Nijmegenaren over afvalinzameling en afvalscheiding Digitale meningspeiling 2012
Datum: juni 2012
Colofon Gemeente Nijmegen Afdeling Onderzoek en Statistiek contactpersoon: Henk Moeniralam tel.: (024) 329 98 89 e-mailadres:
[email protected] Verkrijgbaar Open Huis, Stadswinkel Mariënburg 75 6611 PS Nijmegen tel: (024) 329 24 08 of via www.nijmegen.nl (onderdeel wonen & leven > onderzoek en cijfers)
Inhoudsopgave 1
Inleiding
5
1.1 1.2 1.3 1.4
Achtergrond en doel onderzoek Vraagstelling Opzet Rapportage
5 5 6 6
2
Inlevergedrag afval
9
2.1 2.2
Inleiding Inlevergedrag Inlevergedrag nog niet optimaal
9 9 9
2.3
Motieven gescheiden inlevering 11 Motieven voor gescheiden inlevering niet uitsluitend vanwege besparing op kosten 11 Prijs groene zak voor een deel sturend 12 Vooral in hoogbouw is men bereid wat meer te betalen voor verbetering van inlevercomfort 13
3
Oordeel huidige inleverfaciliteiten
3.1 3.2
Inleiding 15 Oordeel inleverfaciliteiten 15 Nut gescheiden inzameling plastic afval breed gedragen 15 Meerderheid prefereert huidige manier van inzameling plastic afval boven ondergrondse inzameling 16 Bijna de helft van panelleden vindt meer plekken in stad nodig voor gescheiden inlevering 17 Meerderheid vindt glascontainers bij supermarkt beter om zwerfvuil en herrie in woonbuurten te voorkomen 18
4
Wensen ten aanzien van inleverfaciliteiten
21
4.1 4.2
Inleiding Wensen inleverfaciliteiten Groene zak geniet voorkeur boven iets duurdere ondergrondse container voor restafval Rolcontainer voor oud papier geniet nog geen grotere voorkeur boven huidige manier van aanbieden Panelleden positief over het (gratis) inleveren van oude elektrische apparaten bij winkels Relatief veel onverschilligheid om containers voor kleding bij scholen te plaatsen Ongeveer zes op de tien staan achter afvalpas voor de Milieustraat
21 21 21 22 24 25 25
Suggesties voor verbetering
27
5
15
Samenvatting De wijze waarop nu in Nijmegen het afval gescheiden wordt ingezameld vindt over het algemeem steun bij het Nijmeegse stadspanel. Tevens is er draagvlak voor plannen om oude elektrische apparaten gratis in te leveren bij winkels die dergelijke apparaten verkopen. Driekwart kiest liever voor de groene zak wanneer dezelfde hoeveelheid afval in een wat duurdere ondergrondse container ingeleverd kan worden. Een meerderheid ondersteunt het idee van een afvalpas voor de Milieustraat. En als het aan het panel ligt, mag er ook een gescheiden inlevermogelijkheid komen voor blik, sap-en zuivelpakken. Dat zijn enkele belangrijke conclusies naar aanleiding van een peiling onder het Nijmeegse stadspanel in 2012 over de gescheiden afvalinzameling. Peiling draagvlak nieuw afvalbeleid Hoewel Nijmegen een van de hoogst scorende gemeenten is op het gebied van hergebruik, blijkt uit sorteeranalyses van de groene zak dat nog ongeveer 60% van de inhoud kan worden hergebruikt. Het gemeentebestuur heeft plannen om de gescheiden inzameling van afval verder te verbeteren. Hiermee draagt de gemeente bij aan energiebesparing en aan klimaat- en duurzaamheidsdoelstellingen. De afdeling Openbare Ruimte, verantwoordelijk voor het afvalbeleid, heeft de afdeling Onderzoek en Statistiek gevraagd een peiling te houden onder Nijmegenaren om te achterhalen hoe zij staan tegenover bepaalde inzamelsystemen. Hiervoor is voorjaar 2012 het Nijmeegse digitale stadspanel bevraagd. Bijna 1.700 panelleden hebben hieraan meegdaan. Inlevergedrag nog niet vlekkeloos Niet alleen uit sorteeranalyses blijkt dat nog veel te halen is uit de gescheiden afvalinzameling. Ook uit de woorden van panelleden zelf komt naar voren dat zij bepaalde producten nog niet op de juiste wijze gescheiden inleveren. Dat geldt bijvoorbeeld voor oude spaarlampen waar kwik in zit. Een kwart van de ondervraagden maakt kenbaar dat zij dit niet op de gewenste manier inlevert. Met name onder jongeren bestaat hiervoor een indicatie. Motief voor gescheiden inlevering hoopvol voor toekomst Ongeveer twee derde van de ondervraagden geeft aan dat besparing op de kosten (van de groene zak) niet uitsluitend een reden is om afval gescheiden in te leveren, maar dat ook milieumotieven hierbij een rol spelen. Dit resultaat is bemoedigend voor plannen waarbij burgers steeds meer wordt gevraagd mee te werken aan de gescheiden afvalinzameling. Behalve draagvlak voor gescheiden inzameling plastic afval, ook voorkeur voor huidige inzamelmethode Een groot deel van het panel (83%) maakt kenbaar het nuttig te vinden om plastic afval gescheiden in te zamelen. Het grote draagvlak is in brede lagen van het panel te zien (zowel bij jongeren als ouderen, in alle stadsdelen, bij alle huishoudenstypen, etc.). Er is ook steun voor de huidige inzamelmethode. Een meerderheid (60%) vindt namelijk de huidige manier van ophalen via een speciale plastic zak beter dan het inzamelen ervan via een ondergrondse container. Vooral in Nijmegen-Noord vindt men meer plekken nodig voor gescheiden inlevering Bijna de helft van de ondervraagden vindt dat er meer plekken in de stad nodig zijn om de diverse soorten afval gescheiden in te leveren. In Nijmegen-Noord (62%) wordt dat wat meer dan gemiddeld (48%) gevonden. In Lindenholt en Oud-West vindt men dit wat minder dan
gemiddeld nodig. Lindenholt en Oud-West liggen ook wat dichter bij het centrale depot aan de Kanaalstraat dan de meeste andere stadsdelen.1 Kleine meerderheid heeft voorkeur voor glasbakken bij supermarkten, behalve bewoners in Centrum Een kleine meerderheid (55%) van het panel geeft te kennen dat zij liever glasbakken bij supermarkten ziet dan in woonbuurten, om herrie en zwerfvuil in woonbuurt te voorkomen. Bewoners in Centrum vinden dit minder dan bewoners uit andere stadsdelen. Driekwart heeft liever dat restafval wordt ingezameld via groene zak dan via ondergrondse container Wanneer panelleden wordt gevraagd of ze het restafval via de groene zak (kosten € 0,71 per zak) willen aanbieden dan wel via een ondergrondse container (wanneer deze bijvoorbeeld € 1,10 zou kosten voor dezelfde hoeveelheid afval), kiest driekwart voor de groene zak. Deze groep is duidelijk groter dan de groep die kiest voor een ondergrondse container (18%). Etagebouwbewoners (25%) spreken wat meer hun voorkeur uit voor het ondergrondse alternatief dan bewoners in laagbouwwoningen (15%). Speciale rolcontainer voor oud papier slaat nog niet erg aan Nijmegenaren staan nog niet echt te trappelen om oud papier in te leveren via een blauwe rolcontainer ter grootte van een gft-container, zoals in enkele andere gemeenten reeds gebeurt. Ongeveer vier op de tien (39%) maken kenbaar hier wel voor te voelen. Bijna de helft (47%) laat weten dat de huidige inlevermogelijkheid (één keer per maand gebundeld of in een doos meegeven aan de oud papierwagen) haar voorkeur heeft boven een rolcontainer. Gratis inleveren van oude elektrische apparaten bij winkels vindt over het algemeen steun Het gratis inleveren van oude elektrische apparaten (bijvoorbeeld koffiezetapparaten, waterkokers, magnetrons, stofzuigers) bij winkels die dergelijke apparaten verkopen vindt over het algemeen ondersteuning bij het panel. Zeker zeven op de tien (72%) zeggen namelijk het prettig te vinden als deze mogelijkheid wordt geboden. Een veel kleinere groep (17%) vindt dit niet nodig en de rest (11%) heeft geen voorkeur. Reacties op mogelijke plaatsing kledingcontainers bij scholen vooral vrij neutraal Op dit moment staan er ongeveer 40 kledingcontainers in de stad voornamelijk bij winkelcentra en andere voorzieningen maar nog niet op terreinen van (basis)scholen. Op de vraag of er containers voor kleding geplaatst moeten worden bij scholen is er een grotere groep (37%) die hierachter staat dan de groep die hier niet achter staat (20%). Maar relatief groot is de groep (43%) die zich ten aanzien hiervan nogal indifferent opstelt (neutraal is of geen mening heeft).
1
Op dit moment is de route vanuit Noord naar de Milieustraat wat omslachtiger dan vanuit de meeste andere stadsdelen. Met de komst van de Oversteek (de nieuwe stadsbrug) zal de bereikbaarheid van de Milieustraat vanuit Noord wellicht verbeteren.
Meerderheid staat achter het idee van een afvalpas voor Milieustraat Ongeveer zes op de tien ondervraagden (59%) staan achter het idee van een afvalpas voor de Milieustraat om de kosten voor het gebruik aan niet- Nijmegenaren in rekening te brengen. Deze groep is zeker drie keer zo groot als de groep (19%) die daar geen voorstander van is. Gescheiden inlevermogelijkheid voor blik, sap-en zuivelpakken vaak genoemd bij suggesties Bij de suggesties die panelleden zelf mochten aandragen om de gescheiden inzameling van afval in Nijmegen te verbeteren, worden gescheiden inlevermogelijkheden voor blik, sap- en zuivelpakken vaak genoemd. In samenhang hiermee noemt men ook het plaatsen van meer containers bij supermarkten en in buurten om diverse soorten afval in te leveren. Een niet onbelangrijke rol wordt tenslotte toegekend aan communicatie ter verbetering van de gescheiden inzameling: meer uitleggen wat ermee gedaan wordt en burgers meer wijzen op hun verantwoordelijkheid.
1
Inleiding
1.1
Achtergrond en doel onderzoek De laatste jaren is er sprake van een sterke herwaardering van afvalstoffen. Deze herwaardering hangt sterk samen met de toenemende schaarste aan grondstoffen, die langzamerhand ontstaat omdat er steeds meer beslag wordt gelegd op de beschikbare grondstoffenvoorraden. Er is een trend om zo veel mogelijk te streven naar hergebruik van afvalstromen. Door uitsparing van nieuwe grondstoffen dragen overheden bij aan duurzaamheid. Daarnaast is hergebruik van afvalstoffen of materialen (bijvoorbeeld plastic) goedkoper en bespaart het energie in vergelijking met productie op basis van nieuwe of primaire grondstoffen. Huishoudens kunnen in Nijmegen het restafval2 aanbieden in de groene huisvuilzak die momenteel € 0,71 kost. Uit sorteeranalyses van het restafval blijkt dat hierin nog veel herbruikbare stoffen zitten. Volgens schattingen kan nog ongeveer 60% van de inhoud van de groene vuilniszak worden hergebruikt. Diverse afvalstoffen kunnen (gratis) gescheiden worden ingeleverd zoals oud papier, groen afval, plastic afval, textiel en glas. Op dit moment is er in Nijmegen sprake van een hergebruikspercentage van 62%. Daarmee is Nijmegen een van de hoogst scorende gemeenten (in veel vergelijkbare steden zit men tussen 48% en 53%). De afdeling Openbare Ruimte wil bijdragen aan de klimaat- en duurzaamheidsdoelstellingen van de gemeente Nijmegen door het hergebruik van afvalstromen onder Nijmegenaren verder te stimuleren. Om hun medewerking hiervoor te krijgen zal onder meer gewerkt moeten worden aan verbetering van het serviceniveau. Hiervoor is het nodig te weten hoe burgers staan tegenover bepaalde inzamelsystemen. De afdeling Openbare Ruimte heeft daarom de afdeling Onderzoek en Statistiek gevraagd een meningspeiling te houden onder Nijmegenaren. Het doel van het onderzoek is dan ook na te gaan of er onder Nijmegenaren draagvlak bestaat voor de invoering van bepaalde inzamelsystemen ter verbetering van het hergebruik van afvalstoffen en materialen, en welke wensen zij hebben ten aanzien van het serviceniveau.
1.2
Vraagstelling Gezien de aandachtspunten in het nieuwe afvalbeleid, staan de volgende vraagstellingen centraal in het onderzoek:
• • •
2
Hoe leveren Nijmegenaren op dit moment afvalproducten in die geschikt zijn voor hergebruik? Hoe waarderen Nijmegenaren de huidige inleverfaciliteiten voor het huishoudelijk afval? Heeft men eventuele wensen met betrekking tot de inleverfaciliteiten?
Restafval is het afval dat na scheiding van o.a. gft-afval, oud papier, plastic afval, glas en textiel over blijft.
Inleiding - 5
• • •
1.3
Welke motieven spelen bij hen een rol om het huishoudelijk afval gescheiden in te leveren? Heeft men suggesties voor de verbetering van de gescheiden inlevering van het restafval en zo ja, welke? Zijn ze bereid (meer) te betalen voor het vergemakkelijken van het inleveren van het huishoudelijk afval?
Opzet De gegevens van het onderzoek zijn verzameld via een enquête onder het Nijmeegse digitale stadspanel. Het huidige panel bestaat uit ruim 4.000 betrokken Nijmegenaren, aan wie in een eerdere burgerpeiling is gevraagd of ze deel willen uitmaken van een groep die enkele keren per jaar via internet bevraagd wordt over onderwerpen die belangrijk zijn voor de stad. Aan het panel zijn in dezelfde digitale enquête behalve vragen over de afvalinzameling en afvalscheiding ook vragen over de openbare ruimte gesteld. Dit is gedaan omdat het panel in één keer bevraagd kon worden over twee onderwerpen waar sprake is van nieuw beleid en waarvoor het gemeentebestuur het draagvlak wenst te meten. Het combineren van de vragen was mogelijk omdat de onderwerpen in de beleving van burgers raakvlakken vertonen. De enquête is in de periode maart/april 2012 online gezet. Van de ruim 4.000 panelleden hebben er 1.690 meegedaan (respons 42%). Dit aantal is ruim voldoende om betrouwbare uitspraken te doen over de groep betrokken Nijmegenaren3.
1.4
Rapportage
Het rapport bevat, inclusief de inleiding, in totaal vijf hoofdstukken. Hoofdstuk 2 gaat over het feitelijk inlevergedrag van Nijmegenaren van afvalproducten die gescheiden ingeleverd kunnen worden. Bijvoorbeeld: Wat doet men met producten als oude verf, oude kleine elektrische apparaten en oude spaarlampen? In dit hoofdstuk wordt tevens getracht een indicatie te krijgen van de motieven om afval te scheiden. Bijvoorbeeld: Zal men meer letten op scheiding wanneer de prijs van de groene zak omhoog gaat? Scheidt men het afval meer vanwege de kosten of meer vanwege het milieu? Hoofdstuk 3 besteedt aandacht aan het oordeel over de huidige inleverfaciliteiten. Bijvoorbeeld: In hoeverre vindt men de huidige mogelijkheid om plastic afval gescheiden in te leveren nodig in het besef dat er misschien niets mee gebeurt? Vindt men dat er meer plekken in de stad nodig zijn dan alleen het centraal depot (Milieustraat) om het afval in te leveren? In hoofdstuk 4 komen eventuele wensen ten aanzien van de inleverfaciliteiten aan bod. Bijvoorbeeld: Zou men liever een blauwe rolcontainer willen om oud papier in te leveren in plaats van de manier waarop men het nu moet doen (gebundeld aanbieden of in dozen)? Zou
3 In vergelijking met de stad is er binnen de onderzoeksgroep sprake een goede spreiding naar woongebied of wijk. Daarentegen is de groep tussen 35-55 jaar wat ondervertegenwoordigd en de groep tussen 55-70 jaar wat oververtegenwoordigd in de onderzoeksgroep in vergelijking met de stad.
6 - Inleiding
men het prettig vinden om oude elektrische apparaten gratis in te leveren bij winkels die dergelijke apparaten verkopen? Ook wordt in dit hoofdstuk nagegaan of men het inlevercomfort verbeterd wil hebben door tegen wat hogere kosten te kiezen voor een ondergrondse container in de buurt zodat men het restafval op ieder moment kan weggooien. Hoofdstuk 5 geeft een beeld van de suggesties die de ondervraagden hebben gegeven om de gescheiden inzameling te verbeteren. Bij de resultaten wordt -voor zover van belang- bezien of er verschillen zijn in gedrag en opvatting naar woongebied, woningtype, leeftijd en eventueel de huishoudenssamenstelling. De samenvatting staat voor in het rapport.
Inleiding - 7
8 - Inleiding
2
Inlevergedrag afval
2.1
Inleiding Verbetering van het hergebruik van afvalstoffen is welhaast ondenkbaar zonder de medewerking van burgers. Zij staan immers aan de bron van de afvalscheiding. De bereidheid het huishoudelijk afval gescheiden te houden en gescheiden in te leveren bij de diverse inzamelpunten is van cruciaal belang voor de verdere afvalcyclus. Burgers zullen eerder hieraan meewerken wanneer het serviceniveau zo comfortabel mogelijk voor hen is ingericht. Of verbetering hiervan nodig is zal mede afhangen van de vraag in hoeverre het inlevergedrag van bepaalde afvalproducten op dit moment al op de gewenste manier plaatsvindt. Bij de inrichting van het serviceniveau is het verder van belang te weten welke motieven (gemak, milieu, geld) bij burgers spelen om te scheiden aan de bron. Wanneer bijvoorbeeld geld belangrijker is dan milieu of gemak zullen oplossingen waarbij zij meer moeten gaan betalen minder kans van slagen hebben. In de enquête is daarom o.a. geïnformeerd hoe de ondervraagden bepaalde afvalproducten inleveren waarvoor gescheiden inzamelmogelijkheden bestaan. Daarnaast is o.a. nagegaan in hoeverre zij het huishoudelijk afval scheiden vanwege besparing op de kosten dan wel vanwege het milieu. Op basis van deze informatie kan worden nagegaan of en zo ja, op welke wijze het serviceniveau eventueel aangepast kan worden om de afvalscheiding te verbeteren.
2.2
Inlevergedrag Inlevergedrag nog niet optimaal Ondanks het hoge scheidingspercentage in Nijmegen in vergelijking met andere steden, kan het scheidingsgedrag nog wel verbeterd worden. Bepaalde producten die milieuschadelijke effecten hebben en gescheiden ingeleverd moeten worden gaan namelijk voor een deel nog in de groene vuilniszak. Bijna een kwart van de panelleden maakt bijvoorbeeld kenbaar dat men spaarlampen, waar kwik in zit, weggooit in de vuilniszak en ongeveer één op de zes laat weten dat men hetzelfde doet met frituurvet dat eveneens gescheiden gehouden en ingeleverd dient te worden. Ook kleine electrische apparaten (mixers, scheerapparaten, haarföhnen, telefoons) en oude medicijnen worden nog niet door iedereen ingeleverd op de gewenste manier. In tabel 2.1 is te zien hoe de ondervraagden omgaan met enkele afvalproducten die gescheiden ingeleverd dienen te worden bij de Milieustraat, de winkelier of de chemocar. Met uitzondering van cosmeticarestanten dienen al deze afvalproducten gescheiden ingeleverd te worden bij de Milieustraat, de winkelier of de chemocar (verfblikken die echt leeg zijn mogen in de vuilniszak).
Inlevergedrag afval - 9
Tabel 2.1 Wijze waarop enkele afvalproducten worden in geleverd (in %) groene
Milieustraat
vuilniszak
of chemocar
winkel
oude verfblikken
6%
80%
1%
oude medicijnen
14%
7%
apotheek
via wc/riool/
heb ik
gootsteen
niet
anders
-
-
11%
2%
1%
60%
-
18%
-
cosmeticarestanten
56%
12%
-
-
-
31%
1%
kleine elektrische apparaten
11%
76%
5%
-
-
4%
4%
frituurvet
17%
24%
5%
-
2%
46%
5%
oude spaarlampen
24%
51%
8%
-
-
11%
6%
Omdat oude spaarlampen relatief nog veel in de groene vuilniszak gaan, is hiervan nagegaan of er bepaalde groepen zijn bij wie dit vooral gebeurt. Het weggooien van oude spaarlampen in de groene vuilniszak blijkt over het algemeen bij verschillende groepen in ongeveer dezelfde mate voor te komen. Dit gedrag verschilt bijvoorbeeld weinig tussen gezinnen en alleenstaanden, tussen personen die een laagbouw- of etagewoning hebben of tussen personen uit diverse stadsdelen. Een lichte indicatie bestaat er alleen dat oudere personen iets bewuster met oude spaarlampen omgaan dan jongere personen. Onder personen die 55 jaar of ouder zijn geeft 17% te kennen dat zij oude spaarlampen weggooien in de vuilniszak, terwijl dat onder personen die jonger zijn dan 35 jaar wat meer is, namelijk 28%. Personen die 55 jaar of ouder zijn geven in vergelijking met personen die jonger zijn meer aan dat zij oude spaarlampen inleveren bij de Milieustraat of de chemocar. Fig. 2.1
Inlevergedrag oude spaarlampen in % per leeftijdsgroep
10 - Inlevergedrag afval
2.3
Motieven gescheiden inlevering Motieven voor gescheiden inlevering niet uitsluitend vanwege besparing op kosten Nijmegenaren scheiden hun huishoudelijk afval niet uitsluitend om te besparen op de kosten. Kennelijk spelen ook motieven voor een schoon milieu een rol. Tweederde van de ondervraagden maakt namelijk kenbaar dat afvalscheiding bij hen niet merendeels gebeurt vanwege de kosten dan vanwege het milieu. Bij ongeveer één op de zes (17%) is de besparing op de kosten wel overwegend het motief om het afval te scheiden. Fig. 2.2
Scheidt men afval meer vanwege de kosten dan vanwege milieu? (in %)
Wat dit algemene beeld betreft zijn er weinig verschillen te zien naar leeftijd en woningtype of huishoudenssamenstelling. Ook de meeste stadsdelen verschillen weinig van elkaar ten aanzien hiervan, met uitzondering van Nijmegen-Midden. In fig. 2.3 is te zien dat vooral in dit stadsdeel en ook wel enigszins in Nijmegen-Oost kenbaar wordt gemaakt dat men het afval in mindere scheidt vanwege de kosten. Fig. 2.3
% per stadsdeel dat zegt het afval te scheiden, merendeels wel en niet vanwege de kosten
Inlevergedrag afval - 11
Prijs groene zak voor een deel sturend De prijs van de groene vuilniszak is voor een deel sturend op het gedrag om afval gescheiden in te leveren. Ruim een derde (36%) van de ondervraagden maakt kenbaar dat naarmate de prijs van de groene vuilniszak stijgt zij er nog meer op zullen letten om hun afval te scheiden. Bij een wat groter aantal van de ondervraagden (43%) zal dat overigens niet het geval zijn. Fig. 2.4
Als prijs van groene zak stijgt, zal ik nog meer op afvalscheiding letten (in %)
Dit algemene beeld is zowel te zien bij alleenstaanden, tweepersoonshuishoudens als gezinshuishoudens. Ook bij degenen die wonen in etage- of laagbouwwoningen komt dit beeld naar voren. Bij de stadsdelen wijkt het N-Centrum enigszins af van het algemene beeld evenals degenen die 70 jaar of ouder zijn. Bewoners uit N-Centrum geven wat meer dan gemiddeld te kennen dat een prijsstijging van de groene zak minder invloed heeft op het scheiden van hun afval, terwijl dit bij personen vanaf 70 jaar juist wat meer dan gemiddeld het geval zal zijn. Fig. 2.5
Zal men bij prijsstijging groene zak meer letten op afvalscheiding? (in % per stadsdeel)
12 - Inlevergedrag afval
Fig. 2.6
Zal men bij prijsstijging groene zak meer letten op afvalscheiding? (in % per leeftijdsgroep)
Vooral in hoogbouw is men bereid wat meer te betalen voor verbetering van inlevercomfort Panelleden oordelen verschillend waar het gaat om de vraag of men bereid is wat meer te betalen om het hen makkelijker te maken het afval in te leveren, bijvoorbeeld door de loopafstand voor gescheiden inlevering te verkleinen of een ondergrondse container bij hen in de buurt te plaatsen. Ongeveer een derde is wel bereid meer te betalen als het hen makkelijker wordt gemaakt diverse soorten afval in te leveren. Een wat grotere groep is hiertoe niet bereid. Fig. 2.7
Is men bereid wat meer te betalen om het inlevercomfort te verbeteren? (in %)
Het resultaat in fig. 2.7 is in grote lijnen ook terug te zien bij de verschillende huishoudtypen en leeftijdsgroepen. Panelleden uit Nijmegen-Centrum en in laagbouwwoningen laten een wat ander beeld zien. De ondervraagden uit Centrum geven wat meer dan gemiddeld te kennen dat zij er iets meer geld voor over hebben om het inlevercomfort te verbeteren. Datzelfde geldt voor bewoners in etagewoningen (in Centrum zijn er relatief veel etagewoningen). 4 4
Bewoners in etagewoningen moeten over het algemeen meer moeite doen om hun afvalzak in te leveren dan bewoners in laagbouwwoningen. Daarbij komt dat bewoners in etagewoningen een volle afvalzak die ze nog niet buiten mogen zetten vaak tijdelijk binnen het etagecomplex (bergruimte, garage) bewaren, hetgeen tot stankoverlast kan leiden. Deze ongenoegens verklaren waarschijnlijk dat zij in sterkere mate dan bewoners in laagbouwwoningen bereid zijn wat meer te betalen voor de verbetering van het inlevercomfort.
Inlevergedrag afval - 13
Van de ondervraagden uit Centrum geeft 48% te kennen dat zij er wel wat meer geld voor over hebben als het hen makkelijker wordt gemaakt om diverse soorten afval in te leveren. Onder etagebewoners is dat 47%, terwijl dit gemiddeld 35% is.
Fig. 2.8
Bereid meer te betalen om inlevercomfort te verbeteren? (in % per stadsdeel)
Fig. 2.9
Bereid meer te betalen om inlevercomfort te verbeteren? (in % per woningtype)
14 - Inlevergedrag afval
3
Oordeel huidige inleverfaciliteiten
3.1
Inleiding Medewerking van burgers aan afvalscheiding zal o.a. afhangen van de vraag hoe de huidige inzamelfaciliteiten worden gewaardeerd. Ook is van belang te weten welke faciliteiten eventueel door burgers gewenst worden en of zij voorkeur hebben voor bepaalde inzamelsystemen boven andere. Op basis van deze informatie kan worden nagegaan in hoeverre het huidige serviceniveau voldoet aan de wensen van burgers waardoor dit eventueel aangepast kan worden. Naast het oordeel en de wensen ten aanzien van de inleverfaciliteiten, heeft een deel van de ondervraagden ook suggesties gegeven om de gescheiden afvalinzameling te verbeteren. Ook deze suggesties komen in dit hoofdstuk aan de orde, omdat ze waardevolle informatie kunnen leveren voor eventuele maatregelen om de afvalinzameling te verbeteren.
3.2
Oordeel inleverfaciliteiten Sinds voorjaar 2010 wordt plastic afval in Nijmegen gratis gescheiden ingezameld. Het plastic afval wordt op dezelfde dag als het restafval opgehaald. Over het algemeen worden eerst de afvalzakken met restafval (groene huisvuilzakken) ingezameld en vervolgens de zakken met plastic verpakkingsafval die men gratis bij de meeste supermarkten kan krijgen. Plastic afval dat men in andere zakken aanbiedt, wordt niet meegenomen. Het plastic afval kan ook naar de Milieustraat (het centrale afvaldepot) gebracht worden.
Nut gescheiden inzameling plastic afval breed gedragen Plastic afval wordt na inzameling naar een verwerker gebracht zodat het gerecycled kan worden tot nieuwe plastic producten zoals plastic bekertjes, plastic flesjes, fleecetruien, tennisballen, dashboards en autobumpers. Burgers zullen vermoedelijk eerder meewerken aan de gescheiden inzameling van plastic afval wanneer ze van het nut hiervan overtuigd zijn, d.w.z. weten dat het afval wederom gebruikt wordt om andere producten te maken. Als ze denken dat er weinig of niets mee gebeurt, is de kans dat zij meewerken aan gescheiden inzameling waarschijnlijk kleiner. Bij de ondervraagden is derhalve nagegaan in hoeverre zij gescheiden inlevering van plastic afval zinvol vinden. Uit de uitspraak die hierover is voorgelegd blijkt dat een groot deel van de ondervraagden het nut inziet van gescheiden inzameling van plastic afval.
Oordeel huidige inleverfaciliteiten - 15
Fig. 3.1
% eens of oneens met uitspraak: Gescheiden inlevering van plastic is onnodig omdat er toch weinig mee gebeurt
Het nut om het plastic afval gescheiden in te zamelen wordt door brede lagen van het stadspanel ingezien. Grote verschillen in opvatting hierover tussen de huishoudenstypen, bewoners in laagen etagebouw, de verschillende leeftijdsgroepen en stadsdelen zijn er niet gevonden.
Meerderheid prefereert huidige manier van inzameling plastic afval boven ondergrondse inzameling Een meerderheid van het panel maakt kenbaar dat zij de huidige manier van inzameling van plastic afval beter vindt dan wanneer dit zou gebeuren via ondergrondse containers bij supermarkten. Zes op de tien panelleden geven namelijk aan dat zij het oneens zijn met de uitspraak dat een ondergrondse inzameling van plastic afval bij supermarkten beter zou zijn dan de huidige inzamelmethode. Dat is bijna drie keer zo veel als de groep die het daar wel mee eens is.
Fig. 3.2
% eens of oneens met uitspraak: Ondergrondse container voor plastic afval bij de supermarkt is beter dan de manier waarop het ophalen ervan nu gebeurt
Het algemene beeld in fig. 3.2 is bij bijna alle groepen van het panel te zien. Bij etagebewoners ligt dat alleen ietwat anders. Hoewel de helft van deze groep een voorkeur heeft voor de huidige
16 - Oordeel huidige inleverfaciliteiten
manier van ophalen boven ondergrondse inzameling via supermarkten, laat toch zo’n 28% van de etagebewoners hier weten voorkeur te hebben voor de ondergrondse inzameling (fig. 3.3). Fig. 3.3 % per woningtype dat eens of oneens is met uitspraak: Ondergrondse container voor plastic afval bij de supermarkt is beter dan de manier waarop het ophalen ervan nu gebeurt5
Bijna de helft van panelleden vindt meer plekken in stad nodig voor gescheiden inlevering De Milieustraat aan de Kanaalstraat is het centrale depot in Nijmegen waar diverse soorten afval ingeleverd kunnen worden6. Bijna de helft van de ondervraagden (48%) vindt dat er naast de Milieustraat hiervoor meer plekken in de stad mogen zijn. Een wat kleinere groep (38%) is van mening dat extra inleverlocaties niet nodig zijn. Fig. 3.4
% eens of oneens met uitspraak: Meer plekken in de stad voor gescheiden inlevering afval zijn onnodig, omdat er al een centraal depot (Milieustraat) is
In fig. 3.3 zijn degenen die het noch eens / noch oneens zijn met de uitspraak of geen mening hebben samengevoegd tot de categorie neutraal. 6 Voor het eind van 2012 wordt in Bijsterhuizen een tweede Milieustraat ingericht. Ten tijde van de peiling onder het stadspanel was dat nog niet bekend gemaakt. 5
Oordeel huidige inleverfaciliteiten - 17
De mening van personen ouder dan 70 jaar en van die uit Nijmegen-Noord verschillen enigszins met het algemene beeld in fig. 3.4. Personen van 70 jaar of ouder vinden meer dan jongere personen dat het niet nodig is dat er meer plekken in de stad komen voor gescheiden inlevering. Onder personen van 70 jaar of ouder is 51% die mening toegedaan, terwijl dat onder personen jonger dan 35 jaar 33% is. Anders is dat onder panelleden uit Nijmegen-Noord. Zij vinden in sterkere mate (62%) dan gemiddeld (48%) dat er meer plekken in de stad nodig zijn voor gescheiden inlevering (fig. 3.5). De route vanuit Nijmegen-Noord naar de Milieustraat is ook wat omslachtiger dan de route naar de Milieustraat vanuit de meeste andere stadsdelen7. Panelleden uit Lindenholt en Oud-West vinden het daarentegen wat minder nodig dat er meer plekken voor gescheiden inlevering komen (de afstand vanuit deze stadsdelen naar de Milieustraat aan de Kanaalstraat is minder ver dan vanuit veel andere stadsdelen). Fig. 3.5
% per stadsdeel dat het eens of oneens is met uitspraak: Meer plekken in de stad voor gescheiden inlevering afval zijn onnodig, omdat er al een centraal depot (Milieustraat) is
Meerderheid vindt glascontainers bij supermarkt beter om zwerfvuil en herrie in woonbuurten te voorkomen In Nijmegen staan er verspreid in de stad ruim 60 glasbakken. Zij staan over het algemeen in de buurt van winkelcentra of supermarkten. Op enkele plekken in de stad staan er ook glasbakken in woonwijken. Het voordeel hiervan is dat ze dichter staan bij bewoners in de buurt. Maar van de andere kant kunnen glasbakken in woonbuurten herrie en zwerfvuil veroorzaken. Bij panelleden is derhalve geïnformeerd of zij vinden dat glascontainers alleen bij supermarkten moeten worden geplaatst om herrie en zwerfvuil in woonbuurten te voorkomen. Een meerderheid (55%) heeft liever glascontainers alleen bij supermarkten om herrie en zwerfvuil in woonbuurten te voorkomen. Maar ongeveer een kwart is het daar niet mee eens. Een op de vijf is het om het even.
7
Met de komst van de Oversteek (de nieuwe stadsbrug) zal de bereikbaarheid van de Milieustraat vanuit Noord wellicht beter worden in vergelijking met de huidige situatie.
18 - Oordeel huidige inleverfaciliteiten
Fig. 3.6
Glascontainers alleen bij supermarkten plaatsen om herrie en zwerfvuil in woonbuurten te voorkomen? (in %)
Bij verdere analyse van de uitkomsten blijkt dat er drie groepen zijn die (enigszins) afwijken van het algemene beeld van de mening of glascontainers alleen bij supermarkten geplaatst moeten worden om herrie en zwerfvuil in woonbuurten te voorkomen. Panelleden van 70 jaar en ouder of afkomstig uit Lindenholt voelen er wat meer dan gemiddeld voor om glascontainers bij supermarkten te plaatsen. Onder de eerste groep is dat 66% en onder de tweede groep bedraagt dat 67%. Panelleden uit Centrum (31%) zijn daarentegen veel minder dan gemiddeld van mening dat glascontainers alleen bij supermarkten geplaatst moeten worden. In fig. 3.7 is per stadsdeel te zien in hoeverre men vindt dat glascontainers alleen bij supermarkten moeten staan. Fig. 3.7
% per stadsdeel dat vindt dat glascontainers alleen bij supermarkten moeten staan
Oordeel huidige inleverfaciliteiten - 19
20 - Oordeel huidige inleverfaciliteiten
4
Wensen ten aanzien van inleverfaciliteiten
4.1
Inleiding
Het succes van gescheiden inzameling van herbruikbare goederen of stoffen wordt groter naarmate de inleverfacilteiten beter aansluiten bij de wensen van burgers. De gemeente wil het serviceniveau daarom zo veel mogelijk afstemmen op de wensen van Nijmegenaren om optimale medewerking voor de gescheiden inzameling van afval te krijgen. Vaak gaat het bij de wensen van burgers om verbetering van het gemak om het afval in te leveren. Verbetering van het inlevercomfort brengt in veel gevallen echter kosten met zich mee die doorberekend kunnen worden naar burgers. De vraag wordt dan in hoeverre burgers nog verbetering van het inlevercomfort wensen als ze hiervoor meer moeten betalen. Informatie over wensen blijft in ieder geval belangrijk om te weten of aanvullingen of wijzigingen met betrekking tot huidige inleverfaciliteiten eventueel nodig zijn.
4.2
Wensen inleverfaciliteiten
Groene zak geniet voorkeur boven iets duurdere ondergrondse container voor restafval Inzameling van het huishoudelijk restafval gebeurt via de groene huisvuilzak. Begin 2011 is de prijs per zak verhoogt van € 0,50 naar € 0,71. Dit is gedaan om huishoudens te stimuleren meer mee te werken aan afvalscheiding waardoor het hergebruik bevorderd wordt. De groene zak wordt bij laagbouwwoningen om de week opgehaald (de ene week de groene zak, de andere week de groene rolcontainer met gft-afval). Bij etagewoningen wordt de groene zak elke week opgehaald. Ondergrondse inzameling van restafval kan voordelen hebben voor burgers. Bij een ondergrondse voorziening kunnen ze bijvoorbeeld op elk moment van de dag hun restafval kwijt. Bij warm weer hoeven etagebewoners geen stankoverlast te ervaren, vooral als ze geen buitenruimte hebben. Aan de panelleden is gevraagd of zij eventueel zouden kiezen voor het inleveren van dezelfde hoeveelheid restafval van de groene zak via een ondergrondse container in de buurt wanneer dit bijvoorbeeld €1,10 zou kosten voor dezelfde hoeveelheid afval als in de groene zak. Een groot deel van het panel denkt dan toch aan zijn portemonnee, want driekwart van het panel zegt dan te kiezen voor de goedkopere groene zak.
Wensen ten aanzien van inleverfaciliteiten - 21
Fig. 4.1
Restafval via groene zak (€ 0,71) of via ondergrondse container (€ 1,10)? (in %)
De voorkeur voor de groene zak zoals in figuur 4.1 naar voren komt is bij diverse huishoudenstypen aanwezig, evenals bij diverse leeftijdgroepen. Ook panelleden uit vrijwel alle stadsdelen wijken niet veel af van dit algemene beeld, met uitzondering enigszins van panelleden uit Nijmegen-Centrum. Hoewel ook een meerderheid (66%) uit dit stadsdeel kiest voor de groene zak, hebben Centrumbewoners iets meer dan gemiddeld een voorkeur voor het ondergrondse alternatief. Onder de ondervraagden uit Centrum kiest 25% hiervoor, tegenover 18% gemiddeld. Hetzelfde geldt ook voor panelleden in etagewoningen. Ook zij spreken iets meer dan gemiddeld hun voorkeur uit voor de ondergrondse container, vooral in vergelijking met panelleden in laagbouwwoningen (zie fig. 4.2). Fig. 4.2
% per woningtype dat voorkeur uitspreekt voor groene zak (€ 0,71) of ondergrondse container (€ 1,10)
Rolcontainer voor oud papier geniet nog geen grotere voorkeur boven huidige manier van aanbieden Oud papier kunnen Nijmegenaren nu gebundeld of in een doos een keer per maand op het trottoir/aan de straat zetten en meegeven aan de oud papierwagen. De veronderstelling is dat een (blauwe) rolcontainer voor huishoudens in laagbouwwoningen wellicht makkelijker is om het oud papier gescheiden te houden en aan te bieden. Men kan via de rolcontainder immers voldoende oud papier aanbieden en hoeft er niet mee te sjouwen. In de enquête is derhalve bij
22 - Wensen ten aanzien van inleverfaciliteiten
panelleden in laagbouwwoningen geïnformeerd of men liever een (blauwe) rolcontainer ter grootte van een groene rolcontainer wenst in plaats van de huidige manier waarop het oud papier wordt aangeboden. Uit de antwoorden valt af te leiden dat de huidige manier van aanbieden (gebundeld of in dozen aan de straatkant zetten) nog niet heeft afgedaan. Een kwart zou weliswaar kiezen voor een (blauwe) rolcontainer, maar een iets grotere groep wil het toch maar liever houden bij het huidige systeem. Wellicht vindt deze groep het toch wat makkelijker of sneller om oud papier gebundeld of in een doos aan de straat te zetten dan met een rolcontainer vanaf bijvoorbeeld de tuin te lopen naar de plek aan straat waar deze moet staan.8 Fig. 4.3
Liever rolcontainer voor oud papier of liever huidige manier van aanbieden handhaven? (in % laagbouwwoningen)
Oudere panelleden lijken in vergelijking met jongere panelleden er iets minder voor te voelen om de huidige manier van aanbieden van oud papier te verruilen voor de rolcontainer (fig. 4.4). Fig 4.4
8
Liever rolcontainer voor oud papier of liever huidige manier van aanbieden handhaven? (in % per leeftijdsgroep)
De ervaring in andere steden wijst uit dat een rolcontainer tot hogere opbrengsten van oud papier en karton leidt.
Wensen ten aanzien van inleverfaciliteiten - 23
Ook panelleden uit Nijmegen-Centrum blijken wat minder te voelen voor een rolcontainer dan het gebundeld aanbieden van oud papier zoals nu gebeurt. Bijna acht op de tien ondervraagden uit dit stadsdeel (79%) geven er de voorkeur aan om de huidige manier van aanbieden te handhaven9. Panelleden uit Lindenholt laten een geheel ander geluid horen. Dit stadsdeel is het enige waar er een meerderheid (53%) is die te kennen geeft liever een rolcontainer te hebben dan het oud papier gebundeld aan te bieden (fig. 4.5). In figuur 4.5. zijn degenen die geen voorkeur hebben weggelaten. Fig. 4.5
Liever rolcontainer voor oud papier of liever huidige manier van aanbieden handhaven? (in % per stadseel)
Panelleden positief over het (gratis) inleveren van oude elektrische apparaten bij winkels Panelleden zien het gratis inleveren van oude elektrische apparaten (bijvoorbeeld stofzuiger, koffiezetapparaten, waterkoker, magnetron) bij winkels die dergelijke apparaten verkopen wel zitten. Zeker zeven op de tien maken kenbaar dat ze dit prettig zouden vinden. Fig. 4.6
9
% dat het prettig vindt om oude elektrische apparaten (gratis) in te leveren bij winkels die dergelijke apparaten verkopen
Op de vraag of men liever een rolcontainer heeft voor oud papier dan het gebundeld aan te beiden zoals het nu gebeurt hebben niet veel panelleden uit Nijmegen-Centrum kunnen antwoorden omdat de vraag alleen aan panelleden uit laagbouwwoningen is gesteld (Centrum heeft naar verhouding minder laagbouwwoningen). De uitspraken voor Centrum in dit verband zijn dan ook meer indicatief.
24 - Wensen ten aanzien van inleverfaciliteiten
In vrijwel alle lagen van het panel is te zien dat men het gratis inleveren van oude elekrische apparaten bij winkels die dergelijke apparaten verkopen prettig vindt. Onder twee groepen lijkt men dat iets prettiger te vinden dan bij de meeste andere groepen. Dat is het geval bij personen die 70 jaar of ouder zijn en bij panelleden uit Centrum. Onder personen die 70 jaar of ouder zijn maakt bijvoorbeeld 81% kenbaar het prettig te vinden, terwijl dat gemiddeld 72% is. Ook onder panelleden uit het Centrum vindt men de voorgelegde mogelijkheid iets prettiger (82%) dan bij panelleden uit andere stadsdelen. Waarschijnlijk speelt de relatief grote aanwezigheid in dit stadsdeel van winkels waar elektrische apparaten verkocht worden hierbij een rol.
Relatief veel onverschilligheid om containers voor kleding bij scholen te plaatsen Nijmegenaren kunnen oude kleren, schoenen, lakens, grote lappen stof of gordijnen die zijn afgedankt in een van de bijna 40 kledingcontainers in de stad of op de Milieustraat inleveren. Daarnaast wordt het oud textiel vijf keer per jaar huis-aan-huis ingezameld door stichting Stern en Reshare/het Leger des Heils. De kledingcontainers in de stad staan veelal bij winkelcentra of in de buurt van andere voorzieningen. Op schoolterreinen staan er nog geen kledingcontainers. Inzameling van oud textiel zou bijvoorbeeld gestimuleerd kunnen worden door ouders met schoolgaande kinderen te activeren oude kleren aan hun kinderen mee te geven voor een container bij de school waarvan de opbrengst ten goede kan komen aan de school. Aan panelleden is gevraagd wat zij ervan zouden vinden als containers voor oude kleding bij scholen geplaatst worden zodat de opbrengst ten goede komt aan de school. Hierover wordt verschillend gedacht, maar relatief groot is de groep die hierover onverschillig denkt (ruim vier op de tien nemen ten aanzien hiervan een neutrale positie in of hebben geen mening). Fig. 4.7
Moeten er containers voor oude kleding bij scholen worden geplaatst ? (in %)
Grote verschillen tussen groepen in het panelbestand zijn er wat dit algemen beeld betreft niet gevonden. Ook hushoudens met of zonder kinderen wijken niet veel af van hun mening of er containers voor oude kleding bij scholen geplaatst moeten worden.
Ongeveer zes op de tien staan achter afvalpas voor de Milieustraat Het centrale afvaldepot (Milieustraat) is bestemd voor inwoners van Nijmegen. Zij betalen immers o.a. afvalstoffenheffing hiervoor (deze heffing staat gescheiden vermeld op het gemeentelijke aanslagbiljet belastingen). Het komt echter voor dat niet-Nijmegenaren gebruik
Wensen ten aanzien van inleverfaciliteiten - 25
maken van de Milieustraat10. Mede om dit oneigenlijk gebruik te beperken is het idee geopperd voor het invoeren van een afvalpas voor de Milieustraat11. Uit de peiling komt naar voren dat ongeveer zes op de tien panelleden voorstander zijn van een afvalpas voor Nijmegenaren om zodoende de kosten voor het gebruik van de Milieustraat aan niet-Nijmegenaren in rekening te brengen. Dat is zeker drie keer zo groot als de groep die daar geen voorstander van is. Fig. 4.8
Is men voorstander van een afvalpas voor de Milieustraat om zodoende de kosten voor het gebruik aan niet-Nijmegnaren in rekening te brengen? (in %)
In Nijmegen-Oost ziet men wat minder in de werking zo’n afvalpas. Vanuit dit stadsdeel (29%) zijn er wat meer panelleden dan gemiddeld (19%) die geen afvalpasje voor Nijmegenaren willen om de kosten van het gebruik aan niet-Nijmegenaren in rekening te brengen. Maar evenals in alle andere stadsdelen is ook in Nijmegen-Oost nog steeds een meerderheid (52%) voorstander van het invoeren van een afvalpasje. Naar verhouding veel steun vindt het idee van de afvalpas in Lindenholt. In dit stadsdeel is 69% van de panelleden voorstander van de afvalpas tegenover 59% gemiddeld. Onder oudere personen zijn er ook wat meer voorstanders te vinden van de afvalpas dan onder jongere panelleden. Van personen die 70 jaar of ouder zijn zegt 70% achter het idee te staan van de afvalpas. Onder personen van 35 jaar of jonger is dat minder, namelijk 54%.
Bij de ingang van de Milieustraat wordt gevraagd naar een legitimatiebewijs. Op het rijbewijs of paspoort staat weliswaar de plaats van afgifte, maar personen kunnen intussen binnen de geldigheidsdatum van het document verhuisd zijn naar een andere gemeente buiten Nijmegen. 11 Inmiddels is bekend gemaakt dat er voor het einde van het jaar een afvalpas komt voor Nijmegenaren om gebruik te maken van beide Milieustraten (Kanaalstraat en Bijsterhuizen). Ten tijde van de peiling was dat nog niet bekend. 10
26 - Wensen ten aanzien van inleverfaciliteiten
5
Suggesties voor verbetering
In de enquête is aan de leden van het panel ook gevraagd of ze suggesties hebben om de gescheiden afvalinzameling te verbeteren. Van alle panelleden heeft bijna tweederde (64%) kenbaar gemaakt dat zij geen suggesties heeft. Ruim eenderde (36%) heeft wel suggesties aangedragen. In totaal zijn er 257 suggesties of opmerkingen gemaakt. Hierbij gaat het niet alleen om zaken om de gescheiden afvalinzameling te verbeteren. Soms gaat het bij de opmerkingen ook om klachten die men over het algemeen heeft over de afvalinzameling (bijvoorbeeld ophaalfrequentie oud papier te laag, het wegwaaien van de zakken voor plastic afval), de wijze waarop sommige bewoners met hun afval omgaan (bijvoorbeeld illegale stort) en een mogelijke oplossing die men hiervoor denkt te hebben. Op basis van de opmerkingen is een (inhouds)analyse gemaakt, die geleid heeft tot een indeling in vier thema’s. Zaken die slechts één maal genoemd zijn of weinig met een suggestie te maken hebben gehad, zijn bij de indeling buiten beschouwing gelaten. Bij de suggesties gaat het uiteindelijk om de volgende vier thema’s:
1. 2. 3. 4.
Het benoemen van mogelijkheden om zelf meer restafval te scheiden Verbetering en verruiming van de inleverfaciliteiten De functie van informatie ter verbetering van gescheiden afvalinzameling Werken aan de mentaliteitsverbetering van bewoners
Mogelijkheden om zelf meer restafval te scheiden Bij de suggesties wordt ongeveer 60 keer de mogelijkheid genoemd om zelf meer restafval te scheiden. Het gaat hier om o.a. sap- en zuivelpakken, blik, textiel, oud ijzer en metaal. Vooral blik, sap- en zuivelpakken worden genoemd omdat deze in de ogen van de ondervraagden het meeste restafval opleveren. Meer inlevermogelijkheden in Nijmegen (bijvoorbeeld meer kleinere Milieustraatjes) om deze afvalproducten in te leveren zal volgens deze groep bijdragen aan verbetering van de gescheiden afvalinzameling. Daarnaast wordt 13 maal de suggestie geuit om huishoudens een kleine verdeelcontainer te geven zodat ze zelf enkele afvalproducten kunnen scheiden, vooral oude batterijen. Verder wordt zes keer gewezen op de mogelijkheid om statiegeld te heffen op blik of op (meer) plastic flessen om meer restafval te scheiden. Verruiming of verbetering inleverfaciliteiten Een andere mogelijkheid die door het panel gezien wordt om de gescheiden afvalinzameling te verbeteren is de verruiming van de inleverfaciliteiten. Meer containers bij supermarkten en in de wijken om diverse soorten afval in te leveren, ook oud papier, wordt circa 27 keer genoemd. De invoering van een grijze container naast de groene container of het plaatsen van grijze kliko’s op verschillende plaatsen in de stad, in plaats van de goene afvalzak, wordt 9 keer als suggestie geopperd (o.a. om zwerfafval te verminderen vanwege de voor sommigen dure groene zak).
Suggesties voor verbetering - 27
De suggestie wordt gedaan om oude kleine elektrische apparaten bij winkels in te kunnen leveren (4 maal) en klein chemisch afval bij bedrijven (2 maal). Ook vindt men dat het makkelijker gemaakt moet worden om schoenen en kleding in te leveren (3 maal). De zakken met plastic afval waaien volgens enkele panelleden weg. Hier moet een opplossing voor gevonden worden (3 keer). Bijvoorbeeld door eerst de plastic zak en daarna de groene zak op te halen. Aanbevolen wordt om de Milieustraat wat langer open te houden (6 keer). Mensen kunnen dan ook na werktijd door de week hun afval gescheiden inleveren. Het plaatsen van meer gft-containers in de stad of verhoging van de ophaalfrequentie hiervan, zeker in de zomer, wordt 14 keer genoemd als mogelijkheid om in dit geval de gescheiden inlevering van groen afval te verbeteren (het schoonhouden van de gft-containers kan bovendien volgens sommigen uit deze groep bijdragen tot beter resultaten). Ook verhoging van de ophaalfrequentie van grof vuil wordt enkele keren genoemd als mogelijkheid om de gescheiden inzameling te verbeteren (nu wordt grof vuil op verzoek twee keer per jaar gratis opgehaald op afroep). Informatie gescheiden inzameling Volgens bepaalde panelleden kan goede voorlichting helpen burgers meer en beter mee te laten werken aan de gescheiden inzameling. In het algemeen zou er betere uitleg moeten komen over wat er met de afvalstromen wordt gedaan en wat het oplevert (17 keer). Volgens enkelen uit deze groep kunnen ook bedrijven hierbij betrokken worden. En informatie vanuit de DAR (Dienst Afvalstoffen en Reiniging) kan volgens een paar panelleden verbeterd worden (3 keer). Werken aan mentaliteit bewoners Diverse keren wordt er in de opmerkingen op gewezen dat er nogal wat gedaan kan worden aan de mentaliteitsverbetering van bewoners (16 keer). Bijvoorbeeld wat betreft het illegaal storten van afval op plekken waar dat niet hoort. De burger zou meer aangesproken kunnen worden op zijn verantwoordelijkheid. Af en toe wordt opgemerkt om ook kinderen van gezinshuishoudens hierbij te betrekken. In schema 4.1 zijn tenslotte nog de suggesties die vijf of meer keer zijn genoemd te zien. Ze zijn geordend naar het aantal keren dat ze zijn genoemd.
28 - Suggesties voor verbetering
Schema 4.1
Meest genoemde suggesties ter verbetering gescheiden afvalinzameling (vijf of meer keer genoemd)
Suggestie
Aantal genoemd
Ook gescheiden inlevermogelijkheid bieden voor andere afvalproducten,, zoals blik, sap- en zuivelpakken, oud ijzer, metaal en textiel Meer containers bij supermarkten en in wijken om diverse soorten afval in te leveren Beter uitleggen wat met afvalstromen wordt gedaan en wat gescheiden inzameling oplevert Burgers wijzen op verantwoordelijkheid Meer gft-containers in stad of verhoging ophaalfrequentie Kleine verdeelcontainer voor huishoudens om zelf thuis te scheiden Naast groene container ook grijze container voor restafval Milieustraat langer open houden
keren
60
27 17 16 14
13 9 6
Suggesties voor verbetering - 29