-proces werden opgemaakt bevatten in onvoldoende mate een volwaardige milieuafweging voor zowel een doortochtscenario als een omleidingscenario. Bovendien is de milieuwetgeving geëvolueerd sinds de opmaak van een aantal voorafgaande studies en is er technische vooruitgang gemaakt in de aanlegwijze van infrastructuurwerken. In een eerste fase zijn binnen het plan-mer-proces twee afzonderlijke trechteringsstudies uitgevoerd: een trechteringsstudie voor het doortochttracé en een trechteringsstudie voor het omleidingstracé. Hierbij werden de bestaande tracévoorstellen onderling vergeleken en aangevuld met nieuwe ontwerpen om de tekortkomingen van de tracés te verhelpen. Dit wordt toegelicht in paragraaf 4.3.1. In een tweede stap werden uit elk van deze studies de beste tracés verder verfijnd en op milieuvlak afgewogen binnen de plan-mer-procedure. Dit wordt toegelicht in paragraaf 4.3.2. Binnen de plan-mer-procedure werden de volgende stappen genomen: 

indiening kennisgeving bij de Dienst MER: 22/11/2007;



ter inzage legging: 07/01/2008 t.e.m. 05/02/2008. De kennisgeving lag ter inzage in de gemeenten Houthalen-Helchteren, Hechtel-Eksel, Zonhoven en Heusden-Zolder, bij het Agentschap Wegen en Verkeer en de Dienst MER. De kennisgeving was tevens digitaal beschikbaar op de website van de Dienst MER. Parallel aan de ter inzage legging werden adviezen gevraagd aan de administraties en de openbare besturen. De ter inzage legging werd o.a. aangekondigd in Het Belang Van Limburg;



richtlijnenvergadering: 12/02/2008; de richtlijnen werden ter beschikking gesteld door de dienst MER op 14/05/2008;



ontwerptekstbespreking: 20/06/2008;



goedkeuring van het plan-MER: 22/09/2008. Het goedkeuringsverslag voor het plan-MER werd beschikbaar gesteld op de website van de dienst MER (www.mervlaanderen.be);



Nieuwe aanvullende bijzondere richtlijnen op 28/11/2013 voor het herwerken en actualiseren van het plan-MER;



Ontwerptekstbespreking van het herwerkte en geactualiseerde plan-MER op 23/01/2014;



Goedkeuring herwerkte en geactualiseerde plan-MER op 25 februari 2014. Het goedkeuringsverslag voor het plan-MER werd beschikbaar gesteld op de website van de dienst MER (www.mervlaanderen.be).

4.3.1

Stap 1: trechteringsstudies Trechteringsstudie doortochttracés

Voor het doortochttracé werden in de ‘Technische en ruimtelijke haalbaarheidsstudie’ (2005-2006) verscheidene alternatieven onderzocht die vanuit voorafgaande overlegfasen naar voor werden geschoven als mogelijkheden om de N74 doorheen de centra van Houthalen en Helchteren aan te leggen. Op basis van de resultaten van een Multi-Criteria-Analyse (MCA) werd in de haalbaarheidsstudie een ‘meest wenselijk doortochtalternatief’ uitgewerkt. In het kader van het mer-proces werd een afzonderlijke trechteringsstudie voor de doortocht uitgevoerd. In de trechteringsstudie werden de resultaten van de MCA aangevuld met milieucriteria. Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan 212_00384_00001 Noord-Zuidverbinding N74

20


Volgende 4 tracémogelijkheden werden, cfr. de haalbaarheidsstudie, in de trechteringsstudie voor de doortocht behandeld:

Scenario AOSO/AWV

Scenario VKW/UNIZO

Scenario Haalbaarheidsstudie



Scenario AOSO/AWV: één lange tunnel vanaf het zuiden van het centrum van Houthalen tot het noorden van het centrum van Helchteren. Het dwarsprofiel is opgebouwd uit een tunnel in 2 niveaus met elk 2 rijstroken en een verhoogde veiligheidsstrook voor voetgangers. Naast de tunnels voor het autoverkeer wordt ook een vluchtgang voorzien, waarboven de ventilatievoorzieningen kunnen worden georganiseerd;



Scenario VKW/UNIZO: één lange tunnel vanaf het zuiden van het centrum van Houthalen tot het noorden van het centrum van Helchteren. Het dwarsprofiel is opgebouwd uit een tunnel met 2 x 2 rijstroken en een redresseerstrook. Beide rijstroken worden fysisch van elkaar gescheiden door een tunnelwand, waardoor 2 tunnelkokers ontstaan;



Scenario Haalbaarheidsstudie: twee korte tunnels onder de centra van Houthalen en Helchteren. De tunnel bestaat uit 2 x 1 rijstrook en een versmalde rijstrook die dienst doet als veiligheidsstrook. Er is eveneens een veilige vluchtstrook voor voetgangers voorzien (beveiligd door new yerseys). Beide rijrichtingen worden gescheiden door een tunnelwand;



Bovengronds scenario: 2 x 1 rijstrook voor het doorgaand verkeer en parallelwegen langs beide zijden voor het lokale verkeer. Ter hoogte van de belangrijkste kruispunten worden ongelijkvloerse kruisingen aangelegd.

Samenvattend is gesteld dat het scenario Haalbaarheidsstudie, met name de realisatie van de doortocht onder de vorm van 2 korte tunnels doorheen de centra van Houthalen en Helchteren en kruising van de Mangelbeekvallei op maaiveldniveau (op pijlers), als het voorkeurscenario kan beschouwd worden voor de doortocht. Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan 212_00384_00001 Noord-Zuidverbinding N74

21


Trechteringsstudie en nota omleidingstracés

In de trechteringsstudie voor de omleidingstracés werden de verschillende tracémogelijkheden opgesplitst in twee delen: een noordelijk/centraal deel en een zuidelijk deel: 

het noordelijke wegdeel komt overeen met het centrale deel in het MER. Het deel dat nog verder ten noorden lag, werd niet beschouwd in de trechteringsstudies omdat alle omleidingstracés gebruik maakten van hetzelfde tracédeel. Hier viel dus geen onderscheid te maken tussen de verschillende alternatieve tracés;



het zuidelijke deel van de tracés heeft betrekking op de wijze waarop en de locatie waar aangesloten wordt op de E314. Hiervoor werd in de looptijd van de trechteringsstudie geen verkeerskundig aanvaardbaar uitwisselingscomplex bekomen. Dit werd in de tweede fase uitgevoerd. De resultaten hiervan werden in een aanvullende nota beschreven. Deze nota werd samen met de kennisgeving ter inzage gelegd. Trechteringsstudie centrale deel

Om een zo volledig mogelijk beeld te hebben van de mogelijke tracéalternatieven werd een inventarisatie uitgevoerd van de reeds onderzochte tracés in voorgaande studies. Deze werden op basis van een beschrijving van de juridische en fysieke terreinsituatie aangevuld met eigen tracéalternatieven en –varianten. Volgende 9 tracémogelijkheden werden in de trechteringsstudie behandeld: 

Gewestplantracé: Het tracé zoals het op het gewestplan ingetekend is, is het tracé dat volgens de haalbaarheidsstudie van 1995 als beste tracé naar voor kwam. Dit tracé volgt grotendeels het oude spoortracé en maakt lokaal afwijkingen in westelijke richting;



Kraanbergtracé: Het “Kraanberg”-tracé zoals beschouwd in de trechteringsstudie is afkomstig van de webpagina “Voorstel voor een omleidingstracé” op de website van Om-Nu!. Dit tracé volgt voor een groot deel het oude spoortracé en wijkt in het noorden af volgens een voormalig op het gewestplan ingetekende reservatiestrook en snijdt een deel van het militair domein aan;



Remo-tracé: Het Remo-tracé is vergelijkbaar met het Kraanbergtracé maar buigt verder westwaarts en loop over de aanwezige voormalige stortplaatsen. Dit tracé werd ingetekend in functie van het Masterplan 2007-2020 dat voor Houthalen-Helchteren werd opgesteld;



Oud spoor – oost - basisvariant: De basisvariant voor het tracé ten oosten van de oude spoorlijn ligt volledig parallel aan, en strak gebundeld met, deze oude spoorlijn. Deze variant is afkomstig uit de haalbaarheidsstudie van 2005 waar deze opgenomen was als een bundeling met de oude spoorlijn;



Oud spoor – oost – Zwemdokvariant: Deze variant loopt grotendeels gelijk aan de basisvariant en wijkt in het noorden van het tracé uit naar het oosten. Hierbij komt het tracé ten zuiden van de Kievitwijk te liggen. Deze variant werd ontworpen om het habitatrichtlijngebied maximaal te vermijden;



Oud spoor – west - basisvariant: De basisvariant voor het tracé ten westen van de oude spoorlijn ligt volledig parallel aan, en strak gebundeld met, deze oude spoorlijn. Deze variant is afkomstig uit de haalbaarheidsstudie van 2005 waar deze opgenomen was als een bundeling met de oude spoorlijn;



Oud spoor – west – variant Grote boog: Deze variant loopt grotendeels gelijk aan de basisvariant maar wijkt ter hoogte van de Winterbeekvallei uit naar het westen. Deze variant wijkt van zijn basisvariant af tussen de Helzoldstraat en de Stationstraat. Deze variant werd ontworpen om het aanwezige habitatrichtlijngebied maximaal te vermijden;



Oostelijk omleidingstracé: In voorgaande studies werden geen tracéalternatieven langs oostelijke zijde van de dorpskernen gedetailleerd beschreven. In de haalbaarheidsstudie van 2005 werd schetsmatig wel een tracé getekend. Om dit alternatief mee te kunnen nemen in deze studie werd een tracé getekend waarbij zoveel mogelijk schade aan woonzones en juridische beschermde gebieden vermeden wordt.



Combitracé: het combitracé is een nieuw samengesteld tracé ten westen van de oude spoorlijn. Dit tracé bestaat uit het noordelijk deel van het Kraanbergtracé en het zuidelijk deel van het tracé Oud spoor – west – variant Grote Boog.


22


Gewestplantracé

Kraanbergtracé

Oud spoor-oost - basis

Oud spoor-oost - zwemdok

Oud spoor-west - basis

Oud spoor-west – grote boog


Remotracé

Oostelijk omleidingstracé

Combitracé

23


Om een afweging te kunnen maken tussen dit hoge aantal tracés en varianten werden de effectbeoordelingen van de individueel geoptimaliseerde tracémogelijkheden onderling vergeleken aan de hand van een beslissingsondersteunend systeem. Voor de wegingen van de effecten werden twee niveaus van weging onderscheiden: 

De belangrijkheid van de receptoren op zich. De drie receptoren “mens”, “landschap” en “natuur” kregen een gelijk belang; de receptor “kostprijs” werd als minder belangrijk beschouwd dan de andere drie receptoren;



De belangrijkheid van de criteria binnen elke receptor. Voor elke receptor (uitgezonderd kostprijs) werden verschillende effecten beoordeeld. De belangrijkheid voor deze verschillende effecten werden opgesteld door een werkgroep die samengesteld was uit vertegenwoordigers van de verschillende beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid.

Het combitracé kwam uit de analyse als globaal beste tracé naar voor. Per receptor beschouwd scoorde het combitracé: 

Mens: ex aequo als beste tracé met het Kraanbergtracé en het Remo-tracé;



Landschap: ex aequo met het Remo-tracé als 2e beste; na het Kraanbergtracé als beste;



Natuur: als beste tracé, met het Kraanberg-tracé als 2e beste;



Kostprijs: ex aequo als slechtste tracé met het Kraanbergtracé.

Hieruit blijkt dat de weging van de receptoren, alsook het meerekenen van de kostprijs, geen invloed heeft op het resultaat.

4.3.2

Stap 2: Milieuonderzoek

Het milieuonderzoek in het plan-MER is een verderzetting van het onderzoeksproces dat in de trechteringsstudies gestart werd. Vanuit de trechteringsstudie voor het omleidingtracé restten een aantal onduidelijkheden m.b.t. de verknopingsalternatieven in het noordelijke en zuidelijke segment. Tijdens de ter inzage legging van de kennisgeving werden deze alternatieven verder onderzocht. Resultaat hiervan is een voorstel van basistracé met een aantal varianten ter hoogte van de noordelijke en de zuidelijke aansluiting. Aanvullend werd de beschrijving van het omleidingtracé verder in detail uitgewerkt, zodat omleiding en doortochttracé op een zelfde niveau konden beschreven worden in dit plan-MER. Tegelijkertijd werd voor het doortochttracé een optimalisatie uitgevoerd, op basis waarvan het tracé in een aantal segmenten werd aangepast (naar aanleiding van inspraakreacties en ten gevolge van nieuwe inzichten) en voor de noordelijke aansluiting varianten zijn voorgesteld. Tijdens de ter inzage legging werden door insprekers zowel voor omleiding als voor doortocht een aantal alternatieven voorgesteld. Het betrof zowel alternatieven m.b.t. de ligging, het lengteprofiel als het dwarsprofiel. Deze ingebrachte alternatieven zijn in de mate van relevantie op planniveau op vlak van mobiliteit en andere milieuaspecten geanalyseerd. Een aantal inspraakreacties hebben geleid tot een bijsturing van de tracés. De alternatieven die op basis van de haalbaarheidsstudie voor het omleidingtracé, op basis van de optimalisatiestudie voor het doortochttracé en uit de analyse van voorstellen uit de ter inzage legging zijn weerhouden, werden aan een verkeerskundig onderzoek onderworpen. In dit verkeerskundig onderzoek werd gebruik gemaakt van het verkeersmodel Provincie Limburg (macroscopisch toedelingsmodel). Uit voorgaande blijkt duidelijk dat, na afwerking van de kennisgeving, heel wat bijkomend onderzoek werd verricht i.f.v. het eigenlijke ontwerp van zowel doortocht als omleiding. Op basis hiervan werden (o.a. rekening houdend met opmerkingen die werden geformuleerd tijdens de terinzagelegging) planvarianten vastgelegd die in meer of mindere mate afwijken van de voorstellen uit de kennisgeving. Dit is typerend voor het proces van evaluerend ontwerpen.

Op basis van de resultaten van het voorgaande onderzoek werden in het planproces de basistracés vastgelegd voor omleiding en doortocht, evenals een beperkt aantal relevante varianten voor beide tracés. Deze basistracés evenals hun varianten zijn uiteindelijk onderworpen aan een volledige diepgaandere effectenGewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan 212_00384_00001 Noord-Zuidverbinding N74

24


analyse. Hierbij zijn in eerste instantie effecten van de abiotische disciplines (bodem, grondwater, oppervlaktewater, geluid en lucht) geanalyseerd. In tweede instantie zijn, mede op basis van de analyse van de abiotische disciplines, de effecten op de receptordisciplines (natuur, landschap en mens) in beeld gebracht. Varianten voor een zelfde tracé werden vergeleken met het relevante basisalternatief. In onderstaande figuur worden de basistracés gesitueerd.


25


4.3.3

Passende beoordeling

Het decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu bepaalt dat ieder plan of programma dat een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van een vogelrichtlijn-, habitatrichtlijn- of VENgebied of de aantasting van ecotopen – beschermd in het kader van het Vegetatiebesluit (23 juli 1998) – kan veroorzaken, onderworpen moet worden aan een passende beoordeling. De Passende beoordeling werd in het plan-MER opgenomen als een apart deel. In de Passende beoordeling worden de mogelijke effecten op de SBZ’s beschreven. De realisatie van het omleidingstracé zal, rekening houdend met enkele milderende maatregelen, geen significant negatieve effecten hebben op de instandhoudingsdoelstellingen voor de aangemelde habitats en soorten, de natuurlijke kenmerken van de SBZ’s en het Natura 2000 netwerk in zijn geheel. De milderende maatregelen, die bindend zijn, zijn de volgende: 

De realisatie van een fauna-passage ter hoogte van de Laambeek;



Het voorzien van hop-overs;



Principe “goed verlichten” toepassen;



Ecologische inrichting van de tunneldaken met voldoende afrastering en schermen in het open gedeelte tussen de tunnels;



Gebruik van milderende maatregelen (onderwaterbeton, retourbemaling, drains) waarbij de grondwaterstandsdaling niet hoger dan 5 cm mag bedragen.

Het voorzien van een ecoduct ter hoogte van het Kamp van Beverlo, het aanleggen van de weg op pijlers ter hoogte van de Mangelbeekvallei en het voorzien van geluidsschermen over de ganse lengte van het tracé zijn een aantal projectkenmerken die eveneens van noodzakelijk belang zijn voor het niet significant zijn van effecten van het omleidingstracé. Ook de milderende maatregelen die tijdens de aanlegfase ertoe moeten leiden dat er geen effecten zullen optreden ter hoogte van de grondwaterafhankelijke vegetaties dienen te worden in acht genomen.


26


4.3.4

Watertoets

In de watertoets in het kader van een RUP wordt nagegaan of er een mogelijk negatief effect is op het watersysteem. Dit omvat o.a. een toename van het risico tot overstroming, het wijzigen van grondwaterstromen en het ontstaan van (vis)migratieknelpunten. De benodigde informatie om de watertoets uit te kunnen voeren is opgenomen in een apart deel in het planMER. Het doortochttracé is deels gelegen binnen mogelijk overstromingsgevoelig gebied. Binnen zones die zeer gevoelig zijn voor grondwaterstroming worden geen ondergrondse constructies aangelegd. Het omleidingstracé is deels gelegen binnen mogelijk overstromingsgevoelig gebied en deels gelegen binnen (cartografisch gezien) effectief overstromingsgevoelig gebied. De overstromingen in deze effectief overstromingsgevoelige gebieden werden opgelost door de aanleg van een bufferbekken en de uitdieping van de Mangelbeek. Binnen zones die zeer gevoelig zijn voor grondwaterstroming worden geen ondergrondse constructies aangelegd. De randvoorwaarden om significant negatieve effecten te vermijden, zijn voor beide tracés: 

infiltratie- en bufferbekkens om versnelde afvoer naar het oppervlaktewatersysteem te vermijden;



streven naar maximale infiltratie vooraleer vertraagd af te voeren;



aanleg van de tunnels met technieken die geen grondwaterstandsdaling veroorzaken in grondwaterafhankelijke vegetaties;



gebruik van KWS-afscheiders;



voldoende grote, volgens de principes van natuurtechnische milieubouw uitgevoerde, kruisingen van waterlopen om vismigratieknelpunten en knelpunten bij migratie via de oever te vermijden.

Waar ze noodzakelijk worden geacht, zijn in het plan-MER op basis van de analyse milderende maatregelen voorgesteld. Afhankelijk van de detailleringgraad zijn de maatregelen op dit planniveau ( i.c. vooral deze die een ruimtelijke vertaling behoeven in het RUP) ofwel reeds concreet uitgewerkt, ofwel betreft het een formulering van randvoorwaarden waaraan de uitwerking op projectniveau moet voldoen. In een aantal gevallen betreft het een voorstel van bijkomend onderzoek op projectniveau. Waar relevant zijn maatregelen die vanuit een bepaalde invalshoek werden voorgesteld, vanuit de andere disciplines gescreend op verenigbaarheid. De resulterende effecten zijn, voor zowel de abiotische disciplines als voor de receptoren, samengevat in overzichtstabellen waarbij de effecten voor het doortochttracé en het omleidingstracé naast elkaar geplaatst worden.

4.3.5

Conclusies plan-MER

In het plan-MER werden twee tracés bestudeerd voor de aanleg van de noordzuidverbinding te HouthalenHelchteren : een doortochttracé en een omleidingstracé. Op basis van de milieubeoordeling kan geen éénduidige keuze gemaakt worden voor één van beide tracés. Beide tracés zijn haalbaar, op voorwaarde dat de milderende maatregelen die in het plan-MER zijn opgenomen gerealiseerd worden. De milderende maatregelen worden besproken in de milieuverklaring hieronder (hoofdstuk 8).


27


4.4

Veiligheidsrisicorapportage

Het advies van de Dienst Veiligheidsrapportage op de plenaire vergadering stelt duidelijk dat er geen ruimtelijk veiligheidsrapport dient opgemaakt te worden, op basis van volgende bevindingen: 

er zijn geen Seveso-inrichtingen aanwezig in het plangebied;



er zijn volgens de stedenbouwkundige voorschriften geen Seveso-inrichtingen mogelijk in het plangebied;



er is wel een lagedrempel Seveso-inrichting gesitueerd binnen een perimeter van 2 km rond het plangebied, maar op meer dan 500 meter van het plangebied, namelijk “Scholiers”, maar de nieuwe ontwikkeling zal de externe risico’s daarvan niet significant vergroten.

4.5

Zorgplicht op vlak van Onroerend Erfgoed

Het projectgebied overlapt een klein deel van de ankerplaats ‘Vijver- en heidegebied rond de bovenbeek van de Laambeek, Roosterbeek en Slangebeek’ die definitief werd aangeduid op 12 december 2013. In de omgeving van het plangebied komt er nog een definitief aangeduide ankerplaats voor, nl. ‘Vijvergebied tussen Laambeek en Slangebeek’. Het plangebied van voorliggend RUP is dus gelegen in of nabij een definitief goedgekeurde ankerplaats, zoals bedoeld in het decreet van 16 april 1996 betreffende de landschapszorg, gewijzigd bij decreet van 13 februari 2004, hoofdstuk IV – Behoud van erfgoedlandschappen. Het besluit van de Vlaamse Regering van 9 mei 2008 tot bepaling van nadere regels voor de zorgplicht betreffende definitief aangeduide ankerplaatsen en erfgoedlandschappen, dat uitvoering geeft aan artikel 26 en 29, §2 van genoemd decreet, is bijgevolg van toepassing. Een landschapszorgplichtnota zoals bedoeld in het uitvoeringsbesluit is opgenomen in bijlage.


28


4.6

Vervolgstudies voor de N74

Het plan-MER heeft in functie van voorliggend RUP op planniveau de effecten van het doortochttracé en het omleidingstracé bestudeerd. In de verdere studies zal het gekozen tracé dieper uitgewerkt worden en zullen de milderende maatregelen concreter gespecificeerd worden. Dit gebeurt in twee parallelle studies: 

het referentieontwerp;



het project-MER, waarin tevens de effecten voor de aanpassing van de doortocht (N715) in de kernen van Houthalen en Helchteren eveneens mee in beschouwing genomen worden.

Beide studies lopen parallel met elkaar en met de opmaak van het RUP. Het resultaat van deze twee interagerende studies is enerzijds een set van voorwaarden waar een ontwerp aan dient te voldoen en anderzijds een wegontwerp dat hier aan voldoet. De randvoorwaarden kunnen in bepaalde zones zo stringent zijn dat hier enkel aan voldaan kan worden door het referentieontwerp; in andere zones zullen dan weer meerdere mogelijkheden beschikbaar zijn voor de aannemer om het project uit te voeren. Omdat het project wordt uitgewerkt volgens een DBFM-contract (design, build, finance, maintain), zal er een uitgebreid bestek worden opgesteld. Dit bestek zal heel wat voorwaarden bevatten waaraan het project moet voldoen. Zo zullen de milderende maatregelen deel uitmaken van het project. ,…). Het is zeker niet zo dat een opdrachtnemer (ontwerper/aannemer) carte blanche krijgt op het volledige bouwterrein. Er zijn heel wat plannen die ter goedkeuring voorgelegd moeten worden aan de opdrachtgever, zoals een werfinrichtingsplan, bouwstromenplan, werfcirculatieplan,… welke steeds getoetst worden aan de eisen.


29


5 Beschrijving project : deelproject 1 “Weginfrastructuur Noord-Zuid verbinding”

5.1 5.1.1

Bestaande ruimtelijke structuur Ruimtelijke situering

Het tracédeel van de als primaire weg categorie I geselecteerde N74 dat is opgenomen in voorliggend RUP is gesitueerd op grondgebied van de gemeenten Hechtel-Eksel, Houthalen-Helchteren en Zonhoven. Het tracédeel heeft een lengte van ca. 11 km. Kaart 0: Situering plangebieden

5.1.2

Bestaande feitelijke toestand

De bestaande feitelijke toestand wordt weergegeven op: a Kaart 1: Bestaande feitelijke toestand: luchtfoto met aanduidingen

b

De nieuwe omleidingsweg zal door een aantal verschillende gebieden met eigen kenmerken lopen. Deze worden hier van noord naar zuid overlopen. Deelzone a: omgeving Helchteren-Noord:

c

Dit deelproject van het RUP, de weginfrastructuur, start in het noorden ter hoogte van de gemeentegrens tussen de gemeenten HechtelEksel en Houthalen-Helchteren, meer bepaald op de plek waar de omleidingsweg aansluit op het reeds als primaire weg I gerealiseerde

d e

f deel van de N74. Het betreft tevens de zone waar de overgang wordt gemaakt tussen de primaire omleidingsweg N74 en de in de toekomst als lokale weg functionerende N715 (doortocht door Houthalen en Helchteren). Tussen de gemeentegrens en de Kievitwijk (Houthalen-Helchteren) vormt de huidige N715 de grens tussen een ecologisch waardevol militair domein aan de westzijde van de N715 en een opeenvolging van landbouwgebied, natuurgebied en KMO-zone aan de oostzijde. Het militair domein is een actief oefenterrein en bestaat uit droge en natte heide, afgewisseld met duinen en bossen. De KMO-zone ten oosten van de N715 bevat een sterk gemengd gebruik gaande van ruimte-intensieve activiteiten (gronden afbraakwerken, schroothandel, betonwaren) tot (grootschalige) kleinhandelszaken (Colruyt en Dreamland). Verder oostwaarts bevindt zich het recreatiegebied Molenheide, met onder meer een wild- en wandelpark. De landbouwgebieden ten noorden van de KMO-zone sluiten aan op de grote oostelijk gelegen landbouwzone te Peer.


30


Deelzone b: omgeving Helchterenbos-kleinschalig landbouwgebied Helchteren:

Ten zuiden van de KMO-zone buigt de geplande N74 naar het westen af. Dit gebied wordt gestructureerd door een zuidwest-gericht valleitje (Broekbeek) met aan weerszijden een droge hoger gelegen zone. Het valleigebied bestaat uit een mengeling van natte bosjes en agrarisch kleinschalig landgebruik. Het landgebruik bestaat hier voornamelijk uit extensief beheerde graslanden. In deze vallei ligt tevens een oude spoorlijn die momenteel gedeeltelijk in gebruik is als fietspad. Deze zone kan getypeerd worden als een vochtige vallei, gelegen tussen twee droge zandige randzones van het Kempisch plateau. Ten oosten van de vallei ligt de kern van Helchteren, met als meest noordelijke uitloper de Kievitwijk. Ten westen van de vallei ligt een droog bosgebied. De bebossing bestaat hier uit zowel naald- als loofbossen. Binnen dit bosgebied zijn het domein Hoeverheide en het Remo-stort gelegen. Deelzone c: omgeving Lillo:

Ten zuiden van het droge bosgebied ligt de vallei van de Mangelbeek. Ter hoogte van de kruising van de Mangelbeekvallei door de (geplande) N74 mondt de Broekbeek uit in de Mangelbeek. Hier is ook de meest noordoostelijke uitloper van de woonkern Lillo gelegen. De woonkern Lillo bestaat voornamelijk uit open en halfopen bebouwing die zich ontwikkeld heeft langsheen de Lillosteenweg. De kern vormt een ruimtelijk geheel met Voort (Zolder). De vallei van de Mangelbeek zelf is een lager gelegen vochtig gebied, gekenmerkt door een afwisseling van percelen met vochtige bosjes (zgn. broekbossen) en percelen die in gebruik zijn als vochtig grasland. Sporadisch komt een grasland voor dat is omgezet naar akker. Dit levert een half-open, halfgesloten landschapsbeeld op. De perceelstructuur in deze vallei is zeer fijnmazig en georiënteerd op de loop van de Mangelbeek (NW-ZO). Ten noorden van de samenvloeiing van de twee beken is een klein landbouwgebied gelegen, waarvan het landgebruik voornamelijk uit extensief grasland en ruigten bestaat. Ten zuiden van de samenvloeiing van de twee beken is het valleigebied van de Mangelbeek en de Echelbeek/Winterbeek gelegen. De natte, laagst gelegen zones van deze vallei zijn tegen de hoger gelegen kern van Houthalen gelegen. Hier komen ecologisch waardevolle natte bossen voor. De iets drogere zone tegen de kern van Lillo heeft een meer agrarisch gebruik met een afwisseling van akkers, graslanden en bosjes. Het eerder vermelde fietspad (oude spoorlijn) volgt in deze zone de natste valleidelen, parallel aan de woonkern van Houthalen. Deelzone d: omgeving De Standaard:

In het zuidwesten van de kern van Houthalen ligt de woonwijk De Standaard. Deze woonwijk wordt aan de westzijde begrensd door het eerder vermelde fietspad (gedeeltelijk op de voormalige spoorwegbedding) en een actieve spoorlijn (spoorlijn 15) die de verbinding maakt tussen Hasselt en Geel. Deze spoorlijn buigt ter hoogte van De Standaard af in westelijke richting. In de spie gelegen tussen de voormalige spoorwegbedding (nu fietspad) en de nog actieve spoorlijn ligt een restgebied dat thans is ingenomen door vochtig bosstruweel. Ten westen van deze spoorlijn is een natuurgebied gelegen met voornamelijk natte waardevolle bossen. Ten zuiden van de wijk De Standaard is het regionale bedrijventerrein Centrum-Zuid gelegen. Het bedrijventerrein bevindt zich op de vroegere mijnsite en ligt hoger dan de directe omgeving. Op het terrein zijn zowel grote bedrijven als kleine KMO’s gevestigd. Tussen het opgehoogde terrein en de Koetsstraat bevindt zich een moerassige zone. Hier hebben zich nog geen bedrijven gevestigd door de reservatiezone van het gewestplan.


31


Deelzone e: omgeving E314

Ten zuiden van het industriegebied Centrum-Zuid bevindt zich de hoofdweg E314/A2. Deze vormt de grens tussen de industriële activiteiten op de voormalige mijnsite ten noorden van de E314/A2 en het natuurgebied Kolveren ten zuiden van de E314/A2. Zuidoostelijk van het industrieterrein Centrum-Zuid kruisen de huidige N74 en de E314. Hier bevindt zich het open afrittencomplex 29, gelegen in een groene omgeving. Net ten noorden van het open afrittencomplex, aan de oprit richting Antwerpen is een carpoolparking aangelegd. Ten zuidwesten van het complex ligt het natuurreservaat Kolveren. Dit gebied ligt in de vallei van de Laambeek die hier parallel aan de E314 westwaarts stroomt. Het gebied Kolveren is een nog relatief open gebied, waarvan de landbouwgronden voornamelijk in gebruik zijn als permanent grasland. Het gebied is rijk aan kleine landschapselementen en heeft ook binnen de natuurlijke structuur een belangrijke rol; op een ruimer schaalniveau verbindt het de natuurgebieden De Teut en de Geelberg. In de kern van het natuurgebied zijn natte moerasbossen gelegen. Deelzone f: omgeving Zonhoven

Het gebied Kolveren/Ten Eikenen ten zuiden van de E314 (grondgebied Zonhoven) is een nog relatief open gebied langsheen de Laambeek, waarvan de landbouwgronden voornamelijk in gebruik zijn als permanent grasland. Het gebied is rijk aan kleine landschapselementen en heeft ook binnen de natuurlijke structuur een belangrijke verbindende rol tussen de natuurgebieden De Teut en de Geelberg. Een groot deel van het gebied is in beheer als natuurgebied. Verder zuidelijk vormt zich de overgang tussen het landbouwgebied en de woonkern van Zonhoven. Het gebied Kolveren-Berkenen bestaat uit een aaneenschakeling van woonlinten en gehuchten in een kleinschalig ruraal landschap dat de overgang vormt tussen de bebouwde zone ten zuiden en het landschappelijk waardevol landbouwgebied ten noorden. Ten zuiden van de oude spoorlijn begint de eigenlijke kern van Zonhoven.

5.1.3

Bestaande juridische toestand deelproject 1 “Weginfrastructuur Noord-Zuid verbinding”

De bestaande juridische toestand wordt weergegeven op de volgende kaarten. De relevante juridische elementen worden aangehaald in de onderstaande tabellen. Kaart 2: Bestaande juridische toestand: gewestplan, gewestplanwijzigingen en ruimtelijke uitvoeringsplannen Kaart 3: Bestaande juridische toestand: andere plannen


32


Tabel 1.

Bestaande juridische toestand

Plan

Naam

Gewestplan

Hasselt - Genk (KB 03-04-1979) gewijzigd bij BVR van 09-07-1996. Het plangebied is gelegen in de volgende gewestplanbestemmingen: -

Agrarisch gebied

-

Landschappelijk waardevol agrarisch gebied

-

Natuurgebied

-

Gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut

-

Militair domein

-

Bufferzone

-

Industriegebied

-

Woongebied met landelijk karakter

-

Woongebied

-

Bestaande spoorwegen

-

Bestaande hoofdverkeersweg

-

Bestaande snelverkeersweg

-

Aan te leggen snelverkeersweg

-

Reservatiestrook

-

Bestaande hoogspanningsleidingen

Neerpelt-Bree (KB 22-03- 1978). Het plangebied is gelegen in de volgende gewestplanbestemmingen: -

Agrarisch gebied

-

Natuurgebied

-

Bestaande snelverkeersweg

-

Aan te leggen snelverkeersweg

-

Reservatiestrook

-

Bestaande hoogspanningsleidingen

Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen

Geen

Provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen

Geen

Gemeentelijke plannen van aanleg of ruimtelijke uitvoeringsplannen

-

Sectoraal BPA zonevreemde bedrijven, ‘gereedschapsmakerij Melotte nv’ in de gemeente Zonhoven

-

Gemeentelijk RUP ‘Bergbeemden’ in de gemeente HouthalenHelchteren

Verkavelingsvergunning

Geen

Beschermde monumenten

Geen

Beschermde dorpsgezichten

Geen

Beschermde landschappen

Geen

Ankerplaatsen

‘Vijver-

en heidegebied rond de bovenbeek

van de Laambeek,

Roosterbeek en Slanghebeek’, BVR 12/12/2013. Vogelrichtlijngebieden (SBZ-V)

-

Militair domein en de vallei van de Zwarte Beek (SBV-

Z_BE2218311) -

Houthalen-Helchteren, Meeuwen-Gruitrode en Peer (SBZ-

V_BE2220313) Habitatrichtlijngebieden (SBZ-H)

-

Vallei- en brongebied van de Zwarte Beek, Bolisserbeek en Dommel met heide en vengebieden (SBZ-H_BE2200029)

-

Mangelbeek en heide- en vengebieden en Gruitrode (SBZ- H_BE2200030)

-

Valleien van de Laambeek, Zonderikbeek, Slangebeek en Roosterbeek met vijvergebieden (SBZ-H_ BE2200031).

Ramsargebieden

Geen

Gebieden van het duinendecreet

Geen

Gebieden van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN)

- De Mangel- en Winterbeek (GEN)

tussen Houthalen

- Het Vijvergebied Midden-Limburg (GEN)


33


Plan

Naam

- De Teut-Tenhaagdoornheide (GEN) - De Helderbeek-Hokselaar (GEN) - De Terril Heusden-Zolder (GENO) Vlaamse of erkende natuurreservaten

Vlaams Natuurreservaat Laambeekvallei: deelgebied Kolveren op het grondgebied Zonhoven en deelgebied Laambroekvijvers op het grondgebied Houthalen-Helchteren.

Bosreservaten

/

Beschermingszones grondwaterwinning

/

Bevaarbare waterlopen

/

Onbevaarbare waterlopen

- Mangelbeek (2e categorie) -

Broekbeek, Echelbeek-Winterbeek, Laambeek, Hoevereindebeek, Vossegracht (3e categorie)

Gewestwegen

N74, N715, E314/A2, N719

Provinciewegen

/

Spoorwegen

- Lijn 15. Deze spoorlijn verbindt Hasselt met Geel via Mol en heeft stopplaatsen te Heus- den, Beringen en Leopoldsburg. Op deze lijn is een uurfrequentie in beide richtingen aanwezig. In het plangebied bestaat deze lijn uit een enkelspoor. - De zaten van lijn 18 zijn nog aanwezig. Deze lijn liep in het zuiden van Houthalen richting Genk. In het noorden takte deze lijn t.h.v. Houthalen af van lijn 15 richting Overpelt. De verlaten spoorwegzaten zijn in gebruik als onderdeel van toeristisch fietsroutenetwerk.



De Provincie Limburg heeft in de actualisatie van haar structuurplan volgende opties opgenomen: na een beslissing van de provincieraad kunnen bijkomende selecties van secundaire wegen worden toegevoegd. Afgestemd op het ontwikkelingsprofiel van N74, worden alternatieven voor de ontsluiting van het bedrijventerrein (mijnterrein) De Schacht van Heusden-Zolder met een secundaire weg onderzocht. Bijkomend kan, omwille van de keuze voor omleidingstracé van N74, tevens de mogelijkheid tot een ontsluiting met een secundaire weg voor het bedrijventerrein Europark te Houthalen worden onderzocht. (M.b.t. tot de ontsluiting van het bedrijventerrein De Schacht werd er door de provincie een planMER opgestart, maar de eerste kennisgevingsnota werd onvolledig verklaard o.a. omwille van de inmiddels achterhaalde planningscontext betreffende de Noord-zuidverbinding. In de zitting van 2010-05-06 besliste de deputatie om deze opdracht te schorsen in afwachting van de verdere procedures m.b.t. de N74, o.a. voor een betere afstemming).



In de omgeving van het plangebied zijn een aantal (voorstellen van) ankerplaatsen en relictzones aanwezig  (voorstellen van) ankerplaatsen “heidegebied rond Laambeek, Roosterbeek en Slangebeek” en “heide- en stuifzandcomplex van Hechtel-Helchteren met vallei van de Zwarte beek (boven- loop)”;  relictzoneassociaties “Bossen en heide van Midden-Limburg”, “Kamp van Beverlo”, “Boven- loop van de Zwarte Beek” en ”Militair domein Koersel-Hechtel”;  puntenassociatie “Genaderse molen, Molen van Terhaagdoorn”;  lijnrelictenassociaties “ontsluitingsstructuur Hechtel, Zwarte beek en Winterbeek” en “Stalse molen”.



Op 12 december 2008 heeft de Vlaamse regering een beslissing genomen over de herbevestiging van de agrarische gebieden en over het programma van uitvoering in het kader van de ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos voor de buitengebiedregio ‘Limburgse Kempen en Maasland’ (zie § 2.2.4). Er is geen herbevestiging gebeurd van agrarisch gebied dat wordt herbestemd middels voorliggend deelplan.


34


5.2 5.2.1

Visie en krachtlijnen Algemene visie en uitgangspunten

Zoals hoger reeds aangegeven1 is de N74 tussen de E314 en Nederland in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen bindend geselecteerd als een primaire weg type I, nodig om het net van hoofdwegen te complementeren. De N74 vormt als primaire weg I een tussenschakel in de maas van het hoofdwegennet tussen de E313, E314, E25 en E34. De N74 vormt hierbij een verbinding tussen de E314 (te Houthalen) en de E34 (te Eindhoven). Het RSV stelt dat gezien het primeren van de gewestelijke verbindingsfunctie op de primaire wegen I alle mogelijke maatregelen en ingrepen moeten worden doorgevoerd die deze functie kunnen optimaliseren, waaronder ook de mogelijkheid voor nieuwe tracés en omleidingen om doorstroming te optimaliseren wordt genoemd. De huidige Noord-Zuid verbinding verloopt momenteel via de doortocht doorheen de kernen van Houthalen en Helchteren. Dit doorgaand verkeer heeft een zware impact op de leefbaarheid van beide kernen. De barrièrewerking van deze doortocht belemmert een kwaliteitsvolle inrichting van het centrumweefsel. De hoge verkeersintensiteit legt bovendien een zware hypotheek op de verkeersveiligheid en – leefbaarheid, onder meer omdat er geen scheiding is tussen doorgaand en lokaal verkeer. Er dienen derhalve ingrepen te gebeuren teneinde de verbinding effectief als een primaire weg type I te laten functioneren zonder een hypotheek te leggen op de verkeersveiligheid- en leefbaarheid van Houthalen en Helchteren. Zoals aangegeven en onderzocht in het kader van het Plan-MER en andere studies, zijn er daartoe twee mogelijkheden: een doortochttracé (met tunnels ter hoogte van Houthalen en Helchteren) of een omleidingstracé. Het herwerkte Plan-MER concludeert over deze twee mogelijkheden als volgt : “Op basis van de milieubeoordeling kan geen eenduidige keuze gemaakt worden voor één van beide tracés. Beide tracés zijn haalbaar, op voorwaarde dat de milderende maatregelen die in dit plan-MER zijn opgenomen, gerealiseerd worden”. Deze conclusie is niet van aard om de Vlaamse Regering ertoe te brengen haar eerder uitgesproken voorkeur voor het omleidingsscenario te herzien. Die voorkeur vindt – zoals in de inleiding van deze nota is aangegeven- haar basis in socio-economische motieven, zoals het belang van de kernen van Houthalen en Helchteren, waarin de ‘downgrade‘ van de huidige N74 tal van kansen biedt. De ruimte die vrij komt in de huidige doortocht kan aangewend worden voor het realiseren van volgende ruimtelijke doelstellingen: 

de herinrichting naar een lokale weg met potenties voor andere vervoerswijzen;



de herinrichting van openbare ruimten als drager voor de verbinding van de oostelijke en westelijke dorpskernen;



de mogelijkheden naar inbreiding en het herstellen van het centrumweefsel ter versterking van de kernen van Houthalen en Helchteren.

De keuze voor een omleidingstracé impliceert anderzijds een doorsnijding van open ruimte en natuur; uit het plan-MER is evenwel gebleken dat de effecten van het omleidingstracé op natuur gemilderd kunnen (en zullen) worden.

1

Zie §2.1 Relatie met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen


35


N74 als primaire weg type I

Dit deel van het GRUP heeft als doel de realisatie van een primaire weg type I mogelijk te maken tussen het open afrittencomplex 29 op de hoofdweg E313/A2 en het reeds als primaire weg I ingerichte deel van de N74 ten noorden van Helchteren. De Noord-Zuid verbinding dient haar functie als primaire weg type I te vervullen. Het gaat dan in eerste instantie om een verbindingsfunctie op Vlaams niveau, in dit geval tussen Eindhoven en de hoofdweg E314/A2 ter hoogte van Houthalen-Helchteren. Vermits de ‘maas’ gevormd door de hoofdwegen E313, E314, E25 en E34 te groot is (te grote omrijdafstanden), dient de N74 in feite een ‘maasverkleining’ te realiseren, die functioneert op gewestelijk niveau. In tweede instantie moeten primaire wegen I een verzamelfunctie vervullen op Vlaams niveau. Limburgse Noord-Zuid verbinding

De weg functioneert als drager van de relatie tussen de stedelijke gebieden en de economische knooppunten in het noorden van de provincie Limburg met deze in het centrum van de provincie. Zo verloopt de historische relatie tussen de kleinstedelijke gebieden Lommel en Overpelt-Neerpelt en het regionaalstedelijk gebied Hasselt-Genk hoofdzakelijk via de N74 (zowel het primaire I- als het primaire II-deel). Bovenlokale, doorgaande bewegingen primeren

Een strikte scheiding tussen lokale verkeersstromen en bovenlokale, doorgaande bewegingen wordt nagestreefd. Regionaal doorgaand verkeer op het lokale wegennet wordt vermeden door onder meer een voldoende vlotte aansluiting op de primaire weg ter hoogte van strategisch gelegen knooppunten. Doorstroming is geen prioriteit op het lokale systeem, wel op de primaire weg I. Aangezien de gewestelijke verbindingsfunctie primeert, wordt het aantal aansluitingen met het onderliggende wegennet beperkt gehouden. Hierdoor zal een opsplitsing gebeuren tussen het lokale verkeer dat het doortochttracé, N715, zal volgen en het doorgaand verkeer dat de omleidingsweg zal volgen. Uit het plan-MER blijkt dat 3/4de van het huidige verkeer op de Noord-Zuid ter hoogte van Houthalen-Helchteren als doorgaand aanzien kan worden. Dit houdt in dat 1/4e van het huidige verkeer door de doortocht zou kiezen, terwijl de rest de omleiding neemt. Overeenkomstig de visie geformuleerd in het provinciaal ruimtelijk structuurplan verloopt de ontsluiting van het regionaal bedrijventerrein De Schacht (Heusden-Zolder) naar het bovenlokale wegennet via de secundaire weg N719. In overeenstemming met de wegenhiërarchie sluit deze secundaire weg aan op de primaire weg N74, die op zijn beurt aansluiting geeft op de hoofdweg E314. Het zuidelijke deel van de N74 binnen het plangebied, het gedeelte ten zuiden van de E34, is geselecteerd als een primaire wegverbinding, type II. Hier heeft de N74 dus een andere functie dan ten noorden van de E34. Primaire wegen II zijn wegen die een verzamelfunctie hebben voor gebieden en/of concentraties van activiteiten van gewestelijk belang. Dit wegsegment heeft dus geen verbindende of doorgaande functie.


36


Bewaken leefbaarheid

Door het scheiden van de verschillende verkeersstromen, waarbij enkel het lokale verkeer door de kernen van Houthalen en Helchteren behouden blijft, zal de leefbaarheid in beide kernen sterk verbeteren. De nodige verkeer remmende maatregelen op de N715 enerzijds en het bewaken van de doorstroming op de N74 moeten deze verkeersscheiding bewerkstelligen. Anderzijds is de leefbaarheid in de wijken langsheen het nieuwe tracé een belangrijk aandachtspunt. Voldoende ruimte dient voorzien voor het realiseren van de nodige milderende maatregelen als landschappelijk ingeklede geluidsbuffering. Het zuidelijke gedeelte van de N74 (ten zuiden van de E34) dient ook anders ingericht te worden, gezien de N74 hier een andere functie vervult. Deze alternatieve weginrichting moet ervoor zorgen dat dit gedeelte van de N74 niet gebruikt wordt voor doorgaande bewegingen over langere afstanden. Hiervoor moeten de hoofd- en primaire wegen gebruikt worden. Barrières door de aanleg van nieuwe weginfrastructuur vermijden of milderen

Langzaam verkeersrelaties De aanwezige langzaam verkeersrelaties worden maximaal behouden om een maximale oversteekbaarheid van de primaire weg te bereiken. De N74 mag in geen geval de onderlinge bereikbaarheid en de ruimtelijke binding tussen de verschillende kernen onderling in het gedrang brengen. Minimaal dienen de volgende functionele voetgangers- en fietsrelaties gegarandeerd worden: 

fietsverbinding tussen Hechtel en Helchteren;



mispad: fietsen voetgangersverbinding tussen Lillo en Motmansstraat (De Standaard);



fietsverbinding tussen de Standaard en Voort langsheen de bestaande spoorlijn;



fietspad Tramroute;



Loerstraat.

Waar ongelijkvloerse kruisingen met bestaande wegen noodzakelijk zijn, moet getracht worden om het lengteprofiel van deze bestaande wegen te behouden. Landschappelijke en ecologische relaties Houthalen-Helchteren en de omliggende gemeenten bezitten een aantal gebieden met uitzonderlijke natuurwaarden en zijn dooraderd door natuurverbindingen tussen deze gebieden. De landschappelijke en ecologische kwaliteiten van de omgeving worden maximaal behouden en verbeterd. Daartoe wordt de weg niet alleen zo goed mogelijk ingepast maar worden ook het tracé en de uitvoering van de weg voor zover mogelijk aangepast om een zo klein mogelijke directe impact te hebben op waardevolle landschappen en natuurwaarden. Op vlak van landschappelijke en ecologische inpassing dient specifieke aandacht te worden besteed aan: 

de realisatie van een ecoduct over de N74 ter hoogte van de huidige KMO-zone om de realisatie van een ecologische verbinding tussen het militair domein Meeuwen en het militair domein Leopoldsburg niet te hypothekeren (cf. s-IHD rapporten 24 en 25);



de realisatie van een tunnel ter hoogte van het Kraanbergbos;



de realisatie van een viaduct ter hoogte van Lillo, zowel in functie van het vrijwaren van de Mangelbeekvallei als het vrijwaren van de lokale wegverbindingen Lillosteenweg en Guldensporenlaan.


37


5.2.2

Krachtlijnen voor de ruimtelijke ontwikkeling

De bespreking van de concrete uitwerking geeft een beeld van hoe het uit te voeren project er in grote lijnen uit zal zien. Deelzone a: uitwisselingscomplex N74-N715 Helchteren-Noord

Afbakening Deze deelzone begint ter hoogte van de gemeentegrens tussen Hechtel-Eksel en Houthalen-Helchteren en loopt tot de huidige kruising van de N715 met de voormalige spoorlijn (thans fietspad). Ruimtelijke principes Uitwisselingscomplex in functie van een lokale ontsluiting voor Helchteren en Hechtel en als ontsluiting voor het Remostort. Binnen deze deelzone ten noorden van Helchteren wordt een uitwisselingscomplex aangelegd voor de uitwisseling van verkeer tussen de primaire omleidingsweg N74 en de (toekomstige) lokale weg N715. Dit complex wordt in de huidige KMO-zone zo zuidelijk mogelijk gelegd. De inplanting van het complex vloeit voort uit de keuze om het ecologisch zeer waardevolle militaire domein maximaal te vrijwaren. Dit leidt tot het opheffen van de KMO-zone (zie deelproject 3). Ook de ontsluiting van het Remostort gebeurt via een rechtstreekse aantakking op de N715 ten zuiden van dit complex. Tijdens de aanleg van de weg kan de KMO zone in gebruik genomen worden als werflocatie. Na afloop van de werken worden de delen van de zone gelegen buiten de infrastructuur (zowel planologisch als fysiek) omgevormd naar natuur. Door de aanleg van de nieuwe N74 zal een deel van de huidige wegzate van de N715 zijn functie als weg voor autoverkeer verliezen; dit wegdeel wordt vervangen door een brandweg. Het langzame verkeer wordt gebundeld met de parallelle aantakking van de N715 naar het complex. Parallel aan de nieuwe N74 wordt ook een nieuwe lokale weg aangelegd die deze functie zal overnemen en aantakt op het uitwisselingscomplex. Via deze lokale weg (over de N74) blijft de autoverbinding tussen Helchteren en Hechtel gegarandeerd. De ongelijkgrondse kruising van de toekomstige N74 met de N715 gebeurt aan het uitwisselingscomplex. Deze ongelijkvloerse kruising kan niet gebeuren via een ondertunneling. Uit het milieuonderzoek blijkt de grondwaterspiegel heel belangrijk en is het daarom niet mogelijk om delen van dit complex te ondertunnelen. De weg zal zo laag als mogelijk ingepland worden, zonder verstoring aan de grondwatertafel te veroorzaken. De Heikantdreef zal via een parallelweg ten oosten van de N74 aantakken op Bungalowpark. Deze sluit aan op de N715 en de N715 op zijn beurt geeft toegang tot het uitwisselingscomplex op de N74.


38


Fietsverbinding tussen Helchteren en Hechtel maximaal gescheiden van autoverkeer. De bestaande verbinding via de N715 voor lokaal verkeer wordt plaatselijk aangepast via het nieuw uitwisselingscomplex. Ook voor fietsverkeer moet de verbinding tussen Houthalen en Hechtel bewaard blijven. Uitgangspunt is dat de fietsverbinding zo veel als mogelijk gescheiden wordt van het autoverkeer; er wordt dan ook niet getracht de fietsverbinding te bundelen met de lokale weg. Twee opties worden verder onderzocht: ofwel wordt het bestaande tracé van de N715 maximaal gevolgd en wordt een afzonderlijke fietsbrug over de N715 gerealiseerd ofwel wordt de fietsverbinding plaatselijk omgeleid om via het tunneldak van het eerste tunnelsegment de N74 te kruisen en vervolgens terug aan te takken op de wegzate van de bestaande N715. Beide opties impliceren dat de bestaande wegzate van de N715 wordt afgebouwd naar een fietspad. Dit noordelijke ecoduct zal ook over de lokale weg en het fietspad aangelegd worden, maar niet over de verlaten spoorweg. Indien later de verlaten spoorweg opnieuw in gebruik zou worden genomen, zal de barrièrewerking hiervan in dat kader dienen te worden geremedieerd.

Deelzone b: tunnelzone Hoeverheide

Afbakening Deze zone loopt van de huidige kruising van de N715 en de oude spoorlijn (thans fietspad) tot aan de zuidrand van het beboste duinengebied. Ca. 2,5 km Ruimtelijke principes Een gesegmenteerde tunnel uit twee delen De geplande N74 loopt voor het overgrote deel van deze deelzone buiten de vallei van de Broekbeek/Grote Winterbeek. Hierbij loopt de weg door een bebost natuurgebied. Om de impact van de weg op de omgeving te beperken zal de N74 in deze deelzone op twee locaties in tunnel worden aangelegd. Het meest noordelijke tunnelsegement ‘Hoeverheide’ is korter dan het zuidelijke tunnelsegment ‘Kraanberg’. Tussen beide tunnelsegmenten wordt de weg verdiept in open sleuf aangelegd. De keuze voor een tunnel die bestaat uit twee delen met daartussen een open gedeelte in plaats van één aangesloten lange tunnel is in hoofdzaak ingegeven vanuit technische veiligheidsrandvoorwaarden die verbonden zijn aan de bouw van een lange tunnel.


39


Inzake technisch dwarsprofiel wordt voor de tunnel minstens uitgegaan van twee naastliggende kokers waarbinnen het basisprofiel van de rijbanen (2x2 rijstroken) continue doorlopen. Het ruimtebeslag voor pechstroken wordt maximaal beperkt. Met betrekking tot de diepteligging van de tunnels wordt omwille van de positie van de grondwatertafel geopteerd voor een gedeeltelijke ingraving met creatie van een nieuw maaiveldniveau. Inzake geluidsmildering moet in het open gedeelte gewerkt worden met een landschappelijk verantwoorde geluidswering. Landschapsherstel op de gesloten tunnelsegmenten Het nieuwe maaiveldniveau moet op zo’n manier gerealiseerd worden dat wordt ingespeeld op de landschappelijke context van landduinen, heidegebieden en bospartijen. Uitgangspunt is dat het tunneldak afgewerkt wordt volgens de landschappelijke eigenheid van het gebied. Dit betekent een zacht glooiend herstel van het maaiveld dat aansluit op de topografie van de omgeving. Op dit tunneldak zal geen heraanplant gebeuren met bomen maar zal een beheer gevoerd worden voor herstel van een heidelandschap. Om de lichte glooiingen (flauw talud) te kunnen voorzien en de aansluiting op het bestaande landschap zorgvuldig te kunnen realiseren is in het RUP een ruime zone voor landschappelijke inpassing aangegeven. Ter hoogte van het tunnelsegment Hoeverheide zal aandacht gaan naar het herstel van het orthogonale patroon, dat tevens de basis vormt voor een recreatief wandelnetwerk. De recreatieve verbinding via de Loerstraat wordt verordenend opgenomen in het plan. Op het verordend grafisch plan is aangegeven welke delen van beide segmenten minstens ondertunneld worden.


40


Deelzone c: Mangelbeekvallei-Lillo

Afbakening Deze zone loopt van aan de zuidrand van het beboste duinengebied (grosso modo ter hoogte van de Vijeindestraat) tot aan het talud van de voormalige trambedding ter hoogte van de wijk De Standaard. Ruimtelijke principes Broekbeekvallei, Lillosteenweg en Mangelbeekvallei vrijwaren door realisatie van de N74 op viaduct Bij de aanleg van de N74 wordt gestreefd naar het vermijden van barrièrewerking van de infrastructurele ingreep op het onderliggende waternetwerk en wegennet en de talrijke functies waarvan ze drager zijn. Daarom wordt de N74 ter hoogte van de kruising met de Broekbeek, de Mangelbeek, de Lillosteenweg en de Guldensporenlaan op viaduct gerealiseerd. Het viaduct zal – in lengteprofiel – ongeveer 400m lang zijn en kan grosso modo in drie delen worden opgedeeld: 1. Een noordelijk deel dat de overgang maakt tussen het tunnelsegment ‘Kraanberg’ en het eigenlijke viaduct; dit gedeelte wordt in een lichte ophoging aangelegd. Uitgangspunt is dat de vallei van de Broekbeek zo maximaal mogelijk onder het viaduct kan blijven doorlopen. 2.

Een centraal deel dat de oostelijke uitloper van de woonkern Lillo kruist ter hoogte van de rotonde aan de Lillosteenweg, de Helzoldstraat en de Guldensporenlaan. Om de bestaande functionele relaties van de Lillosteenweg en de continuïteit van de ecologisch waardevolle valleigebieden van de Broekbeek en de Mangelbeek te vrijwaren wordt de N74 hier op viaduct gerealiseerd. Een tunnel is op deze locatie niet mogelijk omwille van de grondwatertafel. Onderzoek in het kader van het plan-MER bracht naar voor dat de vallei van de Mangelbeek en de Broekbeek enkel door middel van een brug/viaduct gekruist kan worden. In de stedenbouwkundige voorschriften worden de ruimtelijk vertaalbare milderende maatregelen zoveel als mogelijk gefaciliteerd. In het project-MER zullen deze verder geoptimaliseerd en uitgewerkt worden.

3.

Een zuidelijk deel dat de overgang maakt van viaduct naar weg in ongelijkvloerse uitvoering ter hoogte van de wijk De Standaard. Het vrijwaren van de Mangelbeekvallei is hier een belangrijk uitgangspunt.


41


Landschappelijke samenhang en landschapsbeeld van het valleisysteem zoveel als mogelijk bewaren De aanleg van de N74 doorheen dit deelgebied heeft als gevolg dat een ruimtelijk en landschappelijk samenhangend valleigebied wordt doorsneden en vanuit ruimtelijk oogpunt opgedeeld wordt in twee delen. Doel is om deze impact tot een minimum te beperken en de weg zo in te passen dat de bestaande landschappelijke structuur kan doorlopen op de wegbermen. Het patroon van open weilandpercelen afgewisseld met beboste percelen is richtinggevend voor deze inpassing. Het is wenselijk dat de inheemse opgaande begroeiing tot aan het wegtracé doorloopt. De weginfrastructuur zelf (weg + wegtalud) mag vanuit het omliggende landschap zo weinig mogelijk het beeld bepalen. Restanten van percelen zullen ingezet worden ter optimalisatie en vervollediging van een zo natuurlijk mogelijk ogende visuele buffer en inpassing in dit halfopen landschap teneinde een harmonische landschappelijke inpassing te bewerkstelligen.

Behoud van het Mispad als functionele verbinding tussen Lillo en wijk Motmansstraat Het behoud van het Mispad als verbinding voor fietsers en voetgangers tussen Lillo en de wijk Motmansstraat (Standaard) is essentieel voor het functioneren van beide woonentiteiten. Daarom zal ter hoogte van het Mispad een onderdoorgang behouden blijven. Deze onderdoorgang zal ook voldoende ruim ontworpen worden – rekening houdend met belevingswaarde vanuit de fietser of wandelaar – zodat het een aangename doorgang blijft en meer is dan het louter in stand houden van een functionele relatie. Wat betreft de langzaam verkeersinfrastructuur gaat daarnaast tevens aandacht naar de langzaam verkeersverbinding van de Vijfeindestraat. In de mate van het mogelijke dient deze verbinding – al dan niet op een gewijzigde locatie – behouden worden.

Continuïteit Echelbeek vrijwaren De N74 zal ter hoogte van de Echelbeek ofwel op talud ofwel op pijlers worden aangelegd. In geval van de aanleg op talud zullen voorzieningen getroffen om de continuïteit en het meanderende verloop van de Echelbeek onder de N74 maximaal te garanderen.


42


Deelzone d: spoorwegkruising en verknoping Centrum-Zuid

Afbakening Deze zone loopt van aan het talud van de voormalige spoorbedding ter hoogte van de wijk De Standaard langsheen het industrieterrein Centrum-Zuid tot aan de A2/E314. Ruimtelijke principes De N74 wordt in deze zone volledig ongelijkgronds aangelegd. Hierdoor kan de spoorlijn 15 Hasselt-Geel gekruist worden. Een compacte en controleerbare knoop als ontsluiting voor het bedrijventerrein Centrum-Zuid In deze deelzone is de ontsluiting van het bedrijventerrein Centrum-Zuid voorzien. Het nieuwe open afrittencomplex is een ongelijkvloerse uitwisseling waarbij de N74 verhoogd aangelegd wordt. Via hetzelfde open afrittencomplex kan de geplande secundaire weg ter ontsluiting van het bedrijventerrein De Schacht (te Heusden-Zolder) aantakken op de primaire Noord- Zuid verbinding N74. Het open afrittencomplex wordt zodanig ontworpen dat deze opties niet gehypothekeerd worden. Vanuit landschappelijk oogpunt is het uitgangspunt een compacte knoop. Verkeerstechnisch moet de knoop overzichtelijk en ‘controleerbaar’ zijn. Vanaf het nieuwe open afrittencomplex zal een nieuwe ontsluitingsweg naar de Meerstraat ontworpen worden op het bestaande maaiveld die onder de N74 door zal lopen. Deze nieuwe ontsluitingsweg is niet opgenomen binnen het plangebied van voorliggend RUP, maar kan gerealiseerd worden binnen de geldende gewestplanbestemming (industriegebied). De nieuwe ontsluitingsweg zal geen hypotheek leggen op de ontsluiting van individuele bedrijven op Centrum-Zuid. Dit complex wordt de nieuwe toegang van de kernen Houthalen en Helchteren tot de E34. Op termijn is het dan ook zinvol om in de buurt van het complex Centrum-Zuid een nieuwe carpoolparking aan te leggen. Dit viel echter niet binnen de scope van dit project. De huidige carpoolparking kan momenteel dienst blijven doen. De zone die ingenomen wordt door het complex wordt tijdens de aanleg van de weg in gebruik genomen als werflocatie.


43


Waterzuiveringsstation ontsloten op de knoop

en

afvalmaatschappij

rechtstreeks

De keuze van het tracé van de N74 heeft als gevolg dat het meest westelijk deeltje van het bedrijventerrein Centrum-Zuid fysiek afgesneden wordt van het grotere oostelijk deel van het bedrijventerrein. Om ook deze activiteiten te ontsluiten wordt een rechtstreekse ontsluiting voorzien van deze activiteiten naar de nieuwe knoop. Tracématig wordt ervoor gekozen om deze weg niet gebundeld aan te leggen met de N74 maar deze in te passen in het orthogonale gridpatroon van het bedrijventerrein Centrum-Zuid. Zowel het afvalverwerkingsbedrijf als de waterzuiveringsinstallatie kunnen zo ontsloten worden. Nutsleidingen voor beide bedrijven kunnen onder de N74 door gelegd worden zodat deze aansluiten op het oostelijke deel van het bedrijventerrein Centrum-Zuid. Behouden provinciale fietsroute langs de bestaande spoorlijn 15 Hasselt-Geel De bestaande provinciale fietsroute ‘Limburgse Kempen’ op of ter hoogte van de oude spoorzate blijft behouden. Zo blijft het tracé van de oude spoorweg Hasselt – Neerpelt (spoorlijn 18) gevrijwaard in functie van een eventuele heringebruikname. De bestaande spoorlijn 15, Hasselt-Heusden blijft ook behouden. De Oude trambedding (ten noorden van De Standaard) wordt ook opgenomen als te behouden verbinding voor zachte weggebruikers.

Buffering naar de wijk De Standaard Ter hoogte van de wijk ‘De Standaard’ komt de geplande N74 vrij dicht tegen de woonwijk te liggen. De driehoekige spie die gevormd wordt door de spoorlijn 15 Hasselt-Geel, de oude spoorbedding en de provinciale fietsroute zal volledig ingericht worden om de weg landschappelijk in te passen. De weg komt hier ongelijkvloers te liggen. In de stedenbouwkundige voorschriften worden de ruimtelijk vertaalbare milderende maatregelen zoveel als mogelijk gefaciliteerd.


44


Deelzone e: uitwisselingscomplex N74-E314-N715

Afbakening Deze zone omvat het gebied langsheen de A2-E314 vanaf de kruising van de spoorlijn Hasselt-Geel met de E314/A2 tot en met het aansluitingscomplex N715 - E314/A2. Ruimtelijke principes Een herontworpen en ruimtelijk uiteengelegd open afrittencomplex Het bestaande open afrittencomplex 29 op de E314/A2 wordt volledig herontworpen en vervangen door een nieuw complex. Doordat de aantakking van de N74 op de A2/E314 westelijker komt te liggen dan de huidige situatie ontstaat een ruimtelijk uiteengelegde knoop. Beide knopen samen zorgen voor continue overgangen tussen volgende wegcategorieën: de hoofdweg E314/A2, de primaire weg I N74 naar het noorden, de primaire weg II N74 naar het zuiden, het lokale Wegennet. Ter hoogte van de kruising met de Laambeek is het nodig – gezien de ecologische randvoorwaarden voor de natte verbinding – een ecotunnel te voorzien. Deze nieuwe ecotunnel (koker) zal voldoende ruim gedimensioneerd worden zodat ze ook haar ecologische verbindingsfunctie ten volle kan benutten.


45


Deelzone f: omgeving Eikenen

Deze zone omvat het gebied vanaf de kruising van de N74 met de N715/Houthalenseweg tot net voorbij de Eikenenweg. Ruimtelijke principes Een compacte en leesbare knoop tussen de primaire weg II N74 en het onderliggend wegennet Overeenkomstig de principes van het RSV worden rechtstreekse aansluitingen van lokale wegen op het primaire wegennet vermeden. Daartoe wordt een nieuwe knoop aangelegd, ter vervanging van de huidige rechtstreekse aansluitingen. Concreet wordt de primaire weg II N74 over een beperkte afstand ingetunneld, waardoor deze weg haar functie kan behouden. Boven deze tunnel wordt een rotonde aangelegd, langswaar de verbinding wordt gemaakt met de N74 via open afritten. Er wordt een nieuwe verbindingsweg aangelegd tussen deze rotonde en de N715/Houthalenseweg. Tevens wordt een aantakking voorzien voor de aansluiting op de Eikenenweg ten westen van de rotonde. De huidige, noordelijk gesitueerde rechtstreekse aantakking van deze N715 op de N74 wordt opgeheven. Ook de rechtstreekse ontsluiting van de Eikenenweg op de N74 wordt geknipt. Er is voldoende ruimte voorzien voor het realiseren van milderende maatregelen als landschappelijk ingeklede geluidsbuffering om de leefbaarheid en woonkwaliteit te garanderen van de omliggende woningen. De functie van de N74 op het grondgebied van Zonhoven wijzigt niet. Door een juiste inrichting voor deze primaire II zal er geen bijkomend verkeer aangetrokken worden. Doorgaand verkeer op een bovenlokaal niveau dient de hoofdwegen en primaire wegen I te gebruiken.


46


Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan 212_00384_00001 Noord-Zuid verbinding N74

47


6 Beschrijving gewestplan”

6.1 6.1.1

project:

deelproject

2

“Opheffen

reservatiestrook

Bestaande ruimtelijke structuur Ruimtelijke situering

Het tracé voor de omleidingsweg waarvoor op het op het gewestplan een reservatiestrook is ingetekend, is gesitueerd op grondgebied van de gemeenten Hechtel-Eksel, Houthalen-Helchteren en Heusden-Zolder. De reservatiestrook heeft een lengte van ca. 10,5 km. Kaart 0: Situering plangebieden

6.1.2

Bestaande feitelijke toestand

De bestaande feitelijke toestand wordt weergegeven op de volgende kaart: Kaart 1: Bestaande feitelijke toestand: luchtfoto met aanduiding

Het tracé voor de omleidingsweg waarvoor op het op het gewestplan een reservatiestrook is ingetekend, is het tracé dat volgens de haalbaarheidsstudie van 1995 als beste tracé naar voor kwam. Dit tracé volgt grotendeels het oude spoortracé en maakt lokaal afwijkingen in westelijke richting.

6.1.3

Bestaande juridische toestand

De bestaande juridische toestand wordt weergegeven op de volgende kaarten. De relevante juridische elementen worden aangehaald in de onderstaande tabel. Kaart 2: Bestaande juridische toestand: gewestplan, gewestplanwijzigingen en ruimtelijke uitvoeringsplannen Kaart 3: Bestaande juridische toestand: andere plannen Tabel 2. Plan

Bestaande juridische toestand Naam

Gewestplan

Hasselt - Genk (KB 03-04-1979) gewijzigd bij BVR van 09-07-1996, en Neerpelt-Bree (KB 22-03- 1978). Het plangebied is gelegen in de volgende gewestplanbestemmingen: -

Reservatiestrook

Vermits dit deelproject enkel het opheffen van de reservatiestrook betreft en verder geen impact heeft op de onderliggende gewestplanbestemmingen of andere elementen van de juridische toestand, wordt hier niet verder op ingegaan.


48


6.2

Visie en Krachtlijnen

Zoals toegelicht in paragraaf 3.3.1 is in de eerste fase van het plan-MER-onderzoek een zogenaamde trechteringsstudie uitgevoerd voor de verschillende mogelijke omleidingstracés. Uit dit onderzoek is duidelijk gebleken dat het omleidingstracé zoals besproken in hoofdstuk 4 (Deelproject 1) en zoals wordt vastgelegd met voorliggend RUP, op de verschillende milieuvlakken beter scoort dan het gewestplantracé. Een evaluatie is gebeurd op basis van volgende criteria: 

People: doorstroming op bovenlokaal niveau, behoud van functionele relaties, bundeling van infrastructuren, potenties tot ontsluiting van bovenlokale en/of regionale attractiepolen, conflictsituaties op primaire weg, aantal gehinderden door omgevingsgeluid en luchtverontreiniging, aantal te onteigenen woonentiteiten, de inname van oppervlakte bedrijventerrein en het oppervlakteverlies van landbouwpercelen. Beste tracé Combi-tracé

Gewestplantracé

Kraanberg-tracé

Oud spoor west – basis

Remo-tracé



Slechtste tracé Oostelijk omleidingstracé

Oud spoor oost – basis Oud spoor oost - zwemdokvariant

Oud spoor west – grote boog

Planet/landschap: aantasting landschappelijke structuren, zichtbaarheid van de infrastructuur en aansnijding zones/gebouwen met erfgoedwaarde. Beste tracé

Slechtste tracé

Kraanberg-tracé

Combi-tracé

Oud spoor oost – basis Oud spoor oost - zwemdokvariant Gewestplantracé

Remo-tracé

Oud spoor west – basis Oud spoor west – grote boog Oostelijk omleidingstracé



Planet/natuur: wijziging ecologische verbindingen, hoeveelheid verstoorde waardevolle natuur door geluidshinder, door wijziging van het watersysteem of door luchtverontreiniging en inname van waardevolle habitats en van leefgebieden van belangrijke soorten. Beste tracé Combi-tracé

Slechtste tracé Kraanberg-tracé

Oud spoor west – grote boog

Remo-tracé

Gewestplantracé


Oud spoor oost - zwemdokvariant

Oud spoor oost – basis Oud spoor west – basis



Profit: totale kostprijs. Beste tracé

Slechtste tracé Remo-tracé

Oud spoor oost – basis


Combi-tracé

Gewestplantracé Oud spoor oost - zwemdokvariant

Kraanberg-tracé

Oud spoor west – basis Oud spoor west – grote boog


49


Op basis van een vergelijking van de verschillende tracés op deze criteria is volgende conclusie getrokken: Beste

Slechtste tracé

tracé Combi-

Kraanberg-

Remo-

Oud spoor west –

Oud spoor west –

Gewestplantra-

Oud spoor oost – basisva-

tracé

tracé

tracé

grote boog

basisvariant

cé

riant


Oud spoor oost - zwemdokvariant

Gelet op deze beoordeling en vermits een nieuw tracé verordenend wordt vastgelegd (verordenend grafisch plan 1 en 2), wordt de op het gewestplan aangeduide reservatiestrook voor de omleidingsweg N74 opgeheven.


50



51


7 Vertaling naar het verordenend grafisch plan

7.1

Algemene principes Deelproject 1 “Weginfrastructuur Noord-Zuid verbinding” Verordenend grafisch plan 1

Gebied voor wegeninfrastructuur

Voor het bepalen van het gebied voor wegeninfrastructuur is uitgegaan van volgend wegprofiel (vanuit de as van de weg): een middenberm, 2 x 2 rijstroken en pechstroken; met inbegrip van een tolerantiemarge van 10m voor de optimalisatie van het wegprofiel en het tracé (i.f.v. topologie) betekent dit een zone van 27,5 meter aan weerszijden van de aslijn. In principe zijn de aarden bermen, met niet alleen een technische maar ook een landschappelijke functie, opgenomen binnen de overdruk voor landschappelijke en functionele inpassing. De buffergrachten voor afwatering kunnen parallel met de wegeninfrastructuur worden gerealiseerd, maar indien gewenst vanuit ruimtelijk en landschappelijk oogpunt, kunnen deze ook geïntegreerd worden in het bestaande landschap. Hiervoor is de nodige ruimte beschikbaar in de overdruk voor landschappelijke en functionele inpassing.

Gebied voor ongelijkvloerse weginfrastructuur

Waar de weg in een tunnel wordt gerealiseerd is ervoor geopteerd om te werken met overdruk vermits het in deze zone noodzakelijk is om de huidige natuurfunctie zoveel mogelijk te behouden. In de stedenbouwkundige voorschriften zijn concrete en verordenende bepalingen opgenomen waardoor gegarandeerd wordt dat de ecologische en landschappelijke karakteristieken van het gebied boven de tunnelsegmenten worden hersteld en geeft zo uitvoering aan een essentieel element uit het plan-MER. Inzake technisch dwarsprofiel wordt voor de tunnel uitgegaan van twee naastliggende kokers waarbinnen het basisprofiel van de rijbanen (2x2 rijstroken) continue doorlopen. Het ruimtebeslag voor pechstroken wordt maximaal beperkt. De hogervermelde marge op het wegprofiel is voor dit weggedeelte ruimer: om de impact op het duinenlandschap tot een minimum te beperken en om het landschap na de aanleg van de weg voldoende te kunnen herstellen, is het noodzakelijk om het tracé sterk aan te passen aan de topografie van het gebied.


52


Overdruk voor landschappelijke en functionele inpassing

Deze relatief brede strook die parallel loopt met de wegeninfrastructuur dient twee doelen: enerzijds biedt de zone tijdens de aanleg van weg voldoende werfruimte (louter opslag en aanvoer van materieel en materiaal en werfwegen, geen zware installaties); anderzijds kan deze ruimte na afloop van de werken gebruikt worden om de nodige milderende maatregelen zoals geluidsbuffering en waterinfiltratie en – buffering uit te voeren op een wijze die gebiedsspecifiek is aangepast aan het landschap. Binnen deze zone kunnen tevens de nodige landschappelijke maatregelen genomen worden om de weg in te passen in zowel het open als het gesloten of bebouwde landschap. De zone is afgebakend op basis van de ontwerpplannen van AWV. Deze plannen worden nog verfijnd tot een referentieontwerp (ontwerpfase, project-MER) waardoor delen van het gebied in overdruk niet meer nodig zullen zijn voor het voorzien van milderende maatregelen of de inpassing in het landschap. Werfzone

Naast de parallelle strook dienen een aantal grotere, aaneengesloten zones beschikbaar te zijn tijdens de werken om bepaalde werken in de onmiddellijke nabijheid te kunnen uitvoeren (vb. betoncentrale); op deze manier wordt nodeloos werfverkeer vermeden. Het gaat in concreto om twee zones: ter hoogte van de huidige KMO-zone in Helchteren (herbestemming naar natuurgebied) en ter hoogte van het industriegebied Centrum-Zuid. Vermits de nodige werken (tijdelijk) vergunbaar zijn binnen de gewestplanbestemming industriegebied, is het niet nodig om deze laatste zone op te nemen in voorliggend RUP. Enkel over de huidige KMO-zone, die met voorliggend RUP wordt herbestemd naar natuurgebied, wordt een tijdelijke overdruk voorzien. Op projectniveau kan de zone nog versmald worden, waardoor de aanliggende bestemmingen terug mogelijk worden. Deelproject 2 “opheffen reservatiestrook” Verordenend grafisch plan 2

De reservatiestrook die op het gewestplan Hasselt-Genk was opgenomen, wordt opgeheven. Vermits dit deelproject louter gaat om het opheffen van een gewestplanaanduiding, heeft het verordenend grafisch plan – net zoals het gewestplan – een topografische kaart als onderlegger.


53


7.2

Verwerving - onteigening

Voorliggend ruimtelijk uitvoeringsplan wordt niet vergezeld van een onteigeningsplan, vermits de initiatiefnemers van het project (het Agentschap Wegen en Verkeer) over eigen onteigeningsbevoegdheden beschikken in functie van concrete projecten.

7.3

Ruimteboekhouding

De ruimteboekhouding geeft een overzicht van de oppervlakten van de bestemmingswijzigingen die door het plan van toepassing zijn. De gegevens hebben geen juridische betekenis maar hebben een informatieve waarde. Vermits het gebied voor ongelijkvloerse wegeninfrastructuur en de overdruk voor landschappelijke inpassing beiden overdrukken zijn over een andere bestemming, worden deze niet weergegeven in onderstaande tabel. De oppervlakte van de ongelijkvloerse weginfrastructuur is opgenomen in de bestemmingscategorie overig. De oppervlakte van de overdruk voor landschappelijke inpassing bedraagt grootte-orde 100 ha. Categorie

Gewestplan

RUP

verschil

Wonen

1

0

- 1

Bedrijvigheid

52

0

- 52

Landbouw

65

0

- 65

Natuur

61

74

+ 13

Overig groen

24

0

- 24

Overig (infrastructuur)

0

140

+ 140

TOTAAL


214

54


8 Acties ter realisatie Om te komen tot een gerealiseerd project dienen naast en na de opmaak van het RUP nog een aantal acties ondernomen te worden: 

Opmaak van een project-MER: het project is omwille van zijn omvang project-MER-plichtig. Alvorens de nodige vergunningen voor de realisatie van het project aangevraagd kunnen worden zal dan ook een project-MER opgesteld dienen te worden. In het kader van het project-MER zal tevens een akoestische studie gebeuren, waarbij onder meer op basis van de topografie wordt nagegaan welke bijkomende maatregelen kunnen genomen worden voor geluidsbuffering en welke vorm die geluidsbuffering moet aannemen. Het project-MER dient gevoegd bij de stedenbouwkundige vergunningsaanvraag.



Ontbossing: het Bosdecreet van 13 juni 1990 bepaalt dat wie een bouwaanvraag indient en een bos moet rooien een stedenbouwkundige vergunning voor de ontbossing moet aanvragen met een compensatievoorstel voor de ontbossing. In het Besluit van de Vlaamse Regering van 16 februari 2001 tot vaststelling van nadere regels inzake compensatie van ontbossing en ontheffing van het verbod op ontbossing staat de procedure vermeld die van toepassing is.



Aankoop van gronden en onteigeningen via de sectorale wetgeving: de gronden die nodig zijn om de weg (inclusief landschappelijke inpassing en natuurontwikkelingsprogramma) te kunnen realiseren zijn niet in eigendom van de Vlaamse overheid. Deze zullen aangekocht dienen te worden en waar nodig zullen onteigeningen volgens de sectorale wetgevingen gebeuren.



Opstellen van een Minder Hinder-programma: om de (verkeers)hinder tijdens de aanleg van het project te reduceren wordt een afzonderlijk programma opgesteld met alle nodige maatregelen (bv tijdelijke omleidingen).



Monitoring: in het plan-MER werd voorgesteld om een ecohydrologische monitoring op te starten. Het uitgewerkte voorstel hiervoor dient uitgewerkt te zijn voor de realisatie van het project en zal uit gewerkt worden in het project-MER. Hetzelfde geldt voor de in het Plan-MER voorgestelde duinenmonitoring.



Overleg: in functie van de opmaak van het ontwerp en de verdere ontwikkeling van de milderende maatregelen wordt overleg gepleegd met de diverse betrokkenen. Dit omvat o.a.  Natuurverenigingen  Omwonenden  Landbouworganisaties  Overheden (van federaal niveau tot gemeentelijk niveau)



Tevens zal bilateraal overleg gevoerd worden om afstemming te verzekeren met lopende of geplande projecten in de onmiddellijke nabijheid van de N74; het gaat dan onder meer om de geplande sneltramlijn tussen Hasselt en Noord-Limburg (Spartacusproject).


55


9 Milieuverklaring Vanuit de milieubeoordeling worden verschillende milderende maatregelen geformuleerd. Een deel daarvan wordt rechtstreeks doorvertaald naar of gefaciliteerd door middel van het RUP (bestemmingen en/of stedenbouwkundige voorschriften). Andere aspecten hebben eerder betrekking op een latere fase (milieuen/of stedenbouwkundige vergunning) en zijn derhalve niet rechtstreeks vertaald in het RUP. Verschillende elementen zullen op projectniveau nog verder worden onderzocht of uitgewerkt (vb. project-MER, referentieontwerp en/of het detailontwerp). In voorliggend RUP zijn evenwel voldoende mogelijkheden voorzien om de uitvoering van de milderende maatregelen toe te laten, hetzij te garanderen. Ten behoeve van de stedenbouwkundige vergunningsaanvraag geldt de project-MER-plicht, waarmee de realisatie van specifieke milderende maatregelen op dat moment kan gegarandeerd worden, evenals het voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen.

9.1

Passende beoordeling

Om hinder door schaduw van het viaduct ter hoogte van de Mangelbeek op de natuur te beperken, wordt bij het omleidingstracé als randvoorwaarde voorgesteld om onder de viaducten voldoende natuurlijke lichtinval te voorzien. Het behoud van een ecologische verbinding door de uitvoering van ontsnipperingsmaatregelen ter hoogte van de Laambeek, zoals het voorzien van een faunapassage, is noodzakelijk als milderende maatregel. De verdere technische uitwerking van deze ontsnipperingsmaatregel dient verder op projectniveau te gebeuren. Indien rekening gehouden wordt met deze milderende maatregel, zullen er als gevolg van het project geen significant negatieve effecten optreden op de coherentie van het Natura 2000 netwerk. In het omleidingstracé worden twee tunnels en één open zone voorzien ter hoogte van de bosgebieden Kraanberg-Hoeverheide-Helchterenbos Een ecologische inrichting van de tunneldaken en het voorzien van voldoende geleiding en afscherming (schermen en wildrasters) dienen als bindende milderende maatregelen te worden beschouwd. Langsheen het omleidingstracé wordt enkel verlichting voorzien ter hoogte van de knopen en tunnelmonden. Op andere locaties zal er dus geen lichthinder optreden. Om de impact op de vleermuizensoorten te milderen, wordt ter hoogte van de zones die toch verlicht moeten worden het principe van goed verlichten noodzakelijk geacht. Verder worden in het valleigebied van de Mangelbeek vanuit het vleermuizenonderzoek (Verkem, 2009, 2010) milderende maatregelen voorgesteld voor de inrichting van het opgaand groen in functie van vliegroutes en hop-overs. Om op deze vliegroutes effecten door lichthinder te beperken worden volgende randvoorwaarden aan geluidsschermen opgelegd:  

ter hoogte van vliegroutes en hop-overs voor vleermuizen dienen ondoorzichtige geluidsschermen voorzien te worden; ter hoogte van hop-overs dienen deze ondoorzichtige geluidsschermen over een afstand van 50m doorgetrokken te worden. (mondelinge mededeling; inschatting vleermuisdeskundige).

In het omleidingstracé, wordt als projectkenmerk het plaatsen van geluidsschermen ter hoogte van het Kamp van Beverlo en de Mangelbeekvallei voorzien. Om een visuele verstoring ten aanzien van de omringende gebieden te minimaliseren, wordt voorgesteld om de geluidsschermen hier ondoorzichtig te voorzien. Om de impact door verlichting met koplampen op de N715 ter hoogte van de brug over de N74 te milderen, wordt voorgesteld om hier new-jerseys te voorzien. Ter hoogte van de open sleuf tussen de twee tunnels aan Kraanbergbos is het aan te bevelen om een groenscherm te voorzien.


56


Daarnaast dienen voor beide tracé’s de ecologische maatregelen, zoals ontsnipperings- en geluidswerende maatregelen, die reeds opgenomen zijn als onderdeel van het project sowieso gerealiseerd worden. De belangrijkste maatregelen worden hierna opgesomd. Voor een uitgebreidere beschrijving van milderende maatregelen die vanuit de discipline fauna en flora worden voorgesteld, wordt naar de discipline fauna en flora verwezen. Maatregelen voorzien als onderdeel van het project, die bijdragen tot het opheffen of verminderen van het effect op de natuurwaarden binnen het plangebied:     

ecoduct ter hoogte van de Witte Bergen/Kamp van Beverlo met voldoende geleiding en afscherming ter hoogte van de voormalige KMO-zone; fauna-passage ter hoogte van de Mangelbeekvallei; omzetting van naaldbos naar heidevegetaties op de tunneldaken; geluidswerende maatregelen langsheen het volledige tracé; zone voor landschappelijke inpassing langsheen het tracé.

Gezien langsheen het volledige tracé (voor omleiding) reeds geluidsschermen voorzien zijn, en gezien geen significant negatieve effecten zullen optreden, is het onnodig milderende maatregelen voor te stellen ten behoeve van een verdere reductie van de geluidsverstoring voor beide tracéalternatieven. Wel wordt aangeraden om ter hoogte van segment 1 van het doortochttracé eveneens aan de oostelijke zijde geluidsschermen te voorzien. Op die manier creëert men een verhoogde waarde van de potentiële SBZ-V leefgebieden gelegen ten oosten van het tracé.


57


9.2

Discipline

Mobiliteit

Disciplines Plan-MER

Milderende maatregel

/

Doorwerking

/

Ter hoogte van de valleigebieden (door de aanwezigheid van verdichtingsgevoelige gronden) moet de werkstrook tot een minimum beperkt worden.

Dit aspect behoort tot de inhoud van het Project-MER.

Grondwater

Als randvoorwaarde geldt dat voor elk van de tunnels en zowel voor aanleg- als exploitatiefase tot niet significantie van effecten moet kunnen worden besloten. Daartoe zijn maatregelen vereist die kunnen worden uitgewerkt op projectniveau. In voorliggend plan-MER werd daartoe een cascademodel voorgesteld, waarin een cascade van maatregelen en uitvoeringstechnieken is uitgewerkt die achtereenvolgens kunnen worden overwogen en tot niet-significante effecten leiden. Een verdere uitwerking van deze uitvoeringswijzen of milderende maatregelen dient te gebeuren op projectniveau. De eis van niet-significantie van effecten kan op dit moment echter reeds met voldoende zekerheid aan de besluitvorming worden gekoppeld.

Project-MER

Oppervlaktewater

Nieuwe of te vernieuwen kruisingen met waterlopen moeten gerealiseerd worden volgens de principes van natuurtechnische milieubouw, zodat geen nieuwe vismigratieknelpunten ontstaan en impact op de structuurkwaliteit maximaal beperkt blijft. Passage via de oever moet eveneens mogelijk zijn.

De SV bevatten bepalingen over water en natuurtechnisch milieubouw is verankerd / Dit aspect behoort ook tot de inhoud van het Project-MER.

Opvang van afstromend hemelwater zal waar mogelijk via berminfiltratie gebeuren, maar op locaties met hoge grondwaterstanden en op plaatsen waar het technisch onmogelijk is (omwille van aanwezigheid van tunnels of bruggen) zal het hemelwater via ondoorlatende systemen opgevangen worden, gevolgd door zuivering d.m.v. olie- en slibvang en tot slot infiltratie en buffering via in te richten zones langsheen het tracé. Dit kan op overhoeken of werfzones die in het MER in beeld zijn gebracht waardoor het waterbeheer niet tot bijkomend ruimtebeslag aanleiding geeft. Bijkomend onderzoek in het project-MER is noodzakelijk ifv een correcte dimensionering van noodzakelijke buffer- en infiltratievolumes. Hierbij is overleg met de waterbeherende instanties van belang ifv de uitwerking van aanvaarbare lozingsvolumes op de oppervlaktewatersystemen.

De SV bevatten bepalingen over waterbeheersing

Géén gebruik van pesticiden bij het onderhoud van bermen.


Minimaal gebruik van strooizouten.


Bodem

De SV bevatten een algemene bepaling die de ruimte-inname van de werkstrook zo veel mogelijk beperkt

Dit aspect behoort ook tot de inhoud van het Project-MER.

Bij de verdere uitwerking van het project moet nagegaan worden op welke Dit aspect behoort tot de inhoud van wijze een opwaardering van de Broekbeek kan gecombineerd worden met het Project-MER. de realisatie van het project. Voor de Rodebeek dient op projectniveau nagegaan te worden in hoeverre Dit aspect behoort tot de inhoud van de realisatie van een nieuwe verbinding met de Laambeek mogelijk en het Project-MER. wenselijk is. Dit niet louter vanuit technisch en waterkundig oogpunt, maar eveneens met aandacht voor ecologische aspecten (oplossing van een vismigratieknelpunt).

Lucht

Significante immissiebijdragen van het verkeer op de luchtkwaliteit worden voornamelijk veroorzaakt ter hoogte van de geplande tunnelmonden. Voor zowel NO2 als PM10/PM2,5 zullen de meest geschikte emissie reducerende maatregelen dienen te worden gezocht ter hoogte van deze knelpunten.

De SV bevatten bepalingen over luchtkwaliteit. Dit aspect behoort ook tot de inhoud van het Project-MER.

Er bestaan een aantal bewezen technieken die kunnen worden gehanteerd en effectief zijn voor de emissiereductie van zowel fijn stof als NO2 rond tunnelmonden. Het gaat onder meer om schoorstenen, ventilatoren, actief kool en doekenfilters, openingen in de tunnels, schermen, etc. Onderzoek naar en finale keuze van de meest haalbare milderende Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan 212_00384_00001 Noord-Zuid verbinding N74

58


Discipline


Doorwerking

maatregel zal moeten worden opgenomen op project-MER niveau.

Geluid

Fauna en flora

Geluidsbermen/schermen voorzien van aan de huidige rotonde HechtelEksel tot voor Centrum-Zuid in Houthalen. In latere studiefasen (projectMER, referentie-ontwerp en/of detail-ontwerp van de DBFMopdrachtnemer) zullen de momenteel voorgestelde maatregelen nog geoptimaliseerd dienen te worden.

Het grafisch plan en de SV bevatten de nodige bepalingen over geluidswerende maatregelen.

Ten aanzien van de dichtste woonomgeving vlakbij het omleidingstracé dringen er zich bijkomende milderende maatregelen op om de significante stijging ( ≥ 3 dB(A)) van het verkeersgeluid of het omgevingsgeluid te compenseren. Hiertoe dient binnen het kader van een project-MER onderzoek uitgevoerd te worden naar enerzijds bijkomende mogelijke maatregelen en anderzijds naar een optimalisatie van de reeds beschouwde maatregelen voor het omleidingstracé. Mogelijke oplossingen kunnen zijn:

Het grafisch plan en de SV bevatten de nodige bepalingen over geluidswerende maatregelen.



Verhogen van omleidingstracé;

  

Toepassen van geluidsarme wegbedekking;

de

voorziene

geluidsschermen

langs



het

Beperken van de verkeerssnelheid; Verbeteren van de akoestische isolatie van woningen

Een mildering van het verlies aan biologisch waardevolle en zeer waardevolle vegetaties dient te bestaan uit het nastreven van een maximaal behoud van de waardevolle en zeer waardevolle vegetaties, o.a. binnen de werfzones, binnen de zone voor landschappelijke inpassing van de weg, enz. Voor een visualisatie van deze vegetaties waardevolle vegetaties kan verwezen worden naar de Biologische waarderingskaart. Speciale aandacht dient hierbij uit te gaan naar het hetzij maximaal behoud van bomenrijen en houtkanten dan wel het bijkomend creëren ervan i.f.v. de landschappelijke inpassing. Deze bomenrijen en houtkanten zijn namelijk belangrijke habitats voor vleermuizen. Dergelijke maatregelen zijn overigens ook voorgeschreven vanuit het vermijden van netwerkeffecten op vleermuizen.

Dit aspect behoort tot de inhoud van het Project-MER. De SV bevatten een algemene bepaling die de ruimte-inname zo veel mogelijk beperkt, zowel voor de werf als in de definitieve situatie.

Daarnaast dienen de volgende algemene maatregelen aangewend te worden om de ruimte-inname en ecotoopverlies te beperken:

 

goed overwogen breedte van de werfzone, zo smal mogelijk; gebruik van vaste rijroutes tijdens de aanlegfase die door weinig kwetsbare/waardevolle ecotopen lopen.

Vanuit de algemeen geldende zorgplicht (art. 14 Natuurdecreet), het standstill principe en de bepalingen van art. 16 van het Natuurdecreet inzake het tegengaan, beperken of herstellen van vermijdbare natuurschade (algemene natuurtoets) dient het verlies aan waardevolle en zeer waardevolle vegetatie zoveel mogelijk te worden voorkomen of beperkt en indien dit niet mogelijk is te worden gecompenseerd. Dit betreft geen compensatiemaatregel in het kader van Artikel 36ter, §5 van het Natuurdecreet. Juridisch gezien wordt op basis van het Natuurdecreet en de uitvoeringsbesluiten deze compensatie niet opgelegd, zoals wel het geval is voor het verlies aan bosvegetaties. Dit betreft echter een aangewezen compensatie in het kader van de zorgplicht en het stand-stillprincipe, om het effect van het verlies aan waardevolle en zeer waardevolle habitats op regionaal en Vlaams niveau te compenseren.

De SV bevatten een algemene bepaling die de ruimte-inname zo veel mogelijk beperkt, zowel voor de werf als in de definitieve situatie. In het grafisch plan wordt de ruimte voor infrastructuur zo beperkt mogelijk gehouden. Dit aspect behoort ook tot de inhoud van het Project-MER.

In Tabel 14.1.34 wordt een overzicht gegeven van de verboden te wijzigen vegetaties en bosvegetaties en Natura 2000 habitats die rekening houdend met de visie vanuit het Natuurdecreet en het Bosdecreet minstens noodzakelijk geacht worden om te compenseren. Het verlies aan bosvegetaties (qb, qs, n, …) dient sowieso wettelijk gezien gecompenseerd te worden in het kader van de bepalingen van Artikel 90bis van het Bosdecreet. Een detailuitwerking aangaande deze compensatie dient verder op projectniveau en in overleg met de adviesverlenende instantie te gebeuren.

Fauna en flora

Voor de terreinen met bestemming en nabestemming natuur dient Dit aspect behoort tot de inhoud van


59


Discipline


Doorwerking

compactatie van de bodem vermeden te worden. Indien dit onvermijdelijk het Project-MER. is, dient het nodige herstel gerealiseerd te worden zo dat (eventuele latere) natuurontwikkeling niet gehypothekeerd wordt. Het is aangewezen om op perceelsrestanden en overhoeken die sowieso in het kader van het project dienen te worden onteigend aan natuurontwikkeling en –creatie te doen. Dit is o.a. het geval ter hoogte van de tunneldaken. Percelen die toch tijdelijk ingenomen werden voor de aanleg van de weg, dienen nadien opnieuw ingericht te worden. Bij definiëring van de werfzones dient het verlies aan biologisch waardevolle en zeer waardevolle habitats minimaal te worden gehouden. Vegetaties die permanent verloren gaan, zoals vegetaties ter hoogte van de wegzate zelf, kunnen het beste gecompenseerd worden in de onmiddellijke nabijheid van de weg, zoals binnen de zone van landschappelijke inpassing. Het heraanplanten van kleine landschapselementen langsheen de weg is aangewezen.

Op het grafisch plan is een zone voor landschappelijk inrichting opgenomen die in overeenstemming is met de vereiste maatregel. De SV voor de infrastructuur, voor de werfzone en voor de zone voor landschappelijke inrichting bevatten bepalingen die de vooropgestelde inrichting opleggen.

Ter hoogte van Kraanberg worden twee tunnels voorzien, met tussenin een open sleuf. Ter hoogte van deze tunnels zal een vrije migratie mogelijk zijn. Om de ecologische waarde en potentie maximaal te houden, worden enkele inrichtingsprincipes voor het tunneldak opgenomen. Deze maatregelen kunnen opgenomen worden in het Plan van Eisen:

De tunnels en de bijbehorende inrichtingsmaatregelen zijn als verplichting opgenomen in het grafisch plan en de bijbehorende SV van het GRUP




voedselarm bodemmateriaal gebruiken: zand, al dan niet met Dit aspect behoort ook tot de inhoud bijmenging grind. Er mag géén organisch materiaal in de van het Project-MER. bijmenging zitten;



dikte aan te brengen bodemlaag op tunneldak: minstens 1m met het aanbrengen van peillatten om het uitstuiven te kunnen monitoren;



in de mate van het mogelijke naar glooiende hellingen streven. De optimale helling bedraagt 10 %. Dit kan wellicht niet over het ganse traject wegens ruimtebeslag. Maximaal mag de helling 16 % bedragen. Variatie in hellingsgraad is interessant voor fauna. Minstens één zone van 100 m lang aan beide zijden van de weg dient te voldoen aan het optimale scenario (glooiende hellingen van 10%: dit is een voor fauna geschikte passage). Deze zone dient halfweg dit tunneltracé te liggen, weg van bebouwing die faunapassage bemoeilijkt of verhindert.

  

Inzaai van de taluds en het tunneldak met heidemaaisel; Aanleg poelen/’vennen’ in de onteigende strook langs de tunnel; Overheen elke tunnel dienen een minimum van drie takkenrils op evenredige afstand aangelegd te worden om fauna over de tunnels te geleiden

Een goed beheer van dit ecotoop na aanleg blijft noodzakelijk, in het bijzonder om verbossing bovenop het tunneldak tegen te gaan. Tunnel ter hoogte van Kraanberg: volgende algemene maatregelen gelden aan de zone in open sleuf ten oosten van de Loerstraat en de Weg naar Spikkelspade. Voor rust- en lichtverstoring zijn geen bijkomende maatregelen nodig, aangezien hier reeds geluidsschermen voorzien worden.

Fauna en flora

De tunnels en de bijbehorende inrichtingsmaatregelen zijn als verplichting opgenomen in het grafisch plan en de bijbehorende SV van het GRUP



Maximale afscherming van de snelweg in functie van Dit aspect behoort ook tot de inhoud toegankelijkheid voor fauna (om verkeersslachtoffers en van het Project-MER. ongelukken te vermijden). Dit geldt niet enkel in functie van de Europees beschermde soorten, maar ook voor de grote populaties Ree en Everzwijn die in het hele gebied voorkomen. Een goede afscherming voor het wild is bovenal ook absoluut noodzakelijk in functie van de verkeersveiligheid. Het ecoraster is van het type combinatieraster zoals gedefinieerd in het Vademecum Natuurtechniek, met een minimale hoogte van 2m.



Om ook de amfibieën te verhinderen de weg over te steken dienen schermen te worden voorzien. Dergelijke schermen bestaan meestal uit plastiek folie met een dikte van 0,2 m en een totale hoogte van 50 cm. De hoogte boven de grond bedraagt 40 cm; de onderste 10 cm moet ingegraven worden. De aanleg van dit raster is ook van belang om amfibieën te geleiden naar de tunneldaken. Ook tijdens de aanlegfase van de tunnels dient tijdelijk dergelijk scherm te worden voorzien.

Tunnel ter hoogte van Kraanberg: het is aangewezen om 2 ecotunnels om De SV bevatten de vereiste de 200m te voorzien in het grondlichaam ten zuiden van de tunnel van inrichtingsbepalingen om ecotunnels ‘Kraanberg’ en ten noorden van het viaduct van Lillo. Deze twee


60


Discipline


Doorwerking

ecotunnels dienen aan volgende randvoorwaarden te voldoen:

mogelijk te maken.



Een kleine faunatunnel; minimum 1 m breed en 0,75 m hoog; Dit aspect behoort ook tot de inhoud van het Project-MER. streven naar ca. 2 m breed en 2 m hoog;

 

Goed aansluiten op omliggend landschap;

 

De bodem van de tunnel moet uit grond bestaan (minstens 5 cm);



De ingang dient vlot toegankelijk te zijn en blijven voor kleine dieren. Een horizontale betonnen plaat voor de in- en uitgang voorkomt het dichtgroeien van deze ingangen;

Maximaliseren van de lichtinval: dit is vooral voor amfibieën belangrijk; opening in middenberm snelweg (bv. Een inspectieput met lichtdoorlatend deksel);

Stagnatie van water in de tunnel moet voorkomen worden door aanleg met een kleine hellingshoek (1 %);

Mangelbeekvallei. Voor het aanleggen van een brug op pijlers gelden In het GRUP zijn de vereiste volgende randvoorwaarden: inrichtingsbepalingen voor de Mangelbeek opgenomen /  Om ecologische redenen moet de voet van het viaduct ten minste Dit aspect behoort ook tot de inhoud 30 m ten noorden van de Broekbeek reiken; van het Project-MER.  Natuurlijke lichtinval onder het viaduct dient gemaximaliseerd te worden. Tussen beide rijrichtingen een opening van enkele m breed zodat er veel meer lichtinval is;

  

Er dient minimaal 5 m vrije doorrijhoogte te zijn; De Mangelbeek moet onder het viaduct vrij kunnen meanderen. Het is belangrijk om voor zowel soorten van natte ecotopen, hier ook voor soorten van droog terrein een geschikte faunapassage te creëren. Daarom dient de voet van het viaduct te reiken tot ten minste 30 m ten zuiden van de 2 vijvers.

Algemeen geldt: hoe westelijker het viaduct ligt hoe minder impact het zal veroorzaken op natte biotopen.

Het is aangewezen om een verbetering van het hydrografisch netwerk ter hoogte van Lillo te realiseren. Een verlegging van de Mangelbeek impliceert verhoogde kansen voor de verspreiding van aquatisch gebonden fauna langsheen de Mangelbeekvallei (vissen, libellen, amfibieën, …).

In het GRUP zijn de vereiste inrichtingsbepalingen voor de Mangelbeek en het watersysteem opgenomen /

Volgende randvoorwaarden gelden hierbij:




Verleggen en ecologisch inrichten van de Mangelbeek(-vallei) naar het zuidoosten van de Lillo Steenweg (N719), het dempen van de huidige loop tussen de 2 kruisingen met de Lillo Steenweg en het heraanleggen van de monding van de Broekbeek. Volgende voorwaarden worden opgelegd (DPVE):



Niet enkel de waterloop wordt verlegd, maar er wordt een brede langszone ecologisch ingericht zodat effectief een ecologische verbinding tot stand komt met een nat-droog gradiënt;



Er is voldoende ruimte om de nieuwe kruising van de Broekbeek met de Lillo Steenweg in te richten volgens de principes van NTMB en hetzelfde geldt voor de nieuwe kruising van de Mangelbeek met de Guldensporenlaan;



De huidige loop van de Mangelbeek, tussen de 2 kruisingen met de Lillo Steenweg, wordt (gedeeltelijk) behouden i.f.v. andere dan ecologische doelstellingen. Ondermeer afwatering van de aanpalende woningen; als hemelwaterbuffer voor de nieuwe weginfrastructuur en/of gescheiden rioleringsstelsel langsheen Lillo Steenweg;



De huidige loop van de Mangelbeek tussen de Lillo Steenweg en het Mispad krijgt een zuiveringsfunctie voor het overstortwater dat momenteel van de Lillo Steenweg in de Mangelbeek komt.



Waterloopkarakteristieken moeten voldoen aan het rapport van Aubroek et al. (2009) aangepast met volgende maatregelen: -

Broekbeek opwaarts Guldensporenlaan tot aan de Helzholdstraat: de huidige loop van de Mangelbeek, wat de Broekbeek moet worden, is aanzienlijk breder dan de opwaartse loop van de


61


Discipline


Doorwerking

Broekbeek. Door stroomdeflectoren te gebruiken zal de loop smaller worden en meer afgestemd op dimensies van Broekbeek. De deflectoren zorgen ook voor een opstuwend effect.

Fauna en flora

-

Mangelbeek opwaarts Guldensporenlaan tot aan de kruising met het fietspad: ook hier zouden stroomdeflectoren een opstuwend effect kunnen realiseren. Dit deel van de Mangelbeek is recht en kunstmatig en dus met geringe structuur en habitatkwaliteit. Door deflectoren zal op termijn ook dat verbeteren.

-

Broekbeek afwaarts Guldensporenlaan in Mijnverzakkingsgebied (tot vijver die nieuwe loop wordt): nieuwe loop van 1-1,5 m diep en zelfde bodembreedte. Bovenbreedte van 5 tot 7,5 m voor de symmetrische rechte stukken; uitgaande van taluds van 8/4.

-

Hoger gelegen zone tot aansluiting met huidige loop: nieuwe loop van 1,5-2 m diep en zelfde bodembreedte. Bovenbreedte van 7,5 tot 9 m. Op basis hiervan dient omliggend maaiveld te worden afgegraven tot een microvallei met zachte helling.

-

Meanderbochten moeten steeds asymmetrisch worden aangelegd: buitenbocht 4/4 en binnenbocht 16/4 en bodembreedte 1-1,5 m.

Ter hoogte van het Kamp van Beverlo wordt een ecoduct voorzien. Een Het ecoduct is als verplichting bespreking van de randvoorwaarden en aanbevelingen van de ecoduct is opgenomen in het GRUP in het plan-MER opgenomen in een kadertekst. project-MER De detailuitwerking van hoe de verbindende functie van de Laambeekvallei er moet gaan uitzien, kan verder op projectniveau worden uitgewerkt. De meest aangewezen ingreep om de verbinding in de Laambeekvallei te verbeteren situeert zich wellicht in de fysieke ontsnippering van de kruising Laambeek – N74. De algemene voorwaarden waaraan de kruising dient te voldoen worden hierna wel reeds toegelicht en zijn sterk gelijkend aan de andere ecotunnels: -

Minimum hoogte is 4 m volgens de leidraad faunavoorzieningen;

-

Verhouding van breedte x hoogte / lengte (openheid) van de onderdoorgang moet tenminste 1 zijn.

-

De Laambeek dient vrij centraal in de tunnel te liggen;

-

Maximaliseren van de lichtinval: ‘opening’ tussen rijstroken: lichtinval vermindert ‘tunneleffect’ en bevordert plantengroei die voor veel soorten essentieel is om de passage mogelijk te maken;

-

De constructie dient ‘langs de zijkant’ zo ‘open’ mogelijk te zijn, m.a.w. zo aantrekkelijk mogelijk voor dieren door een maximale natuurlijke lichtinval;

-

Geen kunstmatige verlichting: voor passage van vleermuissoorten moet het viaduct strikt donker zijn.

-

Voor vleermuizen is het noodzakelijk dat in deze zone een verbinding gerealiseerd wordt doorheen de ecotunnels naar de andere zijde van het complex;

-

De bodem van de volledige onderdoorgang moet onverhard blijven;

-

Onder de onderdoorgangen wordt verstoring van fauna door recreatie (o.a. fietsers) niet toegelaten

-

Aanleg van een takkenril tegen de landhoofden;


kritische

Om hinder door schaduw van viaducten op natuur te beperken, zoals ter hoogte van de Mangelbeekvallei, wordt als randvoorwaarde voorgesteld om onder de viaducten voldoende natuurlijke lichtinval te voorzien.

Landschap, bouwkundig Archeologisch vooronderzoek waar graafwerken noodzakelijk zijn erfgoed en archeologie

In het GRUP zijn de vereiste inrichtingsbepalingen voor de Mangelbeek en het watersysteem opgenomen /


De regelgeving inzake erfgoed kent een rechtstreekse doorwerking naar de stedenbouwkundige vergunning. Dit aspect behoort ook tot de inhoud


62


Discipline


Doorwerking

van het Project-MER. Meerwaarde creëren ter hoogte van de KMO-zone; gescheiden natuurzones boven de open sleuf kunnen plaatselijk verbonden worden om landschappelijke verbindingen te herstellen.

In het GRUP zijn de vereiste inrichtingsbepalingen voor natuur en landschap opgenomen / Dit aspect behoort ook tot de inhoud van het Project-MER.

Landschapsherstelmaatregelen ter beperking van de visuele impact vanuit In het GRUP zijn de vereiste het militaire domein. inrichtingsbepalingen voor landschap opgenomen / Dit aspect behoort ook tot de inhoud van het Project-MER. Tunneldaken landschappelijk inkleden.

In het GRUP zijn de vereiste inrichtingsbepalingen voor landschap opgenomen / Dit aspect behoort ook tot de inhoud van het Project-MER.

Op projectniveau dient het ruimteverlies exacter bepaald te worden en Dit aspect behoort tot de inhoud van dient eveneens een regeling te worden uitgewerkt voor vergoeding van het het Project-MER. direct ruimteverlies, de wijze van verwerving en omgang met gedupeerden, de sociale begeleiding, … Voor de kruisende en toeleidende wegen van de N715 dient alvast voor een aantal segmenten bekeken te worden hoe de verkeersleefbaarheid maximaal kan gegarandeerd blijven/worden, als vragen bepaalde aansluitingspunten op de N74 om een optimalisatie (N73).



63


10 Op te heffen voorschriften Volgende bestemmingen van het gewestplan Hasselt-Genk (KB 03-04-1979, gewijzigd bij BVR 09-071996) gelegen binnen het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan worden opgeheven:  Agrarisch gebied  Landschappelijk waardevol agrarisch gebied  Natuurgebied  Gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nutsvoorzieningen  Militair domein  Bufferzone  Industriegebied  Woongebied  Woongebied met landelijk karakter  Bestaande autosnelweg  Bestaande spoorweg  Bestaande hoofdverkeersweg  Bestaande snelverkeersweg  Aan te leggen snelverkeersweg  Reservatiestrook De gebieden van het VEN-gebied Mangel- en Winterbeek (BVR 18 juli 2003) voor de gebiedsdelen gelegen binnen het gebied voor wegeninfrastructuur van het GRUP worden opgeheven. De voorschriften van de verkaveling 7204.V.85 van 4 december 1995 gelegen in Zonhoven wordt opgeheven voor de gebiedsdelen gelegen binnen het GRUP.


64



65


11 Vertaling naar verordenende stedenbouwkundige voorschriften

Toelichting bij de verordenende stedenbouwkundige voorschriften

Verordenende stedenbouwkundige voorschriften

Dit gebied behoort tot de bestemmingscategorie ‘lijninfrastructuur’. Artikel 1. Gebied voor wegeninfrastructuur Dit gebied omvat de noodzakelijke ruimte voor de aanleg van de Limburgse Noord- 1.1. Dit gebied is bestemd voor wegeninfrastructuur en aanhorigheden. In dit gebied zijn Zuidverbinding N74. In het project zijn volgende ingrepen voorzien: alle werken, handelingen en wijzigingen toegelaten voor de aanleg, het functioneren of - een open afrittencomplex tussen de E314/A2, de N74 en de N715; aanpassing van die weginfrastructuur en aanhorigheden. Daarnaast zijn alle werken, een open afrittencomplexen ter hoogte van de aansluiting op de bestaande handelingen en wijzigingen met het oog op de ruimtelijke inpassing, buffers, ecologische N74 te Zonhoven (richting Hasselt) m.i.v. de ontsluiting van Zonhoven, en te verbindingen, kruisende en parallelle infrastructuren, leidingen, telecommunicatielokaal openbaar vervoer, lokale dienstwegen, jaagpaden, Helchteren / Hechtel-Eksel (richting Noord-Limburg), waar tevens aansluiting infrastructuur, recreatienetwerken en paden voor niet-gemotoriseerd verkeer toegelaten. wordt voorzien op de N715 richting Helchteren en waar wordt voorzien in de -

-

-

ontsluiting van Remo; 1.2. De weginfrastructuur wordt ter hoogte van de kruising met de Broekbeek, de een open afrittencomplex ter ontsluiting van het bedrijventerrein Centrum- Mangelbeek, de Lillosteenweg en de Guldensporenlaan op viaduct gerealiseerd. Bij de Zuid (Houthalen-Helchteren), waar tevens de aantakking van de secundaire uitvoering van deze werken wordt verstoring van natuurwaarden maximaal vermeden en weg ter ontsluiting van het bedrijventerrein De Schacht (Heusden-Zolder) worden de technieken van de natuurtechnische milieubouw gehanteerd. mogelijk is; 1.3. In het gebied zijn eveneens toegelaten, voor zover de hoofdbestemming niet in het de aanleg van de weg, zowel verdiept als op grondlichaam, talud of viaduct. De gedrang komt, voor zover bij de uitvoering de technieken van de natuurtechnische aanleg van de weg op viaduct is verplicht ter hoogte van de kruising met de milieubouw gehanteerd worden, voor zover in overeenstemming met of aangewezen in de watertoets, alle werken, handelingen en wijzigingen in functie van het bereiken van de Broekbeek, de Mangelbeek, de Lillo- steenweg en de Guldensporenlaan; de aanleg van een ecoduct ter hoogte van de kruising van de N74 met de randvoorwaarden die nodig zijn voor het behoud van de watersystemen en het voorkomen van wateroverlast buiten de natuurlijke overstromingsgebieden. ecologische verbinding zoals bepaald in art. 5.1.

Vermits uit het plan-MER is gebleken dat een ongelijkvloerse aanleg van de N74 ter hoogte van het natuurgebied Hoeverheide aangewezen is, is dit deel van het wegtracé niet opgenomen in het gebied voor wegeninfrastructuur, maar in een overdruk (gebied voor ongelijkvloerse wegeninfrastructuur, art. 2). De aanleg van de infrastructuur dient op een ruimtelijk kwalitatieve manier te

1.4. In het gebied zijn eveneens toegelaten, in zoverre in overeenstemming met of aangewezen in de passende beoordeling, alle werken, handelingen, voorzieningen, inrichtingen en functiewijzigingen nodig voor de instandhouding, de vervanging, het herstel of de ontwikkeling van natuur en het natuurlijk milieu in de speciale beschermingszone voor de gunstige staat van instandhouding van de natuurlijke habitats, de habitats van de soorten en soorten waarvoor de betreffende speciale beschermingszone is aangewezen of van het beperken van de milieu-impact.




gebeuren, volgens innovatieve en beeldbepalende uitvoeringsen inrichtingsprincipes. Dit zal beoordeeld worden op het moment van de 1.5. Gronden die niet voor de inrichting of het functioneren van de weginfrastructuur gebruikt worden, worden op een kwaliteitsvolle manier geïntegreerd in de omgeving. stedenbouwkundige vergunningsaanvraag. Onder aanhorigheden van wegeninfrastructuur wordt onder andere verstaan: al 1.6. De realisatie van wegeninfrastructuur en aanhorigheden is toegelaten voor zover dan niet verharde bermen, grachten en taluds, de stationeer- en parkeerstroken, de daarbij maatregelen genomen worden voor geluidsbuffering en visuele buffering en voor wegsignalisatie en wegbebakening, de verlichting, de afwatering, de beplantingen, de prioritaire infiltratie van hemelwater en buffering daarvan en voor een kwalitatieve de veiligheidsuitrustingen zoals stootbanden en hulpposten, de geluidswerende landschappelijke inpassing van de weginfrastructuur in de omgeving. constructies, de parkeerplaatsen langs autosnelwegen. Werken aan kruisende en 1.7. Bij de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning moet de aanvrager minstens parallelle infrastructuren zijn eveneens vergunbaar, waarbij onder meer wordt aantonen dat: gedacht aan zowel de bestaande spoorlijn 15 als de verlaten spoorwegbedding  de ruimte-inname voor de aanleg van weginfrastructuur en aanhorigheden, met van spoorlijn 18. inbegrip van tijdelijk gebruik, zo veel mogelijk wordt beperkt, zonder het Alle werken van natuurtechnische milieubouw kunnen gerealiseerd worden (vb. functioneren van de infrastructuur in het gedrang te brengen. kruising beken, aanleg buffervijver). In het bijzonder wordt hierbij gedacht aan de kruising met de Echelbeek en de Laambeek. Met ‘technieken van natuurtechnische milieubouw’ wordt verwezen naar een geheel van technieken die gebruikt kunnen worden om bij de inrichting (en het beheer) van infrastructuurwerken (wegen, waterlopen) bestaande natuurwaarden zoveel als mogelijk te behouden of ze te ontwikkelen of te versterken, en meer algemeen om te komen tot "milieuvriendelijke" oplossingen voor ruimtelijke ingrepen. Een beschrijving van en toelichting bij dergelijke technieken is te vinden in de "Vademecums Natuurtechniek", die onder meer te raadplegen zijn op de website van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid: http://www.lne.be/themas/milieu-eninfrastructuur/vademecums-natuurtechniek. Op basis van onderzoek en ervaring worden deze Vademecums regelmatig geactualiseerd. Onder speciale beschermingszone wordt verstaan: gebied dat aangewezen (definitief vastgesteld is) ter uitvoering van artikel 4 van de richtlijn 79/409/EEG van de Raad van 2 april 1979 inzake het behoud van de vogelstand (“vogelrichtglijngebied”) of ter uitvoering van artikel 4 van de richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna (“habitatrichtlijngebied”). De speciale beschermingszones zijn dus het geheel van vogel- en habitatrichtlijngebieden. Bij een vervoersinfrastructuur is het niet altijd mogelijk precies aan te geven waar de infrastructuren en de overgang naar de naastliggende bestemming beginnen. Het gebied voor wegeninfrastructuur kan aan de buitenzijde beperkte ruimtes bevatten die in de toekomst niet dienen ingenomen te worden voor wegeninfrastructuur. Bij de aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning moet aangegeven worden wat met deze gebieden gebeurt en op welke wijze de invulling ervan zal bijdragen tot een kwalitatieve landschappelijke inpassing en groeninrichting van het project in de omgeving. Deze bepaling heeft tevens betrekking op de ruimtes die volledig ingesloten zijn door infrastructuur (vb.



de langzaam-verkeersinfrastructuur binnen dit gebied zodanig wordt aangelegd dat een optimale aansluiting met het fietsen voetgangersnetwerk in de omgeving naar continuïteit en veiligheid wordt bekomen



voorzien wordt in geluidsbuffering, visuele buffering en waterbuffering van de weginfrastructuur en een kwalitatieve landschappelijke en ecologische inpassing van de weginfrastructuur in de omgeving. De buffering gebeurt zodanig dat de geldende milieukwaliteitsnormen op het vlak van geluid worden bereikt;



de gelijktijdige realisatie van de weginfrastructuur en de aanleg van een ecoduct ter hoogte van de kruising van het gebied voor wegeninfrastructuur en het natuurgebied zoals bepaald in artikel 5, gegarandeerd is.



de nodige maatregelen worden genomen zodat de grondwaterdaling als gevolg van de uitvoering van de werken niet groter is dan 5 cm.



Het principe “goed verlichten” wordt toegepast.



binnenzijde lussen open afrittencomplexen) en op de ruimtes onder viaducten. Voor de inpassing van de weginfrastructuur in de omgeving is het noodzakelijk om de effecten van de nieuwe weginfrastructuur op de omgeving te milderen. Hiervoor worden in de stedenbouwkundige voorschriften maatregelen op het vlak van geluidsbuffering, visuele buffering en waterbuffering van de weginfrastructuur opgelegd en een kwalitatieve landschappelijke inpassing van de weginfrastructuur in de omgeving is verplicht. De nodige ruimte voor deze maatregelen en landschappelijke inpassing is voorzien middels onderhavig art. 1 en middels art.3 Op diverse plaatsen vormt de aan te leggen N74 een barrière in het langzaam verkeersnetwerk. Dit fietsen voetgangersnetwerk moet in de mate van het mogelijke hersteld/behouden worden. In het bijzonder moet minstens het Mispad dat de verbinding vormt tussen Lillo en De Standaard behouden blijven. Tevens moet specifieke aandacht gaan naar het recreatieve fietspad op de oude spoorbedding en de fietsverbinding tussen Hechtel en Helchteren, zoals bepaald in art. 4, en naar de langzaam verkeersverbinding van de Vijfeindestraat. Er moet tevens voldoende aandacht gaan naar geluidsbuffering, visuele buffering en waterbuffering van de weginfrastructuur en een kwalitatieve landschappelijke inpassing van de weginfrastructuur in de omgeving, met inbegrip van de milderende maatregelen zoals geformuleerd in het MER (o.m. de aanleg van bosjes, bosranden en houtkanten langsheen het tracé doorheen het landbouwgebied ten zuiden van Lillo). Hierbij moet zowel aandacht worden besteed aan de inpassing van de infrastructuur in het open en/of natuurlijk landschap als in het bebouwde weefsel. De nodige ruimte voor deze landschappelijke inpassing wordt voorzien middels art. 3. In de stedenbouwkundige voorschriften is opgelegd dat de principes “goed verlichten” moeten worden toegepast. Die principes zijn gericht op het vermijden en beperken van lichthinder. Het gaat om hinder naar de omgeving zowel naar mensen als naar dieren, als op andere vlakken.





(overdruk)

Deze overdruk heeft geen eigen bestemmingscategorie, maar volgt de bestemmingscategorie van de grondkleur. Artikel 2. Gebied voor ongelijkvloerse wegeninfrastructuur Ter hoogte van het beboste natuurgebied wordt de N74 verdiept aangelegd om de impact op de omgeving te beperken. Het gaat meer bepaald om twee tunnelsegmenten ‘Hoeverheide’ en ‘Kraanberg’, die van elkaar worden gescheiden door een zone waar de weg in open sleuf wordt aangelegd. Enkel de tunneldelen die vallen binnen dit artikel ‘gebied voor ongelijkvloerse wegeninfrastructuur’. De andere delen zoals de tussenliggende verbinding in sleuf en de toegangen vallen binnen artikel 1 ‘gebied voor wegeninfrastructuur’.

2.1 In het gebied, aangeduid met deze overdruk, zijn alle werken, handelingen en wijzigingen toegelaten voor de aanleg, het functioneren en de aanpassing van de ongelijkvloerse wegeninfrastructuur en aanhorigheden. Daarnaast zijn werken, handelingen en wijzigingen in functie van de ruimtelijke inpassing, ecologische verbindingen, kruisende infrastructuren en leidingen toegelaten. 2.2 De inrichting en het beheer van het tunneldak gebeurt: -

rekening houdende met de landschappelijke heidegebieden en bospartijen;

-

in overeenstemming met de landschappelijke eigenheid van het gebied en door een zacht glooiend herstel van het maaiveld dat aansluit op de topografie van de omgeving. Ter hoogte van het tunnelsegment Hoeverheide houdt dit eveneens het herstel in van het orthogonale patroon, dat tevens de basis vormt voor een recreatief wandelnetwerk.

-

door herstel van een heidelandschap.

-

en/of het milieueffectenrapport

Door een maximale afscherming van de infrastructuur in functie van toegankelijkheid voor fauna om verkeersslachtoffers en ongelukken te vermijden. De afscherming wordt voorzien zowel in de aanlegfase als in de definitieve toestand van de infrastructuur.

Onder speciale beschermingszone wordt verstaan: gebied dat aangewezen (definitief vastgesteld is) ter uitvoering van artikel 4 van de richtlijn 79/409/EEG van de Raad van 2 april 1979 inzake het behoud van de vogelstand (“vogelrichtlijngebied”) of ter uitvoering van artikel 4 van de richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna (“habitatrichtlijngebied”). De speciale beschermingszones zijn dus het geheel van vogel- en habitatrichtlijngebieden.

2.3 In het gebied zijn eveneens toegelaten, voor zover de hoofdbestemming niet in het gedrang komt, voor zover in overeenstemming met of aangewezen in de watertoets, alle werken, handelingen en wijzigingen in functie van het bereiken van de randvoorwaarden die nodig zijn voor het behoud van de watersystemen en het voorkomen van wateroverlast buiten de natuurlijke overstromingsgebieden, voor zover de technieken van de natuurtechnische milieubouw gehanteerd worden.

Onder aanhorigheden van wegeninfrastructuur wordt onder andere verstaan: al dan niet verharde bermen, grachten en taluds, de stationeer- en parkeerstroken, de wegsignalisatie en wegbebakening, de verlichting, de afwatering, de beplantingen, de veiligheidsuitrustingen zoals stootbanden en hulpposten, de geluidswerende constructies, de parkeerplaatsen langs autosnelwegen. Voor werken die uit een watertoets voortvloeien (wat betreft ‘technieken van natuurtechnische milieubouw’: zie toelichting bij art. 1). Vanuit de principes van het decreet integraal waterbeleid zullen de ondergrondse constructies volledig waterondoorlatend moeten worden uitgevoerd om permanente grondwaterbemaling of drainage te vermijden. Voor werken die uit de passende beoordeling voortvloeien (vb. plaatsen van wildafrastering).

context van landduinen,

2.4 In het gebied zijn eveneens toegelaten, in zoverre in overeenstemming met of Voor de inpassing van de weginfrastructuur in de omgeving is het noodzakelijk aangewezen in de passende beoordeling, alle werken, handelingen, voorzieningen, om de effecten van de nieuwe weginfrastructuur op de omgeving te milderen. inrichtingen en functiewijzigingen nodig voor de instandhouding, de vervanging, het herstel



Hiervoor worden maatregelen op het vlak van geluidsbuffering en visuele buffering van de weginfrastructuur opgelegd en een kwalitatieve landschappelijke inpassing van de weginfrastructuur in de omgeving wordt verplicht. De nodige ruimte voor deze maatregelen en landschappelijke inpassing is voorzien middels onderhavig art. 2 en middels art.3. In de omgeving van dit gebied is een uitgebreid langzaam verkeersnetwerk aanwezig; er moet vermeden worden dat de aan te leggen N74 hierin een barrière vormt. Het fietsen voetgangersnetwerk moet dan ook in de mate van het mogelijke hersteld/behouden worden.


of de ontwikkeling van natuur en het natuurlijk milieu in de speciale beschermingszone voor de gunstige staat van instandhouding van de natuurlijke habitats, de habitats van de soorten en soorten waarvoor de betreffende speciale beschermingszone is aangewezen of van het beperken van de milieu-impact. 2.5 Gronden die niet voor de inrichting of het functioneren van de weginfrastructuur gebruikt worden, worden op een kwaliteitsvolle manier geïntegreerd in de omgeving.

2.6. De realisatie van wegeninfrastructuur en aanhorigheden is toegelaten voor zover daarbij maatregelen genomen worden voor geluidsbuffering en visuele buffering en voor de prioritaire infiltratie van hemelwater en buffering daarvan en voor een kwalitatieve Er moet tevens voldoende aandacht gaan naar geluidsbuffering en visuele buffering landschappelijke inpassing van de weginfrastructuur in de omgeving. van de weginfrastructuur en een kwalitatieve landschappelijke inpassing van de 2.7. Bij de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning moet de aanvrager minstens weginfrastructuur in de omgeving, met inbegrip van de milderende maatregelen aantonen dat: zoals geformuleerd in het MER. In deze zone gaat het onder meer om het  de ruimte-inname voor de aanleg van weginfrastructuur en aanhorigheden, met landschappelijk inkleden van de tunneldaken, het herstel van het duinenlandschap inbegrip van tijdelijk gebruik, zo veel mogelijk wordt beperkt, zonder het en het creëren van open, schrale en zandige open plekken (Hoeverheide). De functioneren van de infrastructuur in het gedrang te brengen. nodige ruimte voor deze landschappelijke inpassing wordt voorzien middels art. 3. 

de langzaam-verkeersinfrastructuur binnen dit gebied zodanig wordt aangelegd dat een optimale aansluiting met het fietsen voetgangersnetwerk in de omgeving naar continuïteit en veiligheid wordt nagestreefd;



voorzien wordt in geluidsbuffering en visuele buffering van de weginfrastructuur en een kwalitatieve landschappelijke en ecologische inpassing van de weginfrastructuur in de omgeving. De buffering gebeurt zodanig dat de geldend milieukwaliteitsnormen op het vlak van geluid worden bereikt;

(aanduiding in overdruk)

Deze overdruk heeft geen eigen bestemmingscategorie, maar volgt de bestemmingscategorie van de grondkleur. Artikel 3. Overdruk voor landschappelijke en functionele inpassing van wegeninfrastructuur Zoals aangegeven in art. 1 en 2 moet voldoende aandacht gaan naar een 3.1. In het gebied, aangeduid met deze overdruk, zijn alle werken, handelingen

en



kwalitatieve landschappelijke inpassing van de weginfrastructuur in de omgeving. Om daartoe voldoende ruimte te voorzien is parallel aan de wegeninfrastructuur een strook voorzien voor de landschappelijke en functionele inpassing ervan. Binnen deze strook kunnen tevens de nodige milderende maatregelen zoals bepaald in het plan- en het latere project-MER worden gerealiseerd, waarbij eveneens aandacht moet gaan de integratie in het omliggende landschap. Het gaat dan onder meer om de aanleg van bosjes, randen en houtkanten langsheen het tracé doorheen het landbouwgebied ten zuiden van Lillo en ter buffering van het heidegebied in het Militair Domein van Leopoldsburg, de aanleg van buffervijvers en grachten voor de buffering en infiltratie van water, de aanleg van een geluidsbuffering naar zowel de open als de bebouwde gebieden, de inpassing van de tunneldaken in het duinenlandschap, …


wijzigingen toegelaten voor de visuele afscherming, geluidsafscherming, landschappelijke inpassing of afstand tot de wegeninfrastructuur zoals bepaald in artikel 1 en het gebied voor ongelijkvloerse wegeninfrastructuur zoals bepaald in artikel 2. Daarnaast zijn, voor zover de technieken van de natuurtechnische milieubouw gehanteerd worden, alle werken, handelingen en wijzigingen toegelaten met het oog op: 

ecologische infrastructuur en kleine landschapselementen;



de optimalisatie van de waterhuishouding, het waterproblematiek en het voorkomen van wateroverlast;



onverharde paden voor niet-gemotoriseerd verkeer.

beheersen

van

de

3.2. Zolang heel het gebied of delen van het gebied aangeduid met deze overdruk niet worden benut in functie van de landschappelijke en functionele inpassing van de De delen van deze overdruk die niet gebruikt worden voor de landschappelijke en betreffende infrastructuur, is de grondkleur van toepassing. functionele inpassing van de wegeninfrastructuur, kunnen gebruikt worden in 3.3. Aanvragen voor een stedenbouwkundige vergunning worden voor advies voorgelegd functie van de grondkleur (gewestplanbestemming of bestemming volgens RUP). aan de beheerder van de wegeninfrastructuur gesitueerd in de gebieden bepaald in de Om na te gaan of bepaalde delen van de overdruk nog ingeschakeld zullen worden artikelen 1 en 2. De adviesaanvraag wordt behandeld in overeenstemming met, in functie van de landschappelijke en functionele inpassing van de naargelang het geval, artikel 4.7.16, § 1, dan wel artikel 4.7.26, § 4, eerste lid, 2°, van de wegeninfrastructuur, dient de wegbeheerder om advies te worden gevraagd. Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. Wat betreft ‘technieken van natuurtechnische milieubouw’: zie toelichting bij art. 1

Ten behoeve van de geplande werken kan deze zone tijdelijk gebruikt worden als 3.4. Werfzones zijn tijdelijk - gedurende de aanleg van de wegeninfrastructuur - bestemd werfruimte. Het gaat dan louter om opslag en aanvoer van materieel en materiaal voor de inrichting, de voorbereiding en de realisatie van alle noodzakelijke werken in het kader van de aanleg van de wegeninfrastructuur, evenals de opslag van materialen, en de aanleg van tijdelijke werfwegen. grondstoffen en tijdelijke grondoverschotten en de werfuitrusting voor het personeel. Na de werken dient het terrein hersteld te worden zodat de vegetatie zich kan herstellen, of ingericht te worden in functie van de landschappelijke inpassing van In dit gebied zijn gedurende de aanleg van de wegeninfrastructuur alle werken, handelingen en wijzigingen voor de inrichting, de exploitatie en de beveiliging van de de weg in de omgeving. werfzones toegelaten. Voor werken die uit een watertoets voortvloeien (wat betreft ‘technieken van Na de realisatie van de wegeninfrastructuur moeten de nodige werken en maatregelen natuurtechnische milieubouw’: zie toelichting bij art. 1). uitgevoerd worden om de verstoorde aanwezige natuurwaarden te herstellen. De en/of het milieueffectenrapport aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning voor de aanleg van de wegeninfrastructuur bevat de nodige informatie over de toepassing van deze inrichtingsbepalingen. Daarbij moet worden gegarandeerd dat perceelsrestanten en Onder speciale beschermingszone wordt verstaan: gebied dat aangewezen overhoeken maximaal worden ingezet voor natuurontwikkeling of als buffer voor het (definitief vastgesteld is) ter uitvoering van artikel 4 van de richtlijn 79/409/EEG verhogen van de woonkwaliteit. van de Raad van 2 april 1979 inzake het behoud van de vogelstand 3.5. In het gebied zijn eveneens toegelaten, voor zover de hoofdbestemming niet in het (“vogelrichtlijngebied”) of ter uitvoering van artikel 4 van de richtlijn 92/43/EEG van gedrang komt, voor zover bij de uitvoering de technieken van de natuurtechnische de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en milieubouw gehanteerd worden en voor zover in overeenstemming met of aangewezen in de wilde flora en fauna (“habitatrichtlijngebied”). De speciale de watertoets, alle werken, handelingen en wijzigingen in functie van het bereiken van de Voor werken die uit de passende beoordeling voortvloeien (vb. plaatsen van wildafrastering).



beschermingszones zijn dus het geheel van vogel- en habitatrichtlijngebieden.


randvoorwaarden die nodig zijn voor het behoud van de watersystemen en het voorkomen van wateroverlast buiten de natuurlijke overstromingsgebieden. 3.6. In het gebied zijn eveneens toegelaten, in zoverre in overeenstemming met of aangewezen in de passende beoordeling, alle werken, handelingen, voorzieningen, inrichtingen en functiewijzigingen nodig voor de instandhouding, de vervanging, het herstel of de ontwikkeling van natuur en het natuurlijk milieu in de speciale beschermingszone voor de gunstige staat van instandhouding van de natuurlijke habitats, de habitats van de soorten en soorten waarvoor de betreffende speciale beschermingszone is aangewezen of van het beperken van de milieu-impact. 3.7. Bij de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning voor de realisatie van deze bestemming moet de aanvrager minstens aantonen dat de ruimte-inname voor de landschappelijke en functionele inpassing zo veel mogelijk wordt beperkt, zonder het functioneren van de infrastructuur in het gedrang te brengen.

(symbolische aanduiding in overdruk)

Deze overdruk heeft geen eigen bestemmingscategorie, maar volgt de bestemmingscategorie van de grondkleur. Artikel 4. Verbinding voor langzaam verkeer Op diverse plaatsen vormt de aan te leggen N74 een barrière in het langzaam Om functionele relaties te leggen worden op verschillende plaatsen verbindingen verkeersnetwerk. Dit moet in de mate van het mogelijke hersteld / behouden gerealiseerd voor de zachte weggebruiker. De pijlen duiden symbolisch aan welke worden. Om te garanderen dat het zgn. Mispad tussen de woonwijken Lillo en De plaatsen minimaal met elkaar verbonden moeten worden. Standaard behouden blijft is daar op het grafisch plan een langzaamverkeerverbinding aangegeven. Dat geldt ook voor het recreatieve fietspad ter hoogte van de oude spoorbedding en de fietsverbinding tussen Hechtel en Helchteren.

Dit gebied behoort tot de bestemmingscategorie ‘reservaat en natuur’. Art. 5. Natuurgebied




In het natuurgebied is de hoofdfunctie natuur. Recreatief medegebruik laat evenwel Het gebied is bestemd voor de instandhouding, de ontwikkeling en het herstel van de toe dat bepaalde zones in het natuurgebied afgeschermd kunnen worden, niet natuur, het natuurlijk milieu en bos. Recreatief medegebruik is een ondergeschikte functie. toegankelijk zijn voor het publiek omwille van de natuurwaarde. Alle werken, handelingen en wijzigingen die nodig of nuttig zijn voor de ontwikkeling, de Onder bos wordt begrepen ecologisch beheerd bos zoals bedoeld in het Bosdecreet instandhouding en het herstel van de natuur, het natuurlijk milieu, bos en van de in artikel 18 en volgende. Het aanbrengen van infrastructuren voor het beheer van landschapswaarden zijn toegelaten. het gebied als natuurgebied is mogelijk. Die infrastructuren zijn onder meer: veekerende rasters, het bouwen van schuilplaatsen voor dieren die ingezet worden Voor zover de ruimtelijk-ecologische draagkracht van het gebied niet overschreden wordt, zijn de volgende werken, handelingen en wijzigingen eveneens toegelaten: bij het beheer van het gebied.  het aanbrengen van kleinschalige infrastructuur voor het al dan niet toegankelijk In het gebied zijn uitsluitend gebouwen toegelaten die noodzakelijk zijn voor het maken van het gebied voor educatief of recreatief medegebruik, waaronder het beheer van of het toezicht op het betrokken natuurgebied, op voorwaarde dat ze niet aanleggen, inrichten of uitrusten van paden voor niet-gemotoriseerd verkeer; samen gebruikt worden als woonverblijf. Het gaat om gebouwen en constructies met een beperkte omvang (schuilplaats, bergplaats voor materiaal…). Een dergelijke  het herstellen, heraanleggen of verplaatsen van bestaande openbare wegen en bebouwing kan slechts toegelaten worden voor zover ze landschappelijk inpasbaar nutsleidingen. Bestaande openbare wegen en nutsleidingen kunnen verplaatst is en de betrokken oppervlakte natuurgebied aanzienlijk is. worden voor zover dat noodzakelijk is voor de kwaliteit van het leefmilieu, het Recreatief medegebruik is een ondergeschikte functies in het natuurgebied. herstel en de ontwikkeling van de natuur en het natuurlijke milieu, de openbare Ondergeschikt betekent ‘van betrekkelijk minder grote betekenis’. veiligheid of de volksgezondheid. Kleinschalige infrastructuur voor het al dan niet toegankelijk maken bestaat onder Voor zover ze door hun beperkte impact de realisatie van de algemene bestemming niet in meer uit: toegangspoortjes, wegwijzers, verbodsborden, wegafsluitingen … het gedrang brengen zijn werken, handelingen en wijzigingen toegelaten die nodig of nuttig Kleinschalige infrastructuur voor natuureducatie is bijvoorbeeld: informatieborden, zijn voor het beheersen van overstromingen of het voorkomen van wateroverlast buiten de natuurlijke overstromingsgebieden op voorwaarde dat de technieken van verrekijkers, knuppelpaden, vogelkijkhutten … natuurtechnische milieubouw gehanteerd worden. Kleinschalige infrastructuur voor recreatief medegebruik: zitbanken, picknicktafels, vuilnisbakken … Niet-gemotoriseerd verkeer is onder meer: wandelen, fietsen, paardrijden ... Verharde paden worden bij voorkeur aangelegd in een waterdoorlatende verharding. Onder openbare wegen worden ook verkeersveilige fietspaden begrepen Waterbeheersing is een ondergeschikte functie in dit gebied. Voor werken, handelingen en wijzigingen die nodig of nuttig zijn voor het beheersen van overstromingen buiten de natuurlijke overstromingsgebieden of het voorkomen van wateroverlast buiten de natuurlijke overstromingsgebieden worden de stroomgebiedbeheersplannen en de bekkenbeheersplannen als afwegingselement gehanteerd bij de beoordeling van de vergunningsaanvragen voor bovenvermelde werken, handelingen, voorzieningen, inrichtingen en wijzigingen. Met ‘technieken van natuurtechnische milieubouw’ wordt verwezen naar een geheel van technieken die gebruikt kunnen worden om bij de inrichting (en het beheer) van infrastructuurwerken (wegen, waterlopen) bestaande natuurwaarden zoveel als mogelijk te behouden of ze te ontwikkelen of te versterken, en meer algemeen om te




komen tot "milieuvriendelijke" oplossingen voor ruimtelijke ingrepen. (Zie het vademecum ter zake zoals te vinden op http://www.lne.be/themas/milieu-eninfrastructuur/vademecums-natuurtechniek/vademecum-waterlopen).

Art. 5.1 Ecoduct In kader van de ontwikkeling van de Noord-Zuid verbinding N74 is het van belang dat de realisatie van een ecologische verbinding tussen de grote heideterreinen van het Militair Domein Leopoldsburg en het Militaire domein Helchteren-Meeuwen niet gehypothekeerd wordt. In het plan-MER wordt een fauna-passage (ecoduct) als een strikt noodzakelijke milderende maatregel aanzien.

Alle werken, handelingen en wijzigingen die nodig of nuttig zijn voor de realisatie van een ecoduct over het gebied voor weginfrastructuur zijn toegelaten. Het ecoduct wordt vormgegeven met een voor fauna benutbare breedte en aanvaardbare helling van de aanlooptaluds. Recreatief medegebruik onder om het even welke vorm (fiets- of wandel- of ruiterpad) is niet toegelaten.

Het ecoduct wordt vanuit ecologische overwegingen best aangelegd ter hoogte van de huidige KMO-zone gezien de bodem hier reeds erg verstoord is en geen natuurlijke ecotopen verdwijnen bij de aanleg van het ecoduct.

(overdruk)

Deze overdruk heeft geen eigen bestemmingscategorie, maar volgt de bestemmingscategorie van de grondkleur. Artikel 6. Werfzone Ten behoeve van de geplande werken is het noodzakelijk om tijdelijk een aantal 6.1. Werfzones zijn tijdelijk - gedurende de aanleg van de wegeninfrastructuur - bestemd percelen in te nemen voor het opslaan en stapelen van materialen en voor de voor de inrichting, de voorbereiding en de realisatie van alle noodzakelijke werken in het kader van de aanleg van de wegeninfrastructuur, evenals de opslag van materialen, werfinrichting. grondstoffen en tijdelijke grondoverschotten en de werfuitrusting voor het personeel. Na de werken dient het terrein hersteld te worden zodat de vegetatie zich kan

In dit gebied zijn gedurende de aanleg van de wegeninfrastructuur alle werken, handelingen en wijzigingen voor de inrichting, de exploitatie en de beveiliging van de




herstellen.

werfzones toegelaten. Bij de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning moet de aanvrager minstens aantonen dat de ruimte-inname voor de werken, met inbegrip van tijdelijk gebruik, zo veel mogelijk wordt beperkt en aangeven en welke maatregelen genomen worden voor het herstel van de bestemming van de grondkleur. 6.2. Na de realisatie van de wegeninfrastructuur, is de in grondkleur aangegeven bestemming van het onderhavig ruimtelijk uitvoeringsplan van toepassing en moeten de nodige werken en maatregelen uitgevoerd worden om deze grondbestemming te realiseren en om de verstoorde aanwezige natuurwaarden te herstellen. De aanvraag van een stedenbouwkundige vergunning voor de aanleg van de wegeninfrastructuur bevat de nodige informatie over de toepassing van deze inrichtingsbepalingen en de timing van de herstelwerkzaamheden.


Deze overdruk heeft geen eigen bestemmingscategorie, maar volgt de bestemmingscategorie van de grondkleur. Artikel 7. Hoogspanningsleiding Deze aanduiding betreft de bestaande en nieuwe (bovengrondse)

7.1. In het gebied, aangeduid met deze overdruk, zijn alle werken, handelingen en wijzigingen toegelaten voor de aanleg, de exploitatie en de wijzigingen van een hoogspanningsleidingen en aanhorigheden. hoogspanningsleiding en haar aanhorigheden. De aanvragen voor vergunningen voor Aanhorigheden van een hoogspanningsleiding zijn de constructies of gebouwen die een hoogspanningsleiding en aanhorigheden worden beoordeeld rekening houdend met nodig of nuttig zijn om de leiding te kunnen exploiteren. De aanhorigheden kunnen de in grondkleur aangegeven bestemming. bovengronds of ondergronds aangebracht zijn. 7.2. De in grondkleur aangegeven bestemming is van toepassing voor zover de aanleg, de exploitatie en wijzigingen van de hoogspanningsleiding niet in het gedrang worden gebracht.


Deze overdruk heeft geen eigen bestemmingscategorie, maar volgt de bestemmingscategorie van de grondkleur.




Artikel 8. Op te heffen reservatiestrook De reservatiestrook van het gewestplan Hasselt-Genk (KB 03-04-1979, gewijzigd bij BVR 0907-1996) en van het gewestplan Neerpelt-Bree (KB 22-03-1978) wordt opgeheven.

Op te heffen reservatiestrook.

Noord-Zuid verbinding N74

Recommend Documents