niw nieuw israelietisch weekblad

niw nieuw israelietisch weekblad 20 juli

1973/20

Tammoez 5733 108 jrg. no. 46

Ismail vindt

KLOOF Oe Egyptische presidentsadviseur Hafez Ismail heeft gepoogd Rusland de wonden te doen vergeten die de uitwijzing van het Russische MiddenOosten-leger door president Sadat had veroorzaakt. Hoewel Ismail na terugkeer uit Moskou suggereerde dat het weer geheel koek en ei was tussen Egypte en de Sowjet-Unie, is inmiddels bekend dat de kloof groter is geworden dan ooit. Moskou heeft Cairo de rug toegekeerd. Dat wil zeggen, dat de invloedssfeer van de Sowjet-Unie in het MiddenOosten geringer is geworden. Sinds de ruzie tussen Egypte en Rusland heeft Syrië voortdurend geflirt met de Russische leiders, en met succes. Ook de afgelopen week is dat gebleken. Als men daarom de koele houding van Moskou tegenover Ismail als gunstig beoordeelt, dient men wel in te zien dat een krachtiger Syrië veel gevaarlijker is voor de situatie in het Midden-Oosten dan een krachtig

weinig begrip

in Moskou door Bernard Hammelburg

"

Toen Hafez Ismail, de persoonlijke adviseur van president Sadat van Egypte, na een be-

ïoek van drie dagen aan Mosterugkeerde op het vliegveld van Cairo, zei hij dat er 'ussen Rusland en Egypte ~volledige overeenstemming" bestaat over de crisis in het Midden-Oosten. Dat was een leugen. Het persbureau Tass sprak van „een vriendschappelijke en openhartige sfeer' , een gebruikelijke formulering van de Russische pers om aan te geven dat er geen overeenstemming bestaat.

kou

,

Later werd door het bekende dagblad Al Achram ook toegege-

ven

dat Ismail weinig begrip had gekregen voor zijn inzichten, toen hij de problemen van het Midden-Oosten met de Russische

leiders besprak.

„Internationa'c

ontwikkelingen," schreef Al Achrarn, „zijn geen reden voor een terugslag in de Egyptisch-Russis che betrekkingen, hoewel een nieuwe benadering van die banden noodzakelijk is geworden." Met andere woorden: Moskou is het op geen enkel punt met Cairo eens en dat is de heer Ismail dui-

door Egypte van de Russische militairen, verstevigde Moskou de banden met Syrië. En Damascus reageerde zo positief, dat Rusland eigenlijk helemaal geen behoefte meer heeft aan banden met het onberekenbare Egypte. Het was opvallend, dat daags nahet bezoek van Hafez Ismail aan Moskou, een Syrische delegatie arriveerde. De kranten hebben daarvan nauwelijks melding gemaakt; de besprekingen waren geheim. Maar het besprokene is niettemin duidelijk. Syrië haalt de banden met Moskou aan ten koste van Cairo. Het kwam de afgelopen dagen de Russische regering kennelijk goed uit dat het Midden-Oosten in discussie was, want de gelegenheid werd gegrepen om weer eens een felle aanval te doen op China. Volgens het Russische legerblad Rode Ster „steekt Peking de Arabische bevrijdingsbeweging in de rug". Het blad zegt uit Arabische bron vernomen te hebben dat er geheime contacten bestaan tussen China en Israël. Het blad vraagt zich af hoe het kon. dat de Chinese ambassadeur in Athene per ongeluk naar een re-

Egypte.

Hafez Ismail, de persoonlijke afgezant van wordt op het vliegveld van Moskou door buitenlandse zaken Koeznetsov (r.) hartelijk delijke begroeting bereikte Ismail niet het Sowjet-Unie was gekomen ceptie op de Israëlische ambassa-

de was gegaan. „Het lijkt er sterk op, dat Peking een politiek volgt tégen de Arabische bevrijdingsbeweging en wil veroorzaken moeilijkheden tussen de Arabische landen onderling om een wig te drijven tussen hen en de landen van de socialistische gemeenschap," aldus de Rode Ster. dat verder nog schrijft: „Er zijn sterke aanwijzingen van groeiende contacten

delijk gezegd.

Laten

we ons even trachten voor

te stellen wat zich in Moskou heeft afgespeeld. We weten dat de Russen hun buik een beetje vol hadden van de Egyptenaren. Dat is begrijpelijk. De enorme troepenmacht die Rusland in Egypte had opgebouwd, werd er door Sadat uitgezet, toen bleek dat de Russen het met Amerika eens waren geworden dat in het Midden-Oosten bij een oplossing "hoest worden gedacht aan een Politieke oplossing, en niet een

hiilitaire. de Russen waren uit Egypte gezet en de betrekkingen verKoelden. En toen kreeg Sadat sPijt. Enerzijds slaagde hij ei niet in betere banden met de Verenigde Staten te smeden (de ruzie met Rusland maakte op Washington geen indruk), ander-

Goed,

zijds bleek Sadat niet in staat redelijke weerstand op te houwen tegen president Khadaffi van Lybië, het land waarmee hij een fusie wil aangaan. Weliswaar had Sadat door de uitwijzing van de Russen Khadaffi een dienst hewezen, het vermocht de Lybis <"he heerser niet vermurwen tot een vrijere opstelling van Sadat >n de wereldpolitiek.

jhi

Blijheid onder de Israëlische soldaten over de verkorting van hun dienstplicht,

te korten tot 33 maanden. De nieuwe regeling gaat in op 1 april 1974. De dienstplicht voor vrouwen blijft onveranderd 20 maanden duren.

33 maanden

Israelische mannen

korter onder de wapenen De Israëlische regering heeft besloten de dienstplicht voor mannen met drie maanden in

Moskou is «lat zonder twijfel

hoofdpunt van gesprek geweest. Hafez Ismail heeft daar te horen

Minister Mosje Dajan van Defensie deelde mee, dat deze maatregel mogelijk is geworden door de „rustige situatie aan de grenzen en de uitzonderlijk goede toestand van de strijdkrachten." Dajan voegde eraan toe, dat deze dienstplichtverkorting noodzakelijk was om budgettaire rede-

nen.

(Ingezonden Mededeling)

Kekregen, dat de banden met de hoogst merkwaardige Lvliische «oionel Khadaffi voor de Russen een onaanvaardbaar struikelblok vormen bij het hespreken van politieke en diplomatieke banden. geef de Russen eens ongelijk: *-« Khadaffi is met zijn volslagen absurde culturele revolutie — <-n z 'j'i nimmer verholen afschuw Van de Kussen een gevaar voor

—

Moskou.

L>at wil natuurlijk niet zeggen dat de Sowjet-Unie zijn invloed 01 het Midden-Oosten wil verminderen. Meteen al na de uitwijzing

*

Dir. K. 1.. KIEK Kalxerstraat 206, Amsterdam Telefoon 020—24 71 00

\ViL HSSaßg^

\,J

de Egyptische president Sadat,

de Russische vice-minister van verwelkomd. Ondanks de vrienresultaat, waarvoor hij naar de

tussen Peking en de reactionaire kringen in de Arabische wereld — van het soort zoals het koninklijk hof van Saoedi-Arabië die samenzweringen en intriges beramen legen de progressieve

Talmoed Jeroesjalmi

— hersteld

bevrijdingskrachten. Samenhangend met deze feiten," vervolgt het blad, „zijn in de

Arabische pers meer dan eens berichten verschenen over geheime contacten tussen Peking en Jeruzalem. Is het incident met de Chinese ambassadeur in Athene iets anders? Hij was de weg kwijt en belandde op een grote receptie van de Israëlische ambassade. Later zei hij dat hij op weg was naar de ambassade van Koeweit, maar die bestaat in Athene helemaal niet," aldus het blad. Het conflict in het Midden-Oosten blijft volgens waarnemers de komende jaren nog wel voortduren. Niettemin wil de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kurt Waldheim, nog eens een poging wagen om een gespiek op gang te brengen door ce gaan praten met de leiders van Egypte, Jordanië en Israël. De Israëlische reactie op deze aankondiging was uiterst koel, die van Egypte en Jordanië enthousiast.

Juristen bijeen in

Jeruzalem De Internationale Associatie van joodse Advocaten en Juristen zal van 19 tot, en met 23 augustus 1973 in Jeruzalem haar tweede internationale congres binnen het kader van de festiviteiten ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van Israël houden. Het thema van het congres luidt 25 jaar wetgeving en jurisprudentie in Israël. De conferentie wordt gehouden onder auspiciën van de Israëlische minister van Justitie en de president van het Israëlische hooggerechtshof Simon Agranat. Het juristencongres wordt opgedeeld in verscheidene seminaries, die zitting houden in de juridische faculteit van de universiteit van Tel-Aviv en de universiteit van Haifa. De plenaire zittingen zijn in het Binjamei HaOema te Jeruzalem.

Een der beroemdste exemplaren uit de verzameling Hebreeuwse handschriften van de Leidse universiteitsbibliotheek, de Talmoed Jeroesjalmi, is enkele maanden geleden gerestaureerd door de Benedictijner zuster Lucie M. Gimbrère uit Oosterbout. De Universiteit wil binnenkort een fascimile-editie uitgeven. De Talmoed Jeroesjalmi bestaat uit twee banden en telt 674 perkamenten bladen. De Talmoed is geschreven door Jechiel ben Jekutiel ben Benjamin ha-Rofe. Het handschrift is voltooid op 25 Adar I 5049, volgens de gangbare jaartelling 17 februari 1289Voordat de Talmoed Jeroesjalmi werd gerestaureerd, zijn alle bladen door medewerkers van de uitgeverij Rosenkilde en Bagger te Kopenhagen gefotografeerd. Er zijn in totaal 1700 opnamen gemaakt. Zuster Gimbrère heeft de oude banden van de Talmoed vervangen door een eenvoudige degelijke band. De westerse aantekeningen en fragmenten van het handschrift zullen, evenals de banden, nog aan een nader onderzoek worden onderworpen. In 1959 is al de juiste volgorde van de bladen, welke in de loop der eeuwen door de diverse eigenaren door elkaar was gebracht, her-

steld.

Peron naar

Israel Generaal Juan Peron, de vroegeArgentinië, president van heeft een officiële uitnodiging aanvaard om Israël te bezoeken. Dit gebeurde tijdens een ontmoeting te Madrid met Yaacov Tsur. voorzitter van het JNF in Jeruzalem en met andere hoge Israëlische functionarissen. Enkele weken geleden keerde generaal Peron terug naar Argentinië na achttien jaar in ballingschap te hebben vertoefd. Er is nog geen definitieve datum vastgesteld voor zijn bezoek aan Israël, maar men verwacht dat het in de komende paar maanden zal plaatshebben.

re

2

20 juli

Vraag: Na mijn dood soti ik delen van mijn lichaam beschikbaar

stellen, zoals hoomvUes, nieren, hart, voor medisch gebruik, in het (hui evengoed mogelijk begraven te worden volgens u:\Uen

'

<

de orthodox-joodse, riten Is r enig bezwaar legen een dergelijke verminking run een joods lichaam f

Antwoord: Over dit soort kwesties is al heel wat te doen geweest in de responsa van de rabbijnen, vanaf de achttiende eeuwtot op de dag van vandaag. Er v.ijn twee mogelijke bezwaren tegen de verwijdering van organen uit een lichaam van een overledene voor medische doeleinden: le. Het is verboden enig voordeel uit een lijk te trekken; 2e. Het is verboden een lijk te verminken. In dat geval van hoornvliestransplantatie heeft opperrabbijn 1. J. Unterman van Israël geredeneerd dat het eerste verbod hier niet geldt omdat het hoornvlies levend weefsel wordt in het oog van de begunstigde. Uitgaande van het principe dat verboden opzijgezet mogen worden om leven te redden, zouden ook déze verboden moeten wolden voorbijgegaan als het inderdaad om het redden van een leven gaat. In feite verklaart de Talmoed i Hoellin 23b) uitdrukkelijk dat het toegestaan is een lijk te verminken als het resultaat het redden van een mensenleven betekent. Hierover zijn alle gezaghebbenden in deze zaken het met elkander eens. De vraag blijft echter wat gezien kan worden als het redden van leven. Waar bijvoorbeeld iemand die aan een nierziekte lijdt gered kan worden door een transplantatie, daar gaat het duidelijk om een geval van het redden van een leven en de nier kan uit het lichaam van de overledene worden verwijderd. Maar gaat het om organen uit een lijk voor medische research bestemd, kan men dan spreken van het redden van leven? Hier is bijvoorbeeld tegenin gebracht dat dit onderzoek te ver verwijderd is van 'het feitelijke redden van levens om de hand te kunnen lichten met de verboden. Ten gunste echter van de stelling dat medische research over organen mag beschikken kan men aanvoeren dat het ongetwijfeld waar is dat uiteindelijk levens behouden worden door het onderzoeken van menselijke organen, waarmee de medische weienschap haar kennis kan uitbreiden. Niettemin, met enkele uitstaan zonderingen, orthodoxe rabbijnen alleen de verminking van een lichaam van een overleden jood toe als het om onmiddellijk levensredden werk gaat. Deze rabbijnen zullen protesteren tegen de procedure die u wenst te volgen en zouden u adviseren geen delen van uw lichaam voor medische doeleinden af te staan. Maar de andere vraag die u opwerpt kan gemakkelijk beantwoord worden. Zelfs als er lichaamsdelen zouden ontbreken omdat deze voor medisch gebruik werden afgestaan en zelfs volgens de rabbijnen die dit verbieden, kan een lichaam, en behoort dit ook te gebeuren, begraven worden volgens de orthodoxe ritus. Hierover bestaan

geen afwijkende

meningen.

Vraag: Kan men min ii n opschrift op een grafsti en nog iets toevoegen wanneer eenmaal hel n van dr steen heeft plaatsgevoncU n f

Antwoord: De

praktijk van het

zetten van een steen is van recente oorsprong en vindt geen steun in de joodse traditie. Daarom is er in de joodse wet niets over te vinden en er is dan ook geen enkele reden waarom dat opschrift niet toegevoegd zou kunnen worden nadat het zetten van de steen heeft plaatsgevon-

den.

over positie Sowjetjoden Sir Alec van de Britse delegatie naar de Europese Veiligheid* conferentie beeft in Helsinki het probleem van de Sow jet-jodcn ter sprake gebracht tijdens een ontmoeting niet de minister van buitenlandse /aken van de Sowjet-Unie, Andrei Gromyko. Het gesprek vond plaats in de Sowjet-ambassade.

tmerongen

fin

De 7de juli overleed in zijn woning te Zürich op 88-jarige leeftijd de beroemde dirigent Otto Klemperer. 14 mei 1885 te Breslau geboren, openbaarde zich bij hem reeds op zeer prille leeftijd zijn buitengewone muzikaliteit. Hij bracht zijn jeugd door in Hamburg en voltooide zijn muzikale leiding in Frankfort en Berlijn. Daar leerde hij ook JVfahler kennen, die zijn leermeester werd en van wiens muziek hij zijn leven lang een apostel is geweest. In 1927 werd Klemperer benoemd tot directeur-dirigent van de Kroll-opera in Berlijn en in 1931 tot dirigent van de Berlijnse Staatsopera. Met de komst deinazi's, twee jaar later, verliet hij Duitsland en vestigde zich in Los Angeles, waar hij het Philharmonisch orkest tot eea der beroemdste in de wereld maakte. In 1939 onderging hij een operatie

aan een hersentumor, waarna hij voor zijn verdere leven gedeeltelijk verlamd bleef. Dank zij zn enorme wilskracht, hanteerde hij nog 33 jaar de dirigeerstok, tot vorig jaar, waarna hij niet meetnet podium betrad, maar nog

slechts enkele grammofoon-opnamen dirigeerde. Klemperer, een der grootste dirigenten aller tijden, wist tot het diepste wezen der muziek door te dringen. Zijn intellectuele benavooral klassiek dering van een kunstwerk was zo overtuigend, dat er geen andere opvatting mogelijk leek. Hij had het vermogen ieder detail te accentueren en toch de eenheid van een symfonie waar te maken. De puurheid van een Mozart-symfonie, de schoonheid van een Beethoven-symfonie, schijndood na veel vuldig horen, bloeiden bij hem op tot een wonder van nieuw leven. Wie het geluk had, de Beethoven-cyclus onder zijn te leiding mogen beluisteren, heeft een blijvende herinnering voor heel zijn leven.

Vier keer heeft Otto Klemperer Israël bezocht, de eerste keer in 1951. Het gold hier oorspronkelijk familiebezoeken want Klemperers zuster woonde lot haar dood in Jeruzalem. Hij is destijds niet benaderd door het Israël Philharmonisch orkest omdat hij in zijn jeugd zou zijn gedoopt. Klemperer. die later dit feit ten stelligste heeft ontkend, dirigeerde het Radio-orkest, (n.b. een regeringsinstelling) een ensemble dat in die tijd ver beneden het aanneembare peil lag. Maar het Mozart-programma. dat hij die avond ten gehore bracht, was van ongehoord schone klank. „Er zijn geen goede en slechte orkesten, alleen maar goede en slechte dirigenten", een uitspraak die hier volkomen op zijn plaats was en door Klemperer gebezigd toen hem jaren later verzocht werd het J.P.O. te dirigeren. Maar volhardde in zijn optreden met het Radio-orkest. Onvergetelijk

Cock Levi uit

Amsterdam is examen 3de rang instellingskok voor de Stichting leerlingwezen voor Horecabedrijven. geslaagd voor het

zijn optreden

met dit orkest, versterkt met het Gadna-orkest in 1970 in het kader van het Israël Festival. De 9e symfonie van Mahler klonk als uit een vroeger leven als een boodschap van de meester zelf. Meer nog dan e«n Bach-Mozartcyclus van drie concerten een jaar later, blijft deze Manier-uitvoering een herinnering aan een deischoonste vertolkingen die ik ooit hoorde. Aan het eind van dit concert werd Klemperer het Israëlisch burgerschap aangeboden.

(Ing' -muil n

M<
25:10

t.e.ni. 30:1) v. 18 lezen

In hoofdstuk '27 wij, dat Mozes het bevel krijgt, door „handoplegging" -lny.ua formeel als opvolger te installeren. In vers ï'.i van hetzelfde hoofdstuk zien wij, dat .Mozes zijn handen op -lozua legde. In de opdracht is sprake van hand, enkelvoud. Onze geleerden trekken uit dit opvallende verschil de conclusie, dat men niet afgunstig is op zijn leerling. Joana was toch leerling van .Mozes. Men had zich zeer goed kunnen voorstellen, dat, bij overdracht van deze waardigheid, een gebeurtenis van adembenemende draagkracht, Mozes, ondanks alle zielegroothekl, een zekere terughoudendheiil had betracht. Maar wij zien juist het tegenovergestelde gebeuren: in het gemaakte gebaar, het gebruik van beide handen, over-

Bij zijn aankomst in Israël vertolde Segal, die getrouwd is met een kleindochter van de Russische schrijver Tolstoi wier vader haar emigratie naar Israël niet had goedgekeurd omdat zij van een „goede Russische familie" is, dat hij het bevel van de geheime dienst om op het KGB-hoofdkwartier te verschijnen, had genegeerd.

Segal had op 9 juli 1973 toestemming gekregen om naar Israël te gaan, terwijl de KGB hem drie dagen eerder had ..uitgenodigd" voor een onderhoud over de aard van de tegen hem ingebrachte beschuldigingen. Nadat hij de vergunning had ontvangen, spoedde Segal zich naar het re*isbureau en kocht snel drie vliegticketsIn plaats van gevolg te reven aan het KGB-bevel en daardoor het risico te lopen vastgehouden te worden, pakten Segal, zijn moeder en zijn vrouw hun spullen en binnen een paar uur slapten ze ongemerkt in het vliegtuig naar Wenen.

op Sjabbat in

ondergrondse

'n unicum

De Reinigingsspecialist

Denemarkens joodse gemeen-

schap is ernstig geschokt door de onthulling dat haar populaire jonge rabbijn. Jacob Garfinkel, 26, per ondergrondse naar een sjabbatsdienst in een Kopenhaagse synagoge gereisd is. Gevraagd naar een uitleg van deze schending van de sjabbatswetten, antwoordde hij dat een rabbijn in Israël hem had gezegd dat als er een reisbiljet op zijn overjas genaaid was en hij geen geld bij zich droeg, hij van dergelijk transport gebruik kon maken om naar de synagoge te gaan.

0 Kost verloren hof 151. Tel. 45 35 95

Rijnstraat 131. Tel. 798736-719457 Halen en bezorgen doen wij dagelijks en gratis.

"

treft Mii7.cs nog het in de dracht bepaalde.

op-

Rabbijn Bent Melehior, de opperrabbijn, en andere religieuze leiders waren het echter met deze zienswijze in het geheel niet eens en men kwam via een vriendschappelijke regeling tot een ont-

Klaarblijkelijk

onze hebben wijzen met bovenstaande, in de Talmoed neergelegde, opmerking beoogd, deze opvallende geste juist te verheffen tot uiting van een algemeen verschijnsel, en hem niet toe te schrijven aan de persoonlijkheid van Mozes, gekenmerkt ilnm- grootheid en bescheidenheid zoals de Tora zélf zegt heide. Rr wordt hier gewezen op een treffend psycholo-

heffing van de plichten van rabbijn Garfinkel. Rabbijn Garfinkel

is afkomstig

uit de Verenigde nadat rabbijn Melehior zijn vader zaliger, rabbijn Maicus Melehior. als opperrabbijn opvolgde, in januari 1970. In april van dit jaar verhuisden rabbijn Garfinkel en zijn vrouw van hun flat in de buurt van de synagoge te Kopenhagen naai een luns dat op ongeveer een uur Staten, kort

— —

gisch verschijnsel. Het onderde wijs, kennisoverdracht, schept een /eer bepaalde relatie tussen hem, die het onderricht geeft, en degeen, die het opneemt. Wij zijn geneigd,

hierbij van zekere, zelfs van hoge mate van identificatie te spreken. Zo wordt de triomf van de leerling nok die van de leraar, en is, indirect, in het licht gesteld de allesd\ ei-heer-

seiidé plaats die het jodendom aan hel leren toekent.

afstand lopen ligt. Men zag

uit het

■

Sir Alec zei, dat men in bred< kringen in Engeland diep bezorgd is over de behandeling der Sovvjet-joden en de ontberingen die hun die willen emigreren te wachten staan. Gromyko luisterde aandachtig maar antwoordde op geen enkele positieve wijze. Er was overigen* ook, gezien het hoofdthema van hun bespreking, dat de EngelsRussische samenwerking op diverse niveaus inhield, weinig tijii

voor.

De Nationale Bond van Journalisten in Groot Brittannië behoorde tot die joodse en niet-joodse groeperingen die de aandacht vestigden van de Britse minister van buitenlandse zaken voor hij naar Helsinki vertrok, op het lot der Sowjet-joden. De bond heeft op verzoek van Greville Janner, lid van het parlement en onbezoldigd secretaris van de parlementaire commissie van alle partijen die ijvert voor vrijlating van de

Sowjet-joden, speciaal aandacht

besteed aan het lot van Yoeri Miloslawski, een joodse radio-verslaggever in Karkow. die zodra hij om een uitreisvergunning had verzocht om naar Israël te kunnen gaan, werd ontslagen. Hij wordt thans bovendien bedreigd met een jaar gevangenisstraf wegens „opzettelijke laster" ten opzichte van de Sowjet-Unie-

Zimriya festival start met 14 koren Het achtste Zimriya koorfestival te Jeruzalem is in Binyenel Ha'ooma in deze stad va» start gegaan onder leiding van Vsmaei Yesjayahoe, ere-voerzitter en tevens voorzitter van de Knesset. Een volledig uitverkochte zaal. welke tevens ministers en voor-

aanstaande openbare

Denemarken

door D. Goudsmit

(Numeri

Onder de ogen van de Russische geheime dienst KGB is de Moskouse docent in de Hebreeuwse taal en letterkunde dr. Dimitri Segal met zijn vrouw en zijn moeder ut de Russische hoofdstad gevlucht naar Israël. De KGB zoekt hen nog steeds.

Rabbijn in

Sidra van de week Pienchas

Familie ontsnapt aan Russische geheime dienst

Joodse Gemeente geschokt

CHEMISCHE WASSERIJ

Inderdaad

PERSONALIA

was

108 jrg. no. 46

Sir Alec spreekt met Gromyko

onze Bij de dood van wijzen zeggen... Otto Klemperer door E.

1973/20 Tammoez 5733

hem

station van de ondergrondse komen dat vlak bij de synagoge is, op de eerste aaterdag na zijn verhuizing. Rabbijn Garfinkel was vooral erg populair, bij dé jonge mensen van de gemeenschap. Hij zal in Kopenhagen blijven om er zijn studies te voltooien, voordat hij vermoedelijk weer naai' Amerika terugkeert.

persoonlijk-

heden omvatte, volgde de presentatie der diverse koren. Er waren veertien koren aanwezig uit negen landen. Ze traden op in kleurige en sterk contrasterende kledij. Acht van deze koren hadden niet-joden onder hun leden. Mevrouw Emma Schaver, internationaal voorzitster van Ziniriya, opende het program, terwijl A. Z. Propes, dirigent van de bijeengekomen koren, de gasten begroette. Achttien plaatselijke koren uit Israël zullen zich' bij de buitenlandse gasten voegen voor het geven van ongeveer veertig concerten door het gehele land. Zeven concerten zullen in legerkampen worden gegeven,

tweeëntwintig

in

kibboetsim

en

drie in grote steden. Het concert

werd geopend

door het Russi nieuwe immigranten-koor met het lied: „Gevangenen van Zion." De vijfenveertig dirigenten en leiders der koren zaten voorts aan bij een diner dat de voorzitter van de Knesset. Yisrael Y/esjayahoe, hun aanbood.

Arbeid in plasticfabrieken

Gevangenen in Nabloes eisen hogere

betaling Circa vierhonderd gevangenen

in de centrale gevangenis van Nabloes zijn begonnen mei een aantal |»rotest-„saiicties" welke een uniek „arbeidsconflict" begeleiden dat verband houdt met hun betaling. De gevangenen weigelden bezoek te ontvangen van hun verwanten, uit protest tegen de weigering van de autoriteiten tegemoet te

komen aan hun eisen van hogere beloningen. De gevangenen willen de drie Israëlische ponden die zij wekelijks ontvangen verdrievoudigd zien. Ze krijgen dit gel.1 voor hun arbeid in de werkplaatsen in de gevangenis en in plas* tic-fabrieken.

20 juli 1973/20 Tammoez 5733 108 jrg. no. 46

MAATREGEL Voor de vervolgden die een aanvraag hebben ingediend om in aanmerking te komen voor een toelage volgens de Wet Uitkering Vervolgingsslachtoffers 1940—1945, is een lichtpuntje gaan branden. Als gevolg van de aandrang door de belangenorganisaties ah Joods Maatschappelijk Werk en van de aandacht die wij hebben besteed in interviews en commentaar (NIW. 22 juni 1973) aan de achterstand bij de Uitkeringsraad, heeft staatssecertaris Meyer van cultuur, recreatie en maatschapplijk werk een aantal noodmaatregelen afgekondigd. Hij heeft dat in een nota aan de Tweede Kamer medegedeeld. Het is verheugend, dat de staatssecretaris, zo kort nadat hij in functie is getreden ernaar streeft de wachttijd tussen aanvraag en uitkering voor

WwV rnentaar

§

3

Meer voorschotten op uitkeringen vervolgden De onrust die is ontstaan met betrekking tot de achterstand in de behandeling van aanvragen om een periodieke uitkering voor vervolgingsslachtoffers, is voor minister mr. H. W. van Doorn en staatssecretaris W. Meijer (beiden van crm) aanleiding geweest, om in samenwerking en na overleg met de betrokken instanties, een drietal noodmaatregelen te treffen. Deze maatregelen behelzen de verlening van voorschotten op periodieke uitkeringen aan zevenduizend mensen, die nog voor de Wet uitkeringen vervolgingsslachtoffers 1940—1945 op 1 januari 1973 van kracht werd, al een aanvraag hadden ingediend. Ook krijgen 4500 mensen, die in de loop van dit jaar hun aanvraag tot de Uitkeringsraad richtten, een voorschot op de periodieke uitkering. De

zevenduizend

mensen,

die

voor 1 januari 1973 hun aanvraag indienden, krijgen hun

met terugwerkende 1 januari 1973, de groep die in de loop van dit jaar aanvroeg, ontvangt de voorschotten met terugwerkende kracht tot de dag, waarop de in de wet voorschot

vervolgden te bekorten. Te betreuren is slechts, dat eerst thans tot noodmaatregelen is overgegaan. Het aantrekken van personeel, waartoe thans toestemming is gegeven, had reeds veel eerder kunnen gebeuren. De wet is ten slotte al van I januari 1973 van kracht. Te hopen is, dat er niet te veel tijd zal zijn gemoeid met de uitbreiding van het apparaat. Verheugend is tevens dat de slachtoffers van de vervolgingen die voor uitkering in aanmerking komen, allemaal voorschotten zullen ontvangen. Uiteindelijk is de financiële toekenning het doel van de wetgever en aanvrager.

Het streven dient er echter op te zijn gericht, dat de bijzondere maatregelen die de staatssecretaris heeft ingesteld van tijdelijke aard zijn. Het apparaat van de Uitkeringsraad zal in staat moeten zijn de normale procedure te bewandelen binnen de vier maanden die de wet bedoelde.

Israel steunt Nieuw Zeeland

kracht tot

gestelde termijn van vier maan-

den verstrijkt, waarbinnen de af-

wikkeling van de aanvraag moet zijn voltooid. Voorts zullen veer-

tienduizend aanvragers een voorschot ontvangen op hun vergoeding van strikt medische kosten. De derde maatregel van de bewindslieden betreft de personeelsbezetting van de organisaties, die belast zijn met de uitvoering van de door de Uitkeringsraad genomen beslissingen: Joods Maatschappelijk Werk, de stichtingen Pelita en „1940-1945". Omdat zij en de Uitkeringsraad in 1974 het werk van de tot dan nog ingemeenten geschakelde zeven Amsterdam, Den Haag, Den Bosch, Rotterdam, Arnhem, Utrecht en Groningen geheel zullen overnemen, achten beide bewindslieden een stringentere uitbreiding van het personeelsbe-

stand dringend noodzakelijk Zo zal Joods Maatschappelijk Werk in de toekomst over veertien in plaats van acht functionarissen beschikken, terwijl de Uitkeringsraad, die voor de uitvoering van de wet verantwoordelijk is, zijn personeel van 32 man met nog eens 24 zal gaan versier-

haar andere werkzaamheden in het gedrang zouden komen. De kosten van deze personeelsuitbreidingen worden door het departement van crm voor 1974 op vier miljoen gulden geraamd. Hierbij komt nog, dat de stichting 1940—1945 de overheid financiële steun heeft gevraagd voor het blijven uitvoeren van al haar eigen werkzaamheden. De stichting zal van de rijksoverheid jaarlijks drie miljoen meer krijgen. De extra materiële kosten voor de Uitkeringsraad en de deelnemende organisaties worden voor 1974 geraamd op 800.000 gulden. Niet alleen het secretariaat, maar ook het medisch bureau van de Uitkeringsraad zal worden versterkt. Het ministerie van Defensie heeft de raad twee dienstplichtige artsen ter beschikking gesteld, terwijl crm nog overleg pleegt met de collega's van Volksgezondheid en Milieuhygiëne over een eventuele

CRM treft noodmaatregelen ken. De stichting Pelita, die zich bezighoudt met de Indische verin volgingsslachtoffers. krijgt plaats van 12 voortaan zesentwintig medewerkers. Bij het InRode Kruis formatiebureau wordt het personeelsbestand van vier mensen verdubbeld.

De grootste

uitbreiding

onder-

Stichting echter de 1940—1945, want hier zullen de zes aanwezige medewerkers van 63 nieuwe collega's versterking krijgen. Deze instantie stelde de uitbreiding bij de regering als

gaat

voorwaarde om verder mee te kunnen werken aan de uitvoering van de wet. zonder dat daarbij

bijdrage van die kant. Binnen het departement van crm wordt ook aan reorganisatie gewerkt om alle kwesties betreffende oorlogste en vervolgingsslachtoffers coördineren. Toch kunnen deze voorzieningen niet verhinderen, dat de bestaande achterstand bij de afhandeling der aanvragen pas in april 1975 zal zijn ingelopen, waarbij dan de behandeling van de eerste aanvragen korter dan acht maanden zal duren. Evenals de Uitkeringsraad (zie NIW 22 juni 1973) vinden ook de bewindslieden van crm dit een onaanvaardbare zaak. Nog meer

tegen Franse

Kenia trekt zich

proefnemingen

Maccabiade verstoord door politieke problemen

Golda Meir heeft de Nieuwzeelandse premier Norman Kirk bericht dat Israël de oppositie van diens land tegen de Franse nucleaire proefnemingen in de Stille Zuidzee steunt. Ze deed dit in antwoord op telegrammen van Kirk aan tal van landen gericht. waarin deze om dergelijke steun

Premiei

vroeg.

niw Het Nieuw Israelietisch Weekblad, opgericht 4 augustus 1865, is het

oudst bestaande nieuws- en opiniein Nederland. Het is het enige joodse weekblad hier te lande en het orgaan van de joodse gemeenschap m Nederland. Het Nieuw Israelietisch Weekblad beoogt voorlichting te geven aan en de spreekbuis te zijn van deze joodse gemeenschap. Redactie: Nieuwe Zijds Voorburgwal 258, Amsterdam-C. Telefoon 23 77 63. Telegramadres: Anyway, Amsterdam. REDACTIE: M. Kopuit (hoofdredacteur), Erica Bouma, Renate Katz. V Het NIW wordt uitgegeven door de Stichting Nieuw Israelietisch Weekblad. Het heeft geen winstoogmerken. Het bestuur van de Stichting wordt gevormd door: E. Spier (voorzitter), C. Bolle Uecretaris), M. Duitschei (penningmeester), mr. K. J. Edersheim, M. Al. Poppers en J. E. van der Wielen.

weekblad

O

De abonnementsprijs van het Nieuw Israelietisch Weekblad bedraagt f 44. per jaar of f 11, per kwartaal. Losse nummers f 0,85. Postgiro 14792 Gem. Giro ) 472 Bankier: Amsterdamse Crediet- en Handelsbank N.V., Postbus 10589, Amsterdam-C. (Postgiro 23681, Ge-

—

meente Giro

—

—

A

Administratie: Nieuwe Zijds Voorburgwal 258, Amsterdam-C. Telefoon 23 55 84, Telegramadres: Anyway, Amsterdam.

terug

De negende Maccabiade, die in Ramat-Gan wordt gehouden, heeft net als de „grote zus" Olympiade die in München plaatsvond, met allerlei moeilijkheden op het organisatorische, maar vooral ook weer politieke, vlak te kampen. Evenals in München gaf in Israël de deelname door een groep uit Rhodesië aanleiding tot terugtrekking van de sportlieden uit Kenia.

ter en de staatssecretaris van crm deze noodmaatregelen aan-

gekondigd. Aan 11.500 aanvragers kan een voorschot worden toegekend. Wie meent recht te hebben op dit voorschot, behoeft zich niet zelf te melden. Men krijgt daarover van de Uitkeringsraad automatisch bericht. De voorschotten zullen uiterlijk binnen vier maanden, dus

voor het einde van dit

nog

jaar, wor-

den uitbetaald. Bij de uitkering van terugwer-

kende

voorschotten

zal

ter

versnelling van de procedure niet per geval de bedragen worden

verstrekt, maar voor alle aanvragers van een periodieke uitkering van dezelfde grondslag worden uitgegaan. Deze grondslag is zodanig gekozen, dat zo weinig mogelijk mensen de kans lopen meer voorschot te ontvangen dan te zijner tijd hun definitieve uitkering zal bedragen. Die grondslag is vastgesteld op 1300 gulden per maand. Dit betekent dat van deze grondslag een percentage wordt betaald dat afhankelijk is van geen zinssamenstelling leeftijd. Eigen inkomsten worden daarop in mindering gebracht, met dien verstande dat het AOW-pensioen slechts voor 80 pet. in aanmerking wordt genomen. Om de voorschotverlening van de strikt medische kosten zo spoedig mogelijk op gang te brengen, zal daarbij worden uitgegaan van een vast te stellen classificatie en richtbedragen. Als dit in bepaalde gevallen niet mogelijk is. wordt een voorschot verleend na overleg met de,geneeskundig adviseur.

Zweedse zwemmer Bernt Zarnowiecki, die op de duizend meter vrije slag het Olympisch record van het Amerikaanse zwemwonder Mark Spitz brak. De 19-jarige Zweed liet 17 minuten en 15,4 seconden noteren, terwijl Spitz verleden jaar in München 17 minuten, en 50,3 seconden voor deze afstand nodig had. Bernt Zarnowiecki behaalde in totaal twee medailles, zijn tweelingzus Anita wist er maar liefst zes te vergaren tijdens de zwemwedstrijden voor de meisjes.

Israël werd derde.

De Nederlandse schermer op degen Max Dringer behaalde de bronzen medaille. Goud en zilver waren voor de Fransen Yves Dreyfus en Roman Didier.

joodse sportfestijn de Keniaanse

afvaardiging ervan trachtten te overtuigen, dat aan de Maccabiade immers geen officiële nationa-

Kort voor het einde van de Maccabiade ontstonden er opnieuw problemen, die deze keer een zuiver sportief-organisatorisch karakter hadden. De Noorse gastroeier Per Hallo (24) kreeg te elfder ure van de wedstrijdleiding geen toestemming om aan de start te verschijnen voor de 5 kilometerrace. De Amerikaanse trainer Roy Chernock en diens Australische collega Joe Rosen hadden bij Chaim Wem, voorzitter van het organisatiecomité, protest aangetekend tegen de deelname van de Noor, die zevende werd op de 5 km-race tijdens de Olympiade van München, omdat zij al maanden geleden te verstaan hadden gegeven, dat

inschakelen zal de vertraging bij de afwikkeling niet sneller opheffen. Om echter de ongerustheid bij de aanvragers weg te nemen, hebben de minis-

Twee van de drie gouden medailles weiden voor Nederland behaald door de roeisters J. Cohen en B. van Delft, die de 1000 meter voor duo-scull zonder stuurman in 4 minuten en 9.6 seconden allegden. Het Nederlandse kwartet met stuurman eindigde als tweede in de regatta op de Yarkonrivier in 5 minuten en 36 seconden achter Amerika (5.05,5).

Hoewel de organisatoren van dit

le ploegen meedoen, bleven de vier sportlieden uit Kenia voet bij stuk houden en na een telegram van de Keniaanse regering, waarin het de Kenianen werd verboden aan de wedstrijden deel te nemen, indien de Rhodesische en Zuidafrikaanse ploegen niet vertrokken, besloot de hele ploeg van equipeleider S. M. Oisebe zich terug te trekken.

personeel

van Max en een actief schermentbouslast, stal de harten van de Israëlische toeschouwers door haar zilveren medaille spontaan te overhandigen aan Ankie Spitzer-ile Jongh, de weduwe, van Mariens in München vermoorde coach André Spitzer. Marton

Dringer, zus

eveneens

De Israëlische judoka Yona Melnik (2e van r.) uit Petach Tikvah kreeg de gouden medaille door de Nederlander Willem Ruska, wereldkampioen in de zwaargewichtsklasse, omgehangen. Ruska woonde samen met Ankie Spitzerde Jongh als comitélid van de oprichting van het München Memorial sportcentrum de Maccabiade in Ramat-Gan bij. De zilveren medaille werd gewonnen door de Japans-Amerikaan Joseph Garrie (r.) en het brons ging naar llan Kedem (Israël).

sportlieden die geen lid van Maccabi zijn, in aparte wedstrijden buiten de officiële Maccabiade dienden uit te komen. Chernock lichtte zijn protest toe: „Wè hebben geen vreemde gangmakers nodig. Ze maken de wedstrijd kapot."

Ondanks deze moeilijkheden is 'er de afgelopen twee weken in het stadion van Karnat

<>an

veel ge-

presteerd op sportief niveau. De Nederlandse ploeg onder leiding van Harry Nihoin wist drie gou-

den, vijf zilveren en één bronzen medaille te behalen. Nog moeilijker hadden de Nederlandse voetballers het tegen de

Amerikanen, want ze werden met 9—4 verslagen. Italië moest het onderspit delven tegen Israël met 2—9. De Nederlanders en Italianen vochten, voordat de slotwedstrijd van de Maccabiade op donderdag 19 juli tussen Israël en Uruguay werd gespeeld, om de

bronzen medaille.

Carry Piller, die voor Nederland uitkwam in de atletiekwedstrijden leed in de finale speerwerpen met een resultaat van 39,58 meter een nederlaag tegen de Israëlische Clara Fiom, die een afstand van 41,38 meter behaalde. Een bewonderenswaardige prestatie leverde met name de

De voetballers en de tennisploeg van Nederland waren minder fortuinlijk. Hoewel Elburg voor Nederland één doelpunt scoorde, moest zijn ploeg met I—3 in het Zuidafrikaanse voetbalteam haar meerdere erkennen. Al in de eerste minuut van de wedstrijd nam Bieber voor de Zuidafrikanen een succesvolle duik in het Nederlandse doelgebied, waarna zijn landgenoot Brian Sachs de overige twee goals voor zijn rekening

nam.

Hans Wolf had het op de tennisbaan zwaar te verduren tegen de Zuidafrikaanse speler Erroll Kilov. Hij verloor in twee sets (2—6, 2—6) van Kilov in de finale. Hiermee bereikte Hans Wolf de zesde plaats in het algemeen klassement.

4

20 juli 1973/20 Tammoez 5733 108 jrg. no. 46

expositie Irgoen bracht

perijodiek

werk van uit

Nederland rijke nieuwe boeken op dit gebied

door Edward van Voolen

Israel en Diaspora Het feit, dat ik deze week

naar

Israël vertrek heeft dit keer de keuze van de te bespreken artikelen sterk bepaald. Niet, dat Is-

raël anders niet centraal in mijn belangstelling staat. Integendeel. Uit de vorige afleveringen van „Perijodiek" is hopelijk duidelijk

geworden, dat mij de problemen, die het gevolg zijn van assimilatie, in hoge mate aangaan. De stichting en het bestaan van de staat Israël hebben ongetwijfeld bijgedragen tot een althans gedeeltelijke oplossing daarvan. Gedeeltelijk, want aan de ene kant is Israël ontegenzeggelijk een bron van inspiratie voor het wereldjodendom en zelfs één van de belangrijke redenen voor vele joden om joods te blijven. Aan de andere kant (en ik volg hier Nahum Goldmanns bekende redenering, dit keer in World Jewry van juni 1973): de rol van de diaspora is niet minder van belang. Immers, zonder de financiële en de morele steun van de joden elders, zou Israël in een onverkeren. isolement mogelijk Goldmann pleit dan ook voor een uitwisseling van ideeën: zoals de Diaspora door Israël geïnspireerd wordt, zo zou ook Israël open moeten staan voor de ideeën en de kritiek, die van buiten komen. Het door politieke omstandigheden gedicteerde nationalisme van Israël kan aldus in evenwicht gebracht worden door het universalisme, dat vanaf bijbelse tijden karakteristiek voor het jodendom is geweest. Een breuk tussen beide zou een ramp betekenen.

Vervreemding Goldmanns opmerkingen zijn van algemene aard. Ze geven geen concrete analyse aan, die tot deze observaties hebben geleid. Angst voor vervreemding tussen Israël en de Diaspora is echter geen spook, dat alleen in Goldmanns brein ronddoolt. De resoluties aangenomen op het World Jewish Congress en de gezichten van de heren Zadoks en De Haas (zie NIW 13 juli) spraken boekdelen.

vinden daar hun plaats.

In New Outlook van reeds enige tijd geleden (november 1972) heeft een analyse van de relatie der Amerikaanse joden tot Israël gestaan, die zich zeker leent ter vergelijking met de Europese situatie.

Een in toenemende mate conservatieve andere generatie steunt Israël financieel en moreel, ongeacht de politiek die dit land volgt. Een jongere generatie van idealistische joden zet zich niet alleen af tegen de politieke opvattingen van hun ouders, waarvan velen Nixon stemden, maar ook tegen hun onvoorwaardelijke stem aan Israël. Zij maken daarbij natuurlijk de fout, de estahun blishment-mentaliteit van ouders gelijk te stellen met de Israëlische. Dat dit onjuist is, behoef ik hier dacht ik nauwelijks te adstrueren: Israël is immers gegrondvest socialistische op idealen. Het gevolg van deze situatie is echter wel dat een belangrijk deel van de Diaspora jeugd zich door de conservatieve houding van hun ouders van Israël vervreemd voelt. Naast het zonodige „money-raising" zouden de socialistische aspecten in de Israëlische maatschappij meer naar voren gebracht moeten worden. Het is, ook hier in Nederland, van vitaal belang dat de jonge joodse intellectueel beroepshalve kritisch en in de toekomst onmisbaar voor de joodse gemeenschap, zich niet vervreemd voelt of behoeft te voelen van jodendom en Israël.

Zionisme

Het woord „Palestijn" valt in onze joodse bladen helaas bijna al-

leen wanneer er een aanslag gepleegd is. Van de achtergronden of de verschillende visies van de Palestijnse beweging worden we in de joodse pers nauwelijks wijzer. De informatie dienaangaande uit de algemene pers wekt terecht soms onze verontwaardiging op. In Commentary van juni bespreekt Shlomo Avinemi de positie van Israël in de bezette gebieden. Dit naar aanleiding van een verklaring van de secretaris-generaal van de Histadroet, BenAharon, die eenzijdige terugtrekking bepleitte, omdat een toenemend Arabisch proletariaat in de industrie het evenwicht in de Israëlische maatschappij zou verstoren. Ben-Aharon ziet evenwel over het hoofd, dat deze tendens eerder toe- dan af zal nemen als de vrede is bereikt: het verschijnsel gastarbeid is typerend voor iedere geïndustrialiseerde maatschappij. De opvattingen in het nog niet vertaalde boek van Eliezer Lioneh verwoord, blijken een soortgelijk nationaal tintje te bevatten. Het zionisme zou geen historisch verschijnsel zijn, maar een beweging, inherent aan het jodendom. Hij ontleent daarmee elke relatie met westerse ideeën en leefwijze.

Zijn

fundamentalistisch

geloof staat hem in de weg om tot enig begrip voor de Arabische cultuur te komen. Dit griezelige provincialisme, helaas niet uniek, steekt schril af tegen het realisme, dat de „duif" Arje Eliav ten toon spreidt. De talrijke bevrijdingsbewegingen en de inderdaad misdadige terreurcampagnes

eerste vereisten hiertoe is een heropening van de discussie over het zionisme. Daarbij denk ik noch aan het Palestinadossier van de Asva, hoewel de inhoud daarvan niet genegeerd mag worden, noch aan „Wright-

Eén der

or-wrong-my-country"-artikelen. Mijn aandacht wordt veeleer ge-

trokken door de brede scala van artikelen die met name in de buitenlandse joodse bladen, aan deze zaak gewijd zijn. Zowel oorspronkelijke bijdragen in de vorm van theoretische discussies over het zionisme en praktische oplossingen voor het Palestina-probleem, als ook besprekingen van de tal-

van

de Palestijnen leggen in elk geval getuigenis af van het feit dat de Palestijnen zich bewust zijn van hun politiek-nationale identiteit. Historische discussies over de vraag of de Palestijnen in het verleden al of niet bestonden zijn volgens Eliav dan ook anachronistisch en zinloos, alleen al vanwege het feit dat de Palestijnen in staat zijn elke regeling tussen Israël en de Arabische staten te frustreren, die geen rekening met hen houdt. Dit wil evenwel niet zeggen dat Eliav de sleutel voor een vredesoplossing uitsluitend in handen legt van Israël, zoals vele „duiven" plegen te doen. Een gedeelte van de verantwoording

zionisme als een kruisvaarders-

complex afschilderen. Hoewel hij

de gebruikelijke Israëlische opvatting is toegedaan dat aan gene zijde van de grens geen vredesgebaar gemaakt zal worden,

meent hij wel dat Israël een stap in de goede richting zou kunnen

doen door het recht op zelfbeschikking voor de Palestijnen te erkennen. In het historische Israël is plaats voor een joodse én een Palestijnse staat. De emotionele binding van het jodendom met Erets Jisrael strekt zich ver buiten de huidige grenzen van de staat uit. Het zou echter niet te rechtvaardigen zijn als Israël dit gehele gebied, waartoe behalve de bezette gebieden ook delen van Syrië, Jordanië en Libanon behoren, onder zijn jurisdictie zou willen krijgen.

Neo-zionisme Een dergelijke eis, geformuleerd door de Groot-Israel-beweging, gaat niet alleen voorbij aan de realiteit van vandaag-de-dag, maar ontkent bovendien een historische ontwikkeling van enige duizenden jaren in dit gebied. Trouwens ook de bijbelse geschiedenis omspant de nodige eeuwen, waarin de grenzen van de staat, zo die aanwezig was, niet vast lagen. Elk beroep op bijbels-historische „grenzen" of te wel geopolitiek, dient als nationalistisch en pseudo-messianistisch van de hand gewezen te worden. Dergelijke opvattingen, recentelijk in New Outlook (mei) als Neo-zionisme gekarakteriseerd, dienen gekritiseerd te worden met een historische, ethische en sociale interpretatie van de joodse waarden, zoals het klassieke zionisme dat deed. Daar waar in de ogen van de Israëli's zelf, de joodse humaniteit in het geding is, is het voor ons, joden der diaspora zaak, de ideologische discussies en de Israëlische politiek op de voet te volgen. Als wij bereid zijn Israël kritisch (is beoordelend) te begeleiden, dan bewijst dat, dat wij ons hart op de juiste plaats dragen. En wie zou dat willen ontkennen in een land, waarin plaats is voor zoveel uiteenlopende meningen als Israël? (pag. 12). Paulus heeft onder-

boeken

streept „dat niet alleen onder de

Geen waardering voor boek dr. Elderenbosch door M. M. Poppers Wij ervaren het bijkans iedere dag. De belangstelling voor Tenach is in niet-joodse kringen, met name bij theologisch geschoolden, de laatste decennia op verrassende wijze toegenomen. De oorzaken van deze „renaissance" achten wij wel bekend. Door de bestudering van Tenach en de opwaardering ervan, is in de bovenlaag van deze theologen de erkenning verworven dat Tenach op zichzelf staat geen proloog tot het z.g. Nieuwe Testament en bovendien dat deze boekenreeks geen enkele concreet-aanwijsbare voorspelling bevat van gebeurtenissen in dat Nieuwe Testament.

—

legt hij bij de Arabieren die het

—

Door deze studie en door controle van de Tenachcitaten in het N.T. heeft men gezien dat vele daarvan verkeerd gelezen zijn, uit hun verband gerukt, vaak zelfs onjuist, met tendentieuze opzet,

geciteerd. Nergens staat, zoals Matth. 5:43 de lezers voorhoudt, het gebod: Uw vijand zult ge haten. Het oog-om-oog principe is (Matth. 5:39) uit zijn verband gerukt of verkeerd begrepen. Micha 5:2 wordt in Matth. 2:6 in omgekeerde zin aangehaald. In één pasoek (Hand. 7:14) constateren wij zes (!) fouten. Zo zouden wij kunnen doorgaan, (zie de lange lijst in Otsar Wikkoechiem van Eisenstein of b.v. in de Zwinglibibel). Maar de vertrouwde zienswijze, waarmede de kerken negentien eeuwen Tenach voor de goegemeente geïnterpreteerd hebben, is, ondanks deze confrontatie met Tenach, toch niet weggevaagd. Wie via de media een preek of toespraken over een Tenachtekst beluistert, moge even verrast zijn door de identificatie met de oudjoodse gevoelswereld plotseling, op de meest onsamenhangende wijze, komt doorgaans de spreker tot zijn conclusie, die dan een ommezwaai naar waarheden

—

uit het Nieuwe Testament betekent. Een recente publikatie van dr. P. A. Elderenbosch, waarvan wij, de traditie eerbiedigend, de titel gewijzigd weergeven als „Hasjém is onze God" is er een voorbeeld van. De auteur vertelt ons hoe men in bepaalde christelijke kringen met name de Tora leest en hij doet dit door de teksten van Sjemot 12 tot en met Bemidbar 6 op hun christologische betekenis te testen. Wie het geheel onbevangen leest, komt tot één verzuchting: waar haalt hij het vandaan? In bijkans elke tekst ontwaart de auteur de messias-gedachte, overal grijnst en loert de dood die dan straks zal worden overwonnen. En daarbij komt zo nu en dan (pag. 20 en 65) wrevel tegen de officiële oud-testamentische wetenschap naar voren, die het moet afleggen tegen het inzicht van de auteur. Wij slaan dit inzicht niet hoog aan, want het boek wemelt van nonsens. De lezer oordele. „De vermelding van de eerstgeborene is... niet letterlijk bedoeld, maar wijst erop dat er voor Egypte geen toekomst is"

heidenen niemand God kent en niemand goed doet, maar dat dit ook zo is bij de joden" (pag. 15). De Jam Soef (Schelfzee) mag men vertalen als de „zee van het eind", een beeld van de dood (pag. 16). Met de Hebreeuwse taal en grammatica heeft dr. Elderenbosch blijkbaar geen moeite: hij jongleert er op originele wijze mee. Over de tien „debariem" scheppende woorden zegt hij: „Bij geboden en verboden behoort een sanctie zulke wetten met sancties staan er ook in het O.T. Maar hier is dit niet aan de orde, acht van de tien woorden zijn in de toekomende tijd gesteld: Gij zult niet dat is iets anders dan je mag niet. De Tora is profetisch, niet moralistisch" (pag. 36). De menora heeft zeven armen. Olijfolie (sjémen) en acht (sjemonah) horen nauw samen (pag. 45). Maar hoe zou dr. Elderenbosch eigenlijk sjémen zajis wel vertalen? Wij zijn er benieuwd naar! Overigens, wist u wel dat de joden, die in sjoel de wetsrollen te voorschijn halen, hun gezicht bedekken wanneer het aron hakódesj geopend wordt? De auteur vertelt dit nieuwtje op pag. 65. Hij weet verder goed raad met de motivering van de spijswetten: de koe is het symbool van de vruchtbaarheid en het varken van demonische krachten. De geschubde vis verwijst naar de dood en deze werd dan ook gege-

—

—

—

afkomstige Israelies bijeen door Edua llcrulhs In Tel-Aviv werd van 2 t/m 8 juli een tentoonstelling gehouden, die anders was dan „zomaar een tentoonstelling": ze bestond uit werken vervaardigd door uit Nederland afkomstige Bij kunstenaars. mijn weten is dit de eerste keer dat de Irgoen Olei Holland zich op het gebied van de Beeldende Kunsten heelt gewaagd. Deze tentoonstelling vormde het tweede deel \an de door de Irgoen georganiseerde festiviteiten ter ere van Israels 25-jarig bestaan; het eerste deel was de alom geprezen „Holland-dag". De die tentoonstelling, tot stand is gekomen, door ijverig speurwerk van een speciale „tentoonstellingscommissie", bestaande uit A. Davids, dr. Louis Levi en T. Schuier, omvat het werk van beroeps- en amateurschilders en pottenbakkers. Een „ongelijke" samenstelling, maar in het algemeen kan worden vastgesteld, dat men er „rijp en groen" kan aantreffen en dat was niet noodzakelijk verdeeld volgens vakkennis. Bij de amateurs waren een aantal onverwacht goede werken te vinden, terwijl de beroepslieden niet altijd hun beste beentje hadden voorgezet. Al met al was het althans voor mij een verrassing om met deze 63 werken van uit Nederland afkomstige Israëli's kennis te maken. De commissie heeft eer van haar werk, een mening die de tallozen die de opening bijwoonden warm onderschreven. Dr. J. Melkman schreef een instructief voorwoord voor de catalogus. Het is me alleen een raadsel waarom de Nederlandse en de Iwriet-versie elk iets anders vertellen. Behalve de prijzende woorden van de leden van de tentoonstellingscommissie en van het hoofdbestuur van de Irgoen, kon men ook korte gelukwensen beluisteren van de Secretaris van de Nederlandse ambassade in Jeruzalem en de Chef van de Dienst Culturele Zaken van de gemeente Tel-Aviv. Door de laatste werd een prijs van IL. 500,-uitgeloofd voor het beste werk van een amateur. De prijs is in tweeën gedeeld, Aliza Ben-Baruch en Marga Michaeli-Cohen hebben elk IL. 250,- ontvangen voor hun ingezonden werk. In het kader van deze. expositie werd ook een filmavond georganiseerd, die veel belangstellenden heeft getrokken. Na eerst de tentoongestelde werken te hebben bekeken, zagen de bezoekers De stem van het Water (Bert Haanstra) en een nieuwe film over de beiden graficus M.C. Escher ter beschikking gesteld door de Nederlandse ambassade.

—

—

—

ten op de dag die aan de rust van de dood

herinnert, de sjabbat

(pag. 91). Over het heilige i.v.m.

de sidra kedosjiem

schrijft dr.

Elderenbosch, daarvoor wijsheid puttend uit het klassiek geworden boek van Fr. Heiier „Das Heilige". Deze befaamde godsdiensthistoricus heeft over veel aspecten van godsdienstig beleven geschreven maar Das Heilige is geschreven door Rudolf

—

0tt0...

Het boek van dr. Elderenbosch is door het Boekencentrum keurig verzorgd. Maar overigens kunnen wij geen zweem van waardering opbrengen voor dit werk. Het getuigt in zijn Tora-commentaar weliswaar van moed gedurfde gematriot! maar het is de moed der onwetendheid. Het is bovendien van een verontrustende tendens, waarvan wij het bestaan in theologisch geschoolde kringen, als waartoe de auteur behoort, niet meer vermoed hadden.

—■

—

20 juli

1973/20 Tammoez 5733 108

jrg. no. 46

5

Israel tweede exporteur ganzelever

Uitvoer van pluimvee in stijgende lijn Door het gebrek aan weilanden houdt men in Israël weinig koeien. Rundvlees moet daardoor voor het grootste deel geïmporteerd worden. Omdat rundvlees op de wereldmarkt schaarser en duurder wordt, proberen de Israëli's het door andere geoorloofde vleessoorten te vervangen. Naast de kip, die veelvuldig op het Israëlische menu prijkt, blijkt ook kalkoen bijzonder in trek te zijn. Sommige kibboetsiem zijn al volledig overgeschakeld van veehouderij op de kalkoenenfokkerij.

teelt, deelde onlangs tijdens de conferentie van buitenlandse investeerders mee, dat de vraag naar kalkoenevlees in verscheidene Europese landen gestadig

toeneemt. Enkele jaren geleden nog dacht

de pluimveecommissie in het geheel niet aan uitvoer, want de pluimveeteelt werd vooral ontwikkeld met het oog op de eigen voedselvoorziening, omdat Israël economisch onafhankelijk wilde worden. Nu echter de laatste jaren zon grote rundvleesschaarste de wereldmarkt beheerst, heeft dit ook effect op de pluimveehandel. Vier jaar geleden kostte ingevoerd rundvlees ongeveer 400 dollar per ton. Daartegen kon pluimvee niet concurreren. Intussen is de prijs van rundvlees op de wereldmarkt tot 1800 dollar de ton opgelopen en het is aan te nemen, dat het nog duurder zal worden. Zodoende is het rendabeler pluimvee voor de export te fokken. In 1969 bedroeg de produktie van gevogelte in Israël 80.000 ton; nu is ze al gestegen tot 115.000 ton per jaar. In de maanden januari tot mei kon de commissie voor de pluim-

veemarkt haar exportverplichtingen niet nakomen en daardoor moest de uitvoer tijdelijk in haar geheel worden stopgezet. De pluimveecommissie heeft nu bij het ministerie van Landbouw- erop aangedrongen het produktiepeil van de pluimveefokkers nogmaals op te voeren. Volgens de begrippen op de weis de reldmarkt Israëlische

Hongarije-

Strijd tegen reders

Israelische vakbond steunt Duitse zeemansbond

pluimveeuitvoer nog klein. Dit jaar werden bevruchte kalkoen-

eieren en eendagskuikens van kalkoenenhennen voor een bedrag van zeven miljoen dollar en kalkoenen ter waarde van drie miljoen dollar geëxporteerd. Verder ganzelever, die bijzonder populair is, en andere gnn/.eprodukteii ter waarde van twee miljoen dollar. Eén kilo kalkoenenoesters wordt in het buitenland voor 12 Israëlische ponden verkocht. Het is gebleken, dat de export van dit vlees net zo rendabel is als de uitvoer van landbouwprodukten. Ganzen kunnen, wanneer ze niet geslacht worden, wel honderd jaar oud worden. Daur houdt de pluimveeteelt echter geen rekening mee- Ganzen worden vooral om hun lever gemest, terwijl het vlees, het vet en de veren slechts

Door de schaarste van rundvlees viert de pluimveeteelt in veel Israëlische kibboetsiem hoogtij. Ganzelever raakt steeds meer in trek bij de buitenlandse consument.

bijprodukten van de ganzenteelt zijn. In Oost-Europa, met name in Hongarije, Roemenië en Polen

plachten de joodse vrouwen vroeger ganzen te mesten, omdat gebraden gans, ganzelever en ook de ganzereuzel een belangrijke

rol in de joodse keuken speelden's Zomers werden de ganzen gekocht en met Pesach werden ze geslacht.

Hongaarse immigranten waren de pioniers van de Israëlische

ganzenfokkerij. Nu leven al

(JOO

gezinnen in agrarische nederzetdeze tingen van bedrijfstak, die ook steeds meer succes heeft mei de afzei naar hei buitenland. Voor ecu kilo ganzelever wordt Ui het buitenland gemiddeld 12 dollar betaald en de laatste jaren zijn ook ganzevlees, -vel en -veren belangrijk voor de uitvoer geworden.

Ganzelever vindt gretig aftrek in Frankrijk, dat 90 pet. van de totale Israëlische export van ganzeprodukten afneemt. Daar wordt

De toekomst van het joodse volk door drs. Harry van tli'n Bergh Vorige week stond in deze krant een verslag van een congres van het World Jewish Congres. Getuige het, verslag werd op het congres een opvallende plaats ingeruimd voor een discussie over de aantrekkingskracht van het jodendom voor de joodse jeugd. Sommige sprekers uitten zich nogal pessimistisch door de stelling, dat de joodse jeugd voor een belangrijk deel, of in het, geheel niet, of slechts matig nog betrokken was bij joodse vraagstukken en Israël. Het is duidelijk, dat het hier om een uiter-

mate belangrijk vraagstuk gaat met mogelijk verregaande politieke gevolgen. Israël krijgt zijn stabiele steun van het joodse volk buiten Israël en men ziet ook maar al te vaak, dat het in de eerste plaats joden zijn, die alert zijn voor Israels belangen in de meest ruime zin van het woord. Een brokkeling van de betrokkenheid bij het jodendom van de joodse jeugd kan dus een reden tot zorg zijn. Ik weet niet, of de beweringen van de diverse joodse autoriteiten op het congres ondersteund werden door enig vergelijkend onderzoekingsmateriaal waaruit zou kunnen blijken, dat ze gelijk hadden. Afbrokkeling van betrokkenheid is een proces in de tijd en vereist dus ook onderzoek dat

in de tijd is uitgevoerd. Vervolgens zou op enigerlei wijze moeten blijken of de steun ook in vergelijking met voorgaande generaties is verminderd. Dit laatste is natuurlijk nog veel moeilijker vast te stellen. Naar alle waarschijnlijkheid zijn conclusies op dit punt dus maar van voorlopige aard. Ik meen bijvoorbeeld te weten, overigens niet uit eigen waarneming, dat in het vroegere joodse Amsterdam de betrokkenheid bij het jodendom onverwacht gering was en dat de joodse identiteit meer werd bepaald door , .buurtfactoren" dan door kennis, lidmaatschap van kerkgenootschappen of zionistische organisaties. Er zijn dus heel wat onbekende factoren, die een degelijk oordeel mogelijk maken.

ren.

Het is te verwachten, zo schreef A. Sdoni in de landbouwbijlage van de Israëlische krant Dawar, dat de nevenprodukten van de ganzenfokkerij dit jaar 575.000 dollar zullen opbrengen, zodat de ganzenfokkerij tezamen met de export van ganzelever een jaaropbrengst van vier miljoen dollar zou kunnen bereiken. Voor 1975 verwacht men een stijging van de uitvoer tot 250 ton ganzelever en men voorspelt, dat die in 1980 tot 400 ton zal zijn gegroeid. Op het ogenblik staat Israël op de tweede plaats in de wereldstatistiek, direct achter

door Meir Faerber

gov, directeur-generaal van de commissie voor pluimvee-

de lever verwerkt tot een delicatesse. De Israëlische producent krijgt voor het geleverde kilo ongeveer 64 Israëlische ponden, maar de Europese consument betaalt voor het afgewerkte produkt omgerekend 200 Israëlische ponden per kilo. Israël leverde verleden jaar slechts 12 percent van de totale wereldproduktie aan ganzelever, maar dekte hiermee echter een kwart van de Franse consumptie. Kortelings begon Israël ook ganzelever naar Duitsland en België te exporte-

Maar zelfs oppervlakkige en voorzichtige oordelen kunnen belangwekkend zijn. Afgezien echter van de feitelijke situatie en haar onzekerheden, valt mij echter altijd één ding op. De joodse autoriteiten, meestal de zestig gepasseerd, maken zich altijd zorgen over de joodse jeugd, die niet meer achter de autoriteiten aanloopt en nooit over zichzelf. Het is toch immers veilig te veronderstellen, dat betrokkenheid een tweezijdig proces is en dat de oorzaak van een gebrek aan betrokkenheid, of de oorzaken ervan, op zijn minst niet aan één kant hoeven te liggen. Ik heb zelf al zeer vaak de indruk gekregen, dat, op enkele uitzonderingen na, velen onder de leiders der joodse gemeenschappen nauwelijks een idee hebben van de sterk veranderde normen van de jeugd en dus ook van de joodse jeugd. Het is mijns inziens een illusie te veronderstellen, dat de joodse jeugd totaal geïsoleerd van de „andere" jeugd haar normen ontwikkelt. Het ligt echter voor de hand, dat die normen de betrokkenheid beïnvloeden, voor zover ze afwijkend zijn en ze een grotere aantrekkingskracht blijken te bezitten dan de traditionele joodse normen. Nu besef ik heel goed, dat het geen eenvoudige zaak is een dynamiek in het joodse normenstelsel te verwachten. Het religieuze waardensysteem van. het jodendom is nauwkeurig omschreven en afwijkende interpretaties zijn ook maar beperkt mogelijk, tenzij men natuurlijk nieuwe joodse kerkgenootschappen opricht. Dat is in het verleden ook gebeurd. Ik denk ook eigenlijk, dat men het religieuze normen- en waardenstelsel van het jodendom moet scheiden, althans in de praktijk, van een aantal meer maatschap-

pelijk georiënteerde normen. Dan geloof ik, dat, wat de joodse jeugd betreft juist daar het spanningsveld ligt. De traditionele joodse leiders vertegenwoordigen goeddeels de religieuze normen van het jodendom en staan, sociaal gezien, vaak aan die kant van de maatschappij die voor een deel van de joodse jongeren, die vanuit hun milieu

door vrije keuze de zijde hebben gekozen van het religieuze jodendom. Mijn indruk is, dat zij zich probleemloos conformeren en behouden blijven voor het jodenof

dom.

Maar wat moet men met die „andere" joodse jongeren, die van het traditionele jodendom geen enkele leiderschap wensen en het zelfs afwijzen? De kern van het probleem ligt natuurlijk bij deze mensen. Ik vrees, dat een oplossing niet erg gemakkelijk is, zo deze er is, wordt het een lang-

durige kwestie. Als mijn opvatting juist is, en die groepen minder aangetrokken worden door het jodendom, doordat hun algemene maatschappelijke normen afwijken, dan ligt het voor de hand te stellen, dat er twee mogelijkheden zijn: hetzij die jongeren veranderen hun opvattingen, of de tra-

ditionele leiders (en hiermee zijn niet de religieuze leiders bedoeld) veranderen hun maatschappelijke opstelling. Eerlijk gezegd

denk ik, dat om praktische redenen alleen dit laatste kan leiden tot een grotere betrokkenheid van een deel der joodse jeugd.

Mijn verwijt aan een deel van de joodse leiders is, dat zij geen bron voor inspiratie

vormen, wanneer het gaat om andere vraagstukken dan puur joodse. Men kan zeggen, dat veel jongeren inspiratie van

het jodendom verwachten, als het gaat om een opstelling ten aanzien van vraagstukken, die niet specifiek joods zijn, maar waarop zij op basis van het jodendom een

inspiratie is er niet. Althans niet voor mij waarneembaar. Om die reden meen ik, dat het niet fout is om te zeggen, dat die leiders die zich nu zorgen maken over de jeugd, de kwaal voor een deel bij zichzelf moeten zoeken. Als dat zou gebeuren, dan zou dit betekenen, dat vele joodse organisaties vanuit hun begrijpelijke isolement moeten breken om van daaruit een brede maatschappelijke rol te gaan spelen. In de Verenigde Staten ziet men daar wel tekenen van. Wanneer dit op grote schaal zou gaan gebeuren, zou dat een ware doorbraak zijn in het joodse maatschappelijke leven. visie zouden kunnen hebben. Die

De

vakbond

voor zeevarend

personeel in Israël zal de Duit-

steunen, alsmede de Internationale Transport Federatie, in hun conflict met Duitse scheepseigenaars, die weigeren de gebruikelijke contracten van de Federatie met hun bemanningen te tekese /eemansbond

nen.

De eigenaars van één zon schip, het m.s. Donar, dat in Haifa afmeerde, hebben echter reeds zulk een contract getekend met de bemanning nadat zij hoorden dat Israëlische havenloodsen zouden weigeren het schip buitengaats te brengen, aldus deelde de secretaris van de Israëlische bond mede. Men is van plan verdere acties te ondernemen tegen andere Duitse schepen die op de zwarte lijst staan en die hier zouden aankomen. Op verzoek van de Westduitse zeemansbond zal de Israëlische bond nagaan of Zim de Federatie-contracten heeft getekend voor haar twee containerschepen, de Zim Tokyo en de Zim New Vork, die thans onder Duitse vlag varen.

Drie vrouwen dagen minister uit over abortus Drie jonge Israëlische vrouwen uit Jeruzalem hebben de minister van volksgezondheid, Victor Sjemtow, openlijk uitgedaagd hen te vervolgen wegens het ondergaan van een onwettige abortus. Abortus is in Israël volgens de wet toegestaan als een commissie van artsen beslist dat dit om gezondheidsredenen noodzakelijk is. Het wordt echter op grote schaal clandestien toegepast en er worden nooit, officiële stappen ondernomen tegen hen die de wet in dit opzicht overtreden. De drie vrouwen, Sarah Oron, Yael Fishbein en Hannah Lechraan, stuurden een telegram aan

Sjemtow, waarin zij om zijn steun verzochten voor een wet die in eerste lezing aan de Knesset wordt voorgelegd en bij welke wet abortus ook op andere gronden dan om gezondheidsredenen zou worden gelegaliseerdHet wetsontwerp is verscheidene maanden geleden ingediend door Avneri, toen de minister van volksgezondheid de benoeming aankondigde van een commissie van onderzoek betreffende de abortus-kwestie. De bevindingen van deze commissie zijn nog niet gepubliceerd. De wet van Avneri vindt een zekere steun van de zijde van de Arbeiderspartij en de oppositie (Cheroet en de liberalen).

6

20 juli

1973/20 Tammoez 5733 108

HOUSE OF DIAMONDS Hoek Dam en Nes Telefoon 241572

Damstraat 2

Amsterdam

Beperkt aantal zilveren Mosje Dayan penningen. Uitgebreide collectie gouden en zilveren joodse bedels

jußiLEumjonßliSlU | | Heenreis:

Terugreis na: ï weken 3 weken

8 aug 4 scp 11 scp scp 9okt S nov ißdec 25dec

□ 025 □ D O

in

r-j

□

D D

22'aug 18scp

29 aug 25 scp

9 okt

16 okt 30 okt 27 nov 8 jan 15 Jan

23 okt 20 nov

Uan

8 jan

5 weken

( weken

8 nov

15 jan

,

—

I—l —.

FA

f—l l—'

d

OVERWINTEREN een zonnig klimaat: 6 maanden Israël! Heenreis: 6 nov. Terug: 7 mei.

Qj ,—.

STUDENTEN-EN SCHOLIERENRETOURS (vraag onze speciale tarieven)

D g

1

&,m

I1

voordeel ,

Pf»r7Pll

reiden tnt 101

500ouu,

per privé auto of sherut

Perzen tot 2500,Perzen totÏoo0r

'tWÏSk lfllfef%,

BIAIRLINES

Folders en inlichtingen

'-

1

.-■ .-. I--—--fc^^»-'\Xg.»y~afc,w

~_■

—,-

r-i

□U n

bij:

'

° a

G Telefoon 020-243350* L-l

□

iVy

verzorgen al uw reizen over de gehele

wereld.

53 53 53 53 53 53

Sinaï-Centrum, psychiatrisch te Amersfoort vraagt een Het

ziekenhuis

z.k.m.

beschaafd heer

Brieven o. nr. v. d. blad.

1. Ie verplegende (m. of vr.)

M405,

bur.

Israëlisch meisje zoekt

werk

in het bezit van het Staatsdiploma B-verpleging,-

Liefst in gezin met kinderen. Tel. 020-420520. (evt.

intern).

2. nachthoofd (m. of vr.) 3. waarn. hoofd (m. of vr.) j PARTNER in bouw van motel

-19541.

D L"3

,

pi

513

CEFINA J.M.W. zoekt:

Uj

naam

voor spoedige indiensttreding,

voor administratie en steno-typen (Ned.) "

Ervaring vereist. Voor een bekwame en nauwkeurige kracht bestaan goede mogelijkheden. Soll.: Cefina J.M.W., De Lairessestraat 13, Amsterdam. Telefoon 79 14 21.

Synagoge Raw Aron Schus ter en Lekstraat: vrijdagavond (tevens aanvang van de sjabbat): 19.45 uur; sjabbat-ochtend: B.SO uur. M miucu.sslraat: Synagoge avond, sjabbat-ochtend 9.00

uur.

Synagoge Ger.

Amstelveen, 9.00 uur. Synagoge

Doustraat,

sjabbatochtend

Bultenveldert:

19.45 in Noord-Israel met prach- vrijdagavond: tig uitzicht op het Meer van sjabbat-ochtend 8.30 Tiberias. Met de bouw is reeds begonnen. Br. onder no. M 402. bur. v. d. blad.

Sollicitaties te richten aan het Sinaï-Centrum, Laan 1914 no. 23, Amersfoort, tel. 03490-

MEDEWERKSTER \

* J*

Alleenst. dame (wed., geen kind.i, 59 j., repr. versch.,

Salaris volgens de landelijke richtlijnen.

Rokin 9-15 Amsterdam

°°^

is kalie

41-51, Eindhoven Emmaplein/Geleenstraat Heerlen

Hoogstraat 30. Den Haag

gezocht

NET WORLD TOÜRIST ORGANIZATION

n{

„, „ ,■.,.,,,,„. r Leidsestraat 74-76. Amsterdam Gele Rijdersplein 41, Arnhem Piazja

/®Si-rJ Lijnbaan 55, Rotterdam d&Xlk/l

Voor beide laatste functies is het bezit van het Staatsdiploma A en B verpleging gewenst.

EJLJ

''WtJif^'^l&ÊlÉÊlk

\f

1

totl3oo e^Sn met 1000en toepassing

D

IN SAMENWERKING MET ISRAËL

jSI

'"■'■"

r-i

op aanvraag. O (~j $ Vele mogelijkheden voor één- of meer- r-j daagse tours door Israël. !__.

Ëffl

m

jsgwwU sËÊIÏMJi

Voordeel 50,-tot 150.Voor afe)s en vloeren

ITE'S-INDIVIDUELE REIZEN p

$ Transferkosten

krijgt

v°°rdeei 100.-lot3oo1000- Voor Perzen tof ici«:ii lui ïuuu, kamer gang en ha|

D

Indien bovenstaande data u niet uitkomen kunt u zelf uw reisdata bepalen met een minimum verblijf van één week en maximaal één kalendermaand, terwijl u éénmaal mag onderbreken in Europa op de LJ heenreis en éénmaal op de terugreis.

□ D

u gewoon het

.—,

I l

9okt 23 okt

Q O Q

«—I

Con &\ferdonck 1 f&eef $ de opruiming...

Lj 4 weken

jrg. no. 46

uur,

uur.

Wed. van joodse man, 59 j., jonge versch., opgew. kar., G. v. d. Veenstraat 26: vrijhet alleen zijn moe, nu de dagavonddienst met ingang kinderen getr. zijn, wenst van de sjabbat; sjabbatochtenddienst 9.00 uur, sjabbatavonddienst 1 uur voor uitgang sjabbat. met sympath. man, lft. tot 64 j., wonende te Den Haag. ledere ochtend en avond Br. nr. M 403, bur. v. d. bl. dienst.

kennismaking

Lib. weduwe, 40 jr., slank, aantrekkel., spontaan, uit zeer goed milieu, financ. onafh., veel gevoel v. humor, zou graag

KENNIS WILLEN MAKEN

Synagoge Graafschapstraat

8, Amsterdam-Zuid, Dien-

sten: vrijdagavona, aanvang 19.30

met beschaafde, represen- uur. tatieve heer van gelijk Sjabbat-morgen, niveau. Wil de man, die 10.00 uur. ook niet in een toevallige ontmoeting met een Joodse partner gelooft, mij eens schrijven ? Br. nr. M 404, bur. v. d. bl.

Hebreeuwse lessen bij

Israëlische

student,

omgeving Utrecht. Tel.

030 -71 86 24, s avonds.

aanvang

Mr. Visserplein 3. Snogediensten; Vrijdagmiddag: Mincha en Ngarbiet 19.45 uur. Sjabbat: Zemieroth, Sjach-

riet 8.45 uur; Mincha 21.00 uur, Ngarbiet 21.46 uur.

20 juli

1973/20

Tammoez 5733 108 jrg. no. 46

—-

at Ar» r n oint na Telef.t nnn 020-249657-247506

GAY-JISKAEL

zoon en

'broertje

Bezoek ons filiaal in het ALPHA HOTEL Nu ook: euro motel, Rijksweg e 9

J

Voor de vele blijken van deelneming na het heengaan van mijn lieve man, broer en zwager, de heer

Geboren

van

\. BREMKB Nick en Fré Creveldwij zeggen u hartelijk dank. Cauverien en Shmuël mevr. K. Bremer10 Tammoez 5733. Wijnschenk S. Bremer K. Bremer-van Dam 10 juli 1973

Rechov Sokolov 29 Petach Tikwa 49422

"

*

Kalverstraat 38 Amsterdam C mi

WSxW^Sm Ifci&^ÉW

Diamant 'n briljante. belegging w w

BERNARD SCHIPPER N.V. L

7

Amsterdam Minervalaan 51

1

KALENDER

DANKBAAR GESCHENK

Juli

21 sjabbat einde 21.46 u.

BON Aan de administratie van het Nieuw Israelietisch Weekblad,

kleding kunt kopen Oofc

Voor

f/c jongens

/jy /.e/' /itfr/tf wArv,

ff

«

■K*}

/éj}M

JK

1

■

23 maandag

23

24 dinsdags

24

25 woensdag

25

Adres:

26 donderdag

26

Woonplaats: Het abonnementsgeld resp. 11.—// 12.—/f 44.—* zal door mij worden overgemaakt op uw postgiro 14792/Gemeente Giro Amsterdam J 472/Bankier Amsterdamse Crediet- en Handelsbank N.V., Postbus 10589, Amsterdam *). Mijn naam is:

27 vrijdag 27 begin sjabbat: 19.30 u.

/

f

ij»e»r»»D

Naam:

(7

Handtekening:

Occasions in GOUD

-

ZILVER

JUWELIERS ri

Korte Poten 32

Telefoon

MOUWES VERKOOPT ZE VLOT

-

JUWELEN

UêcntHfes KOSHËS

jxt

l

7

CENTRUM

Den Haag 63 04 10

DEN HAAG

" - Kuil

Inkoop

VOOldoliSiPr

(hIS (lllijll J

°

Philipp Brothers (Holland) B.V.

I Garage

METALEN

,

VERUCHTINGS iRTIKELEN

W. BEUTLER Gelderlandplein 49 — BUITENVELDERT —

ERTSEN

★ FERROLEGERINGEN ★ SCRAP ■k CHEMICALIËTM

★ FERTILI2ERS

Dochtermij. van PHILLIP BROTHERS

—

(alles

voor uw auto). Winkel:

Van Woustraat 111, telefoon 719108.

Tel. 44 13 51

L. VLEESCHHOUWERHILLESUM

Division of Engelhard Minerals & Chemicals Corp.

APOLLOLAAN 27 111

S. EISENMANN B.V.

-

OUKE BAAS

Verhuur van 200 nieuw. wagens Ford Transit, VW 1300 en I bestel. Luxe en Busjes, | Opel Kapitan. Rekord en Kaïlett e.a. Van Ostaqestraat 362—372 telefoon 794842 7177Ö8. Verkoop accessoires, i onderdelf.n en toebehoren:

—

Amsterdam O. 2. Voorburgwal 215-217 Tel. 62 882 (7 lijnen), telex: 11030 telegramadres: Philbrodam, Amsterdam

Amsterdam

SOORTEN PAJRVE)

AMSTERDAM

Deze advertenties zijn door bemiddeling van de C.I.A. geplaatst. De opbrengst komt aan de C.I.A. ten goede.

■*★

.

OSEM BAKT ZE BETER

*) Doorhalen wat niet gewenst wordt.

Collectieve Israël Actie JOH. VERMEERSTRAAT 22 Tel. 71 91 23, Amsterdam-Zuid.

nar

ISRAËL

Woonplaats:

orenhof 12-13, a::-ste!v«en, t«l. 45 38 83

>X

BISKWIE UIT

t

Adres:

G. J. van Eijiden-

coupeur

hsfcnmode- jonger;- en vjijetijdG-leding

Vkostvt

28 sjabbat einde: 21.33 u.

*»Ni..Biv^>jiaiaiHira*a>»rji^Haii.iH>*.r>aiHiH*>>inin

vEOfedm y\.

crrr nar 22

’

E M j ij

21

22 zondag

Naam: ILJL V

"

ar,

20 vrijdag 20 begin sjabbat: 19.45 u.

Bij choepa, verjaardag en ook zo maar als attentie aan vrienden is een abonnement op het Nieuw Israelietisch Weekblad een dankbaar geschenk. Verblijd iemand en zet hem op de bon.

N.Z. Voorburgwal 258, Amsterdam-C. Stuur voor mijn rekening een kwartaal/halfjaar/jaar/wekelijks uw krant naar

tfot je een goed pok

i

Reizen en Verzekeringen

Houtagenturen

Telefoon 79 63 27 (b.g.g. 123 123 boodschappendienst)

UITVERKOOP! Koffers, reistassen, enz. enz. tegen

ster/c verlaagde prijzen l

M. VERDONER VAN BAERLESTRAAT 84 TELEFOON 72 26 08

.

„SELECTA"

/ V Offset- & Stencildruk WESTERSTRAAT 77 AMSTERDAM-C. Telefoon 23 88 90,

-

-ii

i

"""

PRINS BRILLEN 1 Leveranciers alle ziekenfondsen Keuze uit honderden monturen Adviseurs voor contactlenzen

GELDERLANDPLEIN 24, BUITENVELDERT REMBRANDTWEG 157, AMSTELVEEN (hoek Gr. van Prinstererlaan)

RADIO VOS -

gS

|f£=gf VeJ^

ELEKTRISCHE EN AARDGASAPPARATEN CEINTUURBAAN 137 TELEFOON 73 6154 TELEVISIE

-

VERTEGENWOORDIGER Real Estate firma. Alleen serieuze sollicitanten met ervaring in vertegenwoordiging gelieve te schrijven. Brieven ond. no. M 401, bureau van dit blad. gezocht voor Israëlische

Nog enkele eenpersoons- en tweepersoonskamers beschikbaar in het

RABBIJN DE VRIES HUIS VERSPRONCKWEG 91/93, HAARLEM. "Ook voor tijdelijk verblijf in mooie omgeving. Aanvragen uitsluitend schriftelijk bij het Bestuur, p.a. Nederl. Israël. Gemeente Haarlem, Kenaupark 7,t il Haarlem.

COMMERCIËLE EN PERSONEELSADVERTENTIES op te geven aan: ADVERTENTIE-EXPLOITATIE N.I.W.

H. M. KREBS Valeriusstraat 13, Amsterdain-Z. Telefoon 795503.' Commerciële advertenties tot nu toe geplaatst, via

MEJ. LISSER worden ook nu door haar behandeld. Familieberichten en advertenties van verenigingen rechtstreeks telefonisch of schriftelijk bureau N.t.W., N.Z. Voorburgwal 258, Amsterdam, telefoon 020-235584.

*

20 juli

8

1973/20

Tammoez 5733 108 jrg. no. 46

NIEUWS UIT DE JOODSE WERELD Bedoeïenen willen verenigd front voor

Israelische teenagers slecht voorgelicht over sex „De tieners tan Israël praten heel wat meer over sex dan dat ze eraan doen en hun kennis erover is nauwelijks meer te noemen dan nul". Dit heeft dr. Mos je Lancet, chef van de afdeling kinderzorg en gynaecologie van het Kanlan-zlekenhuis te Haifa meegedeeld. Hij is tevens een van de voorvechters van seksuele opvoeding in Israël. Hij zei dit ter gelegenheid van de

opening van de eerste nationale conferentie over seksuele opvoeding. Dr. Lancet vervolgde met te zeggen dat dit een conclusie was uit een ~gids"-studie die hij achttien maanden geleden had ondernomen. De regering gaf vervolgens een team van deskundigen van de universiteit van Tel Aviv samen met het instituut voor toegepast maatschappelijk onderzoek, het demografische centrum van de kanselarij van de premier en het ministerie van onderwijs, opdracht een diepgaand onderzoek te doen onder de tieners van alle bevolkingssecto-

ren. Het „veldwerk" was net achter de rug en de gegevens waren niet per computer verwerkt. De regering is van plan de bevindingen te gebruiken als basis voor een programma van seksuele opvoeding op de scholen. De enquête werd aan bijna zesduizend jongens en meisjes voorgelegd die in leeftijd varieerden van veertien tot achttien jaar en

middelbare ot vakscholen bezochten en voorts aan werkende jongeren. De enige groep die buiten schot bleef was die welke de religieuze scholen bezoekt omdat functionarissen van dit onderwijs

er bezwaar tegen hadden. „In onze gids-studie bevonden we dat minder dan twintig procent van de jongens van achttien jaar seksuele betrekkingen had onderhouden en dat dit mede gold voor ongeveer twaalf procent van de meisjes. Dit is minder dan in landen als Engeland. Scandinavië en West-Duitsland," aldus dr. Lan-

cet.

Een kinderarts, dr. Emmanuel Chigier. vertelde de conferentie dat „in de moderne maatschappij het de arts is die wordt beschouwd als een deskundige be-

treffende seksuele problemen, omdat hij te maken heeft met zwangerschap en geboorten, gynaecologische ziekten, hormonaire en klier-at'wijkingen. geslachts-

ziekten en emotionele stoornissen. Maar niettemin is de gemiddelde

Tova Sanhedrai wellicht met eigen lijst voor Knesset De enige vrouw die voor de Nationale Religieuze Partij zitting heeft in de Knesset van Israël, en die er niet zeker van is dat haar partij haar op een „zekere" plaats op de lijst voor de Knesset-verkiezingen zal zetten, denkt erover mei een eigen lijst te komen. De vice-voorzitter van de Knesset. Tova Sanhedrai, die bijna dertig jaar lang de VrouwenMizrachi-beweging heeft geleid, heeft meegedeeld dat haar beweging besprekingen zal houden in

verband met het vooruitzicht dat de NRP wellicht geen ruimte zal bieden aan een vrouwelijk parlementslid in de achtste Knesset. Mevrouw Sanhedrai dankt haar plaats in de Knesset aan dé „centrale-lijst"-fractie van de NRP, die geleid wordt door de minister voor religieuze zaken. Zerah Warhaftig. Deze fractie, die vijf parlementszetels bekleedt

in de huidige Knesset. zal in de volgende Knesset er slechts twee of hooguit drie kunnen claimen. Dit omdat de volgelingen van dr. Warhaftig weinig succes hadden in de interne partijverkiezingen. De Mizrachi-vrouwenbeweging — Tenoeat Ha'isja Hadatit — probeerde vijfentwintig jaar geleden zonder succes met een eigen lijst voor de Knesset uit te komen, toen de drie orthodoxe partijen gezamenlijk de verkiezingen tegemoet gingen als één religieus front. De Agoeda stond er toen op dat vrouwen van verkiezing zouden worden uitgesloten.

arts heden ten dage nauwelijks bevoegd als raadsman te dienen voor seksueel gedrag.

Slechts een kleine groep Israëlische artsen houdt zich actief met seksualiteit bezig als het om opvoeding gaat. De drie medische scholen geven hier geen onderricht in en dat gebeurt ook niet op de bijscholingscursussen nadat de artsen hun academische opleiding hebben afgerond.

Financiële bijstand voor joodse stadsdelen in

Warschau De overheid van Warschau heeft erin toegestemd het herstel van de joodse begraafplaats te financieren en tevens zal men behulpzaam zijn bij het restaureren van de enige nog overgebleven synagoge in deze stad. Dit is kortgeleden meegedeeld door de voorzitter van de raad van joodse gemeenschappen in Polen, Jitschuk Frankel. Hij berichtte dit in een brief

aan

Yosef Klarman, lid van het dagelijks bestuur van de Jewish Agency en hoofd van de Jeugdalija. Frankel schreef dat hij uitgenodigd was voor een speciale bijeenkomst van hoge ambtenaren van de stad Warschau, om met dezen te overleggen over een renovatie van de begraafplaats aan de Okopowa-straat en van de Nozyk-synagoge aan de Twardastraat. Toen hij erop wees dat de joodse gemeenschap in Polen, die ongeveer een twintigduizend leden omvat, de financiële middelen voor dit doe; niet kon opbrengen, besloten de stadsfunctionarissen een aanbeveling te doen uitgaan dat het gemeentebestuur voor de kosten zou opkomen.

In een voor de Vranse televisie uitgezonden interview heeft de Israelisehe premier mevrouw Golda Meir gezegd dat ze nimmer een gesprek zal hebben met de Palestijnse terrorist Yasser Arafat over een vreedzame regeling van het conflict in bei Mid-den-Oosten. Ze verklaarde open te staan voor een gesprek met wie dan ook die een Arabisch land vertegenwoordigt, maar niet met de Palestijnen. Mevrouw Meir zei verder: „Ik zal nooit onderhandelen met Yasser Arafat. Ik zal nimmer onderhandelen met een terreurorganisatie wier openlijke politiek het is de Israëli's te doden en de joodse staat te vernietigen. Maar de dag zal komen dat de Arabieren zullen onderhandelen ik hoop dat dit spoedig zal zijn en als er dan een Jordaanse .delegatie zou zijn bestaande uit vroegere Palestijnen die thans Jordanië!.s zijn, dan zou ( het gewoon bespottelijk zijn voor ons niet met hen te willen spreken omdat

—

ze Palestijnen

waren."

—

Kahane kandidaat voor Knesset Ook rabbijn Meir Kahane, de leider van de joodse Defensie Liga, heeft aangekondigd, dat hij zich kandidaat wil stellen voor het lidmaatschap van de Knesset. Hij zal met een lijst van veertig kandidaten, onder wie bekende politieke figuren, de strijd aanbinden tegen de overige partijen. Kahane hoopt met zijn verkiezing parlementaire onschendbaarheid te verkrijgen. Wegens de hem tenlastegelegde acties tegen Amerikaanse politici, waaronder de ontvoering van een diplomaat tijdens het recente topgesprek van Brezjnev en Nixon, zal hij moeten verschijnen voor de rechter.

Een veertigtal sjeiks en notabelen, die de vierenzestigduizend Bedoeïenen van Israël vertegenwoordigen die verspreid wonen in de Negev en in Galilea, is bijeengeweest in het Desert Inn-hotel te Beersheba om zich te beraden over een „verenigd front voor de verkiezingen in oktober". Het was de eerste keer in de geschiedenis dat zg zon stap ondernomen hebben. Sjeik Mohammed Hassan elGhadir uit Galilea en de sjeiks Oudeh Aboe Moeamer en Ali Aboe Rabeyeh uit de Negev. zeiden dat elke minderheidsgroep op een of andere wijze vertegenwoordigd wordt in de Knesset, behalve de Bedoeïenen en dat het tijd was hierin verandering te brengen. De Arabische Knessetleden, aldus deze mensen, hebben nooit iets gedaan voor de Bedoeienen, in de vijfentwintig jaar dat de staat bestaat. De Israëlische Bedoeïenen leveren tenminste zevenentwintigduizend geregistreerde stemmers op en zijn altijd loyaal aan de staat geweest sedert de stichting ervan. Hun zoons hebben vrijwillig dienst genomen in het leger en hebben een actief aandeel in het economische leven van het land waarmee ze een levensstandaard hebben bereikt die die van de Jordaanse Bedoeïenen verre

Een overzicht gevend van het werk van zijn ministerie binnen

UW

BOEKEN-

EN

TIJDSCHRIFTEN UW SPEELGOED

\WÊÊÊmkimÊÊmiÊÊmÊmÊÊÊÊÊÊmÊkwmkwmkwmkWkwmÊtÊkWkwmmm

Lidmaatschap

In New York door raad van rabbijnen resolutie aanvaard De Newyorkse raad van rabbijnen, die de conservatieve, orthodoxe en reform-rabbijnen in Amerika vertegenwoordigt, heeft een resolutie aanvaard waarbij het lidmaatschap wordt ontzegd aan rabbijnen die gemengde huwelijken sluiten. De resolutie die met tweederde

„historisch".

te komen.

aanvangen.

GELDERLANDPLEIN 10, AMSTERDAM/BUITENVELDERT TELEFOON 44 18 85

meerderheid van de 166 aanwezige rabbijnen werd aangenomen, verklaart dat het lidmaatschap alleen openstaat voor rabbijnen: „die noch zelf gemengde huwelijksplechtigheden leiden noch verwijzen naar rabbijnen die dit wél doen." Rabbijn William Berkowitz, president van de Newyorkse raad van rabbijnen bestempelde deze beslissing als

uitblijven, dan zijn de Bedoeïenen van plan met een aparte lijst uit

De minister voor religieuze zaken, dr. Zerah Warhaftig, heeft de Knesset toegezegd dat zijn ministerie een nationaal rabhinaal gerechtshof in 't leven zal roepen dat de toetreding tot het jodendom zal behandelen. Het zal volgend jaar zijn werkzaamheden

BLADERGROEN UW VULPEN

andere Bedoeïenen begrijpen behoeften zoals water, wegen, elektriciteit, scholen en weiden. Sjeik Aboe Rabeyeh zei voorts dat hij boodschappen verstuurd had naar premier Golda Meir en aan de voorzitter van de Km Yisrael Yesjayahoe. Hierin had hij de wens der Bedoeïenen tot uitdrukking gebracht zich te mogen voegen bij de Arbeiderspartij. Ook had hij een gesprek gehad met mevrouw Meir, toen hij deze enkele weken geleden had ontmoet op de tentoonstelling „Israël 1973". Vice-premier Yigal Allon, aldus voegde hij eraan toe, had reeds vier jaren geleden zijn steun toegezegd. Mocht een positief antwoord van de Arbeiderspartij

Volgend jaar rabbinaal hof voor toetredingen

WILT U HET BETER DOEN, KOOP DAN BIJ

UW SCHRIJFWAREN

te boven gaat. Maar alleen een

Bedoeïen kan de behoeften van

Warhaftig in parlement:

(ingezonden Mt dedeling)

UW KANTOORARTIKELEN

Golda Meir ontkent met Arafat te zullen spreken

verkiezingen

Hongerstaking Aartsbisschop Joseph Raya van is de Grieks-katholieke kerk maandag voor het Knesset-gebouw begonnen met een hongerstaking. Hij wil hiermede kracht bijzetten aan zijn eis. vroegere inwoners van de dorpen Bir'im en Ikrit, die indertijd door het Israëlische leger werden ontruimd, te laten terugkeren.

het kader van de jaarlijkse begrotingsbesprekingen, zei dr. Warhaftig dat het aantal tot het jodendom overgegane mensen dit jaar circa eenderde hoger lag dan vorig jaar, wat vooral een gevolg is van de grote toevloed van Sowjet-immigranten. Dit jaar zijn er ongeveer 750 aanvragen geregistreerd tegen een 478 vorig jaar. Het ministerie heeft gezorgd voor de besnijdenis van duizend kinderen en volwassenen die uit landen kwamen waar de Brit Milaplechtigheid de besnijdenis niet kon worden toegepast, aldus de minister.

—

De minister zei dat één miljoen Israëlische ponden besteed waren aan religieuze artikelen die onder de nieuwe immigranten verspreid waren. Het ministerie is intussen ook gestart met de uitgave van werken in het Russisch en Georgisch over de joodse godsdienst en het joodse denken.

Synagoge in San Diego op monumentenlijst Een synagoge tlie in 1X8!) te San Diego gebouwd werd door de kerkelijke gemeente Beth Israël, is door de gemeenteraad tot histo-

risch

monument

verklaard.

Het gaat om de oudste nog bestaande synagoge in zuidelijk C'alifornië. Het goed bewaard gebleven gebouw was het eerste definitieve bedehuis van de congregatie, die door vroege joodse ge„settlers" in 18(>1 werd sticht.