Noord Nederland: Bodembeweging. (opsomming van feitelijke gegevens ) WAT STAAT ONS NOG TE WACHTEN…….
januari 2015.
Het lijkt er in Friesland en Groningen op dat de overheid maar één doel heeft ; zoveel mogelijk geld te verdienen met de winning van gas en zout. Het lijkt daarbij weinig uit te maken hoe men het gebied achterlaat voor haar bewoners en het nageslacht. Er wordt weinig rekening gehouden met de gevolgen in het wingebied. Voor zichzelf heeft de overheid de schade ten gevolge van de winning goed geregeld. Zij heeft daarbij vergeten dat zij als overheid een zorgplicht richting de burgers heeft en had moeten komen met beschermende en compenserende maatregelen. Wij denken hierbij op dit moment vooral aan burgers in Groningen. Maar ook hier in Friesland weten we beslist nog niet wat ons staat te wachten. Na tien jaar is de uitvoering van het gebiedsplan nog steeds niet begonnen. En de prangende vraag wie er verantwoordelijk is voor de reeds toegebrachte en nog te verwachten schade wordt niet beantwoord. Wij hebben na veel speurwerk, alles met eigen middelen, de bodembeweging in de periode 1978 tot 2013 met een aantal profielen in beeld gebracht. Ook de verschillen in bodemdalingsnelheden tussen gas- en zout winning. De gegevens bestaan uit een verzameling van metingen, uitgevoerd als onderdeel van de concessie. Het doel van ons speurwerk is het inzichtelijk maken van de gevolgen van de bodembeweging. Deze gegevens werden ons onthouden door de overheidsinstanties. Aan de hand van briefwisseling tussen de politieke vertegenwoordigers, de overheden onderling, richting Stichting Winamer Belang en ons als burgers wordt op een verontrustende wijze zichtbaar hoe de overheden met elkaar “ bezig” zijn. Ik verwijs naar de volgende correspondentie; Brief 18 febr.2014 schriftelijk antwoord van de Provincie Fryslân op vragen van de FNP. De vraag is (vertaald uit het fries) Is het College van doel bij regering en parlement te pleiten voor een omgekeerde bewijslast? (deel van het antwoord) NEE, onder andere door onze gemeenschappelijke inzet is uiteindelijk een breed uitgewerkte schaderegeling in de mijnbouwwet opgenomen. Naar onze gedachte biedt die regeling de burgers een grote rechtszekerheid en garandeert een solide afwikkeling van de schadegevallen. Vervolgens een brief van de Provincie Friesland van 22 juli 2011 aan minister Verhagen met de woorden “ dat de bewoners tot in lengte van jaren worden geconfronteerd met schade aan landerijen en gebouwen in het zoutwinning gebied”. In een brief van Minister Verhagen aan de tweede kamer van 27 Oktober 2011 werd de bal direct weer terug gekaatst met de opmerking, “dat het de Friese bestuurders zelf waren die de zoutwinning wilden in verband met de werkgelegenheid en de vijftig procent omzet voor de haven van Harlingen, waarvan de provincie mede aandeelhouder was”.
1
Brief 12 september 2012 van provincie aan Stg.Winamer Belang vermeldt “ de provincie fryslan is niet verantwoordelijk en niet aansprakelijk” Dit is voor ons onbegrijpelijk en onaanvaardbaar! We hebben een prangende en dringende vraag : waarom heeft men voor het waterschap, voor de gemeentes en voor de provincie wel schadevergoedingen geregeld maar niet voor de gedupeerde burgers? Van een ambtenaar op het provinciehuis, kregen we zelfs de botte opmerking mee “ Jullie moeten eens een keer ophouden met zeuren, jullie hebben toch onze brief gekregen en die is duidelijk”. Daar moesten wij het mee doen. Wij werden door de provincie ook onwetend gehouden over het bestaan van de Commissie Bodembeweging Aardgaswinning Fryslan. Deze Commissie is sinds 2006 actief in onze provincie. Zij heeft als taak ; het beoordelen van schade ten gevolge van winning. Zij regelt de voorbereiding voor een schademelding, de financiële en administratieve opstellingen, in bepaalde gevallen stelt zij een compensatieregeling op. De commissieleden bleken mensen te zijn van de Gasunie, het Wetterskip Fryslan en de provincie Fryslan, en worden ook door deze partijen betaald. De, voor schadevergoeding in aanmerking komende projecten zijn in hoofdzaak voor de volgende partijen aangevraagd: Wetterskip, de provincie Fryslan en de gemeentes Tietjerksteradeel en Dongeradeel. En ook afgehandeld! Een aardgasgedupeerde uit Groningen wees ons op het bestaan van deze commissie en het adres van de site. Daarop werd vermeld dat in 2013 een bedrag was uitgekeerd van ongeveer 190.miljoen. Toen wij een volgende keer de uitgekeerde bedragen nog eens exacter wilden bekijken waren deze voor ons onzichtbaar gemaakt. Wel stonden de projecten nog vermeld waaraan was uitgekeerd. Op de vraag waarom de gaswinninglocatie Franeker hierin niet had meegedaan was het antwoord dat deze was afgekocht door de provincie en ook dat de zoutwinning niet onder deze regeling viel. Wij vermoeden als oorzaak van de impasse dat de provincie(Rijk) met Frisia (Esco) een overeenkomst voor 40 jaar zoutwinning heeft afgesloten, waar ook de (noodlijdende) haven van Harlingen voordeel van zou hebben. Wat er in de brief van minister Verhagen stond, klopt dus wel. Bij een bezoek aan de Universiteit voor de Mijnbouw in Clausthal-Zellerfeld hebben wij een gesprek gehad met enkele studenten . Al pratende kwam de zoutwinlokatie waar wij woonden, de bodemdaling en de ontstane schade aan de orde waarop een student opmerkte dat er dan bij de winning toch wel iets behoorlijk mis moest zijn gegaan. Onze nieuwsgierigheid was daarmee wel gewekt. Wat speelde er nog meer bij de, bij de gas- en de zoutwinning geconstateerde snelle bodemdaling in het zoutwingebied? Wij hebben de, in de loop der tijd verzamelde rapporten en meetgegevens die de TCBB nog niet had, aan TCBB ter beschikking gesteld. Ook werd daarmee het verschil duidelijk tussen gas en zoutwinning. De verzamelde meetgegevens in de door ons maakte opstellingen en grafieken zijn verzonden naar diverse overheidsinstanties en Frisia. Belangrijk om hier nogmaals te vermelden is dat de gegevens en resultaten van metingen die wij boven tafel hebben gekregen, geen veronderstellingen zijn, maar feitelijke cijfers. Feiten die wij als burgers naar ’t scheen maar niet moesten weten?
2
Er is nu plotseling , het verbaast ons niets, een rapport in de openbaarheid verschenen over de bodemdaling in de gemeente Franekeradeel en er wordt door Frisia een onderzoek gedaan naar hoe de zaken (lees bodemdaling) er nu bijliggen. Men kan openbaarheid en transparantie blijkbaar nu niet langer tegenhouden. Het is daarom dat wij onze situatie en onze vragen nu onder uw aandacht brengen. De door ons verkregen gegevens en resultaten van metingen zijn verwerkt in een opstelling met in hoge mate belastende cijfers richting overheid en richting de zoutwinner. Ons doel is niet het onderuithalen van overheidsinstanties, maar wij willen ons als burgers, particuliere eigenaren, niet laten afschepen met slimme smoesjes, met gedraai, met halve waarheden en wat er allemaal nog meer op ons bordje terecht gekomen is. Wij laten ons ook niet intimideren met opmerkingen als “jullie weten teveel, wees voorzichtig” Ons doel is : goede regelingen voor de gedupeerden ten opzichte van schade en compensatie.
NOG EEN AANTAL OPMERKELIJKE ZAKEN *Dat de wijze van zoutwinning afwijkt van de definitieve concessie is ons door de provincie niet verteld. Tot onze schrik is er wel afgeweken en is er bij de winning gasolie in de caverne gepompt. Heel vreemd, een boer moet als hij een eigen tank voor gasolie plaatst op het terrein aan veel eisen voldoen. Is er voor het gebruik van gasolie bij de zoutwinning wel een M.E.R rapportage aangevraagd dan wel opgesteld? *De Provincie Fryslân heeft een commissie benoemd en betaald die schadegevallen moet regelen ten behoeve van haar eigen schade. Wiens geld wordt hier rondgepompt? Waarom werden cijfers over uitgekeerde bedragen eerst openbaar en toen snel weer weggehaald. Daar worden we als burgers toch wantrouwig van. Frisia laat zelfs in de media opnemen dat ze nog nooit een schadegeval heeft behoeven uit te keren. *De provincie moet, naar onze mening, haar beleid aanpassen en een commissie in het werk stellen die de belangen van de gedupeerde burgers, inwoners, gaat constateren en regelen. De feiten zijn spijkerhard. De schade door zoutwinning is bovengronds zichtbaar en niet meer te ontkennen. Het is toch een mensonwaardige vertoning van onze overheidsinstanties om zich de Friese- (en Groninger)burger van het lijf te houden. *In Groningen werd destijds het ene na het andere rapport geproduceerd. Gebaseerd op veronderstellingen en aannames. En kwamen de feiten wat te dichtbij en te slecht uit, dan kwam er weer een nieuw rapport. Afleidingsmanoeuvres? Wij zijn ons eigen onderzoek gestart, nadat aan het licht kwam dat de overheid de waarheid omzeilde of verdoezelde. Ons onderzoek bevat alleen feiten en door officiële instanties gemeten cijfers. *In de eerste jaren van de zoutwinning was op de betreffende website van de SODM (Staats toezicht Op De Mijnen) een onregelmatige bodemdaling weer gegeven. Die was wel heel anders dan ons, inwoners van het gebied was voorgespiegeld. Al snel verdween ook deze site. *Ook de PvdA deed op 2 febr.2011 een duit in het zakje met het persbericht” HET PROCES BODEMDALING MOET VEEL TRANSPARANTER” Het kreeg echter geen vervolg. Blijkbaar een ongeoorloofde politieke oprisping? 3
*Waarom had een belangrijke Commissie als de TCBB geen volledige inzage in meetgegevens van de daling van de periode 1978 tot 2013? *Zo langzamerhand verdwijnt het vertrouwen van de burger in de overheid geheel. Verdwijntrucs, halve waarheden, afschuiven van verantwoordelijkheid. Mensen en goederen bewust in gevaar brengen. Onverschilligheid. Ondeskundigheid. Onrechtvaardigheid. Etc. Het verdwijnen van het besef dat wij met elkaar de democratie levend en hoog moeten houden. Ewald Engelen, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam riep in zijn column in Het Parool op tot burgerlijke ongehoorzaamheid “vanwege incompetentie van de overheid” Zelfs Herman Wijffels, niet de minste, zei op 24 december j.l.”dat er mensen moeten komen die tegengas geven durven geven anders neemt de onrust onevenredig toe”. *Sprekend en schrijnend voorbeeld voor wat betreft schade door bodemdaling is de kerk van Wijnaldum, een monument dat in 1930 is herbouwd. Een rapport over de bouwkundige toestand van de kerk uit 1995, dus 65 jaar later vermeldt geen bijzonderheden. Ook geen scheuren of zakkingen. Over 2014 wordt een geheel ander en alarmerend verhaal verteld. De scheuren zijn duidelijk zichtbaar en groot. *Rond 2004 begon men zich in het zoutwingebied ongeruste vragen te stellen. Steeds meer berichten over scheurvorming en andere schade. De burgers blijven tot op heden ‘roepende in de woestijn’ en niemand geeft antwoord…….. En in een enkel geval dat er toch een antwoord is gekomen van een instantie, is dat angstwekkend onjuist. Een voorbeeld is; de bodemdaling, door het Wetterskip opgegeven als zijnde max. 15 cm. De door ons verkregen metingen wijzen uit dat de bodemdaling aanzienlijk meer is, n.l. 29,5 cm tot 2013. *Wij maken ons ook zeer ongerust over de zeedijken omdat de bodem daalt en de zeespiegel stijgt. Natuurlijk zal ook daarvoor wel weer een “geruststellend rapport”beschikbaar zijn. Een rapport gebaseerd op aannames. *De Gebiedscommissie Harlingen/Franeker rekent voor het kwaliteitsherstel van het gebied Harlingen en Franeker een bedrag van 48 miljoen. In aanmerking moet worden genomen dat daar eerst de kosten van onderzoek door DLG (Dienst Landelijke Gebieden) en de BTW in mindering worden gebracht en dat er al met al niet meer dan 28 miljoen (de helft) voor de daadwerkelijke besteding in het gebied beschikbaar blijft. Zorgvuldiger zou zijn geweest als eerst de concrete schade in het gebied in beeld zou zijn gebracht plus de kosten van opwaardering voor het gebied waar gas en zout wordt gewonnen. De Stichting “Riedmar”heeft samen met de dorpsbelangen plannen gemaakt om de kwaliteit en leefbaarheid van dit gebied te verbeteren,de maatschappelijke plus. Een prachtig plan, maar geen reactie hierop van deze “Gebiedscommissie” *De bodemdaling van de gebieden in Dongeradeel en Tietjerksteradeel bedroeg tot 2013 maximaal 10 cm. oftewel een paar mm.per jaar, maar in de gebieden Wijnaldum en Tzummarum zijn er punten waar de daling al 30 cm.bedraagt. In de periode van actieve zoutwinning was er al een daling van meer dan 20 mm. per jaar. Dat houdt in dat er voor deze laatste gebieden in vergelijking veel meer geld moet worden vrijgemaakt , eerlijkheidshalve te betalen door die instanties die financieel voordeel hebben( gehad) van de winning. Dus Provinciebestuurders, u wilde zo graag de zoutwinning althans, voor zover wij weten is er geen ontkenning geweest van deze stelling in de brief van Minister Verhagen van 27-10-2011. Wij vragen ons daarbij af of het College van de Provinciale Staten van 4
Fryslân altijd voorzien is geweest van de juiste en ter zake doende informatie tijdens haar ijver de zoutwinning in dit gebied te realiseren? Naschrift. Ons onderzoek bracht een grote verzameling van in hoofdzaak feiten op basis van gegevens van metingen door de rijksdienst naar boven. Aan de hand daarvan hebben wij overzichtelijke , gemakkelijk te lezen grafieken gemaakt. Alles is waarheidsgetrouw verzameld en weergegeven en reeds naar alle, eerder genoemde instanties verzonden. Dat de schade niet door de zoutwinning zou worden veroorzaakt is een onzinnige, belachelijke conclusie . Laat alle profijttrekkende instanties hun werkelijke en up to date gegevens openbaar maken. Daarop hebben wij als burgers en inwoners van de wingebieden, recht. Er is dan ook geen tonnen kostend verder onderzoek meer nodig. De feiten zullen voor zichzelf spreken. Ook de tactiek van weer een onderzoeksrapport werkt niet meer en wijzen wij ook dat stellig af. Dat werkt alleen goed voor de onderzoeksbureaus. Commissies, ambtelijk apparaat en politiek zijn elkaars opdrachtgevers. Het gebied en de burger met schade schieten er tenslotte weinig mee op. De destijds afgesproken en opgezette stroppenpotten van de zout- en gaswinner zullen moeten worden aangesproken door de overheden. Richting onze politieke vertegenwoordigers zijn wij bereid in het openbaar tekst en uitleg te geven over onze gegevens, hoe wij alle gegevens en informatie hebben verkregen en wat onze doelstelling is. Wat ons betreft graag binnen vier weken. Het is zo langzamerhand beschamend hoe onrechtvaardig de overheid van Fryslan omgaat met haar burgers, Oost Indisch doof is, probeert gebiedsbewoners tegen elkaar uit te spelen, murw te maken. Vanouds goed leefbare gebieden worden vernield en goedwillende burgers worden in de steek gelaten. Overheid, u wordt op deze manier uw eigen grootste vijand want de feiten halen u in.
In deze opstelling komen zonder meer de voorwaarden aan het licht die door Bert Musschenga, hoogleraar aan de VU Amsterdam worden genoemd als stelregel voor het rechtvaardigen van burgerlijke ongehoorzaamheid. Als het gedrag van de huidige overheid getuigt van onophoudende en bewuste actie om de goede werken van een ieder te vernietigen. Als het het enige middel is wat de burgers nog rest. Als de overheid de bestaansveiligheid van de mensen in gevaar brengt, als zij een onrechtvaardige verdeling organiseert en als zij de waarheid manipuleert. Friese inwoners klimmen niet zo snel op de barricaden, maar ons gevoel van rechtvaardigheid wordt door onze, ooit democratisch aangestelde overheid, wel uitermate op de proef gesteld. Wij sluiten af met een woord van oprechte zorg. Wat hangt ons,met een overheid die op dergelijke manier met burgers omgaat, nog boven het hoofd? Namens Stg.Winamer Belang Rinze Post. Tel. 0653329982 5
6
